LETMELETME-EVRE ETK LE M VE FTZ (SWOT) ANAL Z

LETMELETME-EVRE ETK LE ANAL Zevreyi etkileme yakla m evreye uyum yakla m Kar l kl etkile im yakla m F rsatlar stnlkler Tehditler Zay fl klar

M VE FTZ

letme ile evresi Aras ndaki li kiler

FTZ Analizinin Kapsam ve Temel eleri

FTZ Analizi zerine Tart malar FTZ e Gre Strateji Olu turma

Stratejik (Kilit) Ba ar Faktrleri Stratejik D evre Faktrleri Stratejik letme Faktrleri

FTZ Matrisi ve Stratejileri

LETME-EVRE ETK LE LETME-

M VE FTZ ANAL Z

FTZ (SWOT) ANAL Z ; i letme ba ar s zerinde kilit role sahip faktrlerin tespit edilerek, stratejik kararlara esas te kil edecek ekilde yorumlanmas srecidir. FTZ: SWOT: S: Strength F: F rsatlar : stnlkler W: Weakness T: Tehditler O: Opportunities Z: Zay fl klar T: Threat

LETME-EVRE ETK LE LETME-

LETME LE EVRES ARASINDAK

M VE FTZ ANAL ZL K LER

LETME (ETK )

EVRE (UYUM) Etkileme Modeli EVREY ETK LEME YAKLA IMI

LETME (UYUM)

EVRE (ETK ) Uyum Modeli EVREYE UYUM YAKLA IMI

LETME

EVRE Etkile im Modeli KAR ILIKLI ETK LE

M YAKLA IM

LETME-EVRE ETK LE LETME-

LETME LE EVRES ARASINDAK

M VE FTZ ANAL ZL K LER

letme ile evresi aras ndaki etkile imin tam olarak anla lmas zor bir grevdir ve bu grevin yerine getirilmesinde dikkat edilmesi gereken noktalar unlard r: D evrenin zellikleri

lgili d evrenin kapasitesi De i me h z ve belirsizlik Karma kl k

letme ile evresi aras ndaki ba ml l n derecesi letmenin yeterlili i ve etkilili i evrede meydana gelen de i ikli in olumlu ya da olumsuz olarak alg lanmas De i ikli e direnme gc

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ ANAL Z N N KAPSAMI VE TEMEL ELER

M VE FTZ ANAL Z

Stratejik ynetim a s ndan i letme ile evresi aras ndaki ili ki iki farkl noktada odakla r:

evre artlar rgtn kabiliyet ve kapasitesi

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ ANAL Z N N KAPSAMI VE TEMEL ELERDI EVRE ANAL Z

M VE FTZ ANAL Z

FIRSATLAR

TEHD TLER

STNLKLER

ZAYIFLIKLAR

LETME ANAL Z EVRE ARTLARI LE LETME KAB L YETLER ARASINDAK L K

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ ANAL Z N N KAPSAMI VE TEMEL ELER

M VE FTZ ANAL Z

letmenin bir btn olarak mevcut durumunun ve tecrbesinin incelenmesi, stn ve zay f ynlerinin tan mlanmas ve bunlar n evre artlar yla uyumlu hale getirilmesi srecine ETK LE M ANAL Z (FTZ/SWOT ANAL Z ) denir. Bu analizin yap labilmesi, ncelikle i letmenin evresindeki her bir faktr, kendisi iin anlaml l k derecesine gre de erlendirmesine; daha sonra, i letmenin i faktrlerini gzden geirmesine ba l d r.

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ ANAL Z N N KAPSAMI VE TEMEL ELER

M VE FTZ ANAL Z

FIRSATLAR: F rsat(kelime anlam olarak); herhangi bir rsat(kelime faaliyet iin elveri li zaman ve di er artlar n olu mas demektir. Stratejik ynetim a s ndan f rsat; evrenin rsat; i letmeye sundu u ve amalar n ba ar yla gerekle tirmesi iin elveri li bir durum olarak tan mlanabilir. F rsat; ba ar labilme niteli i ta yan amalar iin rsat; elveri li evre artlar n n i letmeye meydan okumas d r.

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ ANAL Z N N KAPSAMI VE TEMEL ELER

M VE FTZ ANAL Z

F rsatlar 4 ynetim alan nda ortaya kabilir: Yeni mallar n, hizmetlerin, da t m kanallar n n ya da sat geli tirme yntemlerinin bulunmas , Ynetim etkilili inin geli tirilmesi, Rekabet ayr cal klar n n ortaya kmas , Yeni pazar kesimlerinin olu turulmas . Bu alanlarda meydana gelen herhangi bir de i ik durumun, i letme iin f rsat niteli i ta mas u artlara ba l d r: Ynetimin bugnk duruma kar , alternatif bir durumu ara t r yor olmas gerekir, Kar la lan yeni durumun, bugnknden daha ekici olmas gerekir, letmenin ortaya kan bu f rsat de erlendirebilecek kabiliyet ve kapasiteye sahip olmas gerekir.

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ ANAL Z N N KAPSAMI VE TEMEL ELER

M VE FTZ ANAL Z

STNLKLER: stnlk; stnlk; i letmenin herhangi bir konuda rakiplerine gre daha etkili ve verimli olmas halidir. letmenin kendi faaliyet alan nda rakiplerine gre stn, e it veya zay f olarak nitelendirilebilmesi 5 esas kritere ba l d r:

Greli pazar durumu: 4 gten meydana gelir

Greli mali yap Greli retim ve teknik kapasite

Pazar pay Karl l k Riziko Pazarlama avantajlar

Modern retim teknolojisi, yksek kapasite ve bunlar geli tirme imkanlar Yeni ve etkili bir retim sreci Kurulu yeri avantajlar

Greli ar-ge potansiyeli arGreli be eri kabiliyet ve ynetim etkilili i

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ ANAL Z N N KAPSAMI VE TEMEL ELER

M VE FTZ ANAL Z

TEHD TLER: Tehdit veya tehlike; i letmenin amalar n tehlike; gerekle tirmesini zorla t ran veya imkans z hale getiren yeni bir durum demektir. Herhangi bir geli menin, i letme iin bir tehdit olu turabilmesi iki arta ba l d r: Bu geli menin i letmeye veya onun herhangi bir alt sistemine ynelik olmas , Buna cevap vermede i letmenin kaynak ve kabiliyetlerinin yetersiz kalmas .

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ ANAL Z N N KAPSAMI VE TEMEL ELER

M VE FTZ ANAL Z

ZAYIFLIKLAR: Bir i letme iin zay fl k; rakiplerine gre daha k; az verimli veya etkili oldu u ynleri ve faaliyetleri demektir. Zay fl k; i letmenin rakiplerine gre kt k; oldu u durumdur. Zay fl k; evrede meydana gelen de i iklikler k; kar s nda i letmenin yetersiz kalmas veya de i ikli e cevap verememesidir.

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ ANAL Z ZER NE TARTI MALAR

M VE FTZ ANAL Z

FTZ Analizine yap lan ele tiriler: Birok ara t rman n sonucuna gre, FTZ irket stratejisinin bir paras olarak veya bir analiz arac olarak etkili de ildir, hatta ok genel terimlerle tan mlama yapt iin bir analiz oldu u bile tart labilir. Bir yakla m tarz olarak, genel bir bak a s na sahiptir ve genel zmler sunmaktad r. Pazar evresinin durgun dnemlerinde geli tirilmi tir ve dolay s yla gnmz Pazar artlar nda geerli olamaz. Uygulama esnas nda da birok sorun ortaya kmaktad r.

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ ANAL Z ZER NE TARTI MALAR

M VE FTZ ANAL Z

FTZ n sonular na kar kanlar n iddias : maliyeti yksek,getirisi d k bir analiz tekni i oldu u FTZ n srelerine ynelik ele tiriler: soyut ve durgun bir nitelik ta mas , uygulama ile mant kl bir ba kurmamas

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ ANAL Z ZER NE TARTI MALAR

M VE FTZ ANAL Z

FTZ n katk lar : Yneticilere d nme modeli olu turur, rgtn gelece i ve amalar iin tart ma sreci ba lat r, Bilgi toplama ve tasnif etme arac d r.

LETME-EVRE ETK LE

FTZ E GRE STRATEJ OLU TURMA

M VE FTZ ANAL Z

FTZ e gre, stratejinin z, i letmenin sahip oldu u kaynak ve kabiliyetlerin evre f rsatlar na ynlendirilmesidir. evrede ortaya kan f rsatlar, e er i letmenin kaynak ve kabiliyetleri yetersizse, herhangi bir anlam ifade etmez. FTZ Analizi; ynetimin, etkili stratejiler iin Analizi; hem ba ar l olmay sa layacak, hem de ba ar s zl klar nleyecek kararlar vermesine yard mc olacak bir yakla m sunar.

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ E GRE STRATEJ OLU TURMASTRATEJ K (K L T) BA ARI FAKTRLER

M VE FTZ ANAL Z

Stratejik (kilit) ba ar faktrleri; i letmenin faktrleri; ba ar s zerinde etkili olan faktrlerdir. Bir i letmenin stratejik (kilit ba ar ) faktrleri, faktrleri, onun rekabet stnl ve mali kazanlar sa lamas n ekillendiren faktrlerdir. Bir sanayinin kilit ba ar faktrleri; i letmeleri etkileyen ve onlar n rekabet stnl ile zay fl aras ndaki veya kar ile zarar aras ndaki farkl l klar n ortaya karacak faktrlerdir.

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ E GRE STRATEJ OLU TURMASTRATEJ K (K L T) BA ARI FAKTRLER

M VE FTZ ANAL Z

Stratejik ba ar faktrlerini belirlemek iin u soru yard mc olabilir: M teri sat c lar n rnlerini seerken, hangi temel zellikleri gz nne almaktad r?Yani rnn hangi zellikleri hayatidir? Hangi kaynaklar ve rekabet kabiliyeti sat c y ba ar l k lar? Sat c srdrlebilir rekabet stnl iin ne yapmal d r?

LETME-EVRE ETK LE LETMESTRATEJ K DI

FTZ E GRE STRATEJ OLU TURMASTRATEJ K (K L T) BA ARI FAKTRLEREVRE FAKTRLER

M VE FTZ ANAL Z

Belirli bir sanayide rekabet eden i letmelerin rekabet durumunu ekillendiren d evre, zellikle pazar, faktrleridir. letmenin stratejik evre faktrlerini belirlemek iin, Stratejik evre Faktrleri Matrisi (SFM) haz rlan r. Bu matris, belirli bir pazarda rekabet eden i letmeyi etkileyen evre faktrlerini ortaya kar r.

LETME-EVRE ETK LE LETMESTRATEJ K DIA rl k

FTZ E GRE STRATEJ OLU TURMASTRATEJ K (K L T) BA ARI FAKTRLEREVRE FAKTRLERA rl kl Derece0,09 0,64 0,52 0,30 0,25 0,10 0,22 0,65 0,14 0,24 0,12 0,16 3,53

M VE FTZ ANAL Z

Stratejik D

evre Faktrleri

Derece

Yorum

1.F rsatlar 1.1.Hammadde Yeterlili i 1.2.Sat n Alma Gcndeki Art 1.3.ABne Giri ve Rusya Pazar n n A lmas 1.4.Serami in Hijyenik ve evreci Bir rn Olarak Yeni Pazarlar Olu turmas 1.5.Artan ehirle me Oran ve Geli en Demografik zellikler 1.6. ilik Maliyetlerinin D k Olmas 2.Tehditler 2.1.lke i Siyasi ve Ekonomik stikrars zl k 2.2.Kreselle me Yer Kaplama Malzemelerinde Yksek Rekabet 2.3. n aat Sektrnn inde Bulundu u Kriz 2.4.Yabanc Teknolojik Ba ml l k 2.5.Girdi Maliyetlerinin Kontrol Edilememesi 2.6.Trk Mal maj n n Zay fl

0,03 0,16 0,13 0,06 0,05 0,05 0,11 0,13 0,08 0,06 0,06 0,08 1,0

3 4 4 5 5 2 2 5 3 4 2 2

Hammadde temini kolay GSMH Bymesi Yksek hracatta Art Farkl tketim alan ve yeni mamuller Yeni kullan m alanlar gc niteli inin d k olmas Kur riski ok yksek yi konumland rma ve farkl la t r lm mamul Konut imal.durgunluk Bilinli teknoloji transferi Geriye do ru dikey btnle mede zay fl k Sektrde talya imaj

Toplam

LETME-EVRE ETK LE LETMESTRATEJ K DI

FTZ E GRE STRATEJ OLU TURMASTRATEJ K (K L T) BA ARI FAKTRLEREVRE FAKTRLER

M VE FTZ ANAL Z

1. stunda d evre faktrlerinin listesi yer al r. D evrenin mevcut ve gelecekteki yap s gz nne al narak, i letmenin stratejik ba ar s n etkileyecek d evre faktrleri (f rsat ve tehditler) listelenir. 2. stunda faktr a rl klar yer al r. Burada faktrler kendi aralar nda kar la t r l r ve her bir faktr nemliden (1.0), en nemsize (0.0) puan verilerek a rl kland r l r. Faktr a rl klar n n puan toplam 1.0 olmal d r. 3. stunda faktrlerin i letme iin nem derecesi belirlenir. Bunun iin evre faktrlerinden i letme iin ok nemli olanlar 5.0, nemsiz olanlar 1.0 olacak ekilde derecelendirilir. 4. stunda a rl kl dereceler hesaplan r. 2. stun ile 3. stun arp larak, i letmenin d evre faktrleriyle ilgili a rl kland r lm dereceleri belirlenir. 5. stunda yorum yap l r. Bu faktrlerin niin seildi i, neden a rl n n d k veya yksek oldu u, i letme iin nemli olmas n n nedeni, gelecekte tahmin edilen de eri gibi notlar yaz l r. Son olarak, 4. stunda elde edilen dereceler yukar dan a a ya toplan r. olarak, Toplam a rl kl derece i letmenin mevcut ve gelecekteki evre faktrlerine ne kadar etkili cevap verebildi ini gsterir. Ortalama bir i letme iin bu de er 3.0 olarak kabul edilir.

LETME-EVRE ETK LE LETMESTRATEJ K

FTZ E GRE STRATEJ OLU TURMASTRATEJ K (K L T) BA ARI FAKTRLERLETME FAKTRLER

M VE FTZ ANAL Z

letmenin kaynak ve kabiliyetleri analiz edildikten sonra, bu faktrler iinden etkili olanlar zetlenmelidir. nk, her bir faktr ayn derecede nemli de ildir. Bu amala, Stratejik letme Faktrleri Matrisi (S FM) haz rlan r. Matriste i letmenin stn ve zay f ynlerini belirleyen faktrler esas al nmal d r.

LETME-EVRE ETK LE LETMESTRATEJ K

FTZ E GRE STRATEJ OLU TURMASTRATEJ K (K L T) BA ARI FAKTRLERLETME FAKTRLERA rl kl Derece0,75 0,60 0,32 0,40 0,20

M VE FTZ ANAL Z

Stratejik

letme Faktrleri

A rl k

Derece

Yorum

3.stnlkler 3.1.Yeniliki Ynetim Felsefesi ve A k Vizyon-Misyon 3.2.Gl ve Uzmanla m Ynetim Kadrosu 3.3.rnlerin Yksek Kalitesi ve Firmaya Olan Gven 3.4.Esnek ve Yeni retim Teknolojisi 3.5.Da t m Kanal Deste i

0,15 0,15 0,08 0,10 0,05

5 4 4 4 4

Stratejik bilin ve ynetim kalitesi Giri imci liderlik Markaya dayal yksek Kalite imaj Farkl la t r lm ve byk ebatl mamuller Sad k bayi ili kileri

4.Zay fl klar 4.1.Dikey Btnle me Yapamam Olmak 4.2.Mali Yap n n Bozuk Olmas 4.3. gc Verimlili inin D kl 4.4.Firman n ok ve Giri Safhas nda Olmas 4.5.lek Ekonomisi Avantaj na Sahip Olmama

0,10 0,15 0,07 0,05 0,10 1,00

1 2 2 4 1

0,10 0,30 0,08 0,20 0,10 3,11

Yksek kaynak ihtiyac Yksek borlanma E itim yetersizli i Piyasaya ge girmenin sak ncalar Kk lekli retim tesisi

Toplam

LETME-EVRE ETK LE LETMESTRATEJ K

FTZ E GRE STRATEJ OLU TURMASTRATEJ K (K L T) BA ARI FAKTRLERLETME FAKTRLER

M VE FTZ ANAL Z

1. stunda i letme faktrlerinin listesi yer al r. letmenin gemi ve imdiki zellikleri gz nne al narak, i letmenin stratejik ba ar s n etkileyecek temel kaynak ve kabiliyetleri (stnlkleri ve zay fl klar ) listelenir. 2. stunda faktr a rl klar yer al r. Faktrler kendi aralar nda kar la t r l r ve her bir faktr en nemliden (1.0), nemsize (0.0) puan verilerek a rl kland r l r. Faktr a rl klar n n puan toplam 1.0 olmal d r. 3. stunda faktrlerin i letme iin nem derecesi belirlenir. nemli olanlar 5.0, nemsiz olanlar 1.0 olacak ekilde derecelendirilir. 4. stunda a rl kl dereceler hesaplan r. Bunun iin, 2. stun ile 3. stun arp larak, i letmenin stnlk ve zay fl klar yla ilgili a rl kland r lm dereceleri belirlenir. 5. stunda yorum yap l r. Bu faktrlerin niin seildi i, neden a rl n n d k veya yksek oldu u, i letme iin nemli olmas n n nedeni, gelecekte tahmin edilen de eri gibi notlar yaz l r. Son olarak, 4. stunda elde edilen dereceler yukar dan a a ya toplan r. olarak, Toplam a rl kl derece i letmenin gemi ve imdiki stnlk ve zay fl klar n ne kadar etkili ynetebildi ini gsterir. Ortalama bir i letme iin bu de er 3.0 olarak kabul edilir.

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ E GRE STRATEJ OLU TURMAFTZ MATR S VE STRATEJ LER

M VE FTZ ANAL Z

FTZ tablosu, i letmenin stnlk ve zay fl klar ile evrenin f rsat ve tehditlerinin nas l birlikte de erlendirilece ini gsterir. letme bu drt grup faktrn(FTZ) farkl bile keleriyle, muhtemel stratejileri drt grupta belirleyebilir(F, T, ZF, ZT).

LETME-EVRE ETK LE LETME-

FTZ E GRE STRATEJ OLU TURMAFTZ MATR S VE STRATEJ LER

M VE FTZ ANAL Z

FTZ Matrisi Strateji Bile enleriRGT FAKT. DI EVRE FAKTRLER

3. stnlklerF Stratejileri stnlklerden yararlanarak f rsat avantajlar n kullanma stratejileri T Stratejileri stnlklerden yararlanarak tehditlerden ka nma stratejileri

4.Zay fl klarZF Stratejileri Zay fl klar gidererek f rsat avantajlar n kullanma stratejileri ZT Stratejileri Zay fl klardan ka narak tehditleri en aza indirme stratejileri

1.F rsatlar

2.Tehditler

RGT FAKTRLER

DI EVRE FAKTRLER 1.F rsatlar 1.1. Hammadde Yeterlili i 1.2.Sat n Alma Gcndeki Art 1.3.ABne Giri ve Rusya Pazar n n A lmas 1.4.Serami in Hijyenik ve evreci Bir rn Olarak Yeni Pazarlar Olu turmas 1.5.Artan ehirle me Oran ve Geli en Demografik zellikler 1.6. ilik Maliyetlerinin D k Olmas 2.Tehditler 2.1.lke i Siyasi ve Ekonomik stikrars zl k 2.2.Kreselle me Yer Kaplama Malzemelerinde Yksek Rekabet 2.3.Konut Sektrnn inde Bulundu u Kriz 2.4.Yabanc Teknolojiye Ba ml l k 2.5.Girdi Maliyetlerinin Kontrol Edilememesi 2.6.Trk Mal maj n n Zay fl

3.stnlkler 3.1.Yeniliki Ynetim Felsefesi ve A k Vizyon-Misyon 3.2.Gl ve Uzmanla m Ynetim Kadrosu 3.3.rnlerin Yksek Kalitesi ve Firmaya Olan Gven 3.4.Farkl la t r lm ve Byk Ebatl rnler 3.5.Da t m Kanal Deste i F Stratejileri 1. Pazar e itlendirme (D cephe kaplama malzemesi ve merdiven basama retmek) 2. AB ve Rusya ya ihracat art rmak 3. Daha gl bayiler olu turmak

4.Zay fl klar 4.1.Dikey Btnle me Yapamam Olmak 4.2.Mali Yap n n Bozuk Olmas 4.3. gc Verimlili inin D kl 4.4.Firman n ok ve Giri Safhas nda Olmas 4.5.lek Ekonomisi Avantaj na Sahip Olmama

ZF Stratejileri 1. Markaya dayal ve rnn kullan m nda farkl imajlar iin tan t m 2. Hammadde tedarikileriyle stratejik i birli i 3. K n geli tirmek iin yo un e itim 4. Borlardan kurtulma

T Stratejileri 1. Borlardaki kur riskini azaltma 2. Mamul farkl la t rma (geni ebatl mamuller) 3. AB pazar iin yabanc firmalarla stratejik ortakl k

ZT Stratejileri 1. Konut d ndaki in aat sektrnde ynelme 2. Verimlili i art rmak iin uzman kurulu larla i birli i 3. Faaliyet tabanl maliyet sistemine gei