เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

การล าเลยงสารผานเซลล แบงออกไดเปน 2 แบบ• การล าเลยงสารแบบผาน (ทะล) เยอหมเซลล = สารขนาดเลก• การล าเลยงสารแบบท าเยอหมเซลลใหเปนถง (vesicle) = สารขนาดใหญ

1) Passive transport ล าเลยงจากความหนาแนนมากความหนาแนนนอย ไมอาศยพลงงาน

- Simple diffusion คอ การล าเลยงสารโดยพลงงานจลนทอยในสารกระจายออก จนทกบรเวณมความเขมขนของสารเทากน เชน การแพรน าหอม การแลกเปลยนแกสทถงลมปอด

- Facilitated diffusion คอ การล าเลยงสารในทศทางเดยวกบการแพร แตรวดเรวกวา เนองจากมโปรตนเปนตวพา (carrier protein) เชน การล าเลยง glucose Na+ K+ Ca+

การดดกลบยเรยททอรวม collecting duct

การล าเลยงสารแบบผาน (ทะล) เยอหมเซลล = สารขนาดเลก

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

- Osmosis คอ การแพรของน าผานเยอหมเซลลจากบรเวณทมน ามากบรเวณทมน านอย 1. Isotonic solution คอ สารละลายทม ความเขมขนเทากบ ภายในเซลล

น าออสโมซสเขาออกจากเซลลปรมาณทเทากน เซลลมขนาดไมเปลยนแปลง2. Hypotonic solution คอ สารละลายทม ความเขมขนต ากวา ในเซลล

น าออสโมซสเขาสเซลล ท าใหเซลลเกดภาวะเซลลเตง (Plasmoptysis) เซลลสตวอาจแตกได

3. Hypertonic solution คอ สารละลายทม ความเขมขนสงกวา ในเซลล น าออสโมซสออกจากเซลล ท าใหเกดภาวะเซลลเหยว (Plasmolysis)

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

Osmosis คอ การแพรของน าผานเยอหมเซลลจากบรเวณทมน ามากบรเวณทมน านอย

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

2) Active transport ล าเลยงจากความหนาแนนนอยไปยงความหนาแนนมาก จ าเปนตองอาศยพลงงาน ATP และโปรตนตวพา (carrier protein) เชน การดดซมสารกลบเขาสทอหนวยไต , Na-K Pump, การดดซมแรธาตของพช

การล าเลยงสารแบบผาน (ทะล) เยอหมเซลล = สารขนาดเลก

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

การล าเลยงสารแบบท าเยอหมเซลลใหเปนถง (vesicle) = สารขนาดใหญ การล าเลยงลกษณะน ตองใชพลงงาน

1) การน าสารเขาเซลล (Endocytosis) แบงออกไดเปน 3 แบบ1.1) Phagocytosis (เซลลกน) มการยนไซโทพลาสซมเปนเทาเทยม (pseudopodium)

เชน การยนเทาเทยมของอะมบา ราเมอก การเขมอบเช อโรคของเมดเลอดขาว1.2) Pinocytosis (เซลลดม) มการเวาเซลล

เชน การดดซมโปรตนททอหนวยไต ล าไสเลก1.3) Receptor mediate endocytosis มการน าสารเขาแบบจ าเพาะเจาะจงกบ receptor

เชน การล าเลยง cholesterol ในรป lipoprotein เขาสเซลล

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

การน าสารเขาเซลล (Endocytosis)

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

2) การน าสารออกจากเซลล (Exocytosis) หลงสารโดยจะหลอมรวมเวสเคลกบเยอหมเซลลเชน การหลงสารสอประสาท การหลงน ายอยในทางเดนอาหาร การหลงฮอรโมนจ าพวกโปรตน

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

Exercise

Exercise1. ขอใดเปนวธการทไมถกตองในการใชกลองจลทรรศน

(1) ไมเคลอนยายกลองโดยลากไปกบพ นโตะ(2) เรมตนจากการใชเลนสใกลวตถทมก าลงขยายต าสด(3) มองภาพผานเลนสใกลตา โดยลมนยนตาท งสองขาง(4) ระวงอยาใหเลนสสมผสกบกระจกปดสไลด(5) ใชปมปรบภาพหยาบเทาน น ส าหรบเลนสใกลวตถทก าลงขยายสง (×40)(6) เกบกลองโดยการปรบใหแทนวางสไลดเลอนข นสงสด

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

2. เซลลทมสวนประกอบดงตอไปน : ดเอนเอ ไรโบโซม เยอหมเซลล เอมไซม และไมโทคอนเดรย เปนเซลลของสงมชวตในขอใด(1) แบคทเรย(2) พชเทาน น(3) สตวเทาน น(4) อาจเปนไดท งพชหรอสตว

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

Exercise

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

3. จากการตรวจเซลล 4 ชนด พบสวนประกอบดงน

ขอใดเปนเซลลทมาจากพช(1) ก และ ข (2) ข และ ค(3) ค และ ง (4) ข และ ง

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

Exercise

เซลล ผนงเซลล นวเคลยส คลอโรพลาสตก / - /ข / / /ค / / -ง - / -

4. ออรแกเนลลใดทพบเฉพาะภายในเซลลของสตวเทาน น(1) ไมโทคอนเดรย(2) แวควโอล(3) ไลโซโซม(4) เซนทรโอล(5) ผนงเซลล

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

Exercise

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

Exercise5. เซลลของตอมไรทอ ท าหนาทสงเคราะหฮอรโมนส าหรบสงไปยง

สวนตาง ๆ ของรางกาย จะมออรแกเนลลใดมาก(1) แวควโอล(2) ไลโซโซม(3) ไมโทคอนเดรย(4) รางแหเอนโดพลาซม

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

6. ออรแกเนลลใดในเซลลพชทไมพบดเอนเอ(1) นวเคลยส(2) แวควโอล(3) คลอโรพลาสต(4) ไมโทคอนเดรย

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

Exercise

7. นาย ก ท าการทดลอง โดยน าเน อหมชนดเดยวกน น าหนกเทากนไปแชในสารละลายตางชนดกนเปนเวลา 1 ชวโมง น ามาชงน าหนกเปนระยะ ๆ แลวสรปความสมพนธดงกราฟ

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

Exercise

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

Exercise7. (ตอ)สารละลายในกราฟ รป A B และ C หมายถงสารใดตามล าดบ

(1) น าเกลอเขมขน 0.85% น ากลน น าปลา(2) น าปลา น ากลน น าเกลอเขมขน 0.85%(3) เกลอเขมขน 10% น ากลน น าปลา(4) เกลอเขมขน 10% น าปลา น ากลน

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

8. ลอกผวใบวานกาบหอยแลวแชลงในสารละลายน าตาลกลโคส เมอน ามาสองดดวยกลองจลทรรศนเหนลกษณะ ดงภาพ

สารละลายน าตาลกลโคสน เปนสารละลายประเภทใดเมอเทยบกบ สารละลายในเซลลผวใบ(1) สารละลายไฮโพโทนก (2) สารละลายไฮเพอรโทนก(3) สารละลายไฮโซโทนก (4) อาจเปนขอ 2 หรอ 3 กได

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

Exercise

9. ถาน าเน อเยอตนวานกาบหอย มาแชในน าผ งเปนเวลา 10 นาท แลวตรวจดเซลลดวยกลองจลทรรศน ควรพบการเปลยนแปลงดงขอใด(1) ขนาดของเซลลและไซโทพลาสซมใหญข น(2) ขนาดของเซลลและไซโทพลาสซมเทาเดม(3) ขนาดของเซลลและไซโทพลาสซมเลกลง(4) ขนาดของเซลลเทาเดม แตไซโทพลาสซมเลกลง(5) ขนาดของเซลลเลกลงแตไซโทพลาสซมเทาเดม

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

Exercise

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

Exercise10. น าเซลลสตวไปแชในสารละลายเกลอแกงทมความเขมขนมากกวา

สารละลายภายในเซลลแลวน ามาสองดดวยกลองจลทรรศน เซลลจะมการเปลยนแปลงอยางไร และสารละลายเกลอแกง จดเปนสารละลายประเภทใดเมอเทยบกบสารละลายภายในเซลล(1) เซลลเหยว สารละลายเปนชนดไฮโพโทนก(2) เซลลแตก สารละลายเปนชนดไฮโพโทนก(3) เซลลแตก สารละลายเปนชนดไฮเพอรโทนก(4) เซลลปกต สารละลายเปนชนดไอโซโทนก(5) เซลลเหยว สารละลายเปนชนดไฮเพอรโทนก

11. ขอใดตอไปน อาศยกระบวนการเอกโซไซโทซส(1) การท าลายเช อโรคของเมดเลอดขาว(2) การน าอนภาคขนาดใหญเขาสเซลลของอะมบา(3) การขบเกลอแรสวนเกนออกทางเหงอกของปลาทะเล(4) การหลงเอนไซมยอยอาหารออกมาจากเยอบผวล าไสเลก

เซลลและการล าเลยงสารผานเซลล

Exercise