PROJEKT

Republika e ShqiperiseGjimnazi “Seid Najdeni”

Peshkopi

Punoi : Ardit Mani

TEMA:KOMPJUTERI, NDERTIMI DHE FUNKSIONET (HARDWARE)

Në qoftë se ju përdorni një kompjuter desktop, ju mund të tashmë e dimë se nuk ka ndonjë pjese të vetme të quajtur "kompjuteri." Një kompjuter është me të vërtetë një sistem të shumë pjesë që punojnë së bashku. Pjesët fizike, të cilat ju mund të shihni dhe prekje, janë quajtur kolektivisht hardware. (Software, nga ana tjetër, i referohet udhëzimeve, ose programe, që tregojnë hardware çfarë të bëjë.)

Ilustrimi i mëposhtëm tregon hardware më të zakonshme në një sistem kompjuterik desktop. Sistemi juaj mund të duket pak më ndryshe, por kjo ndoshta ka shumica e këtyre pjesëve. Një kompjuter laptop ka pjesë të ngjashme, por kombinon ato në një fletore të mesme paketë të vetme,.

Njesia

Njësia Sistemi është thelbi i një sistemi kompjuterik. Zakonisht kjo është një kuti drejtkëndëshe vendoset mbi ose nën tavolinën tuaj. Brenda këtij kuti janë shumë komponente elektronike që përpunojnë informacion.Më e

rëndësishme e këtyre komponenteve është njësia qendrore e përpunimit (CPU), apo mikroprocesor, i cili vepron si "trurin" e kompjuterit tuaj. Një komponent tjetër është kujtesë e gjallë (RAM), e cila përkohësisht dyqane informacion që përdor CPU ndërsa kompjuteri është më. Të dhënat e ruajtura në RAM është shuar kur kompjuteri është i fikur.

Pothuajse çdo pjesë tjetër e kompjuterit tuaj lidhet me njësinë e sistemit duke përdorur kabllot. Kabllot plug në porte të veçanta (hapje), zakonisht në anën e pasme të njësisë sistemit. Hardware që nuk është pjesë e njësisë së sistemit është quajtur nganjëherë një pajisje periferike ose pajisje.

Kompjuteri juaj ka një ose më shumë disqe drivera-pajisje që informatizimin e informacionit në një metal apo disk plastik.Disku ruan informacionin edhe kur kompjuteri juaj është fikur.

Hard disku

Hard disku eshte “dyqan” informacion të kompjuterit tuaj në një disk-një pjatë të vështirë të ngurtë ose turrë platters me sipërfaqe magnetike. Sepse hard disqe mund të mbajë sasi masive të informacionit, ato zakonisht shërbejnë si mjet kryesor të kompjuterit tuaj të magazinimit, duke mbajtur pothuajse të gjitha programet tuaja dhe fotografi.Hard drive disk është e vendosur zakonisht brenda njësisë sistemit.

CD dhe DVD

Pothuajse të gjithë kompjuterat sot vijnë pajisur me një CD ose DVD drive, zakonisht të vendosura në frontin e njësisë sistemit. CD drives përdorin lazer për të lexuar (marrim) të dhënave nga një CD; shumë drives CD mund të shkruani (rekord) të dhënat mbi CD. Nëse keni një makinë Regjistrues disk, ju mund të ruajë kopjet e dosjeve tuaj në CD bosh. Ju gjithashtu mund të përdorni një CD drive për të luajtur CD muzikë në kompjuterin tuaj.

Mausi(miu)

Mausi është një pajisje e vogël përdoret për pikë për të dhe zgjidhni artikuj në ekranin e kompjuterit tuaj. Edhe pse minj vijnë në shumë forma, miu tipik duket pak si një miun aktuale. Është e vogël, i zgjatur, dhe e lidhur tek njesia e sistemit me nje tel gjatë që ngjan një bisht. Disa minj më të reja janë pa tel.

Një mi zakonisht ka dy butona: A butonin fillor (zakonisht butonin e majtë) dhe një buton të mesëm. Shumë minj gjithashtu kanë një rrotë mes dy butona, e cila ju lejon të lëvizni pa probleme nëpër ekranet e informacionit. Kur ju të lëvizin mausin me dorën tuaj, një akrep në ekranin tuaj shkon në të njëjtin drejtim. (Shfaqja akrep mund të ndryshojë në varësi se ku është e pozicionuar në ekranin tuaj.) Kur doni të zgjidhni një objekt, ju pikë në pika dhe pastaj klikoni (shtypni dhe lirimin) butonin primar. Duke treguar dhe duke klikuar me miun tuaj është mënyra kryesore për të bashkëvepruar me kompjuterin tuaj. Për më shumë informacion, shih Duke përdorur miun.

Tastiera

Një tastierë është përdorur kryesisht për të shtypur tekst në kompjuterin tuaj. Ashtu si tastierë në një makinë shkrimi, ajo ka çelësat për fjalë dhe shifra, por ajo gjithashtu ka çelësat e veçanta:

Çelësat funksion, gjenden në radhë të lartë, kryejnë funksione të ndryshme në varësi se ku ata janë përdorur.

Tastiera numerike, e vendosur në anën e djathtë e më të tastierë, ju lejon të futur numra shpejt.

Çelësat e lundrimit, të tilla si çelësat arrow, të lejojë që të lëvizin pozicionin tuaj brenda një dokument ose webpage.

Monitori

Një monitor tregon informacion në formë vizuale, duke përdorur tekst dhe grafikë. Pjesa e monitoruar që tregon informacionin quhet ekran. Ashtu si një ekran televiziv, një ekran kompjuteri mund të tregojnë ende apo film.

Ka dy lloje themelore të vëzhguesve: KRRT-ja (katodë ray tub) monitoron dhe LCD më të reja (ekran kristal likuid) vëzhgues. Të dyja llojet prodhojnë imazhe të mprehta, por monitoron LCD kanë avantazhin e të qënit shumë më të hollë dhe të lehtë.

Printeri Një printer transferon të dhënat nga një kompjuter mbi

letër. Ju nuk keni nevojë për një printer të përdorni kompjuterin tuaj, por që ka një të tillë ju lejon të shtypura e-mail, karta, ftesa, njoftime, dhe materiale të tjera. Shumë njerëz gjithashtu si të qenë në gjendje për të shtypur fotot e tyre në shtëpi. Të dy lloje kryesore të printera janë printera inkjet dhe laser printer. Printer Inkjet janë printera më të popullarizuara për shtëpi. Ata mund të shtypura në të zezë dhe të bardhë ose në ngjyrë të plotë dhe mund të prodhojë fotografi me cilësi të lartë, kur përdoret me letër të veçantë. Printer Laser janë më të shpejtë dhe në përgjithësi më mirë në gjendje për të trajtuar të përdorimit të dendur.

Bokset

Bokset janë përdorur për të luajtur të shëndoshë. Ata mund të jetë ndërtuar në njësi e sistemit ose të lidhur me kabllo. Folësit ju lejojnë të dëgjoni muzikë dhe efektet e zërit të dëgjuar nga kompjuteri juaj.

Modemi

Për të lidhur kompjuterin tuaj në internet, ju keni nevojë për një modem. Një modem është një pajisje që dërgon dhe merr informacion kompjuter mbi një linjë telefonike apo kabllo me shpejtësi të lartë. Modemet janë ndërtuar ndonjëherë në njësi të sistemit, por më e lartë-shpejtësi modem zakonisht janë komponente të veçantë.

MOTHERBOARD

• Mainboard - njihet edhe si motherboard ose system board. Ndodhet në njërën anë të kasës dhe ka formë drejtëkëndëshi me përmasa që variojnë sipas firmave . Mbi këtë pllakë të hollë plastike të dizenjuar me qarqe vendosen ose lidhen me kabllo (të quajtur fisha) të gjitha pajisjet e kompjuterit. Si të gjitha pjesët e brendshme të kompjuterit edhe motherboard-i e merr rrymën elektrike nga ushqyesi përmes një fishedhe ia shpërndan atë pajisjeve të tjera që “montohen” në bord. Kuptohet se ky është bordi kryesor dhe pa të s’ka kuptim të funksionojë një kompjuter.

PROÇESORI OSE CPU (CENTRAL PROCESSING UNIT)

Proçesori apo CPU (Central Processing Unit). Është një

komponent shumë i rëndësishëm i kompjuterit i përbërë nga një qark i cili në mënyrëdirekte apo indirekte kryen të gjithë punën që ne bëjmë në kompjuter.Kryen veprime

matematikore dhe logjike gjithashtu shoqerohet dhe me 1 ftohes ne rast se mund te nxehet dhe te digjet.

RAM (RANDOM ACCESS MEMORY)

• RAM ( shkurtimi i Random-accesmemory - Kujtesë me hyrje të rastësishme) - është memoria kryesore e përkohshme e kompjuterit  memoria qendrore është vendi ku ekzekutohen të gjitha programet dhe ku vendosen të gjitha të dhënat që përdoren nga këto programe. Instruksionet e një programi duhet të ndodhen në RAM që të mund të ekzekutohen nga procesori. Dihet që të gjitha këto informacione memorizohen në formë bit–esh, pasi është më e thjeshtë paraqitja e këtyre informacioneve logjike në diçka fizike siç është hardueri. është memorie e

paqëndrueshme, që nënkuptohet si

memorie e cila nuk ruan të dhënat kur kompjuteri fiket.

GRAPHIC CARDS

• Graphic Cards ose Kartela grafike  është një nga paisjet kryesore të

kompjuterëve modern. Këto karta kanë në brendesi te tyre GPU-ne (Graphic Processing Unit), ky i fundit eshte shume i ngjashem me CPU por ndryshon ne faktin qe eshte i optimizuar ne kryerjen e operacioneve matematike qe jane mese te zakonshme ne manipulimin e grafikeve. Ky optimizim eshte diferenca kryesore midis GPU dhe CPU. Nje element tjeter i rendesishem i kartes grafike eshte memoria. GPU e perdor memorie per te ruajtur rezultatet e perkohshme qe asaj i duhen per te kryer operacione ne menyre sa me eficente. Kjo memorie mund te perdoret edhe per qellime te tjera si ruajta e imazheve te cilat do te shfaqen se shpejti ne monitor. Sasia dhe tipi i kesaj memorie eshte nje faktor shume i rendesishem.

Karta grafike lidhet me monitorin nepermjet RAMDAC, ky i fundit e kthen sinjalin nga dixhital ne analog, i cili me pas shkon tek monitori, qofte ky CRT apo LCD. Disa karta grafike kane me shume se nje RAMDAC, kjo ben te mundur lidhjen e me shume se nje monitori me skeden grafike.

NIC (NETWORK INTERFACE CARD)

• NIC (Network InterfaceCard) kartë rrjeti e cila shërben për lidhjen në rrjet të kompjuterave duke i lidhur ato fizikisht me anë të kabllove specifikë të rrjetit ose nëse karta është Wireless nuk ka nevojë për kabllo për të krijuar rrjetin e kompjuterave.

Falem

inderit