APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY...
Transcript of APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY...
![Page 1: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/1.jpg)
APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED
CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT
Dwi Handono Sulistyo
Laksono Trisnantoro
Tjahjono Koentjoro
![Page 2: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/2.jpg)
Sistematika Penyajian
• Latar Belakang
• Tinjauan Pustaka
• Metode Penelitian
• Hasil & Pembahasan
• Kesimpulan & Saran
![Page 3: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/3.jpg)
LATAR BELAKANG
![Page 4: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/4.jpg)
1945 2013
2014
1970-an 1991
Kelangkaan Nakes; Ketidakmerataan Nakes;
Ketidaksinambungan Nakes;
INPRES PTT
SJSN
Kompensasi
X
Tim Institusi
Tetap tak terpecahkan UU No. 40/2004 Pasal 23 ayat 3
Perpres No. 12/2013 Pasal 6 ayat 2 butir a
Perpres No. 12/2013 Pasal 34
![Page 5: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/5.jpg)
Individual-based Contracting-out
Team-based Contracting-out
Institution-based Contracting-out
Individu
From Individual/Team-based Contracting-out Institution-based Contracting-out
Institution-based Contracting-out
Tim
Keppres No. 37/1991; Keppres No. 23/1994; Permenkes No. 7/2013
Permenkes No. 1199/2004 (X); SK Menkes No. 1086/2009; SK Menkes No. 156/2010
Permenkes No. 1231/2007; Permenkes No. 1235/2007; Permenkes No. 535/2008; Permenkes No. 538/2008
INOVASI perlu bukti (evidence) efektivitasnya
![Page 6: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/6.jpg)
Principal
(Penyandang dana/pemegang program)
Provider Lembaga
Agent
Principal
Tim SDM
Agent
Kontrak Level (1)
Kontrak Level (2)
![Page 7: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/7.jpg)
Lokasi Inovasi Institution-based contracting out
Nias Berau
Nusa Tenggara Timur (NTT)
![Page 8: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/8.jpg)
Rumusan Masalah
• ”Bagaimana efektifitas institution-based contracting out dengan pendekatan tim dalam meningkatkan kinerja sistem kesehatan dan status kesehatan?”
![Page 9: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/9.jpg)
Tujuan Umum
• mengevaluasi efektivitas institution-based contracting out dengan pendekatan tim
• dalam meningkatkan kinerja sistem kesehatan dan status kesehatan
• di Kabupaten Berau (Propinsi Kalimantan Timur), RSUD Gunungsitoli (Kabupaten Nias, Sumatera Utara), dan 6 RSUD Kabupaten (Timor Tengah Selatan, Sumba Barat, Flores Timur, Lembata, Ende, Bajawa) di Propinsi NTT
![Page 10: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/10.jpg)
Tujuan Khusus
Mengevaluasi:
• efektivitas proses institution-based contracting out dengan pendekatan tim
• efektivitas output institution-based contracting out dengan pendekatan tim
• efektivitas outcome institution-based contracting out dengan pendekatan tim
• efektivitas impact institution-based contracting out dengan pendekatan tim
![Page 11: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/11.jpg)
TINJAUAN PUSTAKA
![Page 12: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/12.jpg)
Konsep-konsep dan Tinjauan Umum
Tinjauan Umum Contracting out
Kerangka Kerja WHO
Kerangka Kerja Liu et al
The Roadmap Telaah Pustaka
Kerangka Konsep
Landasan Teori
Teori-teori Contracting &
Reformasi Sektor Kesehatan
5 Control Knobs Roberts et al
Tinjauan Teori Program Logic
Model & Dynamics of Evaluation
Kerangka Teori
![Page 13: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/13.jpg)
AGENCY THEORY
Landasan Teori
![Page 14: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/14.jpg)
Mengapa Agency Theory?
• teori yang berhubungan dengan masalah agency (agency problem)
• diaplikasikan untuk menjelaskan bagaimana principal mengatasi dua masalah yang dapat timbul dalam agency relationship khususnya moral hazard dan kerugian seleksi (adverse selection)
![Page 15: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/15.jpg)
KERANGKA KONSEP & PROPOSISI (6)
![Page 16: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/16.jpg)
Kinerja Pengiriman Tim
Ketersedian pelayanan setiap hari
Kinerja
Capacity Building
Akses
Kualitas
Status Kesehatan -Kematian Ibu -Kematian Neonatal -IUFD
= hanya diteliti dalam kasus NTT
Ket:
Contracting Out
Kinerja Sistem
Kesehatan
Proses
Output
![Page 17: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/17.jpg)
Proposisi
• Proposisi 1: Inisiatif contracting out dapat meningkatkan ketersediaan pelayanan setiap hari
• Proposisi 2: Inisiatif contracting out dapat meningkatkan kinerja capacity building
• Proposisi 3: Inisiatif contracting out dapat meningkatkan akses pelayanan
• Proposisi 4: Inisiatif contracting out dapat meningkatkan kualitas pelayanan
• Proposisi 5: Peningkatan akses pelayanan dalam inisiatif contracting out dapat meningkatkan status kesehatan
• Proposisi 6: Peningkatan kualitas pelayanan dalam inisiatif contracting out dapat meningkatkan status kesehatan
![Page 18: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/18.jpg)
PERTANYAAN PENELITIAN
![Page 19: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/19.jpg)
Pertanyaan Penelitian
• Bagaimana efektivitas proses institution-based contracting out (kinerja pengiriman tim) dalam penyediaan tim tenaga kesehatan?
• Bagaimana efektivitas output institution-based contracting out (ketersediaan pelayanan setiap hari dan kinerja capacity building) ………?
• Bagaimana efektivitas outcome institution-based contracting out (peningkatan kinerja sistem kesehatan yaitu: akses; kualitas pelayanan) ………?
![Page 20: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/20.jpg)
Pertanyaan Penelitian Khusus di NTT
• (Khusus Studi Kasus di NTT)
• Bagaimana efektivitas impact institution-based contracting out (peningkatan status kesehatan) dalam penyediaan tim tenaga kesehatan?
![Page 21: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/21.jpg)
METODE PENELITIAN
![Page 22: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/22.jpg)
Rancangan Penelitian
• Jenis & design penelitian:
studi kasus deskriptip dengan rancangan multiple holistic cases (Yin, 2009)
Unit Analisis:
• efektivitas institution-based contracting out dengan pendekatan tim.
![Page 23: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/23.jpg)
Kasus, Lokasi, & Waktu Penelitian Kasus Nama Kasus Lokasi Waktu
Penelitian
I Institution-based
contracting out dengan
pendekatan tim di
Kabupaten Berau
Puskesmas Kelay, Kabupaten Berau Propinsi
Kalimantan Timur
Juni 2007 –
Agustus 2008
II Institution-based
contracting out dengan
pendekatan tim di RSU
Gunungsitoli
RSUD Gunungsitoli, Kabupaten Nias Propinsi
Sumatera Utara
Desember 2009 –
Maret 2010
III Institution-based
contracting out dengan
pendekatan tim di 6
RSUD di Propinsi NTT
(Program Sister
Hospital NTT)
6 RSUD di Propinsi NTT yaitu:
- RSUD Larantuka, Kabupaten Flores Timur
- RSUD Soe, Kabupaten Timor Tengah Selatan
- RSUD Lewoleba, Kabupaten Lembata
- RSUD Ekapata Waikabubak, Kabupaten Sumba
Barat
- RSUD Ende, Kabupaten Ende
- RSUD Bajawa, Kabupaten Ngada
4 RSUD “kontrol” di Propinsi NTT yaitu:
- RSUD TC Hillers Maumere, Kabupaten Sikka
- RSUD Kalabahi, Kabupaten Alor
- RSUD Ruteng, Kabupaten Manggarai
- RSUD Umbu Rara Meha Waingapu, Kabupaten
Sumba Timur
Mei 2010 – Maret
2011
![Page 24: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/24.jpg)
Alat Penelitian
• Peneliti
• Pedoman wawancara
• Daftar tilik (Check List)
• Catatan Observasi
![Page 25: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/25.jpg)
Variabel
Variabel Contracting Out di Kab.
Berau Contracting Out di
RSUD
Gunungsitoli, Nias
Contracting Out di 6
RSUD NTT
Variabel Bebas - Kinerja Pengiriman
Tim - Kinerja
Pengiriman Tim - Kinerja Pengiriman
Tim
- Ketersediaan
pelayanan setiap hari - Kinerja Capacity
Building
- Ketersediaan
pelayanan setiap
hari - Kinerja Capacity
Building
- Ketersediaan
pelayanan setiap hari - Kinerja Capacity
Building
Variabel Terikat Kinerja Sistem
Kesehatan: - Akses - Kualitas
Kinerja Sistem
Kesehatan: - Akses - Kualitas
Kinerja Sistem
Kesehatan: - Akses - Kualitas
- - Status Kesehatan: - Kematian Ibu - Kematian Neonatal - IUFD
![Page 26: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/26.jpg)
Cara Pengumpulan Data
• Primer:
– Wawancara
– Observasi
• Sekunder:
– Dokumen terkait
![Page 27: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/27.jpg)
Sumber Bukti
Sumber bukti Kasus I
(Berau)
Kasus II
(Nias)
Kasus III
(NTT)
Dokumentasi X X X
Arsip X X X
Wawancara X
Observasi langsung X
Observasi-participant X X
![Page 28: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/28.jpg)
Cara Analisis Data
• Triangulasi sumber data masing-masing kasus
• Data dianalisis secara deskriptip dan statistik. Tool analisis yang dipakai adalah dengan model logika level program (program-level logic model) dan cross-case synthesis (Yin, 2009).
![Page 29: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/29.jpg)
HASIL PENELITIAN
![Page 30: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/30.jpg)
Karakteristik Umum Variabel Tempat Studi
Berau Nias NTT
Tahun Pelaksanaan 2008 Mei 2007 – Desember
2009
Juli 2010 – Pebruari 2011
(Fase I)
Sumber Dana APBD Kab. Berau BRR Nias AIPMNH - AusAid
Lokasi Kegiatan Puskesmas Kelay Kab.
Berau (Kalimantan Timur)
RSUD Gunungsitoli Kab.
Nias (Sumatera Utara)
6 Rumah Sakit Daerah
(Larantuka; Soe:
Lewoleba; Waikabubak;
Ende; Ngada)
SDM Dokter Umum
Dokter Gigi
Tenaga Surveilains
Perawat Umum
Perawat Gigi
Bidan
Petugas Gizi
Asisten Apoteker
Analis Laboratorium
Dokter/Residen obsgin;
anak; anastesi; bedah;
penyakit dalam; radiologi;
patologi klinik
Dokter/Residen penyakit
saraf (periode Agustus –
Desember 2009)
Dokter spesialis/residen
senior obgin; anak;
anastesi
Perawat NICU;
Tenaga UTD
Provider Perusahaan Swasta Pemerintah (FK UGM &
RSUP dr. Sardjito)
Pemerintah (RSWS; RSDS;
RSSA; RSUP Sanglah)
Swasta (RSPR; RSB)
![Page 31: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/31.jpg)
No Karakteristik Studi Kasus
Berau Nias NTT
1 Jenis kontrak Kontrak berbasis
waktu Kontrak berbasis
waktu Kontrak berbasis waktu
2 Tipe atau lingkup
pelayanan Pelayanan kesehatan
dasar di Puskesmas
Kelay (preventif-
promotif-kuratif)
Pelayanan spesialistik
(fokus kuratif); Capacity building bagi
staf RSUD Gunung
Sitoli
Pelayanan PONEK 24
Jam di 6 RSUD; Pengembangan sistem
PONEK 24 Jam di 6
RSUD; Capacity building bagi
staf RSUD (fokus
kuratif); Capacity building untuk
peningkatan sistem
rujukan PONED 3 Keterkaitan dengan
Status Kesehatan
dan Kinerja Sistem
Kesehatan
Ada kaitan dengan
upaya mencapai
outcome kesehatan
yang ditargetkan
Kaitan dengan upaya
mencapai outcome
kesehatan yang
ditargetkan kurang
jelas
Ada kaitan jelas dengan
upaya mencapai
outcome kesehatan yang
ditargetkan
4 Sanksi jika tidak
mencapai target Tidak jelas Tidak jelas Tidak jelas
Karakteristik Khusus
![Page 32: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/32.jpg)
No Karakteristik Studi Kasus
Berau Nias NTT
5 Kompleksitas kontrak Secara teknis,
kontrak sangat
kompleks
Secara teknis, kontrak
kurang kompleks Secara teknis, kontrak
sangat kompleks
6 Formalitas kontrak Rencananya:
Kontrak legal antara
Dinas Kesehatan
Kabupaten Berau
dengan provider
Kontrak legal dengan
BRR; didukung MoU
antara Bupati Nias dengan
Dekan FK UGM dan
Direktur Utama RSUP dr.
Sardjito
Kontrak legal dengan
AIPMNH
(Coffey/AusAid);
didukung MoU antara
masing-masing Pemda
dengan masing-masing
RS yang dikontrak; serta
4 Dekan FK 7 Lama kontrak 1 tahun anggaran multiyears Multiyears (6 bulan untuk
Tahap I) 8 Seleksi provider Lelang terbuka
dengan 4 perusahaan
swasta yang
mendaftar
Penunjukan langsung
berdasarkan fakta bahwa
Tim FK UGM/RSS telah
bertugas di Nias segera
setelah terjadi gempa
bumi dan tsunami tahun
2005
Penunjukan langsung
setelah ada kesanggupan
provider untuk
berpartisipasi
9 Monitoring - evaluasi Konsultan mandiri Dilakukan sendiri oleh
provider Konsultan mandiri
Karakteristik Khusus (2)
![Page 33: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/33.jpg)
Efektivitas Contracting Out
• Efektivitas Proses
• Efektivitas Output
• Efektivitas Outcome
• Efektivitas Impact
![Page 34: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/34.jpg)
Efektivitas Proses
Variabel Indikator Studi Kasus
Berau Nias NTT
Proses
contracting out
Kinerja Pengiriman
Tim:
- % Jumlah SDM
yang dikirim - 84,29% 96,89%
- % Kesinambungan
pengiriman - 64,52% 100%
![Page 35: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/35.jpg)
Efektivitas Output Variabel Indikator Studi Kasus
Berau Nias NTT
Output contracting out % Ketersediaan pelayanan - 64,79% 100%
Kinerja capacity building:
- Rerata pemberian
materi per jenis tenaga
kesehatan dalam 6
bulan
- 17,7 2,95
![Page 36: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/36.jpg)
PROPOSISI 1 DAN 2 TERBUKTI BAIK DALAM KASUS NIAS MAUPUN KASUS NTT.
![Page 37: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/37.jpg)
Outcome Effectiveness (Access) in Nias
TotalAmbulatory
Patient
Totalinpatient
Before 61019 13972
After 62472 41289
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
Total patient 195.51%
2.38%
![Page 38: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/38.jpg)
BOR
Before 73.67
After 111.74
0
20
40
60
80
100
120
%
Outcome Effectiveness (Access) in Nias
![Page 39: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/39.jpg)
High-risk maternaldeliveries
SCHigh-risk neonatal
deliveries
Before 9.59 4.36 32.57
After 15.88 5.13 43.09
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
%
Outcome Effectiveness (Access) in NTT
![Page 40: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/40.jpg)
Outcome Effectiveness (Quality) in Nias
GDR
Before 53.96
After 47.33
44
46
48
50
52
54
56
%
![Page 41: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/41.jpg)
Outcome Effectiveness (Quality): In NTT
maternal death caused bybleeding
maternal death caused byeclampsia/pre-eclampsia
Before 1.89 2.86
After 0 1.16
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
3.5
%
![Page 42: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/42.jpg)
PROPOSISI 3 DAN 4 TERBUKTI BAIK DALAM KASUS NIAS MAUPUN KASUS NTT
![Page 43: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/43.jpg)
Impact Effectiveness in NTT
Maternal death Neonatal death IUFD
Before 14 104 116
After 6 62 89
0
20
40
60
80
100
120
140
Jumlah (absolut)
![Page 44: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/44.jpg)
PROPOSISI 5 DAN 6 TERBUKTI DALAM KASUS NTT
![Page 45: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/45.jpg)
PEMBAHASAN
![Page 46: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/46.jpg)
MENGAPA DI BERAU GAGAL?
Analisis Teoritis dan Teknis
![Page 47: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/47.jpg)
Principal
(Funholder/ programmer)
Provider (Institution)
Agent
Principal
HRH-team
Agent
Contract Level (1)
Contract Level (2)
Adverse Selection Moral Hazard
Adverse Selection Moral Hazard
X
Berhasil dihindari Dalam Pra Kontrak provider tak memenuhi Kriteria ditolak KONSEKUENSI: LELANG BATAL PROGRAM BATAL
X
![Page 48: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/48.jpg)
Mengapa di Berau gagal?
• Aspek Teknis:
– Dukungan pemerintah pusat (Bergstrom, 1999)
– Dukungan regulasi (Abramson, 2004)
– Tidak terjadi persaingan antar calon provider (Zarco-Jasso, 2005)
![Page 49: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/49.jpg)
MENGAPA DI NIAS DAN NTT BERHASIL?
Analisis Teoritis dan Teknis
![Page 50: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/50.jpg)
Principal
(Funholder/ programmer)
Provider (Institution)
Agent
Principal
HRH
Agent
Contract Level (1)
Contract Level (2)
Adverse Selection Moral Hazard
Adverse Selection Moral Hazard
Pra Kontrak: - Provider yang tepat & Terpercaya Saat Kontrak: -Monev Tak ada Moral Hazard?
Pra Kontrak: -Provider (residen & Staf) Saat Kontrak: -Monev Terjadi Moral Hazard
![Page 51: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/51.jpg)
Dukungan: Stewardship Theory untuk kontrak level 1
• Tidak semua asumsi dalam Agency Theory betul
• ada yang tidak mementingkan diri sendiri; ingin memaksimalkan kinerja organisasi
• tidak terjadi Moral Hazard
![Page 52: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/52.jpg)
Mengapa tetap mahal?
• Faktor Manusia: bisa dijelaskan oleh Agency Theory dan Stewardship Theory
• Faktor Lingkungan (terbatasnya provider dan kekhususan aset): tidak bisa dijelaskan
• harus dengan TCE (Transaction cost economics)
• Faktor karakteristik kontrak
• Perlu biaya tinggi
![Page 53: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/53.jpg)
Alasan secara Teknis
• (1) visi dan tekad yang kuat dari Kepala Dinas Kesehatan Propinsi NTT untuk menurunkan AKI dan AKB;
• (2) adanya dukungan anggaran dari AIPMNH (AusAid) yang besar, fleksibel, dan tanpa birokrasi;
• (3) adanya dukungan teknis dari konsultan • (4) hubungan kerja sama 3 pilar (Dinas Kesehatan Propinsi
NTT – AIPMNH – PMPK FK UGM) yang baik; • (5) koordinasi Dinas Kesehatan Propinsi NTT dengan Dinas
Kesehatan Kabupaten dan RSUD terkait yang baik; • (6) tersedianya provider (RS Mitra) dengan komitmen yang
tinggi untuk mengembangkan RSUD di NTT; dan • (7) proses birokrasi yang cepat (pengambilan keputusan
dan implementasinya) terutama jika terjadi hal-hal yang tidak diinginkan.
![Page 54: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/54.jpg)
KESIMPULAN & SARAN
![Page 55: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/55.jpg)
Kesimpulan
• Inisiatif institution-based contracting out dengan pendekatan tim dapat:
– mengatasi kelangkaan tenaga kesehatan tertentu, dan
– meningkatkan kinerja sistem kesehatan (khususnya akses dan kualitas pelayanan).
• di NTT dapat menurunkan jumlah kematian ibu, neonatal, dan kasus IUFD.
![Page 56: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/56.jpg)
Kesimpulan (2)
• Dari perspektif Agency Theory, kegagalan inisiatif di Berau merupakan bentuk keberhasilan principal dalam mengelola masalah agency sebelum kontrak (masalah adverse selection) meskipun dengan konsekuensi program dibatalkan.
• Sedangkan keberhasilan inisiatif di Nias dan NTT, merupakan bentuk keberhasilan principal dalam mengelola masalah agency baik sebelum (masalah adverse selection) maupun saat kontrak berjalan (masalah moral hazard).
![Page 57: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/57.jpg)
Saran
• DPR RI • Bappenas • Kementerian Kesehatan • Kementerian Dalam Negeri • Kementerian Pendidikan dan Kebuidayaan • Perguruan Tinggi • BPJS • Pemda (propinsi dan kabupaten) • RSU kabupaten • Calon provider non pemerintah
![Page 58: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/58.jpg)
Individual-based Contracting-out
Team-based Contracting-out
Institution-based Contracting-out
Individu
From Time-based Contracting-out Performance-based Contracting-out
Institution-based Contracting-out
Tim
PBC
PBC
PBC
PBC
![Page 59: APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION … · 2014-08-21 · APLIKASI AGENCY THEORY DALAM INISIATIF INSTITUTION-BASED CONTRACTING OUT DI BERAU, NIAS, DAN NTT Dwi Handono](https://reader031.fdocuments.in/reader031/viewer/2022040806/5e4754da4b52414b72356640/html5/thumbnails/59.jpg)
Saran: Isu Regulasi
• Isu Regulasi
– “jenis usaha”
– Kontrak: Mekanisme lelang; multiyears
– Pengelolaan keuangan: mitigasi risiko
– Provider asing