กลมยอยท 5

กลมยอยท 5 การเมองทรองรบความหลากหลาย (Democracy for All)

นายยลดา เกรกกอง สวนยศ

นายมณเฑยร บญตน

นางสน ไชยรส

นางประกายรตน ตนธรวงศ

ด าเนนรายการโดย : นายเสถยร วรยะพรรณพงศา

กรอบแนวคดภาพรวมความหลากหลายของวทยากร

• นายยลลดา เกรกกอง สวนยศ : ความหลากหลายทางเพศนน สงคมยงขาดความเขาใจธรรมชาตและความตองการของเขา

• สอดคลองกบนายมณเฑยรทระบวาสงทพการไมใชปญหาของตวบคคลทตองไดรบการบ าบดแกไข หากแตเปนทศนคตของสงคมทมองความบกพรองทางกายและจตใจเปนเรองผดปกตและแปลกแยก กลไกในการจดการทางสงคมและการเมองทไมตอบสนองหรอกดกนคนทมความแตกตางจากคนอน

• ในขณะทนางสน ไชยรส และนางประกายรตน ตนธรวงศ ไดเนนย าวาระบบการเมองจะตองตงอยบนฐานของการยอมรบและเคารพวาคนทกคนตางมศกดศรของความเปนมนษยและตองไดรบสทธพนฐานอยางเสมอภาคกน

กรอบแนวคดภาพรวมความหลากหลายของวทยากร

• วทยากรทกทานเหนสอดคลองกนวา ระบอบประชาธปไตยจะตองมกลไกทงในเชงสถาบนและกฎหมายทตอบสนองตอลกษณะธรรมชาตและความปรารถนาของกลมคนตางๆ ในสงคม

• มภาคประชาสงคมทเขมแขงเพอผลกดนใหเกดความหลากหลายในสถาบนทางการเมอง การออกกฎหมาย และการบงคบใชกฎหมาย การเปดพนทใหกบคนทกคนไมวาเขาจะเปนอะไรหรอคดอยางไร ไมมองคนทแตกตางเปนคนทผดแปลก หากแตเปนคน ๆ หนงทมความเทาเทยมกนในศกดศรความเปนมนษยและเคารพในสทธมนษยชนเหมอนกบคนอน

• ซงตองมโอกาสในการคด ตดสนใจ และลงมอท าดวยตวเองในการใชชวตตามวถทตนปรารถนาโดยไมถกลดทอนความสามารถของมนษย และนคอการเมองทรองรบความหลากหลาย การเมองทเปนไปเพอคนทกคน (democracy for all) “ใหอยเยนเปนสขรวมกน” (inclusive society)

ความหลากหลายทางเพศ ตองเขาใจพนฐาน GLBTIQ มอะไรบาง

• G=gay ชายรกชาย ชายทด ารงตนเปนผชายธรรมดาแบบผชายทวๆไป คนมองแลวอาจจะรหรอไมรกไดวาเปนชายรกชาย

• L=lesbian ผหญงรกผหญง ใครกตามทบอกวาตวเองเปนผหญงและรกกบอกคนทบอกตวเองวาเปนผหญง

• B=bisexual คอจะชายกได หรอหญงกไดทรกไดทงผชายและผหญง

• T=transgender คนขามเพศ คนทเกดมาเปนเพศหนง แตเวลาโตขนกลบตองการใชชวตเปนอกเพศหนงซงตรงขามกบเพศทเกดมา โดยจะแปลงเพศแลวหรอยงกตาม แยกออกเปน transsexual ซงผาตดแปลงเพศขนสดไปอกเพศหนงทตองการอยางถาวร ถาไมไดแปลงเพศจะรสกทกข สวนอกกลมหนง transgender คอ dual role trans-sexism กลมคนทตองการจะใชชวตแบบเพศตรงขามเทานน แตไมตองการผาตดแปลงเพศแบบขนสด เชนอาจเสรมหนาอก แตไมแปลงเพศ วนหนาอาจกลบมาใชชวตเพศเดมทเกดมาได เชน มมสทฟฟานทหนมาบวชพระ

• I=intersexual คนทเกดมาแลวมปญหาทางรางกาย เชน มอวยวะเพศทงชายและหญงในรางเดยวกน หรอภายนอกเขามอวยวะเพศชาย แตขางในมรงไข หรอมอวยวะเพศหญง แตมอณฑะหลบใน ซงคนกลมหลงน อาจจะไมรตวเลยจนกวาจะไปตรวจรางกายได

• Q=questioning คอ คนทไมไดเลอกวาตวเองจะเปนเพศอะไรอยางใดอยางหนง เขายนยนวาเขาไมใชชายหรอหญง แตมสทธทจะบอกวาฉนเปนฉน ไมใชทงชายหรอหญงกได ซงทงหมดน ไมมใครสมบรณไปกวาใคร

ความหลากหลายทางเพศ

• การเมองทรองรบความหลากหลาย เปนเรองมาตรฐานทจะเขาใจความหลากหลาย • ความหลากหลายทางเพศ LGBT (Lesbian gay IQ เปนพนฐานของการ

การเมองเรองความหลากหลายทางเพศ ทผาน สถาบนหรอกฎหมายทเกยวกบเรองน • เมอเอาเรองนเขาสการเมอง จะเกดค าถามและความสบสนตลอด เชน จากนายเปน

นางสาว แตงงานเพศเดยวกนแตงอยางไร ใครเปนใครกนแน ผานมา 30-40 ป การเมองเรองนยงไมกาวหนาไปไหน เพราะผใหญและผ เกยวของ ไมไดมความเขาใจเบองตนถงความหลากหลายทางเพศ

• การตอสทางการเมองเพอใหความหลากหลายเหลานไดรบการยอมรบนน เปนเรองทยากล าบาก แตถา “ใจไปถง ตวกจะไปถง”

• ตอนนเราถงจดจบของประชาธปไตยของคนสวนใหญ เพอคนสวนใหญ โดยคนสวนใหญแลว มนไปตอไมได ปญหาทวโลกเปนแบบน เราตองไมใช democracy for majority แตตองเปน democracy for all ประชาธปไตยทเปนไปเพอทกคน

• เราจะจดการอยางไร ในความบกพรองหรอความเจบปวยทางกายนน แมจะแกไมได แตไมใชปญหาทส าคญทสด เราสามารถอยกบสงเหลานได เราสามารถสรางสภาพแวดลอมใหอยได แตสภาพแวดลอมทไมเออตอความบกพรองตางๆนน เชน ตกทไมสมบรณ ซงเปนอ านาจนยมอยในตว สามารถทจะแกไขได ถาเรามเจตจ านงทางการเมองทด นจงเปนเรองของ “การเมอง”

• เราตองเปลยนกระบวนทศนทมตอคนพการและความพการ หลกสทธมนษยชน เราจะเวนใครไมไดแมแตคนเดยว มองขามใครไมไดเลย แมฟงดจะเปนอดมคต แตเรากตองพยายามเดนไปสอดมคตนนใหได

• อ านาจรฐไมยอมรบความหลากหลาย และสรางรฐเดยวหรอเอกลกษณขนมาดวยการท าลายความหลากหลาย การปฏรปครงนตองสถาปนาความเขมแขงของภาคประชาสงคมอยางแทจรง ขามพนท ขามสงกด ขามประเดน ขามกลมชน

• เราพดถงค าวาพการ เรามกจะวนจฉยโดยทางการแพทย ทฤษฎนเปน medical model ดกรทเรยกวาพการ จะถกชวดทความบกพรองของบคคล เปนเรองของปจเจกบคคล และวดวาใครบกพรองมากนอยกวากน ขนอยกบวทยาการทางการแพทยทจะบอกวาใครปกตหรอไมปกต จรงๆแลวสงคมไมไดโหดรายกบคนพการซะทเดยว

มตของความพการทมความหลากหลาย(นายมณเฑยร บญตน)

มตของความพการทมความหลากหลาย(นายมณเฑยร บญตน)

• สงคมพยายามจดการปญหานดวยการ “รกษาใหหาย” หรอใหกลบมาเปนปกตใหมากทสด เพราะมฐานคดวาเปนเรองของการผดปกตหรอปกต แกผดใหเปนถก

• วธคดแบบนกถงทางตน เพราะแกปญหาความพการไมไดจรง มาถงอกยคหนง คอ เปน social model มองวาแทจรงความพการไมใชปญหา แตวธมองคอตวปญหา

• มนเปนปญหาสงคม สงคมตดสนเองวา อะไรปกต หรอไมปกต แลวกเอามาตรวดน มาตดสนในหลายๆเรองเชน การสรางรถไฟ อาคารสถานท การเมอง คนทไมเขากบสงเหลาน กเลยกลายเปนปญหาโดยปรยาย กลายเปนคนพการดวยเงอนไขทสงคมสรางขน

• ยคปจจบนน คอ ใชสทธมนษยชนมาอธบาย มองวาปญหาความพการ ไมใชปญหาความบกพรอง แตเปนปญหาการละเมดสทธมนษยชน การแกปญหาความพการจงไมใชการรกษาใหหาย แตเปนเรองของการเคารพสทธมนษยชน ซงอาจจะแกไขสามดานใหญๆ คอ

1) การมสวนรวม ซงไมรวมรบอยางเดยว แตตองรวมคดรวมท ารวมรบผดชอบ 2) การเขาถงและใชประโยชนจากสภาพแวดลอมและผลตภณฑบรการตางๆ 3) การเสรมพลงอ านาจ ถาสามขอนไปได เราจะไมเสยเวลาไปหมกมนกบการซอมความพการ

มตของความพการทมความหลากหลาย(นายมณเฑยร บญตน)

เยาวชนซเรย ๑๓ ป”ขอใหยตสงคราม ไมอยากมาเปนผลภย”

มาลาลาตอสเพอการศกษาเดกหญง

15

• สทธชมชน การกระจายอ านาจ..สทธองคกรปกครองทองถน ประชาชนมสทธอ านาจรวมตดสนใจ / จดการฐานทรพยากร/คณภาพชวต และตรวจสอบการใชอ านาจทกระดบ

ความเสมอภาค..ความเทาเทยมกบความยตธรรม

17

ประชาธปไตยแบบมสวนรวม สทธชมชน กระจายอ านาจ

ศกดศรความเปนมนษย ความเสมอภาค ไมถกเลอกปฎบต มตหญงชาย เชอชาต ศาสนา

ระบบสวสดการสงคม/ คณภาพชวต/ ไมเหลอมล า

นายกฯ สภาทกระดบ มาจากการเลอกตง ถกถอดถอนได

ฐานทรพยากรคอคณภาพชวต

อดมการและวสยทศนทดของผน าทกระดบ

เรองสทธมนษยชน(สน ไชยรส) • คนทกเพศวนน ตองการอะไรบางเพอการด ารงชวตอยางมศกดศรความเปนมนษย

การเมองตองรองรบความตองการนใหได เราอยในทๆพรอมจะถกไลทตลอดเวลาหรอเปลา

• อะไรส าคญทสดทจะท าใหเราเปนคนทมศกดศรความเปนมนษยเทากน เราไมตองรวยเทากน แตขอโอกาสทเทาเทยมกนและสภาพความเปนอยทเออตอการพฒนาตวเอง แลวฉนจะตดสนใจดวยตวของฉนเอง ใครอยาตดสนใจแทนฉนเลย พดทงในแงรางกาย จตใจ สงคม และการเมอง

• การเมองทรองรบความหลากหลาย ไมวาฉนจะเปนใครกตาม ขอฉนไดรบสทธขนพนฐานโดยเสมอภาค สทธทจะเขาถงและการดแลตวเอง ขอฉนมโอกาสเทาเทยมกนในการเรยนรและพฒนาศกยภาพของตนเอง

• เราไมตองการการสงเคราะห ไมตองการรบเงนบรรเทาทกข แตตองใหทกคนสามารถเขาถงสทธพนฐานทควรจะได

• ทศนคตแบบเหมารวมของสงคม เปนจดออนทท าใหเราไมสามารถเขาใจไดวาแตละกลมมความซบซอนและเปนสวนหนงขององคาพยพทางสงคม ทศนคตแบบนท าใหเกดสงทหากไมกดกน กสงเคราะห

• รฐธรรมนญเปนรปธรรมส าคญทจะสะทอนการยอมรบความหลากหลายของกลมคนในสงคม เราจะสรางระบบการเมองและกลไกทางสงคมการเมองทรองรบความหลากหลายทางถนก าเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย ความพการ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจ และความเชอทางการเมอง

เรองสทธมนษยชน(สน ไชยรส)

เรองสทธมนษยชน(สน ไชยรส) • เราตองการประชาธปไตย ตองการการเลอกตงทกระดบ เราตองเชอมนคนทกกลมใน

สงคมวาเขามสทธในการเลอกและตดสนใจผน าของเขาได • แตสงทตองการมากกวานนคอ ประชาธปไตยทมสวนรวม ทกโครงการทเกยวของ

ประชาชนตองมสวน และมการกระจายอ านาจ ทงสามดานนตองไปดวยกน เพราะสงผลตอกนและกน

• สงคมไทยยงมอ านาจตอรองทไมเทาเทยมกน กฎหมายรฐธรรมนญและกฎหมายลกจงเปนเรองส าคญทภาคประชาสงคมจะตองเขาไปตอรองกบอ านาจภาครฐผานกฎหมายเหลาน

• กฎหมายและโครงสรางทางสงคมทเปนอยมนไมมความเปนธรรม เชน กรณของทอยอาศยของกลมชาตพนธทสะทอนความไมเปนธรรมทางกฎหมาย ซงมผลท าใหทอยอาศยของผทอยมากอนมกฎหมาย ตองถกเผาและไดรบการรบรองจากกฎหมาย

นางประกายรตน ตนธรวงศ พดถงสทธสตรและเดก

• ปจจบนมผหญงมากกวาผชาย • สทธมนษยชนเปนหลกส าคญของการเมองยคใหม การเมองภาคประชาชน

เปนชองทางในการพฒนาหลกสทธมนษยชนของประเทศน ซงเปนกระบวนการประชาสงคม หวใจคอการมสวนรวม ปจจบนสงคมไทยและคนไทยเขาใจเรองสทธมนษยชนเพมมากขน แมจะยงไมทวถงกตาม

• ประเทศไทยมพระราชบญญตความเทาเทยมระหวางเพศ พ.ศ.2558 ซงจะเปนเรองของการพฒนาศกยภาพของผหญง การมสวนรวมทางการเมองของผหญง และการตดสนใจ ซงรวมถงเรองเดก ประเทศไทยกออกกฎหมาย เชน พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ.2550 แตหลายๆเรองกยงไมเกดผลในทางปฏบตเพราะรฐบรหารจดการแบบ top-down

บทเรยนจากชมชน:ความเชอและการสบสาน แนวทางการจดการทรพยากรธรรมชาตในเขตพนทต าบลทาเหนอ อ.แมออน จ.เชยงใหม

• รฐควรน าบทเรยนของชมชนทมกลไกในการหลอหลอมความเชอของชมชนหรอชนเผาทมความหลากหลายในแตละพนทมาสรางเปนเครองมอส าคญในการสงเสรมมากกวาการควบคมก ากบเพอดแลรกษาและอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

• ในมตของชมชนการไมยอมรบกฎเกณฑของรฐหรอการปฏเสธ เงอนไขของหนวยการปกครองไมใชการตอตานอ านาจรฐ หากแตเปนความพยายามใหเกดการยอมรบความหลากหลายของระบบความเชอและวฒนธรรมเกยวกบคนอยกบปา

• การน าเสนอวถการด ารงชวตของชมชน ทพวกเขาเหลานนเชอวาเปนกลไกในการสรางความมนคงของชมชนและความหมายของประชาธปไตยในมตของชมชนคอการทสมาชกในชมชนยอมรบการด ารงชวตรวมกนกบถนฐานและธรรมชาตในพนทการทสมาชกในชมชนเลงเหนผลประโยชนสวนรวมและมสวนรวมในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยนบนพนฐานของสทธความเปนเจาของเหนอทรพยากรธรรมชาตในชมชน

• ถาจะมาศกษาโดยมความรแบบเตมเปยม เขาไมมอะไรจะให แตถามาดวยความคดทวางเปลา เขามเรองทจะเลาใหฟงอยางมากมายเกยวกบประชาธปไตยชมชน ทสรางขนมาเอง

• เขามประชาธปไตย ทไมใชประชาธปไตยแบบทหนวยงานคด ไมใชประชาธปไตยอยางทมหาวทยาลยสอน แตเปนประชาธปไตยทชมชนเขาสรางขนเอง

• เขามโฉนดเยยบย า ทวดผนแผนดนปาดวยเทา ดร.ไพลน ภจนาพนธ

คณะรฐศาสตรและรฐประศาสนศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม

พนททาเหนอมความหลากหลายทางวฒนธรรมและความร อยในแบบ ชมชนของเขา ในปาทหางไกล มการออกแบบประชาธปไตยของตวเอง

• ชาวบานในพนทมกระบวนการเรยนรและการจดการทรพยากรธรรมชาตในพนทของตวเอง รฐมองปาในมตของปา ชาวบานมองปาในมตของการใชชวตและอยอาศยในพนท เปนการใหคณคาตางกน

• ชาวบานไดเขามาตงรกรากในพนทปาแหงนมายาวนาน มความขดแยงระหวางรฐกบประชาชน ตอสมายาวนาน จนพบวาปาของเขาเสอมสลายไปเรอยๆจากการจดการของภาครฐ

• ชาวบานจงมานงคยกนวา จะใชมตชมชนในการแกไขปญหาทงหมด ใชเรองของผในการรกษาปา (ปาศกดสทธและปาสะดอ) ชาวบานพยายามรางบทบญญตของทองถนตวเองขนมาในการจดการทรพยากรโดยไมคอยคาดหวงจากการเมองเทาไร มการสรางเครอขายชมชนเพอแลกเปลยนเรยนร

เปาหมายของประชาธปไตย Mr. David King

• การใชพนทสวนตวอยางเหมาะสมโดยททกคนไดรบประโยชน

• ประชาธปไตยจ าเปนตองมชมชนทรวมเอาประชาชนกบพนทเขาดวยกน

• คนแตละคนอาศยอยในชมชนตางๆ โดยมระดบความความเปนพลเมองทตางกนและกลไกส าหรบการปกครองตนเองตางกน

• การตดสนใจในบางเรองเหมาะสมทจะใหทองถนตดสนใจไดเองโดยประชาชนทผานการเลอกตงในระดบทองถน

• และน านโยบายไปปฏบตโดยรฐบาลทองถนใชทรพยากรทเหมาะสม ซงนกการเมองตองหาทางในการกระจายอ านาจ โครงสรางกลไกในการตดสนใจทางนโยบายแกชมชนทองถน