WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke...
Transcript of WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke...
21 juni 2011 Workshop 1 | Het Nieuwe Werken
WORKSHOP 7
Innovatiegericht Inkopen
Marieke van Putten, PIANOo
Andrea Wijnants, Ministerie I&M
Inhoud
• Wat is innovatiegericht inkopen bij de overheid?
• Wat doet PIANOo aan innovatiegericht inkopen?
• Iets meer over Small Business Innovation Research (SBIR)
• Animatie innovatiegericht inkopen met voorbeelden
• Hoe gaat innovatiegericht inkopen in de praktijk?
• Stellingen
Innovatiegericht inkopen
Innovatiegericht inkopen: overheid doelgericht op zoek naar innovatieve oplossingen
vanuit maatschappelijke vraagstukken
Initiatief ligt bij aanbestedende overheden
Vereist strategische verankering op beleidsniveau
Vraagt om samenwerking
Bij innovatiegericht inkopen snijdt het mes
aan twee kanten:
effectievere en efficiëntere overheid
impuls innovatiekracht bedrijfslevenRijksoverheid: 15 miljard euro
Andere overheden: 45 miljard euro
Plaats innovatiegericht inkopen
• Innovatiegericht Inkopen is samen met SBIR onderdeel van
• Het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
• Werkt samen met PIANOo, expertisecentrum aanbesteden en
agentschap NL
SBIR II
Innovatiegericht inkopen: de termen
Innovatief
aan-
besteden
Duurzaam
inkopen
Innovatie
gericht
Inkopen
Professioneel aanbesteden
randvoorwaarde
Om maatschappelijke
vraagstukken op te lossen
De innovatiekracht
bedrijfsleven te stimuleren
Innovatiegericht inkopen: het
resultaat is een innovatie
6
Innovatiegericht inkopen heeft veel doelstellingen en betrokkenen!
Oplossen maatschappelijke vraagstukken
Stimuleren sectoren
Stimuleren MKB innovaties en verspreiding
In het verleden vooral
focus op stimuleren MKB!
7
Succes- en faalfactoreninnovatiegerichte inkoop?
Succesfactoren:
Inkopende organisatie met lange termijn innovatiestrategie
Een verbinding tussen innovatie- en inkoopbeleid
Innovatievriendelijke cultuur en management
Teamgerichte werkwijze
Een intelligente klant
Een professionele inkoper
Duidelijke doelen
Interactie met bedrijfsleven
Valkuilen:
Onvoldoende kennis van en benutten Europese regelgeving
Risico‟s worden gemeden, niet gemanaged
Onvoldoende inzien rol en noodzaak innovatie
Teveel betrokkenen met te weinig expertise, niet gericht op samenwerking
onvoldoende prikkels voor inkopers
Innovatie hoeft niet hoogdravend te zijn:
• Altijd situationeel benaderen.
• Innovatie moet over iets relevants gaan.
• Een grote opdracht maakt innovatie vaak wezenlijker.
• Innovatieresultaat = (relevantie) x (innovatief gehalte).
Waarom is innovatie niet vanzelfsprekend?
Waarom is innovatie niet vanzelfsprekend?
Risicoallocatie: opties
Toedelen „zwart-wit risico‟s‟
Aansluiten bij bestaande kaders / inkoopbeleid
Typische uitvoeringsrisico‟s: opdrachtnemer
Oplossingsspecifieke risico‟s: opdrachtnemer
Toedelen ‘grijsgebied risico’s’
Toepassing geobjectiveerde criteria
Gelimiteerde verdeling van risico‟s
Op basis van maatgevende risicoparameter
Op basis van maximalisatie van de gevolgen
Delen in plaats van verdelen („risicopot‟)
Wat doet Innovatiegericht inkopen ?
• Fysiek en virtueel kennisnetwerk innovatiegericht inkopen opbouwen, met best
practices, bijeenkomsten, workshops en handleidingen op
aanbestedingsthema‟s.
• Actieve ontwikkeling projecten te stimuleren in samenwerking met grote
gemeenten, Brainport Eindhoven, Rijkswaterstaat, Facilitair Management Rijk
• Samen met I&M, duurzaam inkopen
– Etalage duurzaam inkopen ontwikkelen
– Waar nodig ondersteunen bij opschaling projecten
• Innovatiegericht inkopen verankeren in Topsectoren beleid
• Rijksbrede indicator innovatiegericht inkopen ontwikkelen
Beleidsexperiment Innovatiegericht Inkopen
• Tot maximaal 10.000 euro ondersteuning bij
– Marktverkenning
– Ontwikkeling van formats voor concept bestekken
– Risico-analyse
– Total cost of ownership analyse
– (Ondersteuning bij) het opstellen van een innovatiegericht bestek of
contract
http://www.pianoo.nl/dossiers/innovatiegericht-inkopen#experiment
SBIR proces bestaat uit fasen
Beoordelen ideeën en gunnen contracten
Schrijven, beoordelen en
gunnen ontwikkelplannen
Haalbaarheids-
onderzoek
Ontwikkelen innovatie
2 maanden
6 maanden
2 maanden
3-4 maanden
2 jaar
Totaal: ca 3 jaar
Vijf voorbeelden innovatiegericht inkopen
• Twee ontwikkelingen in Small Business Innovation Research (SBIR): dijkbewaking en
auto van de toekomst.
• Een ontwikkelingsproject in samenwerking met bedrijfsleven + inkoop van het
Ministerie van Defensie: Spades
• Een project resulterend uit prijsvraag “Maatschappelijke Sectoren en ICT”
• Twee reguliere inkooptrajecten waarin uit noodzaak naar innovatie is gezocht
Wanneer pas ik innovatiegericht inkopen toe?
• Bestaande oplossingen voldoen niet aan ambities organisatie
• over primaire taken
• omstandigheden en proces
• Bedrijfsvoeringprocessen, zoals schoonmaak, bedrijfskleding en ICT, ook
geschikt voor vragen naar innovatieve oplossingen.
• Standaardinkopen – met aansluiting bestaande producten – minder geschikt
voor het inkopen van innovatieve oplossingen.
21 juni 2011 Workshop 7 | Innovatiegericht Inkopen
Wat is belangrijk voor de inkoper?
• Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen en projecten in de
organisatie
• Stimuleer vroegtijdige betrokkenheid inkoop
• Regisseer het inkoopproces en (soms) inkoopteam
• Zorg voor een professioneel inkoopproces
• Hou kennis van de markt up to date door bv pianoo-lunches bij te wonen,
beurzen te bezoeken en ontmoetingen met marktpartijen te organiseren
Betrek de markt (fasering)
• Strategiefase:
• Brede scope bepalen
• Innovaties accepteren
• Marktoriëntatie/consultatie;
• Aanscherpen scope
• Website inrichten;
• Concept documenten toetsen aan de markt
• Haalbaarheidstoets;
Betrek de markt (fasering)
• PVE-fase:
• Tenderteam samenstellen;
• Specificeren behoefte;
• Opstellen Selectie- en Gunningcriteria;
• Publicatie relevante documenten;
• “q&a” de markt;
• nota van inlichtingen.
• Aandachtspunten aanbestedingstraject:
– gelijke behandeling
– Transparantie, niet voor specifieke oplossingen
– objectiviteit
Het belang van functioneel specificeren
• maakt gebruik van specialistische kennis van leverancier
• geeft ruimte om nieuwe technologieën toe te passen/maximale
innovatieruimte
• know-how wordt effectief ingezet
• mogelijkheid tot kostenverlaging
• geen overspecificatie
• alternatieven worden niet verwaarloosd
• groter aanbod leveranciers
• leverancier kan toegevoegde waarde tonen
• Stimuleert het bedenken van onconventionele oplossingen.
21 juni 2011 Workshop 7 | Innovatiegericht Inkopen
Concurrentiegerichte dialoog
• Wanneer?
– Als de normale aanbestedingsprocedures niet voldoen
• Vooraf
– Strategie + proces bepalen
– Outputspecificatie/functioneel specificeren
– Voorbereidende bijeenkomsten: voorlichting en marktconsultatie
• Dialoog
– Vanuit een open vraag naar oplossingen
– 1 op 1 gesprekken, Snel, kort en krachtig
– Op basis van de gesprekken wordt geoffreerd
– Gunning obv vooraf vastgestelde criteria
21 juni 2011 Workshop 7 | Innovatiegericht Inkopen
• Gunningsfase:
– Offertes ontvangen
– Offertes beoordelen
– Contractering
• Succesvolle toepassing EMVI vereist:
– Objectivering waarde aspecten
– Kwaliteit telt substantieel mee (minimaal 40%)
– Inzichtelijke en objectieve beoordelingsmethodiek
• Innovatie via
– criteria op onderwerpen zoals duurzaamheid
– Plan van aanpak voor innovatie
• Consequentie: opdrachtnemers kunnen „vrijelijk‟ aanbieden
Betrek de markt (fasering)
Waarborgen innovatie in contract
- Innovatieprikkels in contract
- Laat opdrachtnemer jaarlijks een innovatieplan schrijven
- Koppel dit plan aan af te spreken verbeteringsdoelen
- Breng risico‟s in kaart en neem risicoverdeling op
- Regel Intellectueel eigendom: niet afkopen!
Bij gunnen innovatieve oplossingen
Monitoring belangrijk!
21 juni 2011 Workshop 7 | Innovatiegericht Inkopen
Metrokaart innovatiegericht inkopen
21 juni 2011 Workshop 7 | Innovatiegericht Inkopen
Metrokaart innovatiegericht inkopen
21 juni 2011 Workshop 7 | Innovatiegericht Inkopen
Waar kan ik hulp krijgen bij innovatiegericht inkopen?
AGENTSCHAP NL
SBIR team
PIANOo -> innovatiegericht inkopen
Tendernet
Bestekkenbibliotheek
Platformorganisaties
21 juni 2011 Workshop 7 | Innovatiegericht Inkopen
Stelling rol inkoper
Inkoop moet een andere rol gaat vervullen: strateeg,
regisseur en adviseur.
Stelling organisatorische aspecten
Een centraal budget voor innovatie is absoluut nodig
voor het realiseren van duurzame innovatie bij
aanbestedingen.
Stelling marktverkenning- en consultatie
Om een (concurrentiegerichte) dialoog met de markt te hebben, moet je zelf ook goed weten wat je wilt en goed voorbereid zijn. Dat creeërt begrip, vertrouwen en ruimte voor ontwikkeling.
Stelling proces innovaties inkopen
Innovatie inkopen gaat prima met een reguliere, relatief eenvoudige aanbestedingsprocedure met goed voortraject, optimaal benutten juridische kader en toepassen EMVI
21 juni 2011 Workshop 1 | Het Nieuwe Werken
Bedankt voor uw
aandacht!