WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke...

31
21 juni 2011 Workshop 1 | Het Nieuwe Werken WORKSHOP 7 Innovatiegericht Inkopen Marieke van Putten, PIANOo Andrea Wijnants, Ministerie I&M

Transcript of WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke...

Page 1: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

21 juni 2011 Workshop 1 | Het Nieuwe Werken

WORKSHOP 7

Innovatiegericht Inkopen

Marieke van Putten, PIANOo

Andrea Wijnants, Ministerie I&M

Page 2: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Inhoud

• Wat is innovatiegericht inkopen bij de overheid?

• Wat doet PIANOo aan innovatiegericht inkopen?

• Iets meer over Small Business Innovation Research (SBIR)

• Animatie innovatiegericht inkopen met voorbeelden

• Hoe gaat innovatiegericht inkopen in de praktijk?

• Stellingen

Page 3: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Innovatiegericht inkopen

Innovatiegericht inkopen: overheid doelgericht op zoek naar innovatieve oplossingen

vanuit maatschappelijke vraagstukken

Initiatief ligt bij aanbestedende overheden

Vereist strategische verankering op beleidsniveau

Vraagt om samenwerking

Bij innovatiegericht inkopen snijdt het mes

aan twee kanten:

effectievere en efficiëntere overheid

impuls innovatiekracht bedrijfslevenRijksoverheid: 15 miljard euro

Andere overheden: 45 miljard euro

Page 4: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Plaats innovatiegericht inkopen

• Innovatiegericht Inkopen is samen met SBIR onderdeel van

• Het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

• Werkt samen met PIANOo, expertisecentrum aanbesteden en

agentschap NL

SBIR II

Page 5: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Innovatiegericht inkopen: de termen

Innovatief

aan-

besteden

Duurzaam

inkopen

Innovatie

gericht

Inkopen

Professioneel aanbesteden

randvoorwaarde

Om maatschappelijke

vraagstukken op te lossen

De innovatiekracht

bedrijfsleven te stimuleren

Innovatiegericht inkopen: het

resultaat is een innovatie

Page 6: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

6

Innovatiegericht inkopen heeft veel doelstellingen en betrokkenen!

Oplossen maatschappelijke vraagstukken

Stimuleren sectoren

Stimuleren MKB innovaties en verspreiding

In het verleden vooral

focus op stimuleren MKB!

Page 7: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

7

Succes- en faalfactoreninnovatiegerichte inkoop?

Succesfactoren:

Inkopende organisatie met lange termijn innovatiestrategie

Een verbinding tussen innovatie- en inkoopbeleid

Innovatievriendelijke cultuur en management

Teamgerichte werkwijze

Een intelligente klant

Een professionele inkoper

Duidelijke doelen

Interactie met bedrijfsleven

Valkuilen:

Onvoldoende kennis van en benutten Europese regelgeving

Risico‟s worden gemeden, niet gemanaged

Onvoldoende inzien rol en noodzaak innovatie

Teveel betrokkenen met te weinig expertise, niet gericht op samenwerking

onvoldoende prikkels voor inkopers

Page 8: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Innovatie hoeft niet hoogdravend te zijn:

• Altijd situationeel benaderen.

• Innovatie moet over iets relevants gaan.

• Een grote opdracht maakt innovatie vaak wezenlijker.

• Innovatieresultaat = (relevantie) x (innovatief gehalte).

Page 9: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Waarom is innovatie niet vanzelfsprekend?

Page 10: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Waarom is innovatie niet vanzelfsprekend?

Page 11: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Risicoallocatie: opties

Toedelen „zwart-wit risico‟s‟

Aansluiten bij bestaande kaders / inkoopbeleid

Typische uitvoeringsrisico‟s: opdrachtnemer

Oplossingsspecifieke risico‟s: opdrachtnemer

Toedelen ‘grijsgebied risico’s’

Toepassing geobjectiveerde criteria

Gelimiteerde verdeling van risico‟s

Op basis van maatgevende risicoparameter

Op basis van maximalisatie van de gevolgen

Delen in plaats van verdelen („risicopot‟)

Page 12: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Wat doet Innovatiegericht inkopen ?

• Fysiek en virtueel kennisnetwerk innovatiegericht inkopen opbouwen, met best

practices, bijeenkomsten, workshops en handleidingen op

aanbestedingsthema‟s.

• Actieve ontwikkeling projecten te stimuleren in samenwerking met grote

gemeenten, Brainport Eindhoven, Rijkswaterstaat, Facilitair Management Rijk

• Samen met I&M, duurzaam inkopen

– Etalage duurzaam inkopen ontwikkelen

– Waar nodig ondersteunen bij opschaling projecten

• Innovatiegericht inkopen verankeren in Topsectoren beleid

• Rijksbrede indicator innovatiegericht inkopen ontwikkelen

Page 13: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Beleidsexperiment Innovatiegericht Inkopen

• Tot maximaal 10.000 euro ondersteuning bij

– Marktverkenning

– Ontwikkeling van formats voor concept bestekken

– Risico-analyse

– Total cost of ownership analyse

– (Ondersteuning bij) het opstellen van een innovatiegericht bestek of

contract

http://www.pianoo.nl/dossiers/innovatiegericht-inkopen#experiment

Page 14: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

SBIR proces bestaat uit fasen

Beoordelen ideeën en gunnen contracten

Schrijven, beoordelen en

gunnen ontwikkelplannen

Haalbaarheids-

onderzoek

Ontwikkelen innovatie

2 maanden

6 maanden

2 maanden

3-4 maanden

2 jaar

Totaal: ca 3 jaar

Page 15: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Vijf voorbeelden innovatiegericht inkopen

• Twee ontwikkelingen in Small Business Innovation Research (SBIR): dijkbewaking en

auto van de toekomst.

• Een ontwikkelingsproject in samenwerking met bedrijfsleven + inkoop van het

Ministerie van Defensie: Spades

• Een project resulterend uit prijsvraag “Maatschappelijke Sectoren en ICT”

• Twee reguliere inkooptrajecten waarin uit noodzaak naar innovatie is gezocht

Page 16: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Wanneer pas ik innovatiegericht inkopen toe?

• Bestaande oplossingen voldoen niet aan ambities organisatie

• over primaire taken

• omstandigheden en proces

• Bedrijfsvoeringprocessen, zoals schoonmaak, bedrijfskleding en ICT, ook

geschikt voor vragen naar innovatieve oplossingen.

• Standaardinkopen – met aansluiting bestaande producten – minder geschikt

voor het inkopen van innovatieve oplossingen.

21 juni 2011 Workshop 7 | Innovatiegericht Inkopen

Page 17: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Wat is belangrijk voor de inkoper?

• Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen en projecten in de

organisatie

• Stimuleer vroegtijdige betrokkenheid inkoop

• Regisseer het inkoopproces en (soms) inkoopteam

• Zorg voor een professioneel inkoopproces

• Hou kennis van de markt up to date door bv pianoo-lunches bij te wonen,

beurzen te bezoeken en ontmoetingen met marktpartijen te organiseren

Page 18: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Betrek de markt (fasering)

• Strategiefase:

• Brede scope bepalen

• Innovaties accepteren

• Marktoriëntatie/consultatie;

• Aanscherpen scope

• Website inrichten;

• Concept documenten toetsen aan de markt

• Haalbaarheidstoets;

Page 19: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Betrek de markt (fasering)

• PVE-fase:

• Tenderteam samenstellen;

• Specificeren behoefte;

• Opstellen Selectie- en Gunningcriteria;

• Publicatie relevante documenten;

• “q&a” de markt;

• nota van inlichtingen.

• Aandachtspunten aanbestedingstraject:

– gelijke behandeling

– Transparantie, niet voor specifieke oplossingen

– objectiviteit

Page 20: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Het belang van functioneel specificeren

• maakt gebruik van specialistische kennis van leverancier

• geeft ruimte om nieuwe technologieën toe te passen/maximale

innovatieruimte

• know-how wordt effectief ingezet

• mogelijkheid tot kostenverlaging

• geen overspecificatie

• alternatieven worden niet verwaarloosd

• groter aanbod leveranciers

• leverancier kan toegevoegde waarde tonen

• Stimuleert het bedenken van onconventionele oplossingen.

21 juni 2011 Workshop 7 | Innovatiegericht Inkopen

Page 21: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Concurrentiegerichte dialoog

• Wanneer?

– Als de normale aanbestedingsprocedures niet voldoen

• Vooraf

– Strategie + proces bepalen

– Outputspecificatie/functioneel specificeren

– Voorbereidende bijeenkomsten: voorlichting en marktconsultatie

• Dialoog

– Vanuit een open vraag naar oplossingen

– 1 op 1 gesprekken, Snel, kort en krachtig

– Op basis van de gesprekken wordt geoffreerd

– Gunning obv vooraf vastgestelde criteria

21 juni 2011 Workshop 7 | Innovatiegericht Inkopen

Page 22: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

• Gunningsfase:

– Offertes ontvangen

– Offertes beoordelen

– Contractering

• Succesvolle toepassing EMVI vereist:

– Objectivering waarde aspecten

– Kwaliteit telt substantieel mee (minimaal 40%)

– Inzichtelijke en objectieve beoordelingsmethodiek

• Innovatie via

– criteria op onderwerpen zoals duurzaamheid

– Plan van aanpak voor innovatie

• Consequentie: opdrachtnemers kunnen „vrijelijk‟ aanbieden

Betrek de markt (fasering)

Page 23: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Waarborgen innovatie in contract

- Innovatieprikkels in contract

- Laat opdrachtnemer jaarlijks een innovatieplan schrijven

- Koppel dit plan aan af te spreken verbeteringsdoelen

- Breng risico‟s in kaart en neem risicoverdeling op

- Regel Intellectueel eigendom: niet afkopen!

Bij gunnen innovatieve oplossingen

Monitoring belangrijk!

21 juni 2011 Workshop 7 | Innovatiegericht Inkopen

Page 24: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Metrokaart innovatiegericht inkopen

21 juni 2011 Workshop 7 | Innovatiegericht Inkopen

Page 25: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Metrokaart innovatiegericht inkopen

21 juni 2011 Workshop 7 | Innovatiegericht Inkopen

Page 26: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Waar kan ik hulp krijgen bij innovatiegericht inkopen?

AGENTSCHAP NL

SBIR team

PIANOo -> innovatiegericht inkopen

Tendernet

Bestekkenbibliotheek

Platformorganisaties

21 juni 2011 Workshop 7 | Innovatiegericht Inkopen

Page 27: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Stelling rol inkoper

Inkoop moet een andere rol gaat vervullen: strateeg,

regisseur en adviseur.

Page 28: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Stelling organisatorische aspecten

Een centraal budget voor innovatie is absoluut nodig

voor het realiseren van duurzame innovatie bij

aanbestedingen.

Page 29: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Stelling marktverkenning- en consultatie

Om een (concurrentiegerichte) dialoog met de markt te hebben, moet je zelf ook goed weten wat je wilt en goed voorbereid zijn. Dat creeërt begrip, vertrouwen en ruimte voor ontwikkeling.

Page 30: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

Stelling proces innovaties inkopen

Innovatie inkopen gaat prima met een reguliere, relatief eenvoudige aanbestedingsprocedure met goed voortraject, optimaal benutten juridische kader en toepassen EMVI

Page 31: WORKSHOP 7 - Facto · 2011. 6. 20. · Een intelligente klant Een professionele inkoper Duidelijke doelen Interactie met bedrijfsleven ... • Wees op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen

21 juni 2011 Workshop 1 | Het Nieuwe Werken

Bedankt voor uw

aandacht!