Vrste i pojavni oblici

političkog nasilja

1. fizičko

2. psihičko

Vrste nasilja prema sadržaju:

1. direktno

2. indirektno

Među vidovima indirektnog nasilja ističe se strukturalno nasilje čiji je vršilac neutvrdljiv in concretum, i koje treba shvatiti isključivo kao nasilje raznovrsnih struktura društva nad pojedincem

Vrste nasilja prema načinu vršenja:

Vrste nasilja prema nosiocima:

1. individualno

2. kolektivno

Vrste nasilja prema rasprostranjenosti:

1. masovno

2. punktualno

Vrste nasilja prema vremenu trajanja:

1. trenutno

2. dugotrajno

Vrste nasilja prema razložnosti:

1. racionalno

2. iracionalno

Ovu podelu dopunjava antinomija svesnog i nesvesnog nasilja

Vrste nasilja prema funkciji

Instrumentalno Komunikativno

Neke relativno zastarele podele

Odbrambeno/agresivno Revolucionarno/kontrarevolucionarno Državno/nedržavno

Institucionalizovano i institucionalno nasilje

Institucionalizovano nasilje, za razliku od strukturalnog, svojom regulativom obuhvata sve u društvu. Institucionalno nasilje obuhvata i pravno utemeljeno sprovođenje moći i protivpravno zadiranje institucija u različite oblasti ljudskog života posredstvom raznovrsnih prinudnih mera.

Osnovni oblici političkog nasilja

1. pretnja silom

2. prinuda

3. pritisak

4. psihofizičko zlostavljanje

5. političko ubistvo

6. atentat

7. diverzija

Složeni oblici političkog nasilja

1. nasilni protesti2. pobune3. neredi4. nemiri5. terorizam6. subverzija7. represija8. teror9. ustanak10. rat

Mogući oblici političkog nasilja prema njegovoj institucionalnosti

Neinstitucionalizovano nasilje

1. Pretnja silom i pritisak

2. Psihofizičko zlostavljanje

3. Političko ubistvo i atentat

4. Subverzija

5. Diverzija

6. Nasilni neredi i nemiri

7. Terorizam

8. Gerila

9. Oružani ustanak

10. Oslobodilački, građanski i revolucionarni rat

Institucionalizovano nasilje1. Pretnja silom i pritisak2. Psihofizičko zlostavljanje3. Političko ubistvo (naročito

masovno) i atentat4. Subverzija5. Diverzija6. Pomaganje nereda i nemira u

tuđoj sredini7. Terorizam – državni i dirigovani8. Pomaganje gerile u tuđoj sredini9. Pomaganje ustanka u tuđoj

sredini10. Oslobodilački, građanski i

revolucionarni rat11. Represija i represalija12. Oružana intervencija

Osnovni oblici političkog nasilja: pretnja silom Definicija: Kao oblik otvorenog pritiska i ispoljena namera

aktuelizacije rada sile, pretnja silom je oblik indirektnog nasilja, dakle vrši se bez direktne upotrebe sile sa ciljem izazivanja straha od povreda fizičkog integriteta ili identiteta (kada je reč o pojedincu ili grupi) odnosno teritorijalnog integriteta kada je reč o državi kao objektu nasilja.

Oblik indirektnog nasilja Izazivanje straha od povrede fizičkog integriteta ili identiteta

(ako je reč o pojedincu ili grupi), odnosno teritorijalnog integriteta (ako je rečo državi kao objektu nasilja)

Može se ispoljiti kao:• Institucionalno i neinstitucionalno (individualno) nasilje• Legalno/legitimno i nelegalno/nelegitimno nasilje

Pretnja silom može biti potencijalno ili stvarno nasilje

Osnovni oblici političkog nasilja: prinuda

Prinuda kao radnja podrazumeva nasilje kao direktnu ili indirektnu upotrebu sile, npr. putem raznovrsnih pritisaka i pretnje sliom sa ciljem ostvarenja interesa, intencije i volje subjekta koji prinuđuje, obično suprotnih intencijama i interesima, a uvek suprotnih volji onoga ko se prinuđuje.

Osnovni oblici političkog nasilja: prinuda

Akteri: • subjekat prinude (onaj koji prinuđuje)• objekat prinude (onaj koji je prinuđen)

Prinuda kao radnja: nasilje sa ciljem ostvarenja interesa, namere i volje subjekta prinude suprotnih interesima, namerama i volji objekta.

Prinuda kao stanje: aktuelizovani momenat ostvarenja namera, interesa i volje subjekta prinude

Osnove prinude: • diskrepanca na planu posedovanja materijalnih osnova

nasilja• nužnost komuniciranja• zavisnost

Osnovni oblici političkog nasilja: pritisak

Definicija: Pritisak se javlja kao oblik nasilja onda kada se računa sa interesom onoga na koga se pritisak vrši da očuva svoje identitetne resurse moći u smislu očuvanja onoga što ima ili onoga što jeste, po cenu odgovarajućih ustupaka koji vode ostvarenju interesa onoga ko pritisak vrši, a da se još uvek bitno ne narušava ukupni integritet (moći) onoga na koga se pritisak vrši.

Osnova mu je interes objekta nasilja da očuva svoje identitetne resurse moći, po cenu odgovarajućih ustupaka

Ne narušava bitno integritet (ličnosti ili moći) objekta nasilja