Vn Fisheries Report Final Vie

download Vn Fisheries Report Final Vie

of 135

Transcript of Vn Fisheries Report Final Vie

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    1/135

    Vit Nam: Nghin cu NgnhThy sn

    Ronald D. ZweigChnhimVPht trin Nng thn v Ti nguyn Thin nhin Khu vcng -Thi Bnh Dng

    Ngn hng Thgii

    H Xun ThngVin Kinh tv Quy hoch Thy sn

    BThy snH Ni, Vit Nam

    L Thanh LuVin Nghin cu Thy sn 1

    Tnh H BcVit Nam

    Jonathan R. CookSloane Cook & King Pty. Ltd.

    North Sydney, Australia

    Michael PhillipsMng li cc Trung tm Thy sn khu vc Chu Thi Bnh DngTrngi hc Kasetsart

    Bangkok, Thailand

    17 thng 2 nm 2005

    Bo co c xy dng trong khun khChng trnh Quy thc Tan cu ca Nht Bn dnhcho Pht trin Thy sn Bn vng ca Vit Nam v Ngn hng Thgii

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    2/135

    (2)

    LI NI U

    Nghin cu ny c thc hin theo yu cu ca BThy Sn Vit Nam i vi Ngnhng Thgii. Nghin cu c ng ti trtrong khun khChng trnh Quy thc Tan

    cu ca Nht Bn cho pht trin Thy sn bn vng c xy dng cng vi Ngn hng Thgiivi mc ch ca Quny l tng cng cc nghin cu cng vi chnh phxc nh nhngcan thip c thtrong ngnh thy sn nhm nng cao qun l v ti u ha nhng li ch thu cthng qua vic sdng bn vng cc ngun li thy hi sn cho sn xut v pht trin nui trngthy sn. Ngun kinh ph ny cn bxung cho htrngn sch ca Ngn hng Thgii. VphaBThy sn, Btrng TQuang Ng!c, Thtrng Nguy"n Vit Th#ng, cc ng V$Vn Triuv Phm Tr!ng Yn (VHp tc Quc t) htrv hng d%n st sao trong sut qu trnh xng v thc hin nghin cu. ng Hong Vit Khang, Vph VKinh t&i ng!ai , BKhoch v &u tc$ng cung cp nhng nh hng quan tr!ng trong l'nh vc u tin u tquc gia cho nghin cu. Ngai ra, nghin cu cn nhn c sng gp t(cc t)nh m nhmnghin cu ti min B#c, min Trung v min Nam Vit Nam, t(cc b, ngnh lin quan vcc nh ti trti H Ni. Rt nhiu i din ca cc cquan ny tham gia cc hi tho tchc

    ti H Ni trong thng 8 v thng 10 nm 2004 gp cho nhng kt lun ca nghin cu.(Danh sch cc i biu xin tham kho trong Phlc M v Phlc L ca bo co ny). Nhmnghin cu bao gm cc thnh vin nhsau: ng Ronald Zweig (Trng nhm, Ngn hng Thgii), ng H Xun Thng, ng L Thanh Lu, ng Jon Cook, ng Michael Phillips, ng Nguy"nVn Nguyn, v ng Nguy"n Quang Huy (Tvn). Nghin cu v bo co ny cn nhn cnhng gp quan tr!ng t(ng Macpherson (Ngn hng Thgii); ng William Lane (Ngn hngThgii); ng Gert van Santen (tvn); v ng John Virdin (Ngn hng Thgii) l nhng thnhvin ca ban nh gi kthut cho nghin cu ny. Ngai ra, vpha Ngn hng Thgii, nghincu cn nhn uc shtrca ng Klaus Rohland (Gim c Quc gia) v ng Martin Rama(Kinh ttrng) ca Vn phng Ngn hng Thgii ti Vit Nam, v t(ng Mark Wilson (Gimc V), b Hoonae Kim (Ph Gim c V), ng Stephen Mink, ng Laurent Msellati, ngRobin Mearns, ng Nguy"n ThD$ng, ng Cao Thng Bnh, Nguy"n ThLThu, Minhnguyet Le

    Khorami v &o ThThy Dung t(VPht trin Nng thn v Ngun ti nguyn Thin nhin Khu vc Chu Thi Bnh Dng.

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    3/135

    (3)

    Mc Lc

    TM TT iI. HIN TRNG V XU THNGHC 1

    A. Ngun li 1B. Khai thc Thy sn 2C. Nui trng Thu*sn Error! Bookmark not defined.D. Kha cnh kinh t- x hi 6E. Mi trng v ngun li tnhin 10F. Spht trin/ Qun l bn vng cc chi v hn ch 11II. CC CHNH SCH V KHUNG PHP CH 16A. Lut nghc, chnh sch v nghnh 16B. Quc t 17C. Qun l cng ng 18D. Quy hoch vng ven bin v qun l 18E. Nhng nh hng c thcho chnh sch mi 19III.CC CQUAN TRUNG NG V A PHNG 20

    A. Thnh phn tnhn v cng ty thy sn quc doanh 21B. Cc cquan cp trung ng cp t)nh 22C. Nghin cu v gio dc 23D. Cc tchc on th 27E. Cc chng trnh ti tr, cc dn v hp tc 27IV.DOANH NGHIP NH NC, CNG TY TNHN V CC CNG 28A. Cc hot ng thng mi v dch vcng 28B. Hot ng lin doanh ca nh nc v tnhn 29C. Tchc phi chnh ph 29V. DCH VHTR- NHNG THCH THC V CHI 30A. A. Dch vcho nh b#t hi sn 30B. Phng tin cu cng 30

    C. Nui trng thu*sn 31D. Khuyn ngv Thng tin 33E. Vn tn dng trong ngnh Thy sn 34VI.THTRNG V CHBIN 35A. Cc knh thtrng 35B. B. Chbin 37C. Nhng thch thc ca thtrng xut kh+u 37D. Nhu cu v gi trong tng lai 39E. Nhng yu cu trong pht trin thtrng 39VII. CC U TIN PHT TRIN V NHNG BC TIP THEO 40A. &i ngho v Mi trng 40B. Cc hp phn chng trnh c xut 41C. Thc hin, &iu phi v Bc tip theo 46

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    4/135

    (4)

    Danh muc cc bngBng 1. ,c tnh trlng v khnng khai thc bn vng ti a (MSY) 1Bng 2: Ngcsdng 2Bng 3: Cc ngun thu nhp ca hi ngdn, nm 2001 7Bng 4. Cc doanh nghip thy sn quc doanh v ngoi quc doanh 21

    Danh mc cc hnh

    Hnh 1: &i tu khai thc 1991-2003 2Hnh 2: T*lcc i tu theo cng sut my, nm 1992 v 2001 2Hnh 3: Sn lng ca cc nghkhai thc 1990-2002 3Hnh 4: Sn lng khai thc c bin theo cc vng 1993-2003 (x1000 tn) 3Hnh 5. Sn lng khai thc thy sn ni a 4Hnh 6: Din tch nui trng thy sn theo cc vng 5Hnh 7: Lao ng nghc 10Hnh 8: Sn lung v gi trxut kh+u thu*sn 36Hnh 9: Gi thu*sn xut kh+u 37

    Danh mc cc phlcPhlcA: Danh sch cc x c bit ngho v kh khn theo nghnh 106 ca chnh ph

    PhlcB: Cc sliu thng k thusn

    PhlcC: Danh mc nhng cc nhn, c!quan "#c ph$ng v%n

    PhlcD: Lu&t Thusn v khung php l

    PhlcE: Cc khu bo t'n bi(n - hin tr)ng

    PhlcF: Ngnh Thusn v cc s*n qun l ven b+

    PhlcG: Nhng ng"tr"+ng

    PhlcH: Cc chnh sch i v,i nui tr'ng thusn

    PhlcI: Xu h",ng pht tri(n ca nui tr'ng thusn, phn tch v nhng v%n -v-mi tr"+ngPhlcJ: Nhng thch thc i v,i ch.bi.n v thtr"+ng

    PhlcK: Nhng "u tin pht tri(n v -xu%t cho cc cng bic ti.p theo

    PhlcL: Nhng -xu%t t/h0i tho ca bo co k.t qunghin cu, B0Thusn 31/8/2004

    Phlc M: Khuy.n nght/h0i tho v-cc "u tin 1u t"trong vng 10 nm t,i cho B0ThuSn,ngy 28 thng 10, nm 2004

    Danh mc cc t(vit t#tCITES Commission on International Trade of Exotic SpeciesDANIDA Tchc pht trin Quc tca &an Mch DANIDA)

    DARD SNng nghip v Pht trin Nng thnDOFI SThu*snDONRE STi nguyn, Mi trngDOST SKhoa h!c & Cng NghFA Hi Nng dnFAO Tchc Nng lng- Lin Hip QucFICEN Trung tm Thng tin Thu*snFIIP Chng trnh nng cao cshtng ngh c (ca Ngn hng Pht trin Chu FSPS Chng trnh htrThu*sn (DANIDA/BTS)hp cng sut tu (= 0.75 kW)

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    5/135

    (5)

    ICZM Qun l tng hp ven bIFEP Vin Kinh kv Quy Hoch Thu*snJICA Tchc Hp tc Quc tNht Bn (JICA)MARD BNng nghip v Pht trin Nng thnMOET BGIo dc & &o toMOFI BThu*sn

    MONRE BTi nguyn & Mi trngMOST BKhoa h!c, Cng nghMPA Khu bo tn binMPI BKhoach & &u tNACA Trung tm Mng li Nui trng Thu*sn Chu -Thi Bnh DngNAFIQAVED Cc An ton cht lng v Th y Thu*snNGO Tchc phi chnh phOIE Office International des EpizootiesPC Hi ng Nhn dnPL Con ging giai on hu u trng (v dtm ging)PPC U*ban Nhn dn T)nhPDFRP Chi cc Bo vngun li thu*sn T)nh

    PUA Hip hi nhng ngi sdng cng (Port User Associations)SEAFDEC U*Ban Pht trin Thu*sn v Kinh t&ng Nam (Southeast Asia FisheriesDevelopment and Economic Commission)

    SFE Cng ty thu*sn quc doanhVASEP Hip hi chbin v xut kh+u thu*sn Vit NamVBARD Ngn hng Nng nghip v Pht trin Nng thn Vit NamVINAFIS Hip hi Thu*sn Vit NamVNICZM Dn Qun l tng hp &i BVit Nam H LanVSP Ngn hng chnh sch x hiWU Hi lin hip PhN$Vit Nam

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    6/135

    (i)

    TM TT

    1.

    Mc tiu ca nghin cu

    1. Hai mc tiu chnh ca nghin cu ny l: (i) xem xt hin trng v cc nhu cu trong l'nh vckhai thc v nui trng thu*sn v qun l ngun li Vit Nam; v (ii) xc nh nhng l'nh vc then

    cht nht c nhng tc ng nhm xo i, gim ngho, tng sn lng v ci thin qun l mi trngtrn cspht trin bn vng.

    2.

    Bi cnh v hin tr)ng

    2. Khai thc v nui trng thu*sn ng gp ng kcho nn kinh tVit Nam. Gi trhng hocha qua chbin nm 2001 c t 25 ngn t*ng, tng ng 1.7 t*USD, tc l khong 4% GDP.Sliu hin c cho thy, Sliu hin c cho thy ti 60% ngun ny l t(nui trng thu*sn trong khi t(nh b#t ch)khong di 40%. Trong nm 2003, gi trxut kh+u t(c, tm v cc loi hi sn khc lkhong 2.2 t*USD, trong tm chim ti 52%. Trong thp k*qua chai l'nh vc ny u pht trin rtnhanh. Sn lng khai thc tng t(800,000 tn nm 1990 ln 1,5 triu tn nm 2003. Sn lng nuitrng c$ng tng ln khong mt triu tn, trong khi sn lng nh b#t ni a c$ng t trn 200.000 tn.

    3. Khai thc ven b+c cchnh quyn l%n ngi dn cho rng nh b#t qu mc, gy nhiukh khn cho i sng ca cc cng ng cdn ven bin. Cn phi c nhng can thip trc tngcng qun l t hiun qutt hn vm-t sn lng, bo tn a dng sinh h!c v to sinh kmi chonhng ngi khng thm bo cuc sng t(nghnh b#t.

    4. Khai thc xa b+c chnh ph thc +y mnh m. t(nm 1997 n nay. Trong khi cc ngtrng pha B#c (vnh B#c b) v pha Ty (vnh Thi Lan) xem ra bkhai thc qu mc, cc ngtrng pha ng v nam ang c tng cng khai thc v xem ra cn c thcho php tng thm cnglc nh b#t. Tuy nhin, hin c qu t s liu khoa h!c v tr lng v khnng khai thc bn vng.Trong khi chc thm nhng kt qunghin cu, cn phi c#t gim cng lc khai thc vng gn bvginguyn cng lc nh b#t xa b.

    5. Sn l"#ng khai thc n0i a, theo cc s liu thng k chnh thng, th hng nm t khong200.000 tn gn nhc thch#c ch#n l thp hn sn lng thc t. Nghkhai thc thu*sn i a,-c bit l nhng khu vc l$lt v rung tr$ng thuc vng ng bng sng Hng v sng Cu Long, cungcp ngun thu*sn quan tr!ng cho cdn nng thn. M-c d rt thiu nhng sliu thng k nhng mtsnghin cu gn y cho thy, khai thc thu*sn ni a ng vai tr quan tr!ng i vi dn ngho nhiu vng nng thn Vit Nam, khng ch)i vi nhng ngi nh b#t chuyn nghip m ci vinhng h dn coi kt hp nh c nh mt sinh k k ph bn cnh nhng ngh khc. Theo kt qunghin cu ca Vin Sinh h!c Nhit i Thnh PhHCh Minh trn khu vc 45.000 ha ti t)nh Cn Thv Kin Giang cho thy, sn lng c hng nm (2001) khu vc ny t ti 430 kg/ha. Xem xt con sdin tch vng l$ng bng sng Cu Long rng ti 1 triu ha vo ma ma, ta s.thy sn lng nhb#t c vng ng bng ngp l$ny vt xa c tnh hin ti v sn lng nh b#t ni a ca Vit

    Nam.6. Nui tr'ng thusnmy nm gn y pht trin rt mnh, vi tc hng nm trn 12% kt(1999. Nui trng thu*sn ng gp trn 40% tng sn lng thu*sn, vi tng gi trnguyn liu thuc nm 2003 l 15,4 ngn t*ng. Trong , nui nc ng!t chim khong 65-70% vsn lng; nuinc l, chyu l tm, chim khong 220.000 tn v hn 40% tng gi tr. Phn cn li l t(nui cua vmt lng nh/t(c bin v nhuy"n th.

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    7/135

    (ii)

    3.

    Nhng v%n -chnh

    7. Qun l ven bi(n.Trong vi nm qua c kh nhiu sng kin vqun l vng b c trinkhai nh: (i) bo vr(ng ngp m-n ng bng sng Cu Long, (ii) Thit lp cc khu bo tn bin ti CLao Chm (Qung Nam), Hn Mun (Khnh Ho) v Cn &o; v (iii) quy hoch v qun l tng hpvng b(ICZM) ti Qung Ninh, Nam &nh, Th(a Thin - Hu, & N0ng v B Ra V$ng Tu. Tuy

    nhin, hu ht cc a phng v%n cha thc hin c vic phn vng v c c nhng gii php gii quyt nhng mu thu%n trong khai thc v sdng ngun li. Nu thiu mt khun khquy hochtng th, vic bo vvng b, bo tn v phn khu sdng cho cc mc ch khc nhau (nhnui trngthu*sn, khai thc thu*sn, du lch, vn ti, bo va dng sinh h!c, cng nghip, pht trin thvnng lng) s.btn hi ng k. Cngun li thu*sn tnhin c$ng nhnui trng thu*sn u c thng trc ri ro. Vic quy hoch v qun l tng hp i bc thmang li nhng li ch vkinh tvvic bo vngun li. Hn na, Lut thu*sn c$ng phn trch nhim giao m-t nc nui trng thu*sn bin cho cc t)nh. &thc hin c cng vic ny, cn phi c quy hoch tng thven bin.

    8. Khai thc thusn. Ngun li tnhin, nht l ngun li thu*sn gn b, bkhai thc qumc mt cch trm tr!ng. Sn lng nhng loi c gi trkinh tcao ang gim i nhanh chng. Snlng ca nhng loi c gi trthp tng ln v nhng c$ng ng thi ang dn cn kit. Nhiu ng

    dn b/nghkhai thc gn bho-c chuyn sang sdng loi li c kch thc m#t li nh/b#t cnh/hn, chyu l sn xut nc m#m. Khai thc xa bc v1khd'hn, m-c d nhn chung angsuy gim trn phm vi cnc. Cc kho st gn y cho thy, mt svng v%n ghi nhn thu nhp cao.Tuy nhin, nhiu tu khc hot ng rt km hiu quv ch)dm nh b#t vo nhng ngy cao im cathi v. Cc tu ng theo chng nh c xa b ca chnh ph th hot ng rt km hiu qu, ch)khong 10% trong scc tu ny c thtrc vn vy ng hn. Vic bn ho-c chuyn i chshucc tu km hiu quny c$ng ang c tin hnh. &nh c xa bc trin v!ng pht trin thnh nghcbn vng nhng c$ng ang phi i m-t vi vic u tqu mc v khai thc qu mc. Vic nng caokhnng qun l l nhu cu bc bch. Sn lng khai thc ni a cn bhn chhn nhng c$ng c tht hiu quhn nu tng cng qun l bng cch thit lp cc khu bo vhsinh cnh, kim sot nhb#t bng ngli cph hp hay cm nh b#t vo thi k2sinh sn nhng vng nht nh ging nhi vi khai thc xa b.

    9. Nui tr'ng thusn. Nhng kh khn trong nui trng thu*sn hin nay l cha nng lctrong vic khuyn khch v nh hng cho spht trin bn vng trong cc vng nui ng!t, lv m-n.Vn cn quan tm nht hin nay l vic cung cp ging, thc n c cht lng tt v kim sot dchbnh, qun l mi trng, bao gm cnhng kin thc vsc ti mi trng i vi cvng ni a vven bin, khuyn ng v thng tin th trng. Quan tr!ng hn, cn s dng nui trng thu* sn lmphng tin xo i ngho. Vn cht lng sn ph+m ang c mt s th trng xut kh+u -t rac$ng nhcc vkin bn ph gi phn no cho thy xut kh+u thu*sn d"btn thng do cc yu tngoi cnh lin quan n l'nh vc thng mi quc t.

    10. Hthng thtr"+ngc v thu*sn ni chung thhin tnh cnh tranh v hiu qui vi ccsn ph+m c gi trcao. Thtrng c mt sng cc nu va thc hin qua vic phn phi n cc

    csbn l1, cc chbn bun hay nhng nh my chbin. Kin thc vthtrng cn rt hn chvcn thit phi nhanh chng trang bcho ngi sn xut nhng kin thc ny gip h!a ra quyt nhu tv tiu thsn ph+m. Nhng e dochnh i vi thtrng thu*sn bao gm cvic nh thuchng ph gi c tra ba sa v tm c Ma ra chng li mt snh sn xut v chbin ncngoi. Cc doanh nghip chbin rt cg#ng c c chng ch)cho cc sn ph+m xut vo thcctrng M, chu u v Nht Bn v c l.nu c php s.nhanh chng mrng thtrng ca h!. Victruy cp ngun gc sn ph+m (i vi tm ch3ng hn) l mt vn cp bch cn c quan tm numun tip tpht trin thtrng EU. Nng lc ca cc chc u mi cn rt hn ch. Hin mi ch)chai chthnh phHCh Minh, Long Bin v Php Vn H Ni. Nn c mt nghin cu tng thvvn thtrng thu*sn, bao gm cvic nh gi xem liu c cn cng chthng cc chbun bn

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    8/135

    (iii)

    hay khng nhm tng cng sc cnh tranh v nng cao nhu cu tiu thc, nht l i vi nhng vngxa xi.

    4.

    Ngnh thusn v v%n -xo i ngho

    11. Hng triu ngi Vit Nam c cuc sng phthuc mt phn ho-c hon ton vo ngun li thu*

    sn. Trong chin lc xo i gim ngho ca quc gia, vai tr ca ngnh thu*sn cha c nhn nhnmt cch ng mc. V vy, cc cquan ban ngnh thu*sn cn phi tch cc ln ting v vn ng nhiuhn na. M-c d nghkhai thc ven bang phi i m-t vi nhiu thch thc, nhng khu vc ven binni chung cha n mc kh khn nhmt scng ng thuc vng ni a v hi o. Chng trnh 135ca chnh ph(htrcc cc x -c bit ngho) xc nhn 2369 x ngho thuc vng su vng xa vhi o. Trong sny, 2240 x nhn htrt(chnh quyn trung ng v 129 x nhn c htrt(cc chnh quyn cp t)nh. Chng trnh 106 xc nhn thm 157 x -c bit ngho (xem danh schtrong phlc A). M-c d g-p rt nhiu vn i vi nh b#t ven bnhng mc ngho khcc vngven bin v%n khng n ni nghim tr!ng nhvng hi o v min ni. Tuy nhin, c rt nhiu cngng ngho ven bin, -c bit l vng B#c min Trung v vng bi ngang ca nhiu t)nh nhiu t)nhkhc. C$ng nhvy, ngay trong nhng vng c coi l kh giv%n c nhm ngi rt ngho. Ch3ng hnkhu vc ng bng sng Hng v sng Cu Long, v c mt dn srt cao nn tng sngi ngho

    nhng vng ny c thchim nhiu nht trong cnc. Nhvy, khai thc ni a v nui trng thu*snthhin r rng tim nng cho vic xo i gim ngho nhng vng ni a v vng ni. Quan tr!nghn, hin ti ngnh thu*sn cha c nhn nhn ng #n trong chin lc xo i gim ngho ca qucgia v i h/i cc cquan chc nng ca ngnh thu*sn ln ting mnh m.hn na.

    5. Chnh sch v php ch.

    12. Chnh sch ca Chnh phv lut thu*sn mi ban hnh thng 11 nm 2003 l nhng khung phpl rt tt cho qun l nghc gn v xa b, pht trin nui trng thu*sn bn vng v mi trng v xoi gim ngho trong ngnh thy sn. Quy hoch tng th 2001-2010 ca B Thu* sn ( c BTrng ph duyt v chChnh phxem xt) c mi quan hmt thit vi lut Thu*sn. Yu cu cpthit hin nay l phi nng cao nng lc trin khai v ban hnh cc quy nh cho vic thc thi mt cch

    hiu qucc chnh sch v lut ny.13. Vic gia nhp t chc thng mi WTO (d kin nm 2005) ca Vit Nam s. c nhng nhhng quan tr!ng n l'nh vc nui trng v khai thc thu*sn c$ng nhn i sng ca nhng ngilin quan. Nhng cam kt vtiu chu+n vsinh an ton thc ph+m c$ng l mt trong nhng thch thc.Cc doanh nghip chbin v xut kh+u thu*sn t c nhng tin brt ng khch trong vic png cc tiu chu+n vsinh c chp nhn theo tiu chu+n vsinh quc t. Tuy nhin, vic p dngcc tiu chu+n quc tny i vi nhng ngi sn xut quy m nh/, cc ngdn v nhng ngi c linquan l iu rt kh thc hin. Cn tin hnh nhng phn tch kl4ng vquy chthnh vin WTO trongl'nh vc thu*sn lm nn tng cho vic xy dng chnh sch v tm cc gii php thc tgim thiunhng ri ro i vi bphn sn xut quy m nh/.

    6.

    Nng cao qun l ngh-c v qun l ven bi(n

    14. Trong chng cui ca bo co, bn l'nh vc then cht cn shtrsong phng v a phngc xc nh c l: (i) Qun l tng hp vng ven b; (ii) Qun l nghc ni a, xa bv ven b;(iii) a dng ho vic pht trin nui trng thu*sn nc ng!t, m-n v l; v (iv) thtrng.Theo dkin,cc vn ca chng trnh s.c tho lun v xy dng bi BThu*sn trn cstham kho ccthnh phn chcht nhcc t)nh, cc nh khai thc, nui trng (thng qua hi Nghc, hi Chbin xutkh+u). Chchnh dkin s.can thip (trgip) vo ngnh thu*sn l xo i gim ngho v qun lmi trng. Hai vn ny c quan hmt thit vi nhau v mi trng bn vng l yu tchyu quytnh thnh cng trong qun l ngun li t nhin. Chng trnh ca chnh phvhtrcc x ngho ven

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    9/135

    (iv)

    bin v vng ni a cn phi l tm im ca m!i strgip. Do nhng t)nh c la ch!n thchin chng trnh trn cn phi l t)nh c nhiu x ngho. Hn na, Lut Thu*sn mi ban hnh c$ngng gp cho spht trin v qun l nghc bn vng, v i h/i cn c shtrcho cc chng trnh,-c bit l sphn trch nhim qun l t(chnh quyn trung ng cho chnh quyn cc a phng.

    Qun l t2ng h#p ven b+

    15. Nhiu kha cnh trong vic pht trin nui trng v khai thc ven bcn phi c ln khochchi tit v a vo trin khai bo vquyn li ca nhng nhm ngi lin quan trong qu trnh phttrin vng b. &iu ny cho thy cn xy dng khoch qun l tng hp vng bin vng b(ICZM). Ttccc dn trong l'nh vc thu*sn lin quan n pht trin vng ven bcn c thc hin trong mhnh Qun l tng hp c ho-c hnh thnh m hnh mi. Mt chng trnh qun l tng hp s.bao gmcc kha cnh sau: (i) nng cao nhn thc v xy dng nng lc; (ii) pht trin chin lc qun l tng hpvng bin ven b trong phm vi t)nh/vng ; (iii) quy hoch v lp khoch pht trin tng hp; v (iv) htrsinh k. Bc u, chng trnh nn thnghim quy m mt vi t)nh, sau dn dn mrng phmvi n tt cc t)nh quan tm.

    Qun l ngh-c

    16. Ngh-c ven b+. 5Vit Nam, trch nhim qun l nghnghc thuc vchnh quyn. Tuy nhin,cc cquan nhSThu*sn thng thiu nhn lc ho-c ngn sch trin khai cc cng tc qun l,kim tra, gim st ho-c theo di vic thc thi lut lcc vng bin ven b(ho-c xa b). Di sc p giatng dn s, cng vi spht trin ca cc loi nhchiu quhn (v /ho-c cc phng tin nh b#thu*dit), ngun li vng ven bngy cng bcn kit. Trong bi cnh ny, la ch!n dng nhu duy nhtnng cao qun l ngun li l phng php ng qun l, nhm chia s1trch nhim qun l ngunli cho cng ng cdn v chnh quyn a phng. Lut Thu*sn v(a c ban hnh to cschovic ny. Mt st)nh xc tin cng vic ny, ho-c thng qua chng trnh quc gia vcc vng botn bin, ho-c quy m nh/hn ti cc vng nc ni a. Cc chng trnh ng qun l y c thc p dng ti mt st)nh c la ch!n, bng cch: i) xc nh nhng i tng hng li; ii) nghincu nhng ngun li hin ti v trong truyn thng; iii) xc nh ranh gii; iv) pht trin khoch qun l

    nghc da vo cng ng; v) phn nh ranh gii ca vng ng qun l v khu bo tn bin; vi) htrcng ng cc kha cnh khc nhau nhgip pht trin sinh k.

    17. Ngh-c xa b+. Vit Nam nhn thc c scn thit phi qun l nghkhai thc c xa b.&n nay khai thc c xa bc xem l cha t mc ti mc ti hn, v do cha c squn l ch-tch.. C v1nhkhai thc xa bang ngy cng bkhai thc qu mc trn ton vng -c quyn kinh t. Sbng pht mnh m.s lng tu khai thc xa b t(di 1000 tu c cng sut >90 m lc trong nm1997 ln gn 7000 chic trong nm 2004 cn c xem xt mt cch kcng. Vi cng nghkhai thcngy cng trnn hiu qu, vic tng cng lc khai thc s.d%n n ssuy sp hn na ca nghctrong vng 10 nm, ngay ckhi slng ca i tu khai thc c ginguyn. Do cn thit phi pdng cc gii php qun l hu hiu nhng vng nng sut nh b#t cn ng k trc khi bcan kitcn hn l ti to li ngun li sau khi bcn kit. &i vi nhng vng nc nhVnh B#c Bth cn

    c mt chng trnh qun l v kim sot kin quyt ti to li ngun li. Hip nh nghc Vnh B#cBv(a k vi Trung Quc l bc i quan tr!ng theo hng ny. Xc nh mt chng trnh qun lnghc xa bmt cch chi tit s.cn ti nhng nghin cu v phn tch quan tr!ng v -c bit l cntham kho kin vi nhng ngi khai thc c. Nhng bc cn thit cho qun l hiu qunghc xa bbin Vit Nam c thbao gm: (i) xc nh ranh gi khai thc sau khi tham kho kin ca nhngngi khai thc v cc cquan nghin cu; (ii) xy dng chin lc, ma vcm khai thc; (iii) thc thivic ghi nht k nh c; (iv) tin hnh vic cp php khai thc, t nht l cho ti khi c hiu bit kcngvnghc v tnh trng ngun li, (v) xc nh cc ngccn phi hn ch, bao gm cnhng i tngring r.phi c+m (vii) xem xt khnng ci tin thit kngc; (viii) htrspht trin ca hi nghcVit Nam (VINAFIS); (ix) htrnhng nghin cu vngtrng v nghin cu ci tin ngc; (x) cng

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    10/135

    (v)

    vi Trung Quc trin khai khoch qun l nghc Vnh B#c B; (xi) xy dng khoch cho ton bnghc Vit Nam, vi snhn mnh vo vn ng qun l; v (xii) nh gi cc phng php giaoquyn khai thc c, bao gm cvic cp giy php (c quyn chuyn nhng) v cp hn ngch nhb#t (c$ng c chuyn nhng).

    18. Khai thc n0i a be dobi nhi"m do ho cht dng trong nng nghip v do cc cng trnh

    thu*li xy dng kim sot l$ lm mt ni , cc bi sinh sn v bi ng nui ca c di cho-ccc ng vt thu*sn khc. Thc tny tc ng rt ln ti ngi ngho sng phthuc vo ngun li ctnhin. Nhng hnh ng cn thit m bo tnh bn vng cho nghkhai thc thu*sn ni a baogm: (i) nh gi khn na tm quan tr!ng ca nghc ni a i vn nn kinh tquc dn, i vingi dn a phng, ngdn ngho ni a so snh, cn bng gia ci c v ci mt, ch3ng hnnhcc cng trnh tr thu*cho nng nghip; (ii) xc nh cc bin php qun l ph hp nhma cmkhai thc trong cc vng nht nh, sdng cc dng cnh b#t hp l trong nhng vng c la ch!n;v (iii) hnh thnh cc khu sinh cnh nhm bo vcc bi 1, bi sinh trng chyu ca thu*sn, nnh c$ng nhci thin nng sut v bo tn a dng sinh h!c.

    Nui tr'ng thusn

    19. Cn phi pht trin nui trng thu*sn p ng nhu cu vcc sn ph+m thu*sn trong tnglai. &y c$ng l tim nng to ln cho cng cuc xo i gim ngho vng ven bin v ni a v l mttrong st cch la ch!n sinh knhiu x ngho ven bin. Nhng hnh ng chnh bao gm: (i) htrnui trng thu*sn v coi y nhl sla ch!n cho sinh ktrong chng trnh a dng ho nng nghipcc vng ni a, xy dng trn csnhng kinh nghim tt hin c, bao gm dn ang trin khaiho-c lp khoch ca Ngn hng Thgii v cc dn xo i gim ngho khc nng thn; (ii) htrtrin khai vic a dng ho cc hnh thc nui bao gm chnh thc nui kt hp nhl mt la ch!nsinh kcho xo i gim ngho, -c bit cho cng ng ngdn ngho khai thc ven b; (iii) ci thintnh trng mi trng v a cc hng d%n vqun l mi trng ao nui thng qua vic tng cng quyhoch v kthut nui, u t(cho cshtng, nng cao cht lng dch v, khi phc mi trng vqung b cho nhng hot ng ; (iv) ly a dng ho nui thu*sn nc llm la ch!n an ton choi vi nghnui tm ven bin; (v) nng cao nng lc v dch v1htrngi dn qun l nng cao

    trnh qun l nui trng thu*sn; (vi) tng cng phi hp v pht trin hthng quan tr#c, cnh bomi trng v dch bnh thu*sn trong cc vng ven bin v ni a, i ph vi nhng ri ro vmitrng v dch bnh; (vii) xc nh yu cu u tcho cho sn xut ging thu*sn cht lng cao; (viii)tng cng trao i v khuyn ngtrong phm vi ngnh chia s1nhng kinh nghim thc tv iuphi; v (ix) m bo stham gia ng o hn ca nhng nhm ngi lin quan trong vic quyt nhchnh sch v quy hoch, -c bit quan tm ti stham gia ca ngdn v ngi nui thu*sn ngho.

    Thtr"+ng

    20. Tt ccc hot ng ngui trng v khai thc thu*sn cn c nh hng theo nhu cu ca thtrng. Vn tip thVit nam kh v hiu quv chi ph thp, nht l i vi cc sn ph+m xutkh+u, m-c d c coi nh6hn i vi sn ph+m tiu thni a. Hng lot hot ng nn lm ci tin

    vn tip thVit Nam. Mt strong s c tho lun trong phn nui trg thu*sn nhm bovn truy xut ngun gc sn ph+m n t(ng tri nui tm, hay vn theo cp nht v phbin gi ch trcho vic ra quyt nh. C$ng cn thit phi xem xt liu shtrxy dng hthng chumi c gip tng cng cnh tranh v ci thin gi ccho ngi sn xut v ngi tiu dng, c$ng nhnng cao cht lng vsinh, khuyn kch gia tng sn lng v li nhun i vi cng ng ngi ngho.

    7. Th*c thi, i-u phi v cc b",c ti.p theo

    21. Chng trnh c vch ra trn xc nh nhiu vn vqun l, mi trng, i ngho mngnh thu*sn ang phi i m-t. Nhng vn ny cn c cc bn tham gia xem xt, kim tra v tn

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    11/135

    (vi)

    thnh. Sau phi lp mt chng trnh hnh ng hiu qu. Gisrng chng trnh s.bao gm mtsvn c tho lun trn, hin nhin l n s. lin quan n nhiu cquan v cc bn lin quankhc. Vic iu phi trong thit kv trong thc hin chng trnh s.phi thc hin cp cao hn, v dnhgia nhiu bkhc nhau, cc tchc, c nhn khc, bao gm cnhng tchc tnhn c lin quantrc tip n cc ngnh v cp t)nh, thng qua cc u*ban nhn dn.

    22. Do tnh phc tp ca chng trnh ny, tt hn ht nn nn thc hin n theo cc pha khc nhau.Bc u mt skhi nim (v dvng qun l v thit lp cc vng cm khai thc theo ma c$ng nhcc vng bo tn mi ) nn c thc hin quy m thnghim ti mt sx trong mi t)nh tr!ng im.&iu ny s.cho php nhng nghin cu v pht trin cn thit c hon thnh trc khi a ra thc hinphm vi ln hn. ,u tin trong qun l tng hp i b(IZCM), nui trng thu*sn v ng qun lnghc ven bcho cc x ngho. Tuy nhin m bo thnh cng cao th scam kt ca a phng vquyn shu mnh m.l v cng quan tr!ng.

    23. &on cng tc ngh hnh thnh mt ban ch)o ngnh thu*sn, tng tnhnhm iu hnhQuc tvmi trng (ISGE) do BTi nguyn v Mi trng chtr v nhm ny sau khi c hnhthnh hot ng rt tt. Bn thn nhm ISGE c$ng c mt nhm ICZM. Trong khi trn nhiuphng din, chng trnh thu*sn nghc mi quan hch-t ch.vi vn mi trng. Vic thit kt

    ni chng trnh ny vi chng trnh htrthu*sn ca DANIDA pha 2, hin ti ang c hnh thnh,l rt cn thit.

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    12/135

    I. HIN TRNG V XU THNGHC

    A.

    Ngu'n l#i

    24. Vit nam c din tch t lin l 329.200km2 v din tch vng bin -c quyn kinh tkhong 1 triu km2. Bin Vit Nam c chiathnh 4 vng (xem bng 1). Tr lng hin tic tnh cho ton vng bin l 4,2 triu tn vkhnng khai thc bn vng ti a l 1,67 triutn. Tr lng ngun li gn y c ctnh li. M-c d sliu cha c BThy sncng b, nhng tr lng c tnh dng nhgim xung khong 3 triu tn v khnng khaithc bn vng ti a khong 1,4 triu tn. Sliu chnh thc c tnh ngun li hi sn ctrnh by phlc B.

    25. Bin Vit Nam c chia thnh 4 vng

    chyu: Vnh B#c b, Trung b, &ng Nam bv Ty Nam b. Cc hot ng khai thc hi snc phn chia thnh nghc ven bv nghcxa b, da vo su ng trng mi vngbin. Ranh gii phn chia c xc nh lng 3ng su 50 m vng bin Trung bv30 m cc vng bin cn li. Ma vkhai thc chyu c 2 v: vc nam (thng 5-10 pha B#c,thng 7-11 pha Nam) v vc B#c (thng 11-4 pha B#c, thng 2-5 pha Nam) tng ng vihai ma gi: ma gi Ty Nam v ma gi &ng B#c (FICEN). Vng min Trung, -c bit l vngpha B#c Trung bt(Thanh Ha n Qung Ngi, l ni thng xy ra bo hnh thnh t(pha TyThi Bnh Dng vo ma gi Ty Nam. Cc vng khc c$ng i khi c bo nhng thng l t hn.Cn bo s5 (vo nm 1997) l cn bo ng ghi nhnht, lm 3.000 ngdn vng bin xa bC Mau bcht v mt tch.

    26. Vit Nam c hthng sng ngi dy -c, bao gm 2.360 con sng c chiu di trn 10 km.Trong , c 8 hthng sng c lu vc rng ln vi din tch trn 10.000 km2. Hthng sng nginy bao gm ccc sng b#t ngun t(cc nc ln cn lm cho Vit Nam blthuc bi cc quytnh vngun nc ca cc quc gia khc. Tng din tch lu vc cc hsng ngi trong nc vngoi nc ln n 1,2 triu km2, c tnh gp 3 ln din tch lnh thVit Nam. Tng lu lngnc hng nm l 835 t*m3, nhng sthiu ht ngun nc thng rt nghim tr!ng trong thi gian6-7 thng vo ma kh, khi m lu lng noc ch) khong 15-30% tng lu lng trong nm(MONRE 2003).

    27. Tng din tch m-t nc tim nng cho nui trng thy sn, khai thc thy sn nc ng!t vnghc hcha c tnh khong 1,7 triu ha (FICEN).Trong , khong 120.000 ha l c hao nh/,sng o; 340.000 ha l din tch ca cc hcha ln; 580.000 ha din tch cc rung la c ths

    dng cho mc ch nui trng thy sn; 660.000 ha vng triu. Cc sliu ny khng bao gm dintch m-t nc ca cc sng v khong 300.000-400.000 ha din tch ca cc eo bin, m ph d!c theobbin.

    28. R(ng ngp m-n ng vai tr chnh trong sbn vng ca nghc Vit Nam, l mi trngsng cho cc loi c v gip xc vng ven b. Bvy, vn quan tm l r(ng ngp m-n VitNma ang bthu h6p rt ng k. Theo sliu ca BNng nghip v Pht trin Nng thn (MARD204), t(nm 1943 n nay, din tch r(ng ngp m-n ca cnc gim t(409.000 ha xung cn155.000 ha. Tuy nhin hin nay vic ch-t ph r(ng ngp m-n hin nay c kim sot ch-t ch.hn. Trong 2 nm trli y, vic kim sot ny kt hp vi chng trnh trng li r(ng ngp m-n

    Bng 1. ,c tnh trl"#ng v khnng khai thcb-n vng ti a (MSY)

    Trlng TAC(x1000 tn) (x1000 tn)

    Vnh B#c B 681.2 272.5Trung b 606.4 242.6&ng Nam b 2075.9 830.5Ty Nam b 506.7 202.3G ni 10.0 2.5

    Tng s 300.0 120.04180.2 1670.4

    C ni nh/ 1730.0 694.1C y 50m 1542.6 617.1C ni bin khi 300.0 120.0Tng s 4180.2 1670.4

    MSY: Khnng khai thc bn vng ti aTAC: Khnng khai thc cho phpNgun: Fistenet (MoFi) da vo sliu c tnhca RIMF 1997

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    13/135

    - 2 -

    tt ccc vng lm hn chssuy thoi r(ng ngp m-n. Vic ban hnh Nghnh vBo tn vPht trin vng t ngp nc ca Thtng v Chin lc hnh ng cho vic Bo tn, Khai thcbn vng vng t ngp nc ca BTi nguyn v Mi trng (MONRE) thc +y v hngd%n cho cc nh qun l, hoch nh chnh sch v cc nh khoa h!c trong vic bo tn v sdng bnvng r(ng ngp m-n. Dn ca Ngn hng Thgii vVng t ngp nc ven bin ang tin hnhbo vv pht trin r(ng ngp m-n 4 t)nh thuc ng bng sng M-Kng l C Mau, Bc Liu,Sc Trng v Tr Vinh.

    B.

    Khai thc Thy sn

    1. Cc 0i tu khai thc

    29. Slng tu trang bmy vang gia tng kh nhanh t( 44.000 vonm 1991 tng ln 77.000 vo nm 2002(trung bnh gia tng 4,6%/nm). Cngsut my trung bnh/tu tng 12%/nmv t n cng sut trung bnh/tu l 48CV (nm 2002). Cng sut my trungbnh ca cc i tu pha Nam t ntrn 90 CV/tu v cc vng cn li l30 CV/tu. 5 cc i tu xa b, cngsut my trung bnh t n trn 90CV/tu. &ng ch l cc i tu qucdoanh gim xung cn 44 tu (nm2002).

    30. Kch c4 ca cc i tu c l#pmy tng kh nhanh, xem hnh 2.Nm 1991, t*l% cc tu c cng suttrn 45 CV ch) l 10%, nm 2001 t* lny l 27% v nm 2004 l trn 30%.Sgia tng chyu l cc i tu ccng sut trn 75 CV v 46-75 CV. &itu c cng sut nh/hn 20 CV gimi nhiu t(60% (nm 1991) xung cn40% (nm 2001). Cc tu khai thc xab vi cng sut my trn 90 CV hinnay khong 6.000 tu. S gia tng cci tu khai thc xa bnm trong chnhsch pht trin ca Chnh phtrong vinm tr li y, b#t u t( nm 1997,bng strcp ca chnh ph. Chngtrnh ny htrkinh ph ng mi 1.300 chic tu xab. Tuy nhin, C nhiu vn thc ti"n ny sinh nh

    tho lun trang 16.31. Thng tin vcc i tu sdng cc loi ngckhc nhau cn rt hn ch. Cc sliu kho st nm 200ca cc i tu v c tnh cho nm 2004 c trnh bybng 2. Trong cc ngcchnh, li gi (cgi nv gi i) chim u th pha Nam vi khong 40%tng s tu thuyn. Li r tri pha B#c chim chyu, trong khi min trung chyu l nghcnh,tp trung chyu vng ca sng - v dnhTr Vinh

    Hnh 1: 0i tu khai thc 1991-2003

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    60

    70

    80

    90

    91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02

    Num

    berofvessels'000

    State Ent

    Northern

    N Central

    S Central

    Mekong

    Ent = enterprisesNgun: MOFI

    Hnh 2: Tlcc 0i tu theo cng su%t my, nm 1992 v2001

    0%

    10%

    20%

    30%

    40%

    50%

    60%

    75hpEngine size

    1992

    2001

    Ngun: Fisheries Master Plan

    Bng 2: Ng"cs3dng

    Ngc 2000 2004

    c tnhLi r tri 24.5 25Li gi 22.5 18Cu tay/cu vng 19.7 25Li vy 7.7 10Mnh 7.8 7Fixed net 7.5 7Khc 10.3 9

    100.0 100Ngun: Fisheries Master Plan & team

    estimates

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    14/135

    - 3 -

    v Th(a Thin - Hu. &ng ch l ph Tam Giang (Th(a Thin - Hu), SThy sn v chnhquyn a phng c nlc ln trong vic gim slng cc nghli y v lng b%y, cc nghc coi l ph hy mi trng.

    2. Sn l"#ng khai thc c bi(n

    Cc xu th.chung sn l"#ng

    32. Ngh khai thc c bin VitNam pht trin kh nhanh trong nhngnm gn y, xem hnh 1 v chi tit bng 1-1, ph lc 1. Tng sn lngkhai thc tng t( 500.000 tn (nm1980) ln 800.000 tn (nm 1990) v 1,5triu tn (nm 2002). Trong snlng c khai thc tng trung bnh5%/nm, gip xc tng 10%/nm vnhuy"n thtng 16%/nm.

    Ngh-c ven b+

    33. Phng php truyn thng thu gom v nh b#t c trc tip ccbi bin, ho-c cc bi trong r(ng ngpm-n, vng ca sng, m ph v vngchu thcc sng c thc hin nhvo thy triu. Cc ngcsdng c thc hin t(n ginn phc tp nh b#t tt ccc loi c, nhuy"n th, gip xc. Cc nghkhai thc ny cung cpngun dinh d4ng chyu cho cng ng ngdn ven bin. Sgia tng dn s to nn p lc khaithc rt ln ln cc ngun li ny. M-c d cha c cc sliu chnh xc nhng cc con sc tnh cthc rt ra t(vic phn tch hnh vi. Theo cc c tnh ny, c khong 8 triu ngi m sinh kca h!phthuc vo nghc nhl ngun thu nhp chnh ca hgia nh v khong 12 triu ngic mt phn thu nhp t(nghc.

    34. Nghc ven b (cch b4-5 hi l) bao gm i tu thcng vi khong 28.000 chic vkhong 45.000 chic tu nh/l#p my cng sut nh/, khong di 20 CV. Hu ht cc tu hot ngtrc tip cc bi ngang, vng ca sng v ln c ti cc cng. Cc nghkhai thc chyu l li r,cu vng, mnh, te (bt hp php) v lng b%y. Thng k cho cc i tu ny thng khng chnh xcv chng ln c bt cchno d!c theo bbin. Hu ht sn lng khai thc c sdng tiu thni a ho-c bn ti cc chc nh/thtrn ho-c lng x, cn i vi cc loi c gi trkinh tcaonhcua thng c bn cho cc chnu ho-c cc nh my chbin.

    Xu th.theo cc vng

    35. Sn ph+m ngh khai thc c bintheo cc vng c tng hp hnh 4.Trong tng sn lng khai thc nm 2003,pha nam chim 55%, Nam trung bchim 28% v B#c trung b chim 11%.Nhn chung sn lng khai thc tng bnhqun khong 6%, tuy nhin, tng trng pha B#c v B#c trung bl nhanh nht.

    36. Nng sut, sn lng khai thcca cc i tu hin Vit Nam nay chac cc s liu nh gi chnh xc. Ch)s

    Hnh 3: Sn l"#ng ca cc ngh-khai thc 1990-2002

    0200

    400

    600

    800

    1000

    1200

    1400

    1600

    90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02

    Landings'000t

    Crustacea

    Molluscs

    Fish

    Ngun: FAO FishStat (MOFI data)

    Hnh 4: Sn l"#ng khai thc c bi(n theo cc vng 1993-2003 (x1000 t%n)

    CPUE

    0

    200

    400

    600

    800

    1000

    1200

    1400

    1600

    93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

    Landings'ooot

    0.0

    0.1

    0.2

    0.3

    0.4

    0.5

    0.6

    0.7

    0.8

    CPUEt/HPhour

    NorthN CentralS CentralSouthCPUE

    Ngun: MOFI

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    15/135

    - 4 -

    nh gi phbin nht sdng l sn lng khai thc/m lc i vi cc i tu l#p my l khngchnh xc trong khi cng sut my tu trang bngy cng tng nhanh. Tuy nhin, sn lng khai thctrn n vcng lc suy gim t(0,7 tn/CV/nm (1993) xung cn 0,4 tn/CV/nm (2003) ch)rarng nng sut khai thc ang gim st nhanh chng.

    Sn l"#ng c t)p

    37. Nhiu i tu khai thc Vit Nam c t*lc tp cao trong tng sn lng. Ngh li gi(gi n v gi i), sn lng c tp khai thc c thng chim khong 50-70% tng sn lng,lng c tp ny c sdng (i) lm thc n cho c ho-c gia sc; (ii) chbin chp v bt c; (iii)chbin nc m#m. Edwards (2004) c tnh sn lng c tp chim khong 33% tng sn lngkhai thc c bin. 5&ng Nam b, c tp chim ti 2/3 tng sn lng. Nghc pha Nam c tpchim t*lcao nht (trung bnh khong 60% tng sn lng), trong trung bl 5% v Vnh B#cbl 14%. Cht lng sau khi bo qun bng mui ho-c p thng rt thp. Tuy nhin, do nhucu c tp ang c chiu hng gia tng v gi c tp c$ng tng theo, thng khong 2.500 ng/kgho-c cao hn, nhvy sn lng c trthnh mt ngun li ng ki vi ngdn. Sn lng ctp dng nhc xu thgia tng, m-c d thit kca li c thay i gim t*lc nh/.

    C r)n san h

    38. Khai thc c rn c$ng l mt bphn ng k, nhng cc sliu vsn lng, cvc cnhv c sng xut kh+u sang Trung Quc khng nhiu. Theo IMA (2001), cc loi chnh bao gm csong, c hng, tm hm khai thc tnhin v nui lng. Vng sn lng chyu bao gm cc vngpha B#c v min Trung (Khnh Ha v Ph Yn). 5pha B#c, khu vc thu mua chnh tp trung Qung Ninh v Hi Phng. Qung Ninh c 4 khu vc chnh di"n ra cc hot ng thu mua l &oC T, Thng Mai, HMai v Thnh phHLong. 5Hi phng, khu vc thu mua chnh l Ct bv Bch Long V, ni m dkin thnh lp cc khu bo tn bin. Hu ht cc loi c rn san h uc xut kh+u ti sng, thng l theo con ng khng chnh thng cho cc tu thu mua caTrung Quc ti &o C T, cng Ct B ho-c mt sa im khc.

    C%p php cho cc 0i tu nh c n",c ngoi

    39. Trn nguyn t#c, Vit nam cho php cc cc lin doanh trong cc hot ng khai thc hi sn

    trong vng -c quyn kinh t. Tuy nhin, hin nay cha c th/a thun chnh thng no vcc hotng khai thc, m-c d c mt vi cng ty ca Trung Quc v Hn Quc cam kt s.thu mua snph+m c khai thc v cc sn ph+m khc.

    3.

    Ngh-c n0i a

    40. Trc y, nghkhai thc thy sn ncng!t rt quan tr!ng trong nn kinh tca nhiuvng. Trong nhng nm 1970, c khong trn70 hp tc x nh c vi tgn sn lng hngnm t vi nghn tn. Tuy nhin, vic khai thchi sn d%n n ngun li b suy gim v cuicng cc hp tc x ny phi chuyn i sangcc hot ng sn xut khc.

    41. Nghc ni a (bao gm sng, h, pv cc rung la) v%n quan tr!ng i vi cc cdn nhiu khu vc. Ngun dliu chyu vngh c ni a l thng k ca GSO ch) rarng sn lng nm 2001 t cao nht (244.000 tn) v suy gim xung cn 209.000 tn (nm 2003)v nguyn nhn c thdo tnh trng hn hn. Sn lng nghc ni a bao gm ckhai thc thy snda trn nui th, thng qua vic thging cc hcha, p ho-c cc m-t nc khc, chyu l c

    Hnh 5. Sn l"#ng khai thc thy sn n0i a

    0

    50

    100

    150

    200

    250

    300

    96 00 01 02 03

    pro

    duction'000t

    Red river delta

    Northeast

    Northwest

    N central

    S central

    C plateauSoutheast

    Mekong delta

    Ngun: GSO

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    16/135

    - 5 -

    chp v c r phi. Tuy nhin, iu tra vtnh hnh tiu thsn ph+m ca FAO (Lem 2002) ch)rarng lng c tiu thtrung bnh l 14 kg/ngi tng ng vi tng sn lng l 1,1 triu tn. Skhc bit y c th l do iu tra caFAO bao gm csn lng nui trngthy sn v nhvy cc s liu nh gica GSO thp hn, y c$ng l mt iuthng g-p trong hu ht cc thng k

    ngh c ni a vng sng M-Kng(FAO/MRC 2003).

    42. Nng sut sinh h!c ca cc sngngi Vit Nam nhn chung tng icao. V d, sng M-Kng cung cplng c hng nm trn 30.000 tn khaithc bi 48.000 ng dn thuc 250 x(MOFI Master Plan)1. Tuy vy, vngchu thsng Hng pha B#c, ni ccoi l tr ph hin nay li hu nhkhngc c do vic pht trin cc hthng ngnl$v ph hy cc vng ngp nc ni sinhsn v sinh trng ca c.

    C.

    Nui tr'ng thusn

    43. Sn lng nui trng thy sn theo thng k ca FAO (BThy sn cung cp) t(nm 1990 tng khong 12%/nm cnui trng thy sn nc ng!t v nc m-n vi tc tng trng caonht (13% v 17% tng ng). Tng sn lng nui trng thy sn nm 2003 c tnh t khong966,100 tn2, ng gp trn 40% sn lng vo nghc, vi tng gi trh thng ao m c tnhkhong 15,4 t*ng. Trong , mng nui trng thy sn nc ng!t v%n l chyu, chim 65-70%tng sn lng. Nui trng thy sn nc l, chyu l nui tm, c sn lng khong 220.000 tn,chim trn 40% tng gi trsn lng, cn li l t(nui cua, tm hm, c, v nhuy"n thcc vngnc m-n. Tng din tch m-t nc cho nui trng thy sn theo GSO l 865.500 ha (hnh 5). Tc tng trng trung bnh t(nm 1991 tnh chung cho tt ct 9%. M-c d nui trng thy sn angpht trin tt ccc vng nhng vng chu thsng M-Kng v%n l chyu.

    1. Xu th.theo vng

    44. Khu v*c duyn hi B4c b0, bao gm 5 t)nh duyn hi l Qung Ninh, Hi Phng, Thi Bnh,Nam &nh v Ninh Bnh, nui trng thy sn rt pht trin cnui nc ng!t, nc lv nui binvi tim nng pht trin kh ln. Nui lng b trn bin pht trin kh nhanh vnh Bi TLongv vnh HLong, hai vng di sn thin nhin. 5khu vc ny c$ng pht trin nui cc loi nhuy"n th,cua, rong bin v tm (Penaeus monodonv gn y l ging nhp ngoi P vannamei). Khu vc nyc 52 tri sn xut ging thy sn nc ng!t quy m nh/, khong 30 tri sn xut ging tm v mtvi tri sn xut ging c bin.

    45. Khu v*c cc t5nh pha B4c v chu th2sng H'ngc 14 t)nh min ni v 6 t)nh thuc ngbng sng Hng, bao gm c mt s vng min ni, vng su v ngho nht ca c nc. Trongnhng nm gn y, nui trng thy sn cc t)nh ng bng sng Hng c mrng, t(13.300tn (nm 1990) ln n 76.000 tn (nm 2003). Cc m hnh nui kt hp truyn thng v hthng

    1 Theo ti liu ca Vin Sinh H!c Nhit i, sn lng c hng nm ln n 430 kg/ha i vi nhng vng ngp l$ngbng sng Cu Long. Tuy nhin, cc c tnh khc trn quy m quc gia v quy m vng cho thy sn lng thngkhong 50 n 80 kg/ha ma l$.

    2 Thng k thu*sn t(GSO, 2004. C skhng nht qun gia sliu thng k ca GSO v BThu*sn

    Hnh 6: Din tch nui tr'ng thy sn theo cc vng

    0

    200

    400

    600

    800

    1000

    91 96 00 01 02 03

    '000ha

    Red river delta

    NortheastNorthwest

    N central

    S central

    C plateau

    Southeast

    Mekong delta

    Ngun: GSO

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    17/135

    - 6 -

    nui tng hp (Vn - Ao - Chung - VAC) tng i phbin. Nui c lng c$ng pht trinrng ri nhiu t)nh min ni, chyu nui c tr#m c/, nhng sbng pht dch bnh nh hngnghim tr!ng n loi hnh nui ny. Cc t)nh vng ng bng sng Hng c h thng cc tri snxut ging kh mnh vi kha/gn trn 100 tri ging vi cc quy m khc nhau.

    46. Khu v*c duyn hi Trung b0c 6 t)nh vi 600 km bbin, t(Thanh Ha n Th(a Thin -Hu. &-c im ca khu vc ny l c cc bi ct di, vi di ng bng h6p h!c ven bin (chyu l

    cc cnh ng la) v i ni pha Ty. Nui trng thy sn pht trin, t n 46.000 tn (nm2003) gp 2 ln so vi nm 1999. Khu vc ny c 25 tri sn xut ging quy m nh/, ch)cung cpc khong 50% nhu cu con ging, hn chvic nui trng thy sn nc ng!t vng min ni,vng su vng xa. Sn lng tm s (P. monodon) ca khu vc tng, t n 9.300 tn (nm 2003).Cc tri sn xut ging trong khu vc ch)m bo c cho 25-30% nhu cu con ging, phn cn liphi nhp t(cc t)nh khc.

    47. Khu v*c duyn hi Nam Trung b0c$ng c khong 600 km bbin v c u thng kvkh hu c$ng nhvtr a l cho nui trng thy sn nc m-n v nui bin. Nghnui tm l chyu, vi sn lng t 15.500 tn (2003), chim 78% tng sn lng nui trng thy sn. Nui trngthy sn nc ng!t ng vai tr thyu. Nui nhuy"n thc$ng c p dng vi ng!c trai, v6m, bong, s, c, tuy nhin sn lng cn hn ch. Nui c song lng trn bin, v gn y l c gi, khuvc ny c$ng pht trin v mt snh u tnc ngoi c$ng u tvo nui bin v sn xutging t)nh Khnh Ha. Khu vc ny l ni c nghnui tm hm lng ln nht Vit Nam, vikhong 17.000 lng, cho sn lng khong 1.500 tn tm hm (nm 2003). &y c$ng l ni sn xutging tm ln nht Vit Nam vi khong 2.700 tri sn xut ging, cung cp khong 35% tng snlng tm ging.

    48. Khu v*c ng Nam b0: Nui trng thy sn khu vc ny kh a dng v rng ln. Snlng nui tng rt nhanh, t(6.400 tn (nm 1990) ln n 48.000 tn (nm 2003). Cc ngh nuinhuy"n th, tm, tm hm v c bin l rt quan tr!ng trong cc hot ng nui trng thy sn y.Trong , nghnui tm ng gp ln nht vo sn lng, vi 14.000 tn (nm 2003). M hnh nuilng c$ng ang pht trin. Khu vc hin c 1.600 tri sn xut tm ging, cung cp khong 8 t*utrng tm cho a phng v cho cc t)nh pha B#c v vng chu thsng M-Kng.

    49. Khu v*c chu th2sng M-Kng: Cc t)nh thuc ng bng sng M-Kng, t(Long Ann Kin Giang, l ni ng gp nhiu nht cvsn lng v gi trnui trng thy sn ca VitNam. Hot ng nui trng thy sn khu vc ny rt a dng. N bao gm vic cho sinh sn nhnto, ng nui v bn sn ph+m ging tm nc ng!t, nhuy"n th, c ging, ng nui ging tnhintrong hkn ho-c bn kn, nhao, rung la, bi ngp nc, lng b cvng nc ng!t v ncl. Theo sliu thng k ca GSO, tng sn lng nui trng thy sn khu vc ny l 324.400 tn(nm 2003) vi tng din tch nui 616.600 ha. Cc thng tin chi tit vnui trng thy sn khu vcchu thsng M-Kng v cc khu vc khc ca Vit Nam c trnh by phlc I.

    D. Kha c)nh kinh t.- x h0i

    1. H0v nhm h0gia nh

    50. H gia nh v%n l n vchyu ckhai thc v nui trng thy sn. Nm2001, ngnhthy sn c shgia nh m nghc l hot ng chnh chim 4,3% tng shgia nh v sdng khong 5,1% lc lng lao ng ca cnc (GSO 2001). T*lny l cao nht khu vc duynhi Nam Trung b(9,9-11,3%) v khu vc chu thsng M-Kng (9,1-9,8%). Hu ht cc ngdnv ngi nui thy sn c quy m sn xut nh/- 77% tng shnui thy sn c din tch ao nh/hn 0,1 ha, 7% shkhc c din tch nui t(0,1-0,2 ha.

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    18/135

    - 7 -

    Bng 3: Cc ngu'n thu nh&p ca h0i ng"dn, nm 2001

    Thy sn Nng nghipNTTS Khai thc Dch v Tng

    s

    Lmnghip

    Cngnghip

    Khc

    Khu vc duyn hiNam trung b 35.7% 45.5% 0.3% 81.5% 3.3% 0.3% 3.5% 11.3%Khu vc ng bng

    sng M-Kng 53.7% 21.2% 0.9% 75.7% 7.1% 0.7% 5.8% 10.6%Cnc 40.5% 34.9% 0.6% 76.0% 6.4% 0.5% 5.3% 11.8%

    Ngun: GSO Rural, Agriculture and Fisheries Census 2001 (2003), tables 6.6 & 6.12

    51. Khi m cc h ng dn thiu s g#n kt trc tip vi th trng, cc ch nu t nhn vthng nghip nh/ng vai tr quan tr!ng trong vic phn phi sn ph+m th, bao gm vic cung cpcho cc nh my chbin v xut kh+u. Cc chnu v thng nghip nh/thng cung cp vn, vcc nhu yu ph+m cho cc hngdn, do htrmt cch c hiu qucho sn xut.

    52. Khai thc v nui trng thy sn ng gp khong 75% thu nhp ca hngdn. Thu nhpny khu vc duyn hi Nam Trung bphthuc vo khai thc hi sn. Hngdn thng t c chi tip cn vi cc ngun vn vay chnh thng v cc dch vhtrkhc, nhngun ging c chtlng cao, hot ng khuyn ng, kim sot dch bnh v cc thng tin vthtrng. Khi chi thunhp ca h!bhn ch, vic di chuyn lc lng lao ng sang cc vng khc l phbin , bao gmvic lm thu cho cc i tu khai thc nc ngoi nhHn Quc, Nht Bn, &i Loan. & c mt ship hi hngdn c hnh thnh, v dnhhi tn dng v hp tc x g#n kt khong 21.000ngdn trong 4.300 hp tc x (nm 2000) v hin ang gia tng ng k.

    2. Ngh-khai thc c bi(n

    53. Bo co hon ch)nh ca dn Nng cao Htng csnghc ca ADB (FIIP) nhn thymi lin hkh tch cc gia li ch kinh t- x hi v spht trin hthng cng c (ADB 2004).Ngdn trn cc tu nh c, chyu l cc tu xa b, cng sut t(50-400 CV Sng Gianh (QungBnh), Phan Thit (Bnh Thun), v T#c C+u (Kin Giang) c thu nhp hng thng khong 2 triung, cao hn gp 3 ln mc i ngho (MOLISA). Phn ln cc tu xa bny khai thc kh hiu quv t*lhon vn trung bnh kh cao (trung bnh khong 50%). 5c3 cng c ny, -c bit l PhanThit v T#c C+u c s h trkh tt, vi h thng cc nh my chbin (hin ti v trong khoch s.xy dng) v cc dch vhtrkhc. Trong i tu c cng sut trn 90 CV, vi khong7.000 chic, khong 60% c li nhun cao, chyu tp trung pha Nam Vit Nam, 20% c li nhunthp v scn li l ha vn ho-c l. Trn thc t, khng thc tu no lm n thua ltrong thi giandi c v cchtu v ngdn u cn phi c tin sinh sng. Cho nn, cc tu lm n thua lthng phi bn i ho-c loi b/.

    54. Cc kt quca dn Nng cao Htng csnghc ca ADB (FIIP) phn nh gn ngnhkt quiu tra ca Vin Kinh tv Quy hoch Thy sn (IFEP), BThy sn. &iu tra trn 353tu (thng 10/2001) 3 t)nh pha B#c l Hi Phng, Thi Bnh, Nam &nh xc nh c mc thunhp ca 4 i tu c kch c4t(di 20 CV n trn 90 CV. Nhn chung, Hu ht cc chtu uang giu ln, trong thu nhp ca 77% hngdn c tu l#p my l trn 250.000 ng/thng/ngi(nm 2000). Cc chhthuc i tu di 20CV giu ln t nht, trong c 7% shc thu nhpdi 100.000 ng/thng/ngi. &iu tra hngdn ca Vin Kinh tv Quy hoch Thy sn (IFEP)c$ng ch)ra rng khong 72% shc coi l kh hn so vi 5 nm trc y, 13% l khng thayi v 15% c xem l sa st hn. M-c d mc i ngho ca cc hchtu tng i thp, nhngi vi ngdn t*lny cao hn, -c bit cc tu khai thc ven bho-c cc tu khai thc theo mav, sngho i nghim tr!ng hn mt vi thi im trong nm. Nhn chung, t*lphn trm cacc hchtu c xc nh l ngho theo tiu chu+n ca MOLISA khong 2% trong khi t*lnytrung bnh cnc l 17%.

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    19/135

    - 8 -

    3. Khai thc thy sn n0i a

    55. Ngun li thy sn vng nc ni a (v vng ven bin) l rt quan tr!ng i vi ngingho Vit Nam (DFID, 2001; Nhi & Guttman, 1999a, 1999b). Cc s liu lch s tng hp biDFID (2001) ch) ra rng hu ht nhng ngi sng ph thuc vo ngun li thy sn l nhngngi chuyn i sang t(cc hot ng nng nghip, v -c bit l cc vng ven b. Ngun lithy sn bao gm ngun li thy sn tnhin (cni a v bin), cung cp ngun thu nhp v ngundinh d4ng qu gi cho ngi ngho, to nn mt bphn quan tr!ng trong chin lc sinh knhiuthnh phn v phc tp trong sa dng ca ss#p xp ccu nng nghip Vit Nam. Nghc thcng quy m nh/ng vai tr quan tr!ng i vi nhm ngi ngho; m-c d quy m thm ch lnhn nhng rt t ngi ngho phthuc vo khai thc thy sn ni a nhl mt phn chnh trongsinh k(DFID, 2001). Vai tr ca khai thc thy sn ni a rt in hnh Ty Ninh v Long An Nam bVit Nam (Nho and Guttman, 1999a and 1999b) quan nghin cu vvai tr ca ngun lithy sn n hin trng nn kinh t. Nghin cu ch)ra rng hu ht cc hngdn u tham giavo cc m hnh khai thc thy sn, nhng khai thc thy sn -c bit quan tr!ng i vi cc hngho. Trong nhm ngho nht (vi thu nhp rt thp), c khong 88% hgia nh khai thc thy sn.

    4. Nui tr'ng thy sn

    56. Cc nhm ngi tham gia vo nui trng thy sn l kh phong ph, bao gm nhng ngingho c thu nhp thp v cnhng ngi kh gic nhiu vn hn u t. &i vi nhng ngikh gi, nui trng thy sn c thmang li cho h!li nhun hon vn u t, v dnhcc trangtri nui c ba sa ho-c trang tri nui tm. Mt slng ng kcc hc quy m nh/vng nngthn tham gia vo nui trng thy sn. &iu tra ca MARD (nm 2002) trn 1.261 ngdn chothy 21% ngdn &ng bng sng M-Kng tham gia vo nui trng thy sn, trong ngbng sng Hng l 13% (MARD/UNDP, 2003). 5cc vng khc, nui trng thy sn t phbin hn.

    57. Nui trng thy sn c th cung cp cc hot ng sinh k kh a dng. Ngi dn c ththam gia vo cc hot ng cung cp dch vu vo, nhging c, thc n, ha cht, khuyn ng,dch vlao ng, ... v thu hoch, nhmua bn sn ph+m, chbin. V dnh, vng ng bngsng M-Kng, cc nh my chbin phi-l c ba sa cung cp vic lm cho nhiu phn, thngl cc khu vc dn ngho (Tung &Phillips 2004). M-cd vy, cc ngun lc u tcho sn xutnui trng thy sn l cn thit, nhng ngi ngho, v ngi khng c t ai c ththam gia vhng li t(vic lun canh nui trng thy sn. Gia nh chHong ThMai dn tc Hmng LaiChu l mt in hnh m nui trng thy sn xa i i ngho (ChMai nhn c giithng ca Lin Hp Quc v&u tranh chng i ngho, nm 1997). Cc nghin cu ca dn&t ngp nc ven bin ca Ngn hng Thgii cho thy nhng ngi ngho Sc Trng, BcLiu, C Mau c thu nhp tt hn trong vi cc m hnh nui trng thy sn quy m nh/nc l,-c bit l nui cua trong r(ng ngp m-n (Can Tho University, 2004).

    58. 5Vit Nam, t c quan nim b#t buc trong vic tham gia ca phnvo nui trng thy sn;cnam gii, phnv tr1em u tham gia vo nhiu hot ng khc nhau. &-c bit, phnthngtham gia vo vic cho n hng ngy, bn phn, thu hoch, bun bn v ch ba. Hn na, kinhnghim ca d n Khuyn ngtrong pht trin nui trng thy sn (READ) ca y ban sng M-Kng (MRC) vng ng bng sng M-Kng ch)ra rng vai tr ca phncc hngho l lnhn, trong khi nam gii phi lm vic xa gia nh theo ma vho-c hng ngy (Phillips 2002). 5mt svng, khong cch t(nh n ni nui trng thy sn c$ngtrthnh vn hn ch, khi mcc vic v-t trong gia nh c thmu thu%n vi nhu cu cho c n v chm sc, qun l.

    59. M-c d nui trng thy sn gp phn vo vic xa i ngho, trngi chyu i vi ngingho tham gia vo nui trng thy sn l sthiu cc dch vhtr(AusAID, 2004, Oxfam, 1999).Nghin cu Tr Vinh ca (Oxfam 1999) cho thy cc hgiu c hn thng g#n vi nui tm v h!khng ch)c chi sdng t ph hp, m cn bi v h!c cc mi lin h gip h!ginh cchi vti chnh (World Bank/DFID 1999). Trong mt thi gian di hn, iu ny d%n n smtcng bng cng tng ln. Khi m sa dng ha to ra sgiu c nhiu hn cho nng dn th khong

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    20/135

    - 9 -

    cch gia nhng ngi c tha dng ha sn xut ca h!v nhng ngi khng tha dng hach#c ch#n s.ln hn. Mt sch)tiu trong cc hthng nui thm canh cao nhnui tm ven bin skhng bnh 3ng tng ln, sgiu ln t(nui tm tp trung mt sngi cnh tranh trongcng mt ngun li hn chd%n n mt sngi ngho bchim ch (Adger 1998, Oxfam 1999).Trong nui lng trn bin, scnh tranh c$ng xy ra gia nhng ngdn khai thc thcng v nginui trng thy sn sdng cng mt din tch m-t nc (Aasen 2000). Tuy nhin, nhng vn nhvy khng lm gim i tim nng ng kca nui trng thy sn trong vic xa i ngho VitNam, m cn lm ni bt scn thit ca n trong mc tiu tip cn.

    60. Cho n nay, vic tip cn trong pht trin nui trng thy sn nhn mnh sgia tng nngsut nui trng thy sn, nhng hot ng sn xut v cc tip cn cng nghthng khng tptrung vo nhng ngi ngho. Trong mt strng hp, cc tip cn ny c ththm ch bt li ivi ngi ngho (Haylor 2001). Cc dn Vit Nam trong mt vi nm qua chng minh rngvic tp trung vo s tham gia ca nhm ngi ngho vo nui trng thy sn c th to nnnhngng gp ng k trong vic ci thin kinh kvng nng thn. Cc cng ngh tt nht chonui trng thy sn quy m nh/ca cc hngho vng nng thn l cn t vn u t, ri ro thp vhon vn nhanh. Cc cng nghny cn phi n gin, d"m ph/ng, mrng v ng gp vo vicp ng nhu cu thy sn a phng. Cc cng nghnui trng thy sn ny bao gm nui trongao, ng nui c trong giai li v nui c ho-c cua trong rung la (DFID 2001).

    5.

    Ch"!ng trnh xa i gim ngho

    61. Chin lc tng thPht trin kinh tv Xa i ngho ca Vit Nam c ban hnh vothng 5/2002. Chin lc ny a ra chng trnh khung cho vic xa i ngho Vit Nam nnm 2010 v tip sau3. Nghc v nui trng thy sn c xem l c vai tr cho trong chngtrnh xa i ngho quc gia. Chin lc c$ng ch)ra rng tim nng cho nui trng thy sn v khaithc hi sn xa bang tng ln ng k, v xc nh rng vic nui thm canh v khai thc hi snng vai tr quan tr!ng trong vic thc +y tng trng kinh tv xa i ngho. CPRGS bao gmcc vn lin quan n cc hot ng htrsau:

    Quy hoch v xy dng cc con p, cng v knh d%n nc; cung cp cc sn ph+m x hinhdch vkhuyn ng, kim dch, kim sot cht lng con ging v thc n gip chongdn gia tng sn lng mt cch hiu quv t n sbn vng;

    &u thtrcshtng nghc, in, ng, ... cc vng nui trng thy sn mi thnhlp ho-c chuyn i t(cy la ho-c lm mui.

    Xy dng 6 trung tm sn xut ging quc gia, cc trung tm quan tr#c cnh bo mi trngtrong vng nui B#c b, Trung bv ng bng sng M-Kng;

    &m bo n nm 2005, din tch nui trng thy sn t khong 1,2 triu ha, vi tng snlng xp x)2,6 triu tn, trong sn lng tm khong 300.000 tn;

    &m bo tng trng bn vng sn lng nui trng thy sn; v Nng cao khnng tip cn ca cc h ng dn ngho vi cc u vo, thng itn, dch v

    khuyn ng, vn v thtrng.

    62. Chnh ph ban hnh Quyt nh 106/Q&-TTg thng 6/2004, ph duyt danh sch cc vnkh nht hin nay ca cc x ven bin v o. Theo quyt nh ny, 157 x thuc 21 t)nh trong

    danh sch s.c htrt(qu-c bit, thit lp theo quyt nh 106/Q&-TTg thng 7/1998. Hng

    3 Phn IV: Cc chnh sch v Bin php chnh cho Pht trin cc Ngnh v Ngnh cng nghip m bo Xa iGim ngho, Tng trng Bn vng, Pht trin Nng nghip v Nng thn:cc mc tiu bao gm: m bo an ninhlng thc, sn xut nng nghip a dng; tm quan tr!ng ca nghin cu thtrng v m bo cung cp kp thithng tin; tng u tcho Nng nghip; g#n lin sn xut cc cy trng gi trcao vi pht trin cc trang thit blugiv chbin; +y mnh nghin cu v sdng hiu qucc ngun ti nguyn thin nhin; mrng cc hot ngnng, lm, ngnghip v cc hot ng khuyn nng, lm, ngsao cho ph hp vi iu kin sn xut cc vngmin khc nhau v p ng c nhu cu ca ngi ngho; pht trin nui trng thy sn a dng; xy dng mt chinlc phng chng thin tai nhm gim thiu nhng thit hi v n nh i sng v sn xut trong nhng khu vjc chunh hng ca thin tai

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    21/135

    - 10 -

    nm htrcho mi x 500 triu ng nng cp cshtng theo dton ca Hi ng Nhn dnx v ph duyt ca chnh quyn t)nh. &i vi chng trnh cc x ven bin, ngun vn htrc thc sdng ci thin cshtng nhng x, hthng thy li trong vng nui trng thysn. Chng trnh135 hin ang c mrng n 2.369 x, chyu vng min ni.

    63. M-c d khai thc hi sn v nui trng thy sn l rt quan tr!ng i vi sinh kca ngingho Vit Nam, vic tham gia ca BThy sn trong vic hnh thnh cc chnh sch cho thc hincc chng trnh hng ti ngi ngho trong ngnh thy sn cn kh hn ch. Gn y, ch)c chnhsch Nui trng thy sn bn vng phc vXa i gim ngho c BThy sn son tho vph duyt theo vn bn 321/CP-NN nm 2001 v Quyt nh 657/2001/Q&-BTS. Chnh sch ny cungcp nn tng cho thc hin vic can thip su hn phc vchng trnh gim i ngho trong khaithc v nui trng thy sn.

    6. Lao 0ng ngh-c

    64. Ngh c l b phn thu ht lao ngchyu, trc tip thng qua cc cng vic trntu khai thc, cc trang tri nui, ho-c gintip thng qua cc hot ng vng thngngun v h ngun cc sng, v d nh ch

    bin thy sn. Cc lao ng trc tip trongngh c c tnh khong 555.000 lao ng,hin ti s lng ny ang tng ln khong26.000 lao ng/nm (Bng A-3 v Ph lcA). Tng s lao ng ngh c bao gm ctrong nui trng thy sn v cc dch vkhcc tnh trn 2 triu lao ng.

    65. Ph n t khi tham gia vo cc hotng khai thc thy sn. Dang & Ruckes(2003) ch)ra rng phntham gia vo cc hot ng khai thc thy sn ch)chim 1,4%, v huht l cc hot ng trn b. Tuy nhin, phnthng l chshu cc tu ho-c i tu khai thc,v dnhKin Giang, mt si tu khai thc ln m chshu v qun l l phn. Lao ngnthng c sdng trong vic chu+n bcc nguyn vt liu cho cc chuyn bin, sa cha ngc, phn loi sn ph+m v bn l1 cc sn ph+m cc ch c. 5 vng ng bng sng M-Kng,khong 90% cc i l / thng nhn l phn.

    66. Cc nh my chbin thu ht bnh qun khong 300 ngi lao ng, trong 80-85% l laong n. Kt quph/ng vn cc nh my chbin trong nghin cu ch)ra rng phnchim uthcc vtr qun l. Tng s lao ng trong l'nh vc chbin, xut kh+u thy sn t nht chimkhong 65.000 ngi (VASEP). Nghchbin thy sn rt quan tr!ng i vi cng ng (v d: ivi cng ng ngi Kh-me Sc Trng, ni m i ngho c coi l phbin). &iu tra nm1997 trn 196 doanh nghip chbin c (Nguyen The Cong 1997) cho thy trong khi li nhun t(cc hot ng kinh tgia tng ng k, cng vic chbin c li mt skhnng ri ro lu dicho cc cng nhn, y c$ng l mt -c im ca nn cngnghip trn thgii. Vn ny khng ch)trnn -c bit nghim tr!ng mt snh my c$, m cn xy ra i vi cc nh my hin i, nhcc nh my chbin tm c thnh lp vng ng bng sng M-Kng trong thp k*qua, m-cdu vic ci thin tnh hnh v%n lun c thc hin lin tc. Nhiu cng nhn v%n tn ti trongkhong 10-15 nm.

    E. Mi tr"+ng v ngu'n l#i t*nhin

    67. Nghc, bao gm nghkhai thc c bin v nui trng thy sn nh hng ca cc thay ido con ngi v iu kin tnhin gy ra v stc ng c thl tch cc ho-c tiu cc n mitrng.

    Hnh 7: Lao 0ng ngh-c

    0

    100

    200

    300

    400

    500

    600

    700

    93 94 97 98 99 00 01 02 03

    Fishing

    labor'000

    SOEs

    North

    N Central

    S Central

    South

    Chi ch: 1995/96 khng c sliuNgun: FICEN, MOFI

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    22/135

    - 11 -

    1.

    Khai thc thy sn

    68. Vtr a l v a hnh khin cho Vit Nam trnn d"bnguy him t(cc him h!a cathin nhin. Hng nm, cc thm h!a thin nhin nhbo nhit i, dng, lt li ho-c kh hn nhhng nghim tr!ng n con ngi, sinh k, t nng nghip, vt nui v h tng c s (Quan tr#cmi trng Vit Nam, 2003). Nhng ngi lin quan n nghc c$ng be d!a bi cc skin trn,bao gm cnhng ngi ngho nht, nhng ngi d"bnguy hi nht. Nghc ven bin v ni a

    c$ng bnguy hi bi cc thay i do con ngi, v dnhph hoi cc mi trng sng quan tr!ng vbi 1vng t ngp nc ho-c thay i dng chy do pht trin ti nguyn nc. Hot ng khaithc hi sn c$ng nh hng ng kn ngun li nghc vng ven b, nhiu bng chng cho thycc hot ng khai thc hi sn hin nay, -c bit l cc hot ng khai thc c tnh hy dit gynn cc tc ng bt li ng kn a dng sinh h!c thy vc.

    2. Nui tr'ng thy sn

    69. Spht trin nui trng thy sn lin quan ng kvi mi trng. Nui trng thy sn c thgy nn cc tc ng mi trng, ctch cc v tiu cc v rt nhy cm trong vic thay i cc iukin mi trng. Cc nguy cmi trng t(tnhin v con ngi, bao gm bo, lt, thuc tr(su sdng trong nng nghip v ssuy gim cht lng ngun nc (Phuong 2002). Bo nhit i v ltli c thph hy nghim tr!ng cshtng nhao m, lng b, vdnhlt li vng ng bng

    sng M-Kng nm 2000 (van Anroy, 2000). Mt v d v tc ng mi trng tch cc ca nuitrng thy sn, bao gm nng nghip truyn thng, nui trng thy sn v hthng nui tng hp, tisdng cht thi v dtrngun nc cho cc mc ch khc nhau v hthng ao nui tng hp ivi k hoch s dng nc trong h thng thy li. Gn y, nui c nc thi v nng nghip huyn Thanh Tr ngoi thnh H Ni cung cp m hnh sn xut hiu qu trn phng din mitrng v xl cht thi ni a.

    70. Cc mi quan tm vmi trng lin quan n pht trin nui trng thy sn bao gm:

    S nhi"m mi trng cc bny sinh t(vic nui tp trung cc hthng nui nc ng!tv nc m-n khng c scn nh#c vsc ti mi trng;

    Sthn tr!ng cn thit i vi vic a cc loi mi nhp ngoi vo nui thy sn, do cc riro vdch bnh, tc ng mi trng v a dng sinh h!c thy vc;

    Smt i ng kr(ng ngp m-n v vng t ngp nc t(vic chuyn i cc din tch venbin v ca sng sang nui tm;

    Sbng pht dch bnh thy sn, nhi"m nc v nhi"m m-n do nui tm trn lan v khngc khoch trn ct v cc din tch t nng nghip; v

    s tng t bin gn y trong vic sdng c tp trong nui trng thy sn nc m-n vnc l.

    Cc tng tc mi trng nhvy cn c cn nh#c khi xc tin nui trng thy sn Vit Nam, vcn phi c d-t ra trong vic quy hoch mi trng tt hn, thc ti"n qun l v sc ti mi trng.Cc chi tit c trnh by phlc I.

    F. S*pht tri(n/ Qun l b-n vng cc c!h0i v h)n ch.

    71. Da trn cc cng vic tha a ca nhm nghin cu v cc sliu hin c, cc kt lun cbn c rt ra nhsau:

    Ngh-c bi(n

    Hu ht cc vng ven b bkhai thc qu mc, gy ra nhng kh khn cho cc cngng dn cven bin sng da vo nghc. Khoch tng thngnh thy sn dkinn nm 2010 c#t gim xung khong 30.000 tu c cng sut nh/ hn 45 CV, so vi64.000 tu hin nay.

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    23/135

    - 12 -

    Cc hngdn nh/ rt kh khn trong tm ra cc sinh kkhc. Tuy nhin, vn nycha nhn c squan tm ca c nh qun l a phng.

    Vng nc xa bpha B#c (Vnh B#c b) bkhai thc qu mc. Tng cng nui trng thy sn v vic cm nh b#t theo cc ma vng nc ca

    Trung Quc c th+y mnh vic khai thc hi sn (bao gm c+khai thc c tp) binVit Nam.

    Vng bin xa bTrung bv Nam bcha bkhai thc qu mc - Ngun li mt sloicn di mc khai thc cho php, v dnhc y v c ni ln vng nc su (>100m). Cc t)nh Nam bhin v%n ang htrcho vic gia tng cng lc khai thc vngnc xa b, ngoi tr(Kin Giang, ni m vng bin xa b (-c bit l Vnh Thi Lan)c coi l khai thc qu mc. B Ra V$ng Tu c$ng rt quan tm n ngun lihi sn xa b.

    Rt nhiu tu thuyn c4ln ang khai thc vng ven bv cc vng khc, slng cctu c4ln ny vcn bn cn c gim bt, quy hoch tng th ch)ra rng i tu ccng sut trn 75 CV khng nn vt qu 6.000 chic, so vi slng hin ti l 10.500chic.

    Nhiu tu trong tng s1.300 tu htrbi vn vay tn dng tht bi, -c bit cctny c mua bi cc doanh nghip nh nc. Bphn tu xa btnhn nhn chung lc mang li li nhun, trong iu tra ca FIIP PCR v BThy sn.

    Vic iu tra, quan tr#c v qun l ngun li cha c thc hin mt cch c hiu qu. Tt ccc SThy sn u a ra scn thit ci tin cng nghcho khai thc hi sn xa

    b. Knng ca thy thtrong khai thc hi sn thng mc kh thp, -c bit cc tu xa

    b. Rt t cc thuyn trng v thy thc tham gia cc kha tp hun chnh thng vkhai thc hi sn.

    Tim nng i vi sgia tng cng lc cc i tu l rt ln v cc tu b#t u ctrang bcc thit bd c, v trnn hiu quhn vi nhng ngcln hn. Tuy nhin,sgia tng s.gim i bi gii hn cc ngun vn tn dng.

    Hu ht cc tu gi pha Nam sdng m#t li nh/, khong 2a = 2-3 cm ko cng t.Khng c tu no sdng ch ln, d%n n vic ph hy nn y tng ln.

    Khai thc bng cht nhin v%n ang kh phbin mt svng, nhng cc vng khc(ni m ngun li cn kit nghim tr!ng), vic khai hc bng cht n chm dt.Khai thc bng xung in c$ng ang gia tng, hy dit ngun li v rt kh ngn ch-n.

    Nghte xip l nghc tnh hy dit cao v v%n ang c sdng mt st)nh m-c d cm.

    Khung php chvbo vngun li hi sn l tng i ton din. Tuy nhin, khungphp chcha hon ton hiu qubi v thiu nng lc thi hnh.

    Qun l sau thu hoch cha c pht trin. Tt ccc tu hin nay u sdng bo qun, nhng i vi cc chuyn di ngy (v d, trn 1 thng) cht lng ca cc snph+m nh b#t c u chuyn s.trnn xu i. &iu ny c thkh#c phc bng cchsdng cc tu thu mua v cung cp trn bin ho-c xy dng cc cng bin xa bnhCn &o.

    Khnng bo qun hn ch ca mt stu c ngh'a rng khng cho cc chuyndi ngy v -c bit l cho vic bo qun cc loi c gi trkinh t thp. Mui thng

    c sdng bo qun cc loi c c gi trkinh tthp.

    Cng c v n!i tr 6n

    Slng cng v tng ton bchiu di cu cng tng ln nhanh chng. Tuy nhin, quyhoch cng cn cha hp l, cFIIP v thng qua cc chng trnh pht trin cng caa phng.

    Hu ht cc cng u thit kkh ssi. Vn chnh Tran De bao gm sthiu khnng thot l$hng nm, d%n n cc cu tu bngp nc, lm h/ng tu thuyn v cutrc cng. Trong khi cc cng ch yu thit k cho cc tu xa b, tt c cc cng FIIP

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    24/135

    - 13 -

    c trang bcc thit bdnh cho cc tu nh/sdng. Tuy nhin, thit k chng t/bt tin trong iu kin ca cng, v ch)mt st cc tu nh/sdng chng.

    Sxi lvng b nh hng nghim tr!ng n cc cng ng ngdn ven bin mtst)nh duyn hi, bao gm Bc Liu, Qung Nam, Qung Ngi v Th(a Thin - Hu.

    Mt sca sng bl#ng bn nghin tr!ng - nh hng n vic ra vo ca tu thuyn vimc ch an ton, hiu quv lm gim tim nng ca chng trong vic cung cp cc nitr bo.

    Rt nhiu cc cng c c a phng pht trin. Qun l v vsinh sch s.cn rthn ch.

    Duy tu cng l mt vn khi m vic thu ph ca hu ht cc cng khng chi ph hotng v ngi sdng cha tham gia vo vic qun l cng.

    Nhu cu cn thit trang bcc thit bci thin vic qun l cht thi (lm sch du, rc vchbin cht thi) mt scng.

    Thng tin v quy ho)ch

    Thng k cc t)nh u rt yu - Cc t)nh cha th truy cp ccngun s liu v tuthuyn, ngcv sn lng khai thc. Sthiu ht cc sliu s0n c vsn lng khaithc ca cc loi, nhm loi lm gim gi trca cc sliu u vo cho qun l ngh

    c. Thng tin t(cc ngun khc nhau (nhBThy sn, GSO v ALMRV) thng khng

    thng nht. Khoch kt hp thng k ca BThy sn v GSO l ang c bc tin khtch cc.

    Thng tin vnghc quy m nh/ven b, nghkhai thc c ni a v tm quan tr!ng can i vi sinh kca dn ngho cn ang rt yu.

    Cc kin thc trang bcho SThy sn cc t)nh vngun li hi sn, hin trng ngunli, ngtrng khai thc, kthut v c bi h!c thc tcn rt thiu.

    5mt st)nh, nng lc xy dng quy hoch cho khai thc v nui trng thy sn cn hnch.

    Quy hoch nui trng thy sn c xu hng tp trung vo vic quy hoch sdng t, tc shtrca cc cquan nghin cu d%n n khnng thc thi km v ny sinh ccvn vmi trng.

    Qun l t2ng h#p ,i b+v 'ng qun l

    Hu ht cc t)nh ni c m hnh qun l tng hp i bv ng qun l u khuynkhch mun c tham gia, tuy nhin kin t)nh Sc Trng cn cha r rng.

    M hnh ng qun l nghc xa bc$ng c tho lun, v dvvic tn tr!ng giihn cho php, ngc, v gii hn a l, ma vkhai thc. Ni chung, mt st ngdnc h/i chp nhn ng h, nhng mt iu nhn thy rng vic thc hin Vit Nam lkh khn, ging nhhu ht cc quc gia, do mc nhn thc vscn thit phi botn cn thp.

    Cc khu bo tn bin c nhn nhn l rt c ngh'a.

    Nui tr'ng thy sn n",c ng7t

    Nui trng thy sn nc ng!t l hthng nui kh a dng, n pht trin rng ri ngu trn cnc.

    Hthng nui tng hp a loi trong ao, rung la c p dng rng ri, chyu lcc loi thuc h!c chp.

    Nui trng thy sn nc ng!t gp phn vo sa dng ha nn nng nghip.

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    25/135

    - 14 -

    M hnh nui bn thm canh v nui thm canh n loi c ba sa v c r phi chnh thnh ng bng sng Hng v sng M-Kng vi xu ththm canh ha v nloi.

    Sn xut nhan to ging c c$ng c thc hin. Cht lng ging c, qun l a dngngun gen v a dng ha loi cn c htr.

    C ging vhthng ng nui cn c mrng htrcho cc vng su, vng xa. Thc n cho cc loi thuc h!c chptrong m hnh nui a loi v trong hthng nui

    tng hp khng phi l b#t buc. Vi xu th thm canh ha trong nui trng thy snnc ng!t, cn pht trin cc ngun thc n r1, t(thc vt.

    Nui tr'ng thy sn n",c l#

    Nghnui tm l chyu trong nui trng thy sn nc l. Sn lng tm ang gia tng mt cch n nh, chyu qua vic mrng cc din tch nui.

    Vn chnh l sbn vng. Sci thin hiu qu, kim sot dch bnh, quy hoch v qunl mi trng, qun l cht lng m bo an ton thc ph+m l vn thit yu.

    Cc vn vmi trng ny sinh t(hn chtrong quy hoch v hot ng qun l ca ccm nui tm. Sci thin trong qun l mi trng l rt cp bch.

    Cht lng tm ging v s ly nhi"m vi cc mm bnh vi-rt l nhng vn then cht.

    Bi vy, sci thin trong vic kim sot cht lng ging l rt cn thit. Nhng ngi ngho thng d"bnguy him bi ging cht lng km v ri ro dch bnh.

    Trong nhiu trang tri nui tm c sh tng qun l cht lng nc cn yu, do thit kkm, u thn chv t c scng tc ca cc cquan chc nng trong qun l hthngthy li d%n n ri ro cho nng dn.

    Tham kho kin tvn ca cc t)nh khi thc hin cn c shtrtrong vic iu ch)h quyhoch mi trng v qun l cc vng nui tm.

    Cc nh my chbin v xut kh+u tm quan tm nhiu hn n khnng truy xut v ngungc ca sch bnh. Sphi hp m bo vsinh an ton thc ph+m gia ngi nng dn vcc nh my chbin l rt cn thit.

    &a dng ha vloi trong vng nui nc ll u tin cp bch. Cc m hnh nui ri ro thphn c la ch!n cho cc hngho, bao gm nui nhuy"n th(ngao, s huyt, v6m xanh),cua v c.

    Nui bi(n

    Cc u tlin quan n nui bin ang ngy cng tng, t(chnh ph, tnhn v ccc nhu tnc ngoi.

    Nui c bin ang rt pht trin Qung Ninh v Nha Trang (Khnh Ha). Cc vn mitrng nay sinh nhsc ti ca thy vc bqu ti. &-c bit, vic cho n cc thc n tisng, c tp ph hy mi trng do vic ri vi thc n vi mt t*lng k.

    Nui nhuy"n thcc bi bin vng duyn hi pha B#c pht trin a n chi phttrin vi ri ro thp.

    Nui c bin phthuc rt ln vo khai thc tnhin, bi do vic thu ging t(tnhin v sdng c tp lm thc n. Thc ti"n ny l khng bn vng v cn c thay thbng su

    tpht trin cc tri sn xut ging v la ch!n ngun thc n tt hn. Mc tiu ca BThy sn l t n 200.000 tn c bin n nm 2010 v nhvy nhu cucn t nht l 2 triu tn c tp, iu m kh c tht c nu khng c su tvo ccngun thc n c hiu quhn v tp qun nui.

    Kinh nghim gn y vi cc loi lng gi thp v lng kiu Na-Uy trong nui c bin chothy trin v!ng ca vic sdng cc loi lng khc nhau cho nui thng ph+m nhiu loi cbin.

    Cc kin thc chuyn ngnh vcng trnh v thc ti"n i vi hthng nui bin cha ctch l$y th/a ng m bo cho san ton v bn ca lng.

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    26/135

    - 15 -

    Mi tr"+ng v ngu'n l#i

    Cc tc ng ca tnhin v con ngi n sthay i mi trng nh hng n nuitrng thy sn. Thuc tr( su v cht lng ngun nc nhi"m cht thi ni a, nngnghip v cng nghip l mi quan tm -c bit i vi tng lai pht trin ca nui trng vkhai thc thy sn.

    Cc vn mi trng hin ti cn c gii quyt trong l'nh vc nui trng thy sn venbin, -c bit l vic ch-t ph r(ng ngp m-n v suy thoi cht lng nc do nui tm.

    Tng cng qun l mi trng trong vic quy hoch v qun l cc hot ng nui trngthy sn nc lv nui bin l ti cn thit.

    EIA thng khng c thc hin nhmt phn ca qu trnh quy hoch, m-c d c cn cda trn khung php l ca EIA.

    Cc loi hi sn c gi trkinh tcao nhc song, tm hm v tm gp phn vo vic tndng ngun li hi sn, bao gm cc tp c gi trthp, bt c v du c.

    Kim sot dch bnh trong nui trng thy sn cn phi c u tin tt ccc t)nh.

    Quy hoch nui trng thy sn cc t)nh l rt kh thc hi6n. Cc t)nh yu cu htrtrongvic ci thin quy hoch nui trng thy sn v qun l tng hp vng b.

    S*ngho i v pht tri(n x h0i

    Sinh kca nhiu ngi dn vng ni a v vng ven bin phthuc nhiu vo ngun lithy sn.

    Thu nhp ca hngdn cc t)nh pha b#c Trung bl tng i thp. Chng trnh caMOLISA xc nh 157 x ven bin ni c 30% shc thu nhp bnh qun u ngidi 100.000 ng/thng (di 0,07 USD/ngi/ngy).

    Cc nh qun l a phng nghhtrnui trng thy sn phvxa i gim ngho cc vng ven bin. H!c$ng nhn ra scn thit phi nng cao vic thc hin ca chngtrnh xa i gim ngho.

    Hin c cc cng nghcho nui trng thy sn quy m nh/, vic lm tt nht i vi cchngho nng thn. &iu trngi chnh i vi cc hngho trong vic tham gia vo nuitrng thy sn l khnng ca cc nh cung cp i vi shtrmt cch hiu qu.

    Cc cng nghcho nui trng thy sn quy m nh/, vic lm tt nht i vi cc hnng dn

    ngho min ni c xem l c tim nng ng ki vi vic mrng nui trng thy snphc vxa i gim ngho.

    Nui trng thy sn mang li c hi cho vic a dng ha cc ngun thu nhp ca nngnghip.

    o t)o Khai thc / Nui tr'ng Thy sn

    Trng &i h!c Thy sn c nhiu tin btrong thp k*qua. Tuy nhin, cn phi nng caohn na. Cc trng &i h!c khc c$ng o to nui trng thy sn pha B#c, Trung vNam b.

    &o to / tp hun cho cc hot ng khai thc hi sn v qun l cn hn ch. Tuy nhin,Trng &i h!c Thy sn Nha Trang cho bit nhng kh khn trong vic gii quyt vn hi6n nay.

    Knng nui cng nghip c ci thin, tuy nhin v%n cn mc kh thp i vi ngdn v chnh quyn hnh chnh cp thp.

    Nng cao knng thng qua cc mc tp hun hng nghip cn c quan tm v htrhn na.

    Pht trin bn vng trong l'nh vc nui trng thy sn v tp trung vo cc hngho cn thitnng cao hn na cc dch vhtr.

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    27/135

    - 16 -

    II. CC CHNH SCH V KHUNG PHP CH

    A.

    Lu&t ngh-c, chnh sch v nghnh

    72. 5Vit nam, cc chnh sch ca chnh phc thhin bng cc iu lut, nghnh, s#clnh, thng tv quy nh, nhng quy nh thng c thhin cp t)nh. Cc t)nh l cp thp nhtm nhng quy nh c son tho, thng nht vi php chca cp quc gia. T(nm 1996, chnhph nhn mnh pht trin kinh tthtrng di chnh sch i mi.

    Lu&t Thusn

    73. Lut Thu* sn mi c B Thu* sn c phc tho di s gip 4 ca t chcNORAD v FAO c Quc hi thng qua thng 11 nm 2003 v c thc thi t(ngy 1 thng 7nm 2004. Lut Thu* sn c son tho kh tt, l cng cmnh m.cho vic qun l ngun li,nht l cp t)nh. Cc iu khon ca Lut c tm t#t trong phlc 3. Lut nghc cung cp nntng cho vic ci tin qun l nghkhai thc c bin v ngnh nui trng thu*sn, bao gm csuttrong tng lai ca ngi dn. Lut c kt ni ch-t ch.vi quy hoch tng ththu*sn v c thl phng tin tt cho vic nh r cc chnh sch vquy hoch pht trin theo cchthtrng. 5mt sthi im trong tng lai, vi mong mun lut nghc c cp nht ho-c nhng s#c lnh a

    ra ph hp vch r quyn ca nh nc, ng dn nh c, ngi dn nui trng thu* sn ho-cnhng ngi lin quan khc. Vnguyn t#c, scan thip ca chnh phi vi ngnh c thtp trungtt nht vo vic tp trung thit lp ccu tchc cho vic pht trin, cc quy nh (v dgii hncng lc trong), quan tr#c, gim st v c4ng ch, khuyn co v thng tin tuyn truyn. Cc quytnh tham gia u tcn c gii hn nhm m bo tnh bn vng ca mi trng sinh thi, cckha cnh x hi nhkhuyn khch lao ng ho-c sa dng ho v sg#n kt cht ch.vi lut vchnh sch cbn ca chnh ph.

    K.ho)ch t2ng th(

    74. Cc chnh sch pht trin ca chnh ph c tm t#t trong khoc tng th ca ngnhthu* sn (BThu*sn 2004b). BThu* sn gi trch nhim lp khoch ca ngnh thng qua khoch cthm hin ti c cc cquan hnh chnh cp t)nh v cp di t)nh trong phm vi chnh

    sch phn cp qn l ca chnh ph. Khoch cbn c trin khai t(cp x vi khoch cthng nht vi cp huyn, t)n v cui cng l cp trung ng. Nhng khoc ny bao gm kinh phhng nm, trung hn (5 nm) n di hn (10 nm) cho mc ch pht trin. Khoch tng thmi c hn tt nm 2003 v c BThu*sn chp thun nm 2004. Hin ti khoch ny ang cchnh phxem xt v khi c chp nhn s.cung cp nhng hng d%n c li cho lut nghc v spht trin nghc c$ng nhnui trng thu*sn.

    H)n ch.c%p chng ch5khai thc v kinh ph h8tr#cho vic ng tu thuy-n

    75. Lut php quc gia a ra nm 1997 vvic hn chng tu cng sut nh/hn 20 scnga. Sau nm 1998, vic ng mi tu ny bcm . Vic lm ny nhm buc ngdn khai thcven bng phng tin khai thc ln hn c thkhai thc xa b. Tuy nhin trong thc tnhngphng tin vi cng sut ln hn v%n thng xuyn tip tc khai thc gn bho-c khng thng

    k mi nhng tu nh/. Chnh sch ny c thyu cu xem xt v xc nh li, c thbao gm chnhsch b#t buc nhng giy php.

    76. Tng tnhvy, stu c cng sut ln hn 90 sc nga tng ln, nhnhng quy nh quyt nh 393/TTg nm 1997 ca Thtng chnh phnhm gip 4vic ng tu thuyn cho ngvi s trgi li sut. Chng trnh ny c mt s tc ng tch cc. V dnh s tin phong chonghc xa bmt sni nhPhan Thit. Tuy nhin nhng tu c trgi ny li c t*ltht bi

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    28/135

    - 17 -

    cao, v ch)khong 10% trong tng s1300 tu c vay vn t(chng trnh ny trng thi hnm-c d li sut gim t(7% n 5.4% vo nm 2003.4

    77. Nui trng thu*sn nhn c strgip ng kt(chnh sch ca Chnh phtrong vng10 nm qua, bi ngnh thu*sn c ngy cng c cng nhn c vai tr quan tr!ng cho vicng gp n spht trin kinh tca t nc v xo i gim ngho. Mi trng chnh sch i vinui trng thu*sn l rt phc tp, n btc ng bi chnh sch c p dng ngay trong BThu*

    sn v cc Bkhc. Kt qubo co cho bit c ti vi trm quy nh , nghquyt v thng tri tcng n ngnh Thu*sn. Nhng quy nh v chnh sch lin quan n nghc ca Vit nam clit k trong phlc C.

    B.

    Quc t.

    78. Cc nc thnh vin ca tchc Lng thc v Nng nghip thgii (FAO) bao gm cVitnam chp nhn Blut nh c c trch nhim (CCRF) nm 1995. Blut ny xc nh nguyn t#cca vic pht trin nghc bn vng; rt nhiu nc bao gm cVit nam chp nhn Blut ny.Kinh nghim ca FAO cho thy khng thqun l hiu qunghc khi khng c sloi tr(nhngnguyn nhn cbn ng sau nhl mc u tqu mc vo cc i tu v cshtng ca thigian trc . Vi vn ny, vic cng khai hay che du nhng tr gip c coi l nguyn t#cchnh.

    79. Chng 9 ca Blut nh c c trch nhim5lin quan n nui trng thu*sn, cung cp ccu hu ch phn tch hin trng cc chnh sch vnui trng thu*sn v spht trin t(trin v!ngvsnhn ra thc ti"n chu+n mc quc t. Hi tho do BThu*sn tchc vi skt hp ca FAOv Mng li cc Trung tm nui trng thu*sn khu vc Chu Thi Bnh Dng (NC) trong nm2003 tng kt li tnh hnh p dng Blut nh c c trch nhim i vi ngnh nui trng thu*sn ven bin Vit nam. Trong khi vic xc tin ang c cn nh#c, cng vi lut nghc mi chnh thnh cung cp nn tng php lut r rng cho pht trin nui trng thu*sn trong tng lai,hi tho c$ng ch)ra mt svng c khnng xy dng v nng cp c thc trin khai nhsau:

    Tng cng cc quy trnh khoch nui trng thu*sn v ng dng mc t)nh, huyn v cpx, vi squan tm ng mc vqun l mi trung v vn i sng

    Tng cng nh gi cc quy trnh tc ng ca mi trng. Kt hp nui trng thu*sn vi qun l ven bin. Qun l tt hn vn a dng vgen di truyn trong nui trng thu*sn, vi chnh sch mi

    v sn xut con ging (Quyt nh 112) nhmt cs lut php tt cho vic xc nh ccchng trnh ng dng.

    Nhng quy nh v quy trnh nh gi sri ro t(vic nhp nhng loi mi, cha ng ri rovsinh thi ho-c cc ng vt thu*sinh c nguy cgy bnh, gim st hiu qudch bnh vcc chng trnh cch ly dch bnh.

    Tng cng cc tchc cho ngi dn a phng v qun l nui trng thu* sn da vocng ng, v stham gia ca ngi dn a phng c$ng nhcc ngdn trong vic lp khoch v qun l nui trng thu*sn ven bin.

    4 Nhiu l do khc nhau c -t ra trong tng lai t(cc t)nh bi chng trnh xa bkm thnh cng bao gm: (i)thiu cng nghkhai thc xa b; (ii) ngi ch)huy c$ng nhthu*ththiu kinh nghim; (iii) tu thuyn c xc nhtrc v khng c cc thng skthut ph hp, gi ng #t hn 20-50% vi nhng tu cng loi do tnhn ng;(iv) thiu strgip tip theo vkinh ph c$ng nhcc cquan nghin cu; (v) c suy ngh'rng tin vay khng cnthit phi hon li, v cn trvic hi li vn ca mt schphng tin lm n pht t. Cc tu quc -c bit khngthnh cng v v dnhSc Trng, ton b12 quc doanh nh c btch thu v giao cho cc ngdn khc.

    5 Kt qutng kt y chyu ly t(ngun ca cc tc giVan Anrooy, R. Trn Vn Nhng; Phillips, M. (Bin tp)Bo co ca hi tho quc gia vBlut nghc c trch nhim v ng dng thc tcho spht trin nui trng thu*sn ven bin Vit nam, c tchc ti Hu, Vit nam ngy 3-4 thng 10 nm 2003. FAO/FishCode Review. No. 8.Rome, FAO. 2003

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    29/135

    - 18 -

    To dng nhiu hp tc gia cc hkhc nhau, bao gm cc tchc nng dn a phng vcc nh u t, ngi cung cp dch v, nhn vin khuyn ng, nh sn xut ging v cc cquan nghin cu.

    Nhng quy nh v quy trnh cho vic m bo cht lng ca cc yu tu vo cho nuitrng thu*sn bao gm con ging, thc n, ho cht v qun l cht thi.

    Tng cng nhn thc gia chnh quyn trung ng v ngi dn vquy nh an ton vsinhquc tv shiu bit vhng ro thng mi v vn sdng ho cht v trch nhim.

    C. Qun l c0ng 'ng

    80. Thng 5 nm 1995, BThu* sn tchc 1 hi tho vqun l cng ng vngun lisng ven bin Hip hi cc nc &ng nam Chu : L thuyt, Thc hnh v ng dng Vit nam.5phn kt lun ca hi tho Thtrng BThu*sn kh3ng nh nhng nguyn t#c vqun l cngng v tuyn bBThu*sn s.lm vic theo hng; La ch!n, chnh thc cng nhn v ti trchovic thnghim thit lp cc hot ng qun l cng ng nghc ven bin bao gm cc khu botn bin v nui trng thu*sn (ADB 1996).

    81. T(, qun l cng ng c ch#c ch#n c xc tin. &-c bit quyn qun l nc ni

    a c chuyn cho cp x. 5cc vng ven bin, nguyn t#c qun l cng ng bin ckhuyn ngh cho t nht 4 t)nh (Qung ninh, Khnh ho, Binh Thun). Nguyn t#c qun l cngng ang c p dng di sti trvti chnh ca Ngn Hng Thgii/GEF/DANIDA nhdn bo tn Hn Mun. 5vng nui trng thu*sn nc lnhn thc vnguyn t#c qun l cng ngc mrng hn, tuy nhin vic cung cp bn hng d%n cho cc sThu*sn v ngi nng dn vvic p dng v dcht lng mi trng nc v qun l nc thi.

    82. Lut ngh c mi ra i h trnht nhiu cho qun l cng ng. Qun l cng ng cnnhn c sgip 4di ntng chnh sch dn chca chnh ph, giao quyn lc cho cp x trongvic lp quy hoch, pht trin v qun l ngun li ca h!.6

    D.

    Quy ho)ch vng ven bi(n v qun l

    83. Theo truyn thng, quy hoch vng ven bVit nam l -c bit ln. Cc cquan khckhau c mi quan tm khc nhau n vng nh quy hoch c thxut khoch cho Hi ng nhndn v Phng Khoch - u tsau vic ph chu+n cc khoch lin quan n vn kinh ph,trong rt nhiu trng hp b/qua ranh gii ca cc vn , tc ng xu ca mi trng ho-c miquan tm ca cc thnh vin khc. Hi ng nhn dn v Phng khoch u tc thtp mt scch iu khin thng qua qu trnh quy hoch, nhng nhn chung quy hoch cp t)nh v cc cp aphng v%n cha thc shiu qu. Nhng vn khc ny sinh do stqun ca cc t)nh d%n nkt qul spht trin (v dcc cng c) ca cc t)nh thiu stnh ton n nhng pht trin khc trong vng.

    84. Cng vi scg#ng chin th#ng nhng vn ny v nhiu vn khc, l thuyt vkthp quy hoch vng ven bin v qun l pht trin mnh mt snc vng chu Thi BnhDng. Bn thn Vit nam tham gia vo chng trnh Qun l kt hp vng ven bin, khi u ti

    & n0ng (di strgip ca tchc Hng Hi Quc t), v Nam &nh, Th(a Thin Hu, B RiaV$ng Tu di sgip 4ca chnh phH Lan, thng qua dn Vit nam-H lan vqun l kt hpvng ven bm hin ti ang b#t u bc vo giai on thhai. Ngn hng pht trin Chu cmong mun thit kmt dn bao gm t nht 5 t)nh t(Qung bnh n Qung Nam trong tng lai

    6 Nm 1998, quy chdn chcsl khung php l to iu kin cho ngi dn tham gia vo qu trnh ra quyt nh ticp x phng v quyn c gim st chi tiu ngn sch ca chnh quyn a phng. M-c d mc tham gia cangi dn vo qu trnh a ra quyt sch cn nhiu hn ch(nht l do trnh nhn thc vquyn li ny thp), quychc$ng khin cho vn a ra nhng quyt sch, lp khoch c r rng hn, ng thi c$ng lm r trch nhimgii trnh ca cc cn bchnh quyn cs.

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    30/135

    - 19 -

    gn. NOAA hin ang htrchng trnh qun l kt hp ven bt)nh Qung ninh. Trong 10 nm ti,vi mong mun 29 t)nh ven bin ca Vit nam s.c khnng qun l kt hp vng ven btrgipbi Trung tm quc gia v qun l kt hp vng ven b v phng qun l ven b ca the BTinguyn v mi trng. Qun l kt hp ven bs.khng ththiu c cho vic quy hoch, pht trinv qun l ven bin v nghc gn bc$ng nhcc hot ng nui trng thu*sn.

    E.

    Nhng nh h",ng c th(cho chnh sch m,i

    1. K.ho)ch t2ng th(v lu&t ngh-c

    85. Khoch tng thv lut nghc l nhng bsung mi m1cho vic quy hoch, pht trin vqun l ngnh thu*sn. Nhng khoch a ra mt bc tin bn vng cho tng lai, -c bit quavic khuyn khch su tch-t ch.hn ca cc hdn trong quyt nh c thlm nh hng nh!. Tuy nhin, c bng chng cho rng, vic tin ti pht trin cn tip tc p dng nhiu nguyn t#ct(nhng quy hoch trung tm (cbn). Khoch tng thc cp n trong mc 11 v 62 cualut nghc v l chchnh cho khoch tng th. Tuy nhin, khoch tng thcn c mt smm d1o trong vn s.c xem xt li sau nh k23 nm v tp trung trc tip n cc t)nhtrong qu trnh a ra quyt nh.

    86. BThu*sn cn tip tc thc hin v phi hp gim st ton bnghc v m bo khai thchp l bn vng. &iu ny c ngh'a t(vic gim st ny c thmang li li ch t(tvn cungnhcng nghip, cquan nghin cu tin ti pht trin cng cqun l nghc nhgiy php khaithc, sn lng nh b#t, ng ckhai thc b#t buc. Khoch qun l ngh c cn pht trin theohng da trn nn tng qun l cng ng, v dchia s1 trch nhim gia chnh phv ngi sdng ngun li. M-t khc cn cn c ti liu hng d%n cho vic chbin sn ph+m nh b#t (v dtham kho c thnhn c schp nhn theo tiu chu+n quc t), v gim st ch-t ch.cc nhmy chbin gip 4duy tr giy php xut kh+u v tiu chu+n vsinh cho csn ph+m xut kh+uc$ng nh tiu thni a. Tuy nhin, ngoi nhng vn ny v mt skha cnh khc, smongmun pht trin nghc l cnh tcho ngnh tnhn. Di thi kinh tthtrng, chnh phkhngcn thit phi quy nh chi tit ng hng pht trin c thc bo tr.

    2. Hip h0i ngh-c VINAFIS

    87. VINAFIS l mt tchc ln i din ngdn v ngi nui trng thu*sn. Trong khi cquan ny c tim nng trthnh 1 tchc hng mnh, hin ti tchc ny v%n ang tm chng chomnh v ang cn trthnh mt i tc hiu qucho chnh phvvn pht trin chnh sch vquy hoch v xem xt tchc nn trthnh 1 ngnh tnhn hon ton. Ch)bng cch ny th ccngnh khai thc v nui trng mi pht trin v to dng c ting ni ca mnh. Trong khiVINAFIS ang c nh gi cao rng cquan ny l skt hp nghc v hip hi nui trng thu*sn, ngi ta lun cn nh#c y l 2 ngnh khc nhau v c rt t phn chung t(sn ph+m m h!snxut ra. Chnh v th, VINAFIS nn pht trin mnh nghc bin v nui trng thu*sn, t( tmquan tr!ng ca mi ngnh c thc i din. Tham gia hiu quca hip hi nui rng thu*sn aphng thuc VINAFIS s.l cha kho xy dng ln mt tchc dn ch, v +y mnh si dinv stc ng ca VINAFIS.

    3. Quy-n s9hu Quc gia

    88. Theo khoch tng th, BThu*sn gim vai tr qun l ca mnh t( stham gia caquc gia n mt trong nhng cch gim st chung. Tuy nhin, trong thc tngoi 51 cng ty thuc 3tng cng ty c kh nhiu cc cng ty cc a phng. Tuy thiu cc sliu vtnh hnh hot ngca cc cng ty ny, nhng thc tnhiu cng ty ang c nhng vn rt ln, v dnhcc hotng khc vi quy nh ban u, nhxut kh+u lao ng. Nghc v cc hot ng lin quan nnghc nhchbin, tip thl khng ph hp vi qun l nh nc. Cc hot ng ny chngminh l khng hiu qutt ccc nc, v Vit Nam khng l ngoi l. Do , mong mun rng ttccc doanh nghip nh nc, ctrung ng v a phng btnhn ha trong vi nm trli

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    31/135

    - 20 -

    y, nh nc khng tham gia vo vic shu v qun l khai thc, chbin thy sn. Bphn tnhn hin nay c thit lp v c khnng p ng nhu cu pht trin ca ngnh.

    4. 'ng qun l

    89. Trc m#t, vic p dng ng qun l i h/i phn tch v xc nh li vai tr ca nh ncv cc tchc. To ra cc iu kin cn thit cho vic thit lp cc tchc, nng cao nng lc v m

    bo chi tip cn thng tin, -c bit l cc thng tin lin quan n ngun li l rt quan tr!ng. Vludi, cn thit phi pht trin cc khung php chcho qun l cng ng ngun li thy sn. M-c dLut thy sn v lut t ai cho php sdng m-t nc cho nui trng thy sn v cp "chng nhnquyn sdng t" cho hgia nh v cc cng ty, nhung n v%n cn c thc hin trit . Quynca cng ng trong vi ngun li thy sn sdng trong sinh kca h!cn c xc nh r. Ccquyt nh thc thi trong kha cnh ny cn phi xy dng cc quy nh cho vic thc thi Lut Thysn. Qu trnh tham gia ca cng ng l rt quan tr!ng m bo cc vn lin quan gia cc cngng c cn nh#c trong vic xy dng v tnh khthi ca cc quy nh cho Lut Thy sn.

    5. Cc quy nh ca SPS

    90. Trc m#t, vic ng bha cc quy nh SPS ca Vit Nam vi cc tiu chu+n quc tl rtquan tr!ng trong vic gia nhp WTO ca Vit Nam, g#n lin vi l'nh vc khai thc v nui trng thy

    sn. Trong , cn phi ah gi mc htrca nh nc cho ngnh. Cn thit phi tip tc nngcao khnng thc hin cc yu cu lin quan n khnng cnh tranh ca Vit Nam trn thtrngquc tv trong nc. Tm quan tr!ng ca nui trng thy sn quy m nh/ca i vi sn xut VitNam, cc htrkthut l cn thit gip cc hnui trng thy sn tun thcc quy nh nghimng-t ca SPS.

    6.

    Chi.n l"#c gim i ngho

    91. Skt hp vic gim i ngho thnh sang l'nh vc chin lc v khoch 5 nm pht trinkinh tx hi c rt nhiu im ni bt. Da vo kt ququy hoch, tng lai s.c pht trinnhm cung cp nhng tr!ng tm c s0n vcc u vo v cc u ra ca cc chng trnh u tin vphn phi ti nguyn nh c chnh phxc tin. Vic p dng hiu qunhng vn theo cchBThu*sn s.a ra c thc mt khung lm vic r rng nhm hng d%n cngunlc ni a v

    cc ngun lc bn ngoi ca ngnh. &-c bit, trc stham gia thc sca BTHu*sn vvic khiphc li chng trnh gim ngho c th ci thin mc tiu v nhn c tr gip hp tc t(aphng vng ni a v a phng ven bin.

    92. Pht trin chnh sch cn sgip 4v phi hp ch-t ch.gia BTh*sn v cc Bngnhkhc ca chnh ph. Nu vic c tht c vo cui thng 4 nm 2005, vn lm Chnh ph/BThu*sn quan tm, n c xut bao gm cc hot ng vchnh sch nu trn chnh phtho lun v lm cc nh ti trquan tm di schu+n bcho chng trnh htr gim ngho PhnIV c b#t u vo thng 12 nm 2004.

    III. CC CQUAN TRUNG NG V A PHNG

    93. Hn mt thp nin qua, ngnh Thu*sn Vit Nam c nhng thay i ng ktrong bmyv chnh sch nh nc, t(nn kinh ttp trung bao cp sang kinh tthtrng. Nhng ci cch nyv%n cha hon thin v v%n cn nhiu cu h/i c -t ra vtnh bn vng v hp l.

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    32/135

    - 21 -

    A.

    Thnh ph1n t"nhn v cng ty thy sn quc doanh

    94. Cc thnh phn ngoi quc doanh bao gm tnhn, hp tc x v cc cng ty c phn, lnhng ng lc chnh to cng n vic lm, u tv tng trng ca ngnh. M-c d nhng thnhphn ny t/ra ln mnh cvu tv li nhun thu c nhng slng cc cng ty ngoi qucdoanh khng thay i t( nm 2001(bng 4). Thnh phn t nhn c$ng ng vai tr ngy cng lntrong vic cung cp vt tnguyn vt liu, nht l ngli c, cung cp thc n v con ging, sa

    cha tu thuyn v khuyn ng.

    95. Ngc li, vai tr ca cc cng ty thy sn quc doanh li ngy mt yu v suy gim ctrongnh b#t v nui trng v sn lng chuyn vpha tnhn. Tuy nhin cc cng ty quc doanh v%ntip tc chim u thtrong cc l'nh vc chbin, xut nhp kh+u v dch vnghc khc nhsacha v ng mi tu thuyn.Ngoi nhim v kinh doanh,mt sdoanh nghip thy snquc doanh, -c bit l nhngdoanh nghip tham gia vonh c xa bv dch vnghc cn c giao nhim vchung nh bo v bin vcung cp dch vti vng hio xa xi.

    96. S lng doanhnghip quc doanh gim mtcch ng k. Trong s 41doanh nghip cn tn ti trongnm 2002 c 3 tng cng tyln do B Thy Sn qun ltp trung; cc cng ty cn linh/hn do cc U*ban Nhndn t)nh qun l. M-c d c xu hng tng snhn cng, lng vn v nhn c trcp ca chnhphthng qua u i vay vn (thng qua cChng trnh &nh c xa bv vn u i t(Quhtrpht trin ca chnh ph- DAF), cc cng ty thy sn quc doanh bao gm cnhng cng ty ln trongqu kh (v dSEAPRODEX v HLong Fisco) u lm n km hiu qu. Trong khi cc cng tyquc doanh thy sn nhn phn ln u i t(chnh phv lm gim lng vn u tcho thnh phntnhn, th sbn vng ngun vn v nng lc cnh tranh ca cc cng ty ny so vi spht trinnhanh chng ca thnh phn tnhn l ng phi xem xt. Shp l ha - qu trnh chuyn i mtcng ty quc doanh bng cch phn chia cc chc nng, bn cphn cho ngi lao ng trong cng ty v bn ngoi, a cng ty hot ng theo lut doanh nghip thay cho lut doanh nghip nh nc-ang c Chnh ph tin hnh nhmt cng cgii quyt vn . Tuy nhin, qu trnh nydi"n ra cn chm v phn ln nhng cng ty c c phn c quy m nh/. BThy sn c khoch s#p xp li ba tng cng ty trong nh nc v%n givai tr chnh.

    97. Cc ccu tchc trgip cho l'nh vc thu*sn cho cng ng dn ccha pht trin. Saukhi xo b/cchhp tc x c$vo u nhng nm 90, cc hp tc x ci tin do ngi sn xut qunl hot ng rt tt. Slng ca cc hp tc x loi ny tng ln ng k. &n nm 2001 c525 csvi khong 20.000 x vin, bao gm 463 hp tc x khai thc thu*sn vi 16.000 x vinv 33 hp tc x nui trng thu*sn vi 3200 x vin. Tuy nhin, sng gp ca thnh phn hptc x cho ngnh thu*sn v%n cn hn chv cn nhiu vn cn quan tm gii quyt nhm thu htnhng ngi sn xut nh/. Thiu shp tc hiu qugia nhng ngi sn xut nh/l hn chlnngn cn spht trin ca thnh phn ny. Do , nu nhHip hi nghc Vit Nam (VINAFIS)pht trin hn na s.tng cng sphi hp v chia s1kin thc gia cc thnh vin.

    Bng 4. Cc doanh nghip thy sn quc doanh v ngoi quc doanh

    &n v 2000 2001 2002Slng doanh nghip Slng 2453 2563 2407- Doanh nghip quc doanh 49 49 41- Doanh nghip ngoi quc doanh 2392 2496 2345Slng ngi lao ng Ngi 37253 40376 40746

    - Doanh nghip quc doanh 4310 5926 4357- Doanh nghip ngoi quc doanh 31915 33008 34519Ti sn cnh v u tdi hn T*ng 1595 1765 2051- Doanh nghip quc doanh 216 266 227- Doanh nghip ngoi quc doanh 1340 1403 1722Doanh thu T*ng 2237 2292 2230- Doanh nghip quc doanh 469 448 345- Doanh nghip ngoi quc doanh 1745 1788 1830Li nhun trc thu T*ng 146 131 188- Doanh nghip quc doanh 6 -4 28- Doanh nghip ngoi quc doanh 167 170 174

    Ngun: GSO (2004) Kt qukho st cc doanh nghip trong 2001-03

  • 7/26/2019 Vn Fisheries Report Final Vie

    33/135

    - 22 -

    B. Cc c!quan c%p trung "!ng c%p t5nh

    1. Vai tr ca chnh phv chi tiu ngn sch

    98. Chnh ph l phn khng th thiu v tc ng ln nht n s pht trin ca ngnh trongnhiu nm qua. Chnh phkim sot (i) spht trin ca cc cquan c lin quan n ngnh thy snthng qua cc cchchnh sch, (ii) cung cp rt cc dch vcng ch (v dnhquy hoch tng th,

    xy dng c sh tng v tr gip ngi ngho) v (iii) trc tip can thip (bng c qun l hnhchnh v thng qua cc cng ty quc doanh). Cc cquan chuyn ngnh ca Chnh phbao gm BThy sn - l u mi qun l cp quc gia (cng vi cc n vphc vcng cng trc thuc vcc cng ty quc doanh thy sn), cc S thy sn cc t)nh (ti 25 t)nh ven bin trong s64 t)nhthnh ca Vit Nam, v cc chi nhnh ca cng ty quc doanh thy sn) v cc trm thy sn ti mtshuyn. Khng c cquan i din cho chnh phcp x. Ti phn ln cc t)nh v huyn khng cbin th trch nhim qun l thy sn li thuc vSNN&PTNT. Cu trc ny c$ng bao gm sthamgia ca cc c quan khc thuc Vn phng Chnh ph, BK hoch v &u t, BTi chnh, BNN&PTNT, BTi nguyn v Mi trng, cc ngn hng thng mi ca nh nc (v dNgn hngNng nghip v Pht trin Nng thn Vit Nam, Ngn hng u tv Pht trin Vit Nam, Ngn hngChnh sch X hi Vit Nam) v cc U*ban Nhn dn cng cp cng cp, lm cho vic hp tc vqun l g-p n