A ANTIGA GRECIA Tema 11

LOCALIZACIÓN DA ANTIGA GRECIA Lección 1

¿Qué aspectos tiñan en común os territorios que conformaron a

civilización grega? • O seu RELEVO é montañoso, de vales estreitos e difíciles

comunicacións. • Debido a isto non existiu un Estado grego, senón múltiples

CIDADES-ESTADO (as POLIS), como en Mesopotamia ou en Exipto.

• A súa AGRICULTURA era de tipo Mediterráneo (trigo, oliveiras, viñas, etc.) debido ao seu clima, cálido e seco.

• Desenvolveron un floreciente COMERCIO, propiciado polas súas extensas costas e o seu gran número de illas.

• A súa UNIDADE CULTURAL baseábase en dous piares (pilares): unha mesma LINGUA (o alfabeto grego) e unha mesma RELIXIÓN (politeísta)

Localización

ÉSTA É A GRECIA ACTUAL

ÉSTÁ É A ANTIGA GRECIA

• A Hélade, que era como os antigos gregos denominaban a Grecia (“terra de helenos”), comprendía: – O sur da Península

dos Balcanes e do Peloponeso.

– As Costas de Asia Menor.

– As Illas do Mar Xónico e o Mar Exeo.

A SOCIEDADE GREGA

Lección 2

CIDADÁNS. Habitantes nacidos nas Polis con plenos dereitos. Aristrócratas, mercaderes e agricultures.

NON CIDADÁNS. Non tiñan dereitos políticos

ESCLAVOS. Pertencen a outras persoas.

Principal forza de traballo

MULLERES. Pouca liberdade E ningún peso político.

En Atenas ten menos liberdade que en Esparta, alí

pode participar en competicións deportivas

A vida nas Polis gregas

• Dentro das Polis o Cidades-Estado gregas distínguense: – A Acrópolis. Era un espacio relixioso situado na zona

alta da cidade e tiña uso defensivo para a poboación en caso de perigo.

– A Ágora (praza pública) • Nela tratábanse os asuntos públicos. • Tamén organizábase o mercado.

• As viviendas dos pobres tiñan unha ou dúas habitacións; a dos ricos eran grandes e había zonas exclusivas para homes (andrón) e mulleres (xineceo).

CRONOLOXÍA DA ANTIGA GRECIA Lección 3.

Cronoloxía

CULTURAS PREHELÉNICAS

Lección 4

PALACIO DE KNOSSOS CRETA

A CIVILIZACIÓN MINOICA OU CRETENSE (3000 -1450 A. C.)

• Esta Civilización desenvolveuse na Illa de Creta.

• O seu maior período de esplendor produciuse co rei Minos.

• A súa capital era Knossos, famosa polo seu Palacio.

• Esta civilización rematou coa conquista dos Aqueos.

LENDA DO MINOTAURO: http://mitologiagrecorromana.idoneos.com/index.php/La_leyenda_del_minotauro

A CIVILIZACIÓN MICÉNICA (1900-1200 A. C.)

• Estaba en Micenas, na Península do Peloponeso.

• Os Aqueos foron o pobo fundador que conquistou a Illa de Creta.

• As súas cidades estaban rodeadas de murallas, utilizaron armas e carros de combate.

• Unha das causas do fin da civilización foi a invasión do pobo dos Dorios.

Imaxe da Porta dos Leóns, un dos frangmentos

arquitectónicos máis coñecidos da Arte Micénica,

construido cara ao ano 1250 a.C.

Entrada á Tumba de Agamenón, en Micenas

Máscara micénica realizada nunha ámina dorada, chamada «máscara de Agamenón»

http://www.artehistoria.jcyl.es/v2/personajes/4189.htm

A ÉPOCA OSCURA (1150- S. VIII A. C.)

• Chámase así pola pouca información que temos sobre ela.

• Se sabe que o principal pobo desta época foi o pobo Dorio.

CERÁMICA XEOMÉTRICA

CULTURAS HELENICAS

Lección 5.

PERÍODO ARCAICO (S. VIII- S. V A. C.)

COLONIZACIÓNS

• Durante esta etapa lévanse a cabo as COLONIZACIÓNS GREGAS (séculos VII-VI a. C.); as súas características son: – Comezan porque numerosos habitantes das cidades de Grecia emigran

a diferentes zonas do Mediterráneo e o Mar Negro, debido a escaseza de terras ou a pobreza do campesiñado.

– Adícanse a comerciar con metais, sal, etc. E eran grandes navegantes. – Fundan COLONIAS:

• Son cidades que siguen o prototipo das polis gregas. • Son lugares ao carón do mar. • Colocadas en zonas defensivas. • Son independentes das súas cidades de orixe e poden conservar lingua,

relixión e cultura. • Algunhas colonias coñecidas son Ampurias, Denia, Sagunto, etc.

ESCULTURA ARCAICA (s. VII-VI a. C.)

• Material: Caliza e mármore. • Características:

– As figuras mostran rixidez e non teñen movemento. – Cara: os seus ollos son amendoados (almendrados) e

seu o pelo ten formas xeométricas e é moi significativa a sonrisa arcaica.

– Corpo: brazos pegados ao corpo. – Destaca a lei de frontalidade nestas figuras.

• Existen dous tipos: – Kouros/Kurós, xoves nús de corpo atlético. – Koré, mulleres vestidas cunha túnica

EVOLUCIÓN DO KOUROS

EVOLUCIÓN DA KORÉ

PERÍODO CLÁSICO (S. V-IV A. C)

• Esta é a época de maior esplendor.

• No período clásico existe unha grande cantidade de polis, entre as que destacaban Atenas e Esparta, que ademáis tiñan sistemas políticos contrapostos.

PERICLES. Político ateniense

Organización política de Atenas

• Sistema político: Democracia (gobierno do pueblo)

• O poder reside na Ekklesia (Asamblea Xeral de Cidadáns), introducida por Solón.

• AEkklesia elexía a:

– Maxistrados: número 10, encárganse do ejército e aplican as leis.

– Bulé: 500 cidadáns preparan as leis.

1. Acrópolis 2. Orador 3. Guardián da orden 4. Altar de Zeus

5. Clépsida 6. Escribas 7. Cidadáns

ESCULTURA CLÁSICA

• Características principais: – Ten como protagonista ao ser

humano. – Tratan de plasmar a beleza. – Idealización do corpo humano, pero

tratan de desenvolver realismo, a través da proporción nas medidas, dominan a anatomía.

– Tratan de exteriorizar o estado de ánimo.

– Xa non son ríxidos e hieráticos, senón que conseguen dar movemento, empregan escorzos e o tratamento da pel é máis delicado.

– Destacan: Mirón, Fidias, Policleto, Lisipo, Praxíteles ou Scopas.

– Eran policromadas. – Materiais: Terracota, mármore,

bronce, oro e marfil (crisoelefantinas).

– Eran de bulto redondo o en relevo. – Representaban deuses (para os

templos) e atletas, escenas mitolóxicas ou fazañas bélicas.

ÉPOCA CLÁSICA. S. V a. C. Dominio da anatomía e as proporcións. Conseguen dar movemento Empregase o escorzo Tratamento máis delicado da pel Destacan: Mirón, Fidias e Policleto

DORÍFORO DE POLICLETO DISCÓBOLO DE MIRÓN

APOXIOMENOS DE LISIPO

ÉPOCA CLÁSICA. S. IV a. C. Canon máis esbelto. Acentúanse os movementos. Maior realismo. Máis expresividade, amósanse sentimentos. Introducen o desnudo feminino. Destacan: Lisipo, Praxíteles e Scopas

COPIA DA AFRODITA DE CNIDO PRAXÍTELES

MÉNADE DANZANTE SCOPAS

ARQUITECTURA GREGA (centrámonos sobre todo na ÉPOCA CLÁSICA)

• Ao principio empregan a madeira, despois a pedra e o mármore.

• É arquitrabada ou adintelada. • Edificios construidos a escala

humana. • Introducción das ordes

arquitectónicas: dórico, xónico e corintio.

• Moistos tipos de constuccións: Templos, teatros, estadios, palestras, etc.

a. frontón b. triglifos c. metopas d. acróteras e. cornisa f. friso g. columnas dóricas h. pórtico ou pronaos i. naos j. dous escalóns

(estereóbato) k. estilobato l. pórtico lateral

(peristilo) m. arquitrabe

STOA DE ATALO

TEATRO GREGO DE EPIDAURO

TEMPLO DE HEFESTO. ATENAS

PÓRTICO DAS CARIÁTIDES. ACRÓPOLIS ATENAS

XIMNASIOS PALESTRAS

ESTADIOS

HIPÓDROMOS

PERÍODO HELENÍSTICO (S. IV-S. I A. C.)

Alejandro Magno conseguiu o maior imperio do mundo antigo (dende Grecia ata a India)

ESCULTURA HELENÍSTICA • Preocúpanse máis de

plasmar a realidade que a beleza.

• Representanse nenos ou vellos.

• Mostran a decadencia física, enfermos, deformes.

• Desenrolo do retrato. • Dramatismo, cheos de

desesperación. • Temas mundanos, da vida

diaria. • Descoñecese ao autor pero

as obras clasifícanse por escolas

RELIXIÓN E MITOLOXÍA GREGA Lección 6.

Os gregos tiñan infinidade de deuses que representaban a forza da natureza. Cada un tiña a

súa función. Moraban no cume do monte Olimpo, eran

antropomórficos (forma humana) e imprevisibles, xustos ou vengativos.

Delfos, coas ruinas do Templo de Apolo en planta circular. Foi o centro relixioso máis importante de Grecia

• A mitología grega é o conxunto de mitos e lendas pertencentes aos antigos gregos que tratan dos seus deuses e heroes.

• Os heroes son os fillos dun mortal e un deus. Aquiles, Teseo, Ulises ou Hércules eran fillos de un deus ou deusa e un ser humano.

• Os heroes eran moi poderosos, pero, a diferencia dos deuses, eran mortais como as persoas.

ZEUS. Rei dos deuses e gobernante do monte

Olimpo; deus do cielo de o trueno.

(XÚPITER en Roma)

HERA. Raíña dos deuses e deusa do matrimonio e a

familia. (XUNO en Roma).

POSIDÓN/POSEIDÓN. Deus dos mares, terremotos e

cabalos. (NEPTUNO en Roma)

DÉMETER. Deusa da fertilidade, a agricultura, a naturaleza e as estacións do ano. (CERES en Roma)

DIONISIO. Deus do viño, as celebracións e patrón do

teatro. (BACO en Roma)

APOLO. Deus da luz, o sol, o coñecemento, a música, a

poesía, a profecía e o tiro con arco.

ARTEMISA. Deusa virxe da caza, a virxindade, o partp e todos os animais.

(DIANA en Roma)

HERMES. Mensaxeiro dos deuses; deus do comercio e os ladróns.

(MERCURIO en Roma)

ARES. Deus da guerra, da violencia e do derramamento

de sangue. (MARTE en Roma)

ATENEA. Deusa virxe da sabiduría, da artesanía, da defensa e da guerra

estratéxica. (MINERVA en Roma)

AFRODITA. Deusa do amor, beleza e desexo.

(VENUS en Roma)

HEFESTO. Maestro ferreiro e artesán dos deuses.

(VULCANO en Roma)

CULTURA GREGA Lección 7

XOGOS OLÍMPICOS

• Eran competicións deportivas celebradas cada 4 anos en honor a Zeus na cidade de Olimpia.

• Sólo podían competir homes e as competicións eran: – Probas de carreiras, saltos,

lanzamentos de disco e de xabalina, hípica e loita.

• A os mellores se lles realizaba unha estatua.

AS LETRAS EN GRECIA

• Constitúe a orixe da civilización occidental.

• FILOSOFÍA – Intentaban explicar a orixe a

natureza do ser humano. – Principais filósofos: Sócrates, Platón

e Aristóteles

• LITERATURA – Inventaron o teatro. Importantes

escritores: Esquilo, Sófocles y Eurípides

– Gran desarrollo da épica por parte de Homero (Illiada e Odisea)

• HISTORIA – Foron os primeiros en narrar

opasado. Herodoto (padre da Historia) e Tucídides, o primeiro en buscar o obxectivo nos acontecementos históricos.

AS CIENCIAS EN GRECIA

• Constitúe a orixe da civilización occidental • MATEMÁTICAS. Destacou Pitágora (polo seu famoso

teorema) e Euclides (xeometría) • ASTRONOMÍA

– Aristarco de Samos demostrou que a Terra é esférica e xira aoredor do Sol.

– Eratóstenes calculou o volume e diámetro da Terra. – Anaxágoras que explicou as fases e os eclipses da Luna.

• FÍSICA. Sobresaliu Arquímedes. • MEDICINA. Destacó Hipócrates que creou o xuramento

ético dos médicos.