TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

33
saqarTvelos sagareo vaWrobis ganviTarebis perspeqtivebi vaWrobis msoflio organizaciis (WTO)-s xelSekrulebis sazRvrebSi TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

description

saqarTvelos sagareo vaWrobis ganviTarebis perspeqtivebi vaWrobis msoflio organizaciis ( WTO)- s xelSekrulebis sazRvrebSi. TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w. naSromis struqtura. msoflio ekonomikaSi saerTaSoriso vaWrobis ganviTarebis tendenciebi; - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

Page 1: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTvelos sagareo vaWrobis ganviTarebis perspeqtivebi vaWrobis

msoflio organizaciis (WTO)-s xelSekrulebis sazRvrebSi

TamTa miqaberiZeTbilisis saxelmwifo universiteti

Tbilisi2010w

Page 2: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

naSromis struqtura• msoflio ekonomikaSi saerTaSoriso vaWrobis

ganviTarebis tendenciebi;• WTO-s wevri ganviTarebadi da gardamavali

qveynebis sagareo vaWrobis ganviTarebis tendenciebi;

• saqarTvelos sagareo vaWrobis ganviTarebis xelSemwyobi da xelSemSleli procesebi WTO-Si gawevrianebis Semdeg;

• saqarTvelos ekonomikuri zrdisa da sagareo

vaWrobis ganviTarebis damokidebulebebi.

Page 3: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

bazris liberalizacia Tu proteqcionistuli politika?

• Ria ekonomikis formireba;

• WTO-Si gawevrianeba;

• liberalur savaWro politikaze orientacia

Page 4: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTvelos savaWro politika

• bmuli tarifebi - seqtoruri iniciativebi

- gamoricxvebi

• momsaxurebiT vaWrobaSi specifikuri valdebulebebi

- saqarTvelom moxsna SezRudvebi poziciebis 54%-ze;

- susti ekonomikis qveynebSi analogiuri maCvenebeli

Seadgens saSualod 7%-s;

- SedarebiT mdidari qveynebisTvis – 25%

Page 5: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTveloSi moqmedi savaWro reJimebi

Cveulebrivi (vmo-s arawevr qveynebTan); upiratesi xelSewyobis (wevr-qveynebTan da/an visTanac aris Sesabamisi ormxrivi xelSekruleba); preferencialuri, maT Soris:• Tavisufali vaWrobis reJimi (dsT-s qveynebTan)• prefernciaTa ganzogadebuli sistemis (GSP) reJimi: - evro-kavSiris 25 wevri saxelmwifosgan ;

- - Sveicariisagan - kanadisagan, - iaponiisagan - aSS-sagan; - TurqeTisagan;

Page 6: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

sagareo vaWroba 2009 wels

qveynebi eqsporti improti brunva saldo(FOB) (CIF)

evrokaSiris qveynebi 237 643,60 1 309 229,20 1 546 872,80 -1 071 585,60

Sveicaria 2 290,60 34 634,30 36 924,90 -32 343,70

kanada 117 224,10 14 148,50 131 372,60 103 075,70

iaponia 4 561,40 60 077,10 64 638,50 -55 515,70

aSS 36 933,90 226 730,10 263 664,00 -189 796,20

TurqeTi 226 191,20 788 036,60 1 014 227,80 -561 862,60

norvegia 570,1 4 593,00 5 163,10 -4 022,90

Page 7: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

WTO-Si gawevrianebis Semdgomi dadebiTi movlenebi

eqsportisTvis daSvebis pirobebis gaumjobeseba mravali qveynis bazarze;

importze tarifebis optimizacia; sabaJo gadasaxadebis Semcireba saqarTveloSi importirebul

mowyobilobaze, naxevarfabrikatebsa da nedleulze

upiratesi xelSewyobis reJimi 148 qveyanasTan;

preferenciuli vaWrobis geografiis gafarToveba (GSP aSS-sTan)

Page 8: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

• sagareo vaWrobis maregulirebeli kanonmdebloba da procedurebis daxvewa:

Semcirda sabaJo mosakrebeli (0,3%-dan 0,15%-mde); Semcirda savaldebulo sertifikaciis daqvemdebarebeli

produqciis nusxa (62%-iT); daixvewa licenzireba - nebarTvebis sistema

• pirdapiri ucxouri investiciebis mozidva;• saqarTvelos interesebi saerTaSoriso savaWro

urTierTobabSi daculia vmo-s davebis mogvarebis mravalmxrivi meqanizmebiT;

• saqarTvelom miiRo ufleba awarmoos ormxrivi da mravalmxrivi molaparakebebi vmo-Si Semsvlel qveynebTan, maT Soris ZiriTad savaWro patriorebTan

WTO-Si gawevrianebis Semdgomi dadebiTi movlenebi

Page 9: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTeloSi ganxorcielebulipirdapiri ucxouri investiciebi

weli 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009*

raodenoba

131 232

109 840

167 362

340 070

499 107

449 785

1 190 375

2 014 842

1 563 963

759 078,60

wyaro: 1. saqarTvelos statistikis erovnuli samsaxuri (statistikuri gamokvleva `sagareo ekonomikuri saqmianobis Sesaxeb~); 2. saqarTvelos erovnuli banki; 3. saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministro.

Page 10: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

wyaro: statistikis erovnuli samsaxuri

Page 11: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTvelos sagareo vaWrobis xelSemSleli faqtorebi

miuxedavad dadebiTi momentebisa, arsebobs qarTuli eqsportis zrdis xelSemSleli mravali mizezi:

1. dabali samrewvelo infrastruqtura;

2. konfliqtur zonebTan siaxlove;

3. dabalganviTarebuli mcire da saSualo seqtori;

4. sakanondeblo SeRavaTebis aRserulebis dabali done;

5. susti gamocdileba marketingSi;• sazRvargareT saqarTvelos Sesaxeb mcire informacia

(miuxedavad imisa, rom MmTavrobis kargi piar teqonologiebiT mniSvnelovnad gaizarda saqarTvelos cnobadobis xarisxi);

• mcire gamocdileba eqpsortSi;

Page 12: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTvelos sagareo vaWrobis xelSemSleli faqtorebi

6. finansuri resursebis simcire;• susti sabanko seqtori (maRali saprocento ganakveTebi);• susti saeqsporto sadazRvevo momsaxureba;

7. xarisxis sertifikaciis saerTaSoriso aRiarebis mqone labiratoriebis ar arseboba;

8. bazarze SeRwevis problemebi qarTuli sasoflo-sameurneo produqciisTvis:– ganviTarebuli qveynebis mier dawesebuli teqnikuri

barierebi (TBT) da standartebi;– sanitaruli da fito-sanitaruli zomebis harmoniaciasa da

xarisxis kontrolisadmi naklebi yuradReba;

Page 13: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTvelos sagareo vaWrobis xelSemSleli faqtorebi

• vmo-sa da misi komitetebis mier miRebuli konkretuli gadawyvetilebebisa da SeTanxmebebis Sesaxeb informaciis nakleboba. mag: informaciis miwodebis problemebi fermerebisa da mewarmeebisTvis.;

• 10. ganviTarebuli qveynebis eqsportis subsidireba da Sida bazris dacis RonisZiebebi:

Page 14: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTvelos sagareo vaWroba 2001-2009 ww. (mln aSS dolari)

weli 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

brunva 1,07 1,079 1,606 2,494 3,357 4,674 6,456 7,802 5,513

zrdis tempi (%) 4% 0.8% 48.8% 55.3% 34.6% 39.2% 38.1% 20,80% -29.4%

eqsporti 318 348 465 647 867 993 1 240.2 1 497.7 1135

zrdis tempi (%) -3.8% 9.4% 33.6% 39.1% 34.0% 14.5% 24.9% 20.7% -24,10%

importi 753 731 1,141 1,848 2,49 3,681 5,216 6,305 4,378 

zrdis tempi (%) 7.6% -2.9% 56.1% 62.0% 34.7% 47.8% 41.7% 20,90% -31,60%

savaWro saldo -435 -383 -676 -1,2 -1,62 -2,69 -3,976 -4,561 -3,243

Page 15: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w
Page 16: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

sasoflo-sameurneo produqciis wili

Page 17: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTvelos sagareo vaWrobis brunva da eqsporti 2001-2009 ww-Si

1,07

0,318

1,0790,348

1,606

0,465

2,494

0,647

3,357

0,867

4,674

0,993

6,456

1,24

7,802

1,497

5,513

1,135

0

1

2

3

4

5

6

7

8

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Georgian Foreign Trade Turnover 2001-2008 (in USD mln)

Export Growth (in USD mln )

Page 18: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTvelos sagareo vaWrobis brunva da savaWro saldo 2001-2009 wlebSi

2,494

-1,201

3,357

-1,623

4,674

-2,688

6,456

-3,976

7,802

-4,561

5,513

-3,243

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

2004 2005 2006 2007 2008 2009

Georgian Foreign TradeTurnover 2001-2009 (in USDmln)

Trade Balance

Page 19: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTvelos umsxvilesi savaWro partniori qveynebi

2009 wlis brunvis mixedviT

Page 20: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTvelos umsxvilesi savaWro partniori qveynebi

2009 wlis eqsportis mixedviT

Page 21: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

umsxvilesi sasaqonlo poziciebi saqarTvelos eqsportSi

Page 22: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTvelos umsxvilesi savaWro partniori qveynebi 2009 wlis importis mixedviT

Page 23: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

umsxvilesi sasaqonlo poziciebi saqarTvelos importSi

Page 24: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

mSp-sa da sagareo vaWrobis zrdis dinamika

5124,7

6411

7761,7

10171,9

12800,9

10744,7

2492,53355,4

4613,9

6447,3

7802

5513

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

2004 2005 2006 2007 2008 2009

GDP growth accordingto years (mln USD)

Foreign Trade turnoveraccording to years, mlnUSD

Page 25: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTvelos vaWroba vmo-s wevr qveynebTan

  2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

eqsporti 178,60

162,90 165,40

228,90 306,04 429,60 495,04 733,50 919,60 667,10

importi 460,20

477,99 469,23

729,80 1 126,30

1 399,99

2 090,30

3 064,30 3 885,60

2 842,80

sagareo savaWro brunva

672,2 676,23 678,61029,5

61556,4

5

1 829,54

2 585,33

3 797,82 4 805,19

3 509,93

sagareo vaWrobi

s saldo

-286,97 -316,54

-302,4 -505,95 -826,07

-970,43 -1 595,25

-2 330,80 -2 965,98

-2 175,69

Page 26: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTvelos sagareo vaWroba WTO-s wevr qveynebTan

0,00

500 000,00

1 000 000,00

1 500 000,00

2 000 000,00

2 500 000,00

3 000 000,00

3 500 000,00

4 000 000,00

4 500 000,00

eqsporti

importi

Page 27: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

saqarTvelos sagareo vaWrobis brunva da savaWro saldo

vmo-s wevr qveynebTan

-3000000

-2000000

-1000000

0

1000000

2000000

3000000

4000000

5000000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

sagar eo savaWr o br unva

sagar eo vaWr obi s sal do

Page 28: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

dohas ganviTarebis dRis wesrigi da momavlis xedva

momavlis liberalizaciis molaparakebebis raundis ZiriTadi sakiTxebi:

soflis meurneoba garemos dacva momsaxureba samrewvelo saqoneli wesebi medikamentebiT vaWroba Sromis standartebi teqnikuri daxmareba

Page 29: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

soflis meurneobis sferoSi

molaparakebebis ZiriTad sagans warmoadgenda:

• satarifo daklebebis ganxorcieleba konkretuli formulis mixedviT;

• vaWrobis Semafrxebeli Sida mxardamWeri zomebis Semicireba;

• saeqsporto subsidiebis sruli gauqmeba;• specifikuri tarifebis e.w. «ad-valorul» tarifebSi

gadayvana;• ganviTarebadi da naklebad ganviTarebuli qveynebis

soflis meurneobis produqciisaTvis ganviTarebuli qveynebis bazrebze daSvebis xelsayreli pirobebis daweseba;

• tropikuli xilisaTvis ganviTarebuli qveynebis bazrebze daSvebis xelsayreli pirobebis daweseba da sxva.

Page 30: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

soflis meurneobis seqtorSi miRebuli gadawyvetilebebi

• vaWrobis Semafrxebeli Sida mxardamWeri zomebis Semcireba sami doniT, aqedan umaRlesi doneebis wrfivi Semcireba maRali doneebiT;

• saeqsporto subsidiebisa da maTi eqvivalenturi zomebis sruli gauqmeba 2013 wlisaTvis (rac evrokavSirisTvis yvelaze mtkivneul gadawyvetilebad SeiZleba iqnes miCneuli);

• ganviTarebadi qveynebisaTvis specialuri produqtisa da specialuri damcavi meqanizmebis gamoyenebis ufleba;

Page 31: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

SeTanxmebebi arasasoflo-sameurneo produqciis bazarze daSvebis Sesaxeb

• aRniSnul seqtorSi daklebebi maRali tarifebisaTvis da satarifo pikebisaTvis ganxorcieldeba e.w. "Sveicaruli formulis” mixedviT. amasTanave gaTvaliswinebuli iqneba vmo-s wevri ganviTarebadi qveynebis interesebi araTanabari valdebulebebis dawesebiT maT sasargeblod; aseve dauwesdebaT specialuri da diferencirebuli pirobebi;

• specifikuri tarifebis gadayvana ad-valur tarifebSi konkretuli meTodiT;

• gansakuTrebuli SeRavaTebis daweseba mcire da mgrZnobiare ekonomikebisaTvis;

Page 32: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

kvlevis procesSi wamoWrili problemebi

• statistikuri masalebis simwire;

• susti dargobrivi analizi. pozitiur da normatiul seqtors Soris kavSiris ar arseboba;

• sabaJo departmanetis statistikuri masalebis araxelmisawvdomoba (konfidencialuroba)

Page 33: TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

gmadlobT yuradRebisTvis