Vel.llil. Oerg. (1999), 15.2: 97·103

KEOi ve KOPEKLEROE CLOSTRioiuM OiFFiciLE TA~IYICILIGI

OZERiNE IYALI~MALAR'

Osman Ergani~ 1 H. HOseyin Hadimli'

Investigation on Carriage of Clostridium diflicile in Dogs and Cats

Summary: The purpose of this study was to assess the carriage of Ctostridium difficile in household pets to determine their polanlial as a reservoir of infection. Feacal samples from dogs and cats were cultured in Cooked·Meat Broth. The cultures grown were inaclivated in terms 01 vegetative bacteria in water bath for 20 min. at 80°C. Then. the cui· tures were sUbcultured on selective Colombia Blood agar plates containing gentamisin (5 mglL) . Agar plates were in· cubated aerobically and anaerobically for 48 h. at 37°C. Identification was based on colony morphology. flouresence under an ultraviolet lamb, Gram staining. subterminal spor formation. and some biochemical properties. Clostridium difficile strains were isolated from faecal samples of adults dogs and puppies as household pets; 17 positive (% 25.95) of 62 samples and 9 positive (% 28.1) of 32 samples, al ratio respectively. In uncontrolled dogs (both adults or puppies). 7 positive (% 14.28) 01 49 samples and 6 positive (% 19.2) of 37 samples were determined. In cats. 4 po· sitive (% 25) of 16 samples were detected. The strains of C. dilficile were found 10 be susceptible to antimicrobIal agents. as follows; Enrofloxacin (100 %). Oxytetracydin (100 %). Oanofloxacin (97.6 %), Erithromycin (90.6 %). Pe· nicilin (85.5 %). Nitrofurazolidone (83.7 %). Amoxycillin (69.7 %) and Nalidixic Acid (62.7 %).

Key words: Clostridium diflicile. cat. dog.

Ozet: GunumiJzde pet hayvanlarmdaki artl~ goz OnOne ahnarak. zoonoz oldugu bilinen Clostridium dithcile'nin kedi ve kOpeklerdeki bulunma oranl beliriendi. Kedi va kOpeklerden allnan tekal slvap Omekleri klymall buyyona ekilerek 37 °C'de 48 saat inkube edildiler. Uretilen kUllUrier 8O°C'de 20 dakika su banyosunda lutuldutar ve daha sonra Mterisinde 5mgIL genlamisin bulunan selektit Colombia Blood Agar'a ekilerek anaerobik ve aerobik ortamda inkObe edildiler. $upheli izolatlafln; Gram boyama. subterminal spor olu~umu. koloni mortolojileri. ultraviyole 1~lk anlnda lIoresans Ozel­likleri ve bazl biyokimyasal lestleri yaplkk Ev hayvanlarlnda; yeli~kin kOpeklerde 62 Omekten 17'sinde (% 25.95), yavru kOpeklerde 32 Orneklen 9'unda (% 28.1). sokak hayvanlannda ise; yeli~kin kOpeklerde 49 Ornekten Tsinde (% 14.28). yavru kOpeklerde 37 orneklen 6'Slnda (% 19.2) C. difficile izole edildi. Kedilerde ise 16 Ornekten 4'Onde (% 25) C. difflCile izole edildi. C. diflicile izolatlarmm, antibiyotik duyarllhk testlerinde slraslyla: Enrofloksasin'e (% 100). Ok· sitelraslklin'e (% 100). Oanolloksasin'e (% 97.6), Eritromisin'e (% 90.6). Penisilin'e (% 85.5). Nltrolurazolldon'e (% 83.7). Amoksisilin'e (% 69.7) ve Nalidiksik Asit 'e (% 62.7) daha duyarll oldugu tespit editdi.

Anahtar kelimeler: Clostridium difficile. kedi. kOpek.

Girl;;

Clostridium diflicila, insanlarda antibiY9tik kul· lammlna baOIl ~ekillenen pseudomembranoz kolit ve ishalin en Onemli etkeni olmasl ve kolayca bu· la~masl a(flslndan 6nemlidir (Altaie ve ark 1994, Er­gani~ 1994. Johnson va arl< 1989, Knoop ve arl< 1993. M611by ve ark 1985). Gram poziti!. 6·8xO.5 ~m bOyOklO{lOnde, anaerobik va subterminal sporlu bir bakteri olan C. diHicila, ilk olarak 1935 Yllmda Hall ve O'loole taralmdan yeni doganlann dl~­

klsmdan izole edilmi~ljr (Koneman ve arl< 1993,

Knoop ve ark 1985, Shanholtzer ve ark 1983) .

Barsak 1I0rasi olduk(fa kompleks bir yaplya sahip olup, 1 gr barsak i(feri{linde yakla~tk 1012

bakteri bulunmaktadlr. Bu kompleks yapl i(ferisinde 400-500 adet larkll tOrde mikroorganizma bu­lunmaktadtr. SaOhkl1 canhlarda. barsak IloraSI bir denge halinde olup. C. difficile Ozerine antagonist elkilidir. Antibiyotiklerin ke~li va kullanlmmm art· masl. kanser tedavisindekl kemoterapOtlk ila(flar gibi barsak IloraslOl bozan veya elkileyen du­rumlarda C. diflicile enfeksiyonlannm artl~ma sebep olmU~lur (Borriello 1990. M611by ve ark 1985). C. difficile'nin, abselerden. abdominal ve tralik ka·

GelL~ tanhl: 27.08.1999 .. : Bu ara~Hrma Scl,u!.; Oni\'o!Bllesi A'ra~lIfma Fonu tarafmdan do!sleklenmi~tir (SOAf 961008). I. S. O. Velcrincr Fa!.;(iltcsi. Mikrobiyoloji An.1bililn Dah. Konya

ERGANIS. HADlo\lLI

zalannda olu~n yaralardan, osteomyelitis ve bir­!(Ok sindirim dl~lndaki doku ve organlardan izole edildiQi bildirilmi~tir (Riley 1996), Aynl zamanda saQhkl1 insanlann sindirim sisteminde bulunabildiQi. ozellik!e yeni doganlarda C. difficile izolasyonun yGksek oldugu belinilmektedir (Ailey 1996, Ta­baqchalli ve Wilks 1992).

C. dllficite. insandan insana ve hayvandan in­sana bula~abilen zoonoz karakterde, nasokomiyal enfeksiyon olu~lurabilen bir etkendir. 6zellikle. haslane onamlannda ve pel hayvan yeli~tiren in­sanlarda C. difficile enfeksiyonlan daha slk gO­rOlebilmektedir (Altaie ve ark: 1994, Berry ve Lewell 1986). C. dilficile ta~IYlclllQI uzerine; insanlarda. ya~, cinsiyel. «evre ~anlafl, anlibiyolik kullamml ve populasyonun durumu elkili o!maktadtr (Knoop ve ark 1993. Lewell 1986. Riley 1996). C. difticile'nin bula~masl. ozellikle sporlart ile olmalda. vejetalif lormlat! uzun sOre canh kalamamakta. lakat spor· Ian aylarca canltltklanm koruyabilmektedir (Ailey 1996). Insanlar ~in C. difficile'nin bula~ma kaynagl ekzojen veya endojen olabilmektedir. Endojen ola· rak sindirim sistemindeki elken, Ozellikle anlibiyotik kullanlml somasl enfeksiyon olu~lurmaktadlr

(Knoop ve ark: 1993). C. diffielle'nin asemplomatik la~lylelhgl olduk<;a yOksek olmastna ragmen (% 50· 75) palojenik rolO bOtunOyle bilinmemektedir (Ailey 1996, Tabaqehalli ve Wilks 1992). Yeti~kinlerden ve bebeklerden izole edilen lurler araslnda lok­sijenik veya non·toksijenik Ozellikte o!abilecegi be­linilmektedir (Delmee ve ark 1985. Shoshan ve ark 1993). Bununla birlikte, loprak, «amur, su ve sulu maddeler, toprakla bula~lk sebze ve meyve (AI· Sail ve ark: 1996) ve pel hayvanlan (Berry ve Le· well 1986, Borrelio ve ark: 1983, Buogo ve ark: 1995, El,Ged ve ark 1989, Manirossian ve ark 1992. Perrin ve ark 1993. Ailey ve ark 1991. Strub· Ie ve ark 1994. Weber ve ark 1989) ekzojen bu· la~ma kaynaklart otarak daha Onemlidirler.

Toksljenik C. diHicile izolatlannln «oQunlugu, hastahgln palojenezisinde elkili 2 lOr loksin urel­mektedir. Toksin A (enteroloksin) lav~n , hamster ve raUann barsak i«erisine hemorajik SIVI birikimi va epltel hOCrelerin dokOlmesine sebep olmaktadtr. Toksin B (sitoloksin) ise, plazma proteinlerinin hUere dl~lna «Ikl~lna, su ve elektrolit transferini el· kilemesine, epitelyum huerelerinde Ylklmlamaya ve huere kultOrlerinde zayll sitopatojenik etkilerinin (CPE) olduQu belirtilmekledir (Lylerty ve ark 1985. Shoshan ve ark 1993),

C, dillieile'nin varllgl. lekal Omeklerden elkenin Izolasyonu veya loksinlerinin belirlenmesi ile ya­pllabitmekledir. Elkenin izolasyonu i/(in, lekal or·

98

nekJere spor seleksiyon yontemleri (lSI uygulamasl ve alkol ite kan~ltnlmasl) uygulanmakta ve elde edj­len sporlu baklerilerin selektjl besiyerlenne ekimleri yapllmakladtr (Iwen ve ark 1989. Koneman ve ark 1992. Marler ve ark: 1992), izole editen su~lann bi· yoklmyasal ozelliklerine (Borrelio ve ark 1983. CIa· boIs ve ark 1991. EI-ged 1989. Iwen ve ark 1989. Perrin ve ark 1993. Struble ve ark 1994) ve/veya likid gaz kromotograli'de U«UCU yag asilleri (John· son ve ark 1989) de (asetik, proplonik. isobutirik. butirik. isovalerik) belirlenerek ldenliliye edd­mekledir, Aynca, lekal Orneklerde elkenin kendisi ve loksinleri Enzim Immuno·Assay (EIA) (Allaie ve ark 1994) He de le~his edllebilmektedir. Elkenin si· loloksisileleri doku kultUru hOcrelerinde Sl­topalojenlk elkilennin belirlenmesi. siloloksin 01-«Omu ve loksin nOlralizasyonu da yapllabilmekledir (Delmee ve ark 1995. Koneman ve ark 1992, Knoop ve ark 1993). Bunlardan ba~ka: lateks ag­lutinasyon teslieri (Shanholtzer ve ark 1992). im· munoelektrolorez (CIE), FIOresan anllkor (FA) (Knoop ve ark t 993) ve polimeraz zinClr reaksiyonu (PCA) (Martiraossian ve ark 1992) ile C. dillicile vel veya loksinleri belirfenebilmektedir.

Bu ara~lIrma, gunumuzde pel hayvanlara olan Jlginin anmasl ve C. diHicile'nin insanlar i9in ekzojen bula~ma kaynagl olmasl gOz Onune almarak. C. dil­lieils'oin kedi ve kopeklerin lekal Orneklerinde bu­lunma/ta~tylelilk orantannln belirlenmesi amaclyla yaplldl.

Materyal ve Metol

5.0, Veleriner Fakullesi kltnlklen ve ozel pel kliniklerine gelirilen ishalli veJveya sagltklt 180 kOpek ve 16 kedinin rektumundan allOan lekal slvap Ornekleri, anaerobik ~artlarda laboratuvara nak· ledildi.

Fekal slvap Omeklen Klymalt Buyyona ekJidi ve 37 "e'de 48 saat inkObe edildi. Oreyen kOItOrlere Gram boyama ve spor boyama yapllarak Gram po· zitif basil ve sporlu bakterilerin olup olmadlgl konlrol edildi, Sporlu bakteri tespil edilen Ornekler. 80 ~C'de 20 dakika su banyosunda tutularak diger bakteriler inaklive edildi. Daha sonra 5 mgIL genlamisin il1e· ran % 7 koyun kanh Colombia Blood Agar'a ekimleri yaplldl ve anaerobik onamda 37 "Cde 48 saal tn· kGbe edildi. Oreyen ~upheli izolallartn lek kolon; du· ~ecek ~akilda 5ubkOiturieri yaplldl ve hem ana· erobik hem de aerobik onamela inkObe edildiler. Aerobik onamda Greyen ~Opheli izolallann klymall buyyonda erken ve g~ donemlenndekl kulturlerin

Kcdi \ 'l' Kiipckkrde Clostridium Oirndle Ta~I)'l clhi l ...

Gram boyanma 6zelli~i. spor boyama ile sub­terminal spar olu~umlarl ve harekeUilikleri be· lirlendi. izolallann biyokimyasal 6zellikleri: katalaz, H2S, nilral redOksiyonu, indol, Ore, lakloz, ramnoz

negalif eskOlin, glikoz, mannitol. mannoz pozitif 01-malan, jelatin, ksiloz, salisin ve DNAase aktivileleri incelendi. Izolatlann ultraviole 1~lgl altlnda ye~ilimsi renk vermelerine baklldl (Borrelio ve ark 1983, Calo ve ark 1986, EI·Ged ve ark 1989, Koneman ve ark 1992, Perrin ve ark 1993, Riley ve ark 1991 , Struble ve ark 1994).

C. difficile izolatlannm anlibiyotik duyanlilk testleri, Bauer·Kirby (Bauer ve ark 1966) Disk Oil· fuzyon yontemine gore yaplfdl.

Bulgular

Fekal ornek allnan 180 kopekten 39'unda C. difficile izolasyonu pozitif bulunurken, 141 'inde elken izole edilmedi (Tablo 1).

Yeti~kin evcil k6peklerde 62 orneklen lTsinde C. difficile izole edildi ve ta~lylclllk oranl % 25.95 olarak bulundu. Yeti~kin sokak k6peklerinde ise 49 orneklen Tsinde C. difficile izole editdi ve ta;;;IYlclllk oranl % 14.98 olarak bulundu. TOm yeti~kin k6-pekterde % 21.6 oranlnda C. difficile ta;;;IYlclllk be­tirlendi (Tablo 2).

Yavru evcil kopeklerde 32 6rnek!en 9'unda C. dilficile iZQle edUdi ve ta~IYlclllk oram % 28.1 olarak bulundu. Yavru sokak kopeklerinde ise 37 6r· nelden 6'slnda C. dilficile izore edildi ve ta~lylclhk

oranlan % 19.2 olarak bulundu. TOm yavru ko· peklerde % 20.3 oranmda C. difficile ta~lylclllk be­lirlendi (Tablo 3).

Kedilerde ise, toplam 16 6rnekten 4'Onde C. difficile izolasyonu yaplldl ve % 25 oranda la~IYlclllk belirlendi (Tablo 4).

Kedi ve kopeklerden izote edilen C. difficile su~lartnm anlibiyotiklere duyarhhklan Tabla 5'de gosterilmi;;;tir. C. difficile su~lannln anlibiyotik duo yarhhk testine gore; Enrofloksasin % 100, Ok· siletrasiklin % 100, Danofloksasin % 97.6, Erit­romisin % 90.6, Penisilin % 85.5, Nitrofurazolidon % 83.7, Amoksisilin % 69.7 ve Nalidiksik asit'e % 62.7 duyanl olduklantespil edildi.

Tartl ;;;ma ve $onu'r

C. dilficile'in insantarda anlibakleriyel ilae veya kanser ledavilerinde kemoterapotik ilaelann kul­lanlmlna bagll olarak ;;;ekillenen pseudomembranoz koHl ve ishalin birinci e!keni oldugu bilinmektedir (Ergani~ 1994, Knoop ve ark 1999, M611by ve ark 1985). Insanlarda genellikle anlibiyogramslz ve geni~ speklrumlu antibiyotiklerin slk ve dOzensiz kullamml , aynca pet hayvanlannm insan hayatlndaki yerinin ve 6neminin anmasl sebebiyle, son Yillarda C. difficile enfeksiyonlannda anl;;;lann olmasl, el· kenin epidemiyolojisl uzerinde yogun ara;;;ttrmalar yapllmaslna sebep olmu;;;tur.

Kedi ve kopekler. insanlann C. dilficile en· leksiyonu ve/veya reenleksiyonlartnda ekzojen bu· la~ma kaynagl olarak 6nemli rolU bulunmasma rag·

Tablo 1. Bulun Kopeklerde Clostridium diffieile izolasyonu ve Ta~lylelllk Oranlan

Ornek C. diUicile Izolasyonu Toptam

Poziti! Negatif

K6pekJer 39 141 180

Tablo 2. Yeli~kin KOpeklerde Clostridium difficile Izolasyonu ve Ta~IYlclhk Oranlan

Ornek C. difficile Izofasyonu Toplam

Pozitif Negali!

Evei! Kopek 17 45 62

Sokak Kopegi 7 42 49

Toplam 24 87 111

99

21.6

25.95

14.28

21.6

ERGANI$. IIADIMLI

Tablo 3. Yavru KOpeklerde Clostridium dillieile Izolasyonu 'Ie Ta~IYlclllk Oranlan

Omek C. dtl!icile Izolasyonu Toplam

Evcil KOpek

SokakK~

Top/am

Pozlti!

9

6

15

Negati!

23

31

54

32

37

69

26.1

19.2

20.3

Tablo 4. Kediterde Clostridium dillicile !ZOlasyonu ve Ta~lylClllk Oranlan

Dmek C. ditlicile Izolasyonu Toplam T~IY1Clltk Oranl %

Pozilll Negalif

Kedi 16 12 25

Tablo 5. Clostridium diltlCile Izolatlannm Antibiyoliklere Ouyarllilkian

Antibiyotik Su~ SaYlsl

Duyar11

Enrofloksasin 43 Danolloksasin 42 Erilromisin 39 Kanamisin Unkomisin Streptomisin

Amoksisilin 30 Oksltetrasiklln 43 Gentamisin SefaJosporin 3 Trimethoprim 19 SGJlametaksazol+lrimethoprim 18 Nalidiksik Asit 27

Penisi'in 37 Neomisin Nltro/uranloin 36

men. (Knoop 'Ie ark 1993. Riley 1996) bula~manln nasll ~ekiliendiQi a¥lk olarak bilinmemektedir. Bu­nunla birlikte. k6pek 'Ie hamSlerlerin model"olarak kullanlldlQt ¥alt~malarda. antibiyotik ledavisi gibi in­sanlann ve hayvanlann sindirim sisteminin et­kilenmasi somasl. pet hayvanlannln va ¥evrenin. ekzojen bula~ma kaynaQI olabilece{Ji gosterilmi~tir (Chang va Rohwer 1991. Muller ve ark 1987). Va­pilan ¥alt~malarda pet hayvanlan (kedi ve kopek) (Berry ve Levett 1986. Buogo ve ark 1995. EI-Ged

Oran (% )

Diren~li Ouyar11 Oirenlj:li

1 4 42 43 43 13

43 40 24 25 16 6 43 7

100

100 97.6 2.4 90.6 9.7 2.3 97.7

100 100

69.7 30.3 100

100 6.9 93.1 44. t 55.9 41.6 58.2 62.7 37.3 85.5 14.5

100 93.7 12.3

ve ark 1989. Mar1irOSSian ve ark 1992. Perrin ve ark 1993. Riley ve ark 1991. Struble ve ark 1994. Weber ve ark 1989) ba~la olmak Ozere ordek. kaz. lavuk. papaQan. lav~an. kobay, hamster. klrpi. keyi. slQlr. deve, at, maymun, Yllan 'Ie halla 10k bah{Jmm barsak i¥eriOlnden C. difficile izolasyonun yaplldlgl bi1dirilmi~lir (Borrelio 'Ie ark 1983, Chang 'Ie Roh­wer 1991, Lewetl1986, Riley 1996).

Deneysel ¥8h~malar ile kopek, hamster, fare, rat, kobay 'Ie tav~anlara anlibiyotik verilmesi son-

Kedi ve Kiipeklcrde Clostridium Difficile Ta~IYlclhgl ...

rast kolit oIUl';lurulmu~lur (BOOI 'Ie ark 1989. Chang 'Ie Rohwer 1991. Muller 'Ie ark 1987). OzelHkle hamSlerlerin di~er hayvanlara gore C. dilficile en­feksiyonlanna daha duyarh olduQu 'Ie deneysel en­feksiyonlarda barsak mukozastnda ~ok htzll ~ekilde hemoraji, Olserasyon 'Ie yangl 0lu~lurdu9u bit­dirilmekledir. Enfekle hayvanlarda uyu~ukluk, ~id ­deW ishal 'Ie OIOm oram yOksek olabilmektedir (Chang 'Ie Rohwer 1991, Larson 'Ie Welch 1993). Muller 'Ie ark (1987) ise kOpeklere seloksilin ve­rerek ishal olu~turduklannt 'Ie 4 hafta sOre iye­risinde ishalli hayvanlann vOeut aglrllQtnda % 16 orantnda azalmaya sebep olduQunu, hayvanlarda sekal sitotoksin 'Ie pseudomembram bildirmekte­dirler.

Hayvanlarda da C. dilfieile ta~IYlclligl geyici, klsa surell olup, Ozenikle antibiyotik kullamlmasl sonraSI gOrOlebilmektedir (Marler 'Ie ark 1992). Sindirim sisleminde g6rOIen diQer haslallklarla C. dilfieile la~lylclll91 araslnda herhangi bir ili~ki bu­tunmamaktadlr (Borrelio 'Ie ark 1983, Riley 'Ie ark 1991). Weber 'Ie ark (1989), incelemeye aldtklan 75 ishalli kopegin % 2.7'slnden 'Ie 75 saQlIkll ko­pegin ise % 9.3'unden C. dilficile izole ettiklerini, kedilerde de ishal1ilerde % 6.7 'Ie sagllkillarda % 9 oranlannda C. dlfheile lzole ettiklerinj bil­dirmektedirler. Aynea, kronik ishalli vakalarda C. dilfieile toksinlerinin varhgl da belirtilmekledir. Buogo 'Ie arn (1995), sagllkh yeni dogan ka­peklerden % 61.5 oranmda toksiJenik C. diftieile izolasyonunu rapor etmekledirler. Perrin 'Ie ark (1993) ise neonatal kOpeklerde prospeklif sarvey call~maslOda, ilk hafta izolasyon orantntn % 21.4, 2 'Ie 3 haflalarda ise bu oranlann yOkselerek % 67.1'e kadar Clktlglnt, 10. haftada ise gittik~e aza­larak % 3.1'e kadar indigini 'Ie 3 aydan bOyOk ko­peklerde C. diffieila ta~IYlelhk oranml % 1.4 bul· duklannl rapor etmektedirler. Farnll ~ah~malarda

(Riley 'Ie arn 1991 , Shoshan 'Ie ark 1993. Struble 'Ie ark 1994) kOpeklerde toksijenik 'Ie non 10k· sijenik C. dit1icile ta~lylelltgt % 9.3-40 'Ie kedilerde % 40'a varan oranlarda, Berry 'Ie Levett (1986) ise 4 ya~1t 'Ie 7 ayhk iki hasta kOpekte C. difficile en­feksiyonu lesplt ettiklerini bildirrneldedirler. EI-Ged 'Ie ark (1989), saghkll 'Ie ishalli kopekleri C. difficile yOnOnden yaptlklan taramada ishalli k6peklerde % 60 orantnda lzole ettiklerini belirtmektedirler. Riley 'Ie ark (1991), sagllkh 'Ie ishalli kOpeklerin % 40'tndan C. difficile izole ettiklerini rapor et­mektedirler. Struble 'Ie arn (1994) ise saghkh ko· peklerden % 18'inde C. dllficile izolasyonu yap­Ilklanni 'Ie izolallann % SO'sinin toksijenik tUrde olduQunu bildirmekledirler. ~rtirossian 'Ie ark (1992), antibiyotik uygulamastnlO C. diffieile izo-

101

Jasyonu Ozerine olan etkisini belirlemek amaclyla. saghkh 'Ie farkll anlibiyotik uyguladtklan 150'~er ko­pegin lekal orneklerini C. diffieile yanOnden ta­radlklartnl, saQllkll kopeklerden etken izore ede­mediklerini, bununla birlikte, anlibiyotik uygulanan kopeklerin 28'inde C. dlfficile izolasyonunu bil­dirmekledirler.

Bu call~mada, yeti~kJn kOpeklerdeki C. dilficile izolasyonu oranlan; eveil kopeklerde 62 omeklen 17'sinde C. difficile pozitil 'Ie ta~lytelhk oranl % 25.95, sokak kopeklennde 49 arneklen 7'sinde po­zitifli 'Ie la~lylethk oranl % 14.98 olarak lespil edildi (Tablo 2). TOm yeti~kjn kopekler dlkkate allOdlglOda 111 ornekten 24'Onde C. difficile izole edilerek. la­~IYlclllk oranr % 21.6 olarak belirlendi (Tablo 2).' Evcil 'Ie sokak kopekleri C. difficile kar­!?lla!?llnldlklannda, eveil kOpeklerde C. difficile bu· lunmalta~IYlclllk oranlannln daha yOksek oldugu be­lirlendi.

Yavru kOpeklerdeki C. diffieile izolasyonu oran­Ian; eveil yavru kopeklerde 32 Omelden 9'unda C. dilficile pozitif 'Ie ta~lylelhk oranl % 28.1, sokak yavru kOpeklerde 37 omekten 6'Slnda C. difficile pa­zitif!i 'Ie ta~IYlelhk oranlan % 19.2 olarak bulundu (Tabla 3). TOm yavru kOpekler dikkate ahndlglnda 69 Omelden 15 Omek C. difficile pozitif bulunarak. ta~lylellik oranlan % 20.3 olarak belirlendi (Tablo 3) . Evcil 'Ie sokak yavru kopekler ka~lla~tlftldtgtnda.

evcil kopek yavrulannda CI. difficile la~IYlelhk oran­lartntn yOksek oldugu belirlendi. Perrin 'Ie ark (1993) sagllkh yeni dogan yavru kOpeklerde 10. hal· laya kadar % 95 oranlnda C. difficile izolasyonu ya­pllabilecegini, aynl populasyonda haftahk olarak yaptlklan kontrol1erle, ta~lylerllk oramm % 67 olarak belirlediklerini bildirmeldedir. Farkll ara~llrtellar 12 ayhga kadar olan hayvanJarda la~rYlclllk oranmm daha yOksek oldugunu belirtmektedirler (Borrelio 'Ie ark 1983, Weber 'Ie ark 1989).

Kedilerde ise 16 Ornegin 4'Onde C. difficile izore edildi 'Ie ta!?IYlclhk orant "/" 25 olarak bulundu (Tablo 5). 9;orrelio va ark (1983), % 30 orantnda. Riley 'Ie arn (1991) ise % 38.1 oranlnda kedilerde C. diificile varllQtnt bildirmektedirler.

Kedi 'Ie kOpekJerin lekal OmekJerinden larkJI oranlarda C. diffieile izolasyonunun yapllmaSlnt, ara~trncllar kultOr tekniklerine 'Ie anlibiyotik kul­lanlmlOa bagll olabilecegine baglamaktadlrlar (Knoop 'Ie ark 1993, Martirossian 'Ie ark 1992, Per­rin 'Ie ark 1993, Riley 'Ie ark 1991).

Insan 'Ie hayvanJardan izole editen C. diffrcite izolatian, Penisilin, Ampisilin, Vankomisin, Tel­rasiklin, Rifamisin ve Melranidazole tam duyarh,

ERGANI.}. HADIMLI

Klindamisin. Sefalosporin'ler. Kloramlenikol va Erit­romlsin'e duyarhhklan d~i~ken ve aminoglikozid grubu antibiyotiklere (Gentamisin, Kanamisin, Ne­omisin, Streptomisin, Lincomisin) ise butunuyle di­ren.-;I; bulunmaktadlrlar (Lewen 1988).

Bu .-;ah~mada ise, kedi ve kOpeklerden izole edilen C. diflicile su~lannln anlibiyoliklere duyarhhk testine gore; Enrofloksasin'e % 100, Ok­sitelrasiktin'e % 100, Oanofloksasin'e % 97.6, Eril­romisln'e % 90.6, Penisilin'e % 85.5, Nit· rofurazoliden'a % 83.7, Amoksisilin'e % 69.7 ve Nalidiksik asil'e % 62.7 duyarll olduklan tespil edil­di (Tablo 6) . Levett (1988) yaptlQI .-;ah~mada, C. difficile su~larl Penisilin'e % 83, Telrasiklin'e % 92, Eritromisin'e % 94, Kloramfenikol'a % 91, Met· ranidazoJ'a % 100, Vankomisin'e % 100, Klin· damisin'e % 91 ve SOlfametoksazol+trimeleprim (Trivelrin),e % 34 oranlnda duyarh bulduklannl bil· dirmekledir. C. diificile enleksiyonlan i.-;in klasik olarak kullanllan Klindamisin ve Metranidazol an· libiyoliklerine allematil olarak Basilrasin ve Van· comisin, Erilromisin verine de Fusidik As;1 kul· lanllabileceQini bildirilmektedir (Levett 1988). Bazl C. diflicile su~lannln Penisilin, Tetrasikl in , Eril­romisin, Klindamisin ve Kloramlenikol'a kar~1 plaz­midlerle diren.-;Iilik kazanabildikleri belirtilmektedir (Knoop ve ark 1993, Levell 1988). Bununla birlikle, .-;e~illi anlibiyolik uygulamalan sonraSI kOpeklerda ishal, pseudomembran6z kolil ve toksikasyonun (Muller ve ark 1987) gorOlmesi ve lekal 6r· neklemelerda daha yOksek oranda C. diflicile izo­rasyonunun yapilmasl (Martirossian ve ark 1992) C. dilficile la~ lylclh!:Jtnln onemli oldu!:Junu gos­larmektedir.

Sonu.-; olarak, kedi ve kOpeklerin toplam 196 lakal slvap orneginden 43'unde C. diHicile izo· lasyonu yapllarak, la~IYlclhk oranlan % 21.9 ola rak belirlenmi~lir. Buna gore: insanlarm C. dilficile en­leksiyonlannda pel hayvanlanmn polansiyel bir ek· zojen bula~ma kayna!:J1 olabileceQi kanaaline va· nlml~llr.

Kaynaklar

AI-Saif. N. and Brazier, J. S. (1996) The distrib\ltion of Clostridium difficile in the environment of South Wales. J. Mecl. Microbiol. 45,2: 133·137.

Allaie. S. S .. Meyer, P. and Dl)'ja. D. (1994) Comparison of two commercially available Enzyme Immunuassay lor detection of Clostridium dillicile in stool specimens. J. Clin. Microbial. . 32. 1, 51·53.

Bauer, . A,W., Kirby, W.M .. Sheris~ J.C. and Turck, M. (1966) Antibiotic susceplibilty testing by a standardized

102

single disk method. Am. J. Cli. Path .• 45:493.

Berry, A.P. and Levett P N (1986) Chronic diarrhoea in dogs associated with Clostridium dillicile infection. Vet. Aec.118.102·103

Bomello, S. P. (1990) The influence 01 the normal flora on Clostridium difficile colonisation of the gul., Ann. Med .• 22.61·67

Borriello. A. P., Honour, P., Turner. T. and Barclay, F. (1983) Household pet as a potential reservoir for Clost· ridium difficile infection. J. Clin. Pathol. 36.84·87.

Boot A .. Angulo. A. F. and Walvoort, H. C. (1989) Clost­ridium difficile·associated typhilitis in spesific patogen free guinepigs in the absence of antimicrobial treatment. Laboratory Animals. 23.203-207.

Buogo. C., Burnens, A. P., Perrin, J. and Nicolet, J. (1995) Presence of Camphylobacter spp .. Clostridium dif­lieile. C. Perlringens and salmonellae in litters of puppis and adult dog in Shelter. Schweiz Arch. Tlerheilkd .. 137,5,165-171.

Cato. E. P .• George. W. L and Finegold. D. (1986) Ber­gey's manual of systematic bacteriology. Volume 2. (Edi­ted by Sneath P H A) Williams&Wilkins, Baltimore, USA.

Chang. J. and Aohwer. A. G. (1991) Clostridium difficile infection in adulls hamsters. Laboratory Animal Science, 41,6.548-552.

Clabots, C. A., Bettin, K. M., Peterson, L R. and Gerding , D. N. (1991) Evaluation of Cycloserine-Cefoxilin-Fructose agar and Cycloserine·Celoxitin· Fructose Broth for re­covery of Clostridium difficile from enviromental sites. J. Clin. Microbiol.. 29,11.2633·2635.

Delmee, M. , Homel, M. and Wauters. L. (1985) Se· rogrouping of Clostridium difficile strains by slide agg­lUtination., J. Clin. Microbiol. 21,3.323-327.

EI·Ged. A.. EI-Bassiouny, D. A., Khalid, A. M.. EI­Aahman, M. A. and Kalab, N. (1989) The prevalence 01 Clostridia in dogs with special reference to its public he­alth importance., Assiut Vet. Med. J., 21, 42, 113-117

Ergani~, 0 (1994) Mikrobiyoloji ve Immunoloji. Saghk Egi· tim EnstitQsu YaYln No. 11, GOnay MatbaaSl, Konya.

Iwen, P. C .• Booth, S. J. and Woods G. L (1989) Com­parison 01 media for screening of diarrheic stools for the recovery of Clostridium diflicile. J. Clin. MicrobioL. 27, 9. 2105·2106.

Johnson, L. L. , McFarland, L. V., Dearing, P., Aalsys. V. and Schoenknecht, F. D. (1989) Identification of Clost­ridium dilficile in stoll specimens by culture-enhanced Gas·Liquid Chromatography. J. Clin. Microbiol.. 27, 10, 2218-2221.

Koneman, E. W., Allen, S. D., Janda, W. M., Schrec­kenberger. P. C. and Winn, W. C. (1992) Color aUas abd textbook of diagnostic microbiology. 4. Edition. J B Up­pincott Company, Philadelphia, USA.

Knoop. F., Owens. M. and Croker, C. {1993) Clostridium

diflicile: Clinical disease and diagnosis., Clin. Microbiol. Aev., 6, 3, 251-265.

Larson, H. E. and Welch, A. (1993) In vitro and in vivo characterisation of resistance to colonisation with Clost· ridium diflicile. J. Vet. Microbiol., 38,103-108.

Levett, P.N. (1986) Clostridium difficile in habitats other than the human gastro-intestinal tract. J . Infect. 12:253-263.

Levett, P. N. (1988) Antimicrobial suspectibility of Clost­ridium dilflcile determined by disk di/lusion and bre· akpoint methods., J. Antimicrobial Chemotherapy, 22,167-173.

Lylerly, D. M., Saum. K. E., McDonald D. K. and Wilkins T. D. (1985) Effects of Clostridium diilicile toxins given intragastrically to animal. Infect. Immun., 47, 2, 349-352.

Marler, L. M., Siders. J. A., Wolters. L. C., Pettlgrew,Y., Skill, B. L. and Allen, S. D. (1992) Comparison 01 five cultural procedures for isola lion 01 Clostridium difficile from stoolS. J. Clin. Microbicl., 30, 2, 514-516.

Martirossian, G., Meisel.Mikolajczyk, F., Slanczak, J., Mierzejewski, J. and Flis. D. (1994) Identilication 01 to­xijenic Clostridium dilficile strains isolated from ali· mentary tract of dogs by PCR., Moo. Dosw. Mikrobiol. , 46,3, :201-206.

Martirossian, G., Sokol·Leszczynska, B., Mierzejewski, J. and Meiset·Mikolajczyk, F. (1992) Occurence of Clost­ridium dilficile in the digestive system of dogs. Med. Dosw. Mlkrobiol. 44,1-2,49-54.

MOtlby, A .. Aronsson, B, D. and Nord, C. E. (1985) Pat­hogenesis and diagnosis of Clostridium dilficile en­terocolitis., Scand. J. Infect. Dis., 46,47-56.

Muller, E .. L., Pill, H. A. and George, W. L. (1987) Prairie dog model for antimicrobial agent·induced Clostridium difficile diarrhea. Infect. Immun., 55,1,198-200.

103

Perrin. J., Buogo. C., Gallusser, A., Burnens, A. P. and Nicolet, J. (1993) Intestinal carriage of Clostridium difficile in neonate dogs. J. Vet. Med. B, 40,222-226.

Ailey, T. (1996) Clostridium difficile: a high-cost no· socomial pathogen .. Culture, 17, 1,2-4.

Riley, T., Adams, J. E., O'Neill, G. L. and Bowman A. A. (1991) Gastrointestinal carriage 01 Clostridium difliclle in cats and dogs attending veterinary clinics., Epidemiol. In· lect., 107,659-665.

Shanholtzer, C. J., Peterson. L. R. , Olson. M. N. and Ger· ding D. N. (1983) Prospective study of Gram·stained stool smears in diagnosis 01 Clostridium dilficile colitis. J. Clin. Microbiol.. 17,5,906·908.

Sahnholtzer, C. J .. Willard, K. E. , Holter, J. J . Olson, M. M., Gerding, D. N. and Peterson, L. R. (1992) Com· parison 01 the VIDAS Clostridium dilfcile Toxin Aim· munoassay with C. ditficile culture and cytotoxin and tatex tests. J. Clin. Microbiol., 30, 7, 1837:1640.

Shoshan. M. S., Florin, I. and Thelestam, M. (1993) Ac· tivation 01 cellular phospholipase A2 by Clostndlum dif· ficile toxin B. J. Cellular Biochemistry, 52,116-124.

Struble, A. L., Tang, Y. J., Kass, P. H'I Gumerlock, P.H., Madewell, B. R. and Silva, J. (1994) Fecal shedding of Clostridium difficile in dogs: a period prevalence survey in a veterinary medical teaching hospital. , J. Vet. Diagn. In· vest., 6,342-347.

TabaQchali, S. and Wilks, M. (1992) Epidemiological as­pects of infections caused by Bacteroides fragilis and Clostridium dilficile. Eur. J. Microbiol. Infect. Dis., 11. II. 1049-1057.

Weber, A. , Kroth, P. and Heil, G. (1989) Untersuchungen zumvorkommen von Clostridium difficile in korproben von hunden und katzen. J. Vet. Med. B., 36,568-576.