İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

44
İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ Danışman Danışman Prof. Dr. Kenan ÇOYAN Prof. Dr. Kenan ÇOYAN MESUT KIRBAŞ MESUT KIRBAŞ Konya-2006 Konya-2006 YÜKSEKLİSANS SEMİNERİ YÜKSEKLİSANS SEMİNERİ

Transcript of İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Page 1: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

İNEKLERDE ALTERNATİF İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS ÖSTRÜS

SENKRONİZASYONU SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİYÖNTEMLERİ

Danışman Danışman

Prof. Dr. Kenan ÇOYANProf. Dr. Kenan ÇOYAN

MESUT KIRBAŞMESUT KIRBAŞ

Konya-2006Konya-2006

YÜKSEKLİSANS SEMİNERİYÜKSEKLİSANS SEMİNERİ

Page 2: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Türkiye’de kültür ırkı hayvan Türkiye’de kültür ırkı hayvan yetiştiriciliği yaygınlaşmasına rağmen, yetiştiriciliği yaygınlaşmasına rağmen, hayvan populasyonu hızla azalmaktadır. hayvan populasyonu hızla azalmaktadır.

Sığırcılıkta, özellikle sevk ve idareye Sığırcılıkta, özellikle sevk ve idareye bağlı nedenlerden dolayı östrüslerin bağlı nedenlerden dolayı östrüslerin zamanında belirlenememesinin sonucu zamanında belirlenememesinin sonucu olarak doğum-yeniden gebe kalma aralığı olarak doğum-yeniden gebe kalma aralığı uzamaktadır. Hayvanların sürekli bağlı uzamaktadır. Hayvanların sürekli bağlı tutuldukları işletmelerde belirtilen konunun tutuldukları işletmelerde belirtilen konunun önemi daha da artmaktadır. Hayvanların önemi daha da artmaktadır. Hayvanların ahır içerisinde bağlı tutularak ahır içerisinde bağlı tutularak yetiştirilmeleri östrüs belirtilerinin yetiştirilmeleri östrüs belirtilerinin saptanamamasına ve östrüsun saptanamamasına ve östrüsun belirlenememesinden dolayı döl verimi belirlenememesinden dolayı döl verimi düşüklüğüne neden olmaktadır. düşüklüğüne neden olmaktadır.

Page 3: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ
Page 4: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

İNEKLERDE SEKSÜEL SİKLUS:İNEKLERDE SEKSÜEL SİKLUS:

Pubertasa ulaşan sağlıklı düve ve Pubertasa ulaşan sağlıklı düve ve inekler gebe kalmadıkları sürece belirli inekler gebe kalmadıkları sürece belirli zaman aralıkları ile tekrarlanan ve dış zaman aralıkları ile tekrarlanan ve dış belirtileri ile de fark edilebilen erkeği belirtileri ile de fark edilebilen erkeği kabul etme davranışları gösteririler. kabul etme davranışları gösteririler. İneklerde bir östrüs döneminden takip İneklerde bir östrüs döneminden takip eden diğer östrüs dönemine kadar geçen eden diğer östrüs dönemine kadar geçen süre östrüs siklusu yada seksüel siklus süre östrüs siklusu yada seksüel siklus olarak tanımlanır. İki östrüs arası süre olarak tanımlanır. İki östrüs arası süre ineklerde ortalama 21 (21±4) düvelerde ineklerde ortalama 21 (21±4) düvelerde ise 20 (20±3) gündür.ise 20 (20±3) gündür.

Page 5: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

ÖSTRUS SİKLUSUÖSTRUS SİKLUSU

Page 6: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ
Page 7: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Östrüs siklusunda fizyoloji ve Östrüs siklusunda fizyoloji ve endokrinolojiendokrinoloji

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 0

Öst

rüs

Öst

rüs

Günler

19

21 gün ve 3 folliküler dalgalı östrüs siklusu

Page 8: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

İNEKLERDE SEKSÜEL İNEKLERDE SEKSÜEL

SENKRONİZASYONSENKRONİZASYON SEKSÜEL SENKRONİZASYON FAYDALARISEKSÜEL SENKRONİZASYON FAYDALARI Tohumlamaları planlanan zamanda Tohumlamaları planlanan zamanda

yapmak,yapmak, Östrüsleri toplulaştırmak,Östrüsleri toplulaştırmak, Suni tohumlama ve embriyo nakli Suni tohumlama ve embriyo nakli

uygulamalarını kolaylaştırmak,uygulamalarını kolaylaştırmak, Sürüde bakım ve beslemeyi Sürüde bakım ve beslemeyi

kolaylaştırmak,kolaylaştırmak, Doğumları istenen zamanda yaptırmak,Doğumları istenen zamanda yaptırmak, Ovulasyon senkronizasyonu+sabit Ovulasyon senkronizasyonu+sabit

zamanlı toh., zamanlı toh., Ekstansif yetiştirmede suni Ekstansif yetiştirmede suni

tohumlamanın etkinliğinin artırılması. tohumlamanın etkinliğinin artırılması.

Page 9: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

SENKRONİZASYON YÖNTEMLERİNİN SENKRONİZASYON YÖNTEMLERİNİN PRENSİPLERİPRENSİPLERİ

a)a) Luteal fazın kısaltılmasıLuteal fazın kısaltılması:: b)b) Luteal fazın uzatılmasıLuteal fazın uzatılması:: c)c) Folliküller gelişimin uyarılmasıFolliküller gelişimin uyarılması::

Page 10: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

ÖSTRUS ÖSTRUS SENKRONİZASYON SENKRONİZASYON

YÖNTEMLERİYÖNTEMLERİ::

• PGF2PGF2 ve Analogların ve Analogların kullanıldığı yöntemler:kullanıldığı yöntemler:

2.1. Tek doz enjeksiyon yöntemi 2.1. Tek doz enjeksiyon yöntemi 2.2. Çift doz enjeksiyon yöntemi 2.2. Çift doz enjeksiyon yöntemi 2.3. Pazartesi-pazartesi yöntemi2.3. Pazartesi-pazartesi yöntemi • Gestagenlerin kullanıldığı Gestagenlerin kullanıldığı

yöntemler:yöntemler: PRİD VE İMPLANTPRİD VE İMPLANT

Page 11: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

ALTERNATİF SENKRONİZASYON ALTERNATİF SENKRONİZASYON

YÖNTEMLERİYÖNTEMLERİ PGF2PGF2 kullanıldığı östrus senkronizasyon kullanıldığı östrus senkronizasyon

yöntemleryöntemler 14 Gün Arayla Çift Doz14 Gün Arayla Çift Doz : :

0. Gün 14. Gün

19. Gün

2x PGF2 protokolü (14 gün)

PGF2

Östrüs takibi ve

S.T.

PGF2

Page 12: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 0

Östrus siklusu

PG,CL regrese etmesi

etkisiz Spontan luteoliz

Etkili

Prostaglandin FProstaglandin F22 (PG)(PG)

Östrüs Östrüs

62

Page 13: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Modified from Stevenson et al., 2000

PG enjeksiyonundan sonraki saatler

% ö

stru

s göst

ere

n inekl

er

0

10

20

30

40

50

0 < 24 36 48 60 72 84 96 108 120 > 120

PG

2 x PG

77Östrus CevabıÇift doz PG Program (14 gün)

Page 14: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

2 x PG (14 gün)2 x PG (14 gün)Yapılan ÇalışmalarYapılan ÇalışmalarYoung (1989);Young (1989);

2 x PGF22 x PGF2 (14 gün) (14 gün) %51 %51 2 x PGF22 x PGF2 (11 gün) %44 (11 gün) %44 Pursley ve ark (1997);

İneklerde %38.9 Düvelerde %74,4

Stevenson ve ark (1999)Stevenson ve ark (1999) Östrüs oranı %55.5, Östrüs oranı %55.5, Konseption oranı %52,2 Konseption oranı %52,2 Gebelik oranı Gebelik oranı %31,7 %31,7

Page 15: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

GnRH kullanıldığı östrus GnRH kullanıldığı östrus

senkronizasyon yöntemleri:senkronizasyon yöntemleri:

Bir östrüs siklusu içerisinde inek Bir östrüs siklusu içerisinde inek ve düvelerde oluşan folliküler dalga ve düvelerde oluşan folliküler dalga sayısı genellikle 2-3 olup, daha az sayısı genellikle 2-3 olup, daha az olarak ta 1 veya 4 folliküler gelişim olarak ta 1 veya 4 folliküler gelişim dalgası görülmektedir. Bir siklusun dalgası görülmektedir. Bir siklusun içerisinde gelişen dalga sayısına etki içerisinde gelişen dalga sayısına etki eden faktörler tam olarak tespit eden faktörler tam olarak tespit edilememiştir. edilememiştir.

Page 16: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 0

öst

rüs

öst

rüs

9

Ovulasyon

Ovulasyon

Östüste Folliküler gelişimÖstüste Folliküler gelişim2 folliküler dalga2 folliküler dalga

İki dalgalı sikluslarda folliküler dalganın ortaya çıkış günleri olarak siklusun 0 ile 4. gün ve 9 ile 11 günler arasında

Page 17: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 0

öst

rüs

öst

rüs

Östüste Folliküler gelişimÖstüste Folliküler gelişim3 folliküler dalga3 folliküler dalga

8

Ovulasyon

Ovulasyon

3 dalgalı sikluslarda folliküler dalganın ortaya çıkış günleri olarak siklusun -0.5 ile 4. gün, 9 ile 12. gün ve 15 ile 16. günler arasında olmaktadır

Page 18: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Luteolizisin senkronizasyonu Luteolizisin senkronizasyonu amacıyla kullanılan PGF2amacıyla kullanılan PGF2 ve ve analoglarına verilecek cevabın yüksek analoglarına verilecek cevabın yüksek olması, uygulama esnasındaki olması, uygulama esnasındaki folliküler dalganın durumuna folliküler dalganın durumuna bağlıdır. Bundan dolayı prostaglandin bağlıdır. Bundan dolayı prostaglandin enjeksiyonu sırasında olgun bir enjeksiyonu sırasında olgun bir korpus luteumun bulunması ve korpus luteumun bulunması ve luteolizisi uyarmadan önce bir GnRH luteolizisi uyarmadan önce bir GnRH analoğu ile folliküler dalganın da analoğu ile folliküler dalganın da senkronize edilmesi ile daha yüksek senkronize edilmesi ile daha yüksek senkronizasyon oranı sağlamaktadır.senkronizasyon oranı sağlamaktadır.

Page 19: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

GnRH ve agonistlerinin; korpus GnRH ve agonistlerinin; korpus luteum yaşam süresini uzatması ve luteum yaşam süresini uzatması ve kısmen korpus luteum’u spontan kısmen korpus luteum’u spontan luteolizis’e karşı koruması, buna bağlı luteolizis’e karşı koruması, buna bağlı olarak ta bazı araştırmacılar GnRH ve olarak ta bazı araştırmacılar GnRH ve Lh etkili hCG’nin östrus Lh etkili hCG’nin östrus senkronizasyonunda senkronizasyonunda kullanılabileceğini ve senkronize kullanılabileceğini ve senkronize edilen hayvanlarda ovulasyon ve edilen hayvanlarda ovulasyon ve gebelik şansının yükseltilmesinde gebelik şansının yükseltilmesinde kullanılabileceğini bildirmektedirler. kullanılabileceğini bildirmektedirler.

Page 20: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ
Page 21: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

1 Ovsynch1 OvsynchSon yıllarda sütçü sığırlarda Son yıllarda sütçü sığırlarda

kullanılan GnRH-PGF2kullanılan GnRH-PGF2 kombinasyonu ile geliştirilen kombinasyonu ile geliştirilen ovulasyonun senkronizasyon ovulasyonun senkronizasyon programıdır. programıdır.

Gn

RH

0. Gün 7. Gün

9. Gün

10. GünS.T.

PG

F2

Gn

RH

16-20 saat4

8

saat

Ovsynch Protokolü

Page 22: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

OvsynchOvsynch

OvulasyonOvulasyon son GnRH’tan son GnRH’tan 24-32.24-32. saatlerde olmaktadır.saatlerde olmaktadır.

TohumlamaTohumlama ise ise 0-32.0-32. saatler saatler arasındaarasında

En iyi sonuç En iyi sonuç 16.16. saatte yapılan saatte yapılan tohumlamalardan alınmıştır.tohumlamalardan alınmıştır.

Page 23: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Tablo 1: İkinci GnRH uygulama saatlerinin karşılaştırılması (Stevenson ve ark 1999)

İnek sayısı (n)

Östrüs tespiti oranı (%)

PGF2 östrüs

arası (h)

Gebelik oranı (%)

GnRH 33 h 68 7 5413 22.1

GnRH 48 h 115 9,1 554,4 35,6

OvsynchOvsynchYapılan ÇalışmalarYapılan Çalışmalar

Page 24: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Tablo 2: Ovsynch ve PGF2 (kontrol grubu) ile senkronize edilen inek ve düvelerde gebelik oranları (Pursley ve ark 1997)

Gebelik oranları (%)

Kontrol grubu Ovsynch grubu P

İnek 38,9 37,8 0,10

Düve 74,4 35,1 0,01

P 0,01 0,10

OvsynchOvsynchYapılan ÇalışmalarYapılan Çalışmalar

Page 25: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Tek ve ark (2001)Tek ve ark (2001) hCG+ PGF2hCG+ PGF2+GnRH +GnRH %58.9 %58.9 gebelikgebelik GnRH + PGF2GnRH + PGF2+ hCG + hCG %48,7 %48,7 gebelikgebelik

Martinez ve ark (2002)Martinez ve ark (2002) GnRh yerine pLH kulanmışlar ve GnRh yerine pLH kulanmışlar ve

%43,8%43,8 gebelik elde etmişler gebelik elde etmişler Çoyan ve ark (2003)Çoyan ve ark (2003)

GnRH+ PGF2GnRH+ PGF2+GnRH +GnRH %80%80 gebelik gebelik hCG+ PGF2hCG+ PGF2+GnRH +GnRH %70%70 gebelik gebelik

OvsynchOvsynchYapılan ÇalışmalarYapılan Çalışmalar

Page 26: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

2 Cosynch2 Cosynch Ovsynch metoduna benzer bir Ovsynch metoduna benzer bir

senkronizasyon metodudur. Ovsynch’ten senkronizasyon metodudur. Ovsynch’ten farkı 9. gün yapılan GnRH enjeksiyonu ile farkı 9. gün yapılan GnRH enjeksiyonu ile beraber tohumlama yapılır. beraber tohumlama yapılır.

Gn

RH

0. Gün

7. Gün

10. Gün

Gn

RH

ve S.T

.

PG

F2

60-6

4

saat

Cosynch Protokolü

Page 27: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Tablo 2: 6-7 Günlük Cosynch gruplarının karşılaştırılması (Martinez ve ark 2002).

Gruplar n Östrüs oranı % Gebelik oranı %

6 günlük cosynch

61 24,6 52,4

7 günlük cosynch 50 26 52,0

CosynchCosynchYapılan ÇalışmalarYapılan Çalışmalar

Page 28: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

3 3 SelectsynchSelectsynch Ovsynch programında olduğu gibi son Ovsynch programında olduğu gibi son

GnRH uygulmaz ve östrüs takibine göre GnRH uygulmaz ve östrüs takibine göre tohumlamalar yapılır.Tohumlama için tohumlamalar yapılır.Tohumlama için hayvanlar 120 saat (5 gün) gözlem hayvanlar 120 saat (5 gün) gözlem yapılarak östrüs belirtilerini gösteren yapılarak östrüs belirtilerini gösteren tohumlanır.tohumlanır.

Gn

RH

0. Gün 7. Gün 12. Gün

Östrüs takibi veS.T.P

GF

2

Selectsynch Protokolü

Page 29: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Stevenson ve ark (1999)Stevenson ve ark (1999) Östrüs gösterme ve tohumlama oranı Östrüs gösterme ve tohumlama oranı

%82%82 Konseption oranını %35,8 Konseption oranını %35,8 Gebelik oranını ise %25,6Gebelik oranını ise %25,6

Kaya ve ark (1999)Kaya ve ark (1999) Gebelik oranı %60 Gebelik oranı %60

Bülbül (2004)Bülbül (2004) Östrüs oranı %96 Östrüs oranı %96 gebelik oranı %62.5 gebelik oranı %62.5

SelectsynchSelectsynchYapılan ÇalışmalarYapılan Çalışmalar

Page 30: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

4 Heatsynch4 Heatsynch

Heatsynch protokolü; 0. gün Heatsynch protokolü; 0. gün GnRH enjeksiyonu, 7. gün PGF2GnRH enjeksiyonu, 7. gün PGF2 enjeksiyonu ve bir gün sonra enjeksiyonu ve bir gün sonra Östrodiol Östrodiol CypiyonatCypiyonat (ÖCP) enjeksiyonu (ÖCP) enjeksiyonu yapılmaktadır. Tohumlama ise ÖCP yapılmaktadır. Tohumlama ise ÖCP enjeksiyonundan 42-50 saat sonra enjeksiyonundan 42-50 saat sonra yapılmaktadır. ÖCP nin uygulanması yapılmaktadır. ÖCP nin uygulanması ile pozitif feedbek etkiden dolayı LH ile pozitif feedbek etkiden dolayı LH salınımını uyararak ovulasyonun salınımını uyararak ovulasyonun oluşmasını sağlayabilmesidir. oluşmasını sağlayabilmesidir.

Page 31: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Gn

RH

0. Gün 7. Gün 8. Gün 10. Gün

S.T

.

Ö. B.PGF2 24

sa

at

42

-5

0

saat

Heatsynch protokolü (Ö.B.=Östrodiol Benzoat)

HeatsynchHeatsynch

Page 32: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Progesteronların kullanıldığı Progesteronların kullanıldığı yöntemleryöntemler

Controlled İnternal Drug Controlled İnternal Drug

Releasing (CIDR)Releasing (CIDR) Genel olarak kullanım prosedürü Genel olarak kullanım prosedürü 7 veya 8 gündür. Uzaklaştırmadan 1 7 veya 8 gündür. Uzaklaştırmadan 1 gün öncesi luteolitik etki için PGF2gün öncesi luteolitik etki için PGF2 enjeksiyonu uygulanır. Bunun enjeksiyonu uygulanır. Bunun yanında bazı östrüs senkronizasyon yanında bazı östrüs senkronizasyon protokolleriyle de kombine edilerek protokolleriyle de kombine edilerek kullanılmaktadır. Martinez ve ark kullanılmaktadır. Martinez ve ark (2002) yaptıkları çalışmada CIDR ile (2002) yaptıkları çalışmada CIDR ile ovsynch ve cosynch programlarını ovsynch ve cosynch programlarını birleştirmişlerdir. birleştirmişlerdir.

Page 33: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

0. Gün 7. Gün 12 GünCIDR takılması

Östrüs takibi veS.T.

PGF2

6. GünCIDR çıkartılması

CIDR uygulama protokolü

CIDRCIDR

Page 34: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

PT = Polyestrus TailW = Kanatların yapışmasıA = Aplikatör P = İtici

CIDRCIDR

Page 35: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

PT = Polyestrus TailA = Aplikatör

CIDRCIDR

Page 36: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

A = Applikatör V = VaginaCX = CervixU = Uterus

CIDRCIDR

Page 37: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

V = VaginaCX = CervixU = Uterus

CIDRCIDR

Page 38: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Ryan ve ark (1995) Ryan ve ark (1995) CIDR + PGF2CIDR + PGF2 %46,6 %46,6 CIDR + Ö.BCIDR + Ö.B %60,5 %60,5 CIDR + GnRHCIDR + GnRH %57,9 %57,9

Kontrol Kontrol %60,1 gebelik oranları bulunmuştur%60,1 gebelik oranları bulunmuştur. . Martinez ve ark (2002)

İneklerde Cosynch %45,1 Cosynch+CIDR %42,9,

Düvelerde Cosynch %39,1 Cosynch+CIDR %68 Ovsynch %37,5 Ovsynch+CIDR %64,7 oranında gebelik elde etmişlerdir

CIDRCIDRYapılan ÇalışmalarYapılan Çalışmalar

Page 39: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

4- Presenkronizasyon: 4- Presenkronizasyon: Sabit zamanlı tohumlamanın kullanıldığı Sabit zamanlı tohumlamanın kullanıldığı

östrüs senkronizasyon programlarından önce östrüs senkronizasyon programlarından önce presenkronizasyon uygulamasının amacı, presenkronizasyon uygulamasının amacı, hayvanın senkronizasyon başlangıcında erken hayvanın senkronizasyon başlangıcında erken yada orta luteal dönemde olmasını sağlamaktır. yada orta luteal dönemde olmasını sağlamaktır. Pre senkronizasyon uygulaması ile gebelik Pre senkronizasyon uygulaması ile gebelik oranın artırılabileceği vurgulanmaktadır oranın artırılabileceği vurgulanmaktadır

Presenkronizasyon için kullanılan Presenkronizasyon için kullanılan yöntemlerden bazıları: yöntemlerden bazıları:

14 gün arayla 2 kez PGF214 gün arayla 2 kez PGF2 uygulamasıdır, uygulamasıdır,PGF2PGF2 enjeksiyonundan 12-14 gün sonra enjeksiyonundan 12-14 gün sonra

yapılan GnRH enjeksiyonundan 7 gün sonra 3. yapılan GnRH enjeksiyonundan 7 gün sonra 3. PGF2PGF2 uygulaması yapılır. Son PGF2 uygulaması yapılır. Son PGF2 enjeksiyonu takiben ovsynch uygulanıyorsa 48. enjeksiyonu takiben ovsynch uygulanıyorsa 48. saat sonra GnRH uygulaması, bundan 12-16 saat sonra GnRH uygulaması, bundan 12-16 saat sonra sabit zamanlı tohumla veya cosynch saat sonra sabit zamanlı tohumla veya cosynch uygulanıyorsa 3. gün (60.-66. saatlerde) uygulanıyorsa 3. gün (60.-66. saatlerde) tohumlamayla birlikte son GnRH uygulaması tohumlamayla birlikte son GnRH uygulaması yapılır.yapılır.

Page 40: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Tablo 6: Pre ve post senkronizasyon sonucu sabit zamanlı tohumla gebelik sonuçları (Dejarnette ve Marshall 2003)

Post senkronizasyon yöntemi

Ovsynch (%) Cosynch (%)

Presenkronizasyon yöntemi

PGF2 + PGF2 29 23

PGF2 + GnRH 28 21

Page 41: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

5 Resenkronizasyon:5 Resenkronizasyon: Ultrosonografi ile gebeliğin teşhisi Ultrosonografi ile gebeliğin teşhisi

tohumlamadan sonra 20.-25. günler tohumlamadan sonra 20.-25. günler arasında yapılabilmektedir. Rutin arasında yapılabilmektedir. Rutin gebelik muayeneleri ile tohumlamadan gebelik muayeneleri ile tohumlamadan sonra mümkün olan erken ve doğru sonra mümkün olan erken ve doğru yapılan gebelik muayenesi karlı ve yapılan gebelik muayenesi karlı ve avantajlıdır. Böylece gebe olmayan avantajlıdır. Böylece gebe olmayan hayvanların tespiti yapılmakta ve bu hayvanların tespiti yapılmakta ve bu hayvanların tekrar tohumlayabilmek için hayvanların tekrar tohumlayabilmek için yöntemler geliştirilmiştir. yöntemler geliştirilmiştir. Tohumlamadan sonra gebe kalmayan Tohumlamadan sonra gebe kalmayan hayvanları tekrar tohumlayabilmek için hayvanları tekrar tohumlayabilmek için yeniden senkronize etmek için hazırlan yeniden senkronize etmek için hazırlan programlara resenkronizasyon programlara resenkronizasyon programları denir.programları denir.

Page 42: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

30. Gün gebelik Ul. Mua.30. Gün gebelik Ul. Mua.(444582)(444582)

Yavru suları

embriyo

Page 43: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

Bunun için değişik yöntemler Bunun için değişik yöntemler uygulanmaktadır. Bunlardan bir tanesi uygulanmaktadır. Bunlardan bir tanesi senkrozine edilip tohumlanan hayvanlara 18 senkrozine edilip tohumlanan hayvanlara 18 gün sonra bir progesteron preperatı takılarak gün sonra bir progesteron preperatı takılarak (PRID, İmplant veya CIDR) 25 gün bu (PRID, İmplant veya CIDR) 25 gün bu preperat uzaklaştırılarak aynı gün ültrason preperat uzaklaştırılarak aynı gün ültrason ile gebelik kontrolü yapılır. Gebe olmadıkları ile gebelik kontrolü yapılır. Gebe olmadıkları tespit edilen hayvanlara PGF2tespit edilen hayvanlara PGF2 uygulanır. uygulanır. Böylece hayvan tekrar senkronize Böylece hayvan tekrar senkronize edilmektedir. İstenirse PGF2edilmektedir. İstenirse PGF2 enjeksiyonun enjeksiyonun 48 saat sonra GnRH enjeksiyonu ile 48 saat sonra GnRH enjeksiyonu ile ovulasyon da senkronize edilerek 12 – 18 saat ovulasyon da senkronize edilerek 12 – 18 saat sonra sabit zamanlı tohumlama sonra sabit zamanlı tohumlama yapılabilmektedir. Böylece hayvanlar sürekli yapılabilmektedir. Böylece hayvanlar sürekli olarak kontrol altında tutulmaktadır.olarak kontrol altında tutulmaktadır.

Page 44: İNEKLERDE ALTERNATİF ÖSTRÜS SENKRONİZASYONU YÖNTEMLERİ

SONUÇ:SONUÇ:

Sonuç olarak Sonuç olarak işletmelerdeki işletmelerdeki hayvanlardan yılda bir hayvanlardan yılda bir yavru almak ve doğum-yavru almak ve doğum-gebe kalma süresini gebe kalma süresini kısaltmak için, sabit kısaltmak için, sabit zamanlı tohumlama zamanlı tohumlama yöntemleri ile de yöntemleri ile de zaman ve işgücünden zaman ve işgücünden tasarruf sağlamak için tasarruf sağlamak için östrüs senkronizasyon östrüs senkronizasyon yöntemlerinden yöntemlerinden yaralanmak yaralanmak gerekmektedir.gerekmektedir.