hellenic way · ΒΕΚΚΕΡΙΟΣ, ΕΛΛ. ΑΝΕΚΔΟΤΑ ―Όγδοος μην εστί...

Ο τιτάνιος αγώνας των τρισμέγιστων προγόνων μας θα πρέπει να είναι ο αλάνθαστος οδηγός

μας και μια αστείρευτη πηγή δύναμης και θέλησηςΤο ένδοξο Εικοσιένα περισσότερο από ποτέ σήμερα το έχουμε πιο πολύ ανάγκη για εμψύχωση

και κουράγιοΤους ατρόμητους και ανίκητους ελευθερωμάχους ήρωες μας πρέπει να τους κουβαλούμε μέσα

μας και να τους ζητάμε να γίνουν οι απαράμιλλοι οδηγοί και σημαιοφόροι μαςΔυστυχώς η ευμάρεια και η άμετρη καλοπέραση και ο αχαλίνωτος ευρωπαϊσμός μας μας αλ-

λοίωσε και μας ξέφτισε και επίσης μας λίγνεψε και στέγνωσε την αγάπη μας προς την πατρίδα και μας αποξένωσε

Στο αντίκρισμα της γαλανόλευκης και τιμημένης σημαίας μας δεν δακρύζουμε και ούτε καν μας κυριεύουν πατριωτικά αισθήματα υπερηφάνειας και αξιοπρέπειας

Το να είμαστε ευρωπαίοι δεν σημαίνει ότι αυτόματα παύουμε να αγαπούμε και να τιμούμε και να είμαστε και υπερήφανοι για την πατρίδα μας

εις οιωνος αριστος αμυνεσθai περι γλωσσης

Η ΑΡΧΑΙΑ ΨΥΧΗ ΖΕΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΑΘΕΛΗΤΑ ΚΡΥΜΜΕΝΗ Κ ΠΑΛΑΜΑΣ

εαρινη ισημερια

2019 τευχοσ

82ον

Συνέχεια στην σελίδα 13

χρονογράφημα

Το Δράμα και το Θάμα του ΄21

hellenic wayΕ π ο χ ι α κ ή Ε φ ημ ε ρί δ α το υ Σ υ νδέ σ μ ο υ Ε λ λ ή ν ω ν amp Φι λ ε λ λ ή ν ω ν Κ α να δ ά

Συνέχεια στην σελίδα 6 Συνέχεια στην σελίδα 10

ΑΡΠΟΚΡΑΤΙΩΝ ΛΕΞΙΚΟ― Ανθεστηριώνbull Όγδοος μην ούτος παρrsquo Αθηναίοις

ΣΟΥΪΔΑΣ ΛΕΞΙΚΟ―Ογδοος μην εστι παρrsquo Αθηναίοις

ΒΕΚΚΕΡΙΟΣ ΕΛΛ ΑΝΕΚΔΟΤΑ―Όγδοος μην εστί παρ΄ΑθηναίοιςΟ Ανθεστηριών είναι ο πρώτος μήνας της Ανοίξεως του

κλίματος στην Αττική και ο μήνας όπου οι πρώτοι βολβοί των ανθέων αρχίζουν να εμφανίζονται και νrsquo ανοίγουν

Στη σειρά κατάταξεως των μηνών στο Ιερό Σεληνιακό Αττικό ημερολόγιο προηγούνταν του Ελαφηβολιώνος

ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΔΕΙΠΝΟΣΟΦΙΣΤΑΙ 811 334a― Κατά δε τον Ανθεστηριώνα και Ελαφηβολιώνα λέ-

γουσιν οι επιχώριοι διότι πέμπει η βόλβη

ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΔΕΙΠΝΟΣΟΦΙΣΤΑΙ 811 334f― Πρότερον μεν ουν φασι τους την Απολλωνίαν Ελα-

φηβολιώνος τα νόμιμα συντελείν τοις τελευτήσασι νυν δε Ανθεστηριώνος

Ακολουθούσε αμέσως μετά τον ΓαμηλιώναΣΥΛΛΟΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΓΡΑΦΩΝ ΑΡ71

ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΩΝΜΗΝ ΙΕΡΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥΗ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ

Συμπολίτισσες και συμπολίτες του Άργους Δεν έχω την τιμή να είμαι πολίτης της πανάρχαι-ας και πανένδοξης πόλης σας αλλά σαν πολίτης της κοινής και ενιαίας πατρίδας μας της Ελλά-δας είμαστε όλοι συμπολίτες

Εκδηλώσεις σαν κι αυτή είναι άξιες συγχαρητηρίων και ολόθερμης υποστήριξης από κάθε Έλληνα πολίτη που αισθά-νεται έμπλεος από τα ελληνικά δημοκρατικά ιδεώδη Εκδηλώ-σεις σαν κι αυτή μετριάζουν τον αθηναϊκό υπερσυγκεντρωτι-σμό και προάγουν τον ελληνικό πολυκεντρισμό Με τον όρο laquoπολυκεντρισμόςraquo εννοώ την αρχαία ελληνική συνήθεια να είναι κάθε πόλη ελληνική και ένα κέντρο παραγωγής πολιτι-σμού Βέβαια κατά την αρχαία εποχή πολύ συχνά όπως είναι γνωστό οι τότε πόλεις έρχονταν σε εμφύλιες διαμάχες και μάλιστα σε πολεμικές αντιπαραθέσεις με κορυφαία αντιπα-ράθεση τον ολέθριο Πελοποννησιακό Πόλεμο που στάθηκε και η αρχή του τέλους της δημοκρατίας και της ελληνικής πολιτιστικής παραγωγής

Ευτυχώς οι νεότεροι Έλληνες κατάλαβαν όχι και τόσο

Τα Συντάγματα της Επανάστασης του 1821

Τα Συντάγματα της Επανάστασης του1821 ndash Αλέξανδρος Κόντος Φιλόλογος Δρ Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Παρισίων Πρακτικά Ά Συνεδρίου Αργειακών Σπουδων laquoΤο Άργος κατά τον 19ο αιώναraquo

εύκολα και όχι χωρίς εμφύλιες διαμάχες πάλι πως ενωμένοι και συνθέτοντας ένα ενιαίο διοικητικά κράτος θα οργάνωναν πιο εποικοδομητικά τη ζωή του Ελληνικού Έθνους Έτσι κάθε ελληνική περιοχή που κήρυσσε τον πόλεμο κατά του όποιου κατακτητή Τούρκου ή Άγγλου ή Ιταλού δε διεκδικούσε την ίδρυση ενός αυτόνομου ελληνικού κράτους αλλά την ένωση με τη μητέρα Ελλάδα Αυτό όμως δε σημαίνει πως η πολιτι-στική παραγωγή θα πρέπει να συγκεντρώνεται στην Αττική Κάθε πόλη της Ελλάδας κάθε χωριό θα πρέπει να καταβάλλει πάντα κάθε προσπάθεια να γίνει ένα κέντρο παραγωγής πο-λιτισμού με βάση τον πολυποίκιλο ελληνικό πολιτισμό Και κάθε Ελληνίδα πολίτισσα και κάθε Έλληνας πολίτης όσο μπορεί θα πρέπει να ενισχύει αυτή την προσπάθεια σrsquo οποιο-δήποτε μέρος της Ελλάδας κι αν γίνεται αυτή Με βάση αυτό το σκεπτικό δέχθηκα την τιμή που μου κάνατε να με καλέσετε να μιλήσω στην πόλη σας και δηλώνω από αυτό το βήμα πως θα συμβάλλω πάντα στο νεοελληνικό πολιτιστικό πολυκεντρι-σμό Μια και τον θεωρώ εκτός από τα άλλα και βάση της Δημοκρατίας

Κάθε χρόνο στις 25 Μαρτίου τιμούμε και γιορτά-ζουμε τον ξεσηκωμό των υπόδουλων Ελλήνων κατά του Τούρκου δυνάστη για ελευθερία και αυτοδιάθεση Εκ των πραγμάτων είναι η πιο σημαντική ημερομηνία στην ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας ως αφετηρία της εθνικής παλιγγενεσίας

Τι συνέβη άραγε στις 25 Μαρτίου του 1821 και την έχουμε αναδείξει ως την ημέρα της εθνικής μας εορτής Τίποτα απολύτως λένε οι ιστορικοί Ή σχεδόν τίποτα για να είμαστε ακριβείς πέρα από κάποιες αψιμαχίες Κανένα σπουδαίο πολεμικό γεγονός που να δικαιολογεί αυτή την επιλογή Ούτε καν η ύψωση του λαβάρου της Μονής της Αγίας Λαύρας και η ορκωμοσία των παλληκαριών από τον Πα-λαιών Πατρών Γερμανό

Χρόνια πολλά Ελλάδα μου Ζήτω η 25 Μαρτίου 1821


25η Μαρτίου 1821(Στέλιος Σπεράντσας)

Ακρίτα στης Ευρώπης τους πυλώνεςη Μοίρα σrsquo έχει τάξει Μάννα Ελλάδα

τη λευτεριά να διαφεντεύεις στους αιώνεςΧαρά σου όταν Φειδίες με λαμπεράδα

στη γη σου πελεκούνε Παρθενώνεςκι Αισχύλοι ανάβουν θεία ανέσπερη λαμπάδα

Κι ως στάθηκες ψηλά στο μετερίζι

με ορμή που ξεπερνούσε και του ανέμουτο κοφτερό έσυρες σπαθί σου που σπιθίζει

Και φώναξες τρανά laquoΚαιρός πολέμουΜε ανθούς του ονείρου η γη ξαναγεμίζει

Ανάστα τώρα με την άνοιξη λαέ μουraquo

hellenic way Spring Equinox 2019 2

Ελληνικός δρόμοςHellenic Way

wwwhellenicwaycomΕκδότηςΠολιτιστικός Σύνδεσμος

Ελλήνων amp Φιλελλήνων ΚαναδάPublisher Cultural Association of Hellenes

amp Philhellenes of Canada1010 Broadview Avenue Suite 901

Toronto Ontario M4K 2R8 Tel 416 425-5728

Συντάσσεται από επιτροπή Editor Media Committee of the

CAHPC Άρθρα σύμφωνα με το πνεύμα της εφημερίδας είναι ευπρόσδεκτα αλλά η δημοσίευση τους εναπόκειται στη συντακτική επιτροπή Οι επιστολές θα πρέπει να φέρουν το πλήρες όνομα του αποστολέα αλλά μπορούν να δημοσιευθούν μόνο τα αρχικά του εάν αυτό επιθυμεί ο αποστολέας Τα άρθρα δεν επιστρέφονται

We welcome submis-sion of articles in the spirit of the news-paper but publication is at the discretion of the editing committee Letters should bear the full name of the sender but only their initial may be pub-lished if they so wish No articles will be returned

Ευχαριστήριο Ευχαριστούμε όλους τους φίλους και συνεργάτες που έχουν βοηθή-σει για την έκδοση της εφημερίδας μας Ιδιαίτερα ευχαριστούμε τα περι-οδικά laquoΕλληνική Αγωγήraquo laquoΕνδοχώ-ραraquo laquoΔαυλόςraquo laquoΙχώρraquo laquoΕλληνική Διεθνής Γλώσσαraquo και γενικά όλα τα έντυπα που τόσο πρόθυμα μας έχουν επιτρέψει την αναδημοσίευση άρθρων τους τόσο σημαντικών για τον Ελληνισμό

Πολιτιστικός Σύνδεσμος Ελλήνων και Φιλελλήνων Καναδά

bull Το παρόν τεύχος κυκλο-φόρησε σε 3000 φύλλαbull Η επόμενη έκδοση στοΘερινό Ηλιοστάσιο

Προς τον

Hellenic Way1010 Broadview Ave Suite 901Toronto On M4K 2R8

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ SUBSCRIPTION COUPON

Παρακαλώ εγγράψετε με ως συνδρομητή στον laquoελληνικό δρόμοraquoκαι ταχυδρομήστε το έντυπο στην παρακάτω διεύθυνση

Please include me as a subscriber for the Hellenic Way and to mail me the publication to the address below

Name_______________________________________________

Address_____________________________________________

Tel ____________________________Fax ________________

E-mail address________________________________________

I am enclosing $ _______________________________________

Ο θυμόσοφος και αλάν-θαστος λαός μας λέει πως lsquolsquo ο κλέφτης και ο ψεύτης τον πρώτο χρόνο χαίρεταιrsquorsquo ή πάλι ο lsquolsquo ο θεός αγαπάει τον κλέφτη αλλά αγαπάει και τον νοικοκύρηrsquorsquo

Θα αναρωτιέστε πού το πάω

Μα πού αλλούΣτο μέγα θαύμα του αγί-

ου φωτόςΑσφαλώς και το ακούσα-

τε Εδώ ο κόσμος βούιξεΟι άθεοι και οι αντίχρι-

στοι πανηγυρίζουνΤο αρχιερατείο μας κο-

ρόιδευε όλο αυτό το διάστη-μα και μας το παρουσίαζε σαν μέγα θαύμα ενώ στην πραγματικότητα είναι ένα απλό σπιρτοάναμμα ή αν προτιμάτε μια θαυμαστή φαρσοκωμωδία ολκής

Εκατοντάδες χιλιάδες προσκυνητές κάθε χρόνο κάνουν το ταξίδι της ζωής τους στους lsquolsquoαγίους τό-πουςrsquorsquo με αποκορύφωμα να βρεθούν στον πανάγιο τάφο και να πάρουν το lsquolsquoάγιο φωςrsquorsquo από τα χέρια του Πατριάρχη που ήταν ο αποδέχτης του θαύματος του lsquolsquoαγίου φωτόςrsquorsquo

Για όλους αυτούς τους μυριάδες laquoχατζήδεςraquo ήταν προσκύνημα ζωής και ψυχι-κής ανάτασης

Οι αδιαμφισβήτητες μαρτυρίες των πρωταγω-νιστών δεν αφήνουν περι-θώρια αμφισβήτησης της απάτης που διενεργούσαν οι εκάστοτε Πατριάρχες

Το 1118μχ ο Άραβας κυρίαρχος Σαλάχ Ελ Ντιν παραχώρησε στους ορθόδο-ξους μοναχούς τα προσκυ-νήματα των Αγίων Τόπων

Ο Ελ Ντιν όρισε ότι laquoο Πατριάρχης των Ελλήνων θα είναι ο κύριος του Πα-νάγιου τάφου και αυτός θα παίρνει το άγιο φως από τον Τάφο και θα το μοι-ράζει στους Ναζωραίους (χριστιανούς)raquo

Βέβαια εδώ θα πρέπει να τονίσουμε πως οι καθολικοί ήταν οι πρώτοι διδάξαντες της μεγάλης απάτης

Εμείς δεν πανηγυρίζου-με για την αποκάλυψη του ψευτοθαύματος και ειλι-κρινά λυπούμεθα αφάντα-στα για όλους αυτούς που πόνεσαν και περιπαίχτηκαν από τους επιτήδειους θεο-μπαίχτες

Συμμεριζόμαστε τα συ-ναισθήματα όλων αυτών των εξαπατημένων πιστών

Μια σπάνια σύμπτωση θα υπάρ-ξει το βράδυ της Τετάρτης 20 Μαρ-τίου καθώς η εαρινή ισημερία που σηματοδοτεί αστρονομικά την αρχή της άνοιξης σχεδόν θα συ-μπέσει με την τρίτη και τελευταία υπερ-σελήνη ή υπερπανσέληνο του φετινού έτους

Μια σπάνια σύμπτωση θα υπάρ-ξει το βράδυ της Τετάρτης 20 Μαρ-τίου καθώς η εαρινή ισημερία που σηματοδοτεί αστρονομικά την αρχή της άνοιξης σχεδόν θα συ-μπέσει με την τρίτη και τελευταία υπερ-σελήνη ή υπερπανσέληνο του φετινού έτουςΦέτος η εαρινή ισημερία θα συμ-βεί τα μεσάνυχτα της Τετάρτης (στις 2358 ώρα Ελλάδας) ενώ λίγο αργότερα στις 0343 ώρα Ελ-λάδας της Πέμπτης θα λάβει χώρα μια νέα υπερπανσέληνος Το 2019 υπάρχουν τρεις υπερπανσέληνοι όλες στους πρώτους μήνες του έτους και δεν θα υπάρξει άλλη έως το τέλος της χρονιάς (είχαν προη-γηθεί άλλες δύο στις 21 Ιανουαρίου και 19 Φεβρουαρίου)

Με την εαρινή ισημερία θα αρχίσει και επίσημα η Άνοιξη του 2019 στην Ελλάδα και γενικότερα στο βόρειο ημισφαίριο στο οποίο ανήκει και η χώρα μας Αντίστρο-φα στο νότιο ημισφαίριο θα ξε-κινήσει το φθινόπωρο Μετά τις 20 Μαρτίου η μέρα θα μεγαλώνει συνεχώς σε βάρος της νύχτας έως το θερινό ηλιοστάσιο ενώ το αντί-στροφο θα συμβαίνει στο νότιο ημισφαίριο

Οι ισημερίες -η εαρινή και η φθινοπωρινή- καθορίζουν την έναρξη της άνοιξης και του φθι-νοπώρου ενώ τα ηλιοστάσια -το

θερινό και το χειμερινό- προσδιο-ρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού και του χειμώνα αντίστοιχα Η άνοιξη δεν έχει σταθερή ημερομη-νία έναρξης και η πρώτη μέρα της ποικίλει ανάμεσα στις 19 (πιο σπά-νια) στις 20 (συνήθως) και στις 21 Μαρτίου ανάλογα με το έτος

Για μια ακόμη χρονιά φέτος θα συνεχιστεί η ανεπαίσθητη συρρί-κνωση της διάρκειας της Άνοιξης η οποία θα είναι πιο σύντομη κατά σχεδόν ένα λεπτό της ώρας σε σχέση με πέρυσι Εδώ και χιλιάδες χρόνια η Άνοιξη μικραίνει στο βό-ρειο ημισφαίριο και ότι χάνει το κερδίζει σε διάρκεια το καλοκαίρι

Η διάρκεια της άνοιξης μειώ-νεται περίπου ένα λεπτό της ώρας κάθε χρόνο ενώ ο χειμώνας μει-ώνεται σχεδόν κατά μισό λεπτό ετησίως Αντίστροφα η διάρκεια του καλοκαιριού μεγαλώνει με ετή-σιο ρυθμό ενός λεπτού (που χάνει η άνοιξη) ενώ του φθινοπώρου αυξάνει κατά μισό λεπτό (που χάνει ο χειμώνας) Έτσι όσο περνάνε τα χρόνια το καλοκαίρι μεγαλώνει σε βάρος της άνοιξης και το φθινόπω-ρο σε βάρος του χειμώνα

Από την άλλη ενώ από αστρο-νομική άποψη η άνοιξη αρχίζει με την εαρινή ισημερία στην πραγμα-τικότητα -όπως έχουν διαπιστώσει οι επιστήμονες που μελετούν το πε-ριβάλλον- εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής η φύση εισέρχεται όλο και πιο πρόωρα στον ανοιξιάτικο κύκλο της Μια αμερικανική επι-στημονική μελέτη συμπέρανε ότι η εποχή της άνοιξης έρχεται όλο και πιο νωρίς στον πλανήτη μας και πουθενά δεν είναι αυτό τόσο αισθητό όσο στο Βόρειο Πόλο και γενικότερα στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη

Στις αρκτικές περιοχές η άνοιξη έρχεται έως και 16 μέρες νωρίτε-ρα από ότι πριν δέκα χρόνια Οι επιστήμονες βάσισαν τα συμπερά-σματά τους σε μια σειρά από φαι-νόμενα όπως οι μεταναστεύσεις των πουλιών η άνθιση των φυτών η εμφάνιση των φύλλων των δέ-ντρων κα

Όσον αφορά την Υπερ-Σελήνη ή υπερπανσέληνο συμβαίνει όταν υπάρχει πανσέληνος και ταυτόχρο-να η τροχιά του φεγγαριού το φέρ-νει πιο κοντά στη Γη (περίγειο) με αποτέλεσμα ο δορυφόρος του πλα-νήτη μας να φαίνεται μεγαλύτερος και πιο φωτεινός από ότι συνήθως

Η Σελήνη ακολουθεί μια ελ-λειπτική τροχιά και η απόσταση της από τον πλανήτη μας δεν είναι σταθερή Η μέση απόσταση Γης-Σελήνης είναι περίπου 384400 χι-λιόμετρα αλλά αυξάνεται κατά 5 περίπου στο απόγειο και μειώνεται κατά 5 στο περίγειο Ο όρος Υπερ-Σελήνη ή σούπερ-Σελήνη δεν είναι επιστημονικός αλλά μάλλον δημιουργήθηκε από αστρολόγους

Εαρινή ισημερία Έρχεται η σούπερ υπερπανσέληνος

ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΕΣΕΩΣ ΤΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

του ΗΛΤσατσόμοιρου

Η Αποκρυπτογράφησις των σημασιών

των 24 Γραμμάτων του Αλφαβήτου


Ω

Το γράμμα Ω εισήχθη επισήμως εις Αθήνας επί του άρχοντος Ευκλείδου (403 πχ) Κατά τους χρόνους του Αδριανού (μεταξύ 117- 138 μχ ) εισήχθη το εν τω νυν σχήματι Ω δηλ ΟΟ και ούτω το σχή-μα δηλοί την αξίαν του γράμματος ως διπλού ή μακρού Ο

Ο Πλάτων δίδει την πληροφορία ότι laquoτω γαρ laquoουraquo αντί του laquoοοraquo εχρώμεθαraquo εχρη-σιμοποιούσαμε το laquoΟΥraquo αντί του laquoΟΟraquo laquoΚρατύλοςraquo 420 b Στον διάλογό του laquoΘε-αίτητοςraquo (205 c) στις αναλύσεις των σημα-σιών laquoόλονraquo laquoμέροςraquo κλπ τονίζει ότι και το laquoσύνθετο θα μπορούσε να είναι κάποια μορφή νέα και αδιαίρετηraquo laquoμία τις ιδέα αμέριστος συλλαβή αν είηraquo

Ας σταθούμε όμως και στις μεταβολές του ΟΟ ΟΥ Ω στις διαλέκτους διότι και εξ αυτών θα αντλήσουμε χρήσιμα συμπε-ράσματα Στους Αιολείς και Δωριείς πχ τα δύο ΟΟ ή Ο μακρόν αντικαθίστατο διά του ΟΥ πχ αντί Οορανοί Μοόσα κοόρος έχουμε Ουρανοί Μούσα κούρος με την οποία γραφή παρέμειναν και συνέχισαν να εκφέρωνται Επίσης στη Δωρική τα δύο ΟΟ γίνονται ενίοτε Α (μακρόν) όπως πχ προότος ndash πράτος θεοορός ndashθεαρός Ακόμη στην Αιολική τα δύο ΟΟ ενίοτε γίνονται

Κατά την ανά-λυσι του γράμματος Ο

(μακρόν ή βραχύ) ετό-νισα την σημασία του ως

συμβόλου του χώρου στον οποίο ίσταται τι ή τον οποίο

καταλαμβάνει laquoκάποιο πράγ-μαraquo Ετόνισα δε ακόμη ότι και ως εικαστικό σύμβολο (κύκλος) συμπίπτει με το laquoστρογγύλευ-μαraquo το οποίο κάνουμε στο στό-μα μας προκειμένου να το εκ-φέρουμε Επίσης υπενθυμίζω όσα έγραψα για τα ηχητικά και οπτικά ερεθίσματα τα ανήκοντα στον υπο-

στασιακό ανθρώπινο χώρο

laquoΙΑ ΗΩ Ω ΥΙΕ ΑΕΙ ΕΙraquo laquoΌπως η αυγή γιε μου να είσαι πάνταraquo

ελληνικός δρόμος Εαρινή Ισημερία 2019 3

Το περιστατικό της Αγίας Λαύρας είναι ένας εθνικός μύθος Τον οφείλουμε στον γάλλο περι-ηγητή και ιστορικό Φρανσουά Πουκεβίλ (1770-1838) ο οποίος συνέγραψε την τετράτομη Ιστορία της Αναγεννήσεως της Ελλάδος (1824) Η ιστορία διαδόθηκε από στόμα σε στόμα αλλά και μέσω του πίνακα Ο Όρκος της Αγίας Λαύρας (1851) του σημαντικού έλληνα ζωγράφου Θεόδωρου Βρυζάκη (1814-1878)

Άλλωστε και ο ίδιος ο Παλαιών Γερμανός δεν αναφέρει λέξη για το περιστατικό στα απομνη-μονεύματά του Είναι ιστορικά εξακριβωμένο ότι εκείνη την ημέρα δεν βρισκόταν στη Μονή της Αγίας Λαύρας αλλά στην Πάτρα όπου όντως όρ-κισε τους επαναστάτες της περιοχής στην Πλατεία του Αγίου Γεωργίου

Η επέτειος να γιορτάζουμε τον εθνικό ξεσηκω-μό στις 25 Μαρτίου καθιερώθηκε στις 15 Μαρτί-ου 1838 από τον βασιλιά Όθωνα προκειμένου να συνδεθεί με το εκκλησιαστικό γεγονός του Ευαγγε-λισμού της Θεοτόκου Ήταν και επιθυμία του Αλέ-ξανδρου Υψηλάντη και της Φιλικής Εταιρείας να συνδεθεί η έναρξη της επανάστασης με μια μεγάλη εκκλησιαστική εορτή για να τονωθεί το φρόνημα των υπόδουλων Ελλήνων

Στην πραγματικότητα η Επανάσταση δεν ξε-κίνησε στις 25 Μαρτίου 1821 αλλά λίγες μέρες νωρίτερα στην Πελοπόννησο μία περιοχή με συ-μπαγείς ελληνικούς πληθυσμούς και μικρή στρα-τιωτική παρουσία των Τούρκων Ο στρατιωτικός και πολιτικός διοικητής της Πελοποννήσου (Μόρα Βαλεσί) Χουρσίτ Πασάς βρισκόταν στα Γιάννινα για να εξοντώσει τον Αλή Πασά ο οποίος είχε αυτονομηθεί από την Υψηλή Πύλη Πριν από την αναχώρησή του ο Χουρσίτ είχε λάβει διαβεβαιώ-σεις από τους προεστούς του Μοριά ότι οι φήμες που κυκλοφορούσαν για τον επικείμενο ξεσηκωμό των ραγιάδων ήταν ανυπόστατες

Αχαιοί και Μανιάτες ερίζουν για το ποιος έρι-ξε την πρώτη τουφεκιά του εθνικού ξεσηκωμού Στις 21 Μαρτίου αρχίζει η πολιορκία των Καλα-βρύτων από τον Σωτήρη Χαραλάμπη και τους Πετμεζαίους Είναι η πρώτη πολεμική ενέργεια της Επανάστασης και θα λήξει νικηφόρα μετά από πέντε ημέρες

Στις 23 Μαρτίου οι Μανιάτες υπό την αρχηγία του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και τη συνεπικουρία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη καταλαμβάνουν την Καλαμάτα και με διακήρυξή τους κάνουν γνωστό στη διεθνή κοινότητα τον ξεσηκωμό των Ελλήνων Την ίδια ημέρα οι άνδρες του Αντρέα Λόντου θέ-τουν υπό τον έλεγχό τους τη Βοστίτσα (σημερινό Αίγιο) ενώ επαναστατικός αναβρασμός επικρατεί στην Πάτρα Από την Κωνσταντινούπολη με προ-ορισμό το Άγιο Όρος αναχωρεί ο Σερραίος έμπο-ρος και φλογερός πατριώτης Εμμανουήλ Παππάς προκειμένου να ξεκινήσει την Επανάσταση στη Μακεδονία

Η 23η Μαρτίου είναι ο πρώτος σημαντικός σταθμός του εθνικού αγώνα και θα μπορούσε κάλ-λιστα να είχε πάρει τη θέση της 25ης Μαρτίου στο εορταστικό καλαντάρι της χώρας μας

Την ίδια ημέρα οι άνδρες του Αντρέα Λόντου θέτουν υπό τον έλεγχό τους τη Βοστίτσα (ση-μερινό Αίγιο) ενώ επαναστατικός αναβρασμός επικρατεί στην Πάτρα Από την Κωνσταντι-νούπολη με προορισμό το Άγιο Όρος αναχωρεί ο Σερραίος έμπορος και φλογερός πατριώτης Εμμανουήλ Παππάς προκειμένου να ξεκινήσει

την Επανάσταση στη Μακεδονία

Το 1822 η προσωρινή κυβέρνηση που είχε έδρα την Κόρινθο αποφάσισε να εορταστεί η επέ-τειος της Επανάστασης μαζί με το Πάσχα (2 Απρι-λίου παλ ημ) Ο εορτασμός έγινε στην Κόρινθο με στρατιωτική πομπή πανηγυρική δοξολογία και κανονιοβολισμούς όπως περιγράφει ο Γερμανός εθελοντής Striebeck που την παρακολούθησε

Κατά τον συγγραφέα Δ Φωτιάδη και άλλους ως εθνική γιορτή πριν το 1838 θεωρούνταν η 1η Ιανουαρίου ημερομηνία κατά την οποία ψηφί-στηκε από την 1η Εθνοσυνέλευση της Πιάδας (Παλιάς Επιδαύρου) το 1ο Ελληνικό laquoΣύνταγμαraquo ήτοι laquoΠροσωρινό Πολίτευμαraquo Πιστεύεται λοιπόν πως η αλλαγή της ημερομηνίας laquoη εθνική γιορτή έχανε τον πολιτικό και επαναστατικό χαρακτήρα και έπαιρνε θρησκευτική απόχρωσηraquo με ότι συ-νεπαγόταν κάτι τέτοιο για τις διεκδικήσεις περί δημοκρατικότητας και συντάγματος Η ιστορικός Χρ Κουλούρη που ερεύνησε τους εορτασμούς τύπου εθνικής εορτής από το 1834 και μετά δεν περιλαμβάνει σrsquo αυτές την 1η Ιανουαρίου αλλά έξι ημερομηνίες σχετιζόμενες με τη βασιλική οικογέ-νεια Κυριότερη εορτή πριν την καθιέρωση της 25 Μαρτίου ήταν η 25 Ιανουαρίου επέτειος της απο-βίβασης του Όθωνα στη Ναύπλιο (1833)

Πρώτος ο Παναγιώτης Σούτσος πρότεινε το 1834 την καθιέρωση εορτασμού της Ελληνικής Επανάστασης την 25η Μαρτίου αναφέροντας ότι ήταν η μέρα γενίκευσης της επανάστασης στην Πελοπόννησο και αναγέννησης της Ελλάδας σε υπόμνημα το οποίο ο Ιωάννης Κωλέττης υπέβαλε στον Όθωνα ως πρόταση σχεδίου νόμου

Το 1836 τιμήθηκε η 25η Μαρτίου σε συνδυ-ασμό με τα Καλάβρυτα και τον Π Πατρών Γερ-μανό με χάλκινο μετάλλιο που κόπηκε με την ευκαιρία του γάμου του βασιλιά Όθωνα και της Αμαλίας Σε αυτό εικονίζεται η θρυλική σκηνή με τον Γερμανό να κρατά υψωμένη σημαία και σταυρό και δύο ένοπλους αγωνιστές σε κίνηση ορκωμοσίας ή χαιρετισμού Φέρει την επιγραφή laquoΘΕΟΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΜΟΥ ΚΑΙ ΥΨΩΣΩ ΑΥΤΟΝ ndash ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ 25 ΜΑΡΤ 1821raquo (το απόφθεγμα είναι από την Έξοδο ιεrsquo 3) Η άλλη όψη του μεταλλίου εικονίζει τον Γερμανό

Η επίσημη διακήρυξη των επαναστατών προς τις ξένες κυβερνήσεις έγινε με προκήρυξη της laquoΜεσσηνιακής Γερουσίαςraquo την 25 Μαρτίου 1821 Η 253 λογίζεται ως αρχή της Επανάστασης σε δικαστικό έγγραφο της Προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδος του 1823 όπου το laquoΕπαρχικόν Κριτήριον Τριπολιτζάςraquo (είδος δικαστικού οργάνου) αναφέρει ότι laquoη αποστασία ηκολούθησε εις τας 25 Μαρτί-ουrdquo

Ωστόσο κατά τον πρώτο εορτασμό της επετεί-ου το 1838 από τους ξένους πρέσβεις και προσω-πικό πρεσβειών απουσίασαν από την εορτή μόνο αυτοί της Ρωσίας και της Αυστρίας με τους υπαλ-λήλους τους

Ο εορτασμός της επετείου καθιερώθηκε στις 15 Μαρτίου 1838 με το Βασιλικό Διάταγμα 980 15(27)-3-1838 από την Κυβέρνηση του Όθωνα προκειμένου να συνδεθεί με το εκκλησιαστικό γεγονός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Ήταν και επιθυμία του Αλέξανδρου Υψηλάντη και της Φιλικής Εταιρείας να συνδεθεί η έναρξη της επα-νάστασης με μια μεγάλη εκκλησιαστική εορτή για



Συνέχεια από την σελίδα 1


Ηhellip ΘΕΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΑΣ Ανδρέας Κωνσταντινίδης ΒΑ ΜΑ

25η Μαρτίου ndash εορτή της Ελληνικής ελευθερίας Την εορτή αυτή όμως κατόρ-θωσαν να την αμαυρώσουν οι laquoιερωμένοιraquo μας επειδή τη συνέζευξαν με τον υποτιθέμενο laquoευαγγελισμό της θεοτόκουraquo Ηhellip laquoδιπλή γιορτήraquo Δηλαδή ένα συνονθύλευμα ελευθε-ρίας καιhellip θεοκρατίας Ναι ελευθερία και δημοκρατία τουhellip laquoάγιουraquo πνεύματος των laquoιερών ευαγγελίωνraquo και των χριστιανικών laquoθαυμάτωνraquo Και ο Ελληνικός λαός χαμένος μέσα στο σκοτάδιhellip Αντί για ήρωες τον Ηρα-κλή τον Αχιλλέα τον Περικλή τον Σωκράτη και τον Αριστοτέλη ndash οι οποίοι δόξασαν την Ελλάδα μας ndash έχουμε για ήρωες τον σταυρωμέ-νο Ιησού τους διάφορους laquoάγιουςraquo και τουςhellip laquoΤρεις Ιεράρχεςraquo οι οποίοι έθαψαν την Ελλά-δα μας Ναι ελευθερία από την Οθωμανοκρα-τία αλλά όχι από τηhellip Βυζαντινοκρατία

Η τραγική σύζευξη ndash το εγκληματικό

συνονθύλευμα θα έλεγα ndash της ελευθερίας και της δημοκρατίας με τη θεοκρατία είναι πασιφανώς η αιτία για τα τεράστια κοινωνι-κοπολιτικά και οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα μας Και η πάλαι ποτέ προ-χριστιανική και ένδοξη Ελλάδα μας η οποία πρόσφερε το φως του κλασσι-κού πολιτισμού σε ολόκληρη την οικουμένη δεν δύναται να ανέλθει στα σύγχρονα υψηλά επίπεδα της πνευματικής κοινωνικοπολιτικής και οικονομικής ανάπτυξης ndash τα οποία επίπεδα απολαμβάνουν σήμερα ορισμένες Ευρωπαϊ-κές και άλλες αναπτυγμένες χώρες ndash ενόσω η Ελληνική μας Παιδεία βρίσκεται στοhellip έλεος των laquoΤριών Ιεραρχώνraquo ndash δηλαδή ενόσω είναι θεοκρατική Και εξηγώ

Το επίθετο laquoιερόςraquo ndash σύμφωνα με το λεξικό της Ελληνικής γλώσσας ndash σημαίνει laquoο ανήκων ή αναφερόμενος στον θεό ή τη λατρεία του και γενικά τη θρησκείαraquo Νοουμένου λοι-πόν ότι ο θεός και τα laquoιεράraquo θεωρούνται από τους πιστούς ως τέλεια και αμετάβλητα ndash ναι όπως τα laquoιερά ευαγγέλιαraquo οι laquoιερές εικόνεςraquo η laquoΙερά Σύνοδοςraquo κλπ ndash αυτό συνεπάγεται ότι η Ελληνική Παιδεία η οποία γονατίζει μπρο-στά στα πόδια των laquoΤριών Ιεραρχώνraquo αποκτά και αυτή ιερότητα και γίνεται τέλεια και αμετά-βλητη ndash είτεhellip θεοκρατική

Εμείς όμως οι Έλληνες απόγονοι του μεγάλου φιλόσοφου Ηράκλειτου γνωρίζουμε ότι laquoτα πάντα ρειraquo Τίποτα δεν είναι τέλειο και τίποτα δεν είναι αμετάβλητο Η πρόοδος βρί-σκεται σε συνεχή και ατέρμονηhellip πρόοδο Η laquoτέλειαraquo θρησκεία των Εβραίων για παράδειγ-μα δεν άρεσε πολύ στον ευλαβή Εβραίο Ιησού και αποκαλούσε τους Εβραίους laquoιεράρχεςraquo υποκριτές ndash και προσπάθησε να laquoαναμορφώ-σειraquo την Εβραϊκή θρησκεία του Μετέπειτα οι οπαδοί του Ιησού τον αποκάλεσαν laquoΜεσσίαraquo και laquoΧριστόraquo και δημιούργησαν τη καινούρια θρησκεία του χριστιανισμού Μετά ήρθε ο Μωάμεθ ο οποίος απέρριψε τα laquoιεράraquo βιβλία των Εβραίων και των Χριστιανών και έγρα-ψε το laquoιερόraquo Κοράνι του Ναι τα laquoιεράraquo και laquoόσιαraquo μιας θρησκείας γίνονται ταhellip ανθρώπι-να σκουπίδια μιας άλλης θρησκείας Και προ-χωρώντας ένα βήμα πιο πέρα ndash και εξετάζοντας τη σημερινή εποχή μας ndash βλέπουμε ότι οι κοινωνίες οι οποίες αγκάλιασαν τη σύγχρονη επιστημονική γνώση τη τεχνολογία και την ηθική είναι πνευματικά κοινωνικοπολιτικά και οικονομικά αναπτυγμένες ενώ οι θεοκρατικές κοινωνίες είναιhellip υπανάπτυχτες

Ναι είναι ζήτημα πολιτισμού καιhellip γνώσης ndash δηλαδή πνευματικής ανάπτυξης και επιστημονικής γνώσης Από τον πανάρχαιο καιρό που ο άνθρωπος ζούσε στη ζούγκλα και στα σπήλαια έχουν αλλάξει πάρα πολλά πράγ-ματα Ο άνθρωπος πια δεν τρέχει κυνηγημένος για να ξεφύγει από τα λιοντάρια τα φίδια τους διαβόλους και τουςhellip θεούς αλλά έχει πετά-ξει στους ουρανούς καιhellip κυνηγά τα αστέρια Είναι αδιανόητο για τον σημερινό μορφωμένο άνθρωπο να γονατίζει μπροστά στα laquoάγιαraquo πνεύματα στους laquoπαντογνώστεςraquo θεούς και στουςhellip σοφούς laquoιεράρχεςraquo τους οποίους δό-ξαζαν οι πρωτόγονοι ημιάγριοι καιhellip αμαθείς άνθρωποι

Δεν εισηγούμαι ότι οι laquoΤρείς Ιεράρχεςraquo (Ιωάννης Χρυσόστομος Βασίλειος Μέγας Γρηγόριος Ναζιανζηνός) ήσανhellip ηλίθιοι Για την εποχή που έζησαν ήσαν laquoμορφωμένοιraquo Κατά τη διάρκεια των χρόνων που πέρασαν όμως ndash από τους πρώτους μετά-χριστιανικούς αιώνες μέχρι σήμερα ndash οι ανθρώπινες γνώσεις έχουν εμπλουτιστεί καταπληκτικά Οι φυσικές επιστήμες δεν έκαναν μόνο τεχνολογικά θαύ-ματα (διαστημόπλοια ηλεκτρονικούς υπολο-γιστές μηχανοποίηση της χειρονακτικής εργα-σίας laquoέξυπναraquo τηλέφωνα κλπ) επιπρόσθετα μάς έχουν διδάξει πάρα πολλά για τη γύρω μας φύση ndash δεν φοβόμαστε πια τους διαβόλους τον laquoόφιraquo και τιςhellip σκιές μας Επιπρόσθετα οι κοινωνικές επιστήμες μας έχουν διδάξει την ερμηνεία της ανθρώπινης ψυχολογίας και των μηχανισμών της ανθρώπινης κοινωνίας ndash κα-θώς και των πολύπλοκων δεσμών μεταξύ των δύο Αυτά είναι πράγματα τα οποία αγνοούσαν οιhellip σεβαστοί τρεις ιεράρχες και το γεγονός αυτό τους καθιστά αν όχι αμαθείς τουλάχι-στονhellip ημιμαθείς ndash και ακατάλληλους γιαhellip δάσκαλους μας

Επιπλέον ndash και αυτή είναι η σημα-ντικότερη αδυναμία και η αιτία απαξίωσης των laquoΤριώνraquo κατά τη γνώμη μου ndash είναι ότι δίδασκαν τους πιστούς να γονατίζουν και να προσεύχονται στον πανάρχαιο θεό του Μωυσή και στονhellip laquoΜεσσίαraquo του Αυτό ndash και μόνο αυτό ndash εξουδετερώνει παντελώς οποιαδήποτε πιθανή σχέση των παπάδων με τον ανυπέρβλη-το προ-χριστιανικό Ελληνικό πολιτισμό Ο Ελληνικός κλασσικός πολιτισμός ανέβλυσε μέσα από τη διαλεκτική τη πολυφωνία και τη δημοκρατία ενώ η διδασκαλία των παπάδων είναι laquoιεράraquo θεοκρατική και φυσιολογικά δικτατορική ndash ανεπίδεκτη διαλεκτικής συζή-τησης αναμόρφωσης εμπλουτισμού καιhellip εξέλιξης

Είναι εδώ που αντιλαμβανόμαστε ότι οι θρησκείες πρέπει να γονατίζουν μπροστά στη γνώση και τη παιδεία και όχι η παιδεία μπροστά στις θρησκείες Ενώ η παιδεία πρέ-πει να είναι επιδεκτική της νέας σύγχρονης γνώσης η θρησκεία και τα laquoιερά ευαγγέλιαraquo της παραμένουν για πάνταhellip ιερά ndash και αμε-τάβλητα Οι θρησκείες δεν εξαρτώνται από τη λογική παρά μονάχα από τη πίστη Για τις θρησκείες η λογική είναιhellip παράλογη Η μάνα Γη είναι laquoαμαρτωλήraquo Η ανθρώπινη σωτηρία είναι τα σύννεφα του ουρανού και τα χριστια-νικάhellip laquoθαύματαraquo Ναι Είναι πιθανόν να υπάρχουν παπάδες οι οποίοι αναγνωρίζουν το γεγονός ότι καμιά θρησκεία δεν θα επιζήσει για πάντα ndash μέχρι τηhellip Δευτέρα Παρουσία Η πα-γκόσμια ιστορία μας διδάσκει ότι με το πέρα-σμα του χρόνου όλα τα laquoιεράraquo και τα laquoόσιαraquo

των διάφορων θρησκειών καταλήγουν σταhellip μουσεία Εδώ όμως δεν θα επιπλήξω κανέ-να γιαhellip υποκρισία Επιλέγω να κρίνω τους παπάδες μας ωςhellip αμαθείς ndash τοποθετούν τη πίστη πιο ψηλά από τη γνώση Και αυτή είναι η όντως εγκληματική τροχοπέδη της Ελληνικής Παιδείας Μια παιδεία η οποία στηρίζεται στη πίστη αντί στη γνώση δεν έχει το δικαίωμα να αποκαλείται σύγχρονη παιδεία Μια παιδεία η οποία στηρίζεται στη θρησκεία και στους laquoΤρεις Ιεράρχεςraquo ίσως να έχει το δικαίωμα να αυτοαποκαλείται laquoθρησκευτική παιδείαraquo και laquoχριστιανική παιδείαraquo αλλά ουδόλως έχει το δικαίωμα να αυτοαποκαλείται laquoΕλληνική Παι-δείαraquo ndash είτε απλώς σύγχρονη Παιδείαhellip

Οι προ-χριστιανοί Έλληνες πρόγονοι μας γνώριζαν ότι οι άνθρωποι δεν κατορθώ-νουν τίποτα με τις γονυκλισίες και τις προσευ-χές Και για το λόγο αυτό ποτέ δεν γονάτιζαν Και όταν όρθιοι προσεύχονταν στη θεά της σοφίας έλεγαν επίσης laquoσυν Αθηνά και χείρα κίνειraquo Οι προ-χριστιανοί Έλληνες ήσαν φιλό-σοφοι ndash δεν ήσανhellip προφήτες και laquoιεράρχεςraquo Γνώριζαν πως μόνο ο ανθρώπινος αγώνας οδηγεί σε επιτυχίες και κατορθώματα Ο Ελ-ληνικός κλασσικός πολιτισμός θεμελιώθηκε πάνω στη γνώση και όχι πάνω στη πίστη Ναι χρειαζόμαστε γνώση όχι πίστη Γνώση γνώ-ση γνώση ndash φως

Ναι η εορτή της Ελληνικής ελευθερίας ndash η 25η Μαρτίου Τηhellip υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια ndash αλυσοδεμένοι στα κελεύσματα στα laquoευαγγέλιαraquo και τη θρησκεία των laquoάγιωνraquo καιhellip πορφυρογέννητων Βυζαντινών αυτο-κρατόρων Φτου να μη βασκαθούμε Ναι έχουμε ντροπιάσει τις Ελληνικές ρίζες μας Περισσότερα στο ποίημα μου που ακολουθεί

ΤΟ ΦΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ

Το φως είναι η αιώνια αλλαγήτο σκοτάδι είναι η αιώνια laquoαλήθειαraquo

Το φως είναι η κοινωνική γνώσητο σκοτάδι είναι η laquoθεϊκήraquo πίστη

Το φως είναι το ζωντανό σήμερατο σκοτάδι είναι το νεκρό χθες

Το φως είναι ο ανθρώπινος αγώναςτο σκοτάδι είναι η γονυκλισία

Το φως είναι το σταθερό βήματο σκοτάδι είναι η ακινησία

Το φως είναι οι αχτίδες του ήλιουτο σκοτάδι είναι το μυστήριο του laquoθεούraquo Το φως είναι η δημοκρατίατο σκοτάδι είναι η θεοκρατία

Το φως είναι ο ατελής άνθρωποςτο σκοτάδι είναι ο τέλειος laquoάγγελοςraquo

Το φως είναι η επιστημονική αλήθειατο σκοτάδι είναι η laquoάγιαraquo αλήθεια

Το φως είναι η αγκάλη της μάνας Γηςτο σκοτάδι είναι ο ουράνιος laquoπαράδεισοςraquo

Το φως είναι να κτίζεις βιβλιοθήκεςτο σκοτάδι είναι να κτίζεις εκκλησιέςhellip

Ανδρέας Κωνσταντινίδης

τα παντα ρει και ουδεν μενει και τα παντα ψυχην ειναι πληρη ηρακλειτοσ


Συνέχεια από την σελίδα 3Ο όπως όρα ndashαντί όορα ( ώρα) και επίσης αντί του Υ τίθενται δύο ΟΟ όπως χελοόνη (χελώνη) αντί χελύνη κλπ Στην Ιωνική αντί των δύο ΟΟ (Ω) το Α πχ άανθρωπος (ώνθρωπος)- άνθρωπος ώριστος-άριστος Κατά την ανάλυσι του γράμματος Ο (μα-κρόν ή βραχύ) ετόνισα την σημασία του ως συμβόλου του χώρου στον οποίο ίστα-ται τι ή τον οποίο καταλαμβάνει laquoκάποιο πράγμαraquo Ετόνισα δε ακόμη ότι και ως εικαστικό σύμβολο (κύκλος) συμπίπτει με το laquoστρογγύλευμαraquo το οποίο κάνουμε στο στόμα μας προκειμένου να το εκφέρου-με Επίσης υπενθυμίζω όσα έγραψα για τα ηχητικά και οπτικά ερεθίσματα τα ανήκο-ντα στον υποστασιακό ανθρώπινο χώρο Ο άνθρωπος ndash έλεγα ndash διά φωνής η οποία δεν απαιτεί τριβή πίεσι ή διακοπή της laquoανά-σαςraquo σε κάποιο σημείο του φωνητικού δια-δρόμου όπως και διά κινήσεων των μελών ή μέλους του σώματος του (εκφραστικών) δηλώνει έκπληξι θαυμασμό οργή χαρά λύπη έρωτα αρπακτικότητα κα

Αυτές οι ανθρώπινες εκδηλώσεις (φωνές και κινήσεις) -έλεγα- είναι περίπου laquoκοινά σήματαraquo των ανθρώπων όλων των περι-οχών της γης και αναγνωρίζονται σχεδόν όμοια από όλους (γέλιο-κλάμα ndashοργή κα) διότι και πάλι υπάρχει ένας φυσικός δεσμός ανάμεσα στο σημαινόμενο και στο σημαί-νον δεσμός που εδημιούργησε την laquoκοινή ακουστική και οπτική αντίληψιraquo

Τέλος η απόλυτη ελευθερία εκδηλώσεως των ανθρωπίνων υποστασιακών καταστά-σεων δικαιολογεί εκφραστική εναλλαγή του ενός φωνήεντος δι` ενός άλλου χωρίς εξ αυτής να βλάπτεται το νοηματικό σήμα διότι εντάσσεται εντός των χαρακτηριστι-κών εκδηλώσεων της α ή της β υποστα-σιακής εκρήξεως πχ κλάμα γέλιο οργή κλπ Εάν δηλαδή ο άνθρωπος γελά με το laquoΧΑΧΑraquo ή laquoΧΙ ΧΙraquo ή laquoοοοraquo δεν παύει να δείχνη ότι γελάndashκαι αυτό είναι αρκετό Αυτή η αυθόρμητη επιλογή στους ήχους Α Ε Ι ΟΥ και ακόμη η έντασι χροιά διάρ-κεια δίδουν μια ποικιλία εννοιών η οποία ακολουθούμενη από εκφραστικές κινήσεις αποδίδει τις επιθυμίες ή τις καταστάσεις του πομπού ndashανθρώπου

Ο συνδυασμός τέλος των υποστασια-κών ήχων και κινήσεων με την μίμησι των ήχων και των εικόνων του περιβάλλοντος τον άνθρωπο χώρου επέτυχε τον σχηματι-σμό των φθόγγων με σημασία οι οποίοι απέβησαν τα αρχέγονα ονόματα των πραγ-μάτων Ας επιστρέψω όμως και πάλι στο

Τέλος η απόλυτη ελευθερία εκδηλώσεως

των ανθρωπίνων υποστα-σιακών καταστάσεων δικαιο-

λογεί εκφραστική εναλλαγή του ενός φωνήεντος δι` ενός άλλου χω-

ρίς εξ αυτής να βλάπτεται το νοημα-τικό σήμα διότι εντάσσεται εντός των χαρακτηριστικών εκδηλώσεων της α ή της β υποστασιακής εκρή-ξεως πχ κλάμα γέλιο οργή κλπ Εάν δηλαδή ο άνθρωπος γελά με το laquoΧΑΧΑraquo ή laquoΧΙ ΧΙraquo ή laquoοοοraquo δεν παύει να δείχνη ότι γελάndashκαι αυτό είναι

αρκετό


Η λέξη aποκριά προέρχεται από το Βυζαντινό ldquoαποκρέωrdquo που

σημαίνει αποχή από το κρέας Το ίδιο επίσης σημαίνει και η Λατινική λέξη ldquoΚαρνεβάλεrdquo Οι απόκριες έχουν προέλευση Θρα-κική και προέρχονται από τη λατρεία του Θεού του κρασιού και του κε-φιού αλλά και της ζωής και της ανα-παραγωγής του Διονύσου

Ο Διόνυσος είχε μαζί του τους Σάτυρους και τους Σειλινούς οι οποίοι έβαζαν στα κεφάλια τους στεφάνι από κισσό φορούσαν μάσκες και ντύνονταν με δέρματα ζώων Οι λάτρεις του Διόνυσου ζαλισμένοι από το κρασί του Βάκχου χυδαιολογούσαν θορυβούσαν και χόρευαν Η κωμωδία και η σάτιρα αναπτύ-χθηκαν σταδιακά κατά τις Διονυσιακές αυτές τελετές Οι Διονυσιακές και Βακχικές αυτές γιορτές είχαν σχέση με το τέλος του χειμώνα και τον ερχομό της άνοιξης συμβόλιζαν δε την εποχή που η γη ldquoξυπνάrdquo από την χειμερία νάρκη και αναγεννάται Για τους αρχαίους λαούς ο κύ-κλος αυτός της αναγέννησης της φύσης είχε σχέση και με τις ανθρώπινες ψυχές και συμ-βολίζονταν με το φόρεμα της μάσκας

Τα Ανθεστήρια

Οι θρακικές αυτές τελετές αναμιγνύονται τον 7ο με 6ο πΧ αιώνα με την αθηναϊκή γιορτή των Ανθεστηρίων Οι γιορτές γίνονταν κατά την ενδέκατη δωδέκατη και δέκατη τρίτη ημέρα του μηνός Ανθεστηρίων του δικού μας δηλαδή Φεβρουαρίου

Η πρώτη ημέρα λεγόταν ldquoΠιθοιγίαrdquo η δεύτε-ρη ldquoΧόεςrdquo και η τρίτη ldquoΧύτροιrdquo Την πρώτη ημέρα έκαναν σπονδές στον Διόνυσο με ένα μείγμα κρασιού και την ευχή το καινούργιο κρασί να είναι αβλαβές Τη δεύτερη ημέρα πίστευαν ότι άνοιγαν πύλες του Άδη και ότι οι νεκροί ανέβαιναν στον πάνω κόσμο Η δεύτε-ρη ημέρα χωριζόταν σε δύο μέρη στον ιερό γάμο του Διονύσου στην ιερογαμία όπου τον Διόνυσο αντιπροσώπευε συμβολικά ο άρχο-ντας βασιλιάς στεφανωμένος με φύλλα και φορώντας μάσκα και στις ldquoΧόεςrdquo τους αγώ-νες οινοποσίας δηλαδή Ο νικητής επιβρα-βευόταν από τον βασιλιά με ένα ασκί γεμάτο κρασί και στεφάνι από πράσινα φύλλα

Η τρίτη μέρα των Ανθεστηρίων ήταν αφιερω-μένη στους νεκρούς κάτι που διασώζεται έως σήμερα μέσω του Χριστιανισμού καθώς το πρώτο Σάββατο της Σαρακοστής είναι αφιε-ρωμένο στους νεκρούς και ονομάζεται ldquoψυ-χοσάββατοrdquo Γίνονταν θυσίες και πρόσφεραν την ldquoπανσπερμίαrdquo στον ψυχοπομπό και χθό-νιο Ερμή ένα παρασκεύασμα από σπόρους δημητριακών και όσπριων αντίστοιχο με τα σημερινά κόλλυβα Η πανσπερμία προσφέ-ρονταν στους νεκρούς που πίστευαν ότι τους επισκέπτονταν για να συμμετάσχουν στα γεύ-ματα Η αναπαράσταση των νεκρών γινόταν φορώντας μάσκες και χορεύοντας έξαλλα Η γιορτή τέλειωνε με την φράση ldquoφευγάτε ψυ-χές των νεκρών τα ανθεστήρια τελείωσανrdquo

Τα Σατουρνάλια

Τον δεύτερο αιώνα μΧ οι Βακχικές γιορτές εισήχθησαν στην Ρώμη ονομάστηκαν ldquoΣα-τουρνάλιαrdquo προς τιμήν του Σατούρνου του Κρόνου δηλαδή και άρχιζαν στις 17 Δεκεμ-βρίου Αρχικά τελούνταν θυσίες στον ναό του Θεού ακολουθούσε γεύμα και διάφορες λαϊκές εκδηλώσεις και διασκεδάσεις Κατά τη διάρκεια των γιορτών αυτών υπήρχε πλή-ρη κατάλυση των κοινωνικών κανόνων οι δούλοι ελευθερώνονταν μπορούσαν και δια-κωμωδούσαν τους αφέντες τους και φόραγαν τα ρούχα τους Από τους δούλους εκλέγονταν διά κλήρου ένας βασιλιάς που κυβερνούσε προσωρινά τον παράλογο και ανάποδο κόσμο της αποκριάς που συμβόλιζε την Χρυσή επο-χή του Κρόνου όπου όλοι οι άνθρωποι ήταν ίσοι Το έθιμο τελικά αν και καταπολεμήθηκε από την εκκλησία λόγω της εθνικής καταγω-γής του επικράτησε και μάλιστα επεκτάθηκε η χρονική του διάρκεια στις τρεις εβδομάδες του Τριωδίου

Πηγή 24 Γράμματα httpwwwmixanitouxronougr

Η αθηναϊκή γιορτή των Ανθεστηρίων ήταν το αρχαίο Καρναβάλι

Η αθηναϊκή γιορτή των Ανθεστηρίων ήταν το αρχαίο ΚαρναβάλιΓίνονταν αγώνες οι-νοποσίας έκαναν σπονδές στον Διόνυσο και γιόρταζαν με τους νεκρούς

wwwhellenicwaycomo laquoελληνικός δρόμοςraquo

στα πέρατα της οικουμένης


ΟΛΒΙΟΣ ΕΣΤΙΝ ΙΣΤΟΡΙΗΣ ΕΣΧΕ ΜΑΘΗΣΙΝ ΕΥΡΥΠΙΔΗΣ

Συνέχεια από την σελίδα 1― Τας σπονδάς είναι από του Γαμηλιώνος μηνός αρχο-

μηνίας και τον Ανθεστηριώνα και του ΕλαφηβολιώνοςΤο αρχικό όριο του στο Ιουλιανό ημερολόγιο είναι η 28η

Ιανουαρίου και το αργότερο είναι η 24η Φεβρουαρίου το κανονικό του του όριο είναι η 8η Φεβρουαρίου

Ο πολυμαθέστατος σχολάρχης του Μεσαίωνα Θεόδω-ρος Γαζής (1398-1475) επιχειρώντας να αναλύσει το όνομα του μηνός κατέληξε σε ένα μοναδικό συμπέρασμα σχετικό κατrsquo αποκλειστικότητα για αυτό το μήνα και μόνο που έχει ως εξής ότι το έτυμον του μηνός προέρχεται από το laquoστέ-ρεσθαι των ανθέωνraquo εκ της απουσίας των ανθέων αυτόν το μήνα και στο σύστημα του για τους Αττικούς μήνες τοποθετεί τον Ανθεστηριώνα στη θέση του Νοεμβρίου στο Ιουλιανό ημερολόγιο (ΠΕΡΙ ΜΗΝΩΝ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΓΑΖΗ ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΩΝ)

Είναι περίεργο για τον Γαζή με όλο τον σεβασμό στο πρόσωπο του ότι δεν του πέρασε από το μυαλό ότι σε κάθε κλίμα σε ολόκληρο τον κόσμο και ειδικά στην Αττική κα-νένας από τους ανοιξιάτικους μήνες δεν αναγνωρίζεται από ένα τέτοιο χαρακτηριστικό

Είναι βέβαιο δε ότι το laquoανθοστερείν raquo ή laquoανθορρυείνraquo δεν χρησιμοποιείται από τους αρχαίους συγγραφείς μας για τη χειμωνιάτικη απονέκρωση της φύσεως ή την αποσύνθεση των ανθέων αντιθέτως το laquoφυλλοβολείνraquo και laquoφυλλορρο-είνraquo χρησιμοποιείται για την πτώση των φύλλων

Δεν υπάρχει αμφιβολία ωστόσο ότι υποθέτοντας το laquoστερείνraquo ή laquoστέρεσθαιraquo να εισήλθε στη σύνθεση αυτού του ονόματος ο Γαζής πρέπει να έκανε λάθος

Τα ονόματα των μηνών στο Αττικό ημερολόγιο με μία μόνο εξαίρεση (αυτή του Ποσειδεώνος) σχηματίζονται από επίθετα που κατελήγουν σε laquo-ιοςraquo και άλλάζουν την κατά-ληξη laquo-ιοςraquo σε laquo-ιώνraquo

Γαμηλιών από Γαμήλιος Ανθεστηριών από Ανθεστήριος και ακολούθως για τους υπόλοιπους μήνες

Έτσι για ένα επίθετο όπως αυτό το ανθεστήριος σχη-ματίστηκε σύμφωνα με την ίδια αναλογία όπως αυτή των υπολοίπων που κατέληγαν επίσης σε laquo-τήριοςraquo και που προέρχονται από ουσιαστικά που καταλήγουν σε laquo-τήρraquobull Μαιμακτήριος από Μαιμακτήρ λυμαντήριος από λυμαντήρ φυλακτήριος από φυλακτήρ δηλητήριος από δηλητήρ δραστήριος από δραστήρ αισχυντήριος από αισχυντήρ και ακολούθως

Όπως το laquoμαιμακτήρraquo προέρχεται από το τρίτο ενικό πρόσωπο της παθητικής του laquoμαιμάσωraquo έτσι και το laquoλυ-μαντήρraquo από το τρίτο πρόσωπο ενικού του laquoλυμαίνωraquo laquoφυλακτήρraquo από το τρίτο πρόσωπο ενικού του laquoφυλάσσωraquo laquoαισχυντήρraquo από το τρίτο πρόσωπο ενικού του laquoαισχύνωraquo έτσι και το laquoανθεστήρraquo θα προέλθει από το τρίτο πρόσωπο του laquoήνθεσμαιraquo της παθητικής του laquoανθείνraquo Έτσι και το laquoανθέωraquo είναι κανονικά ουδέτερο ρήμα και στη κλασική χρήση της λέξεως δεν συναντάται ως ενεργητικό ρήμα με την έννοια του laquoανθίζωraquo ακόμη η παθητική είναι βολική στη χρήση του ουδέτερου ρήματος σαν του laquoανθέωraquo

Στη πραγματικότητα πρέπει να υποτεθεί σε αυτό το πα-ράδειγμα για να δικαιολογηθεί η προέλευση του ονόματος του laquoΑνθεστηριώνοςraquo από το laquoΑνθεστήριοςraquo και μέσου αυτού από το laquoΑνθεστήρraquo παρόλα αυτά σύμφωνα με τους κανόνες της Γραμματικής δεν μπορεί να αιτιολογηθεί με άλλο τρόπο

Το έτυμο αυτού του ονόματος του Ανθεστηριώνος που προέρχεται κατά πρώτον από το ανθεστήριος και κατά δεύ-τερον από το ανθεστήρ και ήνθεσται εμφανίζεται στα Ανθε-στήρια ένα από τα ονόματα στα Διονύσια των Αθηναίων και στους Ανθεστηριάδες ένα κοινό όνομα ανάμεσα στους μη συζευγμένους Ροδίους αλλά και νεαρών κοριτσιών κοντά στην ηλικία του γάμου

ΗΣΥΧΙΟΣ ΛΕΞΙΚΟ ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΑΔΕΣ― Τας έχουσας ώραν γάμου μηδέπω δε γεγαμημένας

Η ετυμολογία ως εκ τούτου του μηνός προκύπτει από τη θέση του στο φυσικό έτος ως laquoο μήνας των ανθέωνraquo ο μή-

νας όπου τα άνθη αρχίζουν να εμφανίζονταιΣε κανέναν δεν χρειάζεται να του ειπωθεί ότι σε κάθε

κλίμα σε ολόκληρο τον κόσμο αυτό είναι στο φυσικό χα-ρακτηριστικό της Ανοίξεως και έτσι και του κλίματος της Αττικής το φαινόμενο της νεαρής Ανοίξεως

ΟΜΗΡΟΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑ Ι51― Ήλθον έπειθrsquo όσα φύλλα και άνθεα γίγνεται ώρηΟΜΗΡΟΣ ΙΛΙΑΣ Β89― Βοτρυδόν δε πέτονται επrsquo άνθεσιν ειαρινοίσιΟΜΗΡΟΣ ΙΛΙΑΣ Β468―Μύριοι όσσα τε φύλλα και ανθέα γίγνεται ώρηΗΣΙΟΔΟΣ ΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ 74 ΘΕΟΓΟΝΙΑ 279― Αμφι δε την γε ώραι καλλίκομοι στέφον άνθεσιν εια-

ρινοίσιν

ΘΕΟΓΝΙΣ Ο ΜΕΓΑΡΕΥΣ ΕΛΕΓΕΙΑΙ 1275― Ωραίος και Έρως επιτέλλειται ηνίκα περ γη άνθεσιν

ειαρινοίς θάλλει αεξομένηΠΙΝΔΑΡΟΣ ΠΥΘ 4114―Νυν ώστε φοινικανθέμου ήρος ακμάΜΙΜΝΕΡΜΟΣ 2― Ημείς οιά τε φύλλα φύει πολυάνθεμος ωρη ήρος ότrsquo

αψ αυγή αύξεται ηελίου τοις ικελοίΟΠΠΙΑΝΟΣ ΑΛΙΕΥΤΙΚΑ Αrsquo 457― Αλλrsquo οπότ΄ανθεμμόεσσαι επί χθόνος είαρος ώραι

πορφυρέον γελάσωσιν αναπνεύη δε θάλασσα χείματος ευδι-όωσα γαληναίη τε γένηται

ΟΠΠΙΑΝΟΣ ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΩΝ Αrsquo 458― Εχθρόν έαρ δε κύνεσσι φίλου δε πέλει μετόπωρον

είαρι γαρ βοτάνησιν άδην ποιητρόφος αία ανθεσι πληθύει τε πολυπνόος αμφί δε πάντη ευστέφαοι λειμώνες ανήροτα πορφύρουσι

ΟΠΠΙΑΝΟΣ ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΩΝ Βrsquo 580― Αυτάρ επήν έαρος πρώται γελάσωσιν οπωπαί άνθεα

ταrsquo εν λειμώσι νέον γε ηβήσειανΟΠΠΙΑΝΟΣ ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΩΝ Δrsquo 368― Ως δrsquo ότε παρθενική γλαγόεντος εν είαρος ώρη

αβλαύτοισι πόδεσσιν ανrsquo ούρεα παντ΄αλάληται άνθεα διζο-μένη το δε οι μάλα τηλόθrsquo εούση νηδύμιον προπάροιθεν ίον μήνυσεν αϋτμή

ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ ΕΙΔΥΛΛΙΑ 2242― Ανθεα ταrsquo ευώδη λασίαις φίλα έργα μελίσσαις όσςrsquo

έαρος λήγοντος επιβρύει αν λειμώνας

ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΣΧΟΛΙΑ ΟΔΥΣΣΕΙΑ Κ27739757― Χαιρήμωνhellipο τον κισσόν χορών ειπών εραστήν

κοινώς μεν τα άνθη έαρος τέκνα εκάλεσεν ιδίως δε τα ρόδια οξυφεγγή και έαρος τιθηνήματα

ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΔΕΙΠΝΟΣΟΦΙΣΤΩΝ 1388― Εν δε τη Ιοί έαρος τέκνα προσηγόρευε τα άνθη Ανθη-

ρού τέκνα έαρος περίξ στρώσαντεςΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ ΠΕΡΙ ΦΥΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ 681― Των ανθών το μεν πρωτον εκφαίνεται το λευκόϊονbull

όπου μεν ο αήρ μαλακώτερος ευθύς του χειμώνοςενιαχού του ηρός

ΑΙΛΙΑΝΟΣ ΠΕΡΙ ΖΩΩΝ 957― Υπαρχομένου δε του ήρος και του μεν αέρος φαι-

δρού γενομένου των δε φυτών θάλλειν αρχόμενων και των λειμώνων τα σύντροφα κομώντων γαληνά τε τα του πελά-γους και υπεύδια αισθόμενοι οι ιχθύες ανθέουσι

Ως εκ τούτου τα ονόματα ορισμένων εορτών σε ορι-σμένα από τα ελληνικά ημερολόγια της εποχής συνδυάζουν το έαρ και το άνθος παρόλα αυτά έτσι και ο Ησύχιος στα laquoΗροσάνθειαbull ανθολογίαbull εορτή γυναικεία λαμπρά αγομέ-νη εν Πελοποννήσω κατά το έαρraquo

Αλλά και ο Φώτιος στο λεξικό του― Ηροάνθιαbull εορτή γυναικεία ότε το έαρ ανθεί

Υπάρχουν μερικές μαρτυρίες παρόλα αυτά πάνω σε αυτό το σημείο όπου οι γραμματικοί της Αρχαιότητος εξηγούν το όνομα του μηνός με την άμεση σχέση του στην φυσική εποχή των ανθέων

ΑΡΠΟΚΡΑΤΙΩΝ ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΩΝ― Ιστρος δε εν τοις της συναγωγής κεκληθήσθαι φησίν

αυτόν διά το πλείστα των εκ γης ανθείν τότε

ΙΕΡΟΣ ΜΗΝΑΣ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥΟ Ανθεστηριών είναι ιερός για τον ΔιόνυσοΣΟΥΪΔΑΣ ΛΕΞΙΚΟ― Ανθεστηριών όγδοος μην εστί παρά Αθηναίοις ιερός

Διονύσου κεκλήσθαι δε αυτόν ούτω διά το την άνθην του βότρυος τούτω μάλιστα τω μηνί γίνεσθαι και διά το πλείστα των εκ γης ανθείν

Το λεξικό Σουϊδα υποθέτει τη σχέση του μηνός με την εποχή του ανθού του αμπελιού

ΜΕΓΑ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΑ― Ανθεστήρια τα Διονύσιαbull ούτω γαρ οι Αθηναίοι την

εορτήν λέγουσιbull και Ανθεστηριώνα τον μήνα καθ΄όν ταύτα ετελείτοbull επειδή η γη τότε άρχεται του ανθείν

Τα περισσότερα ημερολόγια της Αρχαιότητος είτε ηλια-κά είτε σεληνιακά είχαν καθορίσει και διατηρήσει την ίδια σχέση με την εποχή αυτή του έτους διαρκώς

Είχαν κάποιους μήνες οι οποίοι είχαν λάβει τα ονόματα τους από τα πρώτα συμπτώματα ανθοφορίας της φύσεως και της επιστροφής της Ανοίξεως από τα πρώτα φύλλα στα δέν-δρα και από το άνοιγμα των βολβών των ανθέων στα φυτά

ΣΤΟΥΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣΟ Απρίλης των Ρωμαίων πήρε το όνομα του όχι από την

Αφροδίτη αλλά από την επαναλειτουργία ή την αναψυχή της φύσεως ως χαρακτηριστικό αυτού του μηνός

ΣΤΟΥΣ ΑΙΓΥΠΤΙΟΥΣΣτο Αλεξανδρινό Ημερολόγιο τα όρια του μηνός Φαρ-

μούθι του όγδοου μηνός ήταν η 27η του Μαρτίου και η 26η του Απριλίου παρόλα αυτά ο Φαρμούθι ήταν ο μήνας των ρόδων δηλαδή η εποχή όπου άνθιζαν τα τριαντάφυλλα στην Αίγυπτο (Θεόφραστος περί φυτών Ιστορία 682 Ελ-ληνική Παλατινή Ανθολογία 3211)

ΣΤΟΥΣ ΠΕΡΣΕΣΟ Αρντεμπεχίστ ήταν ο μήνας των ρόδων (τριαντά-

φυλλων) επίσης στο περσικό ημερολόγιο έτσι όπως είχε καθοριστεί από την μεταρρύθμιση του Σουλτάνου Τζελαλο-ντίν παρόρα αυτά ο Αρντεμπεχίστ σε αυτή τη διόρθωση δεν μπορούσε να περιλαμβάνει παραπάνω από 30 ημέρες μετά την εαρινή ισημερία

Το κλίμα στην Αττική ήταν το ίδιο προχωρημένο όπως του κλίματος της Περσίας αν και το τριαντάφυλλο (ένα από τα τελευταία άνθη της Ανοίξεως στο δικό μας κλίμα) ήταν πλήρως ανθισμένο στην Περσία τον Απρίλιο τότε πρέπει να είχε αρχίσει να ανθίζει στην Ελλάδα γύρω στον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο

Τα πλήρως ανθισμένα τριαντάφυλλα ήταν επίσης δυνα-τόν να βρεθούν και στην Ελλάδα κατά την εαρινή ισημερία (Θεόφραστος περί φυτών Ιστορία 682)

Διαφορετικά άνθη εκτός του Τριαντάφυλλου άνθιζαν νωρίτερα της εαρινής ισημερίας στην Αττική και γενικώς στην Ελλάδα

Τα αρχικά όρια του Ανθεστηριώνος του Σόλωνος ήταν γύρω στις 28 Δεκεμβρίου με την 26η Ιανουαρίου και τα αργότερα όρια ήταν γύρω στις 21 Φεβρουαρίου με την 23η Μαρτίου τα κανονικά όρια είναι στις 27 Φεβρουαρίου με την 19η Μαρτίου

Η ΖΕΦΥΡΟΥ ΠΝΟΗ η αρχή της νεαράς Ανοίξεως δηλαδή το μέσο σημείο μεταξύ του χειμερινού ηλιοστασί-ου και της εαρινής ισημερίας στην εποχή του Σόλωνος δεν μπορούσε να laquoπέσειraquo αργότερα της δεκάτης ή της ενδε-

ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΩΝΜΗΝ ΙΕΡΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ

Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ


oποιος κοπιaζει για το καλo δεν πρeπει ποτe να απελπiζεται και για τiποτε Μeνανδρος



σύμβολο laquoΩraquo ή laquoΟΟraquo ή ΟΥraquo Το laquoΟraquo μακρόν ή laquoΟΟraquo ή laquoΟΥraquo laquoΩraquo ως επιφώνημα laquoωraquo εκφράζον έκπληξι χαρά άλγος σεβασμό κλπ το συναντούμε πολλές φορές στον Όμηρο πχ (ΙλΔ 189) laquoφίλος ω Μενέλαεraquo φίλε (αγαπητέ) Μενέ-λαε Ή laquoω Κίρκη τις γαρ ταύτην οδόν ηγε-μονεύσειraquo (σεβαστή) Κίρκη ποιός θα (με) οδηγήση σ`αυτό το ταξίδι Είναι φανερό ότι η χρήσι εδώ του μακρού Ο ή ΟΟ ή ΟΥ ή Ω γίνεται χάριν υποκινήσεως της προ-σοχής του laquoδέκτουraquo προς την κατεύθυνσι του καταλαμβάνοτος τον χώρο ανθρώπου ο οποίος προκαλεί διάφορα εκ των ως άνω συναισθήματα

Το Ο μακρόν (Ω) υποδεικνύει τώρα ότι ο χώρος laquoΟraquo καλύπτεται δι` ενός σπουδαί-ου πράγματος ή όντος πχ οορανός (ουρα-νός ή ωρανός) Ο γήινος δηλαδή χώρος ή ο ελάχιστος ανθρώπινος ο οποίος καλύπτεται υπό του θαυμάσιου ουράνιου θόλου Η laquoσυ-μαντικότηςraquo λοιπόν είναι στοιχείο το οποίο μας δίδει το δικαίωμα της εκφοράς του γράμματος Ο ως μακρού και της γραφής ΟΟ ή ΟΥ ή Ω Σημαντικώτατο συναίσθημα είναι για τον άνθρωπο το άλγος (πόνος) για τούτο και ωνόμασε τις laquoωδίνεςraquo έτσι laquoπικράς ωδί-νας διαπεραστικούς πόνους (ΟΟ) της Ήρας οι θυγατέρες Ειλείθυιαι (εκτοξεύουν)raquo ώστε να προκληθή το επιφώνημα του άλγους (οί-μοι) του τοκετού

Αυτή η επικάλυψι του χώρου (κατοικίας και στάνης του κτηνοτρόφου κύκλωπος όπου παλαιότερα του σπηλαίου του θη-ρευτού) δι` ενός μεγαλύτερου μακρότερου laquoΟraquo όπως είναι το σύμβολο των πόνων (ωδίνων) εκ του τοκετού και της φωνής του laquoνηπίουraquo έδιδαν το δικαίωμα να θεωρηθή ο χώρος αυτός ως κτήσι και περιουσία του εν αυτώ κατοικούντος Εκ του λόγου δε αυ-τού ο Ζευς ως προστάτης της ιδιοκτησίας και laquoΚτήσιοςraquo επίσης ελέγετο Ουδείς είχε το δικαίωμα να εξώση τον άνθρωπο εκτός της οικίας του

Για τούτο και στη λέξι laquoωθέωraquo παρα-τηρούμε ότι το Ω ετέθη ακριβώς εκ του λόγου ότι χρειάζεται μεγάλη καταβολή δυνάμεων για να ωθήσης εξ ενός χώρου σε άλλον ένα ον ή πράγμα το οποίο τον χώρον αυτόν χρησιμοποιεί ως κατοικία ή απλώς ευρίσκεται επ` αυτού του χώρου ή δικαιω-ματικώς του ανήκει ή πχ laquoόφρα τάχιστα ώσαιτ`Αργείουςraquo Ιλ Ε 691 επί τω σκοπώ γρήγορα να διώξη (εκ του χώρου τον οποίο κατείχαν) τους Αργείους Ο πόλεμος ως μια από τις χειρότερες μορ-φές βίας τον οποίον ο Ζευς καταδίκαζε ήταν ικανός να εκδιώξη εκ του χώρου των

Αυτή η επικάλυψι του χώρου (κατοικίας και στάνης του κτηνο-τρόφου κύκλωπος όπου παλαιότερα του σπηλαίου του θηρευτού) δι` ενός μεγαλύτερου μακρότερου laquoΟraquo όπως είναι το σύμβολο των πόνων (ωδί-νων) εκ του τοκετού και της φωνής του laquoνηπίουraquo έδιδαν το δικαίωμα να θεωρηθή ο χώρος αυτός ως κτήσι και περιουσία του εν αυτώ κατοι-κούντος Εκ του λόγου δε αυτού ο Ζευς ως προστάτης της ιδιοκτησίας και laquoΚτήσιοςraquo επίσης ελέγετο Ου-δείς είχε το δικαίωμα να εξώση τον άνθρωπο εκτός της οικίας του


Αρθρο από Γεώργιο Βλάχο (ερευνητής)Η γλώσσα είναι το εργαλείο επικοινωνίας ενός λαού μέσω

του οποίου ένας λαός έχει σφυρηλατήσει και αποτυπώσει της ιστορικές του κατακτήσεις τους αγώνες του τον πολιτισμό του τη σκέψη του και τη συνείδησή του (εθνική και κοινωνι-κή) Επειδή κατά διαστήματα δέχεται επιθέσεις οφείλουμε να τη διαφυλάξουμε

ΤΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ AΣΧΗΜΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΚΟΠΟΙΗ-ΣΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Προσπάθειες αλλοίωσης της γραμματικής εκ μέρους 1 της κεντρικής εξουσίας

Παράδειγμα 1 ΄Αρθρο 16 Ιουλίου 2012 από τον ιστότοπο wwwpromitheasblogcom

lsquolsquoΣάλος με την κατάργηση φωνηέντων και συμφώνων της ελληνικής γλώσσαςrsquorsquoΣάλος και αντιδράσεις τόσο στην εκπαιδευτική κοινότητα όσο και στην ελληνική κοινωνία προκαλεί η επίθεση που δέχεται η ελληνική γλώσσα με την επιχειρούμενη κατάργηση φωνη-έντων και συμφώνων Μεθόδευση η οποία εκπορεύεται από το ίδιο το υπουργείο Παιδείας και συγκεκριμένα από το βιβλίο της Νέας Ελληνικής Γραμματικής της Εrsquo και ΣΤrsquo Δημοτικού

Παράδειγμα 2 Όπως αναφέρει η εφημερίδα lsquolsquoΤο Βήμαrsquorsquo ο Κύπριος ευρωβουλευτής Μάριος Ματσάκης πρότεινε την απλοποίηση της ελληνικής γλώσσας και πρότεινε

Να καταργηθούν τα γράμματα η και υ και να αντικαταστα-1 θούν από το γράμμα ιΝα καταργηθεί το γράμμα ω και να αντικατασταθεί από 2 το γράμμα οΝα καταργηθούν οι εξής συνδυασμοί γραμμάτων και να 3 αντικατασταθούν ως εξής

Το αι να γίνει ε το ει να γίνει ι το οι να γίνει ι το αυ να γίνει αβ το ευ να γίνει εβ

Να καταργηθεί η χρήση του γγ και να αντικατασταθεί 4 από το γκΝα καταργηθεί το τελικό γράμμα ς και να αντικατα-5 σταθεί από το γράμμα σ

(Αναρτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2008 στον ιστότοπο wwwgreekanalystblogspotgr )

Χρήση Greeklish2 Ελληνικές λέξεις με λατινικούς χαρακτήρες το οποίο ορ-

γιάζει στο διαδίκτυο Έτσι αντί να γράφουν καθαρά ελληνικά χρησιμοποιούν λατινικά γράμματα στις ελληνικές λέξεις το οποίο είναι απαίσιο και πολλές φορές ακατανόητο Ποιος μπο-ρεί να πείσει αυτούς τους ανεγκέφαλους που τα χρησιμοποι-ούν ότι αυτό που κάνουν είναι απαράδεκτο και ανθελληνικό Μ΄ αυτό που κάνουν απαξιώνουν εντελώς την ελληνική γρα-φή και θα έπρεπε να ντρέπονται Ευτυχώς υπάρχουν μερικοί ιδιοκτήτες ιστότοπων που δεν δέχονται σχόλια σε greeklish Eίναι όμως πολλοί λίγοι

Υπερβολική χρήση ξένων λέξεων (ιδίως αγγλικών)3 α) Γενικά

Παρατηρείται μία υπερβολική χρήση ξένων λέξεων ιδίως αγγλικών Ενώ υπάρχουν ελληνικότατες λέξεις αυτές απαξι-ώνονται και χρησιμοποιούνται αγγλικές Είναι καιρός να κα-ταλάβουμε όλοι μας ότι αυτό που γίνεται είναι άσχημο και καταντάει ανθελληνικό

Παραθέτω απόσπασμα από άρθρο του διαδικτύου το οποίο αφορά την εκτεταμένη χρήση ξένων λέξεων και εκφράσεων lsquolsquohellipΠολλοί νέοι αλλά και ενήλικες υιοθετούν λέξεις όρους και εκφράσεις από άλλες γλώσσες -ιδίως από την αγγλική- σε τομείς που αφορούν κυρίως την τεχνολογία και τη διασκέδα-ση Συχνά ακόμη κι αν υπάρχει ή μπορεί να δημιουργηθεί αντίστοιχη ελληνική λέξη παρατηρείται η άκριτη υιοθέτηση του αγγλικού όρου και η ευρεία χρήση του στην καθημερι-νή επικοινωνία με αποτέλεσμα ο λόγος των νέων ανθρώπων να αποτελείται από ένα κράμα ελληνικών και ξένων λέξεων Η υιοθέτηση αυτή των ξένων λέξεων δεν υποτιμά μόνο τις

γλωσσοπλαστικές δυνατότητες της ελληνικής γλώσσας αλλά επιφέρει και μία αισθητή υπονόμευση της εκφραστικής ικανό-τητας των νέων ανθρώπων Έτσι δυσκολεύονται πλέον να συ-ντάξουν ένα κείμενο με καθαρό και ολοκληρωμένο ελληνικό λόγο χωρίς να καταφύγουν στη χρήση ξενικών όρωνhelliprsquorsquo

Εκτός της υπερβολικής χρήσης αγγλικών λέξεων πρόσφα-τα γίνεται και μία υπερβολική χρήση λατινικών λέξεων όπως de facto αντί εκ των πραγμάτων mea culpa αντί λάθος μου de jure αντί εκ του νόμου erga omnes αντί έναντι όλων ad hoc αντί επί τούτου και άλλες

β) Στα μέσα ενημέρωσης Στις εφημερίδες δεν παρατηρούνται υπερβολές σε ξένες λέ-ξεις αλλά σε κάποια περιοδικά η κατάσταση είναι απαρά-δεκτη Όσον αφορά την τηλεόραση συχνά παρατηρείται υπερβολική χρήση ξένων λέξεων λες και κάνουν επίδειξη αγγλικών Μία λύση θα ήταν να δοθούν αυστηρές εντολές από τους ιδιοκτήτες σταθμών στους δημοσιογράφους εκ-φωνητές και παρουσιαστές εκπομπών να σταματήσουν τη χρήση ξένων λέξεων και στη θέση τους να χρησιμοποιούν αποκλειστικά ελληνικές Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτη-λεόρασης (ΕΣΡ) μπορεί επίσης να πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση Επιπλέον σε πολλούς τηλεοπτικούς σταθ-μούς θα μπορούσαν να υπάρχουν συγκεκριμένες εκπομπές μικρής διάρκειας στις οποίες ένας γλωσσολόγος καθηγητής θα παρέθετε από μία κατάσταση ποιες ξένες λέξεις πρέπει να αποφεύγονται και στη θέση τους να χρησιμοποιούνται ελληνικές Για περισσότερη ενίσχυση στην ίδια εκπομπή θα μπορούσαν να δίνονται μερικές οδηγίες γραμματικής και ορθογραφίας γ) Στις επιγραφές καταστημάτων

Στα περισσότερα εμπορικά καταστήματα (περίπου 80) οι επιγραφές είναι γραμμένες στην αγγλική γλώσσα Η κατά-σταση είναι απαράδεκτη και νομίζει κανείς ότι βρίσκεται στις ΗΠΑ Ηνωμένο Βασίλειο ή άλλη αγγλόφωνη χώρα

Οι κυβερνώντες σ΄ αυτή τη χώρα είτε σε επίπεδο δήμου είτε σε επίπεδο υπουργείου αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν το ζήτημα αυτό το οποίο οι προηγούμενοί τους είχαν αντιμε-τωπίσει από το 1924 Ειδικός νόμος προέβλεπε την αναγραφή της ξενόγλωσσης επιγραφής ως δευτερεύουσας με πιο μικρά γράμματα και με την καταβολή ενός σημαντικού ειδικού τέ-λους από όσους ήθελαν την ξενόγλωσση επιγραφή

Για το θέμα των ξενόγλωσσων επιγραφών κάποιοι ευαί-σθητοι γλωσσολόγοι απευθύνθηκαν σε ορισμένους Δήμους της χώρας με αίτηση-πρόταση τον Ιανουάριο 1979 ζητώ-ντας να ληφθούν μέτρα για την κατάργησή τους Όμως οι lsquorsquoπροοδευτικοίrsquorsquo τοπικοί άρχοντες προτίμησαν να σιωπήσουν και να αδρανήσουν παρά να δυσαρεστήσουν τους καταστη-ματάρχες Παρέπεμψαν το θέμα στο τοπικά Επαγγελματικά Επιμελητήρια όπου δεν δόθηκε η πρέπουσα σημασία Επί δεκαπέντε χρόνια (1979 έως 1984) η κατάσταση συνέχιζε να χειροτερεύει και το ελληνικό κράτος αναγκάστηκε να λάβει νομο-θετικά μέτρα μαζί με μία σειρά εγκυκλίων Με το Νόμο 14911984 το άρθρο 5 όριζε ότι lsquorsquoοι επιγραφές των εμπορι-κών καταστημάτων γράφονται ελληνικά και επιπροσθέτως επιτρέπεται η αναγραφή της επιγραφής σε ξένη γλώσσαrsquorsquo

Επειδή η κατάσταση δεν βελτιωνόταν τα υπουργεία επα-νέρχονταν επαναλάμβαναν τις διατάξεις του σχετικού νόμου και ζητούσαν την εφαρμογή του από τους Δήμους Δυστυχώς οι αρμόδιοι των δήμων αδράνησαν πάλι με αποτέλεσμα να φτάσουμε στο σημερινό θλιβερό φαινόμενο όπου οι ξενό-γλωσσες επιγραφές φτάνουν το 80 Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι όχι μόνο δεν σεβόμαστε τη γλώσσα μας και συνεχίζουμε να την κακοποιούμε αλλά ούτε και από πλευράς της εξουσίας δεν υπάρχει πραγματική θέληση και επιβολή για να βελτιωθεί η κατάσταση

Είναι πλέον καιρός όλοι οι αρμόδιοι Εκδότες εφημε-ρίδων και περιοδικών συγγραφείς δάσκαλοι και καθηγητές ιδιοκτήτες ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών δημοσι-ογράφοι εκφωνητές παρουσιαστές εκπομπών Εθνικό Συμ-βούλιο Ραδιοτηλεόρασης Υπουργείο Παιδείας οφείλουμε να φανούμε αντάξιοι διαφυλάττοντας το μεγαλύτερο θησαυρό μας

Φτάνει πια η κακοποίηση της ελληνικής γλώσσας

Πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα


ΟΛΗ Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΑΝΗΚΕΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΦΥΣΙΝ ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ

κάτης αυτού του μηνόςΤα Διονύσια εν λίμναις (Ανθεστήρια) εμφανώς μια εορ-

τή της νεαρής Ανοίξεως τοποθετούνται μεταξύ της 11ης και της 13ης του μηνός

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΧΕΛΙΔΟΝΙΩΝ

Η επιστροφή των χελιδονιών (μία ακόμη πολύ γνωστή ένδειξη ανάμεσα στους προγόνους μας) έπεφτε πάντοτε αυτό τον μήνα και ο Ησίοδος συνδέει αυτόν τον ερχομό τους με την βλάστηση της αμπέλου η μάλλον την κατάλληλη στιγμή για το κλάδεμα των νεαρών βλασταριών που έκαναν την εμφάνιση τους αυτή την εποχή

ΗΣΙΟΔΟΣ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ 568― τον δε μετrsquo ορθογόη ώρτο χελιδώνες φάος ανθρώποις έαρος νέον ισταμένοιοbull την φθάμενος οίνας περιτάμενεν ως γαρ άμεινονΑΠΟΔΟΣΗΜετrsquo απrsquo αυτόν οξύθρηνη κόρη του Πανδίωνοςυψώνεται η χελιδόνα στο φωςστους ανθρώπους όταν αρχίζει η ΆνοιξηΠριν να έρθει κλάδεψε τα΄αμπέλια- έτσι είναι καλύτερα

Ο Πρόκλος στα σχόλια του εξηγεί ότι― Οινάδας γαρ καλούσι τας αμπέλους ήδηφαινομέρου έαρος μεθrsquo εσπερίην ανατολήνΑρκτούρου και χελιδόνος άκφασιν

Σε κάθε αναφορά λοιπόν αυτού του μηνός που θεω-ρούνταν από τους πρώτους μήνες εαρινοί και εκτός του ότι λαμβάνει το όνομα του από τη σχέση του με την εποχή του έτους γενικά αλλά και με τα πρώτα συμπτώματα της επιστροφής της Ανοίξεως (με την άνθιση των βολβών των ανθέων) συγκεκριμένα

ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΩΝ ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΩΝ

ΗΣΥΧΙΟΣ ΛΕΞΙΚΟ ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΤΑΙ― Χελιδονισταίbull οι τη χελιδόνι αγείροντες

Από αυτή την καταγραφή του Ησύχιου θα πρέπει να βγάλουμε το ασφαλές συμπέρασμα ότι πάντα υπήρχε το έθιμο της συλλογής χρημάτων ή οτιδήποτε άλλου (καρπών κτλ) εις το όνομα της χελιδόνας αυτή την εποχή

Υπάρχει μια καταγραφή και στο λεξικό του Σουϊδα για το ίδιο έθιμο

―Χελιδόνιον μέλοςbull της χελιδόνος έστι δε αυτής η φωνή ου θρήνος αλλrsquo άσμα ενδοτικόν και κελευστικόν προς έργα διά τούτο ότι χειμώνος ούτε ίπταται ούτε φθέγγεται

Στο νησί της Ρόδου συγκεκριμένα αυτό το έθιμο σύμ-φωνα με τη παράδοση ήταν τόσο παλαιό όσο ο Κλεόβουλος της Λίνδου στον οποίο του αποδίδεται αυτή η παράδοση

― Και χελιδινίζειν δε καλείται παρά Ροδίοις αγερμός τις άλλος περί ου Θεογνίς φησίν εν δευτέρω περί των εν Ρόδω θυσιών γράφων ούτοςbull Είδος δε τι του αγείρειν χελιδονίζειν οι Ρόδιοι καλούσιν ο γίνεται τω Βαδρομιώνι (το Βοηδρο-μιώνι είναι κακή αντιγραφή που φαίνεται να καταγράφεται στο αρχαίο κείμενο) μηνίbull

Πάνω σε αυτό το σημείο υπάρχει η δεδηλώμένα λανθα-σμένη εντύπωση ότι ο Ρόδιος μήνας Βαδρόμιος προέρχεται και ταυτίζεται με τον Αττικό μήνα Βοηδρομιών και δήθεν ότι Βαδρόμιος ήταν η Δωρική μορφή του Βοηδρομιώνος

Ο Βαδρόμιος όμως σε αντίθεση με αυτούς τους λανθα-σμένους ισχυρισμούς συναντάται στο τοπικό ημερολόγιο της Λαμψάκου [Συλλογή Επιγρφών Αποσπασματικών ημε-ρολογίων

CIFC2 1130 Αρ3641β΄13] αυτό το όνομα επομένως laquoΒαδρόμιοςraquo στο ημερολόγιο της Ρόδου παρουσιάζεται

εξωτερικά όμοιο με εκείνο του Βοηδρομιώνος στην Αττική και δεν προκαλεί καμμία έκπληξη το γεγονός ότι όσοι ήταν εξοικειωμένοι με τα αττικά ονόματα θα πρέπει να είχαν λά-βει ως δεδομένο ότι ο Ρόδιος Βαδρόμιοςhellipήταν ένα ακόμη όνομα για τον Αττικό Βοηδρομιώνα Αυτό το συμπέρασμα όμως είναι λανθασμένο και φυσικά εδώ η παρεξήγηση δεν ωφείλεται στον Αθήναιο που φαίνεται να λέει laquoΒοηδρο-μιώνιraquo στο αρχαίο κείμενο του αλλά στους μετέπειτα αντι-γραφείς του που διατήρησαν το αρχαίο κείμενο ως τις μέρες μας

Αλλά ως προς την πραγματικά αληθινή ταύτιση αυτών των δύο μηνών στα αντίστοιχα ημερολόγια τους αληθεύει ότι ο Βοηδρομιών είναι φθινοπωρινός μήνας στο Αττικό ημερολόγιο και η σημερινή θέση του ταυτίζεται περίπου με τον Σεπτέμβριο- Οκτώβριο και ο Βαδρόμιος στο Ροδιακό ημερολόγιο είναι ανοιξιάτικος μήνας και ταυτίζεται περίπου με τον σημερινό Φεβρουάριο- Μάρτιο Έτσι λοιπόν κατ΄αυ-τή την ορθή επεξήγηση μας το έθιμο του χελιδονισμού συ-νέβαινε και ταυτίζεται με τον Αττικό Ανθεστηριώνα

Επιστρέφοντας στα λόγια του Αθήναιου τώρα μπορούμε να βγάλουμε το ορθό συμπέρασμα από τα λεγόμενά του

ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΔΕΙΠΝΟΣΟΦΙΣΤΑΙ 860― Χελιδονίζειν δε λέγεται διά το ειωθός επιφωνείσθαι

Ήλθε ήλθε χλιδώνκαλάς ώρας άγουσα[και] καλούς ενιαυτούςεπί γαστέρα λευκάεπί νώτα μέλαιναπαλάθαν ου προκυκλείςεκ πίονος οίκουοίνου τε δέπαστρον τύρου τε κάνιστρονκαι πυρώνά χελιδών και λεκιθίτανουκ απωθείταιπότερrsquo απίωμες ή λαβώμεθαει μεν τι δώσειςbull ει δε μη ουκ εάσομεςή ταν θύραν φέρωμες ή θrsquo υπέρυθρονή ταν γυναίκα ταν έσω καθημένανbullμικρά μεν εστι παδίως μιν οίσομεςεάν φέρης δε τι μέγα[γε] δη τι και φέροιςάνοιγrsquo άνοιγε ταν θύρα χελιδόνιbullου γαρ γέροντες εσμεν αλλά παιδία

τον δε αγερμόν τούτον κατέδειξε πρώτος ο Κλεόβουλος ο Λίνδιος εν Λίνδω χρείας γενομένης συλλογής χρημάτωνΣτα σχόλια του Ευστάθιου (κατrsquo επίγνωσης του κειμένου του Αθήναιου) οι Ρόδιοι υπό τη κρίση του Ευστάθιου ως προς αυτό το έθιμο παραδόξως μετατρέπονται μέσα στο κείμενο του σε Ρωμαίους

ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΣΧΟΛΙΑ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ Φ411191443― Ει δε τι χρη παρεκβήναι και εις την παρά τοις πάλαι

αστεϊζομένην χελιδόνι παρώνυμον παιδίαν χελιδονίζειν παρά Ρωμαίοις ήν αγερμός γινόμενος Β[οη]δρομιώνι μηνί καλούμενος ούτω διά το ειωθός τηνικαύτα επιφωνείσθαι ήλθε ήλθε κτλ

Η άφιξη του χελιδονιού σε όλα τα Παραπήγματα (τοπικά ημερολόγια) των Ελλήνων σε κάθε παράλληλο του γεωγραφικού μήκους χρονολογείται κάπου στις τελευταίες δέκα ημέρες του Φεβρουαρίου ή στις δέκα πρώτες ημέρες του Μαρτίου

Το γεγονός λοιπόν αυτού του εθίμου στο νησί δεν αφήνει καμμία αμφιβολία ότι ο Βαδρόμιος ήταν ο μήνας όπου η χελιδόνα έκανε την εμφάνιση της

Ο Αθηναίος [859] αναφέρει τον ίδιο αγερμό στη Ρόδο με το όνομα της Κουρούνας (τη κορώνη) και ονομάζόταν laquoκορώνισμαraquo και οι αοιδοί σε αυτά ονομάζονταν laquoκορονισταίraquo και μας έχει διασωθεί επίσης (από του Φοίνικος του Κολοφώντος) το τραγούδι που τραγουδούσαν

για αυτή την περίπτωση σε χωλίαμβο (είδος μέτρου στο στίχο) οι κορωνισταί κρατώντας μια κορώνη (κουρούνα) στο χέρι

Ο Κλεόβουλος της Λίνδου τον οποίο η παράδοση τον θέλει εμπνευστή και συγγραφέα του Χελιδονισμού στη Ρόδο και του τραγουδιού που τον συνόδευε ήταν διάσημος για τα τραγούδια και τα αινίγματα του στους στίχους Άισματα και γρίφοι εις έπη τρίσχίλια (Διογένης Λαέρτιος 16289 Σουίδας Κλεόβουλος)

Ο Κλεόβουλος υπήρξε ένας από τους επτά σοφούς και πρέπει να ήταν σύγχρονος του Σόλωνος Η κόρη του η Κλεοβουλίνη κληρονόμησε το χάρισμα του πατέρα της στο ίδιο είδος ποιητικής συνθέσεως

Το έθιμο του Χελιδονισμού χωρίς καμμία αμφιβολία πρωτοπαρουσιάστηκε από τον ίδιο όταν ακόμα το ηλιακό προγονικό ημερολόγιο ήταν σε χρήση

Στο laquoΠΕΡΙ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΤΩΝ ΒΟΥΚΟΛΙΚΩΝraquo του έργου του Θεόκριτου Γένος 12 απαντάται μία αναφορά για ένα έθιμο στις Συρακούσες που φαίνται να έχει ομοιότητες με τον Χελιδονισμό της Ρόδου

Το παρακάτω απόσπασμα είναι από το τραγούδι που τραγουδούσαν στις Συρακούσες

― Δέξαι ταν αγαθάν τύχαν δέξαι ταν υγείαναν φέρομεν παρά της θεού αν εκαλεέσσατο τήνα Η πρώτη εμφάνιση του Χελιδονιού είναι ένα

φαινόμενο στο οποίο γίνονται νύξεις στα κείμενα της αρχαιότητος επίσης και από πάρα πολύ νωρίς Τα ακόλουθα αποσπάσματα αναφέρονται στην άφιξη της Χελιδόνας

ΨΕΥΔΟΗΡΟΔΟΤΟΣ ΟΜΗΡΟΥ ΒΙΟΣ 33― Νεύμαι σοι νεύμαι ενιαύσιος ώστε χελιδών έστηκrsquo εν

προθύρωΗΣΙΟΔΟΣ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ 566― Τόνδε μετrsquo ορθογόη Πανδιονίς ώρτο χελιδών ες φάος

ανθρώποις έαρος νέον ισταμένοιοΑΝΑΚΡΕΩΝ 33 ΕΙΣ ΧΕΛΙΔΩΝΑ― Συ μεν φίλη χελιδών ετησίη μολούσα θέρει πλέκεις

καλιήν χειμώνι δrsquo εις άφαντος ή Νείλον ή rsquoπι ΜέμφινΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ ΙΠΠΗΣ ΣΧΟΛΙΑ 419― Σκέψασθε παίδεςbull ουχ οράθrsquo ώρα νέα χελιδώνΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ ΙΠΠΗΣ ΣΧΟΛΙΑ 420― Είπε προ χελιδόνων επεί μετά την χελιδόνα άβρωτοι

αι κνίδαιhellipεοίκασι δε τη ώρα τη προ του έαρος χρήσθαιΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ ΕΙΡΗΝΗ 800―Όταν ηρινά μεν φωνή χελιδών εζομένη κελαδή χορόν

δε μη rsquoχη ΜόρσιμοςΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑΖΟΥΣΑΙ 1― Ω Ζευ χελιδών αρά ποτε φανήσεταιΣΙΜΩΝΙΔΗΣ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ 9011― Άγγελε κλυτά έαρος αδυόδμου κυανέα χελιδονοίΟΠΠΙΑΝΟΣ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ 1727― Και μεν τις φήνης αδινόν γόον έκλυεν ανήρόρθριον αμφί τέκεσςrsquo ή αηδόνος αιολοφώνουηέ και ειαρινήσι χελιδόσιν εγγύς έκυρσε μυρομέναις εά

τέκνα τα τε σφισι ληϊσσαντο εξ εrsquo νης ή φώτες απηνέες ηέ δράκοντες

ΟΠΠΙΑΝΟΣ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ 3243― Ως δrsquo οποτrsquo απτήνεσσι φέρει βόσιν ορταλίχοισι μη-

τήρ ειαρινού Ζεφύρου πρωτάγγελος όρνις οι δrsquo απαλόν τρύζοντες επίθρώσκουσι καλιή γηνθόσυνοι περί μητρί και ιμείροντες εδωδής χείλος αναπτύσσουσιν απαν δrsquo επί δώμα λέληκεν ανδρός ξεινοδόχοιο λίγα κλάζουσι νεοσσοίς

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΑΡΑΝΤΙΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟ- ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟ-ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟ-ΓΙΑ 168

― Ο πλόος ωραίοςbull γαρ λλαγεύσα χελιδών ήδη μέμβλω-κεν χω χαρίεις ζέφυρος

ΜΕΛΕΑΓΡΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ 132― Πάντη δrsquo ορνίθων γενή λιγύφωνοναείδει αλκυόνες

περί κύμα χελιδόνες αμφί μέλαθρα κύκνος επrsquo οχθαίσιν ποταμού και υπrsquo άλσος αηδών

ΟΡΕΣΤΗΣ ΠΥΛΑΡΙΝΟΣ




Ο ΜΕΝ ΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΕΥΣ ΟΝΟΜΑΖΕΤΑΙ


Συνέχεια από την σελίδα 7τους ανθρώπους Το λεχθέν επομένως υπό του Πλάτωνος ότι το Ω laquoσεμνύοντες οι νέοι καλούσινraquo δηλαδή χάριν της δι` αυτού αποδιδομένης τιμής ή ως επικάλυμμα με-γαλοπρεπείας ή σοβαρότητος οι νέοι χρησι-μοποιούν το Ωμέγα (το Ο μακρόν) εγγίζει την αλήθεια Ας δούμε τώρα μερικές λέξεις- παραδείγ-ματα για το γράμμα Ω Ώδε Αττ ωδί δεικτικόν επίρρημα της αντωνυμίας όδε με την σημασία του laquoτρό-πουraquo laquo κατά τούτον τον τρόπονraquo laquoούτωraquo και (μετά ερωτηματικής σημασίας) laquoτόσο πολύraquo laquoτόσο υπερβαλλόντωςraquo ως το ού-τως και ως Στον Όμηρο συνατούμε το δεικτικό επίρρημα ώδε πχ laquoώδε σφrsquo εγκέ-φαλος χαμάδις ρέοι ως όδε οίνοςraquo ΙλΓ 300 Κατrsquo αυτόν τον τρόπο (εκείνων των παραβατών των συνθηκών) τα μυαλά των είθε να χυθούν κάτω καθώς ρέει ετούτος ο (μπροστά σου ευρισκόμενος) οίνος ή laquoως και εγώ περώδε βίην θ` αγαθόνraquo (Ιλ Ζ 478 καθώς κι` εγώ ακριβώς με την ίδια ανδρεία και αγαθότητα (να γίνω βασιλεύς της Τροίας)

Επίσης το ώδε τίθεται και επί καταστά-σεως επιτάξεως όπως και το ούτος στο laquoου-τωσίraquo πχ laquoΉφαιστε προμολ`ώδε Θέτις νυ τι σείο χατίζειraquo laquoΉφαιστε πρόβαλε (όπως είσαι ) ενώπιόν μας η Θέτις τώρα σε χρειά-ζεται Όταν προαγγέλλη κάτι επόμενο πχ laquoαπειλήσω δε τοι ώδεraquo ( ΙλΑ 181 Θα σε φοβερίσω όμως μ`αυτόν τον τρόπο ή laquoωδrsquo ίρηξ προσέειπεν αηδόνα ποικιλόδειρονraquo (Ησ laquoΈργΗμraquo στίχ203 κατ` αυτόν τον τρόπο εμίλιησε το γεράκι στο πλουμόλαιμο αηδόνι Τέλος ως το όδε ήδε τόδε (α) επί τόπου προς δείξιν πράγματα παρόντος ή ενώπιόν τινος όντος (β) μετά ρημάτων ενεργείας (επί της σημασίας του ώδε) (γ με την προ-σθήκη αντωνυμίας προσωπικής(δ) μετά του ερωτηματικού τις (ε) επί επιρρημά-των τόπου ή χρόνου ως προσθήκη ακριβεί-ας στ) επί χρόνου εις δήλωσιν του αμέσως παρόντος Και τέλος επί γενικότερης έννοι-ας (α) προς δείξιν πράγματος υπάρχοντος ενώπιόν τινος (β) εις δήλωσιν ή δείξιν πράγματος το οποίο μέλλει αμέσως να τε-

Ώδε Αττ

ωδί δεικτικόν επίρρημα της αντωνυ-

μίας όδε με την σημασία του laquoτρόπουraquo laquo κατά τού-

τον τον τρόπονraquo laquoούτωraquo και (μετά ερωτηματικής σημασίας)

laquoτόσο πολύraquo laquoτόσο υπερβαλλό-ντωςraquo ως το ούτως και ως Στον Όμηρο συνατούμε το δεικτικό επίρ-ρημα ώδε πχ laquoώδε σφrsquo εγκέφαλος χαμάδις ρέοι ως όδε οίνοςraquo ΙλΓ 300 Κατrsquo αυτόν τον τρόπο (εκείνων των παραβατών των συνθηκών) τα μυαλά των είθε να χυθούν κάτω κα-θώς ρέει ετούτος ο (μπροστά σου ευρισκόμενος) οίνος ή laquoως και εγώ περώδε βίην θ` αγαθόνraquo (Ιλ Ζ 478 καθώς κι` εγώ ακριβώς με την ίδια αν-δρεία και αγαθότητα (να

γίνω βασιλεύς της Τροίας)


να τονωθεί το φρόνημα των υπόδουλων Ελλήνων

Ο πρώτος εορτασμός στην Αθήνα όπου συμ-μετείχαν ο Βασιλιάς Όθων και η Βασίλισσα Αμαλία πολιτικές και στρατιωτικές αρχές και πλήθος λαού έγινε στον Ναό της Αγίας Ειρήνης Ο Μητροπολιτικός Ναός των Αθηνών θεμελι-ώθηκε την 25 Δεκ 1842 και αφιερώθηκε στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου για να τιμηθεί η 25 Μαρτίου 1821

Το 1839 ο Αμβρόσιος Φραντζής αναφέρει ότι η 25η Μαρτίου ήταν ημέρα laquoρητή και εμφυτευ-μένη εις τας καρδίας των Πελοποννησίων κτλ ως ημέρα ενάρξεως της Ελληνικής επαναστά-σεωςraquo ενώ ο ίδιος παρουσιάζει τα γεγονότα στα οποία η 25η Μαρτίου είναι μια από τις ημέρες των πρώτων ενεργειών που άρχισαν μετά τα μέσα Μαρτίου και όχι laquoημέρα ενάρξεωςraquo

Μετά την επίσημη καθιέρωση του εορτασμού και ιδίως το 1841 έγινε προσπάθεια οικειοποί-ησης της επετείου από την αντιπολιτευόμενη αντι-οθωνική μερίδα με ιδιωτικούς εορτασμούς στους οποίους προβαλλόταν ιδιαίτερα η μορφή του Κοραή Η εορτή συνέχισε να είναι αντικείμενο κομματικών και τοπικιστικών αντιπαραθέσεων ιδιαίτερες αντιδράσεις προκάλεσε το 1846 και 1847 η απόφαση του πρωθυπουργού Κωλέττη για την πραγματοποίηση επίσημης τελετής στον τάφο του ρουμελιώτη οπλαρχηγού Γεώργιου Καραϊσκά-κη στο Φάληρο καθώς θεωρήθηκε ότι οδηγούσε σε ταύτιση της Επανάστασης με ένα πρόσωπο

Το 1875 πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά



παρέλαση του στρατού μπροστά από τα ανάκτο-ρα πρακτική τρέχουσα από τα μέσα του αιώνα σε δημόσιες γιορτές στη Γαλλία και τα γερμανι-κά κράτη

Την επόμενη χρονιά αν και δεν πραγματοποι-ήθηκε στρατιωτική παρέλαση εξαιτίας βροχής δίπλα στο στρατό παρατάχθηκε και μία πανε-πιστημιακή φάλαγγα Η πρωιμότερη αναφορά για μαθητική παρέλαση εντοπίζεται το 1899 Τα σχολεία είχαν παραταχθεί και κατά τον εορτα-σμό της 25ης Μαρτίου του 1924 όταν ανακηρύ-χθηκε η Δημοκρατία

Τα επόμενα χρόνια την παρέλαση του στρατού πλαισίωναν και πρόσκοποι και μαθητές στρατιωτι-κών σχολών

Το 1932 τα σχολεία της Αθήνας παρήλασαν μπροστά από επισήμους στο μνημείο του Άγνω-στου Στρατιώτη μαζί με τους προσκόπους τη laquoφρουρά της πόληςraquo και τις laquoεθνικιστικές οργανώ-σειςraquo

Από το 1936 η μαθητική παρέλαση που έγινε μπροστά από το βασιλιά Γεώργιο και τον πρω-θυπουργό Μεταξά έλαβε επίσημο χαρακτήρα Την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά οι πα-ρελάσεις μαθητών και φαλαγγιτών (μελών της ΕΟΝ) προσέλαβαν μεγάλη σημασία και συνδέ-θηκαν με τη στρατιωτική παρέλαση Η πρακτι-κή των μαθητικών παρελάσεων εξακολούθησε κατά την εμφυλιοπολεμική περίοδο και έπειτα έως και μετά τη μεταπολίτευση

Γιώργος Χαλός

Ο Ερατοσθένης (3ος πΧ αιώνας) ήταν Διευθυντής της μεγάλης Βιβλιοθήκης της Αλε-ξάνδρειας όπου σε έναν πάπυρο διάβασε ότι το

μεσημέρι της 21ης Ιουνίου (θερινό ηλι-οστάσιο) στα νότια όρια της πόλης Συ-ήνη (Ασσουάν) οι κατακόρυφοι στύλοι δεν ρίχνουν καθόλου σκιά και ο Ήλιος κα-θρεφτίζεται ακριβώς στον πυθμένα ενός πηγαδιού (δηλαδή

βρίσκεται στο Ζενίθ του τόπου) Ως επιστήμο-νας λοιπόν ο Ερατοσθένης διερωτήθηκε εάν συμβαίνει το ίδιο ταυτόχρονα και σε μια άλλη πόλη πχ στην Αλεξάνδρεια Όμως στην Αλεξάν-δρεια κατά την ίδια μέρα και ώρα οι κατακόρυ-φοι στύλοι έριχναν σκιά

Αν η Γη ήταν επίπεδη οι κατακόρυφοι στύ-λοι στις δυο πόλεις θα ήταν παράλληλοι και θα

έπρεπε και οι δυο να ρί-χνουν σκιά Αφού λοι-πόν αυτό δεν είναι αλήθεια τι μπορεί να συμβαίνει Την απάντη-ση έδωσε ο

Ερατοσθένης υποστηρίζοντας ότι η επιφάνεια της Γης δεν είναι επίπεδη αλλά σφαιρική Αυτό

το συμπέρασμα είναι προφανώς θεμελιώδους σημασίας και επιπλέον επέτρεψε στον Ερατο-σθένη να προσδιορίσει την ακτίνα και το μήκος της περιφέρειάς της Γης Πραγματικά από το μήκος της σκιάς υπολογίζεται αμέσως η διαφορά των γεωγραφικών πλατών των δύο πόλεων ίση περίπου με 7 μοίρες Επειδή η απόσταση των δύο πόλεων ήταν γνωστή από αφηγήσεις βηματι-στών και ίση περίπου με 800 Km (φημολογείται ότι ο Ερατοσθένης μίσθωσε βηματιστές για τη μέτρησή της) η περιφέρεια της Γης υπολογίστη-κε ίση με 40000 Km

Αυτή είναι η σωστή απάντηση και ο Ερατο-σθένης την έδωσε χρησιμοποιώντας ως μόνα εργαλεία ράβδους μάτια πόδια μυαλό με απλό-τητα σκέψης και επινοητικότητα Το λάθος στον υπολογισμό ήταν μόνο 2 ένα πραγματικά αξι-οσημείωτο επίτευγμα για περίπου πριν από 25 χιλιετίες Άρα ο Ερατοσθένης ήταν ο πρώτος άνθρωπος που μέτρησε τις διαστάσεις του πλα-νήτη Γη γιrsquo αυτό και θεωρείται δημιουργός της μαθηματικής γεωγραφίας

Ο Ερατοσθένης και το ιστορικό πείραμα


Οι τα φώτα έχοντες αλλήλοις δόσωσιν

Και τώρα στο κύριο θέμα μας Τα Συντάγματα της Επανάστασης του lsquo21

Τα σπουδαιότερα νομικά κείμενα της σύγχρονης Ελλάδας είναι τα τρία Συντάγματα της Επανάστασης του rsquo21 Αυτά έγιναν στην Επίδαυρο το Άστρος και την Τροιζήνα δηλαδή στην ευρύτερη περιοχή του Άργους Γιrsquo αυτό αν πούμε πως το Άργος και η περιοχή του είναι το κέντρο όπου ανασυστάθηκε η νομική σκέψη της σύγχρονης Ελλάδας δε θα λαθεύαμε

Για τα τρία Συντάγματα της Επανάστασης του lsquo21 δεν έχουν γραφτεί λίγα Όχι όμως τα αντάξιά τους Καμιά κριτική δεν έχει ακόμα αποδώσει το μεγαλείο τους τo πρωτοποριακό τους πνεύμα την επίμονη σχέση τους με την Ελληνική Αρχαι-ότητα Γιrsquo αυτό στόχος αυτού του μικρού πονήματος είναι να λειτουργήσει σαν έναυσμα για μια τέτοια προσπάθεια

Η σχέση των πολιτευμάτων που καθιερώνουν τα Συ-ντάγματα της Επανάστασης του rsquo21 με τον τρέχοντα αγγλο-αμερικανο-γαλλικό Κοινοβουλευτισμό είναι επιφανειακή Αντίθετα η σχέση τους με τα αρχαία ελληνικά πολιτεύματα είναι βαθύτερη Τόσο ο Ρήγας όσο και όλος ο νεοελληνικός Δι-αφωτισμός ήταν βαθιά εμποτισμένοι από την αρχαία ελληνική γραμματεία Πριν γίνει το Σύνταγμα της Επιδαύρου υπήρξαν πολυάριθμα τοπικά συνταγματικά κείμενα φτιαγμένα στις αντίστοιχες επαναστατημένες περιοχές Ο Κοραής στο Πα-ρίσι ασχολείται με την έκδοση αρχαίων ελληνικών κειμένων ανάμεσα στα οποία είναι και τα Πολιτικά του Αριστοτέλη

Η πολιτική σκέψη και πράξη των αρχαίων Ελλήνων αλ-λοιωμένες από τους Ρωμαίους επηρέασαν τα συνταγματικά κείμενα της Γαλλικής Επανάστασης (1789-1794) αλλά και τα αγγλοσαξονικά κείμενα από τη Magna Charta (1215 μΧ) κι έπειτα μέχρι την Αμερικανική Επανάσταση (1774) Το ελληνι-κό πολίτευμα η Δημοκρατία ήταν το ζητούμενο όλων αυτών των κειμένων μέσα στον αγώνα τους για να περιορίσουν τη Μοναρχία και τις αυθαιρεσίες της Τελικά οι Δυτικοί μετά από έντονους και μακροχρόνιους αγώνες κατάφεραν να περιορί-σουν σημαντικά τη Μοναρχία και να καταλήξουν στο κοινο-βουλευτικό πολίτευμα στον Κοινοβουλευτισμό Είναι λοιπόν ο Κοινοβουλευτισμός περιορισμένη Μοναρχία συρρικνωμέ-νη Μοναρχία Προεδρικός όμως (ΗΠΑ Γαλλία Κύπρος) πρωθυπουργικός (Ελλάδα Ιταλία κά) ή βασιλευόμενος (Ισπανία Ολλανδία Μ Βρετανία κά) ο Κοινοβουλευτισμός δεν παύει να έχει σαφή μοναρχικά στοιχεία Ένα πρόσωπο ο πρόεδρος ο πρωθυπουργός ή ο βασιλιάς έχει δικαίωμα να διαλύσει τη Βουλή

Κι επειδή ζούμε μέσα στον Κοινοβουλευτισμό το πολιτι-κό μας ιδεομόρφωμα είναι κοινοβουλευτικό Γιrsquo αυτό για να γίνει ο συσχετισμός ανάμεσα στα ελληνικά Συντάγματα του rsquo21 και την αρχαία ελληνική σκέψη και πράξη θα πρέπει ο εκάστοτε μελετητής να γνωρίζει όχι μόνο πώς λειτούργησαν τα πολιτεύματα των αρχαίων ελληνικών πόλεων-κρατών αλλά και να απαρνηθεί το στενό κατά βάση κοινοβουλευτικό πο-λιτικό του ιδεομόρφωμα για όσο χρόνο τουλάχιστον διεξάγει την έρευνά του Και έτσι με πνεύμα ευρύτερο δημοκρατικό να προσεγγίσει τα Συντάγματα της Επανάστασης του lsquo21 Όμως λόγοι τόσο αντικειμενικοί όσο και υποκειμενικοί μάς εμποδίζουν να γνωρίσουμε τα αρχαία ελληνικά πολιτεύματα Κι αυτό μας εμποδίζει να μεταφερθούμε στο αρχαίο ελληνικό πολιτικό πνεύμα και να το κατανοήσουμε

Ludwig Michael von Schwanthaler Η Εθνική Συνέλευση στην Επίδαυρο Απεικονίζεται η στιγμή της ορκωμοσίας των πληρεξουσίων μπροστά στο laquoΠροσωρινόν πολίτευμα της Ελλάδοςraquo (1η Ιανουαρίου 1822) Τοιχογραφίες του Μεγάρου της Βουλής αίθουσα των Υπασπιστών βόρειος τοίχος

Πιο συγκεκριμένα Οι αντικειμενικές δυσκολίες για τη γνώση της πολιτικής πράξης και σκέψης των Αρχαίων Ελλή-νων οφείλονται στην ελλιπή μας πληροφόρηση Το κύριο αρ-χαιοελληνικό έργο που θα μπορούσε να μας πληροφορήσει για την πολιτική σκέψη και πράξη των Αρχαίων Ελλήνων είναι ένα χαμένο έργο του Αριστοτέλη Αυτό περιλάμβανε 158 πο-λιτεύματα ελληνικών αλλά και μη ελληνικών πόλεων-κρατών Ευτυχώς σχετικά πρόσφατα το 1891 ανακαλύφτηκε το πρώ-το αλλά και σημαντικότερο από αυτά τα 158 πολιτεύματα η Αθηναίων Πολιτεία το πολίτευμα των Αθηναίων Είναι αλήθεια πως η κατεστραμμένη αρχή αυτού του κειμένου μας στερεί από αρκετές πληροφορίες όμως άλλα αρχαιοελληνικά διασωσμένα κείμενα αναπληρώνουν μερικά αλλά αρκετά ικα-νοποιητικά αυτό το κενό

Οι υποκειμενικές δυσκολίες για τη γνώση της πολιτικής πράξης και σκέψης των Αρχαίων Ελλήνων οφείλονται σε δύο λόγους Πρώτο πολλοί μελετητές όταν μελετούν την πολι-τική σκέψη του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη σχηματίζουν τη λαθεμένη εντύπωση ότι μελετούν τη σκέψη των Αρχαίων Ελλήνων Δεύτερο οι μελετητές ζώντας και δρώντας στα σύγχρονα κοινοβουλευτικά δηλαδή ολιγαρχικά πολιτικά πλαίσια έχουν τη λαθεμένη εντύπωση ότι ζουν και δρουν σε Δημοκρατία επειδή συνηθίζει ο Κοινοβουλευτισμός να σφετερίζεται το όνομα της Δημοκρατίας και να αυτοαποκα-λείται laquoΔημοκρατίαraquo Ο τρέχων Κοινοβουλευτισμός είναι μια ολιγαρχική πολιτειακή παραλλαγή Και μάλιστα είναι συρρι-κνωμένη Μοναρχία όπως ήδη έχει ειπωθεί Αν ξυπνούσε ο Αριστοτέλης θα τον κατέτασσε σαφώς στα ολιγαρχικά πολι-τεύματα από το γεγονός και μόνο ότι δε χρησιμοποιεί την κλή-ρωση για την ανάδειξη των βουλευτών αλλά την εκλογή Γιrsquo αυτό άλλωστε και κατέτασσε και τη Σπάρτη στις ολιγαρχίες γιατί παρά την ομοιομορφία ένδυσης και σιτισμού τα οποία κατά τον Αριστοτέλη θεωρούνταν χαρακτηριστικά δημοκρα-τικά η ανάδειξη των Εφόρων και των Γερουσιαστών γινόταν με εκλογή και όχι με κλήρωση (Αριστ Πολ Δ 1294β 18-34) Όμως παρrsquo όλα αυτά η αρχαιοελληνική Ολιγαρχία δεν ήταν συρρικνωμένη Μοναρχία αλλά συρρικνωμένη Δημοκρατία

Πιο συγκεκριμένα Τα πολιτεύματα για τους Αρχαίους Έλ-ληνες είναι μόνο τρία Δημοκρατία Ολιγαρχία Μοναρχία Όμως πριν φτάσουν οι Αρχαίοι Έλληνες στην τριττή διάκριση των πολιτευμάτων μίλησαν ουσιαστικά για δύο μόνο πολι-τεύματα την Τυραννία και την Ισοκρατία (Ηρόδ Εrsquo [Τερψι-χόρη] 92) Από την τελευταία πηγάζουν η Δημοκρατία και η αρχαιοελληνική Ολιγαρχία Έτσι για να γίνουν κατανοητές οι αρχαιοελληνικές επιδράσεις στα Συντάγματα του rsquo21 θα δούμε συνοπτικά σε πίνακα τα χαρακτηριστικά των αρχαι-οελληνικών ισοκρατικών πολιτευμάτων και την εξέλιξή τους σε Δημοκρατία και Ολιγαρχία

Όμως ας μη μακρηγορούμε πιαNα επισημάνουμε πως στο εισαγωγικό σημείωμα του

Συντάγματος της Επιδαύρου υπάρχει η ρήση ότι οι Έλληνες ήσαν σκλαβωμένοι 22 αιώνες Δηλαδή το Βυζάντιο για τους επαναστατημένους Έλληνες ήταν σκλαβιά Ρωμαιοκρατία Η Ελλάδα του rsquo21 θέλει να βλέπει τον εαυτό της σα συνέχεια της Αρχαίας Ελλάδας

Με βάση αυτό το σκεπτικόΠρώτο Οι Έλληνες για τη σύνταξη του πολιτεύματός

τους αναβλέπουν προς τα πολιτεύματα της Σπάρτης και της Αθήνας

Δεύτερο Και στα τρία Συντάγματα καθορίζεται η σφρα-γίδα της Διοίκησης (της Κυβέρνησης) να έχει τη θεά Αθηνά (Σύντ Επιδαύρου sect ργrsquo Σύντ Άστρους sect qεrsquo Σύντ Τροιζή-νας )

Τρίτο Στα δύο πρώτα Συντάγματα η αρίθμηση των άρ-θρων γίνεται με τον αρχαίο ελληνικό τρόπο δηλαδή με τη χρήση του ιωνικού αλφαβήτου ενώ στο Σύνταγμα της Τροι-ζήνας γίνεται χρήση και αραβικής και ελληνικής αρίθμησης Ας σημειωθεί πως η ελληνική αρίθμηση χρησιμοποιείται και σήμερα στη νομολογία

Τέταρτο Αναγνωρίζεται η προτεραιότητα της Ανατολικής Ορθόδοξης Θρησκείας αλλά καθιερώνεται η ανεξιθρησκία Έτσι ενώ στον Όρκο του βrsquo Συντάγματος (άρ qθrsquo) τα μέλη της Διοίκησης οι Κριτές και οι Υπουργοί ορκίζονται στην Τρισυπόστατη Θεότητα και τη γλυκύτατη Πατρίδα στο γrsquo Σύ-

νταγμα οι τρεις Όρκοι δίνονται γενικά στο Θεό και τους αν-θρώπους (άρ 132) ή τον Ύψιστο (άρ 150) Κι ακόμα ενώ στο αrsquo Σύνταγμα καθιερώνεται Υπουργός Θρησκείας (sect κβrsquo) στο βrsquo Σύνταγμα μετονομάζεται γενικότερα σε Υπουργό Λατρείας (sect κεrsquo) και στο γrsquo Σύνταγμα όπου οι Υπουργοί μετονομάζο-νται σε Γραμματείς δεν υπάρχει αντίστοιχος Γραμματέας για το θρήσκευμα (άρ 126) Ο Κλήρος βέβαια δεν laquoεμπεριπλέ-κεταιraquo σε κανένα δημόσιο υπούργημα και δικαίωμα ψήφου έχουν μόνο οι Πρεσβύτεροι (άρ 24)

Πέμπτο Οι εκλογές στην Ελλάδα μέχρι και τις βουλευ-τικές του Νοεμβρίου του 1920 γίνονταν με σφαιρίδια Με σφαιρίδια γίνονταν και οι κληρώσεις των βουλευτών των δικαστών και όλων σχεδόν των άλλων αξιωματούχων στην Αρχαία Αθήνα

Έκτο Έχει επισημανθεί ότι στο εισαγωγικό σημείωμα του Συντάγματος της Επιδαύρου η βυζαντινή περίοδος δε θεωρείται ελεύθερη ελληνική αλλά σκλαβωμένη ελληνι-κή Γίνεται όμως αναφορά στους νόμους laquoτων αειμνήστων Χριστιανών ημών Αυτοκρατόρωνraquo κατά το αrsquo Σύντ (sect qηrsquo) στους νόμους laquoτων ημετέρων αειμνήστων Χριστιανών Αυτο-κρατόρων της Κωνσταντινουπόλεωςraquo κατά το βrsquo Σύντ (sect πrsquo) και στους Βυζαντινούς νόμους κατά το γrsquo Σύντ (άρ 142) Προφανώς οι Φαναριώτες από τη μεριά και το ιερατείο από την άλλη θέλησαν να προσανατολίσουν τη νέα Ελλάδα με τη βυζαντινή-χριστιανική περίοδο της Ιστορίας Έτσι η παρου-σία της Ελληνικής Αρχαιότητας στη νέα Ελλάδα συμβαδίζει με την παρουσία του Βυζαντίου και δημιουργήθηκε ο όρος laquoΕλληνοχριστιανικός Πολιτισμόςraquo και το Βυζάντιο θεωρήθηκε συνέχεια του Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού

Το Σύνταγμα της Επιδαύ-ρου γνωστό σαν laquoΠΡΟΣΩ-ΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ EN ΕΠΙΔΑΥΡΩΙ Αrsquo ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝraquo πρόσκειται περισσότερο προς το πολί-τευμα της Σπάρτης και λιγό-τερο προς εκείνο της Αθήνας Οι Έλληνες είναι laquoόμοιοιraquo μπροστά στους Νόμους

όπως laquoόμοιοιraquo χαρακτηρίζο-νταν και οι πολίτες της Σπάρτης Υπάρχει η τριττή διάκριση των λειτουργιών της εξουσίας κατά τη σύγχρονη Νομική Επιστήμη ndash ή τριών μορίων της πολιτείας

κατά τον Αριστοτέλη Ας σημειωθεί πως οι συντάκτες των ελ-ληνικών επαναστατικών Συνταγμάτων φαίνεται να είχαν κατά νου την αριστοτέλεια έκφραση laquoέστι δη τρία μόρια [τμήματα] των πολιτειών πασώνhellipraquo (Πολιτικά Δ 1297β 35 ndash 1298α 8) γιrsquo αυτό δε μιλάνε για τρεις εξουσίες μετάφραση του γαλλι-κού laquotrois pouvoirsraquo αλλά για τρία μόρια Έτσι τα επίθετα που αφορούν τις τρεις εξουσίες ή λειτουργίες της εξουσίας είναι στο ουδέτερο γένος (Εκτελεστικό Βουλευτικό Δικαστικό) επειδή προφανώς υπονοείται το ουσιαστικό laquoμόριοraquo το οποίο το έχει εισαγάγει όπως είδαμε ο Αριστοτέλης

Ο διαχωρισμός της πολιτείας σε τρία μόρια είναι χαρα-κτηριστικό της ακραιφνούς Δημοκρατίας γιrsquo αυτό και τον βρίσκουμε στην Αθήνα και σε όποια άλλη αρχαία ελληνική πόλη εφαρμοζόταν παρόμοιο πολίτευμα Ο τριττός διαχωρι-σμός δεν υπήρχε στη Σπάρτη το πολίτευμα της οποίας ήταν συρρικνωμένη Δημοκρατία ή laquoισόνομη ολιγαρχίαraquo κατά την έκφραση του Θουκυδίδη (Γrsquo 62 3) Ας έχουμε υπόψη μας ότι ο όρος laquoισονομίαraquo χρησιμοποιήθηκε στη θέση του όρου laquoδη-μοκρατίαraquo πριν καθιερωθεί ο τελευταίος Έτσι η laquoισόνομη ολιγαρχίαraquo σημαίνει το οξύμωρο laquoδημοκρατική ολιγαρχίαraquo Άλλωστε και στη συρρικνωμένη Δημοκρατία της Σπάρτης το ανώτατο πολιτειακό της όργανο ήταν η Απέλλα η Νομοθετι-κή όπως ακριβώς η Εκκλησία του Δήμου στην Αθήνα

Την προσέγγιση του Συντάγματος της Επιδαύρου προς το πολίτευμα της Σπάρτης θα τη βρούμε και αλλού Ενώ δηλα-δή το Σύνταγμα διατείνεται ρητά για ισοτιμία ανάμεσα στο Βουλευτικό (Νομοθετικό) και το Εκτελεστικό (Αρχικό Δι-οικητικο-Εκτελεστικό) (sect ιrsquo) τελικά το προβάδισμα ελαφρό

Τα Συντάγματα της Επανάστασης του 1821 Συνέχεια από την σελίδα 1

Αδαμάντιος Κοραής laquoΤο Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος του 1822raquo Αθήνα 1949 Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων

laquo Δεν μπορώ να διδάξω τίποτα σε κανένα παρά μόνο να τον κάνω να σκέπτεταιraquo ΣΩΚΡΑΤΗΣ



βέβαια δίνεται στο Εκτελεστικό όπως αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι οι αποφάσεις παίρνονται κατά κανόνα από το Εκτελεστικό Αυτό οφείλεται στο ότι η ελλιπής πληροφόρηση για την Αρχαία Σπάρτη έδινε την εντύπωση πως οι Έφοροι στη Σπάρτη είχαν την πρωτοκαθεδρία Και είναι αλήθεια ότι οι Έφοροι είχαν στα χέρια τους συγκεντρωμένες πολλές αρμο-διότητες οι οποίες στην Αθήνα ήταν διαμοιρασμένες στα τρία μόρια της πολιτείας Σήμερα η πρωτοκαθεδρία των Εφόρων

ή άλλων αξιωματού-χων δε γίνεται δεκτή και έχει διαπιστωθεί πως η Απέλλα είχε ουσιαστικά την τελική απόφαση Πραγματι-κά ο Αριστοτέλης λέει πως οι δύο βασιλιάδες αν ομογνωμονούσαν σε κάτι με όλους τους Γερουσιαστές αυτό ίσχυε αν όχι υπερί-σχυε η απόφαση της Απέλλας (Πολ Β 1273α 5-9) Πρβλ και τη ρήτρα του σπαρ-τιατικού πολιτεύματος laquoδήμῳ ἦμεν κράτος καὶ ἀγοράνraquo (Πλού-ταρχος Λυκούργος 6) όπου εκφράζεται η ίδια άποψη

Το προβάδισμα του Εκτελεστικού (του Αρχικού) το ξανα-βρίσκουμε στις sectsect λδrsquo λθrsquo και εξάγεται και από τη σύγκριση των sectsect νrsquo νβrsquo και νζrsquo Βέβαια το προβάδισμα του Εκτελε-στικού (του Αρχικού) είναι μικρό αφού ήταν απαραίτητη η συγκατάθεση του Βουλευτικού (του Νομοθετικού) σε καίρια ζητήματα (sect μrsquo)

Το Εκτελεστικό (το Αρχικό) είναι 5μελές όπως πέντε είναι και οι Έφοροι στη Σπάρτη

ndash Η θητεία των αρχόντων είναι ενιαύσια και έπρεπε οι επί-δοξοι άρχοντες να έχουν κλείσει τα τριάντα (sect ιεrsquo) Ενιαύσια ήταν και η θητεία στην Αρχαία Ελλάδα Και στην Αθήνα για να ασκήσει κανείς κάποιο αξίωμα έπρεπε να έχει κλείσει τα τριάντα ενώ στη Σπάρτη έπρεπε να έχει κλείσει τα σαράνταndash Υπάρχει πρόνοια για δίκαιη διανομή του πλούτου (sect ηrsquo)ndash Αναγγέλλεται νόμος για πολιτογράφηση ξένων (sect εrsquo)ndash Καταργούνται τα βασανιστήρια και οι δημεύσεις (sect qθ΄)

Πρόκειται για θεσμούς με αρχαιοελληνική καταβολήndash Αναγνωρίζονται οι το-

πικές διοικήσεις (sectsect qδrsquo ραrsquo) Ας θυμηθούμε πως και η αρχαία Σπάρτη ευ-νοούσε την αυτόνομη παρουσία των ελληνικών πόλεων-κρατών και τη μη σύμπηξη συμμαχιών

[ Σημείωση Χρησι-μοποιήθηκε το γράμμα q του χαλκιδικού αλφαβή-του μια και το αντίστοιχο γράμμα του ιωνικού δεν

υπάρχει στους συνήθεις ηλε-κτρονικούς υπολογιστές Σαν αριθμός το ιωνικό γράμμα σημαίνει 90 έτσι το qθrsquo=99 και το qδrsquo=96]

Να δούμε το δεύτερο Σύνταγμα

Ο πλήρης τίτλος του είναι ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ

HTOI ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ EN ΑΣΤΡΕΙ Βrsquo ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ Απρίλιος 1823

Το δεύτερο Σύνταγμα διατηρεί τις ελευθερίες που εισά-γει το πρώτο και στρέφει τον προσανατολισμό του σαφώς προς το αθηναϊκό πολίτευμα και γιrsquo αυτό αντικαθιστά τον όρο laquoόμοιοιraquo που αναπέμπει στη Σπάρτη με τον όρο laquoίσοιraquo που αναπέμπει στην Αθήνα Οι Έλληνες δεν είναι πια laquoόμοι-οιraquo αλλά laquoίσοιraquo μπροστά στους Νόμους Η laquoισότηταraquo και η laquoομοιότηταraquo είναι έννοιες νομικές αθηναϊκή και σπαρτιάτικη αντίστοιχα Πρβλ Αριστ Πολ Γ 1279α 9-10

Συνέπεια της ισότητας πια και όχι της ομοιότητας είναι η ρητή κατάργηση της δουλείας Να υπενθυμίσουμε ότι οι δούλοι στην Αθήνα δεν ήσαν κατά κανόνα Έλληνες ενώ οι Είλωτες στη Σπάρτη ήσαν Έλληνες Μεσσήνιοι υποδουλωμέ-νοι Βέβαια η δουλεία καταργείται ρητά για κάθε ανθρώπινο ον στο Σύνταγμα του Άστρους (sect θrsquo) Οι Βρετανοί κατάργη-σαν τη δουλεία το 1832 οι ΗΠΑ στα χαρτιά το 1860 και οι Ρώσοι κατάργησαν τη δουλοπαροικία το 1861 Το άρθρο που καταργεί τη δουλεία θα παραμείνει μέχρι και το Σύνταγμα των 17-11-1864 1-6-1911 άρθρο 13

Εισάγεται η ελευθερία του τύπου (sect ζrsquo) που κι αυτή αναπέμπει στην αρχαία Αθήνα Στην αρχαία Σπάρτη υπήρχε λογοκρισία Παράδειγμα Ο Αρχίλοχος και η ποίησή του δε γίνονταν δεκτοί στη Σπάρτη επειδή σε ποίημά του δε θεωρεί σπουδαίο πράγμα ότι πέταξε την ασπίδα του για να σώσει τη ζωή του Η πράξη του Αρχίλοχου αντέκειταν στο laquoΉ ΤΑΝ Η ΕΠΙ ΤΑΣraquo των Σπαρτιατών Οι Αθηναίοι ήταν πολύ πιο ανε-κτικοί στην καλλιέργεια του λόγου και της τέχνης γενικότερα αν και έγιναν και εκεί προσπάθειες με το ψήφισμα του Διοπεί-θη να εισαχθεί η λογοκρισία

Γενικά τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που προτείνονται στο πρώτο και στο δεύτερο Σύνταγμα επαναλαμβάνονται και ενισχύονται Το Βουλευτικό (Νομοθετικό) έχει σαφώς το προβάδισμα όπως είναι πιο προφανές αυτό στην Αρχαία Αθή-να (sectsect ιζrsquo ληrsquo μrsquo μαrsquo οθrsquo πrsquo) όπου η Εκκλησία του Δήμου αποφάσιζε για όλα και κυβερνούσε Το Εκτελεστικό παρα-μένει 5μελές Να επισημάνουμε πως και στην Αθήνα τα πο-λιτειακά όργανα ήσαν κατά κανόνα πολυπρόσωπα Άλλωστε το πολυπρόσωπο των πολιτειακών οργάνων είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του δημοκρατικού πολιτεύματος

Καταργούνται οι τοπικές διοικήσεις Αυτό αναπέμπει στην ενωτική πολιτική της αρχαίας Αθή-νας

Εισάγεται ο όρος laquoβουλευτήςraquo (sect λrsquo) παράλληλα με τον όρο laquoπαρα-στάτης (sectsect ιγrsquo ιηrsquo και qζrsquo) Δεν υπήρ-χε στη Σπάρτη ο όρος laquoβουλευτήςraquo υπήρχε στην Αθή-να Στο Σύνταγμα της Επιδαύρου χρησιμοποιούνται οι όροι laquoπληρεξού-σιοςraquo (sect ιαrsquo) και laquoπαραστάτηςraquo (sect ιγrsquo)

Γίνεται πραγ-ματικότητα η πολι-τογράφηση ξένων Καθορίζονται με ακρίβεια οι όροι 5

χρόνια ενδήμησης απόκτηση ακίνητης περιουσίας ή εκτέλε-ση ανδραγαθημάτων υπέρ της Ελλάδας και διαρκή άμεμπτη συμπεριφορά (sect ιβrsquo αrsquo και βrsquo) Κι αυτό αναπέμπει στην αρ-χαία Αθήνα όπου η πολιτογράφηση ξένων αλλά και δούλων δεν ήταν σπάνια (Αριστ Πολ Γ 1275β 37 και Αριστοφάνης Βάτραχοι 204 και Πλούταρχος Σόλωνας 24) Στην αρχαία Σπάρτη μόνο δύο άνθρωποι πολιτογραφήθηκαν κατά τον Ηρόδοτο

Προαναγγέλλεται η εγκαθίδρυση ορκωτών δικαστών (sect qστrsquo [96]) Κι αυτό βέβαια αναπέμπει στην αθηναϊκή Ηλιαία

Στην ενίσχυση του δημοκρατικού πνεύματος πρέπει να συγκαταλέξουμε και το ότι τόσο το Βουλευτικό όσο και οι

Κριτές οι δικαστές το Δικαστικό ορκίζονται μπροστά στο κοινό (sect qθrsquo [99]) Κι αυτό αναπέμπει στην αρχαία Αθήνα αν σκεφθούμε πως οι νέοι πολίτες έλεγαν το γνωστό Όρκο των Εφήβων μπροστά στο κοινό (Αριστ Αθηναίων Πολιτεία 42 4)

Να περάσουμε τώρα στο Σύνταγμα της Τροιζήνας

Ο πλήρης τίτλος του είναι ΠΟΛΙΤΙΚΟΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ EN ΤΡΟΙΖΗΝΙ Γrsquo ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ Μάιος 1827 Το τρίτο Σύνταγμα κρατάει ότι προοδευτικό και φιλελεύθερο έχουν εισαγάγει τα άλλα δύο και κάνει ακόμα ευρύτερες τομές που δείχνουν προς την αρχαία Αθήνα Εισάγει ουσιαστικά το σύστημα της laquoΚυβερ-νώσας Βουλήςraquo (Κεφ ΣΤrsquo) πράγμα το οποίο αναπέμπει στην αρχαία Αθήνα όπου η Εκκλησία του Δήμου ήταν ότι είναι η Βουλή στη σύγχρονη εποχή αλλά και επί πλέον κυβερνούσε όντας το ανώτατο πολιτειακό όργανο χωρίς κανείς να μπορεί να τη διαλύσει

Καταργείται κάθε άλλος όρος για τα μέλη της Βουλής και εισάγεται ο όρος laquoΑντιπρόσωποςraquo επειδή προφανώς οι Έλ-ληνες του rsquo21 ήξεραν και είχαν συνειδητοποιήσει τη θεσμι-κή διαφορά τους με την αρχαία Αθήνα δηλαδή ανάμεσα στο κοινοβουλευτικό αντιπροσωπευτικό-ολιγαρχικό πολιτειακό σύστημα από τη μια μεριά και τη Δημοκρατία της Αρχαίας Αθήνας από την άλλη Τα ίδια μπορούμε να πούμε για την κατάργηση του όρου laquoΥπουργόςraquo των δύο πρώτων Συνταγμά-τωνmiddot ο όρος αυτός παραπέμπει στην Αρχαία Ελλάδα (Ξεν Κύ-ρου Ανάβαση Εrsquo 8 15middot κ ά) Για τους ίδιους λόγους αντικα-ταστάθηκε με τον όρο laquoΓραμματεύςraquo Και οι δύο νέοι όροι του Συντάγματος της Τροιζήνας δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να μεταφράζουν τους αντίστοιχους γαλλικούς laquorepreacutesentantraquo και laquosecreacutetaireraquo

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι εισάγεται και η κλήρωση και η μη επανεκλογή των Αντιπροσώπων στην επόμενη βουλευ-τική περίοδο Πιο συγκεκριμένα Κάθε τρία χρόνια εκλέγονται 300 αντιπρόσωποι Από αυτούς ενεργοποιούνται με κλήρωση 100 την πρώτη χρονιά και 100 τη δεύτερη Οι υπόλοιποι 100 ενεργοποιούνται την τρίτη χρονιά Κανείς τους δεν επανεκλέ-γεται κατά την επόμενη εκλογική περίοδο (αρ αρ 57-58) Οι Αντιπρόσωποι δεν πληρώνονταν αν δεν παρευρίσκονταν στις συνεδριάσεις της Βουλής και πληρώνονταν το μισό αν είχε λήξη η βουλευτική περίοδος (άρ 64)

Οι θεσμοί αυτοί προσεγγίζουν τη δημοκρατία της αρχαίας Αθήνας Εκεί η ανάδειξη των βουλευτών και γενικότερα το 9914 των αρχόντων ήσαν κληρωτοί ενιαύσιοι και μη επα-ναλήψιμοι Και καθώς η πληρωμή τους γινόταν κάθε μέρα όποτε απουσίαζαν δεν πληρώνονταν

Καταργείται το 5μελές Εκτελεστικό και αντικαθίσταται από το μονομελές πολιτειακό όργανο τον Κυβερνήτη ο οποί-ος όμως υπόκειται στη Βουλή

Δεν αναγνωρίζονται τίτλοι ευγενείας (άρ 27) και δεν υπάρχουν οι εκφωνήσεις laquoΕκλαμπρότατεraquo laquoΕξοχότατεraquo κλπ με εξαίρεση τη διατήρηση της εκφώνησης laquoΕξοχότατεraquo που αφορά το πρόσωπο του Κυβερνήτη όσο αυτός κυβερνά

Υπάρχει ολόκληρο κεφάλαιο (Κεφ Δrsquo) για την πολιτο-γράφηση ξένων Η πολιτογράφηση γίνεται με λιγότερα χρόνια ενδήμησης (3 χρόνια) και γενικότερα είναι ευκολότερη

Όμως ένα τέτοιο Σύνταγμα δε θα ήταν τόσο εύκολα απο-δεκτό από τις Μεγάλες Δυνάμεις της Ευρώπης Ένα Σύνταγμα τόσο φιλελεύθερο και τόσο κοντά στη Δημοκρατία όπως του-λάχιστον την πραγματοποίησαν οι Αρχαίοι Έλληνες θα ήταν βραδυφλεγής βόμβα στα θεμέλια της μοναρχικής Ευρώπης Και θα ήταν πολύ δύσκολο αν όχι αδύνατο να γίνει αποδεκτό ένα κράτος όσο μικρό και ασήμαντο κι αν ήταν αυτό με ένα Σύνταγμα τέτοιας φιλελεύθερης εμβέλειας Παρrsquo όλα αυτά οι συντάκτες του Συντάγματος και ο Ελληνικός Λαός έκαναν τις προσπάθειές τους για μια συνταγματική ανανέωση της Ευρώ-πης του 19ου αιώνα

Η Γ΄ Εθνοσυνέλευση με ψήφισμά της στις 3 Απριλίου 1827 εξέλεξε σαν πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας τον Ιωάν-νη Καποδίστρια Εκείνος ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Ια-νουάριο του 1828 Επειδή όμως ήταν αντίθετος στο Σύνταγμα της Τροιζήνας και τις δημοκρατικές του προδιαγραφές και πιο


Το laquoΠροσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδοςraquo σε αγγλική μετά-φραση από τη δεύτερη έκδοση στην Κόρινθο Λονδίνο 1823 Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελ-λήνων

Νικόλαος Ν Σαρίπολος laquoΗ πρώτη Εθνοσυνέλευσις και το πολίτευμα της Επιδαύρου του 1822raquo Αθήνα 1907 Βι-βλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων

Αναστάσιος Πολυζωίδης laquoΠροσω-ρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος και σχέδιον Οργανισμού των επαρχιών αυτήςraquo Μεσολόγγι 1824 Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων


ΕΙ ΘΕΟΙ ΕΙΣΙ ΚΑΚΟΙ ΟΥΚ ΕΙΣΙ ΘΕΟΙ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΕΚΔΟΤΑ― Ελαφηβολιών μην Αθήνησιν έννατοςΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΤΑ ΖΩΑ ΙΣΤΟΡΙΩΝ 630― Την δrsquo οχείαν ποιείται του μηνός του Ελαφηβο-

λιώνοςmiddot τίκτει δε περί την ώραν την του φωλεύειν όταν δrsquo εκθράψει τρίτω μηνί εκφαίνουσι ήδη του έαρος

Κατὰ τὸν Ἀριστοτέλη βλέπουμε ὅτι ὁ Ελαφηβολι-ών ἀναγνωρίζεται ὡς ὁ τρίτος μῆνας μετὰ ἀπὸ τὸ χει-μερινὸ ἡλιοστάσιο καὶ κατὰ τὸν Θουκυδίδη εἶναι ἕνας ἀνοιξιάτικος μῆνας

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ 5 19-20― lsquoἄρχει δὲ τῶν σπονδῶν ltἐν μὲν Λακεδαίμονιgt

ἔφορος Πλειστόλας Ἀρτεμισίου μηνὸς τετάρτῃ φθίνο-ντος ἐν δὲ Ἀθήναις ἄρχων Ἀλκαῖος Ἐλαφηβολιῶνος μηνὸς ἕκτῃ φθίνοντος ὤμνυον δὲ οἵδε καὶ ἐσπένδοντο Λακεδαιμονίων μὲν ltΠλειστοάναξ Ἆγιςgt Πλειστόλας Δαμάγητος Χίονις Μεταγένης Ἄκανθος Δάιθος Ἰσχαγόρας Φιλοχαρίδας Ζευξίδας Ἄντιππος Τέλλις Ἀλκινάδας Ἐμπεδίας Μηνᾶς Λάφιλος Ἀθηναίων δὲ οἵδε Λάμπων Ἰσθμιόνικος Νικίας Λάχης Εὐθύδημος Προκλῆς Πυθόδωρος Ἅγνων Μυρτίλος Θρασυκλῆς Θεαγένης Ἀριστοκράτης Ἰώλκιος Τιμοκράτης Λέων Λάμαχος Δημοσθένηςrsquo

αὗται αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο τελευτῶντος τοῦ χειμῶνος ἅμα ἦρι ἐκ Διονυσίων εὐθὺς τῶν ἀστικῶν αὐτόδεκα ἐτῶν διελθόντων καὶ ἡμερῶν ὀλίγων παρε-νεγκουσῶν ἢ ὡς τὸ πρῶτον ἡ ἐσβολὴ ἡ ἐς τὴν Ἀττικὴν καὶ ἡ ἀρχὴ τοῦ πολέμου τοῦδε ἐγένετο

Ὁ Ἐλαφηβολιὼν είναι ὁ ἐπόμενος τοῦ Ἀνθεστη-ριῶνος καὶ ὁ προηγούμενος τοῦ Μουνυχιῶνος ὅπως μαρτυρεῖ ὁ Αἰσχίνης καὶ καταγράφει καὶ ὁ Γαζῆς στὸ Περὶ μηνῶν του

ΑΙΣΧΙΝΗΣ 298 Θ ΓΑΖΗΣ 3282 Β-Γ― Ο δε Κερσοβλέπτης πόσαις πρότερον ημέραις

απώλεσε την αρχήν πριν εμέ απιέναιmiddot ως φησι Χάρις ο στρατηγός και η επιστολήmiddot του πρότερου μηνός είπερ Ελαφηβολιών εστι Μουνηχιώνος πρότερος

Τὸ ὄνομα τοῦ μηνὸς δὲν ταυτίζεται καὶ δὲ ἐξηγήται γιὰ κάποιο ἰδιαίτερο χαρακτηριστικὸ τοῦ κλίματος τῆς συγκεκριμένης ἐποχῆς τοῦ χρόνου ὅπως συνέβει μὲ τὸν Ἀνθεστηριῶνα ἄν καὶ εἶναι ὁ ἐπόμενος του

Ὁ Ἀνθεστηριὼν εἶναι ὁ πρῶτος μῆνας τῆς Ἀνοίξε-ως ἐπομένως ὁ Ἐλαφηβολιὼν εἶναι ὁ δεύτερος

Τὰ ὅρια τοῦ μηνὸς στὸ Ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο εἶναιτὸ νωρίτερο περὶ τῆς 27ης Φεβρουαρίου καὶ τὸ αργότερο περὶ τῆς 10ης Μαρτίου

Στὸ ἡμερολόγιο τοῦ Σόλωνος τὰ ὅρια εἶναι στὶς 25 Φεβρουαρίου (νωρίτερο) μὲ 26 Μαρτίου (αργότερο) ἔτσι ὥστε ἡ ἐαρινὴ ἰσημερία στὴν ἐποχὴ τοῦ Σόλωνος καὶ γιὰ ὅσο διάστημα μετὰ ὅσο ἀκόμα τὸ ἡμερολόγιο του ἦταν σὲ χρήση πρέπει νὰ ἔπεφτε αὐτὸν τὸν μῆνα Καὶ σύμφωνα μὲ τὸν Γεμῖνο ποὺ παρατηρεῖ

ΓΕΜΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΛΟΓΙΟΝ 2Δ― εαρινή μεν ουν ισημερία γίνεται περί την των αν-

θέων ακμήν

Ἡ ἐαρινὴ ἰσημερία ἦταν ἡ ἐποχὴ ὅπου τὰ ἄνθη σύμφωνα μὲ τὸ κλίμα τῆς Ἀττικῆς καὶ τῆς Ἑλλάδος γενικότερα βρισκόνταν στὴν ἀκμὴ τους καὶ ἡ ἐποχὴ τῆς ἀνθοφορίας στὴν ἐποχὴ τοῦ Σόλωνος ἄρχιζε τὸν πρῶτο ἀπὸ τοὺς ἀνοιξιάτικους μῆνες καὶ βρίσκονταν στὴν ἀκμὴ της στὸν δεύτερο μῆνα καὶ νὰ φτάνει στὸ τέλος της τὸν τρίτο μῆνα

Τὸ ὄνομα αὐτοῦ τοῦ μηνὸς ἀπὸ ἐτυμολογικῆς γραμ-ματικῆς ἀρχῆς πηγάζει ἀπὸ τὸ laquoΕλαφηβόλοςraquo

Τὸ Ελαφηβόλος ἦταν καὶ εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ συνήθη ἐπίθετα τῆς θεάς Αρτέμιδος μεταξύ των προγό-

νων μαςΚΟΡΝΟΥΤΟΣ 34 ΠΕΡΙ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ ΑΡΤΕΜΙΔΩΡΟΣ

ΟΝΕΙΡΟΚΡΙΤΙΚΑ 235― Κυνηγετίν δrsquo αυτήν και θηροκτόνον και ελαφηβό-

λον και ορεσίφοιτον παρεισάγουσι

ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΣΧΟΛΙΑ 1550-3― Εν Δήλω ποτrsquo ετικτε ΛατώΦοίβον χρυσοκόμαν ανακτα Απόλλωνελαφηβόλον τα αγροτέρανΆρτεμιν α γυναικών μεγ έχει κράτος

ΑΝΑΚΡΕΩΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ 110 ΗΦΑΙΣΤΙΩΝ ΠΕΡΙ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ 86

― Γονούμαι σrsquo ελαφηβόλε φάνθη παι Διός αγρίωνδέσποινrsquo Αρτεμι θηρών

ΟΡΦΙΚΟΙ ΥΜΝΟΙ 36 ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ― Αγροτέρη χθονίη θηροκτόνος ολβιόμοιρεmiddot η κα-

τέχεις ορέων δρυμούς ελαφηβόλε σεμνή

Οἱ ἀρχαίοι συγγραφεῖς ἀποδίδουν τὸ ὄνομα τοῦ μηνὸς στὸ ἐπίθετο τῆς Ἀρτέμιδος

ΛΙΒΑΝΙΟΣ 1232 155 ΑΡΤΕΜΙΣ― Αθηναίοι δε και μηνός ονόματι γεραίρουσι την

θεόν ο γαρ δη Ελαφηβολιών τούτο εστίνΑὐτὴ ἡ ἐξήγηση τοῦ ὀνόματος πηγάζει ἀπὸ τὴν

ἑορτὴ αὐτοῦ τοῦ μηνὸς τὰ Ελαφηβόλια πρὸς τιμὴν τῆς θεᾶς Ἀρτέμιδος

Μερικοὶ τὸ ἀποδίδουν στὶς προσφορές τῶν ἐλαφιῶν (έλαφοι) ποὺ πραγματοποιούνται αὐτὸν τὸν μῆνα

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΕΚΔΟΤΑ 2497 ΜΕΓΑ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟΝ― Εκλήθη δε από των ελάφων αίτινες τω μηνί τού-

τω εθύοντο (εξ ού και το ελαφηβόλος) τη ελαφηβόλω Αρτεμίδι

Ἀκόμη τὸ ἔτυμον τοῦ ὀνόματος δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ἦταν ἄλλο ἐκτὸς τοῦ ελαφηβόλος Καὶ ἐλαφηβόλος ὅπως ἐξηγεῖ ὁ Ἠσύχιος εἶναι συνώνυμο μὲ τὸ

― κυνηγόςmiddot από είδους ενός των κυνηγουμένωνἩ πρώτη καταγραφὴ μὲ αὐτὴ τὴν ἰδιότητα τοῦ ἐπι-

θέτου ἀποτυπώνεται στὴν Ἰλιάδα Σ στ319ΙΛΙΑΔΑ ΟΜΗΡΟΥ Σ 319― ω ρα θrsquo υπό σκύμνους ελαφηβόλος αρπάση

ανήρἈπὸ τὸ ὁποῖο ὁ Εὐστάθιος ὁ Σχολιαστὴς ὑποστηρί-

ζει ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΣΧΟΛΙΑ ΙΛΙΑΔΟΣ Σ 319Β― Τούτο ίσως πρώτον ηγόρευταιmiddot αφrsquo ου εμείνε το

όνομαΤὸ ὄνομα λοιπὸν προέρχεται καὶ σημαίνει ὅτι ὁ

μῆνας ἦταν ὁ καταλληλότερος γιὰ τὸ κυνήγι καὶ εἰδικὰ γιὰ τὸ κυνήγι τοῦ ἐλαφιοῦ

Στὸ ἡμερολόγιο τῆς Ἤλιδος ὑπῆρχε ἕνας μῆνας που ὀνομαζόταν Ελάφιος τὸ ὁποῖο προέρχεται ἐπίσης ἀπὸ τὸ έλαφος

ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΗΛΙΑΚΩΝ Α11― κατ΄έτος δε έκαστον φυλάξαντες οι μάντεις την

ενάτην επί δέκα του Ελαφίου μηνόςΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΗΛΙΑΚΩΝ Β20―επί δε του όρους τη κορυφή θυούσιν οι Βασίλαι

καλούμενοι τω Κρόνω κατά ισημερίαν την εν τω ήρι Ελαφίω μηνί παρά Ηλείοις

ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΗΛΙΑΚΩΝ Β2211― Ελαφιαίαν δε εκάλουν οι Ήλείοι την Άρτεμιν επί

των ελάφωνἩ Ἄρτεμις καλεῖται Ελαφιαία στὴν Ἤλιδα καὶ Ελα-

φηβόλος στὴν ΠαμφυλίαΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΗΛΙΑΚΩΝ Β 2208― οι δε Ήλείοι το παρά σφίσιν Αρτεμίδι ες τιμήν

τη Ελαφιαία καθεστηκότα ες Λετρίνους τε μετήγαγον και τη Αρτεμιδι ενόμισαν τη Αλφειαία δραν και ούτω την Αλφειαίαν θεόν Ελαφιαίαν ενά χρόνο εξrsquo ενίκησεν ονομασθήναι

ΕΛΑΦΗΒΟΛΙΩΝΕΠΙΓΡΑΦΗ BULLETINO DE CORR HELL 1883 2― ιερέα διά βίου θεάς Αρτέμιδος Ελαφηβόλου

Οἱ ἀναφορὲς τοῦ Παυσανία γιὰ τὸν μῆνα Ἐλάφιο ταυτίζονται μὲ τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἀττικοῦ Ἐλαφηβολιῶνος σχετικὰ μὲ τὴν ἐποχὴ ἤ περὶ αὐτῆς τῆς ἐαρινῆς ἰσημε-ρίας

Καὶ τὰ δύο αὐτὰ ὀνόματα τῶν μηνῶν ἀναφέρονται στὴν ἰδια ἐποχὴ ὅτι δηλαδὴ ὁ μῆνας ὀνομάζεται ἔτσι ἐπειδὴ ἦταν ἀφιερωμένος στὸ κυνήγι καὶ εἰδικὰ στοῦ ἐλαφιοῦ μετὰ τὸν χειμῶνα

Στὸ γερμανικὸ ἡμερολόγιο τοῦ Μεσαίωνος ἠπάρχει ἕνας μῆνας ποὺ πῆρε τὸ ὄνομα του ἀπὸ τὴν σχέση του μὲ τὴν ἐποχὴ τοῦ κυνηγιοῦ καὶ ταυτίζεται στὸ Ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο μὲ τὸν Φεβρουάριο

Στὸν δεύτερο ἤ στὸν τρίτο μῆνα τῆς Ἀνοίξεως ἡ ἐλαφίνα γεννοῦσε τὸ μικρὸ της ἔτσι αὐτὴ ἡ ἐποχὴ ἦταν καὶ ἡ κατάλληλη γιὰ τὸ κυνήγι καθὼς τὰ ἀττικὰ βουνὰ γέμιζαν μὲ νεαρὰ ἐλάφια

Βγαίνει τὸ συμπέρασμα λοιπὸν ὅτι ἡ ὀνομασία ποὺ δόθηκε σrsquoαὐτὸν τὸν μῆνα ἦταν γιὰ δηλώσει τὴν σχέση του μὲ τὴν κυνηγετικὴ περίοδο ἰδιαίτερά του ἐλαφιοῦ καὶ ἀκόμη ὅτι μπορεῖ νὰ ἐθεωρεῖτο τὸ ἱερὸ ζῶο τῆς Ἀρτέμιδος γὶ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸ λόγο τὸ ὅτι καὶ ἡ ἴδια ἡ θεὰ ἦταν ἡ θεὰ τοῦ κυνηγιοῦ

παράδοση ἀναφέρει σχετικὰ μὲ τὴν ἀπαγόρευση-καθυστέρηση τοῦ ἀπόπλου τοῦ Ἑλληνικοῦ στόλου ἀπὸ τὴν Αὐλίδα ὀφείλονταν στὴ μήνις τῆς Ἀρτέμιδος διότι σύμφωνα μὲ τὸν Σοφοκλῆ ἡ αἰτία ἦταν ὁ Ἀγα-μέμνων ποὺ εἶχε σκοτώσει τὸ ἰερὸ ζῶο πρὶν ἀπὸ τὴν ἐπιτρεπόμενη περιόδο καυχόμενος γιὰ τὶς ἱκανότητές του ὡς καλύτερες ἀκόμη ἀπὸ αὐτὲς τῆς θεᾶς

ΗΛΕΚΤΡΑ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ 562-572Ἠλέκτρα― καὶ δὴ λέγω σοι πατέρα φὴς κτεῖναι τίς ἂν τούτου λόγος γένοιτ᾽ ἂν αἰσχίων ἔτι εἴτ᾽ οὖν δικαίως εἴτε μή λέξω δέ σοι ὡς οὐ δίκῃ γ᾽ ἔκτεινας ἀλλά σ᾽ ἔσπασεν πειθὼ κακοῦ πρὸς ἀνδρός ᾧ τανῦν ξύνει ἐροῦ δὲ τὴν κυναγὸν Ἄρτεμιν τίνος ποινὰς τὰ πολλὰ πνεύματ᾽ ἔσχ᾽ ἐν Αὐλίδι ἢ lsquoγὼ φράσω κείνης γὰρ οὐ θέμις μαθεῖν πατήρ ποθ᾽ οὑμός ὡς ἐγὼ κλύω θεᾶς παίζων κατ᾽ ἄλσος ἐξεκίνησεν ποδοῖν στικτὸν κεράστην ἔλαφον οὗ κατὰ σφαγὰς ἐκκομπάσας ἔπος τι τυγχάνει βαλών κἀκ τοῦδε μηνίσασα Λητῴα κόρηκατεῖχ᾽ Ἀχαιούς ὡς πατὴρ ἀντίσταθμον τοῦ θηρὸς ἐκθύσειε τὴν αὑτοῦ κόρην

και ΑΙΑΣ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ 173-178 Χορός― ἦ ῥά σε Ταυροπόλα Διὸς Ἄρτεμιςmdash ὦ μεγάλα φάτις ὦ μᾶτερ αἰσχύνας ἐμᾶςmdash ὥρμασε πανδάμους ἐπὶ βοῦς ἀγελαίας ἦ πού τινος νίκας ἀκάρπωτον χάριν ἤ ῥα κλυτῶν ἐνάρων ψευσθεῖσ᾽ ἀδώροις εἴτ᾽ ἐλαφαβολίας ἢ χαλκοθώραξ μή τιν᾽ Ἐνυάλιος μομφὰν ἔχων ξυνοῦ δορὸς ἐννυχίοις μαχαναῖς ἐτίσατο λώβαν

κατά του οποίου ο Καλλίμαχος προειδοποιεί του λάτρεις της θεάς

ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΣ ΥΜΝΟΣ 3 ΕΙΣ ΑΡΤΕΜΙΔΑ― Μηδrsquo ελαφηβολίην μηδrsquo ευστοχίην εριδαίνεινmiddot

ουδέ γαρ Ατρείδης ολίγω επεκομπασε μισθώ

και ο ΘΕΟΓΝΙΣ 2― Αρτεμι θηροφόνη θύγατερ Διός ην Αγαμέμνων

είσαθrsquo οτrsquo ες Τροίην έπλεε νηυσί θοαίς κrsquoτλ

Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ

ΜΗΤΡΟΣ ΤΕ ΚΑΙ ΠΑΤΡΟΣ ΤΕ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΑΠΑΝΤΩΝ ΤΙΜΙΩΤΕΡΟΝ Η ΠΑΤΡΙΣ ΕΣΤΙ () ΠΛΑΤΩΝ



eroticismerotomaniaerotismerythrismerythroblasterythrocyteeschatologyesotericesophagus oesophagusesthete aestheteesthetic aestheticestrogen oestrogenestrogenic oestrogenic

estrus oestrusetesianether aetheretherealethereallyethicethicalethicallyethicsethmoidethmoidalethnarch

erotizmoserotomaniaerotizmoserithriasierithrovlastierithrokittaroeshatologiaesoterikosisiphagosesthitisesthitikosistrogonoistrogonos

istrosetisiosethiretheriosetheriaithikiithikosithikaithikiithmoidisithmoidisethnarhis

ερωτισμόςερωτομανίαερωτισμόςερυθρίασηερυθροβλάστηερυθροκύτταροεσχατολογίαεσωτερικόςοισοφάγοςαισθητήςαισθητικόςοιστρογόνοοιστρογόνος

οίστροςετήσιοςαιθήραιθέριοςαιθέριαηθικήηθικόςηθικάηθικήηθμοειδήςηθμοειδήςεθνάρχης

Την σημαία μας και την πατρίδα μας πρέπει να την προφυλάγουμε σαν την κόρη των ματιών μας

Επικίνδυνα παιχνίδια παίζουν οι πολιτικοί μας και θα πρέπει να είμαστε σε εγρήγορσηΤα είδατε πόσο εύκολα παρέδωσαν το όνομα της Μακεδονίας μας στους Σλάβογυφτοσκοπια-

νούς Είμαστε μάρτυρες της επιθετικότητας των Τουρκομογγόλων με καθημερινές παραβιάσεις των

εναέριων και θαλάσσιων συνόρων μας και ο αριστερόστροφος πρωθυπουργός μας αντί να του τρί-ξει τα δόντια άρχισε τα σούρτα -φέρτα με τον σουλτάνο από την ανατολή

Δυστυχώς το αριστερόστροφο πείραμα το πληρώσαμε και συνεχίζουμε να το πληρώνουμε πολύ ακριβά

Όσο θυμάμαι την εικόνα της τηλεόρασης που δείχνει τον πρωθυπουργό μας που υποδέχεται κάποιον ξένο ηγέτη και κατά την διάρκεια της τελετής που η μπάντα έπαιζε τον Εθνικό μας Ύμνο ο ξένος επίσημος προσκεκλημένος σε στάση προσοχής και με το δεξί του χέρι στην καρδιά τιμούσε την γαλανόλευκη με τον πιο ταιριαστό τρόπο ενώ ο πρώην αφισοκολλητής των εξαρχί-ων ο πρωθυπουργός μας σε ημιανάπαυση και με τα χέρια στα αχαμνά του τιμούσε με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο τον Εθνικό μας Ύμνο Δηλαδή σας γράφω

Το Δράμα και το Θάμα του Εικοσιένα δεν πρέπει να το φέρνουμε στο νου μας μόνον τις μέρες τούτες που εορτάζουμε τον μεγάλο ξεσηκωμό του γένους που έσπασε τα δεσμά της δουλείας χιλί-ων τετρακοσίων και πλέον χρόνων και ανέπνευσε τον καθάριο αέρα της Ελευθερίας

Τα διδάγματα αμέτρητα Εμείς μια χούφτα άνθρωποι τα βάλαμε με μια αυτοκρατορία και κατορθώσαμε το ακατόρθωτο Η Ελληνική Επανάσταση έδειξε τον δρόμο και στους υπόλοιπους λαούς της Βαλκανικής να ξε-

σηκωθούν και να αποχτήσουν την αυτοδιάθεση τους Ας γεμίσουμε τα στήθη μας με το μεγαλείο που πνέει γύρω μαςΑς κλείσουμε στην ψυχή μας την αρχαία πατρογονική παράδοση της σοφίας και της ανδρείας

και ας γίνουμε πάλι πρωτοπόροι Οι προπάτορές μας μας το επιτάσσουν Οι πανανθρώπινες αρχαιοελληνικές αρετές και η πάνα-

γνη θεά της Ελευθερίας ας μας οδηγεί στα υψηλά ιδεώδη του Ελληνισμού Ο Φιλαλήθης

λεσθή κλπ περιγραφόμενα λεπτομερώς και μετά παραδειγμάτων στο λεξικό των Liddell-Scott Η σύντομη αυτή αναφορά δεικνύει ότι όντως το σύμβολο laquoΟraquo βραχύ δηλώνει κάποιον χώρο εντός του οποίου υπάρχει (ίσταται) κάποιο πράγμα ή τον τόπο και τον χρόνο της παρατηρήσεώς μας Το Ω ή οο δηλαδή το μακρόν ο είναι φανερό ότι επικαλύπτει υπερβαλλόντως τον χώρο και προκαλεί διά της μακράς εκφοράς του την προσοχή του ακροατού (δέκτου) να στραφή και παρατηρήση το στον χώρο ευρισκόμενο σημαντικό κατά την εντύπωσι του ομιλη-τού (πομπού) ή συγγραφέως (γραπτό laquoΩraquo)

Η προσθήκη τώρα των laquoΔraquo laquoΙraquo ή laquoΔraquo laquoΕraquo ερμηνεύει κατά κάποιο τρόπο τα εν δυνάμει τον χώρο κατέχοντα (ρήμα ίσχω) ή τα εν δυνάμει στον χώρο ελαύνοντα Εσχη-μάτισα την λέξι ώδε ή ωδί και ανέλυσα την σημασία της σύμφωνα με τα γράμματα Συνεπώς τα υπό των γραμματικών συγκε-ντρωθέντα ως στοιχεία περιεχόμενα εντός των Ω Δ Ε ή Ω Δ Ι πράγματι περικλείο-νται εντός του ανθρωπίνου χώρου κατά τον χρόνο της παρατηρήσεως και για τούτο τα συμβαίνοντα επ` αυτού κατά κάποιο τρό-πο επικαλύπτουν αυτόν και ως τόπο και ως ενέργεια και ως άμεσως παρόντα χρόνο Ωκύς ωκεία ωκύ=ταχύς ορμητικός αντίθετο του βραδύς Στην laquoΘεογονίαraquo στιχ780 η Ίρις θυγάτηρ του Θαύματος αποκαλείται laquoωκέαraquo

laquoΠαύρα δε Θαύματος θηγάτηρ πόδας ωκέα Ίρις αγγελίην πωλείται επ` ευρέα νώτα θαλάσσηςraquo

Σε σύντομο δε χρόνο η κόρη του επινοή-σαντος πράγματα που είναι θαυμάσια να τα βλέπη κανείς (laquoουκ άλλη αρχή φιλοσοφίας ή το θαυμάζεινraquo laquoΘεαίτητοςraquo 155 α) η ταχύ-πους Ίρις μεταβιβάζει μηνύματα διαμέσου των μεγάλων εκτάσεων της θάλασσας Οι στίχοι αυτοί ως αποκαλύπτοντες όντως άξια θαυμασμού πράγματα (αυτό σημαίνει το όνομα laquoθαύμαςraquo) συσκοτίζουν κάπως τα πράγματα θέτοντας προ του επιθέτου laquoωκέαraquo (Ίρις)raquo την λέξι laquoπόδαςraquo την οποία αθετώ ως μη αρμόζουσα προς την λέξι

Η προ-σθήκη τώρα των

laquoΔraquo laquoΙraquo ή laquoΔraquo laquoΕraquo ερμηνεύει κατά κάποιο

τρόπο τα εν δυνάμει τον χώρο κατέχοντα (ρήμα ίσχω)

ή τα εν δυνάμει στον χώρο ελαύνοντα Εσχημάτισα την λέξι

ώδε ή ωδί και ανέλυσα την σημα-σία της σύμφωνα με τα γράμματα Συνεπώς τα υπό των γραμματικών συγκεντρωθέντα ως στοιχεία περι-εχόμενα εντός των Ω Δ Ε ή Ω Δ Ι πράγματι περικλείονται εντός του ανθρωπίνου χώρου κατά τον χρόνο της παρατηρήσεως και για τούτο τα συμβαίνοντα επ` αυτού κατά κάποιο τρόπο επικαλύπτουν αυτόν και ως τόπο και ως ενέργεια και ως άμεσως

παρόντα χρόνο

Το Δράμα και το Θάμα του ΄21Χρονογράφημα




Aπό τα αρχαία χρόνια οι Έλληνες κατοίκησαν στα παράλια της Μικράς Ασίας Ίδρυσαν πόλεις που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο εμπόριο και τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού Ανάμεσα τους την Πέργαμο μια από τις πλουσιότερες πόλεις του αρ-χαίου ελληνικού κόσμου Το όνομα της σήμαινε ακρόπολη καθώς ήταν χτισμένη σε ένα λόφο 300 μέτρων Βρισκόταν σε μια εύφορη κοιλάδα ανάμεσα στους ποταμούς Σελινούντα και Κητείο Η Πέργαμος ξεκίνησε να ακμάζει μετά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου έως την κυρι-αρχία των Ρωμαίων

Το Βασίλειο της Περγάμου

Μετά τη διάλυση της Μακεδονικής αυτο-κρατορίας και της μάχης της Ιψού ο Λυσί-μαχος στρατηγός του Μ Αλεξάνδρου έγινε Βασιλιάς της Περγάμου και τοποθέτησε στην πόλη τα λάφυρα της νίκης Τη φρούρηση του θησαυρού την είχε αναθέσει στον Φιλέταιρο ο οποίος όταν πέθανε ο Λυσίμαχος πήρε τα χρήματα και ίδρυσε το ανεξάρτητο κρατίδιο της Περγάμου Όταν βασίλευσαν οι απόγονοι του Φιλέταιρου η γνωστή δυναστεία των Ατταλιδών η Πέργαμος γνώρισε πλούτη και δόξα Ο πληθυσμός του βασιλείου της Περγά-μου την περίοδο ακμής υπολογίζεται στα 55

εκατομμύριαΤην περίοδο εκείνη οικοδομήθηκαν ση-

μαντικά μνημεία όπως ο ναός του Διός και ο ναός της Αθηνάς Νικηφόρου Αναπτύχθηκαν οι τέχνες η πόλη επεκτάθηκε και ιδρύθηκε βιβλιοθήκη που ήταν η αιτία που ξεκίνησε η συστηματική παραγωγή της περγαμηνής Όταν ξεκίνησε η κατασκευή της βιβλιοθήκης οι κάτοικοι της Περγάμου ζήτησαν από την Αίγυπτο να τους προμηθεύσει πάπυρο

Οι Πτολεμαίοι που κυβερνούσαν την Αί-

γυπτο μετά την επικράτηση του Μ Αλεξάν-δρου δεν ήθελαν η βιβλιοθήκη της Περγά-μου να ξεπεράσει τη φήμη της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας Γι αυτό αρνήθηκαν να τους πουλήσουν γραφική ύλη Οι επιστήμο-νες που βρίσκονταν στην Πέργαμο βρήκαν τη λύση Δημιούργησαν ένα νέο υλικό γρα-φής από δέρματα ζώων την διφθέρα που ονομάστηκε περγαμηνή από το όνομα της πόλης

Έπειτα από κατεργασία του δέρματος με ασβέστη το ξήραιναν και στη συνέχεια το λείαιναν Η περγαμηνή ήταν ανθεκτική και φθηνότερη από τον πάπυρο και γρήγορα η Πέργαμος έγινε το κέντρο εμπορίου της

Όταν οι Ρωμαίοι ξεκίνησαν τις κατακτή-

Πέργαμος

Πέργαμος η αρχαιοελληνική πόλη της Μικράς Ασίας που δημιούργησε την περγαμηνή για να ανταγωνιστεί τον πάπυρο της Αιγύπτου Τα μνημεία της laquoαπο-συναρμολογήθηκανraquo και κατέληξαν στο Βερολίνο

Αναπαράσταση της αρχαίας Περγάμου Η Βιβλιοθήκης της είχε 200000 έργα από τα οποία μεγάλο μέρος μεταφέρθηκε στην Αλεξάνδρεια ως γαμήλιο δώρο του Μάρκου Αντώνιου στην Κλεοπάτρα

σεις τους η Πέργαμος παραδόθηκε οικειο-θελώς και έγινε επαρχία της ρωμαϊκής αυτο-κρατορίας Την περίοδο εκείνη γεννήθηκε ο Γαληνός σπουδαίος γιατρός της αρχαιότητας που σπούδασε στην Πέργαμο και την Αλεξάν-δρεια και εργάστηκε στη Ρώμη Την εποχή του αυτοκράτορα Νέρωνα πολλά σημαντικά μνημεία της πόλης αφαιρέθηκαν και μεταφέρ-θηκαν στην Ρώμη

Ωστόσο η απογύμνωση του αρχαιολογι-κού χώρου πραγματοποιήθηκε τα σύγχρονα χρόνια

Στα τέλη του 19ου αιώνα Γερμανοί αρ-χαιολόγοι ανακάλυψαν μνημεία της αρχαίας πόλης της Περγάμου Εξαγόρασαν από τους Τούρκους έναντι 20000 ταλάντων τον βωμό του Δία μαζί με άλλα ευρήματα όπως αγάλ-ματα και επιγραφές

Ο βωμός μεταφέρθηκε σε κομμά-τια από την Μικρά Ασία στο Βερολί-νο και συναρμολογήθηκε ξανά Η ζω-φόρος του έχει μήκος 113 μέτρα και αναπαριστά την γιγαντομαχία

Ολόκληρη η πρόσοψη του ναού όπως και το πρόπυλο του ναού της θεάς Αθηνάς βρίσκονται σήμερα σε περίοπτη θέση στο laquoΜουσείο της Περγάμουraquo στο Βερολίνο Το μουσείο φέρει το όνομα της αρχαιοελληνικής πόλης καθώς τα έργα τέχνης που ανακαλύ-φτηκαν στην Πέργαμο ήταν από τα πρώτα και πιο σημαντικά εκθέματα του μουσείου httpwwwmixanitouxronougr

Η Πέργαμος βρισκόταν χτισμένη πάνω σε ένα μικρό λόφο από τον οποίο πήρε το όνομά της που σημαίνει φρούριο ή ακρόπολη Στη φωτογραφία το Ασκληπιείο

Το Ασκληπιείο της Περγάμου χτίστηκε το 4ο αι πΧ και ήταν αφιερωμένο στον θεό της Ιατρικής Ασκληπιό Περιτριγυριζόταν από ιωνικές στοές και βρισκόταν 3χλμ βο-ρειανατολικά της πόλης

Ο Βωμός του Δία από την ακρόπολη της αρχαίας Περγάμου της Μικράς Ασίας βρί-σκεται στο κέντρο της μεσαίας αίθουσας στο Μουσείο της Περγάμου στο Βερολίνο Αποτελούσε κομμάτι από ένα μεγάλο κτιρι-ακό συγκρότημα Η συλλογή περιλαμβάνει και άλλα κομμάτια του συγκροτήματος

laquoΕμοί εις άνθρωπος τρισμύριοι oι δrsquoανάριθμοι ουδrsquo είςraquo Ηράκλειτος Εφέσιος



laquoθαλάσσηςraquo του στίχου 781 Πόδες και θά-λασσα δεν ερμηνεύουν το laquoωκύςraquo Η λέξι προσετέθη από μεταγενέστερους αντιγρα-φείς (εξ αδυναμίας κατανοήσεως του περιε-χομένου των στίχων) Για την Ίριδα ομιλεί ο Όμηρος επίσης αι-νιγματικά λέγει (ΙλΛ 28) ότι ο Αγαμέμνων εφόρεσε τον θώρακα επάνω στον οποίο ήσαν δέκα ταινίες χρώματος βαθέος κυα-νού δώδεκα χρυσού και είκοσι από κασσί-τερο laquoίρισσιν εοικότες ας τε Κρονίων εν νέφεϊ στήριξε τέρας μερόπων ανθρώπωνraquo σαν ίριδες ομοιάζουσες τις οποίες ο υιός του Κρόνου (ο Ζευς) στα νέφη εστήριξε ως σημείο των ανθρώπων του έναρθρου λό-γου Εδώ η Ίρις αναφέρεται στον πληθυ-ντικό και ταυτοχρόνως δεν έχει τα γνωστά χρώματα του laquoουρανίου τόξουraquo τα προερ-χόμενα εκ της διαθλάσως του ηλιακού φω-τός αλλά έχει τρία χρώματα το ένα βαθύ κυανούν το δεύτερο όμοιο με χρυσό και το τρίτο του κασσιτέρου δηλαδή περίπου αργυρό

Η Ίρις της laquoΘεογονίαςraquo ανταλλάσσει μηνύματα και μάλιστα κάνει χρήσι των laquoνώτων της θαλάσσηςraquo Τι σημαίνει όμως laquoνώτονraquo Κατά το λεξικό Liddell-Scott-laquoΙΙΠάσα ευρεία επιφάνεια ιδίως της θαλάσ-σηςraquo Την λέξι όμως laquoνώταraquo στον πληθυ-ντικό ακολουθούμενη από την λέξι laquoθά-λασσαraquo και μόνον αυτήν την συναντούμε τόσο και πάλι στην Ιλιάδα (Β 159) με την σημασία της ευρείας ράχης της θάλασσας όσο και στην Οδύσσεια (Γ 142) με την αυ-τήν επίσης σημασία Το ερώτημα το οποίο τίθεται είναι με ποιό τρόπο η τρίχρωμος ( κυανή-χρυσή-αργυρά) Ίρις φαίνεται μεν ως στηριζόμενη επί των ποδών αλλά για τα μηνύματα τα οποία διαβιβάζει χρησιμοποι-εί την ευρύτατη ράχι της θάλασσας Η προσθήκη δε ότι αυτή αποτελεί ση-μείο των ανθρώπων του έναρθρου λόγου laquoεπιδεινώσειraquo το ερώτημα και μπερδεύει έντονα την έρευνα για την εξεύρεσι κάποιας απαντήσεως Μετά απ` αυτήν την παρέκ-

Η Ίρις της laquoΘεογο-

νίαςraquo ανταλλάσσει μηνύματα και μάλιστα

κάνει χρήσι των laquoνώτων της θαλάσσηςraquo Τι σημαίνει

όμως laquoνώτονraquo Κατά το λεξικό Liddell-Scott-laquoΙΙΠάσα ευρεία

επιφάνεια ιδίως της θαλάσσηςraquo Την λέξι όμως laquoνώταraquo στον πλη-θυντικό ακολουθούμενη από την λέξι laquoθάλασσαraquo και μόνον αυτήν την συναντούμε τόσο και πάλι στην Ιλιάδα (Β 159) με την σημασία της ευρείας ράχης της θάλασσας όσο και στην Οδύσσεια (Γ 142) με την αυτήν επίσης σημασία Το ερώ-τημα το οποίο τίθεται είναι με ποιό τρόπο η τρίχρωμος ( κυανή-χρυσή-αργυρά) Ίρις φαίνεται μεν ως στηριζόμενη επί των ποδών αλλά για τα μηνύ-ματα τα οποία διαβιβάζει

χρησιμοποιεί την ευ-ρύτατη ράχι της

θάλασσας


Ήταν ο μεγαλύτερος ναός της Ελλάδας στα ελληνιστικά και τα ρωμαϊκά χρόνια Όμως ο ναός του Ολύμπιου Δία είχε ήδη ξεκινήσει να χτίζεται το 515 πΧ από τον εγγο-

νό του Πεισίστρατου τον Πεισίστρατο τον νεότερο Ο Αριστοτέλης αναφέρει ότι ο Πεισίστρατος ξεκίνησε την ανέγερση του ναού ακο-λουθώντας τη γνωστή τακτική πολλών άλλων τυράννων οι οποίοι κρατούσαν τον πληθυσμό απασχολημένο ώστε να μην εξεγείρεται ενάντια στη σκληρή διακυβέρνηση

Οι στύλοι του Ολυμπίου Διός

Οι στύλοι του Ολυμπίου Διός Ο μεγαλύτερος ναός της αρχαιότητας Πώς γκρεμίστηκαν οι περισσότερες από τις 104 κολώνες που ζύγι-ζαν 364 τόνους 463k

Σύμφωνα με τον περιηγητή Παυσανία

όμως τον ναό είχε θεμελιώσει ο Δευκαλίω-νας ο γενάρχης των Ελλήνων για να τιμήσει το Δία που τον έσωσε από τον κατακλυσμό Με την πτώση της τυραννίας του Πεισίστρα-του η ανέγερση του ναού διακόπηκε Λέγεται μάλιστα ότι κομμάτια του χρησιμοποιήθη-καν για να χτιστεί το τείχος του Θεμιστοκλή γύρω στα 479 πΧ

Πολλοί προσπάθησαν να συνεχίσουν την ανοικοδόμηση του ναού όπως ο Αντίοχος Δrsquo βασιλιάς της Συρίας και ο Ρωμαίος αυτοκρά-τορας Αύγουστος Τελικά όμως ο ναός του Ολυμπίου Διός αποπερατώθηκε το 132 μΧ από τον Αδριανό ο οποίος ήρθε στην Αθήνα το 124 μΧ έγινε Αθηναίος Πολίτης και έκα-νε πολλά σημαντικά έργα για την πόλη Σε ένα τείχος που χώριζε τη νέα από την παλιά Αθήνα της εποχής εκεί κοντά έχτισε και τη γνωστή Πύλη που πήρε το όνομά του

Στην τελική του μορφή ο ναός του Ολυ-μπίου Διός είναι φτιαγμένος από πεντελικό μάρμαρο Ο ρυθμός του είναι Κορινθιακός Το μήκος του ξεπερνά τα 100 μέτρα και το πλάτος του τα 40 Όσο για τις περίφημες κο-λόνες του συνολικά ήταν 104 Είχαν ύψος 17 μέτρα και διάμετρο 26 μέτρα ενώ καθεμιά ζύγιζε 364 τόνους

Από το 500 μΧ ο ναός σταδιακά ερει-πώθηκε και οι κολόνες άρχισαν να πέφτουν Μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα όρθιες στέ-κονταν μόλις 16 Όμως μια φοβερή καταιγίδα το 1852 έριξε άλλη μία η οποία κείται στην ίδια θέση μέχρι σήμερα Εκείνη την εποχή

ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης επηρεασμένος από το γεγονός έγραψε το ποίημα laquoΠρος την υπό λαίλαπος δεινής κρημνισθείσαν στήλην του Oλυμπίου Διόςraquo Και έτσι ξεκίνησε ο καυγάςhellip αρκετά αργότερα βέβαια Δεν μπο-ρούμε να αποφασίσουμε αν πρέπει να λέμε laquoοι στήλες του Ολυμπίου Διόςraquo ή laquoοι στύλοι του Ολυμπίου Διόςraquo Ένα από τα μεγαλύτερα μνημεία των Αθηνών συζητιέται μέχρι σήμε-ρα όχι για τη γλώσσα του αλλά για τη γραμ-ματική του

httpwwwmixanitouxronougr

Ω ταλαίπωρος Ελλάς δεν ανεστήθης εκ του τάφου απλώς ήλλαξες τάφον απ τον Τουρκι-κόν εις τον Χριστιανι-κόν Αδαμάντιος Κοραής


Η Αγγλική γλώσσα έχει 490000 λέξεις από τις οποίες 41615 λέξεις είναι από την Ελληνική γλώσσαhellip βιβλίο Γκί-

νες)

Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της εί-ναι η γλώσσα τηςhellipπληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών διότι μόνο σε αυτήν δεν υπάρχουν όρια (Μπιλ Γκέιτς) Η Ελληνική και η Κινέζικηhellip είναι οι μόνες γλώσ-σες με συνεχή ζώσα παρουσία από τους ίδιους λα-ούς και στον ίδιο χώρο εδώ και 4000 έτη Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές με πλούσια δάνεια από την μητέρα των γλωσσών την Ελλη-νική (Francisco Adrados γλωσσολόγος)

Tο πρώτο μεγάλο πλήγμα που δέχθηκε η Ελλη-νική γλώσσα ήταν η μεταρρύθμιση του 1976 με την κατάρ-γηση των αρχαίων Ελληνικών και η διά νόμου καθιέρωση της Δημοτικής και του μονοτονικού που σήμερα κατάντησε ατονικό Έτερο μεγάλο πλήγμα είναι ότι η hellipοικογένεια ο δάσκαλος και ο ιερέας αντικαταστάθηκαν από την τηλεό-ραση που ασκεί ολέθρια επίδραση όχι μόνο στην γλώσσα αλλά και στον χαρακτήρα και στο ήθος (Αντώνης Κουνάδης ακαδημαϊκός)

Το CNN σε συνεργασία με την εταιρεία υπολογιστών apple ετοίμασαν ένα εύκολο πρόγραμμα εκμάθησης ελληνι-κών προς τους αγγλόφωνους και ισπανόφωνους των ΗΠΑ Το σκεπτικό αυτής της πρωτοβουλίας ήταν ότι η ελληνική εντείνει το ορθολογικό πνεύμα ξύνει το επιχειρηματικό πνεύμα και προτρέπει τους πολίτες προς την δημιουργικότη-τα

Μετρώντας τις διαφορετικές λέξεις που έχει η κάθε γλώσσα βλέπουμε ότι όλες έχουν από αρκετές χιλιάδες άρα είναι αδύνατο να υπάρξει γραφή που να έχει τόσα γράμματα όσες και οι λέξεις μιας γλώσσας γιατί κανένας δε θα θυμό-ταν τόσα πολλά σύμβολα

Το ίδιο ισχύει και με τις διαφορετικές συλλαβές των λέξε-ων (πχ τις α αβ βα βρα βε ου ) που έχει η κάθε γλώσσα

Μετρώντας επίσης τους διαφορετικούς φθόγγους των λέξεων (τους α β γ) που έχει η κάθε γλώσσα βλέπουμε ότι αυτοί είναι σχετικά λίγοι είναι μόλις 20 δηλαδή οι εξής α ε ο ου ι κ γ χ τ δ θ π β φ μ ν λ ρ σ ζ όμως αν καταγράφουμε τις λέξεις μόνο ως έχουν φθογγικά δε δια-κρίνονται οι ομόηχες πχ laquoτίχιraquo = τείχη τοίχοι τύχη τύχει laquoκαλίraquo = καλοί amp καλή amp καλεί

Επομένως δεν είναι δυνατό να υπάρξει γραφή που να έχει τόσα γράμματα όσοι και οι διαφορετικοί φθόγγοι των λέξεων

Προ αυτού του προβλήματος οι άνθρωποι κατέφυγαν σε διάφορα τεχνάσματα για να επιτύχουν την καταγραφή του προφορικού λόγου κυριότερα των οποίων είναι το αιγυπτια-κό και το ελληνικό

Το τέχνασμα που επινόησαν οι αρχαίοι Έλληνες προκει-μένου να καταφέρουν να καταγράφουν φωνητικά τις λέξεις ήταν η χρησιμοποίηση από τη μια τόσων γραμμάτων όσοι και οι φθόγγοι των λέξεων φωνηέντων και συμφώνων δη-λαδή των γραμμάτων Α(α) Β(β) Γ(γ) και από την άλλη κάποιων ομόφωνων γραμμάτων δηλαδή των Ω(ο) amp Ο(ο) Η(η) amp Υ(υ) amp Ι(ι) με τα οποία βάσει κανόνων αφενός υπο-δείχνεται η ετυμολογία (= το μέρος λόγου ή ο τύπος κτλ) άρα το ακριβές νόημα των λέξεων και αφετέρου διακρίνονται οι ομόηχες λέξεις πρβ πχ τύχη amp τείχη amp τύχει amp τοίχοι λίπη amp λείπει amp λύπη

Παράβαλε πχ ότι στην ελληνική γραφή έχει κανονιστεί να γράφουμε το τελευταίο φωνήεν των ρημάτων με τα γράμ-

ματα ndash ω ει και των πτωτικών με τα ndash οιη ώστε να διακρί-νονται οι ομόηχοι τύποι καλώ amp καλό καλεί amp καλή σύκο amp σήκω φιλί amp φυλή φιλώ amp φύλο

Παράβαλε ομοίως ότι στην ελληνική γραφή έχει κανονι-στεί να γράφουμε τα κύρια ονόματα με κεφαλαίο γράμμα και τα κοινά με μικρό για διάκριση των ομόφωνων λέξεων νίκη amp Νίκη αγαθή amp Αγαθή

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Τα Ελληνικά είναι η μόνη γλώσσα στον κόσμο που ομι-λείται και γράφεται συνεχώς επί 4000 τουλάχιστον συναπτά έτη καθώς ο Arthur Evans διέκρινε τρεις φάσεις στην ιστο-ρία της Μινωικής γραφής εκ των οποίων η πρώτη από το 2000 πΧ ώς το 1650 πΧ

Μπορεί κάποιος να διαφωνήσει και να πει ότι τα Αρχαία και τα Νέα Ελληνικά είναι διαφορετικές γλώσσες αλλά κάτι τέτοιο φυσικά και είναι τελείως αναληθές

Ο ίδιος ο Οδυσσέας Ελύτης είπε laquoΕγώ δεν ξέρω να υπάρχει παρά μία γλώσσα η ενιαία Ελληνική γλώσσα Το να λέει ο Έλληνας ποιητής ακόμα και σήμερα ο ουρανός η θάλασσα ο ήλιος η σελήνη ο άνεμος όπως το έλεγαν η Σαπφώ και ο Αρχίλοχος δεν είναι μικρό πράγμα Είναι πολύ σπουδαίο Επικοινωνούμε κάθε στιγμή μιλώντας με τις ρίζες που βρίσκονται εκεί Στα Αρχαίαraquo

Ο μεγάλος διδάσκαλος του γένους Αδαμάντιος Κοραής είχε πει laquoΌποιος χωρίς την γνώση της Αρχαίας επιχειρεί να μελετήσει και να ερμηνεύσει την Νέαν ή απατάται ή απατάraquo

Παρrsquo ότι πέρασαν χιλιάδες χρόνια όλες οι Ομηρικές λέξεις έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα Μπορεί να μην διατη-ρήθηκαν ατόφιες άλλα έχουν μείνει στην γλώσσα μας μέσω των παραγώγων τους

Μπορεί να λέμε νερό αντί για ύδωρ αλλά λέμε υδροφόρα υδραγωγείο και αφυδάτωση Μπορεί να μην χρησιμοποιούμε το ρήμα δέρκομαι (βλέπω) αλλά χρησιμοποιούμε την λέξη οξυδερκής Μπορεί να μην χρησιμοποιούμε την λέξη αυδή (φωνή) αλλά παρrsquo όλα αυτά λέμε άναυδος και απηύδησα

Επίσης σήμερα δεν λέμε λωπούς τα ρούχα αλλά λέμε την λέξη laquoλωποδύτηςraquo που σημαίνει laquoαυτός που βυθίζει (δύει) το χέρι του μέσα στο ρούχο σου (λωπή) για να σε κλέψειraquo

Η Γραμμική Βrsquo είναι και αυτή καθαρά Ελληνική γνήσιος πρόγονος της Αρχαίας Ελληνικής Άγγλος αρχιτέκτονας Μά-ικλ Βέντρις αποκρυπτογράφησε βάση κάποιων ευρημάτων την γραφή αυτή και απέδειξε την Ελληνικότητά της Μέχρι τότε φυσικά όλοι αγνοούσαν πεισματικά έστω και το ενδεχό-μενο να ήταν Ελληνικήhellip

Το γεγονός αυτό έχει τεράστια σημασία καθώς πάει τα Ελληνικά αρκετούς αιώνες ακόμα πιο πίσω στα βάθη της ιστορίας Αυτή η γραφή σίγουρα ξενίζει καθώς τα σύμβολα που χρησιμοποιεί είναι πολύ διαφορετικά από το σημερινό Αλφάβητο

Παρrsquo όλα αυτά η προφορά είναι παραπλήσια ακόμα και με τα Νέα Ελληνικά Για παράδειγμα η λέξη laquoTOKOSOTAraquo σημαίνει laquoΤοξόταraquo (κλητική) Είναι γνωστό ότι laquoκraquo και σraquo στα Ελληνικά μας κάνει laquoξraquo και με μια απλή επιμεριστική ιδιότητα όπως κάνουμε και στα μαθηματικά βλέπουμε ότι η λέξη αυτή εδώ και τόσες χιλιετίες δεν άλλαξε καθόλου

Ακόμα πιο κοντά στην Νεοελληνική ο laquoάνεμοςraquo που στην Γραμμική Βrsquo γράφεται laquoANEMOraquo καθώς και laquoρά-πτηςraquo laquoέρημοςraquo και laquoτέμενοςraquo που είναι αντίστοιχα στην Γραμμική Βrsquo laquoRAPTEraquo laquoEREMOraquo laquoTEMENOraquo και πολλά άλλα παραδείγματα

Υπολογίζοντας όμως έστω και με τις συμβατικές χρο-νολογίες οι οποίες τοποθετούν τον Όμηρο γύρω στο 1000 πΧ έχουμε το δικαίωμα να ρωτήσουμε Πόσες χιλιετίες χρειάστηκε η γλώσσα μας από την εποχή που οι άνθρωποι των σπηλαίων του Ελληνικού χώρου την πρωτοάρθρωσαν με μονοσύλλαβους φθόγγους μέχρι να φτάσει στην εκπληκτική τελειότητα της Ομηρικής επικής διαλέκτου με λέξεις όπως laquoροδοδάκτυλοςraquo λευκώλενοςraquo laquoωκύμοροςraquo κτλ

Ο Πλούταρχος στο laquoΠερί Σωκράτους δαιμονίουraquo μας πληροφορεί ότι ο Αγησίλαος ανακάλυψε στην Αλίαρτο τον τάφο της Αλκμήνης της μητέρας του Ηρακλέους ο οποίος τάφος είχε ως αφιέρωμα laquoπίνακα χαλκούν έχοντα γράμματα πολλά θαυμαστά παμπάλαιαhellipraquo Φανταστείτε περί πόσο παλαιάς γραφής πρόκειται αφού οι ίδιοι οι αρχαίοι Έλληνες

την χαρακτηρίζουν laquoαρχαίαraquohellipΦυσικά δεν γίνεται ξαφνικά laquoαπό το πουθενάraquo να εμ-

φανιστεί ένας Όμηρος και να γράψει δύο λογοτεχνικά αρι-στουργήματα είναι προφανές ότι από πολύ πιο πριν πρέπει να υπήρχε γλώσσα (και γραφή) υψηλού επιπέδου Πράγματι από την αρχαία Ελληνική Γραμματεία γνωρίζουμε ότι ο Όμηρος δεν υπήρξε ο πρώτος αλλά ο τελευταίος και διαση-μότερος μιας μεγάλης σειράς επικών ποιητών των οποίων τα ονόματα έχουν διασωθεί (Κρεώφυλος Πρόδικος Αρκτίνος Αντίμαχος Κιναίθων Καλλίμαχος) καθώς και τα ονόματα των έργων τους (Φορωνίς Φωκαΐς Δαναΐς Αιθιοπίς Επίγο-νοι Οιδιπόδεια Θήβαιςhellip) δεν έχουν όμως διασωθεί τα ίδια τα έργα τους

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΝΕΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

Η δύναμη της Ελληνικής γλώσσας βρίσκεται στην ικανό-τητά της να πλάθεται όχι μόνο προθεματικά ή καταληκτικά αλλά διαφοροποιώντας σε μερικές περιπτώσεις μέχρι και την ρίζα της λέξης (πχ laquoτρέχωraquo και laquoτροχόςraquo παρrsquo ότι είναι από την ίδια οικογένεια αποκλίνουν ελαφρώς στην ρίζα)

Η Ελληνική γλώσσα είναι ειδική στο να δημιουργεί σύν-θετες λέξεις με απίστευτων δυνατοτήτων χρήσεις πολλαπλα-σιάζοντας το λεξιλόγιο

Το διεθνές λεξικό Websterrsquos (Websterrsquos New International Dictionary) αναφέρει laquoΗ Λατινική και η Ελληνική ιδίως η Ελληνική αποτελούν ανεξάντλητη πηγή υλικών για την δη-μιουργία επιστημονικών όρωνraquo ενώ οι Γάλλοι λεξικογρά-φοι Jean Bouffartigue και Anne-Marie Delrieu τονίζουν laquoΗ επιστήμη βρίσκει ασταμάτητα νέα αντικείμενα ή έννοιες Πρέπει να τα ονομάσει Ο θησαυρός των Ελληνικών ριζών βρίσκεται μπροστά της αρκεί να αντλήσει από εκεί Θα ήταν πολύ περίεργο να μην βρει αυτές που χρειάζεταιraquo

Ο Γάλλος συγγραφέας Ζακ Λακαρριέρ έκθαμβος μπρο-στά στο μεγαλείο της Ελληνικής είχε δηλώσει σχετικώς laquoΗ Ελληνική γλώσσα έχει το χαρακτηριστικό να προσφέρεται θαυμάσια για την έκφραση όλων των ιεραρχιών με μια απλή εναλλαγή του πρώτου συνθετικού Αρκεί κανείς να βά-λει ένα παν ndash πρώτο ndash αρχί- υπέρ- ή μια οποιαδήποτε άλλη πρόθεση μπροστά σε ένα θέμα Κι αν συνδυάσει κανείς μεταξύ τους αυτά τα προθέματα παίρνει μια ατελείωτη ποικιλία διαβαθμίσεων Τα προθέματα εγκλείονται τα μεν στα δε σαν μια σημασιολογική κλίμακα η οποία ορθώνεται προς τον ουρανό των λέξεωνraquo

Στην Ιλιάδα του Ομήρου η Θέτις θρηνεί για ότι θα πάθει ο υιός της σκοτώνοντας τον Έκτωρα laquoδιό και δυσαριστοτο-κείαν αυτήν ονομάζειraquo Η λέξη αυτή από μόνη της είναι ένα μοιρολόι δυς + άριστος + τίκτω (=γεννώ) και σημαίνει όπως αναλύει το Ετυμολογικόν το Μέγα laquoπου για κακό γέννησα τον άριστοraquo

Προ ολίγων ετών κυκλοφόρησε στην Ελβετία το λεξικό ανύπαρκτων λέξεων (Dictionnaire Des Mots Inexistants) όπου προτείνεται να αντικατασταθούν Γαλλικές περιφράσεις με μονολεκτικούς όρους από τα Ελληνικά Πχ androprere biopaleste dysparegorete ecogeniarche elpidophore glossoctonie philomatheem tachymathie theopempte κλπ περίπου 2000 λήμματα με προοπτική περαιτέρω εμπλουτι-σμού

Η ΑΚΡΙΒΟΛΟΓΙΑΕίναι προφανές ότι τουλάχιστον όσον αφορά την ακρι-

βολογία γλώσσες όπως τα Ελληνικά υπερτερούν σαφώς σε σχέση με γλώσσες σαν τα Αγγλικά

Είναι λογικό άλλωστε αν κάτσει να το σκεφτεί κανείς ότι μπορεί πολύ πιο εύκολα να καθιερωθεί μια γλώσσα διεθνής όταν είναι πιο εύκολη στην εκμάθηση από τη άλλη όμως μια τέτοια γλώσσα εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να είναι τόσο ποιοτική

Συνέπεια των παραπάνω είναι ότι η Αγγλική γλώσσα δεν μπορεί να είναι λακωνική όπως είναι η Ελληνική καθώς για να μην είναι διφορούμενο το νόημα της εκάστοτε φράσης πρέπει να χρησιμοποιηθούν επιπλέον λέξεις Για παράδειγ-μα η λέξη laquodrinkraquo ως αυτοτελής φράση δεν υφίσταται στα Αγγλικά καθώς μπορεί να σημαίνει laquoποτόraquo laquoπίνωraquo laquoπιέςraquo κτλ Αντιθέτως στα Ελληνικά η φράση laquoπιεςraquo βγάζει νόημα χωρίς να χρειάζεται να βασιστείς στα συμφραζόμενα για να καταλάβεις το νόημά της

Τα Ελληνικά η αρχαιότερη γλώσσα στον κόσμο


ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΕΡΓΟΝ ΕΣΤΙ Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Συνέχεια από την σελίδα 15βασι επί του μυστηρίου της Ίριδος επιστρέ-φω στο laquoωκύςraquo Γιατί το laquoωκύςraquo εσχηματίσθη ως λέξι με αρκτικό το laquoΟΟraquo laquoΩraquo Ποίο υπήρξε το αίτιο για τους ανθρώπους του σχημα-τισμού της εννοίας laquoταχύςraquo Ο άνθρωπος συνέλαβε την ταχύτητα ως κίνησι από τόπο σε τόπο κατά τον συντομώτερο χρό-νο Η κίνησι αυτή (laquoΚraquo) από τόπου (laquoΟraquo) εις τόπον (laquoΟraquo) συμπεριλαμβάνει και την υγρή (laquoΥraquo) επιφάνεια (θάλασσα) ως και τα παλινδρομούντα (laquoΣraquo) στον ουράνιο θόλο laquoτείρεαraquo ή laquoσημείαraquo Το laquoωκύςraquo επομένως είναι η σχετική έννοια της ταχύτητος τόσον των κινουμένων όντων επί του πλανήτου όσο και των πλανητών επί του ουρανίου θόλου ορατών υπό του ανθρώπου Πρέπει δε να δεχθούμε η έννοια της ταχύτητος επί της γης είχε και έχει ως εκ της φύσεώς των laquoεκπρόσωπόraquo της τα πτηνά Και σήμερα ακόμη λέει ο λαός laquoΝα πας και νrsquo άρθης σαν πουλίraquo Η εν τω κόσμω (laquoΟΟraquo) κίνησι (laquoΚraquo) ως υπεράνω της γης και της θάλασ-σας συνετελούμενη (laquoΥraquo) δίδει την μορφή (laquoΣraquo) αυτής της κινήσεως ΩΚΥΣ ταχύς

Ωκεανός Η laquoθεογονίαraquo ομιλούσα για τον laquoΩκεανόraquo στην κοσμολογία της λέγει ότι το υγρό στοιχείο επί του πλανήτου πα-ρουσιάσθηκε με την ακόλουθη σειρά πρώ-τον το laquoατρύγετονraquo πέλαγος και ο φουσκο-κύμαντος πόντος χωρίς κάποια στοργική εκδήλωσι και αμέσως έπειτα συγκατακλι-νόμενη η Γαία μετά του Ουρανού εγέννησε τον βαθυστρόβιλο ωκεανό Έχω τονίσει αρκετές φορές τον τρόπο με τον οποίο η laquoΘεογονίαraquo θεωρεί ότι οι μικρές κλειστές θάλασσες εδημιουργήθησαν πρώτες κατά τρόπο ίσως βίαιο (laquoάτερ φιλότητοςraquo) και εν συνεχεία σχημάτισε η Γαία τον βαθιστρό-βιλο ωκεανό laquoευνηθείσαraquo υπό του Ουρανού (laquoευνή = στρωμνή αλλά μήπως και το υγρό στοιχείο δεν ανεπαύθη επί της στρωμνής της γης) Η laquoΘεογονίαraquo όμως προχωρεί και στην κίνησι την οποία παρουσιάζει ο ωκεανός ο

Ωκε-ανός Η

laquoθεογονίαraquo ομι-λούσα για τον laquoΩκε-

ανόraquo στην κοσμολογία της λέγει ότι το υγρό στοι-

χείο επί του πλανήτου πα-ρουσιάσθηκε με την ακόλουθη

σειρά πρώτον το laquoατρύγετονraquo πέλαγος και ο φουσκοκύμαντος

πόντος χωρίς κάποια στοργική εκ-δήλωσι και αμέσως έπειτα συγκα-τακλινόμενη η Γαία μετά του Ου-ρανού εγέννησε τον βαθυστρόβιλο ωκεανό Έχω τονίσει αρκετές φορές τον τρόπο με τον οποίο η laquoΘεογο-νίαraquo θεωρεί ότι οι μικρές κλειστές θάλασσες εδημιουργήθησαν πρώτες κατά τρόπο ίσως βίαιο (laquoάτερ φι-λότητοςraquo) και εν συνεχεία σχη-μάτισε η Γαία τον βαθιστρό-βιλο ωκεανό laquoευνηθείσαraquo υπό του Ουρανού (laquoευνή = στρωμνή αλλά μήπως και

το υγρό στοιχείο δεν ανεπαύθη επί της

στρωμνής της γης)


Του Γιώργου Λεκάκη

Ένα μοναδικό laquoμετρο-λογικό ανάγλυφοraquo ήταν εντοιχισμένο (έως το 1985) στο εξωκκλήσι του Αγίου Δημητρίου στα Βασιλικά της Σαλαμίνος Πρόκειται για μια πλάκα από σκλη-ρό πωρόλιθο στην οποία απεικονίζονται σε κοίλο ανάγλυφο μετρικές μονά-δες τα περισσότερα από τα γνωστά μέτρα μήκους της αρχαιότητος που όμως στο σωζόμενο τμήμα του ανάγλυφου της Σαλαμίνος απεικονίζονται για πρώτη φορά

- το μισό της όργυϊας Η όργυϊα (gt οργυιά εξαπλου-στευμένα οργιά) ήταν αρχαία μονάδα μήκους Ισούται με 6 πόδια ή 4 πήχεις ή 18288 μ

Η οργυιά είναι μια laquoανθρω-πομετρική μονάδα μήκουςraquo Έχει μέτρο και βάση τον άν-θρωπο Ορίζεται ως το μήκος ανοίγματος των χεριών ενός ενήλικος δηλαδή 18-195 μέτρα Και επειδή το μήκος ανοίγματος των χεριών ενός ενήλικος ισούται με το ύψος του (όργυϊος-όρθιος) αυτό καταρρίπτει αυτόματα την θε-ωρία ότι οι αρχαίοι ήταν κο-ντοί Το μέτρο (μέσος όρος) τους ήταν 18-195 μέτρα Η οργιά έμεινε ως μονάδα μέ-τρησης βάθους

- ο πήχυς (487 εκατ) Επί-σης laquoανθρωπομετρική μονάδα μήκουςraquo Ισούται με την από-σταση από τον αγκώνα μέχρι το άκρο του χεριού (Υποδιαίρεση του πήχεως ήταν η παλαστή (748 χλστ) Ένας κοινός πή-χυς είχε 6 παλαστές και κάθε παλαστή υποδιαιρείτο σε 4 δα-κτύλους)

Τα αρχαία μέτρα μήκουςτων Ελλήνων

- η σπιθαμή[2] πιθαμή (242 εκατ) δηλ laquoανθρωπο-μετρική μονάδα μήκουςraquo όση το μήκος ανοίγματος της παλά-μης ενός ενήλικος Σήμερα είναι περίπου 18 εκατοστά Στον αρ-χαίο πίνακα βλέπουμε ότι είναι 242 εκατ Άρα οι αρχαίοι είχαν μεγαλύτερη σπιθαμή Άρα ήταν πιο γιγαντόσωμοι από εμάς

καθώς και- ο πους το πόδι επίσης αν-

θρωπομετρική μονάδα μήκους ίση με το μήκος του ποδιού (του πέλματος) ενός ενήλικου άν-δρα Στον εν λόγω πίνακα μά-λιστα αποτυπώνονται δύο μέ-τρα ποδιού 301-302[3] εκατ και ο λεγόμενος και laquoβασιλικός πουςraquo 322[4] εκατ Άρα με την εισαγωγή των νέων μετρικών συστημάτων κατά την ελληνι-στική εποχή τα παλαιά μετρικά συστήματα δεν καταργήθηκαν τουλάχιστον όχι αμέσως Στην αρχαία ελληνική ιστορία υπήρ-ξαν διάφορες εκδοχές του πο-δός όπως λχ ο laquoπους της Ηρά-κλειαςraquo (στην Μεγάλη Ελλάδα) ο laquoπους της Αιγίνηςraquo ο laquoολυ-μπιακός πουςraquo κά Το δεύτερο πόδι με την μορφή του κανόνος χρησίμευε για τον υπολογισμό του πήχυ της σπιθαμής και της οργυιάς

Διαπιστώνουμε δύο διαφορε-τικά μετρικά συστήματα

Κι όλα αυτά για την εφαρμογή των κανόνων της μετρολογικής κλίμακος στην αρχαία πολεοδο-μία και αρχιτεκτονική

Από τα παραπάνω καταλαβαί-νουμε γιατί οι αρχαίοι έλεγαν laquoπάντων μέτρον ο άνθρω-ποςraquohellip

Πρακτικά οι διαστάσεις απει-κονίζονταν σε έγκοιλο ώστε να μπορεί κανείς να πάρει τα ακριβή μέτρα που ήθελε με ένα οποιο-δήποτε σχοινί

Σήμερα στον τόπο ευρέσεώς Συνέχεια στην σελίδα 19 Συνέχεια στην σελίδα 19


Συνέχεια από την σελίδα 16Παρένθεση Να θυμίσουμε εδώ ότι στα Αρχαία Ελληνι-

κά εκτός από Ενικός και Πληθυντικός αριθμός υπήρχε και Δυϊκός αριθμός Υπάρχει στα Ελληνικά και η Δοτική πτώση εκτός από τις υπόλοιπες 4 πτώσεις ονομαστική γενική αιτια-τική και κλιτική Η Δοτική χρησιμοποιείται συνεχώς στον κα-θημερινό μας λόγο (πχ Βάσει των μετρήσεων καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότιhellip) και είναι πραγματικά άξιον λόγου το γιατί εκδιώχθηκε βίαια από την νεοελληνική γλώσσα Ακόμα παλαιότερα εκτός από την εξορισμένη αλλά ζωντανή Δοτική υπήρχαν και άλλες τρεις επιπλέον πτώσεις οι οποίες όμως χάθηκαν

Το ίδιο πρόβλημα σε πολύ πιο έντονο φυσικά βαθμό έχει και η Κινεζική γλώσσα Όπως μας λέει και ο Κρητικός δημο-σιογράφος Α Κρασανάκης laquoΕπειδή οι απλές λέξεις είναι λί-γες έχουν αποκτήσει πάρα πολλές έννοιες για να καλύψουν τις ανάγκες της έκφρασης πχ laquoσιraquo = γνωρίζω είμαι ισχύς κόσμος όρκος αφήνω θέτω αγαπώ βλέπω φροντί-ζω περπατώ σπίτι κτλ laquoπαraquo = μπαλέτο οκτώ κλέφτης κλέβωhellip laquoπάϊraquo = άσπρο εκατό εκατοστό χάνωhellipraquo

Ίσως να υπάρχει ελαφρά διαφορά στον τονισμό αλλά ακόμα και να υπάρχει πώς είναι δυνατόν να καταστήσεις ένα σημαντικό κείμενο (πχ συμβόλαιο) ξεκάθαρο

Η ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑΣτην Ελληνική γλώσσα ουσιαστικά δεν υπάρχουν συ-

νώνυμα καθώς όλες οι λέξεις έχουν λεπτές εννοιολογικές διαφορές μεταξύ τους

Για παράδειγμα η λέξη laquoλωποδύτηςraquo χρησιμοποιείται γιrsquo αυτόν που βυθίζει το χέρι του στο ρούχο μας και μας κλέβει κρυφά δηλαδή ενώ ο laquoληστήςraquo είναι αυτός που μας κλέβει φανερά μπροστά στα μάτια μας Επίσης το laquoάγεινraquo και το laquoφέρεινraquo έχουν την ίδια έννοια Όμως το πρώτο χρησιμοποι-είται για έμψυχα όντα ενώ το δεύτερο για τα άψυχα

Στα Ελληνικά έχουμε τις λέξεις laquoκεράννυμιraquo laquoμίγνυμιraquo και laquoφύρωraquo που όλες έχουν το νόημα του laquoανακατεύωraquo Όταν ανακατεύουμε δύο στερεά ή δύο υγρά μεταξύ τους αλλά χωρίς να συνεπάγεται νέα ένωση (πχ λάδι με νερό) τότε χρησιμοποιούμε την λέξη laquoμειγνύωraquo ενώ όταν ανακα-τεύουμε υγρό με στερεό τότε λέμε laquoφύρωraquo Εξ ού και η λέξη laquoαιμόφυρτοςraquo που όλοι γνωρίζουμε αλλά δεν συνειδητοποι-ούμε τι σημαίνει Όταν οι Αρχαίοι Έλληνες πληγωνόντουσαν στην μάχη έτρεχε τότε το αίμα και ανακατευόταν με την σκόνη και το χώμα

Το κεράννυμι σημαίνει ανακατεύω δύο υγρά και φτιάχνω ένα νέο όπως για παράδειγμα ο οίνος και το νερό Εξrsquo ού και ο laquoάκρατοςraquo (δηλαδή καθαρός) οίνος που λέγαν οι Αρχαίοι όταν δεν ήταν ανακατεμένος (κεκραμμένος) με νερό

Τέλος η λέξη laquoπαντρεμένοςraquo έχει διαφορετικό νόημα από την λέξη laquoνυμφευμένοςraquo διαφορά που περιγράφουν οι ίδιες οι λέξεις για όποιον τους δώσει λίγη σημασία Η λέξη παντρεμένος προέρχεται από το ρήμα υπανδρεύομαι και σημαίνει τίθεμαι υπό την εξουσία του ανδρός ενώ ο άνδρας νυμφεύεται δηλαδή παίρνει νύφη Γνωρίζοντας τέτοιου εί-δους λεπτές εννοιολογικές διαφορές είναι πραγματικά πολύ αστεία μερικά από τα πράγματα που ακούμε στην καθημερι-νή ndash συχνά λαθεμένη ndash ομιλία (πχ laquoο Χ παντρεύτηκεraquo)

Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες όπως άμιλλα θαλπωρή και φιλότιμο Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από τον βίο την αγάπη από τον έρωτα Μόνον αυτή διαχωρίζει διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα το ατύχημα από το δυστύχημα το συμφέρον από το ενδιαφέρον

ΓΛΩΣΣΑ ndash ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣΤο εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας

διδάσκει συνεχώς πως να γράφουμε σωστά Μέσω της ετυ-μολογίας μπορούμε να καταλάβουμε ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δει ή γράψει

Το laquoπειρούνιraquo για παράδειγμα για κάποιον που έχει βα-σικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών είναι προφανές ότι γρά-φεται με laquoειraquo και όχι με laquoιraquo όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα Ο λόγος είναι πολύ απλός το laquoπειρούνιraquo προέρχεται από το ρήμα laquoπείρωraquo που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ ακρι-βώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμεΕπίσης η λέξη laquoσυγκεκριμένοςraquo φυσικά και δεν μπορεί να γραφτεί laquoσυγκεκρυμμένοςraquo καθώς προέρχεται από το laquoκρι-μένοςraquo (αυτός που έχει δηλαδή κριθεί) και όχι βέβαια από το

laquoκρυμμένοςraquo (αυτός που έχει κρυφτεί) Άρα το να υπάρχουν πολλά γράμματα για τον ίδιο ήχο (πχ η ι υ ει οι κτλ) όχι μόνο δεν θα έπρεπε να μας δυσκολεύει αλλά αντιθέτως να μας βοηθάει στο να γράφουμε πιο σωστά εφόσον βέβαια έχουμε μια βασική κατανόηση της γλώσσας μας Επιπλέον η ορθογραφία με την σειρά της μας βοηθάει αντίστροφα στην ετυμολογία αλλά και στην ανίχνευση της ιστορική πορείας της κάθε μίας λέξης

Και αυτό που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την καθημερινή μας νεοελληνική γλώσσα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών Είναι πραγματικά συγκλονιστικό συναίσθημα να μιλάς και ταυτόχρονα να συνειδητοποιείς τι ακριβώς λες ενώ μιλάς και εκστομίζεις την κάθε λέξη ταυτόχρονα να σκέφτεσαι την σημασία της

Είναι πραγματικά μεγάλο κρίμα να διδάσκονται τα Αρ-χαία με τέτοιον φρικτό τρόπο στο σχολείο ώστε να σε κάνουν να αντιπαθείς κάτι το τόσο όμορφο και συναρπαστικό

Η ΣΟΦΙΑΣτην γλώσσα έχουμε το σημαίνον (την λέξη) και το ση-

μαινόμενο (την έννοια) Στην Ελληνική γλώσσα αυτά τα δύο έχουν πρωτογενή σχέση καθώς αντίθετα με τις άλλες γλώσ-σες το σημαίνον δεν είναι μια τυχαία σειρά από γράμματα Σε μια συνηθισμένη γλώσσα όπως τα Αγγλικά μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι να λέμε το σύννεφο car και το αυτοκί-νητο cloud και από την στιγμή που το συμφωνήσουμε απrsquo εδώ και εμπρός να είναι έτσι Στα Ελληνικά κάτι τέτοιο είναι αδύνατον Γιrsquo αυτόν τον λόγο πολλοί διαχωρίζουν τα Ελληνι-κά σαν laquoεννοιολογικήraquo γλώσσα από τις υπόλοιπες laquoσημειο-λογικέςraquo γλώσσεςΜάλιστα ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χά-ιζενμπεργκ είχε παρατηρήσει αυτή την σημαντική ιδιότητα για την οποία είχε πει laquoΗ θητεία μου στην αρχαία Ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση Στην γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη αντιστοιχία ανά-μεσα στην λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενοraquo

Όπως μας έλεγε και ο Αντισθένης laquoΑρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψιςraquo Για παράδειγμα ο laquoάρχωνraquo είναι αυ-τός που έχει δική του γη (άρα=γή +έχων) Και πραγματικά ακόμα και στις μέρες μας είναι πολύ σημαντικό να έχει κα-νείς δική του γη δικό του σπίτι Ο laquoβοηθόςraquo σημαίνει αυτός που στο κάλεσμα τρέχει Βοή=φωνή + θέω=τρέχω Ο Αστήρ είναι το αστέρι αλλά η ίδια η λέξη μας λέει ότι κινείται δεν μένει ακίνητο στον ουρανό (α + στήρ από το ίστημι που ση-μαίνει στέκομαι)

Αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον είναι ότι πολλές φορές η λέξη περιγράφει ιδιότητες της έννοιας την οποίαν εκφράζει αλλά με τέτοιο τρόπο που εντυπωσιάζει και δίνει τροφή για την σκέψη Για παράδειγμα ο laquoφθόνοςraquo ετυμολο-γείται από το ρήμα laquoφθίνωraquo που σημαίνει μειώνομαι Και πραγματικά ο φθόνος σαν συναίσθημα σιγά-σιγά μας φθίνει και μας καταστρέφει Μας laquoφθίνειraquo ndash ελαττώνει σαν ανθρώ-πους ndash και μας φθίνει μέχρι και τη υγεία μας Και φυσικά όταν θέλουμε κάτι που είναι τόσο πολύ ώστε να μην τελειώ-νει πως το λέμε Μα φυσικά laquoάφθονοraquoΈχουμε την λέξη laquoωραίοςraquo που προέρχεται από την laquoώραraquo Διότι για να είναι κάτι ωραίο πρέπει να έρθει και στην ώρα του Ωραίο δεν είναι ένα φρούτο ούτε άγουρο ούτε σαπι-σμένο και ωραία γυναίκα δεν είναι κάποια ούτε στα 70 της άλλα ούτε φυσικά και στα 10 της Ούτε το καλύτερο φαγητό είναι ωραίο όταν είμαστε χορτάτοι επειδή δεν μπορούμε να το απολαύσουμε Ακόμα έχουμε την λέξη laquoελευθερίαraquo για την οποία το laquoΕτυμολογικόν Μέγαraquo διατείνεται laquoπαρά το ελεύθειν όπου εράraquo = το να πηγαίνει κανείς όπου αγαπά Άρα βάσει της ίδιας της λέξης ελεύθερος είσαι όταν έχεις την δυνατότητα να πας όπου αγαπάς Πόσο ενδιαφέρουσα ερμηνείαhellip Το άγαλμα ετυμολογείται από το αγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) επειδή όταν βλέπουμε ένα όμορφο αρχαιοελληνικό άγαλμα η ψυχή μας αγάλλεται Και από το θέαμα αυτό επέρχεται η αγαλλίαση Αν κάνουμε όμως την ανάλυση της λέξης αυτής θα δούμε ότι είναι σύνθετη από αγάλλομαι + ία-ση(=γιατρειά)Άρα για να συνοψίσουμε όταν βλέπουμε ένα όμορφο άγαλ-μα (ή οτιδήποτε όμορφο) η ψυχή μας αγάλλεται και ιατρευ-όμαστε Και πραγματικά γνωρίζουμε όλοι ότι η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται άμεσα με την σωματική μας υγεία

Παρένθεση και μια και το έφερε η laquoκουβένταraquo η Ελληνική γλώσσα μας λέει και τι είναι άσχημο Από το στερητικό laquoαraquo και την λέξη σχήμα μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τι Για σκεφτείτε το λίγοhellip

Σε αυτό το σημείο δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στην αντίστοιχη Λατινική λέξη για το άγαλμα (που άλλο από Λατινική δεν είναι) Οι Λατίνοι ονόμασαν το άγαλμα statua από το Ελληνικό laquoίστημιraquo που ήδη αναφέραμε σαν λέξη και το ονόμασαν έτσι επειδή στέκει ακίνητο Προσέξτε την τερά-στια διαφορά σε φιλοσοφία μεταξύ των δύο γλωσσών αυτό που σημαίνει στα Ελληνικά κάτι τόσο βαθύ εννοιολογικά για τους Λατίνους είναι απλά ένα ακίνητο πράγμα

Είναι προφανής η σχέση που έχει η γλώσσα με την σκέψη του ανθρώπου Όπως λέει και ο George Orwell στο αθάνατο έργο του laquo1984raquo απλή γλώσσα σημαίνει και απλή σκέψη Εκεί το καθεστώς προσπαθούσε να περιορίσει την γλώσσα για να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων καταργώντας συνεχώς λέξεις laquoΗ γλώσσα και οι κανόνες αυτής ανα-πτύσσουν την κρίσηraquo έγραφε ο Μιχάι Εμινέσκου εθνικός ποιητής των Ρουμάνων Μια πολύπλοκη γλώσσα αποτελεί μαρτυρία ενός προηγμένου πνευματικά πολιτισμού Το να μι-λάς σωστά σημαίνει να σκέφτεσαι σωστά να γεννάς διαρκώς λόγο και όχι να παπαγαλίζεις λέξεις και φράσεις

Η ΜΟΥΣΙΚΟΤΗΤΑΗ Ελληνική φωνή κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν

laquoαυδήraquo Η λέξη αυτή δεν είναι τυχαία προέρχεται από το ρήμα laquoάδωraquo που σημαίνει τραγουδώ Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής και ακαδημαϊκός Νικηφόρος ΒρεττάκοςlaquoΌταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς θα ελιχθώ προς τα πάνω όπως ένα ποταμάκι που μουρμουρίζει Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους θα τους μιλήσω Ελληνικά επειδή δεν ξέρουνε γλώσσες Μιλάνε Μεταξύ τους με μουσικήraquoΟ γνωστός Γάλλος συγγραφεύς Ζακ Λακαρριέρ επίσης μας περιγράφει την κάτωθι εμπειρία από το ταξίδι του στην Ελ-λάδα laquoΆκουγα αυτούς τους ανθρώπους να συζητούν σε μια γλώσσα που ήταν για μένα αρμονική αλλά και ακατάληπτα μουσική Αυτό το ταξίδι προς την πατρίδα ndash μητέρα των εννοιών μας ndash μου απεκάλυπτε έναν άγνωστο πρόγονο που μιλούσε μια γλώσσα τόσο μακρινή στο παρελθόν μα οικεία και μόνο από τους ήχους της Αισθάνθηκα να τα έχω χα-μένα όπως αν μου είχαν πει ένα βράδυ ότι ο αληθινός μου πατέρας ή η αληθινή μου μάνα δεν ήσαν αυτοί που με είχαν αναστήσειraquoΟ διάσημος Έλληνας και διεθνούς φήμης μουσικός Ιάνης Ξενάκης είχε πολλές φορές τονίσει ότι η μουσικότητα της Ελληνικής είναι εφάμιλλη της συμπαντικήςΑλλά και ο Γίββων μίλησε για μουσικότατη και γονιμότατη γλώσσα που δίνει κορμί στις φιλοσοφικές αφαιρέσεις και ψυχή στα αντικείμενα των αισθήσεων Ας μην ξεχνάμε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν ξεχωριστά σύμβολα για νότες χρησιμοποιούσαν τα ίδια τα γράμματα του αλφα-βήτουlaquoΟι τόνοι της Ελληνικής γλώσσας είναι μουσικά σημεία που μαζί με τους κανόνες προφυλάττουν από την παραφω-νία μια γλώσσα κατrsquo εξοχήν μουσική όπως κάνει η αντίστι-ξη που διδάσκεται στα ωδεία ή οι διέσεις και υφέσεις που διορθώνουν τις κακόηχες συγχορδίεςraquo όπως σημειώνει η φιλόλογος και συγγραφεύς Α Τζιροπούλου-ΕυσταθίουΕίναι γνωστό εξάλλου πως όταν οι Ρωμαίοι πολίτες πρωτά-κουσαν στην Ρώμη Έλληνες ρήτορες συνέρρεαν να απο-θαυμάσουν ακόμη και όσοι δεν γνώριζαν Ελληνικά τους ανθρώπους που laquoελάλουν ώς αηδόνεςraquo

Δυστυχώς κάπου στην πορεία της Ελληνικής φυλής η μουσικότητα αυτή (την οποία οι Ιταλοί κατάφεραν και κράτησαν) χάθηκε προφανώς στα μαύρα χρόνια της Τουρκο-κρατίας Να τονίσουμε εδώ ότι οι άνθρωποι της επαρχίας του οποίους συχνά κοροϊδεύουμε για την προφορά τους είναι πιο κοντά στην Αρχαιοελληνική προφορά από ότι εμείς οι άνθρωποι της πόλεωςΗ Ελληνική γλώσσα επεβλήθη αβίαστα (στους Λατίνους) και χάρη στην μουσικότητά της

Όπως γράφει και ο Ρωμαίος Οράτιος laquoΗ Ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη με μία γλώσσα εύηχη γεμάτη μουσι-κότηταraquo

Πηγή ielladagr


Την Πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω

Συνέχεια από την σελίδα 17οποίος περιβάλλει την γη και ακόμη ομιλεί για τα υπόγεια ύδατα όπως και για όλα τα άλλα ρέοντα ύδατα Λέγει (στιχ787-792)

laquo πολλόν δε υπό χθονός ευρυοδείης εξ ιερού ποταμοίο ρέει διά νύκτα μέλαιναν Ωκεανοίο κέρας δεκάτη δ` επί μοίρας δέδασται εννέα μεν περί γην και ευρέα νώτα θαλάσσης δίνης αργυρέης ειλιγμένος ες άλα πίπτει η δε μι` εκ πέτρης προρέει μέγα πήμα θεοίσινraquo

άφθονος δε κάτω απ` την επιφάνεια της πλατύδρομης γης ρέει εκ του ιερού πο-ταμού μέσα στο σκοτάδι ( των σπλάχνων της γης ) ο κλάδος αυτός του Ωκεανού κατά το 110 τα δε 910 περιβάλλουν όλη την χέρσο γη και την ευρύτατη επιφάνεια της θάλασσας και με αργυρόχρωμους στροβιλισμούς στη μικρή θάλασσα εισορ-μά αυτό δε (το νερό της Στυγός) το οποίο εκ του βράχου κυλά μεγάλη συμφορά για τους θεούς (είναι) Οι στίχοι αυτοί οι αναφερόμενοι στον Ωκεανό είναι όμως αξιοπρόσεκτοι διότι και η επιστήμη σή-μερα δέχεται ότι το νερό είναι πρωταρχικό συστατικό του πλανήτη μας και ενυπάρχει σ`αυτόν είτε υπό μορφήν κρυσταλλικού ύδατος σ` όλα σχεδόν τα πετρώματα είτε υπό την γην στο πυρακτωμένο μίγμα των εγκάτων είτε ως θάλασσα καλύπτουσα τα frac34 περίπου της επιφάνειας του πλανήτη και βεβαίως κατά το υπόλοιπον υπό μορφήν ποταμών λιμνών και υπογείων υδάτων Ο Ωκεανός τέλος αποκαλείται laquoαψόρροοςraquo στιχ76 ) Ο Ησύχιος λέγει laquoαψόρροος ο κύκλω περινοστών την γην και αψ πάλιν επί τα αυτά αφικνούμενοςraquo

Στον Όμηρο (Ιλ Ξ 201 ) 0 Ωκεανός και η Τηθύς είναι οι γεννήτορες των ανθρώπων (laquoθεώνraquo) laquo Ωκεανόν τε θεών γένεσιν και μητέρα Τηθύνraquo Ο Αριστοτέλης αναζητώ-ντας την αρχή των αιτίων της γενέσεως όπως λέειraquo και τους πρότερον ημών εις επίσκεψιν των όντων ελθόντας και φιλο-σοφίσαντας πρεί της αληθείαςraquo κατέληξε στο συμπέρασμα ότιraquo εισί δέ τινες οί κατά τους παμπαλαίους και πολύ προ της νυν γε-νέσεως και πρώτους θεολογήσαντας ούτως οίονται περί της φύσεως υπολαβείν Ωκεα-νόν τε γαρ και Τηθύν εποίησαν της γενέ-σεως πατέραςraquo συμπληρώνει δε διερωτό-μενος η γνώμη αυτή πόσον παλαιά είναιraquo

Η Συνέχεια Στο Επόμενο

Οι στίχοι

αυτοί οι αναφε-ρόμενοι στον Ωκεανό

είναι όμως αξιοπρόσε-κτοι διότι και η επιστήμη

σήμερα δέχεται ότι το νερό είναι πρωταρχικό συστατικό

του πλανήτη μας και ενυπάρ-χει σ`αυτόν είτε υπό μορφήν κρυσταλλικού ύδατος σ` όλα σχεδόν τα πετρώματα είτε υπό την γην στο πυρακτωμένο μίγμα των εγκάτων είτε ως θάλασσα καλύπτουσα τα frac34 περίπου της επιφάνειας του πλανήτη και βε-βαίως κατά το υπόλοιπον υπό μορφήν ποταμών λιμνών

και υπογείων υδάτων Ο Ωκεανός τέλος αποκα-

λείται laquoαψόρροοςraquo στιχ76 )


του στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σαλαμίνος εκτίθεται αντίγραφό του ενώ το πρωτότυπο εκτίθε-ται στο Μουσείο του Πειραιώςhellip αντί να συμβαίνει το ανάποδοhellip

Τέλος στην αρχαιότητα ως μονάδες μέτρησης του μήκους απαντώνται ακόμη

-ο πόντος το 1100 (εκατο-στό) του μέτρου

-το πλέθρον μέτρο μήκους[5] το 16 του σταδίου (3082 μ)

-το στάδιον (δωρ) σπάδιον μονάδα μέτρησης μήκους ίση με το μήκος ενός αθλητικού σταδί-ου (600 πόδια gt 19515 μ)

-ο παρασάγγης που ήταν μο-νάδα μέτρησης μεγάλων απο-στάσεων Ισοδυναμούσε με 30 στάδια δηλαδή περίπου 5250 μ Εξ ου και η παροιμιώδης έκ-φρασις laquoαπέχει παρασάγγαςraquo δηλ πάρα πολύhellip η φράσις λέ-γεται ακόμη από τους Έλληνες κι ας έχει καταργηθεί πλέον οhellip παρασάγγηςhellip laquoΗ αρχαία ψυχή ζει μέσα μας αθέλητα κρυμμέ-νηraquo (Παλαμάς)hellip

Φυσικά αυτά τα τελευταία μέ-τρα δεν αναφέρονται στο εν λόγω εύρημα διότι δεν είχαν τόσο μεγάλη πρακτική χρήση στην αρχιτεκτονική

Σε αντίθεση με τα laquoμετρολο-γικά ανάγλυφαraquo μονάδων μή-κους έχουν διασωθεί πολλά περισσότερα laquoμετρολογικά ανά-γλυφαraquo μονάδων βάρους

ΠΗΓΗ Απόσπασμα από το έργο του Γ Λεκάκη laquoΣύγχρονης Ελλάδος περι-ήγησιςraquo ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ



Ένα μετρολογικό ανάγλυφο μονάδων βάρους από την αρχαία ελληνική Αντι-γόνεια της Χαονίας (νυν Βορείου Ηπεί-ρου)hellip

συγκεκριμένα δεν ανέχτηκε να υπόκειται στη Βουλή πίεσε τους αντιπροσώπους να καταργήσουν το Σύνταγμα της Τροι-ζήνας Έτσι στις 18 Ιανουαρίου 1828 με ψήφισμά της η Γrsquo Εθνοσυνέλευση ανέστειλε τη λειτουργία του Συντάγματος και αυτοδιαλύθηκε Του κάκου ο Θεόφιλος Καΐρης στην Ελλά-δα και ο Αδαμάντιος Κοραής από το Παρίσι προσπαθούσαν να πείσουν τον Καποδίστρια να σεβαστεί τη Δημοκρατία Ο Καποδίστριας στάθηκε ανένδοτα απολυταρχικός Έτσι χάθη-κε κάθε ευκαιρία να εισαχθεί στην Ευρώπη ένα φιλελεύθερο Σύνταγμα

Και η Ελλάδα οδηγήθηκε στην Απόλυτη Μοναρχία του Όθωνα που με την Επανάσταση της Γ΄ Σεπτεμβρίου του 1843 και το Σύνταγμα του 1844 υποχρεώθηκε να γίνει Συ-νταγματική Μοναρχία και με την έξωση του Όθωνα το 1862 και τον ερχομό των Γλύξμπουργκ το 1863 και το Σύνταγμα του 1864 έγινε Βασιλευόμενη Δημοκρατία Τελικά οι Έλλη-νες με το δημοψήφισμα του 1974 κατάργησαν το θεσμό της Μοναρχίας

[Σημείωση Το οξύμωρο είναι ότι ουσιαστικά πρώτοι συντελεστές της κατάργησης της Μοναρχίας ήταν οι κατά καιρούς δικτάτορες στρατιωτικοί Το 1924 ο Θεόδωρος Πάγκαλος και ο Γεώργιος Κονδύλης σε συνεργασία με τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου κατάργησαν τη βασιλεία Και ο Πάγκαλος και ο Κονδύλης ήσαν στρατιωτικοί και οι δύο και δικτάτορες ο πρώτος από τον Ιούνιο 1925 ndash Αύγουστο 1926 και ο δεύτερος από τον Οκτώβριο 1935 ndash Ιανουάριο 1936 Οι δικτάτορες-στρατιωτικοί των ετών 1967-1974 κατάργησαν τη βασιλεία Η κατάργηση επιβεβαιώθηκε με το δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου του 1974]

Οι ευρωπαϊκές Δυνάμεις λοιπόν ήσαν σαφώς αντίθετες για τη δημιουργία μιας φιλελεύθερης νέας Ελλάδας περισσότερο πιστής στα πολιτικά και δικαιοδοτικά νάματα της δικής της αρχαίας ιστορίας και λιγότερο υπάκουης στις ρωμαϊκές πα-ραφθορές του Αττικού Δικαίου που συνέθεταν το Ρωμαϊκό Δίκαιο Έτσι εξακολουθούμε να ζούμε ακόμη και σήμερα στη σκιά του Ρωμαϊκού Δικαίου και του αιματοβαμμένου Κολοσ-σαίου και να έχουμε παραμελήσει ή και λησμονήσει το φως του Αττικού Δικαίου και του Αττικού θεάτρου στο οποίο και η ένδειξη μόνο της βίας ήταν ανεπίτρεπτη

Βιβλιογραφία1) Αριστοτέλης α) Πολιτικά β) Αθηναίων Πολιτεία 2) Ηρό-δοτος 3) Αριστοφάνης Βάτραχοι 4) Πλούταρχος Σόλωνας 5) Τα Ελληνικά Συντάγματα 1822-19751986 Εκδ laquoΣτοχαστήςraquo Αθήνα 1998 Στην έκδοση αυτή περιλαμβάνεται και Η συνταγ-ματική ιστορία της Ελλάδος του Αλέξανδρου Σβώλου Αλέξανδρος ΚόντοςΦιλόλογος Δρ Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου ΠαρισίωνΠρακτικά του Ά Συνεδρίου Αργειακών Σπουδών laquoΤο Άργος κατά τον 19ο αιώναraquo Άργος 5-7 Νοεμβρίου 2004 Έκδοση laquoΣύλλογος Αργείων ο Δαναόςraquo Άργος 2009

Τα Συντάγματα της

Επανάστασης του 1821


Αγαπητοί Φίλοι και αναγνώ-στες του laquoελληνικού δρόμουraquo ανανεώστε την Συνδρομή σας

Όσοι είναι συνδρομητές παρα-καλούνται όπως ανανεώσουν την συνδρομή τους

Για νέα μέλη παρακαλείστε να συμπληρώσετε το δελτίο συνδρο-μής στην δεύτερη σελίδα και να μας το ταχυδρομήσετε


Μήγαρις ἔχω ἄλλο στὸ νοῦ μου πάρεξ ἐλευθερία καὶ γλώσσα Δ Σολωμός

Οι με αυτοκρατορικά διατάγματα διωγμοί των Ελλήνων (εθνικών) από το χριστιανικό ιερατείο την εποχή της ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρα-τορίας (Βυζάντιο)

Τα παρακάτω είναι αυτοκρατορικά διατάγματα από την εποχή του Βυζαντίου με τα οποία δίνονται οδηγίες προς τους τοπικούς άρχοντες για το πως θα εξαλείψουν τους ldquoΈλληνεςrdquo Σαν Έλληνες θεωρούνται αυτοί που δεν ασπάστηκαν τον χριστια-νισμό αλλά συνέχιζαν να εξασκούν την προγονική τους Ελληνική θρησκεία και να διαβάζουν και να μελετούν αρχαία κείμενα φιλοσόφων Εντύπωση προκαλεί η φράση ldquoδιαπράττουν την ασέβεια του Ελληνι-σμούldquo Ο ορισμός του μίσους Απολαύστε

Στην Ελευσίνα πυρπολείται το εκεί πανάρχαιο Ιερό και θανατώνονται στην πυρά ο Θεσπιεύς Ιεροφάντης Ιλάριος και όλοι οι ιερείς των Μυστηρίων τα οποία είχαν αναβιώσει από τους Μιθραϊστές λίγο μετά τον θάνατο του Νεστο-ρίου Την ίδια εποχή περίπου το βεβηλωθέν Ιερό της Θεάς Κελαιστίδος αρχίζει να επαναλειτουργεί ως χριστιανική εκκλησία έως το έτος 421 που οι χριστιανοί θα το πυρπολήσουν επειδή οι θρησκευτές μέσα από την χριστιανική λατρεία τι-μούσαν και την Θεά Στο έργο του laquoParaenesisraquo ο Ισπανός επίσκοπος Βαρκελώ-νης Πασιανός (Pacianus) δυσανασχετεί με πολύ γλαφυρό μάλιστα τρόπο (laquoMe Miserum Quid ego facinoris admisi raquo) για το γεγονός ότι παρά τους διωγμούς εξακολουθούν να υπάρχουν στην περιοχή του ενεργοί Εθνικοί που τιμούν τους Θεούς τους πράξη η οποία κατά το μισαλλόδοξο μυαλό του είναι στον ίδιο βαθμό laquoεγκληματικήraquo με την ανθρωποκτονία

401 Ο χριστιανικός όχλος της Καρχηδόνος λυντσάρει Εθνικούς και καταστρέ-φει Ναούς και αγάλματα Ο (laquoάγιοςraquo) επίσκοπος Πορφύριος οργανώνει μαζικά λυντσαρίσματα Εθνικών και καταστρέφει με τη βοήθεια του φανατισμένου όχλου τους οκτώ εν ενεργεία Ναούς της Γάζης Η ΙΕ Σύνοδος της Καρχηδόνος εκδίδει κανόνα με τον οποίο αφορίζονται ακόμη και μετά θάνατον όλοι όσοι δημιουργούν συγγένειες με Εθνικούς ή δεν αποκληρώνουν τους ήδη συγγενείς τους που παραμένουν Εθνικοί

440 ndash 450 Καταστροφή όλων των μνημείων βωμών και Ναών που έστεκαν ακόμη στην Αθήνα την Ολυμπία και τις άλλες ελληνικές πόλεις

Η συνέχεια στο επόμενο

Αγωνιστής του lsquo21 στρατιωτικός και πολιτικός επίλεκτο μέλος της σου-

λιώτικης φάρας των Τζαβελλαίων Διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας από τις 5 Σε-πτεμβρίου 1847 έως τις 8 Μαρτίου 1848

Ο Κυριάκος (Κίτσος) Τζαβέλλας γεννήθηκε στο Σούλι το 1800 και μεγάλωσε στην Κέρκυρα Ήταν δευτερότοκος γιος του Φώτου Τζαβέλλα (1770-1809) και της Δέσπως Πάνου εγγονός του Λάμπρου Τζαβέλ-λα (1745-1795) και ανιψιός του Ζυγούρη Τζαβέλλα (-1823)

Το 1820 επέστρεψε μαζί με τους Σουλιώτες στην πατρίδα του όπου ανακηρύχτηκε καπετάνιος - αρχηγός Μετά την ήττα και τον θάνατο του Αλή Πασά το 1822 πήγε στην Πίζα της Ιταλίας ως απεσταλμένος των Σου-λιωτών για να ζητήσει οικονομική ενίσχυση για τον Αγώνα

Η πρώτη μνεία για τη συμμετοχή του στις στρατιω-τικές επιχειρήσεις αφορά τη δράση του κατά την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου (Οκτώβριος - Δεκέμβριος 1822) όπου πολέμησε στο πλευρό του Μάρκου Μπό-τσαρη επικεφαλής 35 Σουλιωτών Συμμετείχε στη μάχη του Κεφαλόβρυσου (8-9 Αυγούστου 1823) όπου βρήκε τον θάνατο ο Μπότσαρης Τον Οκτώβριο του 1823 με 300 άνδρες προσέβαλε στη θέση Σκαλί μεταξύ Με-σολογγίου και Ανατολικού (Αιτωλικού) το ιππικό του Τούρκων κι έλυσε την πολιορκία του Αιτωλικού αποκο-μίζοντας πολλά λάφυρα

Στη συνέχεια συνεργάστηκε με τον Καραϊσκάκη και διακρίθηκε στη Μάχη της Άμπλιανης (14 Ιουλίου 1824) Στις 3 Δεκεμβρίου1824 επιβιβάσθηκε με 3000 άνδρες στο Αίγιο και πήρε μέρος στις εμφύλιες διαμά-χες στο πλευρό του Ιωάννη Κωλέττη Πολέμησε τον Ιμπραήμ στο Κρεμμύδι της Πύλου (7 Απριλίου 1825) και σώθηκε την τελευταία στιγμή

Στις 7 Αυγούστου1825 μπήκε στο πολιορκημένο Μεσολόγγι και όταν ο Κιουταχής απείλησε το μικρό νησί Κλείσοβα (Μάρτιος 1826) ο Τζαβέλλας έσπευσε με λίγους άνδρες του για να ενισχύσει την άμυνά του Οι επανειλημμένες προσπάθειες των Τουρκοαιγυπτίων να το καταλάβουν απέτυχαν και η επιχείρηση απόβασης εγκαταλείφθηκε

Κατά την ηρωική έξοδο των Μεσολογγιτών 10 Απριλίου 1826) ηγήθηκε 2500 ανδρών από τους οποί-ους διασώθηκαν οι 1300 Πήρε μέρος στις μάχες της Αττικής το 1827 και μετά το θάνατο του Γεωργίου Κα-ραϊσκάκη τού ανατέθηκε προσωρινά η αρχιστρατηγία

Ο Ιωάννης Καποδίστριας τον έκανε χιλίαρχο αναθέ-τοντάς του μάλιστα να εκκαθαρίσει τη Στερεά Ελλάδα

από τους Τουρκαλβανούς και τους Τουρκοαιγυπτίους Στα χρόνια της Αντιβασιλείας ρίχτηκε στη φυλακή μαζί με τον Κολοκοτρώνη επειδή ήταν μέλος της ρωσόφιλης μερίδας

Ο Όθωνας τον έκανε υποστράτηγο και αργότερα αντιστράτηγο και υπασπιστή του Το 1844 ανέλαβε Υπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση του Ιωάννη Κωλέττη και μετά τον θάνατό του τον διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία στις 5 Σεπτεμβρίου 1847 σε μία κρίσιμη περίοδο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις εξαιτίας του επεισοδίου Μουσούρου Κατά τη διάρκεια της σύντο-μης πρωθυπουργίας του απέτυχε να εξασφαλίσει την ενότητα της κυβέρνησής του Ήλθε σε αντιπαράθεση με τον υπουργό Οικονομικών Νικόλαο Κορφιωτάκη

και αναγκάστηκε να παραιτηθεί στις 8 Μαρτίου 1848 παρότι διέθετε την αμέριστη υποστήριξη του Όθωνα Το 1849 διορίσθηκε για μικρό διάστημα Υπουργός των Στρατιωτικών στην κυβέρνηση του Κωνσταντί-νου Κανάρη

Κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου συμ-μετείχε στο απελευθερωτικό κίνημα των αλύτρωτων περιοχών (1854) και μαζί με άλλους σουλιώτες αξι-ωματικούς ανέλαβε την ηγεσία των επιχειρήσεων στην Ήπειρο Μετά την αποτυχία του εγχειρήματος αποσύρθηκε

Ο Κίτσος Τζαβέλλας πέθανε στην Αθήνα στις 9 Μαρτίου 1855 σε ηλικία 55 ετών

Κίτσος Τζαβέλλας 1800 ndash 1855


Ελληνικός δρόμοςHellenic Way

wwwhellenicwaycomΕκδότηςΠολιτιστικός Σύνδεσμος

Ελλήνων amp Φιλελλήνων ΚαναδάPublisher Cultural Association of Hellenes

amp Philhellenes of Canada1010 Broadview Avenue Suite 901

Toronto Ontario M4K 2R8 Tel 416 425-5728

Συντάσσεται από επιτροπή Editor Media Committee of the

CAHPC Άρθρα σύμφωνα με το πνεύμα της εφημερίδας είναι ευπρόσδεκτα αλλά η δημοσίευση τους εναπόκειται στη συντακτική επιτροπή Οι επιστολές θα πρέπει να φέρουν το πλήρες όνομα του αποστολέα αλλά μπορούν να δημοσιευθούν μόνο τα αρχικά του εάν αυτό επιθυμεί ο αποστολέας Τα άρθρα δεν επιστρέφονται

We welcome submis-sion of articles in the spirit of the news-paper but publication is at the discretion of the editing committee Letters should bear the full name of the sender but only their initial may be pub-lished if they so wish No articles will be returned

Ευχαριστήριο Ευχαριστούμε όλους τους φίλους και συνεργάτες που έχουν βοηθή-σει για την έκδοση της εφημερίδας μας Ιδιαίτερα ευχαριστούμε τα περι-οδικά laquoΕλληνική Αγωγήraquo laquoΕνδοχώ-ραraquo laquoΔαυλόςraquo laquoΙχώρraquo laquoΕλληνική Διεθνής Γλώσσαraquo και γενικά όλα τα έντυπα που τόσο πρόθυμα μας έχουν επιτρέψει την αναδημοσίευση άρθρων τους τόσο σημαντικών για τον Ελληνισμό

Πολιτιστικός Σύνδεσμος Ελλήνων και Φιλελλήνων Καναδά

bull Το παρόν τεύχος κυκλο-φόρησε σε 3000 φύλλαbull Η επόμενη έκδοση στοΘερινό Ηλιοστάσιο

Προς τον

Hellenic Way1010 Broadview Ave Suite 901Toronto On M4K 2R8

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ SUBSCRIPTION COUPON

Παρακαλώ εγγράψετε με ως συνδρομητή στον laquoελληνικό δρόμοraquoκαι ταχυδρομήστε το έντυπο στην παρακάτω διεύθυνση

Please include me as a subscriber for the Hellenic Way and to mail me the publication to the address below

Name_______________________________________________

Address_____________________________________________

Tel ____________________________Fax ________________

E-mail address________________________________________

I am enclosing $ _______________________________________

Ο θυμόσοφος και αλάν-θαστος λαός μας λέει πως lsquolsquo ο κλέφτης και ο ψεύτης τον πρώτο χρόνο χαίρεταιrsquorsquo ή πάλι ο lsquolsquo ο θεός αγαπάει τον κλέφτη αλλά αγαπάει και τον νοικοκύρηrsquorsquo

Θα αναρωτιέστε πού το πάω

Μα πού αλλούΣτο μέγα θαύμα του αγί-

ου φωτόςΑσφαλώς και το ακούσα-

τε Εδώ ο κόσμος βούιξεΟι άθεοι και οι αντίχρι-

στοι πανηγυρίζουνΤο αρχιερατείο μας κο-

ρόιδευε όλο αυτό το διάστη-μα και μας το παρουσίαζε σαν μέγα θαύμα ενώ στην πραγματικότητα είναι ένα απλό σπιρτοάναμμα ή αν προτιμάτε μια θαυμαστή φαρσοκωμωδία ολκής

Εκατοντάδες χιλιάδες προσκυνητές κάθε χρόνο κάνουν το ταξίδι της ζωής τους στους lsquolsquoαγίους τό-πουςrsquorsquo με αποκορύφωμα να βρεθούν στον πανάγιο τάφο και να πάρουν το lsquolsquoάγιο φωςrsquorsquo από τα χέρια του Πατριάρχη που ήταν ο αποδέχτης του θαύματος του lsquolsquoαγίου φωτόςrsquorsquo

Για όλους αυτούς τους μυριάδες laquoχατζήδεςraquo ήταν προσκύνημα ζωής και ψυχι-κής ανάτασης

Οι αδιαμφισβήτητες μαρτυρίες των πρωταγω-νιστών δεν αφήνουν περι-θώρια αμφισβήτησης της απάτης που διενεργούσαν οι εκάστοτε Πατριάρχες

Το 1118μχ ο Άραβας κυρίαρχος Σαλάχ Ελ Ντιν παραχώρησε στους ορθόδο-ξους μοναχούς τα προσκυ-νήματα των Αγίων Τόπων

Ο Ελ Ντιν όρισε ότι laquoο Πατριάρχης των Ελλήνων θα είναι ο κύριος του Πα-νάγιου τάφου και αυτός θα παίρνει το άγιο φως από τον Τάφο και θα το μοι-ράζει στους Ναζωραίους (χριστιανούς)raquo

Βέβαια εδώ θα πρέπει να τονίσουμε πως οι καθολικοί ήταν οι πρώτοι διδάξαντες της μεγάλης απάτης

Εμείς δεν πανηγυρίζου-με για την αποκάλυψη του ψευτοθαύματος και ειλι-κρινά λυπούμεθα αφάντα-στα για όλους αυτούς που πόνεσαν και περιπαίχτηκαν από τους επιτήδειους θεο-μπαίχτες

Συμμεριζόμαστε τα συ-ναισθήματα όλων αυτών των εξαπατημένων πιστών

Μια σπάνια σύμπτωση θα υπάρ-ξει το βράδυ της Τετάρτης 20 Μαρ-τίου καθώς η εαρινή ισημερία που σηματοδοτεί αστρονομικά την αρχή της άνοιξης σχεδόν θα συ-μπέσει με την τρίτη και τελευταία υπερ-σελήνη ή υπερπανσέληνο του φετινού έτους

Μια σπάνια σύμπτωση θα υπάρ-ξει το βράδυ της Τετάρτης 20 Μαρ-τίου καθώς η εαρινή ισημερία που σηματοδοτεί αστρονομικά την αρχή της άνοιξης σχεδόν θα συ-μπέσει με την τρίτη και τελευταία υπερ-σελήνη ή υπερπανσέληνο του φετινού έτουςΦέτος η εαρινή ισημερία θα συμ-βεί τα μεσάνυχτα της Τετάρτης (στις 2358 ώρα Ελλάδας) ενώ λίγο αργότερα στις 0343 ώρα Ελ-λάδας της Πέμπτης θα λάβει χώρα μια νέα υπερπανσέληνος Το 2019 υπάρχουν τρεις υπερπανσέληνοι όλες στους πρώτους μήνες του έτους και δεν θα υπάρξει άλλη έως το τέλος της χρονιάς (είχαν προη-γηθεί άλλες δύο στις 21 Ιανουαρίου και 19 Φεβρουαρίου)

Με την εαρινή ισημερία θα αρχίσει και επίσημα η Άνοιξη του 2019 στην Ελλάδα και γενικότερα στο βόρειο ημισφαίριο στο οποίο ανήκει και η χώρα μας Αντίστρο-φα στο νότιο ημισφαίριο θα ξε-κινήσει το φθινόπωρο Μετά τις 20 Μαρτίου η μέρα θα μεγαλώνει συνεχώς σε βάρος της νύχτας έως το θερινό ηλιοστάσιο ενώ το αντί-στροφο θα συμβαίνει στο νότιο ημισφαίριο

Οι ισημερίες -η εαρινή και η φθινοπωρινή- καθορίζουν την έναρξη της άνοιξης και του φθι-νοπώρου ενώ τα ηλιοστάσια -το

θερινό και το χειμερινό- προσδιο-ρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού και του χειμώνα αντίστοιχα Η άνοιξη δεν έχει σταθερή ημερομη-νία έναρξης και η πρώτη μέρα της ποικίλει ανάμεσα στις 19 (πιο σπά-νια) στις 20 (συνήθως) και στις 21 Μαρτίου ανάλογα με το έτος

Για μια ακόμη χρονιά φέτος θα συνεχιστεί η ανεπαίσθητη συρρί-κνωση της διάρκειας της Άνοιξης η οποία θα είναι πιο σύντομη κατά σχεδόν ένα λεπτό της ώρας σε σχέση με πέρυσι Εδώ και χιλιάδες χρόνια η Άνοιξη μικραίνει στο βό-ρειο ημισφαίριο και ότι χάνει το κερδίζει σε διάρκεια το καλοκαίρι

Η διάρκεια της άνοιξης μειώ-νεται περίπου ένα λεπτό της ώρας κάθε χρόνο ενώ ο χειμώνας μει-ώνεται σχεδόν κατά μισό λεπτό ετησίως Αντίστροφα η διάρκεια του καλοκαιριού μεγαλώνει με ετή-σιο ρυθμό ενός λεπτού (που χάνει η άνοιξη) ενώ του φθινοπώρου αυξάνει κατά μισό λεπτό (που χάνει ο χειμώνας) Έτσι όσο περνάνε τα χρόνια το καλοκαίρι μεγαλώνει σε βάρος της άνοιξης και το φθινόπω-ρο σε βάρος του χειμώνα

Από την άλλη ενώ από αστρο-νομική άποψη η άνοιξη αρχίζει με την εαρινή ισημερία στην πραγμα-τικότητα -όπως έχουν διαπιστώσει οι επιστήμονες που μελετούν το πε-ριβάλλον- εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής η φύση εισέρχεται όλο και πιο πρόωρα στον ανοιξιάτικο κύκλο της Μια αμερικανική επι-στημονική μελέτη συμπέρανε ότι η εποχή της άνοιξης έρχεται όλο και πιο νωρίς στον πλανήτη μας και πουθενά δεν είναι αυτό τόσο αισθητό όσο στο Βόρειο Πόλο και γενικότερα στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη

Στις αρκτικές περιοχές η άνοιξη έρχεται έως και 16 μέρες νωρίτε-ρα από ότι πριν δέκα χρόνια Οι επιστήμονες βάσισαν τα συμπερά-σματά τους σε μια σειρά από φαι-νόμενα όπως οι μεταναστεύσεις των πουλιών η άνθιση των φυτών η εμφάνιση των φύλλων των δέ-ντρων κα

Όσον αφορά την Υπερ-Σελήνη ή υπερπανσέληνο συμβαίνει όταν υπάρχει πανσέληνος και ταυτόχρο-να η τροχιά του φεγγαριού το φέρ-νει πιο κοντά στη Γη (περίγειο) με αποτέλεσμα ο δορυφόρος του πλα-νήτη μας να φαίνεται μεγαλύτερος και πιο φωτεινός από ότι συνήθως

Η Σελήνη ακολουθεί μια ελ-λειπτική τροχιά και η απόσταση της από τον πλανήτη μας δεν είναι σταθερή Η μέση απόσταση Γης-Σελήνης είναι περίπου 384400 χι-λιόμετρα αλλά αυξάνεται κατά 5 περίπου στο απόγειο και μειώνεται κατά 5 στο περίγειο Ο όρος Υπερ-Σελήνη ή σούπερ-Σελήνη δεν είναι επιστημονικός αλλά μάλλον δημιουργήθηκε από αστρολόγους

Εαρινή ισημερία Έρχεται η σούπερ υπερπανσέληνος







Ω


































































αρκετό




































ρινοίσιν











































































































































Ώδε Αττ


















































































































θέων ακμήν




























































































Πέργαμος






















θάλασσας
















νες)













































Ωκε-ανός Η




















































Πηγή ielladagr








Οι στίχοι




























































Ω


































































αρκετό




































ρινοίσιν











































































































































Ώδε Αττ


















































































































θέων ακμήν




























































































Πέργαμος






















θάλασσας
















νες)













































Ωκε-ανός Η




















































Πηγή ielladagr








Οι στίχοι


























































































αρκετό




































ρινοίσιν











































































































































Ώδε Αττ


















































































































θέων ακμήν




























































































Πέργαμος






















θάλασσας
















νες)













































Ωκε-ανός Η




















































Πηγή ielladagr








Οι στίχοι










































































ρινοίσιν











































































































































Ώδε Αττ


















































































































θέων ακμήν




























































































Πέργαμος






















θάλασσας
















νες)













































Ωκε-ανός Η




















































Πηγή ielladagr








Οι στίχοι




















































































































































Ώδε Αττ


















































































































θέων ακμήν




























































































Πέργαμος






















θάλασσας
















νες)













































Ωκε-ανός Η




















































Πηγή ielladagr








Οι στίχοι











































































































































θέων ακμήν




























































































Πέργαμος






















θάλασσας
















νες)













































Ωκε-ανός Η




















































Πηγή ielladagr








Οι στίχοι

































































































Πέργαμος






















θάλασσας
















νες)













































Ωκε-ανός Η




















































Πηγή ielladagr








Οι στίχοι

































































θάλασσας
















νες)













































Ωκε-ανός Η




















































Πηγή ielladagr








Οι στίχοι
























































νες)













































Ωκε-ανός Η




















































Πηγή ielladagr








Οι στίχοι

























































Ωκε-ανός Η




















































Πηγή ielladagr








Οι στίχοι



















































































Πηγή ielladagr








Οι στίχοι




























































Οι στίχοι






















































hellenic way · ΒΕΚΚΕΡΙΟΣ, ΕΛΛ. ΑΝΕΚΔΟΤΑ ―Όγδοος μην εστί...

Documents

Transcript of hellenic way · ΒΕΚΚΕΡΙΟΣ, ΕΛΛ. ΑΝΕΚΔΟΤΑ ―Όγδοος μην εστί...