Drustveno Odgovorno Poslovanje Final

8/12/2019 Drustveno Odgovorno Poslovanje Final

1/15


2/15


3/15


4/15


5/15

Poev od 1990-tih godina pokret za drutveno odgovorno poslovanje(DOP) zauzima vano mjesto u politiko-ekonomskim debatama ali iu poslovnim strategijama vodeih kompanija i kao takav stavlja nagla-sak na samoregulaciju preduzea kad je rije o pi tanjima radnih prava,ljudskih prava, zdravlja i bezbjednosti, zatiti iv otne sredine, borbi pro-tiv korupcije kao i o dobrovoljnim inicijativama kojima se podravajuprojekti lokalne i ire drutvene zajednice.

De niui DOP kao odgovornost preduzea za uticaj koji imaju nadrutvo, Evropska komisija u inoviranoj Strategiji drutveno odgovo-rnog poslovanja za period 2011-2014. ukazuje i na to da ,, potovanjevaee legislative i kolektivnih ugovora izmedju socijalnih partnerapredstavlja preduslov za ostvarenje te odgovornosti, ali i da je za dobi- janje epiteta drutveno odgovornog neophodno preduzimati i odgovo-rne mjere koje nadilaze okvire potovanja zakonskih obaveza. O tomegovore i brojne de nicije globalnih udruenja preduzea, ukljuujui iSvjetski poslovni savjet za odrivi razvoj (WBCSD) koje DOP de nie

kao stalnu posveenost poslovnog sektora etikom ponaanju idoprinosu ekonomskom razvoju, uz istovremeno poboljanje iv otaradne snage i njihovih porodica, kao i zajednice i drutva u cjelini.

Svako preduzee samo de nie principe kojti prilikom poslovanja i komunikacije sa ztroaima i drugim partnerima. Prema mstandardu ISO 26000 od kljune vanosti zpreduzea izdvajaju se sljedei principi: odgparentnost i etiko ponaanje, kao i komunivanje sa svim akterima u preduzeu i drutvduzee ima direktan ili indirektan uticaj.

TA JE DRUTVENO ODGOVORNO POSLOVANJE -DEFINICIJE I PRINCIPI

Defniciju drutveno odgovornog poslovanja, po meni, treba pojednostaviti i direktno rei da se preduzea sastoje od ljudi i jedino to preduzea trebaju raditi da bi bila drutveno odgovorna jeste da se ponaaju onako kako se vlasnici, menaderi i ostali zaposleni ponaajukod kue, u odnosima sa svojim porodicama, susjedima i ostalimljudima koji ih okruuju. U privatnom ivotu svi mi vodimo rauna onaem okruenju i posljedicama naeg ponaanja prema okruenju, pa je meni vrlo logino da se tako ponaamo i u poslovnom ivotu.

Ako ja kao privatno lice bacam otpatke gdje god elim, ne potujem prava mojih lanova porodice i susjeda, bavim se korupcijom idruim sa kriminalcima, mene e, prije ili kasnije, okolina izolovati,niko nee saraivati sa mnom, a jo e manje neko kupovati moje proizvode. To se isto deava preduzeima koja se tako ponaaju. Zato smatram da drutveno odgovorno poslovanje nije pitanjeizbora nego nain sveukupnog poslovanja: to je neminovnost, te

je samo pitanje vremena kada e svi poslovni subjekti primijenitiovaj koncept kao svoju strategiju

Goran Lazarevski, prvi predsjednikNacionalnog koordinacionog tijela za DOP Republike Makedonije

Iako je drutveno odgovorno poslovanje kteklo od velikih kompanija, mala i srednja pproporcionalno ostvariti sve pogodnosti kposlovanja proistiu, usvajajui njegoveprinciMSP u poreenju sa velikim, osim to imaj

sa zajednicom, vie su eksibilina, pa lakeusvoje i vode se principima koje uspostave,

Pruanje kvalitetnih proizvoda i usluga

Stvaranje pristojnih poslova, ulaganje uvodnje i ljudskih resursa;

Integritet i reciprocitet u odnosima saeresovanim stranama;

E kasno poslovanje, integrisanje oekivan javnosti i opte prihvaene etike u poslo

Doprinos razvoju civilnog drutva kroz drutveno - razvojne projekte.

01

02

03

04

05

02

8


6/15

- SMJERNICE ZA KLJUN

KAKO BITI PROFITABILAN I U ISTO03


7/15

Redovno sprovoenje anketiranja zaposlenih o us

rada, zadovoljstvu poloajem i meuljudskim od

nom i vertikalnom nivou

Pruanje finansijske podrke zaposlenima u cilj

nalnog usavravanja (asovi stranih jezika- po

asovi obuke na raunarima, ...)

Pruanje finansijske podrke zaposlenima za spo

izboru zaposlenog (asovi plesa i td.)

Organizovanje druenja zaposlenih u vidu zajed

Obezbjeivanje finansijskih donacija /donacija u

rjeavanja stambenih pitanja zaposlenih (mogue

rjeavanje stambenih pitanja zaposlenih)

Ovdje moete nai primjere drutveno

poslovanja malih i srednjih preduzea Predlozi za prve korake

Razgovarajte/sprovedite istraivanje o stepenu zadovoljstvazaposlenih u vaem preduzeu; Na osnovu zakljuaka razgovora/rezultata istraivanja de-niite godinji plan konkretnih aktivnosti. Svaka aktivnosttreba da ima jasno de nisane nosioce odgovornosti, rokove,pokazatelje uspjeha i potrebni budet za izvrenje. Potencijalneaktivnosti koje mogu nai mjesto u godinjem planu aktivnostisu: omoguavanje eksibilnog radnog vremena za zaposlenekao i rada od kue, gdje je mogue, sprovoenje programaobuke za sve nivoe menadmenta i zaposlenih o ostvarivanjui praenju rezultata u oblasti rodne ravnopravnosti, kreiranjuradne atmosfere koja podstie kolegijalnost i saradnju iuvaava raznovrsne talente, vjetine i sposobnosti, i td. i

uvaava raznovrsne talente, vjetine i sposobnosti, i td. Po donoenju odluke/usvajanju planaobavijestite svezaposlene o planiranim aktivnostima; Periodino sprovoditekonsultacije o stepenu zadovoljst-va zaposlenih preduzetim mjerama i u skladu sa rezultatimaradite korekcije plana. U proces konsultacija ukljuite i zaint-eresovane zaposlene koji naputaju preduzee; Na kraju uraditeocjenu uinka i informiite zaposlene o os-tvarenim rezultatima.

Stvarajui bezbjedno i sigurno radno okruenje koje je po mjerizaposlenih i oslukujui njihove potrebe, obezbjeuje se veistepen razumijevanja ciljeva preduzea od strane zaposlenihi umanjuje konflikt izmeu individualnih i ciljeva preduzea.

Tako e, zbog poveane motivisanosti, posveenosti i zadovol-jstva zaposlenih, preduzee postii veu produktivnost i profitna dugi rok.

Lojalnost radnika/ca vas nee samo pozicionirati u grupupoeljnih poslodavaca, ve e i uticati na smanjenje trokovaponovnog angaovanja i obuke radne snage.

Uzmite mi moje fabrike i spalite zgrade, ali ostavite mi moje ljude i zapoeu sve iz poetka.(Thomas J.Watson osniva IBM-a)

3.1 Drutvena odgovornost prema ZAPOSLENIMA

12


8/15

Ideje za prve korake

- Mapirajte sve dobavljae i identi kujte potencijalne rizikesaradnje sa aspekta vae reputacije;- Kreirajte dokument kojim se de niu uslovi koje bi dobavljaitrebali da zadovoljavaju, ukljuujui i uslove u oblasti drutveneodgovornosti, a koji se mogu odnositi na potovanje radnih prava,smanjenje negativnog uticaja na ivotnu sredinu i td. Pratiteu kojoj mjeri dobavljai zadovoljavaju ove uslove i sprovoditeperiodino ocjenjivanje dobavljaa. Takoe, pruite mogunostdobavljaima da daju svoje vienje saradnje sa vama.- Razvijte mehanizam za albe i reklamacije dobavljaa;- Informiite dobavljae o vaim drutveno odgovornimaktivnostima kao i o mjerama koje oni mogu preduzeti u ciljuunapreenja stepena drutvene odgovornosti. Dijelite znanje(know-how) i, ukoliko ste u mogunosti, ulaite uedukacijudobavljaa sa ciljem unapreenja njihovih poslovnih praksi;- Vodite evidenciju obroju lokalnih proizvoaa sa kojimasaraujete i obezbijedite njihovuadekvatnu zastupljenost uonom segmentu nabavke proizvoda/usluga u kome imatemogunost izbora izmeu dobavljaa koji kvalitetom i uslovimazadovoljavaju vae standarde.

Namjerom da gradite odnose povjerenja i dugorone saradnje sa do-bavljaima pokazujete da dobavljae smatrate vanom grupom zain-teresovanih strana i preuzimate odgovornost za unapreenje odnosa.

Sa druge strane, imajte u vidu da lo imid vaih dobavljaa doprinosii vaem loem imidu.

Istraivanje o drutvenoj odgovornosti preduzea u Crnoj Gorikoje je sproveo DeFacto Consultancy u saradnji sa UNDP, Unijomposlodavaca Crne Gore, Direkcijom za razvoj MSP i Centrom zarazvoj NVO (CRNVO) 2010. godine pokazalo je da ak 74.2% ispitanihpreduzea vodi rauna o porijeklu robe/usluge prilikom nabavke.Takoe, 51.1% preduzea iz uzorka ima pisana pravila ponaanjakada je rije o izboru dobavljaa od kojeg nabavlja robu.

Uvoenje Kodeksa ponaanja za dobavljae u koj

trai da se u lancu nabavke potuju meunarodni

odgovornosti SA 8000 i standard zatite ivotne sr

principi Meunarodne organizacije rada

Organizovanja savjetovanja i strune edukacije za

postizanja boljeg kvaliteta proizvoda i usluga koje

Osposobljavanje dobavljaa u menaderskim i mar

te pruanje strune pomoi pri izlasku na trite

Davanje garancija za otkup cjelokupne proizvodnje

lokalnih dobavljaa

14 Ovdje moete nai primjere drutveno

poslovanja malih i srednjih preduzea

3.2 Drutvena odgovornost prema DOBAVLJAIMA

Drutveno odgovorno poslovanje ne znai samo injenje pravih stvari. DOP podrazumijeva odgovorno ponaanje i saradnjusa dobavljaima koji se ponaaju na isti nainU&I preduzee, Velika Britanija)


9/15

Ideje za prve korake

- Pratite, a ako ste u mogunosti i sami sprovodite istraivanjao potrebama i stavovima kupaca.- Osigurajte bezbjednost tehnolokih procesa povezanih saproizvodom kako bizatitili zdravlje i sigurnost kupaca.- Odgovorno razvijajtepostprodajne usluge: adekvatnu in-stalaciju proizvoda, jemstva i garancije, tehniku podrku, kaoi odredbe o uslovima vraanja, popravke ili odravanja. Obezbi- jedite popuste lojalnim potroaima;- Ostvaritelini i dugoroni odnos sa kupcima. Vodite internuevidenciju.Uvaite miljenje kupca! Nezadovoljstvo kupaca ko-ristite kao podsticaj za poboljanje proizvoda i usluga i inovacije.

- Uputite kupce na sajt trine inspekcije kako bi dobili podatkeo proizvodima koji su povueni sa naeg i evropskog trista(RAPEX lista). Pratite informacije i blagovremeno uklonite izprodaje ove proizvode.- Uspostaviteaktivnu saradnjusa organizacijama koje sebave zatitom potroaa.- Koristite moderne tehnologije za informativne i promotivneaktivnosti, (facebook, twiter, linkedIn, google + i drugedrutvene mree).

Lojalni potroai su preduslov uspjenog poslovanja, jer kupujuee i vie, manje su osjetljivi na cijene, spremni su da kupe idruge proizvode odgovornog preduzea

Oni ire pozitivnu usmenu propagandu i otvoreni su za saradnju upogledu drutveno odgovornih aktivnosti u zajednici.

Kontinuirano praenje zadovoljstva potroaa moe bitiznaajan pokazatelj i putokaz u kom smjeru i na koji nain trebada se razvijaju dugoroni odnosi sa njima.

Izrada pravilnika rada za zaposlene koji su u disa kupcima, u kojem se jasno navodi obaveza odgovorno

Kupcima se obezbjeuje poseban broj telefona email adresa na koju mogu slati pitanja, pohvpovratnu informaciju vanu za korienje proizv

Obezbjeivanje besplatne instalacije kupljenodravanje po povoljnim cijenama

Davanje garancija kvaliteta za kupljene proizv(potencijalnog)kupca o mogunostima povraaja

Uspostavljanje personalizovog odnosa: davanje za kupovinu vie proizvoda, za roendan i drugosmiljen da se kupac osjea kao da je proizvojena ba za njega (uz boicu vina/maslinovog udobija se pria o tome kako je nastalo i gdje se koristilo, zatim se uz proizvod dodaje recept itd.

Ovdje moete nai primjere drutveno odgovprema klijentima/potroaima koji su identi kposlovanja malih i srednjih preduzea iz Crne

163.3 Odnos prema KLIJENTIMA/POTROAIMA

Samo je jedan ef. Potroa. I on moe da otpusti svakoga u kompaniji od vrha do dna, tako to e naprosto potroiti svojnovac - negdje drugo.(Sam Walton, ameriki biznismen)


10/15


11/15

Predlozi za prve korake

Odluite, u konsultacijama sa zaposlenima, ta elite dauloite u zajednicu. Ljude, novac ili pak materijalna sredstva? Identikujte sektor/sektore sa kojima se osjeate najpoveza-nijim ili pakdrutveni problem ijem rjeavanju elite dadoprinesete; De niite jednu ili vieciljnih grupa ka kojoj/kojima e bitiusmjereno ulaganje vaeg preduzea; Kontaktirajte organizacije/institucije koje su aktivne usektoru, rade sa ciljnom grupom ili su ukljuene u rjeavanjeproblema za koji ste i vi zainteresovani. Utvrdite nain na koji e

va doprinos biti najdragocjeniji. Napraviteplan aktivnosti u saradnji sa zaposlenima irelevantnim zainteresovanim stranama; Pratite i ocjenjujte plan sprovoenja aktivnosti u cilju kon-stantnog unaprjeenja i po potrebiinformiite zaposlene inajiru javnost o rezultatima;

Organizovanje redovnih volonterskih aktivnosti usa zaposlenima (ekoloke akcije, akcije ureenja ja/organizacija i td.)

Pruanje strune podrke radu neprofitnih orgaustanova putem pruanja besplatnih mentoriorganizovanja predavanja na odreene teme kojesubjektima (odnosi s javnou, upravljanje ljuds

Pruanje donacija u novcu i robi razliitim kat

nitva, neprofitnim organizacijama i javnim insti

Raspisivanje konkursa za pruanje finansijske poprogramima pojedinaca/ki, neprofitnih organizacija

Doniranje opreme neprofitnim organizacijama i ja

Ovdje moete nai primjere drutveno odgoprema zajednici koji su identi kovani u pr

malih i srednjih preduzea iz Crne Gore i reg

20S obzirom da ste i sami dio zajednice u kojoj poslujete, sve to unju uloite e vam se mnogostruko vratiti.

Vai zaposleni e biti privreniji, naroito ako i sami ive u istomokruenju i obavljae svoje poslove sa vie entuzijazma, to euticati na kvalitet vaih proizvoda i usluga.

Vjerujte, vae komije i sugraani/ke e znati da cijene to tobrinete o zajednikom okruenju, pa ete, osim to ete poboljatiugled preduzea, ostvariti i konkurentsku prednost i poveanjeprihoda na dugi rok.

3.5 Drutvena odgovornost prema ZAJEDNICI

Odnos koji kompanija treba da ima prema zajednici treba da bude kao i odnos koji roditelj ima prema sopstvenoj djeci. I mnogo je vanije pokloniti svoje vrijeme i uestovati u svim aktivnostima okruenja, nego samo dati novac,(Slobodan Mikavica, izvrni direktor Elko tim d.o.o, Podgorica)


12/15


- Pokrenite postupke zasmanjenje otpada, ponovnu upotrebumaterijala, reciklau, tednju papira, vode, elektrine energijei drugih resursa;- Iskoristite crnogorske obnovljive izvore energije (energijavodotoka, vjetra, neakumulirana suneva energija, biogorivo,biomasa, biogas, geo/hidro/aerotermalna, energija, energijatalasa, plime i osjeke, gasa iz deponija, postrojenja za preraduotpadnih voda);- Orjentiite se na proizvodnju i distribuciju proizvoda kojiimaju slabije ili nemaju negativne posljedice po ivotnusredinu (environment-friendly);- Razmotrite mogunosti zareciklau papira, kartona, plastike,stakla i drugog otpada koji nastaje prilikom obavljanja poslovnihaktivnosti;- Uspostavite saradnju sa lokalnom zajednicom, institucija-ma lokalne vlasti i nevladinim organizacijama koje se bave pita-njima zatite ivotne sredine;- Iskoristite poreske i druge olakice koje moete dobiti kaoekoloki odgovorni poslovni subjekti.

Uvoenje koncepta zelene kancelarije*

Uvoenje prakse da se kancelarijski materijal (dvostrana tampa, elektronske baze podataka it

Zamjena obinih sijalica energetski efikasnim

Povezivanje sa reciklanim centrom, kako bi se rec

Prelazak sa konvencionalne na organsku proizvo

Prilikom nabavki, davanje prednosti lokalnim pr

Uvoenje EU eko-oznake za smjetajne objekte

Ovdje moete nai primjere drutveno odgprema ivotnoj sredini koji su identi kovani umalih i srednjih preduzea iz Crne Gore i re

22Na resursima iz ivotne sredine se zasnivaju anse za pokretanjebiznisa. tednja resursa smanjuje operativne trokove poslo-vanja. Investiranje u tehnologije koje nijesu opasne po ivotnusredinu moe doprinijeti poveanju konkurentnosti preduzea nameunarodnom tritu, i istovremeno dostizanju standarda kojipostoje u EU.

Ovo je naroito znaajno za preduzea koja ele da se ukljuujuu meunarodne poslovne operacije, poto potroai, dobavljai imeunarodni poslovni partneri preferiraju preduzea ije aktiv-nosti podrazumijevaju unapreenje okruenja u kome funkcioniu.

*Zelena kancelari ja j e naziv za skup aktivnokako bi se u svakodnevnom kancelarijskom efikasnost korienja resursa. Odnosi se prijhlaenje, ventilaciju, prevoz zaposlenih itd.

3.6 Drutvena odgovornost i ZATITA IVOTNE SREDINE

injeni ca je da ivimo u kapitalistikom drutvu, ali to ne znai da ne moemo da budemo drutveno osvijeeni kroz svojrad. Da, modni dizajn jeste povezan sa potroakim drutvom, ali i dalje moemo drutvu da damo svoj doprinos, tako toemo svoje kompanije da vodimo na drutveno odgovoran nain, tako to emo da kreiramo proizvode koji promoviu potovanje za drutvena i ekoloka pitanja.

(Giorgio Armani, dizajner)


13/15

3.7 ANTIKORUPCIJSKO DJELOVANJE preduzea Ako nekome platite 1000 dolara za uslugu, zar mislite da e

vam i sljedei put traiti samo 1000 dolara? (Albert Wong, Shell International)


- Izvriteprocjenu rizika kojima je Vae preduzee izloenotokom poslovanja, provjerite sve procedure, ugovore i izvjetajeo svim poslovnim transakcijama;- Vlasnik/ca teba da bude dobar primjer svojim zaposlenima,informiite ih i edukujte;- Donesite i implementirajtekodeks etikog ponaanja za svoje preduzee, zatim pratite i periodino izvjetavajte onjegovom sprovoenju;- Prijavite korupciju putem redovnih zakonskih procedura isaraujte sa nadlenim organima tokom istraga na svim nivoima;- Radite samo sapartnerima za koje ste sigurni da poslujuodgovorno, provjerite i njihov lanac dobavljaa.

Ovdje moete nai primjere drutveno odg

za antikorupciju koji su identi kovani u pmalih i srednjih preduzea iz Crne Gore i re

24Preduzea koja odolijevaju koruptivnim radnjama imaju ouvanintegritet, pa poslovne odluke donose samostalno, za razliku odkorumpiranih preduzea gdje to ini lice koje prima ili daje mito.

Odgovorna preduzea imaju vee anse da dobiju finansijsku itehniku podrku od strane investitora, meunarodnihorganizacija i banaka.

Interna korist je svakako poveanje motivisanosti i efikasnostirada zaposlenih, zbog obavljanja poslova u zdravom poslovnomambijentu.

Usvajanje kodeksa ponaanja i etikog kodekaktivnu i pasivnu korupciju

Obuka zaposlenih za podizanje nivoa svijesti o poradnji kao i o postupcima za prijavljivanje sluaje

Finansiranje projekata nevladinih organizacija kprotiv korupcije

Realizacija informativno-edu kativnih aktivnostirupcije, u saradnji sa nadlenim organima i nevla


14/15


15/15

Drustveno Odgovorno Poslovanje Final

Documents

Transcript of Drustveno Odgovorno Poslovanje Final