Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

289
4 6 Jnraþm  Ngubjn Vrnjsemrbobms - Jnraþm / Cmgmblan.  Ngubjn V rnjsemrbobms - Xrnct acn pofnióiacn, Cneotng - Jnraþm / Cmgmblan. JN\AÞM BO@M\

Transcript of Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 1/628

46

Jnraþm

 Ngubjn Vrnjsemrbobms - Jnraþm / Cmgmblan.

 Ngubjn Vrnjsemrbobms - Xrnctacn pofnióiacn,Cneotng - Jnraþm / Cmgmblan.

JN\AÞM BO@M\

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 2/628

Osto galrm portojoco n0

 Uavm oj gn vorofn m lnrram0

Fog bujacapam fo0

Fopnrtnbojtm0

 Q ostufaá cmj og prmirnbn

Vrnjsemrbobms oj gn eocdn0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 3/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 4/628

Sastobn Ajtornctavm

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm

Îrons ajtoirnfns pnrn cacgm 6

Bófugm  4

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 5/628

6Bófugm ajtoirnfm pnrn cacgm 6

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Bófugm ajtoirnfm pnrn cacgm 6,Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Faroccaój pofnióiacn y cmjcoptung0 Bnrân Nurmrn Cnrraggm IuggmVoxtms0 Îron fo Gojiun`o y Cmbujacncaój0 Jmrbn Cmjstnjzn V ranjn \ostropm y Bnrân Nurmrn Cnrraggm Iuggm

 Îron fo Caojcans Jnturngos0 Nrgox Njfrás Inrcân \mfrâiuoz Îron fo Caojcans Smcangos0 Ofassmj Gomjnrfm Xnrrn Dorrorn y \mfmgem Nrfagn Cuostn Îron fo Bntobîtacns0 Mrgnjfm Nrfagn X ajtm

Cmrroccaój fo ostagm0 Bnrân Crastajn Uoin fo CacoraXofrnzn, Jmdmrn Bmrngos Ngmjsm, Ngo`njfrm Bnrtâjoz, Njfron Gmznjm

y Fnvaf Uaggn

Emtmirneân0 gms ofatmros nirnfocoj gn nutmrazncaój fo pulgacncaój fo emtmirneâns n Crastólng Eorjnjfm Xároz, @unj XnlgmXraotm, Xofrnzn Xrmfuccamjos.

© Eujfncaój pnrn og Fosnrrmggm SmcangASLJ0 194-1?4-4615-<3-4Xrmdalafn gn roprmfuccaój pnrcang m tmtng pmr cungquaor bofam saj nutmrazncaój oxprosnfo gn Eujfncaój pnrn og Fosnrrmggm Smcang Vrnjsemrbobms.Abprosm oj Cmgmblan.

Eujfncaój pnrn og Fosnrrmggm Smcang

Faroctmrn O`ocutavn y Xofnióiacn0 Bnrân Nurmrn Cnrraggm IuggmFaroctmr fo Fosnrrmggm Smcang y Faroccaój Ofatmrang0 \mfmgem Nrfagn Cuostn

Eujfncaój pnrn Og Fosnrrmggm Smcang

Kb >3 vân Lmimtî - Gn Cngorn erojto ng oblngso fo Snj \nenog.

XLT0 (8?>) 4581?3<. Gn Cngorn - Cmgmblan - Surnbáracn.o-bnag0 trnjsemrbobmsHtrnjsemrbobms.cmb • www.trnjsemrbobms.cmb

JN\AÞM BO@M\

Imlorjnfmr fo Jnraþm0 Soiujfm \nug Foginfm IuorrormSocrotnram fo Ofucncaój0 Îjiog Gomjog Inrcân Xnrofos

Sul Socrotnram fo Xgnjoncaój y Cmlorturn Ofucntavn0 Yagganb Erofy Bnyn GópozSul Socrotnram Nfbajastrntavm y Eajnjcaorm0 Bnuracam \msorm Ajsunsta

Sul Socrotnran fo Cngafnf Ofucntavn0 Uagbn Eaiuormn Gucorm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 6/628

? Bófugm ajtoirnfm pnrn cacgm 6

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

½Xmr quá uj sastobn ajtornctavm=

Og fosnrrmggm fo bðgtapgos oxporaojcans ofucntavns, cmj favorsns pmlgncamjos, jmsdn bmstrnfm quo ng barnr sastábacnbojto gms prmcosms ofucntavms nlmrfnbmssu ujafnf, su igmlngafnf y su ajtoirafnf.

\ocmrfobms quo og pojsnbaojtm sastábacm cmjcalo y ostufan gms eojóbojmscmbm sastobns y jm cmbm niroinfms fo pnrtos y nfobîs, porcalo ng bujfm cmj

ujn barnfn tmtngaznfmrn y dmgâstacn.

Og Sastobn Ajtornctavm Vrnjsemrbobms Ofucnjfm nlmrfn gn ofucncaój cmbm ujnirnj rof fo rogncamjos. Ostn porspoctavn porbato ojentaznr nðj bîs ujn ajtoirn-caój fo gms favorsms ogobojtms quo ng rogncamjnrso cmjemrbnj gn ostructurn fogms faeorojtos prmcosms ofucntavms y fo gms favorsms ojtmrjms quo gms rmfonj.

Og sastobn ajtornctavm jm so fotaojo oj gns cnrnctorâstacns fo cnfn ujmfo gms ogobojtms, ojtro oggns gns bofancamjos fafîctacns m og cmjtoxtm,cmbm ujafnfos cmj ujn ostructurn oeacaojto, gn cung yn dobms puostm ojprîctacn, ndmrn, nlmrfnjfm ostms ogobojtms cmbm pnrto fo uj sastobncmgmcnbms og ájensas oj gns rogncamjos o ajtornccamjos ojtro oggms, cmjujn cgnrn ajtojcaój ofucntavn, bofanjto prmcosms ojtojfafms cmbm ujnbnggn fo rogncamjos fajîbacns, os focar, ajtornctavns.

Sastobn Ajtornctavm Vrnjsemrbobms Ofucnjfm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 7/628

5Bófugm ajtoirnfm pnrn cacgm 6

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

½Cóbm os gn mrinjazncaójfog sastobn ajtornctavm=

Gn mrinjazncaój fog Sastobn Ajtornctavm VrnjsemrbobmsOfucnjfm ostî cmjemrbnfn pmr rogncamjos quo so fnjojtro sus ogobojtms eujfnjtos0

Mrinjazncaój fog Sastobn Ajtornctavm Vrnjsemrbobms Ofucnjfm

\ogncamjos Cnrnctorâstacns Ml`otavms

Xofnióiacns

Uartungos

Ajtornccaój

Cmjtoxtungos

Bofancamjos fafîctacns 

\ogncamjos ajtornctavns focmbujacncaój bofanfn pmrgn tocjmgmiân fo gn ajemrbî-

tacn y gns cmbujacncamjos.

Ajtornccamjos bmtracos, por-coptavns, cmijatavns, mporn-tavns y rogncamjos dubnjns.

_jn irnj rof fo rogncam-jos smcangos, porsmjngos,ocmjóbacns, ojtro bucdnsmtrns, fosfo og cmjtoxtmdncan og sastobn ajtornctavmfo nprojfazn`o y vacovorsn.

Fosojcnfojnr og prmcosm fonprojfor

 Npmynr m smpmrtnr gms oj-tmrjms fostajnfms n gn ojso-þnjzn y og nprojfazn`o.

Encagatnr ajtornccamjos ojtroostufanjtos, prmeosmros-os-tufanjtos y fo cnfn ujmfo oggms cmj gms bntorangosfafîctacms.

Smpmrtnr y npmynr gms prm-

cosms ofucntavms lrajfnjfmsaijaeacnfm y portajojcan.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 8/628

9 Bófugm ajtoirnfm pnrn cacgm 6

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Cugturncaufnfnjny bugtaátjacn

Fosnrrmggm

dubnjm ojcmbujafnf

Ostrntoian curracugnr0 ajcguar n gms/gns ostufanjtos oj uj prmyoctm fo caufnfnjân nctavn, bofanjto og emrtngocabaojtmfo gn afojtafnf porsmjng y pguraátjacn, rocupornjfm ogobojtms fo ujn cugturn favorsn quo dnlatn oj uj cmjtoxtmpravagoianfm pmr sus carcujstnjcans dastóracns, gatornrans, busacngos y turâstacns, pnrn fajnbaznr fosfo nggâ, gn cugturncaufnfnjn, cronfmrn y prmfuctavn oj gms ospncams fo nctuncaój cmtafanjn fo gms/gns ostufanjtos y sus cmbujafnfos.

Cmbpmjojtoscurracugnros

O`os curracugnros nrtacu-gnfmros

Ml`otavms fafîctacms Cmjtojafms

Mraojtnj gmsprmcosms ofu-

cntavms

Cmjtoxtungaznj y fnjsojtafm n gms cmjtojafms

y prmcosms ofucntavms

1 nsaijnturns ajtoirnfnsoj cuntrm îrons tobî-tacns0 Gojiun`o y Cm-bujacncaój, CaojcansJnturngos y Smcangos, Bn-tobîtacns.

\ocuporncaój fo gn bo-bmran busacng, gatornran odastóracn.

Uasalagafnf fo gn favor-safnf.

 Neanjznbaojtm fo gn prm-pan afojtafnf.

Cmbujafnf nctavn.

Caufnfnjân nctavn.

 Nprojfazn`os iorbajngos, sastábacms ycmjtoxtungaznfms.

 Nprojfazn`os pnrn nermjtnr gn ajcor-tafublro.

Cmjmcabaojtm y rocmjmcabaojtm fodocdms dastóracms eujfnbojtngos.

Cmjscaojcan fo gn sajiugnrafnf fo gnprmpan cugturn.

Cmjmcabaojtm y rocmjmcabaojtm fo susvngmros cugturngos y fo gns mtrns cugturns.

\ocmjmcabaojtm fo gns juovns rogn-camjos ojtro og Ostnfm y og caufnfnjm.

\osaijaeacncaój fog rmg fo gn bu`or.

\ocmjmcabaojtm fo gms vngmros fobm-crîtacms fosfo og goinfm fo su cugturn.Xnrtacapncaój caufnfnjn mrinjaznfn.

Cmjstruccaój fo rogncamjos fobmcrî-tacns ajcguyojtos.

O`orcacam fo gn caufnfnjân nctavn.Fosnrrmggm smcang sustojtnlgo y smsto-jalgo.Ajcrobojtm fo gn cnpncafnf fo iostaójfo gn cmbujafnf.

\ospotm n gns prîctacns smcangos favor-sns fojtrm fog bnrcm fo roeorojcan fo

gms forocdms dubnjms.

Snlorosbugtafasca-pgajnrams

Surioj fo gns oxpoctntavns pnrn cnfncacgm y mraojtnj gn nccaój ofucntavn

½Cuîg os gn ostructurn fog Sastobn Ajtornctavm=

Gn ostructurn fog sastobn ajtornctavm Vrnjsemrbobms Ofucnjfm taojo uj fasoþm

curracugnr lîsacm0

Ostîjfnros fo cmbpotojcans lîsacnsnrtacugnfms cmj gms cmbpmjojtos focugturn caufnfnjn y bugtaátjacn yfosnrrmggm dubnjm oj cmbujafnf.

Cmjcoptungazncamjos nlaortns n gncmjermjtncaój, ng njîgasas crâtacm, nbarnfns sastábacns ajtoirnfmrns, cmbmbofanfmrns ojtro og cmjmcabaojtm

cmtafanjm y og cmjmcabaojtm caojtâeacm.Bobmran dastóracn, busacng y gatornran.\atms y eostavafnfos.\osaijaeacncaój fo gn dastmran.

 Nccamjos nearbntavns pnrn gns favorsnsotjans.

Cugturn fo gns favorsns otjans.

Forocdms y foloros caufnfnjms.

 Npmrtos fo gn bu`or oj gn cugturn.

Ungmros fobmcrîtacms y vafn cmta-fanjn.

Ostructurn fog Ostnfm

Xrmyoctms cmbujatnrams, fo ajtoirn-caój smcang, ajfavafungos m cmgoctavms.

 Nctavafnfos y nccamjos oj og currâcu-gm cmj lnso oj gms cmjmcabaojtms ycmjcoptungazncamjos trntnfms oj gnsîrons tobîtacns.

\oegoxaój smlro gns prîctacns smcangoscmtafanjns, fosfo gns juovns cmjcop-

tungazncamjos.

 

Cmjcoptungos (snlor0 rogncamjnr,cmbpnrnr, favorsaeacnr, fastajiuar),fo prmcofabaojtm (dncor, npgacnr,

bo`mrnr y cnblanr), y fo nctatuf(sor, nsubar, focafar, cratacnr, ncoptnry joinr)

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 9/628

4Bófugm ajtoirnfm pnrn cacgm 6

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Og sastobn ajtornctavm Vrnjsemrbobms Ofucnjfm os uj sastobn nlaortm, uj sastobn

nlaortm oj ujn rogncaój fo ajtorcnblam cmjstnjto cmj og cmjtoxtm fmjfo soabpgobojtn. Nfobîs, os uj sastobn cmbpgo`m, yn quo sus favorsms cmbpmjojtosng ajtornctunr ojtro sâ y cmj og cmjtoxtm so bmfaeacnj y prmfucoj juovns rogncamjos.

Gms sulsastobns quo cmjemrbnj og sastobn ajtornctavm smj0

>. Sastobn fo ofucncaój emrbng cmj ujn rof fo rogncamjos oj cnfn sastobnroiamjng ofucntavm y oj og sastobn jncamjng fo ofucncaój.

<. Sastobn fo pnrtacapncaój nctavn oj og cmjtoxtm cmj ujn rof fo rogncamjosajtrnenbaganr, cmbujatnran, roiamjng, jncamjng o ajtorjncamjng.

3.  Sastobn fo bofancamjos fafîctacns, cmj gms saiuaojtos sulsastobns0

  Bofancamjos fo ajtornccaój0 gms fmcojtos Vrnjsemrbnfmros m Vrnjsemrbnfmrns,ostufanjtos y sus cmbujafnfos, nlmrfnj gms cmjtojafms o ajtornctðnj cmj oggmserojto n su rongafnf, pnrn iojornr afons y nccamjos quo porbatnj trnjsemrbnrpmsatavnbojto su ojtmrjm, baojtrns cmjtajðnj nprojfaojfm.

  Bofancamjos fafîctacns abprosns0  gns cungos porbatoj iojornr uj ojtmrjmoscratm y embojtnr gn gocturn, cmj og eaj fo prmbmvor gn cugturn oscratn oj su

vafn cmtafanjn y gn fo su enbagan, furnjto gn ofucncaój lîsacn y bofan.

  Bofancamjos ajtornctavns0 og cmbputnfmr, og togovasmr y og bntorang nufamvasung oajtornctavm, jms porbatoj tojor juovns fabojsamjos fog cmjmcabaojtm, encagatnjgms prmcosms fo nlstrnccaój y gms ajcguyo cmbm soros nctavms oj gn calorcugturny og saigm TTA.

6.  Sastobn fo cmbujacncaój o ajvostaincaój pnrn rotrmngabojtnr tmfms gms

prmcosms, oj emrbn porbnjojto, encagatnr og soiuabaojtm y gn ovnguncaój.

½Cuîgos smj gns cnrnctorâstacns iojorngos fog sastobnajtornctavm Vrnjsemrbobms Ofucnjfm=

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 10/628

1 Bófugm ajtoirnfm pnrn cacgm 6

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

• Cmbprojfm gns cnrnctorâstacns fog Ostnfm fo Forocdm y fogOstnfm Smcang fo Forocdm y su abpmrtnjcan pnrn inrnjtaznrgms forocdms caufnfnjms.

• Afojtacmynjngazmgnssatuncamjosojgnsquosovugjornjgmsforocdmscavagosypmgâtacms(ngluojjmblro,ngfolafmprmcosm,nogoiar,nsorogoiafm,npofarnsagm,otc.).

• Cmjmzcm,njngazmyusmgmsbocnjasbmsfopnrtacapncaójcaufnfnjn.

• Afojtacmgmssojtabaojtms,jocosafnfosypujtmsfovastnfonquoggmsngmsquosogosdnjvamgnfmforocdmscavagosypmgâtacmsyprmpmjimnccamjosjmvamgojtnspnrnabpofargm.

• Njngazmcrâtacnbojtobapnrtacapncaójojsatuncamjosojgnsquosovugjornjmrospotnjgmsforocdmsoafojtacmcóbmfacdnpnrtacapncaójcmjtraluyonbo`mrnrmobpomrnrgnsatuncaój.

• Cuostamjmynjngazmgmsnriubojtmsfoquaojosgabatnjgnsgalortnfosfognsporsmjns.

• Njngazmcrâtacnbojtognajemrbncaójfogmsbofamsfocmbu-jacncaój.

• Dnimsoiuabaojtmngnsnccamjosquofosnrrmggnjgmsroprosoj-tnjtososcmgnrosyprmtostmpncâcnbojtocunjfmjmcubpgojsuseujcamjosmnlusnjfosupmfor.

• Cmbprojfmquogmsbocnjasbmsfopnrtacapncaójporbatojfocasamjosy,nujquojmostáfoncuorfmcmjoggns,sáquoboraioj.

• Cmjmzcmy usmostrntoianscrontavnspnrniojornrmpcamjoserojtonfocasamjoscmgoctavns.

• Xnrtacapmojgnpgnjoncaójyo`ocucaójfonccamjosquocmjtra-luyojnngavanrgnsatuncaójfoporsmjnsojfosvojtn`n.

• Cmbprojfmog saijacnfmy gnabpmrtnjcan fovavar ojujnjncaójbugtaátjacnypguracugturng.

• Cmbprojfmgmscmjcoptmsfopro`uacamyostoromtapmysurogncaójcmjgnoxcgusaój,gnfascrabajncaójygnajtmgornjcanngnfaeorojcan.

• Cmbprojfmquognfascrabajncaójygnoxcgusaójpuofojtojorcmjso-cuojcanssmcangosjointavnscmbmgnfosajtoirncaójfognsrogncamjosojtroporsmjnsmirupms,gnpmlroznmgnvamgojcan.

• \ospotmprmpuostnsátacnsy pmgâtacnsfofaeorojtoscugturns,irupms

smcangosypmgâtacms,ycmbprojfmquoosgoiâtabmfasojtar.

• Cmjmzcmyrospotmgmsforocdmsfonquoggmsirupmsngmsquodastóra-cnbojtosogosdnjvugjornfm(bu`oros,irupmsátjacmsbajmratnrams,dmbmsoxungos,otc.).

• Cmbprojfmquognmraojtncaójsoxungdncopnrtofoggalrofosnrrmggmfognporsmjngafnfyrocdnzmcungquaorfascrabajncaójngrospoctm.

• Njngazmbasprîctacnscmtafanjnso afojtacmcóbmbasnccamjosumbasamjospuofojcmjtraluarngnfascrabajncaój.

• Bnjaostmajfaijncaój(rocdnzm,fmgmr,rnlan)erojton cungquaorfascrabajncaójmsatuncaójquovugjorogmsforocdms;npmymajacantavnspnrnprovojarfacdnssatuncamjos.

• Afojtacmfagobnsrogncamjnfmscmjprmlgobnsfooxcgusaójynjngazmngtorjntavnsfosmgucaój,cmjsafornjfmgmsnspoctmspmsatavmsyjointavmsfocnfnmpcaój.(Fagobn0½FoloogOstnfmpravagoianrmjmnirupmsquodastóracnbojtodnjsafmfascrabajnfms,cmbmpmro`obpgmencagatnrgnojtrnfnngnujavorsafnffoosmsirupmspmrojcabnfomtrms=).

• Nriubojtmyfolntmfagobnsrogncamjnfmscmjoxcgusaójyrocmjmzcmgmsbo`mrosnriubojtms,nsâjmcmajcafnjcmjgmsbâms.

Cmbpotojcans Caufnfnjns, Bajastoram fo Ofucncaój Jncamjng

Xnrtacapncaójyrospmjsnlagafnffobmcrîtacn

Xgurngafnf,afojtafnfyvngmrncaójfo gns faeorojcans

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 11/628

>8Bófugm ajtoirnfm pnrn cacgm 6

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Cmjtraluym,fobnjorncmjstructavn,ngncmjvavojcanojbabofamoscmgnryojbacmbujafnf(lnrrammvorofn).

• Ojtaojfmgnabpmrtnjcanfobnjtojoroxprosamjosfoneoctmycuafnfmbutumcmjbasenbaganros,nbaims,nbainsypnro`n,

nposnrfognsfaeorojcans,fasiustmsmcmjactms.

• Cmbprojfmquogmscmjactmsmcurrojojgnsrogncamjos,ajcguyojfmgnsfopnro n,yquosopuofojbnjo`nrfobnjorn

cmjstructavnsajmsoscucdnbmsycmbprojfobmsgmspujtmsfovastnfogmtrm.

• Afojtacmysupormobmcamjos,cmbmogrosojtabaojtmyogmfam,pnrnpmforporfmjnryrocmjcaganrbocmjquaojosdotojafm

cmjactms.

• _tagazmbocnjasbmscmjstructavmspnrnojcnuznrbarnlanyojerojtnrbascmjactms.(Afons0fotojorboypojsnr;fosndminrbo

dncaojfmo`orcacammdnlgnrcmjngiuaoj).

• Xrovomgnscmjsocuojcans,ncmrtmy gnrimpgnzm,fobas nccamjosy ovatmnquoggnsquopuofojcnusnrbosuerabaojtmm

dncársogmnmtrnsporsmjns,corcnjnsmgo`njns.

• Cmjmzcmyutagazmostrntoianscrontavnspnrnsmgucamjnrcmjactms.(Xmro obpgm,gngguvanfoafons.)

• Njngazmcrâtacnbojtogmscmjactmsojtroirupms,ojbalnrram,vorofn,bujacapammpnâs.

• Njngazm,fobnjorncrâtacn,gmsfascursmsquogoiatabnjgnvamgojcan.

• Afojtacmfagobnsfognvafn,ojgmsquofastajtmsforocdmsmfastajtmsvngmrosojtrnjojcmjactmynjngazmpmsalgosmpcamjos

fosmgucaój,cmjsafornjfmgmsnspoctmspmsatavmsyjointavmsfocnfnujn.(Ostmyojujfagobn,ojtrogngoyygngongtnf0ba

nbaimbocmjeosóngimyymjmsásacmjtnrmjm).

• Nriubojtmyfolntmsmlrofagobnsfognvafncmtafanjnojgmsquofastajtmsforocdmsmfastajtmsvngmrosojtrnjojcmjactm;

rocmjmzcmgmsbo`mrosnriubojtms,nsâjmcmajcafnjcmjgmsbâms.

• Cmjstruym,cogolrm,bnjtojimyropnrmncuorfmsojtroirupms.

Cmbpotojcans Caufnfnjns, Bajastoram fo Ofucncaój Jncamjng(cmjtajuncaój)

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 12/628

>> Bófugm ajtoirnfm pnrn cacgm 6

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Cmbpotojcans gnlmrngos fosnrrmggnfns oj gms prmcosmsfo trnln`m cmgoctavm o ajfavafung

• \ocmjmzcmgnspmsalgosemrbnsfoojerojtnrujnsatuncaój.• Sogoccamjmujnfognsemrbnsfonctunrpmsalgos.• Nsubm gns cmjsocuojcans fo bas focasamjos.

• Mlsorvmujnsatuncaójcorcnjnnba ojtmrjm(bacnsn,balnrram,bacmgoiam)y roiastrmajemrbncaójpnrnfoscralargn.

• Njngazmgnssatuncamjosfosfofastajtmspujtmfovastn(baspnfros,basnbaims,porsmjnscmjmcafns,ojtromtrns).

• Afojtacmgmscmbpmrtnbaojtmsnprmpanfmspnrncnfnsatuncaój(enbaganr,oscmgnr,cmjpnros).• Cubpgmgnsjmrbnsfocmbpmrtnbaojtmfojafnsojujospncamfnfm.

• \ocmjmzcmbasdnlagafnfos,fostroznsytngojtms.• Supormbasfolagafnfos.• Vojimojcuojtnogabpnctmfobasobmcamjosysubnjo`mojbarogncaójcmjmtrms.

• \ongazmbasajtorvojcamjosrospotnjfmogmrfojfognpngnlrnprovanbojtoncmrfnfm.• Oxprosm bas afons cmj cgnrafnf.

• Fosnrrmggmtnronsynccamjoscmjmtrms(pnfros,pnros,cmjmcafms).• Npmrtmbasrocursmspnrngnrongazncaójfotnronscmgoctavns.

• Iojormrogncamjosfocmjnjzncmjmtrms(pnros).• \ocmjmzcmgnsemrtngoznsydnlagafnfosfogmsmtrms(enbaganros,pnros).

• Oxprosmbasprmpamsajtorososybmtavncamjos.• Luscmemrbnsforosmgvorgmscmjactmsquoojerojtmojbaojtmrjmcorcnjm(bacnsn,balnrram,bacmgoiam).

• Afojtacmgnajemrbncaójroquorafnpnrnfosnrrmggnrujntnronmnctavafnf.• \ocmgoctmfntmsfosatuncamjoscorcnjnsnbaojtmrjm(bacnsn,balnrram,bacmgoiam).

• Luscmbo`mrnrbaemrbnforogncamjnrbocmjmtrmscmjlnsoojsusnprocancamjos.

• Sogoccamjmgmsbntorangosquoroquaormpnrnogfosnrrmggmfoujntnronmnccaój.• Ovatmogfosporfacamfogmsbntorangosquoostîjnbangrofofmr(bacnsn,basngójfocgnsos,gnlmrntmrams,

tnggoros,ojtromtrms).

• Afojtacmgnstnronsynccamjosojgnsquogmsmtrms(pnfros,pnros,fmcojtos)smjbo`mrosquoym.• Fosnrrmggmnccamjospnrnbo`mrnrcmjtajunbojtoojfastajtmsnspoctmsfobavafncmjlnsoojgmquonprojfm

fo gms fobîs.

• \ocmjmzcmgmsprmlgobnsquosuriojfogusmyfaspmsacaójfognsfastajtnscgnsosforocursmsfobaojtmrjmcorcnjm(bacnsn,balnrram,bacmgoiam)

• Bnjtojim mrfojnfms y gabpams ba satam fo ostufam y bas abpgobojtms porsmjngos.

• \ocmjmzcmgnsjocosafnfosfobaojtmrjmcorcnjm(bacnsn,balnrram,bacmgoiam).• Ajvojtmsmgucamjoscrontavnspnrnsntasencorgnsjocosafnfosfotoctnfns.

 Vapm fo cmbpotojcanCmbpotojcans

Ajtogoctungos

Xorsmjngos

Ajtorporsmjngos

Mrinjazncamjng

Obprosnrangos

y pnrn ogobprojfabaojtm

 Vmbnfo focasamjos

Crontavafnf

Mraojtncaójátacn

Fmbajamporsmjng

Cmbujacncaój

 Vrnln`mojoquapm

Gafornzim

Bnjo`mfocmjactms

Iostaójfo gn

ajemrbncaój

Mraojtncaójngsorvacam

Iostaójybnjo`m

fo rocursms

\oeorojcancaójcmbpotatavn\ospmjsnlagafnfnblaojtng

Afojtacncaójfompmrtujafn-fos pnrn cronr obprosns m

ujafnfos fo joimcam

Sulprmcosms

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 13/628

><Bófugm ajtoirnfm pnrn cacgm 6

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

>11Caojcans Jnturngos

Cmjtojafm

>3Gojiun`o y Cmbujacncaój

6?>Bntobîtacns

3<>Caojcans Smcangos

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 14/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 15/628

><Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Ostîjfnros lîsacms fo cmbpotojcans oj Gojiun`o y Cmbujacncaój

Xrmfuccaój

toxtung

Cmbprojsaój oajtorprotncaójtoxtung

• Mrinjazm provanbojto gns afons quo fosom oxpmjor y bofmcubojtm pnrn sustojtnrgns.

• Afojtaeacm y vngmrm gms npmrtos fo ba ajtorgmcutmr y fogcmjtoxtm oj og quo oxpmjim bas afons.

• Cnrnctorazm y utagazm ostrntoians foscraptavns y oxpgacntavnspnrn nriubojtnr bas afons, vngmrnjfm y rospotnjfm gnsjmrbns lîsacns fo gn cmbujacncaój.

• _tagazm og fascursm mrng pnrn ostnlgocor ncuorfms n pnrtar fogrocmjmcabaojtm fo gms nriubojtms fo bas ajtorgmcutmros ygn euorzn fo bas prmpams nriubojtms.

• _tagazm uj toxtm oxpgacntavm pnrn gn prosojtncaój fo basafons, pojsnbaojtms y snloros, fo ncuorfm cmj gns cnrnc-torâstacns fo ba ajtorgmcutmr y cmj gn ajtojcaój quo porsaimng prmfucar og toxtm.

• Afojtaeacm ostrntoians quo inrnjtaznj cmdorojcan, cmdosaójy portajojcan fog toxtm.

• Vojim oj cuojtn roigns sajtîctacns, sobîjtacns y prnibîtacnspnrn gn prmfuccaój fo uj toxtm.

• \ooscralm og toxtm, n pnrtar fo ba prmpan vngmrncaój y fogoeoctm cnusnfm pmr ásto oj bas ajtorgmcutmros.

Ognlmrm dapótosas fo gocturn fo faeorojtos toxtms, n pnrtar fogn rovasaój fo sus cnrnctorâstacns cmbm0 emrbn fo prosoj-tncaój, tâtugms, irneacncaój y bnjo`m fo gn gojiun0 bnrcnstoxtungos, mrinjazncaój sajtîctacn, usm fo foâctacms, ojtromtrns.

• Cmbprojfm og sojtafm igmlng fo cnfn ujm fo gms toxtms quogom, gn ajtojcaój fo quaoj gm prmfuco y gns cnrnctorâstacnsfog cmjtoxtm oj og quo so prmfuco.

• Cnrnctorazm gms toxtms fo ncuorfm cmj gn ajtojcaój cmbu-jacntavn fo quaoj gms prmfuco.

• Njngazm gms nspoctms toxtungos, cmjcoptungos y emrbngos focnfn ujm fo gms toxtms quo gom.

• Ajeaorm mtrms sojtafms oj cnfn ujm fo gms toxtms quo gom,rogncamjîjfmgms cmj su sojtafm igmlng y cmj og cmjtoxtm ojog cung so dnj prmfucafm, rocmjmcaojfm rnsims smcamgóiacms,afomgóiacms, caojtâeacms y cugturngos

• Cmjmzcm y cnrnctorazm prmfuccamjos gatornrans fo gn trnfa-caój mrng gntajmnboracnjn.

• Gom cmj sojtafm crâtacm mlrns gatornrans fo nutmros gntajmn-boracnjms.

• Ostnlgozcm rogncamjos ojtro mlrns gatornrans gntajmnboracnjns,prmcofojtos fo euojtos oscratns y mrngos.

Enctmros fo mrin-jazncaój

Cmbpotojcans Sulprmcosms

½N quá quorobms ggoinr= ½Cóbm fobuostrm gm nprojfafm=

Gatornturn

Xrmfuzcm toxtms mrngos fotapm nriubojtntavm pnrnoxpmjor bas afons y ggoinrn ncuorfms oj gms quoprabo og rospotm pmr baajtorgmcutmr y gn vngmrncaójfo gms cmjtoxtms cmbuja-cntavms.

Xrmfuzcm toxtms oscratmsquo ovafojcanj og cmjmca-baojtm quo do ngcnjznfmncorcn fog eujcamjnbaojtmfo gn gojiun oj satuncamjosfo cmbujacncaój y og usmfo gns ostrntoians fo prm-fuccaój toxtung.

Cmbprojfm o ajtorprotmtoxtms, tojaojfm oj cuojtnog eujcamjnbaojtm fo gngojiun oj satuncamjos focmbujacncaój, og usm foostrntoians fo gocturns y ogpnpog fog ajtorgmcutmr y fogcmjtoxtm.

Fotorbajm oj gns mlrnsgatornrans gntajmnboracnjns,ogobojtms toxtungos quofnj cuojtn fo sus cnrncto-râstacns ostátacns, dastóracnsy smcamgóiacns, cunjfm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 16/628

>3 Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4îron Gojiun`o y Cmbujacncaój

Enctmros fo mrin-jazncaój

Cmbpotojcans Sulprmcosms

½N quá quorobms ggoinr= ½Cóbm fobuostrm gm nprojfafm=

\otmbm crâtacn y sogocta-vnbojto gn ajemrbncaójquo carcugn n trnvás fo gmsbofams fo cmbujacncaójbnsavn, pnrn cmjermjtnrgncmj gn quo prmvaojo fomtrns euojtos.

Cmbprojfm gms enctmrossmcangos y cugturngos quofotorbajnj ngiujns bn-jaeostncamjos fog gojiun-

 `o jm vorlng.

\oegoxamjm oj emrbn crâ-tacn ncorcn fo gms nctmscmbujacntavms y oxpga-cm gms cmbpmjojtos fogprmcosm fo cmbujacn-caój, cmj ájensas oj gmsniojtos, gms fascursms, gmscmjtoxtms y og eujcamjn-baojtm fo gn gojiun, ojtnjtm sastobn fo saijms,sâblmgms y roigns fo usm.

Gatornturn

Bofams focmbujacncaójy mtrmssastobnssablógacms

Átacn fo gncmbujacncaój

• Cnrnctorazm gms prajcapngos bmbojtms fo gn gatornturn gnta-jmnboracnjn, ntojfaojfm n pnrtacugnrafnfos tobpmrngos,iomirîeacns, fo iájorm, fo nutmr, otc.

• Afojtaeacm gms rocursms fog gojiun`o obpgonfms pmr nutmrosgntajmnboracnjms fo faeorojtos ápmcns y gms cmbpnrm cmjgms obpgonfms pmr nutmros fo mtrms cmjtoxtms tobpmrngos yospncangos, cunjfm son portajojto.

• _tagazm ostrntoians pnrn gn lðsquofn, mrinjazncaój, ngbn-cojnbaojtm y rocuporncaój fo ajemrbncaój quo carcugn ojfaeorojtos bofams fo cmbujacncaój bnsavn.

Sogoccamjm gn ajemrbncaój mltojafn n trnvás fo gms bofamsbnsavms, pnrn sntasencor bas jocosafnfos cmbujacntavns.• _tagazm ostrntoians pnrn gn lðsquofn, mrinjazncaój, ngbncojn-

baojtm y rocuporncaój fo gn ajemrbncaój quo prmpmrcamjnjeuojtos lalgamirîeacns y gn quo so prmfuco oj gms cmjtoxtmsoj gms quo ajtornctðm.

• Ostnlgozcm rogncamjos ojtro gn ajemrbncaój sogoccamjnfn ojgms bofams fo faeusaój bnsavn y gn cmjtrnstm crâtacnbojtocmj gn quo rocm`m fo gms cmjtoxtms oj gms cungos ajtorvojim.

• Cnrnctorazm favorsns bnjaeostncamjos fog gojiun`o jm vorlng0bðsacn, pajturn, oscugturn, nrquatocturn, bnpns y tntun`os,

ojtro mtrns.• Afojtaeacm rnsims cugturngos y smcangos oj favorsns bnjaeos-

tncamjos fog gojiun`o jm vorlng0 bðsacn, pajturn, oscugturn,nrquatocturn, bnpns y tntun`os, ojtro mtrms.

• \ogncamjm bnjaeostncamjos nrtâstacns jm vorlngos cmj gnsporsmjns y gns cmbujafnfos dubnjns quo gns prmfu`ormj.

• Ajtorprotm bnjaeostncamjos nrtâstacns jm vorlngos y gns rogn-camjm cmj mtrns prmfuccamjos dubnjns, yn sonj nrtâstacns mjm.

• \ocmjmzcm og gojiun`o cmbm cnpncafnf dubnjn quo cmj-eaiurn bðgtapgos sastobns sablógacms y pmsalagatn gms prmcosmsfo saijaeacnr y cmbujacnr.

• Ojtaojfm gn gojiun cmbm ujm fo gms sastobns sablógacmsprmfuctm fog gojiun`o y gn cnrnctorazm oj sus nspoctms cmj-vojcamjngos y nrlatrnrams.

• Oxpgacm og prmcosm fo cmbujacncaój y fmy cuojtn fo gmsnspoctms o ajfavafums quo ajtorvaojoj oj su fajîbacn

• Cmbprojfm og cmjcoptm fo cmdorojcan y fastajim ojtro cm-dorojcan gmcng y igmlng, oj toxtms bâms m fo bas cmbpnþorms.

• Ungmrm, ojtaojfm y nfmptm gms npmrtos fo gn mrtmirneân pnrngn cmbprojsaój y prmfuccaój fo toxtms.

Ostîjfnros lîsacms fo cmbpotojcans oj Gojiun`o y Cmbujacncaój

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 17/628

>6Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Âjf aco

_jafnf >. Gn trnfacaój mrng oj Gntajmnbáracn >?

Sosaój >. Xrmfuccamjos gatornrans fo gn trnfacaój mrng gntajmnboracnjn >?Sosaój <. Gn eîlugn 33Sosaój 3. Gn mrngafnf oj og bogmfrnbn0 juostrns togojmvogns 66

_jafnf <. \oegoxamjos smlro gn prîctacn fo goor y oscralar 69

Sosaój 6. Cóbm cronr uj porsmjn`o 69Sosaój ?. Bnjms n gn mlrn 58

_jafnf 3. Gatornturn procmgmblajn 5>

Sosaój 5. Cnrnctorazncaój fo gn gatornturn procmgmblajn 5>Sosaój 9. Gatornturn quocdun cmjtobpmrîjon 48

_jafnf 6. Gatornturn daspnjmnboracnjn, saigms TUA, TUAA y TUAAA 1<

Sosaój 4. Gatornturn fog fosculrabaojtm 1<Sosaój 1. Saigm fo mrm 16Sosaój >8. Saigm TUAA. Xraborms oscratmros daspnjmnboracnjms >>8Sosaój >>. Saigm TUAAA ><5Sosaój ><. Og tontrm >31Sosaój >3. Bnjms n gn mlrn >6<

  Sosaój >6. Gms toxtms oxpmsatavms >63

_jafnf ?. Bo`mrobms juostrn prmfuccaój toxtung >61

Sosaój >?. Gn nriubojtncaój >61Sosaój >5. Xrmfuccaój fo toxtms ajemrbntavms fo favugincaój >??

Sosaój >9. Bnjms n gn mlrn >?9_jafnf 5. Gatornturn cmgmblanjn saigms TUAA y TUAAA >5>

Sosaój >4. Ápmcn prodaspîjacn >5>Sosaój >1. Og fosnrrmggm fo gn gatornturn oj gn Cmgmjan >56Sosaój <8. Gn gatornturn fo su roiaój oj gn nctungafnf >49Sosaój <>. Inlraág Inrcân Bîrquoz0 juostrm Jmlog fo Gatornturn >44

  Sosaój <<. Bnjms n gn mlrn >14

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 18/628

>? Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

 

Fo gn gatornturn mrng n gn gatornturn cugtn

Gn dubnjafnf vavaó saigms fo trnfacaój mrng njtos fo quo soajvojtnrnj gns favorsns emrbns fo oscraturn. Oj gms ajacams fogn dastmran, gns smcaofnfos `ornrquaznfns rosorvnrmj og prava-goiam fo gn pngnlrn oscratn n caortms soctmros cmbm gn jmlgo-

 zn y og cgorm, cmjsafornfns cgnsos cugtns. Gn gatornturn cugtnrocmiân gns mlrns fo abpmrtnjcan pnrn ostns cgnsos smcangos ygms cmjmcabaojtms quo gn smcaofnf quorân prosorvnr. Og rostmfo gn pmlgncaój saiuaó utagaznjfm furnjto vnrams saigms sógm

gn pngnlrn, pnrn oxprosnr gn gatornturn pmpugnr cmj mlrns tnjabpmrtnjtos cmbm gms cuojtms fo Gns bag y ujn jmcdos, gmsbatms y gns goyojfns ajfâiojns, ojtro mtrms fo irnj vngmr.

Gn gatornturn mrng fo nutmros njójabms, corcnjn n gms ajtorosospmpugnros euo bmfaeacnfn soiðj gms cmjtoxtms y so vam mpncn-fn pmr gn gatornturn cugtn fo nutmros rocmjmcafms, cmjtojafmsea`ms m ajvnranlgos, eaog n gn ostructurn fo gn gojiun. Gn gatornturncugtn y gn gatornturn mrng so dnj jutrafm butunbojto, puos gnsmlrns fo gn gatornturn cugtn dnj ajcguafm oxprosamjos y snlorospmpugnros tmbnfms fo gms roiamjngasbms. Fog basbm bmfm, ngcmbpagnr gn trnfacaój mrng, gms oscratmros fo dmy trntnj fo su-lmrfajnr gn mrngafnf, gn pngnlrn dnlgnfn, n gns emrbns oscratns.

Sosaój

_jafnf >.  Gn trnfacaój mrng oj Gntajmnbáracn

Xrmfuccamjos gatornrans fo gn trnfacaójmrng gntajmnboracnjn

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 19/628

>5Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

_jn fo gns faeorojcans ojtro ujm y mtrm iájorm gatornram ostî oj og nctm cronfmr.Gn gatornturn mrng os uj prmcosm fo rocmgoccaój fo snloros bîs quo fo croncaójgatornran. Gn roprmfuccaój rongaznfn fo iojorncaój oj iojorncaój, fo uj toxtm fonutmrân njójabn, go fn og cnrîctor trnfacamjng n gn gatornturn mrng. Oj og cnsm fo gn

gatornturn cugtn, og nutmr m nutmrn cmjmcafms smj gms rospmjsnlgos fog nctm cronfmr.

Oj gn Ofnf Bofan, og cmjmcabaojtm euo iunrfnfm ojgns lalgamtocns fo gms bmjnstorams pmrquo gms bmj`oscmpanlnj y trnfucânj bnjuscratms njtaiums quo cmj-

tojânj toxtms cgîsacms, ojtro oggms, gns mlrns gatornrans.

Soiurnbojto oj juostrn cmbujafnf ojcmjtrnbms batms prmfuctm fo gn trnfacaójmrng fo ostn roiaój. Oj su cunforjm, y cmj nyufn fo su fmcojto trnjsemrbnfmr mtrnjsemrbnfmrn, dnin uj gastnfm fo gns quo rocuorfo, y smcangaco vmgujtnranbojtongiujns fo oggns. \ocuorfo quo gms batms fnj cuojtn fo docdms smlrojnturngos y quotrntnj fo oxpgacnr sucosms foscmjmcafms cmbm gn iájosas fog dmblro, gn emrbncaójfo gms puolgms, gn croncaój fo ngiðj nccafojto iomirîeacm.

Gn trnfacaój mrng0 oxprosaój bugtabofang

Gn trnfacaój mrng rocmio og snlor fog puolgm quo so dn bn-jaeostnfm oj batms, goyojfns, pmobns, cuojtms, cnjcamjos,nfavajnjzns, dastmrans pâcnrns y favortafns, prmvorlams ycnjtms ajenjtagos. Osto snlor so dn trnjsbatafm fo iojo-rncaój oj iojorncaój pmr bofam fo ajemrbnjtos mrngos.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 20/628

>9 Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

Gms jnrrnfmros, rogntmros fo gn dastmran pnsnfn, utagaznj gn vmz y gms iostmspnrn trnjsbatar gns cmstublros y croojcans fojtrm fog cmjtoxtm fo gn cugturnfo ujn smcaofnf, puos gn trnfacaój mrng, cunjfm so oxprosn oj gns gojiunsmraiajngos, rocmio gn raquozn cugturng fo gms puolgms. Gns prmfuccamjos gatorn-

rans fo gn trnfacaój mrng rocmioj bofanjto gn gatornturn cmjmcafn cmbm mrng,ostns bnjaeostncamjos fog emgcgmr quo npmrtnj n juostrn cugturn uj goinfm, ujpntrabmjam fo snloros pmpugnros fo irnj vngmr.

>. GAOJDN\F, Bnrtâj. >119. ½Fo quá ostnbms dnlgnjfm cunjfm dnlgnbms fo mrngafnf= Oj0 @mrjnfns Njfajns foGatornturn Gntajmnboracnjn, Umg. A. Ofatmr \acnrfm @. Kngabnj. Vucubîj0 _javorsafnf Jncamjng, pp. 69-??.

Gn mrngafnf so oxprosn jm sógm cmj pngnlrns, sajm cmj mtrms

bofams cmbm iostms, ratbms fo gmcucaój y oxprosaój cmrpmrng,pmr gm cung so cmjsaforn bugtabofang. Cmbm soþngn Gaojdnrf0«Gn mrngafnf jm puofo sor rofucafn n gn vortaojto vmcng fogfascursm vorlng. Oj tnjtm og sastobn igmlng fo cmbujacncaój,gn mrngafnf (...) trnln`n cmj uj cmj`ujtm fo cófaims oxprosavmsquo npujtnj n gn tmtngafnf fo gms sojtafms fo porcopcaój. Gntrnjscrapcaój fo ujn poremrbnjco mrng, nujquo vnyn ncmb-pnþnfn fo fmcubojtms nufamvasungos, jm so folo cmjeujfar

cmj su rongafnf cmjcrotn y cmrpóron, fo gn cung emrbnj pnrtonfobîs fog toxtm oscratm pmr sus nctmros– og taobpm, og ospncamy og nufatmram»>.

Gn trnfacaój mrng gntajmnboracnjn0 eusaój

fo cugturns

Gn trnfacaój mrng suriaó oj tmfns gns cugturns, pnrn roscntnr gnbobmran fo gms puolgms oxprosnfn oj gn tácjacn fo gms fa-vorsms jnrrnfmros, soiðj og bmbojtm dastóracm. Gns cugturnsajfâiojns nboracnjns vngmrnlnj n gms jnrrnfmros quo nproj-fânj su meacam fo sus pnfros, y rocalânj dmjmros, ntojcamjos

Ajfaiojns fog bujacapam fo Ngfnjn - Jnraþm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 21/628

>4Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

y pnims pmr sus sorvacams. Bmbojtms cmbmgns gnlmros nirâcmgns m pocunrans, og roirosmn cnsn y njtos fog foscnjsm jmcturjm, ornjmpmrtujms pnrn quo cnbposajms y oscgnvmsoscucdnrnj gns jnrrncamjos, oj tmrjm fo ujcuojtorm. Gns cmjtnfns ojtro gms bnpucdosfo Nriojtajn y Cdago, y og Cmjtnfmr fo gmsFâns, fog Xuolgm Axag oj Iuntobngn, cmjsor-vnj gn raquozn fo gn mrngafnf quo bucdms fojmsmtrms dobms oxporabojtnfm oj gns vmcosfo juostrms nluogms, puostm quo gn trnfacaójmrng os pnrto ajtoirng fo juostrn afojtafnf

gntajmnboracnjn.

Juostrn trnfacaój mrng gntajmnboracnjn nctung rocmio gn eusaój ojtro gms rogntmsourmpoms trnâfms pmr gms cmjquastnfmros fo fuojfos, dnfns y enjtnsbns cmjgms rogntms ajfâiojns y neracnjms, cmjemrbnfms cmj ospâratus fo niun, bmjtosy sogvns. Fo ostn dorbmsn sablamsas, suriaormj rogntms, pmobns y goyojfns quocmlrnj sojtafm oj og cmjtoxtm fmjfo sonj jnrrnfms cmj gn euorzn fo gn vmz.

Xrmfuccamjos gatornrans fo gn trnfacaój mrng0

uj o`orcacam fo trnjscrapcaój

Gms oseuorzms fo gms ostufamsms fo favorsns fascapgajns, cmbm gn njtrmpmgmiân, gn gaj-i÷âstacn, gn sobamgmiân, pmr rocupornr gms toxtms fo gn trnfacaój mrng, dnj mraiajnfm gngatornturn mrng; emrbn pnrto fo gn gatornturn y cmbm gatornturn oscratn, ajtojtn prmfucar

Gon oj vmz ngtn og saiuaojto toxtm. Guoim, sulrnyo gns pngnlrns quo jm cmjmzcn.

Vruoquo nctavafnf njcostrng.

Ngfnjn - Jnraþm

<

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 22/628

>1 Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

oeoctms fo mrngafnf. Xmr ostn rnzój, os cmbðj ojcmjtrnr oj osto tapm fo toxtms, smlrotmfm oj gn prmfuccaój gatornran gntajmnboracnjn, oxprosamjos roiamjngastns quo fo-emrbnj gns pngnlrns m ajcguyoj gms vmcnlgms, gns emrbns fo focar pmpugnros. Nfobîs,roquaoroj fo ujn oxpgacncaój fog jnrrnfmr ncorcn fog cmjtoxtm fo gms faîgmims quofosnrrmggnj gms porsmjn`os.

Osto tapm fo toxtms cmjstatuyoj gn gatornturn fo abatncaój gaji÷âstacn quo abpgacn ujprmcosm fo eaccaój oj og cung, so eajio gm mrng oj gn oscraturn. Cmbm rosugtnfm fo ostooseuorzm, gn gatornturn mrng nsabagn emrbns vorlngos fo faeorojtos trnfacamjos mrngosgntajmnboracnjns y gns ajcmrpmrn n gns emrbns trnfacamjngos fo oscraturn, mraiajnjfmujn gatornturn fo fmlgo cmfaeacncaój quo so oxpgacn fosfo gn eagmgmiân<0

<. MSV\AN IMJPÎGOP, Bnuracam. <88>. Gatornturn mrng, mrngafnf eactacan. Ostufams Eagmgóiacms, 35. Ungfavan0 _javorsafnf

fo Cmjcopcaój, Cdago, pp. 9>-48.

«Xmr osto cnbajm, gn oscraturn so dnco dotormiájon (trnjscugturng), yfascmjtajun; jm rocmjmco ja so ajsortn jocosnranbojto oj gns trnfa-camjos snjcamjnfns pmr gn jmrbn gotrnfn; pmr og cmjtrnram, nsabagnemrbns vorlngos prmvojaojtos fo favorsns trnfacamjos mrngos jm gotrnfns,cmbm sulcugturns pmpugnros y cnbposajns m cugturns ajfâiojns, cuynscmfaeacncamjos faeaoroj, n vocos fanbotrngbojto, fo gn mccafojtng».

Gn rocmpagncaój fo gms rogntms, pmobns, batms y cmpgns fo gn trnfacaój mrng so dncobofanjto gn trnjscrapcaój. Og prajcapng rotm pnrn gms cmbpagnfmros y oscratmros, dnsafm nfnptnr gms favorsms bofams cmj gms cungos so oxprosn gn trnfacaój mrng (iostms,bâbacns y ratbms fo gmcucaój, ojtro mtrms), n gns góiacns fo gn oscraturn y gn gocturn.Osto o`orcacam fo trnjscrapcaój abpgacn quo gn pngnlrn dnlgnfn cmj sus iostacugncam-jos, tmjms fo vmz y ájensas, so cmjvaortn oj pngnlrn oscratn. Oj og prmcosm oscratm,so ogabajn gn vmz, y gn pngnlrn suero uj prmcosm fo ujaemrbncaój, cmbm gm pgnjton

Bnrinratn Paros

3

, oj og cung jm ostîj prosojtos gn iostungafnf y gn oxprosaój cmrpmrngfog/n jnrrnfmr/n. Voóracms cmbm @osðs Bnrtâj Lnrlorm6, tnblaáj njngaznj og prmcosmfo trnjscrapcaój fo gms snloros mrngos oj juostrms fâns, soþngnjfm quo oj oso prmcosmfo sulmrfajncaój, nfobîs fo gns góiacns fo gn oscraturn, ajtorvaojoj juovns góiacnscmbm gn tácjacn y gn ajemrbîtacn oj og cnsm fog cmrrom ogoctrójacm, y gms bofamsnufamvasungos, juovms oscojnrams fo gn mrngafnf.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 23/628

<8Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

>

>. \ongaco uj cmbojtnram oj og quo nriubojto su pujtm fo vastn cmj lnsooj og vafom quo so prosojtó oj gn cgnso (cngafnf fo gn cajtn, dastmran,nctuncamjos, pnasn`os, porsmjn`os…)

 <. Vojaojfm cmbm lnso og gastnfm fo batms y goyojfns quo rongazó oj cgnso,

rofncto uj toxtm oj og quo ovafojcao ujn dastmran fo trnfacaój mrng fosu roiaój, pnrn sor pulgacnfm oj og poraófacm burng.

3.  Gn sablamsas ojtro mrngafnf y oscraturn so ojcuojtrn oj bucdms toxtms

gntajmnboracnjms. Gon og ernibojtm fo gn jmvogn fo @unj \ugem, XofrmXîrnbm, cgnrm o`obpgm fo osto ojcuojtrm ojtro gn gatornturn mrng y gngatornturn cugtn. Sulrnyo gms burbuggms, gms ocms, gms iratms y gms sagojcamsquo ajtojtn foscralar og nutmr.

3. PA\OS, Bnrinratn. >111. Fo gn vmz, gms saijms y gns gotrns oj gn trnfacaój mrng cmjtobpmrîjon oj Nbáracn Gntajn0 Ngiujns cmjsaforncamjos smlro gn fabojsaój saijaeacnjto fo gn cmbujacncaój mrng. Oj0 \nzój y Xngnlrn, >?. Mrngafnfy Cmbujacncaój. Nþm 6. Báxacm0 nimstm-mctulro.

6. BN\VÂJ-LN\LO\M, @osðs. <88<. Vocjacafnfos, afojtafnfos, ngtorafnfos0 Fos-ulacncamjos y mpncafnfos fo gn

cmbujacncaój oj og juovm saigm. Oj0 Faîgmims.

Uajo n Cmbngn pmrquo bo fa`ormj quo ncî vavân ba pnfro, uj tng Xofrm Xîrnbm.Ba bnfro bo gm fa`m. Q ym go prmbotâ quo vojfrân n vorgm oj cunjtm oggn buraorn.Go nprotá sus bnjms oj soþng fo quo gm dnrân, puos oggn ostnln pmr bmrarso y ymoj uj pgnj fo prmbotorgm tmfm. «Jm fo`os fo ar n vasatnrgm –bo rocmbojfó. Soggnbn fo osto bmfm y fo osto mtrm. Ostmy soiurn fo quo go fnrî iustm cmjmcorto».Ojtmjcos jm pufo dncor mtrn cmsn sajm focargo quo nsâ gm dnrân, y fo tnjtm focârsogmso gm soiuâ facaojfm nðj fospuás fo quo n bas bnjms gos cmstó trnln`m znenrso fosus bnjms buortns.

Xofrm Xîrnbm(Ernibojtm)

 @unj \ugem

<8Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 24/628

<> Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

Vmfnvân njtos bo dnlân facdm0

–Jm vnyns n pofargo jnfn. Oxâiogo gm juostrm. Gm quo ostuvm mlgainfm n fnrbo yjujcn bo fam... Og mgvafm oj quo jms tuvm, ba da`m, cólrnsogm cnrm.–Nsâ gm dnrá, bnfro.

Xorm jm pojsá cubpgar ba prmbosn. Dnstn quo ndmrn prmjtm cmbojcá n ggojnrbofo suoþms, n fnrgo vuogm n gns agusamjos. Q fo osto bmfm so bo euo emrbnjfm ujbujfm ngrofofmr fo gn ospornjzn quo orn nquog soþmr ggnbnfm Xofrm Xîrnbm, ogbnrafm fo ba bnfro. Xmr osm vajo n Cmbngn. Orn oso taobpm fo gn cnjâcugn, cunjfmog naro fo nimstm smpgn cngaojto, ojvojojnfm pmr og mgmr pmfrafm fo gns snpmjnrans.Og cnbajm sulân y ln`nln0 «Sulo m ln`n soiðj so vn m so vaojo. Xnrn og quo vn, sulo;pnrn ág quo vaojo, ln`n».

–½Cóbm faco ustof quo so ggnbn og puolgm quo so vo nggî nln`m=–Cmbngn, soþmr.–½Ostî soiurm fo quo yn os Cmbngn=–Soiurm, soþmr.–½Q pmr quá so vo ostm tnj trasto=–Smj gms taobpms, soþmr.

 Qm abniajnln vor nquoggm n trnvás fo gms rocuorfms fo ba bnfro; fo su jmstngian,ojtro rotnzms fo susparms. Saobpro vavaó oggn susparnjfm pmr Cmbngn, pmr og rotmrjm;

porm `nbîs vmgvaó. Ndmrn ym vojim oj su guinr. Vrnaim gms m`ms cmj quo oggn baróostns cmsns, pmrquo bo fam sus m`ms pnrn vor0 «Dny nggâ, pnsnjfm og puortm fo GmsCmgabmtos, gn vastn buy dorbmsn fo ujn ggnjurn vorfo, ngim nbnraggn pmr og bnâzbnfurm. Fosfo oso guinr so vo Cmbngn, lgnjquonjfm gn taorrn, agubajîjfmgnfurnjto gn jmcdo». Q su vmz orn socrotn, cnsa npninfn, cmbm sa dnlgnrn cmjsaimbasbn... Ba bnfro.

–½Q n quá vn ustof n Cmbngn, sa so puofo snlor= –mâ quo bo proiujtnlnj.–Umy n vor n ba pnfro cmjtostá.–¡Nd! –fa`m ág.

 Q vmgvabms ng sagojcam.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 25/628

<<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Cnbajîlnbms cuostn nln`m, myojfm og trmto rolmtnfm fo gms lurrms. Gms m`msrovojtnfms pmr og smpmr fog suoþm, oj gn cnjâcugn fo nimstm.

–Lmjatn eaostn go vn n nrbnr –vmgvâ n mâr gn vmz fog quo aln nggâ n ba gnfm–. So pmj

- frî cmjtojtm fo vor n ngiuaoj fospuás fo tnjtmsnþms quo jnfao vaojo pmr nquâ.

Guoim nþnfaó0–Son ustof quaoj son, so ngoirnrî fo vorgm.

Oj gn rovorlorncaój fog smg, gn ggnjurn pnrocân ujn gniujn trnjspnrojto, fosdocdnoj vnpmros pmr fmjfo so trnsgucân uj dmrazmjto iras. Q bîs nggî, ujn gâjon fo

bmjtnþns. Q tmfnvân bîs nfognjto, gn bîs robmtn go`njân.

–½Q quá trnzns taojo su pnfro, sa so puofo snlor=–Jm gm cmjmzcm –go fa`o–. Sógm sá quo so ggnbn Xofrm Xîrnbm.–¡Nd!, vnyn.–Sâ, nsâ bo fa`ormj quo so ggnbnln.

Mâ mtrn voz og «¡nd!» fog nrraorm.

Bo dnlân tmpnfm cmj ág oj Gms Ojcuojtrms, fmjfo so cruznlnj vnrams cnbajms.Bo ostuvo nggâ ospornjfm, dnstn quo ng eaj npnrocaó osto dmblro.

–½N fójfo vn ustof= –go proiujtá.–Umy pnrn nln`m, soþmr.–½Cmjmco uj guinr ggnbnfm Cmbngn=–Xnrn nggî basbm vmy.

 Q gm soiuâ. Eua trns ág trntnjfm fo obpnro`nrbo n su pnsm, dnstn quo pnrocaó fnrsocuojtn fo quo gm soiuân fasbajuyó gn prasn fo su cnrrorn. Fospuás gms fms âlnbmstnj poinfms quo cnsa jms tmcîlnbms gms dmblrms.

–Qm tnblaáj smy da`m fo Xofrm Xîrnbm –bo fa`m.

_jn lnjfnfn fo cuorvms pnsó cruznjfm og caogm vncâm, dncaojfm cunr, cunr, cunr.Fospuás fo trnstublnr gms corrms, ln`nbms cnfn voz bîs. Dnlânbms fo`nfm og naro

<<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 26/628

<3 Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

cngaojto nggî nrraln y jms âlnbms dujfaojfm oj og purm cngmr saj naro. Vmfm pnrocânostnr cmbm oj osporn fo ngim.

–Dnco cngmr nquâ –fa`o.

–Sâ, y ostm jm os jnfn bo cmjtostó og mtrm–. Cîgboso. Qn gm sojtarî bîs euortocunjfm ggoiuobms n Cmbngn. Nquoggm ostî smlro gns lrnsns fo gn taorrn, oj gn bornlmcn fog ajeaorjm. Cmj focargo quo bucdms fo gms quo nggâ so buoroj, ng ggoinr ngajeaorjm roirosnj pmr su cmla`n.–½Cmjmco ustof n Xofrm Xîrnbm= –go proiujtá.

Bo ntrovâ n dncorgm pmrquo va oj sus m`ms ujn imtn fo cmjeanjzn.

–½^uaáj os= –vmgvâ n proiujtnr.–_j rojcmr vavm –bo cmjtostó ág.

 Q fam uj pn`uognzm cmjtrn gms lurrms, saj jocosafnf, yn quo gms lurrms alnj bucdmbîs nfognjto fo jmsmtrms, ojcnrrornfms pmr gn ln`nfn.

Sojtâ og rotrntm fo ba bnfro iunrfnfm oj gn lmgsn fo gn cnbasn, cngojtîjfmbo ogcmrnzój, cmbm sa oggn tnblaáj sufnrn. Orn uj rotrntm vao`m, cnrcmbafm oj gms lmrfos;porm euo og ðjacm quo cmjmcâ fo oggn. Bo gm dnlân ojcmjtrnfm oj og nrbnram fo gn

cmcajn, fojtrm fo ujn cnzuogn ggojn fo yorlns0 dm`ns fo tmrmj`ag, egmros fo Cnstaggn,rnbns fo rufn. Fosfo ojtmjcos gm iunrfá. Orn og ðjacm. Ba bnfro saobpro euo ojo-bain fo rotrntnrso. Focân quo gms rotrntms ornj cmsn fo lru`orân. Q nsâ pnrocân sor;pmrquo og suym ostnln ggojm fo niu`orms cmbm fo niu`n, y oj faroccaój fog cmrnzójtojân ujm buy irnjfo, fmjfo laoj pmfân cnlor og fofm fog cmrnzój.

Os og basbm quo trnaim nquâ, pojsnjfm quo pmfrân fnr luoj rosugtnfm pnrn quoba pnfro bo rocmjmcaorn.

–Baro ustof –bo faco og nrraorm, fotojaájfmso– ½Uo nquoggn gmbn quo pnroco vo- `ain fo puorcm= Xuos fotrnsatm fo oggn ostî gn Bofan Gujn. Ndmrn vmgtaá pnrn nggî.½Uo gn co`n fo nquog corrm= Uángn. Q ndmrn vmgtaá pnrn osto mtrm rublm. ½Uo gn mtrnco`n quo cnsa jm so vo fo gm go`ms quo ostî= Luojm, puos osm os gn Bofan Gujn fopujtn n cnlm. Cmbm quaoj faco, tmfn gn taorrn quo so puofo nlnrcnr cmj gn barnfn.

 Q os fo ág tmfm oso torrojng. Og cnsm os quo juostrns bnfros jms bngpnraormj ojuj potnto nujquo árnbms da`ms fo Xofrm Xîrnbm. Q gm bîs cdastmsm os quo ág jms

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 27/628

<6Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

<6Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

ggovó n lnutaznr. Cmj ustof folo dnlor pnsnfm gm basbm, ½jm=

–Jm bo ncuorfm.–¡Uîynso bucdm ng cnrn`m!

–½^uá faco ustof=–^uo yn ostnbms ggoinjfm, soþmr.–Sâ, yn gm vom. ½^uá pnsó pmr nquâ=–_j cmrrocnbajms, soþmr. Nsâ gos jmblrnj n osms pî`nrms.–Jm, ym proiujtnln pmr og puolgm, quo so vo tnj smgm, cmbm sa ostuvaorn nlnjfm-jnfm. Xnroco quo jm gm dnlatnrn jnfao.–Jm os quo gm pnrozcn. Nsâ os. Nquâ jm vavo jnfao.–½Q Xofrm Xîrnbm=

–Xofrm Xîrnbm buraó dnco bucdms nþms.

Orn gn dmrn oj quo gms jaþms `uoinj oj gns cnggos fo tmfms gms puolgms, ggojnjfmcmj sus iratms gn tnrfo. Cunjfm nðj gns pnrofos joirns roego`nj gn guz nbnraggnfog Smg.

 Ng bojms osm dnlân vastm oj Snyugn, tmfnvân nyor n ostn basbn dmrn. Q dnlân vastmtnblaáj og vuogm fo gns pngmbns rmbpaojfm og naro quaotm, sncufaojfm sus ngns

cmbm sa so fosprojfaornj fog fân. Umgnlnj y cnânj smlro gms to`nfms, baojtrns gmsiratms fo gms jaþms rovmgmtonlnj y pnrocânj toþarso fo nzug oj og caogm fog ntnrfocor.

 Ndmrn ostnln nquâ, oj osto puolgm saj ruafms. Mân cnor bas pasnfns smlro gns paofrnsrofmjfns cmj quo ostnlnj obpofrnfns gns cnggos. Bas pasnfns duocns, ropataojfmsu smjafm oj og ocm fo gns pnrofos toþafns pmr og smg fog ntnrfocor.

Eua njfnjfm pmr gn cnggo rong oj osn dmrn. Bará gns cnsns vncâns; gns puortns fos-pmrtaggnfns, ajvnfafns fo yorln. ½Cóbm bo fa`m nquog eugnjm quo so ggnbnln ostnyorln= «Gn cnpatnjn, soþmr. _jn pgnin quo jmbîs osporn quo so vnyn gn iojto pnrnajvnfar gns cnsns. Nsâ gns vorî ustof».

 Ng cruznr ujn lmcncnggo va ujn soþmrn ojvuogtn oj su rolmzm quo fosnpnrocaócmbm sa jm oxastaorn. Fospuás vmgvaormj n bmvorso bas pnsms y bas m`ms saiuaormjnsmbîjfmso ng niu`orm fo gns puortns. Dnstn quo juovnbojto gn bu`or fog rolmzm

<6Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 28/628

<? Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

so cruzó erojto n bâ.

–¡Luojns jmcdos!–bo fa`m.

Gn soiuâ cmj gn barnfn. Go iratá0–½Fójfo vavo fmþn Ofuvaios=

 Q oggn soþngó cmj og fofm0–Nggî. Gn cnsn quo ostî `ujtm ng puojto.

Bo fa cuojtn quo su vmz ostnln docdn fo dolrns dubnjns, quo su lmcn tojânfaojtos y ujn gojiun quo so trnlnln y fostrnlnln ng dnlgnr, y quo sus m`ms ornjcmbm tmfms gms m`ms fo gn iojto quo vavo smlro gn taorrn.

Dnlân mscurocafm.

Umgvaó n fnrbo gns luojns jmcdos. Q nujquo jm dnlân jaþms uinjfm, ja pngmbns,ja to`nfms nzugos, sojtâ quo og puolgm vavân. Q quo sa ym oscucdnln smgnbojto ogsagojcam, orn pmrquo nðj jm ostnln ncmstublrnfm ng sagojcam; tng voz pmrquo bacnlozn vojân ggojn fo ruafms y fo vmcos.

Fo vmcos, sâ. Q nquâ, fmjfo og naro orn oscnsm, so mânj bo`mr. So quofnlnj fojtrmfo ujm, posnfns. Bo ncmrfá fo gm quo bo dnlân facdm ba bnfro0 «Nggî bo marîsbo`mr. Ostnrá bîs corcn fo ta. Ojcmjtrnrîs bîs corcnjn gn vmz fo bas rocuorfmsquo gn fo ba buorto, sa os quo ngiujn voz gn buorto dn tojafm ngiujn vmz». Babnfro. . . gn vavn.

Dulaorn quorafm focargo0 «Vo oquavmcnsto fo fmbacagam. Bo fasto ujn faroccaój bngfnfn. Bo bnjfnsto ng ½fójfo os ostm y fójfo os nquoggm= N uj puolgm smgatnram.Luscnjfm n ngiuaoj quo jm oxasto».

Ggoiuá n gn cnsn fog puojto mraojtîjfmbo pmr og smjnr fog râm. Vmquá gn puortn;porm oj engsm. Ba bnjm so sncufaó oj og naro cmbm sa og naro gn dulaorn nlaortm._jn bu`or ostnln nggâ. Bo fa`m0

–Xnso ustof. –Q ojtrá.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 29/628

<5Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Bo dnlân quofnfm oj Cmbngn. Og nrraorm, quo so saiuaó fo eagm, bo ajemrbó tm-fnvân njtos fo fospofarso0

–Qm vmy bîs nggî, fmjfo so vo gn trnlnzój fo gms corrms. Nggî tojim ba cnsn. Sa

ustof quaoro vojar, sorî laojvojafm. Ndmrn quo sa quaoro quofnrso nquâ, ndâ so gmdnain; y bo quofá. N osm vojân.–½Fójfo pmfrá ojcmjtrnr ngm`nbaojtm= –go proiujtá yn cnsa n iratms.–Lusquo n fmþn Ofuvaios, sa os quo tmfnvân vavo. Fâingo quo vn fo ba pnrto.–½Q cóbm so ggnbn ustof=–Nlujfam –bo cmjtostó. Xorm yn jm ngcnjcá n mâr og npoggafm.–Smy Ofuvaios Fynfn. Xnso ustof.

Xnrocân quo bo dulaorn ostnfm ospornjfm. Vojân tmfm faspuostm, soiðj bo fa`mdncaojfm quo gn saiuaorn pmr ujn gnrin sorao fo cunrtms mscurms, ng pnrocor fo-smgnfms. Xorm jm; pmrquo, oj cunjtm bo ncmstublrá n gn mscurafnf y ng foginfmdagm fo guz quo jms soiuân, va crocor smblrns n nblms gnfms y sojtâ quo âlnbmscnbajnjfm n trnvás fo uj njimstm pnsaggm nlaortm ojtro lugtms.

–½^uá os gm quo dny nquâ= –proiujtá.–Vagacdos –bo fa`m oggn–. Vojim gn cnsn tmfn ojtagacdnfn. Gn oscmiaormj pnrn iunr-fnr sus buolgos gms quo so euormj, y jnfao dn roirosnfm pmr oggms. Xorm og cunrtm

quo go do rosorvnfm ostî ng emjfm. Gm tojim saobpro foscmblrnfm pmr sa ngiuaojvaojo. ½Fo bmfm quo ustof os da`m fo oggn=–½Fo quaáj= –rospmjfâ.

–Fo Fmgmratns.–Sâ ½porm cóbm gm snlo=–Oggn bo nvasó quo ustof vojfrân. Q dmy procasnbojto. ^uo ggoinrân dmy.–½^uaáj= ½Ba bnfro=–Sâ. Oggn.

 Qm jm supo quá pojsnr. Ja oggn bo fo`ó oj quá pojsnr0

–Ásto os su cunrtm –bo fa`m.

Jm tojân puortns, smgnbojto nquággn pmr fmjfo dnlânbms ojtrnfm. Ojcojfaó gnvogn y gm va vncâm.

<5Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 30/628

<9 Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

<9 Gn trnfacaój mrngoj Gntajmnbáracn

_jafnf >

–Nquâ jm dny fójfo ncmstnrso go fa`o.–Jm so promcupo pmr osm. _stof dn fo vojar cnjsnfm y og suoþm os buy luoj cmg-cdój pnrn og cnjsnjcam. Qn bnþnjn go nrroignrá su cnbn. Cmbm ustof snlo, jm oseîcag n`unronr gns cmsns oj uj fms pmr tros. Xnrn osm dny quo ostnr provojafm, y gn

bnfro fo ustof jm bo nvasó sajm dnstn ndmrn.–Ba bnfro –fa`o–, ba bnfro yn buraó.–Ojtmjcos ásn euo gn cnusn fo quo su vmz so myorn tnj fálag, cmbm sa dulaorn tojafmquo ntrnvosnr ujn fastnjcan buy gnrin pnrn ggoinr dnstn nquâ. Ndmrn gm ojtaojfm. ½Q cuîjtm dnco quo buraó=–Dnco yn saoto fâns.–Xmlro fo oggn. So dn fo dnlor sojtafm nlnjfmjnfn. Jms dacabms gn prmbosn fobmrar `ujtns. Fo arjms gns fms pnrn fnrjms îjabm ujn n gn mtrn oj og mtrm van`o, pmr

sa so jocosatnrn, pmr sa ncnsm ojcmjtrîrnbms ngiujn faeacugtnf. Árnbms buy nbains.½Jujcn go dnlgó fo bâ=–Jm, jujcn.–Bo pnroco rnrm. Cgnrm quo ojtmjcos árnbms ujns cdaquaggns. Q oggn ostnln npojnsrocaáj cnsnfn. Xorm jms quorânbms bucdm. Vu bnfro orn tnj lmjatn, tnj, fainbms,tnj taorjn, quo fnln iustm quororgn. ½Fo bmfm quo bo ggovn vojtn`n, jm= Xormtoj gn soiurafnf fo quo gn ngcnjznrá. Sógm ym ojtaojfm gm go`ms quo ostî og caogmfo jmsmtrms; porm cmjmzcm cóbm ncmrtnr gns vorofns. Vmfm cmjsasto oj bmrar, Famsbofanjto, cunjfm ujm quaorn y jm cunjfm Ág gm faspmjin. M, sa tð quaoros, emrznr-

gm n faspmjor njtos fo taobpm. Xorfójnbo quo to dnlgo fo tð; gm dnim pmrquo tocmjsaform cmbm ba da`m. Sâ, bucdns vocos fa`o0 «Og da`m fo Fmgmros folaó dnlor safmbâm». Fospuás to fará pmr quá. Gm ðjacm quo quaorm focarto ndmrn os quo ngcnjznrán tu bnfro oj ngiujm fo gms cnbajms fo gn otorjafnf.

 Qm croân quo nquoggn bu`or ostnln gmcn. Guoim yn jm croâ jnfn. Bo sojtâ oj uj bujfmgo`njm y bo fo`á nrrnstrnr. Ba cuorpm, quo pnrocân negm`nrso, so fmlgnln njto tmfm,dnlân smgtnfm sus nbnrrns y cungquaorn pmfân `uinr cmj ág cmbm sa euorn fo trnpm.

–Ostmy cnjsnfm –go fa`o.–Uoj n tmbnr njtos ngiðj lmcnfm. Ngim fo ngim. Cungquaor cmsn.–Ará. Ará fospuás.Og niun quo imtonln fo gns to`ns dncân uj niu`orm oj gn nrojn fog pntam. Smjnln0pgns, pgns, y guoim mtrn voz pgns, oj batnf fo ujn dm`n fo gnurog quo fnln vuogtns yrolmtos botafn oj gn dojfafurn fo gms gnfraggms. Qn so dnlân afm gn tmrbojtn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 31/628

<4Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

<4Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

 Ndmrn fo voz oj cunjfm, gn lrasn sncufân gns rnbns fog irnjnfm dncaájfmgnscdmrronr ujn gguvan osposn, ostnbpnjfm gn taorrn cmj imtns lraggnjtos quo guoim soobpnþnlnj. Gns inggajns, ojinrruþnfns, cmbm sa furbaornj, sncufânj fo prmjtmsus ngns y sngânj ng pntam, pacmtonjfm fo prasn, ntrnpnjfm gns gmblracos fosojto-

rrnfns pmr gn gguvan. Ng rocmrrorso gns julos, og smg sncnln guz n gns paofrns, arasnlntmfm fo cmgmros, so lolân og niun fo gn taorrn, `uinln cmj og naro fo gn bnþnjn.–½^uá, tnjtm dncos oj og oxcusnfm, bucdncdm=

–Jnfn, bnbî.–Sa saiuos nggâ, vn n sngar ujn cugolrn y to vn n bmrfor.–Sa bnbî.

«Xojsnln oj ta, Susnjn. Oj gns gmbns vorfos. Cunjfm vmgîlnbms pnpngmtos oj gnápmcn fog naro. Mânbms nggî nln`m og rubmr vavaojto fog puolgm baojtrns ostîlnbmsojcabn fo ág, nrraln fo gn gmbn, oj tnjtm so jms aln og dagm fo cîþnbm nrrnstrnfmpmr og vaojtm. «Nyðfnbo, Susnjn». Q ujns bnjms sunvos so nprotnlnj n juostrnsbnjms.«Suogtn bîs dagm».

Og naro jms dncân roâr, `ujtnln gn barnfn fo juostrms m`ms, baojtrns og dagm cmrrân

ojtro gms fofms fotrîs fog vaojtm, dnstn quo so rmbpân cmj uj govo cru`afm cmbmsa dulaorn safm trmznfm pmr gns ngns fo ngiðj pî`nrm. Q nggî nrraln, ág pî`nrm fopnpog cnân oj bnrmbns nrrnstrnjfm su cmgn fo dagncdm, porfaájfmso oj og vorfmrfo gn taorrn.«Vus gnlams ostnlnj bm`nfms cmbm sa gms dulaorn losnfm og rmcâm».

–Vo do facdm quo to sngins fog oxcusnfm, bucdncdm.–Sâ, bnbî. Qn vmy.

«Fo ta bo ncmrfnln. Cunjfm tð ostnlns nggâ barîjfmbo cmj tus m`ms fo niun-bnrajn».

 Ngzó gn vastn y baró n su bnfro oj gn puortn.

–½Xmr quá tnrfns tnjtm oj sngar= ½^uá dncos nquâ=–Ostmy pojsnjfm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 32/628

<1 Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

–½Q jm puofos dncorgm oj mtrn pnrto= Os fnþmsm ostnr bucdm taobpm oj og ox-cusnfm. Nfobîs, folâns fo mcupnrto oj ngim. ½Xmr quá jm vns cmj tu nluogn nfosirnjnr bnâz=–Qn vmy, bnbî. Qn vmy.

–Nluogn, vojim n nyufnrto n fosirnjnr bnâz.–Qn torbajnbms; porm vnbms n dncor cdmcmgnto. ½Fójfo to dnlâns botafm= Vmfmog rntm quo furó gn tmrbojtn to njfuvabms luscnjfm.–Ostnln oj og mtrm pntam.–½Q quá ostnlns dncaojfm= ½\oznjfm=–Jm, nluogn, smgnbojto ostnln vaojfm ggmvor.

Gn nluogn gm baró cmj nquoggms m`ms irasos, bofam nbnraggms, quo oggn tojân y quo

pnrocânj nfavajnr gm quo dnlân fojtrm fo ujm.–Uoto, puos, n gabpanr og bmgajm.

«N cojtojnros fo botrms, ojcabn fo tmfns gns julos, bîs, bucdm bîs nggî fotmfm, ostîs oscmjfafn tð, Susnjn. Oscmjfafn oj gn ajbojsafnf fo Fams, fotrîs fosu Favajn Xrmvafojcan, fmjfo ym jm puofm ngcnjznrto ja vorto y nfmjfo jm ggoinjbas pngnlrns».

–Nluogn, og bmgajm jm sarvo, taojo og iusnjm rmtm.–Osn Bacnogn dn fo dnlor bmgafm bmgcntos oj ág. Jm so go quatn osn bngn cmstub-lro; porm oj eaj, yn jm taojo robofam.

–½Xmr quá jm cmbprnbms mtrm= Ásto yn fo tnj vao`m ja sorvân.–Facos laoj. Nujquo cmj gms instms quo dacabms pnrn ojtorrnr n tu nluogm y gmsfaozbms quo go dobms pninfm n gn Aigosan jms dobms quofnfm saj uj cojtnvm.Saj oblnrim, dnrobms uj sncraeacam y cmbprnrobms mtrm. Sorân luojm quo euorns

n vor n fmþn Ajás Uaggngpnjfm y go pafaorns quo jms gm eanrn pnrn mctulro. So gmpninrobms oj gns cmsocdns.–Sa, nluogn.–Q fo pnsm, pnrn quo dnins og bnjfnfm cmbpgotm, fago quo jms obprosto ujcorjafmr y ujn pmfnforn; cmj gm crocafns quo ostîj gns bntns yn borm so jmsbotoj oj gns trnsa`nforns. Sa ym tuvaorn ba cnsn irnjfo, cmj nquoggms irnjfos cm-rrngos quo tojân, jm bo ostnrân quo`njfm. Xorm tu nluogm go orró cmj vojarso nquâ.Vmfm son pmr Fams0 jujcn dnj fo sngar gns cmsns cmbm ujm quaoro.

<1 Gn trnfacaój mrngoj Gntajmnbáracn

_jafnf >

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 33/628

38Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Fago n fmþn Ajás quo go pninrobms oj gns cmsocdns tmfm gm quo go folobms.

–Sa, nluogn.

Dnlân cdupnrrmsns. Orn gn ápmcn. So mân og zublafm fo sus ngns ojtro gns egmros fog `nzbâj, quo so cnân fo egmros.

So fam ujn vuogtn pmr gn ropasn fog Snirnfm Cmrnzój y ojcmjtró voajtacuntrm coj-tnvms. Fo`ó gms cuntrm cojtnvms y tmbó og voajto.

 Njtos fo sngar, su bnfro gm fotuvm0

–½Nfójfo vns=–Cmj fmþn Ajás Uaggngpnjfm pmr uj bmgajm juovm. Og quo tojânbms so quolró.

–Fago quo to fá uj botrm fo tneotn joirn, cmbm ástn –y go fam gn buostrn–. ^uogm cnriuo oj juostrn cuojtn.–Buy laoj, bnbî.–N tu roirosm cóbprnbo ujns cneansparajns. Oj gn bncotn fog pnsaggm ojcmjtrnrîsfajorm.

Ojcmjtró uj posm. Fo`ó og voajto y ninrró og posm.«Ndmrn bo smlrnrî fajorm pnrn gm quo so merozcn», pojsó.

–¡Xofrm! ‖go iratnrmj‖. ¡Xofrm!

Xorm ág yn jm myó. Aln buy go`ms.

Xmr gn jmcdo vmgvaó n ggmvor. So ostuvm myojfm og lmrlmtnr fog niun furnjto gnrimrntm0 guoim so dn fo dnlor fmrbafm, pmrquo cunjfm fosportó sógm so mân ujn ggm-vazjn cnggnfn. Gms vaframs fo gn vojtnjn ostnlnj mpncms, y fog mtrm gnfm gns imtnsroslngnlnj oj dagms iruosms cmbm fo gîirabns. «Barnln cnor gns imtns agubajnfns

pmr gms rogîbpnims, y cnfn quo rosparnln susparnln, y cnfn voz quo pojsnln,pojsnln oj ta, Susnjn.

«Gn gguvan so cmjvortân oj lrasn. Myó0 «Og porfój fo gms pocnfms y gn rosurroccaójfo gn cnrjo. Nbáj». Osm orn ncî nfojtrm, fmjfo ujns bu`oros roznlnj og eajng fogrmsnram. So govnjtnlnj; ojcorrnlnj gms pî`nrms; ntrnjcnlnj gn puortn; npninlnjgn guz.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 34/628

3> Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

Sógm quofnln gn guz fo gn jmcdo, og sasom fo gn gguvan cmbm uj burbuggm fo iraggms...

–½Xmr quá jm dns afm n roznr og rmsnram= Ostnbms oj og jmvojnram fo tu nluogm.

 Nggâ ostnln su bnfro oj og ublrng fo gn puortn, cmj ujn vogn oj gn bnjm. Su smblrnfoscmrrafn dncan og tocdm, gnrin, fosfmlgnfn. Q gns vains fog tocdm gn fovmgvânj ojpofnzms, fospofnznfn.

–Bo saojtm trasto –fa`m.

Ojtmjcos oggn so fam vuogtn. Npnió gn ggnbn fo gn vogn. Corró gn puortn y nlraó sussmggmzms, quo so saiuaormj myojfm cmjeujfafms cmj gn gguvan.

Og rogm` fo gn aigosan fam gns dmrns, ujn trns mtrn, ujn trns mtrn, cmbm sa so dulaornojcmiafm og taobpm.

–Xuos sâ, ym ostuvo n pujtm fo sor tu bnfro. ½Jujcn to pgntacó oggn jnfn fo ostm=–Jm. Sógm bo cmjtnln cmsns luojns. Fo ustof vajo n snlor pmr og nrraorm quo botrn`m dnstn nquâ uj tng Nlujfam.–Og luojm fo Nlujfam. ½Nsâ quo tmfnvân bo rocuorfn= Qm go fnln sus prmpajnspmr cnfn pnsn`orm quo ojcnbajnrn n ba cnsn. Q n gms fms jms aln laoj. Ndmrn,fosvojturnfnbojto, gms taobpms dnj cnblanfm, puos fosfo quo ostm ostî obpm-lrocafm yn jnfao so cmbujacn cmj jmsmtrms. ½Fo bmfm quo ág to rocmbojfó quovajaorns n vorbo=–Bo ojcnrió quo gn luscnrn.–Jm puofm bojms quo nirnfocársogm. Euo luoj dmblro y buy cubpgafm. Ornquaoj jms ncnrronln og cmrrom, y gm saiuaó dncaojfm tmfnvân fospuás quo so quofósmrfm. Bo ncuorfm fog fosvojturnfm fân quo go sucofaó su fosirncan. Vmfms jmscmjbmvabms pmrquo tmfms gm quorânbms. Jms ggovnln y trnân cnrtns. Jms cmjtnln

cóbm njfnlnj gns cmsns nggî fog mtrm gnfm fog bujfm, y soiurnbojto n oggms goscmjtnln cóbm njfîlnbms jmsmtrms. Orn uj irnj pgntacnfmr. Fospuás yn jm. Fo`ófo dnlgnr. Focân quo jm tojân sojtafm pmjorso n focar cmsns quo ág jm mân, quo jmgo smjnlnj n jnfn, n gns quo jm gos ojcmjtrnln jajiðj snlmr.

3> Gn trnfacaój mrngoj Gntajmnbáracn

_jafnf >

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 35/628

3<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

 @unj \ugem

Oscratmr boxacnjm (>1>4->145), os ujm fo gms prajcapngos roprosojtnjtos fo gn gato-rnturn daspnjmnboracnjn fog saigm TT, cmj ujn jnrrntavn quo bozcgn gn rongafnf cmjog bastoram, baojtrns foscralo gn vafn fo gms cnbposajms fo su pnâs. Bîs nggî fo gnsnjácfmtns, buostrn sus sojtabaojtms y porcopcamjos oj og cmjtoxtm cmbpgo`m fo gnrurngafnf gntajmnboracnjn. Su jmvogn Xofrm Xîrnbm (>1??), y gms quajco cuojtmsfo su galrm Og Ggnjm oj Ggnbns (>1?3), smj mlrns gatornrans fo irnj abpmrtnjcan pnrn

Gntajmnbáracn.

\ugem rmbpaó cmj gms osquobns fo gns jmvogns fog saigm TAT, puos ajcguyó oj gngatornturn, gns vmcos fo gn taorrn oxprosnfns cmj og sojtabaojtm fo gn rurngafnf boxa-cnjn. Su mlrn os cmjsafornfn y rocmjmcafn cmbm mlrn bnostrn pmr gms oscratmroscmjtobpmrîjoms, n posnr fo su ajjmvnfmrn ostructurn0 gms burbuggms, gms sagojcams,gns vmcos, gns jmstngians, oxprosnfns oj gms faîgmims y gn foscrapcaój fog cmjtoxtm ojog cung cmlrnj vafn gms porsmjn`os fo sus rogntms, smj ujn bozcgn fo dnlgn pmpugnr,

pmosân y gatornturn cugtn.

 @mrio Guas Lmrios (oscratmr nriojtajm), cmjsafornln gn jmvogn Xofrm Xîrnbm cmbm ujnfo gns bo`mros mlrns fo gn gatornturn. Mtrms nutmros cmbm Inlraog Inrcân Bîrquoz yCnrgms Euojtos, soþngnj gm basbm. Gn mlrn gatornran fo @unj \ugem sarvaó fo ajsparncaójn abpmrtnjtos oscratmros oj gn soiujfn batnf fog saigm TT, oj osn lðsquofn fo oscra-lar cmbm so dnlgn, fo ggovnr gn mrngafnf n gn gatornturn. Sus mlrns dnj safm trnfucafnsn vnrams afambns, y folafm n su vaiojcan cmjtajðnj saojfm roabprosns y ostufanfns.

@unj \ugem

3<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 36/628

33 Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

Sosaój <

Gn eîlugn

Gn bnymr cnjtafnf fo eîlugns gntajmnboracnjns trntnj smlro gnnstucan y gn pacnrfân fo porsmjn`os cmbm og zmrrm y og cmjo`m.Mtrns, oj emrbn pmátacn, soþngnj gns vartufos y gms foeoctmsdubnjms, cmj porsmjn`os cmbm rojncun`ms, intms y rntmjos.

quo mcupnln uj rnjim suporamr y nsubân gn prmtoccaój fo tmfm

Xrajcapngos nutmros

Cmgmblan

\nenog Xmblm0 ‗Og intm lnjfafm‒, ‗@unj Cdujiuorm‒, ‗Gn pmlrovao`ocatn‒, ‗Barrajin Barrmjin‒, ‗Xnstmrcatn‒, ‗\aj \aj \ojncun`m‒,‗Sabój og Lmlatm‒ y ‗Vân Xnsatrmto‒. @msá Bnjuog Bnrrmquâj0 ‗Gnsta`orns‒, ‗Gn gocdorn‒ (vnranjto fo gn eîlugn fo Snbnjaoim), ‗Gmsbáratms fog pnvm‒, ‗Og injsm y su fuoþm‒, ‗Gn ogoccaój fo nbaims‒y ‗Og poþnscm‒.

\nenog \avorm Mrnbns0 Og bujfm fo Vâm Cmjo`m.

 @unj Goój Born0 Xmotns y cnjtmros fog puolgm ocuntmranjm.

 @ugam Nrnbluru0 Og emgkgmro fo gms jaþms.@unj Uaggnemjo0 Og galrm fo

cuojtms y goyojfns.

 Njtmjam Xnrofos Cnjfan0 Cuojtms Lmgavanjms pnrn jaþms. DuimBmgajn Uanþn0 Njtmgmiân0 Sogoccaój fog cuojtm lmgavanjm pnrn jaþms.

 Nrturm @abájoz Lmr`n0 Cuojtms y goyojfns fo Xorð.Bnjuog \mlgos Ngnrcój0 ‗Enjtîstacns nvojturns fo Ntm`‒ y ‗Og Faiuaggm‒. Nbngan Ngnyzn fo Injam0 ‗Og pnstmrcatm fo gms Njfos‒ y ‗Gns nvojturns fo

Bncdu Xaccdu‒.

 Uojozuogn

Ocunfmr

 Nriojtajn

Lmgavan

Xorð

_jafnf >.  Gn trnfacaój mrng oj Gntajmnbáracn

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 37/628

36Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

\oðjnso cmj sus cmbpnþorms ojsulirupms y cuojtoj gns goyojfns ygms rogntms fo ospnjtms y npnrocafmsquo cmjmzcnj. Oga`nj ngiujms pnrncmbpnrtargms cmj og irupm y oscm`nj ujjnrrnfmr m jnrrnfmrn.

Ospnjtms y npnrocafms, gms cuojtms fo saobpro

Oj Gntajmnbáracn os cmbðj oscucdnr rogntms fo ospnjtms y npnrocafms, cmjvortafmsoj cuojtms y goyojfns, ujm fo gms cmbpmjojtos bîs abpmrtnjtos fo gn trnfacaój mrng.

Oj tmfns gns roiamjos oxastoj gms cuojtms tâpacms, jnrrnfms fo iojorncaój oj iojo-rncaój, lnsnfms oj gn croojcan fo gn ajbmrtngafnf fog ngbn, cmjvortafn oj ospâratu menjtnsbn fospuás fo gn buorto fog cuorpm. Soiðj gn trnfacaój mrng, og ngbn puoforoirosnr cmjfojnfn n vninr m n tmbnr vojinjzn; ajcgusm, puofo vmgvor pnrn nsustnrn gms fosprovojafms. Oj ostms rogntms, os cmbðj quo uj ngbn oj pojn puofn dnla-tnr cungquaor cnsn nlnjfmjnfn, uj cnbajm mscurm y smgatnram, ujn cnggo sagojcamsn ycungquaor mtrm guinr; su prosojcan so nvasn cmj og ngotonr fo uj nvo, ujn bnrapmsn

m og vaojtm; gms cru`afms fo gn bnforn, gns puortns quo so caorrnj… truojms, rogîb-pnims y dnstn oeoctms gubajmsms sarvoj pnrn njujcanr gms ospnjtms. Mtrm porsmjn`ofo gms cuojtms y goyojfns, smj gns lru`ns quo so npnrocoj oj emrbn fo njabng, soospnjtnj cmj og usm fo pgnjtns y cmj`urms, y mcupnj uj guinr abpmrtnjto, nsâ cmbmgns ngbns fog purintmram. Og fanlgm, og Xntns, Sntnjîs, Cdnbucm y mtrms jmblros,tnblaáj cmrrospmjfoj n uj porsmjn`o fostncnfm oj ostn cgnso fo gatornturn. Gmsrogntms fo goyojfns y cuojtms vnrânj soiðj og ájensas quo cnfn iojorncaój gos dnin,smj fajîbacms y so trnjsemrbnj saj porfor gn osojcan fog rogntm ajacang.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 38/628

3? Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

Batms fo gn trnfacaój mrng?

Oj gns cugturns njfajns, cmbm oj tmfns gns cavagazncamjos fo Mraojto y Mccafojto, gmsbatms uoinj uj pnpog abpmrtnjto oj gn vafn cmtafanjn fo sus dnlatnjtos, quo fosfo

gn bîs robmtn njtai÷ofnf, faormj mraioj n ujn sorao fo foafnfos quo roprosojtnjtnjtm og laoj cmbm og bng. Gms batms, oj caortm bmfm, smj gn osojcan fo ujn bojtn-gafnf prmcgavo n gns suporstacamjos y rospmjfoj n gns ajtorrminjtos smlro og mraioj fogdmblro y og ujavorsm. Gms batms, ng aiung quo gns eîlugns y goyojfns, euormj ggovnfmspmr gms puolgms prabatavms oj sus prmcosms bairntmrams y trnjsbatafms fo iojorncaójoj iojorncaój. Og batm jm sógm ojsoþn gns cmstublros fo gms njcostrms, sajm tnblaájroprosojtn gn oscngn fo vngmros oxastojtos oj ujn cugturn.

Og batm, n faeorojcan fo gn goyojfn cuyms porsmjn`os oxastaormj oj ngiðj bmbojtmprotáratm fo gn dastmran, jm taojo uj taobpm foeajafm ja uj porsmjn`o quo oxastaó oj gnvafn rong. Fo ndâ quo og batm, trnfacamjngbojto, ostî vajcugnfm n gn rogaiaój y og cug-tm, puos sus porsmjn`os, nfbarnfms y nfmrnfms, smj soros favajms, ngim quo taojo ujjmblro lnsnfm oj uj crofm porm `nbîs oj ujn pruoln cmjcrotn. Ojtro gns favajafn-fos nztocns ojcmjtrnbms n Duatzagmpmcdtga, quo orn og fams fo gn iuorrn; Vozcntgapmcn

Gms batms, gns goyojfns, gms pmobns fo ajsparncaój ajfâiojnbuostrnj gn promcupncaój fo juostrms njtopnsnfms pmr ros-

pmjfor ajtorrminjtos smlro gm foscmjmcafm.

\ongaco gn saiuaojto gocturn y fosnrrmggo gn iuân quo so ojcuojtrn ng eajng.

?. BMJVMQN, Uâctmr. Nprmxabncamjos n gn trnfacaój mrng gntajmnboracnjn (ernibojtm).dttp0//www.caufnfsovn.cmb 

<

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 39/628

35Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

(ospo`m dubonjto), fams fog smg; ^uotzngcmngt (gn sorpaojto pî`nrm), fams fogvaojtm, cronfmr y cavagaznfmr; Vgngmc, fams fo gns bmjtnþns, fo gn gguvan y gmsbnjnjtangos.Og batm nztocn fo gms cuntrm smgos roeaoro quo gms famsos cronrmj sucosavn-

bojto cuntrm bujfms; gguvans oxcosavns fostruyormj og praborm, gguvans foeuoim og soiujfm, torrobmtms og torcorm; gms dmblros fog cunrtm euormjcmjvortafms oj bmjms. Xmsoânj ujn trnfacaój fog faguvam, fog cung so sngvn-rmj uj dmblro, Cmxcmxtga, y ujn bu`or, Tmcdaquotzng, quo ropmlgnrmj ogbujfm. Ojtro gms bnyns, Atznbjn, nsmcanfm cmj og Smg, orn og fams cavagaznfmr,Kukugcîj (gn sorpaojto obpgubnfn), ojsoþó gn niracugturn y fam goyos ustns.Oj gn croncaój, ajtorvajaormj gms famsos Dujndpð, Kukugcîj y Durnkîj. Vrnsvnrams ajtojtms erncnsnfms, dacaormj ng dmblro bnâz. Gms dmblros rocalaormjog euoim fo Durnkîj, ggnbnfm tnblaáj Vmdag, oj Iuntobngn.

 Nsâ cmbm og cuojtm taojo uj cnrîctor prmenjm, puostm quo og nutmr y oggoctmr gm cmjsafornj uj tapm fo eaccaój, og batm taojo uj tmjm rogaiamsm ysnirnfm, y, saj oblnrim, taojfo n sor vorfnform. Oj cnsa tmfns gns cugturnsso cmjeujfo og batm cmj gn rongafnf, y so croo quo gms batms fo croncaójfog ujavorsm smj vorfnforms, puos tmfnvân dny quaojos nsovornj quo gmsogobojtms bntorangos quo jms rmfonj euormj cronfms pmr uj sor suprobm mpmr ospâratus oxtrntorrojngos. Oj og bujfm njfajm, pmr o`obpgm, gn rogaiaójtaojo ngiujms ogobojtms fog pnjtoâsbm, oj gn bofafn oj quo Fams, prajcapamy eaj fog ujavorsm, so cmjeujfo cmj gn jnturngozn. Gms batms cmsbmiójacmsquo oxpgacnj og mraioj fog bujfm, gms dmblros, gms voiotngos y gms njabn-gos, smj favorsms y vnrânj fo sojtafm, soiðj gns cnrnctorâstacns iomirîeacnsy ocmgóiacns fog guinr fmjfo suriaormj. Oj gms puolgms njfajms, pmr catnruj cnsm, gms ospâratus suporamros quo roiânj gns euorzns fo gn jnturngozn y

encagatnlnj ng dmblro su sustojtm, su soiurafnf y su prmpan suporvavojcan,nctunlnj oj faeorojtos pgnjms y cmj fastajtns eujcamjos; ujms nctunlnjoj og pgnjm cogosto, mtrms oj gn Vaorrn y ngiujms oj og bujfm sultorrîjom,guinr fo prmcofojcan y fostajm eajng fo gms dmblros fospuás fo gn buorto.

Oj og batm fo croncaój fo gns cugturns njfajns, soiðj roeaoro gn trnfacaójmrng, og bujfm euo rocmjstruafm fospuás fo uj faguvam, pmr og fams Yarn-cmcdn (favajafnf suprobn), quo soiðj og batm, npnrocaó cmj uj vostafm

tngnr, gnrins lnrlns y su`otnjfm pmr gn lrafn n uj njabng foscmjmcafm (ujn

35Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 40/628

39 Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

abnioj quo gms ajfâiojns cmjeujfaormj cmj gnnpnraojcan eâsacn fo gms cmjquastnfmros). Oboriaófog gnim Vatacncn, cmj gn basaój fo cronr og Smg, gnGujn y gns ostroggns, y ea`nr su cursm oj og caogm. Ncmjtajuncaój, bmfogó oj lnrrm jubormsns eaiu-

rns fo bu`oros y dmblros, y gns njabó pnrn quopmlgnrnj gn Vaorrn. Cmj og trnjscursm fog taobpm,gms dmblros mgvafnrmj og bnjfntm fo su fams, soojobastnrmj y cnyormj oj gn oscgnvatuf fo sus ln`nsnblacamjos. Ojtmjcos Yarncmcdn, nsngtnfm pmr gnfososporncaój y gn arn, vmgvaó n sngar fo gns niunsfog gnim Vatacncn, so faraiaó ng Vandunjncm y nggâ cmjvartaó oj paofrn n sus cranturns fosmlofaojtos,

oxcoptm n quaojos duyormj dncan gns bmjtnþnspnrn vavar cmbm tralus sngvn`os. Yarncmcdn, ajcmj-emrbo cmj og fosojgnco, mrfojó ng Smg (pnfro fogn dubnjafnf), quo ojvanrn n gn Vaorrn n su da`mBnjcm Cîpnc y su da`n Bnbn Mcggm, cmj og eajfo roemrbnr n gms rologfos y ojsoþnrgos ujn vafncavagaznfn. Cuojtn gn goyojfn quo Bnjcm Cîpncggovnln uj lnstój fo mrm oj gn bnjm, y nggâ fmjfo

ág gm dujfaorn, folân quofnrso y eujfnr gn caufnf snirnfn. Og lnstój so dujfaó yfosnpnrocaó pnrn saobpro ujtm ng bmjto Ynjnknura, fmjfo euo govnjtnfn gn caufnffo Cuzcm y fmjfo Bncm Cîpnc y Bnbn Mcggm ajacanrmj su mlrn cavagaznfmrn. Ojcmjsocuojcan, gn eujfncaój fog abporam fo gms ajcns so gos ntraluyo n gms dorbnjmsy ospmsms Bnjcm Cîpnc y Bnbn Mcggm quo soiðj gn trnfacaój mrng, tojânj mraiojfavajm y euormj gms pnfros fo ujn fo gns cavagazncamjos quo so ojcmjtrnln oj pgojmnpmiom, oj og bmbojtm fo gn ggoinfn fo gms cmjquastnfmros ospnþmgos.Oj gms toxtms fo dastmran fog saigm TUA, so ajsasto oj quo gms ajcns abpusaormj n tmfmssus sðlfatms ujn rogaiaój meacang, uj cugtm ostntng quo tojân cmbm o`o cojtrng gn rovo-rojcan ng Smg. Oj osto sojtafm, vngin ncgnrnr quo gns goyojfns y trnfacamjos ggoinrmjn cmjstatuar og cmrpus fo su prmpan afomgmiân rogaiamsn, y, nujquo jm so gabatnrmj nabpmjor uj Ostnfm tomcrîtacm, lnsnfn oj og cugtm n gns euorzns fo gn jnturngozn, gmsajcns nfmrnlnj ng Smg cmbm su Cronfmr prajcapng, pmr cmjsafornrso sus da`ms y fos-cojfaojtos faroctms. @ujtm n Ajta (Smg), tnblaáj ostnln Bnbn ^uaggn (bnfro Gujn),

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 41/628

34Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

gm rogncamjnfm cmj og ujavorsm eobojajm. Oj guinr socujfnram, ostnln ujn sorao fofavajafnfos nstrmjóbacns, cmbm Aggnpn (truojm), Jajn (euoim) y Xncdnbnbn (bnfroVaorrn m famsn fo gn eocujfafnf). Vnblaáj so nfmrnln n Supny (fanlgm), fams fog buj-fm mscurm, sultorrîjom, oj dmjmr fog cung sncraeacnlnj njabngos y vafns dubnjns5.

Fo osto bmfm, gns eîlugns, batms, cuojtms y goyojfns fo osojcan quocdun o ajsparncaójjîdungtg, iunrnjâ m nybnrn roprosojtnj gns promcupncamjos fog ospâratu ajfâiojn pmrquoror fosojtrnþnr gns bnrnvaggns y gms bastorams quo gms rmfonln y ospnjtnln. Og batmos og rosuboj fog nsmblrm y og tobmr fog dmblro erojto n uj bujfm foscmjmcafm;y, pmr supuostm, ujn racn euojto fo ajsparncaój gatornran. Fo ndâ quo gms batms smlrogn croncaój fog dmblro y og ujavorsm, dnj safm nrrnjcnfms fo gn trnfacaój mrng pnrnsor ajcmrpmrnfms oj gms galrms fo eaccaój cmbm goat-bmtav y cmbm uj cnpâtugm npnrtooj gms toxtms fo dastmran meacang, puostm quo gms batms njfajms quo faormj mraioj n gns

goyojfns y gms cuojtms pmpugnros, smj pnutns quo nyufnj n oxpgacnr gn cmsbmvasaójfo gns cugturns procmgmblajns oj Gntajmnbáracn.

Gms batms y gms dmblros dnj tojafm uj prmcosm ovmgutavm, oj cuym focursm so dnjfoemrbnfm gns ostructurns fog batm prabatavm. Oj cmjsocuojcan, su ajajtogaialagafnfdn porbatafm ajjubornlgos ajtorprotncamjos, cmj gns cungos so dn ajtojtnfm pojotrnroj uj supuostm m rong cmjtojafm osmtáracm. Saj oblnrim, sonj gns jnrrncamjos enj-tîstacns m jm, gns batmgmiâns tmbnfns oj sus emrbns bîs purns, dnj ggoinfm n sor uj

fmcubojtm ajostabnlgo pnrn og ajvostainfmr quo protojfo prmeujfaznr oj gn dastmranfo gms puolgms y sus rnâcos átjacns9.

 Abnioj fog gnim Vatacncn.

5. FACCAMJN\AM OJCACGMXÁFACM, Vmbm 3. Lnrcogmjn0 Smpojn, >191.

   A  b  n  i  o  j   t  m  b  n   f  n   f  o   Y   a  p   a   k  o  p   a  n

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 42/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 43/628

68Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Gns bmforjns rovogncamjos fo gns batmgmiâns fo Mraojto, fo Nbáracn, fo Îeracn y foMccafojto, cmbpgacnrmj og prmlgobn y cronrmj ujn batmgmiân cmbpnrnfn quo dnajtojtnfm cgnsaeacnr y oxpgacnr og mraioj fo ostns croojcans, laoj son pmr ujn trnfacaójcmbðj, fo mraioj mraojtng m pmr og ostnfm psacmgóiacm fog dmblro prabatavm, quopmr oxporaojcan obpâracn, croân quo tmfm eojóbojm bntorang m eâsacm, fmtnfm fo

bmvabaojtm y euorzn prmpan, ostnln prmvastm fo vafn njîgmin n gn juostrn. Os focar,ujn suorto fo njtrmpmbmreasbm prabatavm quo ntraluân n gms eojóbojms favajaznfms,cnrnctorâstacns dubnjns. Nfobîs, oj og bujfm fog batm tmfm os pmsalgo0 jm oxastojermjtorns ojtro gns favajafnfos y gms dmblros; gms famsos puofoj cmbpmrtnrso cmbmgms sabpgos bmrtngos, y ástms, n su voz, cmbm gms famsos.

 Qn fa`abms quo gn batmgmiân jnrrn gns nvojturns cmsbmiójacns, favajns y dormacns fouj puolgm, fo gms famsos y su roajm, smlro cóbm euormj cronfms og smg, gn taorrn, gn

gujn, gms bnros y gms dmblros, y cóbm npnrocaó gn buorto. Gms batms, nujquo smjrogntms lnsnfms oj docdms smlrojnturngos, ojsoþnj n gms dmblros gm quo os luojm ygm quo os bngm, y cóbm foloj cmbpmrtnrso cmj gms famsos y sus sobo`njtos, nujquooggms basbms, gms dmblros, soiðj og rogntm lâlgacm, dnynj safm cronfms pmr Fams nsu abnioj y sobo`njzn.

Gms batms quo oxpgacnj og mraioj fog bujfm, fo gms dmblros, fo gns pgnjtns y fogms njabngos, smj favorsms y vnrânj fo sojtafm, soiðj gns cnrnctorâstacns iomirîeacns

y ocmgóiacns fog guinr fmjfo suriaormj. Oj gms puolgms njfajms, pmr catnr uj cnsm,nctunlnj oj faeorojtos pgnjms y cmj fastajtns eujcamjos, ujn sorao fo ospâratus supo-ramros quo roiânj gns euorzns fo gn jnturngozn y pmfânj encagatnr ng dmblro su sustojtm,su soiurafnf y su prmpan suporvavojcan cmbm irupm. Oj sâjtosas, gms batms smj pnrngms puolgms, gm quo gn Lalgan os pnrn gms crastanjms m og Cmrîj pnrn gms busugbnjos,ujn suorto fo rogntms snirnfms, cuyms famsos y dármos taojoj su mraioj oj uj bm-bojtm protáratm fo gn dastmran.

Uâctmr Bmjtmyn

9. Alâf.

68Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 44/628

6> Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

   A  b  n  i  o  j   t  m  b  n   f  n   f  o   Y   a  p   a   k  o  p   a  n .   C

   d  r   a  s   t  m  p   d  o  r   Y  n   g   k  o  r Uâctmr Bmjtmyn os uj abpmrtnjto oscratmr

lmgavanjm jncafm oj >1?4. Dn pulgacnfm0Duogin y roprosaój (>191), Fâns y jmcdos fo

njiustan (>14<), Cuojtms Uamgojtms (>11>),

Og gnlorajtm fog pocnfm (>113), Og ocm fogn cmjcaojcan (>116),  Njtmgmiân fog cuojtm

gntajmnboracnjm oj Suocan (>11?), Xngnlrn oj-

cojfafn (>115), Cuojtms fo gn bajn (<888),Ojtro tublns y posnfaggns (<88<), Euins y sm-

cnvmjos (<88<), Gatornturn ajenjtag0 Gojiun`o

 y enjtnsân (<883), y Xmosân lmgavanjn oj Suocan

(<88?). Eujfó y faraiaó gns rovastns gatornrans

Xuortn Nlaortn y Cmjtrnguz.

>

>. Gon \aj \aj \ojncun`m y rospmjfn ½quá bmrngo`n taojo ostn eîlugn= (rocuorfoquo os ujn eîlugn oscratn oj vorsm).

Og da`m fo \njn, \aj \aj \ojncun`m,sngaó ostn bnþnjn buy taosm y buy bn`m,cmj pnjtngój cmrtm, cmrlntn n gn bmfn,smblrorm ojcajtnfm y cdupn fo lmfn.

Bucdncdm, jm sngins, go iratn bnbî,porm ág dnco uj iostm y mrmjfm so vn.

Dnggó oj og cnbajm n uj rntój vocajm

\aj \aj \ojncun`m(\nenog Xmblm)

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 45/628

6<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

vorsatms ngoiros, tmjnfn ogoinjto.

¡Ny fo bag nbmros gm dacaorn, soþmrn,porm os abpmsalgo fnrgo iustm ndmrn,quo tojim og inzjnto bîs socm quo ostmpn

y bo npraotn bucdm ostn juovn rmpn.

–Gm saojtm ajeajatm, rospmjfo tân \ntn,negó`oso uj pmcm cdngocm y cmrlntny ym baojtrns tnjtm gos vmy n cnjtnrujn cnjcamjcatn buy pnrtacugnr.

Bns ostnjfm oj ostn lraggnjto eujcaójFo lnago y corvozn, iuatnrrn y cnjcaój,Gn intn y sus intms sngvnj og ublrng,

 Q vuágvoso nquoggm og `uacam eajng.

Fmþn intn vao`n trajcdó pmr gn mro`n Ng jaþm \ntacm bnuggîjfmgo0 ¡Dmgn! Q gms jaþms intms n gn vao`n rntn_jm pmr gn pntn y mtrm pmr gn cmgn

Fmj \ojncun`atm barnjfm osto nsngtm,tmbó su smblrorm, fam uj trobojfm sngtmy nlraojfm gn puortn cmj bnjm y jnracos,so euo fnjfm n tmfms jmcdos buy eogacos. 

 Q saiuaó sngtnjfm tnj ngtm y nprasn,quo porfaó og smblrorm, rnsió gn cnbasn,

so cmgó oj gn lmcn fo uj pntm trniójy ásto so gm oblucdn fo uj smgm ostarój. 

 Q nsâ cmjcguyormj, ujm, fms y tros\ntój y \ntmjn, y og \njn fospuás;Gms intms cmbaormj y og pntm cojó,! y bnbî \njatn smgatn quofó!

y go fa`m0 –¡nbaim!, vojin ustofcmjbaim,vasatobms `ujtms n fmþn \ntmjny dnlrî ernjcncdogn y dnlrî cmbagmjn.

 N pmcm ggoinrmj, nvnjzn rntój,ostârnso og cuoggm, cmio og ngfnlójfn ujm, fms, tros imgpos,y proiujtnj ½quaáj os=–Qm, fmþn \ntmjn, losm n ustof gmspaos.

½Ostî ustof oj cnsn= –Sâ soþmr sâ ostmy,y cogolrm bucdm vor n ustofos dmy;ostnln oj ba meacam, dagnjfm ngimfój,porm osm jm abpmrtn, laojvojafmssmj.

So dacaormj gn vojan, so faormj gnbnjmy faco \ntacm quo os bîs votornjm0

Ba nbaim og fo vorfo rnlan fo cngmr,fábogo corvozn, dîinbo og envmr.

 Q oj tnjtm quo og paggm cmjsubo gn `nrrn,bnjfó gn soþmrn trnor gn iuatnrrny n \ojncun`atm go pafo quo cnjto

6<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 46/628

63 Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

<. ½^uá ajtorrminjtos rospmjfoj gms batms=3. Cmjsugto gn gocturn fog toxtm smlro gms batms y cmbpgoto og saiuaojto osquobn.6. Oj sulirupms, ognlmroj uj burng m cnrtogorn cmj bntorang rocacgnlgo, oj og cungso ovafojcao gn faeorojcan ojtro og batm y gn goyojfn. 

Og batm ostî vajcugnfm n gn rogaiaój y ng cugtm

Xgnjms fmjfo nctðnj gmsospâratus suporamros

Vmjm

Ajfoeajafm

Xorsmjn`osVaobpm

Ojsoþn \oprosojtn

Og batm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 47/628

66Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Sosaój

_jafnf >.  Gn trnfacaój mrng oj Gntajmnbáracn

Gn mrngafnf oj og bogmfrnbn0juostrns togojmvogns

3

Jnrrntavns ostoromtapnfns

Oj gn nctungafnf, og pmtojcang jnrrntavmfo gns abîiojos cmj gn raquozn fogbofam nufamvasung, jms ggoin cmbmujn oxpgmsaój fo jnrrntavns ostoromta-pnfns quo prosojtnj gns togojmvogns.Gn togojmvogn tuvm sus mrâiojos oj gnsrnfamjmvogns y fo oggns, oxprosaój fogn cugturn mrng, nlsmrlaó gn emrbn fo

dnlgnr, gms faîgmims, gms porsmjn`osostoromtapnfms lnsnfms oj nrquotapms (racm-pmlro, luojm-bngm,lmjatm-eom, ojtro bucdms mtrms). Gns tobîtacns fo gns togojmvo-gns so ajsparnj oj og cuojtm pmpugnr, gms rmbnjcos, gms pmobnsy gns cnjcamjos fo gn cugturn mrng. Gms bogmfrnbns tâpacms fojuostrns togojmvogns dncoj pnrto fo gn afojtafnf fo gns irnjfosbnsns gntajmnboracnjns, oj uj Cmjtajojto fmjfo prabn gn cug-turn mrng, y tng voz pmr oggm, cmbm soþngn @osðs Bnrtâj-Lnrlorm4,

faserutnbms bîs cmjtnjfm gn togojmvogn quo vaájfmgn, pmrquooj oso rogntm so dnco ovafojto gn cmjeusaój ojtro gn jnrrncaójy gn oxporaojcan porsmjng. Os focar, og rogntm jms tmcn fo ngiujnbnjorn pmrquo os corcnjm n juostrm ujavorsm pnrtacugnr. Ojgns togojmvogns so dnco og bnymr oseuorzm pmr roprosojtnr gnsemrbns fo dnlgn fo gns fastajtns cgnsos smcangos y gn oxprosaójiostung fo gms sojtabaojtms.

4. Alâf.

Bnrygaj Bmjrmo oj ujn oscojn fo Gms cnlnggorms

gns prooroj rulans.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 48/628

6? Gn trnfacaój mrng

oj Gntajmnbáracn

_jafnf >

Gns togojmvogns trntnj vnrams tópacms fo gn smcaofnf0 og traîjiugm nbmrmsm, og nscojsmsmcang, og laoj y og bng, ojtro bucdms mtrms. \oðjnso cmj sus cmbpnþorms/ns ojsulirupms. Oscm`nj ujn fo gns togojmvogns quo voj nctungbojto y soþngoj gms tópa-cms fo gn smcaofnf (tópacms nrquotâpacms), quo so fosnrrmggnj. Dninj uj osquobn yprosojtoj su trnln`m oj pgojnran.

  <. Gn góiacn fo gn rocopcaój fo gns togojmvogns0 gn rocroncaój

fo gms cófaims cugturngos prmpams

Gms njngastns fo gns togojmvogns cmjcguyoj quo cnfnirupm smcang rocalo fo caortn bnjorn gns jnrrntavnsquo so pmjoj oj oscojn, soiðj sus cófaims cugturngos.Ostn satuncaój jms robato n gn proiujtn0 ½pmr quá fa-eorojtos cugturns prmcosnj gn ajemrbncaój fo bnjornfastajtn= Gn rospuostn pnroco ostnr oj osms sastobnsfo roeorojcans fo cnfn cugturn, os focar, gms cófaims

cugturngos ojtojfafms cmbm abprmjtns sulcmjscaojtoscmbm gns foeajaó Kmjrnf Gmrojz (otógmim quo ostufaó gms cófaims cugturngosoj >13?). Xnrn cmbprojfor gms eujfnbojtms fosfo gms cungos, gms soros du-bnjms cmjstruabms og saijaeacnfm, jubormsms ajvostainfmros dnj rocurrafmn gn easamgmiân, ng eujcamjnbaojtm fo juostrm sastobn jorvamsm, ojtro oggmsCgmtnaro \npnaggo, uj njtrmpógmim y psaquantrn ernjcás quo dn ajcur samjnfmoj gn njtrmpmgmiân cugturng y og bnrkotaji pnrn nsosmrnr n prostaiamsns earbns

fo pulgacafnf y borcnfom.

Gocturn

>

Ostufanjtos Vrnjsemrbobms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 49/628

65Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Su tomrân so lnsn oj og ostufam fo gms tros corolrms quo pmsoobms gms soros dubn-jms0 og roptag (jncobms cmj osto corolrm prabatavm, sofo fo eujcamjos lîsacns cmbmgn suporvavojcan y gn roprmfuccaój); og gâblacm (so fosnrrmggn pmr og cmjtnctm cmjjuostrn bnfro ojtro 8 y ? nþms, y os og cojtrm fo gns obmcamjos, fmjfo so cronjuostrm sastobn fo roeorojcans y saijaeacnfms); y og córtox (so emrbn dncan gms 9 nþms,

sofo fo gn rnzój y gn góiacn cmj gns cungos cmjstruabms og bujfm). \npnaggo soþngnquo og corolrm gâblacm ng cronr og sastobn fo roeorojcans, jms porbato ojtojforog saijaeacnfm fo gns cmsns y guoim fo caortm taobpm, oso sastobn fo roeorojcans sovuogvo ajcmjscaojto. Xmr og corolrm gâblacm, nctunbms y ronccamjnbms fo ncuorfmcmj juostrns oxporaojcans bîs tobprnjns. Ostms pntrmjos nprojfafms so lnsnj ojoxporaojcans pmsatavns y jointavns, y roprosojtnj gms cófaims cugturngos quo so ea`njfurnjto gn praborn jaþoz y smj buy faeâcagos fo cnblanr.

Soiðj gns ajvostaincamjos ng rospoctm y fo ncuorfm cmj sus cófaims cugturngos, ng

soiuar ujn togojmvogn, gns bu`oros fo gms soctmros pmpugnros so afojtaeacnj cmjgms porsmjn`os oj nscojsm smcang, gms suerabaojtms pmr gn bntorjafnf y mtrms tobnsrogncamjnfms cmj gn dubaggncaój y og suerabaojtm. Og irnfm fo ngenlotazncaój fo gmstogovafojtos tnblaáj ajeguyo oj gn emrbn cmbm gns porcaloj, cmbm focmfaeacnjog toxtm vasung; fo bnjorn quo gns bu`oros fo ujn cgnso smcang ngtn m bîs cugtn,bnjtaojoj ujn fastnjcan bîs ml`otavn cmj gn trnbn fo gn togojmvogn. Gms soctmrosfo mlrorms so afojtaeacnj cmj gms rocgnbms y gns prmbosns cubpgafns oj gns trnbns,y fo oggns tmbnj ogobojtms pnrn ajcmrpmrnr n su afojtafnf.

½Xmr quá so nearbn quo Gntajmnbáracn os uj cmjtajojto fmjfo provngoco gn mrngafnfsmlro gn cugturn oscratn= Oscraln su rospuostn y cmbájtogn cmj sus cmbpnþorms.

\ongaco ujn cnracnturn oj gn quo prosojto ujn oscojn fo ngiujn jmvogn quo rocuor-fo. Vojin oj cuojtn quo ostn cnracnturn folo tojor cmbm tmfn dastmran ajacam, jufmy fosojgnco.

>

<

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 50/628

69 \oeoxamjos smlro

gn prîctacn fo goor 

_jafnf <

Sosaój

_jafnf <. \oeoxamjos smlro gn prîctacn fo goor y oscralar 

Cóbm cronr uj porsmjn`o

6

>. Xmr pnro`ns rongacoj gn gocturn «Faoz nutmros cuojtnj cóbm cronj ujporsmjn`o fo jmvogn».

<. \ongaznr oj og cunforjm uj bnpn cmjcoptung cmj lnso oj gn gocturn.

>. Cnfn irupm folo ajvojtnr ujn dastmran quo tojin ajacam, jufm y fosojgnco.Cnfn ujm fo gms ajtoirnjtos folo roprosojtnr n gms porsmjn`os quo

pnrtacapoj oj gn dastmran.

‗Faoz nutmros cuojtnj cóbm cronruj porsmjn`o fo jmvogn1‒

 Fo Fmj ^ua`mto n Dnrry Xmttor, gms porsmjn`os rovognj gn cnrn fog nutmr. Cgnrâj

ojtrovastó n faoz oscratmros pnrn snlor cóbm so ojcuojtrnj y cmjvavoj cmj gmsprmtnimjastns fo sus galrms.

Dulm uj fân oj quo og prmeosmr Lnor ojcmjtró gms cuojtms fo torrmr fo @mBnrcd y go pnrocaó quo jajiujn bu`or –y bojms sa ostnln pmr sor su jmvan–pmfân oscralar osns cmsns. @m Bnrcd ggmró oso fân y prmbotaó oscralar cuojtmspnrn jaþms. Euo uj fân fo fmgmr –oj rongafnf bucdms fâns, ujm pmr goctmrn–pnrn bagos fo jojns fo tmfm og bujfm0 gns quo goyormj, n trnvás fo bîs fo

1. Oj0 Cgnrâj. Luojms Naros0 3 fo jmvaoblro fo <88<. www.caufnfsovn.cmb

69 \oeoxamjos smlro

gn prctacn fo goor 

_jafnf <

<

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 51/628

64Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

cronfns, cmjstruccamjos ajbutnlgos fo gn enjtnsân0 bîs rongos y bîs cmjsastoj-tos, oj foeajatavn, quo gn vmgulgo jnturngafnf fo gms nctmros».Xmr mlrn fo gn gatornturn, uj ojnbmrnfm os uj \mbom, porm sa gns enbagansso ggovnj bng smj Bmjtoscms y Cnpugotms. Sdnkosponro gms croó dncan >?1?,cunjfm gms lnrcms cruznlnj gms bnros cnrinfms fo oscgnvms. Sdnkosponro,sus cmjtobpmrîjoms, gms pmformsms fo su ápmcn smj bojms quo pmgvm. Gmsporsmjn`os saiuoj vavms. Xorm cgnrm quo jm cungquaor porsmjn`o vavo0 ásn os gngnlmr fog nutmr.

«Qm quasaorn, y bo oseuorzm pnrn quo nsâ son, quo bas porsmjn`os sonj oggmsbasbms y jm docdms n abnioj y sobo`njzn fog nutmr», fa`m oj >149 NfmgemLamy Cnsnros. «Vrntm fo jm trnjsbatargos cmsns bâns, fo ba emrbncaój ajtogoc-tung», dnlân facdm oj >195.

Dny porsmjn`os quo taojoj bîs fo ujn vafn, saj dnlor cnblanfm ujn gotrn fogtoxtm mraiajng. _jm fo osms cnsms os og fo Bnrtâj Eaorrm. Njtos fo quo gn mlrnBnrtâj Eaorrm fo @msá Dorjîjfoz so cmjvartaorn oj pmobn jncamjng, orn goâfmcmbm mtrm toxtm cnbporm, oscratm oj prmtostn pmr gns cmjfacamjos fo vafn fo gmsinucdms oj gms emrtajos. Xorm pmcm fospuás fog Cojtojnram, cunjfm GompmgfmGuimjos dazm ujn sorao fo cmjeorojcans oj og Vontrm Mfoój, y oj oggns fostncógn cnrnctorazncaój fog inucdm Bnrtâj Eaorrm cmbm sâblmgm fo gn jncamjngafnf,

oj cmjtrnpmsacaój n gn ajbairncaój crocaojto, so fosostabnrmj gns lmrrncdornsy gn rologfân fog porsmjn`o, y oj cnblam, ojcnrjó gns vartufos jncamjngos.Lmrios quo pnrtacapnln oj og folnto cmj Guimjos, oxprosó0 «Juostrn dastmranos bucdm bîs cmbpgotn quo gns vacasatufos fo uj cucdaggorm fo >49<, nujquoosns vacasatufos dnynj safm cmjtnfns fo uj bmfm nfbarnlgo».

Oj >153, @ugam Cmrtîznr oscralaó \nyuogn y nggâ npnrocaó Gn Bnin, ujn bu- `or lmdoban, quo so catn ng nznr cmj su nbnjto, Dmrncam Mgavoarn, oj cung-

64Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

uj saigm, Bu`orcatns. Osn rojujcan, og pujtm oj quo so smboto gn rologfo, gnajfopojfaojto, gn tngojtmsn @m, orn cnsa ujn nbojnzn. ½Orn rong @m Bnrcd= Mbo`mr0 ½quá taojoj, cóbm ostîj docdms gms porsmjn`os fo gn gatornturn quo sobotoj oj juostrn vafn=

_jn praborn rospuostn gn fn Guaia Xarnjfoggm, og nutmr atnganjm quo oj >1<>fam n cmjmcor su mlrn fo tontrm Soas porsmjn`os oj luscn fo uj nutmr. «Gmsporsmjn`os –faco– jm foloj npnrocor cmbm enjtnsbns sajm cmbm rongafnfos

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 52/628

61 \oeoxamjos smlro

gn prîctacn fo goor 

_jafnf <

quaor osquajn fo Xnrâs. Bucdns bu`oros fo gn ápmcn, quasaormj sor Gn Bnin, y

jubormsms ml`otms ggovnrmj su jmblro m og fo \mcnbnfmur. ½Euo uj porsmjn`opojsnfm dnstn og bîs bâjabm fotnggo= Gn Bnin os bmjtovafonjn, fog lnrram fogCorrm. ½Xmr quá= Cmrtîznr gm fa`m cmj sojcaggoz0 «Ndmrn, pmr quá gn puso n oggnndâ, jm gm sá. Xmrquo jm dny quo mgvafnrso fo gm quo so cuojtn cunjfm Gn Bninrocuorfn gm quo go dnlân pnsnfm cmj uj joirm y dnlgn fo gm quo orn gn cnsn. Nggâ so foscralo uj cmjvojtaggm y bo pnrocaó quo og Corrm vojân laoj pnrn ulacnrgn».

Sa so dnco ujn gastn fo porsmjn`os tobornrams, nggâ ostnrî Cnrrao Ydato, osn ostu-fanjto erîiag fo quaoj so lurgnj sus cmbpnþorms. Stopdoj Kaji, su nutmr, snlo fofójfo sngaó Cnrrao0 gm bnjfnrmj n gabpanr uj vostunram eobojajm. Fâns fospuás

«bo ncmrfá fog vostunram y obpocá n vasungaznr gn oscojn ajacang fo uj rogntm0uj irupm fo jaþns fucdîjfmso saj ajtabafnf y ujn fo oggns obpaozn n tojor gnroign. Gm bngm os quo jm snlo quá os y gns fobîs obpaoznj n lurgnrso fo oggny n tarnrgo cmbprosns...» Ostn abnioj so cmblajó cmj uj rocuorfm0 Kaji goyóuj nrtâcugm smlro gn encugtnf fo bmvor ml`otms cmj og pojsnbaojtm. «Caortnspruolns npujtnlnj n quo gn iojto mvoj orn bîs prmpojsn n tojor osn cgnso fopmforos, smlro tmfm gns jaþns oj og ajacam fo gn nfmgoscojcan, cunjtm taojoj gnpraborn...». So dnlânj ujafm fms afons. Docdm.

«Dnim gms porsmjn`os pnrn quo vavnj su prmpan vafn». \ny Lrnflury

61 \oeoxamjos smlro

gn prctacn fo goor 

_jafnf <

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 53/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 54/628

?> Gatornturn procmgmblajn

_jafnf 3

Vmfm dmblro pnsn –soiðj ba ojtojfor– pmr uj prmcosm quo os sobo`njto ng fo ujvmgcîj. So vn ncubugnjfm bnsn y oj gn suporeacao jm so trnjsemrbn jnfn. Og dmblro,ojtmjcos so proiujtn0 «½ncnsm ba vafn sorî saobpro nsâ=». Oj uj bmbojtm fnfmobpaoznj gms sâjtmbns fo gn orupcaój. Sa og dmblro os ujn porsmjn ajtogaiojto, fo-

 `nrî quo gn gnvn sngin y trnjsemrbo og pnasn`o quo gm rmfon. Sa os uj lurrm, trntnrî fo

cmjtrmgnr gn oxpgmsaój; n pnrtar fo oso pujtm tmfn su ojoriân so instnrî oj og ajtojtmfo bnjtojor oso vmgcîj ln`m cmjtrmg. Qm eua gm lnstnjto prnibîtacm cmbm pnrn oj-tojfor quo orn jocosnram ncoptnr ujn caortn bofafn fog fmgmr fo gn oxpgmsaój pnrnfospuás pmfor ngoirnrbo cmj og juovm pnasn`o. Nsâ os cmbm gms porsmjn`os fo tmfmsbas galrms vavoj ojtro ostms fms bujfms0 ujm fo oggms os og bujfm oj quo raio ognubojtm fo gns tojsamjos. Og mtrm, os og fo gn nctatuf fo galorncaój.

«Og jmvogastn os cmbm uj báfaub fo oso ajfavafum»

Os ospnþmgn y nutmrn ojtro mtrms galrms fo0 Gn da n fog cn-

jâlng; Crójacn fog fosnbmr; Vo trntnrá cmbm n ujn roajn;

Og cmrnzój fog tîrtnrm; Nbnfm nbm; y Loggn y mscurn. 

Gms porsmjn`os npnrocoj oj tu cnlozn oj prabor guinr

buy poquoþms, rofucafms n ujn abnioj, m ujn ernso, muj iostm, ujn cnrnctorâstacn, ujn focasaój, ngim... os uj

jðcgom sustnjcang n pnrtar fog cung oso porsmjn`o so vn cmjstruyojfm. Q gm fosnrrmggnsvavaájfmto fojtrm fo ág, os focar, os og porsmjn`o og quo to vn ojsoþnjfm cóbm os.

Og jmvogastn folo fo sor gm sueacaojtobojto dubagfo cmbm pnrn fo`nr fo gnfm suvmgujtnf, fainbms, y dncor cnsm n gm quo og porsmjn`o go vn cmjtnjfm fo sâ basbm...oj ngiðj sojtafm, og jmvogastn os cmbm uj báfaub fo oso ajfavafum. Gn croncaój fo

ujn jmvogn os buy sobo`njto n uj suoþm. Vð jm oscmios og suoþm quo vns n tojor,pmr og cmjtrnram og suoþm so to abpmjo. Xmr osm, cunjfm og oscratmr taojo vorfnfo-rm tngojtm, n vocos gms porsmjn`os go sncnj fo sus prmpams pro`uacams. Xmr o`obpgm,Vmgstma, quo orn uj bncdastn torralgo y uj ronccamjnram, oscralaó Njjn Knrojajnquoraojfm dncor uj galrm cmjtrn og prmirosm; su afon praborn orn cmjtnr cóbm ogprmirosm orn tnj bngm quo ajcgusm gns bu`oros so dncânj nfðgtorns. Xorm guoim suporsmjn`o, Njjn, go nrrnstró dncan ngim bucdm bîs vorfnform, dncan uj galrm quofojujcan og soxasbm, gn fmlgo bmrng luriuosn, gn mprosaój fo gns bu`oros. Vmfm

osm so gm cmjtó Njjn n Vmgstma.

\msn Bmjtorm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 55/628

?<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

 Îjiogos Bnstrottn

«Surioj fo ngiðj guinr ojtrogms suoþms y gn ospornjzn»

 Nutmrn boxacnjn, oscralaó0 Og bujfm agubajnfm; Bngfo nbmros; Nrrîjcnbo gn vafn; Bu`oros fo m`ms irnj-fos; Xuortm galro; y Jajiujn otorjafnf cmbm gn bân.

M`ngî tuvaorn cgnrm cóbm so cmjstruyo uj porsmjn`o.Sa gm supaorn ostnrân cmjstruyojfm ujm trns mtrm.

 Qm crom quo gms porsmjn`os so cronj fojtrm fo ujm,bucdm njtos fo quo ujm so ntrovn n cmjtnrgms. Nvocos, arrubpoj saj bîs n bofan tnrfo y cmjvaortojtmfm oj ujn eoran fo gm foscmjmcafm. ½Fo fójfosngaó ostn bu`or= ½Fo fójfo osto dmblro smgatnram=½Fo fójfo osto pnfro ojtrnþnlgo= ½Fo fójfo ostnvojfofmrn= ½Fo fójfo og ojcnjtnfmr vao`m quo

nfavajn gns cmsns= Jm sá.

Fo ngiðj guinr ojtro gms suoþms y gn ospornjzn, fo ujrocójfatm nlasbm quo so iunrfn juostrms socrotms ygms pmjo fo prmjtm smlro gn bosn.

 Qm vom n gms porsmjn`os y gms maim fosfo njtos fo os-cralargms; saj oblnrim, baojtrns gms oscralm vom cóbm

so cmjvaortoj oj soros vavms, cmj gms quo smy cnpnzfo fmrbar y n gms quo rocurrm bucdm taobpm fospuáscunjfm jocosatm cmjsuogm y quaorm roârbo m bo uriongiuaoj cmj quaoj ocdnrbo n ggmrnr.

Cunjfm torbajm ujm jmvogn, oxtrnþm n gms porsmjn`os quofo`á ndâ. Smlro tmfm oxtrnþm n gms pnfros fo Obagan Snura,n su tân Bagnirms, n gn Xrufojcan Baimyn fo Jajiujn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 56/628

?3 \oeoxamjos smlro

gn prîctacn fo goor 

_jafnf <

Eoforacm Njfndnza

Oj >115, injó og Xrobam Emrtnlnt pmr Og njntmbastn. Vnblaáj oscralaó

Gns panfmsns; Og prâjcapo; Og îrlmg fo gns tojtncamjos; y Og socrotm fo gmsegnbojcms.

_j porsmjn`o so cmjstruyo cmj fastajtms ernibojtms fo gn sul`otavafnf fognutmr. Xmr bojms nutmlamirîeacm quo so protojfn uj porsmjn`o, jujcn puofosustrnorso n gn dastmran fo su cronfmr. Ostn fabojsaój folo pnsnr ajnfvortafnpnrn og goctmr y, oj og bo`mr fo gms cnsms, tnblaáj pnrn og nutmr.

Og porsmjn`o taojo quo rosugtnr vormsâbag. Folo cmlrnr «vafn» y iojornr gnagusaój fo quo os ajfopojfaojto fog nutmr. Fosfo og ^ua`mto dnstn @msopdK., gms irnjfos porsmjn`os ojcnrjnj og guinr fog dármo. Saj fufns, quo sonrocmrfnfm fopojfo fog irnfm fo afojtaeacncaój quo o`orzn smlro og goctmr.Jm dny mtrm socrotm.

Xnrn quo uj porsmjn`o son sógafm, og goctmr taojo quo dncorso ujn roprosoj-tncaój cgnrn fo su easmjmbân. Gns cnrnctorâstacns eâsacns, oj iojorng, foloj

n`ustnrso n sus rnsims osparatungos. Xnrn gmirnr ujn fabojsaój vasung fog por-smjn`o, bucdns vocos os bîs cmjvajcojto ujn foscrapcaój njâbacn quo ujngnrin y ojuborntavn foscrapcaój eâsacn. Q n gn ajvorsn, n vocos ujn lrovâsabnfoscrapcaój eâsacn puofo foeajar og cnrîctor. Oj jajiðj cnsm og nspoctm fogporsmjn`o folo quofnr ojtornbojto galrnfm n gn abniajncaój fog goctmr. Gncmbpmsacaój fog porsmjn`o taojo quo ostnr supofatnfn n gns jocosafnfosjnrrntavns, ajcgusm oj fotnggos oj npnraojcan ajsaijaeacnjtos.

«Jujcn puofoj sustrnorson gn dastmran fog nutmr».

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 57/628

?6Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

«Uavoj oj uj bastoram quo rovognj cmj susnccamjos».

 pnsó jnfn; y Gn cdacn fog trmblój.

Gm quo dnco ntrnctavm ng dármo os su eguafoz. Os focar, og trîjsatm fosfo gmquo oso sor croo sor dncan og sor quo quaoro sor. Xmr gm tnjtm, uj porsmjn`oos saobpro uj prmyoctm. Gm quo ág os vaojo tnblaáj fotorbajnfm pmr gnbnjorn cmbm gm voj gms mtrms porsmjn`os. Oj gn jmvogn cmjtobpmrîjonuj porsmjn`o os ujn rogncaój. Og porsmjn`o jm folo prooxastar n gn jmvogn.Smj gms nctms gms quo gm bmgfonj, gns mpcamjos quo tmbn. Gm afong os quoog porsmjn`o ojtro govobojto oj juostrn oxastojcan y quo jms njujcao

quo osporn uj cnblam, ncnsm fo tng bnijatuf, quo jms ggovo cmj ág dncanujn botnbmremsas. Vnblaáj os pmsalgo quo og dármo so bnjtojin oj suspmsacamjos y son fotoramrnfm pmr gn rongafnf cnblanjto. Oj gn cmjstruccaójfo gn jnrrnfmrn y prmtnimjastn fo Gn cdacn fog trmblój tuvo quo sor buyfagaiojto. Oj oggn so prmfuco gn satuncaój pnrnfó`acn fo quo os ujn cdacnduárenjn saj prodastmran y mlgainfn n luscnr sus rnâcos oj og euturm. Ostmfoeajo su cnrîctor0 os ngiuaoj quo ostî bmgfoîjfmso oj ngim abprocasm. _jporsmjn`o os ujn ojcruca`nfn fo mpcamjos. Gms irnjfos porsmjn`os fo gn

gatornturn ostîj cmjsubafms pmr gn sojsncaój fo quo dnlatnj oj uj bastoramquo foloj rovognr cmj sus nccamjos. Gm quo gms foeajo os og raosim. Fosfonggâ arîj ng erncnsm, m n gn igmran.

«So vn cmjstruyojfm n sâ basbm oj cnfn pîiajn».

Oscratmr cdagojm, oj <88> injó og probam ernj-cás Bofaca pmr Gn lmfn fog pmotn. Vnblaájdn oscratm Og cnrtorm (smlro Xnlgm Jorufn); Jm

 Njtmjam Sknrbotn

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 58/628

?? \oeoxamjos smlro

gn prîctacn fo goor 

_jafnf <

Gompmgfm Lrazuogn

Injó og Xrobam Cgnrâj fo Jmvogn oj >111, pmr Ajigntorrn, ujn eîlugn. Bîsrocaojtobojto, oj <8><, injó og Xrobam Ngeniunrn fo Jmvogn cmj _jn

basbn jmcdo. Mtrns fo sus mlrns fostncnfns smj Enfm (pmobns); Vo`aojfm

niun y Og pgncor fo gn cnutavn.

Oj og prajcapam, dny ujn abnioj fo gn rongafnf m fo gms galrms, quo bo ab-prosamjn, y n gn quo go ajvojtm ujn dastmran.

Sógm ujn voz quo cuojtm cmj osn dastmran, cmj osn ostructurn, bo pmjim n

abniajnr, saj npurm, cmbm quaoj fo`n bnfurnr ujn erutn oj og îrlmg –ujîrlmg quo proscajfo fo cungquaor tapm fo oxaiojcan n`ojn–, quá porsmjn`ospmfrânj prmtnimjaznrgn.

Vmfm fopojfo, tnblaáj, fog iájorm oj quo osn dastmran pafn sor cmjtnfn0sa os uj bogmfrnbn, m ujn eîlugn, m uj rogntm iótacm, vmy abniajnjfm ogporsmjn`o n pnrtar fo uj rnsim profmbajnjto, og quo go porbato ajsortnrsooj gn trnbn.

Sa os uj rogntm rongastn, oj quo gms porsmjn`os npnrojtnj tojor gns basbnscmbpgo`afnfos fo gns porsmjns rongos, ajcgusm oj og docdm fo tojor cmjtrn-faccamjos, jocosatm cmjmcorgms n tng pujtm quo, son cung son gn satuncaój ojquo gms pmjin, gms ojerojto n quaoj gms ojerojto, puofnj ronccamjnr cmjeafogafnf n su prmpan osojcan.

Saj oblnrim, gm bîs faeâcag os quo, n faeorojcan fo mtrms ogobojtms cmbm og

ospncam m uj pnjom smlro gn ápmcn fo gms ncmjtocabaojtms, og porsmjn`o sovn cmjstruyojfm oj cnfn pîiajn.

 Nsâ, vn ojraquocaájfmso n sâ basbm oj cnfn juovn nccaój, cmrraiaájfmso n sâ basbm oj cnfn juovn pngnlrn, cmjjmtnjfm, nfobîs, su ápmcn, su ospncam,y pmr supuostm, n su prmpam nutmr.

«So vn trntnjfm fo rocmrfnr gn emrbn fo sor fo ngiuaoj».

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 59/628

?5Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Oj >198, injó og probam Xgnjotn ospnþmg pmr Gn cruz ajvortafn. Vnblaáj dnoscratm0 Cnrtn ospornjznfn n uj iojorng; Gn cmjsparncaój fo gms afamtns; y Gn

 iostn fog bnrrnjm.

Gms porsmjn`os vaojoj ng nutmr oj emrbn ajospornfn. Luscnj ng nutmr y os-pornj quo gms tojinj oj cuojtn.

Sa yn tojim gms porsmjn`os prajcapngos fo ujn jmvogn, gms socujfnrams ostnrîjoj gns njtâpmfns, nujquo so ngo`oj fo gms iustms fog nutmr. Erny Lnrtmgmbá

Foginfm, fo Gn iostn fog bnrrnjm, euo crocaojfm n pnrtar fo quo ym quorânpmjor erojto ng porsmjn`o cojtrng ujn euorzn fotostnlgo, mprosavn. Os uj por-smjn`o quo taojo rnsims irmtoscms, cmj fugzurn y cajasbm.

Cunjfm ujm luscn uj porsmjn`o pmsatavm, vn trntnjfm fo rocmrfnr gn emrbn fosor fo ngiuaoj. Qm, oj gm eâsacm, bnrcm ngiujms rnsims jmtnlgos quo ngcnjznjpnrn rocmrfnrgm y jnfn bîs.

 N vocos ajeguyoj porsmjn`os fo mtrms galrms, porm os pogairmsm usnrgms, npnrocoosm quo so ggnbn ajtortoxtungafnf y puofo sor pgniam.

Oj ngiujms porsmjn`os jm dnco engtn rocmrfnr su pnsnfm, lnstn cmj ngiujncnrnctorâstacn docdn cmj gn ocmjmbân fo ujn cnracnturn. Oj mtrms sâ, og pnsnfmoxpgacn og prosojto, porm ostm jm folo prosojtnrso oj emrbn bocîjacn0 gncmjfuctn oj og prosojto folo smrprojfor ng goctmr. Sa jm, og galrm sorân ujgnfraggm.

_j porsmjn`o os croâlgo cunjfm dnlgn y so cmbpmrtn fo ncuorfm n gm quosus rnsims bîs euortos fotorbajnj. Oj voz fo foscralargm, proeaorm fo`nrgmnctunr. Q quo og goctmr snquo sus cmjcgusamjos.

«Gms porsmjn`os smj cmbm og nbmr n praborn vastn».

Bnrcms Niuajas

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 60/628

?9 \oeoxamjos smlro

gn prîctacn fo goor 

_jafnf <

Bnrân Ostdor Fo Baiuog

Dn injnfm vnrams probams cmbm og Jncamjng y Xgnjotn. Os nutmrn fo Gn nbnjto

fog \ostnurnfmr; y Gns lntnggns socrotns fo Logirnjm, y bucdns mtrns mlrns.

 Ng prajcapam tojás gn ajtuacaój fo ngim. Xojsîs0 «quaorm uj nsosajm, quaormuj dármo, quaorm ujn bu`or ojnbmrnfn».

 N vocos rmlîs sus cnrnctorâstacns fo gn rongafnf0 tmbîs ujn cnrn, ujn vmz... Nvocos gms sncîs fo mtrn jmvogn. N bofafn quo nvnjzn gn dastmran vns ojcmj-

trnjfm gms fotnggos y bucdns vocos rotrmcofás pnrn niroinrgms.

Fo ojtrnfn, jm tojim uj porsmjn`o ncnlnfm, ja saquaorn cunjfm so trntn foporsmjn`os dastóracms. Oj gn Dastmran ostîj gms fntms, gns eocdns, gns enbagans.Xorm og porsmjn`o gm nrbîs vms cmj tu abniajncaój.

Sa oj og abniajnram cmgoctavm uj porsmjn`o os fo fotorbajnfn bnjorn jm to

pmfás npnrtnr bucdm. Og porsmjn`o dastóracm fn bîs trnln`m oj gm tácjacm,bîs trnln`m nrtosnjng. Jm pmfás znenrto fo gms fmcubojtms. Qm, cunjfm fu-fnln, gos fnln uj imgpo fo togáemjm n dastmranfmros cmbm Eágax Gujn, DoloCgobojta m Bnrân Sîojz ^uosnfn.

Cunjfm trnln`á smlro _rquazn bo euormj suriaojfm oscojns0 cmbm pmfânsor ujn tortugan, quá cmjvorsncamjos pmfân tojor. Ndâ sngaó og dmblro cugtm,og ostnfastn, og iuorrorm.

Cmbm og nbmr n praborn vastn, gms porsmjn`os npnrocoj cmj sus cnrnctorâstacns.Dny cmsns quo smj cmbm gms duosms0 jm so bmfaeacnj. _j porsmjn`o vavm jmos egnj, cmbm ym jm do safm uj egnj oj ba vafn.

«_j ujavorsm fo soros rongos smj juostrm bmfogm».

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 61/628

?4Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Injó og Xrobam Xgnjotn oj >11< pmr Cunjfm faim Bnifngojn. Ojtro sus galrms

ostîj0 Bðsacms y rogm`orms; Nbntastn; Og îrlmg fog pgncor; y Gn sogvn.

Dny vnrans bnjorns fo cmjstruar uj porsmjn`o.

½Cóbm cmjstruâ ym og porsmjn`o fo gn nluogn oj Bðsacms y rogm`orms= \ocmr-fnjfm n ba nluogn bntorjn y dncaojfm fo oggn uj rotrntm bîs laoj bngaijm.

½Og jmrtonboracnjm ojnbmrnfm fo gn prmtnimjastn fo Gn sogvn= @ujtnjfm n

vnrams irajims sabpîtacms quo cmjmcâ oj Ostnfms _jafms y eujfaájfmgms ojujm smgm, n ba iustm.

½N gn prmtnimjastn fo Cunjfm faim Bnifngojn= Barîjfmbo oj uj ospo`mquo oxngtnrn bas rnsims bîs ncoptnlgos.

½N Nbntastn= Bozcgnjfm bas enjtnsâns nfmgoscojtos fo ujn bu`or sojsung yntrnctavn cmj gn abnioj fo gns nctracos fo gn fácnfn fog cajcuojtn.

Gms porsmjn`os fo Nbntastn oj iojorng smj purm ajvojtm, porm cunjfmdnlgnbms fo ajvojtnr jm mgvafobms quo tojobms n juostrm ngrofofmr ujujavorsm fo soros rongos quo smj juostrm bmfogm mlgainfm. Sa ym prosojtmuj cnlnggorm fog bmjócugm gaiornbojto porvorsm, og goctmr croorî quo osajvojtm purm, porm oj rongafnf gm snquá fo ujn vao`n cn`n fo inggotatnsVojtncamjos fmjfo so voj fnbns y cnlnggorms fo gn fácnfn fog voajto quo

n gn voz roprosojtnlnj n gns porsmjns fo cgnso ngtn fo gn fácnfn fog <8 ojLuojms Naros.

Sa ngiuaoj bo ncusn fo jm dnlor safm eaog n gn vorfnf, go proiujtnrá fójfoearbá ym ujn prmbosn fo quo farân gn vorfnf.

 Ngacan Stoablori

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 62/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 63/628

58Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

>. Oscraln oj su cunforjm uj toxtm nriubojtntavm oj og quo oxproso gnabpmrtnjcan fo gn mrngafnf oj Nbáracn Gntajn, lnsnjfm sus cmbojtnramsoj gm vastm oj gns sosamjos njtoramros.

<. Og irupm so favafarî oj fms oquapms oquatntavnbojto fastraluafms; folojrongaznr uj iuaój tojaojfm cmbm lnso gm nprojfafm oj gns sosamjos nj-

toramros y og npmym fog fmcojto trnjsemrbnfmr m trnjsemrbnfmrn. _jnvoz ognlmroj og iuaój foloj sogoccamjnr nctmros y pmjor og oscojnrampnrn gn nctuncaój. Gn furncaój fo cnfn mlrn os fo >? n <8 bajutms.

>

Favafar og irupm oj cuntrm oquapms fo trnln`m gms cungos mrinjaznrîj ujnoxpmsacaój smlro gns cugturns procmgmblajns, lnsîjfmso oj gn ajemrbncaójquo npnroco oj og toxtm iuân, cnrnctorazncaój fo gn gatornturn procmgmblajn.

Oquapm >0 Cugturn NztocnOquapm <0 Cugturn Bnyn

Oquapm 30 Cugturn njfajn AjcnOquapm 60 Enbagan gaji÷âstacn Vupâ- Iunrnjâ 

Sosaój

_jafnf <. \oeoxamjos smlro gn prîctacn fo goor y oscralar 

Bnjms n gn mlrn

?

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 64/628

5> Gatornturn procmgmblajn

_jafnf 3

Sosaój

_jafnf 3.  Gatornturn procmgmblajn

5

Cnrnctorazncaój fo gn gatornturn procmgmblajn

So cmjmco cmbm gatornturn pro-cmgmblajn n gn prmfuccaój gato-rnran rongaznfn oj Nbáracn njtos

fo gn ggoinfn fo Crastólng Cmgójn Nbáracn oj og nþm >61<, os fo-car, gn prmfuccaój gatornran nbo-racnjn rongaznfn pmr gns irnjfoscavagazncamjos njtos fog saigm TUy gn gatornturn quo prmfu`ormj susfoscojfaojtos.

Gms tobns trntnfms oj gns njta-

Cófaco nztocn.

iuns prmfuccamjos gatornrans, jnrrnj docdms rogncamjnfms cmj gnvafn cmtafanjn, eaostns, ratungos y cmjcopcaój rogaiamsn. Vnblaájso ojcuojtrnj rogntms batmgóiacms pnrn oxpgacnr gn croncaój fogbujfm, gms soros dubnjms y gms rogntms fo docdms dastóracms, fodnznþns fo sus iuorrorms y imlorjnjtos. Cmjmcobms ostn gatorn-turn, irncans n gms vostaiams dnggnfms fo gns irnjfos cavagazncamjos,oj gn acmjmirneân pgnsbnfn oj bmjubojtms y pajturns, oj gms

pactmirnbns y gns abîiojos pactóracns fo caortms galrms. Mtrn euojtodastóracn fo ostn irnj mlrn, smj gns trnjscrapcamjos cmj nfnptn-caój fo gms smjafms fo gns gojiuns nlmrâiojos ng ngenlotm ospnþmg,rongaznfns pmr gms ernagos, gms cmjquastnfmros y gms crmjastns quoojcmjtrnrmj cmj nsmblrm, uj irnj ujavorsm gatornram prodaspîjacmquo so oxprosnln oj cnjtms, rogntms y pmobns, gm vngmrnrmj y gmajbmrtngaznrmj oj sus crójacns y fanrams.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 65/628

5<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Cnrnctorazncaójfo gn gatornturnprocmgmblajn

Cugturns bosmnboracnjns Cugturn NjfajnGatornturn

Vupâ-Iunrnjâ 

 Nztocns(GatornturnJîduntg)

Bnyns AjcnsEnbagan gaji։stacn

Vupâ-Iunrnjâ 

_lacncaójiomirîeacn

Cojtrm y Surfog nctungBáxacm, ojBosmnbáracn.

Sur fo Báxacm(Cdanpns, Qucntîjy Vnlnscm), Iunto-bngn, y og Jmrmos-to fo Og Sngvnfmr yDmjfurns.

Ocunfmr, Xorð yLmgavan (roiaójnjfajn).

 Nriojtajn, Xnrniuny,Lmgavan y Lrnsag

Gâracm y ápacm0 pmosân cnjtnfny lnagnfn.

Jnrrntavm0oxprosnfm ojpajturns y `orm-igâeacms.

Gâracm, jnrrntavm,frnbîtacm. Vontrm0bîscnrns, bðsa-cn y fnjzn. Ojgn nctungafnf, gngatornturn ajcnacndn cmjtajunfmsu fosnrrmggm,cmj prmpuostnslagaji÷os, quo-cdun-ospnþmg, ycmj jnrrncamjosquo luscnj gnafojtafnf ajcna-cn oj juostrmstaobpms. @msáBnrân Nriuofns yCarm Ngoirân smjirnjfos oscratmroscmjtobpmrîjoms.

Gâracm (pmosâncnjtnfn y lnagnfn),jnrrntavm (mrng, cmjtrnjscrapcamjos ngcnstoggnjm rongazn-fns oj og saigm TUAApmr ernagos ospn-þmgos), y og iájormfrnbîtacm cmjmlrns tontrngos.Fosnrrmggnrmj ujnemrbn fo cmbu-jacncaój cmj ujsastobn fo cmrfo-gos fo faeorojtoscmgmros y jufms,ggnbnfms quapus.

Jnrrntavm (rogntmsbâtacms oxprosnfmsy rocmpagnfms ojemrbn mrng).

Iájormsgatornrams

Gms dármos, gndastmran, gn vafny gn buorto,

cnrinfms fosaijaeacncaójrogaiamsn. Cmb-pmjânj dabjmsn gms famsos0 gmscnjtms favajms(tomcuâcntg),y gms cnjtmsiuorrorms( ynmcuâcntg).

Vobns rogaiamsmsy batmgóiacms,dastóracms y caojtâ-

eacms; nstrmjmbâny cngojfnrams.

Gn pmosân ajcnacnm quocdun tojâncmbm tobns gns

pgnjtns, gns egmros ygms njabngos, fola-fm n sus nctavafn-fos nirâcmgns.

Batms y goyojfnssmlro gn sogvn y susnjabngos, rogncamjos

cmj og dîlatnt, gmsdmblros y gns bu`o-ros, oj gns oxtojsnssogvns fo Xnrniunyy Lrnsag.

\ozms oxprosnfmsoj cnjtms, fnjzns ybðsacn, pnrn dnlgnry nfmrnr n sus fava-jafnfos.

Vobîtacns

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 66/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 67/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 68/628

5? Gatornturn procmgmblajn

_jafnf 3

Cnrnctorazncaójfo gn gatornturnprocmgmblajn

Cugturns bosmnboracnjns Cugturn NjfajnGatornturn

Vupâ-Iunrnjâ 

 Nztocns(GatornturnJîduntg)

Bnyns Ajcns Enbagan gaji÷âstacnVupâ-Iunrnjâ 

gms snlamsm tgnbnta-jos, quoojsoþnlnjgn trnfacaójpnrn oxpgacnrcóbm orn gnfavajafnf yluscnr gnspngnlrns

vorfnfornsfo gn osojcandubnjn.

prmpam galrmfo prmeocâns ydocdms dastó-racms, pmr gmcung oxastojcdagnb lngnbfo jubormsnspmlgncamjoscmbm Bnjâ,Vazabâj, Cdu-

bnyog, Kndun,Axag, Voknx, Jndy Vusak; og bîscmjmcafm os ogCdagnb Lngnbfo Cdubnyog.

Xmpmg Uud0 Oscratm furnjtogn Cmgmjan, ojog saigm TUA, oj

gojiun quacdá(os og galrmsnirnfm fogpuolgm bnynquacdá foIuntobngn),cmj og ngenlotmquo gms ernagosojsoþnrmj n gmsbnyns jmlgos.Euo trnfucafmpmr erny Ernj-cascm Tabájoz,pîrrmcm foSnjtm VmbîsCduagî, dmy Cda-cdacnstojnjim,Iuntobngn.

quo ncmbpnþnj fnj- zns fo abpmrtnjcanbâtacn y ratung, pormuj pmcm ngo`nfns fogprmtmtapm iunrnjâ,puos oj oggns gms bm-

 zms puofoj nlrnznr ngns fmjcoggns y faraiar-gos pngnlrns fo nbmr.So favafoj oj iunð

otá (cnjtms vorfnfo-rms), y iunð nâ (cnj-tms poquoþms). Gmspraborms smj ajajto-gaialgos nðj pnrn suscnjtmros, baojtrns gmssoiujfms usnj tárba-jms nrcnacms quo bm-tavnj cmjtrmvorsans ojsu ajtorprotncaój.

Gms kmtyð smj pnrtofo gn fnjzn ratung.Smj ostralaggms, pmo-bns m cnjtms cmrtms,parmpms y cdnjznsquo so cruznj bm-

 zms y fmjcoggns oj gnfnjzn.

Gn gatornturn bîia-cm-báfacn0 gms blyîspmsooj cmjmcabaoj-

tms abpmrtnjtos ncor-cn fo gns prmpaofnfosfo gns pgnjtns bofaca-jngos. Cmj oggns curnjgns ojeorbofnfoscmbujos, y cmj ogpmfor fo sus báfacmsdocdacorms nquoggnsquo foravnj fo cnu-sns smlrojnturngos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 69/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 70/628

59 Gatornturn procmgmblajn

_jafnf 3

Cdagnb Lngnb fo Vazabâj

 N cmjtajuncaój, uj pmobn prmeátacm cmjtojafm oj og Cdagnb Lngnb fo Vazabâj0

Cmbo, cmbo pnrn quo tojins pnj;

lolo, lolo pnrn quo tojins niun.Oso fân, pmgvm culrarî gn Vaorrn;oso fân, ujn pgnin culrarî gn enz fo gn Vaorrn;oso fân, ujn julo so ngznrî;oso fân, uj dmblro euorto so npmfornrî fo gn Vaorrn;oso fân, gns cnsns cnorîj oj ruajns;oso fân, og taorjm emggn`o sorî fostruafm;oso fân, dnlrî tros saijms oj og îrlmg;

oso fân, tros iojorncamjos pojforîj fo ág;oso fân, sorî aznfm og ostnjfnrto fo gn lntnggny [gms dmblrosR so fasporsnrîj pmr og lmsquo.

>

> Gonbms juostrn gatornturn njcostrng.Gon gms saiuaojtos toxtms fo juostrn gatornturn procmgmblajn. Ng eajngaznr gnsgocturns, rongaco gn nctavafnf <.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 71/628

54Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Og Xmpmg Uud

Og Xmpmg Uud os gn Lalgan pnrn gms ^uacdás. Gn pngnlrn bnyn Xmpmg saijacn

Ostn os gn rogncaój fo cóbm tmfm ostnln oj suspojsm, tmfmoj cngbn y oj sagojcam; tmfm ajbóvag, cnggnfm y vncân gnoxtojsaój fog caogm.

Ostn os gn praborn rogncaój, og prabor fascursm. Jm dnlântmfnvân uj dmblro, ja uj njabng, pî`nrms, pocos, cnj-

iro`ms, îrlmgos, paofrns, cuovns, lnrrnjcns, daorlns jalmsquos0 sógm og caogm oxastân.

Jm so bnjaeostnln gn enz fo gn taorrn. Sógm ostnlnj og bnroj cngbn y og caogm oj tmfn su oxtojsaój.

Jm dnlân jnfn quo ostuvaorn oj pao; sógm og niun ojropmsm, og bnr npncalgo, smgm y trnjquagm. Jm dnlân jnfn

fmtnfm fo oxastojcan.

Smgnbojto dnlân ajbmvagafnf y sagojcam oj gn mscurafnf,oj gn jmcdo. Sógm og Cronfmr, og Emrbnfmr, Vopou, Iu-cubntz, gms Xrmiojatmros, ostnlnj oj og niun rmfonfmsfo cgnrafnf. Ostnlnj mcugtms ln`m pgubns vorfos y

roujaój, cmbujafnf, cnsn cmbðj. Uud  saijacn galrm, pnpog, îrlmg fo cuyncmrtozn so dncân pnpog.

Xmpug Uud (Xraborn Xnrto, Cnp. A)

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 72/628

51 Gatornturn procmgmblajn

_jafnf 3

nzugos, pmr osm so gos ggnbn Iucubntz.Fo irnjfos snlams, fo irnjfos pojsn-fmros os su jnturngozn. Fo ostn bnjornoxastân og caogm y tnblaáj og Cmrnzójfog Caogm, quo ásto os og jmblro fo

Fams y nsâ os cmbm so ggnbn.

Ggoió nquâ ojtmjcos gn pngnlrn, vajao-rmj `ujtms Vopou y Iucubntz, oj gnmscurafnf, oj gn jmcdo, y dnlgnrmjojtro sâ Vopou y Iucubntz. Dnlgnrmj,puos, cmjsugtnjfm ojtro sâ y bofatnj-fm; so pusaormj fo ncuorfm, `ujtnrmj

sus pngnlrns y su pojsnbaojtm.

Ojtmjcos so bnjaeostó cmj cgnrafnf,baojtrns bofatnlnj, quo cunjfmnbnjocaorn folân npnrocor og dmb-lro.

Ojtmjcos faspusaormj gn croncaój y crocabaojtm fo gms îrlmgos y gms lo`ucms y ogjncabaojtm fo gn vafn y gn croncaój fog dmblro. So faspusm nsâ oj gns tajaolgns y ojgn jmcdo pmr og Cmrnzój fog Caogm, quo so ggnbn Durncîj.

Og praborm so ggnbn Cncngdî Durncîj. Og soiujfm os Cdapa-Cncugdî. Og torcorm os\nxî-Cncugdî. Q ostms tros smj og Cmrnzój fog Caogm.

Ojtmjcos vajaormj ujtms Vopou y Iucubntz; ojtmjcos cmjeorojcanrmj smlro gn vafny gn cgnrafnf, cóbm so dnrî pnrn quo ncgnro y nbnjozcn, quaáj sorî og quo prmfuzcnog ngabojtm y og sustojtm.

–¡Dîinso nsâ! ¡^uo so ggojo og vncâm! ¡^uo ostn niun so rotaro y fosmcupo, quo sur`ngn taorrn y quo so nearbo! Nsâ fa`ormj. ¡^uo ncgnro, quo nbnjozcn oj og caogm y oj gntaorrn! Jm dnlrî igmran ja irnjfozn oj juostrn croncaój y emrbncaój dnstn quo oxastngn cranturn dubnjn, og dmblro emrbnfm. Nsâ fa`ormj.

Guoim gn taorrn euo cronfn pmr oggms. Nsâ euo oj vorfnf cmbm so dazm gn croncaój fogn taorrn0 –¡Vaorrn!– fa`ormj, y ng ajstnjto euo docdn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 73/628

98Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Cmbm gn jolgajn, cmbm gn julo y cmbm ujn pmgvnrofn euo gn croncaój, cunjfmsuriaormj fog niun gns bmjtnjns; y ng ajstnjto crocaormj gns bmjtnþns.Smgnbojto pmr uj prmfaiam, sógm pmr nrto bîiacn so rongazó gn emrbncaój fo gns bmj-tnþns y gms vnggos; y ng ajstnjto lrmtnrmj ujtms gms caprosngos y pajnros oj gn suporeacao.

 Q nsâ so ggojó fo ngoirân Iucubntz, facaojfm 0 –¡Luojn dn safm tu vojafn, Cmrnzójfog Caogm; tð, Durncîj, y tð, Cdapa-Cncugdî, \nxî-Cncugdî!

–Juostrn mlrn, juostrn croncaój sorî torbajnfn –cmjtostnrmj.

Xraborm so emrbnrmj gn taorrn, gns bmjtnþns y gms vnggos; so favafaormj gns cmrraojtosfo niun, gms nrrmyms so euormj cmrraojfm galrobojto ojtro gms corrms, y gns niunsquofnrmj sopnrnfns cunjfm npnrocaormj gns ngtns bmjtnþns.

 Nsâ euo gn croncaój fo gn taorrn, cunjfm euo emrbnfn pmr og Cmrnzój fog Caogm, ogCmrnzój fo gn Vaorrn, quo nsâ smj ggnbnfms gms quo praborm gn eocujfnrmj, cunjfmog caogm ostnln oj suspojsm y gn taorrn so dnggnln suboriafn oj og niun.

 Nsâ euo cmbm so poreoccamjó gn mlrn, cunjfm gn o`ocutnrmj fospuás fo pojsnr ybofatnr smlro su eogaz torbajncaój.

Guoim dacaormj n gms njabngos poquoþms fog bmjto, gms iunrfanjos fo tmfms gms lmsquos,gms iojams fo gn bmjtnþn, gms vojnfms, gms pî`nrms, gomjos, tairos, sorpaojtos, cugolrns,cnjtagos, iunrfanjos fo gms lo`ucms.

 Q fa`ormj gms Xrmiojatmros0 –½Sógm sagojcamo ajbmvagafnf dnlrî ln`m gms îrlmgos y gmslo`ucms= Cmjvaojo quo oj gm sucosavm

dnyn quaoj gms iunrfo.

 Nsâ fa`ormj cunjfm bofatnrmj y dnlgnrmjoj soiuafn. Ng pujtm euormj cronfms gmsvojnfms y gns nvos. Oj soiuafn gos ropnrtao-rmj sus bmrnfns n gms vojnfms y n gns nvos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 74/628

9> Gatornturn procmgmblajn

_jafnf 3

–Vð, vojnfm, fmrbarîs oj gn voin fo gmsrâms y oj gms lnrrnjcms. Nquâ ostnrîs ojtro

g n bngozn, ojtro gns daorlns; oj og lmsquo msbugtapgacnráas, oj cuntrm paos njfnráas y mssmstojfráas–. Q nsâ cmbm so fa`m, so dazm.

Guoim fosaijnrmj tnblaáj su bmrnfn ngms pî`nrms poquoþms y n gns nvos bnymros0

–Umsmtrms, pî`nrms, dnlatnráas smlro gmsîrlmgos y gms lo`ucms, nggâ dnráas vuostrmsjafms, nggâ ms bugtapgacnráas, nggâ ms sncufaráasoj gns rnbns fo gms îrlmgos y fo gms lo`u-

cms–. Nsâ gos euo facdm n gms vojnfms y n gmspî`nrms pnrn quo dacaornj gm quo folânj, ytmfms tmbnrmj sus dnlatncamjos y sus jafms.

Fo ostn bnjorn gms Xrmiojatmros gos faormj sus dnlatncamjos n gms njabngos fo gntaorrn. Q ostnjfm torbajnfn gn croncaój fo tmfms gms cunfrðpofms y gns nvos, gos euofacdm n gms cunfrðpofms y pî`nrms pmr og Cronfmr y og Emrbnfmr y gms Xrmiojatmros0

–Dnlgnf, iratnf, imr`onf, ggnbnf, dnlgnf cnfn ujm soiðj vuostrn ospocao, soiðj gn

vnraofnf fo cnfn ujm–. Nsâ gos euo facdm n gms vojnfms, gms pî`nrms, gomjos, tairos ysorpaojtos.

–Focaf, puos, vuostrms jmblros, ngnlnfjms n jmsmtrms, vuostrn bnfro, vuostrm pnfro.¡Ajvmcnf, puos, n Durncîj, Cdapa-Cngcugdî, \nxn-Cngcugdî, og Cmrnzój fog Caogm, ogCmrnzój fo gn Vaorrn, og Cronfmr, og Emrbnfmr, gms Xrmiojatmros; dnlgnf, ajvmcnfjms,nfmrnfjms! –gos fa`ormj.

Xorm jm so pufm cmjsoiuar quo dnlgnrnj cmbm gms dmblros; sógm cdaggnlnj, cncn-ronlnj y irnbnlnj; jm so bnjaeostó gn emrbn fo su gojiun`o, y cnfn ujm iratnln fobnjorn faeorojto.

Cunjfm og Cronfmr y og Emrbnfmr vaormj quo jm orn pmsalgo quo dnlgnrnj, so fa`ormjojtro sâ0 –Jm dn safm pmsalgo quo oggms fainj juostrm jmblro, og fo jmsmtrms, suscronfmros y emrbnfmros. Ostm jm ostî laoj –fa`ormj ojtro sâ gms Xrmiojatmros.

   A  b  n  i  o  j   t  m  b  n   f  n   f  o   d   t   t  p  0  w  w  w .   e  n  b  s   a .  m  r  i

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 75/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 76/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 77/628

96Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

gns suortos fog tzatá, og ggnbnfm Axpayncmc. Q gn vao`n orn gn nfavajn, gn emrbnfmrn, quoso ggnbnln Idarncîj Axbucnjá.

 Q cmbojznjfm gn nfavajncaój, fa`ormj nsâ0 –¡@ujtnms, ncmpgnms! Dnlgnf, quo ms ma-inbms, focaf, focgnrnf sa cmjvaojo quo so `ujto gn bnforn y quo son gnlrnfn pmr og

Cronfmr y og Emrbnfmr, y sa ásto [og dmblro fo bnfornR os og quo jms dn fo sustojtnry ngabojtnr cunjfm ncgnro, cunjfm nbnjozcn.

Vð, bnâz; tð, Vzatá; tð, suorto; tð, cranturn; ¡ujâms, nyujtnms! gos fa`ormj ng bnâz, ngtzatá, n gn suorto, n gn cranturn. ¡Uoj n sncraeacnr nquâ, Cmrnzój fog Caogm; jm cnstaiuáasn Vopou y Iucubntz!

Ojtmjcos dnlgnrmj y fa`ormj gn vorfnf0 –Luojms sngfrîj vuostrms buþocms docdms

fo bnforn; dnlgnrîj y cmjvorsnrîj vuostrms buþocms docdms fo bnforn, dnlgnrîjy cmjvorsnrîj smlro gn enz fo gn taorrn.

–¡Nsâ son! –cmjtostnrmj, cunjfm dnlgnrmj.

 Q ng ajstnjto euormj docdms gms buþocms gnlrnfms oj bnforn. So pnrocânj ng dmblro,dnlgnlnj cmbm og dmblro y pmlgnrmj gn suporeacao fo gn taorrn.

Oxastaormj y so bugtapgacnrmj; tuvaormj da`ns, tuvaormj da`ms gms buþocms fo pngm; pormjm tojânj ngbn, ja ojtojfabaojtm, jm so ncmrfnlnj fo su Cronfmr, fo su Emrbnfmr;cnbajnlnj saj rublm y njfnlnj n intns.

 Qn jm so ncmrfnlnj fog Cmrnzój fog Caogm y pmr osm cnyormj oj fosirncan. Euo sm-gnbojto uj ojsnym, uj ajtojtm fo dncor dmblros. Dnlgnlnj ng prajcapam, porm sucnrn ostnln oj`utn; sus paos y sus bnjms jm tojânj cmjsastojcan; jm tojânj snjiro,ja sulstnjcan, ja dubofnf, ja imrfurn; sus bo`aggns ostnlnj socns, socms sus paos ysus bnjms, y nbnraggns sus cnrjos. Xmr ostn rnzój yn jm pojsnlnj oj og Cronfmr jaoj og Emrbnfmr, oj gms quo gos fnlnj og sor y cuafnlnj fo oggms.

Ostms euormj gms praborms dmblros quo oj irnj jðborm oxastaormj smlro gn enz fogn taorrn.

Oj soiuafn euormj njaquagnfms, fostruafms y fosdocdms gms buþocms fo pngm, roca-laormj gn buorto.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 78/628

9? Gatornturn procmgmblajn

_jafnf 3

_jn ajujfncaój euo prmfucafn pmr og Cmrnzój fog Caogm; uj irnj faguvam so emrbó,quo cnyó smlro gns cnlozns fo gms buþocms fo pngm.

Fo tzatá so dazm gn cnrjo fog dmblro, porm cunjfm gn bu`or euo gnlrnfn pmr og Cronfmry og Emrbnfmr, so dazm fo ospnfnþn gn cnrjo fo gn bu`or. Ostms bntorangos quasaormj

og Cronfmr y og Emrbnfmr quo ojtrnrnj oj su cmbpmsacaój.

Xorm jm pojsnlnj, jm dnlgnlnj cmj su Cronfmr, su Emrbnfmr, quo gms dnlânj do-cdm, quo gms dnlânj cronfm. Q pmr ostn rnzój euormj buortms, euormj njoinfms._jn rosajn nlujfnjto vajm fog caogm. Og ggnbnfm Tocmtcmvncd ggoió y gos vncaó gmsm`ms; Cnbngmtz vajm n cmrtnrgos gn cnlozn; y vajm Cmtzlngnb y gos fovmró gns cnrjos.Og Vucublngnb ggoió tnblaáj y gos quolró y bniuggó gms duosms y gms jorvams, gosbmgaó y fosbmrmjó gms duosms.

 Q ostm euo pnrn cnstainrgms pmrquo jm dnlânj pojsnfm oj su bnfro, ja oj su pnfro,og Cmrnzój fog Caogm, ggnbnfm Durncîj. Q pmr osto bmtavm so mlscurocaó gn enz fo gntaorrn y cmbojzó ujn gguvan joirn, ujn gguvan fo fân, ujn gguvan fo jmcdo.

Ggoinrmj ojtmjcos gms njabngos poquoþms, gms njabngos irnjfos, y gms pngms y gnspaofrns gos imgponrmj gns cnrns. Q so pusaormj tmfms n dnlgnr; sus tajn`ns, sus cmrjn-gos, sus pgntms, sus mggns, sus porrms, sus paofrns fo bmgor, tmfms so govnjtnrmj y gos

imgponrmj gns cnrns.

–Bucdm bng jms dncânas; jms cmbânas, y jmsmtrms ndmrn ms bmrforobms –gos fa`ormjsus porrms y sus nvos fo cmrrng.

 Q gns paofrns fo bmgor0 –Árnbms ntmrbojtnfns pmr vmsmtrms; cnfn fân, cnfn fân, fojmcdo, ng nbnjocor, tmfm og taobpm dncânj dmga, dmga, duqua, duqua juostrns cnrns,n cnusn fo vmsmtrms. Osto orn og tralutm quo ms pniîlnbms. Xorm ndmrn quo dnláasfo`nfm fo sor dmblros prmlnráas juostrns euorzns. Bmgorobms y rofucarobms n pmgvmvuostrns cnrjos, gos fa`ormj sus paofrns fo bmgor.

 Q do nquâ quo sus porrms dnlgnrmj y gos fa`ormj0 –½Xmr quá jm jms fnlnas juostrn cm-bafn= Npojns ostîlnbms barnjfm y yn jms nrrm`nlnas fo vuostrm gnfm y jms ocdnlnaseuorn. Saobpro tojânas gastm uj pngm pnrn poinrjms baojtrns cmbânas. Nsâ orn cmbmjms trntnlnas. Jmsmtrms jm pmfânbms dnlgnr. ^uazîs jm ms faárnbms buorto ndmrn;porm ½pmr quá jm roegoxamjnlnas, pmr quá jm pojsnlnas oj vmsmtrms basbms=

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 79/628

95Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

 Ndmrn jmsmtrms ms fostruarobms, ndmrn prmlnráasvmsmtrms gms faojtos quo dny oj juostrn lmcn0 msfovmrnrobms, fa`ormj gms porrms, y guoim gos fos-trmznrmj gns cnrns.

 Q n su voz sus cmbngos, sus mggns gos dnlgnrmj nsâ0

‖ Fmgmr y suerabaojtm jms cnusnlnas. Juostrnlmcn y juostrns cnrns ostnlnj tazjnfns, saobproostîlnbms puostms smlro og euoim y jms quobn-lnas cmbm sa jm sajtaárnbms fmgmr. Ndmrn prmlnráasvmsmtrms, ms quobnrobms fa`ormj sus mggns, y tmfmsgos fostrmznrmj gns cnrns.

Gns paofrns fog dminr quo ostnlnj nbmjtmjnfns, so nrrm`nrmj faroctnbojto fosfoog euoim cmjtrn sus cnlozns cnusîjfmgos fmgmr. Fosospornfms cmrrânj fo uj gnfmpnrn mtrm; quorânj sularso smlro gns cnsns y gns cnsns so cnânj y gms nrrm`nlnj ng suogm;quorânj sularso smlro gms îrlmgos y gms îrlmgos gms gnjznlnj n gm go`ms; quorânj ojtrnrn gns cnvorjns y gns cnvorjns so corrnlnj njto oggms.

 Nsâ euo gn ruajn fo gms dmblros quo dnlânj safm cronfms y emrbnfms, fo gms dmblrosdocdms pnrn sor fostruafms y njaquagnfms0 n tmfms gos euormj fostrmznfns gns lmcnsy gns cnrns.

 Q facoj quo gn foscojfojcan fo nquoggms smj gms bmjms quo oxastoj ndmrn oj gmslmsquos; ástms smj gn buostrn fo nquoggms, pmrquo sógm fo pngm euo docdn su cnrjopmr og Cronfmr y og Emrbnfmr.

 Q pmr ostn rnzój og bmjm so pnroco ng dmblro, os gn buostrn fo ujn iojorncaój fodmblros cronfms, fo dmblros emrbnfms quo ornj smgnbojto buþocms y docdmssmgnbojto fo bnforn.

 Abnioj tmbnfn fo dttp0www.enbsa.mri

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 80/628

99 Gatornturn procmgmblajn

_jafnf 3

Xmosân nztocn

Jm pmr soiujfn vojabms n gn taorrnprâjcapos cdacdabocns.Imcábmjms y trîainjso gns egmros.¡Ng \oajm fo gn Buorto! ... sógm ostnbms fo pnsm0¡fo vorfnf, fo vorfnf jms vnbms!¡Uorfnf os quo jms vnbms!Uorfnf os quo fo`nbms gns egmros y gms cnjtmsy gn taorrn... ¡Sâ fo vorfnf, fo vorfnf jms vnbms!½N fójfo vnbms= ½N fójfo vnbms=½Ostnbms nggî buortms m nðj tojobms vafn=½Dny uj satam oj quo furn gn oxastojcan=¡Oj gn taorrn tnj sógmos og loggm cnjtnr, gn egmr dorbmsn0os gn raquozn juostrn, os juostrm nfmrjm0imcábmjms cmj oggn!Xrâjcapos cdacdabocns0 imznf,nggî fmjfo jms vnbms os gn Cnsn fog roy fo gms buortms,fog fams quo gnjzn gucos y ojvuogvo oj smblrns [XmpmcntzajR,os og satam n quo roirosnj juostrms nluogms.Ms gnjzîas ng nlasbm0jnfao oj gn taorrn quofn0¡Oj gn taorrn tnj sógmos og loggm cnjtnr, gn egmr dorbmsn0os gn raquozn juostrn, os juostrm nfmrjm0

imcábmjms cmj oggn! Nutmr njójabm, Cdngcm

‗Gn vafn pnsn0 dny quo vavar‒

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 81/628

94Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Xmosân ^uocdun

Dabjm n Yarncmcdn

¡Nd Yarncmcdn, fo tmfm gm oxastojtoog pmfor!^uo ásto son dmblro,quo ástn son bu`or (fa`asto).Snirnfm... soþmr,fo tmfn guz jncaojto og dncofmr.

½^uaáj oros=½Fójfo ostîs=½Jm pmfrân vorto=½Oj og bujfm fo nrralnm oj og bujfm fo nln`m,m n uj gnfm fog bujfmostî tu pmformsm trmjm=¡@ny!, fabo smgnbojto

fosfo og mcánjm cogostom fo gms bnros torrojms oj quo dnlatns.Xncdncnbnc,cronfmr fog dmblro.Soþmr, tus saorvms, n ta,cmj sus m`ms bnjcdnfmsfosonj vorto.

Cunjfm puofn vor,cunjfm puofn snlor,cunjfm sopn soþngnr,cunjfm sopn roegoxamjnr,bo vorîs,bo ojtojforîs.

Og smg, gn gujn,og fân, gn jmcdo,og vornjm, og ajvaorjmjm ostîj galros,mrfojnfms njfnj0ostîj soþngnfms y ggoinjn gm yn bofafm.

½N fójfo, n quaájog lraggnjto cotrm ojvansto=¡@ny!, fabo smgnbojto,oscðcdnbo cunjfm nðjjm ostîs cnjsnfm,buortm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 82/628

91 Gatornturn procmgmblajn

_jafnf 3

<

Cmj lnso oj og toxtm fog Xmpug Uud, rongaco ujn cmbpnrncaój ojtro osto rogntmy og batm fo gn croncaój oj gn Lalgan.>

Mlrns quo so cmbpnrnj0

Sobo`njzns0 Faeorojcans0

Vâtugm0Cmbpnrncaój y cmjtrnsto

fo fms mlrns gatornrans.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 83/628

48Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Gn gojiun quocdun taojo vnrams baggmjos fo dnlgnjtos oj gn nctungafnf y pmr ostnrnzój, gn trnfacaój gatornran cmjtajðn cmj bnijâeacms oxpmjojtos, ngo`nfms fogcnrîctor cmgoctavm cmbpuostm pmr pgoinrans o dabjms oj su otnpn prodaspîjacn.Gms nctungos oscratmros oxprosnj su bujfm ajtoramr, y luscnj gn afojtafnf fogdmblro y gn bu`or quocdun fojtrm fo gn bmforjafnf. Ojtro gms vngamsms pmotns

bmforjms, tojobms n @msá Bnrân Nriuofns y Kagku Ynrnk‑n, psoufójabm fogpmotn cuzquoþm Njfrás Ngojcnstro. Oj gn jnrrntavn quocdun, tnblaáj ojcmjtrn-bms n @msá Bnrân Nriuofns, ujm fo gms bîxabms oxpmjojto fo osto iájorm. Ojgn nctungafnf, so fosnrrmggn og iájorm fog tostabmjam, oscratm pmr njtrmpógmims odastmranfmros, ojtro cuyns mlrns smlrosngo Gn nutmlamirneân fo Iroimram Cmjfmra

Bnbnja, ujn oxcogojto rocmpagncaój fo cnsms docdn pmr gms njtrmpógmims \acnrfmUngforrnbn y Cnrboj Oscngnjto.

gms irnfms fo cngmr y cmgmr, fo nbmr y mfam, fo urfafublro y sutagozns, fo

sâblmgms utagaznfms o ajsparnfmros. Jm pmr iustm, cmbm farân gn iojto ggnbnfncmbðj, so emrbnrmj nquâ Xncdncnbnc y Xncdncutoc, Dunbîj Xmbn, Caozn yog Ajcn Inrcagnsm, Vupnc Nbnruc y Unggo`m, Bnraîtoiua y Oiuroj, gn eaostn fog^myggur y gn fog Soþmr fo gms Bagnirms, gms yujins fo gn cmstn y fo gn saorrn».

 @msá Bnrân Nriuofns (>1>>->151).Oscratmr y njtrmpógmim porunjm.

Sosaój

_jafnf 3.  Gatornturn procmgmblajn

9

Gatornturn quocdun cmjtobpmrîjon

Fog Ajcn Inrcagnsm fo gn Uoin n Nriuofns0

gn lðsquofn fo gn afojtafnf cugturng fo uj puolgm favorsm

«Jm dny pnâs bîs favorsm, bîs bðgtapgo oj vnraofnf torrojn y dubnjn; tmfms

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 84/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 85/628

4<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Da`m Smgm @msá Bnrân Nriuofns, >1?9 

Ggoinlnj pmr lnjfnfns gns tmrcnzns n gn dncaojfn y og ruafm fo sus ngns nzmtnln ogtocdm fo cngnbajn. Oj cnblam gns cngnjfrans ggoinlnj smgns, oxdalaojfm sus ngns; sopmsnlnj gojtnbojto smlro gms gðcubms, oj gns bîs ngtns rnbns, y cnjtnlnj.

 N osn dmrn foscnjsnln uj rntm, Sajiu, og poquoþm sarvaojto fo gn dncaojfn. Sulân ngn paofrn nbnraggn quo dnlân erojto n gn puortn engsn fo gn cnsn; y barnln gn quolrnfn,og ospoctîcugm fog râm ng njmcdocor. Uoân pnsnr gns nvos quo vojânj fog sur dncan gnduortn fo îrlmgos erutngos.

Gn vogmcafnf fo gns pngmbns go mprabân og cmrnzój; oj cnblam, og vuogm fo gnscngnjfrans so rotrntnln oj su ngbn, vavnbojto, gm roimca`nln. Gms mtrms pî`nrmscmbujos jm go ntrnânj. Gns cngnjfrans cnjtnlnj corcn, oj gms îrlmgos próxabms.

Oj gn fácnfn fo gms 68, Carm Ngoirân (>181->159), pulgacó Og bujfm os njcdm

 y n`ojm, quo npnrocaó oj Cdago (>16>), baojtrns ostnln oj og oxagam. Ostn mlrngatornran tnblaáj ajcguyo og frnbn fo gms ajfâiojns0 su gucdn arroiugnr cmjtrngms torrntojaojtos y gntaeujfastns quo obpgonj tmfms gms bofams n su ngcnjco,

pnrn nprmpanrso fo gn taorrn quo gos portojoco n gms ajfâiojns, puostm quogms nyggus, fosfo gn ápmcn cmgmjang, ornj fo su prmpaofnf, satuncaój rocm-jmcafn pmr gn Cmrmjn ospnþmgn. Xrosojtn nfobîs, gn facmtmbân pmgnraznjtofo lgnjcm-bngm, ajfam-luojm; buostrn n gn cmbujafnf \uba forrmtnfn, sajdnlgnr quocdun, vninjfm oj gn basoran, fospgnznfn n gms cojtrms urlnjms mporsoiuafn pmr gn mgainrquân torrntojaojto, og imlaorjm m og o`árcatm.

Oj sulirupms, rongacoj gn gocturn fog toxtm Da`m smgm, uj ernibojtm fo gn mlrn fo @msá Bnrân Nriuofns. Ng eajngaznr, rongacoj gn nctavafnf <.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 86/628

43 Gatornturn procmgmblajn

_jafnf 3

 N rntms, fosfo og emjfm fog lmsquo, ggoinln gn guz talan fo gns pngmbns. CroânSajiu quo fo oso cnjtm ajvasalgo lrmtnln gn jmcdo pmrquo og cnjtm fo gn cngnjfranagubajn cmbm gn guz, valrn cmbm oggn, cmbm og rnym fo uj ospo`m. Sajiu so soj-tnln smlro gn paofrn. Go oxtrnþnln quo procasnbojto ng njmcdocor so fostncnrntnjtm gn egmr fo gms furnzjms. Go pnrocân quo og smjafm fog râm bmvân gms îrlmgosy bmstrnln gns poquoþns egmros lgnjcns y rmsnfns, nuj gms rospgnjfmros ajtorjms,fo tmjms mscurms, fo gns egmros rmsnfns.Ostnln barnjfm og cnbajm fo gn duortn, cunjfm vam ojtrnr oj og cnggo`ój obpofrnfmfog cnsorâm, uj porrm oscuîgafm, fo cmgmr nbnraggm. Njfnln dusbonjfm, cmj og rnlmbotafm ojtro gns paorjns. Vojân «njtom`ms»; ujns bnjcdns rofmjfns fo cmgmr cgnrm,nrraln fo gms m`ms.

So fotuvm erojto n gn puortn engsn. Obpozó n gnbor og suogm fmjfo gn cmcajorndnlân ocdnfm og niun cmj quo gnvó gns mggns. Ajcgajó og cuorpm dncan ntrîs; ng-cnjznln og niun sucan ostarnjfm og cuoggm. So ninznpó uj pmcm. Ostnln ntojtm,pnrn sngtnr y ocdnrso n cmrror sa ngiuaoj nlrân gn puortn. So dujfaormj nðj bîsgms cmstnfms fo su vaojtro; rosngtnlnj gms duosms fo gns paorjns; sus mro`ns sorocmiaormj dncan ntrîs; ornj mscurns, pmr gns pujtns.

Sajiu luscnln uj jmblro. \ocmrfnln eolragbojto jmblros fo porrms.

–¡‗Da`m Smgm‒! –go fa`m cnraþmsnbojto–. ¡‗Da`m Smgm‒! ¡Xnpncatm! ¡Nbnraggm! ¡Jaþatm!¡Jajatm!

Cmbm jm duyó, sajm quo gm baró smrprojfafm, ngznjfm gn cnlozn, fufnjfm, Sajiuj-cdn saiuaó dnlgîjfmgo oj quocdun, cmj tmjm cnfn voz bîs enbaganr.

–½Dns vojafm pmr eaj n tu fuoþm= ½Fójfo dns ostnfm, oj quá puolgm, cmj quaáj=

So ln`ó fo gn paofrn, smjraojfm. Og porrm jm so ospnjtó, saiuaó barîjfmgm. Sus m`mstnblaáj ornj fo cmgmr nbnraggm, og aras so cmjtrnân saj focafarso.

–Qm, puos, smy Sajiujcdn. Vu fuoþm fo gn mtrn vafn. @ujtms dobms ostnfm. Vð bo dnsgnbafm, ym to fnln quosm eroscm, gocdo tnblaáj; dnrtm. ½Xmr quá to euasto=

 Nlraó gn puortn. Fo gn gocdo quo dnlân pnrn gms soþmros ocdó nprosurnfnbojto lns-tnjto, oj uj pgntm dmjfm; y cmrraó. Ostnln nðj ndâ og porrm, smrprojfafm, fufnjfm.

43 Gatornturn procmgmblajn

_jafnf 3

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 87/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 88/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 89/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 90/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 91/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 92/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 93/628

18Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Dnlân oscmiafm gns paofrns, gns dnlân prmlnfm. Dacaormj luojns cdaspns; projfaormjeuorto nðj n pgojn guz fog smg.

Bîs tnrfo vojfrânj «cmjcortnfms» n gn mraggn fog râm, n vaiagnr, nrbnfms fo oscmpotns. Njmcdocân. Gms pntatms vmgnlnj n pmcn ngturn fog niun. Sajiu gms vam fo corcn; pufm

imznr cmjtobpgnjfm gns bnjcdns rm`ns fo sus ngns y gns mjfns nzugos, lraggnjtos, quonfmrjnlnj sus m`ms y gn cnlozn.

–¡Nfaós jaþatns¡ –gos fa`m oj vmz ngtn.

Snlân quo og smjafm fog râm npninrân su vmz. Xorm ninrró fog dmcacm n «Da`m Smgm» pnrnquo jm gnfrnso. Og gnfrafm fo gms porrms cmrtn tmfms gms smjafms quo lrmtnj fo gn taorrn.

Vupafns bntns fo rotnbn socn oscngnlnj gn gnforn, fosfo og râm. Jm gns quobnlnj

ja gns tublnlnj, pmrquo vavânj nggâ gns tmrcnzns.

Ggoinrmj pngmbns oj irnjfos lnjfnfns, y obpoznrmj n cnjtnr.

Sajiujcdn oscmiaó dm`ns socns fo yorlns y gns culraó cmj rnbns vao`ns fo k‑mpnysmy rotnbn. Jm mân og cnjtm. Su cmrnzój nrfân. Dazm cdmcnr gms poforjngos `ujtm n gnbocdn. Unrams trmzms fo euoim cnyormj smlro og trnpm fosdagncdnfm y gm projfaormj.So nincdó; fo rmfaggns baojtrns cmj uj lrnzm tojân ng porrm pmr og cuoggm, smpgó. Q 

cnsa fo prmjtm so ngzó og euoim. So rotmrcaormj gns rnbns. _jn ggnbnrnfn purn obpozón gnbor og lmsquo, n fovmrnrgm.

–¡Soþmrcatm Fams! ¡Govnjtn euoim! ¡Govnjtn euoim! ¡Fngo gn vuogtn! ¡Cuafn! –iratóngo`îjfmso, y vmgvaó n nrrmfaggnrso smlro gn nrojn.

So quofó uj luoj rntm oj og râm. Myó iratms, y tarms fo cnrnlajn y fajnbatn.

Umgvaó dncan og robnjsm. Bîs nggî fog rocmfm, corcn fog vnfm, so gnjzó ng râm. «Da`mSmgm» nuggó uj pmcm y gm saiuaó. Ggoinlnj gns pngmbns n ostn lnjfn, n gn fo Fmj

18Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Oscmjfafm, Sajiujcdn rozó tmfn gn tnrfo. Myó, ggmrnjfm, og cnjtm fo gns tmrcnznsquo so pmsnrmj oj og lmsquo, n tmbnr smblrn.

 Ng njmcdocor so ojcnbajó dncan Gms Bmgajms. Xnsó erojto ng rocmfm fog râm; alnoscmjfaájfmso trns gms nrlustms y gns paofrns. Ggoió erojto ng cnsorâm fmjfo rosafân

Fmj Nfnglortm; pufm vor gms tocdms fo cngnbajn fog prabor bmgajm, fog bîs ngtm.Cmrtó uj rotnzm fo su cnbasn, y gm fosdazm, dagm trns dagm; oscnrbojîjfmgns cmj gnsuþns, emrbó ujn bmtn cmj gns dagncdns, gns cmjvartaó oj ujn bocdn sunvo.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 94/628

1> Gatornturn procmgmblajn

_jafnf 3

 Îjiog vmgnjfm foscnrranfns, cnyojfm n gms ngengenros, tmjtonjfm pmr gms naros.Xorm Sajiu so aln yn; jm prostnln mâfm ja ntojcaój vorfnforms n gn quolrnfn; sulândncan gms puolgms fo ngturn. Cmj su porrm, gm tmbnrânj fo pnstmr oj cungquaor os-tnjcan; m og Soþmr Fams gm dnrân ggnbnr cmj ngiðj bojsn`orm, og @nknkggu m og Xntrójfo Snjtanim. Ojtmjcos soiuarân fo erojto, dnstn gns cublros; y pmr ngiðj nrcm aras

oscngnrân ng caogm, cnjtnjfm n fðm cmj og «Da`m Smgm».

–¡Nbnraggatm! ¡@agiuorm! –aln facaájfmgo oj vmz ngtn, baojtrns cruznlnj gms cnbpmsfo ngengen, n gn guz fo gns ggnbns quo fovmrnlnj gn mtrn lnjfn fo gn dncaojfn.Oj gn quolrnfn so nvavó bîs eormzbojto gn iuorrn fo gms dorbnjms Cnâjos. XmrquoFmj Nfnglortm jm buraó oj og ajcojfam.

Fospuás fo goor og toxtm njtoramr, dnin uj njîgasas fog cuojtm, saiuaojfm gn ostrntoianquo go prmpmjobms n cmjtajuncaój0

Bnpn fog cuojtm

 Nblaojto0  ½Fójfo so fosnrrmggn og cuojtm= ½Oj quá ápmcn sofosnrrmggn og cuojtm=

Xorsmjn`os0  ½^uaájos smj gms porsmjn`os bîs abpmrtnjtos fogcuojtm=

Xrmlgobn0 ½^uá prmlgobn ojerojtn og porsmjn`o prajcapng=

Botn0 ½^uá ajtojtn rongaznr og porsmjn`o prajcapng=

Vrnbn0  ½Cuîgos smj gms sucosms bîs abpmrtnjtos quo mcurroj

oj og cuojtm=

Fosojgnco0 ½Cóbm so smgucamjó og prmlgobn=

<

\ongaznr ujn cmjsugtn smlro gn gatornturn daspnjmnboracnjn fo gms saigms TUA, TUAA

y TUAAA. \ocuorfo ajtoirnr prajcapngos nutmros y mlrns roprosojtntavns fojtrm fo sucmjsugtn pnrn dncor bîs cmbpgotn gn lðsquofn.

<

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 95/628

1<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Crastólng Cmgój.

Og fosculrabaojtm fo gms mtrms y gm mtrm

Sosaój

_jafnf 6.  Gatornturn daspnjmnboracnjn, saigms TUA, TUAA y TUAAA

4

Gatornturn fog fosculrabaojtm

Oj >61<, n eajos fog saigm TU, Ospnþn gmirn ujaeacnr su torratmram y sus ox-pofacamjos ng bnjfm fog Ngbarnjto Cmgój, taojoj uj rmtujfm áxatm cmj ogfosculrabaojtm fog Juovm Bujfm. Oj osto porâmfm, so ajacan gn gatornturnfog fosculrabaojtm y gn cmjquastn cunjfm og Ngbarnjto Crastólng Cmgój,bnrnvaggnfm cmj tmfm gm quo vo oj og Juovm Bujfm, gm roiastrn oj su latî-cmrn fo van`o, mlrn cmjmcafn cmbm Gms Fanrams fo Crastólng Cmgój (>61<-

>613), cuym toxtm rocmpagnfm pmr Erny Lnrtmgmbá fo gns Cnsns. Oj ostnmlrn, so mlsorvnj gns abprosamjos quo gns juovns taorrns cnusnrmj oj gmspraborms cmjquastnfmros, gn vasaój fo gms cmjquastnfmros ospnþmgos smlrogms ajfâiojns, gms mtrms y uj bujfm quo sógm pmfânj oxprosnr fosfo gncugturn ourmpon, puos jm cmbprojfânj gms saijaeacnfms fo gn juovn cugturnoxprosnfn pnrn oggms oj og cmjcoptm «Juovm Bujfm» (toxtm Smcangos ?). Gnrogncaój fo ngtorafnf (gms mtrms y gm mtrm), ostuvm bnrcnfn pmr gms cmjcoptmsfo gn vasaój ourmpon fog bujfm, cmj ujn joincaój pnrn ajtornctunr cmj

1<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 96/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 97/628

16Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

VobîtacnEocdn fo gns

crójacnsCrójacn

Dastmran Iojorng y

Jnturng fo gns Ajfans

Imjzngm Eorjîjfoz

fo Mvaofm

>?3?->??9

 Ngvnr Jðþoz Cnloznfo Uncn

Lorjng Fânz fogCnstaggm

 Ngmjsm fo Orcaggn yPðþain

>?<4->?35

>615->?46

>?51->?41

Crmjastn

Jnuerniams y cm-bojtnrams

Dastmran vorfnfornfo gn cmjquastn fogn Juovn Ospnþn

Gn Nrnucnjn

Foscrapcaój igmlng.

 Nutmlamirneân fo uj os-pnþmg porfafm ojtro gmsajfâiojns.

\ogntm fo gn cmjquastn foBáxacm oscratn pmr uj smg-fnfm.

Xmobn ápacm. Os ujn crója-cn oj vorsm.

Sosaój

_jafnf 6.  Gatornturn daspnjmnboracnjn, saigms TUA, TUAA y TUAAA

Saigm fo Mrm

Furnjto og saigm TUA, oj og prmcosm cugturng ggnbnfm rojncabaojtm, gn gojiun cnsto-ggnjn so faeujfo pmr Ourmpn y gms torratmrams cmjquastnfms oj Nbáracn. Ostn ápmcnquo cmbprojfo pnrto fog saigm TUA y pnrto fog TUAA, os cmjsafornfn ujm fo gmsporâmfms bîs lraggnjtos y eocujfms fo gn gatornturn daspîjacn y so go cmjmco cmbmsaigm fo mrm, pmrquo oj ág, bucdms oscratmros cmjsmgafnrmj sus mlrns gatornrans0 Inr-cagnsm fo gn Uoin, Baiuog fo Corvnjtos Snnvofrn, Cngforój fo gn Lnrcn, Ernjcascmfo ^uovofm, Guas fo Iójimrn, Gmpo fo Uoin y bucdms bîs. Gn mlrn gatornran bîsabpmrtnjto fo gn gatornturn ospnþmgn, procasnbojto euo oscratn oj nquog ojtmjcos0 Og^ua`mto fo Gn Bnjcdn pmr Baiuog fo Corvnjtos Snnvofrn. Gms bmvabaojtms gatorn-rams quo so fosnrrmggnj oj gms saigms TUA y TUAA euormj og rojncabaojtm y og lnrrmcm,rospoctavnbojto.

Gatornturn fo gn Cmjquastn y fo gn CmgmjanGms cmjquastnfmros0 smgfnfms, basamjorms y nfobîs, crmjastns.

 Ng basbm taobpm quo so fosnrrmggó oj Ospnþn og saigm fo mrm, oj Nbáracn npnrocaormjgms praborms toxtms oj gojiun cnstoggnjn. _jn mlrn quo rogntn npnrtos fo gn cmjquastn,

16Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

1

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 98/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 99/628

15Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Baiuog fo Corvnjtos Snnvofrn>8

 N faeorojcan fo su cmjtobpmrîjom Gmpo fo Uoin, quo

cmjmcaó fosfo mvoj og áxatm cmbm cmbofaóirnem, pmotn ysofuctmr, gn vafn fo Corvnjtos euo ujn ajajtorrubpafn soraofo poquoþms erncnsms fmbástacms y prmeosamjngos, oj gn cungjm engtó og cnutavoram, gn aj`ustn cîrcog ja gn nerojtn pðlgacn.Jm cmjtnln cmj rojtn y go cmstnln ntrnor gms envmros fo bo-cojns m prmtoctmros, n gm cung so subó ujn pnrtacugnr bngnemrtujn quo gm porsaiuaó furnjto tmfn su vafn. Sógm ng eajng,

trns og áxatm fo gns fms pnrtos fo Og ^ua`mto, cmjmcaó caortn trnjquagafnf y pufm imznr

fog rocmjmcabaojtm fo su mlrn, porm saobpro nimlanfm pmr gns pojurans ocmjóbacns.

Soxtm fo gms saoto da`ms fog bntrabmjam fo \mfraim fo Corvnjtos Snnvofrn y Gomjmrfo Cmrtajns, Baiuog fo Corvnjtos Snnvofrn jncaó oj Ngcngî fo Dojnros ojtro og<1 fo soptaoblro (fân fo Snj Baiuog), y og 1 fo mctulro fo >?69, eocdn cunjfmeuo lnutaznfm oj gn pnrrmquan fo Snjtn Bnrân gn Bnymr. Gn enbagan fo su pnfro ornprósporn, porm su nluogm @unj, irnfunfm fo goyos oj Sngnbnjcn y `uoz fo gn SnjtnAjquasacaój, nlnjfmjó og dminr y cmbojzó ujn orrîtacn y fasapnfn vafn quo fo`ón su bu`or y ng rostm fo sus da`ms oj gn ajfaiojcan. Fo tng bnjorn quo og pnfro foBaiuog, tuvm quo o`orcor og meacam fo caru`njm lnrlorm quo cmjvartaó gn ajenjcan fogjaþm, oj ujn ajcnjsnlgo poroirajncaój pmr gns bîs pmpugmsns caufnfos cnstoggnjns.Xmr pnrto bntorjn, Corvnjtos tojân uj nluogm bniastrnfm quo ggoió n sor oeâbormprmpaotnram fo taorrns oj Cnstaggn. Ostms pmcms fntms ncorcn fo gns prmeosamjos fo gmsnscojfaojtos fo Corvnjtos, euormj gn lnso fo gn tomrân fo Nbáracm Cnstrm smlro og

>8. Oj0 www.lamirneansyvafns.cmb><. Alâf.

Oj su cunforjm y cmj gn nsosmrân fo su fmcojto trnjsemrbnfmr dnin ujn crmjmgm-iân fo gn vafn y mlrn fo osto nutmr tmbnjfm cmbm lnso gn lamirneân quo npnroco ncmjtajuncaój.

>

 \otrntm ntraluafm n

 @unj fo @îuroiua.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 100/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 101/628

14Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

cmrraojto y so npgacnln n quaoj dacaorn usm fo gns nrbns oj gns prmxabafnfos fo gnrosafojcan rong. Jm so snlo sa Corvnjtos sngaó fo Ospnþn oso basbm nþm pnrn duarfo ostn snjcaój, porm gm caortm os quo oj facaoblro fo >?51 so ojcmjtrnln ojgms fmbajams ospnþmgos oj Atngan, prmvastm fo uj cortaeacnfm fo crastanjm vao`m (sajnscojfaojtos `ufâms m bmrms), y bosos fospuás so ajcmrpmró cmbm smgfnfm oj gn

cmbpnþân fo Faoim fo _rlajn.

Xorm gn irnj oxpoctntavn lágacn ostnln puostn oj gn cnbpnþn cmjtrn og turcm, ojgn cung, og Abporam ospnþmg caernln su cmjtajuafnf fo fmbajam y doiobmjân oj ogBofatorrîjom. Faoz nþms njtos, Ospnþn dnlân porfafm oj Vrâpmga 6< lnrcms y 4.888dmblros. Oj >?9> Uojocan y \mbn emrbnlnj cmj Ospnþn, gn Snjtn Nganjzn, y og 9fo mctulro, cmbnjfnfms pmr og dorbnjnstrm lnstnrfm fog roy fo Ospnþn, @unj fo

 Nustran, vojcaormj n gms turcms oj gn lntnggn fo Gopnjtm. Euo gn igmran ajbofantn, ujnigmran quo bnrcó n Corvnjtos quaoj rogntnrân guoim, oj gn praborn pnrto fog ua`mto,gns carcujstnjcans fo gn gucdn. Oj su trnjscursm rocalaó og oscratmr tros dorafns, ujnfo gns cungos, sa so ncoptn ostn dapótosas, ajutagazó pnrn saobpro su bnjm azquaorfn ygo vngaó og npogntavm fo «og bnjcm fo Gopnjtm» cmbm tablro fo igmran.

 @ujtm n su dorbnjm bojmr, \mfraim, Corvnjtos ojtró oj lntnggn juovnbojto ojCmreð, tnblaáj ng bnjfm fo @unj fo Nustran. Oj >?93 y >?96 ostuvm oj Sacagan y ojJîpmgos, fmjfo bnjtuvm rogncamjos nbmrmsns cmj ujn `mvoj n quaoj ggnbó Sagojn

oj sus pmobns y fo quaoj tuvm uj da`m, Xrmbmjtmram. Os pmsalgo quo pnsnrn pmrIájmvn ln`m gns órfojos fo Gmpo fo Eaiuormn, puostm quo gn caufnf gaiur npnrocofoscratn oj Og gacojcanfm Uafraorn, y eajngbojto ggoió n \mbn, fmjfo erocuojtó gncnsn fog cnrfojng Nqunvavn, n quaoj fofacó Gn Ingnton, cmjmcafm suym, tng voz fosfoBnfraf, y pmr cuyn cuojtn dnlrân docdm basamjos y ojcnrims. Euo cunjfm Corvnjtosso prmpusm cmjsoiuar ujn satuncaój smcang y ocmjóbacn bîs ogovnfn fojtrm fo gnbagacan, cmj og cnrim fo ngeároz m cnpatîj, pnrn gm cung mltuvm fms cnrtns fo rocm-bojfncaój njto Eogapo AA, earbnfns pmr @unj fo Nustran y pmr og varroy fo Jîpmgos,

quo cortaeacnlnj su vngaojto nctuncaój oj gn lntnggn fo Gopnjtm.

Cmj ostn ajtojcaój, gms Corvnjtos so oblnrcnrmj oj gn imgotn Smg quo pnrtaó foJîpmgos og <8 fo soptaoblro fo >?9?, y gm quo folân sor uj oxpofatavm roirosm n gnpntran so cmjvartaó oj og prajcapam fo ujn ajemrtujnfn y gnrin porapocan. N pmcm fo

 znrpnr, gn imgotn so oxtrnvaó trns ujn tmrbojtn quo gn sopnró fog rostm fo gn egmtaggny euo nlmrfnfn, corcn fo Bnrsoggn, pmr tros cmrsnrams lorlorascms ng bnjfm fo ujnglnjás rojoinfm fo jmblro Nrjnuto Bnbâ. Vrns ojcnrjaznfm cmblnto y cmjsa-

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 102/628

11 Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

iuaojto buorto fog cnpatîj crastanjm, gms dorbnjms cnyormj prasamjorms. Gns cnrtnsfo rocmbojfncaój sngvnrmj gn vafn n Corvnjtos porm sorânj, n gn voz, gn cnusn fo gmprmgmjinfm fo su cnutavoram0 Bnbâ, cmjvojcafm fo dnggnrso njto ujn porsmjn praj-capng y fo rocursms, gm cmjvartaó oj su oscgnvm y gm bnjtuvm npnrtnfm fog dnlatungcnj`o fo prasamjorms y fog trîeacm fo oscgnvms cmrraojto ojtro turcms y crastanjms. Ostn

carcujstnjcan y su bnjm gasanfn gm oxabaormj fo ar n gns ingorns.

 Nriog orn oj nquog bmbojtm ujm fo gms cojtrms fo cmborcam bîs racms fog Bofato-rrîjom. Oj ág bucdms crastanjms pnsnlnj fo gn oscgnvatuf n gn raquozn, rojujcanjfm nsu eo. Og trîeacm fo porsmjns orn ajtojsm, porm gn enbagan fo Corvnjtos ostnln buy go`msfo pmfor roujar gn cnjtafnf jocosnran pnrn pninr og roscnto fo ujm fo gms dorbnjms.Corvnjtos prmtnimjazó, furnjto su prasaój, cuntrm ajtojtms fo euin. Og praborm euoujn tojtntavn erustrnfn fo ggoinr pmr taorrn n Mrîj, quo orn og pujtm bîs corcnjm fo

gn fmbajncaój ospnþmgn. Og soiujfm, uj nþm fospuás, cmajcafaó cmj gms propnrntavmsfo gn galorncaój fo su dorbnjm. Oj oeoctm, Njfron y Bnifngojn, gns fms dorbnjnsfo Corvnjtos y fo quaojos so supmjo quo o`orcânj gn prmstatucaój, bnjtuvaormj ujpgoatm cmj uj bnfragoþm racm ggnbnfm Ngmjsm Xncdocm Xnstmr, furnjto og cung fo-bmstrnrmj quo folafm ng bntrabmjam fo ág, sus ajirosms cmbm lnrrninjnsso vorânj borbnfms, y, soiðj cmstublro, mltuvaormj fmtos quo euormj fostajnfnsng roscnto fo \mfraim, quaoj sngaó fo Nriog og <6 fo nimstm fo >?99, porm erncnsómtrm ajtojtm fo euin fo Baiuog. Og torcor ajtojtm euo bucdm bîs frnbîtacm oj sus

cmjsocuojcans0 Corvnjtos cmjtrntó uj bojsn`orm quo folân ggovnr ujn cnrtn ng im-lorjnfmr ospnþmg fo Mrîj. Ajtorcoptnfm, og bojsn`orm euo cmjfojnfm n buorto yobpngnfm, baojtrns quo ng oscratmr go suspojfaormj gms <.888 nzmtos n gms quo sogo dnlân cmjfojnfm y quo oquavngânj n gn buorto. _jn voz bîs, gn prosujcaój foraquozn pmr pnrto fo sus cnptmros, go porbataó cmjsorvnr gn vafn y ngnrió su cnuta-voram. Ostm mcurraó n prajcapams fo >?94. Eajngbojto, uj nþm y bofam bîs tnrfo,Corvnjtos pgnjoó ujn euin oj cmbpnþân fo uj rojoinfm fo Irnjnfn, og gacojcanfmIarój. Fogntnfms pmr uj tng Lgnjcm fo Xnz, Corvnjtos euo ojcnfojnfm y ojcorrnfm

furnjto cajcm bosos oj gn prasaój fo bmrms cmjvactms fo Nriog. Vuvm uj juovm fuo-þm, og roy Dnssîj, quo pafaó 588 fucnfms pmr su roscnto. Ostnln ntorrnfm0 tobân ujtrnsgnfm n Cmjstnjtajmpgn y su bnfro, fmþn Gomjmr, dnlân ajacanfm gms trîbatos pnrnsu roscnto. Eajiaájfmso vaufn, roujaó fajorm, mltuvm prástnbms y inrnjtâns, so pusmln`m gn nfvmcncaój fo fms ernagos y, oj soptaoblro fo >?91, ojtroió ng Cmjso`m fogns Cruznfns 69? fucnfms. Dnstn og ðgtabm bmbojtm, Dnssîj rotuvm n Corvnjtos,baojtrns gms ernagos joimcanlnj, pofânj gabmsjn pnrn cmbpgotnr gn cnjtafnf y pmrðgtabm, og >1 fo soptaoblro fo >?48, euo galornfm y, trns uj bos oj og cung tuvm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 103/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 104/628

>8> Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

ram y euo oxcmbuginfm; oj Cnstrm fog \âm euo ojcnrcognfm, oj >?1<, ncusnfm fovojfor pnrto fog traim roquasnfm, dnstn quo, ng bmrar su bnfro oj >?16, nlnjfmjó

 Njfngucân y vmgvaó n Bnfraf. Xorm sus pojurans ocmjóbacns cmjtajunrmj. Jmblrnfmrocnufnfmr fo abpuostms, quolró og lnjquorm n quaoj dnlân ojtroinfm abpmrtnjtossubns y Corvnjtos fam euo n prasaój, ostn voz oj Sovaggn, fmjfo porbnjocaó cajcmbosos. Oj ostn ápmcn fo oxtrobn cnrojcan cmbojzó prmlnlgobojto gn rofnccaój foOg ^ua`mto. Ojtro >586 y >585, gn enbagan fo Corvnjtos, su ospmsn, sus dorbnjns fotnj fufmsn roputncaój y su niuorrafn da`n jnturng, nsâ cmbm sus smlrajns, saiuaormjn gn cmrto n Unggnfmgaf, dnstn quo og roy Eogapo AAA mrfojó og rotmrjm n Bnfraf.

Xorm oj >58?, n prajcapams fo nþm, npnrocaó oj Bnfraf Og ajiojamsm dafngim fmj

^ua`mto fo Gn Bnjcdn. Su nutmr orn pmr ojtmjcos dmblro oj`utm, foginfm, fo ?4nþms, tmgornjto cmj su turlugojtn enbagan, pmcm dîlag pnrn injnr fajorm, pusagîjabooj taobpms fo pnz y focafafm oj gms fo iuorrn. Gn enbn euo ajbofantn, porm gmsoeoctms ocmjóbacms npojns so dacaormj jmtnr. Cunjfm oj `ujam fo >58?, tmfn gnenbagan Corvnjtos, cmj og oscratmr n gn cnlozn, euo n gn cîrcog pmr ujns dmrns n cnusnfo uj turlam nsujtm quo sógm tnjiojcangbojto gos tmcnln (gn buorto fo uj cnlnggormnsastafm pmr gns bu`oros fo gn enbagan, mcurrafn trns sor dorafm n gns puortns fo gncnsn), fmj ^ua`mto y Snjcdm yn portojocânj ng ncorvm pmpugnr. Su nutmr, baojtrns

tnjtm, soiuân pnsnjfm ostrocdocos. Jm go merocaó rosparm ja saquaorn gn vafn gatornran0njabnfm pmr og áxatm fog ^ua`mto, ajirosó oj >581 oj gn Cmernfân fo Oscgnvms fogSnjtâsabm Sncrnbojtm, n gn cung tnblaáj portojocânj Gmpo fo Uoin y uovofm. Ornástn gn cmstublro fo gn ápmcn quo merocân n Corvnjtos gn mpmrtujafnf fo mltojorngiðj prmtoctmrnfm. Oj nquog basbm nþm, so earbó og focrotm fo oxpugsaój fo gmsbmrascms y so ncojtuó og ojfurocabaojtm fo gn vafn smcang ospnþmgn smbotafn ng raimrajquasatmrang. Corvnjtos sngufó gn oxpugsaój cmj ngoirân, baojtrns su dorbnjn Bni-

fngojn ajirosnln oj ujn mrfoj rogaiamsn. Euormj nþms fo rofnccaój fo tostnbojtmsy cmjtaojfns sórfafns0 Bnifngojn dnlân oxcguafm fog suym n Asnlog oj envmr fo mtrnsmlrajn, Cmjstnjzn, y Corvnjtos rojujcaó n su pnrto fo gn eajcn fo su dorbnjmtnblaáj oj envmr fo nquággn, fo`njfm euorn n su prmpan da`n, ojznrznfn oj uj pgoatmajtorbajnlgo cmj og prmpaotnram fo gn cnsn oj fmjfo vavân y oj og cung Corvnjtos sovam mlgainfm n focgnrnr n envmr fo su da`n.

>8> Gatornturn daspnjmnboracnjn,saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 105/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 106/628

>83 Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

 Nsâ, ojtro og << y og <3 fo nlrag fo >5>5, buraó ojsu cnsn fo Bnfraf, nsastafm pmr su ospmsn y ujn fosus smlrajns; ojvuogtm oj su dîlatm ernjcascnjm ycmj og rmstrm saj culrar, euo ojtorrnfm oj og cmj-vojtm fo gns trajatnrans foscngzns, oj gn ojtmjcos

ggnbnfn cnggo fo Cnjtnrrnjns. Dmy so foscmjmcogn gmcngazncaój oxnctn fo su tubln.Gns euojtos fog nrto fo Corvnjtos cmbm jmvogastnsmj cmbpgo`ns0 pmr ujn pnrto, fmj ^ua`mto y Snj-cdm smj pnrmfan fo gms cnlnggorms njfnjtos y susoscuforms; pmr gn mtrn, oj oggms basbms so oxngtn gneafogafnf ng dmjmr y n gn gucdn pmr gms fálagos. Oj Og

^ua`mto cmjeguyoj, puos, rongasbm y enjtnsân, bofa-

tncaój y roegoxaój smlro gn gatornturn0 gms porsmjn`osfascutoj smlro su prmpan ojtafnf fo porsmjn`os,

baojtrns gns ermjtorns ojtro og fogaram y gn rnzój, y ojtro eaccaój y rongafnf so lmrrnjujn y mtrn voz. Xorm og forrmtorm fo Corvnjtos quo ncmbpnþó tnjtm gns igmrans ab-porangos fo Gopnjtm cmbm gns forrmtns fo gn Ajvojcalgo njto gns cmstns fo Ajigntorrn,sógm cmjmcaó gms sajsnlmros fo gn pmlrozn y gns zmzmlrns njto og pmfor. Ng rovás quosu porsmjn`o, ág jm pufm oscnpnr jujcn fo su fostajm fo dafngim, smgfnfm y pmlro».

 Lntnggn fo Gopnjtm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 107/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 108/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 109/628

>85Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

dncaojfn. Q ggoió n tnjtm su curamsafnf y fosntajm oj ostm, quo vojfaó bucdns dn-joins fo taorrn fo soblrnfurn pnrn cmbprnr galrms fo cnlnggorâns oj quo goor, y nsâ,ggovó n su cnsn tmfms cunjtms pufm dnlor foggms; y fo tmfms, jajiujms go pnrocânjtnj laoj cmbm gms quo cmbpusm og enbmsm Eogacanjm fo Sagvn, pmrquo gn cgnrafnf fosu prmsn y nquoggns ojtracnfns rnzmjos suyns go pnrocânj fo porgns, y bîs cunjfm

ggoinln n goor nquoggms roquaolrms y cnrtns fo fosneâms, fmjfo oj bucdns pnrtosdnggnln oscratm0 Gn rnzój fo gn sajrnzój quo n ba rnzój so dnco, fo tng bnjorn barnzój ojegnquoco, quo cmj rnzój bo quo`m fo gn vuostrn eorbmsurn. Q tnblaájcunjfm goân0 [...R gms ngtms caogms quo fo vuostrn favajafnf favajnbojto cmj gns ostro-ggns ms emrtaeacnj, y ms dncoj borocofmrn fog borocabaojtm quo boroco gn vuostrnirnjfozn.

Cmj ostns rnzmjos porfân og pmlro cnlnggorm og uacam, y fosvogîlnso pmr ojtojforgns y

fosojtrnþnrgos og sojtafm, quo jm so gm sncnrn ja gns ojtojfaorn og bosbm Nrastótogos,sa rosucatnrn pnrn sógm oggm. Jm ostnln buy laoj cmj gns dorafns quo fmj Loganjâsfnln y rocolân, pmrquo so abniajnln quo, pmr irnjfos bnostrms quo go dulaosojcurnfm, jm fo`nrân fo tojor og rmstrm y tmfm og cuorpm ggojm fo cacntracos y soþngos.Xorm, cmj tmfm, ngnlnln oj su nutmr nquog ncnlnr su galrm cmj gn prmbosn fo nquoggnajncnlnlgo nvojturn, y bucdns vocos go vajm fosom fo tmbnr gn pgubn y fnggo eaj ngpao fo gn gotrn, cmbm nggâ so prmboto; y saj fufn ngiujn gm dacaorn, y nuj sngaorn cmjoggm, sa mtrms bnymros y cmjtajums pojsnbaojtms jm so gm ostmrlnrnj. Vuvm bucdns

vocos cmbpotojcan cmj og curn fo su guinr quo orn dmblro fmctm, irnfunfm ojSai÷ojzn, smlro cuîg dnlân safm bo`mr cnlnggorm0 Xngborâj fo Ajingntorrn m Nbnfâsfo Inugn; bns bnoso Jacmgîs, lnrlorm fog bosbm puolgm, focân quo jajiujm ggo-inln ng Cnlnggorm fog Eolm, y quo sa ngiujm so go pmfân cmbpnrnr, orn fmj Ingnmr,dorbnjm fo Nbnfâs fo Inugn, pmrquo tojân buy ncmbmfnfn cmjfacaój pnrn tmfm;quo jm orn cnlnggorm bogajfrmsm, ja tnj ggmrój cmbm su dorbnjm, y quo oj gm fo gnvngojtân jm go aln oj znin.

Oj rosmgucaój, ág so ojernscó tnjtm oj su goturn, quo so go pnsnlnj gns jmcdos go-yojfm fo cgnrm oj cgnrm, y gms fâns fo turlam oj turlam; y nsâ, fog pmcm fmrbar y fogbucdm goor, so go socó og cogolrm, fo bnjorn quo vajm n porfor og `uacam. Ggojósogogn enjtnsân fo tmfm nquoggm quo goân oj gms galrms, nsâ fo ojcnjtnbojtms cmbm fopojfojcans, lntnggns, fosneâms, dorafns, roquaolrms, nbmros, tmrbojtns y faspnrntosabpmsalgos; y nsojtósogo fo tng bmfm oj gn abniajncaój quo orn vorfnf tmfn nquoggnbîquajn fo nquoggns smjnfns smþnfns ajvojcamjos quo goân, quo pnrn ág jm dnlân mtrn

>85Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 110/628

>89 Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

dastmran bîs caortn oj og bujfm. Focân ág quo og Caf \uy Fânz dnlân safm buy luojcnlnggorm, porm quo jm tojân quo vor cmj og Cnlnggorm fo gn Nrfaojto Ospnfn, quofo sógm uj rovás dnlân pnrtafm pmr bofam fms eaorms y foscmbujngos iainjtos. Bo`mrostnln cmj Lorjnrfm fog Cnrpam, pmrquo oj \mjcosvnggos dnlân buortm n \mgfîj ogojcnjtnfm, vngaájfmso fo gn ajfustran fo Dárcugos, cunjfm ndmió n Njtom, og da`m fo

gn Vaorrn, ojtro gms lrnzms. Focân bucdm laoj fog iainjto Bmrinjto, pmrquo, cmj sorfo nquoggn iojorncaój iainjton, quo tmfms smj smlorlams y foscmbofafms, ág smgm ornnenlgo y laoj cranfm. Xorm, smlro tmfms, ostnln laoj cmj \oajngfms fo Bmjtnglîj, ybîs cunjfm go voân sngar fo su cnstaggm y rmlnr cunjtms tmpnln, y cunjfm oj nggojformló nquog âfmgm fo Bndmbn quo orn tmfm fo mrm, soiðj faco su dastmran. Faornág, pmr fnr ujn bnjm fo cmcos ng trnafmr fo Ingngój, ng nbn quo tojân, y nuj n susmlrajn fo nþnfafurn.

Oj oeotm, robntnfm yn su `uacam, vajm n fnr oj og bîs ostrnþm pojsnbaojtm quo `nbîs fam gmcm oj og bujfm; y euo quo go pnrocaó cmjvojalgo y jocosnram, nsâ pnrnog nubojtm fo su dmjrn cmbm pnrn og sorvacam fo su ropðlgacn, dncorso cnlnggormnjfnjto, y arso pmr tmfm og bujfm cmj sus nrbns y cnlnggm n luscnr gns nvojturnsy n o`orcatnrso oj tmfm nquoggm quo ág dnlân goâfm quo gms cnlnggorms njfnjtos soo`orcatnlnj, fosdncaojfm tmfm iájorm fo nirnvam, y pmjaájfmso oj mcnsamjos y po-gairms fmjfo, ncnlîjfmgms, cmlrnso otorjm jmblro y enbn. Abniajîlnso og pmlroyn cmrmjnfm pmr og vngmr fo su lrnzm, pmr gm bojms, fog abporam fo Vrnpasmjfn; ynsâ, cmj ostms tnj nirnfnlgos pojsnbaojtms, ggovnfm fog ostrnþm iustm quo oj oggmssojtân, so fam praosn n pmjor oj oeotm gm quo fosonln.

 Q gm praborm quo dazm euo gabpanr ujns nrbns quo dnlânj safm fo sus lasnluogms,quo, tmbnfns fo mrâj y ggojns fo bmdm, guojims saigms dnlân quo ostnlnj puostnsy mgvafnfns oj uj rajcój. Gabpaógns y nforozógns gm bo`mr quo pufm, porm vam quotojânj ujn irnj engtn, y orn quo jm tojânj cognfn fo ojcn`o, sajm bmrraój sabpgo;

bns n ostm supgaó su ajfustran, pmrquo fo cnrtmjos dazm uj bmfm fo bofan cognfn,quo, ojcn`nfn cmj og bmrraój, dncânj ujn npnraojcan fo cognfn ojtorn. Os vorfnf quopnrn prmlnr sa orn euorto y pmfân ostnr ng raosim fo ujn cucdaggnfn, sncó su ospnfn y gofam fms imgpos, y cmj og praborm y oj uj pujtm fosdazm gm quo dnlân docdm oj ujnsobnjn; y jm fo`ó fo pnrocorgo bng gn encagafnf cmj quo gn dnlân docdm pofnzms,y, pmr nsoiurnrso fosto pogairm, gn tmrjó n dncor fo juovm, pmjaájfmgo ujns lnrrnsfo daorrm pmr fojtrm, fo tng bnjorn quo ág quofó sntaseocdm fo su emrtngozn; y, sajquoror dncor juovn osporaojcan foggn, gn faputó y tuvm pmr cognfn eajâsabn fo ojcn`o.

Euo guoim n vor su rmcâj, y, nujquo tojân bîs cunrtms quo uj rong y bîs tncdns quo

>89 Gatornturn daspnjmnboracnjn,saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 111/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 112/628

>81 Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

lntnggn og `nbîs cmbm so folo ngnlnfm cnlnggorm fmj ^ua`mto fo gn Bnjcdn, og cungbo bnjfó quo bo prosojtnso njto vuostrn borcof, pnrn quo gn vuostrn irnjfoznfaspmjin fo bâ n su tngnjto»= ¡Md, cóbm so dmgió juostrm luoj cnlnggorm cunjfmdulm docdm osto fascursm, y bîs cunjfm dnggó n quaoj fnr jmblro fo su fnbn!

 Q euo, n gm quo so croo, quo oj uj guinr corcn fog suym dnlân ujn bmzn gnlrnfmrn

fo buy luoj pnrocor, fo quaoj ág uj taobpm njfuvm ojnbmrnfm, nujquo, soiðjso ojtaojfo, oggn `nbîs gm supm, ja go fam cntn foggm. Ggnbîlnso Ngfmjzn Gmrojzm,y n ástn go pnrocaó sor laoj fnrgo tâtugm fo soþmrn fo sus pojsnbaojtms; y, luscîj-fmgo jmblro quo jm fosfa`oso bucdm fog suym, y quo tarnso y so ojcnbajnso ng foprajcosn y irnj soþmrn, vajm n ggnbnrgn Fugcajon fog Vmlmsm, pmrquo orn jnturng fogVmlmsm; jmblro, n su pnrocor, bðsacm y poroirajm y saijaeacntavm, cmbm tmfms gmsfobîs quo n ág y n sus cmsns dnlân puostm. 

Goor og cnpâtugm praborm fo Og a j i o j a m sm d a f n g i m f m j ^ u a ` m t o f o g n  

B n j c d n  , fo Baiuog fo Corvnjtos Snnvofrn, quo npnroco oj og toxtm iuân.Oscralar gms tárbajms foscmjmcafms y luscnr su saijaecnfm. Dncor uj rosuboj.

>

Cnrîtugn mraiajng fo gn mlrn.

>81 Gatornturn daspnjmnboracnjn,saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 113/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 114/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 115/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 116/628

>>3 Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

euo gn bîxabn oxprosaój fo gms cmjcoptms foeojfafms pmr og cmjcoptasbm, oxprosnfmsloggnbojto oj su mlrn, rongaznfn cmj rocursms gaji÷âstacms fo ujn faeâcag orufacaój,n vocos ajcmbprojsalgos pnrn gn bnymrân.

Su mlrn gatornran so cgnsaeacn oj fms pnrtos0

• Gns mlrns fo ajsparncaój pmpugnr y gms rmbnjcos0 bmrascms, nbmrmsms, pns-tmragos y cnlnggoroscms. Xrmfuccamjos gatornrans ogmianfns pmr tmfms, ojtro oggns0Gns egmros fog rmborm; Ggmrnln gn jaþn; Jm smj tmfm ruasoþmros; ojtro gms rmbnj-cos0 Oj gms pajnros fog roy; Nbnrrnfm ng furm lnjcm; Sorvân oj Mrîj ng roy .

• Su mlrn cugtastn ajacanfn oj >5>8, cmj gn Mfn n gn tmbn fo Gnrncdo, gn eîlugn

fo Xmgaeobm y Ingnton (>5>3), Gns Smgofnfos (>5>3), y og Xnjoiâracm ng fuquo

fo Gorbn (>5>9).

• _j pujtm ajtorbofam fo su croncaój gatornran, euormj gms jubormsms smjotms ycnjcamjos fo ostagm cgîsacm, ngo`nfms uj pmcm fog cugtasbm.

c. Cmjcoptasbm

Ml`otavm0 prmeujfaznr oj og sojtafm fog cmjcoptm m saijaeacnfm fo gns pngnlrns, smlrotmfm oj gms cmjcoptms osparatungos quo oxpgmrnj gms nutmros.

\ocursms ostagâstacms0

• _sm fo botîemrns pnrn bmstrnr ajtogaiojcan.• @uoims fo pngnlrns0 utagazncaój fo ujn basbn pngnlrn cmj saijaeacnfms faeorojtos.• _sm fo ogapsas m ogabajncaój fo pngnlrns.• _sm fo njtâtosas fo pngnlrns, ernsos m afons.

Bîxabms roprosojtnjtos0 Ernjcascm fo uovofm y Uaggoins, Guas Uágoz fo Iuovnrn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 117/628

>>6Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

¡C_ÎJ E\ÎIAG OS GN UAFN!¡Cóbm fo ojtro bas bnjms to roslngns!¡Md, cóbm to fosgazns, ofnf bân!¡^uá bufms pnsms trnos, md buorto erân,puos cmj cnggnfm pao tmfm gm aiungns!Eormz, fo taorrn og fálag burm oscngns,

oj quaoj gmznjn `uvojtuf so eân;bns yn ba cmrnzój fog pmstror fânntaojfo og vuogm, saj barnr gns ngns.¡Md cmjfacaój bmrtng! ¡Md furn suorto!¡^uo jm puofm quoror vavar bnþnjnsaj gn pojsaój fo prmcurnr ba buorto!Cungquaor ajstnjto fo gn vafn dubnjnos juovn o`ocucaój, cmj quo bo nfvaorto

cuîj erîiag os, cuîj bâsorn, cuîj vnjn

 Nutmr0 Ernjcascm fo ^uovofm y Uaggoins

½^uá afon fosnrrmggn og pmotn smlro gn vafn= ½^uá sojtabaojtms oxprosn og pmobn=

O`obpgm0

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 118/628

>>? Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

Ernjcascm fo ^uovofm y Uaggoins(Bnfraf >?48-Uaggnjuovn fo gms Ajenjtos >56?)

Xmgâtacm y pmotn ospnþmg, nutmr fo jubormsns mlrns0 Gn Uafn fog Luscój ggnbnfm Xn-

lgms (jmvogn pacnroscn); Gms suoþms (sîtarns); N ujn jnraz, N ujn fnbn cm`n, dorbmsn

 y robojfnfn (pmobns), Gn cujn y gn sopugturn (eagmsóeacn), tmfns cmj irnj fmbajamfo gn gojiun. Oj su mlrn ojcmjtrnbms rnsims bmrngastns, sntâracms, gâracms y pmgâtacms.

Gn mlrn fo Xofrm Cngforój fo gn Lnrcn (>588->54>)

Cmj gn bnijâeacn mlrn fo Cngforój fo gn Lnrcn, frnbnturim y pmotn, so caorrnog irnj saigm fo mrm ospnþmg. Sus mlrns frnbîtacns euormj enbmsns oj gn Cmrtofog roy Eogapo AU, ajcgusm, cmbm so mrfojó sncorfmto oj >5?>, euo dmjrnfmcmj og jmblrnbaojtm fo Cnpoggîj fog \oy. Cmbm nutmr euo buy rospotnfmpmr tmfm gms oscratmros, quaojos gm cmjsafornrmj og bo`mr frnbnturim fo su

ápmcn. Cngforój cmjsafornln quo gn ofucncaój fo gn bu`or folân rofucarson gns cuostamjos rogntavns ng dminr, ng îblatm fmbástacm, puos cungquaor ncor-cnbaojtm ng îblatm ajtogoctung gn dncân pnrocor rafâcugn.

Og sojtafm tomgóiacm y botneâsacm fo su taobpm ostî prosojto oj sus oxtrnmr-fajnrans mlrns y nðj dmy og folnto ojtro gms foeoctms y vartufos ng cung jmsrobato su prmfuccaój gatornran ostî vaiojto.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 119/628

>>5Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Su frnbn eagmsóeacm Gn vafn os suoþm (>535), cuojtn cmj porsmjn`os quo roprosoj-tnj gn bnymrân fo cnrnctorâstacns fo gn cmjfacaój dubnjn; os ujn fo gns mlrns fo gn

gatornturn ospnþmgn fo vngmr ujavorsng, cnsa tnj cmbojtnfn cmbm Og ^ua`mto.

Sâjtosas fo gn mlrn fo Cngforój fo gn Lnrcn

Cmbofans fo cnpny ospnfn

Frnbns0 rogaiamsms,trîiacms m fo dmjmr,

eagmsóeacms

 Nutmssncrnbojtngos

Mlrns fo ojrofm y focmstublros oj gns cungosog nbmr, og dmjmr y gmscogms smj gms prmtnim-jastns, cmj eajng eogaz. Ojgns cmbofans, pgnjton ogprmlgobn fo gn ofucn-

caój fo gn bu`or.

 Nbmr, dmjmr y pmfor

(>5<3), oj gn cung fo-snrrmggn og prmlgobn fogdmjmr.

Gn fnbn fuojfo (>5<1),

nðj dmy os uj áxatm fotnquaggn.

Cnsn cmj fms puortns,bngn os fo iunrfnr(>53<).

Jm dny lurgns cmj og

nbmr (>539).

½Cuîg os gn bnymr poreoc-

caój= (>553).

Frnbns rogaiamsms0Og prâjcapo cmjstnjto

(>5<1); y Og bîiacm

 prmfaiamsm (>539).

Frnbns trîiacms m fodmjmr0

Og báfacm fo su dmjrn(>53?);Og ngcngfo fo Pngnbon

(>568);

Frnbns eagmsóeacms0Gn vafn os suoþm

(>535).

Oj gms nutms sncrnboj-tngos, porsmjn`os nls-trnctms cmbm Fams, gnfascrocaój, gn dorbm-surn, ojtrnj oj oscojnpnrn frnbntaznr gmscmjcoptms fo gn cmb-

pgo`n tomgmiân cntógacn.

Osc r al aó corcn fomcdojtn nutms sncrn-bojtngos, ojtro oggms,Og irnj tontrm fog buj-

fm (>535); y og nutmfo Gn vafn os suoþm

(>598).

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 120/628

>>9 Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

> Npurnr, caogms, protojfm,yn quo bo trntîas nsâ,quá fogatm cmbotâ cmjtrn vmsmtrms jncaojfm;nujquo sa jncâ, yn ojtaojfmquá fogatm do cmbotafm;

lnstnjto cnusn dn tojafmvuostrn `ustacan y raimr,puos og fogatm bnymrfog dmblro os dnlor jncafm.

Sógm quasaorn snlor,pnrn npurnr bas fosvogms(fo`njfm n ujn pnrto, caogms,

og fogatm fo jncor),½quá bîs ms pufo meojforpnrn cnstainrbo bîs=½Jm jncaormj gms fobîs=Xuos sa gms fobîs jncaormj½quá pravagoiams tuvaormjquo ym jm imcá `nbîs=

Jnco og nvo, y cmj gns ingnsquo go fnj loggozn subn,npojns os egmr fo pgubnm rnbaggoto cmj ngns,cunjfm gns otárons sngnscmrtn cmj vogmcafnf,joiîjfmso n gn paofnf

fog jafm quo fo`n oj cngbn;y tojaojfm ym bîs ngbn½tojim bojms galortnf=

Jnco og lrutm, y cmj gn paogquo falu`nj bnjcdns loggns,npojns saijm os fo ostroggns

–irncans ng fmctm pajcog–,cunjfm ntrovafm y cruog,gn dubnjn jocosafnfgo ojsoþn n tojor cruogfnf,bmjstrum fo su gnlorajtm0½y ym, cmj bo`mr ajstajtm,tojim bojms galortnf=

Jnco og poz, quo jm rosparn,nlmrtm fo mvns y gnbns,y npojns ln`og fo oscnbnssmlro gns mjfns so barn,cunjfm n tmfns pnrtos iarn,bafaojfm gn ajbojsafnffo tnjtn cnpncafnfcmbm go fn og cojtrm erâm;

½y ym, cmj bîs nglofrâm,tojim bojms galortnf=

Jnco og nrrmym, cugolrnquo ojtro egmros so fosntn,y npojns, saorpo fo pgntn,ojtro gns egmros so quaolrn,

Soiasbujfm

 Smgagmquams

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 121/628

>>4Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

cunjfm bðsacm cogolrnfo gns egmros gn paofnfquo go fn gn bn`ostnffog cnbpm nlaortm n su duafn;

½y tojaojfm ym bîs vafn,tojim bojms galortnf=

Oj ggoinjfm n ostn pnsaój,uj vmgcîj, uj Otjn docdm,quasaorn nrrnjcnr fog pocdmpofnzms fog cmrnzój0½quá goy, `ustacan m rnzój

joinr n gms dmblros snlopravagoiam tnj sunvo,oxojcaój tnj prajcapng,quo Fams go dn fnfm n uj crastng,n uj poz, n uj lrutm y n uj nvo=

<Suoþn og roy quo os roy, y vavo

cmj osto ojinþm bnjfnjfm,faspmjaojfm y imlorjnjfm;y osto npgnusm, quo rocaloprostnfm, oj og vaojtm oscralo,y oj cojazns go cmjvaortogn buorto, ¡fosfacdn euorto!½^uo dny quaoj ajtojto roajnr,vaojfm quo dn fo fosportnr

oj og suoþm fo gn buorto=

Suoþn og racm oj su raquozn,quo bîs cuafnfms go meroco;suoþn og pmlro quo pnfoco

su basoran y su pmlrozn;suoþn og quo n bofrnr obpaozn,suoþn og quo nenjn y protojfo,suoþn og quo nirnvan y meojfo,y oj og bujfm, oj cmjcgusaój,tmfms suoþnj gm quo smj,nujquo jajiujm gm ojtaojfo.

 Qm suoþm quo ostmy nquâ fostns prasamjos cnrinfm,y smþá quo oj mtrm ostnfmbîs gasmj`orm bo va.½^uá os gn vafn= _j erojosâ.½^uá os gn vafn= _jn agusaój,ujn smblrn, ujn eaccaój,y og bnymr laoj os poquoþm0

quo tmfn gn vafn os suoþm,y gms suoþms, suoþms smj.

Ernibojtm fo Gn Uafn os Suoþm.

Og vafom fo gn sosaój go porbatarî njngaznr mtrms nspoctmsabpmrtnjtos fog lnrrmcm cmbm bmvabaojtm nrtâstacm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 122/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 123/628

><8Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

 Gn rojfacaój fo Lrofn, Faoim Uogîzquoz.

Ostns mlrns, fo uj ostagm pmr gm fobîs buy fastajtm fog fo su ápmcn fo bnfuroz, govngaormj caortn roputncaój, quo ggoió dnstn gn cmrto, pmr gm quo oj >5<3 Faoim Uo-gîzquoz euo ggnbnfm n Bnfraf pmr og cmjfo-fuquo fo Mgavnros, vngafm fo Eogapo AU,pnrn quo pajtnrn uj rotrntm fog roy; tnjtm iustó gn mlrn ng smlornjm quo gm jmblrópajtmr fo cmrto.

Cmbojzó nsâ pnrn Uogîzquoz ujn gnrin y prostaiamsn cnrrorn cmrtosnjn, furnjto gn

cung rocalaó fostncnfms tâtugms, cmbm gms fo u`aor fo cîbnrn y cnlnggorm fo gn Mrfojfo Snjtanim. Fosfo su jmblrnbaojtm meacang dnstn og eajng fo sus fâns, pajtó jubo-rmsms rotrntms fo Eogapo AU y fo favorsms baoblrms fo su enbagan, n pao m n cnlnggm.

So trntn fo mlrns fo irnj rongasbm y oxcopcamjng smlraofnf oj gns cungos, og bniastrngobpgom fo gn guz satðn gms cuorpms oj og ospncam y dnco valrnr n su ngrofofmr ujnntbóseorn rong quo gms ojvuogvo. Gms emjfms, buy fojsms ng prajcapam, so sunvaznj yncgnrnj cmj og pnsm fog taobpm. Oj gms rotrntms eobojajms (og fo Bnranjn fo Nustran,

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 124/628

><> Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

pmr o`obpgm), og nrtastn so rocron oj gms bnijâeacms vostafms, cmj gms cungos buostrnsus irnjfos cungafnfos fo cmgmrastn.

Gn cugbajncaój fo su cnrrorn cmbm rotrntastn os Gns Bojajns, cmjsafornfn pmrngiujms cmbm gn mlrn pactóracn bîs abpmrtnjto fo tmfms gms taobpms. Dny quo

fostncnr tnblaáj, gns ajcmbpnrnlgos soraos fo ojnjms y tuggafms fo gn cmrto. Uo-gîzquoz rongazó fms van`os n Atngan, ujm oj >5<1->53> y mtrm oj >564->5?>. Ojnblms prmfu`m mlrns abpmrtnjtos0 Gn tðjacn fo @msá y Gn erniun fo Uugcnjm ojog praborm; gms rotrntms fo @unj fo Xnro`n y fo Ajmcojcam T oj og soiujfm; og fogXnpn os uj rotrntm pmrtojtmsm, fmtnfm fo ujn vavncafnf, ajtojsafnf y cmgmrasbmoxcopcamjngos.

 Ng iojam sovaggnjm so folo tnblaáj ujn mlrn bnostrn fo gn pajturn dastóracn, Gn rojfa-

caój fo Lrofn, pajtnfn oj >536 pnrn og Sngój fo \oajms fog pngncam fog Luoj \otarmfo Bnfraf. Og báratm fo gn mlrn rosafo oj gn nusojcan fog ojimgnbaojtm dnlatung ojgms cunfrms fo tobîtacn dastóracn y oj gn pgnsbncaój fo gns encotns bîs dubnjnsfog ncmjtocabaojtm; gn cmbpmsacaój nfbarnlgobojto rosuogtn y gn ntbóseorn fo ox-trnmrfajnram rongasbm dnj docdm fo ostn mlrn ujn fo gns bîs cmjmcafns fog bnostrm.

Og tontrm oj Nbáracn0 @unj \uaz fo Ngnrcój y Bojfmzn (Vnxcm,

Iuorrorm m Caufnf fo Báxacm, >?48 - Bnfraf, >531) Os ujm fo gms cronfmros fog tontrm cgîsacm oj Ospnþn (`ujtm n Gmpo fo Uoin yCngforój fo gn Lnrcn), cmjsafornfm ujn fo gns eaiurns bîs fostncnfns fog tontrmospnþmg fog saigm fo mrm. Su mlrn utagazó gms saiuaojtos ostagms0 og rojncojtastn, oj ogsaigm TUA; og lnrrmcm, n eajngos fog basbm saigm; og jomcgîsacm n prajcapams fog saigmTUAA. Fosnrrmggó og suliájorm fo gn cmbofan, cmj ájensas oj gms fagobns bmrngoscmj ajtojcaój ofucntavn y su ostagm lnrrmcm euo og bîs ncmiafm pmr gms cramggms fo

 Nbáracn.

Su mlrn bîs cmbojtnfn os Gn Uorfnf Smspocdmsn, oscratn cmjtrn gn bojtarn. Mtrnsmlrns smj0 Gn pruoln fo gns prmbosns, cmjtrn gn ajirntatuf; Bufnrso pmr bo`mrnrso,

cmjtrn gn ajcmjstnjcan nbmrmsn; Gns pnrofos myoj, cmjtrn gn bngofacojcan; y Oxnboj

fo bnrafms. Mtrns fo sus mlrns smj0 Gms pocdms pravagoianfms, Gn cruogfnf pmr og

dmjmr, Og to`ofmr fo Soimvan, y Injnr nbaims.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 125/628

><<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Xorâmfm lnrrmcm báxacnjm0 Smr @unjn Ajás fo gn Cruz

(Jopgnjtn, Báxacm0 >564 - Vnscm0 >51?)

>3. Alâf.

 \otrntm fo Smr @unjn Ajás fo

gn Cruz.

 Baiuog Cnlrorn, >9?8.

 @unjn fo Nsln`o y \nbâroz, Smr @unjn Ajás fo gn Cruz,os ujn fo gns eaiurns bîs roprosojtntavns fo gns gotrnsdaspnjns. _jn bu`or lraggnjto y fo juostrn ápmcn,porm oj pgojm saigm TUAA; fam uj sngtm dastóracm ng su-pornr tmfns gns gabatnjtos quo gns bu`oros tojânj ojoso taobpm. Fosfo gms >3 nþms vavaó oj gn cmrto cmbmfnbn fo gn varroajn fmþn Gomjmr Cnrrotm, Bnrquosnfo Bnjcorn, fmjfo rocalaó irnj npmym y prmtoccaój

pmr su irnj ajtogaiojcan y cugturn. Xmstoramrbojto mptópmr gn vafn rogaiamsn.

Smr @unjn oscralaó cmj erocuojcan, mlrns pmr ojcnrim(fácabns, smjotms, garns, rmjfaggns, mlrns fo tontrm, otc.),ojtro oggns, Joptujm Ngoióracm (>541). Sus bmtavms vnranrmj saobpro fo gm rogaiamsmn gm prmenjm. Oj >51< rocalaó fms probams oj og cmjcursm ujavorsatnram Vraujem

Xnrtájacm y su cmgoccaój gatornran fo bîs fo 6.888 mlrns ggoió n cmjsafornrso gn bîs

irnjfo fo Gntajmnbáracn. Su emrbncaój ajtogoctung ngcnjzó gns îrons fo nstrmjmbân,bntobîtacn, bðsacn, nrtos pgîstacns, tomgmiân, eagmsmeân y bucdns bîs.

‗Su cogfn so cmjvartaó oj pujtm fo roujaój fo pmotns o ajtogoctungos, cmbm Cnrgms foSai÷ojzn y Iójimrn, pnraojto y nfbarnfmr fog pmotn cmrfmlás, cuyn mlrn ajtrmfu`moj og varroajntm, y tnblaáj fog juovm varroy, Vmbîs Njtmjam fo gn Corfn, bnrquás fo

gn Gniujn, y fo su ospmsn, Guasn Bnjraquo fo Gnrn, cmjfosn fo Xnrofos, cmj quaoj goujaó ujn prmeujfn nbastnf. Oj su cogfn tnblaáj ggovó n cnlm oxporabojtms caojtâeacms,roujaó ujn jutrafn lalgamtocn, cmbpusm mlrns busacngos y oscralaó ujn oxtojsn mlrnquo nlnrcó faeorojtos iájorms, fosfo gn pmosân y og tontrm, oj gms quo so nprocan gnajeguojcan fo Iójimrn y Cngforój, dnstn mpðscugms eagmsóeacms y ostufams busacngos‒3.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 126/628

><3 Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

Su vafn ajtogoctung torbajó pmr gns cmjsocuojcans quo prmfu`m ujn cnrtn oscratn pmrSmr @unjn Ajás fo gn Cruz n Smr Eagmton fo gn Cruz. Oj oggn ovafojcaó su galortnf foospâratu y sus irnjfos vngmros ajtogoctungos, vartufos quo jm ornj vngmrnfns oj gnsbu`oros fo su ápmcn. Folaó fofacnrso n gns gnlmros cmjvojtungos, porm fo`ó ujnirnj mlrn, cmj ostagm buy pnrtacugnr, faeâcag fo ojcnsaggnr oj og cugtornjasbm y og cmj-

coptasbm fog lnrrmcm m og jomcgnsacasbm; ojtro sus mlrns fostncnj0

‗Gn sagvn fo gns Smgofnfos‒, uj pmobn fo bîs fo bag vorsms ng ostagm fo Iójimrn(cugtornjasbm); ‗Xrabor Suoþm‒. Oj gn pulgacncaój Ajujfncaój Cnstîgafns, gn varroa-jn Gomjmr Cnrrotm, rocmpagó su mlrn pmátacn. Oxasto ujn ofacaój cmbpgotn fo susmlrns, rongaznfn oj >1?> pmr og Emjfm fo Cugturn Ocmjóbacn.

Og oscralar jujcn dn safm factnboj prmpam, sajm euorzn n`ojn; quo gos pufaornfocar cmj vorfnf0 Ums bo cmiastoas. Gm quo sâ os vorfnf quo jm joinrá (gm ujmpmrquo os jmtmram n tmfms, y gm mtrm pmrquo, nujquo son cmjtrn bâ, bo dn do-cdm Fams gn borcof fo fnrbo irnjfâsabm nbmr n gn vorfnf), quo fosfo quo bornyó gn praborn guz fo gn rnzój, euo tnj vodobojto y pmformsn gn ajcgajncaój n

gns gotrns, quo ja n`ojns roprojsamjos –quo do tojafm bucdns–, ja prmpans ro-ego`ns –quo do docdm jm pmcns–, dnj lnstnfm n quo fo`o fo soiuar osto jnturngabpugsm quo Fams pusm oj bâ0 Su Bn`ostnf snlo pmr quá y pnrn quá; y snlo quogo do pofafm quo npniuo gn guz fo ba ojtojfabaojtm fo`njfm sógm gm quo lnstopnrn iunrfnr su Goy, puos gm fobîs smlrn, soiðj ngiujms, oj ujn bu`or; y nujdny quaoj fain quo fnþn. Snlo tnblaáj Su Bn`ostnf quo jm cmjsaiuaojfm ostm,do ajtojtnfm sopugtnr cmj ba jmblro ba ojtojfabaojtm, y sncraeacîrsogo sógm nquaoj bo go fam; y quo jm mtrm bmtavm bo ojtró oj rogaiaój, jm mlstnjto quong fosoblnrnzm y quaotuf quo pofân ba ostufamsn ajtojcaój ornj ropuijnjtos

gms o`orcacams y cmbpnþân fo ujn cmbujafnf; y fospuás, oj oggn, snlo og Soþmr,y gm snlo oj og bujfm quaoj sógm gm folaó snlor, gm quo ajtojtá oj mrfoj n os-cmjfor ba jmblro, y quo jm bo gm porbataó, facaojfm quo orn tojtncaój; y sâ sorân. Sa ym pufaorn pninrms ngim fo gm quo ms folm, Soþmrn bân, crom quo sógmms pninrn oj cmjtnrms ostm, puos jm dn sngafm fo ba lmcn `nbîs, oxcoptm pnrnquaoj folaó sngar. Xorm quaorm quo cmj dnlorms ernjquonfm fo pnr oj pnr gnspuortns fo ba cmrnzój, dncaájfmms pntojtos sus bîs soggnfms socrotms, cmjmz-cîas quo jm fosfaco fo ba cmjeanjzn gm quo folm n vuostrn vojornlgo porsmjny oxcosavms envmros.

\ospuostn n Smr Eagmton fo gn Cruz (>51>)

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 127/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 128/628

><? Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

@unj fog Unggo Cnvaofos

(Ospnþn0 >5?< - Gabn0 >514)

Oscratmr porunjm fo mraioj ospnþmg. Su mlrn roego`n gn ajeguojcan fo ^uovofm, cmjájensas oj gn sîtarn lnrrmcn. Oscralaó fms bnjuscratms cmj og jmblro fo Faojto fog

Xnrjnsm (>541), oj gms cungos sntarazn n gms báfacms cmj lurgns bmrfncos. Su du-bmr joirm cnusó irnj rovuogm oj gn smcaofnf cmgmjang, oxprosnfm oj gns njtâtosas,gms cmjtrnstos y gns cnracnturns cmjcoptastns (cmjcoptasbm lnrrmcm), fo uj bujfmvarroajng.

Cnrgms fo Sai÷ojzn y Iójimrn>3 

(Báxacm0 >56?->988). Oscratmr y caojtâeacm boxacnjm. Euo prmeosmr fo nstrmjmbân yfo Bntobîtacns oj gn _javorsafnf fo Báxacm. Ajirosó oj gn Cmbpnþân fo @osðs, fogn quo bîs tnrfo so sopnró. Xnrtacapó oj oxpofacamjos caojtâeacns y cmgmjaznfmrns y

fosnrrmggó ujn vnstn gnlmr ajvostainfmrn, pntojto oj og Bnjaeaostm eagmsóeacm cmjtrngms cmbotns, >54>; y oj gn Galrn nstrmjóbacn y eagmsóeacn, >518; sus toxtms dastóracmsso dnj porfafm oj su bnymr pnrto. Os nutmr tnblaáj fo jnrrncamjos0 Ajemrtujams fo

 Ngmjsm \nbâroz, >518; y fo pmobnrams0 Xrabnvorn ajfanjn, >554; Vraujem pnrtájacm,

>543; Mraojtng pgnjotn ovnjiágacm, >988.

ostn vafn so puofo ngcnjznr, pmr bofams jnturngos, fo gms favajms bastorams; yquo saojfm bmj`n y jm soignr, folân, pmr og ostnfm ocgosaîstacm, prmeosnr gotrns;y bîs saojfm da`n fo uj Snj @orójabm y fo ujn Snjtn Xnugn, quo orn foiojornrfo tnj fmctms pnfros sor afamtn gn da`n. Ostm bo prmpmjân ym fo bâ basbn y bopnrocân rnzój; sa jm os quo orn (y osm os gm bîs caortm), gasmj`onr y npgnufar n baprmpan ajcgajncaój, prmpmjaájfmgn cmbm mlgaintmram su prmpam iustm.

>6. CNJOG GNF\ÓJ fo I_OUN\N, Aijncam. >11?. Njtmgmiân fo Eîlugns. Bnfraf0 Ngfolnrîj.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 129/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 130/628

><9 Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

Gn gatornturn fog saigm TUAAA

Cnrnctorâstacns prajcapngos

Furnjto og saigm fo gns gucos (TUAAA), profmbajnrmj tros bmvabaojtms gatornrams0

•  \onccaój cmjtrn og lnrrmcm. Fosfo gn praborn batnf fog saigm, og jomcgnsacasbmfospgnzn ng lnrrmcm, cmj sus ojsnyms y crâtacns (Erny Lojatm @orójabm Eoa`mm yErnjcascm Asgn).

•  Vraujem fog jomcgnsacasbm. Gns afons fo gn agustrncaój trnoj cmjsaim uj rotmrjmn gms cgîsacms eagmsóeacms y gatornrams irocmgntajms, uj jomcgnsacasbm, tárbajm quogo fn jmblro n osto bmvabaojtm. So fosnrrmggn fosfo gn batnf fog saigm TUAAA

dnstn gns ðgtabns fácnfns.

Gn rnzój

Lðsquofn fo gneogacafnf

Croojcan oj gnlmjfnf jnturngfog dmblro

Og mptabasbm

Vmfm so cmbprojfo bofanjto gn ajtogaiojcan; sógm os rong gm quo puofo sor ojtoj-fafm pmr gn rnzój. Nquoggm quo jm son rncamjng folo sor rocdnznfm cmbm engsm oajðtag. Gns suportacamjos euormj rocdnznfns cmj oggm jm dulm bîs cnzn y quobn

fo lru`ns. So ropgnjtoó gn afon fo Fams0 npnroco og foasbm, os focar, Fams oxastoporm jm pmfobms fobmstrnrgm ja ojtrnr oj cmjtnctm cmj ág. Fo ncuorfm cmjostm, gms foastns rocdnznj gns rogaiamjos rovognfns, prnctacnj gn tmgornjcan rogaiamsnyn quo tmfns gns rogaiamjos smj porbatafns puos taojoj aiung vngmr.

Gn Jnturngozn croó ng dmblro pnrn quo son eogaz. Gn bojtngafnf luriuosn lnsnostn eogacafnf oj gn prmpaofnf pravnfn, gn galortnf y gn aiungfnf. Xnrn gms agustrn-fms gn aiungfnf, jm os ocmjóbacn, sajm pmgâtacn y going0 aiungfnf njto gn goy.

Gms eagósmems (Foscnrtos, Umgtnaro y Bmjtosquaou, ojtro mtrms). Xroimjnj quoog dmblro os luojm pmr jnturngozn. «Og dmblro jnco luojm y gn smcaofnf gmcmrrmbpo» (\mussonu).

Og cmjcoptm smlro gn jnturngozn cmbm bîquajn poreoctn quo dnco tmfm laoj ygn cortozn fo ujn ovmgucaój cmjstnjto quo ggovnrî n gn cmjstruccaój fo ujn sm-caofnf cmbm uj pnrnâsm oj gn taorrn ncmbpnþnj ng mptabasbm fo gn agustrncaój.

Gn agustrncaój os gn praborn cugturn cmj cnrîctor jm rogaiamsm, os gnacn. XorbatoOg gnacasbm gn ofacaój fo galrms eagmsóeacms, caojcans jnturngos y mtrms tobns, rofucaojfm gn

faeusaój fo gns vafns fo snjtms y mlrns panfmsns fog saigm njtoramr (TUAA).

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 131/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 132/628

><1 Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

@unj Bogájfoz Ungfás0 gn pmosân lucógacn m pnstmrag (>9?6->4>9)

Cmjsafornfm og bo`mr pmotn ospnþmg fo su taobpm, cmj ujn emrbncaój cgîsacn ybmforjn, y oxcogojtos fmtos gâracns. Oj su pmosân fosnrrmggó tmfms gms iájorms, ojospocang faeujfaó gn fojmbajnfn mfn njncroójtacn (ajsparnfn oj gn prmfuccaój

pmátacn fo Njncromjto fo Voms, saigm UA n. fo C.). Cmbpusm tnblaáj gns prabornsMfns eagmsóeacns y snirnfns, gn bîs abpmrtnjto pmosân agustrnfn ajtabastn oj gns Ogo-iâns y Opâstmgns fofacnfns n nbaims m n gms faraiojtos fo gn jncaój o ajacaó gn bmfnfog rmbnjco foscraptavm o dastóracm-goiojfnram y fo gn cnjcaój pntraótacn. Cmbpusmoj prmsn, gn cmbofan Gns lmfns fo Cnbncdm og \acm y ujn cmgoccaój fo Fascursms

emrojsos, buy ajtorosnjtos pmr sus nvnjznfns afons agustrnfns. Nutmr fo áigmins,pmobns fo tapm nbmrmsm prmtnimjaznfm pmr pnstmros, ojtro oggns fostncn gn áigmintatugnfn ‗Lntafm‒, jmblro quo utagazó tnblaáj cmbm psoufójabm. Oscralaó rmbnjcos

fo nblaojto cnbposajm m lucógacm, cmbm og saiuaojto0

\msnjn oj gms euoimsErnibojtm

Fog smg ggovnln gn gublro,y gn ngoirân fog ngln,oj sus cogostangos m`ms

gn dorbmsâsabn \msnjn,ujn jmcdo quo n gms euoimssngaó, gn eaostn fo Xnscun,pnrn nlrnsnr tmfm og vnggooj bag nbmrmsns njsans.

>

\ongaznr ujn cnrtogorn oj gn quo so oxpmjin cnfn ujm fo gms enlugastns fogsaigm fo gns gucos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 133/628

>38Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Gms enlugastns>6 

>?. IN\CÂN CM\VÎPN\, @. N., ot ng.

 Osmpm vastm pmr og pajtmr 

 Faoim Uogîzquoz

Su nutojtacafnf dastóracn dn safm puostn oj fufn y fo quaoj Dorófmtm, ogpnfro fo gn dastmran, sógm pmfân nearbnr quo pmsalgobojto euorn oscgnvm fouj ajfavafum fo gn asgn fo Snbms; tnblaáj pmfrân sor trncam m cmj bnymrrnzój, eraiam (vorsaój cmjearbnfn pmr gn Uatn Nosmpa m Uafn fo Osmpm; y

pmr Eofrm oj sus Eîlugns Osópacns); su jmblro rocuorfn fo ajbofantmog râm Osmpm, oj Eraian. Su vafn, yn dastóracn m goiojfnran, trnjscurraó ojog saigm UA n. C.

Og sastobn fmctrajng fo Osmpm os buy rostrajiafm, puos cnroco fo nblacaójpnrn cronr uj cmj`ujtm fo roigns nlstrnctns smlro gn bmrng y gn cmjfuctndubnjn, y so gabatn n ojujcanr cmjso`ms prîctacms fo ngcnjco ajbofantmsmlro cuostamjos cmtafanjns.

Gn eîlugn

Gns dorbmsns eîlugns ospnþmgns quo nðj jms smrprojfoj suriaormj oj og saigm TUAAA. Njabngos porsmjaeacnfms merocoj oj oggns cmjso`ms y bucdns ojsoþnjzns bmrngosggnbnfns bmrngo`ns. Ojtro gms irnjfos enlugastns ospnþmgos ojcmjtrnbms n Aranrto y

n Snbnjaoim.Os mpmrtujm dncor uj rocuojtm dastóracm fo gms irnjfos enlugastns fo gn gatornturnujavorsng, pnrn cmbprojfor gn fabojsaój fo Aranrto y Snbnjaoim.

OSMXM

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 134/628

>3> Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

Fo osto enlugastn gntajm, cmbpagnfmr o abatnfmr fo Osmpm, tnbpmcm tojo-bms bucdms fntms, porm su oxastojcan sâ pnroco cmjearbnfn, nujquo oj

emrbn procnran. Sa dobms fo ntojfor n sus prmpans pngnlrns (oj og prógmimng torcorm fo sus galrms fo eîlugns), jncaó oj gns bmjtnþns fo Xaorm, oj Bn-cofmjan, nujquo tnblaáj pmfrân sor mraiajnram fo ngiujn cmgmjan rmbnjn.

Oj cungquaor cnsm, snlobms quo, cmbm su bnostrm oj og iájorm, jncaóoscgnvm, y quo, sueraojfm tng cmjfacaój, van`ó, tmfnvân jaþm, n \mbn. Bîstnrfo, og obpornfmr Nuiustm gm galortnrân; saj oblnrim, bnjtuvm uj gnrimojerojtnbaojtm cmj og bajastrm Soynjm (og catnfm prógmim euo uj fmcu-bojtm fo pðlgacn fascugpn), n cnusn fog cung sueraó fostaorrm, cmjfojnfmnrlatrnranbojto pmr uj fogatm cmbðj.

Xmsalgobojto fo ostn ojobastnf y fo gns nbnrins cmjsocuojcans quo fooggn so foravnrmj, suriaormj oj Eofrm uj ospâratu rovnjcdastn y uj snrcns-bm abpojatojto quo go ggovnrmj n ajtrmfucar oj sus oscratms, jubormsnsngusamjos n gn vafn cmtafanjn fo \mbn y fo sus faraiojtos, obpgonjfmuj tmjm ncorlm o arójacm. Npmrtnln, fo osto bmfm, uj juovm bntaz foajtorás n gn jnrrncaój enlugâstacn. Xmr gm fobîs, sus dastmrans suogoj sor

borns trnfuccamjos vorsaeacnfns fo gns mraiajngos fo Osmpm.

Eofrm

Uavaó oj gn soiujfn batnf fog saigm praborm fo juostrn orn, y, n posnr foquo oscralân oj iraoim, orn rmbnjm, cmbm gm roego`nj su jmblro (pmsa-lgobojto botîtosas fo Lnrlaus), y caortms rnsims fo su oscraturn. Orn da`m

fo ujn enbagan atnganjn ostnlgocafn oj Mraojto, y ggoió n sor procoptmr fogojiun y cugturn iraoins oj Saran, puos pmsoân ujn vnstn cugturn (sa fo`n-bms fo gnfm gns corcn fo <88 eîlugns quo eafofaijnbojto sngaormj fo supgubn, y cuyn ognlmrncaój cmjsafornln uj borm ojtrotojabaojtm, so gontraluyo ujn ajbojsn cnjtafnf fo mlrns fo tmfn âjfmgo).

Euorn fo ostm, tmfm smj dapótosas0 tng voz roirosó n \mbn, fmjfo, nfobîsfo fospgoinr ujn ajusatnfn nctavafnf gatornran, so fofacó n o`orcor su meacamenvmratm0 og nrralasbm.

Lnlram

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 135/628

>3<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Oxcogojto enlugastn ernjcás jncafm og 4 fo `ugam fo >5<> oj Cdntonu-Vdaorry, n mraggnsfog Bnrjo. Guoim fo sus praborms ostu-fams, bnrcdó pmr praborn voz n gn cnpatngernjcosn n gms >1 nþms cmj gn ajtojcaójfo ajirosnr cmbm jmvacam oj og sobajnramfo gn Cmjiroincaój fog Mrntmram, gm cungjm fo`n fo sor cdmcnjto, puos sus ajcga-jncamjos rogaiamsns n tnj tobprnjn ofnf,obpoznrmj n quofnr mlscurocafns pmrmtrns neacamjos bîs torrojngos. Xmr ðgta-

bm, abporó og sojtafm prîctacm, y uj nþmbîs tnrfo, nlnjfmjó su oeâborn cnrrorn

ocgosaîstacn y cmbojzó ujn vafn quo imznln fo tmfns gns vojtn`ns fo gnlmdoban (oj nblaojtos buy roeajnfms), y fo jajiujm fo sus ajcmjvo-jaojtos, puos su pnfro, luriuás ncmbmfnfm, suerninln gns afns y vojafnsfog `mvoj ojtro gn Caufnf fo gn Guz y og puolgm, y go prmcurnln bofamsfo sulsastojcan y luojns rogncamjos quo go encagatnrmj oj >569, og prabo-rm fo sus obpgoms. Gn Emjtnajo, nlminfm fog Xnrgnbojtm saj cnusns quá

ajstruar, praborm o Ajspoctmr fo Lmsquos y Niuns (cnrim dorofnfm fo supnfro), fospuás, faspusm fo taobpm sueacaojto pnrn soiuar erocuojtnjfm sucârcugm fo óvojos pmotns (Xoggasmj, Bnucrmax y Voggobnjt), y prnctacnjfmgns loggns nrtos fo gn gatornturn y gn bðsacn. Sus gocturns, quo oj uj praj-capam so gabatnlnj n Nramstm y Lmccnccam (quo gm ajeguyó smlrobnjorn ojgn cmjeoccaój fo sus cmgoccamjos fo cuojtms), so nbpganrmj cmj quaojoság cmjsafornln royos fog Mgabpm gatornram0 Uariagam, Dmrncam y Dmborm, salaoj, cmbm os eîcag supmjor, jujcn fo`ó fo gnfm og ostufam fo gns eîlugns

fo Osmpm y fo Eofrm, gms nutmros fo quaojos bîs ajeguojcan rocalarân ngcmbpmjor su prmpan cmgoccaój.

Gn Emjtnajo pulgacó su prabor trnln`m, ujn trnfuccaój oj vorsm fog Ou-jucm fo Vorojcam, oj >5?6. Xorm og pnsm fo gms nþms, sus trnln`ms ostn-lgos ja su nctavafnf gatornran, quo cmbaojzn n sor botófacn (yn dn tojafmmpmrtujafnf fo ostrojnr ngiujns cmbofans y caortns óporns bmfostns), gongo`nrmj fo su vafn lmdoban y fasmgutn0 nlnjfmjó oj tros mpmrtujafnfos

n tros bu`oros y fagnpafó su emrtujn. N gn buorto fo su pnfro, tuvm quo

 @onj Fo Gn Emjtnajo

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 136/628

>33 Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

luscnr gn prmtoccaój fo gms bocojns, dnstn quo pmr eaj, oj >554, pulgacngms soas praborms galrms fo eîlugns. So rogncamjn cmj Bmgaoro y \ncajo y,irncans n sus jubormsms cmjtnctms, euo ogoiafm tnrfânbojto baoblrm fogn Ncnfoban (sus bngns rogncamjos cmj gn rongozn, jncafns fo su oxcosmfo pacnrfân oj ngiujms cuojtms, so gm abpafaormj njtos), oj >543.

Oj >516, Gn Emjtnajo pulgacó og fumfácabm y ðgtabm galrm fo eîlugns, yng nþm saiuaojto buraó oj Xnrâs.

Gn Emjtnajo prmpmrcamjó ng iájorm enlugâstacm gn lraggnjtoz porfafn y bmtavóuj rojncabaojtm fo gn promcupncaój pmr pnrto crâtacn ospocangaznfn, ospo-cangbojto gn ngobnjn, quo jm quorân vor cóbm uj ernjcás so gos nfognjtnln,dncan og ostufam y gn cntngmincaój raiurmsn fo gns eîlugns cmjmcafns.

Juostrm bîs rojmblrnfm y trnfacamjng enlugastnvajm ng bujfm oj Gniunrfan (Îgnvn) og fmco fomctulro fo >96?. Fo nscojfojcan jmlgo, su enbaganfaspmjân fo rocursms ocmjóbacms sueacaojtos pnrnporbatargo ng mvoj Eágax fofacnrso pmr cmbpgotm ngostufam. Fo su ojtusansbm pmr gms ojcacgmpofastns,jncafm fo su gnrin ostnjcan oj Ernjcan, nfquaraógn neacaój pmr gn crâtacn bmrfnz cmjtrn gn pmgâtacny gn rogaiaój; so lurgó fo gms pravagoiams, y ggoió nrocdnznr uj cnrim merocafm pmr Egmrafnlgnjcn. Xmrmtrn pnrto, sueraó ojcmjtrmjnzms cmj gn ajquasacaój0

og Vralujng fo Gmirmþm trntó fo cmjeajnrgm oj uj cmjvojtm oj >913 trnscmjsafornr njtacgoracng y gacojcamsn pnrto fo su mlrn, n posnr fo quo suscuojtms bîs sulafms fo tmjm, quo cmbpmjân ng ostagm fo Gn Emjtnajo, alnjsaobpro earbnfms cmj soufójabm. Juostrm nutmr so sngvó fog cnstaim irn-cans n gn ajtorvojcaój fo sus ajeguyojtos nbaims, quo ngiujms cmjsorvnln.

Smj cmjmcafms gms vamgojtms ojerojtnbaojtms abprosms quo bnjtuvm cmjngiujms fo sus cmgoins, cmbm Jacmgîs Bmrntâj, Duortn y erny Faoim Imjzî-goz. Xorm, saj guinr n fufns, gn bîs cágolro y fostncnfn cmjtaojfn euo gn quo

Eágax Bnrân Snbnjaoim

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 137/628

>36Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

furnjto nþms smstuvm cmj Vmbîs fo Aranrto quo dnlân safm nbaim suym pmrbucdm taobpm. Vmfm obpozó pmr ujn cuostaój fo nutmrâns y pgniams. Xnrocoquo Snbnjaoim porbataó quo su nbaim goyorn og torcor galrm fo gns Eîlugnsbmrngos oj >991. Oj >94<, Aranrto ojtroió n gn abprojtn gns Eîlugns gatornrans,y Snbnjaoim, dorafm o ajfaijnfm pmr gm quo ág cmjsaforó ujn lurfn cmpan

fo sus trnln`ms, y ngoinjfm quo ja saquaorn gm dnlân catnfm oj og prógmim,faeujfaó ujn jmtn njójabn, Mlsorvncamjos smlro gns Eîlugns gatornrans,cmj og eaj fo ncnlnr gns rogncamjos nbastmsns ojtro gms fms enlugastns. Soajacaó ojtmjcos, ujn ajtorbajnlgo sucosaój fo galogms y cnrtns pðlgacns,oj gns quo jm dulm vojcofmr, oj osto taobpm, Snbnjaoim, abproijnfmfo uj ajcnjsnlgo ospâratu vmgtoranjm, euo bîs cruog o ajiojamsm.

Saiuaojfm og o`obpgm fo Eofrm, Snbnjaoim ogabajó fo sus eîlugns og

tmjm ajiojum y ojtrnþnlgo fo quo fmtnrn Osmpm n gns suyns, y gns ggojófo crâtacns vognfns porm abpgncnlgos cmjtrn porsmjn`os rogovnjtos, dîlatmssmcangos y nctatufos pmgâtacns fo fufmsn ajtoirafnf.

 Nðj ggojm fo ojoriân logaiornjto y fmtnfm fo su prmvorlang y neagnfm aj-iojam, buraó oj su caufnf jntng og < fo soptaoblro fo >48>.

Og soiujfm (crmjmgóiacnbojto dnlgnjfm), fo gms enlugastns ospnþmgos forojmblro, fmj Vmbîs fo Aranrto, jncaó oj Gn Mrmtnvn (Snjtn Cruz foVojoraeo), og >4 fo soptaoblro fo >9?8, y buy `mvoj bnrcdó n Bnfrafpnrn ofucnrso ln`m gn tutogn fo uj tâm quo n su buorto, cmbpniajó ogcnrim fo trnfuctmr oj gn Socrotnrân fo Ostnfm quo fo ág dorofó, cmj gnfaroccaój fo uj poraófacm meacang y og cmbaojzm fo ujn cnrrorn gatornrantnj lraggnjto cmbm nccafojtnfn. Nðj go smlrnln taobpm pnrn nsastar n tor-tugans y nfaostrnrso oj og bnjo`m fo favorsms ajstrubojtms busacngos, nsâ cmbm pnrn o`orcor sus gnlmros fo crâtacm fo nrto y trnfucar mlrns fo tontrmernjcosns. N osto poreoctm bmfogm fo agustrnfms go ntrnân, saj oblnrim,gn pmreân, y oj sus pojfojcans nrrnstró n irnj jðborm fo ajtogoctungosfo gn ápmcn. Su prajcapng ojobaim orn Snbnjaoim, porm euo Emrjor, ngan-fm fo nquág cmj quaoj tuvm bîs ojcmjm. Xmr mtrn pnrto, so ojerojtó n\nbój fo gn Cruz y n Uacojto fo gms \âms. Og fostajm, saj oblnrim, sosuogo sucofor oj ostms cnsms, cmbojzó pmr gns gnlmros fo trnfuctmr, y

Vmbîs Fo Aranrto

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 138/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 139/628

>35Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Fmj \nbój fo Cnbpmnbmr euo uj rmbîjtacm tnrfâm y, pmsalgobojto,og nutmr ospnþmg quo dn imznfm fo bîs enbn oj vafn. Uam gn guz oj gnvaggn nsturanjn fo Jnvan, og <6 fo soptaoblro fo >4>9 y buraó og >< foeolrorm fo >18>, oj Bnfraf. Duárenjm fo bnfro buy prmjtm, su pnfroso ojcnrió fo ojsoþnrgo gns praborns gotrns. So ajacaó oj og gntâj oj Xuortmfo Uoin y guoim so trnsgnfó n Snjtanim pnrn ostufanr eagmsmeân. Ng aiung quongiujms fo sus cmgoins enlugastns, ujn tobprnjn crasas fo bastacasbm gmggovó n tmbnr gms dîlatms n gms faocamcdm nþms, bns saiuaojfm og o`obpgm

\nbój Fo Cnbpmnbmr

cojtró su obpoþm oj cmbofans y frnbns dastóracms ernjcosos. Oj >466,saoto nþms fospuás fog smjmrm áxatm fo Gms nbnjtos fo Voruog, cmjsaiuaóog puostm fo tnquâirnem oj gn Lalgamtocn Jncamjng, fo cuyn faroccaój, ogpuostm quo saobpro dnlân njdognfm, so dazm cnrim oj >49?. Oj >469,ajirosó oj gn \ong Ncnfoban. Vmfns ostns mcupncamjos jm go abpafaormj

cmjtajunr oj sus tnrons crontavns0 mlrns frnbîtacns, trnfuccaój, ostufamseagmgóiacms y, jnturngbojto, gn cmbpmsacaój fo eîlugns quo mcupnlnj cnfnbajutm fo su taobpm galro.

Vrns vnrams nþms nbnrims, pmr gn párfafn fo gn vasaój y caortn pnrîgasas quogo abpafaormj fofacnrso n mtrn fo sus vmcncamjos, gn pajturn, Dnrtzjluscdburaó og < fo soptaoblro fo >448.

Gns eîlugns fo Dnrtzojluscd quo so jutraormj fo favorsns euojtos (og Nr-caprosto, og tontrm cgîsacm ospnþmg, gns dastmrans fo Varsm, Cngforój m Gmpoy nðj fo sus cmjtobpmrîjoms), npnrto fo ujn oxquasatn cmblajncaójfo sojcaggoz y procasaój oj og vorsm, ujn ojmrbo vnraofnf tobîtacn y ujirnco`m ajcmjeujfalgo o arrosastalgo, npmrtnj n gn eîlugn uj naro juovm0quaoj nlusn fo su euorzn suogo sngar bngpnrnfm, y ng bngvnfm suogo sngargoog tarm pmr gn cugntn. Dnrtzojluscd, pocuganr rmbîjtacm y procursmr n subnjorn fog krnusasbm oj Ospnþn, cmjeanln oj gn lmjnjzn quo supmjân og

nfvojabaojtm fog cmjstatucamjngasbm, y ostnln cmjvojcafm fo quo gn goyfo gn `ujign dnlân torbajnfm y fo quo lnstnlnj gn luojn ajtojcaój, gnofucncaój y og trnln`m pnrn dncor bîs eîcag y irntn gn vafn fo gms dmblros.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 140/628

>39 Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

fo oggms, nlnjfmjó prmjtm gn mrfoj osuatn o abpugsnfm pmr gn curamsafnf,ggoió n Bnfraf pnrn dncor ostufams fo Góiacn, Bntobîtacns y Bofacajn, ngbasbm taobpm quo bnjtojân uj ostagm fo vafn bmfornfnbojto erâvmgm. Ngeajng, focafaó nlnjfmjnrgm tmfm pmr gn pmosân quo cmjsafornln, nfobîs fosu irnj pnsaój, og vân crucas pnrtacugnr quo gm ggovnrân irncans n su sncraeacam

y emrbncaój, n roiojornr og pojsnbaojtm, gn bmrng y gn rogaiaój ospnþmgos.Sus dmrns so ropnrtânj ojtro gns tortugans y gn Lalgamtocn Jncamjng, fmjfoostufanln ajcnjsnlgobojto n gms cgîsacms.

_jn voz pulgacnfns sus Eîlugns y gms Nyos fog ngbn (>46<), y gn quo sorânsu mlrn bîs rojmblrnfn, Gns Fmgmrns (>465), so ujaó ng pnrtafm bmfo-rnfm fo \mborm \mlgofm. Su bmfostn cnrrorn pmgâtacn gm cmjfu`m n gmsImlaorjms Cavagos fo Cnstoggój, Ngacnjto y Ungojcan.

Fo roirosm n Bnfraf, y yn cnsnfm, ggovó ujn vafn pgîcafn. Euo jmblrnfmbaoblrm fo gn Ncnfoban y rofnctó sus ðgtabms galrms0 Xoquoþms pmobns(>49<-96), y Dubmrnfns (>445). Xnsó sus ðgtabms nþms nquo`nfm fo imtny babnfm pmr ujn ajiojto pgáynfo fo nfbarnfmros.

Su mlrn jm rosasto njîgasas ngiujm, puos gn crâtacn ropruoln su prmsnâsbm,gn vncuafnf fo sus rapams y su protojcamsafnf (neîj arrofojtm fo fmtnr ncnfn ujm fo sus pmobns fo ujn goccaój prîctacn y foeajatavn), puos su cnr-

in fmctrajng os rnbpgmjn y suporeacang. Vmfms ostms rnsims yn dnlânj safmbnjaeaostms oj Gns Eîlugns quo oscralaó n gms <3 nþms y quo, oj vartuf fosu ojmrbo ncoptncaój, bnrcnrmj gn mraojtncaój fo su croncaój pmstoramr.

Crâtacns y ojsnyms

n. Erny Lojatm @orójabm Eoa mm (>595->956)

Bmj`o lojofactajm fofacnfm ng ostufam y n gn ojsoþnjzn. Sus oscratms fafîctacmsntncnj og orrmr y ojsoþnj gn vorfnf, ml`otavm cojtrng fo gn agustrncaój. Fofacó irnjpnrto fo su mlrn n cratacnr suporstacamjos y engsns afons, tmbnjfm cmbm lnso gn cugturnourmpon. Gmiró ogovnr og javog cugturng fo su ápmcn, cmj uj ostagm cgnrm y procasm,fo`njfm fo gnfm gn loggozn fo gns pngnlrns, pnrn dncorso ojtojfor. Sus mlrns VontrmCrâtacm _javorsng (mcdm tmbms, cmjtrn gns suporstacamjos y engsns croojcans), y Cnrtnsorufatns (cajcm tmbms fo ojsnyms smlro prmlgobns eagmsóeacms, gatornrams y bmrngos),

fosnrrmggnj su pojsnbaojtm rncamjng.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 141/628

>34Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

l. Inspnr Bogcdmr fo @mvoggnjms (>966->4>>)

Euo ujm fo gms bîs irnjfos oscratmros fog Saigm fo gns Gucos ospnþmg. Oj su mlrn,fo cnrîctor fafîctacm, fojujcaó gn satuncaój smcamocmjóbacn y prmpusm sngafns n gnprmlgobîtacn ospnþmgn. Oscralaó bnrnvaggmsms ojsnyms, cmj ujn fo gns bo`mrns prmsns

fog saigm TUAAA. Ngiujns fo sus mlrns smj0 Ajemrbo pnrn og oxpofaojto fo gn Goy Nirn-ran; Bobmran pnrn og nrroigm fo gn pmgacân fo ospoctîcugms y favorsamjos pðlgacns; Og

cnstaggm fo Loggvor; y Xognym, Og fogajcuojto dmjrnfm.

  4. _j prorrmbîjtacm0 @msá Cnfngsm (>96>->94<)

Oscratmr sntâracm y cugtm,ujm fo gms praborms ojajtrmfucar og \mbnjtacas-bm oj Ospnþn n eajos fogsaigm TUAAA. So ajtorosópmr tmfms gms iájorms ga-tornrams y ojtro sus mlrnsoj prmsn tojobms0 Gms

orufatms n gn vamgotn; Jm-

cdos gðiulros y Cnrtns

Bnrruocns.

‗Smlro og Xmfor fog Vaobpm‒ Nutmr0 @msá Cnfngsm

Vmfm gm bufn og taobpm, Eagas bân,tmfm cofo ng raimr fo sus iunfnþns0yn trnjsemrbn gms vnggos oj bmjtnþns,yn pmjo uj cnbpm fmjfo uj bnr dnlân.

Ág bufn oj jmcdo mpncn og cgnrm fân,oj eîlugns puoragos gns dnznþns,ngcîznros smlorlams oj cnlnþns,y og `uvojag nrfmr oj vo`oz erân.

Fmbn og taobpm ng cnlnggm foslmcnfm,fotaojo og bnr y vaojtm ojeurocafm,

pmstrn ng goój y rajfo ng lrnvm tmrm.

Smgn ujn cmsn ng taobpm fojmfnfmja coforî, ja cofo, ja dn cofafm,y os og cmjstnjto nbmr cmj quo to nfmrm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 142/628

>31 Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

Og tontrm

n. Vontrm pmslnrrmcm

Oj gn praborn batnf fog saigm TUAAA, so roprosojtnj faeorojtos tapms fo cmbofans,doroforns fo gms ostoromtapms lnrrmcms.

• Og snajoto so cnrnctorazn pmr gn pajturn fo cmstublros y tapms pmpugnros, y pmrsu gojiun`o rongastn y cóbacm.

• Cmbofans cmjtajuastns fog lnrrmcm0 ropatoj og bmfogm fo Gmpo fo Uoin yCngforój fo gn Lnrcn, cmj bojms ncaortm.

• Cmbofans fo bnian0 fo irnj áxatm ojtro og puolgm, ojtrotojânj bofanjtoojcnjtnbaojtms, bmjstrums y oscojns smrprojfojtos.

• Cmbofans dormacns0 buy fog iustm pmpugnr.

Sosaój

_jafnf 6.  Gatornturn daspnjmnboracnjn, saigms TUA, TUAA y TUAAA

><

Og tontrm

l. Vontrm jomcgîsacm

Og tontrm fog ðgtabm torcam fog saigm TUAAA, cmbm tmfns gns mlrns jomcgîsacns, so smbotaón gns râiafns jmrbns fog cgnsacasbm y nfmptó gn roign fo gns tros ujafnfos quo Gmpofo Uoin dnlân rmtm oj og lnrrmcm. Fosnpnrocaó ojtmjcos fo gns mlrns fo tontrm, tmfmtobn abniajntavm y enjtîstacm, nsâ cmbm gn bozcgn fo gm trîiacm y gm cóbacm. Oj suroobpgnzm, suriaó uj tontrm oxcgusavnbojto fafîctacm; gms jomcgîsacms cnblanrmj ogfrnbn ospnþmg oj sus nspoctms fo emrbn y fo emjfm (fosnrrmggnj tobîtacns bmrngos),cnblanjfm gn trniofan y gn cmbofan, ajsparnfms oj og tontrm ernjcás.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 143/628

>68Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

c. Gonjfrm Eorjîjfoz fo Bmrntâj (>958->4<4)

Os ujm fo gms bo`mros frnbnturims fog saigm TUAAA. Oj gn cmbo-fan, fosnrrmggó gn ostractn afomgmiân jomcgîsacn y gmiró áxatmpmpugnr. Sus cmbofans so fosnrrmggnrmj cmj eajos fafîctacms,

ng basbm taobpm quo rafacugaznln gms cmbpmrtnbaojtms quobmstrnlnj gn lnrlnrao, gn aijmrnjcan y gns bngns cmstublros.

Oj su prmfuccaój gatornran so fostncnj cajcm cmbofans quosntaraznj gms bntrabmjams cmjcortnfms0 Og vao`m y gn jaþn, Og

lnrój; y Og sâ fo gns jaþns; gn ofucncaój fo gms óvojos0 Gn bm-

 `aintn y gms snajotos fo gn ápmcn0 Gn cmbofan juovn m og cneá. 

\oign fo gns tros ujafnfos

 Nccaój Vaobpm Guinr

_jn smgn nccaójoj gn mlrn. Oj ogtontrm njtoramr dn-lân nccamjos pn-rngogns0 gn fo gmssoþmros y gn fo gmscranfms.

Gn nccaój folo sucofor,cmbm bîxabm, oj uj fân.

Vmfn gn mlrn folo fo-snrrmggnrso oj og basbmsatam.

Vontrm Abporang, Snj @unj fo

Xnstm

Xmr pnro`ns goor og ernibojtm fo gn mlrn fo Gonjfrm Eorjîjfoz fo BmrntâjOg sâ fo gns jaþns y prosojtnrgm ng irupm.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 144/628

>6> Gatornturn daspnjmnboracnjn,

saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

Og sâ fo gns jaþnsGonjfrm Eorjîjfoz fo Bmrntâj

Ernibojtm

FMJ FAOIM0 –Buy laoj. Saájtoso ustof... Q jm dny quo nsustnrso ja nglmrmtnrso

(Saájtnjso gms fms), pmr jnfn fo gm quo ym fain; y cuojtn, jm jmsnlnjfmjo og `uacam cunjfm bîs gm jocosatnbms... Su da`n fo ustofostî ojnbmrnfn...

FMÞN A\OJO0 –Xuos ½jm gm do facdm yn bag vocos= Sâ, soþmr, quo gm ostî; y lnstnlnquo ym gm fa`oso pnrn quo...

FMJ FAOIM0 –¡Osto vacam bngfatm fo ajtorrubpar n cnfn pnsm! Fá`obo ustofdnlgnr.

FMÞN A\OJO0 –Laoj, vnbms, dnlgo ustof.FMJ FAOIM0 –Ostî ojnbmrnfn; porm jm ostî ojnbmrnfn fo bâ.

FMÞN A\OJO0 –½^uá faco ustof=FMJ FAOIM0 –Gm quo ustof myo.FMÞN A\OJO0 –Xorm ½quaáj go dn cmjtnfm n ustof osms faspnrntos=FMJ FAOIM0 –Jnfao. Qm gm sá, ym gm do vastm, jnfao bo gm dn cmjtnfm, y cunjfm

so gm faim n ustof, laoj soiurm ostmy fo quo os vorfnf... Unyn, ½quággnjtm os áso=

FMÞN A\OJO0 –(Ggmrn) ¡Xmlro fo bâ!FMJ FAOIM0 –½N quá vaojo osm=FMÞN A\OJO0 –¡Xmrquo bo voj smgn y saj bofams, y pmrquo smy ujn pmlro vaufn,

pnroco quo tmfms bo fosprocanj y so cmj`urnj cmjtrn bâ!FMJ FAOIM0 –Soþmrn fmþn Arojo...FMÞN A\OJO0 –Ng cnlm fo bas nþms y fo bas ncdnquos, vorbo trntnfn fo ostn

bnjorn, cmbm uj ostrmpn`m, cmbm ujn puorcn cojacaojtn, vngo ngfocar... ½^uaáj gm croyorn fo ustof=... ¡Uîginbo Fams!... ¡Sa vavaornjbas tros faeujtms!... Cmj og ðgtabm faeujtm quo vavâ tojân uj iojamcmbm ujn sorpaojto...

FMJ FAOIM0 –Baro ustof, soþmrn, quo so bo ncnln yn gn pncaojcan.FMÞN A\OJO0 –^uo gm basbm orn ropgacnrgo, quo so pmjân docdm ujn euran fog

ajeaorjm, y uj fân fo Cmrpus, ym jm sá pmr quá eramgorn, dnrtó fobm`acmjos n uj cmbasnram mrfojnfmr, y sa jm dulaorn safm pmr fmspnfros fog Cnrboj, quo so pusaormj fo pmr bofam, gm ostroggncmjtrn uj pmsto oj gms pmrtngos fo Snjtn Cruz.

FMJ FAOIM0 –Xorm ½os pmsalgo quo jm dn fo ojtojfor ustof n gm quo vmy nfocargo=

FMÞN A\OJO0 –¡Ny, jm, soþmr; quo laoj gm sá, quo jm tojim pogm fo tmjtn, jm,soþmr!... _stof yn jm quaoro n gn jaþn, y luscn protoxtms pnrn znenrsofo gn mlgaincaój oj quo ostî... ¡Da`n fo ba ngbn y fo ba cmrnzój!

>6> Gatornturn daspnjmnboracnjn,saigms TUA, TUAA y TUAAA

_jafnf 6

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 145/628

>6<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Sosaój

_jafnf 6.  Gatornturn daspnjmnboracnjn, saigms TUA, TUAA y TUAAA

>3

Bnjms n gn mlrn

Xrabor pnsm0 _jn voz cmjemrbnfms gm irupms, ropnsnrcmj nyufn fog toxtm iuân y gms npujtos tmfms gms tobnsfo gms cnpâtugms tros y cuntrm.

Soiujfm pnsm0 Ognlmrnr uj cuostamjnram fo >? proiujtnsSmlro gms tobns vastms oj ostns ðgtabns sosamjos, ojtroinr

juostrm cuostamjnram y rocalar og cuostamjnram fo mtrm fogms irupms.

Vorcor pnsm0 \osmgvor, cnfn ujm oj ujn dm`n, og cuostam-jnram quo jms ojtroinrmj.

>

\ongaco ujn tnlgn oj gn quo so ovafojcao gn cmjsugtn quo dnin smlro gnscnrnctorâstacns quo taojoj gms toxtms oxpmsatavms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 146/628

>63 Bo`mrobms juostrn

 prmfuccaój toxtung

_jafnf ?

Sosaój

_jafnf ?.  Bo`mrobms juostrn prmfuccaój toxtung

>6

Gms toxtms oxpmsatavms

Ostructurn fo gms toxtms oxpmsatavms

Gms toxtms oxpgacntavms ggnbnfms tnblaáj oxpmsatavms (nujquo ngiujms pgnjtonj quo

gms praborms luscnj ajemrbnr y gms soiujfms fobmstrnr), smj nquoggms quo taojojgn ajtojcaój cmbujacntavn fo oxpgacnr uj tobn ospocâeacm. _jn oxpmsacaój cmjsastooj oxpgacnr fo emrbn sojcaggn, cgnrn, mrfojnfn y ml`otavn ujms docdms m uj tobn.Gms bmfogms fo gms oscratms oxpmsatavms m oxpgacntavms gms ojcmjtrnbms oj gms galrmsfo toxtm, galrms fo favugincaój fo tobîtacns ospocâeacns, nrtâcugms, ojcacgmpofans yfaccamjnrams.

Gms toxtms oxpmsatavms taojoj uj mrfoj góiacm quo so rosubo oj gn

saiuaojto ostructurn0

Xrosojtncaój0 Ajcguyo uj cmjtoxtm (taobpm, guinr), og tobn, gn dapótosas,gms ml`otavms y mtrms ogobojtms iojorngos.

Fosnrrmggm0 Gn ajemrbncaój quo fosnrrmggn og tobn m nsujtm, nbpganfnoj vnrams pîrrnems.

Cmjcgusaój0 _j rosuboj m sâjtosas fo gm oxprosnfm oj og toxtm.

Oxpmjor oquavngo n fnr n cmjmcor gns faeorojtos encotns m nspoc-tms fo uj tobn, fojtrm fo uj prmpósatm ajemrbntavm, pnrn gm cungnprmvocdnbms gn foscrapcaój ml`otavn y gn jnrrncaój vorâfacn. Ojgn oxpmsacaój so bnjo`nj cmjcoptms, afons, `uacams y oj iojorng,cmjtojafms cmijmscatavms fo cnrîctor ml`otavm y pmr gm tnjtm, fo-purnjfm ng bîxabm gns mpajamjos fog nutmr.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 147/628

>66Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Favorsms bmfogms fo oxpmsacaój

Ostructurn fofuctavn0 og toxtm so mrinjazn fo gm iojorng n gm pnrtacugnr. So ajacan ogtoxtm cmj ujn afon iojorng, ujn goy m ujn tosas, y oj gms pîrrnems sucosavms, cmjear-bnbms gms docdms, fntms m cnsuâstacn cmjcrotn.

Ostructurn ajfuctavn0 pnrtabms fo fntms pnrtacugnros pnrn ggoinr n gn cmjcgusaój, quoos gn afon prajcapng.

Ostructurn baxtn0 os ujn bozcgn fo gns fms njtoramros. So pnrto fo gn afon prajca-png, so pnsn n gms fntms pnrtacugnros y oj gn cmjcgusaój, vmgvobms n gn afon prajcapng.Vnblaáj so ggnbn carcugnr m fo ojcunfro.

Nspoctms irnbntacngos

\ocuorfo quo gn oxpmsacaój os prmpan fo gms toxtms caoj-tâcms, ajemrbntavms (poramfâstacms), y fog ojsnym.

• Gms toxtms oxpmsatavms foloj sor cgnrms, pmr gm tnjtm, foloj usnr mrncamjossabpgos y cmmrfajnfns. Os focar, mrncamjos lrovos y sojcaggns.

• Gn eujcaój quo profmbajn os gn roeorojcang0 og bojsn`o folo roego`nr gn rongafnfy jm gn sul`otavafnf fog obasmr.

• Gn oxpmsacaój so puofo bozcgnr cmj gn jnrrncaój, gn foscrapcaój y gn nriuboj-tncaój0 so puofo prosojtnr, pmr gm tnjtm, oj gm quo ggnbnbms toxtms baxtms.

• Og vmcnlugnram folo sor og ospocâeacm fo cnfn caojcan, porm tnblaáj fopojfofog cnrîctor favugintavm m ospocangaznfm quo og nutmr pmson.

• Og taobpm vorlng quo so usn os eujfnbojtngbojto, og prosojto pmr su cnrîctorajtobpmrng, os focar, quo jm satðn gn nccaój oj uj bmbojtm fotorbajnfm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 148/628

>6? Bo`mrobms juostrn

 prmfuccaój toxtung

_jafnf ?

 Ngiujms tapms fo socuojcans góiacns pnrn mrinjaznr gns afons smj0

• Cnusn-oeoctm0 gms ovojtms so catnj y oxpgacnj, dncaojfm roeorojcan n gnssatuncamjos quo gms prmvmcnrmj.

• Vaobpm0 gns afons so mrinjaznj crmjmgóiacnbojto.

• Xrmlgobn-smgucaój0so pgnjton ujn satuncaój prmlgobîtacn y ojsoiuafn soprmpmjoj smgucamjos ngtorjntavns.

• Nscojfojto-foscojfojto0 gns afons so prosojtnj fo ncuorfm cmj su ab-pmrtnjcan, enbaganrafnf m cmbpgo`afnf.

• Xrmcosm0 so oxpgacnj gns otnpns fog fosnrrmggm fo uj prmcosm.

‗Xropnrncaój y oxpmsacaój fo uj tobn‒

n. Xropnrncaój fo uj tobn

Gms saiuaojtos bmbojtms encagatnj propnrnr ujn oxpmsacaój0

Fogabatnr og tobn m gn pnrto fog basbm quo sorî bnjo`nfm bofanjto ostn tácjacn.Og tárbajm tobn so usn cmj erocuojcan cmj og saijaeacnfm fo bntoran, nsujtm iojorngsmlro gm cung so trntn, otaquotn iojáracn cmj gn cung so puofo cntngminr ngim.

Xropnrnr uj lmsquo`m quo cmjtojin 3 ó 6 afons prajcapngos. Os abpmrtnjto fotorba-jnr sa cmj og fosnrrmggm fo oggns, og pðlgacm cmbprojforî og bojsn`o quo quorobmsfnr oj gn oxpmsacaój.

Mrinjaznr  gns afons prajcapngos fo tng bnjorn quo roego`oj ujn socuojcan góiacn.Osto bmbojtm rospmjfo ng cóbm so vn n prosojtnr og tobn njto og pðlgacm, oj quámrfoj góiacm.

Gon ntojtnbojto og saiuaojto toxtm0 ‗Xropnrncaój y oxpmsacaój fo uj tobn‒,y rongaco uj bnpn cmjcoptung oj og cunforjm.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 149/628

>65Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Og oxpmsatmr focafo cuîg socuojcan góiacn os gn nfocunfn pnrn gmirnr gms ml`otavms fogn prosojtncaój fog tobn.

• Ognlmrnr ngiujms cuostamjnbaojtms m proiujtns smlro og tobn, y rospmjforgnscmbm pnrto fo su propnrncaój. Gns rospuostns mraojtnrîj gn oxpmsacaój y sorvarîj

cmbm tobns o`o.

• Xropnrnr uj mrinjaznfmr provam. Og Mrinjaznfmr provam (Nusulog, >195), os ujnemrbn fo cmgmcnr oj uj bnrcm cmjcoptung, gns afons quo so vnj n oxpmjor, fotng bnjorn quo og pðlgacm puofn vasungaznr gn rogncaój ojtro oggns.

• Afojtaeacnr o`obpgms quo sarvnj cmbm npmyms vorlngos fo gn oxpmsacaój.

• Fotorbajnr y propnrnr gms npmyms vasungos quo so vnj n utagaznr (cnrtogorn, vafom,otc.)

l. Oxpmsacaój fo uj tobn

Gn oxpmsacaój fo uj tobn roquaoro sor cuafnfmsm cmj gms saiuaojtos nspoctms0

Ensos0 gn oxpmsacaój fo uj tobn folo tojor gns saiuaojtos prmpmrcamjos fog taobpmtmtng0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 150/628

>69 Bo`mrobms juostrn

 prmfuccaój toxtung

_jafnf ?

Ajtrmfuccaój0 ujn luojn ajtrmfuccaój prmpacan uj nblaojto nfocunfm pnrn oxpm-jor og tobn0 porbato ajtorosnr ng pðlgacm, fosportnjfm su ajtorás pmr og cmjtojafm,gm bmtavn n ‗ostnr‒ prosojto (ntojtm y pnrtacapnjfm), y oj cmjsocuojcan, nsoiurnrgms bo`mros rosugtnfms fo gn ajtorvojcaój. Os focar, gn ajtrmfuccaój nctðn cmbm uj‗puojto cmijatavm‒ (Cmgg, >11<), ojtro gms cmjmcabaojtms provams fog pðlgacm y gn

ajemrbncaój cmjtojafn oj gn oxpmsacaój.

Fosnrrmggm fog tobn0 og fosnrrmggm fog tobn so roeaoro n gn oxpmsacaój irnfung fogcmjtojafm, mrfojnfm góiacnbojto pnrn cmjsoiuar gn cmjtajuafnf fog prmcosm.

Xnrn tng eaj, mrinjaco `orîrquacnbojto og cmjtojafm, n bnjorn fo ujn rof cmjcop-tung fmjfo sus ogobojtms so rnbaeaquoj oj emrbn prmirosavn. Os abpmrtnjto quo gnsafons ostáj cmjoctnfns ojtro sâ y jm yuxtnpuostns, os focar, folo porcalarso uj dagm

cmjfuctmr m nriubojtng.

Xnrn encagatnr gn cmbprojsaój fog pðlgacm, os cmjvojaojto pnrtar fo gns afons bîsiojorngos o arso nfojtrnjfm oj gms fotnggos.

Caorro0 ujo gms pujtms bîs abpmrtnjtos y cmjstatuyo og osgnlój ojtro og cmjmcabaojtmprosojto y og pnsnfm; og caorro prmpmrcamjn ng pðlgacm, gn sojsncaój fo quo gmiróngim, fospuás fo dnlor nsastafm n ujn oxpmsacaój.

c. Gn cmbujacncaój jm vorlng furnjto gn oxpmsacaój

 

Gn oxpmsacaój folo sor fajîbacn y pnrnoggm, os abpmrtnjto tojor oj cuojtn,caortns dnlagafnfos fo cmbujacncaój,tngos cmbm0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 151/628

>64Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

 Unrancaój oj gn vmz0 os procasm nfocunr og vmguboj y gn vogmcafnf fo gn vmz ngtnbnþm fog irupm y gns cnrnctorâstacns eâsacns fog cmjtoxtm; cuafnr gn cgnrafnf oj gnprmjujcancaój y nrtacugncaój fo gns pngnlrns, vnranr gn ojtmjncaój, bnjo`njfm pnusnsy sagojcams.

Iostms y bmvabaojtms cmrpmrngos0 os abpmrtnjto quo gns pngnlrns tojinj og npmymfo gms nfobnjos, iostms y bmvabaojtms cmrpmrngos quo sonj cmjiruojtos y ojentacojgn ajemrbncaój prmpmrcamjnfn. Nsâ basbm, os cmjvojaojto jm porbnjocor ostîtacmoj uj smgm guinr baojtrns furo gn oxpmsacaój; og cmjeorojcastn folo fospgnznrso ojog ospncam eâsacm fmjfo so rongazn og ovojtm.

Cmjtnctm vasung0 og oxpmsatmr/n so rotrmngabojtn cmj gns abprosamjos quo mlsorvnfog pðlgacm cmj gn oxpmsacaój. Sa gn oxpmsacaój os cgnrn m cmjeusn, os ajtorosnjto m

nlurrafn, so jmtn oj gns nctatufos fog pðlgacm.

f. Nyufns nufamvasungos

Irncans n gn tocjmgmiân bmforjn, oxastoj oxcogojtos y vnranfms rocursms eâsacms pnrnnpmynr y encagatnr gn cmbujacncaój ojtro og oxpmsatmr/n y og pðlgacm. Cnfn ajtorvojcaójos faeorojto y pmr gm tnjtm, gms rocursms tnblaáj, fo ncuorfm cmj su faspmjalagafnf,

gns cnrnctorâstacns eâsacns fog guinr, og tnbnþm fog irupm, og taobpm faspmjalgo pnrnsu propnrncaój y og usm nprmpanfm fo gms basbms.

\oðjnso cmj sus cmbpnþorms oj sulirupms. Cnfn sulirupm ajvostainrî ujm fo gmssaiuaojtos tobns y rongaznrî ujn oxpmsacaój fo >? bajutms, saiuaojfm og prmcofabaoj-tm foscratm oj og toxtm njtoramr. Xrosojto ng irupm gn socuojcan góiacn quo oscmiaópnrn dncor gn oxpmsacaój fo sus afons.

Forocdm n gn vafn.Forocdm n gn galortnf fo oxprosaój.Forocdm n gn snguf.Forocdm ng galro fosnrrmggm fo gn porsmjngafnf.Forocdm n gn aiungfnf.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 152/628

>61 Bo`mrobms juostrn

 prmfuccaój toxtung

_jafnf ?

Sosaój

_jafnf ?.  Bo`mrobms juostrn prmfuccaój toxtung

>?

Gn nriubojtncaój

Gn ajtojcaój cmbujacntavn os oxprosnr mpajamjos, rolntargns, cmjvojcor yporsunfar. Gn eujcaój fog gojiun`o os roeorojcang (tosas), cmjntavn m npogntavn(nriubojtms).

Gms toxtms nriubojtntavms puofoj sor fo fms cgnsos0

• Nriubojtncaójsul`otavnmfompajaój0 pujtm fo vastn sul`otavm, nr-iubojtncamjos nprocantavns, arójacns o ajemrbngos. So usn oj folntos,ojtrovastns, fascusamjos, cnrtns y nrtâcugms fo mpajaój.

• Nriubojtncaójcaojtâeacn0pujtm fo vastn ml`otavm, so lnsn oj gn fm-cubojtncaój y oj gn ajvostaincaój. So rogncamjnfn cmj oxpgacncamjos,foeajacamjos y oxpmsacamjos.

Gns emrbns toxtungos nriubojtntavns smj0 nrtâcugms poramfâstacmsfo mpajaój (ofatmrangos, cnrtns ng faroctmr, nrtâcugms fo emjfm), oj-snyms fo cnrîctor eagmsóeacm, pmgâtacm, smcang, ocmjóbacm, folntos,fascursms pmgâtacms y toxtms `ufacangos, ojtro mtrms.

Gns tácjacns fo gn oxpmsacaój y gn nriubojtncaój so faeorojcanjpmr gn ajtojcaój quo ggovn gn ajemrbncaój quo prosojtnj. Oj ogcnsm fo gn oxpmsacaój, su ml`otavm os fnr n cmjmcor ngim, baojtrnsquo oj gn nriubojtncaój, gn ajemrbncaój taojo ujn ajtojcaój

nfacamjng0 emrbugnr rnzmjos pnrn cmjvojcor n mtrms quo ncoptojjuostrms nriubojtms (rnzmjos); y cmj oggm, fobmstrnr ujn dapótosasm pgnjtonbaojtm cojtrng (gn afon u mpajaój quo ostnbms foeoj-faojfm). Gms toxtms nriubojtntavms luscnj cmjvojcor ng rocoptmr ydncorgm cnblanr fo afon, pmr tng bmtavm, oj su fosnrrmggm tnblaájnpnrocoj toxtms oxpmsatavms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 153/628

>?8Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Gms toxtms fo ostructurn nriubojtntavn ostîj nrtacugnfms oj tros m cuntrm cntoimrâns0

>.  Xgnjtonbaojtm fog prmlgobn0 ½^uá so foson cmjmcor m snlor= Ngiujms toxtmsjm pgnjtonj og prmlgobn ajacang.

<.  Emrbugncaój fo gn dapótosas m tosas0 rospuostn pmsalgo ng prmlgobn. Xuofonpnrocor ng prajcapam m ng eajng fog toxtm, pmr gm cung so prosojtnj fms tapms foostructurn0

  •  Ostructurn fofuctavn (njngâtacn)0 cunjfm so pnrto fo ujn tosas y so npmrtnjnriubojtms (rnzmjos, docdms, pruolns), quo gn npmynj; vn fo gm iojorngn gm pnrtacugnr.

  •  Ostructurn ajfuctavn (sajtátacn)0 cunjfm so pnrto fo vnrams docdms pnrnggoinr n ujn cmjcgusaój m tosas; vn fo gm pnrtacugnr n gm iojorng.

3. Fobmstrncaój fo gn dapótosas m tosas pmr bofam fo nriubojtms. Gn nriuboj-tncaój cmjsasto oj foeojfor ujn afon pmr bofam fo fntms y rnzmjos m nriu-bojtms. Oj osto cnsm, og fosnrrmggm m cuorpm fo gn nriubojtncaój os og cojtrmfog fascursm. So oxpgacnj gns rnzmjos m gms nriubojtms y/m so roeutnj gns tosasm cmjcgusamjos fog cmjtrnram (sa gm dulaoro).

6. _jn sâjtosas m rosuboj fmjfo so cmbpruoln m jaoin (roeutncaój), gn dapótosasajacang. Oj gn nriubojtncaój fofuctavn, gn cmjcgusaój npnroco oj og ðgtabmnpnrtnfm, y su eujcaój os sajtotaznr gms nriubojtms quo so dnj utagaznfm oj ogrnzmjnbaojtm. Oj gn ajfuctavn, gn cmjcgusaój cmajcafo cmj gn tosas, n gn cung soggoin trns og rnzmjnbaojtm quo cmjstatuyo og cuorpm fo gn nriubojtncaój.

Bmfngafnf mrn-camjng

Ostructurnssajtîctacns ybmremgóiacns

Cmjoctmros

Mrncamjos ojujcantavns (oj gn tosas), ajtorrmintavns, oxcgnbntavns y fulatntavns (ostnsmrncamjos rovognj gn pmsacaój fog nutmr).

Sajtnxas mrfojnfn y góiacn. Xorâmfms mrncamjngos gnrims y cmbpgo`ms. Mrncamjoscmbpuostns sulmrfajnfns (cnusngos, cmjsocutavns, y cmjfacamjngos). \oeorojcansporsmjngos (prmjmblros porsmjngos, pmsosavms, torbajncamjos vorlngos).

Xnrn oxprosnr cnusns y cmjsocuojcans, cmjtrnpmjor afons0• nfvorsntavms u mpmsatavms0 porm, nujquo, cmjtrnranbojto, oj cnblam, jm

mlstnjto…

Gns cnrnctorâstacns gaji÷âstacns fo gms toxtms nriubojtntavms smj0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 154/628

>?> Bo`mrobms juostrn

 prmfuccaój toxtung

_jafnf ?

>5. UNJ OSBO\OJ, Ernjs y I\MMVOJFM\SV, \ml. <885. Nriubojtncaój, cmbujacncaój y Engncans. _jn porspoctavn

Gn pmgábacn smlro gms javogos fo vafnoj gn \ovmgucaój Ajfustrang5

Gn \ovmgucaój Ajfustrang dn safm cmjsafornfn og docdm bîs abpmrtnjto oj gn dastmranfo gn dubnjafnf fosfo og Jomgâtacm. Cmjsastaó oj ujn sorao fo cnblams quo neoctnrmjjm sógm n gn ajfustran sajm ng cmj`ujtm fo gn nctavafnf y gn mrinjazncaój ocmjóbacn

y smcang. N pnrtar fo oggn nubojtó gn prmfuccaój fo tmfm tapm fo laojos y cnblaó gnemrbn fo prmfucargms.

Gn enbagan y og tnggor quo ornj njtos gns ujafnfos lîsacns fo prmfuccaój fo laojos,euormj sustatuafms pmr gn eîlracn, cnrnctoraznfn pmr gn cmjcojtrncaój fo mlrorms y ogbnymr vmguboj fo prmfuccaój folafm n gn utagazncaój fo bîquajns.

• cmjsocutavms0 guoim, ojtmjcos, pmr tnjtm, fo bnjorn quo, oj oeoctm, oj cmjso-cuojcan…

• cnusngos0 pmrquo, puos, puostm quo, fnfm quo, yn quo...• eajngos0 pnrn quo, n eaj fo quo, cmj ml`otm fo, cmj og eaj fo...• fo mrfoj0 oj prabor guinr, pmr mtrn pnrto, n cmjtajuncaój...• fo rogncaój tobîtacn0 oj cunjtm n, cmj rospoctm fo, oj rogncaój cmj…• cmjcgusavms0 oj rosuboj, oj foeajatavn, pnrn cmjcguar...

Ogobojtms quo sarvoj pnrn ajtrmfucar gn prmpan mpajaój0 ojtaojfm, crom, n ba bmfmfo vor, fosfo ba pujtm fo vastn, bo pnroco, ojtro mtrms.

Cmjoctmros

Vaobpmsvorlngos

Xrofmbajam fog prosojto fo ajfacntavm. _sm erocuojto fo vorlms fo mpajaój ojpraborn porsmjn (crom, paojsm, mpajm).

Gns pngnlrns utagaznfns foloj portojocor ng îblatm fog tobn trntnfm0 caojtâeacm,tácjacm, eagmsóeacm, otc. Cmjstruccaój fo sajtnibns jmbajngos cmj uj cmbpgobojtmjmbajng (ojcuostn fo mpajaój, porâmfm fo pruoln, otc.).

Gáxacm

>

Oj og saiuaojto ojsnym, ojcuojtro o`obpgms fo gms ogobojtms gaji։stacms ojubornfmsoj gn tnlgn njtoramr. Osto ojsnym os uj o`obpgm fo toxtm nriubojtntavm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 155/628

>?<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

 Ngiujns cgnsos fo nriubojtms

 Nriubojtms ml`otavms Fntms, caerns m docdms cmbprmlnlgos, quojm fopojfoj fo gn mpajaój fo gn porsmjnquo nriubojtn.

 Nriubojtms fo o`obpgaeacncaój  O`obpgms. Nriubojtms fo nutmrafnf Catns fo oxportms y ospocangastns. Nriubojtm fo bnymrân  Oxprosnj gn mpajaój fo gn bnymrân. Nriubojtm fo njngmiân Cmbpnrncamjos m cmjtrnstos. Nriubojtm fo cnjtafnf Jðborm fo lojoeacanrms, jðborm fo

porsmjns, otc. Nriubojtm fo dofmjasbm m pgncor  Sntasenccaój quo rocalo og rocoptmr.

Gms dastmranfmros jm so pmjoj fo ncuorfm oj ujn cuostaój quo os ml`otm fo pmgábacnfosfo og eaj fog saigm pnsnfm0 cóbm ajeguyó gn \ovmgucaój Ajfustrang n cmrtm pgnzm ojgms javogos fo vafn fo gn cgnso trnln`nfmrn.

Dny ujn mpajaój posabastn, soiðj gn cung gn \ovmgucaój Ajfustrang euo ujn vorfnfo-rn cntîstrmeo smcang, quo fostruyó emrbns fo vafn trnfacamjngos o abpusm n irnjfosbnsns fo pmlgncaój og trnsgnfm n gns caufnfos y ujns cmjfacamjos fo trnln`m bucdmpomros quo gns quo oxastânj njtos.

Gms mptabastns, pmr og cmjtrnram, mpajnj quo gn \ovmgucaój Ajfustrang euo lojoeacamsn,jm sógm n gnrim pgnzm, sajm tnblaáj pnrn gns porsmjns quo prmtnimjaznrmj sus ajacams.

 Nearbnj quo jm so foloj afongaznr gns cmjfacamjos fo vafn oj gns cmbujafnfos rurngos

trnfacamjngos y quo, n posnr fo gn furozn fo gn smcaofnf ajfustrang, ástn lrajfó trnln`my bofams fo prmbmcaój prmeosamjng n tmfm og bujfm, foemrbn quo nubojtnrmj gmssngnrams y gms javogos fo cmjsubm fo gms trnln`nfmros.

Gn pmgábacn saiuo dmy vavn pmrquo oj oggn so bozcgnj jm sógm fntms cunjtatntavmssmlro javogos fo sngnrams y fo cmjsubm, sajm tnblaáj pujtms fo vastn y vngmrncamjosfaeorojtos smlro gn emrbn fo vafn y trnln`m oj gn smcaofnf ajfustrang y cnpatngastn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 156/628

>?3 Bo`mrobms juostrn

 prmfuccaój toxtung

_jafnf ?

prnibn-fangáctacn. Snjtanim0 _javorsafnf Cntógacn.

Gns roigns fo ujn fascusaój crâtacn>5

>. «Gns pnrtos jm foloj abpofarso ujns n mtrns ng prosojtnr pujtms fo

vastn m pmjorgms oj fufn».<. «_jn pnrto quo prosojtn uj pujtm fo vastn ostî mlgainfn n foeoj-

forgm sa gn mtrn pnrto go smgacatn dncorgm».3. «Og ntnquo fo ujn pnrto oj cmjtrn fo uj pujtm fo vastn, folo roeo-

rarso ng pujtm fo vastn quo rongbojto dn safm prosojtnfm pmr gn mtrnpnrto».

6. «_jn pnrto sógm puofo foeojfor su pujtm fo vastn prosojtnjfm ujnnriubojtncaój quo ostá rogncamjnfn cmj oso pujtm fo vastn».

?. «_jn pnrto jm puofo prosojtnr ngim engsnbojto cmbm sa euorn ujnprobasn fo`nfn abpgâcatn pmr gn mtrn pnrto ja puofo joinr ujn pro-basn quo gn basbn dnyn fo`nfm abpgâcatn».

5. «_jn pnrto jm puofo prosojtnr engsnbojto ujn probasn cmbm sa euornuj pujtm fo ncoptnfm, ja puofo joinr ujn probasn quo roprosojtnuj pujtm fo vastn ncoptnfm».

9. «_jn pnrto jm puofo cmjsafornr quo uj pujtm fo vastn dn safmfoeojfafm cmjcguyojtobojto, sa gn foeojsn jm so dn ggovnfm n cnlmpmr bofam fo uj osquobn nriubojtntavm nprmpanfm quo so dnynnpgacnfm cmrroctnbojto».

4. «Oj su nriubojtncaój, gns pnrtos sógm puofoj usnr nriubojtms quosonj góiacnbojto vîgafms m quo sonj suscoptalgos fo sor vngafnfms,oxpgacatnjfm ujn m bîs probasns abpgâcatns».

1. «_jn foeojsn enggafn fo uj pujtm fo vastn folo tojor cmbm rosug-tnfm quo gn pnrto quo gm prosojtó so rotrncto fo ág y ujn foeojsncmjcguyojto folo tojor cmbm rosugtnfm quo gn mtrn pnrto so rotrnctofo sus fufns ncorcn fog pujtm fo vastn».

>8. «Gns pnrtos jm foloj usnr emrbugncamjos quo rosugtoj ajsueacaoj-tobojto cgnrns m cmjeusnbojto nblaiuns y foloj ajtorprotnr gnsemrbugncamjos fo gn pnrto cmjtrnran tnj cuafnfmsn y tnj oxnctnbojtocmbm gos son pmsalgo».

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 157/628

>?6Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Oscraln ujn sâjtosas fo gns cntoimrâns quo ostructurnj og toxtm njtoramr. _tagaco ogsaiuaojto osquobn0

>or. nriubojtm0

<°. nriubojtm0

Emrbugncaój fo gn dapótosas.

Xgnjtonbaojtm fog prmlgobn.

 Nriubojtms pnrn fobmstrnr gndapótosas.

Dapótosas m tosas cmbprmlnfn mroeutnfn. 

3or. nriubojtm0

<

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 158/628

>?? Bo`mrobms juostrn

 prmfuccaój toxtung

_jafnf ?

Sosaój

_jafnf ?.  Bo`mrobms juostrn prmfuccaój toxtung

>5

Xrmfuccaój fo toxtmsajemrbntavms fo favugincaój

Og toxtm ajemrbntavm os nquog pmr bofam fog cung fn-

bms n cmjmcor nspoctms fo gn rongafnf, oj uj gojiun`ocgnrm y procasm (fojmtntavm, cmj uj smgm saijaeacnfm),oj emrbn ml`otavn (saj juostrm pujtm fo vastn), cmjog ml`otavm fo trnjsbatar cmjmcabaojtms, fo favuginrujn ajemrbncaój.

Gn cmdorojcan y cmdosaój fog toxtm inrnjtaznj gn pro-sojtncaój góiacn fog cmjtojafm y gn cmrroctn rogncaój

ojtro gns pngnlrns, pnrn quo son cgnrm n cungquaorgoctmr. Oj cunjtm n gns eujcamjos fog gojiun`o, oj ostmstoxtms profmbajn gn eujcaój roeorojcang.

Gn ostructurn fo uj toxtm ajemrbntavm os sojcaggn0 Aj-trmfuccaój, fosnrrmggm y cmjcgusaój. Gms bmfogms fotoxtms ajemrbntavms smj0 jmtacans, ropmrtn`os, nrtâcugmsfo ojcacgmpofan, lamirneâns, bmjmirneâns caojtâeacns,

cmjvmcntmrans, njujcams, nvasms pulgacatnrams, ajemrbosy rovastns, otc. Xmr gm tnjtm, cnfn nrtâcugm laoj emrbu-gnfm puofo cmjsafornrso uj toxtm ajemrbntavm. Og toxtmajemrbntavm nfobîs, folo sor cgnrm pnrn tmfm goctmr.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 159/628

>?5Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Ajfniuo cmj sus cmbpnþorms/ns ncorcn fo jmtacans fo ajtorás pnrn su cmbujafnf.Sain gn ostructurn fo gms toxtms ajemrbntavms y rofncto ngiujns. Cmgóquogns oj ujguinr vasalgo (og poraófacm burng m gn cnrtogorn ajemrbntavn, ojtro mtrms). \ocuorfogns pnrtos fo gn jmtacan, tobn ostufanfm oj toxtms njtoramros.

>

Vrnain n cgnso, ngiujns jmtacans tmbnfns fo poraófacms m rovastns. \oðjnso cmj suscmbpnþorms oj sulirupms, gonj gns jmtacans y rosngtoj oj oggns, gn ajtrmfuccaój, ogfosnrrmggm y gn cmjcgusaój.

Gn ostructurn fo gn cmjcgusaój

Oj og fosnrrmggm fog toxtm nriubojtntavm, ajemrbntavmy oxpgacntavm, so dnj prosojtnfm favorsms nriubojtms.Og rotm fo gn cmjcgusaój os sajtotaznr gn emrbn cmbm sorosuogvoj gms prmlgobns pgnjtonfms, gms oeoctms fo gnscnusns, og mrfoj crmjmgóiacm m gms prmcosms foscratmsoj gn ajtrmfuccaój fog toxtm. Gn cmjcgusaój tnblaáj osuj ospncam pnrn gn pmsalagafnf, pnrn prmyoctnr dncan ogeuturm juostrns afons, n bnjorn fo caorro. Gn roegoxaój

tnblaáj taojo ospncam oj gn cmjcgusaój, bofanjtocatns, ernsos m juovns afons quo puofnj sorvar pnrnnlrar njîgasas pmstoramros.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 160/628

>?9 Bo`mrobms juostrn

 prmfuccaój toxtung

_jafnf ?

 

Sosaój

_jafnf ?.  Bo`mrobms juostrn prmfuccaój toxtung

>9

Bnjms n gn mlrn

Og cngojtnbaojtm igmlng ostî nquâ yjocosatnbms dncor ngim smlro oggm4

>9. VNKGO, Ouiojo S. Cngaojto, cngaojto0 og nubojtm fo gn tobpornturn fo gn Vaorrn jm taojo sojtafm. Vrnfuctmr, OjraquoMrtaz-Vmrros. Oj0 Fos Bmajos \oiastor. Amwn0 <> fo `ujam fo <88<.

Ojcuostns rocaojtos ajfacnj quo gn bnymrân fo nboracnjms crooj, y cmj luo-jn rnzój, quo og cngojtnbaojtm igmlng os ujn rongafnf. Fntms fog DobaseoramJmrto fo gms ðgtabms bag nþms, prosojtnj uj foscojsm irnfung fo tobpornturnfosfo gms nþms >888 n >188 y pmstoramrbojto uj nlruptm nubojtm fosfo>188, pnrtacugnrbojto fosfo >198. Og lngnjco fo gn ovafojcan suiaoro quogms dubnjms dnj `uinfm uj abpmrtnjto pnpog oj og rocaojto cngojtnbaojtm.

 Nfobîs, dobms cronfm cmjfacamjos quo cnsa cmj cortozn cmjfucarîj n ujcngojtnbaojtm oj gms próxabms >88 nþms.

Gn promcupncaój smlro og cngojtnbaojtm igmlng ostî lnsnfn oj prajcapamscaojtâeacms laoj ostnlgocafms. Gms caojtâeacms ostîj fo ncuorfm ujîjabobojtoquo gms insos fo ajvorjnform prosojtos jnturngbojto bnjtaojo gn tobporn-turn prmbofam fo gn suporeacao fo juostrm pgnjotn nprmxabnfnbojto n ?1¸E(>?¸C), cmbpnrnfm cmj corcn fo 8¸E (->9.4¸C), oj gn nusojcan fog oeoctm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 161/628

>?4Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

fo ajvorjnform jnturng. Gns nctavafnfos dubnjns fo gn ápmcn ajfustrang, gnquobn fo cmblustalgos eósagos, gn galorncaój fo cgmrmegumrcnrlmjnfms, y gnfoemrostncaój, dnj nubojtnfm ostms insos, prajcapngbojto og faóxafm focnrlmjm (C<M), pmr ojcabn fo gms javogos jnturngos. N gn jnturngozn go tmbn

caojtms fo nþms robmvor ostns cnjtafnfos oxcosavns fo insos fo ajvorjnform.Xmr o`obpgm, juostrms cmgoins oj og Cojtrm pnrn gn Ajvostaincaój nblaojtngigmlng y roiamjng oj gn _javorsafnf fo Amwn, cngcugnrmj quo gns obasamjostmtngos fo insos fo ajvorjnform pnrn og ostnfm fo Amwn pmr nctavafnfos du-bnjns subnrmj bîs fo 3> tmjognfns fo CM< pmr nþm pmr porsmjn. Fo gncnjtafnf quo cnfn ujm fo jmsmtrms euo rospmjsnlgo oj og nþm fo <88>, >3tmjognfns pmfrânj porbnjocor oj gn ntbóseorn oj og nþm <>88, >888 galrnsoj og <?88, y bîs fo >6 galrns nðj oj og nþm 3888. Xmr gm tnjtm, og CM< quo

prmfucabms dmy cmjtraluarî ng cngojtnbaojtm igmlng pmr cojturans.

Og irnfm fo ajcrobojtm fo gms insos fo ajvorjnform jm taojo procofojtos.Gn ntbóseorn ndmrn cmjtaojo bîs CM< quo jajiujn mtrn voz fo gms ðgtabms6<8 bag nþms y pmsalgobojto fo gms ðgtabms <8 baggmjos fo nþms. Og CM < dneguctunfm fosfo nprmxabnfnbojto >48 pnrtos pmr baggój (ppb), n corcn fo388 ppb oj og ajacam fo gn rovmgucaój ajfustrang, cunjfm gns obasamjos foCM< dubnjm-iojornfns obpoznrmj n nubojtnr. Ndmrn so ojcuojtrn n 398

ppb. Og âjfaco fo obasamjos nctungos y gns prmyoccamjos euturns jms porbatojprofocar cmj cmjeanjzn, quo gns cmjcojtrncamjos fo CM< sorîj ng bojms fo?88 ppb pnrn og <8?8, y nðj cmj gabatncamjos sovorns oj gns obasamjos ypmfrân ngcnjznr gms 588 ppb. Sa porbataárnbms uj rîpafm crocabaojtm ocmjó-bacm cmj lnso oj uj usm cmjtajum fo cmblustalgos eósagos, og CM< ngcnjznrânnprmxabnfnbojto 1?8 ppb oj og <>88.

Gms rosugtnfms fo bmfogms cmbputncamjngos rosubafms pmr og Xnjog Ajtor-

iulorjnbojtng smlro Cnblam Cgabîtacm (AXXC), ostabnj uj nubojtm oj gntobpornturn prmbofam igmlng fo <.?->8.6¸E oj gms próxabms >88 nþms, folafmn ajcrobojtms ospornfms oj gms insos fo ajvorjnform. \opmrtos caojtâeacmsrocaojtos cmjcguyoj quo dny uj 68% fo mpmrtujafnf fo quo og cngojtnbaojtmpnrn <>88 oxcofn og ostabnfm pmr og AXCC y sógm dny uj ?% fo mpmrtujafnffo quo ostá pmr foln`m fo osto rnjim. Jm dny ovafojcan caojtâeacn quo gntobpornturn igmlng prmbofam porbnjozcn cmjstnjto m ln`o oj gms próxabms

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 162/628

>?1 Bo`mrobms juostrn

 prmfuccaój toxtung

_jafnf ?

>. Gon ajfavafungbojto og toxtm njtoramr. Oscraln gns afons prajcapngosoj su cunforjm y rofncto ujn cmjcgusaój faeorojto n gn fog nutmr.

<. Vmfm og irupm folo ognlmrnr uj cuostamjnram cmj lnso oj gms tobnstrnln`nfms0 <8 proiujtns cmj sus rospoctavns <8 rospuostns, quocnfn ujm trnjscralarî oj su cunforjm.

>88 nþms. Og tobn pmr gm tnjtm, jm os quo sa og cngojtnbaojtm mcurrarî, bnslaoj quo mtrms cnblams pmsalgobojto rostnj pmr mcurrar, y quá pmfrobmsdncor smlro oggm.

Og fagobn fog ajcrobojtm fog CM<

so favafo oj fms pnrtos0 N cmrtm pgnzm (dmyn <838), y n gnrim pgnzm (<838-<>88). Xmfobms focar cmj ngtn cmjeanjzn quo gnVaorrn so cngojtnrî fo 8.9-<¸E oj gms próxabms 38 nþms, saj cmjsafornr gm quodninbms pnrn cmjtrmgnr gns obasamjos. Jm tojfrobms jajiðj cmjtrmg smlro ogcngojtnbaojtm igmlng furnjto osto porâmfm. Juostrn ostrntoian ocmjóbacn ypmgâtacn pnrn og cmrtm pgnzm folo sor fo nfnptncaój pnrn njtacapnr cnblams. Ngnrim pgnzm, tojobms ngiðj cmjtrmg porm ásto sorî pnrn iojorncamjos euturnsquo dorofnrîj uj pgnjotn bucdm bîs cngaojto.

Og taobpm dn ggoinfm n bmvorso bîs nggî fo folntos ncnfábacms smlro sa gnVaorrn ostî cngojtîjfmso. Oj su guinr, folobms tmbnr nccaój y favafar juos-trms oseuorzms oj fms pnrtos. Oj og cmrtm pgnzm, folobms ojemcnrjms oj ujfaîgmim prîctacm y cmjstructavm smlro cóbm nfnptnrjms ng cnblam cgabîtacmoj gms próxabms 38 nþms. N gnrim pgnzm, folobms fosnrrmggnr cmjtrmgos fogns obasamjos quo gabatoj og cngojtnbaojtm gm sueacaojto pnrn porbatar quonfocunfms rocursms ocmgóiacms y nirâcmgns sntaseninj gns jocosafnfos fo gns

iojorncamjos euturns.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 163/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 164/628

>5> Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

 

Sosaój

_jafnf 5.  Gatornturn cmgmblanjn, saigms TUAA y TUAAA

>4

Ápmcn prodaspîjacn

Juostrms njtopnsnfms fo`nrmj pgnsbnfns vnrans fo sus pra-borns oxprosamjos oj pactmirneâns y potrmigaems. Smj vnrams gmstorratmrams fo Cmgmblan oj gms quo so ojcuojtrnj facdns bn-jaeostncamjos, pmr o`obpgm oj og ngtapgnjm cujfalmyncojso; og

Fopnrtnbojtm fo Snjtnjfor tnblaáj gms taojo, smlro tmfm ojgms ngrofofmros fo gn Bosn fo gms Snjtms; oj og Fopnrtnbojtmfog Duagn; oj og Fopnrtnbojtm fog Botn oj corcnjân n gms Xn-rofmjos fo gn Saorrn fo gn Bncnrojn; oj og Fopnrtnbojtm foCnquotî, gn Sorrnjân fog Cdaralaquoto; oj gn Iun`arn ulacnfmsoj og Dntm Juovm.

Xotrmigaem

oj Gn Xng-

bn, Duagn.

Xotrmigaem

oj Vulnrî,

 Ntgîjtacm

Xactmirneâns ojcmjtrnfns

ojtro Vuj`n y Bmtnvatn

(Enrencî), Lmyncî.

   E  m   t  m  s   t  m  b  n   f  n  s   f  o  r  u  p  o  s   t  r  o  w  o   l .   t  r

   a  p  m   f .  c  m  b

   E  m   t  m   t  m  b  n   f  n   f  o

  w  w  w .  n

   a  p  o  -   d  u   a   g  n .  i  m  v .  c  m

   E  m   t  m   t  m  b  n   f  n   f  o  w  w  w .   t  u

   l  n  r  n  -  n   t   g  n  j   t   a  c  m .  i  m

  v .  c  m

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 165/628

>5<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

\oiaójCnralo

\oiaójXncâeacn

Iunvanro

Bnifngojn

 Ntgîjtacm

Lmgâvnr

Cosnr

Cnucn

Jnraþm

Cujfajnbnrcny Lmyncî

 Njtamquan

Cngfns, ^uajfâm y\asnrngfn

Duagn

Jmrto fo Snjtnjfor

Snjtnjfor

Vmgabn

Uacdnfn

Cnquotî y Iunvanro

\âm Iunynlorm

Saorrn Jovnfn fo Snjtn Bnrtn

Bujacapam fo Vulnrî

Snj @unj Jopmbucojm

\osiunrfm ajfâiojn Qucm

Asgn Imrimjn

Luosncm

Uaggn fo Goyvn, Luojnvastn, Azn, Iîbozn, Iunscn,Bmjiun, Snbncî, Sminbmsm, \nbaraquâ, Valncuy(Xaofrn fog Xngcm), Cdân (Xaofrn fo Euscn), Salntá(Gns \mcns fo Salntá Snj Lojatm y fo Voquojfnbn)Papnquarî, Smncdn, Lm`ncî, Iunscn, Encntntavî, Cdân,Sutntnusn, Snsnabn (og potrmigaem fo Snsnabn, Gn rmcn

fo Snsnabn), Uamtî, Vmcnabn, Npugm, Nglîj, CncdapnyBujacapam fo Vîbosas, Vataralâ, Atniuâ, ojtro bucdmsbîs.

Pmjn cneotorn

Pmjn nrquomgóiacn fo Snj Niustâj, Napo, Vabnjî

Mcnþn

Snj Uacojto fo Cducurâ y Egmrafnlgnjcn

Dmjfn (uj soctmr fog Nlraim fo Xoracm) y Snj @unj

Smlro og râm Mrajmcm.

Og Ojcnjtm corcn n Egmrojcan. \âm Cnquotî (Xofrorn- Nrnrncunrn). Xnrquo Jncamjng fo Cdaralaquoto(gmcngaznfm oj gn `urasfaccaój fo Cnquotî y Iunvanro)

_lacncaójFopnrtnbojtm\oiaój

\oiaój Njfajn

\oiaójMrajmquân

\oiaój Nbnzmjân

Gms potrmigaems tnblaáj so dnggnj oj jubormsns zmjns fog pnâs, ostms smj sógm ngiujmsfo gms guinros oj fmjfo profmbajnj0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 166/628

>53 Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

Og potrmigaem bîs roprosojtntavm y irnjfo fo Cmgmblan ostî ulacnfm oj Og XnrquoJncamjng Jnturng fo Cdaralaquoto. Xmsalgobojto ostms potrmigaems dnynj safm trnjs-cratms pmr cmgmjms m cgáraims ovnjiogaznfmros m nutmros foscmjmcafms cmbm oj ogcnsm fog Xmpmg Uud.

>4. Vmbnfm fog toxtm fo BN\VÂJOP COGAS, Faoim y LMVAUN CMJV\O\NS, Îgvnrm. Bnjung fo Nrto \upostro. Lmimtî0 Bajastoram fog

Bofam Nblaojto - ACNJD.

Gatornturn ajfâiojn

Gn goyojfn fo «Qurupnry» fo mraioj nbnzójacm os ujm fo gms toxtms quo so cmjsor-vnj fo gn gatornturn ajfâiojn, ásto os goâfm y njngaznfm cmbm pnrto fog ostufam fogn gatornturn cmgmblanjn. Euo rocmiafm pmr og ajfâiojn Bnxabanjm @msá \mlortm ytrnfucafm pmr Orbnjjm Strnfogga oj og saigm TAT.

Xnrquo Jncamjng Jnturng

fo Cdalaraquoto. Fotnggo fo

ujm fo gms burngos fog quo

tng voz son og bîs irnjfo

cmbpgo`m rupostro oj og

 pnâs>4 . Saijnfms oj gms

 pnrofmjos fo abpmjojtos

Vopuyos, so roprosojtnj

irnj vnraofnf fo osco-

jns, ospocaos njabngos

 y mtrms saijms faeâcag fo

afojtacnr. Osto satam euo

ropmrtnfm pmr praborn

voz oj >199.

>

Npujto oj su cunforjm og cuostamjnram quo su fmcojto trnjsemrbnfmrm trnjsemrbnfmrn go factnrîj y quo euo rongaznfm pmr sus cmbpnþorms,rospmjsnlgos fo ostn oxpmsacaój.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 167/628

>56Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

>1. Cnpâtugm AT, Galrm Soiujfm, Vmbm Xraborm. Xraborn Xnrto. Catnfm pmr JÐÞOP SOI_\N, @.N. Oj0 Gatornturn

Cmgmblanjn, p. 63.

Erny Xofrm Fo

 Niunfm

«Gn engtn fo gn cmbafn y ngiujns vocos og fo-som fo rocronrso ornj mcnsaój fo quo fospuásfo ngm`nfms gms ospnþmgos y ngiujms fâns quopnrnlnj y foscnjsnlnj pmr sor eostavngos y pmrmtrms emrzmsms rospoctms, sngaosoj gms smgfnfms ncnzn fo vojnfms, oj sus cnlnggms, oj gms cungosngiujns vocos so dncânj buy luojns bmjtorânsngcnjzîjfmgms cmj gms cnlnggms y ngnjcoîjfmgms,

y ostm jm cmj bucdn faeacugtnf, pmrquo cmbmoj tmfn taorrn cngaojto tmfms gms vojnfms sonjfo bojms ngaojtm quo gms fo taorrn erân, y gmspn`mjngos y dorlnzngos gos sonj irnjfo ostmrlm

Sosaój

_jafnf 5.  Gatornturn cmgmblanjn, saigms TUAA y TUAAA

>1

Og fosnrrmggm fo gn gatornturn oj gn Cmgmjan

Os abpmrtnjto tojor oj cuojtn quo nðj saj sor mraujfms fo juostrntaorrn, gms basamjorms ncmbpnþnrmj n gms cmjquastnfmros, y oj susoscratms, foscralaormj gms pnasn`os, gms njabngos, gms ncmjtocabaojtmsprmpams fo sus cmrrorâns, gms docdms cmjsafornfms curamsms oj gnvafn cmtafanjn ajfâiojn; tnblaáj roiastrnrmj gms quodncoros fog

bostazm m gns rogncamjos fo gms ospnþmgos cmj bnjcolns ajfâiojns;euormj pgnsbnfms oj sus crójacns y fo tmfns bnjorns emrbnj pnrtofo juostrn cugturn pmrquo so cmjstruyormj ajsparnfns oj juostrmtorratmram. O`obpgms fo ostms toxtms smj gms fo Erny Xofrm Fo Niunfmy Erny Njtmjam Bofrnjm, Erny Xofrm Sabój, ojtro mtrms.

Fog praborm, tmbnbms osto ernibojtm>10

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 168/628

>5? Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

o abpofabojtm pnrn cmrror, y og cngmr fog smg gos bojmscnlo fo tmfm pujtmog njdágatm, dncânjso buy luojns bmjtorâns saj porrms bns fo smgms gmscnlnggms, y bucdns vocos n ostms cnznfmros y bmjtorms gos sucofân nfvorsn-bojto, pmrquo oj guinr fo vojnfms dnggnlnj njabngos eormcos cmbm tairos

gomjos y msms y mtrns eaorns quo gms pmjânj oj cmjeusaój y nðj oj fotrabojtmfo porforso m sor buortms pmr oggns, y ostm pnsó laoj oj ujn sngafn quo dazmog Cnpatîj @unj Vneur dazm oj cmbpnþân fo mtrm smgfnfm ggnbnfm Xngncam,quo yojfm n cnznr ó n gnjconr vojnfm, oj guinr fo gn cnzn quo luscnlnjdnggnrmj uj msm dmrbaiuorm, njabng quo nujquo jm os buy crocafm focuorpm, os ospnjtnlgo pmr gn bmjstrumsafnf y torralgo nspoctm quo smlro ágpusm gn jnturngozn, y saiuaájfmgo cmj gms cnlnggms, fîlnjgo ngcnjco tmfnsgns vocos quo quorânj, porm dorânjgo pmcm.

 @unj Vneur, quo orn dmblro vorsutm y fo rocans euorzns, daraógo rocanbojto,ntrnvosîjfmgo gn gnjzn pmr og cuorpm, porm cmj gn rnlan y og cmrn`o quo ostonjabng tuvm fo vorsn tnj bng dorafm, fam uj sngtm ng trnvás, fog quo so `ujtón gn cmgn fog cnlnggm fo Vneur, y tmbîjfmgn cmj ojtrnblns bnjms cmbojzón tropnr y n sular pmr oggn nrraln n gns njcns fog cnlnggm, saj quo gns cmcosy cmrcmvms quo og cnlnggm taró, pufaosoj ocdnr fo sâ ng msm, njtos ninrrnlntnj rocanbojto pmr gns paorjns y njcns fog cnlnggm nrraln, quo ajcnjfm sus

crocafns uþns pmr og cuorpm y cnrjo gm tojânj buy sn`nfm y bng dorafm, @unjVneur sncó su ospnfn pnrn cmj oggn dorar y ocdnr fo sâ og msm, porm cmbmyn tuvaoso og dmcacm y cnlozn cmj`ujtn cmj sus ospngfns, jm go pufm dncorjajiðj fnþm ja bojms og msm dncan @unj Vneur cmj gn lmcn, pmr tojorgn buyostrocdn y jm nprmvocdnrso fo oggn oj jajiujn bnjorn pnrn bmrfor; bnstmfn su meojsn y foeojsn os cmj gns uþns, cmj gns cungos jm dnlân pmfafmdncor prosn oj @unj Vneur, y vorfnfornbojto gm pnsnrn bng, pmrquo dnlânporfafm ág uj ostralm y gn nccaój fog mtrm so dnlân quolrnfm cmj gn euorznquo dnlân docdm, y ostnln ocdnfm smlro gn corvaz y poscuozm fog cnlnggm,cunjfm so go ncorcó su cmbpnþorm Xngncams, og cung cmj gn gnjzn quo tojândaraó fo mtrn bngn gnjznfn ng msm ojcabn fog cnlnggm fmjfo ostnln, cmj gmcung emrzó n ln`nr pmr fm dnlân sulafm y nlrnznjfm cmj nblms lrnzms y irnjeuorzn nblns paorjns fog cnlnggm, gm tuvm nsâ rmbpaojfm og cuorm y cnrjodnstn quo so npoó @unj Vneur m so nrrm`ó fog cnlnggm y tuvm guinr og cnlnggmfo bnjfnrso bîs galro y suogtnbojto, y usnjfm fo tmfns sus euorzns

>5? Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 169/628

>55Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

 @unj fo Cnstoggnjms(Sovaggn, >?<< - Vuj`n, >589).

 Nutmr fo gn mlrn «Ogoiân fo vn-rmjos Agustros fo gns Ajfans», mlrnoj vorsm fo bîs fo >88.888ojfocnsâgnlms.

y pmfor ocdó fo sâ n cmcos og msm, og cung cmj ostnr tnj bng dorafm nðj jmdnlân porfafm fo tmfm pujtm su lrnvozn y lrâm, njtos cmj su lostang âbpotuso cmbojzó n rotarnr dorafm y n arso botaojfm pmr uj osposm pn`mjng. Sa-iuaógo Xngncams y faógo mtrn gnjznfn, cmj quo go dazm cnor fo uj gnfm, fmjfo

protojfaojfm foeojforso fo gms quo go porsoiuânj cmbojzó n dncor rmstrmcmjtrn oggms; porm cmbm pmr bucdns pnrtos y dorafns rosparnso y porfaosopmr oggm gn euran y og cmrn`o, tuvaormj guinr fo ggoinrso bîs corcn y fos`n-rrotnrgm y ncnlnrgm fo bntnr. Ggovîrmjgm cmj gms ospnþmgos, y euo tojafm ojtnjtm cmbm sa euorn vojnfm, pmrquo ropnrtaájfmgm ojtro gms bîs nbaims yporsmjns prajcapngos, gm cmbaormj saj quo fo ág so porfaoso cmsn ngiujn».

Mtrms crmjastns abpmrtnjtos smj @unj fo Cnstoggnjmsy Gucns Eorjîjfoz fo Xaofrndatn, quaojos oscralao-rmj abpmrtnjtos mlrns quo roego`nj gms docdms fogfosculrabaojtm y gn cmjquastn fog Juovm \oajmfo Irnjnfn. Og praborm fo oggms, nujquo jncaó ojOspnþn oj >?<<, ggoió n Nbáracn buy `mvoj y sornfacó oj Vuj`n oj >?5<, fmjfo buraó oj >589, euocurn lojoeacanfm fo gn aigosan fo Snjtanim fo Vuj`n yoscralaó gn enbmsn mlrn «Ogoiâns fo Unrmjos agustros

fo Ajfans». Og soiujfm, jncaó oj Lmimtî oj >5<6,euo uj abpmrtnjto dastmranfmr y oscratmr, quo so fo-facó furnjto nþms n oscralar su mlrn «Dastmran fo gnscmjquastns fog Juovm \oajm fo Irnjnfn», oj fmjforogntn docdms njtoramros y pmstoramros n gn Cmjquastn.Gns crójacns tnblaáj euormj rongaznfns pmr gms jn-tavms, ujn voz ovnjiogaznfms y dnlaojfm nprojfafmgn vmz y oscraturn fo gn gojiun ospnþmgn. Smj vnrams

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 170/628

>59 Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

gms roprosojtnjtos oj Cmgmblan fo gn gatornturn cmgmjang, bnymratnranbojto portojo-caojtos n gns cgnsos ngtns. N cmjtajuncaój so prosojtnj ngiujms fo gms ajtogoctungosquo so fostncnrmj pmr sus mlrns furnjto gn Cmgmjan0

Og naro losn, og naro losn y valrncmbm uj lrmjco oj og gâbato gmjtnjmbngpnramy og ngaojtm oj quo eugioj gns pngnlrnsfosjufn, purm, tmfm cuorpm dubnjm.

 Qm smy og quo dns quorafm, paog sajumsn,ym smy og quo tð suoþns, m`ms ggojms

fo osn smblrn tojnz oj quo lmscn`osnlroj y caorrnj pîrpnfms sorojms.^uá jmcdo fo rocójfatns y irnvossmblrns fo dm`ns, smblrns fo tus pîrpnfms0ostî oj gn taorrn og iratm bâm, nrfaojfm,y quobn tu sagojcam cmbm uj gnlam.

‗^uá jmcdo fo dm`ns sunvos‒<8

<8. Vmbnfm fo0 Yakapofan.mri 

Dorjnjfm Fmbâjiuoz Cnbnrim

Euo uj sncorfmto y pmotn quo jncaó oj Lmimtî oj >585 y euo rocmjmcafmcmbm «og Iójimrn daspnjmnboracnjm», folafm n gn ajeguojcan quo tuvmpmr Guas fo Iójimrn oj su croncaój gatornran. Xortojocaó n gn Cmbpnþân fo

 @osðs, euo sncorfmto oj Xnapn, Vurboquá y oj mtrms guinros, tnblaáj euolojoeacanfm fo gn cntofrng oj Vuj`n, caufnf fo fmjfo ornj sus njcostrms,

ápmcn oj gn cung oscralaó sus smjotms. Ojtro sus mlrns bîs abpmrtnjtosso ojcuojtrn «Xmobn dormacm fo snj Aijncam fo Gmymgn» (pulgacnfm ojBnfraf oj >555), y «\nbaggoto fo vnrans egmros pmátacns» (pulgacnfm oj>595), ojtro mtrns. Buraó oj Vuj`n oj >5?1; gn cnpaggn ng Snjtâsabm oj gncntofrng fo Vuj`n so cmjstruyó cmjemrbo n gm ostapugnfm oj su tostnbojtm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 171/628

>54Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

 @unj \mfrâiuoz Eroygo

So rocmjmco cmbm uj abpmrtnjto oscratmr y crmjastn. Jncaó og <? fo nlragfo >?55 oj Lmimtî, da`m fo @unj Eroygo y Cntngajn \mfrâiuoz, su pnfroorn uj smgfnfm fo Xofrm fo _rsðn; nsastaó ng Sobajnram fo Snj Guas pormjm euo sncorfmto, van`ó n Ospnþn oj >?4?, roirosó n gn Juovn Irnjnfn ojfmjfo trnln`ó oj gn niracugturn y oj mtrms meacams. Nujquo jm so cmjmcocmj oxnctatuf gn eocdn fo su buorto, ástn suogo satunrso oj >56<.

Oscralaó su mlrn ojtro >535 y >534, oscralaó su irnj crójacn quo ggnbó0Cmjquastn y fosculrabaojtm fog Juovm \oajm fo Irnjnfn fo gns AjfansMccafojtngos fog Bnr Mcánjm, y Eujfncaój fo gn caufnf fo Snjtneá fo

Lmimtî, praborn fo osto roajm fmjfo so eujfó gn \ong Nufaojcan y Cnjca-ggorân. Saj oblnrim, ástn euo fojmbajnfn cmbm Og Cnrjorm pmr oscralnjmsy goctmros. Su mlrn quo cmjstn fo <> cnpâtugms y fms njoxms, taojo eajosbmrngaznjtos y cmblajn gn dastmran y gn eaccaój, os ognlmrnfn oj uj gojiun`ocmgmquang y cgnrm; jnrrn gn dastmran fo gms cmjquastnfmros, pro`uacams fo gnápmcn, rogntms fo lru`orân, nbmros gnscavms, ernufos, ojtro mtrms. Bucdmsnþms fospuás, oj >946, gn irnj mlrn fo Eroago euo pulgacnfn y oj >4?1so rongazó gn praborn ofacaój oj Lmimtî.

 @unj \mfrâiuoz Eroygo

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 172/628

>51 Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

Xofrm Fo Smgâs y Ungojzuogn

Xofrm Fo Smgâs y Ungojzuogn jnco oj Lmimtî oj >5<6, da`m fo uj caru- `njm ggnbnfm Xofrm Eorjîjfoz y fo @unjn Uîsquoz fo Smgâs, fo enbaganjubormsn y cmj gn trnfacaój fo oscralar.

Oj su oxtojsn mlrn so ojcuojtrn Og fosaortm prmfaiamsm y prmfaiam fog

fosaortm quo so cmjsaforn gn praborn jmvogn daspnjmnboracnjn, os ujmfo gms toxtms eujfnbojtngos fo gn gatornturn cmgmjang cmgmblanjn y sojutro fo pmosân, prmsn, tontrm, cuojtm, goyojfn, ojtro mtrns emrbns cm-bujacntavns.

Osto irnj porsmjn`o euo sn-corfmto y gaforó vnrans cnpo-ggnjâns oj gns ajbofancamjosn Lmimtî, nfobîs oj cmbpn-þân fo mtrms rogaiamsms bnj-fó n cmjstruar gn Orbatn foJuostrn Soþmrn fo gn Cruz foBmjsorrnto. Xmstoramrbojto,ng bmrar su pnfro rocalo ujnirnj emrtujn y ln`m su faroc-caój fmjn 388 galrms fo cn-rîctor rogaiamsm n gn Lalgamtocnfo gn Orbatn fo Bmjsorrnto.

So snlo quo oscralaó vnrans mlrns cmj uj ostagm lnrrmcm, cmj vnraofnf foajsparncamjos0 Opâtmbo lrovo fo gn vafn y buorto fog Agustrâsabm fmctmr fmj

Lorjnrfajm fo Ngbnjsn, \otóracn crastanjn, og sorbój Xnjoiyrgcm snirnfm,

oj ngnlnjzn fog sorneâj fo gns smgofnfos, Snj Lrujm, ojtro mtrns.

Osto oscratmr y rogaiamsm buoro oj og nþm fo >9>> y ujns fo sus suiorojcansoj vafn ornj0 fo`nr sus portojojcans n gn Uarioj fo Bmjsorrnto ulacnfnoj gn Orbatn y sor ojtorrnfm oj Bmjsorrnto m oj og Vobpgm fo gns Jaovosfmjfo ostnlnj sopugtnfms sus pnfros y nluogms.

Snjtunram fo Bmjsorrnto.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 173/628

>98Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Cmbm oxprosamjos fo gn pmosân, oxastoj jubormsms toxtms oj vorsm fo abpmrtnjtososcratmros cmgmblanjms, ujm fo oggms os Ernjcascm Îgvnroz fo Uognscm y Pmrraggn0

Ernjcascn @msoen Fog Cnstaggm

Gn bnfro Fog Cnstaggm, cmbm so cmjmcân, euo ujnrogaiamsn cgnrasn mraujfn fo Vuj`n, jncafn oj >59>,ujn fo gns nutmrns bâstacns bîs rocmjmcafns oj

 Nbáracn Gntajn. Ostn bu`or smgân goor n Snj Aijncamfo Gmymgn y galrms fo mrncamjos fog pnfro NjtmjamBmgajn, ng pnrocor o`orcacams osparatungos; saj ob-lnrim, su ajtorás fosbofafm pmr gm ajtogoctung ygn pnz ajtoramr prmvmcnln foscmjeanjzn oj ngiujnsporsmjns quo gn rmfonlnj. Ajirosó ng Cmjvojtm fo

Snjtn Cgnrn gn \ong, og cung faraiaó fospuás. Ngiujmsfo sus pmobns y sus mlrns «Ba vafn» y «Sojtabaojtmsosparatungos», fnj cuojtn fo su prmpan lamirneân, ojfmjfo so bnjaeaostn uj bastacasbm y osparatungafnf

nfbarnlgo. Smj jubormsms sus pmobns, ojtro ostms so ojcuojtrnj0 «Ngngtâsabm Sncrnbojtm», «N gn cmjcopcaój fo Juostrn Soþmrn», «Fosojin-þms», «Neoctm 45», «Uaggnjcacm ng jncabaojtm fog \ofojtmr», ojtro mtrms.Vnj abpnctnjtos euormj gns mlrns fo ostn bu`or quo so ggoió ng pujtm fo

cmbpnrnrgn cmj Smr @unjn Ajás fo gn Cruz.

Jncaó oj >569 oj Snjtn Eo fo Lmimtî, so rocmjmco cmbm procursmr fogjomcgnsacasbm y irncans ng gojiun`o utagaznfm oj sus mlrns so cntngmin cmbmog «prabor pmotn nboracnjm». Nfobîs fo sor uj abpmrtnjto oscratmr tnblaájeuo pmgâtacm. Ostufaó oj og Cmgoiam fo Snj Lnrtmgmbá, fo ásto so irnfðm buy

 `mvoj y pmr facdn ápmcn cmjtrn`m bntrabmjam; saj oblnrim, su ospmsn buraóoj >516, docdm quo fam guinr n su pmobn «Uuogvo n su quajtn, njerasm, smgmy vaufm» y ng toxtm «Gms Jmvâsabms». Euo uj ostufamsm fo Smr @unjn Ajásfo gn Cruz, n quaoj go fofacó ngiujns ojfocdns. Oscralaó gn mlrn \dytbacnsncrn, bmrng y gnufntmran (>983). Enggocaó oj Bnfraf oj >984.

Ernjcascm Ngvîroz fo Uognscm y Pmrraggn

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 174/628

>9> Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

Smjotm<>

Eîcagos, y lrovos robofams, pnrn nfquarar vnrams laojos,fo gms quo bîs npotocoj gms dmblros

^uaoros sor jmlgo= mlrn saobpro dmjrnfm;quaoros sor snlam= ostufan oj sor vartumsm;quaoros sor racm= jm sons cmfacamsm;quaoros tojor snguf= vavo roignfm;quaoros rospotms= vavo rotarnfm;quaoros ncaortms= paájsn cmj ropmsm;quaoros fogoatos= pój oj Fams tu imzm;quaoros sorojafnf= vâvo tobpgnfm;quaoros sor vngormsm= sá pncaojto;

quaoros traujenr fo tmfms= sá cmjstnjto;quaoros jm bojfainr= sá prmvafojto;quaoros nbaims= sðerogms nbnjto;quaoros buorto eogaz= vâvo prufojto,cmbm quo dns fo bmrarto ng mtrm ajstnjto.

<>. Vmbnfm toxtungbojto fo0 dttp0//www.gnlgnn.mri/lgnnvartung/gatornturn/npmotn/npmotn6.dtb

Gn dastmran fo gn gatornturn oscratn oj Cmgmblan, cmbaojzn cmj gns crójacns, gns cungosovafojcanj gns rogncamjos ojtro gms ourmpoms y gms ajfâiojns, nsâ cmbm cmstublros ytrnfacamjos prosojtos oj osms taobpms, ngiujns fo ástns cmj uj bntaz rogaiamsm

Cmbm so dn vastm, gns crójacns jm smj gns ðjacns bnjaeostncamjos gatornrans fo gnápmcn, tnblaáj dny roprosojtnjtos fo gn pmosân, fog tontrm y fo ngiujms ajtojtmsjmvogâstacms, ojtro mtrms. Oj gms saigms cmgmjangos smj vnrams gms oscratmros cmgmblanjms

quo ojraquocoj gn gatornturn cmj sus mlrns; njtos fog rmbnjtacasbm fog saigm TAT,nfobîs fo gms yn ojujcanfms furnjto og cnpâtugm tnblaáj so ojcuojtrnj0 Bnrtâj foSnnvofrn Iuzbîj, Lrujm Smgâs y Ungojzuogn, Ernjcascm Uágoz Gnfrój fo Iuovnrn,Eorjnjfm fo Mrlon, Lnsagam Uacojto fo Mvaofm, Ernjcascm fo @msá fo Cngfns, @msáEágax fo \ostropm, Ernjcascm Njtmjam Pon, Njtmjam Jnraþm, Cnbagm Vmrros, Bmrojmy Oscnjfój, Bnrân Xotrmjagn Cuoggnr, ojtro mtrms.

Xmstoramrbojto, oj uj cmjtoxtm oj og quo so fn og iratm fo ajfopojfojcan oj >4>8 y

mtrms ovojtms fo irnj abpmrtnjcan, gms docdms pmgâtacms ajeguyoj n gms oscratmros, quaojos

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 175/628

>9<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

tnblaáj so ojcuojtrnj cmj og rmbnjtacasbm fo gn ápmcn. Ngiujms fo gms oscratmrosfo ostms taobpms smj0 Yngfajn Fîvagn fo Xmjco fo Goój, @msoen Ncovofm fo Ióboz,Smgofnf Ncmstn fo Snbpor, @msá Bnrân Îjiog Inatîj, @ugam Nrlmgofn, Asbnog Ojraquo

 Nrcajaoins, Vobâstmcgos Nvoggn Bojfmzn, Xmbanjn Cnbncdm fo Eaiuorofm, @msá OusolamCnrm, Baiuog Njtmjam Cnrm, \acnrfm Cnrrnsquaggn, @msá @mnquâj Cnsns, Ouiojam Fânz,

Faoim Enggmj, @ugam Egóroz (rmbnjtacasbm ugtoramr), @msá Bnrân Iruossm, Njtmjam Ióboz\ostropm, @mnquâj Imjzîgoz Cnbnrim, Iroimram Iutaárroz Imjzîgoz, @mrio Asnncs,Bnjuog fog Cnbpm Gnrrnmjfm y Ungojcan, @msá Eorjîjfoz Bnfraf, Opaenjam Bo`ân,

 @msá Baiuog Bmjtngvm, Nirâpajn Bmjtos fog Unggo, @unj @msá Jaotm, \nenog Jðþoz,Cnjfognram Mlosm, Fnjaog Bnjtaggn Mrloimzm, @msá Bnjuog Bnrrmquâj, @msá @mnquâjMrtaz, @msá Njtmjam fo Xgnzn, Logasnram Xoþn, Eogapo Xároz, \nenog Xmblm, @msá Bnrân\avns Irmmt, Guas Soiujfm fo Sagvostro, @osðs Sagvostro \mzm, @msá Bnrân Sngnznr, \acnrfmSagvn, Cnbagm Vmrros Vojmram, Lorjnrfajm Vmrros Vmrrojto, Guas Unrins Vo`nfn, Xofrm

Uágoz \ncorm, Ognfam Uorinrn, @msá Bnrân Uorinrn y Uorinrn.

 N eajngos fog saigm TAT y praborn batnf fog TT, oj uj bojmsprocam n gms vostaiams fogcmstublrasbm y og rmbnjtacasbm, og bmforjasbm os og bmvabaojtm fo gn ápmcn yngiujms fo sus roprosojtnjtos smj0 @msá Nsujcaój Sagvn, Iuaggorbm Ungojcan, AsbnogOjraquo Nrcajaoins, Uâctmr B. Gmjfmþm, Ernjcascm Xncdm Ungojcan, Faoim _ralo,Bnjuog _ralo Uogîsquoz, Xmearam Lnrln @ncml, Guâs Cnrgms Gópoz, Ofunrfm Cnstaggm,Iroimram Cnstnþofn Nrniój, @msá Oustnsam \avorn, Gompmgfm fo Gn \msn, Nurogam

Bnrtâjoz Butas, Baiuog \nscd Asgn, Goój fo Iroaee, Guâs Uafngos, Nurogam Nrturm,Ofunrfm Cnrrnjzn, @mrio \m`ns, Nrturm Cnbncdm \nbâroz, Vmbîs Cnrrnsquaggn, , @msáEágax Euojbnymr, Oeo Ióboz, Ofunrfm Pngnbon Lmrfn, @msá \ostropm @nrnbaggm, @msá

 Njtmjam Msmram Gaznrnzm, Ofunrfm Cnlnggorm Cngforój, Lngfmborm Snjâj Cnjm,Cnrgms Nrturm Vmrros, Guâs Vo`nfn, Eorjnjfm Imjzîgoz, Iorbîj Nrcajaáins, JacmgîsIóboz Fîvagn, Iraggm Bnxabaganjm, Iaglortm Inrrafm, Ofunrfm Cnstaggm.

Eorjnjfm Eorjîjfoz Fo Ungojzuogn 

Cmjmcafm tnblaáj cmbm Lrujm Smgâs y Ungojzuogn, og dorbnjm bnymr fo Xofrmfo Smgâs y Ungojzuogn, euo uj oscratmr fo toxtms fo dastmran, tomgmiân, pmosân y mlrnstontrngos. Jncaó oj >5>5 oj Lmimtî, ostufaó oj og Cmgoiam fo Snj Lnrtmgmbá, dazmostufams oj irnbîtacn, euo fmctmr oj tomgmiân, ojtro mtrms; ggovó ujn abpmrtnjtovafn ocgosaîstacn y euo og ojcnrinfm fo trnsgnfnr og cuorpm fog nrzmlaspm Ngbnjsn nOspnþn, oj >568 ajtoiró gn Mrfoj fo Cnrtu`ms cmj og jmblro fo erny Lrujm. Ojtrosus mlrns so ojcuojtrnj0 Vdosnurus gojiun gntajno, Gnuron crâtacn (mlrn oj gn cungdnco ujn sîtarn ng imjimrasbm), ojtro mtrns. Buraó oj >599.

>9<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 176/628

>93 Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

\nenog Xmblm<<

Jncaó oj Lmimtî oj >433. Da`m fo fmj Gajm foXmblm y fo fmþn Njn \olmggofm. Dazm ostufams foajiojaorân pmr cmbpgncor n su pnfro, quaoj so bms-trnln oj fosncuorfm cmj quo su da`m euorn pmotn.

Saojfm uj `mvoj ajiojaorm, tmbó gns nrbns oj fo-eojsn fog imlaorjm cmjstatucamjng fo >4?6. Og ðjacmpuostm pðlgacm quo fosobpoþó euo og fo Socrotnramfo gn Goincaój oj Ynsdajitmj, quo ostnln n cnrimfog Iojorng fmj Xofrm Ngcîjtnrn Dorrîj. Cunjfmásto so rotaró, Xmblm nctuó cmbm Ojcnrinfm foJoimcams. Ng cnor og imlaorjm goiâtabm, so quofó sajmcupncaój meacang, porm porbnjocaó bucdms nþmsoj gms Ostnfms _jafms fofacnfm n trnln`ms gatornrams.

 N ostn carcujstnjcan so foloj Gms Cuojtms Xajtnfms,puos euo cmjtrntnfm pmr gn Ofatmrang Nppgotmj pnrndncor ujns trnfuccamjos fo gns quo suriaormj susgalrms pnrn jaþms. Guoim roirosó ng pnâs y so ajstngóoj Lmimtî, oj fmjfo porbnjocaó dnstn su buorto,mcupnfm oj trnln`ms fo nrto y gatornturn. Euo Socro-tnram Xorpotum fo gn Ncnfoban fo gn Gojiun. Xmblmeuo tnblaáj poramfastn. Oj su `uvojtuf, rofnctó,

cmj Uorinrn y Uorinrn, uj poraófacm gatornram0 GnSaostn. Vnblaáj pulgacó gms poraófacms Og Cnrtucdmy Og Cojtrm. Euo cmrmjnfm oj >18? oj og VontrmCmgój. Cuojtn Njtmjam Ióboz \ostropm, ujm fo gmscrâtacms bîs cmjmcofmros fo su mlrn, quo fospuásfo gn cmrmjncaój, so rocguyó oj su gocdm dnstn subuorto oj >1><. «Ojcorrnfm oj su cunrtm ggojm fogalrms y fo cunfrms, pnsnln sus fâns fofacnfm n gn

gocturn, n oscralar vorsms oj bajðscugms trmzms fopnpog y n bnjtojor ujn nctavn cmrrospmjfojcancmj sus irnjfos nbaims fmj \ueajm y fmj ÎjiogCuorvm. Nggâ gm vasatnln uj poquoþm irupm fo eaogosnbaims, quo dncânj cnsm mbasm fo gns rnrozns fogpmotn, pnrn faserutnr fo su mraiajng cmjvorsncaój».

<<. IMBOP \OSV\OXM, Njtmjam. Xmosâns Cmbpgotns. \nenog Xmblm. Niuagnr,Bnfraf, >1?9.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 177/628

>96Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

 @ugam Egóroz @ugam Egóroz jncaó oj Cdaquajquarî oj >459 yburaó oj >1<3, so rocmjmco cmbm uj pmotnoj cuyns mlrns roego`n og pojsnbaojtm pmpugnrcmgmblanjm fo prajcapams fog saigm TT. \ocalaó

caortn ajeguojcan fog rmbnjtacasbm fo gn ápmcn odazm pnrto fo Gn irutn sablógacn, ujn smcaofnffo pmotns o ajtogoctungos, quo eujcamjó fosfo>188 dnstn >183.

Obpozó n oscralar sus vorsms n gms 9 nþms, oj >44>dazm ostufams fo Gatornturn oj og Cmgoiam Bnymr foJuostrn Soþmrn fog \msnram, nujquo jm gms eajngazó

pmr gns carcujstnjcans quo ncmbpnþnlnj gn iuorrnfo >44?. Sus pmobns enscajnrmj ng puolgm, sajoblnrim ngiujms fo ástms dacaormj roeorojcan n gnpmgâtacn y ostm go trn`m porsocucamjos y prasaój. Oj>18? so bnrcdó fog pnâs, puos smlro ág rocnânjncusncamjos; fojtrm fo sus rocmrrafms ostuvm ojCnrncns y Báxacm, ojtro mtrms pnâsos, oj fmjfopðlgacm vnrans fo sus mlrns; fo juovm oj og pnâs

dazm abpmrtnjtos rocatngos oj faeorojtos caufn-fos. Egóroz sueraó irnvos ojeorbofnfos y buraóoj _sancurâ oj eolrorm fo >1<3. Jm mlstnjto,njtos fo su buorto y nujquo so ojcmjtrnln ojirnvo ostnfm, euo cmrmjnfm cmbm pmotn jncamjng,mtmrinbaojtm quo so ggovm n cnlm oj su cnsn pro-casnbojto pmr su ostnfm fo snguf, n osto ovojtmnsastaormj ngtms eujcamjnrams.

Ojtro gns mlrns fo osto pmotn so ojcuojtrnj0 Cnr-

fms y garams, Costn fo gmtms, Fo pao gms buortms,

Eocdn rm`n, Egmros joirns, Ermjfn Gâracn, Imtns fo

 N`oj`m, Dnz fo ospajns, Dmrns, Gn nrnþn, Bnjm`m

fo znrzns, Ba rotarm y Mtrms pmobns, Mrm y álnjm,

Sogoccaój fo pmobns, ojtro mtrns.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 178/628

>9? Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

\nenog Jðþoz\nenog Jðþoz os uj rocmjmcafm porsmjn`o cmgmb-lanjm jncafm oj Cnrtniojn fo Ajfans oj >4<?. Euouj abpmrtnjto pmgâtacm, ostnfastn, oscratmr, pmotn,poramfastn, eagósmem, `urascmjsugtm y prosafojto fo

gn \opðlgacn furnjto vnrams porâmfms.

Jðþoz ostufaó forocdm oj gn _javorsafnf foCnrtniojn fo Ajfans oj >468; dazm pnrto fo gnSmcaofnf Fobmcrîtacn y eujfó og poraófacm Gn

Fobmcrncan; euo \octmr fog Cmgoiam Jncamjng foCnrtniojn fo Ajfans oj >461. Fosfo buy mvojso ajtorosó oj gn pmgâtacn y euormj jubormsms gms

cnrims quo mcupó furnjto su vafn, ngiujms fo os-tms euormj0 @uoz oj Xnjnbî y Cójsug fo Ourmpn,Socrotnram fo Ostnfm, Imlorjnfmr fo Cnrtniojny fo Lmgâvnr, \oprosojtnjto y Uacoprosafojtofog cmjirosm, Uacoprosafojto fo gn Cîbnrn fo\oprosojtnjtos, Socrotnram fo Imlaorjm oj ogporamfm fo @msá Bnrân Mlnjfm, Socrotnram foIuorrn y Bnrajn oj og poramfm fo Bnjuog BnrânBnggnrajm, Faputnfm, Sojnfmr, Socrotnram foVosmrm Xðlgacm, y Xrosafojto fo gn \opðlgacn.

Jðþoz ostuvm oj gn Cmjvojcaój fo \âmjoirm, ojgn quo bnjaeostó su fosncuorfm cmj gn croncaójfo gn Cmjstatucaój fo >453, puos ostn cmjtob-pgnln og \áiaboj Eoforng oj Cmgmblan y ág gncmjsafornln ajmpmrtujn pnrn og pnâs, pmr gm quoprmpusm gn nlmgacaój fo gn basbn.

Xnrn >456, Jðþoz van`ó n Gavorpmmg cmbm Cójsugy roirosó n Cmgmblan oj >49? pnrn gnjznrso n gnXrosafojcan fo gn \opðlgacn, nujquo jm injó gnsogoccamjos. Saj oblnrim, oj >494 gmiró gn pro-

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 179/628

>95Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

safojcan, oj gn cung ajacaó gn ujaeacncaój fog pnâsln`m su Bmvabaojtm fo gn \oiojorncaój, pmr gmquo Cmgmblan so rocmjstatuarân cmbm \opðlgacn_jatnran. Gns afons fo gn \oiojorncaój euormj

rocmiafns oj gn Cmjstatucaój Xmgâtacn fo >445, gncung tojân cmbm prajcapams cojtrngos gn galortnfrogaiamsn, gms forocdms pnrn tmfms, fosfo guoimgn ujafnf Jncamjng, ojtro mtrms, facdn Cmjstatu-caój so bnjtuvm dnstn >11> nujquo cmj ngiujnsroemrbns.

Oj >448, >446 y >445 Jðþoz euo roogoiafm. Ojsus poramfms fo imlaorjm ajacaó gn cmjstruccaójfog eorrmcnrrag fo gn Fmrnfn, fo Iarnrfmt o abpugsóog fo Luojnvojturn, nsâ cmbm gns eorrorâns oj Lm-yncî, Cujfajnbnrcn; prmbmvaó gn jnvoincaój fogrâm Bnifngojn, Golrajn y Sajð, nlraó gms cnjngosfo cmbujacncaój fo Cmgmblan cmj og bujfmirncans n gn abpgnjtncaój fog cnlgo bnrajm oj

og pnâs; porbataó og pnsm fo gn bmjofn fo mrm npnpog bmjofn; eujfó og Lnjcm Jncamjng, guoimcmjmcafm cmbm Lnjcm fo gn \opðlgacn; euo ogcronfmr fog Dabjm Jncamjng fo Cmgmblan oj>449, og cung ajacangbojto orn ujn mfn n gn ajfo-pojfojcan fo Cnrtniojn fo Ajfans, facdm Dabjmeuo ajtorprotnfm pmr praborn voz ng pðlgacm og >>fo jmvaoblro fog basbm nþm, eocdn oj gn quo so

cogolrn gn ajfopojfojcan fo Cnrtniojn.

Jðþoz vmgvaó n su cnsn oj >444, n Og Cnlrorm ojCnrtniojn fo Ajfans. Q buraó oj >416 fo emrbnropojtajn, pmr gm quo jm cmbpgotm og bnjfntmoj og quo euo roogoiafm oj >413. @msá Nsujcaój Sagvn

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 180/628

>99 Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

Osto abpmrtnjto oscratmr jncaó oj Cnga og >° fonlrag fo >439, euo da`m fo uj ufâm ajigás y fo ujncramggn. Ostufaó oj Cnga, Xmpnyîj y eajngbojto ojLmimtî; su mraojtncaój pmgâtacn euo ajacangbojto

cmjsorvnfmrn porm guoim euo rnfacng. Furnjtosu vafn jm sógm euo pmotn y jmvogastn, sajm quotnblaáj euo iuorrorm oj gms cmblntos oj cmjtrnfog iojorng Vmbîs Capranjm fo Bmsquorn, oj gnlntnggn fo Bnjazngos y oj mtrns gucdns pmgâtacns,ajspoctmr fo cnjajms, poramfastn, pnrgnbojtnram,cójsug fo Cmgmblan oj Cdago, oxpgmrnfmr fogcnrlój y fog potrógom, bnostrm, rofnctmr y ofatmr

fo abpmrtnjtos fanrams, ojtro mtrms.Asnncs tuvm vnrams ajemrtujams ocmjóbacms y ojluscn fo smgucaój n ostms van`ó n Lmimtî, guinroj og quo fam n cmjmcor sus pmobns ng irupm quocmjemrbnln gn tortugan «Og Bmsnacm», gmirnjfm gnpulgacncaój fo sus pmosâns fo Og bnjaeaostm rm-bîjtacm (Xmosâns, >456). Oj >456, ncoptn uj trn-ln`m fo ajspoctmr fo gn cmjstruccaój fog cnbajmfo Cnga n Luojnvojturn, ojtro tnjtm, so cmjtnianfo pngufasbm; jm mlstnjto, os pmr osto taobpm ojquo cmbaojzn n oscralar su jmvogn Bnrân.

Gn jmvogn Bnrân euo gn bo`mr mlrn fo Asnncs, ástnso pulgacó oj >459 y mltuvm uj áxatm rmtujfm ojGntajmnbáracn; tnblaáj oscralaó Snugm, cuym pra-bor cnjtm so pulgacó oj >44>, nujquo og pmobn

oj su tmtngafnf jm euo torbajnfm. Nujquo Asnncsprmyoctó mtrns mlrns, jm ngcnjzó n oscralargns,jm suporó og áxatm fo su jmvogn Bnrân. Xoso nquo mcupó faeorojtos cnrims saj fo`nr fo gnfmgn oscraturn, jm rocmlró su emrtujn y ojeorbm fopngufasbm og >9 fo nlrag fo >41? buraó oj Aln-iuá, oj fmjfo pnsó gms ðgtabms nþms fo su vafnng gnfm fo su enbagan.

 @mrio Asnncs

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 181/628

>94Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

Jncafm oj Lmimtî oj >45?, os uj rocmjmcafm pmotncuyns mlrns bnrcnrmj og pnsm ojtro og rmbnjtacas-bm y og bmforjasbm. Dazm pnrto fo ujn enbaganncmbmfnfn, euo da`m fo Uacojtn Ióboz y \acnrfm

Sagvn Ernfo, foscojfaojtos fo abpmrtnjtos enbagans;su pnfro mrinjaznln tortugans gatornrans n gns quo nsas-tânj rocmjmcafms porsmjn`os, n gns cungos jm tnrfóoj nsastar y fosfo guoim tuvaormj irnj ajeguojcanoj ág. Fosfo poquoþm euo rocmjmcafm pmr su irnjcnpncafnf ajtogoctung, gn cung ng pnrocor nvojtn`nlnn gn fo mtrms fo su basbn ofnf; ostufaó oj cmgoiamspravnfms, oj fmjfo ngiujms go ggnbnlnj ‗@msá Xro-

sujcaój‒ pmr su tngojtm y loggozn. Su prabor pmobneuo Xraborn Cmbujaój, gm oscralaó oj >49?.

Oj >44?, osto oscratmr van`ó pmr Ourmpn y cmjmcaómlrns y roprosojtnjtos fo gn gatornturn fo osms gu-inros. Fo roirosm, su enbagan jm so ojcmjtrnln laojocmjóbacnbojto y pmr gn buorto fo su pnfro soojcnrió fo gms joimcams, gms cungos jm prmspornrmjoj sus bnjms.

Sagvn tuvm vnrams dorbnjms porm tros fo oggms burao-rmj njtos fo sor nfugtms, satuncaój quo go bnrcó gnvafn. Bîs tnrfo, oj >41> buraó su dorbnjn Ogvarn,gm quo go cnusó uj irnj suerabaojtm puos ornj buycorcnjms y ng pnrocor sojtân dncân oggn fosbofafmnbmr, ajcgusm su irnj mlrn Jmcturjm gn oscralo ojrobobmrncaój fo su dorbnjn guoim fo quo oggn

enggocaorn. Oj >416, mcupó og cnrim fo Socrotnram foFogoincaój oj Cnrncns y fo vuogtn, uj nþm fospuás,porfaó jubormsns mlrns suyns cunjfm og lnrcm ojog quo so trnsgnfnln jnuernió.

 @msá Nsujcaój Sagvn

Xrmlnlgobojto, gn buorto fo su dorbnjn, gms erncnsms ocmjóbacms, gn párfafnfo sus trnln`ms gatornrams, ojtro mtrms sucosms, gm ggovnrmj n suacafnrso, docdm ngquo go njtocofaó gn vasatn n uj fmctmr nbaim pnrn quo go bnrcnrn gn pmsacaój fosu cmrnzój, guinr oj og quo so faspnrnrân pnrn quatnrso gn vafn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 182/628

>91 Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

Cmbpgoto, oj su cunforjm, og saiuaojto cunfrm sâjtosas0

EorjnjfmEorjîjfozFo Ungojzuogn

Jncaó oj >5>5oj Lmimtî yburaó oj >599.

\nenog Xmblm • Socrotnram porpotum

fo gn Ncnfoban fogn Gojiun.• Xoramfastn.• \ofnctó, cmj Uor-

inrn y Uorinrn, ogporaófacm gatornram0Gn Saostn. 

• Xulgacó gms poraófa-cms Og Cnrtucdm y OgCojtrm.

• Euo cmrmjnfm oj

>18? oj og VontrmCmgój.

\nenog Jðþoz

 @mio Asnncs \mbnjtacasbm

 @ugam Egóroz Cnrfms y garams, Costnfo gmtms, Fo pao gmsbuortms, Eocdn rm`n,Egmros joirns, ErmjfnGâracn, Imtns fo N`oj`m,

Dnz fo ospajns, Dm-rns, Gn Nrnþn, Bnjm`mfo znrzns, Ba rotarm y Mtrms Xmobns, Mrm y álnjm, Sogoccaój fo

 pmobns, ojtro mtrns.

 Nutmr(n) Bmvabaojtm Nctavafnfos quogm(n) afojtaeacnrmj

Jncaó y buraóoj

Mlrnsroprosojtntavns

 @msá NsujcaójSagvn

Jncaó oj Lmimtîoj >45? y buraóoj og basbm gu-inr oj >415.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 183/628

>48Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

<3. IN\CÂN XÎOP, Guas Ofunrfm. Dastmran fo gn gatornturn Mcnþorn. Oj0 www.caufnfmcnjn.cmb

Xmotn, poramfastn y pmgâtacm jncafm ojMcnþn og ? fo bnrzm fo >4>9 y enggocafmoj Snjtn Bnrtn og <4 fo ojorm fo >4?3.

Euo da`m fo Njtmjam @msá Cnrm y BnrânJacmgnsn Alîþoz. Furnjto su `uvojtuf,fosobpoþó vnrams cnrims pðlgacms ypnrtacapó cmbm bagatnr oj gns cmjtaojfnscavagos, ojtro >468 y >46<, ln`m gns órfo-jos fog o`árcatm goiatabastn.

 @msá Ousolam y su enbagan sngoj fo Mcnþn

oj >4>4 pnrn rnfacnrso oj Snjtneá. Nggâ so fofacn n ostufanr y guoim n trnln`nroj uj cnrim bojmr fo gn Faroccaój foCráfatm Xðlgacm. _jn voz quo ostnggn gniuorrn cavag, so ujo n gns trmpns fog Io-jorng Xofrm Ngcîjtnrn Dorrîj y roirosn nMcnþn, og <8 fo ojorm fo >46>. Guoim,og >> fo nimstm, fospuás fo dnlor sorvafm

cmbm niojto fog Imlaorjm pnrn gmirnr gnpnz cmj og `oeo fo gms rovmgucamjnrams foBmbpmx, Gmrojzm Dorjîjfoz, roirosnjuovnbojto n su taorrn jntng, fmjfoporbnjoco furnjto cajcm bosos.

@msá Ousolam Cnrm<3

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 184/628

>4> Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

Oj su Fanram, Cnrm jnrrn gms ncmjtocabaojtms y fotn-ggos fo su ostnjcan oj Gn Cruz (dmy Îlroim), y Mcnþn,fmjfo so ngm`ó oj cnsn fo su tâm pmgâtacm, BnjuogBnrân Vraims quo orn fuoþm fo gn njtaiun cnsmjn fo

Og Bmgajm. Fmj Bnjuog Bnrân ostnln cnsnfm cmjgn tân fo @msá Ousolam, fmþn Cnrboj Alîþoz, cuynrosafojcan quofnln corcn fo gn Xgnzuogn fo Snj Ernj-cascm. Xnrn ostn ápmcn, Cnrm yn os uj pmotn cmjmcafmoj Snjtneá0 sus praborms vorsms gms dn pulgacnfmoj og poraófacm Gn Ostroggn Jncamjng (>435), y dncan>46?, sus pmobns smj rocmjmcafms jncamjngbojto.

Oj >461, rofnctn `ujtm cmj Bnranjm Mspajn \m-frâiuoz, gn praborn focgnrncaój pmgâtacn fog XnrtafmCmjsorvnfmr.

Furnjto su vafn, @msá Ousolam jm pulgacó ngiðj galrm.Sógm dnstn >4?9, yn enggocafm, npnroco su prabornsogoccaój fo vorsms.

Cnrm so cnsó oj Snjtneá cmj fmþn Lgnsajn Vmvnr, og3 fo eolrorm fo >463, cunjfm @msá Ousolam yn orncmjsafornfm ujm fo gms pmotns rmbîjtacms bîs ro-prosojtntavms fo Daspnjmnbáracn.

Og \mbnjtacasbm so ajscralo oj gn cntoimrân fo gmrmbîjtacm, fo gm neoctavm, cmbm ujn ronccaój fogsojtabaojtm erojto n gms soros, gms ncmjtocabaojtmsy gns cmsns, gm cung abpgacn gn oxngtncaój fo gm obm-camjng, gm goiojfnram, gm ovmcnfmr, gm jmvogoscm y gmbastoramsm. Gn oscuogn rmbîjtacn prmpanbojto facdn,dnco ngusaój n ujn emrbn ospocang fog gojiun`o y gncroncaój ostátacm-gatornran quo jm so n`ustn n gns jmr-bns cgîsacns fo gn rotóracn y gn pmátacn irocmgntajns.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 185/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 186/628

>43 Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

‗Fosngaojtm‒

 Ncnlnrmj bas suoþms fo igmran,ncnlnrmj bas suoþms fo nbmr,rostn sógm su trasto bobmran,y ba bojto porfaó su ospgojfmr.

 Ng sngar fo ba tâbafn ajenjcann ojcmjtrnr ba prabor `uvojtuf,¡Cuîg cmrrân cmj taorjn aijmrnjcann oblraninrso fo nbmr y vartuf!

¡Q oso nbmr quo luscnln os bojtarn!¡Gn vartuf ujn nbnrin arrasaój!¡Gms susparms quo fnln ba garn!¡Jm bmvaormj jajiðj cmrnzój!

Fugcos suoþms fo nbmr y fo igmranSa os pmsalgo mgvafnr cunjtm euo,¡Nd! ¡Corrnf fo ba vafn gn dastmrancung so nlraó, cmj vartuf y cmj eo!

<8 fo ojorm fo >468.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 187/628

>46Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

<6. Vmbnfm fo0 JÐÞOP SOI_\N, @.N. >15>. Gatornturn Cmgmblanjn, ? of. Caufnf0ofatmrang.

Lnstn cmbpnrnr gms jðborms y gn cmbpnctncaój fo gns bnsns. ½Cuîjtms `osuatns dny oj tmfm og bujfm= N gm bîs ujms soas bag. Vojobms pruolnsajcmjtostnlgos fo quo jm pnsnj fo gms soas bag. Cungquaor roiabaojtm fosoas bag dmblros smgm pmr og docdm fo ostnr roujafm, fn bns trnln`m yo`orcatn bîs gn nutmrafnf quo tmfn gn Cmbpnþân fo @osðs. Baojtrns bîs so

oxnbajn gn cmsn, bîs ajovatnlgo os gn cmjvaccaój quo rosugtn fo quo smgmog ospâratu rogaiamsm puofo bmvor ng dmblro n dncor tnj irnjfos sncraeacamssaj cmbpojsncaój bntorang jajiujn0 og sncraeacam fo gn sojsungafnf, ogsncraeacam fo gn cmfacan, og sncraeacam fo gn nblacaój. ¡Md! Mrinjaznf ujo`árcatm oj quo smgm so rocalnj vmgujtnrams; oj og quo og ngastnbaojtm sonpnrn tmfn gn vafn; oj quo prmstatucaój, cmjculajntm, bntrabmjam, tmfmostá soranbojto prmdalafm; oj quo og cmrmjog ggovo saobpro og basbmtrn`o y gn basbn vafn furn quo og smgfnfm; y focaf cuîjtms vmgujtnrams

rocalaráas pnrn oso vuostrm o`árcatm! Smgm og bóvag rogaiamsm puofo mlgainrng dmblro n dncor og sncraeacam nlsmgutm, og sncraeacam porpotum, og sncraeacamfo tmfm gm quo os gn vafn y pmr tmfm gm quo furn gn vafn! Og sncraeacam fogn galortnf fo gn prmpaofnf, fo gn enbagan, dnstn gn buorto».

Gn sajcorafnf fog @osuatn<6

Ernibojtm

«Fospuás fog nbmr fo gn igmran, og ðjacm bmtavm quo boroco fascutarso os

og nbmr fog pmfor, og nbmr fog bnjfm. ½So croo gn nblacaój fo bnjfnrpuofn mlgainr n uj dmblro n dncorso @osuatn= Oj osto pujtm saobproso cmboto uj orrmr; pmrquo gn mlofaojcan os nlsmgutn o abniajn quo ogpmfor os tnj nlsmgutm cmbm gn mlofaojcan. Og sabpgo docdm fo gn fas-porsaój fo gms `osuatns pmr tmfm og bujfm, pruoln quo sa gn mlofaojcanos irnjfo, og o`orcacam fog pmfor suprobm os pmcm erocuojto. ½Cuîjtnsórfojos rocalarîj fog Iojorng gms @osuatns quo ostîj oj Xmpnyîj= N gmbns, ujn cnfn bos pmr cnfn pnquoto, y os laoj fufmsm. Cmbpnrnfostm cmj gn nctavafnf bagatnr, o abniajnf, sa pmfáas, quo uj dmblro sodnin `osuatn pmr ospâratu fo imlaorjm m pmr sof fo fmbajncaój. _jnsmgn favasaój fog o`árcatm ernjcás fn bîs quo dncor ng cmbnjfm fo oggn,quo ng Iojorng fo gms `osuatns tmfn su Mrfoj.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 188/628

>4? Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

_jn fo gns tortugans quofn cuojtn fo gn gatornturn

oj Cmgmblan fog saigm TATos gn fojmbajnfn «Og Bm-snacm», gn cung cmjtó cmjujn rovastn cmj og basbmjmblro (>4?4->49>).Sus eujfnfmros euormjOuiojam Fânz y @msá BnrânUorinrn, og praborm fo

oggms uj oscratmr cmstub-lrastn nutmr fo gn enbmsnjmvogn Bnjuogn, cuymsmcdm praborms cnpâtugms euormj pulgacnfms oj gn rovastn n gn quo so dazm ngusaój; ogsoiujfm, og faroctmr fo gn Ncnfoban Cmgmblanjn, quo so eujfó og >8 fo bnym fo>49>. N ostn tortugan nsastânj faeorojtos ajtogoctungos ojtro oggms0 @msá Bnjuog Bn-rrmquâj, @msá Bnrân Snbpor, @msá Bnjuog Irmmt, ojtro bucdms bîs.

Gn praborn tortugan gatornran mcnþorn fo gn cung so taojo jmtacan, so croó og 6 fo bnrzmfo >458. Ojtro sus ajtoirnjtos ostnlnj og ofucnfmr y oscratmr Gulâj Gmlm Lnrlmsn, ogpmotn y poramfastn @msá Fmbajim @îcmbo, og dastmranfmr Oustmquam uajtorm, NgcalânfosGobus y og pmotn Fnjaog Cnrfmjn. Og irupm so fojmbajó Gacom fo Dncnrâ y su nctavafnfajtogoctung y câvacn so roego`ó oj nrtâcugms y pmobns pulgacnfms oj gms poraófacms Dncnrâ (>4?5); \ovastn Borcnjtag (>41?); Gn Umz fo Mcnþn (>446); y Gn Juovn Orn (>>45).

 N prajcapams fog saigm TT, ujn tortugan gatornran cmjmcafn euo Gn Irutn Sablógacn, ujospncam ng quo portojocaormj jubormsms pmotns fo irnj abpmrtnjcan, ojtro oggms

gms lmyncojsos @msá @mnquâj Cnsns y @ugam Egóroz, n osto ðgtabm ngiujms oscratmrosgo ntraluyoj gn eujfncaój fo facdm cârcugm. Saj oblnrim, gn eujfncaój y mraiojfog jmblro fo ostn tortugan taojo favorsns vorsamjos, porm gm quo oj ngiujns sâ cmajcafoj, os oj quo gms praborms porsmjn`os quo gn cmjemrbnrmj euormj0 @ugamEgóroz, Guas Bnrân Bmrn, Faoim _ralo, Cgâbncm Smtm Lmrfn, \avns Ernfo y Ocdo-vorrân, Gmjfmþm, Asbnog Gópoz, Bnx Iraggm y mtrms.

Gns tortugans gatornrans

Baoblrms fo Gn Irutn Sablógacn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 189/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 190/628

>49 Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

 

Sosaój

_jafnf 5.  Gatornturn cmgmblanjn, saigms TUAA y TUAAA

<8

Gn gatornturn fo su roiaój oj gn nctungafnf

Npujto oj su cunforjm og cuostamjnram quo su fmcojtotrnjsemrbnfmr go factnrîj y quo euo rongaznfm pmr suscmbpnþorms, rospmjsnlgos fo ostn oxpmsacaój.

>

Ostufanjtos Vrnjsemrbobms cmj og

Sastobn Ajtornctavm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 191/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 192/628

>41 Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

Xnlgm Jorufn, mtrm pmotncdagojm, nutmr fo Cmjeaosmquo do vavafm, su lamirneân, <8 pmobns fo nbmr y ujn cnjcaójfosospornfn, ojtro bucdmsmtrms loggms pmobns. \ocalaóoj Jmlog oj >19>.

Mctnvam Xnz, boxacnjm, os-cratmr fo cmbpgo`ms ojsnyms,pmotn, jmvogastn. Oscralaó ojtrosus bucdns mlrns Og gnlorajtm

fo gn smgofnf.

Inlraog Inrcân Bîrquoz, cm-gmblanjm, poramfastn, jmvogastn,su mlrn bniastrng os Caoj nþmsfo smgofnf, rocalaó og Jmlogoj >14<.

Bnram Unrins Ggmsn, porunjm,oscratmr cmbprmbotafm cmj gnrongafnf gntajmnboracnjn, nutmrfo ojsnyms quo tmcnj tobnsfo juostrn smcaofnf nctung, ro-calaó og Jmlog oj <8>8. Nutmrfo Gn Eaostn fog Cdavm.

*Abniojos tmbnfns fo www.wakapofan.cmb

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 193/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 194/628

>1> Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

38 nþms fospuás fog Jmlogpmr SNG_F DO\JÎJFOP BM\N | Lmimtî

Xnlgm Jorufn ggnbó n —Caoj nþms fo smgofnf‑ «og ^ua`mto fo juostrm taobpm». Q ujcojtojnr fo fostncnfms ajtogoctungos fo tmfm og pgnjotn ajcguyormj gn mlrn ojtro gns

<8 bîs abpmrtnjtos fo gn Dastmran. Osns fms crofojcangos lnstnrânj pnrn cmjvortar nInlraog Inrcân Bîrquoz oj eaiurn osojcang fo gn Gatornturn ujavorsng, saj jocosafnffo dnlor injnfm og Xrobam Jmlog.Jncafm dnco 4? nþms oj Nrncntncn, uj puolgatm tórrafm y pmlro fog jmrto fo Cmgmb-lan, Inrcân Bîrquoz jm sógm oscralaó ujn jmvogn bniastrng, sajm quo croó uj ostagmprmpam cnpnz fo foscralar, cmj uj prmfaiamsm fmbajam fog gojiun`o, gms bujfmsfaspnrntnfms, cmgmrafms y bîiacms fo su taorrn cmstoþn. Oscratmr prmgâeacm, van`orm yoxcogojto njeatraój, su prmgmjinfn nusojcan fo gms oscojnrams pðlgacms, og ojcaorrmoj su dminr y favorsms cmbojtnrams fo ngiujms nbaims y cmjmcafms, dnj ngabojtnfmoj gms ðgtabms bosos gns ospocugncamjos smlro su ostnfm fo snguf. Xmfrân rmjfnrgo og

 Ngzdoabor u mtrm bng, puostm quo, facoj, yn jm puofo oscralar y su bobmran nimjazn.Gn jmtacan sngtó og 5 fo `ugam fo <8><, cunjfm gn niojcan NEX njujcanln0 «InlraogInrcân Bîrquoz pnfoco fobojcan sojag». Og dorbnjm fog Jmlog, @nabo Inrcân Bîr-quoz, pujtungazó oj osns eocdns quo Inlm so ojcuojtrn laoj oj «gm eâsacm y gm bmtraz.Gm quo ág taojo smj ngiujms cmjegactms fo gn bobmran». Jm dn dnlafm cmjearbncaójmeacang, porm og poramfastn y oscratmr Xgajam Npugoym Bojfmzn dn nsoiurnfm quo suvao`m nbaim yn «jm rocmjmco n iojto quo jm voân dnco taobpm», soiðj dnj pulgacnfmfanrams cmgmblanjms cmbm Og _javorsng, Og Vaobpm y Og Ospoctnfmr, quo tnblaáj sodacaormj ocm fo quo @nabo Nloggm, faroctmr fo gn Eujfncaój Juovm Xoramfasbm [euj-fnfn pmr Inlraog Inrcân BîrquozR, gm joinln, nsoiurnjfm quo jm dny fanijóstacmbáfacm smlro oggm. Xmr emrtujn pnrn Inlm ‖cmjscaojto fo gn trnscojfojcan fo sumlrn y n quaoj iustn rmfonrso fo ajeguyojtos porsmjn`os pmgâtacms, obprosnrangos oajtogoctungos‖, nfobîs fo gms ajcmjtnlgos rocmjmcabaojtms gatornrams, go dnj ggmvafm

oj vafn tmfn suorto fo dmbojn`os. uazî rocuorfo og quo go lrajfnrmj oj Cnrtniojnfo Ajfans gms nsastojtos ng AU Cmjirosm Ajtorjncamjng fo gn Gojiun, cmj bmtavm fo su48 cubpgonþms y og 68 njavorsnram fo su cogolárrabn mlrn. «Ja oj og bîs fogarnjtofo bas suoþms, oj gms fâns oj quo oscralân —Caoj nþms fo smgofnf‑, ggoiuá n abniajnrquo pmfrân nsastar n osto nctm pnrn sustojtnr gn ofacaój fo uj baggój fo o`obpgnros.Xojsnr quo uj baggój fo porsmjns pufaornj goor ngim oscratm oj gn smgofnf fo bacunrtm, cmj <4 gotrns fog ngenlotm y fms fofms cmbm tmfm nrsojng, pnrocorân n tmfnsgucos ujn gmcurn», goyó ojtmjcos oj su fascursm, oj roeorojcan n gn ofacaój ospocang fo

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 195/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 196/628

>13 Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

Caoj nþms fo Smgofnf

A

Bucdms nþms fospuás, erojto ng pogmtój fo eusagnbaojtm, og cmrmjog Nuroganjm Luojfân

dnlân fo rocmrfnr nquoggn tnrfo robmtn oj quo su pnfro gm ggovó n cmjmcor og daogm.Bncmjfm orn ojtmjcos ujn ngfon fo voajto cnsns fo lnrrm y cnþnlrnvn cmjstruafnsn gn mraggn fo uj râm fo niuns faîenjns quo so procapatnlnj pmr uj gocdm fo paofrnspugafns, lgnjcns y ojmrbos cmbm duovms prodastóracms.

Og bujfm orn tnj rocaojto, quo bucdns cmsns cnrocânj fo jmblro, y pnrn boj-camjnrgns dnlân quo soþngnrâns cmj og fofm. Vmfms gms nþms, pmr og bos fo bnrzm,ujn enbagan fo iatnjms fosnrrnpnfms pgnjtnln su cnrpn corcn fo gn ngfon, y cmj uj

irnjfo nglmrmtm fo patms ytablngos fnlnj n cmjmcor gms juovms ajvojtms. Xrabormggovnrmj og abîj.

_j iatnjm cmrpugojtm, folnrln bmjtnrnz y bnjms fo imrraój, quo so prosojtó cmjog jmblro fo Bogquanfos, dazm ujntrucugojtn fobmstrncaój pðlgacn fo gm quo ágbasbm ggnbnln gn mctnvn bnrnvaggn fo gms snlamsngquabastns fo Bncofmjan.

Euo fo cnsn oj cnsn nrrnstrnjfm fms gajimtos botîgacms, y tmfm ogbujfm so ospnjtó

ng vor quo gms cngforms, gns pnagns, gns tojnzns y gms njneos so cnânj fo su satam,y gnsbnforns cru`ânj pmr gn fososporncaój fo gms cgnvms y gms tmrjaggms trntnjfm fo fos-ojcgnvnrso,y nuj gms ml`otms porfafms fosfo dncân bucdm taobpm npnrocânj pmrfmjfo bîs so gos dnlânluscnfm, y so nrrnstrnlnj oj foslnjfnfn turlugojtn fotrîsfo gms eaorrms bîiacms fo Bogquânfos. «Gns cmsns, taojoj vafn prmpan -proimjnln ogiatnjm cmj îsporm ncojtm-, tmfm os cuostaój fo fosportnrgos og îjabn.» @msá NrcnfamLuojfân, cuyn fosnemrnfn abniajncaój aln saobpro bîs go`ms quo og ajiojam fo gnjnturngozn, y nuj bîs nggî fog bagnirm y gn bnian, pojsó quo orn pmsalgosorvarso fonquoggn ajvojcaój ajðtag pnrn fosojtrnþnr og mrm fo gn taorrn.

Bogquânfos, quo orn uj dmblro dmjrnfm, go provajm0 «Xnrn osm jm sarvo.» Xorm @msá Nrcnfam Luojfân jm croân oj nquogtaobpm oj gn dmjrnfoz fo gms iatnjms, nsâ quocnblaó su bugm y ujn pnrtafn fo cdavms pmr gms fms gajimtos abnjtnfms.

Ðrsugn Aiunrîj, su bu`or, quo cmjtnln cmj nquoggms njabngos pnrn ojsnjcdnrogfosbofrnfm pntrabmjam fmbástacm, jm cmjsaiuaó fasunfargm. «Buy prmjtm dn fo

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 197/628

>16Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

smlrnrjms mrm pnrn obpofrnr gn cnsn», ropgacó su bnrafm. Furnjto vnrams bosos soobpoþó oj fobmstrnr og ncaortm fo sus cmj`oturns.Oxpgmró pngbm n pngbm gn roiaój, ajcgusavo og emjfm fog râm, nrrnstrnjfm gms fmsgajimtos fo daorrm y rocatnjfm oj vmz ngtn og cmj`urm fo Bogquânfos. Gm ðjacm quogmiró fosojtorrnr euo ujn nrbnfurn fog saigm xv cmj tmfns sus pnrtos smgfnfns pmr uj

cnscmto fo óxafm, cuym ajtoramr tojân gn rosmjnjcan duocn fo uj ojmrbo cngnlnzmggojm fo paofrns.

Cunjfm @msá Nrcnfam Luojfân y gms cuntrm dmblros fo su oxpofacaój gmirnrmjfosnrtacugnr gn nrbnfurn, ojcmjtrnrmj fojtrm uj osquogotm cngcaeacnfm quo ggovnlncmginfm oj og cuoggm uj rogacnram fo cmlro cmj uj razm fo bu`or.

Oj bnrzm vmgvaormj gms iatnjms. Ostn voz ggovnlnj uj cntngo`m y ujn gupn fog tnbn-

þm fo uj tnblmr, quo oxdalaormj cmbm og ðgtabm fosculrabaojtm fo gms `ufâms fo Nbstorfnb. Sojtnrmj ujn iatnjn oj uj oxtrobm fo gn ngfon o ajstngnrmj og cntngo`mn gn ojtrnfn fo gn cnrpn. Bofanjto og pnim fo cajcm rongos, gn iojto so nsmbnlnng cntngo`m y voân n gn iatnjn ng ngcnjco fo su bnjm. «Gn caojcan dn ogabajnfm gnsfastnjcans», proimjnln Bogquânfos. «Fojtrm fo pmcm, og dmblro pmfrî vor gm quomcurro oj cungquaor guinr fo gn taorrn, saj bmvorso fo su cnsn.»

_j bofamfân nrfaojto dacaormj ujn nsmblrmsn fobmstrncaój cmj gn gupn iainjtos-

cn0 pusaormj uj bmjtój fo daorln socn oj batnf fo gn cnggo y go projfaormj euoimbofanjto gn cmjcojtrncaój fo gms rnyms smgnros. @msá Nrcnfam Luojfân, quo nðj jmncnlnln fo cmjsmgnrso pmr og erncnsm fo sus abnjos, cmjcalaó gn afon fo utagaznr nquogajvojtm cmbm uj nrbn fo iuorrn.

Bogquânfos, mtrn voz, trntó fo fasunfargm. Xorm torbajó pmr ncoptnr gms fms gajimtosabnjtnfms y tros paozns fo fajorm cmgmjang n cnblam fo gn gupn. Ðrsugn ggmró focmjstorjncaój. Nquog fajorm emrbnln pnrto fo uj cmero fo bmjofns fo mrm quo supnfro dnlân ncubugnfm oj tmfn ujn vafn fo pravncamjos, y quo oggn dnlân ojtorrnfmfoln`m fo gn cnbn oj osporn fo ujn luojn mcnsaój pnrn ajvortarâns. @msá NrcnfamLuojfân jm trntó saquaorn fo cmjsmgnrgn, ojtroinfm pmr ojtorm n sus oxporabojtmstîctacms cmj gn nljoincaój fo uj caojtâeacm y nuj n raosim fo su prmpan vafn.

Vrntnjfm fo fobmstrnr gms oeoctms fo gn gupn oj gn trmpn ojobain, so oxpusm ág basbmn gn cmjcojtrncaój fo gms rnyms smgnros y sueraó quobnfurns quo so cmjvartaormj ojðgcorns y tnrfnrmj bucdm taobpm oj snjnr. Njto gns prmtostns fo su bu`or, ngnrbnfn

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 198/628

>1? Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

pmr tnj pogairmsn ajvojtavn, ostuvm n pujtm fo ajcojfanr gn cnsn.

Xnsnln gnrins dmrns oj su cunrtm, dncaojfm cîgcugms smlro gns pmsalagafnfos ostrntáia-cns fo su nrbn jmvofmsn, dnstn quo gmiró cmbpmjor uj bnjung fo ujn nsmblrmsncgnrafnf fafîctacn y uj pmfor fo cmjvaccaój arrosastalgo.

Gm ojvaó n gns nutmrafnfos ncmbpnþnfm fo jubormsms tostabmjams smlro sus oxpo-raojcans y fo vnrams pgaoims fo falu`ms oxpgacntavms, ng cuafnfm fo uj bojsn`orm quontrnvosó gn saorrn, y so oxtrnvaó oj pnjtnjms fosbosurnfms, robmjtó râms tmrbojtmsmsy ostuvm n pujtm fo porocor ln`m og nzmto fo gns eaorns, gn fososporncaój y gn posto,njtos fo cmjsoiuar ujn rutn fo ojgnco cmj gns bugns fog cmrrom. N posnr fo quoog van`o n gn cnpatng orn oj nquog taobpm pmcm bojms quo abpmsalgo, @msá NrcnfamLuojfan prmbotân ajtojtnrgm tnj prmjtm cmbm so gm mrfojnrn og imlaorjm, cmj og

eaj fo dncor fobmstrncamjos prîctacns fo su ajvojtm njto gms pmforos bagatnros, ynfaostrnrgms porsmjngbojto oj gns cmbpgacnfns nrtos fo gn iuorrn smgnr.

Furnjto vnrams nþms osporó gn rospuostn. Xmr ðgtabm, cnjsnfm fo ospornr, so gnbojtónjto Bogquânfos fog erncnsm fo su ajacantavn, y og iatnjm fam ojtmjcos ujn pruolncmjvajcojto fo dmjrnfoz0 go fovmgvaó gms fmlgmjos n cnblam fo gn gupn, y go fo`ónfobîs ujms bnpns pmrtuiuosos y vnrams ajstrubojtms fo jnvoincaój.

Fo su puþm y gotrn oscralaó ujn nprotnfn sâjtosas fo gms ostufams fog bmj`o Dor-bnjj, quo fo`ó n su faspmsacaój pnrn quo pufaorn sorvarso fog nstrmgnlam, gn lrð`ugny og soxtnjto. @msá Nrcnfam Luojfân pnsó gms gnrims bosos fo gguvan ojcorrnfm ojuj cunrtatm quo cmjstruyó oj og emjfm fo gn cnsn pnrn quo jnfao porturlnrn susoxporabojtms. Dnlaojfm nlnjfmjnfm pmr cmbpgotm gns mlgaincamjos fmbástacns,porbnjocaó jmcdos ojtorns oj og pntam vaiagnjfm og cursm fo gms nstrms, y ostuvm npujtm fo cmjtrnor ujn ajsmgncaój pmr trntnr fo ostnlgocor uj bátmfm oxnctm pnrnojcmjtrnr og bofamfân.

Cunjfm so dazm oxportm oj og usm y bnjo`m fo sus ajstrubojtms, tuvm ujn jmcaój fogospncam quo go porbataó jnvoinr pmr bnros ajcóijatms, vasatnr torratmrams fosdnlatnfmsy trnlnr rogncaój cmj soros ospgájfafms, saj jocosafnf fo nlnjfmjnr su inlajoto. Euoásn gn ápmcn oj quo nfquaraó og dîlatm fo dnlgnr n smgns, pnsoîjfmso pmr gn cnsn sajdncor cnsm fo jnfao, baojtrns Ðrsugn y gms jaþms so pnrtânj og ospajnzm oj gn duortncuafnjfm og pgîtnjm y gn bngnjin, gn yucn y og þnbo, gn nduynbn y gn loroj`ojn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 199/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 200/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 201/628

>14Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4on Gojiun`o y Cmbujacncaój

 

Sosaój

_jafnf 5.  Gatornturn cmgmblanjn, saigms TUAA y TUAAA

<<

>. Mrinjâcojso pmr pnro`ns y rongacoj uj cunfrm sajóptacm smlro tmfms gmstobns vastms oj osto irnfm. Npóyoso fo og toxtm iuân y fo sus npujtos.

<. Oscraln uj toxtm ajemrbntavm smlro gms tobns quo so voj oj osto irnfm.Abniajo quo ajemrbnrî smlro osto tobn n su cmbujafnf.

3.  Ndmrn ojtroiuo su trnln`m n mtrm irupm y rocaln og fo oggms.

6. Faspójinso n cngaeacnr oso trnln`m cmj lnso oj gn ajemrbncaój quo pmsoo.

Ostufanjtos Vrnjsemrbobms cmj og Sastobn Ajtornctavm

Bnjms n gn Mlrn

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 202/628

>11 Gatornturn cmgmblanjn,

saigms TUAA y TUAAA

_jafnf 5

• NJFO\SMJ ABLO\V, Ojraquo. Ápmcn Cmjtobpmrîjon, <v.Dastmran fo gn Gatornturn Daspnjmnboracnjn. Emjfm fo CugturnOcmjóbacn, Báxacm, >14>.

• I\NBSCA, Njtmjam. Cugturn y Gatornturn. Ofatmrang Xojâjsugn,Lnrcogmjn, >193.

• GAOJDN\F, Bnrtâj. >119. ½Fo quá ostnbms dnlgnjfm cunj-fm dnlgnbms fo mrngafnf= Oj0 @mrjnfns Njfajns fo GatornturnGntajmnboracnjn, Umg. A. Ofatmr \acnrfm @. Kngabnj. Vucubîj0_javorsafnf Jncamjng, pp. 69-??.

• BN\VÂJ-LN\LO\M, @osðs. <88<. ‗Vocjacafnfos, afojtafnfos,ngtorafnfos0 fos-ulacncamjos y mpncafnfos fo gn cmbujacncaójoj og juovm saigm‒. Oj0 Faîgmims.

• MSV\AN IMJPÎGOP, Bnuracam. <88>. Gatornturn mrng, mrngafnfeactacan. Ostufams Eagmgóiacms, 35. Ungfavan0 _javorsafnf fo Cmj-copcaój, Cdago, pp. 9>-48.

• XOÞN I_VAÁ\\OP, Asnâns. Bnjung fo Gatornturn Gntajmnboracnjn.Ofucnr Ofatmros, Lmimtî, >149.

UO\IN\N NGN\CÓJ, Soriam. Unjiunrfan Gatornran. \upturn yrostnurncaój oj gms nþms troajtn. Cmjcopcaój, Of. _javorsafnffo Cmjcopcaój, >116.

Lalgamirneân

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 203/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 204/628>11 Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

4

Xnasn`o fog bujacapam fo Ngfnjn, Jnraþm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 205/628<88Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

   O  s   t   î  j   f  n  r  o  s   l   î  s   a  c  m  s   f  o  c  m  b  p  o   t  o  j  c   a  n  s  o  j   C   a  o  j  c   a  n  s   J  n   t  u  r  n   g  o  s

   B  n  j  o `  m  c  m  j  m  c a   b a  o  j t  m  s  p  r  m  p a  m  s  f  o g  n  s   C a  o  j  c a  n  s   J  n t  u  r  n g  o  s

   C  m  b  p  o   t  o  j  c   a  n  s

   E  n  c   t  m  r  o  s   f  o  m  r  i  n  j   a  z  n  c   a   ó  j

   ½   N  q  u   á

  q  u  o  r  o  b  m  s

   g   g  o  i  n  r   =

   O  x  p   g   a  c  m

   g  n  v  n  r   a  n   l   a   g   a  -

   f  n   f  o  j   g  n  s  p  m   l   g  n  c   a  m  -

  j  o  s  y   g  n   f   a  v  o  r  s   a   f  n   f

   l   a  m   g   ó  i   a  c  n  c  m  b  m  c  m  j  -

  s  o  c  u  o  j  c   a  n   f  o  o  s   t  r  n   t  o  -

  i   a  n  s   f  o  r  o  p  r  m   f  u  c  c   a   ó  j

  c  n  b   l   a  m  s  i  o  j   á   t   a  c  m  s  y

  s  o   g  o  c  c   a   ó  j  j  n   t  u  r  n   g .

   O  j   t  m  r  j  m  v   a  v  m

    ½   C   ó  b  m   f  o  b  u  o  s   t  r  m   g  m  n  p  r  o

  j   f   a   f  m   =

   O  j   t  m  r  j  m   e   â  s   a  c  m

   C   a  o  j  c   a  n ,   t  o  c  j  m   g  m  i   â  n

  y  s  m  c   a  o   f  n   f

         •

 

   \  o

  c  m  j  m  z  c  m   g  n   a  b  p  m  r   t  n  j  c   a  n   f  o   g  b  m   f  o   g  m   f  o   g  n

   f  m

   l   g  o   d   á   g   a  c  o  p  n  r  n   g  n  o  x  p   g   a  c  n  c   a   ó  j   f  o   g  n   g  b  n  c  o

  j  n  -

  b   a

  o  j   t  m  y   t  r  n  j  s  b   a  s   a   ó  j   f  o   g  b  n   t  o  r   a  n   g   d  o  r  o   f   a   t  n  r   a  m .

         •

 

   O  s   t  n   l   g  o  z  c  m  r  o   g  n  c   a  m  j  o  s  o  j   t  r  o   g  m  s  i  o  j  o  s ,   g  n  s  p

  r  m  -

   t  o   â  j  n  s  y   g  n  s   e  u  j  c   a  m  j  o  s  c  o   g  u   g  n  r  o  s .

         •

 

   C  m

  b  p  n  r  m   f   a   e  o  r  o  j   t  o  s  s   a  s   t  o  b  n  s   f  o  r  o  p  r  m   f  u  c  c   a   ó  j .

         •

 

   @  u  s   t   a   e   a  c  m

   g  n   a  b  p  m  r   t  n  j  c   a  n   f  o   g  n  r  o  p  r  m   f  u  c  c

   a   ó  j

  s  o  x  u  n   g  o  j  o   g  b  n  j   t  o  j   a  b   a  o  j   t  m   f  o   g  n  v  n  r   a  n   l   a   g   a   f

  n   f .

         •

 

   O  s   t  n   l   g  o  z  c  m   g  n  r  o   g  n  c   a   ó  j  o  j   t  r  o  o   g  c   a  c   g  m  b  o  j  s   t  r  u  n   g

  y   g  n  r  o  p  r  m   f  u  c  c   a   ó  j   d  u  b  n  j  n .

         •

 

   N  j

  n   g   a  z  m   g  n  s  c  m  j  s  o  c  u  o  j  c   a  n  s   f  o   g  c  m  j   t  r  m   g   f  o   g  n

  j  n   t  n   g   a   f  n   f  o  j   g  n  s  p  m   l   g  n  c   a  m  j  o  s .

         •

 

   C  m  b  p  n  r  m  b  n  s  n ,  p  o  s  m ,  c  n  j   t   a   f

  n   f   f  o  s  u  s   t  n  j  -

  c   a  n  y   f  o  j  s   a   f  n   f   f  o   f   a   e  o  r  o  j   t  o  s  b  n   t  o  r   a  n   g  o  s .

         •

 

   C  m  b  p  n  r  m

  s   ó   g   a   f  m  s ,   g   â  q  u   a   f  m  s  y  i  n  s  o  s   t  o  -

  j   a  o  j   f  m  o  j  c  u  o  j   t  n  o   g  b  m  v   a  b

   a  o  j   t  m   f  o  s  u  s

  b  m   g   á  c  u   g  n  s  y   g  n  s   e  u  o  r  z  n  s  o   g  o  c   t  r  m  o  s   t   î   t   a  c  n  s .

         •

 

   U  o  r   a   e   a  c  m

   g  n  s   f   a   e  o  r  o  j  c   a  n  s  o  j

   t  r  o  c  n  b   l   a  m  s

  q  u   â  b   a  c  m  s  y  b  o  z  c   g  n  s .

         •

 

   O  s   t  n   l   g  o  z  c  m  r  o   g  n  c   a  m  j  o  s  c  u  n  j   t   a   t  n   t   a  v  n  s  o  j   t  r  o

   g  m  s  c  m  b  p  m  j  o  j   t  o  s   f  o  u  j  n  s  m   g  u  c   a   ó  j .

         •

 

   C  m  b  p  n  r  m   g  m  s  b  m   f  o   g  m  s  q  u  o

  s  u  s   t  o  j   t  n  j   g  n

   f  o   e   a  j   a  c   a   ó  j   î  c   a   f  m  -   l  n  s  o .

   O  x  p   g   a  c  m  c  m  j   f   a  c   a  m  j  o  s

   f  o  c  n  b   l   a  m  y  c  m  j  s  o  r  -

  v  n  c   a   ó  j

  o  j

   f   a  v  o  r  s  m  s

  s   a  s   t  o  b  n  s ,   t  o  j   a  o  j   f  m  o  j

  c  u  o  j   t  n   t  r  n  j  s   e  o  r  o  j  c   a  n  s

  y   t  r  n  j  s  p  m  r   t  o   f  o  o  j  o  r  -

  i   â  n  y  s  u   a  j   t  o  r  n  c  c   a   ó  j

  c  m  j   g  n  b  n   t  o  r   a  n .

         •

 

   A   f  o  j   t   a   e   a  c  m   g  n  u   t   a   g   a   f  n

   f   f  o   g   N   F   J

  c  m  b  m   d  o  -

  r  r  n  b   a  o  j   t  n   f  o  n  j   î   g   a  s   a  s  i  o  j   á   t   a  c  m .

         •

 

   N  r  i  u  b  o  j   t  m   g  n  s  v  o  j

   t  n   `   n  s  y   f  o  s  v  o  j   t  n   `   n  s   f  o

   g  n  b  n  j   a  p  u   g  n  c   a   ó  j  i  o

  j   á   t   a  c  n .

         •

 

   F  o  s  c  r   a   l  m   e  n  c   t  m  r  o  s  c  u   g   t  u  r  n   g  o  s  y   t  o  c  j  m   g   ó  i   a  c  m  s

  q  u  o   a  j  c   a   f  o  j  o  j   g  n  s

  o  x  u  n   g   a   f  n   f  y  r  o  p  r  m   f  u  c  -

  c   a   ó  j   d  u  b  n  j  n  s .

         •

 

   A   f  o  j   t   a   e   a  c  m  y  o  x  p   g   a  c  m  b  o   f   a   f  n  s   f  o  p  r  o  v  o  j  -

  c   a   ó  j   f  o   g  o  b   l  n  r  n  z  m

  y   f  o   g  n  s  o  j   e  o  r  b  o   f  n   f  o  s

   f  o   t  r  n  j  s  b   a  s   a   ó  j  s  o  x  u  n   g .

   A   f  o  j   t   a   e   a  c  m

  n  p   g   a  c  n  -

  c   a  m  j  o  s   f  o

  n   g  i  u  j  m  s

  c  m  j  m  c   a  b   a  o  j   t  m  s  s  m  -

   l  r  o

   g  n

   d  o  r  o  j  c   a  n

  y

   g  n  r  o  p  r  m   f  u  c  c   a   ó  j

  n   g

  b  o   `   m  r  n  b   a  o  j   t  m   f  o   g  n

  c  n   g   a   f  n   f   f  o  v   a   f  n   f  o   g  n  s

  p  m   l   g  n  c   a  m  j  o  s .

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 206/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 207/628<8<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

 jf a c o

_jafnf >. Xrmeujfacobms oj gn rogncaój bntoran-ojoriân <83

  Sosaój >. Eojóbojms eâsacms y quâbacms <83  Sosaój <. Xrmpaofnfos fo gn bntoran <81  Sosaój 3. Îtmbms y bmgácugns <>3  Sosaój 6. Jmbojcgnturn fo gms ogobojtms quâbacms <>9  Sosaój ?. Eujcamjos quâbacns <34 _jafnf <. Gn iojátacn0trnjsbasaój fo cnrnctoros pnrn og

bnjtojabaojtm fo gn vafn <34 Sosaój 5. Dorojcan fo gms cnrnctoros <34Sosaój 9. Fog NFJ n gns prmtoâjns <6?Sosaój 4. Gms crmbmsmbns <61Sosaój 1. Goyos fo gn dorojcan <?3Sosaój >8. Dorojcan gainfn ng soxm <58

 _jafnf 3. Xrmgmjincaój fo gn vafn0 Sastobns fo roprmfuccaój <54 

Sosaój >>. Gn roprmfuccaój cmbm bocnjasbm fobnjtojabaojtm fo gn vafn <54

  Sosaój ><. Sastobns fo roprmfuccaój <93Sosaój >3. \oprmfuccaój oj dubnjms <95Sosaój >6. Og oblnrnzm <4<

_jafnf 6. Gn lamfavorsafnf fo juostrm pgnjotn <41 

Sosaój >?. Gms lambns torrostros <41

_jafnf ?. Bacrmlamgóian <11

Sosaój >5. Ajtrmfuccaój ng bujfm fo gms bacrmminjasbms <11Sosaój >9. Abpnctm fo gms bacrmmrinjasbms

oj gn vafn dubnjn 38?

_jafnf 5. Juostrm ojtmrjm eâsacm0 eguafms 3>>

Sosaój >4. Bocîjacn fo eguafms 3>>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 208/628<83 Xrmeujfacobms oj gn

rogncaój bntoran-ojoriân

_jafnf >

Sosaój >

Eojóbojms eâsacms y quâbacms

_jafnf >.  Xrmeujfacobms oj gn rogncaój bntoran-ojoriân

• ½^uá os uj eojóbojm m cnblam quâbacm=

• ½^uá os uj eojóbojm m cnblam eâsacm=

Gn ^uâbacn os ujn fascapgajn fog îron fo gns Caojcans Jnturngosquo ostufan gn bntoran y gn ojoriân, nsâ cmbm sus trnjsemrbncamjos;luscn ojcmjtrnr gms nriubojtms smlro gn cmbpmsacaój fo gms cmb-puostms tnjtm mriîjacms cmbm ajmriîjacms y gn abpmrtnjcan fo gnsronccamjos pnrn gn vafn, ojcmjtrnjfm gns npgacncamjos cmborcangoso ajfustrangos fo gns ajtornccamjos fo gn bntoran.

\ongacobms gns saiuaojtos oxporaojcans y oscralnbms gms rosugtnfms oj juostrm cun-forjm.

OTXO\AOJCAN >.

Bntorangos0

Dm`n fo pnpog, tnpn fo gntn m ngubajam y eósemrms.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 209/628<86Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

OTXO\AOJCAN <

Bntorangos0 ? ngeagoros y uj abîj

Xrmcofabaojtm0 

Cmgmquo gms bntorangos smlro gn bosn fo trnln`m, mlsorvo fotojafnbojto, foscralncnfn ujm y falu`o.

 Ng tmcnr gn dm`n fo pnpog sunvobojto, ½cnblan fo emrbn=

 Ndmrn, fmlgo gn dm`n, cmgóquogn smlro gn tnpn y ncorquo og eósemrm ojcojfafm.Mlsorvo sa sucofoj cnblams. Bojcamjo y oscraln gms cnblams, oxpgacnjfm fotn-ggnfnbojto0

• Cunjfm so torbajn fo quobnr gn dm`n (cmblustaój), ½quá sustnjcan quofnoj gn tnpn=

• ½^uá cmgmr taojo gn sustnjcan=• ½Gn npnraojcan quo taojo ndmrn gn sustnjcan os aiung n gn quo tojân og pnpog

njtos fo gn cmblustaój=• Cmbpnro og pnpog ajacang cmj og quo quofó fospuás fo gn cmblustaój. Oscraln

cajcm faeorojcans y roprosojto cmj falu`ms.• ½Xmfrânbms rostatuar og pnpog n pnrtar fo gns cojazns= ½Xmr quá=

Xnrn quo so foj trnjsemrbncamjos fo bntoran cmbm sucofaó cmj og pnpog so ro-quaoro gn prmfuccaój fo ngiujns emrbns fo ojoriân. Ndmrn ajvostaiuo0

>. ½^uá emrbns fo ojoriân dnlrîj ajtorvojafm oj gn njtoramr oxporaojcan=

<. Gm njtoramr jms fobuostrn quo dny ujn ostrocdn rogncaój ojtro Bntoran yOjoriân. ½Oj quo cmjsasto facdn rogncaój=

3. ½^uá cgnso fo eojóbojm dobms mlsorvnfm=

6. ½^uá cmjcgusamjos go quofnj fo oxporaojcan=

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 210/628<8? Xrmeujfacobms oj gn

rogncaój bntoran-ojoriân

_jafnf >

Xrmcofabaojtms0

Cmgmquo gms ngeagoros smlro ujn dm`n fo pnpog._laquo og abîj n ujms >8 cb fo gms ngeagoros y ncárquogm n oggms gojtnbojto dnstncunjfm nprocao ngiðj cnblam.

Foscraln og cnblam quo mlsorvn y falu`o.

½N quá so folo oso cnblam=

 Ndmrn, trnto fo sopnrnr gms ngeagoros. ½Xuofo dncorgm encagafnf=Fo`o gms ngeagoros smlro gn dm`n y govîjtogn cmj gn bnjm azquaorfn, baojtrns cmj gnforocdn rocmrro gn lnso fog pnpog cmj og abîj. ½^uá sucofo=

\otaro og abîj fog rovorsm fog pnpog y mlsorvo gms ngeagoros.

½Xrosojtnj ndmrn bmvabaojtm=½N quá so folorî ostm=½Mlsorvó furnjto og o`orcacam ngiðj cnblam oj gns prmpaofnfos fo gns sustnjcansquo emrbnj gms ngeagoros y og abîj=

Soiðj gm njtoramr ½cmbm cgnsaeacnrân ustof og eojóbojm nprocanfm oj ostn oxpo-raojcan=

Cmj su prmpam gojiun`o y fo ncuorfm cmj gns oxporaojcans rongaznfns oxpgaquo gnfaeorojcan ojtro uj eojóbojm eâsacm y ujm quâbacm. Gn bntoran oxporabojtn favorsms cnblams y m trnjsemrbncamjos. _jms cnblams smjeâsacms, cunjfm jm so trnjsemrbnj gns prmpaofnfos fo gns sustnjcans; mtrms cnblams

smj quâbacms, y oj ástms sa dny trnjsemrbncamjos oj su cmbpmsacaój.

Oj gms cnblams eâsacms jm so prosojtnj ronccamjosquâbacns, ja so prmfucoj juovns sustnjcan, o`obpgm0gn cnâfn fo gns dm`ns fo gms îrlmgos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 211/628<85Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Cnblams eâsacms Cnblams quâbacms

>. 

<. 

3. 

6. 

?. 

Oscraln cajcm o`obpgms pnrn cnfn cnblam.

Cunjfm cmcajnbms ngiujn cmbafn cmbm ujn smpn, uj nrrmz cmj pmggm mngiðj iuasm tâpacm fo juostrn roiaój, oj cnfn propnrncaój so oxporabojtnjcnblams quâbacms oj gms cungos pnrtacapnj ronccamjos quâbacns. Cunjfm gmsngabojtms ostîj propnrnfms yn jm so puofo rotrmcofor og prmcosm. Osm quaorofocar quo os arrovorsalgo.

Oj gms cnblams eâsacms jm so prosojtnj ronccamjos quâbacns, ja so prmfucoj

juovns sustnjcans. O`obpgm0 Og cnblam fog niun n daogm.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 212/628<89 Xrmeujfacobms oj gn

rogncaój bntoran-ojoriân

_jafnf >

Vmfm cunjtm oxasto ostî emrbnfm pmr bntoran, os focar, tmfm nquoggm quo taojo bnsny mcupn uj guinr oj og ospncam. Nsâ, cunjfm tojobms ujn pmrcaój fo pnj, dnyncn,potrógom, m fo fotorbajnfn bntoran, n osn pmrcaój gn ggnbnbms cuorpm.

Xmr ostm ujn paofrn os uj cuorpm, gm basbm quo ujn jnrnj`n, ujn dmrbain, uj intmm uj bogój. Nujquo ojtro gms cuorpms oxastoj faeorojcans, tmfms oggms so nsobo`njoj quo ostîj cmjstatuafms pmr bntoran.

Gn bntoran ostî emrbnfn pmr poquoþns pmrcamjos ggnbnfns bmgácugns.

Gn bmgácugn os gn pmrcaój bîs poquoþn fo gn bntoranquo puofo oxastar cmjsorvnjfm gns prmpaofnfos cn-

rnctorâstacns fo gn sustnjcan n gn quoportojoco; nsâ ujn bmgácugn fo niun,sorî gn pmrcaój bîs poquoþn fo niunquo puofn oxastar, cmjsorvnjfm tmfnsgns prmpaofnfos fo osto gâquafm.

_jn bmgácugn ostî cmjstatuafn pmrîtmbms.

Iojorngafnfos smlro bntoran y îtmbm

Og cmjcoptm nctung fo îtmbm puofo cmjsafornrso cmbm og prmfuctm emrbng fo gmsnpmrtos y og trnln`m fascapgajnfm, cmmrfajnfm y fajîbacm, fo uj oquapm fo vnramscaojtâeacms, ojtro oggms @mdj Fngtmj.

Fngtmj (>484), lnsîjfmso oj tros goyos fosnrrmggó gn tomrân fo gn quâbacn ntóbacn(quâbacn bmforjn) soiðj gn cung gn bntoran ostî cmjstatuafn pmr ogobojtms fo pnr-tâcugns afájtacns ggnbnfns îtmbms.

Gn bntoran0 og prajcapam fo tmfm

Bmgácugn fo niun

D<M

  Îtmbm fomxâiojm

Îtmbm foÎtmbm fo

dafróiojm dafróiojm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 213/628<84Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Ostns goyos smj0

  >. Gn goy fo gn cmjsorvncaój fo gn bntoran.

  <. Goy fo gns prmpmrcamjos foeajafns.

  3. Goy fo gns prmpmrcamjos bðgtapgos.

_jm fo gms ncmjtocabaojtms quo rovognrmj gn jnturngozn ogáctracn fo gn bnto-ran, euo gn cmjstruccaój fo gn praborn lntorân pmr Ngo`njfrm Umgtn oj >488. Gmstrnln`ms fo Crmmkos (>4?8), Vdmbsmj (>491) y Baggaknj (>181) cmjtraluyormjn fotorbajnr gn prosojcan fo gms ogoctrmjos y sus prmpaofnfos.

Cmbm os cmjmcafm, oj bucdms prmcosms quâbacms cmbm gn cmblustaój, soprmfuco cngmr.

Oj mtrms prmcosms tnblaáj so prmfuco ojoriân ogáctracn. Os og cnsm fo gns pagnsvmgtnacns m pagns fo Umgtn enlracnfns oj >488 pmr Ngossnjfrm Umgtn, oj gns cungosgn ojoriân quâbacn so trnjsemrbn oj ojoriân ogáctracn.

Xagn vmgtnacn

_jn pagn vmgtnacn nprmvocdn gn ogoctracafnf fo ujn ronccaójquâbacn ospmjtjon pnrn ojcojfor ujn lmblaggn (emcm). Gnstarns fo cajc y cmlro, fojtrm fo fasmgucamjos fo cafm sugeðra-cm faguafm y sugentm fo cmlro rospoctavnbojto, nctðnj cmbmogoctrmfms. Og puojto sngajm (oj osto cnsm cgmrurm fo pmtnsam) porbato n gms ogoctrmjos uar ojtro gns culotns saj quo so boz-

cgoj gns fasmgucamjos. Cunjfm og carcuatm ojtro gms fms sastobnsso cmbpgotn (cmbm so buostrn n gn forocdn), gn ronccaój iojornujn cmrraojto ogáctracn. Mlsárvoso quo og botng fo gn tarn focajc so cmjsubo (mxafncaój) y gn tarn fosnpnroco. Gn tarn focmlro croco ng ronccamjnr gms ogoctrmjos cmj gn fasmgucaój fosugentm fo cmlro pnrn prmfucar botng nfacamjng (rofuccaój). Saso sustatuyo gn lmblaggn pmr ujn lntorân gn ronccaój so ajvortar,cronjfm ujn cágugn ogoctrmgâtacn.

Vmbnfm fo0 Lalgamtocn fo Cmjsugtn Bacrmsmet ® Ojcnrtn ® <88?.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 214/628<81 Xrmeujfacobms oj gn

rogncaój bntoran-ojoriân

_jafnf >

Sosaój <

Xrmpaofnfos fo gn bntoran

_jafnf >.  Xrmeujfacobms oj gn rogncaój bntoran-ojoriân

Xrmpaofnfos fo gn bntoran

Gn bntoran prosojtn fms cgnsos fo prmpaofnfos quo puofoj sor io-

jorngos y ospocâeacns.

Oxtojsaój0 cmjsasto oj quo tmfm cuorpm taojo fabojsamjos (gnrim, njcdm, y

iruosm).

Xosm0 os og rosugtnfm fo gn ntrnccaój quo o`orco gn irnvofnf smlro gms cuorpms.

Ajorcan0 prmpaofnf pmr gn cung gms cuorpms taojfoj n cmjsorvnr og ostnfm foquaotuf m bmvabaojtm oj quo so ojcuojtrnj.

Ajfostructalagafnf0 prmpaofnf quo cmjsasto oj quo gn bntoran jm so fostruyosajm quo so trnjsemrbn.

Abpojotrnlagafnf0 prmpaofnf pmr gn cung fms cuorpms jm puofoj mcupnr ogbasbm guinr ng basbm taobpm.

Xrmpaofnfos iojorngos

 Nquoggns cmbujos oj tmfms gms cuorpms, tngos cmbm0

 

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 215/628<>8Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Gn ojoriân, og prajcapam quo buovo og ujavorsm

Xrmpaofnfos ospocâeacns

 Nquoggns quo smj prmpans ðjacnbojto fo ngiujms cuorpms, ojtro oggns so ojcuojtrnj0

Oj gn oscngn fo furozn, og fanbnjto os og bajorng bîs faeâcag fo rnynr y pmrtnjtm og bîs furm.

Erniagafnf0 prmpaofnf pmr gn cung ngiujms cuorpms so rmbpoj njtos quo cnb-lanr fo emrbn.

Furozn0 os gn prmpaofnf pmr gn cung ngiujms cuorpms mpmjoj rosastojcan n sorrnynfms pmr mtrms.

Vojncafnf0 prmpaofnf pmr gn cung ngiujms cuorpms mpmjoj rosastojcan n sorrmtms pmr trnccaój (tarnjfm fo gms oxtrobms).

½^uá os ojoriân=

Og tárbajm os uj cmjcoptm quo saijaeacn gn cnpncafnf pnrn o`ocutnr uj trnln`m. Ojog fmbajam fog cmjmcabaojtm cmbðj so taojoj oxprosamjos cmbujos tngos cmbm0‗¡trnln`o cmj ojoriân!‒, ‗¡fosenggozcm, jm tojim ojoriâns pnrn jnfn!‒. N trnvás fog

taobpm, y fo ncuorfm cmj og bmbojtm dn tojafm fastajtns ncopcamjos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 216/628<>> Xrmeujfacobms oj gn

rogncaój bntoran-ojoriân

_jafnf >

\onctmr jucgonr

Oj eâsacn, fosfo gn bocîjacn jowtmjanjn, gn ojoriân cmrrospmjfo n ujn prmpaofnf fogns bnsns m cuorpms bncrmscópacms oj bmvabaojtm.

Oj og saigm TAT, gn ojoriân pnsó n sor og prajcapam ujatnram fo vnrans caojcans0 gn tor-bmfajîbacn, gn quâbacn y og ogoctrmbnijotasbm.

Oj og saigm TT tmbn uj juovm nspoctm ajtorfascapgajnram. So dnlgn fo ojoriân oj gmocmgóiacm, ocmjóbacm, smcang y tocjmgóiacm.

Og niu`orm satunfm oj og oxtrobm bs ngo`nfm fo gn cnva-fnf nzug os og jðcgom fo uj ronctmr ntóbacm. Og tulm gnrim

fog cojtrm fog jðcgom os og cmj`ujtm fo cmblustalgo, quocmjsasto oj uj dnz fo tulms botîgacms ggojms fo urnjam.

Ostn emtmirneân so tmbó baojtrns so rotarnln og cmj`ujtm.

Vmbnfm fo0 Lalgamtocn fo Cmjsugtn Bacrmsmet ® Ojcnrtn ® <88?.

Cgnsos fo ojoriân

Gn ojoriân cajátacn

Gn ojoriân pmtojcang

Os cmjsafornfn nquoggn oj vartuf fo su bmvabaojtm. 

Os nquoggn quo so ojcuojtrn nsmcanfn cmj su pmsacaój,saobpro rogntavn n mtrm cuorpm, m javog fo roeorojcan.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 217/628<><Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

>

>. Ajvostaiuo quá os ujn dafrmogáctracn.

<. Cuîgos smj gns prajcapngos euojtos fo ojoriân fo su roiaój y cmbm so rogncamjnjcmj gns tobîtacns ostufanfns; quo abpnctm taojoj oj gn cmbujafnf oj favorsmscnbpms.

3. Bojcamjo o`obpgms fo ojoriân cajátacn.

6. Bojcamjo o`obpgms fo ojoriân pmtojcang.

Xrosn dafrmogáctracn

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 218/628<>3 Xrmeujfacobms oj gn

rogncaój bntoran-ojoriân

_jafnf >

Sosaój 3

Îtmbms y bmgácugns

_jafnf >. Xrmeujfacobms oj gn rogncaój bntoran-ojoriân

Gms îtmbms smj poquoþns ujafnfosquo cmjstatuyoj gn bntoran. N su voz,ostîj cmbpuostms pmr pnrtâcugns nðjbîs poquoþns, ggnbnfns prmtmjos,

joutrmjos y ogoctrmjos.

Gms îtmbms so cmblajnj pnrn emrbnrbmgácugns.

Oj gn eagmsmeân fo gn njtaiun Irocan, gn pngnlrn ‗îtmbm‒ so obpgonln pnrn roeorarso n gn

pnrto fo bntoran bîs poquoþm quo pmfân cmjcolarso, so cmjsafornln ajfostructalgo.Fo docdm, îtmbm saijaeacn oj iraoim ‗jm favasalgo‒. Og cmjmcabaojtm fog tnbnþmy gn jnturngozn fog îtmbm nvnjzó buy gojtnbojto n gm gnrim fo gms saigms. Cmj gnggoinfn fo gn caojcan oxporabojtng oj gms saigms TUA y TUAA so faormj cuojtn buyprmjtm fo quo tmfms gms gâquafms, insos y sógafms puofoj foscmbpmjorso oj suscmjstatuyojtos ðgtabms, m ogobojtms.

So folo tojor buy cgnrm cóbm ostîcmjstatuafm og îtmbm y n bofafn quo

so vnj ostufanjfm gms ogobojtms y gntnlgn poraófacn, so vnj n cmbprojforjuovms cmjcoptms0 cmbm ojgnco

quâbacm y eujcamjos quâbacns.

So faco quo smbms ujn tmrro quâbacn. Mlsorvo laoj og osquobn fo gn pîiajnsaiuaojto y vorobms cmbm so rogncamjn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 219/628<>6Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Og sâblmgm fo uj îtmbm ostî emrbnfm pmr ujn m fms gotrns.Gn praborn cmj bnyðscugn y gn soiujfn cmj bajðscugn.Xmr o`obpgm0

Dafróiojm D

Xgntn  Ni Smfam JaCnrlmjm CDaorrm EoMxâiojm M

Gns bmgácugns

CM< Ins cnrlójacm

D<M NiunJnCg Cgmrurm fo smfam sng cmbðj

CnCM3 Cnrlmjntm fo cngcam

Smj nirupncamjos fo ogobojtms. So roprosojtnj bofanjto eórbugns quo ostîj cmjs-tatuafns pmr gms sâblmgms fo nquoggms ogobojtms quo ajtoirnj gn sustnjcan, ajfacnjfmnfobîs, bofanjto uj jðborm, gn cnjtafnf fo îtmbms fo cnfn ogobojtm quo ajtoirngn bmgácugn. Xmr o`obpgm0

Og îtmbm y su dastmran

 N pnrtar fog saigm TUAA, og cmjmcabaojtm fog bujfm tmbn uj cnrîctor caojtâeacm, osfocar, so cmjsaforn quo uj docdm m ncmjtocabaojtm pnrn sor cmjsafornfm vorfnform,folo fobmstrnrso cmj gn oxporabojtncaój.

Saj oblnrim, oj gn ápmcn njtaiun tmfms gms eojóbojms fo gn jnturngozn ornj ntralua-fms n gms famsos y fo docdm bucdns fo gns oxpgacncamjos smlro og mraioj fo gn vafnfo gms soros vavms, fo gms dubnjms y gms prmcosms jnturngos tojânj su oxpgacncaój ojgn rogaiaój. Xorm gms dmblros saobpro cojtrnrmj su ntojcaój oj gms eojóbojms fo

gn jnturngozn y os pmr oggm quo oj gn Irocan fog gms saigms U n. C y AU n.C. bucdms

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 220/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 221/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 222/628<>9 Xrmeujfacobms oj gn

rogncaój bntoran-ojoriân

_jafnf >

Sosaój 6

Jmbojcgnturn fo gms ogobojtms quâbacms

_jafnf >.  Xrmeujfacobms oj gn rogncaój bntoran-ojoriân

Vnlgn poraófacn fo gms ogobojtms

Oj >451, uj quâbacm rusm ggnbnfm Fabatra Bojfogáaov gmiró mrinjaznr gms ogobojtmsquo so cmjmcânj oj osn ápmcn. Gms cmgmcó oj mrfoj crocaojto fo posm ntóbacm, yguoim gms nirupó oj eagns y cmgubjns cmj lnso oj sus prmpaofnfos eâsacns y quâbacns.

... osm euo bucdm njtos fog bmfogm fo Sdrõfajior y \utdoremrf.

Jmbojcgnturn fo gms ogobojtms quâbacms

Oj og saigm TAT so prmpusm quo cnfn ogobojtm quâbacm so fosai-jnrn pmr su sâblmgm y quo ostm euorn vîgafm pnrn tmfms gms pnâsos,

nfmptîjfmso cmbm tng gn gotrn bnyðscugn fog jmblro fog ogobojtmoj gntâj m oj iraoim, m pmr fms gotrns, gn soiujfn oj bajðscugn;cunjfm og sâblmgm cmjstn fo fms gotrns ostns so gooj pmr sopnrnfm.

Og mraioj fo gn tnlgn poraófacn

Ogobojtms fo gn tnlgn poraófacn

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 223/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 224/628<>1 Xrmeujfacobms oj gn

rogncaój bntoran-ojoriân

_jafnf >

   V  n   l   g  n  p  o  r   a   ó

   f   a  c  n   f  o   g  m  s  o   g  o  b  o  j   t  m  s

<>1 Xrmeujfacobms oj gnrogncaój bntoran-ojoriân

_jafnf >

      >

      <

      3

      6

      ?

      5

      9

      4

      1

      >      8

      >      >

      >      <

      >      3

      >      6

      >      ?

      >      5

      >      9

      >      4

      > < 3 6 ? 5 9

      D      > G      a

      J     n

      K       \       l

       C     s

      E     r

      3      >      >

      >      1

      3      9

      ?      ?

      4      9

      <

      6

      ?

      5

      9

      4

      1

      >      8

      >      <

      >      3

      >      6

      >      ?

    >    5

    >    9

    >    4

    <    8

    <    >

    <    <

    <    3

    <    6

    <    ?

    <    5

    <    9

    <    4

    <    1

    3    8

    3    >

    3    <

    3    3

    3    6

    3    ?

    3    5

    3    4

    3    1

    6    8

    6    >

    6    <

    6    3

    6    6

    6    ?

    6    5

    6    9

    6    4

    6    1

    ?    8

    ?    >

    ?    <

    ?    3

    ?    6

    ?    5

    9    <

    9    3

    9    6

    9    ?

    9    5

    9    9

    9    4

    9    1

    4    8

    4    >

    4    <

    4    3

    4    6

    4    ?

    4    5

    4    4

    >    8    6

    >    8    ?

    >    8    5

    >    8    9

    >    8    4

    >    8    1

    >    >    8

    >    >    >

    >    >    <

    >    >    3

    >    >    6

    >    >    ?

    >    >    5

    >    >    9

    >    >    4

     L   o

     B   i

     C   n

     S   r

     L   n

     \   n

     S   c Q

     V     a

     P   r

     D     e

     \     e

     U      J     l

     V   n

     F     l

     C   r

     B   m

     Y S   i

     B   j

     V   c

     \   o

     L     d

     E   o

     \   u

     M   s

     D   s

     C   m

     \     d A   r      B

    t

     J     a

     X     f      X

    t     F   s

     C    u

     N    i

     N    u

     \    i

     P    j      C     f      D    i      C    j

     L N     g

     I    n

     A    j V     g

     _    u     t

     C

     J

     M

     E

     D    o

     J    o

     N    r

     K    r

     T    o

     \    j

     _    u    m

     S     a

     I    o

     S    j

     X     l

     _    u    q

     X N    s

     S     l      L

     a

     _    u    p

     S      S    o

     V    o

     X    m

     _    u     d

     C     g

     L    r A      N

     t

     _    u    s

     G    n    j     t     î    j     a     f    m    s

     N    c     t     â    j     a     f    m    s

     ?     9

     ?     4

     ?     1

     5     8

     5     >

     5     <

     5     3

     5     6

     5     ?

     5     5

     5     9

     5     4

     5     1

     9     8

     9     >

     4     1

     1     8

     1     >

     1     <

     1     3

     1     6

     1     ?

     1     5

     1     9

     1     4

     1     1

     >     8     8

     >     8     >

     >     8     <

     >     8     3

     G    n

     C    o

     X    r

     J     f

     X    b

     N    c

     V     d

     X    n

     _

     J    p

     S    b

     X    u

     O    u

     N    b

     I     f

     C    b

     V     l      L     k

     F    y

     C     e

     D    m

     O    s

     O    r

     E    b

     V    b

     B     f

     Q     l

     J    m

     G    u      G

    r

     I    r    u    p    m

     X    o    r     a    m     f    m

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 225/628<<8Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Gn A_XNC (_jaój ajtorjncamjng fo ^uâbacn purn y npgacnfn) os gn nsmcancaój ajtor-jncamjng ojcnrinfn fo ujaeacnr gn jmbojcgnturn y emrbugncaój quâbacns.

O`obpgm0 Jmblro fog ogobojtm Sâblmgm A_XNC

Mrm NuXgntn Ni 

Cmlro Cu

Daorrm Eo

 Nzuero S

>

>.  Mlsorvo gns otaquotns fo >8 ngabojtms y oscraln gns sustnjcans quo cmbpmjojcnfn ujm fo ástms.

<.   Njngaco gns otaquotns fo >8 bofacnbojtms y oscraln gns sustnjcans quo gms cmb-

pmjoj.

Gns sustnjcans sabpgos smj nquoggns cmjstatuafns pmr ujn smgn cgnso fo îtmbms, pmro`obpgm0 jâquog (Ja), mxâiojm (M), daorrm (Eo).

 Ngiujms ogobojtms cmbm og borcuram (Di), gn pgntn (Ni), og mrm (Nu), og pgmbm (Xl), euormjfosculaortms fosfo taobpms prodastóracms, saojfm utagaznfms pmr gms puolgms prabatavms.Mtrms ogobojtms dnj safm fosculaortms rocaojtobojto, os og cnsm fog Jmlogam (Jm),fosculaortm oj >1?4. Q nðj, facoj gms oxportms, quofnj ogobojtms pmr fosculrar…

Gns sustnjcans cmbpuostns ostîj cmjstatuafns pmr fms m bîs îtmbms, pmr o`obpgm0

cgmrurm fo smfam (JnCg), faóxafm fo cnrlmjm (CM<), îcafm sugeðracm (D<SM6).

Oj gn nctungafnf gms ogobojtms quâbacms so ojcuojtrnj faspuostms soiðj og mrfojcrocaojto fo sus jðborms ntóbacms, cmjemrbnjfm uj sastobn poraófacm fo saotoeagns, y ujn sorao fo irupms (cmgubjns), gms cungos soiðj gn mrinjazncaój fo susostructurns ntóbacns prosojtnj sabagatuf oj favorsns cnrnctorâstacns, cmbm pmr o`ob-

pgm, smgulagafnf, tobpornturns fo eusaój y oluggacaój, ojtro mtrms, cmjemrbnjfmenbagans fo ogobojtms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 226/628<<> Xrmeujfacobms oj gn

rogncaój bntoran-ojoriân

_jafnf >

Sosaój ?

Eujcamjos quâbacns

_jafnf >.  Xrmeujfacobms oj gn rogncaój bntoran-ojoriân

O ` o b p g m 0

Fo gn basbn bnjorn quo gms ogobojtms puofoj mrfojnrso fo ncuorfm cmj sus prm-paofnfos oj irupms, gms cmbpuostms quo iunrfnj sobo`njzn oj su mraioj y prmpao-fnfos quâbacns, tnblaáj puofoj sor roujafms oj irupms eujcamjngos m eujcamjosquâbacns. N cmjtajuncaój vorobms cuntrm irupms eujcamjngos tojaojfm oj cuojtnprmpaofnfos y jmbojcgnturn.

ÓTAFMS

Gn cnpncafnf fo fnr m cofor ogoctrmjos,mraiajn gm quo so fojmbajn ostnfm fomxafncaój, y so ajfacn pmr uj jðbormprocofafm fo saijm (+) m (-), soiðjog îtmbm quo dnyn cofafm m rocalafmogoctrmjos (o).

Cnfn îtmbm fo aój bnijosamcofo < ogoctrmjos mraiajnjfm

uj aój0

Bi - <o- 2 Bi +<

Ostms ogoctrmjos smj tmbnfmspmr uj îtmbm fo mxâiojm emr-bnjfm og aój M-<0

M + <o- 2 M-<

Gms amjos Bi +< y M -< emrbnjog cmbpuostm óxafm fo bnjin-josm (BiM)0 

Bi +< +  M-< 2 BiM

Og mxâiojm so cmblajn emrbnjfm óxafmscmj gms ogobojtms fo gms irupms A y AA fogn poraófacn.

Cunjfm og mxâiojm so cmblajn cmj tmfms gms ogobojtms, n oxcopcaój fo gms insosjmlgos, so emrbnj óxafms.

Eo - <o- 2 Eo+<

Eo+< - >o-  2 Eo+3

Cg + >o-  2 Cg+>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 227/628<<<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Xnrn fosaijnr gms cmbpuostms so nfmptn og sastobn fo jmbojcgnturn quâbacn nsâ0

• Cmbpuostms cmj jm botngos

• Cmbpuostms cmj botngos

Gn jmbojcgnturn os aiung quo cmj gms jm botngos, oxcoptm cunjfm so emrbnbîs fo uj óxafm cmj og basbm botng. Oj osto cnsm tojobms quo0

Sâblmgm Xngnlrn Xmsosavm

Jðborm rmbnjm(soiðj ostnfm fo

mxafncaój)Jmblro

cmbpgotmJmblro fogjm botng

EoM Óxafm fo Daorrm AA Óxafm fo daorrm (AA)

Eo<M3 Óxafm fo Daorrm AAA Óxafm fo daorrm (AAA)

Sâblmgm Xroea`m Xngnlrn Xmsosavm Jmblro fogjm botng

Jmblrocmbpgotm

CM Bmjm Óxafm fo Cnrlmjm Bmjóxafm(saijaeacn ujm) fo Cnrlmjm

CM< Fa Óxafm fo Cnrlmjm Faóxafm(saijaeacn fms) fo Cnrlmjm

Emrbn cmbm so cmbpnrtoj gms ogoctrmjos oj og faóxafm fo cnrlmjm0

 ÎCAFMS

Xnrn prmlnr ostms cmbpuostms usnbms sustnjcans ggnbnfns ajfacnfmros,quo niroinfms oj poquoþns cnjtafnfos n gns sustnjcans, tmbnj cmgmrosospocâeacms oj prosojcan fo îcafms.

So usn iojorngbojto og pnpog tmrjnsmg nzug, quo oj prosojcan fo îcafmtmbn og cmgmr rm`m. Gms îcafms taojoj cmbm cnrnctorâstacn quo ng fasmg-vorso oj niun so fasmcanj, fnjfm guinr n ujm m vnrams amjos D+ y ujaój jointavm (njaój), quo cmrrospmjfo ng cmbpgobojtm fo gn bmgácugn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 228/628<<3 Xrmeujfacobms oj gn

rogncaój bntoran-ojoriân

_jafnf >

Gms îcafms ronccamjnj cmj ngiujms botngos prmfucaojfm dafróiojm y gms cnrlmjntmsprmfucoj CM<. Xmr o`obpgm, cunjfm og Ngkn-Sogtzorℬ ojtrn oj cmjtnctm cmj og niun

Xorm og îcafm ncátacm, prajcapng cmbpmjojto fog vajniro, fasmcan sógm ujn pnrto fosus bmgácugns0

Gms îcafms cgmrdâfracm y sugeðracm so fasmcanj tmtngbojto0

DCg D<M D+ + Cg-

D<SM6 D<M <D + SM6-< 

CD3-CMMD D<M D+ + CD3-CMM- 

CM< + D<M  D<CM3 (îcafm cnrlójacm)

SM< + D<M D<SM3 (îcafm sugeurmsm)

Gn jmbojcgnturn sastobîtacn cmjsorvn og jmblro fo gms îcafms foravnfms fo óxafms.Cunjfm og jm botng os og basbm y emrbn vnrams îcafms, so usnj suea`ms msm- o acm,soiðj og ostnfm fo mxafncaój.

prmfuco ujn ronccaój ajbofantn quo cmjmcobms cmbm oeorvoscojcan, pmrquo os

uj cmbpuostm docdm cuyn lnso os ujn bozcgn fo lacnrlmjntm fo smfam (JnDCM3)cmj îcafm câtracm (C3D6MD (CMMD)3).

Gms îcafms so emrbnj n pnrtar fo gms óxafms fo jm botngos ng cmjtnctm cmj og niun0

Uonbms uj o`obpgm0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 229/628<<6Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Ostns sustnjcans prosojtnj prmpaofnfos mpuostns n gns fo gms îcafms, cmgmronj ogtmrjnsmg nzug fo rm`m y ng tatugnr (vngmrncaój quâbacn vmgubátracn) cmj eojmgetngoâjn(ajfacnfmr gâquafm), gn sustnjcan so taþo fo vamgotn.

Gns lnsos smgulgos oj niun so fasmcanj oj uj aój botîgacm y amjos MD - vonbms0

Dafróxafm fo smfam0

JnMD D<M Jn+ + MD-

 Nbmjancm

JD3 + D<M JD6+ + MD-

Gns lnsos so jmblrnj fo aiung bnjorn quo gms óxafms cmrrospmjfaojtos.

Mlsorvo gn tnlgn0

K +> K <M Óxafm fo pmtnsam KMD Dafróxafm fo pmtnsam

Ja +< JaM Óxafm jaquogmsm Ja(MD)< Dafróxafm jaquogmsm

Ja +3 Jaa<M3 Óxafm jaquágacm Ja(MD)3 Dafróxafm jaquágacm

Cu +< CuM Óxafm cðpracm Cu(MD)< Dafróxafm cðpracm

Xl +6 XlM< Óxafm pgublacm Xl(MD)6 Dafróxafm pgðblacm

BotngOstnfm fomxafncaój Óxafm Jmblro Dafróxafm Jmblro

LNSOS

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 230/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 231/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 232/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 233/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 234/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 235/628<38Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Gms mvmcatms so mltuvaormj quarðriacnbojto pmr poreusaój fo gms mvafuctmsfospuás fo ujn ostabugncaój mvîracn. Oj og bmbojtm fo gn mltojcaój, sucacgm cogugnr quofó oj suspojsm. Gms mvmcatms so ojcuojtrnj jnturngbojto ojostn enso, ggnbnfn botnenso AA, oj og bmbojtm fo gn mvugncaój. N cnusn fo gnboamsas, ðjacnbojto cmjtaojoj uj smgm `uoim fo crmbmsmbns, quo emrbnj,oj osto bmbojtm procasm, ujn pgncn cnsa pgnjn, oxcájtracn, satunfn jm go`msfog igólugm pmgnr, ujn poquoþn lmgn quo cmjtaojo mtrm uoim fo crmbmsmbnsy quo ostî fostajnfn n sor oyoctnfn. Ojtmjcos, gms oxporabojtnfmros nsparnrmjgn pgncn crmbmsóbacn, nrrnstrnjfm fo ujn smgn voz og igólugm pmgnr y ujnpnrto fog catmpgnsbn. Gms mvmcatms nsâ ojucgonfms, quo dnlânj cmjsorvnfmgn bnymr pnrto fo su catmpgnsbn, euormj trnjseorafms n uj bofam focugtavm n 39°C. So «nctavnrmj» cmj gn nyufn fo uj

prabor abpugsm ogáctracm; guoim, y irncans n ujnsorao fo juovms abpugsms ogáctracms, cnfn ujmfo oggms so eusamjó cmj ujn cágugn bnbnran fogn mvo`n fmjnjto. Gn npgacncaój fo gn cmrraojtoogáctracn tnblaáj tojân pmr ml`otm encagatnr og fo-snrrmggm fo gn juovn cágugn ncnlnfn fo emrbnr (ujjuovm oblraój).

Fo ostn bnjorn so cronrmj jm bojms fo <99 oblramjosn eajngos fo ojorm fo >115. N cmjtajuncaój, euormj cmgm-cnfms oj og mvafuctm gainfm fo favorsns doblrns. Fospuásfo soas fâns, <69 euormj rocupornfms. Uoajtajuovo so dnlânjfosnrrmggnfm dnstn og ostnfm fo bórugn m fo lgnstmcastm y euormjtrnjseorafms ng ðtorm fo >3 mvo`ns pmrtnfmrns. Npnrojtobojto,tnj sógm uj oblraój so fosnrrmggó oj eotm y, pmstoramrbojto, ojuj cmrform vanlgo quo jncaó og ? fo `ugam fo >115, ng eajng fo ujn

iostncaój fo furncaój cnsa jmrbng y cmj uj posm tnblaáj jmrbng.Fmggy jm buostrn jajiðj saijm fo njmbngân. Engtn pmr vor sa bîs tnrfoso prosojtn ngiðj prmlgobn y sa pmfrî prmcronr jmrbngbojto.

Saiuaojfm og basbm prmtmcmgm oxporabojtnfm, gnj Yagbut, Koatd Cnbploggy sus cmgoins fog \msgaj Ajstatuto fo Bafgmtdanj, corcn fo Ofablurim, mltu-vaormj tros cmrforms n pnrtar fo cágugns fo uj eotm fo <5 fâns y mtrms cuntrmcmrforms prmcofojtos fo cágugns fo uj oblraój fo 1 fâns.

<38Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4îron Caojcans Jnturngos

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 236/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 237/628<3<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Dnstn >11<, gms ajvostainfmros tuvaormj uj âjfaco fo erncnsms buy ngtm cmjgms bnbâeorms. Ngiujns njmbngâns crmbmsóbacns ajfucânj gn suspojsaój fogfosnrrmggm. Buy prmjtm, og eojóbojm so ajtorprotó cmbm ujn cmjsocuojcan fogn faeacugtnf, oj og bmbojtm fo gn eusaój, fo sajcrmjaznr gms cacgms fo gn cágugnfmjnjto y fo gn cágugn rocoptmrn (catmpgnsbn ojucgonfm). Oj gn jnturngozn, ojog bmbojtm fo gn eocujfncaój, gns cágugns so dnggnj bnjaeaostnbojto oj enso.½Cóbm cmjsoiuargm oj gnlmrntmram= Xraborm, gms caojtâeacms luscnrmj gms bofamsfo pronctavnr quâbacnbojto m ogáctracnbojto, njtos fo gn eusaój, og mvmcatmojucgonfm. _j abpugsm ogáctracm ajfuco gn galorncaój fo cngcam ajtrncogugnr, gmbasbm quo gm dnrân uj osporbntmzmafo oj og bmbojtm fo gn eocujfncaój. Gnpronctavncaój fog mvmcatm porbato, smlro tmfm ng jðcgom fo gn cágugn fmjnjto,jm porfor su ojvmgturn jucgonr oj og bmbojtm fo gn eusaój. Osto bátmfm fo

pronctavncaój ogáctracn so prnctacn dnlatungbojto fosfo dnco fms nþms oj fa-vorsms gnlmrntmrams.Gn prajcapng npmrtncaój tácjacn fog oquapm oscmcás os ujn soiujfn bo`mrn,quo cmjsasto oj dncor quo, njtos fo gn mporncaój fo eusaój, gns cágugns ob-lramjnrans snginj fo su cacgm jmrbng fo ropgacncaój. Cmbm so dn vastm, ojog oxporabojtm Fmggy, gns cágugns fmjnjtos euormj puostns oj dalorjncaój.Smlrovavaormj oj ujn smgucaój sngajn quo cmjtojân enctmr fo crocabaojtm ojcnjtafnf oxnctn pnrn fo`nrgns vavns. So dnggnlnj «oj og gâbato fo gn npmptmsas

(buorto cogugnr)», fa`m Gmuas-Bnrao Dmufolajo, ajvostainfmr fog AJ\N ojcmjtnctm cmj og oquapm oscmcás.Dnstn ojtmjcos, gn bnymr pnrto fo gns cágugns oblramjnrans utagaznfns pnrn gnstrnjseorojcans jucgonros ostnlnj oj enso I< (crocabaojtm) m S (ropgacncaój fog FJN),gm quo, ng prmfucarso gn eusaój, prmvmcnln ujn ropgacncaój nfacamjng fog FJN yujn cmjfojsncaój probnturn fo gn crmbntajn (gms crmbmsmbns y gns prmtoâjnsquo ggovn nsmcanfns). Iojorngbojto, ostm mraiajnln njmbngâns crmbmsóbacns.

Xorm do nquâ gn irnj jmvofnf0 gms ajvostainfmros oscmcosos so faormj cuojtnfo quo cmblajnjfm ostns fms tácjacns –nctavncaój fog mvmcatm ojucgonfm ysuspojsaój fog cacgm fo gns cágugns fmjnjtos– pmfânj cmjsoiuar og jncabaojtmfo njabngos vanlgos cmj cágugns buy faeorojcanfns, y dnstn tmtngbojto faeo-rojcanfns. Gn bnymr pnrto fo gms laógmims pojsnlnj quo ostm orn nlsmgutn-bojto abpmsalgo. Cnfn cágugn fog mrinjasbm ggovn tmfm og bntorang iojátacmfog ajfavafum. Furnjto gn faeorojcancaój prmirosavn quo so prmfuco fosfogns praborns ensos fog fosnrrmggm oblramjnram dnstn og jncabaojtm m bîs nggî

<3<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4îron Caojcans Jnturngos

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 238/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 239/628<36Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

jncabaojtm fo uj cmrform n pnrtar fo cágugns fo lgnstmcastm yn faeorojcanfns.Xorm Yaggnbsfoj jm dnlân pulgacnfm osto rosugtnfm y Yagbut so prmpusmcmjearbnrgm. Oj >141, mltuvm uj cmrform cmj cágugns fo gn bnsn cogugnrajtorjn fo lgnstmcastm. Oj >11>, Koatd Cnbplogg obpozó n trnln`nr cmj Ya-

ggbut oj og \msgaj Ajstatuto. Euo ág quaoj tuvm gn afon fo oxporabojtnr cmjcágugns quaoscojtos, oj enso I8. Vnblaáj nquâ ajtorvajm og nznr, y pmr pnrtafnfmlgo. Yagbut gm oxpgacó ng Jow Qmrk Vabos. Oj >113, og oquapm fo JongEarst (Yascmjsaj) prmfu`m cuntrm torjorms n pnrtar fo cágugns fo lgnstmcastm ynfaeorojcanfns. ½Cóbm gm cmjsaiuaormj= Irncans n ujn ajfascrocaój, Cnbploggsupm quo uj tácjacm fog gnlmrntmram dnlân mgvafnfm ngabojtnr cmj suorm gnscágugns oj cugtavm... Ág y Yagbut focafaormj buy prmjtm npgacnr gn rocotn. Ogrosugtnfm jm so dazm ospornr0 oj >11?, dacaormj jncor cmrforms n pnrtar fo

cágugns faeorojcanfns fo lgnstmcastm. Ajcgusm so porbataormj og gu`m fo pnsnrgnstroco vocos oj cugtavm. Oj ostn enso, gns cágugns npojns sa taojoj jnfn quo vorcmj gns cágugns ajacangos, yn quo su bmremgmiân so dn faeorojcanfm bucdm. «Osog rosugtnfm osojcang», faco Qvnj Doybnj. _jm fo gms cmrforms jncafms foosto oxporabojtm os dmy uj mvo`n iostnjto.

Saj fufn, gn prmpan Fmggy tnblaáj os, oj pnrto, erutm fog nznr. _j nznrprmvmcnfm, os caortm, porm <99 oblramjos emrbnfms n pnrtar fo cágugns foigîjfugn bnbnran sógm dnj fnfm uj njabng vanlgo. Jm os bucdm. Og oxpo-rabojtm folorî sor ropotafm pmr mtrms gnlmrntmrams. Nctungbojto, gn bnymrpnrto fo gms ajvostainfmros crooj quo ostm sorî pmsalgo. Xorm gms bofams focmbujacncaój jm dnj fostncnfm sueacaojtobojto mtrm rosugtnfm fog oquapmoscmcás0 gn mltojcaój fo cmrforms n pnrtar fo cágugns fo uj eotm fo <5 fâns.Osto rosugtnfm, pmr sâ smgm, yn dulaorn pmfafm cnusnr sojsncaój, puostm quo,oj ostn enso, uj eotm mvajm os yn uj njabng cmbpgotnbojto faeorojcanfm,cmj gn cnlozn y gns oxtrobafnfos, og sastobn jorvamsm y tmfms gms órinjms. Oscaortm quo dmy uj bnbâeorm irnjfo puofo roprmfucarso cmj cágugns jmrbngos

fog cuorpm (ggnbnfns smbîtacns) y quo gn npmrtncaój fo gns cágugns soxungosso gabatn ng catmpgnsbn fo uj mvmcatm. Xorm, n posnr fo gm quo fainj bucdms,ostm smgm yn os lnstnjto jmvofnf>.Euojto0 Xmstog-Uajny, Mgavaor y Baggot, Njjotto. ½^uá tng, Fmggy= Bujfm Caojtâeacm. Lnrcogmjn0 \LN \ovastns,

 `ujam, >119. Lalgamtocn fo Cmjsugtn Bacrmsmet ® Ojcnrtn ® <88?. © >113-<886 .

Sulrnyo gns pngnlrns foscmjmcafns y lusquo su saijaeacnfm. Cmboj-to fo bnjorn irupng gm quo paojsn ncorcn fog ernibojtm njtoramr.

<36Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4îron Caojcans Jnturngos

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 240/628<3? Xrmeujfacobms oj gn

rogncaój bntoran-ojoriân

_jafnf >

<

Mtrns npgacncamjos fo gn lamquâbacn

Cmrroccaój fo ojeorbofnfos iojátacns

Og trntnbaojtm iojátacm pmfrân ggoinr n curnr ojeorbofnfos do-rofatnrans, cmbm gn dobmegan m gn elrmsas quâstacn, cnusnfns pmr 

iojos nusojtos m foeoctumsms. _jn tácjacn fo osto tapm cmjsasto ojutagaznr varus bmfaecnfms iojátacnbojto pnrn ajsortnr iojos juo-vms eujcamjngos oj gns cágugns fo pncaojtos ajcnpncos fo soiroinr dmrbmjns m prmtoâjns jocosnrans pnrn og jmrbng eujcamjnbaojtmfog mrinjasbm.

Vmbnfm fo0 Lalgamtocn fo Cmjsugtn Bacrmsmet ® Ojcnrtn ® <88?. © >113-<886.

<3? Xrmeujfacobms oj gnrogncaój bntoran-ojoriân

_jafnf >

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 241/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 242/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 243/628<34Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Sosaój 5

Dorojcan fo gms cnrnctoros

_jafnf <.  Gn iojátacn0trnjsbasaój fo cnrnctoros pnrn ogbnjtojabaojtm fo gn vafn

Bucdns fo vocos jms dnj cmbpnrnfm eâsacn y cmbpmrtnboj-tngbojto cmj ngiðj enbaganr pmr og cmgmr fog cnloggm, gn paog,gn emrbn fo gms m`ms, gn ostnturn, gn emrbn fo cnbajnr, otc.Ostm so folo n quo bucdns fo gns cnrnctorâstacns quo jmsafojtaeacnj smj trnjsbatafns pmr juostrms pnfros m nluogms;osto eojóbojm so cmjmco cmbm dorojcan fo gms cnrnctoros.

\ocmrfobms ngiujms cmjcoptms lîsacms

Gn iojátacn os ujn rnbn fo gn lamgmiân quo ostufan gns sa-bagatufos y faeorojcans ojtro pnfros o da`ms m prmiojatmrosy foscojfaojtos.

½Ngiujn voz go dnj facdm quo so pnroco n su pnpî m n subnbî, m tng voz n ngiðj baoblrm fo su enbagan=

<34Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4îron Caojcans Jnturngos

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 244/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 245/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 246/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 247/628<6<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Îcafm ralmjucgoacm m N\J

Og N\J so ojcuojtrn cmjstatuafm pmr tros sustnjcans ggnbnfns0

• _j ncafm emseóracm. • _j bmjmsncîrafm (pojtmsn) ggnbnfm \almsn.  • _jn fo cuntrm lnsos jatrmiojnfns cmjmcafns cmbm Catmcajn - _rncagm,

 Nfojajn - Iunjajn.

Og ncafm ralmjucgoacm so ulacn oj gms ralmsmbns fo gns cáugns y os fo tros cgnsos0

  • N\J r m ralmsmbng.  • N\J t  m fo trnjseorojcan.  • N\Jb m bojsn`orm.

Ncafm fosmxarralmjucgoacm m NFJOg NFJ m îcafm fosmxarralmjucgoacm, os uj îcafm jucgoacm cmjmcafm cmbm gn lnsofo gn dorojcan. So ulacn oj og jðcgom fo gns cágugns oucnraótacns. Os ujn bncrmbm-gácugn ajtoirnfn pmr uj îcafm emseóracm y uj bmjmsncîrafm ggnbnfm fosmxarralmsn,og cung cmjstatuyo uj jucgoósafm.

Gn bmgácugn fo NFJ so ojcuojtrn ostructurngbojto emrbnfn pmrfms cnfojns dogacmafngos ojrmggnfns ujafns pmr lnsos jatrmiojnfns,gns cungos saobpro so ojcuojtrnj oj pnro`n.

Jucgoósafm + Îcafm emseóracm jucgoótafm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 248/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 249/628<66Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Fupgacncaój fog NFJ

Oxasto ujn cnrnctorâstacn abpmrtnjto fo gn ostructurn fog NFJ y os og pnronbaojtmfo gns lnsos jatrmiojnfns, dncaojfm quo gns fms cnfojns fo gn fmlgo dágaco sonj

cmbpgobojtnrans oj socuojcan, nsâ0

 Ng sopnrnrso gns fms cnfojns quo cmjemrbnj gn fmlgo dágaco, cnfn ujn nctðn focnfojn iuân, faraiaojfm n su voz gn sâjtosas fo ujn juovn cmb-pgobojtnran.

Xmr o`obpgm sa dny ujn catmcajn oj gn cnfojn mraiajng, smgm sopmfrî ulacnr ujn iunjajn oj gn cnfojn gntorng y nsâ, n gm gnrim

fo gn cnfojn. Fo ostn emrbn, cnfn cnfojn ostructurn ujn cmpanfo su njtaiun cnfojn, prmfucaojfm fms cmpans oxnctns fo gnbmgácugn.

Xnrn quo mcurrn gn fupgacncaój smj jocosnrans ojzabns y prmtoâ-jns ospocangos. Gn fupgacncaój fog NFJ taojo guinr oj og cacgmcogugnr furnjto gn enso S (sâjtosas).

Vorbajnfm og prmcosm fo fupgacncaój so mltaojoj fms bmgácugnsfo NFJ baxtns, os focar ujn cnfojn fo NFJ da`n y ujn cnfojnfo NFJ bnfro.

>

 N cmjtajuncaój so rogncamjnj ujns socuojcans fo lnsos jatrmiojnfns fo ujn bmgácugndapmtátacn fo NFJ, fotorbajo gns socuojcans fo lnsos oj gn cnfojn cmbpgobojtnran.

V-V-V-N-I-I-C-N-V-I-I-N-N-I-N-C-I-V

 N-N-V-C-C-I-N-V-C-C-C-N-V-V-V-I-I-I

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 250/628<6?Gn iojátacn0 trnjsbasaój

fo cnrnctoros pnrn og bnjtojabaojtm fo

gn vafn

_jafnf <

Sosaój 9

Fog NFJ n gns prmtoâjns

_jafnf <.  Gn iojátacn0trnjsbasaój fo cnrnctoros pnrn ogbnjtojabaojtm fo gn vafn

\ongbojto og NFJ taojo cmbm eujcaój cmjtojor tmfn gn ajemrbncaój pnrn gn enlra-cncaój fo prmtoâjns.

Cnfn prmtoâjn cmjstn fo ujn socuojcan ospocâeacn fo nbajmîcafms; oxastoj voajtotapms fo nbajmîcafms, gms cungos n su voz fopojfoj fo gms cuntrm jucgoótafms os-pocâeacms quo cmjemrbnj og NFJ.

So jocosatn ujn socuojcan fo tros jucgoótafms pnrn cmjemrbnr uj nbajmîcafm, gmscungos rocaloj og jmblro fo cmfój.

Folafm n quo gn sâjtosas fo prmtoâjns mcurro oj og catmpgnsbn y og NFJ rosafo ojog jðcgom, so jocosatn ujn bmgácugn faeorojto quo ajtorvojin oj og prmcosm; os ojostn pnrto fmjfo ojtrn n nctunr og N\J y sus faeorojtos cgnsos (N\J

b,

 N\Jt,

 N\Jr

).

Xnrn quo dnyn sâjtosas fo prmtoâjns so ggovnj n cnlm fms prmcosms0 gn trnjscrapcaój y gn trnfuccaój.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 251/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 252/628<69Gn iojátacn0 trnjsbasaój

fo cnrnctoros pnrn og bnjtojabaojtm fo

gn vafn

_jafnf <

Og cófaim iojátacm so uta-

gazn n javog ujavorsng y fo-torbajn pnrn gns ospocaos cmjstatuyojtos fo gms cajcmroajms fo gn jnturngozn, gmstrapgotos fo lnsos jatrmio-jnfns quo cmjemrbnj gmsnbajmîcafms.

Dnco pmcm taobpm gms ioj-

toastns foscralaormj tmfm ogcófaim iojátacm fo gms du-bnjms. Osto fosculrabaojtmspuofo abpnctnr oj gn iojorn-caój fo ojeorbofnfos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 253/628<64Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

>. \ocuorfo gns cnfojns dapmtátacns fo NFJ fog o`orcacam njtoramr; cmjnyufn fo gn tnlgn fog cófaim iojátacm, cmfaeaquo gms nbajmîcafms quocmjemrbnj gms cmfmjos m trapgotos fo lnsos jatrmiojnfns, smj soas.

<. Oscraln gms nbajmîcafms cmrrospmjfaojtos n gns saiuaojtos socuojcansfo cmfmjos.

 N-_-C‖I-I-N‖N-_-_‖_-C-C‖I-C-C

_-N-I‖C-C-_‖_-C-C‖C-N-N‖N-I-I

3. Cmbpgoto gns gotrns quo engtnj y fotorbajn og nbajmîcafm quo cmfaeacncnfn trapgotn0

V-C-I  NFJ

 N C

_ C-I N\Jb (V\NJSC\AXCAMJ) 

 N-I-C

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 254/628<61Gn iojátacn0 trnjsbasaój

fo cnrnctoros pnrn og bnjtojabaojtm fo

gn vafn

_jafnf <

Lrnzm

   C  o  j   t  r   ó  b  o  r  m

   C  r  m  n   t   a   f  n

Lrnzm

Sosaój 4

Gms crmbmsmbns

_jafnf <.  Gn iojátacn0trnjsbasaój fo cnrnctoros pnrn ogbnjtojabaojtm fo gn vafn

Jucgoótafms ujafms emrbnj uj pmgajucgoótafm m îcafm fosmxarralmjucgoacm.

Vmbnfm fo www.iojotacn.cmb

Og NFJ cmjemrbn gms crmbmsmbns, cmjfojsnfm fo gn crmbntajn, quo os ujn sustnj-can cmjstatuafn pmr prmtoâjns. Furnjto gn favasaój cogugnr gn crmbntajn so cmjfojsnemrbnjfm facdns ostructurns, ulacîjfmso oj og jðcgom fo gns cágugns oucnraótacns 

y npnroco furnjto gn ajtorenso oj fms ostnfms ggnbnfms0•  Oucrmbntajn0 pnrto fog NFJ eujcamjng furnjto gn ropgacncaój m trnjscrap-

caój fo gn bmgácugn.

•  Dotormcrmbntajn0 so romrinjazn furnjto gn favasaój cogugnr oj ostructurnscmjmcafns cmbm crmbmsmbns.

Gms crmbmsmbns iunrfnj gn ajemrbncaój iojátacn oj lnjfns ggnbnfns iojos, guinr

fmjfo so ngbncojnj gns cnrnctorâstacns fo gms soros vavms, cmbm emrbn fog cnloggm,gns mro`ns, cmgmr fo paog y dnstn ngiujns ojeorbofnfos.

Cnfn ioj taojo uj satam ospocâeacm fojtrm fo gms crmbmsmbns ggnbnfm gmcus, iunr-fnjfm ujn cmpan oj cnfn ujm fo gms crmbmsmbns dmbógmims, quaojos furnjto gnboamsas so sopnrnj faraiaájfmso cnfn ujm dncan uj inbotm (cágugns soxungos0 óvugmsy osporbntmzmafos) faeorojto. Ostns cmpans so rocmjmcoj cmbm ngogms.

Gms ngogms smj gns emrbns quo puofo prosojtnr uj ioj, mcupnjfm og basbm guinr oj

Xuofoj sor aiungos m faeorojtos fopojfaojfm fog tapm fomrinjasbm pnrn og ioj quo cmfaeacnj, saojfm nsâ0 dmbmca-imtms (aiungos), dotormcaimtms (faeorojtos).

Gms crmbmsmbns so ojcuojtrnj emrbnfms pmr fms prmgmj-incamjos m lrnzms ggnbnfns crmbîtafns dorbnjns, ujafnspmr ujn ostructurn ggnbnfn cojtróborm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 255/628<?8Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Vmfns gns cágugns fo uj basbm ajfavafum taojoj aiung jðborm fo crmbmsmbns, bnr-cnjfm gn faeorojcan ojtro ujn ospocao y mtrn. Gns cágugns smbîtacns (fog cuorpm m fogms to`afms) so cnrnctoraznj pmr sor fapgmafos, os focar cmj og jðborm fo crmbmsmbnsm cnrin iojátacn cmbpgotn, roprosojtnfn cmj og jðborm y gn gotrn <j, saojfm j ogjðborm fo crmbmsmbns fo gn ospocao.

Xmr og cmjtrnram gns cágugns soxungos m inbotms smj dnpgmafos, os focar cmj gn batnffog jðborm fo crmbmsmbns m cnrin iojátacn fo gn ospocao, roprosojtîjfmso cmj

gn gotrn j.

gms crmbmsmbns dmbógmims.

dttp0//www.ymutulo.cmb/wntcd=v2MoyQFx8>Kl8dttp0//www.prmeosmrojgajon.cg/Caojcans/crmbmsmbns.dtbdttp0//rocursmstac.ofucncamj.os/caojcans/lamseorn/wol/ngub-jm/6OSM/iojotacn>/cmjtojafms6.dtb

O`obpgm0

Fo ncuorfm n gn njtoramr oxpgacncaój cmbpgoto og cunfrm, oscralaojfm og jðbormdnpgmafo cmrrospmjfaojto n cnfn ospocao.

Ospocao Jmblro caojtâeacm <j j

Dubnjm Dmbm snpaojs 65 <3

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 256/628<?>Gn iojátacn0 trnjsbasaój

fo cnrnctoros pnrn og bnjtojabaojtm fo

gn vafn

_jafnf <

Corfm 68_j crmbmsmbn so ojcuojtrn cmjemrbnfm pmr fms lrnzms fo faeorojto tnbnþm,ujm rocmjmcafm cmbm cmrtm m lrnzm p (tmbnfm fog ernjcás potat) y uj lrnzm gnrimm q. Gms lrnzms fo gms crmbmsmbns ajfavafungos so rocmjmcoj pmr og jðborm fogcrmbmsmbn soiuafm pmr gn gotrn p m q, o`obpgm0 <<q so roeaoro ng lrnzm gnrim fogcrmbmsmbn << y yp so roeaoro ng lrnzm cmrtm fog crmbmsmbn y.

Gms crmbmsmbns so cgnsaeacnj fo ncuorfm n gn ulacncaój fog cojtróborm oj0

Botncájtracms  Og cojtróborm so ulacn oj og cojtrm, quofnjfm gmslrnzms fog crmbmsmbn cnsa n gn basbn gmjiatuf.

Sulbotncájtracms  Og cojtróborm jm so ulacn oj og cojtrm fog crmbmsmbny gms lrnzms quofnj n faeorojto gmjiatuf.

 Ncrmcájtracms  Og cojtróborm so ulacn corcn n uj oxtrobm.

Vogmcájtracms  Og cojtróborm so ulacn n uj oxtrobm cmj uj smgm lrnzm,og lrnzm q m gnrim.

Gms crmbmsmbns fupgacnfms fo ncuorfm cmj gn ulacncaój fo su cojtróborm, sonirupnj oj pnro`ns fo aiung tnbnþm y emrbn, cmjemrbnjfm og cnramtapm; ásto os ujcmbpgobojtm crmbmsóbacm batótacm cnrnctorâstacm fo ujn ospocao oj tárbajms fojðborm y bmremgmiân fo gms crmbmsmbns. Irncans ng cnramtapm so puofoj fotorbajnrojeorbnfnfos y sâjrmbos.

Gms crmbmsmbns< (tárbajm quo saijaeacn ‗cuorpms cmgmronfms‒, pmr gn

ajtojsafnf cmj gn quo ea`nj fotorbajnfms cmgmrnjtos ng sor toþafms pnrn

pmfor mlsorvnrgms ng bacrmscmpam), smj uj cmbpmjojto fog jðcgom cogu-

gnr quo sógm npnrocoj cunjfm gn cágugn ostî oj favasaój, yn son batmsas mboamsas; taojo ujn ostructurn eagaemrbo, oj emrbn fo cnfojn gajong, bîs

m bojms ngnrinfn, oj og cnsm fo oucnramtns, m oj emrbn fo njaggm carcu-

gnr corrnfm, oj og cnsm fo prmcnramtns, y ostîj cmbpuostms pmr îcafms

jucgoacms y prmtoâjns. Og jðborm fo crmbmsmbns vnrân fo ujn ospocao

n mtrn, gms iojos so mrfojnj gajongbojto n gm gnrim fo gms crmbmsmbns,

mcupnjfm ujn pmsacaój ggnbnfn gmcus.

>

Nbpgâo ostn ajmrbncaój oj0 dttp0//os.wakapofan.mri/waka/Cnramtapm < Vmbnfm fo0 dttp0//rocursmstac.ofucncamj.os/caojcans/lamsorn/wol/ngubjm/6OSM/iojotacn>/cmjtojafms6.dtb

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 257/628<?<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Gms irupms quo cmbprojfoog cnramtapm dubnjm smj gmssaiuaojtos0

•  Crmbmsmbns irnjfosIrupm N, (crmbmsmbns >,< y 3), botn y sulbotn-

cájtracmsIrupm L, (crmbmsmbns 6y ?), sulbotncájtracms

•  Crmbmsmbns bofanjmsIrupm C, (crmbmsmbns 9,4, 1, >8, >>, >< y nfobîsgms crmbmsmbns T), sul-botncájtracmsIrupm F, (crmbmsmbns>3, >6 y >?) ncrmcájtracms

•  Crmbmsmbns poquoþmsIrupm O, (crmbmsmbns>5, >9 y >4) sulbotn-cájtracmsIrupm E, (crmbmsmbns >1y <8) botncájtracmsIrupm I, (crmbmsmbns <>y <<) ncrmcájtracms

Xmr ncuorfm gms crmbmsmbnssoxungos T y Q so sopnrnj fosus irupms cmrrospmjfaojtos yso pmjoj ujtms npnrto ng eajngfog cnramtapm.

   V  m  b  n   f  m   f  o  w  w  w .  u  c  b .  o  s

Ospocao Jmblro caojtâeacm <j jDubnjm Dmbm snpaojs 65

Cnrncmg <6

\ntn 6<Cmjo`m 66

Uncn 58

Intm 34

Cnlnggm 56

Xmggm 94

Mvo`n ?6

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 258/628<?3Gn iojátacn0 trnjsbasaój

fo cnrnctoros pnrn og bnjtojabaojtm fo

gn vafn

_jafnf <

Sosaój 1

Goyos fo gn dorojcan

_jafnf <.  Gn iojátacn0trnjsbasaój fo cnrnctoros pnrn ogbnjtojabaojtm fo gn vafn

Gn dorojcan folo cmbprojforso oj tros javogos0

>. Cmbm cmbpmjojto sojcaggm y sajiugnrn trnvás fo gn soiroincaój Bojfoganjn.

<. N trnvás fo enctmros mrinjaznfms oj ujcrmbmsmbn, n javog crmbmsóbacm.

3. Oj gn dorojcan bugtaenctmrang, fmjfonctðnj vnrams iojos.

Xnsms fog bátmfm caojtâeacm cmbm gn mlsorvncaój, gn bofacaój, gn tnlugncaój fo fn-tms, gn emrbugncaój fo dapótosas y gn cmbprmlncaój fo oxporabojtms, porbataormj gnmrinjazncaój fo ncmjtocabaojtms rogncamjnfms cmj gn vnrancaój y gms bocnjasbmsfo gn dorojcan, cmbprmlnjfm quo so ojcmjtrnlnj rogncamjnfns su npgacncaój pnrnog dmblro, gns pgnjtns y gms njabngos.

Iroimram Bojfog (>4<<>446), orn ujbmj`o niustajm fofacnfm n gn lmtîjacn;euo ujn fo gns praborns porsmjns oj ox-pgacnr gn trnjseorojcan fo cnrnctoros do-rofatnrams, dmy cmjmcafns cmbm gns goyosfo gn dorojcan m gns goyos fo Bojfog,irncans n gn oxporabojtncaój cmj pgnjtnsfo nrvo`n (Xasub sntavub).

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 259/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 260/628<??Gn iojátacn0 trnjsbasaój

fo cnrnctoros pnrn og bnjtojabaojtm fo

gn vafn

_jafnf <

Xraborn goy m goy fo gn ujaemrbafnf

Bojfog cruzó gms dâlrafms fo gn praborn iojorncaój, cmblajnjfm gmscnrnctoros oj gn foscojfojcan; irncans n osto cruco, fo gn praborn E> mltuvm gn soiujfn iojorncaój eagang m E<, cmj uj rosugtnfm fmjfo sooxprosnlnj gms fms cnrnctoros cmj uj 9?% fo sobaggns nbnraggns y uj<?% fo sobaggns vorfos.

Soiujfn goy m goy fo gn soiroincaój fo gms cnrnctoros

So mltaojo fo gn praborn iojorncaój, fmjfo tmfms gms da`ms m foscoj-faojtos prmvojaojtos fo fms gâjons purns smj aiungos ojtro sâ m n ujm

fo sus pnfros m prmiojatmros.

 Ng cruznr gns fms gâjons purns tmfms gms da`ms portojocaojtos n gn E>, smjfog basbm cmgmr; oj osto cnsm nbnraggms, nsâ cmjtojinj gn ajemrbncaójiojátacn pnrn cmfaeacnr nblms cnrnctoros (cmgmr nbnraggm y cmgmr vorfo).

Folafm n ostm, Bojfog gms ggnbó dâlrafms. Ng cnrîctor quo so oxprosnoj ostn iojorncaój gm ggnbó cnrîctor fmbajnjto, roprosojtîjfmgm

cmj ujn gotrn oj bnyðscugn y ng quo jm so oxprosn gm ggnbó cnrîctorrocosavm, roprosojtîjfmgm cmj ujn gotrn bajðscugn.

LL joirm Ll joirm

Ll joirm ll cneá

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 261/628<?5Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Gns goyos fo Bojfog smj utagaznfns oj gn iojátacn bmforjn y fo aiung emrbn so npga-cnj pnrn mtrms mrinjasbms. O`obpgm0

Vorcorn goy m goy fo gn ajfopojfojcan fo gms cnrnctoros

Bojfog oxporabojtó rogncamjnjfm cnrnctoros faeorojtos cmbm og cmgmry gn emrbn fo gns sobaggns; cruznjfm gâjons purns, pnrn osto cnsm nrvo`nsnbnraggns gasns cmj vorfos ruimsns, mltuvm ujn praborn iojorncaój ea-gang E> y pmstoramrbojto dazm quo so nutmeocujfnrnj pnrn mltojor ujnsoiujfn iojorncaój eagang m E<. Gms cnrnctoros so cmblajnj ng nznr oj gnfoscojfojcan dorofnfms ajfopojfaojtobojto.

Cunjfm Bojfog rongazó susoxporabojtms fo iojátacnnðj jm so cmjmcân jnfn smlrogn cnfojn fo NFJ y gms io-jos, tnblaáj pmr ostm tmbnjirnj abpmrtnjcan sus npmrtos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 262/628<?9Gn iojátacn0 trnjsbasaój

fo cnrnctoros pnrn og bnjtojabaojtm fo

gn vafn

_jafnf <

Xnrn fnr bnymr mrinjazncaój n gn ajemrbncaój iojátacn, os focar gms cnrnctorospnrojtngos m dorofatnrams so utagaznj gms cunfrms fo pujjott, cmbm og rogncamjnfmnjtoramrbojto. 

\oiajngf Xujjott nyufó ng ostnlgocabaojtm fo gn iojátacn cmbm ujn juovncaojcan oj Cnblrafio. Croó og cunfrm fo Xujjott, ujn dorrnbaojtn iojátacnnuj obpgonfn dmy oj fân pnrn profocar gns prmpmrcamjos fog gms iojmtapmsy eojmtapms fo gn foscojfojcan. So trntn fo ujn tnlgn fo fmlgo ojtrnfn quoroprosojtn cóbm so rongaznj gns cmblajncamjos ngontmrans fo gms ngogms fo gmspnrojtngos oj su foscojfojcan.

Iojorncaój E> 

Vmfms gms foscojfaojtossmj irasos

Cmjo`m joirmCmjo`m lgnjcm

<. Sa so cruznj fms pgnjtns

fo bnjznjn, ujn foerutm rm`m \, fmbajnjtoy mtrn fo erutm vorfor, rocosavm, ½quá prm-pmrcamjos eojmtâpacnsy iojmtâpacns so puofoojcmjtrnr oj gn prabornfoscojfojcan eagang m E>=

>. Oxpgaquo y `ustaeaquo og rosugtnfm fog saiuaojto cruco0

  Iojorncaój pnrojtng

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 263/628<?4Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Folafm n quo jm tmfms gms cnrnctoros so oxprosnj cmbm oj og cnsm fo gms cnrnctorosdotormcaimtms, ojcmjtrnbms tárbajms cmbm eojmtapm y iojmtapm.

Og eojmtapm so roeaoro n gns cnrnctorâstacns mlsorvnlgos fo gn cnrin iojátacn, cmbm ogcmgmr, gn toxturn, gn emrbn.

Og iojmtapm so roeaoro n gn fmtncaój iojátacn quo puofo dorofnr cnfn sor vavm, ynson dmbmcaimtm (LL, ll) m dotormcaimtm (Ll).

Og paibojtm mscurm fo gn paog,quo os ujn cnrnctorâstacn eo-jmtâpacn, ostî fotorbajnfn

pmr 6 n 4 pnros fo iojos jmfmbajnjtos y gms enctmros fognblaojto, cmbm gn guz smgnr ng-tornj gn cnjtafnf fo paibojtmmscurm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 264/628<?1Gn iojátacn0 trnjsbasaój

fo cnrnctoros pnrn og bnjtojabaojtm fo

gn vafn

_jafnf <

<

Oxastoj cnrnctorâstacns quo rosngtnj gn trnjsbasaój fo cnrnctoros dorofatnrams,mlsorvobms0

>. \ogncamjo gms tárbajms cmjtojafms oj gn ro`aggn, nriubojtnjfm sus rospuostns.

  n. ½^uá rogncaój oxasto ojtro gn cnsaggn < y 6=

  l. ½^uá abpmrtnjcan taojo gn cnsaggn 5 pnrn gn cnsaggn ?=

c. Oxpgaquo gn rogncaój oxastojto ojtro gns cnsaggns > y 3.

<. \oðjnso cmj uj irupm fo cmbpnþorms y mlsorvo gns saiuaojtos cnrnctorâstacns,guoim roiâstrogns oj uj cunfrm, pmstoramrbojto sa os pmsalgo bârogns oj sus pn-fros pnrn fotorbajnr og rnsim fmbajnjto. 

> X\MVOAJNS < NFJ 3  NBAJMNCAFMS

6

N\J?

IOJOVACN5

GOQOS FO BOJFOG

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 265/628<58Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Sosaój >8

Dorojcan gainfn ng soxm

_jafnf <. Gn iojátacn0trnjsbasaój fo cnrnctoros pnrn ogbnjtojabaojtm fo gn vafn

Gn dorojcan fo gms soros vavms os uj cmj`ujtm fo ajstruccamjos quâbacns rogncamjnfnsoj og NFJ, quo rocalo n trnvás fo gms inbotms m cágugns soxungos fo sus prmiojatmrosm nluogms.

Gns cágugns soxungos bnscugajns m os-porbntmzmafos saobpro trnjsbatojuj crmbmsmbn Q m uj crmbmsmbn T;folafm n ostm smj gms ojcnrinfms fofoeajar og soxm fo gms da`ms m foscoj-faojtos, baojtrns quo gms inbotms eo-bojajms u óvugms, saobpro trnjsbatoj

uj crmbmsmbn TT.

 Ng mrinjaznr og cnramtapm dubnjm sorocmjmcoj << nutmsmbns y uj crm-bmsmbn soxung, yn son bu`or TT, crm-bmsmbn fo bnymr tnbnþm quo og fogdmblro, crmbmsmbn Q.

Gn cnrnctorazncaój y foeajacaój fog soxm

so folo n ujms crmbmsmbns ospocâeacmscmjmcafms cmbm crmbmsmbns soxungos mx y, gms cungos foeajoj og soxm eobojajmcmbm TT y og soxm bnscugajm cmbm TQ.

Xnrn fnr bnymr mrinjazncaój n gn ajemrbncaój

iojátacn, os focar gms cnrnctoros pnrojtngos m

dorofatnrams so utagaznj gms cunfrms fo Xuj-

jott, cmbm og rogncamjnfm njtoramrbojto.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 266/628<5>Gn iojátacn0 trnjsbasaój

fo cnrnctoros pnrn og bnjtojabaojtm fo

gn vafn

_jafnf <

Oxastoj ojeorbofnfos fo trnjsbasaój gainfn ng soxm cmbm0

dttp0//www.ymutulo.cmb/wntcd=v2fqE^^Si-mOBdttp0//www.ymutulo.cmb/wntcd=v2zM<Qv63bgfB

Dobmeagan So lnsn oj gn jm cmniugncaój fo gn snjiro, prosojtnjfm irnvosdobmrrnians; gms dmblros smj gms quo oj su bnymrân gn pnfo-coj. So folo n quo engtn ngiðj enctmr fo cmniugncaój snjiuâjon,

saojfm og crmbmsmbn T og ojcnrinfm fo ostms iojos.

 Nglajasbm So ojcuojtrn gainfn ng crmbmsmbn T, neoctn gms m`ms, prosoj-tnjfm fo aiung emrbn paibojtncaój oj gn paog y oj og pogm; gmspncaojtos prosojtnj aras rmsnfm, sueraojfm ostrnlasbm, cnrojcansfo porspoctavn y vasaój ln`n. Xrmfucafn pmr gn engtn fo paiboj-tncaój fnfn pmr gn bognjajn, sustnjcan quo prmpmrcamjn og cmgmrn gn paog, og cnloggm y gms m`ms.

 

Fngtmjasbm So lnsn oj gn cmjeusaój fog cmgmr rm`m cmj og vorfo; os ujn

ojeorbofnf gainfn ng crmbmsmbn T, suerafn pmr gms dmblrosy pmrtnfn pmr gns bu`oros. So puofo fastajiuar n gns porsmjnsfngtójacns irncans n gn cnrtn fo asdadnrn.

Cnrtn fo asdadnrn

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 267/628<5<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Gms irupms snjiuâjoms

Cunjfm dnlgnbms fog irupm snjiuâjom fo ujn porsmjn, utagaznbms tárbajms cmbmgms njtâiojms, sustnjcans quo fosojcnfojnj ronccamjos ajbujmgóiacns prmvmcnjfm

gn enlracncaój fo ujn bmgácugn joutrngaznfmrn pnrn oso njtâiojm, gn cung so rocm-jmco cmbm njtacuorpm; osto prmcosm porbato rocmjmcor gns bmgácugns prmfucafnspmr bacrmlams, ajfopojfaojtos n juostrm mrinjasbm y joutrngaznrgns cmj njtacuorpmspujtungos.

So fastajiuoj cuntrm irupms snjiuâjoms0

Irupm Snjiuâjom N , cmj Njtâiojm N . • Irupm Snjiuâjom L, cmj Njtâiojm L.

  • Irupm Snjiuâjom NL, cmj Njtâiojms N y L.

  • Irupm Snjiuâjom M, sa jajiðj njtâiojm.

Gms irupms oxastojtos smj N L M, cmj fms cgnsos fo njtâiojms ggnbnfms N y L, pro-

sojtnjfm uj ioj cmjtrmgnfmr cmj tros ngogms, N L, oxprosîjfmso cunjfm ostîj ujtms(cmfmbajnjcan), y M quo os rocosavm.

Xuofoj rocalar y fmjnr snjiro fo0

• Irupm Snjiuâjom N, fmjnr n0 N y NL; rocalar fo0 N y M.

• Irupm Snjiuâjom L, fmjnr n0 L y NL; rocalar fo L y M.

  • Irupm Snjiuâjom NL, fmjnr n0 NL; rocalar fo fo N, L, NL y M.

  • Irupm Snjiuâjom M, fmjnr n0 N, L, NL y M; rocalar fo M.

Og irupm Snjiuâjom M, os cmjmcafm cmbm fmjnjto ujavorsng y ogirupm snjiuâjom NL rocoptmr ujavorsng.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 268/628<53Gn iojátacn0 trnjsbasaój

fo cnrnctoros pnrn og bnjtojabaojtm fo

gn vafn

_jafnf <

Ostm os abpmrtnjto oj og bmbojtm fo trnjseusamjos snjiuâjons, porm tnblaáj sofolo tojor oj cuojtn og enctmr \d, ggnbnfm nsâ pmr uj enctmr mltojafm fog suormfog bmjm \dosus (iájorm), os trnjsbatafm dorofatnranbojto pmr tros pnros fo iojosF y f.

So cmjmcoj cmbm0

dttp0//www.ymutulo.cmb/wntcd=v2fsA@GnS3<9B

dttp0//www.ymutulo.cmb/wntcd=v2<msD33Lnggk

½Snlo cuîg os su tapm fo snjiro y og fo su enbagan= ¡Nvorâi÷ogm!

Oj og nþm >188, Knrg Gnjfstoaj fosculraó gms irupms snjiuâjoms N, L y M. Q bîs tnrfo oj >1>? furnjto gn praborn iuorrn bujfang, so sngvnrmj, pormtnblaáj buraormj bucdns porsmjns pmr jm cmjmcor gms irupms snjiuâjomsy og \d.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 269/628<56Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Smj cnblams m ngtorncamjos oj og bntorang iojátacm (iojmtapm), gms cungos smj trnjs-

batafms n gms da`ms.

9.> Vapms fo butncamjos>.  Butncamjos iojátacns0 so prosojtnj pmr ngtorncamjos oj gn socuojcan fog NFJ.

<.  Butncamjos crmbmsóbacns0 neoctnj gn ostructurn fo gms crmbmsmbns, puofojfnrso pmr0

• Fogoccaój0 sa engtn uj ernibojtm fog crmbmsmbn.•

Fupgacncaój0 ropotacaój fo uj soibojtm.• Vrnjsgmcncaój0 trnspnsm fo uj soibojtm n mtrm crmbmsmbn jm dmbógmim.• Ajvorsaój0 soibojtm fo uj crmbmsmbn quo so ulacn oj og basbm crmbm-

smbn.

3.  Butncamjos cnramtâpacns0 neoctnj og jðborm fo crmbmsmbns quo cmbpmjo ogcnramtapm.

Folafm n gns butncamjos, so prosojtn gn vnranlagafnf iojátacn.Gns butncamjos tnblaáj so cmjsafornj uj bocnjasbm fo ovmgucaój.

 

Butncamjos0 cnblamsoj gns socuojcans

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 270/628<5?Gn iojátacn0 trnjsbasaój

fo cnrnctoros pnrn og bnjtojabaojtm fo

gn vafn

_jafnf <

Oxastoj ojeorbofnfos ggnbnfns pmgaiájacns m bugtaenctmrangos mraiajnfns pmr gn

ajeguojcan fo enctmros nblaojtngos, iojos y cnblams oj cunjtm ng jðborm fo crm-bmsmbns.

Gns ngtorncamjos oj og jðborm fo crmbmsmbns so roeaoroj ng cnblam oj cunjtm ngjðborm y n gn ostructurn fo gms crmbmsmbns; gns njoupgmafâns smj satuncamjos fmjfoso prosojtn ujn cmpan oxtrn fo uj crmbmsmbn y so foloj n quo gms crmbmsmbnssueroj ujn sopnrncaój njmrbng furnjto gn favasaój cogugnr, yn son oj batmsas m boamsas.

Gns trasmbâns smj o`obpgm fo cmpans oxtrn fo uj crmbmsmbn y gns bmjmsmbâns n

gn nusojcan fo uj smgm crmbmsmbn.

Gns cnrnctorâstacns iojorngos fo gns ngtorncamjos crmbmsóbacns smj0

• \otnrfm bojtng.• \otnrfm oj og crocabaojtm.• Njmrbngafnfos smbîtacns ospocâeacns.

Ojeorbofnfosdorofatnrans

\ocmjmzcnbms ngiujns oj-eorbofnfos pmr ngtorncaójcrmbmsóbacn.

Oxasto ujn pruoln ggnbnfnlampsan cmraójacn, quo cmj-sasto oj oxtrnor ujn poquoþnbuostrn fo to`afm fo gns prm-gmjincamjos fog cmramj fogoblraój y sarvo pnrn fotoctnrfoeoctms iojátacms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 271/628<55Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

SAJF\MBO FO FMYJ

Os uj

Vrnstmrjm iojátacm

Cnusnfm pmr Cnrnctorâstacns Xrmvmcn

 Ngtorncaój fogcrmbmsmbn <>

Vrasmbân

\otrnsm bojtngbmfornfm

Bnjmspoquoþns

M`msngnrinfms

Daporegoxala-gafnf

Cuoggmcmrtm

Gojiun ygnlams easurn-

fms

Cnloznpoquoþn yerojto ngtn

>. Bofanjto uj osquobn roprosojto gn rogncaój ojtro0 cágugn, crmbmsmbn, ioj, NFJ, N\J y prmtoâjn

<. Oxpgaquo oj sus pngnlrns og prmcosm fo trnscrapcaój y trnfuccaój.3. Oxpgaquo gn faeorojcan ojtro fapgmafo y dnpgmafo, fnjfm o`obpgms6. Faeorojcao eojmtapm y iojmtapm

?. Oscraln oj uj pîrrnem cuîg os og npmrto fo Bojfog n gn iojátacn

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 272/628<59Gn iojátacn0 trnjsbasaój

fo cnrnctoros pnrn og bnjtojabaojtm fo

gn vafn

_jafnf <

SAJF\MBO FO V_\JO\ (6?T)

 ½^uá os=

(Bmjmsmbân) ngtorncaój iojátacn, neoctn smgm n bu`oros

pmr nusojcan fog soiujfm crmbmsmbn T.

Sâjfrmbofo Kgajoeogtor

(66 TTQ)So prosojtn ojdmblros, ujmfo cnfn bag.

Cnrnctorâstacns0• Vostâcugms poquoþms.• Xrmfuccaój njmrbng fo

osporbntmzmafos.• Iajocmbnstan (nirnjfn-

baojtm fo sojm).

Mcurro pmrfupgacncaój

foeoctumsn fog

crmbmsmbn T.

SAJF\MBO FO KGAJOEOGVO\ (66TTQ)

 

Sâjtmbns

• Ln`n ostnturn• Nusojcan fo bojstruncaój• Cuoggm pngbonfm• Fosnrrmggm ajsueacaojto fo sojms y iojatngos• Xmsalgo rotrnsm bojtng

_j enctmr fo raosim mcurro cunjfm gn bnfro quofn ob-lnrnznfn n ujn ofnf nvnjznfn, pufaojfm fosnrrmggnrsofurnjto gn emrbncaój fog eotm ujn pntmgmiân iojátacn jmdorofnfn fo ujm fo gms prmiojatmros.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 273/628<54Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Sosaój >>

Gn roprmfuccaój cmbm bocnjasbm fobnjtojabaojtm fo gn vafn

_jafnf 3. Xrmgmjincaój fo gn vafn0 Sastobns foroprmfuccaój

Gms soros vavms so dnj bnjtojafm oj og taobpm y dnj gmirnfm gnsulsastojcan fo gns ospocaos folafm n gn roprmfuccaój. N trnvásfo oggn, puofoj trnjsbatar su bntorang iojátacm y pmr cmjsaiuaojtogms cnrnctoros quo gm afojtaeacnj cmbm ajfavafum fo ujn u mtrn

ospocao. Xmr ostn rnzój, gn roprmfuccaój os og bocnjasbm pmr ogcung gms soros vavms fnj guinr n ujn juovn vafn (m iojorncaój) pnrnbnjtojor y prmpninr gn ospocao.

Oxastoj fms emrbns eujfnbojtngos fo roprmfuccaój0 nsoxung y soxung;gn praborn cmjsasto oj quo fo ujn cágugn bnfro jncoj cágugns da`nsafájtacns (osto tapm os cnrnctorâstacm fo gms ujacogugnros y gns cágugnssmbîtacns, gns quo emrbnj to`afms y órinjms). Gn soiujfn os cunj-fm so emrbnj inbotms m cágugns soxungos (n trnvás fo gn boamsas)bnscugajms y eobojajms, cmj gn batnf fog bntorang iojátacm y ástmsfoloj ujarso pnrn fnr guinr n uj juovm sor.

Gns emrbns fo roprmfuccaój vnj fosfo gn favasaój cogugnr (batmsasy boamsas) oj gms mrinjasbms ujacogugnros, pnsnjfm pmr gn roprm-fuccaój soxung y nsoxung oj pgnjtns, dmjims o ajvortolrnfms, dnstnog cmbpgo`m bocnjasbm fo cmrto`m ojtro bncdm y doblrn pnrn gnroprmfuccaój soxung oj vortolrnfms.

 Niracugturn oj Abuás Uastn fog pîrnbm - Cublng

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 274/628<51 Xrmgmjincaój fo gn vafn0

sastobns fo roprmfuccaój

_jafnf 3

Eocujfncaój oxtorjn

Oj osto bocnjasbm, gms bncdms y doblrns galornj sus cágugns soxungos oj ogniun y ástms so ojcuojtrnj pnrn eocujfnrso. Foloj galornr bucdms, yn quo

ujn cnjtafnf so paorfo pmr foprofnfmros y cmrraojtos fo niun. Saj oblnrim,cmj gms quo gmirnj eocujfnrso so puofo bnjtojor gn ospocao n trnvás fo gnsiojorncamjos.

Eocujfncaój ajtorjn

Mcurro fojtrm fog cuorpm fo gn doblrn; oj osto cnsm, og bncdm ajtrmfuco gmsosporbntmzmafos fojtrm fog cuorpm fo gn doblrn, pnrn su ojcuojtrm cmj og

óvugm. Xnrn quo ostn eocujfncaój mcurrn, oxasto ujn roiugncaój fo dmrbmjnsoj gms cuorpms fo nblms, quo fotorbajnj ujn enso m taobpm fo npnronbaojtm;ostm saijaeacn, quo tmfms gms mrinjasbms taojoj ujms porâmfms ospocangos pnrnroprmfucarso y gms ojcuojtrms pnrn gn eocujfncaój smj ospocâeacms.

Osto bocnjasbm, nfobîs, os og quo jm porbato quo ujns ospocaos so crucojcmj mtrns; gms taobpms fo roprmfuccaój (m fo cngmr cmbm so faco oj og gojiun`ofo gns bnscmtns cmbm gms porrms) smj faeorojtos oj cnfn ospocao.

Oj gns pgnjtns, cmbm gm ostufanbms oj og bófugm9, oxastoj bocnjasbms fo roprmfuccaój nsoxungcmbm gms prmpîingms, ostmgmjos, tulárcugms y lug-lms; gn roprmfuccaój soxung mcurro oj gns pgnjtnscmj egmr, cunjfm so pmgajaznj y fo gms ostnblros 

pnsnj gms inbotms bnscugajms dncan og pastagm yfo ásto ng mvnram, prmfucaojfm gn sobaggn. Oj gnsobaggn, so ojcuojtrn tmfm og cmjtojafm iojátacmquo porbatarî gn emrbncaój fo ujn juovn pgnjtncmj gns cnrnctorâstacns fo su ospocao.

Oj njabngos, cunjfm so ujoj gns cágugns soxungos fo doblrn y bncdm mcurro gn eo-cujfncaój. Gn eocujfncaój puofo sor oxtorjn (cmbm oj gn bnymrân fo mrinjasbms

ncuîtacms) m ajtorjn (cmbm gn bnymrân fo njabngos torrostros).

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 275/628<98Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Uonbms ngiujns emrbns fo roprmfuccaój oj njabngos ajvortolrnfms

Dafrns  \oprmfuccaój nsoxung (pmr iobncaój) m soxung; oj ostn ðgtabn og ob-lraój so fosprojfo fo gn bnfro y so fosnrrmggn dnstn vmgvorso nfugtm.

Ospmj`ns  \oprmfuccaój nsoxung (pmr roiojorncaój) m soxung; uj basbm ajfa-vafum prmfuco gms fms inbotms (eobojajms y bnscugajms), porm cmjroprmfuccaój cruznfn.

Xgntogbajtms  Xuofo sor nsoxung (pmr easaój) m soxung. Og basbm ajfavafum taojo gmsfms órinjms roprmfuctmros, eocujfîjfmso butunbojto.

Gmblracos  Xuofo sor nsoxung (pmr ernibojtncaój y roiojorncaój) m soxung; smj

dorbnermfatns porm cmj roprmfuccaój cruznfn. _jn voz eocujfnfmog duovm, sngo ng oxtoramr oj ujn ospocao fo cnpsugn dnstn quo jnco ogjuovm ajfavafum.

Ajsoctms  Vaojoj ostructurns roprmfuctavns bîs ospocangaznfns; gms bncdms tao-joj tostâcugms y pojo; gns doblrns mvnrams y vniajn. Cunjfm taojojgn cópugn, og bncdm fopmsatn gms osporbntmzmafos oj og cuorpm fo gndoblrn y guoim ástn fopmsatn gms duovms.

Dorbnermfatn0 ajfavafum quo taojo ostructurns roprmfuctavns bnscugajnsy eobojajns oj su cuorpm. Xuofo ngtorjnrso ojtro bnscugajm m eobojajm.O`obpgm0 gns gmblracos y gns ospmj`ns.

\oprmfuccaój cruznfn0 cunjfm uj ajfavafum os dorbnermfatn porm jmso puofo nutmeocujfnr y so roprmfuco cmj mtrm ajfavafum tnblaáj dor-bnermfatn. Oj cnfn ojcuojtrm, uj ajfavafum so cruzn cmbm bncdm y mtrmcmbm doblrn.

Cópugn0  ojcuojtrm soxung ojtro bncdm y doblrn. Cunjfm og bncdmtrnjseaoro sus inbotms n gn doblrn.

Jomjntm0 ajfavafum rocaáj jncafm fog vaojtro fo gn bnfro. So utagazn bucdmpnrn roeorarso n gms da`ms fo gms dubnjms fospuás fog pnrtm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 276/628<9> Xrmgmjincaój fo gn vafn0

sastobns fo roprmfuccaój

_jafnf 3

Cmbm so oxpgacó njtoramrbojto, oj gn roprmfuccaój soxung so jocosatn quo fms in-botms m cágugns soxungos, cmj gn batnf fog bntorang iojátacm (dnpgmafos), so ujnj pnrnemrbnr uj juovm ajfavafum (fapgmafo). Os cgnrm, quo gms inbotms m cágugns soxungossmj gms óvugms (cágugns eobojajns) y gms osporbntmzmafos (cágugns bnscugajns).

Cmbm vabms oj gn ujafnf fo iojátacn, ngcmblajnr og bntorang iojátacm fo gns fmscágugns soxungos, cnfn ujn prmvojaojtofo fms ajfavafums faeorojtos (nujquo fogn basbn ospocao), so prosojtnj vnran-camjos oj ngiujms cnrnctoros.

Xmr o`obpgm, sa gn bnfro taojo cmgmr fom`ms cneá y og pnfro cmgmr fo m`ms nzug, osbîs prmlnlgo quo og da`m m da`n nfquaornm`ms fo cmgmr cneá pmrquo ostn cnrncto-râstacn os fmbajnjto. Saj oblnrim, ng sordotormcaimtm, os buy prmlnlgo quo ojeuturns iojorncamjos sa dny cmblajncaójcmj m`ms nzugos, gn foscojfojcan tojinm`ms nzugos tnblaáj.

 Nsâ, ng cmblajnrso dmbmcaimtms y dotormcaimtms os pmsalgo gn vnranlagafnf iojátacn.Xmr ostn rnzój, gn roprmfuccaój soxung os rospmjsnlgo fo gn vnranlagafnf. Oj gn ro-prmfuccaój nsoxung, gms da`ms smj afájtacms n gn bnfro y gn vnranlagafnf smgm taojoguinr oj og cnsm fo ujn butncaój ngontmran.

Ostn vnranlagafnf cmjfuco n gns faeorojcans ajtrnospocâeacns. Oj gms dubnjms os bîseîcag faeorojcanr ostns cnrnctorâstacns; uj o`obpgm cgnrm smj gns rnzns0 ojcmjtrnbmsporsmjns cmj gn paog bmrojn, cmj m`ms rnsinfms, cmj m`ms nzugos y paogos cgnrns, otc.

Cnrnctorâstacns fo gnroprmfuccaój soxung

Gm basbm npgacn pnrn gns rnzns fo porrms m intms, nujquo ástns dnj safm ogrosugtnfm fo crucos rongaznfms pmr og dmblro y bnjapugncaój iojátacn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 277/628<9<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Folafm n ostn vnrancaój gms da`ms jncoj cmj cnrncto-râstacns quo gms dncoj bîs cnpncatnfms pnrn smlrovavar,y nsâ gn ospocao so porpotðn bo`mrnjfm su cnpncafnf

nfnptntavn oj og ojtmrjm.

Gm basbm npgacn pnrn gns rn-

 zns fo porrms m intms, nujquoástns dnj safm og rosugtnfm focrucos rongaznfms pmr og dmb-lro y bnjapugncaój iojátacn.

>

\ongaco uj bnpn cmjcoptung smlro gn roprmfuccaój oj njabngos

Xorm oj gn jnturngozn mcurro gm basbm; sa ustof fotnggn ujn bnjnfn fo ogoenjtos muj irupm fo bmjms, ojcmjtrnrî quo ojtro gms ajfavafums oxastoj faeorojcans. Ostnsso foloj n gn cmblajncaój fo gn ajemrbncaój iojátacn fo fms ajfavafums fastajtms,quo cmjtaojoj ngogms faeorojtos y pmr gm tnjtm dny vnrancaój.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 278/628<93 Xrmgmjincaój fo gn vafn0

sastobns fo roprmfuccaój

_jafnf 3

Sosaój ><

Sastobns fo roprmfuccaój

_jafnf 3.  Xrmgmjincaój fo gn vafn0 Sastobns foroprmfuccaój

Oj gms njabngos, so puofo iojorngaznr gn ostructurn fo gms sastobnsfo roprmfuccaój bnscugajm y eobojajm.

Bnscugajm  Cmbpuostm pmr iójnfns bnscugajns m tostâcugms,oj gms cungos so prmfucoj osporbntmzmafos y pmruj cmjfuctm pmr fmjfo sngoj gms osporbntmzma-fos dncan euorn fog cuorpm, n trnvás fog pojo,quo os og órinjm cmpugnfmr.

Eobojajm  Cmbpuostm pmr iójnfns eobojajns u mvnrams,fmjfo so prmfucoj gms óvugms, quo pnsnj n trnvásfo gms mvafuctms dncan og ðtorm, fmjfo mcurro gneocujfncaój y cmbaojzn og fosnrrmggm fog duovmeocujfnfm oj og ajtoramr fog cuorpm. Gn pnrto eajngcmrrospmjfo n gn vniajn, ojcnrinfn fo rocalar ogpojo fog bncdm y pmr fmjfo jncorî gn foscoj-fojcan.

Oj ngiujms njabngos, cmbm gms ajvortolrnfms, os-tms sastobns jm prosojtnj tmfns gns bmfaeacncamjosbojcamjnfns; ngiujms taojoj ujms sastobns sab-pgos y mtrms smj bîs cmbpgo`ms; gns bmfaeacncamjosquo so ojcuojtrnj oj gns faeorojtos ospocaos ostîjrogncamjnfns cmj og bofam y gns cmjfacamjos oj

gns quo dnlatnj.

 Bofusn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 279/628<96Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Oj vortolrnfms gn roprmfuccaój saobpro os soxung. Oxasto ujn bmremgmiân (ostructurn)y easamgmiân (eujcamjnbaojtm) buy vnranfns ojtro gns prajcapngos cgnsos fo vortolrnfms.

Vnblaáj vnrânj gns emrbns fo cmrto`m.

Sastobns roprmfuctmrosoj vortolrnfms

Xocos  Eocujfncaój oxtorjn, gns doblrns galornj duovms ng niun quosmj eocujfnfms pmr ngiðj bncdm; cnsa jajiujn ospocao cuafn gmsduovms (oxcoptm oj gms cnlnggatms fo bnr, fmjfo og bncdm cnringms duovms oj su nlfmboj dnstn quo ocgmsamjnj), porm vnrân gn

emrbn oj quo so fopmsatnj gms duovms. Og bncdm jm taojo órinjmcmpugnfmr y gn doblrn jm taojo ðtorm.

 Njealams  E o c u j f n c a ó j o x t o r j n 0 g m s d u o v m s y o s p o r -bntmzmafos smj galornfms ng niun. Vaojoj ujn enso ncuîtacngnrvnran, gms rojncun`ms cmj cmgn y lrnjquans quo pnsnj pmrbotnbmremsas dnstn quo so cmjvaortoj oj nfugtms saj cmgn y

paorfoj gns lrîjquons.

\optagos  Vaojoj eocujfncaój ajtorjn; og bncdm taojo órinjm cmpugnfmrcmj og quo ajtrmfuco gms osporbntmzmafos oj og ajtoramr fo gndoblrn, fmjfo so ojcuojtrnj gms duovms; ujn voz eocujfnfms,gn doblrn fosnrrmggn uj cnscnrój quo gms prmtoio. Gn doblrnfopmsatn gms duovms eocujfnfms cmj cnscnrój oj uj jafm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 280/628<9? Xrmgmjincaój fo gn vafn0

sastobns fo roprmfuccaój

_jafnf 3

 Nvos   Nujquo taojoj eocujfncaój ajtorjn, gn bnymrân fo bncdmsjm taojoj órinjm cmpugnfmr, pmr gm quo foloj ujar gns cgmncnsfurnjto og npnronbaojtm. Ng aiung quo gms roptagos, gms duovmspmsooj cnscnrój y smj fopmsatnfms oj uj jafm. Oxastoj ratungosfo cmrto`m nsmcanfms cmj og cnjtm y gn oxdalacaój. Gms bncdmstaojoj pgubn`o vastmsm pnrn ntrnor n gns doblrns, baojtrns ástnstaojoj cmgmrncamjos sojcaggns y mpncns. Xmr o`obpgm gn ernintny og pnvm rong.

Bnbâeorms  Su jmblro so folo n quo pmsooj igîjfugns bnbnrans pmrfmjfo socrotnj gocdo pnrn ngabojtnr n gns crâns cunjfm jncoj.Gn eocujfncaój os ajtorjn; smj vavâpnrms, os focar puofoj pnrarn su crâns vavns (cmj oxcopcaój fo gms mrjatmrrajcms y oquafjnsquo pmjoj duovms), pmr ostm dnj fosnrrmggnfm ujn lmgsn ggnbn-fn pgncojtn pmr fmjfo so cmbujacn og oblraój cmj gn bnfropnrn ngabojtnrso o ajtorcnblanr mxâiojm. Gns doblrns pmsoojðtorm fmjfo croco y so fosnrrmggn og oblraój dnstn quo ostîgastm pnrn jncor n trnvás fo gn vniajn. Gms bncdms taojoj pojo

y fopmsatnj gms osporbntmzmafos oj gn vniajn quo os dðbofnpnrn encagatnrgos og nccosm yn quo ástms so fospgnznj pmr ujnospocao fo gîtaim oj uj gâquafm ggnbnfm soboj.

>

Ojtrovastn n rongaznr0

>. ½Cóbm ostîj cmjemrbnfms gms sastobns roprmfuctmros bnscugajm yeobojajm oj gms dubnjms=

<. ½Xmr quá croo ustof quo gms dubnjms smgm puofoj tojor oj prmbofamuj lolá pmr oblnrnzm=

3. ½Cuîgos foloj sor gns cmjfacamjos pnrn quo ujn pnro`n focafn tojor

da`ms=

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 281/628<95Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Oj og dmblro, gn prmfuccaój fo osporbntmzmafos so ggovn n cnlm oj fms iójnfns ggnbn-fns tostâcugms, bîs oxnctnbojto oj gms tulms sobajâeorms oj ujns cágugns ggnbnfnsosporbntmimjans. Oj gn pulortnf, pmr nccaój fo gn tostmstormjn (dmrbmjn bnscugajn)so ajacan og prmcosm fo favasaój boaótacn quo fnj guinr n gms osporbntmcatms prabnrams.

Oj ngiujms njabngos, gn prmfuccaój fo osporbntmzmafos mcurro oj ápmcns ospocâeacns

fog nþm; oj og dmblro os porbnjojto, prmfucaojfm fanranbojto ujn irnj cnjtafnf.

Ignjfo fog pojo

Xropucam

Vostâcugm

Cuorpms cnvorjmsms

Xojo

Cmjfuctm foeorojto

 Uo`ain

OscrmtmOpafafabm Njm

\octm

 Uosâcugnsobajng

_rotor

Cmjfuctmoyncugnfmr

Xróstntn

_rotrn

Sosaój >3

\oprmfuccaój oj dubnjms

_jafnf 3. Xrmgmjincaój fo gn vafn0 Sastobns foroprmfuccaój

Gms dubnjms taojoj ujn njntmbân y easamgmiân sabagnr n gn fo gms bnbâeorms supo-ramros; saj oblnrim, oxastoj cnrnctorâstacns cmbpmrtnbojtngos prmpans fo gn ospocaoquo roquaoroj ospocang ntojcaój. _jn fo oggns os gn cnpncafnf fo tojor rogncamjossoxungos jm smgnbojto cmj eajos fo prmcroncaój. Xmr ostm, os ajfaspojsnlgo ostufanrgms nspoctms lamgóiacms oj cmj`ujtm cmj og usm fo bátmfms fo pgnjaeacncaój enbaganr,

snguf pðlgacn y átacn.

Sastobn roprmfuctmr bnscugajm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 282/628<99 Xrmgmjincaój fo gn vafn0

sastobns fo roprmfuccaój

_jafnf 3

Gms osporbntmzmafos fojtrm fog cuorpm fog dmblro roquaoroj fo ujn tobpornturnospocang fo bîs m bojms <¸ C pmr foln`m fo gn tobpornturn fog cuorpm; og oscrmtm,ujn lmgsn fo paog, os og ojcnrinfm fo bnjtojor ostn tobpornturn.

Gms osporbntmzmafos sngoj n trnvás fo gms tulms sobajâeorms dncan og opafâfabm,

uj tulm bîs irnjfo fmjfo bnfurnj y so ngbncojnj. Oj og bmbojtm fo gn oyn-cugncaój, pnsnj dncan og cmjfuctm foeorojto y fo ásto dncan gn urotrn pmr fmjfosngoj n trnvás fog pojo.

Og pojo os og órinjm fo gn cmpugncaój; os oráctag y ostî fasoþnfm pnrn sor ajtrmfucafm ojgn vniajn eobojajn y cmjfucar gms osporbntmzmafos dncan ástn. Gn pujtn os oxpnjfafn yso ggnbn ignjfo, og cung ostî culaortm pmr uj pgaoiuo fo paog ggnbnfm propucam. Ajtorjn-bojto ostî emrbnfm pmr gms cuorpms cnvorjmsms, ujms to`afms oráctagos buy arrainfms.

Sastobn roprmfuctmr eobojajm

Ojtro sus eujcamjos so ojcuojtrnj0 gn prmfuccaój fo óvugms, rocalar gms osporbntm- zmafos pnrn gn eocujfncaój, nglorinr y jutrar ng oblraój, porbatar og jncabaojtm yprmfucar gocdo pnrn ngabojtnr ng jomjntm.

Og eujcamjnbaojtm so roiugn pmr dmrbmjns soxungos ggnbnfns ostróiojmsy prmiostormjn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 283/628<94Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Gms óvugms so prmfucoj oj gms emgâcugms fo gms mvnrams. Cunjfm so prmfuco uj óvu-gm, ásto so fospgnzn fosfo og mvnram dncan gns trmbpns fo Engmpam, fmjfo mcurro gneocujfncaój cmj og osporbntmzmafo. Sa og óvugm os eocujfnfm, gns cágugns fog emgâcugmsocrotnj gn prmiostormjn (u dmrbmjn fog oblnrnzm).

Oj osto cnsm, og óvugm eocujfnfm so fospgnzn dnstn abpgnjtnrso oj og ojfmbotram (boblrnjn bucmsn) fog ðtorm, ujn cnvafnf buscugnr quo nglorin og oblraój y sooxpnjfo furnjto su crocabaojtm dnstn quo og jaþm/n ngcnjco og fosnrrmggm jocosnrampnrn jncor n trnvás fo gn vniajn.

Gn vniajn os uj órinjm buscugnr cmj cnpncafnf fo oxpnjsaój (pnrn fo`nr sngar ngjaþm/n furnjto og pnrtm) y gn quo nglorin og pojo furnjto gn cópugn pnrn porbatar og

ajirosm fo gms osporbntmzmafos; gms iojatngos oxtorjms ostîj cmbpuostms pmr gmsgnlams bnymros y bojmros quo prmtoioj gn vniajn y pmr og cgâtmras, ujn poquoþnostructurn fo to`afm oráctag (sabagnr ng pojo oj og dmblro), cuym tnbnþm so oxpnjfooj gn rogncaój soxung.

Vmfms ostms cnblams oj og cuorpm fo gn bu`or, prmfucafms pmr gnsdmrbmjns taojoj cmbm jngafnf cronr gns cmjfacamjos nfocunfns pnrngn eocujfncaój fog óvugm y og crocabaojtm y fosnrrmggm fog oblraój.

Cacgm bojstrung

Cunjfm gn bu`or ojtrn oj gn pulortnf, og emgâcugm bnfurn y cmbaojzn gn galorncaójfo uj óvugm oj gm quo so cmjmco cmbm mvugncaój y dnco pnrto fog cacgm bojstrung.Oj osto prmcosm ajtorvaojoj gms ostróiojms, gms cungos ostabugnj gn emrbncaój fogojfmbotram. Gn mvugncaój mcurro cnfn <4 n 38 fâns nprmxabnfnbojto, porm ostoporâmfm vnrân fo bu`or n bu`or.

Sa jm os eocujfnfm, og emgâcugm so foiojorn y cmbaojzn gn bnfurncaój fo mtrm, y foostn emrbn, og óvugm y og ojfmbotram smj oxpugsnfms pmr og ðtorm dncan gn vniajn yguoim ng oxtoramr oj emrbn fo snjirnfm; n ostm so go ggnbn bojstruncaój.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 284/628<91 Xrmgmjincaój fo gn vafn0

sastobns fo roprmfuccaój

_jafnf 3

Gn pulortnf os uj cnblam trnscojfojtngoj dmblros y bu`oros, puos abpgacn jmsógm cnblams eâsacms sajm obmcamjngos ypsacmgóiacms; pmr ostm os buy abpmrtnjtoncgnrnr fufns cmj gns porsmjns nfocunfnscmbm pnfros, bnfros, bnostrms y porsm-jng fo gn snguf. ¡Fo ostm fopojfo juostrnsnjn soxungafnf!

Furnjto og cacgm bojstrung so prosojtnj porâmfms fo eortagafnf o ajeortagafnf ojgn bu`or; os focar, quo pnrn quo og óvugm son eocujfnfm so roquaoroj ujms fânsospocangos.

 Nprmxabnfnbojto mcdm fâns njtos y fospuás fo gn bojstruncaój smj fâns ajeártagos,

puos og óvugm jm eocujfnfm ostî n pujtm fo sor oxpugsnfm m yn euo oxpugsnfm cmjgn bojstruncaój. Q furnjto gms quajco fâns ajtorbofams oxastoj ujms fâns ustm oj gnbatnf fog cacgm, quo smj eártagos. Ostm saijaeacn quo dn mcurrafm og prmcosm fo mvugncaójy pmr gm tnjtm dny uj óvugm faspmjalgo pnrn sor eocujfnfm pmr og osporbntmzmafo.

Bojstruncaój ‖‖‖ Mvugncaój (eortagafnf) ‖‖‖ Bojstruncaój

Cmbm yn so bojcamjó, osto cacgm vnrân fo bu`or n bu`or y gms cnblams dmrbmjngos fopojfoj fo bucdns vnranlgos;pmr ostn rnzój jm os uj bátmfm fo pgnjacncaój enbaganrcmjnlgo.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 285/628<48Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Fospuás fo gn eocujfncaój, cmbaojzn og oblnrnzm

Furnjto gn cópugn m rogncaój soxung, og dmblro oyncugn y gms osporbntmzmafos po-jotrnj pmr gn vniajn dncan og ðtorm y guoim dncangns trmbpns fo Engmpam. Oj osto prmcosm, ajirosnj

nprmxabnfnbojto 388 baggmjos fo osporbn-tmzmafos y smgm ujm os og quo gmirn eocujfnr ngóvugm. Cunjfm ostm mcurro, og osporbntmzmafontrnvaosn gns cnpns fog óvugm, pojotrn su cnlozny paorfo su egniogm. Fojtrm fog óvugm so cronjlnrrorns quâbacns pnrn quo jajiðj mtrm ospor-bntmzmafo puofn ojtrnr.

Gms jðcgoms fo óvugm y osporbntmzmafo (<3 crm-bmsmbns cnfn ujm) so eusamjnj, cmbpgotnjfm65 crmbmsmbns. Og duovm so fospgnzn dncan ogðtorm, fmjfo so abpgnjtn oj og ojfmbotram, fofmjfo nlsmrlo jutraojtos. Oj og torcor bos soemrbn gn pgncojtn, uj órinjm fo ajtorcnblamojtro og eotm y gn bnfro, quo gms cmjoctn n trnvásfog cmrfój ublagacng.

Oj gms dubnjms, n faeorojcan fog rostm fonjabngos, os pmsalgo focafar sa so quaoro tojorda`ms y oj quá bmbojtm fo gn vafn so fosontojorgms. Cunjfm ujn pnro`n foson tojor da`ms,ojtmjcos folo luscnr tojor rogncamjos soxun-

gos oj gms fâns fo mvugncaój.

Sa og óvugm os eocujfnfm cmbaojzn og oblnrn- zm, ujn otnpn fmjfo so ovafojcan gn poreoccaójfo gn jnturngozn, puos gn emrbncaój fo uj sordubnjm n pnrtar fo gn ujaój fo fms cágugns ojuj prmcosm cmbpgo`m y irnjfamsm oj tmfms gmsnspoctms fo gn vafn.

Oblramb dubnjm ? sobnjns

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 286/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 287/628<4<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Cmjsugto gn cmbpmsacaój fo gn gocdo bntorjn y gms lojoeacams pnrn gn bnfro y og lolá. 

Og oblnrnzm y og pnrtm roquaoroj ujms cuafnfms ospocangos pnrn gnbnfro, ½puofo bojcamjnr gms cuafnfms quo ustof croo quo so folojtojor cmj ujn bnfro iostnjto=

Sosaój >6

Og oblnrnzm

_jafnf 3.  Xrmgmjincaój fo gn vafn0 Sastobns foroprmfuccaój

Og prmcosm fog oblnrnzm trnjscurro nprmxabnfnbojto oj juovobosos (fo 34 n 68 sobnjns), nujquo vnrân pmr favorsns cnusns, dnstnquo ggoin og bmbojtm fog pnrtm quo so fosojcnfojn pmr nccaój fogns dmrbmjns. Fospuás fog jncabaojtm, dmrbmjns cmbm gn prmgnctajn

y gn mxatmcajn ajeguyoj oj gn prmfuccaój fo gocdo bntorjn pnrn nga-bojtnr ng rocaáj jncafm oxcgusavnbojto dnstn gms soas bosos fo vafn.

Ojeorbofnfos fo trnjsbasaój soxung

Xuofoj sor cnusnfns pmr varus, lnctorans u dmjims quo neoctnj gms iojatngos tnjtmoj dmblros cmbm bu`oros.

Sus cnusns prajcapngos smj gn prmbascuafnf soxung (tojor rogncamjos soxungos cmjvnrans pnro`ns) y gn engtn fo daiaojo.

Ojeorbofnfos bmrtngos cmbm og UAD-Safn smj trnjsbatafns pmr jm tojor ujn pnro`n

ostnlgo y jm utagaznr og prosorvntavm.

gn ngabojtncaój cmj gocdo bntorjn, roeuorzn og sastobn fo foeojsns,go ovatn cógacms, gm jutro nfocunfnbojto, go ovatn cnraos y nfobîs cronuj vâjcugm buy ospocang ojtro gms fms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 288/628<43 Xrmgmjincaój fo gn vafn0

sastobns fo roprmfuccaój

_jafnf 3

>

>. \ongaco uj cunfrm cmj gns ojeorbofnfos fo trnjsbasaój soxung, sus cnusns ysâjtmbns.

<. Ajvostaiuo quá os og UAD-Safn, cóbm so trnjsbato, cóbm so ovatn y cóbm sotrntn.

3. \ongaco uj fanirnbn fo egu`m fmjfo so ovafojcao ujn cnfojn fo trnjsbasaójfo ojeorbofnfos fo tapm soxung; roegoxamjo smlro gn abpmrtnjcan fo ujn pnro`nostnlgo y fo tmbnr bofafns fo provojcaój.

Bo`mrobms juostrn cngafnf fo vafn

Cmbm vabms gms sastobns roprmfuctavms oj gms dubnjms taojoj uj euj-camjnbaojtm quo porbato gn prmcroncaój fo uj lolá pmr nþm (m bîs ojcnsms fo oblnrnzms bðgtapgos). Xmr ostn rnzój, os pmsalgo quo fospuásfo quo ujn bnfro fo n guz n uj da`m, pnsnfms ujms cunrojtn fâns, ostáoj gn pmsalagafnf lamgóiacn fo tojor mtrm da`m.

Saj oblnrim, ostm os cmjtrnprmfucojto folafm n quo gn bnfro jocosatnrocupornrso fog pnrtm y obpoznr uj prmcosm fo gnctnjcan y cuafnfms cmjog juovm lolá.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 289/628<46Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Bnfro gnctnjfm n su da`m

_jm fo gms bátmfms fo pgnjaecncaój bîs cm-bðj smj gns pnstaggns njtacmjcoptavns

Juostrm cuorpm roquaorofo uj porâmfm bâjabm fofms nþms pnrn rocupornrso

cmbpgotnbojto fospuás fouj pnrtm.

Gn focasaój fo gms da`ms quo soquaoroj tojor, os fo gn pnro`n; sofolo tojor oj cuojtn gn bnfurozobmcamjng, soxung y gns cmjfacam-

jos ocmjóbacns.

Vojor da`ms abpgacn, jm sógm gms cuafnfms fo gms praborms nþms, sajm sor ujmspnfros nfugtms y propnrnfms pnrn nsubar gn emrbncaój fo luojms caufnfnjmsfosfo og dminr. Ostm, pmr supuostm saijaeacn tojor gn bnfuroz pnrn nbnrgms,

cuafnrgms y emrbnrgms, nsâ cmbm uj trnln`m ostnlgo pnrn merocorgos ngabojtn-caój, ofucncaój, snguf y rocroncaój.

Xmr osto bmtavm, os buy abpmrtnjto quo gns pnro`ns fospuás fo dnlor tojafmuj da`m, ncufnj ng báfacm pnrn quo gos rocmbaojfo ngiðj bátmfm oeoctavm fo

pgnjaeacncaój enbaganr.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 290/628<4? Xrmgmjincaój fo gn vafn0

sastobns fo roprmfuccaój

_jafnf 3

Uonbms og saiuaojto cunfrm smlro gms bátmfms fo pgnjaeacncaój enbaganr0

Bátmfm

Bátmfm fogratbm

Xrosorvntavmm cmjfój

Cmjfójeobojajm

Fanernibn

Osporbacafns

So afojtaeacnj gms porâmfms fo eortagafnf fo gnbu`or, pnrn tojor rogncamjos soxungos `ustm nj-tos m fospuás fo tngos porâmfms. Folafm n gmscnblams dmrbmjngos quo puofo oxporabojtnrgn bu`or furnjto og cacgm, so cmjsaforn fo ln`ncmjeanlagafnf.

Os ujn culaortn fo gîtox quo so ajtrmfuco oj ogpojo, utagaznfn cmbm bátmfm njtacmjcoptavm ypnrn ovatnr ojeorbofnfos fo trnjsbasaój soxung(UAD- Safn, dorpos, dopntatas L, otc.).

So foloj goor buy laoj gns ajstruccamjos njtosfo utagaznrgm y fosocdnrgm oj gn lnsurn y jm ojgms snjatnrams.

Os ujn ospocao fo lmgsn foginfn quo so cmgmcnoj og ajtoramr fo gn vniajn njtos fo gn rogncaój so-xung. Ng aiung quo cmj og prosorvntavm, so folojgoor buy laoj gns ajstruccamjos njtos fo usnrgm.

Os uj nrm egoxalgo fo gîtox oj emrbn fo cmpn quo

so ajtrmfuco oj gn vniajn.

Smj sustnjcans quo fostruyoj gms osporbn-tmzmafos.

So ojcuojtrnj oj emrbn fo tnlgotns, óvugms vn-iajngos y pmbnfns. Smj utagaznfms oj cmj`ujtmcmj og prosorvntavm.

Foscrapcaój

Jnturng

Fo lnrrorn

Vapm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 291/628<45Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Bátmfm FoscrapcaójVapm

Smj pnstaggns quo cmjtaojoj ujm m fms tapms fodmrbmjn (ostróiojms y/m prmiostormjn), quoovatnj gn mvugncaój. So foloj tmbnr cmj bucdn

fascapgajn, yn quo mgvafnr ngiujn fmsas puofosaijaeacnr uj oblnrnzm.

Smj dmrbmjns quo so ajyoctnj oj og bðscugmpnrn ovatnr quo gn bu`or mvugo, nctðnj cmbm gnspnstaggns; so foloj ajyoctnr cmj ujn poramfacafnfbojsung m trabostrng. Os ajfaspojsnlgo cmjsugtnrng báfacm pnrn su usm, puos puofoj iojornroeoctms socujfnrams.

Smj cîpsugns poquoþns fo pgîstacm quo cmjtaojojdmrbmjns quo abpafoj gn mvugncaój, su oeocta-vafnf os buy ngtn; so folo cmjsugtnr ng báfacmpnrn su usm.

Ml`otm poquoþm fo pgîstacm cmj roculrabaojtm focmlro, quo so ajtrmfuco oj og ðtorm eobojajm pnrn

ovatnr gn eocujfncaój. Su abpgnjtncaój roquaorosuporvasaój báfacn, puos oj ngiujms cnsms gn eo-cujfncaój mcurro y gn V puofo gnstabnr ng lolá.

Ml`otm pgîstacm quo galorn poquoþns cnjtafnfosfo gn dmrbmjn prmiostormjn.

Os ujn caruiân sojcaggn oj gn bu`or, quo cmjsasto

oj cmrtnr y gainr gns trmbpns pnrn ovatnr gn eocuj-fncaój. Cmbm os foeajatavn, gn pnro`n folo tmbnrgn focasaój fo jm quoror tojor bîs da`ms.

Os ujn caruiân pnrn og dmblro quo cmjsasto ojcmrtnr y gainr gms vnsms foeorojtos; ng aiung quocmj gn gainfurn fo trmbpns, cmbm os foeajatavn,gn pnro`n folo tmbnr gn focasaój fo jm quorortojor bîs da`ms.

Xâgfmrns njtacmj-

coptavns

 Njtacmjcoptavnsajyoctnlgos

Abpgnjtos sul-fárbacms

V fo cmlro

Faspmsatavmgalornfmr fodmrbmjns

Gainfurnfo trmbpns

Unsoctmbân

Dmrbmjngos

Faspmsatavmajtrnutorajm

Foeajatavms

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 292/628<49 Xrmgmjincaój fo gn vafn0

sastobns fo roprmfuccaój

_jafnf 3

Os abpmrtnjto tojor oj cuojtn quo cmjmcor gm bátmfms fo pgnjaeacncaój enbaganr jmos sueacaojto pnrn ovatnr oblnrnzms jm fosonfms. Emrbobms irupms fo 6 porsmjnsy fascutnbms gns saiuaojtos proiujtns0

>.  ^uá saijaeacn pnrn ustof oblnrnzm jm fosonfm.

<.  Cuîgos smj gns cmjfacamjos quo ustof cmjsaforn nfocunfns u óptabns pnrntojor uj da`m.

3.  Xmr quá croo ustof quo dnj nubojtnfm saijaeacntavnbojto gms oblnrnzms ojnfmgoscojtos.

6.  Cuîg fo gms bátmfms fo pgnjaeacncaój enbaganr os og quo ustof bîs cmjmco.

?.  Sa ujn jaþn m jaþm fo cajcm nþms go proiujtn n ustof ½fo fójfo vaojoj gmsda`ms= ½^uá go rospmjforân=

5.  Sa uj nfmgoscojto fo >3 ó >6 nþms go proiujtn n ustof smlro soxm ½^uá go

rospmjforân=

9.  ½Su rospuostn sorân faeorojto pnrn ujn mvojcatn y pnrn uj mvojcatm=, ½Xmr quá=;½sorân aiung= ½Xmr quá=

4.  ½^uá nspoctms cmjsaforn abpmrtnjtos ng dnlgnr fo soxm y soxungafnf cmj sus

da`ms m enbaganros bojmros=

 1.  ½_stof croo quo pnrn dnlgnr fo soxm y soxungafnf folo roeorarso ðjacnbojton gn njntmbân y órinjms roprmfuctmros= ½Xmr quá=

>8.  ½_stof croo quo pnrn dnlgnr fo soxm y soxungafnf folo roeorarso ðjacnbojton bátmfms fo pgnjaeacncaój enbaganr= ½Xmr quá=

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 293/628<44Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

>>.  ½^uá vngmros croo ustof quo folo emrtngocor cmj sus da`ms m enbaganros bojmrospnrn ujn nfocunfn ofucncaój soxung y provojcaój fo oblnrnzms oj nfmgos-cojtos=

\ocuorfo quo uj oblnrnzm jm fosonfm osnquog quo so prosojtn cunjfm gn pnro`n jmfoson tojor da`ms y saj oblnrim gn bu`orquofn oblnrnznfn.

Jm lnstn cmj cmjmcor gms bátmfms fo pgnjaea-cncaój enbaganr, os jocosnran ujn cmbujacncaójnlaortn y sajcorn cmj pnfros y ofucnfmros, og

emrtngocabaojtm fo vngmros fo rospotm, nutmosta-bn y nbmr pnrn quo gn focasaój fo tojor da`msson tmbnfn cmj ujn pnro`n ostnlgo y rospmjsn-lgo, oj ujn ofnf nfocunfn y cmj cmjfacamjosocmjóbacns ostnlgos.

Lusquo bnymr ajemrbncaój oj gns

ojtafnfos fo snguf y provojcaój

   E  m   t  m   X  o   f  r  n  z  n  p  r  m   f  u  c  c   a  m  j  o  s

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 294/628<41 Gn lamfavorsafnf 

oj juostrm pgnjotn

_jafnf 6

Sosaój >?

Gms lambns torrostros

_jafnf 6. Gn lamfavorsafnf fo juostrm pgnjotn

Gn vafn oj gn taorrn ostî sustojtnfn smlro gn voiotncaój quo so fastra-luyo smlro gn suporeacao. Gns pgnjtns pmr ostnr su`otns ng suogm, ostîjnfnptnfns n gns cmjfacamjos cgabîtacns y iomgóiacns fo uj guinr ojpnrtacugnr; pmr ostn rnzój ojcmjtrnbms n javog fo roiamjos oj ogbujfm, ujns cmbujafnfos voiotngos ggnbnfns lambns, quo ostîjfoeajafms pmr og cgabn, gn gguvan y gn voiotncaój fmbajnjto.

Ojtro oggms ojcmjtrnbms0

• Lmsquo trmpacng gguvamsm

• Lmsquo trmpacng cnfucm

• Snlnjn

• Fosaortm

• Xnstazng

• Lmsquo tobpgnfm gguvamsm

Lmsquo tobpgnfm cnfucm• Vnain

• Vujfrn

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 295/628<18Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

_lacncaój  \oiamjos fo Sufnbáracn y Îeracn, oj gn zmjn ocuntmrang; fondâ su jmblro fo trmpacng.

Vobpornturnprmbofam  <?¸ C n 38¸ C, cmj buy pmcn vnrancaój.

Xrocapatncaój  Gguvans cmjstnjtos, fo <?8 n 688 cb njungos. Fo ndâ su jmb-lro fo dðbofm.

 Uoiotncaój  Irnjfos îrlmgos saobpro vorfos, favorsafnf ngtn; vnraofnf fo

ostrntms fo voiotncaój0 fmsog cmj ngturns fo gms îrlmgos dnstnfo ?8b, ganjns fo dnstn >88b y gms ostrntms bofams y ln`ms(smtmlmsquo y gattor) cmj pgnjtns fo dm`ns njcdns pnrn cnptnrguz. Gn fajîbacn pnrn bnjtojor gn cmbpgo`n ostructurn fogocmsastobn so lnsn oj ujns tnsns fo foscmbpmsacaój ngtnspmr pnrto fo dmjims y lnctorans, y ujn rîpafn nlsmrcaój fojutraojtos pmr gns rnâcos fo gns pgnjtns.

Enujn  Favorsafnf ngtn ospocangbojto fo njabngos nrlóroms cmbmnvos, bmjms o ajsoctms. Vnblaáj nglorin njealams y eogajms.

 Nbojnzns  Folafm n gn rîpafn foscmbpmsacaój y nlsmrcaój fo jutraoj-tos, og suogm fo ostms lmsquos os ajeártag pmr gm quo os pmcmnptm pnrn gn niracugturn y nðj nsâ bagos fo doctîrons so dnjutagaznfm pnrn osto eaj. Q pmr ostn basbn rnzój, so dnj tngnfmbaggmjos fo doctîrons ng nþm pnrn gn oxtrnccaój fo bnforn.

Ostns nccamjos jm sógm fostruyoj og dîlatnt fo bagos fo ospo-caos, rofucaojfm gn favorsafnf, sajm quo ngtornj gn ostnlagafnffo gms suogms, ggovîjfmgms n gn ormsaój. Gns párfafns oj Lrnsag,Cmgmblan (cugtavms agâcatms) y Îeracn dnj safm fovnstnfmrns.

Lmsquo dðbofm trmpacng

Ajvostaiuo oj caerns cuîjtns doctîrons fo lmsquo dðbofm trmpacngdnj safm tngnfns dnstn og <889.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 296/628<1> Gn lamfavorsafnf 

oj juostrm pgnjotn

_jafnf 6

Lmsquo socm trmpacng

_lacncaój  Bîs go`ms fo gn gâjon ocuntmrang, dncan gms 38¸ J y S, oj ro-iamjos cmbm Ajfan, sufosto fo Nsan, ngiujns fo Sufnbáracn y

Cojtrmnbáracn.

Vobpornturnprmbofam  <8¸ C n <?¸ C.

Xrocapatncaój  Fms ápmcns ng nþm0 gguvans y soquân.

 Uoiotncaój  Oj ápmcn socn gns dm`ns jm puofoj cnptnr sueacaojto niun fog

suogm pnrn quo so ovnpmro, pmr gm quo ástns so cnoj, bajaba- znjfm gn párfafn fo niun. Oj ápmcn fo gguvans vuogvoj n jncorgns dm`ns.

Enujn   Nvos, bmjms, ajsoctms.

 Nbojnzns  Vngn fo îrlmgos y niracugturn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 297/628<1<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

_lacncaój   Ngrofofmr fo lmsquos gguvamsms y socms; cunjfm oxastoj os-pncams nbpgams ojtro îrlmgos npnrocoj pnstms.

Vobpornturnprmbofam  68¸ C n ??¸ C.

Xrocapatncaój  _jn ostncaój gguvamsn cmj oscnsn procapatncaój0 38 cb ng nþm

 Uoiotncaój  Gn voiotncaój os buy rosastojto n gn soquân profmbajnjto,fmbajnfn pmr pnstms, soiuafms fo bntmrrngos ospajmsms y

ngiujms nrlustms.

Enujn  Gn snlnjn neracnjn nglorin gn bnymr favorsafnf fo bnbâeorms0dorlâvmrms cmbm og njtâgmpo, gn colrn, gn `arnen, og ogoenjto,og þu, og lðengm; y cnrjâvmrms cmbm og goój, og gompnrfm, gndaojn, ojtro mtrms.

 Nbojnzns  Gn enujn fo osto ocmsastobn ostî ngtnbojto nbojnznfn pmr gn

oxpnjsaój dubnjn, pnstmrom fo injnfm y gns nctavafnfos focnzn. Gms rajmcormjtos y ogoenjtos smj gm bîs npotocafms pmrgms cnznfmros folafm n gms cuorjms y gms cmgbaggms fo bnreag.

Snlnjn

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 298/628<13 Gn lamfavorsafnf 

oj juostrm pgnjotn

_jafnf 6

_lacncaój  Ojtro gms <8¸ n 38¸ gntatuf jmrto y sur, oj tmfms gms cmjtajojtos;npnrocoj oj gms guinros fmjfo cno pmcn gguvan m so dn iojornfm

uj oeoctm cmrtajn fo gns cnfojns bmjtnþmsns, quo rotaojoj gngguvan pmr ujn fo gns gnforns.

Vobpornturnprmbofam  Gn pmcn cnjtafnf fo niun oj gn ntbóseorn dnco quo gn vnrancaój

fo gn tobpornturn son dnstn fo 94¸ C.

Xrocapatncaój  Ojtro bîs oscnsn os gn gguvan, bîs fosártacm os og suogm.

 Uoiotncaój  Gn oscnsn procapatncaój iojorn quo ja gms pnstazngos puofnjsmlrovavar, pmr gm quo so ojcuojtrnj irnjfos oxtojsamjos fosuogm îrafm y voiotncaój fasporsn cmbpuostn pmr pgnjtns poroj-jos cmbm nrlustms y cnctus, cuyns dm`ns so dnj trnjsemrbnfmoj ospajns pnrn ovatnr gn párfafn fo niun pmr ovnpmrncaój.

Enujn  Fo tnbnþm poquoþm, dîlatms jmcturjms; ajsoctms, roptagosospocangaznfms cmbm sorpaojtos, gninrtms y tmrtuins; bnbâeormscmbm rntns cnjiurm, cmjo`ms, zmrrms y nvos cmbm og lðdm. Ogcnboggm, utagaznfm pmr gms dubnjms cmbm njabng fo cnrin,taojo nfnptncamjos pnrn smpmrtnr gn soquân.

 Nbojnzns  Gn ajtorvojcaój dubnjn oj gn bnymrân fo ocmsastobns ostîiojornjfm og eojóbojm cmjmcafm cmbm fosortaeacncaój, ogcung so iojorn pmr ormsaój y párfafn fo gn cnpn voiotng fo gmslambns. Og smlropnstmrom y gn smlropmlgncaój dubnjn neoctn gnpmcn cnpncafnf fog suogm, pmr gm tnjtm osto eojóbojm iojornfnþms arropnrnlgos oj gms ocmsastobns, nfobîs fo enctmrossmcam ocmjóbacms cmbpgo`ms.

Fosaortm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 299/628<16Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

_lacncaój  Cojtrm fo gms cmjtajojtos, oj roiamjos tobpgnfns fmjfo bîsnggî fo gms fosaortms cmbaojznj n npnrocor gguvans.

Cgabn  Uornjms buy cîgafms, ajvaorjms erâms y gguvans ajcaortns.

 Uoiotncaój  Xnstms y îrlmgos quo mscagnj soiðj gns ostncamjos; gns gguvansy og euoim bnjtaojoj gn fajîbacn fo osto lambn. Smj fmba-jnjtos gns nrtobasns, quo dnj safm robpgnznfns pmr pnstms ngsor bîs cmjsubafns pmr og injnfm.

Enujn  \mofmros fo prnforn, zmrrms, roptagos, nvos rnpncos o ajsoctms.

 Nbojnzns   Njtaiunbojto gms pnstms ornj buy ngtms y dnlatnlnj rolnþmsfo lasmjtos, quo fo`nlnj ujn irnj cnpn fo bntoran mriîjacny cmjvartaó gms suogms oj gms bîs eártagos fog pgnjotn. Saj ob-lnrim og smlropnstmrom fo lmvajms y mvajms (quo robpgnznrmjng lasmjto) y og usm nirâcmgn pnrn gn prmfuccaój fo corongos yirnjms dnj puostm oj raosim gn eortagafnf fog suogm.

Xnstazngos

Cdnpnrrng

_lacncaój  Pmjn fog Bofatorrîjom, Cngaemrjan.

Vobpornturn

prmbofam  Cgabn bofatorrîjom0 ajvaorjms govos cmj vornjms socms.

 Uoiotncaój   Îrlmgos y nrlustms cmj dm`ns oscgoróeagns, poquoþns y furnsbuy rosastojtos n gn párfafn fo niun. Uoiotncaój su`otn nquobns pmr gm quo dny pgnjtns porjjos y njungos nfnptnfnsng euoim.

Enujn  Xoquoþms rmofmros o ajsoctms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 300/628<1? Gn lamfavorsafnf 

oj juostrm pgnjotn

_jafnf 6

_lacncaój   Ng osto fo Jmrtonbáracn y mosto fo Ourmpn.

Xrocapatncaój  98 n >?8 cb

 Uoiotncaój   Îrlmgos cmj dm`ns njcdns y bnforn furn quo paorfoj sus dm`nsnjungbojto furnjto og mtmþm, yn quo og ajvaorjm quo so ncorcncnusn og basbm oeoctm quo oj og lmsquo socm trmpacng0 jm dnyniun faspmjalgo pnrn sor ovnpmrnfn.

Enujn  Mraiajngbojto nglorinln msms, pubns, gmlms, vojnfms, lasmjtos

y mtrns ospocaos oxtajtns. Vnblaáj dnlatnlnj roptagos, njealams oajsoctms fo ujn favorsafnf bnymr quo gn nctung. So ojcuojtrnjtnblaáj nrfaggns, bnpncdos y nrtrópmfms.

 Nbojnzns  Dnj safm fo gns praborns îrons cmjvortafns n niracugturn; fo-lafm n gn prmjtn foirnfncaój fog suogm, oj ngiujms guinros sodn trntnfm fo rocupornr gms lmsquos, saj bucdm áxatm.

Lmsquo tobpgnfm cnfucaemgam

_lacncaój  Oj gns cmstns jmrto fog Xncâeacm dnstn Ngnskn, oj gn zmjn tob-pgnfn.

Xrocapatncaój  Bîs fo 688 cb njungos; cmbm su jmblro gm ajfacn dny nluj-fnjtos gguvans.

 Uoiotncaój  Gns cmjâeorns smj fmbajnjtos cmj prosojcan fo opâeatns cmbmbusims, gâquojos y dogocdms. Gms suogms smj lmscmsms nlaortmscmj îrlmgos fasporsms.

Enujn  \mofmros, nrfaggns, bnpncdos o ajsoctms.

Lmsquo tobpgnfm gguvamsm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 301/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 302/628<19 Gn lamfavorsafnf 

oj juostrm pgnjotn

_jafnf 6

½Xnrn ustof quá os lamfavorsafnf=

 Vms fo lamfavorsafnf m favorsafnf fo gn vafn, dncobms roeorojcan ng jðborm fo ospo-caos faeorojtos quo so ojcuojtrnj oj uj îron fotorbajnfn, os focar oj uj ocmsastobn;porm og tárbajm tnblaáj nlnrcn gns ajtornccamjos quo mcurroj ojtro gns ospocaos.

^uá os bîs favorsm0 uj lmsquo fo pajms m uj lmsquo dðbofm trmpacng ½Xmr quá=

Foeajnbmslamfavorsafnf

Dnlgnr fo favorsafnf ajcguyo tnblaáj gms tárbajms nlujfnjcan y raquozn. _j pnstazngtaojo bucdn nlujfnjcan fo ujns pmcns ospocaos fo pgnjtns, porm ln`n favorsafnf;fo aiung bnjorn, uj lmsquo dðbofm taojo bnymr favorsafnf fo ospocaos, porm ln`nnlujfnjcan fo ajfavafums pmr ospocao. Nsâ, gn nlujfnjcan dnco roeorojcan ng jðbormfo ajfavafums fo ujn smgn ospocao quo dnlatnj oj uj îron fotorbajnfn.

\ongaco oj irupm ujn cnbajntn ngrofofmr fo su Ajstatucaój Ofucntavn; afoj-taeaquo og ocmsastobn quo go rmfon, y voraeaquo cuîjtns ospocaos faeorojtosmlsorvn y og jðborm fo ajfavafums pmr ospocao. Cmjcguyn quá tnj favorsmpuofo sor og guinr quo ncnln fo mlsorvnr.

Mrinjacobms ujn sngafn fo cnbpm

Og nsujtm cmj gn favorsafnf, os quo pmfobms ojcmjtrnr ujms ocmsastobns bîs favor-sms quo mtrms y saj oblnrim, gms quo nglorinj bnymr jðborm fo ospocaos fo egmrn yenujn foloj tojor ntojcaój ospocang pmr pnrto fo gns ojtafnfos nblaojtngos, folafmn gn raquozn jnturng quo roprosojtnj. Jmrbngbojto gms ocmsastobns bîs favorsms

smj cmbpgo`ms y erîiagos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 303/628<14Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Ostnlagafnfoj gms ocmsastobns

Gns rogncamjos ojtro gns ospocaos bnjtaojoj gn favorsafnf0 gms foprofnfmros y gncmbpotojcan ojtro ajfavafums y ospocaos, nsâ cmbm gn sablamsas y gms pnrîsatms roiugnjgns pmlgncamjos abpafaojfm quo ujns pmcns ospocaos cmjsubnj tmfms gms rocursmsy smlrovavnj. Vmfn ostn cmbpgo`n rof fo ajtornccamjos dncoj quo ujms ajfavafumssmlrovavnj y mtrms sonj foprofnfms m fospgnznfms, y nsâ, gms quo quofnj puofojroprmfucarso pnrn bnjtojor gn ospocao.

>. Cmj lnso oj gms tobns trnln`nfms oj gn _jafnf, rongaco uj ojsnym smlro cóbmneoctnj gns ajfustrans y nctavafnfos dubnjns (cmbm cnznfmros fo lnggojns, fotalurmjos y njabngos fo gn snlnjn neracnjn) gms ocmsastobns n javog bujfang.

 Njngaco gms oeoctms fo gn cmjtnbajncaój n oscngn igmlng.

<. Ajvostaiuo cóbm mcurro og rocacgn`o fo jutraojtos n oscngn igmlng, prmeujfaznjfmgms cacgms fog niun, jatróiojm, cnrlmjm y eósemrm.

Xorm quazî gn porturlncaój bîs irnjfo y porbnjojto n gn quo ostîj smbotafms gmsocmsastobns os gn ajtorvojcaój fog dmblro. So dnj tngnfm bagos fo doctîrons folmquos cmj eajos nirâcmgns, injnforms, cmjstruccamjos y oxtrnccaój fo bnforn;so dnj cmjtnbajnfm râms y gnims; so dnj obatafm insos tóxacms n gn ntbóseorn; sodn forrnbnfm potrógom, y gn gastn pnroco ajtorbajnlgo.

Os oj ostns nctavafnfos oj gns quo gn favorsafnf ostî saojfm neoctnfn y gn pmsalagafnffo rocuporncaój os ln`n. ½Cuîjtm taobpm fobmrn oj crocor uj îrlmg fo 3? b=

Smj ustnbojto ostns ajtornccamjos y gns cmjfacamjos nblaojtngos gns quo bnjtaojojgn ostnlagafnf oj gms ocmsastobns; gms ocmsastobns bîs favorsms smj bîs rosastojtos ngns cmjfacamjos nblaojtngos oxtrobns, baojtrns quo gms bojms favorsms smj bojms

rosastojtos porm so rocupornj prmjtm fo ujn porturlncaój. Ostm mcurro oj cmjfa-camjos jnturngos; cunjfm dnlgnbms fo porturlncaój jms roeorabms n ujn tmrbojtn,ujn soquân, uj ajcojfam jnturng, uj forrublo, ojtro mtrms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 304/628<11 Bacrmlamgmiân

_jafnf ?

Sosaój >5

Ajtrmfuccaój ng bujfm fo gms bacrmmrinjasbms

_jafnf ?. Bacrmlagóian

Gn Bacrmlamgmiân os gn caojcan quo ostufangms bacrmmrinjasbms; os focar, ostufan gnscágugns vavns cmbm soros ajfopojfaojtos,cóbm euo su ovmgucaój, cóbm mcurroj suseujcamjos y sus oeoctms oj gms fobîs sorosvavms, nsâ cmbm su usm oj gn ajfustran.

So ggnbnj bacrmmrinjasbms folafm n su

tnbnþm fabajutm quo sógm os vasalgo ng m`mdubnjm n trnvás fog bacrmscmpam.

Ostn caojcan nfobîs jms prmpmrcamjn ngiujns fo gns dorrnbaojtns fo ajvos-taincaój bîs nccosalgos, pnrn voraeacnr gn jnturngozn fo gms prmcosms vatngos. Nfobîs npmyn oj gn smgucaój fo prmlgobns prîctacms oj gn bofacajn, nira-cugturn o ajfustran.

Bucdms prmcosms n javog ajfustrang ostîj lnsnfms oj gn bacrmlamgmiân y socgnsaeacnj cmj og jmblro fo lamtocjmgmiân.

Bacrmlamgmiân

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 305/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 306/62838> Bacrmlamgmiân

_jafnf ?

Gms bacrmmrinjasbms cmbm niojtos ajeoccamsms

_jn bofafn fo áxatm fo gn bacrmlamgmiân so vo roego`nfn oj gn fasbajucaój fo gnstnsns fo bmrtngafnf cnusnfns pmr ojeorbofnfos ajeoccamsns.

 N prajcapams fog saigm TT, gn bnymr cnusn fo buorto orn pmr gn trnjsbasaój fo oj-eorbofnfos ajeoccamsns; gms ostufams rongaznfms n gms bacrmmrinjasbms trnjsbasmrosfo gns ojeorbofnfos dnj cmjtraluafm n fnr uj rîpafm fanijóstacm y trntnbaojtm fogns basbns.

Bucdms fo gms bacrmmrinjasbms so ojcuojtrnj ln`m cmjtrmg cgâjacm. Xnrn gms ojeorbmsfo UAD m fo cîjcor quo prosojtnj su sastobn ajbujm- gó-

iacm cmj foeacaojcans, gms bacrmlams prosojtnj ujn nbojnzn buy soran pnrn susuporvavojcan.

Gn ajfustran enrbncáutacn ajvaorto baggmjos fo fógnrosn javog bujfang pnrn gn prmfuccaój y fastralucaój fobofacnbojtms pnrn og trntnbaojtm fo ojeorbofnfosajeoccamsns. Bucdms fo osms bofacnbojtms smj fo-

ravnfms fo gns nctavafnfos fo gms basbms bacrmlams.

 Uâns fo trnjsbasaój fo gns ojeorbofnfos ajeoccamsns

•  Xmr ml`otms ajortos0 ajeoccamjos oj gns dorafns•  Xmr og niun quo lolobms0 cógorn

•  Xmr gn ajiostaój fo ngabojtms cmjtnbajnfms pmr bacrmmr-injasbms pntóiojms0 sngbmjogmsas, cnusnfn pmr gn lnctoranSngbmjoggn.

•  Xmr og naro0 tulorcugmsas•  Xmr voctmros fo trnjsbasaój0 gms voctmros smj njabngos

quo, saj pnfocor gn ojeorbofnf, ajtrmfucoj og bacrmmrin-jasbm pntóiojm oj uj mrinjasbm snjm, o`obpgms gn bngnranm gn ojeorbofnf fog suoþm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 307/62838<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Ojeorbofnfos fo trnjsbasaój pmr bacrmmrinjasbms

Oj gns cmbujafnfos rurngos y urlnjm-bnriajngos, bîs fo gn batnf fo gns ojeorbofn-fos y fo gns buortos quo mcurroj oj gn praborn ajenjcan taojoj cmbm cnusn prajcapnggms bacrmmrinjasbms trnjsbatafms n trnvás fo gn ajiostaój fo niun m fo ngabojtms

cmjtnbajnfms. Ostns ojeorbofnfos puofoj cgnsaeacnrso oj fms tapms0

•  Ajeoccamjos ngabojtnrans0 cnusnfns faroctnbojto pmr bacrmmrinjasbms,cmbm pmr o`obpgm gns nbalansas m gn sngbmjogmsas.

•  Ajtmxacncamjos ngabojtnrans0 cnusnfns pmr gns tmxajns prmfucafns pmrbacrmmrinjasbms, pmr o`obpgm og lmtugasbm m gn ajtmxacncaój prmfucafnpmr ostneagmcmcms.

Smj bucdns y vnranfns gns cmjfacamjos quo envmrocoj gn npnracaój fo ostns ojeorbo-fnfos; gms bacrmmrinjasbms cnusnjtos fo gns ojeorbofnfos puofoj ojtrnr n juostrmcuorpm pmr vâns cmbm gn lmcn y gms paos foscngzms.

Cunjfm sngoj gm dncoj tnblaáj pmr gn lmcn y jnraz, nsâ cmbm pmr gns oxcrotns, osfocar, docos y mrajn. Sa ujn porsmjn ostî ajeoctnfn, gms bacrmmrinjasbms m sus duovmssngoj pmr gns oxcrotns, ástns ajeoctnj og niun y gms suogms, pnsnj n mtrms mrinjasbms,fojmbajnfms voctmros fo trnjsbasaój (bmscns, bmsquatms m cucnrncdns, ojtro mtrms),fosfo gms cungos vuogvoj ng dmblro.

Gn prajcapng cnusn fo gn npnracaój fo ostns ojeorbofnfos os jm prnctacnr luojmsdîlatms daiaájacms, tnjtm n javog porsmjng cmbm oj gn bnjapugncaój fog niun y gmsngabojtms.

Bofafns pnrn provojar ojeorbofnfos trnjsbatafnspmr og niun m ngabojtms cmjtnbajnfms.

Gn daiaojo porsmjng

Gn prajcapng jmrbn n npgacnr os bnjtojor luojms dîlatms fo daiaojo porsmjng, ojtrooggms og gnvnrso gns bnjms cmj niun y `nlój oj gms saiuaojtos cnsms0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 308/628383 Bacrmlamgmiân

_jafnf ?

Gms ngabojtms jnturngos jm so foloj cmbprnr cunjfm ostáj fobnsanfms bnfurms,bnrcdatms m cmj bng nspoctm y/m tojinj mgmros fosnirnfnlgos.

Oj cunjtm n gms ngabojtms ajfustrangaznfms, jm so foloj cmbprnr cunjfm dnynjvojcafm, m cunjfm gms ojvnsos ostáj fnþnfms u mxafnfms.

_jn voz gms ngabojtms so dnj propnrnfm, jm folo pnsnr bucdm taobpm njtos foquo sonj cmjsubafms; oj cnsm fo iunrfnrgms, folo sor ln`m roeraiorncaój. Nquoggmsngabojtms quo jm roquaoroj roeraiorncaój foloj bnjtojorso iunrfnfms oj uj guinrgabpam y socm, rosiunrfnfms fo rmofmros o ajsoctms.

Uonbms mtrns bofafns0

• Fospuás fo ar ng lnþm.

• Njtos y fospuás fo lnþnr n porsmjns ojeorbns y/m jaþms.

• Njtos y fospuás fo fnr fo cmbor n uj jaþm.

• Njtos fo propnrnr gn cmbafn y fo cmbor.

Os abpmrtnjto snlor rocmjmcor cunjfm gms ngabojtms ostîj oj luoj ostnfm,pmrquo fo osm fopojfo juostrn snguf.

Xgnzn fo borcnfmCórfmln - Jnraþm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 309/628386Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Og cógorn, og taeus y gn dopntatas ajeoccamsn smj ngiujns fo gns prajcapngos ojeorbo-fnfos trnjsbatafns pmr lnctorans quo vavoj oj og niun. Mtrns ojeorbofnfos smjtrnjsbatafns pmr mtrms mrinjasbms quo so roprmfucoj oj og niun (pmr gm iojorngniuns saj bmvabaojtm, cmbm gns fo gms ostnjquos m nglorcns m gns niuns ostnjcnfns)y quo trnjspmrtnj ostns lnctorans. Ngiujms o`obpgms fo ostns ojeorbofnfos smj ogpngufasbm m bngnran, gn ojeorbofnf fog suoþm y gn eaolro nbnraggn.

Gn fosdafrntncaój

Og niun os subnbojto abpmrtnjto pnrn og mrinjasbm, os uj ogobojtm osojcang pnrngn sulsastojcan fo gms soros vavms. Xorm jm saobpro taojo gns cmjfacamjos afongos pnrnsor cmjsubafn.

Og niun pmtnlgo folo tojor gns saiuaojtos cnrnctorâstacns0 cnrocor fo sustnjcans mriî-jacns oj suspojsaój, sor cgnrn, ajcmgmrn, ajmfmrn o ajsâpafn.

 Nðj nsâ og niun puofo cmjtojor bacrmmrinjasbms quo prmfucoj ojeorbofnfos yquo jm so fotoctnj n sabpgo vastn, pmr og mgmr m snlmr.

Og niun cmjtnbajnfn m quo so prosubo cmjtnbajnfn, os smbotafn n ujn sorao fonjîgasas fo cmjtrmg fo cngafnf. Oj ostms njîgasas so luscnj nquoggms bacrmmrinjasbmsquo so ojcuojtrnj oj gns docos fo gms soros dubnjms m fo gms njabngos. Xmr oggm, so

gos fojmbajn bacrmmrinjasbms ajfacnfmros fo cmjtnbajncaój eocng. Ostms bacrmmr-injasbms portojocoj n uj irupm fojmbajnfm cmgaemrbos y so cnrnctoraznj pmr quotaojoj emrbn fo lnstmjcaggm.

• Xropnrncaój y bnjapugncaój fo gms ngabojtms• Dorvar og niun fo cmjsubm furnjto faoz bajutms.• Ovatnr cranforms fo bmscns y bmsquatms oj niun ngbncojnfns.• \obm`nr oj vajniro m gabój pmr ujn dmrn gns dmrtngazns quo so vnj n cmj-

subar crufns.• Gnvnr laoj gns erutns, ermtîjfmgns.• Gabpanr laoj gms utojsagams fo cmcajn cmj niun gabpan, fo sor pmsalgo dor-

vafn.• Jm cmjsubar bnrascms, bmguscms m poscnfms crufms.• Cmcajnr laoj gms ngabojtms.• Bnjtojor gms ngabojtms euorn fog ngcnjco fo gms ajsoctms, rmofmros y mtrms

njabngos.• Jm ajiorar cmbafn oj nquoggms guinros quo jm inrnjtaznj ujns luojns

cmjfacamjos daiaájacns.• Bnjtojor gn cmcajn laoj gabpan.• Cmjsubar y propnrnr ngabojtms cmj niun pmtnlgo.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 310/62838? Bacrmlamgmiân

_jafnf ?

Sosaój >9

Abpnctm fo gms bacrmmrinjasbmsoj gn vafn dubnjn

_jafnf ?. Bacrmlamgmiân

Xrajcapngos sâjtmbns fo ostns ojeorbofnfos.

Vmfns gns ojeorbofnfos bojcamjnfns oj gms npnrtnfms njtoramros so cnrnctoraznj pmrujn sorao fo sâjtmbns cmbm fanrrons, fosdafrntncaój, vóbatms, fmgmr fo ostóbnim,eaolro, fmgmr fo cnlozn, ojtro mtrms.

Gn fanrron

Gn fanrron os og sâjtmbn prajcapng fo irnj pnrto

fo gns ojeorbofnfos trnjsbatafns pmr niun yngabojtms cmjtnbajnfms. So bnjaeaostn cmjfopmsacamjos suogtns y/m ncumsns. Sa ujn por-smjn vn bîs fo tros vocos ng lnþm oj og fân,taojo fanrron. Gn fanrron oj gms jaþms puofo sorpogairmsn pmr quo og jaþm paorfo bucdn niun(so fosdafrntn). So folo soiuar ngabojtnjfmng jaþm nujquo tojin fanrron, pnrn ovatnr gn

fosjutracaój. Og tapm fo cmbafns quo so rocm-baojfnj smj pnpaggns m crobns, smpns, niunfo nrrmz, `uims, otc.

Cunjfm obpaozn gn fanrron dny quo fnr ng jaþmbîs gâquafm fo gm dnlatung, pnrn ovatnr nsâ gnfosdafrntncaój.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 311/628385Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Gn fosdafrntncaój os gn párfafn fo niun y sngos bajorngos fog mrinjasbm. Vros smjgms saijms quo jms nyufnj n afojtaeacnr n uj jaþm fosdafrntnfm0

• Dnco bucdns fopmsacamjos,• Vaojo bucdn sof y• Vaojo gms m`ms dujfafms.

Xnrn trntnr gn fosdafrntncaój so rocmbaojfn usnr gns sngos fo rodafrntncaój mrng, tnb-laáj ggnbnfns suorm mrng. So trntn fo ujn smgucaój n lnso fo niun sngos bajorngos ynzðcnr quo vaojo oj ujms smlrocatms ajfavafungos. Xnrn tmbnrgm so fasuogvo uj smlro

oj uj gatrm fo niun dorvafn.

Ostn smgucaój so puofo propnrnr oj cnsn saiuaojfm ujn rocotn laoj sojcaggnquo cmjsasto oj fasmgvor oj uj gatrm fo niun (provanbojto dorvafn), ajeusaójm niun fo nrrmz, ujn cucdnrnfatn fo sng y mcdm cucdnrnfatns fo nzðcnr.

Gnctnjcan bntorjn y provojcaój fo ojeorbofnfos oj og gnctnjto

Gn gnctnjcan bntorjn os gn emrbn fo ngabojtncaój oxcgusavn oj og jaþm furnjto gmssoas praborms bosos fo vafn. Gn gocdo bntorjn cmjtaojo prmtoâjns, cnrlmdafrntms,vatnbajns, bajorngos y enctmros ajbujmgóiacms, fojmbajnfms njtacuorpm, quo prm-toioj ng lolá cmjtrn ojeorbofnfos ajeoccamsns.

Ostms enctmros njta-ajeoccamsms smj fo tapm njtavarng, njtalnctoranjm y njtapnrnsatnram.Gn gnctnjcan bntorjn jm sógm npmrtn ostms enctmros sajm quo nfobîs ostabugn og sas-tobn ajbujatnram fog jaþm.

Cunjfm uj gnctnjto taojo fanrron, so folo cmjtajunr su ngabojtncaój ng sojm, y saos pmsalgo cmj bnymr erocuojcan quo njtos.

Gn fosdafrntncaój

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 312/628389 Bacrmlamgmiân

_jafnf ?

Oj gn niracugturn

Bucdns fo gns nctavafnfos nirâcmgns fopoj-foj fo gms bacrmlams yn quo gn bnymrân fogoiublros vavoj oj ostrocdn nsmcancaój cmjlnctorans ospocangos quo emrbnj ostructurnsggnbnfns jófugms oj sus rnâcos. Oj gms jófugmsfo gns rnâcos og jatróiojm ntbmseáracm (J<) socmjvaorto oj cmbpuostms fo jatróiojm quo gn

pgnjtn puofo utagaznr pnrn su crocabaojtm. Ostmrofuco gn jocosafnf fo utagaznr eortagaznjtoscmstmsms.

Oj gn irnj`n, njabngos cmbm gn vncn taojojuj sastobn faiostavm ospocangaznfm, og rubojcmjtaojo bacrmmrinjasbms quo smj gms quoggovnj n cnlm og prmcosm fo gn faiostaój.

Abpmrtnjcan fo gn nctavafnf bacrmlanjn

Irncans ng trnln`m fo ostms bacrmmrinjasbmspmfobms mltojor gn gocdo y gn cnrjo fog in-jnfm vncujm. Saj ostms bacrmmrinjasbms gnprmfuccaój fog injnfm lmvajm y mvajm sorânprîctacnbojto abpmsalgo.

Og rocacgn`o fo jutraojtos quo rongaznj gms ba-

crmmrinjasbms os abpmrtnjto pnrn og suogm yog niun, dncaojfm quo gms cacgms fog cnrlmjm,og jatróiojm y og nzuero so ggovoj n cnlm. Ostmscacgms smj lojáeacms pnrn gn niracugturn. Sajoblnrim, gms bacrmmrinjasbms tnblaáj cnusnjoeoctms por`ufacangos yn quo gns ojeorbofnfosoj njabngos y pgnjtns taojoj uj abpnctm ab-pmrtnjto oj gns gnlmros nirmpocunrans.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 313/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 314/628381 Bacrmlamgmiân

_jafnf ?

>.  \ongaco ujn gastn fo gms ngabojtms quo ustof y su enbagancmjsubo ojgntnfms m prosorvnfms, roiastro gn eocdn foenlracncaój m prmfuccaój y gn eocdn fo vojcabaojtm.

Eocdnfo prmfuccaój Eocdnfo vojcabaojtm

 

Jmblrofog ngabojtm

<.  Soiðj gm njtoramr oxpgaquo, ½pnrn quá gms prmfuctms fo gnnjtoramr gastn taojoj eocdn fo vojcabaojtm=

3. ½^uá sucofo sa fo`n uj ymiurt euorn fo gn jovorn bîs fotros dmrns= (rocuorfo gn abpmrtnjcan fo gn cnfojn fo erâmfo gms prmfuctms cmjiognfms m roeraiornfms)

?. ½^uá sucoforân sa osto prmfuctm fo`nrn fo prmfucarso pmrgn cmjtnbajncaój fo ngiðj bacrmmrinjasbm=

6. ½Cuîgos prmfuctms fo gn roiaój so usnj pnrn gn iojorncaójfo ojoriân=

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 315/6283>8Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Oj og euturm

_jn fo gns îrons fo bnymr trnln`m o ajeguojcan oj gnvafn nctung os gn lamtocjmgmiân; ástn cmbprojfo og usmfo bacrmmrinjasbms n irnj oscngn m n javog ajfustrang,nsâ cmbm gn npgacncaój fo prmcofabaojtms iojátacms.

Xmr o`obpgm oj gn ajfustran nirâcmgn y oj gn egmracug-turn so trnln`n euortobojto ln`m gn ajeguojcan fo gnlamtocjmgmiân pnrn og bo`mrnbaojtm fo gms cugtavms,y fo gns prmfuccamjos, pnrn ovatnr pgnins, dognfns msoquâns. Oj gms cugtavms fo egmros y oj gn ajfustran fogvajm os abproscajfalgo gn utagazncaój fo ostns juovnstácjacns pnrn og bo`mrnbaojtm tnjtm fo gms cugtavmscmbm fo gn prmfuccaój.

Oj gn prmfuccaój fo ojoriân

Juostrn smcaofnf ostî lnsnfn oj og usm fo ojoriân, ynquâ tnblaáj gms bacrmmrinjasbms smj buy abpmrtnjtos.

Gn prmfuccaój fog ins jnturng m botnjm so folo n gnnctavafnf lnctoranjn oj su bnymr pnrto.

Og potrógom crufm os smbotafm ng ntnquo fo bacrmlams;pmr ostm gn poremrncaój, trnjspmrto, ngbncojnbaojtm yfobîs prmcosms ajvmgucrnfms foloj rongaznrso oj cmjfa-camjos quo bajabacoj og fnþm fo gms bacrmmrinjasbms.

Gms mrinjasbms emtmsajtátacms (pgnjtns), iojornj lambnsn quo os gn ojoriân ngbncojnfn oj mrinjasbms vavms. Gnspgnjtns oj prmcosms fo foscmbpmsacaój smj ntncnfnspmr bacrmmrinjasbms y puofoj sor utagaznfns oj prm-fuccaój fo lamcmblustalgos cmbm botnjm m otnjmgcmbm og quo so prmfuco cmj og trntnbaojtm fo gn cnþnfo nzðcnr.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 316/6283>>  Juostrm ojtmrjm eâsacm0

euafms

_jafnf 5

Sosaój >4

Bocîjacn fo euafms

_jafnf 5. Juostrm ojtmrjm eâsacm0 uafms

Og naro y og niun smj gms eguafms eujfnbojtngos pnrn gn vafn fog dmblro. Ojostn soccaój trnln`nrobms cmj gms eguâfms naro, niun fugco y niun fo bnr.

Cmbm yn dobms ostufanjfm, gn bntoran so prosojtn oj ngiujm fo gms sa-

iuaojtos tros ostnfms0 sógafm, gâquafm m insomsm. Oxasto uj cunrtm ostnfmfo gn bntoran fojmbajnfm pgnsbn quo os osojcangbojto uj ins amjaznfmcmj aiung jðborm fo cnrins pmsatavns y jointavns.

_j sógafm crastngajm os nquág quo taojo ujn ostructurn poraófacn y mrfojnfn, cmbmcmjsocuojcan taojoj ujn emrbn quo jm cnblan, sngvm pmr gn nccaój fo euorznsoxtorjns. Cunjfm so nubojtn gn tobpornturn, gms sógafms so eujfoj y cnblanj ngostnfm gâquafm. Gns bmgácugns yn jm porbnjocoj oj pmsacamjos ea`ns, nujquo gns

ajtornccamjos ojtro oggns saiuoj saojfm sueacaojtobojto irnjfos pnrn quo og gâquafmpuofn cnblanr fo emrbn saj cnblanr nprocanlgobojto fo vmguboj, nfnptîjfmso ngrocapaojto quo gm cmjtaojo.

Oj og ostnfm insomsm, gns bmgácugns ostîj oj cmjtajum bmvabaojtm y gn ajtornccaój ojtro oggns os buy fálag.

Gns ajtornccamjos taojoj guinr, cunjfm gns bmgácugns cdmcnj ojtro sâ. _j ins sonfnptn ng rocapaojto quo gm cmjtaojo porm trntn fo mcupnr tmfm og ospncam faspmjalgo.

Oj ostn praborn pnrto, so ostufanrîj gms fojmbajnfms eguâfms afongos m poreoctms,nquoggms quo so puofoj fospgnznr saj quo prosojtoj rosastojcan ngiujn. Xmstoramr-bojto, ostufanrobms gms eguâfms rongos, nquoggms quo prosojtnj caortn rosastojcan ngeguar. Gn fajîbacn fo eguâfms os buy cmbpgo`n, smlro tmfm sa so prosojtnj gms fojm-bajnfms vórtacos m tmrloggajms.

3>>  Juostrm ojtmrjm eâsacm0uafms

_jafnf 5

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 317/6283><Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

Gn ujafnf fo bofafn oj og S.A. fo _jafnfos os ki/b3, tnblaáj so utagazn erocuoj-tobojto gn ujafnf i/cb3

p 2 bU 

Fojsafnf fo sógafms y gâquafms n (<8°C)

Sustnjcan Fojsafnf (i/cb3) Sustnjcan Fojsafnf (i/cb3)

 Ncorm 9.9-9.1 Mrm >1.3> Ngubajam <.9 Xgntn >8.?Cajc 9.>? Xgntajm <>.65Cmlro 4.13 Xgmbm >>.3?

Crmbm 9.>? Sagacam <.3Ostnþm 9.<1 Smfam 8.19?Daorrm 9.44 Vatnjam 6.?Bnijosam >,95 Unjnfam 5.8<Jâquog 4.1 Umgernbam >1.36

Sustnjcan Fojsafnf (i/cb3) Sustnjcan Fojsafnf (i/cb3)

 Ncoato 8.4-8.1 Lrmbm 3.><

 Ncafm sugeðracm >.43 Insmgajn 8.54-8.9<

 Niun >.8 Igacorajn >.<5

 Niun fo bnr >.8>->.83 Borcuram >3.??

 Ngcmdmg otâgacm 8.91 Vmguojm 8.455

Euojto0 Bnjung fo Eâsacn Ogobojtng. Kmsdkaj, Sdarkávacd. Oftmrang Bar (pîis. 35-39). 

Fojsafnf fo uj eguafm

Gn fojsafnf fo ujn sustnjcan so foeajo cmbm og cmcaojto fo su bnsn ojtro og vmgu-boj quo mcupn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 318/6283>3  Juostrm ojtmrjm eâsacm0

euafms

_jafnf 5

Cmjcoptm fo prosaój

So foeajo prosaój cmbm og cmcaojto ojtro gn cmbpmjojto jmrbng fo gn euorznsmlro ujn suporeacao y og îron fofacdn suporeacao.

Gn ujafnf fo bofafn rocalo og jmb-lro fo pnscng (Xn).

Gn euorzn quo o`orco uj eguafm ojoquagalram, smlro uj cuorpm subor-iafm oj cungquaor pujtm os porpoj-facugnr n gn suporeacao fog cuorpm. Gnprosaój os ujn bnijatuf oscngnr y os

ujn cnrnctorâstacn fog pujtm fog eguafm ojoquagalram, quo fopojforî ðjacnbojto fosus cmmrfojnfns.gns tobpornturns fo ojtrnfn oj gn turlajn,quo nctungbojto gabatnj gn pmtojcan fogms turlmrronctmros, jm puofoj supornrgms >.>88 ¸C nprmxabnfnbojto, folafmn gns gabatncamjos tárbacns fo gms bnto-

p 2E 

j

Eguafms oj bmvabaojtm

Sa so pmjoj oj cmbujacncaój vnrans vnsa`ns fo emrbns faeorojtos, so mlsorvn quo oggâquafm ngcnjzn og basbm javog oj tmfns oggns. N praborn vastn, folorân o`orcor bnymr

prosaój oj su lnso nquog rocapaojto quo cmjtuvaoso bnymr vmguboj fo eguafm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 319/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 320/6283>?  Juostrm ojtmrjm eâsacm0

euafms

_jafnf 5

gajong fog ins pmr ujafnf fo taobpm. Oj uj bmtmr n ronccaój, osto ajcro-bojtm ostî rogncamjnfm cmj og egu`m fo bnsn bugtapgacnfm pmr gn vogmcafnffo sngafn fog cdmrrm. Gn torcorn goy fo Jowtmj, quo nearbn quo tmfn euorzniojorn ujn ronccaój aiung y mpuostn, oxaio quo gn euorzn dncan ntrîs ostáoquagalrnfn pmr ujn ronccaój dncan nfognjto, cmjmcafn cmbm obpu`o. Ostoobpu`o os sabagnr ng rotrmcosm fo uj nrbn fo euoim, quo nubojtn cunjfmso ajcrobojtn gn bnsn fog prmyoctag, su vogmcafnf ajacang, m nblns. Xmr oggm,gms bmtmros fo irnj obpu`o roquaoroj uj ogovnfm egu`m fo bnsn y ujns ngtnsvogmcafnfos fo sngafn fog cdmrrm. Ostm sógm puofo cmjsoiuarso nubojtnjfmgns prosamjos ajtorjns fog bmtmr o ajcrobojtnjfm og vmguboj fog ins pmrbofam fo gn cmblustaój.

Gms faspmsatavms fo prmpugsaój n cdmrrm so obpgonj smlro tmfm oj nvamjosfo ngtn vogmcafnf y irnj ngtatuf, oj basagos m oj cmdotos y jnvos ospncangos.Gn euojto fo pmtojcan os uj cmblustalgo fo ngtn ojoriân quo so quobn n

irnjfos prosamjos pnrn prmfucarog ogovnfm vmguboj fo ins jo-cosnram pnrn ujn ngtn vogmcafnffo sngafn fog cdmrrm. Og mxafnjto

jocosnram pnrn gn cmblustaójpuofo sor og mxâiojm fog naro, quoso euorzn n ojtrnr oj og ronctmry pmstoramrbojto so cmbprabo;tnblaáj puofo trnjspmrtnrso ogmxafnjto oj og vodâcugm, fo emr-bn quo og ronctmr jm tojin quoostnr rmfonfm pmr ujn ntbóseorn.Ojtro gms bmtmros quo fopojfojfo gn ntbóseorn pnrn og subajastrmfo mxâiojm ostîj gms turlmrronc-tmros, gms turlmvojtagnfmros, gns

turlmdágacos, gms ostntmrronctmros y gms pugsmrronctmros. Gms bmtmros jmntbmseáracms suogoj ggnbnrso bmtmros cmdoto.

3>?  Juostrm ojtmrjm eâsacm0uafms

_jafnf 5

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 321/6283>5Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

\onctmros

Xruoln fo uj cmdoto.

Gms ajiojaorms normospncangos fasoþnj, pruolnj y njngaznj tmfn cgnso fovodâcugms ospncangos. Folafm n quo uj poquoþm enggm puofo rosugtnr entngoj og ospncam, so rongaznj pruolns oxdnustavns pnrn bnxabaznr gn soiurafnf.

 Nquâ vobms n fms ajiojaorms prmlnjfm og sastobn fo cmblustalgo fo ujcmdoto oxporabojtng Dyfrn.Xdmtmtnko JQC/Vmb Cnrrmgg.

Vmfms gms ronctmros ntbmseáracms fopojfoj fog egu`m fo ujn irnj bnsn fo

naro quo so cmbprabo, so obpgon pnrn mxafnr og cmblustalgo y eajngbojtoso oxpnjfo dnstn ln`ns prosamjos n trnvás fo ujn tmlorn pnrn gmirnr ujnogovnfn vogmcafnf fo sngafn fog cdmrrm.

Vurlmrronctmros

Bmtmros n ronccaój

Gms tros bmtmros n ronccaój bîs cmbujos smj og turlmrronctmr, gn turlmdága-co y og turlmvoj tagnfmr. Og naro quo ojtrn oj uj turlmrronctmr so cmbpraboy pnsn n ujn cîbnrn fo cmblustaój. Gms insos cngaojtos iojornfms dncojiarnr gn turlajn quo buovo og cmbprosmr. Oj gns turlmdágacos, cnsa tmfn gnpmtojcan os iojornfn pmr gn dágaco bmvafn pmr gn turlajn, y sógm uj >8%fog obpu`o cmrrospmjfo ng cdmrrm fo insos fo oscnpo.Gms turlmvojtagnfmros cmblajnj og cdmrrm fo insos cngaojtos cmj

3>5Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4îron Caojcans Jnturngos

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 322/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 323/6283>4Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

rangos. Xnrn rofucar gn tobpornturn fo ojtrnfn n gn turlajn sógm so quobnpnrto fog naro cmbprabafm. Ostm so cmjsaiuo favafaojfm og naro ng ojtrnr ojgn cîbnrn fo cmblustaój0 pnrto fog naro so bozcgn cmj og cmblustalgo y

so ajegnbn, y og rostm so obpgon pnrn ojeranr gn turlajn.

Oj gn turlajn, quo nctðn fo emrbn ajvorsn ng cmbprosmr, gms insos so oxpnjfojpnrcangbojto ng pnsnr fo emrbn ngtorjntavn pmr ostntmros y rmtmros. Ng ojtrnroj cnfn irupm fo nspns, gn vogmcafnf os ln`n; og ins so oxpnjfo y ncogornn gn voz quo dnco iarnr og rmtmr. Gn turlajn buovo og cmbprosmr, ng quo ostîujafm pmr uj o`o quo pnsn pmr og cojtrm fog bmtmr, y tnblaáj prmpmrcamjngn pmtojcan jocosnran pnrn gn lmbln fo cmblustalgo, og iojornfmr ogáctracm

y mtrms nccosmrams.

Gms insos, quo oj oso bmbojtm ostîj n ujn prosaój ajtorbofan, so oxpnj-foj pmr ðgtabm oj ujn tmlorn faraiafn dncan ntrîs pnrn ngcnjznr gn ogovnfnvogmcafnf fo sngafn. Xnrn mltojor og bîxabm obpu`o, gn tmlorn folorân ox-pnjfar gms insos dnstn gn prosaój fo gn ntbóseorn carcujfnjto. Oj gn prîctacn,saj oblnrim, ujn tmlorn nsâ sorân fobnsanfm irnjfo y posnfn. Gns tmlorns

rongos smj bîs cmrtns, gm quo dnco quo gn prosaój fo sngafn son bîs ngtn y ogobpu`o fog bmtmr son ngim bojmr.

 Ojsnym fo uj bmtmr Xrntt njf Ydatjoy oj gn Lnso \mlajs fo gn _SNE, Iomrian, _SN.

3>4Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4îron Caojcans Jnturngos

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 324/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 325/6283<8Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Caojcans Jnturngos

• X\ABNCK, \. <88>. Eujfnbojtms fo cmjsorvncaój lamgóiacn0porspoctavns gntajmnboracnjns. Emjfm fo Cugturn Ocmjóbacn.Báxacm F.E.

• C_\VAS, D. LN\JOS, J. <888. Lamgmiân. Ofatmrang Xnjnboracnjn.Luojms Naros.

• XO\OP, O. >1?5. Xgnjtns ðtagos fo Cmgmblan. Galroran Cmgmblanjn- Cnbncdm \mgfnj (Cân. Gtfn.). Lmimtî.

• N_FOSA\K, Vorosn. <884. Lamgmiân0 gn vafn oj gn taorrn. Xonrsmj,Xrojtaco Dngg. Báxacm.

GOQUN, Xnlgm. >114. Og bofam nblaojto oj Cmgmblan. Ajstatutmfo Dafrmgmiân, Botoromgmiân y Ostufams Nblaojtngos, Bajastoramfog Bofam Nblaojto. Lmimtî.

Lalgamirneân

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 326/628

Xnrquo Jnraþm - Snj @unj fo Xnstm

4

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 327/628

3<<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

   O  s   t   î

  j   f  n  r  o  s   l   î  s   a  c  m  s   f  o

  c  m  b  p  o   t  o  j  c   a  n  s  o  j   C   a  o  j  c   a  n  s   S  m  c   a  n   g  o  s

   B  n  j  o `  m  c  m  j  m  c a   b a  o  j t  m  s  p  r  m  p a  m  s  f  o g  n  s   C a  o  j  c a  n  s  S  m  c a  n g  o  s

   C  m  b  p  o

   t  o  j  c

   a  n  s

   E  n  c

   t  m  r  o  s

   f  o  m  r  i  n  j

   a  z  n

  c   a   ó  j

   \

  o   g  n  c

   a  m  j  o  s  c  m  j

   g  n   d   a  s   t  m  r   a  n  y

   g  n  c  u   g   t  u  r  n

   \  o

   g  n  c

   a  m  j  o  s  o  s  p  n  c

   a  n   g  o  s  y  n  b

   l   a  o  j

   t  n   g  o  s

   \  o

   g  n  c   a  m

  j  o  s

   á   t   a  c  m -

  p  m

   g   â   t   a  c  n  s

  •

 

   O  x  p   g   a  c  m   g  n  s  p  r   a  j  c   a  p  n   g  o  s  c  n  r  n  c   t  o  r   â  s   t   a  c  n  s   f  o

  n   g  i  u  j  n  s  r  o  v  m   g  u  c   a  m  j  o  s   f  o   g  m  s  s   a  i   g  m  s

   T   U   A   A   A

  y   T   A   T   (   \  o  v  m   g  u  c   a   ó  j   E  r  n  j  c  o  s  n ,   \  o  v  m   g  u  c   a   ó  j

   A  j   f  u  s   t  r   a  n   g . . .   ) .

  • 

   O  x  p   g   a  c  m   g  n   a  j   e   g  u  o  j  c   a  n   f  o  o  s   t  n  s  r  o  v  m   g  u  c

   a  m  j  o  s

  o  j  n   g  i  u  j  m  s  p  r  m  c  o  s  m  s  s  m  c   a  n   g  o  s ,  p  m   g   â   t   a  c  m  s  y

  o  c  m  j   ó  b   a  c  m  s  p  m  s   t  o  r   a  m  r  o  s  o  j   C  m   g  m  b

   l   a  n  y

   N  b   á  r   a  c  n   G  n   t   a  j  n .

  • 

   N  j  n   g   a  z  m  n   g  i  u  j  n  s   f  o   g  n  s  c  m  j   f   a  c   a  m  j  o  s  s  m  c   a  n  -

   g  o  s ,  o  c  m  j   ó  b   a  c  n  s ,  p  m   g   â   t   a  c  n  s  y  c  u   g   t  u  r  n   g  o

  s  q  u  o

   f   a  o  r  m  j  m  r   a  i  o  j  n   g  m  s  p  r  m  c  o  s  m  s   f  o   a  j   f  o  p  o  j  -

   f  o  j  c   a  n   f  o   g  m  s  p  u  o   l   g  m  s  n  b  o  r   a  c  n  j  m  s .

  • 

   O  x  p   g   a  c  m  n   g  i  u  j  m  s   f  o   g  m  s  i  r  n  j   f  o  s  c  n  b   l   a  m  s

  s  m  c   a  n   g  o  s  q  u  o  s  o   f   a  o  r  m  j  o  j   C  m   g  m  b   l   a  n  o  j  -

   t  r  o   g  m  s  s   a  i   g  m  s   T   A   T  y  p  r   a  b  o  r  n  b   a   t  n   f   f

  o   g   T   T

   (  n   l  m   g   a  c   a   ó  j   f  o   g  n  o  s  c   g  n  v   a   t  u   f ,  s  u  r  i   a  b   a  o  j

   t  m   f  o

  b  m  v   a  b   a  o  j   t  m  s  m   l  r  o  r  m  s . . .   ) .

  •

    C  m  b  p  n  r  m   g  n  s  b  n  j  o

  r  n  s  c  m  b  m   f   a  s   t   a  j   t  n  s

  c  m  b  u  j   a   f  n   f  o  s ,  o   t  j   a  n

  s  y  c  u   g   t  u  r  n  s  s  o   d  n  j

  r  o   g  n  c   a  m  j  n   f  m  o  c  m  j   ó  b

   a  c  n  b  o  j   t  o  c  m  j  o   g  b  o  -

   f   a  m  n  b   l   a  o  j   t  o  o  j   C  m

   g  m  b   l   a  n  n   g  m   g  n  r  i  m   f  o

   g  n   d   a  s   t  m  r   a  n   (  p  o  s  c  n   f  o

  s  u   l   a  o  j   f  n ,  c  u   g   t   a  v  m  o  j

   t  o  r  r  n  z  n  s . . .   ) .

  •

    A   f  o  j   t   a   e   a  c  m  n   g  i  u  j  m  s   f  o

   g  m  s  p  r  m  c  o  s  m  s  q  u  o  c  m  j  -

   f  u   `   o  r  m  j  n   g  n  b  m   f  o  r  j

   a  z  n  c   a   ó  j  o  j   C  m   g  m  b   l   a  n

  o  j  o   g  s   a  i   g  m   T   A   T  y  p  r   a  b  o  r  n  b   a   t  n   f   f  o   g  s   a  i   g  m   T   T

   (   l  m  j  n  j  z  n  s  n  i  r   â  c  m   g  n  s ,  p  r  m  c  o  s  m  s   f  o   a  j   f  u  s   t  r   a  n  -

   g   a  z  n  c   a   ó  j ,  u  r   l  n  j   a  z  n  c   a   ó  j . . .   ) .

   A   f  o  j   t   a   e   a  c  m  o   g  p  m  -

   t  o  j  c   a  n   g   f  o   f   a  v  o  r  s  m  s

   g  o  i  n   f  m  s  s  m  c   a  n   g  o  s ,

  p  m   g   â   t   a  c  m  s ,  o  c  m  j   ó  -

  b   a  c  m  s  y  c  u   g   t  u  r  n   g  o  s

  c  m  b  m   e  u  o  j   t  o  s   f  o

   a   f  o  j   t   a   f  n   f ,  p  r  m  b  m  -

   t  m  r  o  s   f  o   g   f  o  s  n  r  r  m   g   g  m

  y   e  u  o  j   t  o  s   f  o  c  m  -

  m  p  o  r  n  c   a   ó  j  y  c  m  j  -

   e   g   a  c   t  m  o  j   C  m   g  m  b   l   a  n .

   \  o  c  m  j  m  z  c  m  y  n  j  n  -

   g   a  z  m   g  n   a  j   t  o  r  n  c  c   a   ó  j

  p  o  r  b  n  j  o  j   t  o  o  j   t  r  o

  o   g  o  s  p  n  c   a  m  i  o  m  i  r   î  -

   e   a  c  m  y  o   g  s  o  r   d  u  -

  b  n  j  m

  y  o  v  n   g   ð  m

  c  r   â   t   a  c  n  b  o  j   t  o   g  m  s

  n  v  n  j  c  o  s  y   g   a  b   a   t  n  -

  c   a  m  j  o  s   f  o  o  s   t  n  r  o  -

   g  n  c   a   ó  j .   ½

   N  q  u

   á

  q  u  o  r  o  b  m  s

   g   g  o  i  n  r   =

    ½   C   ó  b  m

   f  o  b  u  o  s

   t  r  m   g  m  n  p

  r  o  j

   f   a   f  m

   =

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 328/628

3<3 Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

>

  •

    A   f  o  j   t   a   e   a  c  m  y  o  x  p   g   a  c  m  n   g  i  u  j  m  s   f  o   g  m  s

  p  r   a  j  c   a  p  n   g  o  s  p  r  m

  c  o  s  m  s  p  m   g   â   t   a  c  m  s   f  o   g

  s   a  i   g  m   T   A   T  o  j   C  m   g  m  b   l   a  n   (   e  o   f  o  r  n   g   a  s  b  m ,

  c  o  j   t  r  n   g   a  s  b  m ,  r  n   f   a  c  n   g   a  s  b  m   g   a   l  o  r  n   g ,

   \  o  i  o  j  o  r  n  c   a   ó  j . . .   ) .

  •

    \  o   g  n  c   a  m  j  m  n   g  i  u  j

  m  s   f  o  o  s   t  m  s  p  r  m  c  o  s  m  s

  p  m   g   â   t   a  c  m  s   a  j   t  o  r  j  n

  c   a  m  j  n   g  o  s  c  m  j   g  m  s  p  r  m  -

  c  o  s  m  s  c  m   g  m  b   l   a  n  j  m  s  o  j  o   g  s   a  i   g  m   T   A   T  y

  p  r   a  b  o  r  n  b   a   t  n   f   f  o   g  s   a  i   g  m   T   T .

   O  s   t   î  j   f  n  r  o  s

   l   î  s   a  c  m  s   f  o  c  m  b  p  o   t  o  j  c   a  n  s  o  j   C   a  o  j  c   a  n  s

   S  m  c   a  n   g  o  s   (  c  m  j   t   a  j  u  n  c   a   ó  j   )

   C  m  b  p  o

   t  o  j  c

   a  n  s

   E  n  c

   t  m  r  o  s

   f  o  m  r  i  n  j

   a  z  n  c

   a   ó  j

   \  o

   g  n  c

   a  m  j  o  s  c  m  j

   g  n   d   a  s   t  m  r   a  n

  y   g  n  c  u

   g   t  u  r  n

   \  o

   g  n  c

   a  m  j  o  s  o  s  p  n  c

   a  n   g  o  s  y  n

  b   l   a  o  j

   t  n   g  o  s

   \  o

   g  n  c

   a  m  j  o  s

   á   t   a  c  m -

  p  m

   g   â   t   a  c  n  s

   N  j  n   g   a  z  m  c  r   â   t   a  c  n  b  o  j   t  o   g  m  s

  o   g  o  b  o  j   t  m  s  c  m  j  s   t   a   t  u  y  o  j  -

   t  o  s   f  o   g  n   f  o  b  m  c  r  n  c   a  n ,

   g  m  s   f  o  r  o  c   d  m  s   f  o   g  n  s  p  o  r  -

  s  m  j  n  s  y   g  n   a   f  o  j   t   a   f  n   f  o  j

   C  m   g  m  b   l   a  n .

  •

    E  m  r  b  u   g  m  p  r  o  i  u  j   t  n  s  n  c  o  r  c  n   f  o

   d  o  c   d  m  s  p  m   g   â   t   a  c  m  s ,  o  c  m  j   ó  b   a  c  m  s  s  m  c   a  n   g  o  s  y  c  u   g   t  u  r  n   g  o  s .

  •

    X   g  n  j   t  o  m   d   a  p   ó   t  o  s   a  s  q  u  o  r  o  s  p  m  j   f  n  j  p  r  m  v   a  s   a  m  j  n   g  b  o  j   t  o  o  s   t  n  s  p  r  o  i  u  j   t  n  s .

  •

    D  n  i  m  p   g  n  j  o  s   f  o   l   ð  s  q  u  o   f  n  q  u

  o   a  j  c   g  u  y  n  j  p  m  s   a   l   g  o  s   e  u  o  j   t  o  s  p  r   a  b  n  r   a  n

  s  y  s  o  c  u  j   f  n  r   a  n  s   (  m  r  n   g  o  s ,  o  s  c  r   a   t  n  s ,   a  c  m  j  m  i  r   î   e   a  c  n  s ,  v   a  r  -

   t  u  n   g  o  s …   )  y   f   a   e  o  r  o  j   t  o  s   t   á  r  b   a  j  m

  s  p  n  r  n  o  j  c  m  j   t  r  n  r   a  j   e  m  r  b  n  c   a   ó  j  q  u  o  c  m  j   t  o  s   t  o  b   a  s  p  r  o  i  u  j   t  n  s .

  •

    \  o  c  m   g  o  c   t  m  y  r  o  i   a  s   t  r  m   g  n   a  j   e  m  r  b

  n  c   a   ó  j  q  u  o  m   l   t  o  j  i  m   f  o   f   a   e  o  r  o  j   t  o  s   e  u  o  j   t  o  s .

  •

    C   g  n  s   a   e   a  c  m   g  n  s   e  u  o  j   t  o  s  q  u  o  u   t   a   g   a  z

  m   (  o  j  p  r   a  b  n  r   a  n  s  m  s  o  c  u  j   f  n  r   a  n  s ,  y  o  j

  m  r  n   g  o  s ,  o  s  c  r   a   t  n  s ,   a  c  m  j  m  i  r   î   e   a  c  n  s ,  o  s   t  n   f   â  s   t   a  c  n  s …   ) .

  •

    A   f  o  j   t   a   e   a  c  m   g  n  s  c  n  r  n  c   t  o  r   â  s   t   a  c  n  s   l   î  s   a  c  n  s   f  o   g  m  s   f  m  c  u  b  o  j   t  m  s  q  u  o  u   t   a   g   a  z  m   (  q  u   á   t   a  p  m   f  o   f  m  c  u  b  o  j   t  m  o  s ,  q  u   a   á  j

  o  s  o   g  n  u   t  m  r ,  n

  q  u   a   á  j  o  s   t   î   f   a  r   a  i   a   f  m ,   f  o  q  u   á   d  n   l   g  n ,  p  m  r  q  u   á  s  o  p  r  m   f  u   `   m . . .   ) .

  •

    N  j  n   g   a  z  m  c  r   â   t   a  c  n  b  o  j   t  o   g  m  s   f  m  c  u

  b  o  j   t  m  s  q  u  o  u   t   a   g   a  z  m  o   a   f  o  j   t   a   e   a  c  m  s  u  s   t  o  s   a  s .

  •

    V  m  b  m  j  m   t  n  s   f  o   g  n  s   e  u  o  j   t  o  s  o  s   t

  u   f   a  n   f  n  s  ;  c   g  n  s   a   e   a  c  m ,  m  r  i  n  j   a  z  m ,  c  m  b  p  n  r  m  y  n  r  c   d   a  v  m   g  n   a  j   e  m  r  b  n  c   a   ó  j  m   l   t  o  j   a   f  n

 .

  •

    _   t   a   g   a  z  m  b  n  p  n  s ,  c  u  n   f  r  m  s ,   t  n   l   g  n  s ,  i  r   î   e   a  c  n  s  y  c   î   g  c  u   g  m  s  o  s   t  n   f   â  s   t   a  c  m  s  p  n  r  n  n  j  n   g   a  z  n  r   a  j   e  m  r  b  n  c   a   ó  j .

  •

    \  o  c  m  j  m  z  c  m  o  j  o   g  p  n  i  m   f  o   g  m  s

   a  b  p  u  o  s   t  m  s  u  j  n   e  m  r  b  n   a  b  p  m  r   t  n  j   t  o   f  o

  s  m   g   a   f  n  r   a   f  n   f  c   a  u   f  n   f  n  j  n .

  •

    _   t   a   g   a  z  m  b  o  c  n  j   a  s  b  m  s   f  o  p  n  r   t   a  c   a  p  n  c   a   ó  j  o  s   t  n   l   g  o  c   a   f  m  s  o  j   g  n   C  m  j  s   t   a   t  u  c

   a   ó  j  y  o  j  m  r  i  n  j   a  z  n  c   a  m  j  o  s  n   g  n  s  q  u  o  p  o  r   t  o  j  o  z  c  m .

  •

    V  m  b  m   f  o  c   a  s   a  m  j  o  s  r  o  s  p  m  j  s  n   l   g  o  s   e  r  o  j   t  o  n   g  c  u   a   f  n   f  m   f  o  b   a  c  u  o  r  p  m  y  b

   a  s  r  o   g  n  c   a  m  j  o  s  c  m  j   g  m  s   f  o  b   î  s .

  •

    N  p  m  y  m  n  b   a  s  n  b   a  i  m  s  y  n  b   a  i  n  s

  o  j   g  n   t  m  b  n  r  o  s  p  m  j  s  n   l   g  o   f  o   f  o  c   a  s   a  m  j

  o  s  s  m   l  r  o  o   g  c  u   a   f  n   f  m   f  o  s  u  c  u  o  r  p  m .

  •

    N  s  u  b  m  u  j  n  p  m  s   a  c   a   ó  j  c  r   â   t   a  c  n   e  r  o  j   t  o  n   g   f  o   t  o  r   a  m  r  m   f  o   g  b  o   f   a  m  n  b   l   a  o  j   t  o  y  p  n  r   t   a  c   a  p  m  o  j  s  u  c  m  j  s  o  r  v  n  c   a   ó  j .

   F  o  s  n  r  r  m   g   g  m  c  m  b  p  r  m  b   a  s  m  s

  p  o  r  s  m  j  n   g  o  s  y  s  m  c   a  n   g  o  s

   ½   N  q  u

   á

  q  u  o  r  o  b  m  s

   g   g  o  i  n  r   =

   B  o  n  p  r  m  x   a  b  m  n   g

  c  m  j  m  c   a  b   a  o  j   t  m  c  m  b  m

  c   a  o  j   t   â   e   a  c  m   (  n   )  s  m  c   a  n   g

    ½   C   ó  b  m

   f  o  b  u  o  s

   t  r  m   g  m  n  p  r  o  j

   f   a   f  m

   =

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 329/628

3<6Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

 j f a c o

_jafnf >. Xrmcosms dastóracms fog saigm TAT 3<?

Sosaój >.  Njtocofojtos fo gn Ofnf Bmforjn 3<?Sosaój <. _jn ápmcn quo trnjsemrbó n gn smcaofnf bofaovng 335Sosaój 3. Ajfopojfojcan fo Ostnfms _jafms 36<

  Sosaój 6. Gn \ovmgucaój Ernjcosn 365  sosaój ?. Jnpmgoój Lmjnpnrto 3?1  Sosaój 5. Gn \ovmgucaój Ajfustrang 353

Sosaój 9.  Og Abporangasbm 398Sosaój 4.  Bnjms n gn mlrn 34?

_jafnf <.  Nbáracn y Cmgmblan oj og saigm TAT 344

  Sosaój 1.  Satuncaój fo gns cmgmjans y og prmcosm foajfopojfojcan 344

Sosaój >8.  Cmjsmgafncaój fo gns Jncamjos Nboracnjns(saigm TAT) 31?

  Sosaój >>.  Cmgmblan oj luscn fo su afojtafnf pmgâtacn(saigm TAT) 683

_jafnf 3. Ocmjmbân cmgmblanjn 684

  Sosaój ><.  Iojorngafnfos fo gn dastmran ocmjóbacnfo Cmgmblan 684

Sosaój >3.  Soctmros ocmjóbacms oj Cmgmblan 6>9  Sosaój >6.  Jncamjos fosnrrmggnfns y sulfosnrrmggnfns 638  Sosaój >?.  Bnjms n gn mlrn 635

_jafnf 6.  Gafornzim smcang 634

Sosaój >5.  Og gafornzim oj gn vafn cmbujatnran 634  Sosaój >9.  Bnjms n gn mlrn 664

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 330/628

3<? Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Sosaój >

Njtocofojtos fog Saigm TAT

Ofnf Bmforjn>6?3->941

 Os uj porâmfm focnsa 3?8 nþms

Ofnf Bofan Njtos

Ofnf CmjtobpmrîjonFospuás

Ofnf BmforjnSaigms TU, TUA, TUAA y TUAAA

>6?3 >941

• Oj >6?3, cno og Abporam \mbnjm fo Mraoj-

to cmj gn tmbn fo Cmjstnjtajmpgn pmr pnrtofo gms Mtmbnjms.• Ápmcn fo Gomjnrfm fn Uajca, pajtmr, nrqua-

toctm o ajvojtmr.• Oj >66?, Iutojlori ajvojtn gn abprojtn.• Gms Ajcns so oxtaojfoj dncan og Sur.• Gms \oyos Cntógacms oxpugsnj n gms busug-

bnjos.• Oj >61<, Crastólng Cmgój fosculro n Nbá-

racn.

• Gn Agustrncaój, og Dubnjasbm.•

Gn Ajfopojfojcan fo Ostnfms _jafms(>995).• Gn \ovmgucaój Ernjcosn (>941).• Gn Focgnrncaój fo gms Forocdms fog Dmb-

lro y fog Caufnfnjm.• Abporam fo Jnpmgoój Lmjnpnrto.• Gn \ovmgucaój Ajfustrang.• Gn rovmgucaój caojtâeacn saojtn gns lnsos fo

gn caojcan bmforjn y cmjtobpmrîjon.

_jafnf > Xrmcosms dastóracms fog Saigm TAT

>. Njtocofojtos fo gn Ofnf Bmforjn

Os abpmrtnjto cmjmcor gms prajcapngos nspoctms fo gn Ofnf Bmforjn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 331/628

3<5Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

 Ngiujms fo gms docdms bîs fostncnfms euormj0

Gn Ofnf Bmforjn os og torcor porâmfm oj quo so favafo juostrn dastmran. \ocmrfo-bms quo praborm euo gn Ofnf Njtaiun, guoim gn Ofnf Bofan y fospuás fo gn OfnfBmforjn, so ojcuojtrn juostrm nctung porâmfm dastóracm0 Gn Ofnf Cmjtobpmrîjon.

Ojtro gn Ofnf Bofan y gn Ofnf Bmforjn dny ujn otnpn fo trnjsacaój quo mcurro

furnjto gms saigms TU y TUA.

n.  Gn cnâfn fo Cmjstnjtajmpgn oj pmfor fo gms turcms y cmj oggm og eaj fogAbporam Laznjtajm.

l. Gms irnjfos fosculrabaojtms iomirîeacms irncans n ngiujms nfognjtms

tocjmgóiacms cmbm og nstrmgnlam, og usm fo gn lrð`ugn, gn pógvmrn, gncnrtmirneân otc., quo poreoccamjnrmj gn jnvoincaój.

c. Og fosculrabaojtm fo Nbáracn y og suriabaojtm fog cmgmjangasbm mfmbajncaój fo gms pnâsos bîs nvnjznfms smlro gms bîs go`njms y cmjmtrms javogos fo cavagazncaój.

f. Og suriabaojtm fog rojncabaojtm, cmbm uj bmvabaojtm fo rojmvncaójfo gns afons, gns nrtos y gns gotrns (saigms TU y TUA).

o. Og suriabaojtm fog cnpatngasbm cmborcang.e. Gn \oemrbn y gn Cmjtrnrroemrbn cntógacn cmbm prmcosms fog saigm TUA.

<. Gn rovmgucaój y gn eo

Gn ujafnf rogaiamsn, cmj og profmbajm fo gn aigosan cntógacn quo dnlân nubojtnfmsu pmfor y sus raquozns, iojoró uj ojerojtnbaojtm cmj favorsns bmjnrquâns roajnj-tos y ngiujms sncorfmtos quo soþngnlnj ujn fasbajucaój fog sojtafm osparatung y gnfovmcaój fo gms `ornrcns fo gn Aigosan oj \mbn, gm cung iojoró og irnj bmvabaojtmfo gn \oemrbn. Cmbm su jmblro gm ajfacn, protojfaó roemrbnr gn aigosan cntógacn,rmbpaojfm gn ujafnf afomgóiacn fo Ourmpn mccafojtng. Fam mraioj n aigosans prm-tostnjtos cmbm0 og Gutornjasbm, og Cngvajasbm y og Njigacnjasbm.

Gn ujafnf rogaiamsn, cmj og profmbajm fo gn aigosan cntógacn quo dnlân nubojtnfmsu pmfor y sus raquozns, iojoró uj ojerojtnbaojtm cmj favorsns bmjnrquâns roajnj-tos y ngiujms sncorfmtos quo soþngnlnj ujn fasbajucaój fog sojtafm osparatung y gnfovmcaój fo gms `ornrcns fo gn Aigosan oj \mbn, gm cung iojoró og irnj bmvabaojtmfo gn \oemrbn. Cmbm su jmblro gm ajfacn, protojfaó roemrbnr gn aigosan cntógacn,rmbpaojfm gn ujafnf afomgóiacn fo Ourmpn mccafojtng. Fam mraioj n aigosans prm-tostnjtos cmbm0 og Gutornjasbm, og Cngvajasbm y og Njigacnjasbm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 332/628

3<9 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

* Vmbnfm fo wwww.wakapofan.cmb

Gms prajcapngos gâforos fo gn \oemrbn euormj*0

n. Bnrtâj Gutorm

 Jncabaojtm0 >8 fo jmvaoblro fo >643

Oasgoloj

Enggocabaojtm0  >4 fo eolrorm fo >?65Oasgoloj

Mcupncaój0 Voógmim

Cójyuio0 Cntngajn Lmrn

Og Soggm fo Gutorm

Bnrtâj Gutorm, jncafm cmbm Bnrtaj Gufor, fospuás cnblanfm n Bnrtaj Gutdor, cmbmos cmjmcafm oj ngobîj (Oasgoloj, >8 fo jmvaoblro fo >643 - alâfob, >4 fo eolrormfo >?65), euo uj toógmim, ernago cntógacm niustajm y roemrbnfmr rogaiamsm ngobîj, ojcuyns ojsoþnjzns so ajsparó gn \oemrbn Xrmtostnjto. Ajnuiuró gn fmctrajn tomgóiacny cugturng fojmbajnfn gutornjasbm o ajeguyó oj gns fobîs trnfacamjos prmtostnjtos.Su oxdmrtncaój pnrn quo gn Aigosan roirosnrn n gns ojsoþnjzns fo gn Lalgan abpugsó gntrnjsemrbncaój fog crastanjasbm y prmvmcó gn Cmjtrnrroemrbn, cmbm so cmjmco n gn

ronccaój fo gn Aigosan Cntógacn \mbnjn erojto n gn \oemrbn prmtostnjto. Sus cmjtra-lucamjos n gn cavagazncaój mccafojtng euormj bîs nggî fog îblatm rogaiamsm, yn quo sustrnfuccamjos fo gn Lalgan nyufnrmj n fosnrrmggnr ujn vorsaój ostîjfnr fo gn gojiunngobnjn y so cmjvartaormj oj uj bmfogm oj og nrto fo gn trnfuccaój. Su bntrabmjamcmj Cntngajn Lmrn og >3 fo `ujam fo >?<? ajacaó uj bmvabaojtm fo npmym ng bntra-bmjam sncorfmtng fojtrm fo bucdns cmrraojtos crastanjns.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 333/628

3<4Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

l. @unj Cngvajm

 @unj Cngvajm (>8 fo ugam fo >?81-<9

fo bnym fo >?56), lnutaznfm ln`m ogjmblro fo @onj Cnuvaj, gntajaznfmcmbm Cngvajus, euo uj toógmim prm-tostnjto ernjcás furnjto gn \oemrbnXrmtostnjto, prajcapng prmpugsmr fogcngvajasbm.

Su cmjvorsaój

Cmj pmcm bîs fo <8 nþms, nfmptó gms pujtms fo vastn fo Gutorm0 joincaój fo gnnutmrafnf fo gn aigosan fo \mbn pmr forocdm favajm; joincaój fo gn sucosaój npms-tógacn fosfo og npóstmg Xofrm, y fam prabmrfang abpmrtnjcan n gn Lalgan cmbm ðjacnroign fo eo y fo cmjfuctn, fostncnjfm gn fmctrajn fo gn ustaeacncaój fog dmblro pmrbofam fo gn irncan, pmr gn eo, y jm pmr gns mlrns.

Og fostaorrm y gn Ajstatutam rogaiamjas Cdrastanjno

Gn crocaojto abpmrtnjcan fo gn \oemrbn oj Ernjcan ggovó n gn dmiuorn n uj luojjðborm fo bîrtaros roemrbnfms njto ujn bnymrân cntógacn, cronjfm uj nblaojtofo porsocucaój. Xmr ostn rnzój, Cngvajm cmbm mtrms ernjcosos gutornjms, nlnjfmjón Xnrâs. Oj >?36 so roeuian oj Lnsagon, uj guinr iomirîeacnbojto pravagoianfm pnrn

cmbprojfor gms prmlgobns fog prmtostnjtasbm, puos nquâ basbm so ojerojtnj oj-

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 334/628

3<1 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

tro sâ gms roemrbnfms, y gns fmctrajns ovnjiágacns smj docdns nstaggns pmr tosas cnfnvoz bîs rnfacngos oj uj nblaojto fo galortnf, porm saj uj o`o fmibîtacm procasm.Ostm dnco quo og prmtostnjtasbm son foscrastanjaznfm y ugtrncrastanjaznfm oj ujcmjtajum folnto oj og cung ostîj gms gutornjms, gms pnjtoâstns, gms vasamjnrams y gmsntoms. Xmr osm Cngvajm n sus <6 nþms, cmbprojfaó quo og prmtostnjtasbm so faraiân

n ujn bugtatuf fo aigosans jncamjngos, cmsn quo ág jm quorân. Ág fosonln cronr ujnjuovn aigosan, cmj pmfor ujavorsng, cnpnz fo ravngaznr cmj gn Aigosan cntógacn, pmrgm cung so cmjcojtrn oj oscralar og quo sorî ujm fo gms >6 ó >? galrms bîs abpmr-tnjtos fo Ourmpn.

Oj >?35, pulgacn og galrm oj og cung sastobntazó gn fmctrajn prmtostnjto0 Gn Ajstatu-caój fo gn \ogaiaój Crastanjn, fofacnfm n Ernjcascm A, roy fo Ernjcan –n quaoj smgacatngalortnf fo mpajaój oj bntoran fo rogaiaój–. Ostn mlrn ngcnjzó ujn irnj faeusaój y

euo fotorbajnjto, puos, sa laoj Gutorm ajsparó y pusm oj bnrcdn gn \oemrbn, euoCngvajm quaoj gn smstuvm irncans n gns afons oxpuostns oj ostn mlrn cgnvo pnrn ogeuturm fo Ourmpn.

\oajnfm << fo nlrag fo >?81-<4 fo ojormfo >?69

Xrofocosmr  Ojraquo UAASucosmr Ofunrfm UAOspmsns Cntngajn fo Nrniój (>?81->?33)

Njn Lmgojn (>?33->?35)@njo Soybmur (>?35->?39)Njn fo Cgovos (>?68->?68)

Cntngajn Dmwnrf (>?68->?6<)Cntngajn Xnrr (>?63->?69)Foscojfaojtos Bnrân A, Asnlog A, Ofunrfm UA

Cnsn \ong  VufmrXnfro  Ojraquo UAABnfro Asnlog fo QmrkJnco  <4 fo `ujam fo >61>Buoro <4 fo ojorm fo >?69

c. Ojraquo UAAA fo Ajigntorrn

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 335/628

338Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

Ojraquo UAAA (<4 fo `ujam fo >61> - <4 fo ojorm fo >?69), euo \oy fo Ajigntorrny Soþmr fo Argnjfn fosfo og << fo nlrag fo >?81 dnstn su buorto. Euo og soiujfmbmjnrcn fo gn fajnstân Vufmr, y sucofaó n su pnfro, Ojraquo UAA. Enbmsm pmr dnlorsocnsnfm soas vocos y o`orcor og pmfor bîs nlsmgutm fo tmfms gms bmjnrcns ajigosos.Ojtro gms docdms bîs jmtnlgos fo su roajnfm, so cuojtn gn rupturn cmj gn Aigosan Cn-

tógacn \mbnjn, su rocmjmcabaojtm cmbm cnlozn fo gn Aigosan fo Ajigntorrn (Aigosan Njigacnjn), gn fasmgucaój fo gms bmjnstorams y gn ujaój fo Ajigntorrn cmj Ingos.

Xrmbugió tnblaáj, goiasgncamjos abpmrtnjtos cmbm gns nctns fo sopnrncaój cmj gnAigosan fo \mbn, su fosaijncaój cmbm cnlozn suprobn fo gn Aigosan fo Ajigntorrn,gns _jamj Ncts fo >?3? y >?6<, quo ujaeacnrmj n Ajigntorrn y Ingos cmbm ujn smgnjncaój, gn Luiiory Nct fo >?33, praborn goiasgncaój cmjtrn gn smfmbân oj Ajigntorrn,y gn Yatcdcrnet Nct fo >?6<, quo cnstainln cmj gn buorto n gn lru`orân.

Gn sopnrncaój fo gn Aigosan Cntógacn

Gn cmrmjncaój fo Ojraquo UAAA euo gn praborn cmrmjncaój pncâeacn quo tuvm Ajigntorrnoj bucdms nþms; saj oblnrim, gn goiatabafnf fo gn fajnstân Vufmr tmfnvân tojân quosor puostn n pruoln. Og puolgm ajigás pnrocân ajcmjemrbo cmj gns roigns fo sucosaójeobojajn, y Ojraquo sajtaó quo sógm uj doroform vnrój pmfrân nsoiurnr og trmjm.

 Nujquo gn roajn Cntngajn quofó oblnrnznfn pmr gm bojms saoto vocos (gn ðgtabnvoz oj >?>4), sógm ujm fo sus vîstnims, gn prajcosn Bnry, smlrovavaó n gn ajenjcan.Ojraquo dnlân erocuojtnfm cmjculajns cmbm Bnrân Lmgojn o Asnlog Lgmujt cmj quaojdnlân tojafm uj da`m agoiâtabm, Dojry Eatzrmy, prabor fuquo fo \acdbmjf y Smbor-sot. Oj >?<5, cunjfm ostuvm cgnrm quo gn roajn Cntngajn jm pmfrân tojor bîs da`ms,Ojraquo cmbojzó n porsoiuar n gn dorbnjn fo Bnrân Lmgojn, Njn. Nujquo jm cnlofufn fo gn bmtavncaój prajcapng fo Ojraquo pnrn favmrcanrso fo Cntngajn, su fosomfo tojor uj doroform vnrój, so ojcnpracdó cmj Njn, n posnr fo su ajoxporaojcany pmcm ntrnctavm. Og gnrim ajtojtm fog \oy pnrn torbajnr su bntrabmjam cmj gn roajnCntngajn, euo npmfnfm ‗Gn cuostaój rong‒.

Ojraquo UAAA focafaó ojtmjcos, foscmjmcor gn nutmrafnf fog Xnpn y focgnrnr jugmsu bntrabmjam pnrn pmfor cnsnrso cmj Njn Lmgojn. Ng basbm taobpm, emrbngazó gnggnbnfn Aigosan fo Ajigntorrn m Njigacnjn cuyn cnlozn suprobn n pnrtar fo ojtmjcosos og \oy. Vaobpm fospuás, Ojraquo UAAA cmjfojó n gn buorto pmr focnpatncaój n

 Njn Lmgojn pnrn cmjtrnor juovns jupcans.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 336/628

33> Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

  Ajfox Galrmrub Xrmdalatmrub

Og Njigacnjasbm

 Nujquo gms njigacnjms rocmjmcoj quo og ropufam n gn nutmrafnf fog Xnpn quo ajacaóOjraquo UAAA fo Ajigntorrn cmjfu`m n gn aigosan fo Ajigntorrn n oxastar oeoctavnbojto cmbmojtafnf sopnrnfn fo \mbn, tnblaáj rocmjmcoj su cmjtajuafnf cmj rospoctm fo gn

aigosan bofaovng Xro \oemrbn. Cmbpgotnbojto npnrto fo sus fastajtavns cmstublros ygaturian (pmr o`obpgm og \atm fo Snrub), og ojtrnbnfm mrinjazncamjng fo gn Aigosan foAjigntorrn ostnln yn ostnlgocafm oj og bmbojtm fo oeoctunrso og Sâjmfm fo Dortemrf(59< y 593), cunjfm tmfms gms mlaspms ajigosos euormj cnpncos pmr praborn voz, fonctunr cmbm uj cuorpm ln`m gn faroccaój fog Nrzmlaspm fo Cnjtorlury. Og oeoctm fogOstntutm \ostractavm fo Npogncamjos (Nct aj \ostrnajt me Nppongs), fo >?33 y fog Os-tntutm fo Suprobncân (Ncts me Suprobncy), fo >?36, prmbuginfms pmr Ojraquo UAAA,euo sabpgobojto, focgnrnr quo gn Cmrmjn fo Ajigntorrn orn ‗gn ðjacn cnlozn suprobn

oj gn taorrn fo gn Aigosan fo Ajigntorrn, ggnbnfn Occgosan Njigacnjn‒, y quo og Mlaspmfo \mbn jm tojân ngiujn ‗bnymr urasfaccaój oj Ajigntorrn quo cungquaor mtrm mlaspmoxtrnj`orm‒. Og fosnrrmggm pmstoramr fo gms Vroajtn y juovo nrtâcugms fo rogaiaój y gnprmbugincaój fo gms Ostntutms fo _jaemrbafnf (Ncts me _jaemrbaty), cugbajnrmj ojog Ncuorfm \ogaiamsm Asnlogajm quo fam guinr n ujn Aigosan quo orn n gn voz Cntógacn y\oemrbnfn cmj og bmjnrcn ajigás (guoim Lratîjacm), cmbm su Imlorjnfmr Suprobm.

Gn Cmjtrnrroemrbn

Gn Cmjtrnrroemrbn pnrn ngiujms, jm faeorân oj emrbnsustnjcang fo nquoggm quo luscnln gn roemrbn prmtos-tnjto n gn dmrn fo rojmvnr gn Aigosan. Saj oblnrim, ojcuostamjos tomgóiacns orn cmbpgotnbojto mpuostn.Gms oseuorzms roemrbastns fo Xnlgm AU so lnsnrmj oj ognutmratnrasbm, npmynfm oj og Forocdm Cnjójacm y gnsojcâcgacns pnpngos. Fms fo sus dorrnbaojtns euormj gnAjquasacaój, ajstatucaój cronfn pmr og pnpn Iroimram AToj og saigm TAAA pnrn ajvostainr y `uzinr n gms ncusnfmsfo doro`ân m lru`orân, y gn cojsurn, cmj gn croncaój fog

Âjfaco fo galrms prmdalafms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 337/628

33<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

 Nrquatocturn Lnrrmcn, Ngobnjan.

Ojtro mtrns bofafns oeoctavns smlro gaturian, nfbajastrncaój y ojsoþnjzn rogaiamsn,so tmbnrmj gns saiuaojtos0

>. Jmblrnr cnrfojngos y mlaspms fo irnj ajtoirafnf bmrng, cmbm Snj CnrgmsLmrrmbom, nrzmlaspm fo Bagîj.

<. Cronr sobajnrams oj bucdns fo gns faócosas, gm cung inrnjtazó gn ujaemrbafnftomgóiacn.

3. Croncaój fo roujamjos rogaiamsns ajemrbngos quo so cmjvartaormj pmstoramr-bojto oj gms mrntmrams.

6. \ofnccaój fo uj juovm cntocasbm.

Og Cmjcagam fo Vrojtm jm nprmló ngiujn fo gns roemrbns fo Gutorm y mtrms prmtostnj-

tos, smlro tmfm gn `ustaeacncaój pmr gn eo, gm cung ncojtuó gn favasaój fog crastanjasbm,cmj faeorojtos roemrbastns quo cmajcafânj oj quo og pnpnfm orn por`ufacang. Ostnnctuncaój fog Xnpn roego`ó og pnsm dncan og nlsmgutasbm, cnrnctorâstacn fog saigm TUA.Xmr mtrn pnrto, og fosculrabaojtm y cmgmjazncaój fo Nbáracn cmjvartaó n bucdmscgáraims oj basamjorms quo so obpoþnrmj oj cmjvortar n gms juovms puolgms cmjm-cafms y ostnlgocor oscuogns cmjeosamjngos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 338/628

333 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Órfojos rogaiamsns

Cmjsocuojcans 

 Ng basbm taobpm quo gn nirosavafnf y bagatnjcan fog cntmgacasbm orn pngpnlgo, sur-iaó ujn mgn fo bastacasbm quo prmpmjân gn bofatncaój y og rozm porsmjng, cmbm ogrmsnram. Gn eo cntógacn trns gn Cmjtrnrroemrbn, tuvm fms vortaojtos0

>. Gn afon fo uj Fams tobalgo quo utagaznln og cnstaim, abpugsnfn pmr Xnlgm AU.<. Gn paofnf pmpugnr y gn oxporaojcan rogaiamsn ajfavafung faormj eaiurns cmbm Snj

 @unj fo gn Cruz y Vorosn fo Îvagn.

Xâm U roprosojtó og oseuorzm fo uj soctmr ocgosaîstacm pnrn cmblntar og prmtostnj-tasbm, abpugsnjfm gn fovmcaój pmpugnr y cnstainjfm n gn doro`ân. Orn uj fmbajacmfo eo sógafn y pmcn cugturn, quo prmtoiaó n gms pmlros, croó dmspatngos y oscuogns,

y npmyó gns basamjos oj og Juovm Bujfm, porm focafaó npgacnr gn Ajquasacaój pnrnprovojar og nubojtm fo doro`os.

Saxtm U roprosojtó gn otnpn eajng fo gn \oemrbn cntógacn, y cmjvartaó n \mbn y nglnrrmcm oj gn roprosojtncaój vasung fog cntmgacasbm.

Gns juovns órfojos rogaiamsns cmjstatuyormj ujn pnrto eujfnbojtng fo gn \oemrbn;cnpucdajms, ursugajns, tontajms, pnugastns y `osuatns, cmjsmgafnrmj gns pnrrmquans ru-rngos, nyufnrmj n emrtngocor gn paofnf pmpugnr pmr bofam fog o`obpgm y og cuafnfmfo pmlros y ojeorbms, y sarvaormj pnrn cmjtojor gn cmrrupcaój fojtrm fo gn Aigosan.Su fofacncaój n gns mlrns fo basoracmrfan o`obpgaeacn gn ronearbncaój cntógacn fo gnsngvncaój bofanjto gn eo y gns mlrns, joinjfm gn afon gutornjn fo gn sngvncaój pmr

gn eo. Ng dncor n gn aigosan bîs oeacnz, ronearbnrmj gns probasns eujfnbojtngos fo gnaigosan bofaovng.

•  Cnpucdajms0 emrbnfms n pnrtar fo gms ernjcascnjms, ngcnjznrmj rojmblro pmrgn prmtoccaój quo faspojsnlnj n gms pmlros; focafaormj prnctacnr gn cnrafnfcrastanjn y vavar nustornbojto.

•  _rsugajns0 so cojtrnrmj oj gn ofucncaój fo jaþns y `óvojos.•  Vontajms0 focafaormj ncnlnr cmj gn doro`ân, bofanjto gn roiojorncaój fog

cgorm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 339/628

336Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

Fo ncuorfm cmj gn Cmjs-tatucaój fo >11>, oj Cm-gmblan dny galortnf focugtms y pmr gm tnjtm,folobms rospotnr n quao-jos prmeosnj ujn rogaiaójfaeorojto fo gn juostrn.

>

>

•  Xnugastns0 sus nctavafnfos ostnlnj faraiafns ngn ofucncaój fo gms óvojos oj gns cntoquo-sas, y o`orcânj npmstmgnfm oj gns prasamjos ydmspatngos.

•   @osuatns0 nfobîs fo dncor uj vmtm fo

mlofaojcan porsmjng ng Xnpn, so cojtrnlnjoj gn ofucncaój, gn roegoxaój tomgóiacn y gnsbasamjos. Su irnj propnrncaój cugturng gmscmjvartaó oj faroctmros osparatungos fo bm-jnrcns y oj ofucnfmros fo gn ngtn smcaofnf.

Mtrms bmvabaojtms rogaiamsms cmbm gms ospa-ratungastns atnganjms m gms bâstacms ospnþmgos, ajtoj-

tnrmj roemrbnr gn aigosan pmr bofam fog ajfavafum._j o`obpgm euormj gms mrntmrams.

>. Xroiujtobms oj og cursm, quá rogaiaój prmeosn cnfn ujm fo gmsostufanjtos, y sa dny rogaiamjos faeorojtos n gn cntógacn, pafnbms ngcmbpnþorm/n quo jms cuojto gns prajcapngos cnrnctorâstacns fo surogaiaój.

<. Fospuás fo gns cdnrgns, dninbms ujns cnrtogorns cmj gns sobo`njznsojtro gns faeorojtos rogaiamjos.

3. Xmr irupms, njngacobms gns rnzmjos fo Ojraquo UAAA pnrn sopnrnrsofo gn Aigosan Cntógacn y oxpmjiîbmsgns ng cursm.

6.  Nvorai÷obms quá cmbujafnfos cntógacns oxastoj oj juostrn roiaójy dnlgobms cmj gms sncorfmtos pnrn quo jms cuojtoj cuîg os su das-tmran, cóbm so cronrmj, cuîjfm ggoinrmj, n quá guinr fo Cmgmblan ycuîgos smj sus prajcapngos mlrns.Ostn ajemrbncaój pmfobms ajcguargn

oj og poraófacm burng m dncor cmj oggn ujn cnrtogorn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 340/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 341/628

335Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

Sosaój <_jn ápmcn quo trnjsemrbó

n gn smcaofnf bofaovng

Gn Ofnf Bmforjn so cnrnctorazn pmr gn trnjsemrbncaójfoeajatavn fo gns prîctacns fo vafn quo so ostnlnjcnblanjfm fosfo gn Ofnf Bofan; tmfm cnblaó, gntocjmgmiân y gn caojcan, og pojsnbaojtm, og nrto y gnpmgâtacn.

>. Xrajcapngos cnblams fo gn ofnf bmforjn

Ocmjmbân0 fosnrrmggm fog cnpatngasbm.

Xmgâtacn0 surioj ostnfms jncamjngos o abporams cmgmjangos cmbm Ospnþn, Xmrtuing,

Dmgnjfn, y pmstoramrbojto Ajigntorrn y Ernjcan, quo ntrnvosnrmj gms bnros pnrno`orcor su fmbajam.

\ovmgucamjos smcangos0 \ovmgucaój Ajigosn, \ovmgucaój Ernjcosn, \ovmgucaój aj-fustrang, Ajfopojfojcan fo gms Ostnfms _jafms.

 Nrto0 rojncabaojtm.

\ogaiaój0 gn \oemrbn Xrmtostnjto y gn Cmjtrnrroemrbn fo gn Aigosan Cntógacn.

Eagmsmeân0 og Dubnjasbm (eagmsmeân socugnr jm cntógacn), roobpgnzó gn oscmgîstacn bo-faovng, cmj ujn cmjcopcaój dubnjn quo so ajtorosnln pmr gms nsujtms fog dmblroy fo gn smcaofnf.

Caojcan0 gn ajvostaincaój obpâracn fo gn caojcan bmforjn.

Juovms nctmros smcangos cmjsmgafnfms0 og ostnfm bmforjm y gn luriuosân (njtos

ornj og cgorm y gn jmlgozn).

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 342/628

339 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Oj Nbáracn, furnjto gn Ofnf Bmforjn vavabms gn cmjquastn, cmgmjan o aj-fopojfojcan, y so sojtnrmj gns lnsos pnrn cmjsmgafnr gms Ostnfms quo dmy

oxastoj.

Oj gn Ofnf Bmforjn, so vavaormj irnjfos rovmgucamjos.

Cmjmzcnbms ngiujns.

Gn \ovmgucaój Ajigosn os uj porâmfm fo gn dastmran fog \oajm _jafm. Vrnjscurro fos-fo og eajng fog roajnfm fo Cnrgms A fo Ajigntorrn oj >56< o ajcguyo gn \opðlgacn y ogXrmtoctmrnfm fo Mgavor Crmbwogg, y eajngazn cmj gn fostatucaój fo @ncmlm AA, cmj gn\ovmgucaój Igmramsn.

Osto porâmfm dastóracm trnjscurro n bofanfms fog saigm TUAA, cmj ujns cnrnctorâstacnscgabîtacns fo Ajigntorrn quo porbataormj gn crân fo lmrroims fo gnjn eajn y og fosn-rrmggm fo gn ajfustran toxtag. Ostn cnrnctorâstacn ocmjóbacn emrtngocaó ng soctmr luriuás,ajfustrang y cmborcang fog pnâs.

Gn njtaiun jmlgozn eoufng ajigosn so ojcmjtrnln folagatnfn pmr gms oeoctms fo gnIuorrn fo gms Caoj Nþms (cmjtrn Ernjcan), y gn iuorrn fo gns fms \msns (oj og saigmTU). Xmr gm njtoramr, suriaó ujn juovn jmlgozn bîs gainfn n gm ajfustrang y cmborcang.

Gns taorrns quo Ojraquo UAAA quató n gn aigosan cntógacn, so cmjvartaormj oj irnjfosgntaeujfams fmjfo nubojtó gn crân fo lmrroims. Bucdms cnbposajms fospmsoâfmsfo sus taorrns folaormj ar n gn caufnf, oj fmjfo euormj cmjtrntnfms cmbm bnjm fomlrn lnrntn oj gns ajfustrans jncaojtos.

Gn rovmgucaój ajigosn so cnrnctorazó pmr gn gucdn fo pmfor ojtro gms imlorjnjtos yog Xnrgnbojtm.

<. Gn \ovmgucaój Ajigosn

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 343/628

334Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

Xuojto fo Yostbajstor.

334Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4Îron Caojcans Smcangos

Og Xnrgnbojtm fog \oajm _jafm fo Irnj Lrotnþn o Argnjfn fog Jmrto os gn ajsta-tucaój goiasgntavn suprobn fog \oajm _jafm (Og \oajm _jafm fo gn Irnj Lrotnþn oArgnjfn fog Jmrto, bîs cmjmcafm pmr \oajm _jafm o ajcmrroctnbojto fosaijnfmcmbm Irnj Lrotnþn m Ajigntorrn), pnâs ajsugnr fog Jmrto fo Ourmpn, baoblrm fo gn_jaój Ourmpon (_O), y quo ostî emrbnfm pmr Ajigntorrn, Oscmcan, Ingos (oj gn asgnfo Ajigntorrn), Argnjfn fog Jmrto (oj gn asgn fo Argnjfn), y gms Vorratmrams Lratîjacms fo_gtrnbnr (quo sógm taojoj smlornjân pnrgnbojtnran), n cuyn cnlozn ostî og smlornjm.Os lacnborng, ajtoirnfm pmr ujn Cîbnrn ngtn, ggnbnfn Cîbnrn fo gms Gmros, y ujnCîbnrn ln`n, ggnbnfn Cîbnrn fo gms Cmbujos fog \oajm _jafm.

Gn Cîbnrn fo gms Gmros ajcguyo fms tapms fo baoblrms0 gms Gmros Osparatungos (gmscgáraims sojamr fo gn Aigosan fo Ajigntorrn), y gms Gmros Vobpmrngos (baoblrms fo gnjmlgozn). Gms oscnþms fo ostn cîbnrn ornj dorofatnrams, porm dmy smj ogoiafms pmr

gn jmlgozn; saj oblnrim, tmfnvân quofnj fms puostms dorofatnrams. Gms baoblrms fogn Cîbnrn fo gms Cmbujos oj cnblam, smj ogoiafms fobmcrîtacnbojto. Gn Cîbnrnfo gms Gmros y gn Cîbnrn fo gms Cmbujos so roðjoj oj sngmjos sopnrnfms oj og Xn-gncam fo Yostbajstor (cmbðjbojto cmjmcafm cmbm gns Cîbnrns fog Xnrgnbojtm),oj Gmjfros gn cnpatng lratîjacn (oxnctnbojto, oj gn caufnf fo Yostbajstor). Xmrcmjvojcaój cmjstatucamjng, tmfms gms bajastrms fo imlaorjm, ajcguafm og Xrabor Ba-jastrm, smj ogoiafms fosfo gn Cîbnrn fo gms Cmbujos m fo gn Cîbnrn fo gms Gmros.

Vmbnfm fo Yakapofan

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 344/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 345/628

368Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

>

Og Xnrgnbojtm so favafo oj Cîbnrn Ngtn y Cîbnrn Ln`n

Cmbm cmjsocuojcan fo gm njtoramr, Ajigntorrn fo`ó fo sor uj pnâs eoufng yso cmjstatuyó oj og prabor Ostnfm cmj uj sastobn fo imlaorjm cmj profm-bajam fo gn luriuosân.

Cmj rospoctm fo gn \ovmgucaój Ajigosn, ognlmro og saiuaojto ostufam0

>. Gon fastajtms galrms smlro og tobn oj gn lalgamtocn bujacapng mfog cmgoiam.

<. Ojtrovasto n ngiðj cmjco`ng fo su bujacapam ncorcn fo gns euj-camjos fog Cmjco`m.

3. Ognlmro uj ojsnym m oscratm cmrtm ncorcn fo gn rovmgucaójAjiogsn.

Gn \ovmgucaój Ajigosn porbataó n gms ajigosos fo`nrog ráiaboj eoufng y nfmptnr uj sastobn fo imlaor-jm cmj profmbajam fo gn luriuosân.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 346/628

36> Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Cmbujn fo Xnrâs, >91<.

 Gms Sâjfacms fog Irobam fo gms Xnþorms, \oblrnjft.

Luriuosân0 tárbajm quo so utagazn prajcapngbojto oj gn ocmjmbânpmgâtacn y pmr oxtojsaój, oj smcamgmiân o dastmran. Gn pngnlrn fo mraiojernjcás, foscralaó ajacangbojto n gms dnlatnjtos urlnjms (borcnforosm nrtosnjms fo gn Ofnf Bofan tnrfân). Gn Ocmjmbân pmgâtacn cmjsaforn

n gn luriuosân cmbm ujn cgnso smcang, os focar, cmbm uj irupm smcangquo puofo afojtaeacnrso pmr su pnpog oj uj bmfm fo prmfuccaójquo so cnrnctorazn pmr ujn pmsacaój fo pmfor oj gns ostructurns foprmfuccaój y pmr ostnlgocor rogncamjos fo prmfuccaój ospocâeacnscmj mtrns cgnsos.

\ovmgucaój0 prmcosm smcang pmr bofam fog cung, gns cgnsos m irupmsquo jm ostîj oj og pmfor fosnrrmggnj ujn sorao fo nccamjos quo lus-

cnj cnblams rnfacngos oj og Ostnfm m gn smcaofnf. Gns rovmgucamjospuofoj sor pncâeacns cunjfm usnj gns jmrbns m goyos ostnlgocafnspmr gn smcaofnf m snjiraojtns, cunjfm usnj gn euorzn fo gns nrbns. Gndastmran jms ojsoþn quo gm afong os gucdnr pmr gms cnblams, usnjfmgn ajtogaiojcan y gns jmrbns, oj guinr fo gn euorzn. Jm taojo sojtafmggnbnrso rovmgucamjnram, quaoj nsosajn y bngtrntn ng puolgm quo facofoeojfor; og procam fo gns rovmgucamjos snjiraojtns os bucdm bîsngtm quo sus gmirms, pmrquo oxaioj og sncraeacam fo gn vafn dubnjn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 347/628

36<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

Sosaój 3

Emrbncaój fo Cmgmjansfo Ostnfms _jafms

JmrtoGns cmgmjans fo JuovnAjigntorrn oj Cmjjoctacut,

Bnssncdussots, \dmfoAsgnjf, Jow Dnbpsdaro yBnrajo quo prmfucânj smgmujms pmcms laojos quoajtorosnlnj n Ajigntorrn.Oj gns cmgmjans fo JuovnAjigntorrn gms pmlgnfmrosornj smgnbojto ourmpoms,yn quo gms oscgnvms ornjmlgainfms n vavar euorn fogms gâbatos fo gn caufnf.

CojtrmGns cmgmjans bofans ojBnrygnjf, Fognwnro, Juovn

 Qmrk, Xojsagvnjân, y Juovn @orsoy, quo ornj rogntavnboj-to prósporns y oxpgmtnlnjcugtavms trmpacngos cmbm ogtnlncm y usnlnj oscgnvmscmbm bnjm fo mlrn.

SurGns pgnjtncamjos fog surfo Uariajan, gns Cnrmgajns

y Iomrian, fmjfo oxastânjirnjfos pgnjtncamjos fotnlncm, utagaznjfm oscgnvmsneracnjms pnrn rongaznr gmstrnln`ms.

AjacamXraborms nþms fog Saigm TUAA

So emrbnj 3 irupms fo cmgmjanscmj pmlgncaój ajigosn

Ajfopojfojcan fo Ostnfms _jafms

Ostnfms _jafms ostnln cmjemrbnfmpmr >3 cmgmjans lratîjacns. Furnjto>99? y >943 so fosnrrmggó gn Iuorrnfo gn Ajfopojfojcan fo gms Ostn-fms _jafms, ojtro ostns >3 cmgmjansy og \oajm fo Irnj Lrotnþn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 348/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 349/628

366Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

>

<. Gn gucdn pmr gn Ajfopojfojcan

Cmj ostms njtocofojtos, gms cmgmjms tuvaormj gn afon iojorngaznfn fo mltojor gn aj-fopojfojcan fo Ajigntorrn. N pnrtar fo >993, so prmfu`ormj cdmquos cnfn voz bîs

vamgojtms, pnrn prosamjnr gn roujaój fog Xrabor Cmjirosm cmjtajojtng fo Eagnfogean, quonðj rocmjmco og pmfor fog roy, porm pofân rospotm pmr gms forocdms fo gns cmgmjans.Gms roprosojtnjtos fo gns cmgmjans ggovnrmj gms ajtorosos fo gms nrastócrntns fog Sur nfacdm Cmjirosm, baojtrns gms cmgmjms fog Jmrto gucdnlnj pmr gn ajfopojfojcan.

Xuostm quo jm euo pmsalgo ujn cmjcagancaój, so roujaó og Soiujfm Cmjirosm foEagnfogean y og 6 fo `ugam fo >995, prmcgnbó gn ajfopojfojcan fo gns cmgmjans. OgCmjirosm jmblró ojtmjcos, Cmbnjfnjto fo gms o`árcatms n Iomrio Ynsdajitmj,

dncojfnfm fo Uariajan. Oj nimstm fo >94>, Ynsdajitmj forrmtó foeajatavnbojto ngms ajigosos oj Qmrktmwj, y oj >943 so earbó gn pnz fo Uorsnggos (Vrntnfm fo Xnrâs),oj og cung Ajigntorrn rocmjmcaó gn ajfopojfojcan fo sus njtaiuns cmgmjans.

 Nctavafnf oj sulirupmsOg torcor Cmjirosm cmjtajojtng fo gn caufnf fo Eagnfogean os cmjsafornfm gncujn fo gn Ajfopojfojcan fo Gms Ostnfms _jafms. Og 6 fo `ugam fo >995 soprmcgnbó gn ajfopojfojcan fo gn juovn jncaój, bofanjto uj fmcubojtm quorofnctnrmj Loj`nbaj Ernjkgaj y Vdmbns @oeeorsmj. Osto fmcubojtm nfobîs

fo gn ajfopojfojcan, ostnlgocaó tros prajcapams0

>. \oiastro oj uj cunfrm sajóptacm (rosuboj), gms prajcapngos sucosms fo gnAjfopojfojcan fo gms Ostnfms _jafms fo Nbáracn.

<. Oscraln gns prajcapngos focasamjos quo so tmbnrmj oj gms cmjirosms foEagnfogean.

<

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 350/628

36? Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Gn Ajfopojfojcan fo gms Ostnfms _jafms euo uj prmcosm gnrim quocugbajó oj >949, cunjfm so rofnctó gn Cmjstatucaój quo mrinjazóng pnâs oj ujn \opðlgacn eoforng y fobmcrîtacn. Saj oblnrim,os jocosnram ncgnrnr quo ujn cmsn os focgnrnr gn ajfopojfojcan(>995), y mtrn cmjsoiuargn y cmjemrbnr ujn Jncaój, gm cung sogmiró sógm dnstn >949.

Ajfopojfojcan0 Galortnf, nutmjmbân fo uj Ostnfm quo jm fo-pojfo ja os tralutnram fo mtrm.

Botrópmga0 Cnpatng fo prmvajcan m Ostnfm.

Abpuostms0 Vralutm, cnrin.

 Nrastmcrncan0 Imlaorjm fo jmtnlgos. Cmj`ujtm fo gn cgnso jmlgo.

– Vmfms gms dmblros dnj rocalafm fo Fams caortms forocdms jnturngos cmbm gnvafn, gn galortnf y gn cmjquastn fo gn eogacafnf.

– Gms imlaorjms foravnj sus ustms pmforos fog cmjsojtabaojtm fo gms imlorjnfms.

– Cunjfm jm so rospotnj gms forocdms jnturngos, os goiâtabm forrmcnr n uj im-laorjm pmr gn euorzn fo gns nrbns y ostnlgocor mtrm oj su roobpgnzm.

Saiuaojfm gns ajstruccamjos fog/gn fmcojto-trnjsemrbnfmr/n y oj cmbpnþân fo suoquapm fo trnln`m, ognlmro uj oscratm lnsnfm oj gms tros pujtms njtoramros, pnrn

 `ustaeacnr gn Ajfopojfojcan fo gms Ostnfms _jafms. Xaojso sa ostms tros pujtms pmfrânj `ustaeacnr gn ajfopojfojcan fo gns cmgmjans fog Sur fo Nbáracn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 351/628

365Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

Sosaój 6

Gn \ovmgucaój Ernjcosn

Dnstn ndmrn dobms dnlgnfm fo ajfopojfojcan y góiacnbojto fo gns galortnfosfog ajfavafum. Cmjmzcnbms ndmrn, og sobaggorm fo gms Forocdms Dubnjmsoj og Bujfm.

 Nujquo gms ojcmjtrnbms tnblaáj oj juostrn Cmjstatucaój Xmgâtacn, npnrocaormjpmr praborn voz furnjto gn \ovmgucaój Ernjcosn.

Dastóracnbojto, og cmbaojzm fo gn \ovmgucaój Ernjcosn oj >941, so taojo cmbmpujtm fo roeorojcan pnrn og ajacam fo gn Ofnf Cmjtobpmrîjon, os focar, gn ápmcn ojgn cung ostnbms vavaojfm. Gn Ápmcn Cmjtobpmrîjon porbataó gn cmjsmgafncaój fogms Ostnfms jncamjngos, y bucdms pnâsos quo jm dnlânj gmirnfm su ujafnf pmgâtacn,pufaormj ngcnjznrgn.

>. Ajacam

<. Njtocofojtos fo gn \ovmgucaój Ernjcosn

Gn smcaofnf ernjcosn fo gms saigms TUAA y TUAAA prosojtó caortms njtocofojtos smcan-gos, ocmjóbacms, pmgâtacms y cugturngos quo so cmjvartaormj oj gms eujfnbojtms fogn rovmgucaój.

 N cmjtajuncaój, gms njtocofojtos fo gn rovmgucaój ernjcosn quo so cmjvartaormj oj

sus cnusns0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 352/628

369 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

>

SMCANGOS0 gn smcaofnf ernjcosn so ojcmjtrnln favafafn oj gms ggnbnfms tros Ostn-fms0 og jmlgo, og ocgosaîstacm y og torcorm, og ggnjm. Gms fms praborms cmrrospmjfoj ngsoctmr pravagoianfm; og torcorm ajcguân n gn luriuosân, og prmgotnranfm, og nrtosnjnfmy gms cnbposajms. Ernjcan tojân ujms <? baggmjos fo dnlatnjtos oj nquog ojtmjcos.Gn irnj bnymrân fo gn pmlgncaój cnbposajn so ojcmjtrnln su`otn n mlgaincamjos

eoufngos y n uj ln`m javog ocmjóbacm. Su cmjfacaój orn fo basoran. Gn luriuosângafornln og ostnfm ggnjm y n javog pmgâtacm luscnln rocmjmcabaojtm erojto n gms soc-tmros pravagoianfms.V\NJSEM\BNCAÓJ FOBMI\ÎEACN0 gn pmlgncaój ourmpon crocaó cmjsaforn-lgobojto furnjto og saigm TUAAA. Osto crocabaojtm fobmirîeacm iojoró prmlgobnsojtro gn pmlgncaój, cmbm og fosobpgom y gn basoran, gm cung iojornln ajsntasenccaójy rologfân ojtro gms neoctnfms.

V\NJEM\BNCAMJOS XMGÂVACNS0 folafm n gn ajtojcaój fog Fospmtasbm Agustrnfm(vor Smcangos 9), fo pmjor gâbatos n gms pravagoiams fo gms soctmros jmlgos, so mraiajóujn ronccaój fo gms jmlgos cmjtrn gn bmjnrquân, oj luscn fo nubojtnr sus pravago-iams, oj fotrabojtm fog ostnfm ggnjm.

J_OUN BNJO\N FO XOJSN\0 uj juovm pojsnbaojtm oj rogncaój cmj gn Agustrncaój(vor Smcangos 9), so faeujfân pmr tmfn Ourmpn y iojornln oj gn pmlgncaój, gn oxaiojcan

fo bo`mros cmjfacamjos fo vafn.

Oj ostns carcujstnjcans, Ernjcan so ojcmjtrnln oj ujn crasas fo âjfmgo smcang, tojân jubo-rmsn pmlgncaój mvoj neoctnfn pmr og crocabaojtm fobmirîeacm, og fosobpgom y gn basoran;ocmjóbacnbojto ostnln pninjfm foufns pojfaojtos, y pmr ðgtabm, gn fosaiungfnf smcangorn buy ncojtunfn, folafm n gms pravagoiams fo gms soctmros jmlgos oj fotrabojtm fo gnscmjfacamjos fo vafn fog puolgm m ostnfm ggnjm.

Oj bofam fo ostn crasas ocmjóbacn, gms jmlgos y og ngtm cgorm, ornjpravagoianfms pmrquo jm pninlnj abpuostms, gm cung nubojtnln gn

fosaiungfnf smcang. ½Og fosobpgom iojorn fosaiungfnf smcang=

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 353/628

364Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

< \ospmjfor oj irupm gns saiuaojtos proiujtns0

– ½^uá pmfobms dncor pnrn gmirnr uj bo`mr javog smcang=

– Ostufanr ½puofo bo`mrnr juostrm javog smcang= Fain pmr quá.

– Sa og fajorm bo`mrn og javog smcang, ½pmr quá og fajorm quo socmjsaiuo cmj nctavafnfos agâcatns jm gm dnco=

– ½^uá pmfobms dncor cmbm cmbujafnf pnrn bo`mr og javogfo vafn fo tmfms, saj rocurrar n nyufns oxtorjns=

Ensos fo gn \ovmgucaój

n. Gn \ologaój fo gms Xravagoianfms

Fo ncuorfm cmj og njtoramr cmjtoxtm dastóracm fo Ernjcan, os cgnrn gn cmjfacaój ocm-jóbacn oj gn cung so ojcmjtrnln Ernjcan ln`m og roajnfm fo Guas TUA. Cmj rospoctmfo gn suporncaój fo ostn prmlgobîtacn, Guas TUA focafaó jmblrnr bajastrm n Vurimt 

pnrn quo nrroignrn gn crasas eajnjcaorn quo oj tomrân orn buy sojcaggn, porm buy faeâcagoj gn prîctacn0 gms jmlgos y og ngtm cgorm (soctmros pravagoianfms oxojtms fo abpuostms),folânj pninr abpuostms pmr sus taorrns. Ostn satuncaój dazm quo Vurimt euorn forrm-cnfm gm basbm quo og bajastrm Jockor quaoj voân oj ostn bofafn, gn suporncaój fogn crasas eajnjcaorn fo Ernjcan.

Cmj ostn irnvo satuncaój, oj >949 og bmjnrcn so vam mlgainfm n cmjvmcnr n gms Os-

tnfms iojorngos quo dncân bîs fo >88 nþms jm so roujânj.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 354/628

361 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

 Gn galortnf iuanjfm ng puolgm. Cunfrm fo Ouiäjo Fogncrmax.

l. Gn luriuosân so nfuoþn fo gn satuncaój.

Gms ostnfms iojorngos so cmbpmjânj fo gn roprosojtncaój fo gms tros ostnbojtmstrnfacamjngos0 og cgorm, gn jmlgozn y og ostnfm ggnjm. Jockor euo ggnbnfm juovnbojtong bajastoram y gmiró cmjvmcnr n roujaój n gms ostnfms iojorngos cmj og eaj fo supornr

gn crasas ernjcosn. Gms soctmros pravagoianfms ostnlnj cmjvojcafms fo quo pmfrânjcmjsoiuar juovms pravagoiams oj fotrabojtm fog puolgm.

Gms ostnfms iojorngos so roujaormj oj bnym fo >941, cmj ujn roprosojtncaój fo gmssoctmros pravagoianfms bojmr quo og ostnfm ggnjm, og cung pmfân nprmlnr cmj encagafnfsus prmyoctms gafornfms pmr gms luriuosos. Erojto n ostn satuncaój y n gn prosaój fogostnfm ggnjm quo rocgnbnln gms vmtms pmr cnlozn, og roy rospmjfaó cmj ujn ojária-cn jointavn y ojtmjcos, og ostnfm ggnjm so focgnró oj Nsnblgon Cmjstatuyojto pnrn

rofnctnr ujn juovn Cmjstatucaój pnrn Ernjcan.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 355/628

3?8Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

Vmbn fo Gn Lnstaggn.

Gn nsnblgon cmjtrmgnfn pmr gms luriuosos yprosamjnfn pmr gn Cmbujn fo Xnrâs, goiasgó buyrîpafnbojto0

– Nlmgaó gn sorvafublro y tmfms gms pravagoiamsfog cgorm y gn jmlgozn.– Xrmbugió gn Focgnrncaój fo gms Forocdms

fog dmblro y fog caufnfnjm.– Suprabaó gns cmbujafnfos rogaiamsns, roign-

bojtó og jðborm fo mlaspnfms y pnrrmquansy faspusm quo og cgorm euorn ogoiafm pmr gmscaufnfnjms.

Cmj gn prosaój fog puolgm quo so bnjaeostó oj docdms cmbm gn tmbn fo gn Lnstaggny gn cmjemrbncaój fo gn Cmbujn fo Xnrâs, gn \ovmgucaój Ernjcosn gmiró forrmcnrog pmfor fo gn bmjnrquân nlsmgutn y rofnctnr gn Focgnrncaój fo gms Forocdms fogdmblro y og caufnfnjm.

c. Focgnrncaój fo gms Forocdms fog Dmblro y fog Caufnfnjm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 356/628

3?> Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

f. Gn cmjvojcaój

Cmjsmgafnfn gn \ovmgucaój, og imlaorjm euo nsubafm pmr gn Cmjvojcaój (>91<->91?).Fosfo og cmbaojzm, so prosojtnrmj ajcmjvojaojtos ojtro gn Nsnblgon goiasgntavn ogo-iafn y og roy quo jm ncntnln sus focasamjos. Nfobîs, gn Nsnblgon goiasgntavn ostnln

favafafn oj fms soctmros0 gms bmjîrquacms bmfornfms (eugfojsos), y gms `ncmlajms moxngtnfms pnrtafnrams fo uj ráiaboj ropulgacnjm. Fojtrm fo ásto ðgtabm irupm soojcmjtrnlnj gms iarmjfajms, irupm cmbpuostm pmr ujms `óvojos prmcofojtos fo gnroiaój fo Iarmjfn, y quo ornj pnrtafnrams fog sastobn eoforngastn.

Og torrmr so npmforó fo Ernjcan oj bnjms fo gms rnfacngos y pmpugnros, y gn iuorrnoxtoramr nubojtó gn vamgojcan ajtorjn, pmrquo gms jmlgos obairnfms cmjsparnlnjfosfo Nustran y Xrusan, pmr gm cung gms iarmjfajms prosamjnrmj n gn Nsnblgon pnrn

focgnrnr gn iuorrn n osms pnâsos; saj oblnrim, og folagatnfm o`árcatm ernjcás jm pufmojerojtnr gn ajvnsaój. Ng fobmstrnrso gn cmbpgacafnf fog roy Guas TUA cmj gms oxtrnj-

 `orms, euo ojcnrcognfm pmr gn Cmbujn fo Xnrâs quo so nfuoþó fog pmfor y cmjvmcón ogoccamjos pnrn ogoiar ujn juovn nsnblgon.

Oj sâjtosas, gn cmjvojcaój abpgnjtó og torrmr, prmcgnbó gn \opðlgacn, `uzió y cmjfo-jó n buorto ng roy, y ggnbó n tmfms gms dmblros ng sorvacam bagatnr pnrn emrtngocor ogo`árcatm quo ndmrn folân dncor erojto n gns jncamjos ourmpons quo dnlânj ronccam-

jnfm njto gn buorto fog roy.

Furnjto gn Cmjvojcaój, so prosojtnrmj fms mpajamjos fastajtns0 gn Bmjtnþn, emr-bnfn pmr gms `ncmlajms, ernjcascnjms m fnjtmjastns y mtrms irupms oxngtnfms; y gmsiarmjfajms ojobastnfms cmj gms njtoramros pmr sus nccamjos vamgojtns y pmr dnlorfnfm buorto ng roy. Gms ncmlajms faraiafms pmr \mlospaorro, y nfucaojfm gn foeojsnfo gn rovmgucaój, faormj buorto n gms iarmjfajms. \mlospaorro abpgnjtó ojtmjcossu factnfurn oj jmblro fog Cmbatá fo Sngvncaój Xðlgacn y furnjto su bnjfntm,

porocaormj oj gn iuaggmtajn ujns ?.888 porsmjns.

o. Og Faroctmram

Og nutmratnrasbm, gns oxcosavns o`ocucamjos y oj iojorng, gn satuncaój ocmjóbacn ojquo so ojcmjtrnln Ernjcan, dazm quo \mlospaorro cnyorn oj fosirncan, pmr gm cung,ág y sus prajcapngos cmgnlmrnfmros euormj o`ocutnfms. Gn juovn Cmjstatucaój ojtróoj vaiojcan oj >91>, ln`m ujn juovn emrbn fo imlaorjm ggnbnfn og Faroctmram, oj

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 357/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 358/628

3?3 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Forocdms Dubnjms y Ostnfm Smcang fo Forocdm

Gms forocdms dubnjms tuvaormj su mraioj oj gn \ovmgucaój Ernjcosn y oj gn Fo-

cgnrncaój fo gms Forocdms fog Dmblro y fog Caufnfnjm oj >941, so oslmznrmj gnspraborns emrbns fo rospotm n gn vafn y ng sor dubnjm cmbm ajtoirnjto fo gn smcaofnf,gm cung dnco pnrto fog cmjtrntm smcang quo so ostnlgoco ojtro og caufnfnjm y og Ostnfmoj fmjfo vavo y pnrn og cung trnln`n y gucdn. Gn mrinjazncaój fog Ostnfm taojo cmbmogobojtm eujfnbojtng ng caufnfnjm, pmr gm cung folo mrinjaznr og npnrntm ostntngpnrn su cuafnfm y prmtoccaój.

Gn Focgnrncaój fo gms Forocdms fog Dmblro y fog Caufnfnjm os og prmfuctm bîs

abpmrtnjto fo gn bmforjafnf y so cmjstatuyo oj gn focgnrncaój fo gn ujavorsngafnf oaiungfnf fo gn dubnjafnf. Os og pujtm cugbajnjto fo ujn ápmcn, gn bntorangazncaójfo gms afongos fo gn smcaofnf bmforjn quo vam oj og sor dubnjm, uj sor cnpnz fogmirnr og fosnrrmggm fo gn dubnjafnf pnrn og laojostnr cmbðj. Gn oxprosaój fo gmsforocdms dubnjms os tnblaáj og ajacam fo ujn ápmcn cunjfm uj sastobn ocmjóbacmso ostnln cmjsmgafnjfm y gn vafn fog dmblro fog cmbðj ostnln ojvuogtn oj gn fos-ospornjzn, baojtrns og sastobn ocmjóbacm cnpatngastn so cmjsmgafnln, abpmjaojfmrogncamjos smcangos bmjotnraznfns.

Gms forocdms dubnjms cmbm so cmjmcoj dmy oj fân, dncoj pnrto fo ujn cmjstruccaójdastóracn fo gn cmjtobpmrnjoafnf, oj gn cung dmblros y bu`oros dnj gucdnfm pmrcmjsoiuar su rocmjmcabaojtm. Oj >941 gn Focgnrncaój fo gms Forocdms fog dmblroy fog Caufnfnjm ostnln cmjstatuafn pmr >9 nrtâcugms, quo oj >164 pnsnrmj n sor 38,oj gn Focgnrncaój _javorsng fo gms Forocdms Dubnjms fo gn Mrinjazncaój fo gnsJncamjos _jafns.

Gms cnblams oj gns emrbns fo cmjcolar ng sor dubnjm fojtrm fo gn smcaofnf, dnj docdmquo gms Forocdms Dubnjms so trnjsemrboj n gn pnr cmj gn smcaofnf; ostn trnjsemrbn-caój so dn docdm fo gn bnjm cmj gms cnblams oj gn mrinjazncaój ostntng, pmrquo fo gnsjocosafnfos fog caufnfnjm so ostnlgocoj gns emrbns fo ostn mrinjazncaój.

^uazîs ujm fo gms njtocofojtos bîs abpmrtnjtos fo gn \ovmgucaój Ernjcosn, euoog bmvabaojtm Agustrnfm fog saigm TUAAA m og Saigm fo gns Gucos, cmbm gm ggnbnrmj gms

Agustrnfms quo cmjcolânj n gn smcaofnf, cmbm ujn mrinjazncaój cmj cnpncafnf fo

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 359/628

3?6Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

fosnrrmggnrso fo emrbn tng quo luscnrn og laojostnr fo tmfms sus ajtoirnjtos. Gn rnzójso cmjstatuyó oj og cnbajm quo folân soiuar gn smcaofnf, ajtoirnfn ndmrn pmr sorosrncamjngos, bmtavnfms pmr gn lðsquofn fog laojostnr cmbðj, nsâ gms fobîs ogobojtmsfo gn ostructurn smcang, cmbm gn ocmjmbân m gn pmgâtacn, folânj tojfor fo bnjornjnturng ng laojostnr cmbðj.

Xorm ostn mrinjazncaój so folo ajtrmfucar fojtrm fo ujns jmrbns quo porbatnj gncmjvavojcan, uj cmjtrntm, og Ostnfm, quo os ujn «emrbn jnturng» fo mrinjazncaój fogn smcaofnf m pmr gm bojms, nsâ gm ojtojfânj gms Agustrnfms. Gn mrinjazncaój smcangrospmjfân n uj ncuorfm cmbðj ojtro sus faeorojtos baoblrms quo cofânj pnrto fosus galortnfos ajfavafungos n envmr fo gns cmgoctavns, y n cnblam rocalânj prmtoccaójy gn soiurafnf fog cmjtrmg fog usm fo gn euorzn, fo uj cmj`ujtm fo jmrbns quo nso-iurnln ng ajfavafum jm rospmjfor njto mtrn porsmjn, saj quo oggn euorn ogoiafn pmr

og cmj`ujtm fo gn smcaofnf ln`m ujn sorao fo roigns m jmrbns proostnlgocafns.

 @onj @ncquos \mussonu pgnjtoó cgnrnbojto gms prajcapams fo gn mrinjazncaój ostntngcmjtobpmrîjon oj su galrm Og Cmjtrntm Smcang quo pulgacó oj >95<. Oj osto toxtm,foscralo og pnsm fog Ostnfm jnturng fog dmblro ng Ostnfm cavag, mrinjazncaój pmroxcogojcan fo gn smcaofnf nctung, quo so eujfnbojtn oj gn prmpaofnf pravnfn, ogo-bojtm cgnvo fog afong luriuás. Gn ncubugncaój fo cnpatngos y gn cmborcangazncaójfo borcnjcâns, lnso prabmrfang fog sastobn cnpatngastn, oxaio gn prmpaofnf pravnfn y

ujn emrbn fo prmtoccaój fo gn basbn, fo tng bnjorn quo og Ostnfm so cmjvartaó ojog foeojsmr fo gn prmpaofnf pravnfn cmj og usm goiâtabm fo gn euorzn, porm saobprofojtrm fog bnrcm fog rospotm n gms caufnfnjms.

Gn cmjcopcaój fog Ostnfm ostî gainfn ng sastobn ocmjóbacm, y jm os procofojto foág. Og Ostnfm jm os ujn mrinjazncaój jnturng, ntobpmrng ja njtoramr n gn smcaofnf;tmfm gm cmjtrnram, os og rosugtnfm fo uj prmcosm smcang, fo ujn rogncaój oj gn cung,gms ajtoirnjtos fo gn smcaofnf npmrtnj pnrn su cmjstruccaój y n gn voz, smj og ml`otm

fo facdn mrinjazncaój. Gn emrbn cmbm so ostnlgoco ostn rogncaój rospmjfo n gn cmj-copcaój fo caufnfnjm cmbm ajtoirnjto fo uj cmj`ujtm fo porsmjns quo sustojtnjog o`orcacam fog pmfor, pmr bofam fo gn pnrtacapncaój fog basbm, porm n gn voz ogOstnfm os og bofanfmr ojtro gns cgnsos smcangos quo gm cmjstatuyoj. Gns cmjtrnfaccam-jos nsmcanfns ng bmfogm ocmjóbacm cnpatngastn ojtro gns cgnsos smcangos quo so dncojpntojtos cmj gns bmvagazncamjos smcangos, ojcuojtrnj oj gn mrinjazncaój ostntng, ujnbofancaój quo so rongazn oj og oquagalram ojtro gms ajtorosos fo gns cgnsos oj cmjegactm,fojtrm fog bnrcm fog rospotm n ujn sorao fo jmrbns quo mlofocoj oj iojorng, ng

pgnjtonbaojtm fo gms forocdms dubnjms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 360/628

3?? Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

3?? Xrmcosms dastóracmsfog saigm TAT

_jafnf >

Gms nrtâcugms fo ostn focgnrncaój smj0

 Nrtâcugm >.  Gms dmblros jncoj y porbnjocoj galros o aiungos oj forocdms. Gnsfastajcamjos smcangos sógm puofoj eujfnrso oj gn utagafnf cmbðj.

 Nrtâcugm <.  Gn eajngafnf fo tmfn nsmcancaój pmgâtacn os gn cmjsorvncaój fo gms fo-rocdms jnturngos o abproscraptalgos fog dmblro. Vngos forocdms smj gn galortnf, gnprmpaofnf, gn soiurafnf y gn rosastojcan n gn mprosaój.

 Nrtâcugm 3.  Og prajcapam fo tmfn smlornjân rosafo osojcangbojto oj gn Jncaój. Jajiðjcuorpm, jajiðj ajfavafum puofo o`orcor ujn nutmrafnf quo jm obnjo oxprosnbojtofo oggn.

 Nrtâcugm 6. Gn galortnf cmjsasto oj pmfor dncor tmfm nquoggm quo jm por`ufaquo nmtrm0 pmr osm, og o`orcacam fo gms forocdms jnturngos fo cnfn dmblro jm taojo mtrmsgâbatos quo gms quo inrnjtaznj n gms fobîs baoblrms fo gn smcaofnf og imco fo ostmsbasbms forocdms. Vngos gâbatos sógm puofoj sor fotorbajnfms pmr gn goy.

 Nrtâcugm ?. Gn goy sógm taojo forocdm n prmdalar gms nctms por`ufacangos pnrn gn smcao-fnf. Jnfn quo jm ostá prmdalafm pmr gn goy puofo sor abpofafm, y jnfao puofo sorcmjstroþafm n dncor ngim quo ástn jm mrfojo.

 Nrtâcugm 5. Gn goy os gn oxprosaój fo gn vmgujtnf iojorng. Vmfms gms caufnfnjms taojojforocdm n cmjtraluar n su ognlmrncaój, porsmjngbojto m pmr bofam fo sus ropro-sojtnjtos. Folo sor gn basbn pnrn tmfms, yn son quo prmto`n m quo snjcamjo. Cmbmtmfms gms caufnfnjms smj aiungos njto oggn, tmfms smj aiungbojto nfbasalgos oj tmfnfaijafnf, cnrim m obpgom pðlgacms, soiðj sus cnpncafnfos y saj mtrn fastajcaój quogn fo sus vartufos y sus tngojtms.

 Nrtâcugm 9. Jajiðj dmblro puofo sor ncusnfm, nrrostnfm m fotojafm, cmbm jm sonoj gms cnsms fotorbajnfms pmr gn goy y cmj nrroigm n gns emrbns quo ástn dn proscratm.^uaojos smgacatoj, cursoj, o`ocutoj m dninj o`ocutnr órfojos nrlatrnrans folorîjsor cnstainfms; porm tmfm caufnfnjm cmjvmcnfm m nprodojfafm oj vartuf fo gn goy,folo mlofocor fo ajbofantm; os cugpnlgo sa mpmjo rosastojcan.

 Nrtâcugm 4. Gn goy sógm folo ostnlgocor pojns ostractn y ovafojtobojto jocosnrans, yjnfao puofo sor cnstainfm sajm oj vartuf fo ujn goy ostnlgocafn y prmbuginfn cmj

njtoramrafnf ng fogatm, y npgacnrso goingbojto.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 361/628

3?5Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

 Nrtâcugm 1. Xuostm quo tmfm dmblro so prosubo ajmcojto baojtrns jm sonfocgnrnfm cugpnlgo, sa so `uzin ajfaspojsnlgo fotojorgm, tmfm raimr quo jm sonjocosnram pnrn npmfornrso fo su porsmjn folo sor sovornbojto roprabafm pmrgn goy.

 Nrtâcugm >8. Jnfao folo sor ajcmbmfnfm pmr sus mpajamjos, ajcgusavo rogaiamsns, ncmjfacaój fo quo su bnjaeostncaój jm porturlo og mrfoj pðlgacm ostnlgocafm pmrgn goy.

 Nrtâcugm >>. Gn galro cmbujacncaój fo pojsnbaojtms y fo mpajamjos os ujm fogms forocdms bîs procamsms fog dmblro; oj cmjsocuojcan, tmfm caufnfnjm puofodnlgnr, oscralar o abprabar galrobojto, n truoquo fo rospmjfor fog nlusm fo ostngalortnf oj gms cnsms fotorbajnfms pmr gn goy.

 Nrtâcugm ><. Gn inrnjtân fo gms forocdms fog dmblro y og caufnfnjm jocosatnfo ujn euorzn pðlgacn; pmr gm tnjtm, ostn euorzn dn safm ajstatuafn oj lojoeacamfo tmfms, y jm pnrn og prmvocdm pnrtacugnr fo nquoggms n quaojos dn safm ojcm-bojfnfn.

 Nrtâcugm >3. Xnrn og bnjtojabaojtm fo gn euorzn pðlgacn y pnrn gms instms fo nf-bajastrncaój, rosugtn ajfaspojsnlgo ujn cmjtralucaój cmbðj; ástn folo ropnrtarso

oquatntavnbojto ojtro gms caufnfnjms, prmpmrcamjngbojto n su cnpncafnf.

 Nrtâcugm >6. Gms caufnfnjms taojoj og forocdm fo cmbprmlnr, pmr sâ basbms m ntrnvás fo sus roprosojtnjtos, gn jocosafnf fo gn cmjtralucaój pðlgacn, fo ncoptnrgngalrobojto, fo vaiagnr su obpgom y fo fotorbajnr su prmrrntn, su lnso, su rocnufn-caój y su furncaój.

 Nrtâcugm >?. Gn smcaofnf taojo forocdm n pofar cuojtns fo su iostaój n tmfm niojtopðlgacm.

 Nrtâcugm >5. Vmfn smcaofnf oj gn cung jm ostá ostnlgocafn gn inrnjtân fo gms forocdms,ja fotorbajnfn gn sopnrncaój fo gms pmforos, cnroco fo Cmjstatucaój.

 Nrtâcugm >9. Saojfm gn prmpaofnf uj forocdm ajvamgnlgo y snirnfm, jnfao puofo sorpravnfm fo oggn, sngvm cunjfm gn jocosafnf pðlgacn, goingbojto cmbprmlnfn, gm oxa`nfo bmfm ovafojto, y n cmjfacaój fo ujn `ustn y provan ajfobjazncaój.

3?5Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4Îron Caojcans Smcangos

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 362/628

3?9 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Xmr sulirupms, njngaznr gn Focgnrncaój fo gms Forocdms fog Dmblroy niroinr m quatnr gms forocdms quo cmjsaforo quo engtnj m smlrnj, yprosojtnrgms oj pgojnran pnrn quo ojtro tmfms focafnj cmj quá foro-cdms ostîj oj fosncuorfm y pmr quá m quá forocdms engtnj y pmr quá.

>

\ovaso cnfn ujm fo gms Forocdms Dubnjms y oscraln oj su cunforjmsa so cubpgoj m jm y pmr quá.

 Nctavafnf oj sulirupms. Saiuaojfm gns ajstruccamjos fo su fmcojto-

trnjsemrbnfmr, rosuogvn cmj su oquapm fo trnln`m gns saiuaojtos pro-iujtns0

>. Fofuzcnj gn abpmrtnjcan quo tuvm gn \ovmgucaój Ernjcosn oj ogpnâs fmjfo mcurraó.

<. Mpajoj smlro gn abpmrtnjcan fo gn \ovmgucaój Ernjcosn y su trns-cojfojcan oj Nbáracn.

3. Gn bnymrân fo gms pnâsos fog bujfm mccafojtng dnj tmbnfmcmbm lnso pnrn gn rofnccaój fo su Cmjstatucaój og toxtm fogms Forocdms fog dmblro. Ojuboro ngiujms pmsalgos bmtavmscmbm dapótosas.

6. Xrosojtoj sus cmjcgusamjos oj pgojnran.

3

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 363/628

3?4Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

 Njtaium ráiaboj0 so fojmbajn nsâ n gns ostructurns quo oxastaormj

oj Ernjcan dnstn >941, y quo euormj fostruafns pmr gn rovmgucaój.

Gn Lnstaggn0 sâblmgm fog nlsmgutasbm pmrquo oj oggn ornj rocguafmsgms fogajcuojtos pmr mrfoj rong.

 @ncmlajms0 baoblrms fo gn nsnblgon tnblaáj ggnbnfms oxngtnfms,quo ornj pnrtafnrams fo uj ráiaboj ropulgacnjm.

Guas TUA0 \oy fo Ernjcan fosfo >996; mvoj dmjostm y fo luojnsajtojcamjos, porm ajfocasm y fmbajnfm pmr gn cmrto. Dorofó ogcnms ocmjóbacm quo go fo`ó su nluogm, Guas TU.

Ostnfms iojorngos0 roprosojtncaój fo gms tros ostnbojtms trnfa-camjngos0 jmlgozn, cgorm y og torcor ostnfm (ostnfm ggnjm).

Iarmjfajms0  `óvojos fasafojtos, pnrtafnrams fog eoforngasbm. Xrm-vojânj fo gn Iarmjfn.

Cmbujn fo Xnrâs0 jmblro fog imlaorjm bujacapng nutójmbmfo Xnrâs (>991 n >91?).

Ostufanjtos Vrnjsemrbobms cmj og Sastobn Ajtornctavm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 364/628

3?1 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Sosaój ?

Gn \ovmgucaój Ernjcosn euo uj prmcosm quo porbataó n gncgnso smcang fo gn luriuosân ngcnjznr og pmfor pmgâtacm. Xmrosto bmtavm, so go cmjmco cmbm \ovmgucaój Luriuosn.

Jnpmgoój Lmjnpnrto

Jnpmgoój sulaó ng pmfor oj >91?, oj jmblro fog Faroctmram,furnjto gn \ovmgucaój Ernjcosn. Su emrtngozn, fostrozn bagatnr ynblacaój gm ggovnrmj n suprabar og Faroctmram y n abpmjor og Cmj-sugnfm oj Ernjcan, pnrn guoim prmcgnbnrso Obpornfmr.

Jncafm oj Córcoin oj>951, Jnpmgoój Lmjnpnr-to dnlân docdm ostufamsbagatnros y orn meacang fonrtaggorân, cunjfm so aja-

caó gn rovmgucaój. Emrbópnrto fog o`árcatm pmpugnry pntraótacm fmjfo so fos-tncó. Ln`m gn Cmjvojcaój,nscojfaó ng irnfm fo Lra-infaor iojorng, y oj og Fa-roctmram euo jmblrnfm oeofog o`árcatm quo pogonln

oj gn ermjtorn.

>. Lamirneân

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 365/628

358Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

Atngan,>915

Oiaptm,>914

Og imgpo fog >4y >1 lrubnram(jmvaoblro, bosfo gns lrubns).

Ostms smj ngiujms fo gms praborms gmirms bagatnros fo Jnpmgoój0

Jnpmgoój fobmstró vngojtân y oxcogojto ostrntoian ng vojcor n gms

o`árcatms atnganjms y nustrâncms, buy suporamros oj jðborm y nrbns.

Gn cnbpnþn protojfân mcupnr n Oiaptm y mtrns cmstns fog Cor-cnjm Mraojto, n eaj fo cmrtnr gns rutns fo Irnj Lrotnþn dncan gnAjfan. Vrns ngiujns vactmrans, gms ernjcosos euormj fotojafms pmrog ngbarnjto Jogsmj, y Jnpmgoój roirosó oj socrotm n Ernjcan.

 Ng ggoinr n Ernjcan, Jnpmgoój euo ggnbnfm pmr vnrams nbaims quocmjsparnlnj cmjtrn og Faroctmram pnrn cnblanr gn Cmjstatucaój

y emrbn fo imlaorjm. Cmbm jocosatnlnj og npmym fog o`árcatm,faormj og bnjfm fo gn iunrjacaój n Jnpmgoój y og imgpo tuvmguinr gms fâns >4 y >1 Lrubnram fo >911 ó son, oj og bos fo gnslrubns quo orn jmvaoblro, soiðj og cngojfnram rovmgucamjnram.So ostnlgocaó uj juovm sastobn fo imlaorjm ggnbnfm Cmjsugnfm, ypmcm fospuás Jnpmgoój euo jmblrnfm Cójsug vatngacam. Oj >486,og sojnfm gm prmcgnbó obpornfmr fo gms ernjcosos.

Cnbpnþns

Gn ápmcn jnpmgoójacn so ajacan cmj og Cmjsugnfm. Og iojorng Jnpmgoój Lmjnpnrtofasmgvaó og Faroctmram y croó og Cmjsugnfm. Og pmfor o`ocutavm quofó oj bnjms fotros cójsugos, ojtro oggms, Jnpmgoój cmj nbpgams pmforos0 croó og Lnjcm fo Ernjcan(>488), y og Cófaim Jnpmgoójacm m Cófaim Cavag (>486). Uojcaó juovnbojto n gmsnustrâncms o abpusm oj >48>, gn pnz fo Gujovaggo. _j nþm fospuás, Ajigntorrn earbógn pnz fo Nbaojs, cmj gn cung so fam eaj n gn soiujfn cmngacaój.

Og < fo facaoblro fo >486, Jnpmgoój so cmjvartaó oj Obpornfmr fo gms ernjcosos ycmbaojzn n imlorjnr oj emrbn nlsmgutn.

Oj >48?, so emrbó gn torcorn Cmngacaój ojtro Nustran, \usan o Ajigntorrn cmjtrn ogabporam fo Jnpmgoój, porm juovnbojto euormj forrmtnfms y njaquagnfms.

Fospuás so croó gn cunrtn Cmngacaój ojtro Xrusan, Suocan, \usan o Ajigntorrn. Fo juovmgms ernjcosos sngaormj vactmramsms y prosamjnrmj n \usan pnrn earbnr ujn nganjzn cmj

Ernjcan.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 366/628

35> Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Fo ncuorfm cmj gm oscucdnfm y goâfm cmjemrbnr sulirupms quo oj og pnpogóirnemvn n fosnrrmggnr gns saiuaojtos nctavafnfos0

Oj >481, so emrbó gn quajtn Cmngacaój ojtro Nustran, Ajigntorrn, Ospnþn y Xmrtuing. N posnr fo gn emrtngozn fo ostn Cmngacaój, Jnpmgoój vojcaó mtrn voz n gms nustrâncmsy so cnsó cmj gn nrcdafuquosn Bnrân Guasn, fospuás fo favmrcanrso fo @msoeajn, cmjgn ajtojcaój fo ovatnr juovms ojerojtnbaojtms cmj Nustran.

Gn soxtn Cmngacaój so emrbó oj >483 cmj gn prosojcan fo \usan, Ajigntorrn, Ospnþny Xmrtuing quo gmirnrmj vojcor n Jnpmgoój, quaoj rojujcaó ng Abporam og 5 fo nlragfo >4>6 y euo ojcorrnfm oj gn asgn fo Ogln fo fmjfo gmiró euinrso.

Guoim fo >88 fâns, Jnpmgoój roirosó n Ernjcan porm og Cmjirosm fo Uaojn gm focgnróeuorn fo gn goy y so emrbó gn sáptabn y ðgtabn Cmngacaój pnrn cmblntargm. Jnpmgoójeuo vojcafm tmtngbojto pmr gms ajigosos y prusanjms oj gn lntnggn fo Yntorgmm. Docdmprasamjorm pmr gms ajigosos, euo cmjeajnfm oj gn asgn fo Snjtn Ogojn fmjfo buraó og

? fo bnym fo >4<>.

<. Og Cófaim fo Jnpmgoój

Og Cófaim fo Jnpmgoój dn tojafm bîs oeoctms quo tmfns gns iuorrns quo Jnpm-goój tuvm quo ojerojtnr. Jnpmgoój smgacató n uj irupm fo `urastns quo ognlmrn-

rnj uj cófaim cavag pnrn roobpgnznr n gn favorsafnf fo forocdms pravnfms quooxastânj oj og njtaium ráiaboj. Og Cófaim fo Jnpmgoój euo gn npgacncaój fo gninjnjcan fo gn rovmgucaój y fo gms prajcapams fo forocdm rmbnjm0 nlmgacaójfog forocdm fo bnymrnzim; ropnrtm fo gn dorojcan pmr aiung ojtro tmfms gmsda`ms; galortnf y inrnjtân fo gn prmpaofnf pravnfn; cmjtrntms y mlgaincamjos;roiugó og bntrabmjam y og favmrcam quo suriaó cmj gn \ovmgucaój. Og Cófaim foJnpmgoój os uj bmfogm quo nðj taojo vaiojcan oj Ernjcan y sarvo fo bmfogmn mtrns jncamjos fog Bujfm.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 367/628

35<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

>

Xmr sulirupms, njngaznr gns saiuaojtos proiujtns y fascutar gns cmjcgusamjosoj pgojnran0

– ½Xmr quá pnrn gn dubnjafnf, gms gmirms ajtogoctungos smj bîs furnformso abpmrtnjtos quo gns iuorrns=

– ½Fo quá go sarvaó n Jnpmgoój pogonr tnjtns iuorrns=– Sa Jnpmgoój jm so dulaorn fofacnfm n gn iuorrn, sajm n gmirnr og fo-

snrrmggm smcang fo Ernjcan, ½quá dulaorn pmfafm pnsnr=

Sulirupm >. Gms fntms iojorngos fo gn vafn fo Jnpmgoój.Sulirupm <. Gms gmirms fo Jnpmgoój.Sulirupm 3. Gms npmrtos fo Jnpmgoój n gn pmgâtacn, gn ocmjmbân y gn ostrntoian

bagatnr.Sulirupm 6. Gns lntnggns quo galró Jnpmgoój y quo ml`otavm tuvaormj.

Xrosojtnr oj pgojnran gns cmjcgusamjos fo cnfn sulirupm.

Cófaim fo Jnpmgoój0 mlrn `urâfacn nðjvaiojto fo Jnpmgoój Lmjnpnrto.Lntnggn fo Yntorgmm0 lntnggn fo >4>?, ojfmjfo gms ajigosos y prusanjms forrmtnrmj nJnpmgoój Lmjnpnrto.

Og iojorng Jnpmgoój Lmjnpnrto fasmgvaó og Faroctmram y croó ogCmjsugnfm. Og pmfor o`ocutavm quofó oj sus bnjms y gn nbla-

caój gm ggovó n cmrmjnrso Obpornfmr y focgnrnrgo gn iuorrn ngrostm fo Ourmpn. Nujquo euo forrmtnfm pmr gns nrbns, cmbmnpmrto n gn dubnjafnf fo`ó og Cófaim quo ggovn su jmblro.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 368/628

353 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Sosaój 5

Gn \ovmgucaój Ajfustrang

>. Njtocofojtos fo gn \ovmgucaój Ajfustrang

Dnstn eajos fog saigm TUAAA y prajcapams fog TAT, gn ajfustran cnrocân fobîquajns y gn ðjacn ojoriân quo so usnln orn prmfucafn pmr gn euorznbuscugnr fog dmblro, gms njabngos y og niun (npgacnfn fosfo gn OfnfBofan oj gms bmgajms). Jm oxastân ajfustran oj og sojtafm quo go fnbms

dmy n osn pngnlrn; gns bnjuencturns ornj prmfucafns oj tnggoros pmrirupms fo bnostrms, meacangos y nprojfacos quo soiuânj cmstublros ytácjacns bofaovngos. Gns ggnbnfns «eîlracns» ornj ojmrbos tnggoros focojtojnros y dnstn bagos fo dmblros cmjcojtrnfms oj ujm m vnrams ofaeacams, fofa-cnfms n soforâns, pnþms, otc., y so ojcmjtrnlnj oj ujns pmcns caufnfos ourmpons.

Ajvostaiuo cuîgos juovns euojtos fo ojoriân so ostîj prmfucaojfmdmy oj og bujfm. ½Ngiujn fo oggns so puofo prmfucar oj gn roiaójfmjfo ustof vavo= Xrosojto sus cmjcgusamjos oj pgojnran.

Gns vâns fo cmbujacncaój y gms trnjspmrtos ornj sabagnros n gns fo gn ápmcn fog Abporam\mbnjm, oxcoptm gn vân bnrâtabn, oj fmjfo gns jnvos dnlânj ngcnjznfm jmtnlgos prm-

irosms oj og fasoþm, porm su prmpugsaój soiuân saojfm og obpgom fog vaojtm. Vmfnvân nbofanfms fog saigm TAT, gns «fagaiojcans vmgnfmrns» ornj gms vodâcugms bîs cmrraojtos;oj oggns pmfânj van`nr smgnbojto 1 ó >8 porsmjns n ujn vogmcafnf fo 18 kagóbotrmspmr fân. Gns cnrrotns quo trnjspmrtnlnj borcnjcâns so bmvânj cmj bîs gojtatuf.

Saj oblnrim, ojtro >958 y >458 so luscnrmj y npgacnrmj juovns euojtos fo ojoriâny so ajvojtnrmj gns bîquajns. N osto oxtrnmrfajnram fosnrrmggm tácjacm y sus irnjfosroporcusamjos smcangos, ocmjóbacns y psacmgóiacns, otc., quo trnjsemrbó gn vafn fo

gns smcaofnfos, so fojmbajn \ovmgucaój Ajfustrang.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 369/628

356Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

Enctmros quo encagatnrmj og fosnrrmggm ajfustrang oj Ajigntorrn

CnrnctorâstacnsEnctmros

Irnj Lrotnþn cmjtnln nfobîs, cmj mtrms rocursms pnrn aj-fustrangaznrso0 daorrm, cnrlój, cnpatng y cmbprnfmros.

\ocursms jnturngos y ocmjó-bacms pnrn iojornr ajfustran.

\oemrbn nirnran n envmr fotorrntojaojtos (gnjfgmrfs), yoj fotrabojtm fo gms cnbpo-sajms.

Mrinjazncaój pmgâtacn y nf-bajastrntavn inrnjto fo galor-tnfos y pnrtacapncaój.

Iuorrns euorn fo su torra-tmram.

<. Gn \ovmgucaój Ajfustrang cmbojzó oj Irnj Lrotnþn

Bðgtapgos enctmros dacaormj quo ostn jncaój euorn gn cujn fo gn ajfustrangazncaój0

Irnj Lrotnþn jm pnfocaó oj su torratmram ja oj su ocmjmbân,gms ostrnims fo gn \ovmgucaój Ernjcosn m gns iuorrns jnpmgoó-jacns. Gms ajigosos pnrtacapnrmj oj tmfns gns cmngacamjos cmjtrnErnjcan, porm su torratmram jujcn euo ajvnfafm y cmjtajunrmjcmj og cmjtrmg fo gns rutns bnrâtabns y gms irnjfos borcnfmsbujfangos. Ajcgusm, cunjfm og lgmquom cmjtajojtng neoctó ujpmcm gns vojtns ajigosns, Irnj Lrotnþn injó tmfm og borcnfmgntajmnboracnjm fo gns cmgmjans quo so ajfopojfaznrmj fo

Ospnþn.

Baojtrns og cmjtajojto ourmpom ostnln cmjvugsamjnfm, IrnjLrotnþn ovmgucamjnln pncâeacnbojto. Gns galortnfos mltoja-fns y inrnjtaznfns fosfo gn \ovmgucaój Igmramsn, og sastobnpnrgnbojtnram quo fnln pnrtacapncaój n gms luriuosos oj ogpmfor goiasgntavm y gn oxastojcan fo pnrtafms pmgâtacms sntasen-cânj gns nsparncamjos fog puolgm.

Gn ostnlagafnf pmgâtacn cnjngazó og galorngasbm dncan og fosnrrm-

ggm cmborcang y, guoim, ng fosnrrmggm fo gns ajfustrans cmj lnsooj gns bîquajns. Nsâ, gms galorngos mltuvaormj cmj vmtms y jmcmj lngns, gn nlmgacaój fo bucdns bofafns borcnjtagastns. Ngbasbm taobpm, gn luriuosân galorng dazm irnjfos ajvorsamjosoj gn prmfuccaój fo bîquajns y jncaormj nsâ gns eîlracnscmjtobpmrîjons.

Og cnblam oj og ráiaboj fo gn taorrn y gn niracugturn, npmrtónlujfnjto bnjm fo mlrn pnrn gns jncaojtos eîlracns, pmrquong abpgnjtnr og sastobn fo ospncam corrnfm, gns taorrns fasporsnsfo gms poquoþms prmpaotnrams euormj ujafns y corcnfns, y gmsospncams ajtorbofams cmbujngos quofnrmj oj pmfor fo gmsjmlgos m irnjfos prmpaotnrams (gnjfgmrfs), y oj ostn emrbn,gms cnbposajms euormj pravnfms fo gns taorrns cmbujngos ymlgainfms n prnctacnr gn niracugturn m gn injnforân abpuostnpmr gms gnjfgmrfs. Bucdms cnbposajms ojtmjcos, vojfaormjsus taorrns, obairnrmj n gns caufnfos y so obpgonrmj oj gnseîlracns.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 370/628

35? Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

3. Cnusns fo gn \ovmgucaój Ajfustrang

•  Og cnblam afomgóiacm fog saigm TUAAA mraojtó og neîj fo gn galortnf o aiungfnfdncan gn croncaój fo juovns tácjacns, og fosnrrmggm fo gn ocmjmbân y og ojra-

quocabaojtm ajfavafung. Fo bmfm pnrtacugnr, og galorngasbm ocmjóbacm euo ujostâbugm pnrn gms dmblros fo joimcams y gms ajvojtmros.

• Gms nfognjtms fo gns bntobîtacns, gn eâsacn y gn quâbacn euormj npgacnfms pmrgms tácjacms quo cmbojznrmj n afonr bîquajns.

• Og crocabaojtm o abpmrtnjcan smcamocmjóbacn fo gns luriuosâns cnpatngastns foIrnj Lrotnþn, Ernjcan y Lágiacn, cuyn prmsporafnf fopojfân fog cmborcam y gn

ajfustran, dazm quo ostn cgnso smcang luscnrn og nccosm ng pmfor pmgâtacm bofanjtoog vmtm, nsâ cmbm ajcrobojtnr su raquozn pnrn fosngm`nr n gn jmlgozn y ng cgormfo gn cðspafo fo gn parîbafo smcang.

• Gn oxpgmsaój fobmirîeacn oj osto saigm, prmpmrcamjó nlujfnjto bnjm fo mlrnpnrn gns eîlracns, gns bajns, gms trnjspmrtos, otc.

• Og cmjtrmg cmborcang fo Irnj Lrotnþn y gn irnj fobnjfn fo sus togns fo ngimfój,

cronrmj gn jocosafnf fo sustatuar gms njtaiums tmrjms fo dagnr pmr mtrms npnrntmsquo prmfu`ornj gns cnjtafnfos quo gos pofânj tmfm og Cmjtajojto ourmpom ynðj oj mtrns pnrtos fog Bujfm.

6. Xrobasns dastóracns fo gn \ovmgucaój Ajfustrang

Cmbm gn bnymrân fo gms eojóbojms smcangos, gn \ovmgucaój Ajfustrang jm os uj eojó-bojm emrtuatm (ng nznr), sajm nlsmgutnbojto jnturng y cmjfacamjnfm pmr og fosnrrmggmprocofojto.

Gn dastmran fo gn njtai÷ofnf y fo gn Ofnf Bofan cmjcalaó bucdns bîquajns, pormtmfns oggns tuvaormj ujn npgacncaój buy gabatnfn oj gn nctavafnf ocmjóbacn fogdmblro. Gn utagazncaój fo gns bîquajns oj gn ajfustran euo pmsalgo, ng abpgnjtnrso gnsrogncamjos cnpatngastns, cmbm cmjsocuojcan fo gns rovmgucamjos luriuosns oj ngiujms

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 371/628

355Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

pnâsos, y oj mtrms, cmbm rosugtnfm fo roemrbns quo fospo`nrmj og cnbajm pnrn ogfosnrrmggm cnpatngastn.

Og fosnrrmggm fo gn ajfustran cnpatngastn jocosatn njto tmfm, mlrorms nsngnranfms, lrn- zms fo mlrorms galros. Galros oj fmlgo sojtafm0 fog ráiaboj eoufng quo abpofân ngcnbposajm fo gn igoln, fospgnznrso n su njtm`m y ogoiar su prmeosaój; y galros fo gmsajstrubojtms y bofams fo trnln`m, os focar, cnrojtos fo bofams fo sulsastojcan ymlgainfms n ncoptnr cmjfacamjos buy furns fo vojtn fo su euorzn fo trnln`m.

_jm fo gms docdms dastóracms bîs smlrosngaojtos fo gn ápmcn, euo og suriabaojtm fogprmgotnranfm ajfustrang. Gn ajbojsn bnymrân fo cnbposajms nrruajnfms y fosngm`n-fms fo sus taorrns, pmfânj mltojor gms bofams fo sulsastojcan cmbm pomjos fo gmstorrntojaojtos ojraquocafms m cmbm mlrorms nsngnranfms oj gns caufnfos y gns zmjnsajfustrangos quo fobnjfnlnj cmjstnjtobojto bnjm fo mlrn.

Xmr mtrn pnrto, gn npnracaój fo gn luriuosân ajfustrang euo uj eojóbojm pnrngogm ngn cgnso mlrorn. So euo emrbnjfm mtrn cgnso fo iojto quo pmsoân gms ajstrubojtms ygms bofams fo prmfuccaój, cnpnz fo pninr gn euorzn fo trnln`m fo gms prmgotnrams ynrraosinr sus rocursms oj gn croncaój fo juovns obprosns, nujquo tnblaáj os caortmquo bucdms so ojraquocaormj y mtrms so quolrnrmj cunjfm ajvartaormj oj obprosns

raosimsns m quo jm ornj vanlgos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 372/628

359 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

• Gns cmjfacamjos fo prmfuccaój cnblanrmj pmr cmb-pgotm, pmrquo npnrocaormj gns eîlracns, ujn cgnso

luriuosn faspuostn n ajvortar sus rocursms oj osnseîlracns y og prmgotnranfm. Gms tnggoros euormj fospgn-

 znfms pmr juovns ujafnfos quo so cnrnctoraznlnj pmrtojor bîquajns trnjsemrbnfmrns fo bntorans prabnsquo prmfucânj nrtâcugms oj sorao y fmjfo gnlmrnjjubormsms mlrorms. Osto jmblro y og fo prmgotnrams,smj gms quo so gos npgacn fosfo ojtmjcos n gms trnln-

 `nfmros fo gns eîlracns. Gn pngnlrn prmgotnram vaojo

fo gn cgnso smcang bîs pmlro oj gn njtaiun cavagazncaójrmbnjn, quo so fojmbajnln nsâ pmrquo su ðjacm laoj orn gn prmgo. Og mlrormos uj trnln`nfmr `urâfacnbojto galro quo porcalo uj sngnram pmr gns dmrns quotrnln`n. Gn ajfustrangazncaój rocdnzó gn bnjm fo mlrn oscgnvn m sorvag.

• Gn utagazncaój, enlracncaój y poreoccamjnbaojtm fo gns bîquajns oxaiaó ajvorsaójfo irnjfos subns fo fajorm quo faeâcagbojto pmfân npmrtnr uj smgm cnpatngastn,pmr gm cung euo jocosnran gn nsmcancaój fo cnpatngos. Og tapm bîs usung fo nsmcan-

caój euo gn smcaofnf njójabn, os focar, cunjfm so ujo uj jðborm fo porsmjnsggnbnfns nccamjastns pmrquo su ajvorsaój ostî roprosojtnfn oj nccamjos m tâtu-gms quo gos prmfucoj ujns injnjcans ggnbnfns favafojfms m prmpmrcamjngos ngcnpatng ajvortafm.

• Gn ajfustrangazncaój roquaraó y cmjtajðnjocosatnjfm fosfo ojtmjcos, gn cmgn-lmrncaój y gn faroccaój fo gns caojcans

pnrn sogoccamjnr y cmjtrmgnr gns bntoransprabns, gns euojtos fo ojoriân, gn enlra-cncaój y og bnjtojabaojtm fo gns bî-quajns, y og bo`mrnbaojtm fo gn cngafnffo gms nrtâcugms.

• Gn rovmgucaój ajfustrang ng prmfucar irnjcnjtafnfos fo ml`otms, jocosató cnfn

5. Cmjsocuojcans fo gn \ovmgucaój Ajfustrang

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 373/628

354Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

voz bîs borcnfms, gm cung roporcutaó oj og fosnrrmggm fo ujn juovn oxpnjsaójcmborcang; og cmborcam cmj cgaojtos oj tmfm og bujfm; juovns emrbns fo cmj-trntncaój; roignbojtncamjos ajtorjncamjngos; lmgsns fo vngmros pnrn gn cmbprny vojtn fo nccamjos, y og usm fog cráfatm euo bnymr.

Og pmforâm ocmjóbacm fo gms dmblros y fo gns jncamjos foscnjsn fosfo ojtmjcosoj gn duggn, og daorrm, og potrógom y gn botngurian. Gn niracugturn y og cmborcampnsnrmj n fopojfor fo gn ajfustran.

• Oj rosuboj, og cnpatngasbm ajfustrang roobpgnzó ng cnpatngasbm cmborcang y ngn niracugturn cmbm ostructurn ocmjóbacn fo Ourmpn mccafojtng.

• Og guffasbm0 og fospgnznbaojtm fog dmblro pmr gn bîquajn, iojoró oj Ajign-torrn, oj >495, uj bmvabaojtm fo mfam n gns bîquajns faraiafm pmr Jof Guff.

• Og cnrtasbm0 gms mlrorms ajigosos protojfaormj mltojor ajeguojcan smlro og órinjmgoiasgntavm bofanjto ujn cnrtn quo ajcguân sus oxaiojcans, og suerniam ujavorsng,og vmtm socrotm, otc. Ostn cnrtn gmiró roujar bîs fo uj baggój fo earbns y n posnrfo oggm, gn Cîbnrn fo gms cmbujos so joió n fascutargn.

>

<

Dncor uj rosuboj oj su cunforjm smlro gns rnzmjos pmr gns cungosAjigntorrn os gn cujn fo gn ajfustrangazncaój.

Vrnln`m oj sulirupms.  Njngaco cmj sus cmbpnþorms/ns cuîgos smjgns vojtn`ns fo gn ajfustrangazncaój pnrn uj pnâs. Ajvostaiuoj cuîg os gnsatuncaój fo gn ajfustrangazncaój oj Cmgmblan (puofo cmjsoiuar ostnajemrbncaój oj gms fntms fog cojsm FNJO <88?). Xrosojtoj sus cmj-cgusamjos oj pgojnran.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 374/628

351 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

V\_SV vorsus DMGFAJI

Gn pngnlrn trust, quo saijaeacn oj ajigás cmjeanjzn, euo ujn prîctacn utagaznfn dnstn>418 cunjfm so cmjsaforó agoing oj Ostnfms _jafms. Oj Ocmjmbân, so roeaoro ng

cmjtrmg fo vnrans obprosns cojtrngaznfm oj mtrn, cmj og eaj fo bmjmpmgaznr mncnpnrnr gns vojtns y gn cmborcangazncaój fo gms prmfuctms fo uj soctmr fo gnocmjmbân. Gns nccamjos fo osns obprosns so cnblanlnj pmr cortaeacnfms fo trust.

Dmgfaji os og jmblro oj ajigás quo rocalo og cmjigmbornfm m gn ajtoirncaój quo soemrbn cunjfm ujn cmbpnþân cmjtrmgn gns nctavafnfos fo mtrns, n quaojos cmbprntmfns sus nccamjos m ujn irnj pnrto fo oggns. Cunjfm gn ujaój jm encagatn gn ajto-irncaój fo gns nctavafnfos oj gms soctmros ocmjóbacms, puofo sor ajtorvojafn pmrgns goyos njtabmjmpmgam, pmrquo sógm so ostnrân utagaznjfm pnrn nfquarar injnjcans.

Vnggor0 guinr oj fmjfo so trnln`n oj ujn mlrnbnjung.Xrmgotnram0 oj \mbn, gn cgnso smcang bîs pmlro.

Og mlrorm os uj trnln`nfmr `urâfacnbojto galroquo porcalo uj sngnram pmr gns dmrns quo trnln`n.

Oj og nspoctm smcang, gn \ovmgucaój Ajfustrang sojtó gns lnsos fog fo-snrrmggm bmforjm, nubojtnjfm og jðborm fo mlrorms oj gns ajfustrans y iojornjfm og crocabaojtm fo gns caufnfos.

Oj gn tácjacn, so usnrmj juovns euojtos fo ojoriân0 praborm og vnpmr,fospuás og cnrlój fo paofrn y guoim og potrógom; nfobîs, so croó ujnbîquajn cnfn voz bîs soiurn y oecaojto.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 375/628

398Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

Sosaój 9

Og Abporangasbm

Og abporangasbm os uj eojóbojm ocmjóbacm y pmgâtacm quo euo fosn-rrmggnfm fosfo gn njtai÷ofnf, nujquo cmj faeorojtos bmfngafnfos ngn fo juostrn ápmcn. Oj og saigm TUA, cmj gms fosculrabaojtms iomirî-eacms y og fosnrrmggm fog cnpatngasbm, euo pmsalgo quo gms puolgms fogmccafojto fo Ourmpn so nlraornj dncan juovms borcnfms oj fastajtmstorratmrams m cmgmjans quo euormj smbotafms n su oxpgmtncaój. Fo ostnbnjorn, oj gn Ofnf Bmforjn suriaó gn tojfojcan abporangastn quo ab-pgacó gn lðsquofn fo cmjtrmg smlro juovms torratmrams y og suriabaojtmfo bðgtapgos cmjegactms ojtro gns jncamjos bîs pmformsns pmr og pmforsmlro gns juovns cmgmjans. Ostns nccamjos so ggovnrmj n ncnlm ojtro gmssaigms TUA y TAT, y tuvaormj cmbm nctmros prajcapngos0 Ospnþn, Xmrtuing,Ajigntorrn, Ernjcan y Dmgnjfn.

Oj Smcangos 5 ostufanbms irnjfos abporams0 Xorsn,\mbnjm, Bmjimg, Mtmbnjm, ojtro mtrms.

Oj gms saigms TUA y TAT, so emrbnrmj gms abporams cmgmjangos0 Ospnþn, Xmrtuing, Ajignto-rrn, Ernjcan y Dmgnjfn quo furnrmj dnstn og saigm TAT, cunjfm gns afons fo gn Agustrn-caój y gms cmjegactms ojtro gns jncamjos pmformsns cmjfu`ormj n gn Ajfopojfojcan fongiujms fo gms puolgms cmgmjaznfms, porm og eajng fo gns cmgmjans mcurraó n bofanfmsfog saigm TT, fospuás fo gn soiujfn iuorrn bujfang, cunjfm so ajfopojfaznrmj gnscmgmjans oj Nsan y Îeracn. N cmjtajuncaój, so njmtnj ngiujns cnrnctorâstacns fo ostns

pmtojcans abporangastns0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 376/628

39> Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Gn _jafnf Ngobnjn

CnrnctorâstacnsAbporam

Vorratmram fog Abporam Ajigás

dnstn >1<>.

 Jnpmgoój Lmjnpnrto

Iuaggorbm A fo Xrusan

 Nujquo Ajigntorrn porfaó sus troco cmgmjans oj Jmrtonbáracnoj >995, tuvm cmjtrmg smlro vnrams torratmrams0  Nsan0 Lar-

bnjan, Bngnyn, Logucdastîj, Bngncn, Sajinpur y Nfáj. Îera-cn0 Oiaptm, Smbngan y gn _jaój Sufneracnjn, dmy \opðlgacnfo Sufîeracn. Mconjân0 Nustrngan, Juovn Pognjfn y mtrnsasgns bojmros.  Nbáracn0 Cnjnfî, Logaco y Iuynjn Osoqualn,dmy Iuynjn. Ajigntorrn trnjsemrbó n sus cmgmjans oj ujnCmbujafnf fo Jncamjos, ujn Cmjeoforncaój fo Ostnfmsn gn cung fam og jmblro fo Bnjcmbujafnf Lratîjacn foJncamjos (Cmbbmjwongt), oj >449; ostn ujafnf inrnjtazógn pnz oj gms torratmrams lratîjacms.

So croó oj gn batnf fog saigm TAT, oj facaoblro fo >4?<cunjfm Gmuas Jnpmgoój AAA so prmcgnbó obpornfmr foErnjcan. Oj >4?6, ajtorvajm oj gn Iuorrn fo Crabon pnrnnpmynr n Vurquân oj og cmjtrmg fog bnr Joirm. Oj >4?1,ajtorvajm oj og cmjegactm ojtro Nustrngan o Atngan n envmr fogms atnganjms. Oj >458, earbó cmj Ajigntorrn uj trntnfm focmborcam. Ojtro >45> y >459, ajvnfaó n Báxacm o abpusmcmbm obpornfmr ng nrcdafuquo nustrancm Eorjnjfm Bnxa-

baganjm. Ostn ajtorvojcaój euo uj erncnsm tmtng quo cugbajócmj og eusagnbaojtm fog obpornfmr nustrâncm y gms ernjcosostuvaormj quo nlnjfmjnr og pnâs. Oj >498, og Abporam foGmuas Jnpmgoój euo fostruafm oj gn iuorrn cmjtrn Xrusan yn posnr fo oggm, Ernjcan bnjtuvm su fmbajam smlro torra-tmrams neracnjms y nsaîtacms fo gms cungos mltojân irnjfosutagafnfos.

Oj >45<, Iuaggorbm A fo Xrusan y su prabor bajastrm Lasbnrkeuormj gms iostmros fo gn ujafnf ngobnjn. Oj >455 cronrmjgn Cmjeoforncaój ngobnjn fog Jmrto y bofanjto gns cmjvoj-camjos nuiustns, gmirnrmj gn nfdosaój fo gms ostnfms fog Sur.Xnrn ogabajnr n Nustran fo gn pmgâtacn ngobnjn, cmjsaiuaormjquo Ernjcan o Atngan jm ajtorvajaornj. Oj gn iuorrn cmj Ernjcan(>498->49>), Ngobnjan ajcmrpmró gms torratmrams fo Ngsncany Gmrojn.

Abporam Ajigás

Abporam Ernjcás

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 377/628

39<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

CnrnctorâstacnsAbporam

Cntngajn gn Irnjfo

 Lnjforn fo gn Bnrajn Abporang

 @npmjosn

 \oy Uâctmr Bnjuog

Fospuás fog roajnfm fo Cntngajn gn Irnjfo, og abporam\usm njoxó oj >48>, gn pnrto mraojtng fo Iomrian; oj >481n Eajgnjfan; oj >4>< n Lnsnrnlan; oj >4>? n Xmgmjan, y oj>461 npmyó n Nustran oj gn ajsurroccaój cmjtrn Dujirân.Oj>188, gn ajfustran rusn nfquaraó uj ratbm ncogornfm pmr gnprmfuccaój fo cnrlój, potrógom y saforurian; oj >186, gnrof fo eorrmcnrrag rusn cmbujacó gns favorsns roiamjos fogpnâs cmj Ourmpn.

Og roy fo Corfoþn, Uâctmr Bnjuog, cmj gn pnrtacapncaójfo Inralngfa y Cnvmur cmjsaiuaó gn ujafnf atnganjn. Ojtro

>458 n >455, Corfoþn gmiró ajtoirnr n gms Ostnfms foXnrbn, Bófojn, Vmscnjn y og roajm fo gns fms Sacagans,poso n gn mpmsacaój fo Uojocan y \mbn. Gn mpmsacaój fo\mbn quo orn nganfn fo Ernjcan, euo ujn gabatnjto oj gnujaeacncaój atnganjn. Saj oblnrim, cunjfm Ernjcan rotarósus trmpns fo \mbn, og roy Uâctmr Bnjuog so npmforó fogn caufnf y oj >498 gn focgnró cnpatng fo Atngan, gmirnjfmgn ujafnf fo Atngan.

Gn _jaój Atnganjn

Gn Oxpnjsaój \usn

Gn Oxpnjsaój @npmjosn Oj >454, so prmfu`m gn rovmgucaój luriuosn quo iojoró oj @npój, ngiujns trnjsemrbncamjos y gm mraojtó dncan uj Ostnfmcnpatngastn, irncans n gn jnvoincaój, gn poscn y ujn bnjm fomlrn lnrntn quo so encagató irncans n gn vaiojcan fo ujn juovnCmjstatucaój oj >441. Oj >416, ajvnfaó n Cdajn, so npmfo-ró fo Cmron y fo Xuortm Nrturm; abpusm gn ajfopojfojcan

fo Cmron y nfquaraó torratmrams oj Emrbmsn y gn pojâjsugnGanm-Vuji pmr gn pnz earbnfn oj Cdabmjmsoka. Cmbm ostotrntnfm jm euo ncoptnfm pmr \usan, Ngobnjan y Ernjcan, sobmfaeacó pnrn quo \usan so quofnrn cmj Xuortm Nrturm, Ngobnjan cmj Kanucdnu y Ernjcan o Ajigntorrn mltuvaormjcmjcosamjos pnrn ostnlgocor eîlracns oj Cdajn.Ojtro >186->18? so iojoró gn iuorrn cmjtrn fo \usan y gms `npmjososvojcaormj y so npmfornrmj fo Xuortm Nrturm. \usan rojujcaón tmfn ajtorvojcaój oj Cmron.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 378/628

393 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

CnrnctorâstacnsAbporam

Gn OxpnjsaójJmrtonboracnjn

 

 Bnpn pmgâtacm fo Ostnfms _jafms

Gn oxpnjsaój fo gms Ostnfms _jafms so ajacaó oj >483, ngcmbprnr n Ernjcan og oxtojsm torratmram fo Gmuasanjn; oj

>4>1 nfquaraó fo Ospnþn, gn pojâjsugn fo gn Egmrafn; ojtro>46? y >464 ajcmrpmró gms torratmrams fo Snjtn Eo fo JuovmBáxacm y Cngaemrjan pmr gn iuorrn cmjtrn Báxacm; oj >465cmbpró n Ajigntorrn gms torratmrams fo Mroimj, y oj >4?3nfquaraó og torratmram fo Gn Bosaggn quo portojocân n Báxa-cm.Oj >4<3, prmbugió gn Fmctrajn Bmjrmo pnrn focgnrnrquo gms Ostnfms _jafms prmtoiorî gms torratmrams fo Nbáracnpnrn bnjtojorgms ðjacnbojto ln`m su ajeguojcan0 «Nbáracnpnrn gms nboracnjms». Gn iuorrn fo Socosaój (>45>->45?),

euo ujn iuorrn ojtro gms ostnfms fog Jmrto y gms ostnfmsfog Sur. Gms jmrtoþms gucdnrmj pmr abpmjor gns emrbns fogcnpatngasbm, baojtrns quo gms fog sur foeojfânj sus emrbnstrnfacamjngos (eoufngos y oscgnvastns). Cmj og traujem fogms ostnfms fog jmrto so ajacan og fosnrrmggm fo gms Ostnfms_jafms cmbm irnj pmtojcan ajfustrang. Oj >495, cmbpró n\usan gms torratmrams fo Ngnskn y gns asgns Ngoutanjns; cmbmcmjsocuojcan fo gn iuorrn cmjtrn Ospnþn so npmforó foXuortm \acm, Eagapajns y Iunb; oj >414 nfquaraó n @nbna-cn y n Ynko; oj >188 so npmforó fo Snbmn y oj >183,

tuvm cmjtrmg smlro og cnjng fo Xnjnbî. Cmbm vobms, gmsOstnfms _jafms cmjsmgafnrmj su abporam bofanjto cmbprnfo torratmrams y jm pmr iuorrns, gm cung go fnrân uj vngmrpmstoramr oj gn dastmran.

Og Abporam Ospnþmg cmbm vabms oj gms toxtms fo cunrtm y quajtm, so oxtojfaóoj tmfn Nbáracn fosfo gm quo dmy os Cngaemrjan y gn Xojâjsugn fo gn Egmrafnoj gms Ostnfms _jafms, dnstn gn Xntnimjan cmj oxcopcaój fo Lrnsag, gns Eagapa-jns y mtrns asgns oj og Xncâeacm, og Sndnrn ospnþmg oj Îeracn y gn bnymrân fogns asgns fog Cnralo.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 379/628

396Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

* Vmbnfm fo www.lamirneansyvafns.cmb

Lamirneân fo Bndntbn Injfda*

Ojtro gms irnjfos toóracms quo bmfaeacnrmj gn cmjeaiurncaój pmgâtacn o afomgóiacnfog Bujfm oj og saigm TT, eaiurn osto dmblro fo nustorafnf ajegoxalgo y nlsmgutnbmfostan, quo so quo`nln fog tâtugm fo Bndntbn (Irnj Ngbn), quo go dnlân fnfmcmjtrn su vmgujtnf, og pmotn \nlajfrnjntd Vnimro.

Oj uj pnâs oj fmjfo gn pmgâtacn orn sajójabm fo cmrrupcaój, Injfda ajtrmfu`m gnátacn cmj gn práfacn y og o`obpgm. Uavaó oj ujn pmlrozn saj pngantavms, `nbîs cmjco-faó prolojfns n sus enbaganros y rocdnzó saobpro og pmfor pmgâtacm, njtos y fospuásfo gn galorncaój fo gn Ajfan. Osto rocdnzm cmjvartaó ng gâfor fo gn jm vamgojcan oj ujcnsm ðjacm ojtro gms rovmgucamjnrams fo tmfms gms taobpms.

Cmjmzcnbms ng dmblro quo jms ojsoþó gn rosastojcan pncâecn, gn jm-vamgojcan, cmbm emrbn fo gucdn pnrn foeojfor juostrms afongos.

Oscraln ujn sâjtosas smlro og abporangasbm y sus cnrnctorâstacns.

Vrnln`m oj sulirupms. Ognlmroj uj bnpn fo Îeracn n eajos fog saigm TAT,

fostncnjfm cmj cmgmros fastajtms gns cmgmjans fo cnfn jncaój abporangastn.½Cuîgos euormj gms fms pnâsos neracnjms quo gmirnrmj cmjsorvnr su ajfo-pojfojcan=

>

<

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 380/628

39? Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Vrnln`m oj sulirupms. Mrinjâcoso cmj sus cmbpnþorms/ns ojsulirupms. Cnfn ujm fo gms sulirupms tmbnrî ujm fo gms tobnssultatugnfms oj gn saiuaojto gocturn. _jn voz goâfms prosojtnrîj suscmjcgusamjos oj pgojnran.

Og fosculrabaojtm fo Mraojto 

Bmdnjfns Knrnbcdnjf Injfda jncaó og <5fo mctulro fo >451 oj uj robmtm guinr fogn Ajfan, oj gn caufnf cmstorn fo Xmrlnjfnr,fog fastratm fo Iu`nrnt. Ásto orn ojtmjcosuj bmsnacm fo bajðscugms prajcapnfms,cuyms imlorjnjtos tojânj uj pmfor nlsmgu-tm smlro gn vafn fo sus sðlfatms. Su pnfro,

Knrnbcdnjf Injfda, orn og prabor bajastrmfo Xmrlnjfnr y portojocân n gn cnstn fo gmslnjans, borcnforos fo prmvorlang nstucany dnlagafnf oj og cmborcam. Su bnfro, ggn-bnfn Xutgalna, prmcofân fo gn soctn fo gmsprnjnbas quo bozcgnlnj og dajfuasbm cmjgns ojsoþnjzns fog Cmrîj. Orn ujn bu`or

prmeujfnbojto rogaiamsn y nustorn quo favafân su taobpm ojtro og tobpgm y ogcuafnfm fo gms suyms, nbáj fo prnctacnr erocuojtos nyujms. Oj gn emrbncaójosparatung fo Bmdnjfns, quo sojtân uj agabatnfm nbmr pmr sus pnfros, nfobîsfo gn nfmrncaój n gn famsn Uasjð quo prmeosnln gn enbagan, cmjcurraormj ujnsorao fo cugturns y crofms nbnginbnfms0 og dajfð, og busugbîj y og `naj.Osto ðgtabm tuvm ospocang ajeguojcan oj su eagmsmeân0 gms `najs prnctacnlnj gnjm vamgojcan jm sógm cmj gms njabngos y gms soros dubnjms, sajm ajcgusm cmjgns pgnjtns, gms bacrmlams, og niun, og euoim y og vaojtm.

3

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 381/628

395Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

O`obpgm tâpacm fo tnrfân iojangafnf, Bmdnjfns euo uj nfmgoscojto sagojcamsm, rotrnâ-fm y jnfn lraggnjto oj gms ostufams, quo pnsó saj ggnbnr gn ntojcaój pmr gns oscuognsfo \n`kmt. N gms troco nþms, saiuaojfm gn cmstublro dajfð, gm cnsnrmj cmj ujn jaþnfo su ofnf ggnbnfn Knsturlna, fo quaoj ostnln prmbotafm fosfo gms soas nþms sajsnlorgm. Og mvoj ospmsm so ojnbmró npnsamjnfnbojto fo gn bucdncdn, y pmr dncor

og nbmr cmj oggn, nlnjfmjó og gocdm fo su pnfro bmralujfm gn basbn jmcdo cunjfmág buraó. Og sucosm fo`ó ujn cugpn ablmrrnlgo oj Injfda, pmr gm cung bîs tnrfo sofocgnrnrân oj cmjtrn fog bntrabmjam ojtro jaþms y n envmr fo gn cmjtajojcan soxung.

Cmbm sus cngaeacncamjos jm bo`mrnrmj oj og ajstatutm, gn enbagan focafaó ojvanrgm nGmjfros pnrn soiuar gms cursms fo nlmincân fog Ajjor Vobpgo, cuyns oxaiojcans ornjbojmros quo gns fo gns ujavorsafnfos ajfans. Cmj tnjtm baofm cmbm oxcatncaój, ogbucdncdm so oblnrcó oj Lmblny oj soptaoblro fo >444. Vojân faocajuovo nþms y

ncnlnln fo sor pnfro pmr praborn voz. Njtos fo pnrtar dnlân prmbotafm smgobjobojton su bnfro jm soiuar gn cmstublro ajigosn fo cmbor cnrjo, fnfm quo og vasjuasbm gmprmdalân. Unrans vocos oj su nfmgoscojcan dnlân trnjsirofafm tng jmrbn, abpugsnfmpmr uj nbaim quo go ncmjso`nln gn cnrjo pnrn sor euorto cmbm gms ajigosos.

Oj Gmjfros vavaó tros nþms, ojtro >444 y >41>,porâmfm oj og cung so prmfu`m ujm fo gms do-

cdms bîs fotorbajnjtos fo su vmcncaój0 ogfosculrabaojtm fo Mraojto pmr Mccafojto.Oj oeoctm, oj gn cnpatng ajigosn cmbojzó nerocuojtnr n gms toósmems quo gm ajacanrmj ojgn gocturn fog prabor cgîsacm ajfam, og Ldnin-vnf Iatn, ng quo ggoinrân n cmjsafornr «og galrmpmr oxcogojcan pnrn og cmjmcabaojtm fo gnvorfnf». Vnblaáj nggâ ojtró oj cmjtnctm cmj

gns ojsoþnjzns fo Crastm, y furnjto uj taobpmso sajtaó tnj ntrnâfm pmr gn átacn crastanjn quofufó ojtro oggn y og dajfuasbm. Fo osn ápmcnsmj sus ajtojtms fo sajtotaznr gms procoptms foglufasbm, og crastanjasbm, og asgnbasbm y surogaiaój jntng, bofanjto gm quo soþngó cmbmog prajcapam ujaeacnfmr fo tmfms oggms0 gn afonfo gn rojujcancaój.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 382/628

399 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Gms praborms oxporabojtms fo gn rosastojcan Injfdastn

 Ng vmgvor n Xmrlnjfnr ojcmjtró n su enbagan fosajtoirnfn0 gn bnfro dnlân buortmpmcm njtos y gms Injfda dnlânj porfafm tmfn ajeguojcan oj gn cmrto prajcaposcn.Cmbm nlminfm jm dnggó bucdns porspoctavns, puos su praborn nctuncaój prmeosam-jng torbajó oj uj dubaggnjto erncnsm0 ojbufocaó ng faraiarso ng tralujng y jm pufm

cmjtajunr. Euo ojtmjcos cunjfm ujn enctmrân cmborcang busugbnjn go merocaó ujcmjtrntm pnrn ntojfor uj cnsm fo gn obprosn oj Furlnj, y Injfda so oblnrcó dncanSufîeracn oj >413.

Oj og pnâs fo gms njtaiums cmgmjms dmgnjfosos vavân ujn cmgmjan dajfð emrbnfn oj subnymrân pmr trnln`nfmros, n quaojos gms ajigosos ggnbnlnj fospoctavnbojto «snba».Cnrocânj fo tmfm forocdm, so gos fosprocanln y fascrabajnln rncangbojto, cmbmpufm cmbprmlnr oj cnrjo prmpan og `mvoj nlminfm furnjto ngiujms fo sus van`os

oj eorrmcnrrag. Xorm gn satuncaój orn bîs irnvo nðj fo gm quo pnrocân. Vorbajnfm su

 Og pmotn Vnimro dnco fo njetraój fo Bntdnbn Injfda.

Oj ostms nþms focasavms pnrn su emrbncaój ajtogoctung goyó n Vmgstma, oj quaoj bîstnrfo ojcmjtrnrân gn iuân pnrn og poreoccamjnbaojtm fo gn prîctacn y gn tomrân fo gn jmvamgojcan. Q cunjfm roirosó n gn Ajfan cmj og tâtugm fo nlminfm, gm dazm cmj sus soþnsfo afojtafnf mraojtngos0 dnlân afm oj luscn fo gn snlafurân mccafojtng y rotmrjnlncmj og socrotm quo dnlân docdm snlams n gms dajfðos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 383/628

394Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

trnln`m, Injfda ostnln n pujtm fo roirosnr n gn Ajfan cunjfm so ojtoró fo gn oxastoj-can fo uj prmyoctm fo goy pnrn rotarnr og forocdm fo suerniam n gms dajfðos. Focafaóojtmjcos npgnznr gn pnrtafn uj bos y mrinjaznr gn rosastojcan fo sus cmbpntramtns. Ogbos so cmjvartaó oj voajtafós nþms.

Furnjto ostn otnpn fo su vafn, su bnymr promcupncaój euo gn galorncaój fo gn cmbu-jafnf ajfan, y oj cmjsocuojcan, euo fnjfm emrbn n gns nrbns fo gucdn quo bîs tnrfoutagaznrân oj su pnâs. Oj gms praborms nþms, cmjvojcafm fo gns luojns ajtojcamjos fogcmgmjangasbm lratîjacm, nlraó uj lueoto pnrn foeojfor n sus cmbpntramtns njto gmstralujngos oj @mdnjjoslurim y so prmpusm nrtacugnr uj bmvabaojtm fofacnfm n gnniatncaój pmr bofams goingos. Eujfó og poraófacm Vdo Ajfanj Mpajamj, pnrn nigutajnrn gn cmbujafnf ajfan y, cmbm ajstrubojtm fo niatncaój going, croó og Cmjirosm Ajfamfo Jntng. Sus sabpntâns njigóeagns go ggovnrmj furnjto gn iuorrn cmjtrn gms lóors n

mrinjaznr og Cuorpm Ajfam fo Nblugnjcans, nccaój quo borocaó furns crâtacns pmrpnrto fo gms jncamjngastns ajfams.

 N pnrtar fo >186, gn nctavafnf fo Injfda sueraó uj cnblam jmtnlgo0 fospuás fo goorgn crâtacn fog cnpatngasbm cmjtojafn oj _jtm Vdo Gnst, fo @mdj \uskaj, bmfaeacó suostagm fo vafn y pnsó n ggovnr ujn sojcaggn oxastojcan cmbujatnran oj gns neuorns fo

 @mdnjjoslurim fmjfo eujfó ujn cmbujn ggnbnfn Vmgstma. Oj osn ápmcn lmsquo`ó gntomrân fog nctavasbm jm vamgojtm quo pusm oj bnrcdn pmr praborn voz pnrn mpmjorson gn goy fo roiastrm. Ostn goy mlgainln n tmfms gms ajfams n ajscralarso oj uj roiastrmospocang cmj sus duoggns fnctagnros. Injfda mrfojó n sus cmbpntramtns quo jm soajscralaornj, quo cmborcanrnj oj gns cnggos saj gacojcan y, bîs tnrfo, quo quobnrnjsus tnr`otns fo roiastrm erojto n gn bozquatn fo @mdnjjoslurim. Cmbm bucdms fo sussoiuafmros, euo n pnrnr n gn cîrcog vnrans vocos, porm og bmvabaojtm fo rosastojcancavag mltuvm vnrams áxatms pnrcangos.

Oj >1>3, gn prmtostn cmjtrn uj abpuostm cmjsafornfm aj`ustm so trnfu`m oj ujn bnr-cdn n trnvás fo Vrnjsvnng, dnstn Jntng. Ng nþm saiuaojto, gns nutmrafnfos lratîjacnsfaormj bnrcdn ntrîs cmj facdm abpuostm y nutmraznrmj n gms nsaîtacms n rosafar ojJntng cmbm trnln`nfmros galros. Gn vactmran pnrocân tmtng, y Injfda, quo dnlân nlnj-fmjnfm gns vostabojtns ourmpons oj soþng fo prmtostn, pnrtaó foeajatavnbojto foSufîeracn cmj su bu`or y sus da`ms. N gnrim pgnzm, tmfms gms gmirms fo gn cmbujafnfajfan so porfaormj y gns nutmrafnfos fo nquog pnâs ojfurocaormj nðj bîs su pmgâtacnrncastn, porm Sufîeracn dnlân safm og lnjcm fo pruolns fmjfo Injfda fosnrrmggó y

cmbprmló gns tîctacns quo bîs tnrfo dnlrân fo utagaznr oj su taorrn jntng.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 384/628

391 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

391 Xrmcosms dastóracmsfog saigm TAT

_jafnf >

Og Bndntbn

Injfda ggoió n gn Ajfan oj >1>? cmbm uj vorfnform dármo, cmj gn nuromgn fo suscnbpnþns oj og oxtrnj`orm. Gns bnsns fo Lmblny go tralutnrmj uj cngurmsm roca-labaojtm, og imlorjnfmr ajigás ncufaó n sngufnrgm y og pmotn \nlajfrnjntd Vnimro

go fam gn laojvojafn oj su _javorsafnf Galro fo Snjtajakotnj. N pmcm fo ggoinr, ojgn caufnf fo Ndbofnlnf eujfó ujn cmbujafnf cnsa bmjîstacn oj fmjfo ostnlnjprmdalafns gns vostabojtns oxtrnj`orns, gns cmbafns cmj ospocans y gn prmpaofnfpravnfn. Sus baoblrms so fofacnlnj ðjacnbojto n fms trnln`ms bntorangos0 gn nira-cugturn pnrn mltojor og sustojtm, y og to`afm n bnjm, pnrn prmcurnrso og nlraim. Nquâ fam cmbaojzm n ujn gucdn quo Injfda dnlrân fo smstojor furnjto tmfn su vafn0 gnlntnggn cmjtrn gns gncrns fog dajfuasbm y n envmr fo gms ajtmcnlgos. Og prabor pnsm euonfbatargms cmbm baoblrms fo gn cmbujafnf.

Oj osms praborms nþms, Injfda nlnjfmjó tmfn niatncaój pmgâtacn n eaj fo npmynr gmsoseuorzms lágacms fo Irnj Lrotnþn oj gn praborn iuorrn bujfang, ggoinjfm ajcgusm ngrocgutnbaojtm fo smgfnfms pnrn og o`árcatm ajigás. Su ojtrnfn oj gn pmgâtacn ajfan jmso prmfu`m dnstn eolrorm fo >1>1, cunjfm so nprmló gn Goy \mwgntt quo ostnlgocân gncojsurn y soþngnln furns pojns pnrn cungquaor smspocdmsm fo torrmrasbm m sofacaój,y go nlraó gms m`ms ncorcn fo gns vorfnforns ajtojcamjos fo gms abporangastns ajigososoj su pnâs. Injfda pnsó ojtmjcos n ojcnloznr gn mpmsacaój n ostn goy y mrinjazó ujn

cnbpnþn fo prmpninjfn jncamjng bofanjto gn jmvamgojcan, quo cmbojzó cmj ujnduogin iojorng quo prmjtm so oxtojfaó n tmfm og pnâs, y gns prmtostns so sucofaormjoj gns prajcapngos caufnfos, fmjfo so roiastrnrmj ngiujms emcms fo vamgojcan, poso ngn ajsastojcan fog gâfor oj og cnrîctor pncâeacm fo gns bnjaeostncamjos. Cunjfm ncufânn Fogda n npncaiunr gn pmlgncaój, Injfda euo fotojafm. Fâns fospuás, og >3 fo nlrag,og lrainfaor iojorng Fyor mrfojó n sus iurkns, faspnrnr smlro gn bugtatuf roujafn ojog @ngganjwngn Lnid fo gn caufnf fo Nbratsnr. Gn fmbajncaój ajigosn dnlân bmstrnfmsu vorfnform rmstrm snjiuajnram y lrutng0 cnsa cuntrmcaojtns porsmjns euormj nsosa-

jnfns y mtrns bagos dorafns. Gns nutmrafnfos lratîjacns so vaormj ojtmjcos mlgainfnsn rocmjsafornr sus tîctacns y gn Goy \mwgntt `nbîs ojtró oj vaimr.

Oj gms nþms saiuaojtos n gn bnsncro fo Nbratsnr, Injfda so cmjvartaó oj og gâfor jn-camjngastn ajfascutafm y ngcnjzó gn prosafojcan fog Cmjirosm Jncamjng Ajfam -pnrtafmeujfnfm pmr Ngnj Mctnvaus Dubo oj >44?-, quo ág supm cmjvortar oj uj ajstruboj-tm oeoctavm oj prm fo gn ajfopojfojcan. Fo ujn nirupncaój fo gns cgnsos bofans

urlnjns, pnsó n sor ujn mrinjazncaój fo bnsns ojrnaznfn oj gms puolgms y oj og

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 385/628

348Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

cnbposajnfm. So pusaormj oj bnrcdn gns irnjfos cnbpnþns fo fosmlofaojcan cavagquo alnj fosfo gn jointavn bnsavn n pninr abpuostms dnstn og lmacmt n gns nutmrafn-fos. Bagos fo ajfams ggojnrmj gns cîrcogos y og basbm Injfda euo fotojafm oj bnrzmfo >1<<. Faoz fâns bîs tnrfo, cmbojzó «og Irnj @uacam», oj og cung og Bndntbn sofocgnró cugpnlgo y cmjsaforó gn sojtojcan n soas nþms fo prasaój cmbm uj dmjmr, cmj

gm cung gn sosaój torbajó cmj ujn rovorojcan butun ojtro `uoz y ncusnfm.

Cunjfm sngaó fo gn cîrcog –ujn npojfacatas dazm quo gns nutmrafnfos cmgmjangos gmgalornrnj oj >1<6–, ojcmjtró quo og pnjmrnbn pmgâtacm so dnlân bmfaeacnfm oj sunusojcan0 og Xnrtafm fog Cmjirosm so dnlân favafafm oj fms enccamjos y gn ujafnfojtro dajfðos y busugbnjos, cmjsoiuafn cmj og bmvabaojtm fo fosmlofaojcan cavag,dnlân fosnpnrocafm. Injfda focafaó ojtmjcos rotarnrso fo gn pmgâtacn, pnrn vavar cmbmuj njncmrotn, oj nlsmgutn pmlrozn y luscnjfm og sagojcam cmbm euorzn roiojorntavn.

\otarnfm oj Nsdrnb, so cmjvartaó oj osms nþms oj og `oeo osparatung fo gn Ajfan, oj ogfaraiojto rogaiamsm fo enbn ajtorjncamjng quo bucdms mccafojtngos oj luscn fo gnpnz osparatung trntnlnj cmbm uj iurð.

Su rotarm eajngazó fo bnjorn lruscn oj >1<9, cunjfm og imlaorjm lratîjacm jmblróujn cmbasaój ojcnrinfn fo gn roemrbn fo gn Cmjstatucaój y oj oggn jm pnrtacapnlnjajiðj jntavm. N gn cnlozn fo gn gucdn pmgâtacn, Injfda cmjsaiuaó quo tmfms gmspnrtafms fog pnâs dacaornj og lmacmt n facdn cmbasaój. Xmcm fospuás, gn duogin fo

Lnrfmga, oj npmym n gn jointavn n pninr abpuostms, torbajó oj uj áxatm tmtng. Gnvactmran fog bmvabaojtm njabó ng Cmjirosm n focgnrnr gn ajfopojfojcan fo gn Ajfan,og <5 fo ojorm fo >138, y so ojcnrió ng Bndntbn gn faroccaój fo gn cnbpnþn fojm vamgojcan pnrn ggovnr n gn prîctacn gn rosmgucaój. Injfda ogaiaó cmbm ml`otavm fogn basbn og bmjmpmgam fo gn sng quo neoctnln pnrtacugnrbojto n gms pmlros, y pnrtaófo Snlnrtnba og >< fo bnrzm cmj 91 vmgujtnrams cmj rublm n Fnjfa, pmlgncaójcmstorn fastnjto 34? kagóbotrms. Og poquoþm bmvabaojtm so oxtojfaó cmbm gns mgnsfo uj ostnjquo dnstn ngcnjznr tmfn gn Ajfan0 gms cnbposajms soblrnlnj fo rnbnsvorfos gms cnbajms pmr fmjfo pnsnrân oso dmblro poquoþm y sobafosjufm, cmjuj lnstój fo lnblð, cnbajm fog bnr y ng erojto fo uj ojmrbo o`árcatm pncâeacm. Ogfân fog njavorsnram fo gn bnsncro fo Nbratsnr, Injfda ggoió n mraggns fog bnr y cmiaóuj puþnfm fo sng. Fosfo oso bmbojtm gn fosmlofaojcan cavag euo abpnrnlgo0 fapu-tnfms y eujcamjnrams gmcngos fabataormj, gms prmdmblros gmcngos nlnjfmjnrmj suspuostms, gms smgfnfms fog o`árcatm ajfam so joinrmj n faspnrnr smlro gms bnjaeostnjtos,gns bu`oros nfdaraormj ng bmvabaojtm, baojtrns gms soiuafmros fo Injfda ajvnfânjpncâeacnbojto gns eîlracns fo sng.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 386/628

34> Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

34> Xrmcosms dastóracmsfog saigm TAT

_jafnf >

Gn cnbpnþn torbajó cmj uj pnctm fo cmbprmbasm ojtro Injfda y og varroy fo subn`ostnf lratîjacn, oj vartuf fog cung so goingaznln gn prmfuccaój fo sng y so galo-rnlnj gms corcn fo >88.888 prosms fotojafms furnjto gns bmvagazncamjos. Xmr mtrnpnrto, Injfda euo ojvanfm n Gmjfros pnrn pnrtacapnr oj gn Cmjeorojcan quo fascutângms pnsms pnrn ostnlgocor uj imlaorjm cmjstatucamjng oj gn Ajfan. Gn prosojcan fog

Bndntbn oj Ajigntorrn, ng bnrioj fo gn irnj ncmiafn pmpugnr quo go faspojsnrmjgms lnrrams gmjfajojsos, jm supusm rosugtnfms envmrnlgos pnrn gn cnusn, y ng roirosnrn su pnâs so ojcmjtró cmj quo Jodru y mtrms gâforos fog Cmjirosm so dnggnlnj ujnvoz bîs oj prasaój.

Dncan gn ajfopojfojcan

Unrans vocos oj su vafn, Injfda rocurraó n gms nyujms cmbm bofam fo prosaój cmjtrn

og pmfor, cmbm emrbn fo gucdn ospoctncugnr y frnbîtacn pnrn fotojor gn vamgojcanm ggnbnr gn ntojcaój fo gns bnsns. Gn engtn fo dubnjafnf fog sastobn fo cnstns quocmjfojnln n gms pnrans n gn nlsmgutn ajfaiojcan y mstrncasbm, dazm quo Injfda cmj-vartaorn gn nlmgacaój fo gn ajtmcnlagafnf oj ujn botn eujfnbojtng fo sus oseuorzms.

 Q fosfo gn prasaój fo Qorvnfn, fmjfo dnlân safm cmjeajnfm juovnbojto, rongazó uj«nyujm dnstn gn buorto» oj cmjtrn fo gn cogolrncaój fo ogoccamjos sopnrnfns fodajfðos y pnrans. Oggm mlgaió n tmfms gms gâforos pmgâtacms n ncufar ujtm n su gocdm foprasamjorm pnrn earbnr uj pnctm cmj og cmjsojtabaojtm ajigás. Gn gnlmr fo «pofnimiân

pmpugnr» pnrn curnr n gn smcaofnf dajfð fo sus ggnins jm torbajó nquâ. Fastnjcanfmfog Cmjirosm njto gn focopcaój quo go prmvmcnlnj gns bnjamlrns fo gms pmgâtacms,so fofacó n vasatnr puolgms go`njms, ajsastaojfm oj gn ofucncaój pmpugnr, oj gn prm-dalacaój fog ngcmdmg, oj gn galorncaój osparatung fog dmblro.

Og ostnggafm fo gn soiujfn iuorrn bujfang euo og bmtavm fo quo Injfda, ujn voz bîs,rotmrjnrn ng prabor pgnjm pmgâtacm. Su mpmsacaój ng cmjegactm lágacm orn nlsmgutn y jmcmbpnrtân gn mpajaój fo Jodru y mtrms gâforos fog Cmjirosm, prmcgavos n npmynr gngucdn cmjtrn og enscasbm. Xorm gn focasaój fog varroy fo ajcmrpmrnr og sulcmjtajojton gms propnrntavms lágacms fo Irnj Lrotnþn, saj cmjsugtnr cmj gms pmgâtacms gmcngos,cgnraeacó gns niuns, prmvmcnjfm gn fabasaój oj bnsn fo gms bajastrms portojocaojtosng Cmjirosm. Vrns gn tmbn fo \njiðj pmr gms `npmjosos, Injfda oxaiaó gn cmbpgotnajfopojfojcan fo gn Ajfan, pnrn quo og pnâs pufaorn oscmior galrobojto sus focasam-jos. Ng fân saiuaojto, og 1 fo nimstm fo >16<, euo nrrostnfm ujtm cmj mtrms baoblrmsfog Cmjirosm, gm cung prmfu`m ujn sulgovncaój oj bnsn fo gms jntavms, soiuafn pmrujn sorao fo rovuogtns vamgojtns oj tmfm og torratmram ajfam. Ástn euo gn ðgtabn prasaój

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 387/628

34<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

fog Bndntbn y quazî gn bîs fmgmrmsn, pmrquo fosfo su prosafam oj Xmmjn so ojtorófo gn buorto fo su bu`or, Knsturlna; orn yn uj njcanjm erîiag y folagatnfm cunjfmsngaó oj galortnf oj og nþm >166.

Eajngaznfn gn iuorrn, y trns gn sulafn ng pmfor fo gms gnlmrastns oj Ajigntorrn, Injfda

fosobpoþó uj rmg eujfnbojtng oj gns joimcancamjos quo ggovnrmj n gn galorncaójfo su pnâs. Saj oblnrim, su pmsturn mpuostn n gn pnrtacaój fog sulcmjtajojto, jnfnpufm cmjtrn gn fotorbajncaój fog gâfor fo gn Gain Busugbnjn, @ajjnd, foeojsmr fogn sopnrncaój fog Xnkastîj. Fmgafm pmr gm quo cmjsaforó ujn trnacaój, oj >165 ogBndntbn vam cmj dmrrmr cóbm gms njtaiums enjtnsbns ajfams rosuriânj furnjto gncogolrncaój fog Jmblrnbaojtm fo Jodru cmbm prabor `oeo fo imlaorjm, quo euoprotoxtm fo vamgojtms fasturlams bmtavnfms pmr gn puijn ojtro dajfðos y busugbnjos.

Injfda so trnsgnfó n Jmnkdnga, fmjfo dnlânj cmbojznfm gms ojerojtnbaojtms,y cnbajó fo puolgm oj puolgm, foscngzm, trntnjfm fo fotojor gns bnsncros quoncmbpnþnrmj n gn pnrtacaój oj Lojingn, Cngcutn, Ladnr, Cncdobarn y Fogda. Xormsus oseuorzms sógm sarvaormj pnrn ncrocojtnr og mfam quo sojtânj pmr ág, gms enjîtacmsoxtrobastns fo nblms puolgms0 gms dajfðos ntojtnrmj cmjtrn su vafn oj Cngcutn y gmsbusugbnjos dacaormj gm prmpam oj Jmnkdnga. Furnjto sus ðgtabms fâns oj Fogda ggovón cnlm uj nyujm pnrn rocmjcaganr n gns fms cmbujafnfos, gm cung neoctó irnvobojtosu snguf. Nðj nsâ, npnrocaó fo juovm njto og pðlgacm ujms fâns njtos fo su buorto.

Injfda cmj Jordu.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 388/628

343 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Og 38 fo ojorm fo >164, cunjfm ng njmcdocor so faraiân n gn pgoinran cmbujatnran,euo ngcnjznfm pmr gns lngns fo uj mvoj dajfð. Vng cmbm gm dnlân profacdm n su jao-tn, buraó cmbm uj vorfnform Bndntbn, cmj gn pngnlrn \nbn (Fams), oj sus gnlams.Cmbm fa`m Oajstoaj, «quazî gns iojorncamjos vojaforns fufoj ngiujn voz fo quo ujdmblro sobo`njto euoso ujn rongafnf fo cnrjo y duosm oj osto bujfm».

Gn jm vamgojcan

Gn eaiurn fo Injfda suogo nsmcanrso cmj gn rosastojcan pncâeacn y gn jm vamgojcan. Ojoeoctm, osto gâfor pmgâtacm ajfam fobmstró quo og pncaeasbm os uj ajstrubojtm vanlgopnrn ngcnjznr ml`otavms pmgâtacms nblacamsms y quo gn ajfopojfojcan fo gn Ajfan ornpmsalgo saj jocosafnf fo forrnbnbaojtms fo snjiro. Injfda profacó gn cmjcmrfan

y gn jm vamgojcan oj uj saigm cmjvugsamjnfm pmr fms iuorrns bujfangos.

Injfda euo gâfor jncamjngastn, porm pmr ojcabn fo tmfm, euo uj foeojsmr fo gn aiungfnfy gn `ustacan. Gucdó cmj irnj âbpotu pnrn gmirnr gn ajfopojfojcan fo gn Ajfan y pnrnncnlnr cmj gns fosaiungfnfos quo pnfocân gn smcaofnf fo su pnâs. Oj ujn smcaofnftnj ostrntaeacnfn cmbm gn ajfan, so pusm fog gnfm fo gms ajtmcnlgos –cnstn pravnfn fotmfm forocdm– y profacó gn nfbasaój fo tmfms gms ajfavafums cmbm baoblrms fo gnsmcaofnf. Sus nblacamjos trnscojfânj og îblatm ostractnbojto pmgâtacm0 bîs nggî fo

gn galorncaój fo su pnâs y gn trnjsemrbncaój smcang, nlmió pmr og poreoccamjnbaojtmosparatung fog dmblro.

Furnjto su vafn, Injfda cmjmcaó áxatms y sueraó erncnsms. Uam cóbm su ostrntoianfo gn jm vamgojcan pmsalagatnln gn ajfopojfojcan fo su jncaój. Saj oblnrim,pufm cmjstntnr quo su pnâs ostnln rnfacngbojto favafafm ojtro dajfðos y bu-sugbnjos, y euo tostaim fo gn sopnrncaój fo Xnkastîj fo gn Ajfan. Saj oblnrim,og pojsnbaojtm y gns nctatufos fo Injfda sarvaormj fo o`obpgm pnrn gms fas-tajtms bmvabaojtms pncaeastns quo suriaormj oj tmfm og bujfm trns gn soiujfniuorrn bujfang.

 Ndmrn laoj, Injfda tnblaáj so cmjvartaó oj uj pujtm fo roeorojcan pnrn gms gâforosjncamjngastns fo Nsan y Îeracn. Fobmstró quo gms bmvabaojtms ajfopojfojtastnspmfânj ojerojtnrso cmj áxatm n gns pmtojcans cmgmjangos pnrn galornr n sus pnâsos fogyuim ourmpom. Gn ajfopojfojcan fo gn Ajfan fam uj abpugsm abpmrtnjto ng prmcosmfo foscmgmjazncaój fo Nsan y Îeracn oj gn soiujfn batnf fog saigm TT.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 389/628

346Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

 Nðj oj juostrms fâns, gn eaiurn fo Injfda cmjtajðn fosportnjfm enscajncaój. Sunspoctm erîiag y sorojm, su smlran tðjacn lgnjcn y sus afongos pncaeastns dnj nyufnfmn mtmrinrgo ujn caortn nurn bâtacn. Xmr osto bmtavm, jm os fo oxtrnþnr quo su vafndnyn safm rocronfn oj favorsns soraos fo togovasaój y pogâcugns. Os pnrtacugnrbojtocágolro og eagbo Injfda (>14<), fo \acdnrf Nttojlmrmuid, oj og cung, Loj Kajisgoy

ajtorprotó ng cágolro nctavastn ajfam.

>

Cmj gm vastm oj og vafom y gns gocturns fog galrm cmbm lnso, rofnctnr ujcuojtm cmrtm quo sucofn oj Cmgmblan y cuym porsmjn`o prajcapng tojin

gns cnrnctorâstacns fo Injfda.

Abporangasbm0 cmjsocuojcan fo gn \ovmgucaój ajfustrang, os ujnoxpnjsaój cmgmjang folafn n gns jocosafnfos fo gms pnâsos ajfus-

trangaznfms pmr mltojor bntorans prabns n ln`m procam y borcnfmsnlujfnjtos quo cmbproj sus prmfuctms.

Oxpnjsaój Cmgmjang0 abporangasbm.

Cmgmjan0 torratmram euorn fo gn jncaój m botrópmga fog cung ástn sodn npmfornfm.

Og abporangasbm euo oj irnj bofafn torratmrang y so lnsnln oj og cmj-trmg bagatnr fo gms torratmrams y og smbotabaojtm fo sus dnlatnjtos njmrbns quo neoctnlnj sus forocdms dubnjms, pnrn oxtrnor n buy ln`mcmstm sus raquozns jnturngos y nbpganr gms borcnfms fo sus prmfuctms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 390/628

34? Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

Sosaój 4

Bnjms n gn mlrn

>.   N eajngos fog saigm TUAAA, so prmfu`m gn \ovmgucaój Ernjcosn, bmva-baojtm quo trntó fo cmjsoiuar0

  n. Npmym fo gn jmlgozn. 

l. Cmjsmgafncaój fog ráiaboj eoufng. 

c. Galortnf o aiungfnf smcang. 

f. Gn obnjcapncaój fo Ernjcan.

<. >464 os uj nþm buy saijaeacntavm pnrn Ourmpn, folafm n gns rovmgucam-jos quo so prmfu`ormj cmbm roznim fo gms irnjfos bmvabaojtms quocnblanrmj rnfacngbojto gn dastmran fo gn dubnjafnf0 gn \ovmgucaójErnjcosn y gn \ovmgucaój Ajfustrang; ostms ncmjtocabaojtms ggovnrmjn0

  n. Gn ujaeacncaój fo Ngobnjan o Atngan. l. Gn pulgacncaój fog bnjaeaostm cmbujastn.

 c. Og suriabaojtm fo juovms sastobns smcam ocmjóbacms.

 f. Gn nlmgacaój fo gns bmjnrquâns nlsmgutastns.

X\OI_JVNS VAXM >. Bnrquo gn rospuostn cmrroctn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 391/628

345Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos

3.  Gms cnblams prmfucafms oj Ourmpn oj og saigm TUAAA, njto gn ajvnsaójfo Jnpmgoój n Ospnþn y Xmrtuing, roporcutaormj oj Nbáracn y njtotmfm oj0

  n. Croncaój fo bmvabaojtm fo npmym n Ospnþn. 

l. Ojvâm fo trmpns pnrn roemrznr og o`árcatm fo Eorjnjfm UAA. 

c. Sopnrncaój fo gns cmgmjans rospoctm fo sus botrópmgas. 

f. Govnjtnbaojtms nrbnfms fo Nbáracn cmj rospoctm fo Ospnþn yXmrtuing.

X\OI_JVNS VAXM AU.

Xroiujtns fo sogoccaój bðgtapgo. Sogoccamjo gn rospuostn cmrroctn fo ncuorfmcmj og cunfrm quo npnroco n cmjtajuncaój0 

Sa > y < smj cmrroctns, cmjtosto N.Sa < y 3 smj cmrroctns, cmjtosto L.

Sa 3 y 6 smj cmrroctns, cmjtosto C.

Sa < y 6 smj cmrroctns, cmjtosto O.

6.  Gn \ovmgucaój Ajfustrang so cmjsaforó nsâ pmr gns prmeujfns trnjsemrbn-camjos smcamocmjóbacns quo n bofanfms fog saigm TUAAA so prmfu`ormj

oj Irnj Lrotnþn y roporcutaormj oj og rostm fo Ourmpn; ostn rovmgucaójenvmrocaó0

>.  Gn iojorncaój fo obpgom y og bo`mrnbaojtm fog javog fo vafn.

<. Gn bairncaój cnbpm-caufnf cmbm prmfuctm fo gn bmforja- zncaój.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 392/628

349 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

>

 Nvorai÷o oj su galrm, oj gn lalgamtocn m oj Ajtorjot ncorcn fo gms pnâ-sos gntajmnboracnjms y dnin uj cunfrm sajóptacm cmj gns cnusns fo gnajfopojfojcan oj cnfn pnâs.

3.   Og bmvabaojtm caojtâeacm npgacnfm ng fosnrrmggm fo gn aj-fustran.

6. Gn ojsoþnjzn tácjacn cmj ájensas oj quâbacn y eâsacn porbataó

og fosnrrmggm toxtag.

?. Gn \ovmgucaój Ernjcosn saijaeacn, pnrn Ourmpn y Nbáracn0

>. Gn emrbncaój fo imlaorjms cmj roprosojtnjtos fog puolgm.

  <. Og dujfabaojtm fo gms vao`ms sastobns fo imlaorjm nutm-

crîtacms.

  3.  Gn npnracaój fo gms forocdms dubnjms cmbm rocmjmcabaojtmn gn faijafnf fog dmblro.

  6. Og fosportnr fog sastobn borcnjtagastn pnrn og emrtngocabaojtmfo gn ocmjmbân.

5. Ognlmro uj ojsnym oj og quo oxpgaquo quá fo gm nprojfafm dnstn ogbmbojtm so roego`n oj su rongafnf, oj su vafn nctung y quá folobmsdncor pnrn bo`mrnr juostrn smcaofnf.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 393/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos344

Sosaój 1Satuncaój fo gns cmgmjans y og prmcosm

fo gn ajfopojfojcan

Nbáracn vavaó irnjfoscnblams furnjto og prm-cosm fo oxpnjsamjasbmabporangastn. Uavabms oj ujnblaojto fo oxpgmtncaój yfopojfojcan fo gns botró-pmgas (Ospnþn, Ajigntorrn,Xmrtuing, Dmgnjfn, otc.).

_jafnf <. Nbáracn y Cmgmblan oj og saigm TAT

Goor gns cnrnctorâstacns iojorngos fo gn Cmgmjan y pmr irupm dncor uj cunfrm quoajfaquo sa nctungbojto so vavo oj ujn satuncaój pnrocafn.

>. Cnrnctorâstacns iojorngos Oj gms 388 nþms fo vafn cmgmjang, so fosnrrmggnrmj

juovns cmjfacamjos oj gms pnâsos fo Nbáracn Gntajn.

• Oj tmfms oxastân uj sastobn sobaeoufng0 gns dncaoj-fns cmbprojfânj gn bnymr pnrto fo gn taorrn fognlmr y cmbprnlnj y vojfânj pmcm, cmj oxcopcaój

fo gns quo nlnstocânj fo vâvoros y fobîs nrtâcugms ngns pmlgncamjos bajorns. Gn bnsn fo pmlgncaój vavânoj cmjfacamjos fo sorvafublro. Gns prmdalacamjosospnþmgns gabatnlnj og fosnrrmggm fo gn ajfustrany og cmborcam. Og cmborcam ojtro gns cmgmjans soojcmjtrnln rostrajiafm. Gn Cmrmjn ospnþmgn cmlrnln euortos abpuostms, cmbm ogtralutm porsmjng y og quajtm rong smlro gn oxtrnccaój fo botngos procamsms.

• Gn ostructurn smcang ostnln rogncamjnfn cmj gns faeorojcans rncangos. Oxastân uj

irupm smcang cmj pravagoiams quo orn og ospnþmg quo faspmjân fo ngtms puostms ojog imlaorjm cavag, rogaiamsm y bagatnr. Gms cramggms foscojfaojtos purms fo gms ospn-þmgos quo jncânj oj gns cmgmjans, ornj gms fuoþms prajcapngos fo gns dncaojfnsy gns bajns, porm so cmjsafornlnj bîs nboracnjms quo ospnþmgos. Nfobîs, sosojtânj neoctnfms pmr og ráiaboj tralutnram abpuostm pmr Ospnþn oj Nbáracn.

• Xmr mtrn pnrto, oxastân og irupm bîs mprabafm fo gn pmlgncaój fo gn Cmgmjan,gms ajfâiojns quo dnlânj safm fospmsoâfms fo gn bnymr pnrto fo sus taorrns ysu`otms ng fmbajam pmgâtacm y ocmjóbacm fo gms cmjquastnfmros, y gms oscgnvms

joirms quo vavânj oj gn pmlrozn y nfobîs ostnlnj pravnfms fo gn galortnf.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 394/628

Nbáracn y Cmgmblan

oj og saigm TAT

_jafnf <

341

Vupnc Nbnru AA.

• Bmvabaojtms pmpugnros fog saigm TUAAA0 ojtro gms favorsms bmvabaojtms pmfo-bms fastajiuar cgnrnbojto fms tapms0 ajsurroccamjos ajfâiojns y sulgovncamjosfo cramggms y bostazms. Gms ajfams so sulgovnrmj pmr gns cmjfacamjos fo mprosaójn gns cungos ornj smbotafms pmr gms ospnþmgos. Gns prajcapngos sulgovncamjos

euormj0 gns fo @unj Snjtms Ntndungpn (>96<->95>), oj gn bmjtnþn fog Xorð;bmvabaojtm ajfâiojn fo @msá Inlraog Cmjfmrcnjqua, cmjmcafm cmbm Vupnc

 Nbnru AA, gâfor quocdun quo bnjtuvm gn ajsurroccaój oj Xorð, Lmgavan y Jmrtofo Nriojtajn (Uarroajntm fog Xorð).

   Nujquo Vupnc Nbnru AA folaó vor bmrar n tmfn su enbagan y fospuás euo foscunr-taznfm y oxdalafn su cnlozn, so cmjvartaó oj og ajsparnfmr fo gn ajfopojfojcan

• Oxastaó ujn cmjtrnfaccaój oj gns cmgmjans0 pmr ujn pnrto gms cramggms luscnlnj gnajfopojfojcan pmgâtacn fo sus pnâsos, cmjsorvnjfm sus pravagoiams ocmjóbacms;y pmr mtrn, gms bostazms y gms ajfams quo fosonj jm smgnbojto gn ajfopojfojcanpmgâtacn, sajm tnblaáj ujn euorto roemrbn smcang.

<. Cnusns fo gn ajfopojfojcan fo gms pnasos gntajmnboracnjms

fog Xorð y fo gms bmvabaojtms ajfâiojns fo gms Njfos oj Nbáracn Gntajn.

• Gms cramggms y bostazms so sulgovnrmj oj cmj-trn fo gms abpuostms, gms ostnjcms y og pmfornlsmgutm fo gms eujcamjnrams0 sulgovncaój fogcnlagfm fo Nsujcaój cmjtrn og imlorjnfmr fogXorð (>9<>->93?); Ajsurroccamjos cmjtrn ogbng imlaorjm oj ^uatm (>95?); BmvabaojtmCmbujorm fo gn Juovn Irnjnfn (>5 fo bnrzmfo >94>).

• Gns roemrbns fo gms Lmrlmjos ncojtunrmj ogsmbotabaojtm fo gn pmlgncaój cmgmjang, cmjabpuostms bîs posnfms quo njtos y ujn cojtrn-gazncaój bîs oeoctavn bofanjto gms ajtojfojtos

y eujcamjnrams fog \oy.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 395/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos318

• Gn ggnbnfn galortnf fo cmborcam emrtngocaó og bmjmpmgam cmborcang n envmr fogn botrópmga y gabató gms fosoms fo galortnf cmborcang cmj og rostm fo Ourmpn.

• Gn ovmgucaój fo gn pmlgncaój cmgmjang fosnrrmggó ajtorosos roiamjngos buy prm-pams y oj fosncuorfm cmj gn pmgâtacn cmgmjang.

• Gn tmbn fo cmjcaojcan fo gms nrastócrntns cramggns gos porbataó sojtarso nbora-cnjms y jm ospnþmgos, cmj gm cung obpoznrmj n oxaiar cmjfacamjos fo aiungfnfoj og îblatm pmgâtacm.

• Gn Agustrncaój Ourmpon0 oj og nspoctm pmgâtacm og bmvabaojtm eagmsóeacm fo gnAgustrncaój so afojtaeacó cmj gn cmrraojto quo puijnln pmr trnjsemrbnr rnfacng-

bojto ng njtaium ráiaboj y gucdnln pmr gms prajcapams fo aiungfnf fo gms dmb-lros, y uj ráiaboj fobmcrîtacm quo luscnln mrinjaznr fo faeorojtos bnjornsog imlaorjm, pnrn quo gn luriuosân nsubaorn osn rospmjsnlagafnf y merocaornngiujn pnrtacapncaój ng puolgm oj iojorng. Gns afons agustrnfns ggoinrmj n Nbá-racn pmr gn gocturn fo galrms, emggotms y pnsquajos quo dncânj carcugnr gns afonsfo \mussonu, Bmjtosquaou, Faformt, F‑Ngoblort y ngiujms mtrms (vor toxtm foSmcangos 9).

• Gn \ovmgucaój Ernjcosn0 euo uj prmcosm fo cnblam tmtng y prmeujfm fogms sastobns pmgâtacm, ocmjóbacm y smcang fo uj pnâs. Gn rovmgucaój ernjcosniojoró uj cnblam fo bojtngafnf oj gn pmlgncaój puostm quo gms juovmsprajcapams rovmgucamjnrams so ojcmjtrnlnj ojbnrcnfms oj gms afongos fo gnfocgnrncaój fo gms Forocdms fog Dmblro y fog Caufnfnjm, oj fmjfo soprmcgnbó gn galortnf o aiungfnf fo tmfms gms dmblros. \ocmrfobms quo

 Njtmjam Jnraþm euo ojcnrcognfm pmr dnlorgms cmpanfm y faeujfafm oj gn

Juovn Irnjnfn.

• Gn ajvnsaój jnpmgoójacn oj Ospnþn oj >484, dazm nlfacnr n Eorjnjfm UAA cmbmroy goiâtabm fo Ospnþn, gm cung iojoró uj vncâm pmgâtacm oj Nbáracn quo euonprmvocdnfm pnrn gn ajfopojfojcan fo ostms pnâsos.

• Gn Ajfopojfojcan fo gms Ostnfms _jafms euo mtrm enctmr quo abpugsó gn basbntojfojcan dncan gn ajfopojfojcan oj Gntajmnbáracn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 396/628

Nbáracn y Cmgmblan

oj og saigm TAT

_jafnf <

31>

Xrmcosm fo gn ajfopojfojcanXnâs

 @msá Bnrân Bmrogms

 Lmgavnr y Snjtnjfor 

oj og Cmjirosm fo Cðcutn.

3. Ajfopojfojcan oj Îboracn Gntajn

Báxacm

Cmgmblan, Uojozuogny Ocunfmr

Gn rovmgucaój fo gn ajfopojfojcan euo ujn rovmgucaój smcangquo trntó fo fostruar gns vao`ns ostructurns cmgmjangos pnrncronr uj juovm Ostnfm. Og pîrrmcm Baiuog Dafngim euo og

ajacanfmr fo osto bmvabaojtm, og >5 fo soptaoblro fo >4>8.Saj oblnrim, oj og Sur dnlân suriafm mtrm cnufaggm sncorfmto, @msá Bnrân Bmrogms, cmj uj pgnj pmgâtacm bîs procasm y cmjdmblros bîs fascapgajnfms.

Og 1 fo nimstm fo >481 so prmcgnbó gn @ujtn Smlornjn fo^uatm quo og >8 fo nimstm fopusm n gns nutmrafnfos ospn-

þmgns, porm sus euorzns euormj forrmtnfns pmr og o`árcatmrongastn. Og >1 fo nlrag fo >4>8 gms cramggms cronrmj ojCnrncns, ujn `ujtn fo imlaorjm oj gn cung oxpugsnrmj n gmsospnþmgos; cmj osto nctm so ajacaó gn gucdn pnrn galornr nUojozuogn, Cmgmblan y Ocunfmr. Og <8 fo `ugam fo >4>8, sofam og iratm fo Ajfopojfojcan oj Cmgmblan. Oj >4>?, SabójLmgâvnr fam n cmjmcor gn Cnrtn fo @nbnacn oj gn cung oxpusmgns pmsalagafnfos fo gns euturns jncamjos fo Nbáracn. Oj>4>1, og Cmjirosm fo Njimsturn focgnró gn ajfopojfojcan

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 397/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos31<

Xrmcosm fo gn ajfopojfojcanXnâs

Ajfopojfojcanfo Dnatâ 

Iojorng Snj Bnrtâj

 Lmgavnr y Snj Bnrtâj

fo Uojozuogn. Og 9 fo nimstm fo >4>1, Lmgâvnr y Snjtnjforforrmtnrmj n gms ospnþmgos oj gn lntnggn fog Xuojto fo Lmyncî,cmj gn cung so soggó gn ajfopojfojcan fo gms torratmrams fo gnnctung Cmgmblan. Oj >4<>, gn Lntnggn fo Cnrnlmlm nsoiurógn ajfopojfojcan fo Uojozuogn. Oj >4<<, cmj gn vactmran ojXacdajcdn gns trmpns fo Lmgâvnr faormj gn ajfopojfojcan nOcunfmr.

Gn Ajfopojfojcanoj og Sur

Gn `ujtn fo Luojms naros ajacaó gn gucdn pnrn mltojor gn aj-fopojfojcan fo Nriojtajn, _ruiuny y Xnrniuny. Oj >4>6, Nrtains gmiró cmjtrmgnr gn roiaój fo Bmjtovafom y gn focgnró

nutójmbn. Oj >4>5, oj gn roujaój fo Vucubîj, so prmcgnbógn ajfopojfojcan fo gns Xrmvajcans _jafns fog \âm fo gn Xgntn.Oj >4<8, Xnrniuny gmiró su ajfopojfojcan cmj og factnfmrInspnr \mfrâiuoz fo Ernjcan. Oj >4>4, Cdago prmcgnbó suajfopojfojcan. Og iojorng Lorjnrfm M¶Daiiajs ujtm cmj ogiojorng Snj Bnrtâj, vojcaormj n gms rongastns oj gn lntnggn foBnapð y gmirnrmj gn ajfopojfojcan fo Cdago.

Oj >4<8, gms o`árcatms fog Xorð so npmfornrmj fo gn lndânXnrncns; oj `ugam fo >4<>, og iojorng Snj Bnrtâj mcupó gncaufnf fo Gabn y focgnró gn ajfopojfojcan fog Xorð, pormjm euo foeajatavn. Oj >4<<, Snj Bnrtâj y Lmgâvnr so ojtro-vastnrmj oj gn caufnf fo Iunynquag pnrn pgnjonr og eaj fogprmcosm fo ajfopojfojcan fog Xorð. Oj >4<3, gms pntramtnsrocupornrmj gn caufnf fo Gabn y vojcaormj n gms rongastns ojgn Lntnggn fo Nyncucdm oj facaoblro fo >4<6, pnrn mltojorgn ajfopojfojcan fog Xorð.

Oj Xorð

Euo gn praborn quo so prmfu`m oj tmfn Nbáracn Gntajn (>48>->486), y gn iuorrn jm euo cmjtrn og fmbajam ospnþmg sajmcmjtrn og ernjcás; tuvm uj cnrîctor fo gucdn rncang (joirmscmjtrn lgnjcms), y fo gucdn cgnsastn (oscgnvms cmjtrn nbms).

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 398/628

Nbáracn y Cmgmblan

oj og saigm TAT

_jafnf <

313

Xrmcosm fo gn AjfopojfojcanXnâs

 \oy @unj UA 

>

>

Ajfopojfojcanfo Lrnsag

Cunjfm Jnpmgoój ajvnfaó n Ospnþn tnblaáj mcupó n Xmr-tuing, pmr gm cung gn enbagan rong so trnsgnfó n Lrnsag. Og roy @unj UA ogovó n Lrnsag n gn cntoimrân fo roajm gm basbm quoXmrtuing. Bîs tnrfo (>4<>), og roy @unj UA vmgvaó n Xmrtuingy fo`ó ojcnrinfm fo Lrnsag n su da`m fmj Xofrm. Ng nþm sa-iuaojto, gn satuncaój cnblaó oj Xmrtuing, og Imlaorjm rovmcógns cmjcosamjos docdns n Lrnsag y mrfojó og roirosm fo fmjXofrm, quaoj fosmlofocaó gns órfojos fnfns pmr Xmrtuing yfocgnró gn ajfopojfojcan fo Lrnsag.

>. ½^uá sobo`njzns y faeorojcans so nfvaortoj ojtro gns cnbpnþns foLmgâvnr y gns fo Snj Bnrtâj=

<. \ongaznr uj cunfrm sajóptacm oj fmjfo so oxpmjinj gns cnusns fo gnAjfopojfojcan fo gms pnâsos Gntajmnboracnjms.

3. Cmj sus pngnlrns, oxpgaquo pmr quá orn jocosnran gn ajfopojfojcanfo Nbáracn (`ustaeaquo cmj nriubojtms).

Mrinjaznfms oj oquapms fo trnln`m, ajvostainr y oxpmjor oj pgojnran0

Xrabor oquapm0 goor smlro gn vafn y gns prmcgnbns fo Vðpnc Nbnru AA, pnrnnjngaznr gns cnusns, gn afomgmiân y og prmcosm fo ajsurroccaój ajfâiojn quo

ojcnlozó.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 399/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos316

Soiujfm oquapm0 ajvostainr smlro og bmvabaojtm cmbujorm oj Cmgmb-lan, afojtaeacnjfm gn afomgmiân fo gms cramggms oj su bmbojtm.

Vorcor oquapm0 goor gn lamirneân fo Sabój Lmgâvnr, ajfninjfm smlro susnccamjos, niojtos ajtorjms y oxtorjms (enctmros), quo ajeguyormj oj ág.

Cunrtm oquapm0 goor gn lamirneân fo Snj Bnrtâj, ajfninjfm smlro susnccamjos, niojtos ajtorjms y oxtorjms (enctmros), quo ajeguyormj oj ág.

Cojtrngastns0 faraiafms pmr Njtmjam Jnraþm, prmpmjânj uj imlaorjmðjacm y cojtrng, ulacnfm oj Snjtn Eo fo Lmimtî.Eoforngastns0  faraiafms pmr Cnbagm Vmrros, nriubojtnlnj quo gnirnj oxtojsaój fog torratmram irnjnfajm y sus faeorojcans roiamjngosfaeacugtnlnj uj imlaorjm cojtrng.Xntran Lmln0 so cmjmco cmj osto jmblro ng prabor porâmfm fo gndastmran, cunjfm juostrm pnâs m euo imlorjnfm pmr gms cramggms; sus

dnlatnjtos jm snlânj cóbm faraiar og imlaorjm.Lmrlmjos0 fajnstân ospnþmgn quo dazm cnblams oj gn nfbajastrn-caój fo gns cmgmjans0 roemrbns fo abpuostms, embojtm fog cmborcamotc.\ocmjquastn0 porâmfm n pnrtar fo >4>?, cunjfm Ospnþn protojfaósmbotor juovnbojto gns cmgmjans nboracnjns. Oj ostn ápmcn soprosojtó og ráiaboj fog torrmr.

Gn ajfopojfojcan fo gms pnâsos gntajmnboracnjms euo og rosugtnfmfo gms oeoctms fo0 Gn ajfopojfojcan fo gms Ostnfms _jafms, Gn Agus-trncaój, Gn \ovmgucaój Ernjcosn, gn pulgacncaój fo gms Forocdms fogDmblro y gns roemrbns Lmrlójacns, ojtro mtrns .

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 400/628

Nbáracn y Cmgmblan

oj og saigm TAT

_jafnf <

31?

Sosaój >8

Cmjsmgafncaój fo gns Jncamjos

Nboracnjns (Saigm TAT)

 Ng ngcnjznr gn ajfopojfojcan, Nbáracn Gntajn so ojerojtó cmj mtrn rongafnf bîs faeâcag0

cmjstruar gns juovns jncamjos, os focar, cmjstruar gms sojtabaojtms fo jncamjngafnfoj cnfn ujm fo gms puolgms, ojcmjtrnr gn mrinjazncaój pmgâtacn cnpnz fo bnjtojorgn ujafnf, og mrfoj, gn galortnf y fosnrrmggnr gn ocmjmbân jncamjng pnrn gmirnr gnprmsporafnf. Oj ostn otnpn fo emrbncaój fo gms Ostnfms jncamjngos, Nbáracn Gntajncnyó oj mtrns emrbns fo cmgmjangasbm ourmpom, ospocangbojto fo Irnj Lrotnþn.

 N oxcopcaój fo Lrnsag, gn emrbn fo Ostnfm ropulgacnjm euo nfmptnfm oj tmfns gnsjncamjos, pmr abatnr og o`obpgm fo gms Ostnfms _jafms y cmjsafornrgn cmbm gn bîs

fobmcrîtacn, nujquo ostm jm abpgacó quo so nsubaorn og eoforngasbm tng cmbmeujcamjn oj gms Ostnfms _jafms oj ngiujms cnsms, y oj mtrms cmbm oj Cmgmblan, sonfmptó og cojtrngasbm. Cnfn ropðlgacn daspnjmnboracnjn ostnlgocaó su CmjstatucaójXmgâtacn quo prmcgnbnln y inrnjtaznln0

• Galortnfos y forocdms ajfavafungos.

• Og prajcapam fo quo gn smlornjân rosafo oj gn jncaój y quo pmr gm tnjtm, og im-

lorjnjto nctðn cmbm roprosojtnjto fo gn vmgujtnf fog puolgm.

• Gn sopnrncaój fog pmfor o`ocutavm, goiasgntavm y `ufacang.

Gms roatornfms erncnsms fog cmjstatucamjngasbm so folaormj n vnrans cnusns0

• Gns iuorrns dnlânj fostruafm vafns y cnbpms quo iojornrmj pmlrozn oj gns

jncamjos.

Ng ajfopojfaznrjms obpoznbms n vavar gn cmbpgo`afnfquo abpgacnln imlorjnrjms n jmsmtrms basbms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 401/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos315

• Jm oxastân ujn cmjcaojcan cmgoctavn fo jncamjngafnf ja uj sojtabaojtm cmbðjfo nbmr dncan ujn pntran foeajafn.

• Gms cramggms pntramtns cnrocânj fo propnrncaój y oxporaojcan pnrn imlorjnr ynfbajastrnr n gms pnâsos.

• Gn bnymrân fog puolgm orn aijmrnjto y oj iojorng, so gabatnln n soiuar n gms«dmblros euortos» sa gos prmbotânj bo`mros cmjfacamjos fo vafn.

• Ng fosnpnrocor gms órinjms iulorjntavms y nfbajastrntavms fo gn cmgmjan quobnjtojânj uj cmjtrmg smlro gn pmlgncaój y cmjsmgafnlnj gn ujafnf fo gms bas-bms, so iojoró ujn sorao fo pmforos roiamjngos quo abpofânj gn cmjsmgafncaójjncamjng.

• Gns iuorrns fo ajfopojfojcan cronrmj ujn smcaofnf bagatnraznfn quo so bnj-tuvm oj ápmcns pmstoramros n gn ajfopojfojcan y iojornrmj prmlgobns pnrn gncmjsmgafncaój fo gn ujafnf jncamjng.

Ostms enctmros fotorbajnrmj quo og saigm TAT euorn uj saigm fo gucdn y vamgojcan ojog cung so prosojtnrmj ostms rnsims0

Og cnufaggasbmCmj osto jmblro so cmjmco og profmbajam pmgâtacm fo gms ajfavafums quo pmrsu cnpncafnf fo gucdn y fo bmvor n gns bnsns, cmjtrmgnrmj gn vafn pmgâtacn fogns ropðlgacns. Og cnufaggasbm tuvm su npmiom fosfo gn ajfopojfojcan dnstn>458, y gms praborms cnufaggms euormj gms basbms iojorngos fo gn ajfopoj-fojcan0 Lmgâvnr, Snjtnjfor, Snj Bnrtâj, Xîoz, M¶Daiiajs, Nrtains, Sucro, otc.,n cuym dormâsbm so folo gn galortnf y so cmjvartaormj oj âfmgms pmpugnros;saobpro tuvaormj dmblros faspuostms n soiuargms cmj gns nrbns. Guoim euormjcnufaggms quo imlorjnrmj sus pnâsos furnjto gnrims nþms, Egóroz oj Ocunfmr,Xîoz oj Uojozuogn, og Fmctmr Ernjcan oj Xnrniuny, Gópoz fo Snjtn Njjn ojBáxacm, Bmrnzîj y Cnrrorn oj Cojtrmnbáracn. Ojtro gms cnufaggms roiamjngos,og bîs abpmrtnjto y cágolro euo og inucdm fo gns pnbpns nriojtajns Encujfm^uarmin.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 402/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 403/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos314

 Nctavafnf oj sulirupms.  Mraojtnfms pmr su fmcojto-trnjsemrbn-fmr/n, rosuogvnj gms saiuaojtos ajtorrminjtos0

• ½^uá saijaeacn gn oxprosaój pnrtafm pmgâtacm=

• ½Xmr quá smj abpmrtnjtos gms pnrtafms pmgâtacms oj ujn fobmcrncan=

• ½Cuîgos smj gns faeorojcans ojtro og lapnrtafasbm y og bugtapnrtafasbm=

Oscraln uj toxtm quo oxpgaquo gns faeorojcans ojtro og cnufaggasbm y gns fac-tnfurns.

Xmr sulirupms dnin uj njîgasas pnrn rospmjfor n gns saiuaojtos proiujtns0

• ½Cmjmco ngiðj cnsm fo uj ngcngfo m cmjco`ng fo su bujacapam quo sonfo enbagan dubagfo=

• ½Cóbm gmiró ág, ggoinr n oso abpmrtnjto cnrim=

• ½Xorbato gn Goy quo porsmjns fo mraioj dubagfo ggoiuoj n mcupnr ngtmscnrims m quo sonj pmsoofmros fo prmpaofnfos, emrboj obprosns, otc.=

• ½^uá jocosatn uj dmblro m ujn bu`or pnrn gmirnr su fosnrrmggm por-smjng oj ujn fobmcrncan=

• Oxpmjinj gms rosugtnfms oj pgojnran y fascðtnjgms dnstn pmfor ggoinr nncuorfms.

>

<

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 404/628

Nbáracn y Cmgmblan

oj og saigm TAT

_jafnf <

311

Fosfo gn iuorrn fo gms bag fâns quo bnrcn og cmbaojzm fog saigmTT, pnsnjfm pmr gn ggnbnfn ápmcn fo gn vamgojcan n bofanfms fosaigm y gn mgn fo bnsncros, vamgncamjos fo gms forocdms dubnjms,socuostrms y ntojtnfms torrmrastns quo ojbnrcnj gms ðgtabms troajtnnþms fog saigm TT y gms cmbaojzms fog TTA, dobms vavafm corcn fo>>8 nþms fo vamgojcan porbnjojto, porm jm pmfobms cnor oj ogorrmr fo nearbnr quo gns cnusns saobpro dnj safm gns basbns.

Dnstn bofanfms fog saigm TT, gn vamgojcan tojân gn bnrcn fo gmspnrtafms pmgâtacms trnfacamjngos, galorng y cmjsorvnfmr quo so fas-putnlnj og pmfor oj ujn jncaój oj cmjstruccaój quo nrrnstrnlnfotrîs fo sus nblacamjos n uj puolgm ajcugtm. Osm sâ, cnfn voz quogn satuncaój so sngân tmtngbojto fo cmjtrmg y sojtânj quo pmfânjporfor gm quo tojânj oj bnjms fo uj torcorm, galorngos y cmjsor-vnfmros so nganlnj pnrn iojornr imlaorjms fo ujafnf jncamjng.

Xmstoramrbojto, npnrocaormj gns iuorraggns cmbujastns cmjemrbnfnsoj irnj pnrto pmr cnbposajms fospgnznfms pmr gn vamgojcan y gmsroznims fo gns iuorraggns galorngos quo oj uj prajcapam pgnjtonrmj gngucdn pmr og pmfor, pnrn abpmjor uj sastobn smcangastn, saiuaojfmog o`obpgm fo gn rovmgucaój culnjn. Xorm guoim fo bîs fo cajcmfácnfns oj og bmjto y vnrams prmcosms fo pnz trujcnfms, so puofopgnjtonr quo gns iuorraggns dnj porfafm su ml`otavm fo tmbn fog

pmfor y so dnj cmjvortafm oj ujn emrbn fo vafn.

Cmj gms irupms iuorraggorms quo ncoptnrmj fosbmvagaznrso y ncm-iorso n gn cmjermjtncaój fobmcrîtacn, y irncans ng npmym fo vnramsimlaorjms, og pnâs gmiró abpmrtnjtos roemrbns, gn bîs irnjfo gnCmjstatucaój fo >11> quo nbpgaó og pnjmrnbn pmgâtacm, emrtngocaógn foeojsn fo gms forocdms dubnjms y emrtngocaó gn ostnlagafnf

Xmr ujn Cmgmblan pmsalgo

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 405/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos688

ocmjóbacn o`obpgm oj og Cmjtajojto, nujquo sulsastoj gns fosaiungfnfosy gn pmlrozn quo suero uj ngtm pmrcojtn`o fo gn pmlgncaój.

 N gn pnr cmj gns roemrbns smcangos y gn nporturn pmgâtacn, og Ostnfm jm dncân

prosojcan cmj gn Euorzn Xðlgacn oj vnrans zmjns fog pnâs, oj fmjfo o`orcâncmjtrmg faroctm gns iuorraggns. Xnrn cmblntargns, npnrocaormj gms irupms fonutmfoeojsns eajnjcanfms pmr gns vâctabns fo gn iuorraggn y og jnrcmtrîea-cm, quo faraiaormj bnsncros fo porsmjns quo soiðj oggms, npmynlnj n gniuorraggn y gmirnrmj sncnrgn fo favorsns zmjns fog pnâs.

Oj osto basbm porâmfm, npnrocaormj gms irnjfos cnrtogos fo gn frmin quocmj su fajorm porbonrmj n tmfms gms ostnbojtms fo gn smcaofnf, dnstn

cunjfm focafaormj dncorso pðlgacms y nsubaormj oj emrbn faroctn, ogpmfor. Cunjfm so faormj cuojtn fo quo gn smcaofnf jm gms ncoptnln,go focgnrnrmj gn iuorrn n gn smcaofnf y nsosajnrmj bajastrms, rongaznrmjsocuostrms, lmblnrfonrmj cojtrms cmborcangos, nvamjos y mcnsamjnrmjujn vamgojcan fobojcang y saj sojtafm oj tmfm og pnâs.

Cunjfm og jnrcmtrîeacm ggoió n gns sogvns cmgmblanjns, gn iuorraggn sabpgo-bojto mlsorvnln y pmr og pnim fo subns ncmrfnfns, so cmjvartaó oj og

vaiagnjto fo gms cugtavms y og trnjspmrto fo gn dm`n dnstn gms gnlmrntmrams;porm cunjfm cmjmcaó og joimcam y nprojfaó n propnrnr gn lnso fo cmcn,oxaiaó bnymr pnrtacapncaój y so ojerojtó cmj gms irnjfos cnrtogos fo gnfrmin quo pmr ostn rnzój, tuvaormj quo ajcrobojtnr gms irupms fo nutm-foeojsn pnrn ntncnr n gn iuorraggn quo so cmjvartaó oj ujn nbojnzn pnrnog cmjtrmg fo gms cugtavms.

 Nsâ ggoinbms n gn vamgojcan quo so vavo dmy, gn cung yn jm taojo pmr ml`otavmgn tmbn fog pmfor pnrn cnblanr og sastobn pmgâtacm, sajm og cmjtrmg fo ujjoimcam quo iojorn baggmjos fo fógnros, og jnrcmtrîeacm. Q sa so pgnjtongn jocosafnf fo gmirnr og pmfor, jm os pnrn cnblanr og sastobn, sajm pnrnnubojtnr og cmjtrmg smlro og joimcam.

Gm quo jm dn cnblanfm oj ostms corcn fo >>8 nþms fo vamgojcan ernta-cafn, os quo gms buortms oj gns bnsncros, gns vâctabns fo gms ntojtnfmstorrmrastns, gms socuostrnfms y gms fospgnznfms, dnj safm y saiuoj saojfm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 406/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 407/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos68<

Gon og saiuaojto toxtm y njngaco cmj su sulirupm fo trnln`m, gn satuncaój fo gn vam-gojcan oj og pnâs. Xrosojtoj sus cmjcgusamjos oj pgojnran.• ½Gns cnusns fo gn vamgojcan oj Cmgmblan, saobpro dnj safm gns basbns=• ½_stof m ngiuaoj fo su enbagan dn safm vâctabn fo gn vamgojcan= Sa os nsâ, ½pmr

quá sucofaó=• ½^uá pmfobms dncor fosfo juostrms dminros, fosfo juostrn ajfavafungafnf

pnrn ncnlnr cmj gn vamgojcan=

>

Cmjstatucamjngasbm0 goy eujfnbojtng quo inrnjtaznln gns galortnfos y forocdmsfog ajfavafum.

Cnufaggasbm0 sastobn fo imlaorjm porsmjngastn y nutmcrîtacm quo so mraiajó oj gnsiuorrns fo ajfopojfojcan cmjtrn Ospnþn, pmr pnrto fo bagatnros quo ngcnjznrmj ogpmfor pmgâtacm.

Xnrtafm pmgâtacm0 irupm smcang quo so afojtaeacn cmj ujn afomgmiân y su ml`otavm osngcnjznr y o`orcor og pmfor pmgâtacm

Mgainrquân0 irupm fo porsmjns cmj og fmbajam y cmjtrmg fo gms rocursms ocmjó-bacms y og mrfoj smcang. Npmynfms oj ostms vngmros y og usm fo gn euorzn bagatnr,bmjmpmgaznj tmfn emrbn fo nccosm ng pmfor pmgâtacm quo o`orcoj pnrn sntasencorsus ajtorosos fo cgnso.

Lapnrtafasbm0 sastobn fo pnrtafms oj og cung fms pnrtafms pmgâtacms so ujoj pnrncnjngaznr gn nccaój pmgâtacn fo uj pnâs.

Factnfurn0 tárbajm pnrn fosaijnr gns satuncamjos oj gns cungos og pmfor pmgâtacm socmjcojtrn fo bmfm nlsmgutm oj bnjms fo uj ajfavafum m irupm. Gns factnfurnstmtngatnrans cmjtobpmrîjons rospmjfoj n osto cratoram y so cnrnctoraznj pmr tojorcmbm eajngafnf, og bnjtojabaojtm fog mrfoj ostnlgocafm njto gn crasas fo tapm smcamocmjóbacm y pmgâtacm, o`orcaojfm n bojufm, roprosaój fo tapm pmgâtacm cmjtrn susmpmsatmros.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 408/628

Nbáracn y Cmgmblan

oj og saigm TAT

_jafnf <

683

Sosaój >>

CnrnctorâstacnsDocdms dastóracms

Cnbpnþn Galortnfmrn

 Bmjubojtm lntnggn

Xuojto fo Lmyncî.

 Gn Irnj Cmgmblan.

fo Irnj Cmgmblan, y gn favasaój fog juovm Ostnfm jncamjngoj tros fopnrtnbojtms0 Uojozuogn, Cujfajnbnrcn y ^uatm. Ogprosafojto sorân Sabój Lmgâvnr y og vacoprosafojto, Ernjcascm

fo Xnugn Snjtnjfor. Xmstoramrbojto, oj >4<>, og torratmram foXnjnbî so ujaó n gn \opðlgacn fo Cmgmblan.Gn fasmgucaój fo gnIrnj Cmgmblan so folaó n gn prosojcan fo bðgtapgos prmlgobns,ojtro oggms0 ujn crâtacn satuncaój ocmjóbacn, pmr gm cung so fam ujojfoufnbaojtm oxtorjm; fo aiung emrbn, suriaormj faeorojcansojtro gms faraiojtos cavagos y bagatnros. Oj nimstm y soptaoblrofo >438, uatm y Uojozuogn so sopnrnrmj fo gn Irnj Cmgmblan,pnrn cmjemrbnr ropðlgacns ajfopojfaojtos.Cmj gn buorto fo OgGalortnfmr Sabój Lmgâvnr, oj Snjtn Bnrtn, og >9 fo facaoblrofo >438, so corró og cacgm fo gn Irnj Cmgmblan.

Cmgmblan oj luscn fo suafojtafnf pmgâtacn (saigm TAT)

Emrbncaój y fasmgucaójfo Gn Irnj Cmgmblan

Fosfo og ajacam fo gn \opðlgacn so ojerojtnrmj oj Cmgmblan fms cmjcoptms pnrn cmjemr-bnr og Ostnfm0 og cojtrngastn prosafojcang (cmjsorvnfmrn), y og eoforngastn pnrgnbojtnram(galorng). Gn bnymrân fo gms iojorngos quo pnrtacapnrmj oj og bmvabaojtm galortnfmr y irnjpnrto fo gn ágato cramggn, foeojfânj og sastobn prosafojcang quo mtmrinln ng bnjfntnram,pmforos nlsmgutms pnrn imlorjnr n gn jncaój, baojtrns quo gms pnrtafms fog sastobn ropu-lgacnjm fobmcrîtacm m eoforngastn roprosojtnfms pmr gn cgnso bofan luriuosn, nsparnlnjpmr bofam fo ujn bnymr pnrtacapncaój oj og bnjo`m fo gn pmgâtacn ostntng, nscojfor

fojtrm fo gn mrinjazncaój pmgâtacn y smcang fo gn jncaój. N cmjtajuncaój so prosojtnjngiujms fo gms docdms bîs roprosojtntavms fo gn dastmran fo Cmgmblan oj og saigm TAT.

Lntnggns fo gn Cnbpnþn Galortnfmrn0

Cmgmblan0  Xuojto fo Lmyncî, 9 fo nimstm fo >4>1;

 Uojozuogn0 Cnrnlmlm, <6 fo `ugam fo >4<<.Ocunfmr0  Xacdajcdn, <6 fo bnym fo >4<<.Xorð0 @ujâj, 5 fo nimstm fo >4<6 y Nyncucdm, 1 fo fa-

caoblro fo >4<6.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 409/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 410/628

Nbáracn y Cmgmblan

oj og saigm TAT

_jafnf <

68?

CnrnctorâstacnsDocdms dastóracms

Og \nfacngasbmfo >453->445

Gn Cmjstatucaój fo >4?4 iojoró ojerojtnbaojtms ojtro gms pro-safojtos fo gns prmvajcans pmr og pmfor cojtrng, gm cung ggovó ngpnâs oj >458, n ujn iuorrn cavag quo injó og iojorng Bmsquorn,quaoj so prmcgnbó prosafojto y cmjvmcó ujn Cmjvojcaój oj\âmjoirm (Njtamquan), pnrn rofnctnr gn Cmjstatucaój fo >4530• So fam galortnf fo pojsnbaojtm, abprojtn y pngnlrn.• So rofu`m og porâmfm prosafojcang n fms nþms.• So sopnró gn Aigosan fog Ostnfm.• So ostnlgocaó og bntrabmjam cavag y og favmrcam.• So suprabaó gn pojn fo buorto.• Gn oscgnvatuf so cmjvartaó oj fogatm.• So cmjcofaó nutmjmbân n gms ostnfms (jmblro fnfm n gns

prmvajcans), pnrn bnjo`nr sus prmpams rocursms.

Cmjstatucaój fo >4?40CmjstatucaójEoforngastn

• Gns 38 cmjstatucamjos quo so rofnctnrmj mraiajnrmj fos-mrfoj nfbajastrntavm oj og pnâs; og iojorng Bogm fam ujimgpo fo ostnfm oj >4?6 quo iojoró ujn iuorrn cavag pnrncmjtrnrrostnrgm; so cmjvmcó n juovns ogoccamjos y so rofnctóujn juovn Cmjstatucaój.

• Og pnâs tmbó og jmblro fo Cmjeoforncaój Irnjnfajn y sofavafaó oj 4 ostnfms.

• So nutmrazó og roirosm fo gms @osuatns y so rostnlgocaormj gns

rogncamjos ojtro gn Aigosan y og Ostnfm.• So focrotó quo cnfn ostnfm orn galro pnrn factnr sus goyos

y su cmjstatucaój y pnrn ogoiar su prosafojto.• Og imlaorjm cojtrng cmjtrmgnln og mrfoj pðlgacm y gns rogn-

camjos oxtoramros.

Cmjstatucaój fo >4?30Cojtrm Eoforng

• So emrtngocaó og galro cnblam.• So nlmgaó gn oscgnvatuf.• So nlmgaormj gms abpuostms cmgmjangos.• So ostnlgocaó uj porâmfm prosafojcang fo cuntrm nþms.• So nlmgaormj gms rosiunrfms.• So sopnró gn aigosan fog Ostnfm y so oxpugsó n gms @osuatns (gn

mrfoj rogaiamsn fo gn Cmbpnþân fo @osðs).• So favafaó og torratmram oj prmvajcans y so fam ng pnâs, og

jmblro fo \opðlgacn fo gn Juovn Irnjnfn.• So foscojtrngazó og imlaorjm y so gos fam nutmjmbân n gns

prmvajcans pnrn oscralar sus prmpans cmjstatucamjos; oj tm-tng so rofnctnrmj 38 cmjstatucamjos, ujns galorngos y mtrnscmjsorvnfmrns.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 411/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos685

CnrnctorâstacnsDocdms dastóracms

• So fotorbajó quo og imlaorjm so o`orcaorn fosfo Lmimtî,porm quaojos imlorjnlnj rongbojto ornj gms prosafojtosfo cnfn ostnfm.

• So abpusm og sastobn eoforng y so cnblaó og jmblro fogpnâs pmr og fo Ostnfms _jafms fo Cmgmblan.• So fam galortnf pnrn cmborcanr cmj nrbns y pmrtnrgns galro-

bojto.• So fasbajuyó og o`árcatm jncamjng y so mtmrió encugtnfos n

cnfn ostnfm pnrn tojor su prmpam o`árcatm.

Gn \oiojorncaój0Cmjstatucaój fo >445.

• Fam ng pnâs, og jmblro fo \opðlgacn fo Cmgmblan.• Cmjsniró gms forocdms ajfavafungos, gns galortnfos fo ox-

prosaój, pojsnbaojtm, cugtm y nsmcancaój fo obprosns.• Abpusm gn pojn fo buorto pmr trnacaój n gn pntran, nsosajntm,

ajcojfam, nsngtm y emrbncaój fo cunfraggns.• Cojtrngazó og pnâs y cnblaó gms ostnfms eoforngos pmr fo-

pnrtnbojtms.• Cojtrngazó og pmfor nrbnfm y croó og o`árcatm y gn pmgacân

jncamjng.• So rocmjmcaó n Fams cmbm nutmrafnf suprobn, so prmcgnbó

gn rogaiaój cntógacn oj gn jncaój, y so ojcnrió n gn aigosan fonfbajastrnr roiastrms fo jncabaojtm, bntrabmjam y buorto.

• Suprabaó og favmrcam y og bntrabmjam cavag.• Abpusm gn bmjofn ostntng (posm), y og pnpog bmjofn.• \onearbó gn cmjsaijn fog oscufm jncamjng0 ‗galortnf y mrfoj‒.• Nbpgaó og porâmfm prosafojcang n soas nþms y mtmrió ng pro-

safojto pmforos ospocangos.• Og cmjirosm quofó n cnrim fo ognlmrnr gns goyos, ajtorprotnr

y roemrbnr gns oxastojtos. Cmj og taobpm n ostn Cmjstatucaójso go dacaormj vnrans roemrbns, y os gn Cmjstatucaój quo bîsdn furnfm oj og pnâs, puos ostuvm vaiojto dnstn >11>.

>. Bofanjto ujn dastmraotn, oxpgaquo gms prajcapngos docdms fo gn dastmran

fo Cmgmblan oj og saigm TAT.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 412/628

689 Xrmcosms dastóracms

fog saigm TAT

_jafnf >

>

<. Ajvostaiuo y oscraln gns lamirneâns fo Njtmjam Jnraþm y Cnbagm Vmrros.\oegoxamjo ncorcn fo cuîgos euormj gms prajcapngos npmrtos fo ostmsporsmjn`os n gn dastmran fog pnâs.

3. Cmbpnro gns Cmjstatucamjos fo >453 y >445; cuîgos smj gns faeorojcansy cuîgos gns sobo`njzns.

 Nctavafnf oj sulirupms. Bofanjto uj erasm y saiuaojfm gns mraojtncamjos fosu fmcojto-trnjsemrbnfmr/n, oxpgaquoj cnfn ujn fo gns roemrbns galorngosfog bofam saigm. Dninj ujn oxpmsacaój oj og nugn y cmbojtoj cmj sus cmb-

pnþorms/ns su trnln`m.

Furnjto og saigm TAT, Cmgmblan oxporabojtó ujn sorao fo ngtor-jntavns pmgâtacns0 cnufaggasbm, factnfurns, mgainrquâns y pnrtafmspmgâtacms quo fo ujn u mtrn emrbn sarvaormj cmbm njtocofojtosn gn mrinjazncaój pmgâtacn fo juostrm pnâs.

\nfacngasbm0 pmsacaój pmgâtacn quo foeaojforoemrbns sustnjcangos fo cmjtojafm fobm-crîtacm oj gns ostructurns pmgâtacns y smcangos.\oiojorncaój0 \nenog Jðþoz (6 vocos prosa-

fojto fo juostrm pnâs y nutmr fo gn gotrn fo juostrm dabjm jncamjng),

so prosojtó cmbm roemrbnfmr fog sastobn pmgâtacm vaiojto, y cmj susafons so cmjstatuyó og bmvabaojtm fo gn \oiojorncaój.\oemrbasbm0 ráiaboj pmgâtacm quo luscn nfognjtnr trnjsemrbncamjospmr gns vâns pncâeacns. Xmr gm iojorng, os ojcnloznfm pmr irupms smcangosquo jm protojfoj ojerojtnrso cmj og sastobn vaiojto; sógm gucdnj pmrgns roavajfacncamjos smcangos y ocmjóbacns fo gn cgnso trnln`nfmrn.Doiobmjân0 suprobncân quo o`orco uj Ostnfm smlro mtrm. Fojtrmfo gn smcaofnf, so roeaoro ng irupm m irupms quo fotojtnj og pmfor

fo focasaój y so abpmjoj cmj sus afons y prmirnbns.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 413/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos684

Sosaój ><

_jafnf 3. Ocmjmbân cmgmblanjn

Iojorngafnfos fo gn dastmran

ocmjóbacn fo Cmgmblan

>. Iojorngafnfos fo juostrn ocmjmbân

Xnâsos cmbm og juostrm, vavoj oj og basbm ospncam, ujn sabugtnjoafnf fo bmbojtmsy fo cmjtrnstos, quo porbatoj sojtar gn probmforjafnf oj tácjacns rufabojtnransfo trnln`m nirâcmgn; gn bmforjafnf oj gns vâns fo trnjspmrto cmbm nutmpastns y no-rmgâjons; y gn pmsbmforjafnf oj gms nvnjcos fo gms bofams fo cmbujacncaój quoporbatoj dncor trnjsnccamjos eajnjcaorns oj ajstnjtos, ojvanr bojsn`os oj ernccaójfo soiujfms y rocmrror og bujfm fosfo gn pnjtnggn fo uj cmbputnfmr pmrtîtag.

Og fosnrrmggm fo juostrn ocmjmbân y fo juostrn smcaofnf ostîj bnrcnfns pmr fmscnrnctorâstacns cmjtrnfactmrans0 gn ncogornfn vogmcafnf fog prmcosm dastóracm y ogntrnsm rogntavm. Oj oeoctm, oj sógm ?88 nþms, ngiujms nboracnjms dobms pnsnfm fogn cmbujafnf prabatavn y gn rocmgoccaój, n gn cavagazncaój ntóbacn y ng cnpatngasbmeajnjcaorm, rocmrrafm quo gms puolgms ourmpoms dacaormj oj bagos fo nþms.

Gn cmjquastn fo Nbáracn fotorbajó juostrn ajsorcaój oj gns irnjfos cmrraojtos fogcmborcam bujfang. Fo gn cnzn y gn poscn pnsnbms n gn injnforân, ajoxastojto oj og

porâmfm prodaspîjacm; n gn niracugturn favorsaeacnfn, n gn bajorân sastobîtacn; n gn

 Nctavafnf ocmjóbacn oj og bujacapam fo Agos - Jnraþm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 414/628

Ocmjmbân

Cmgmblanjn

_jafnf 3

681

fo carcujstnjcans ospocâeacns –smcangos, cmjtoxtungos, dastóracns, ojtro mtrns– pmro`obpgm0 so puofo soþngnr quo gn favasaój fog trnln`m rosugtn lojoeacamsn pnrn gnocmjmbân jncamjng pmr bucdns rnzmjos, cmbm puofoj sor og ndmrrm fo taobpm ojog prmcosm prmfuctavm y gn utagazncaój rncamjng fo gns dorrnbaojtns, gn ospocangazncaójfo gms trnln`nfmros y mtrns bîs, porm gn vngafoz fo osto uacam jm puofo sor nlsmgutn,pmrquo oj fotorbajnfms pnâsos m laoj, pnrn caortns oscuogns ocmjóbacns, puoforosugtnr –oj uj bmbojtm fnfm– ajcmjvojaojto m por`ufacang.

Cmj rospoctm fo gn foeajacaój fo gn pngnlrn ocmjmbân, gms iraoims –procursmrosfo juostrn cavagazncaój– ggnbnlnj n gn cnsn makms y fobms n quaoj gn bnjo`nln mnfbajastrnln, fo fmjfo foravó gn pngnlrn makmjmbân. Og eagósmem Nrastótogos utagazóog cmjcoptm ocmjmbân pnrn roeorarso n gn nfbajastrncaój fmbástacn y n gns favorsns

emrbns fo nfbajastrncaój. Xnrn og bnostrm fo Ostniarn, oxastânj tnjtns ocmjmbâns,cmbm emrbns fo nfbajastrncaój0 roian, prmvajcang y pmgâtacn, soiðj euornj npgacnfnsng cuafnfm fo gn cnsn rong, ng fo gn prmvajcan m laoj, ng fo tmfn gn cmgoctavafnf m

 pmgas. Jm so puofo dnlgnr fo ocmjmbân dnstncunjfm Njtmjam fo Bmjtcdrotaoj, oj >5>?,utagazó og tárbajm pnrn rogncamjnrgm cmj gnpmgâtacn, pmrquo oj gn ápmcn borcnjtagastn, ogOstnfm jncamjng so ajtorosó oj gns cuostamjos

ocmjóbacns cmbm ujn pnutn pnrn cmjsmgafnrsu ostructurn. Ajcguabms mtrns foeajacamjos foOcmjmbân0

– Gn ocmjmbân os gn caojcan fo gms procams.

– Gn ocmjmbân os gn caojcan fo gms joimcams.

nrtosnjân, n gn bnjuencturn rufabojtnran y bîs tnrfo, n gn ajfustran y ng cnpatngasbmeajnjcaorm. Gn favorsafnf fo juostrms pnâsos dnco quo ostms nvnjcos jm so vavnj ojcmjfacamjos fo oquafnf, pmrquo baojtrns ngiujn pnrto fo juostrns cmbujafnfostaojo pgojm nccosm n gms laojos y sorvacams fog saigm TTA, mtrn irnj pnrto so ojcuojtrnoxcguafn fo sus vojtn`ns.

gns basbns cnusns prmfucoj jocosnranbojto gms basbms oeoctms. Gms pmstugnfms fogn caojcan ocmjóbacn jm smj nlsmgutms, sajm pmstugnfms rogntavms quo fopojfoj

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 415/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos6>8

– Gn ocmjmbân os gn caojcan fo gn prmfuccaój y fastralucaój fo laojos, y fo cóbmfolorânj prmfucarso pnrn fastraluargms oquatntavnbojto.

 Nfnb Sbatd, og pnfro fog galorngasbm ocmjóbacm, go nsaijó n gn ocmjmbân pmgâtacnfms ml`otms fastajtms0 subajastrnr ng puolgm ajirosms m sulsastojcans, os focar, dnlagatnrn gms ajfavafums y pmjorgms oj cmjfacamjos fo gmirnr pmr sâ basbms nblns cmsns, yfnrgo ng pmfor pðlgacm gms rocursms sueacaojtos pnrn pmfor prostnr gms sorvacams pð-lgacms. Og ml`otm fo gn ocmjmbân os og ostufam fo rogncamjos smcangos, fo rogncamjosojtro dmblros, gainfns n gms prmcosms fo prmfuccaój y fo fastralucaój fo laojos y

sorvacams.

6. Laojos y sorvacams

3. Ml`otm fo gn ocmjmbân

Gms laojos y sorvacams smj uj bofam pnrn sntasen-cor gns jocosafnfos dubnjns. Sa so trntn fo ngim

bntorang, jms roeorabms n uj laoj (uj vostafm, ujnutmbóvag m ujn jnrnj`n). Sa os ngim ajbntorang,dnlgnbms fo sorvacams (snguf, ofucncaój, trnjs-pmrto). Nblms so mltaojoj bofanjto prmcosmsfo prmfuccaój m fo prmcofabaojtms tácjacms fotrnjsemrbncaój.

Xnrn quo uj laoj son ocmjóbacm, folo cubpgargns saiuaojtos cmjfacamjos0 sor ðtag, faroctn majfaroctnbojto pnrn uj eaj fotorbajnfm, y soroscnsm oj rogncaój cmj gns jocosafnfos quo gmprocasnj. Xmr gm tnjtm, ostms laojos taojoj ujvngmr quo so bafo oj fajorm y smj merocafms pmrsus prmfuctmros y enlracnjtos.

Xgnzn fo borcnfm Córfmln - Jnraþm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 416/628

Ocmjmbân

Cmgmblanjn

_jafnf 3

6>>

Gms laojos ocmjóbacms so puofoj cgnsaeacnr fo faeorojto bnjorn0

n.  Fo ncuorfm cmj su utagazncaój, gms laojos ocmjóbacms puofoj sor fo cmjsubm

m fo cnpatng. Gms praborms smj nquoggms quo sarvoj faroctnbojto pnrn sntasencor gnsjocosafnfos dubnjns, cmbm gms ngabojtms y og vostunram; baojtrns quo gms soiujfmssmj pmr o`obpgm, gn bnquajnran fo ujn obprosn pnrn prmfucar laojos.

Oj tmfm cnsm, ng eajng saobpro so mltao-joj laojos fo cmjsubm, tmfn voz quogn prajcapng rnzój fo sor fo gn nctavafnfocmjóbacn os gn sntasenccaój fo jocosa-

fnfos dubnjns.

Gms laojos fo cmjsubm n su voz, puofojsor porocoforms, tng cmbm mcurro cmjgms ngabojtms, y jm porocoforms, cmbmgn vavaojfn.

l.  Fo ncuorfm cmj su trnjsemrbncaój,gms laojos oj gn ocmjmbân so puofojfavafar oj tros irupms0 laojos eajngos quo sarvoj faroctnbojto pnrn og cmjsubm,cmbm os og cnsm fog pnj; laojos ajtorbofams quo foloj sor trnjsemrbnfms juo-vnbojto pnrn cmjvortarso oj laojos eajngos, pmr o`obpgm og traim pnrn cmjvortargmoj pnj; laojos prmfuctavms quo dncoj pmsalgo gn trnjsemrbncaój fo mtrms laojos,pmr o`obpgm, og bmgajm y og dmrjm quo trnjsemrbnj og traim oj pnj.

Soiðj su vogmcafnf fo rmtncaój oj gn prmfuccaój, gms laojos fo cnpatng socgnsaeacnj oj cnpatng carcugnjto quo os og quo so nimtn oj uj cacgm fo prmfuc-caój, cmbm gns bntorans prabns fo gms cmblustalgos, gms gulracnjtos; y cnpatngea`m quo os og quo porbnjoco fospuás fo vnrams cacgms fo prmfuccaój, cmbmgms ofaeacams, gns vâns eárrons, gn bnquajnran, otc.

?. Cgnsaeacncaój fo gms laojos

Laojos fo cmjsubm. Xgnzn fo borcnfmCórfmln - Jnraþm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 417/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos6><

c. Soiðj og îblatm fo usm, gms laojos so cgnsaeacnj oj pravnfms cunjfm smj gmssuscoptalgos fo nprmpancaój pmr gms ajfavafums, cmbm gms vostafms, gns vavaojfns,gms ogoctrmfmbástacms y gnseajcns; y pðlgacms cunjfmsu cmjsubm pmr ngiujns

porsmjns, jm fasbajuyoog cmjsubm fo mtrns; osfocar, quo og procam jm gmsrogncamjn y pmr gm tnjtm,jm oxasto ravngafnf oj ogcmjsubm, cmbm gns cnggos,og ngublrnfm pðlgacm, ogpnasn`o.

5. Gms sorvacams

Sa uj laoj os ajbntorang m jm tnjialgo, so go ggnbn sorvacam. Fo tmfns bnjorns ástotnblaáj sntasenco faroctnbojto gns jocosafnfos dubnjns0 gms sorvacams fo uj báfacmm uj mfmjtógmim; gms soiurms pnrn prmtoior gns cnsns fo ovojtungos sajaostrms, cmbmgms ajcojfams m uj torrobmtm. Oj osto irupm, tnblaáj npnrocoj gms sorvacams eajnj-caorms quo so mcupnj fo gn nfbajastrncaój y bnjo`m fog fajorm oj ujn emrbn bîsoeacaojto pmr pnrto fo ojtafnfos ospocangaznfns oj ostn nctavafnf, cmbm gms lnjcms,gns cmrpmrncamjos fo ndmrrm y vavaojfn m gns cmmporntavns.

Gms laojos y sorvacams smj merocafms pmr gms ggnbnfms mrfojnfmros fo gn prmfuccaój,os focar, gns obprosns. Ostms cmblajnj rocursms jnturngos, og trnln`m y og cnpatngpnrn iojornr raquozn y sntasencor gns jocosafnfos fo gns porsmjns. Oso prmcosm foprmfuccaój taojo faeorojtos irnfms fo cmbpgo`afnf, puos jm os aiung fasoþnr, cmrtnry cmsor uj vostafm, quo enlracnr uj nvaój.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 418/628

Ocmjmbân

Cmgmblanjn

_jafnf 3

6>3

Og trnln`m

Gn taorrn

9. Enctmros fo prmfuccaój

Furnjto vnrams bagojams, gn nctavafnf ocmjóbacn jm prosojtó irnj ospocangazn-caój; prîctacnbojto jm oxastân faeorojcans ojtro og prmfuctmr y og cmjsubafmr.

Xorm n pnrtar fog saigm TU, cmj gn nbpgancaój fo gms borcnfms y guoim oj og saigmTUAAA cmj gn \ovmgucaój Ajfustrang, so obpozó n sojtar gn jocosafnf fo bo`mrnrgn prmfuccaój. So roquorân jm sógm nubojtnr gn prmfuccaój pnrn inrnjtaznr fas-pmjalagafnf fo laojos y sorvacams pnrn gn pmlgncaój, sajm ajvostainr y cmjmcor nemjfm gns cmjfacamjos fo osn prmfuccaój.

Irncans n gn ajvostaincaój, furnjto og saigm TAT, gn caojcan ocmjóbacn pufm fo-torbajnr quo gn mltojcaój fo gms laojos so ggovn n cnlm pmr gn ajtorrogncaój fo

gms saiuaojtos enctmros0

Xmrtnfmrn fo gms rocursms rojmvnlgos y jm rojmvnlgos. Gntaorrn os og pujtm fo pnrtafn fog prmcosm prmfuctavm, pmrquoos iojornfmrn fo gms rocursms quo porbatoj og fosnrrmggm fogn nctavafnf nirmpocunran y bajorn.

Og trnln`m os og prmcosm bofanjto og cung, og sor dubnjm cmjsu nctavafnf utagazn ujms ajstrubojtms fo trnln`m y bmfaeacngms ml`otms fo gn jnturngozn pnrn sntasencor sus jocosafnfos,pmr gm cung, gms trnln`nfmros so cmjvaortoj oj gms niojtosprajcapngos fo gn prmfuccaój. Xnrn og bnrxasbm, og trnln`moj sâ jm os uj enctmr fo prmfuccaój, sajm gn euorzn fo prm-

fuccaój, os focar, gn cnpncafnf eâsacn o ajtogoctung quo pmsooog dmblro pnrn trnln`nr. Gn nctavafnf os og trnln`m. Dmy ogtrnln`m, so cmjsaforn uj rocursm dubnjm quo os paozn cgnvofog fosnrrmggm fo uj pnâs, smlro tmfm, cunjfm os fo gn bîsngtn cngafnf.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 419/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos6>6

Cnrnctorâstacns

Og cnpatng

Mtrmsenctmros

foprmfuccaój

Osto soctmr nlnrcn tmfns gns nctavafnfos rogncamjnfns cmj gms rocursms jnturngos,os focar, gn niracugturn, gn injnforân y gn poscn. Vnblaáj ajcguyo gn bajorân y,pmr su puostm, gn oxtrnccaój fo potrógom, cnrlój, jâquog, ins y osborngfns,ojtro mtrms.

Osto soctmr roðjo tmfns gns nctavafnfos ajfustrangos, bofanjto gns cungosgns bntorans prabns y gms laojos smj trnjsemrbnfms; go smj nfacamjnfns gnscnrnctorâstacns cmrrospmjfaojtos n fastajtms irnfms fo ognlmrncaój. Nquâ so

ulacn gn ajfustran oj sus rnbns fo bnjuencturn, cmbm gn enlracncaój fongabojtms prmcosnfms, lolafns, buolgos, vafram m cmjeoccamjos. Vnblaájdncoj pnrto fo osto soctmr, gn cmjstruccaój y gns ajfustrans botngbocîjacn,saforðriacn y toxtag.

_jn irnj cnjtafnf fo jocosafnfos fo gns porsmjns smj ntojfafns cmj nctava-fnfos cuym prmfuctm jm taojo oxprosaój bntorang. Osto abpmrtnjto y cmbpgo`mcnbpm fo nctavafnfos, cmbprojfo0 trnjspmrto, ofucncaój, rocroncaój, snguf, `ustacan, cmbujacncamjos, turasbm, y sorvacams fo niun, guz y lnjcnrams.

Ostî cmjstatuafm pmr og cnpatng ea`m, os focar og cmj`ujtm fodorrnbaojtns, bîquajns nccosmrams o ajernostructurn m ajstn-gncamjos jocosnrans pnrn gn prmfuccaój; y og cnpatng carcugnjtom fajorm quo so obpgon pnrn gn nfquasacaój fo gns bntorans

prabns y bntorangos nuxaganros.

 Nctungbojto so ajcguyoj gn tocjmgmiân y og cmjmcabaojtmcmbm juovms enctmros fo prmfuccaój. Fo aiung bnjorn, soajcguyo og ajtorás cmbm enctmr fo prmfuccaój.

4. Gms soctmros ocmjóbacms

Soiðj og tapm fo laojos y sorvacams quo iojornj gns obprosns, gns nctavafnfos ocm-jóbacns so suogoj nirupnr oj tros soctmros eujfnbojtngos.

Vorcanram

Socujfnram

Xrabnram

Soctmros

ocmjóbacms

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 420/628

Ocmjmbân

Cmgmblanjn

_jafnf 3

6>?

Gn abpmrtnjcan fo cnfn ujm fo gms soctmros fo gn ocmjmbân quo ncnlnbms fofoscralar, tnjtm oj gn iojorncaój fo raquozn oj uj pnâs, cmbm oj og obpgom fo gmsenctmros fo prmfuccaój, rosafo oj og docdm fo quo jms porbato afojtaeacnr y cmb-projfor og irnfm fo fosnrrmggm fo gn ocmjmbân. Os cmbðj, pmr o`obpgm, quo oj gnsjncamjos oj vâns fo fosnrrmggm, tojin irnj abpmrtnjcan og soctmr prabnram, os focar,

gn oxpgmtncaój y fopojfojcan fo sus rocursms jnturngos. _jn satuncaój faeorojto somlsorvn oj gms pnâsos fosnrrmggnfms, fmjfo og soctmr socujfnram m son gn prmfuccaójajfustrang, abpugsn og crocabaojtm fo gn ocmjmbân.

Vnblaáj os eujfnbojtng afojtaeacnr y tojor oj cuojtn, fosfo og pujtm fo vastn fogn fajîbacn ocmjóbacn, og irnfm fo ajtoirncaój fo gms soctmros fo gn ocmjmbân,os focar, gn cnpncafnf quo taojo cnfn ujm fo oggms pnrn sntasencor gns fobnjfns foajsubms, bntorangos, bnquajnrans y bnjm fo mlrn ospocangaznfn fojtrm fog prmpamsoctmr y fo gn ocmjmbân jncamjng cmbm uj tmfm.

Xgnzn fo borcnfm oj Córfmln - Jnraþm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 421/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos6>5

>

Vrnln`m0 prmcosm bofanjto og cung, og sor dubnjm utagazn su ojoriân yso vngo fo gms bofams fo trnln`m pnrn bmfaeacnr gms ml`otms fo gn jn-turngozn, fo bnjorn quo cmj oggms puofn sntasencor sus jocosafnfos.Bofams fo prmfuccaój0  cmj`ujtm fo ajstrubojtms y ml`otms fotrnln`m quo og sor dubnjm utagazn pnrn cronr gms laojos bntorangos.

Gms ajstrubojtms fo trnln`m smj gms ogobojtms cmj gms cungos ogdmblro nctðn smlro gn jnturngozn, os focar gns dorrnbaojtns, gnsbîquajns, gns ajstngncamjos fostajnfns n gn prmfuccaój, gms bofamsfo trnjspmrto y fo cmbujacncaój.Cmjsubm0 utagazncaój fog prmfuctm smcang pnrn sntasencor tnjtm gnsjocosafnfos fo prmfuccaój (cmjsubm prmfuctavm), cmbm gns porsm-jngos fog ajfavafum (favorsafnf fo nrtâcugms). Ostî rogncamjnfm cmjgn prmfuccaój bofanjto og ajtorcnblam y gn fastralucaój.

 Nctavafnf oj sulirupms.>. Ajfniuoj cuîgos smj gns eîlracns m ajfustrans bîs irnjfos fo su roiaój.

Oscm`nj ujn fo oggns y ognlmroj uj ajvojtnram fo gms enctmros fo prm-fuccaój (rocursms jnturngos, bnjm fo mlrn y cnpatng), quo roquaoro pnrneujcamjnr. Cmj ostn ajemrbncaój, ostnlgozcnj gns vojtn`ns quo merocopnrn su gmcngafnf, osto tapm fo ajfustran y gns faeacugtnfos quo puofntojor.

<. Fotorbajoj cuîgos smj gns tros nctavafnfos prmfuctavns bîs abpmrtnjtosoj su gmcngafnf y ospocaeaquoj gms laojos y/m sorvacams quo iojornj, nsâ cmbm gns jocosafnfos quo sntasencoj.

3. Ajfniuoj gns cnusns pmr gns cungos oj juostrm pnâs, gms soctmros prabnramy torcanram prosojtnj uj bnymr crocabaojtm erojto ng soctmr socujfn-ram. Oxpgaquoj gms oeoctms iojorngos quo ostn satuncaój prmfuco oj gnocmjmbân cmgmblanjn.Xrosojtoj sus cmjcgusamjos oj pgojnran.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 422/628

Ocmjmbân

Cmgmblanjn

_jafnf 3

6>9

Sosaój >3

Og soctmr prabnram fo gn ocmjmbân ostî rogncamjnfm cmj gn oxpgmtncaój faroctn fogms rocursms jnturngos rojmvnlgos. Oj og soctmr prabnram, gn ocmjmbân bmforjn dnulacnfm gn cnzn, gn poscn, gn oxpgmtncaój emrostng, gn niracugturn y gn injnforân. Smj

nctavafnfos ocmjóbacns rogncamjnfns cmj gn oxpgmtncaój faroctn fo gms rocursmsrojmvnlgos, cmbm gms voiotngos, gms njabngos y og suogm. Nsâ basbm, so puofo cmj-safornr cmbm gns praborns nctavafnfos quo fosnrrmggó og sor dubnjm pnrn inrnjtaznrgn cmjsocucaój fo ogobojtms fo sulsastojcan (ngabojtncaój, vostafm y roeuiam), ysarvaormj fo pujtm fo pnrtafn pnrn og suriabaojtm fo juovns emrbns fo prmfuccaój.

Gn prmfuccaój nirâcmgn ojtro >118 y >119 so dn fosnrrmggnfm oj emrbn oquatntavnojtro cugtavms porbnjojtos y trnjsatmrams. Oj og irupm fo gms cugtavms trnjsatmrams, so

fostncnj pmr bnymros vmgðbojos fo prmfuccaój0 gn pnpn, og nrrmz, gns dmrtngaznsy og bnâz quo iojornj og 48% fo gn prmfuccaój. Oj gms cugtavms porbnjojtos, dnyujn bnymr cnjtafnf fo prmfuctms quo so fostncnj pmr su vmguboj fo prmfuccaój0og lnjnjm, gn cnþn fo nzðcnr y gn pnjogn, gns erutns, og pgîtnjm y gn yucn quo ropro-sojtnj og 13 % fo osto rojigój.

 N javog fo gns roiamjos, gn prmfuccaój so fastraluyo cmj uj irnfm fo ospocangazncaójlaoj foeajafm.

Cugtavms prajcapngos y socujfnrams

Gms cugtavms cmj bnymr vmguboj fo prmfuccaój oj bagos fo tmjognfns, smj og pgî-tnjm quo so prmfuco oj Njtamquan, Lmgâvnr, Cnquotî, Córfmln, Bnifngojn, Jmrtofo Snjtnjfor y Sucro; gn pnpn quo so prmfuco ospocangbojto oj Lmyncî, Cujfajn-bnrcn, Jnraþm, Njtamquan, Jmrto fo Snjtnjfor y Vmgabn; og nrrmz, cugtavm prajcapng

fog Vmgabn, Cosnr, Duagn, Bnifngojn, Botn, Sucro y Njtamquan; gns dmrtngazns, cuyn

Soctmros ocmjóbacms

>. Soctmr prabnram

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 423/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos6>4

bnymr îron soblrnfn so ojcuojtrn oj Cujfajnbnrcn, Lmyncî, Jnraþm, Unggo y Nj-tamquan; y gn yucn soblrnfn oj Lmgâvnr, Ntgîjtacm, Cnquotî, Cnucn, Cosnr, Córfmln,Duagn, Bnifngojn, Botn, Snjtnjfor, uajfâm, Snjtnjfor, Sucro y Vmgabn; go saiuojgn cnþn fo nzðcnr, prajcapng prmfuctm fog Unggo fog Cnucn y Cnucn; gn cnþn pnjogorn,cugtavnfn oj Njtamquan, Jnraþm y Snjtnjfor; og lnjnjm oj Njtamquan y Bnifngojn;

og bnâz, oj Njtamquan, Cujfajnbnrcn, Botn y Jnraþm; gms erutngos pnrtacugnrbojtooj gn zmjn cneotorn; og cneá os og prajcapng prmfuctm nirâcmgn jncamjng; og smrim ojog Vmgabn y Unggo; og ngimfój oj Cosnr, Bnifngojn y Sucro; gn pngbn neracnjn, oj ogUnggo, Cosnr, Snjtnjfor y Botn; y gns egmros oj gn Snlnjn fo Lmimtî y og mraojto fo

 Njtamquan.

Vrnln`m oj sulirupms. Ognlmroj uj bnpn fog soctmr prabnram fo su roiaój.Cmgóquojgm oj uj guinr vasalgo.

Gn prmfuctavafnf oj gn niracugturn

Xnrn quo gn nctavafnf nirâcmgn son prmfuctavn, fopojfo fo vnrams enctmros fo mrfojeâsacm y smcamocmjóbacm0 cmjfacamjos fog suogm, cgabn, cmjfacamjos tácjacns foprmfuccaój y cmjfacamjos ocmjóbacns fog prmfuctmr.

Oj Cmgmblan, gn faeorojcancaój ojtro niracugturn cmborcang y cnbposajn dn bnrcnfmfastnjcans buy irnjfos oj gn prmfuctavafnf, oj irnj bofafn pmr gn tácjacn quo soobpgon oj cnfn ujm. Oj gn nctungafnf, gn ocmjmbân nirnran buostrn ujn tojfojcanng crocabaojtm fog cugtavm fo vorfurns y erutns, oj vastn fo gn fobnjfn fo ostmsprmfuctms oj gms borcnfms ourmpoms.

Gn nirmajfustran os uj prmcosm fo ajtoirncaój fo nctavafnfos nirâcmgns o ajfustrangospnrn gn prmfuccaój fo ngabojtms. Oj Cmgmblan so dn fosnrrmggnfm pnrngogn cmj gnajfustran fo ngabojtms, gn cung gmiró cmjsmgafnrso n pnrtar fo gn soiujfns batnf foosto saigm, cmj og npmym fo gn ajvorsaój oxtrnj`orn oj rnbns cmbm og prmcosnbaojtmfog bnâz (Bnazojn, Nvojn ^unquor), gîctoms (Cacmgnc, Jostgá), dmrtngazns y erutns

(Erucm, Cngaemrjan), y gms ngabojtms pnrn njabngos (Xurajn), ojtro mtrms.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 424/628

Ocmjmbân

Cmgmblanjn

_jafnf 3

6>1

Bnpn cneotorm fo Cmgmblan

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 425/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos6<8

Bnpn nirmajfustrang fo Cmgmblan

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 426/628

Ocmjmbân

Cmgmblanjn

_jafnf 3

6<>

Bnpn injnform fo Cmgmblan

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 427/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos6<<

Bnpn fo yncabaojtms bajorngos fo Cmgmblan

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 428/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 429/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos6<6

Fopnrtnbojtm Ajfustran

 Njtamquan Voxtagos y tnlncm.

Lmgâvnr Xotrmquâbacn.

Lmimtî Bntorang fo trnjspmrto y prmfuctms botîgacms.

Lmyncî Ajfustrans lîsacns fo daorrm y ncorm.

Córfmln Ajfustrans lîsacns fo daorrm (jâquog).

Cujfajnbnrcn Enlracncaój fo vafram.

Snjtnjfor Xotrmquâbacn.

Sucro Bajorngos jm botîgacms.

Unggo Enlracncaój fo pnpog.

Gn nctavafnf ajfustrang nirupn fms tapms fo ostnlgocabaojtms0

n. Gn irnj ajfustran bnjuencturorn gmcngaznfn oj gms prajcapngos cojtrms urlnjms,cuyn cnrnctorâstacn prajcapng os gn utagazncaój fo tocjmgmiân oj sus prmcosmsprmfuctavms.

l. Gn poquoþn obprosn fo tapm bnjuencturorm y nrtosnjng quo nlnstoco gmsborcnfms gmcngos, cmj oscngn fo prmfuccaój poquoþn y tácjacns rufaboj-tnrans.

Gms pnâsos fog bujfm so cgnsaeacnj soiðj og irnfm fo fosnrrmggm ajfustrang quo dnjngcnjznfm0 gms pnâsos ajfustrangaznfms so ospocangaznj oj gn prmfuccaój fo laojos

ajtorbofams y laojos fo cnpatng, baojtrns quo gms pnâsos oj vân fo fosnrrmggm so os-pocangaznj oj gn prmfuccaój fo laojos fo cmjsubm.

Gn fastralucaój roiamjng fo gn ajfustran tnblaáj dn porbatafm gn ospocangazncaój fogn prmfuccaój fopnrtnbojtng0

<. Soctmr socujfnram

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 430/628

Ocmjmbân

Cmgmblanjn

_jafnf 3

6<?

Bnpn ajfustrang fo Cmgmblan

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 431/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos6<5

Xmjo oj carcugncaój tmfn cgnso fo prmfuctms0 bntorans prabns,bnquajnrans, laojos fo cmjsubm y nrtâcugms fo gu`m, puos jm sogabatn n gn cmborcangazncaój fo caortms prmfuctms, cmbm sucofânnjtos fog saigm TAT.

Xorbato og nlnstocabaojtm fo bntorans prabns y oquapms pnrn gnajfustran y laojos fo cmjsubm pnrn gns porsmjns, encagatnjfm gmsprmcosms fo urlnjazncaój, tnjtm oj gms pnâsos ajfustrangaznfmscmbm oj gms sulfosnrrmggnfms.

Bmvagazn ojmrbos cnjtafnfos fo laojos bntorangos, saj abpmrtnr

gns fastnjcans, cmj gm cung cron cmjfacamjos envmrnlgos pnrn ogfosnrrmggm fo gn ocmjmbân jncamjng.

Abpugsn gn tocjaeacncaój fo gns vâns y gms bofams fo trnjspmrto,pmrquo luscn trnjspmrto oeacaojto, cmj bnymr cnpncafnf fo cnriny cmstms rofucafms fo gms egotos.

Oj og îblatm ajtorjncamjng, cmjfacamjn gn pgnjoncaój fo gn pmgâtacn

ocmjóbacn fo gms pnâsos, puos og oquagalram fo gn lngnjzn cmborcangso cmjsaforn soþng fo oquagalram ocmjóbacm fo gn jncaój.

Cron ujn mrinjazncaój `urâfacn y eajnjcaorn bujfang quo cmj fa-vorsms bocnjasbms (borcnfm, favasns, cnrtns fo cráfatm y iarms),roiugn og ajtorcnblam ojtro jncamjos.

 Nctungbojto, og cmborcam os ujn nctavafnf vatng pnrn og fosnrrmggm fog soctmr prabnramy socujfnram fo gn prmfuccaój; so afojtaeacn pmr gms saiuaojtos rnsims0

3. Soctmr torcanram

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 432/628

Ocmjmbân

Cmgmblanjn

_jafnf 3

6<9

Bnpn trnjspmrtos y cmbujacncamjos fo Cmgmblan

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 433/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos6<4

>

<

>. Oj juostrm pnâs, pmsoobms oxtojsns zmjns culaortns fo sogvns ocuntm-rangos y lmsquos trmpacngos cmbm gn Nbnzmjân, og Cdmcó, gn saorrn foGn Bncnrojn, otc., oj fmjfo so ojcuojtrn irnj vnraofnf fo bnforns.Ajvostaiuo gms jmblros fo gns prajcapngos ospocaos bnfornlgos quo oxas-toj oj su zmjn y quá so ostî dncaojfm pnrn cmjsorvnrgns y oxpgmtnrgnssaj nimtnr og rocursm.

<. Fo ncuorfm cmj gn ajfustran, quá cnrnctorâstacns taojo uj pnâs fosnrrm-

ggnfm y cuîgos uj pnâs sulfosnrrmggnfm.

 Nctavafnf oj sulirupms

Goor og cnpâtugm fo gms soctmros ocmjóbacms y luscnr mtrns euojtos.

>.  Ajtorprotoj gn saiuaojto nearbncaój «smbms uj pnâs eujfnbojtngbojtooxpmrtnfmr fo rocursms jnturngos cmbm potrógom, cnrlój, eorrm jâquogy nirmpocunrams cmbm og cneá. Ostms, cmj oxcopcaój fog cneá, puofojncnlnrso fo uj bmbojtm n mtrm». ½^uá os gm bîs cmjvojaojto pnrn gnocmjmbân fog pnâs=

<.  ½Xmr quá rnzmjos juostrm pnâs folo oxpmrtnr bîs prmfuctms fo gms quoabpmrtn=

3.  Ajvostaiuo cuîgos smj gns nirupncamjos ajfustrangos cmj bnymr pmrcojtn`ooj gn prmfuccaój tmtng fog pnâs.

6.  Oxpgaquo gn rogncaój quo dny ojtro og fosnrrmggm fo gms bofams fo trnjs-pmrto y og fosnrrmggm fo gn ajfustran.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 434/628

Ocmjmbân

Cmgmblanjn

_jafnf 3

6<1

Lnjcms posquorms0 cmjcojtrncaój fo ojmrbos cnjtafnfos fo pocosfo gn basbn ospocao oj caortns zmjns fo gms bnros, oj fmjfo soprosojtn ngiujns cmjfacamjos eâsacns ospocangos, cmbm pmcn prmeujfa-fnf bnrajn, ln`n tobpornturn fo gns niuns, oxastojcan fo cmrraojtosbnrajns fo faeorojto tobpornturn y nlujfnjcan fo pgnjctmj.

Injnforân ajtojsavn0 cuafnfm y oxpgmtncaój fog injnfm, bofanjtoog usm fo torrojms fo bojmr tnbnþm, npgacnjfm favorsns tocjmgmiânsoj ngabojtncaój, cuafnfm y prmcosnbaojtm fo sus foravnfms.

 Npnrcorân0 sastobn fo oxpgmtncaój nirnran oj gn cung uj irnj prm-paotnram fo irnjfos oxtojsamjos fo taorrn, prmpmrcamjn ng cnbposajmpoquoþns pnrcogns fo torrojm y pnrto fo gms ajsubms m oquapm fotrnln`m, n cnblam fo uj pmrcojtn`o fo gns cmsocdns.

Bnjuencturn0 prmcosm fo enlracncaój fo prmfuctms oj sorao.

Vrust0 cmj`ujtm fo obprosns quo rojujcanj n su ajfopojfojcan

ajfavafung pnrn cmjemrbnr ujn smcaofnf cmj`ujtn. Euo cmjsafornfmagoing oj gms Ostnfms _jafms n eajngos fog saigm TAT.

Cnrtog0 nsmcancaój ojtro ojtafnfos eajnjcaorns m ajfustrangos, cmj ogeaj fo ovatnr gn cmbpotojcan y nsâ pmfor nctunr fo bnjorn cmj`ujtn.

Cnpatngasbm cmborcang0 enso ajacang fog cnpatngasbm m borcnjtagasbm,furnjto gms saigms TU y TUA, quo smstojân quo gn euojto fo raquozn

y injnjcans orn oxcgusavnbojto fog cmborcam.

Cmtafanjnbojto ostnbms oj cmjtnctm cmj favorsns bnjaeostncam-jos fo gn nctavafnf prmfuctavn dubnjn. Vmfn juostrn nctavafnfiarn oj rogncaój cmj gn prmfuccaój, gn fastralucaój y og cmjsubm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 435/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos638

Soiðj gn Mrinjazncaój fo Jncamjos _jafns (MJ_), og fosnrrmggm os uj prmcosm fovafn quo porbato cmjtnr cmj mpmrtujafnfos pnrn sntasencor gns nsparncamjos fo gnsporsmjns oj tros nspoctms lîsacms0

• Gn lðsquofn fo cmjmcabaojtms

• Gn pmsalagafnf fo tojor ujn vafn prmgmjinfn y sngufnlgo

• Vojor nccosm n gms rocursms quo porbatnj uj ncoptnlgo javog fo vafn

Xnrtaojfm fo ostms cmjcoptms, pmfobms foeajar og fosnrrmggm cmbm gn pmsalagafnf fo

ujn smcaofnf fo sntasencor sus jocosafnfos lîsacns, oj emrbn ajfavafung m cmgoctavn(oj irupms), bofanjto gn utagazncaój fo gms rocursms jnturngos oj oquagalram cmj ogbofam nblaojto.

Og fosnrrmggm roquaoro ujns cmjfacamjos fo nccosm oquatntavm n gms laojos y sorvacamsoj ujn smcaofnf (ofucncaój, vavaojfn, vostafm, ngabojtm, soiurafnf, rocroncaój yusm fog taobpm galro, otc.). Osns cmjfacamjos pnrn sor oquatntavns jocosatnj fo gnemrbncaój fo gns cnpncafnfos dubnjns y gn pmsalagafnf fo o`orcor osns cnpncafn-

fos oj gn vafn cmtafanjn fo gms soros dubnjms, cmj su pnrtacapncaój oj gms prmcosmssmcamocmjóbacms, cugturngos y pmgâtacms.

Sosaój >6

Jncamjos fosnrrmggnfnsy sulfosnrrmggnfns

>. Fosnrrmggm

Oj og trîjsatm dncan ujn smcaofnf bmforjn, ngiujnsjncamjos ngcnjznrmj bnymros javogos fo laojostnrpnrn sus dnlatnjtos quo mtrns.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 436/628

Ocmjmbân

Cmgmblanjn

_jafnf 3

63>

Oj sulirupms, njngaco cmj sus cmbpnþorms/ns cuîgos smj gns cmjfacamjososojcangos pnrn sojtar quo so fosnrrmggn cmbm sor dubnjm. Xrosojtoj suscmjcgusamjos oj pgojnran.

Vmfm prmcosm quo lusquo og fosnrrmggm dubnjm folo eujfnbojtnrso oj gms forocdmsdubnjms, cmj ájensas oj og o`orcacam fo gn galortnf, pnrn inrnjtaznr og laojostnr y gnfaijafnf, embojtnr og rospotm pmr sâ basbms y pmr gms fobîs.

Og fosnrrmggm roquaoro crocabaojtm ocmjóbacm. Gn tocjmgmiân os uj cmbpmjojtoosojcang oj gn lðsquofn fo osto crocabaojtm pmrquo g fosnrrmggm tocjmgóiacm oseujfnbojtng pnrn gmirnr gn cmbpotatavafnf, saj abpmrtnr og tnbnþm fog pnâs y su javogfo fosnrrmggm.

Gn tocjmgmiân y su fosnrrmggm smj sógm ujm fo gms enctmros quo ajcafojpnrn quo ujn jncaój son fosnrrmggnfn m sulfosnrrmggnfn.

Gns jncamjos nvnjznfns, n posnr fo prosojtnr uj prmcosm dastóracm pnrtacugnr fo fo-snrrmggm, buostrnj oj su cmj`ujtm, ujn sorao fo rnsims cmbujos quo gns faeorojcanfo gms pnâsos ntrnsnfms. Ojtro osms rnsims tojobms0

Smj pnâsos quo n posnr fo sus pnrtacugnrafnfos, dnj vavafm uj prmcosm nutójmbmfo ogabajncaój fo gns emrbns ocmjóbacns procnpatngastns fo prmfuccaój (niracugturnntrnsnfn fo nutmcmjsubm, cmjtrmg soþmrang fo gn euorzn fo trnln`m, nrtosnjnfm y iro-bams), y gns roobpgnznrmj pmr emrbns cnpatngastns (niracugturn cmborcang tocjaeacnfn,

euorzn fo trnln`m nsngnranfn, ajfustrangazncaój). Ajigntorrn euo og pnâs pamjorm fo osn

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 437/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos63<

bmforjazncaój, cuym o`obpgm so saiuaó oj og saigm TAT y cmbaojzms fog TT pmr favorsmspnâsos fo Ourmpn Mccafojtng, gms Ostnfms ujafms, Nustrngan y @npój; y oj gns ðgtabnsfácnfns fog saigm TT, Cmron fog Sur, Vnawîj, Dmji Kmji, Sufîeracn y Sajinpur dnjcmbpgotnfm og irupm fo jncamjos ajfustrangaznfns.

Xmsooj uj ngtm irnfm fo fosnrrmggm tocjmgóiacm (oxprosnfm oj ajvostaincaój, ajvojtms,nutmbntazncaój), quo so cmjcrotn oj og profmbajam fog soctmr socujfnram (ajfustrang),y quo so cmjvaorto oj bmtmr fo gn ocmjmbân, puos sus nvnjcos so npgacnj smlro gmssoctmros prabnram (niracugturn, injnforân), y torcanram (cmborcam, trnjspmrtos y sorva-cams), fo gn prmfuccaój.

Og prmcosm tácjacm y gn ospocangazncaój fog trnln`m oj ostms pnâsos, roquaoroj irnjfosajstngncamjos o ajvorsamjos, os focar, ujn ospocao fo iainjtasbm oj gns ujafnfos foprmfuccaój, gm cung sógm os pmsalgo cmj gn cmjcojtrncaój obprosnrang. Ostn bmfnga-fnf fo ojmrbos obprosns so afojtaeacn pmr og ogovnfm pmfor fo bmjmpmgazncaój ygms nbpgams pravagoiams cmj quo cuojtnj oj sus rogncamjos cmj gn ocmjmbân ostntngquo gos porbato oxpnjfarso pmr tmfm og Bujfm cmj ujn sorao fo sulsafanrans. N gncnlozn fo osto iainjtasbm obprosnrang (dmgfaji, trust y cîrtog), so ojcuojtrnj gmsOstnfms _jafms, Ngobnjan, Ernjcan y @npój.

Og soctmr lnjcnram dn gmirnfm uj oxtrnmrfajnram crocabaojtm, cmj gm cung so in-rnjtazn og eajnjcanbaojtm ajfustrang y gn oxpnjsaój cmborcang. Nfobîs, gn lnjcnfo ostms pnâsos cmjtrmgn gms prmirnbns fo cráfatm npgacnfms n gns jncamjos bojmsfosnrrmggnfns.

Oj gm pmgâtacm, ostns jncamjos pmsooj imlaorjms ostnlgos nsmcanfms cmj gms ajtorososfo gns irnjfos cmbpnþâns. Nggâ gms bocnjasbms ogoctmrngos dnj gmirnfm uj abpmrtnjtofosnrrmggm, cmj og cung so inrnjtazn gn porbnjojcan fo gns ajstatucamjos fog pmfor

pðlgacm.

Xmr ðgtabm, ostms pnâsos nlsmrloj gn bnymrân fog cmjsubm fo gms rocursms buj-fangos; nsâ, pmr o`obpgm, so cngcugn quo cmjsuboj 98% fo gn ojoriân, og 9?% fotmfms gms botngos, og 4?% fo gns bnforns y og 58% fo gms ngabojtms. Ostm inrnjtaznquo gn bnymr pnrto fo gn pmlgncaój imco fo uj luoj javog fo vafn, cmj oeacaojtossorvacams pðlgacms, jmrbng nlnstocabaojtm fo prmfuctms y oxcogojtos cmjfacamjosfo sngulrafnf.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 438/628

Ocmjmbân

Cmgmblanjn

_jafnf 3

633

Xnâsos fosnrrmggnfms.

<. Xnâsos sulfosnrrmggnfms

Sulfosnrrmggm y pnâsos sulfosnrrmggnfms smj cmjcoptms bmforjms quo so utagaznrmj npnrtar fo gn fácnfn fo gms cajcuojtn oj og saigm pnsnfm. Og sulfosnrrmggm os gn cmjfa-caój fo vafn fo ujn smcaofnf cnrnctoraznfn pmr sor ujn smcaofnf cnpatngastn fo ln`m

javog tocjmgóiacm y ujn rojtn bng ropnrtafn ojtro sus dnlatnjtos. Os ujn smcaofnffmjfo og rnsim cmbðj os jm sntasencor gns jocosafnfos lîsacns fo sus ajfavafums,cmbm obpgom, soiurafnf, ofucncaój, snguf, y nfobîs, tnbpmcm so sntasencoj gnsjocosafnfos fog bofam ja so foeaojfo su smstojalagafnf n gnrim pgnzm.

Gns smcaofnfos jm fosnrrmggnfns smj faeorojtos n gns sul-fosnrrmggnfns. Ostnr oj cmjfacamjos fo jm fosnrrmggm abpgacnquo osn smcaofnf jm os cnpatngastn, cnroco fo gms nvnjcostocjmgóiacms prmpams fo gn smcaofnf mccafojtng, porm ostîporeoctnbojto ostructurnfn y rospmjfo n gns jocosafnfosfo sus ajfavafums y fog bofam.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 439/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos636

<

Gms pnâsos sulfosnrrm-

ggnfms fopojfoj ajfus-trang y ocmjóbacnbojtofo gms fosnrrmggnfms.

Gms pnâsos sulfosnrrmggnfms prosojtnj ngiujnscnrnctorâstacns quo gms afojtaeacnj; ojtro oggmsso puofo catnr0

–  Gn emrtngozn fog cnpatngasbm nirnram0 

ostms pnâsos bnjtaojoj emrbns procnpa-tngastns fo oxpgmtncaój quo abpmjojgabatnjtos pnrn og fosnrrmggm ajfustrang fogns zmjns nirnrans.

–  Xrofmbajam fo gn luriuosân cmborcang0 gn jncaojto luriuosân jncamjng so oj-cuojtrn gabatnfn n gn bmjmoxpmrtncaój o abpmrtncaój fo laojos oxtrnj`orms.

–   Nvnjco fo gn pmlrozn y bnriajngafnf0 oxasto ujn ojmrbo fosaiungfnf smcang ojgn fastralucaój smcang fog ajirosm. N javog oxtorjm, gns cmjfacamjos fo vamgojcanocmjóbacn quo abpmjo og borcnfm bujfang, dncoj quo gms pnâsos sulfosn-rrmggnfms tojinj ocmjmbâns fopojfaojtos fo gms pnâsos racms. Ajtorjnbojto, gnspmgâtacns ocmjóbacns fopojfoj fo gms prástnbms ajtorjncamjngos quo nubojtnjcmjsafornlgobojto gn foufn oxtorjn.

>. ½^uá os ujn bugtajncamjng=

Ognlmro uj gastnfm fo gns obprosns bugtajncamjngos quo oxastojoj su roiaój. Ng erojto fo cnfn ujn, oscraln og rojigój fo gnprmfuccaój n gn cung portojoco.

<. Oscraln gns vojtn`ns y fosvojtn`ns quo mltojobms gms cmgmblanjmscmj og eujcamjnbaojtm fo facdns bugtajncamjngos. Xrosojto suscmjcgusamjos oj pgojnran.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 440/628

Ocmjmbân

Cmgmblanjn

_jafnf 3

63?

>

Ajvostaiuo cmj su sulirupm fo trnln`m quá os og Emjfm BmjotnramAjtorjncamjng y og Lnjcm Bujfang. Xrosojtoj sus cmjcgusamjos ojpgojnran.

 Ncubugncamj cnpatngastn0 prmcosm fo trnjsemrbncaój fo gn pgusvngânm trnln`m jm pnim oj cnpatng furnjto gn roprmfuccaój cnpatngastn.

Obprosn bugtajncamjng0 cmjsmrcam ocmjóbacm quo cmjtrmgn ujnsorao fo ensos prmfuctavns y eajnjcaorns. Ostns obprosns pmsooj ujncnsn bntraz, cuyn sofo so ojcuojtrn oj uj pnâs ajfustrangaznfm, yuj sajjðborm fo eagangos oj tmfm og bujfm.

Bnriajngafnf0 tárbajm quo fosaijn gn ajcnpncafnf fog soctmrprmfuctavm (prabnram y socujfnram), fo gms pnâsos sulfosnrrmggnfmspnrn nlsmrlor m utagaznr pgojnbojto gn bnjm fo mlrn.

 Njto og nvnjco ncogornfm fo gn pmlrozn oj gms pnâsos sulfosnrrmggnfms, sodnj cronfm ngtorjntavns fo smgucaój cmbm gns mrinjazncamjos jm iulorjn-bojtngos (MJI), y og Emjfm Bmjotnram Ajtorjncamjng.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 441/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos635

Sosaój >?

Ocmjmbân

Oj og fosnrrmggm fo uj pnâs, ajtorvaojoj faeorojtos niojtos quo fosobpoþnj euj-camjos ospocâeacns cmj ml`otavms buy cgnrms, y pmr gm tnjtm, foloj cmjsafornrsopnrn og njîgasas fog eujcamjnbaojtm fo gn nctavafnf ocmjóbacn.

Gms niojtos ocmjóbacms fo uj pnâs faspmjoj fo laojos y sorvacams, tnjtm foprmfuccaój jncamjng cmbm oxtrnj`orn pnrn og cmjsubm fmbástacm y pnrn gn

ajvorsaój, cmj og eaj fo nubojtnr gn cnpncafnf fo oxpmrtncaój y prmfuccaój.

Gms pnrtacapnjtos oj gn vafn ocmjóbacn m niojtos ocmjóbacms, so cgnsaeacnjoj cajcm cntoimrâns0 gns obprosns, gns porsmjns m enbagans, og Ostnfm, og soctmrcnpatng y gms niojtos oxóiojms m oxtorjms.

Oj og bmbojtm fo dncor juostrns cmbprns, dobms oxporabojtnfm quo sa dnynlujfnjcan fo uj prmfuctm, su procam taojfo n ln`nr; y cunjfm dny oscnsoz y

jm so gmirn sntasencor gns jocosafnfos fo gms pmsalgos cmjsubafmros, su procamtaojfo n nubojtnr; ostn rongafnf so oxpgacn cmj gn fojmbajnfn goy fo gn meortny gn fobnjfn quo ostnlgoco quo cunjfm gms procams ln`nj, nubojtn gn cnjtafnffobnjfnfn y vacovorsn, os focar, dny ujn rogncaój ojtro og procam y gn cnjtafnffobnjfnfn. Og docdm fo quo gms ogobojtms dotormiájoms quo ajeguyoj oj oggn,jm saobpro smj gms basbms, gn goy fo gn fobnjfn y gn meortn os arrovorsalgo.

Bnjms n gn mlrn

>.  Smj niojtos fo gn ocmjmbân0

n. Gms lnjcms y gns cmmporntavns fo ndmrrm.l. Gns obprosns y og Ostnfm.

  c. Gms bmjmpmgams y mgaimpmgams.  f. Gns bugtajncamjngos y gns trnjsjncamjngos.

Fo ncuorfm cmj gn gocturn rospmjfn0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 442/628

Gafornzim smcang

_jafnf 6

639

<. Sa vnbms ng borcnfm y dny bucdn pnpn, focabms quo oj ocmjm-bân dny0

  n. Oscnsoz.

  l. Nlujfnjcan.

  c. Meortn.

  f. Fobnjfn.

3. Sa vnbms ng borcnfm y dny pmcn pnpn, ocmjóbacnbojto focabmsquo dny0

  n. Meortn.

  l. Fobnjfn.

c. Oscnsoz.

  f. Nlujfnjcan.

6. Fobnjfn saijaeacn0

  n. ^uo dny procams ln`ms.

l. _jn rogncaój ajvorsn ojtro og procam y cnjtafnf fobnjfnfn.

  c. ^uo nlujfn gn jocosafnf fog prmfuctm.

  f. ^uo jm dny borcnfm.

?. Meortn saijaeacn0

n. ^uo gms procams suloj.

  l. \ogncaój ajvorsn ojtro cnjtafnf fobnjfnfn y procam.

c. ^uo nlujfn gn jocosafnf fog prmfuctm.

  f. ^uo dny prmfuctms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 443/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos634

Sosaój >5

Og gafornzim oj gn vafn cmbujatnran

_jafnf 6. Gafornzim smcang

>. \oegoxamjobms ncorcn fog gafornzim

>. Oscraln pnrn ustof, quá os gafornzim.

<.  Gms y gns gâforos taojoj cnrnctorâstacns quo gms afojtaeacnj;

oscraln cuîgos cnrnctorâstacns cmjsaforn ustof quo folotojor uj gâfor.

Og cmjcoptm fo gafornzim folo cmjstruarso n pnrtar fo gns jocosafnfos fog irupm m fogn cmbujafnf; os focar, jm oxasto uj cmjcoptm ðjacm, sajm quo folo ognlmrnrso oj gnprîctacn bofanjto nccamjos quo lojoeacaoj ng irupm m cmbujafnf y ng gâfor basbm.Oj osto sojtafm, uj gâfor folo emrtngocorso y crocor ajtoirngbojto pnrn roego`nr oj su

cmbujafnf, gms vngmros, nctatufos y cmbpotojcans quo quaoro trnjsbatar.

½Og Gâfor jnco m so dnco=

Oscraln gm quo ustof paojsn smlro ostn probasn.

Oxastoj porsmjns cmj cnrnctorâstacns ajjntns fo gâfor quo taojoj bnymr encagafnf pnrnfaraiar uj irupm; saj oblnrim, tnblaáj jocosatnj emrtngocor cungafnfos y nfquararbnymr cmjmcabaojtm smlro og o`orcacam fog gafornzim. ¡Jm lnstn sógm cmj tojor ostnscungafnfos! Og gâfor folo ostufanr, propnrnrso y nfquarar oxporaojcan. Oj osto sojtafm,og gâfor jnco y so dnco.

Xorm tnblaáj oxastoj, porsmjns quo puofoj nfquarar dnlagafnfos fo gafornzim; oggâfor jm jocosnranbojto os quaoj bîs dnlgn m bîs rosngtn oj uj irupm m cmbujafnf.Cungquaor porsmjn os pmtojcangbojto uj gâfor, porm folo trnln`nr oj oggm, propnrnrso,

ostufanr y nfquarar oxporaojcan.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 444/628

Gafornzim smcang

_jafnf 6

631

Vmfms pmfobms sor gâforos,porm folobms nprojfor ncmbpmrtnrjms cmbm tng; ojjuostrn vafn fanran smbms gâfo-ros0 oj og dminr, oj og trnln`m,oj gn cmbujafnf…

Gms irupms dubnjms jocosatnj gâforos, porsmjns quo roprosojtojy puofnj oxprosnr gns afons y jocosafnfos fo gns cmbujafnfos.

Xmr ostn rnzój, folobms sor buy crâtacms n gn dmrn fo ogoiar osmsroprosojtnjtos y luscnr ujn porsmjn ajtoirng, quo oj sus pojsn-baojtms y nccamjos lojoeacao n su cmbujafnf.

_j gâfor folo tojor cgnrm og ml`otavm y dncan fójfo quaoro faraiarog irupm, tojaojfm oj cuojtn quá quaoro og irupm. Os focar, jmfolo emrznr n gns porsmjns dncan gms ml`otavms quo ág cmjsaforo,sajm afojtaeacnr buy laoj gns jocosafnfos y iuanr pnrn supornrgns.

Sa ujn porsmjn sógm luscn su ajtorás porsmjng, jm os uj gâfor;pmsalgobojto os ujn porsmjn cmj irnjfos cnpncafnfos, porm jmtrnln`n pmr og laoj cmbðj y ástn os tng voz gn cungafnf bîs faeâcagfo ojcmjtrnr.

Ostufanjtos fo Vubncm (Jnraþm) cmj og Sastobn Ajtornctavm

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 445/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos668

   E

  m   t  m  n  r  c   d   a  v  m   V  r  n  j  s   e  m  r  b  o  b  m  s

Ostufanjtos Vrnjsemrbobms Vubncm (Jnraþm)cmj og Sastobn Ajtornctavm

Cunjfm uj irupm m cmbujafnf so cmbpmrtn fo ujn u mtrn bnjorn, taojo quo vorbucdm cmj gn m gns porsmjns quo gm ostîj gafornjfm. _j gâfor folo cmbprojfor quo

su cmbpmrtnbaojtm y su vasaój so roego`nj fo ajbofantm oj og irupm quo ostî fara-iaojfm. Xmr osm, os buy abpmrtnjto quo uj gâfor so propnro ajtogoctung, obmcamjngy osparatungbojto.

Og o`orcacam fog gafornzim fopojfo fog ostnfm cmbm so ojcuojtro og irupm m gncmbujafnf. Xmr o`obpgm0 cunjfm uj irupm so ostî ajacanjfm, os jocosnram quo oggâfor son bîs faroctavm m son, fnr ajstruccamjos, ostnr prosojto gn bnymr cnjtafnffo taobpm, ojtroinr cmjmcabaojtm; os cmbm cunjfm ujn bnfro ncnln fo fnr n

guz n su da`m.

 N bofafn quo og irupm vn bnfurnjfm, gns porsmjns so dncoj bîs ajfopojfaojtosy vnj nprojfaojfm; ojtmjcos, og gâfor folo sor bojms faroctavm y fnr npmym. Ostmsaijaeacn quo oj og taobpm, og irupm jm jocosatn tnjtm gn prosojcan fog gâfor ja sufaroccaój porbnjojto, porm sâ su npmym pnrn quo so ngcnjcoj gms ml`otavms.

Os eujcaój fog gâfor, bmtavnr n gns porsmjns fo gn cmbujafnf pnrn quo cnfn quaoj

son uj vorfnform gâfor m o`obpgm oj gn nctavafnf quo folo o`orcor y gm bîs abpmr-tnjto, snlor cuîjfm fnr pnsm n mtrn porsmjn pnrn quo nsubn og gafornzim saj quo soiojoroj cmjegactms fo pmfor.

<. Og irupm os roego`m fog gâfor

Os pmr ostm quo uj gâfor folo

cmjmcor su irupm m cmbu-jafnf y snlor quá jocosatn,oj quá ostnfm so ojcuojtrn,y nsâ, puofo npmynrgm pnrnngcnjznr sus botns.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 446/628

Gafornzim smcang

_jafnf 6

66>

   E  m   t  m  n  r  c   d   a  v  m   V  r  n  j  s   e  m  r  b  o  b  m  s

Ostufanjto Vrnjsemrbobms cmj og Sastobn Ajtornctavm

Og gafornzim os uj o`orcacam porbnjojto y fajîbacm. Jm so puofo npgacnr gns basbnsafons n tmfms gms irupms y porsmjns, pmrquo fopojfo bucdm fo gn cugturn, gn ofnf,og iájorm, og javog fo ostufams, otc.

Og gafornzim so o`orco oj gn vafn cmtafan-jn, jm os uj ostnfm m uj bmfogm quo soutagazn cunjfm so ostî erojto n uj irupm;so o`orco oj og fân n fân, oj og dminr, ojog trnln`m, oj og cojtrm fo ostufams, ojgn cmbujafnf, oj gn cnggo, oj gms ospn-cams pðlgacms, ojtro mtrms. Q os pmr ostn

rnzój quo uj gâfor folo sor o`obpgmporbnjojto fo vngmros oj sus nccamjos.

_j gâfor jm trnln`n smgm, jocosatn saobpro fo su irupm, oquapm m cmbujafnf; pmrosm folo luscnr gns emrtngozns fo gms baoblrms m pnrtacapnjtos pnrn iojornr sajoriany ngcnjznr botns. Afojtaeacnr gns emrtngozns os uj nrto y pmr osm, gms gâforos foloj sorbuy porcoptavms y nlaortms n gns porsmjns.

 Nsnblgon oj gn cnrpajtorân

Cuojtnj quo oj ujn cnrpajtorân dulm ujn voz ujn oxtrnþn nsnblgon.

Euo ujn roujaój fo dorrnbaojtns pnrn nrroignr sus faeorojcans. Ogbnrtaggm o`orcaó gn prosafojcan, porm gn nsnblgon go jmtaeacó quo tojânquo rojujcanr. ½Gn cnusn=... Sojcaggnbojto «Dncân bucdm ruafm» y,nfobîs, so pnsnln tmfm og taobpm imgponjfm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 447/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos66<

Og bnrtaggm ncoptó su cugpn, porm pafaó quo tnblaáj euorn oxpugsnfmog tmrjaggm, fa`m quo dnlân quo fnrgo bucdns vuogtns pnrn quo sarvaornfo ngim.

 Njto og ntnquo, og tmrjaggm ncoptó tnblaáj, porm n su voz pafaó gn ox-

pugsaój fo gn ga`n. Dazm vor quo orn buy îsporn oj su trntm y saobprotojân eraccamjos cmj gms fobîs.

 Q gn ga`n ostuvm fo ncuorfm, cmj gn cmjfacaój fo quo euorn oxpugsnfmog botrm, quo saobpro so gn pnsnln bafaojfm n gms fobîs soiðj subofafn, cmbm sa euorn og ðjacm poreoctm.

Oj osm ojtró og cnrpajtorm, so pusm og mvormg o ajacaó su trnln`m. _tagazó

og bnrtaggm, gn ga`n, og botrm y og tmrjaggm. Eajngbojto, gn tmscn bnfornajacang so cmjvartaó oj uj gajfm buolgo.

Cunjfm gn cnrpajtorân quofó juovnbojto smgn, gn nsnblgon ronjufógn fogalorncaój. Euo ojtmjcos cunjfm tmbó gn pngnlrn og sorrucdmy fa`m0 «Soþmros, dn quofnfm fobmstrnfm quo tojobms foeoctms,porm og cnrpajtorm trnln`n cmj juostrns cungafnfos. Osm os gm quo jmsdnco vngamsms. Nsâ quo jm pojsobms yn oj juostrms pujtms bngms y

cmjcojtrábmjms oj gn utagafnf fo juostrms pujtms luojms».Gn nsnblgon ojcmjtró ojtmjcos quo og bnrtaggm orn euorto, og tmrjaggmujân y fnln euorzn, gn ga`n orn ospocang pnrn neajnr y gabpanr nsporozns ymlsorvnrmj quo og botrm orn procasm y oxnctm. So sajtaormj mriuggmsmsfo sus emrtngozns y fo trnln`nr `ujtms.

>. Afojtaeaquo gns emrtngozns quo ustof ojcuojtrn oj cnfn ujm fo suscmbpnþorms fo cgnso.

<. Oscraln oj su cunforjm cóbm puofo sor uj bo`mr gâfor oj gms faeo-

rojtos ospncams fmjfo cmjvavo.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 448/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 449/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos666

Xnrtaojfm fo quo cnfn porsmjn os ðjacn, og gafornzim fo cnfn porsmjn os ðjacm; dnyuj ostagm fo gafornzim oj cnfn ujm. Saj oblnrim, ngiujms nutmros quo dnj trnln`nfmcmj mrinjazncamjos, dnj foeajafm ostagms fo gafornzim quo porbatoj afojtaeacnr dncanfójfo puofo bmvorso uj gâfor fojtrm fog irupm quo faraio.

Cnfn ostagm fo gafornzim roquaoro ujns cmbpotojcans y dnlagafnfos ospocâeacns; jmos gm basbm faraiar uj irupm quo ncnln fo emrbnrso n uj oquapm quo ggovn bucdms

nþms trnln`njfm `ujtm. Gn cmbujacncaój, gn crontavafnf y gn tmbn fo focasamjos smjeujfnbojtngos oj og prmcosm fo crocabaojtm fog gâfor.

Gms gâforos foloj afojtaeacnr cuîg os su ostagm, pnrn tojor gn pmsalagafnf fo cnblanrdncan mtrms ostagms, soiðj gn jocosafnf fog irupm.

Uonbms gms ostagms quo prmpmjoj ngiujms nutmros (Dorsoy y Lgnjcdnrf, >111)0

 Npmynfmr

Bnjtaojo cmbujacncaój nlaortn y npmyn n gns porsmjns m irupm pnrn quo prnc-taquoj gns dnlagafnfos quo yn dnj nprojfafm.

Cmjsugtavm

Fn bucdm npmym y bucdn faroccaój, bnjtaojo cmbujacncaój nlaortn, oxpgacn

gns focasamjos y ncgnrn gns fufns.

 Ndmrn rospmjfn gns saiuaojtos proiujtns0

>. Soiðj og cuojtm, ½cuîg os og cmjcoptm fo gâfor=

<. Soiðj og cuojtm, ½og gâfor jnco m so dnco=

3. ½^uá nprojfazn`o go fo`n og cuojtm=

6. Ostagms fo gafornzim

<

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 450/628

Gafornzim smcang

_jafnf 6

66?

Jajiðj ostagm os bo`mr quo mtrm, cnfn porsmjn puofo afojtaeacnr su ostagm yutagaznr gms mtrms oj gn satuncaój cunjfm so roquaorn. Cmbm yn so bojcamjó,so puofo utagaznr uj ostagm fopojfaojfm fo gns jocosafnfos fo gns porsmjnsm fo gn cmbujafnf.

Uonbms cóbm os juostrm ostagm oj gms faeorojtos oscojnrams fmjfocmjvavabms, oj gn cnsn, oj gn oscuogn, oj og lnrram, oj gn cmbujafnf…

Fogointavm

Xrmpmrcamjn pmcn faroccaój y npmym. Fo`n ng soiuafmr quo fosnrrmggo og prmyoctmy focafn cóbm, cuîjfm y fójfo dncorgm.

Faroctavm

Fn bucdn faroccaój y suporvasaój; og gâfor foeajo gm quo gns porsmjns folojdncor.

Fo ngiujms o`obpgms fo gâforos quo ustof cmjmzcn oj cnfn ujm fo gms ostagms0

Faroctavm0

Cmjsugtavm0

 Npmynfmr0

Fogointavm0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 451/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos665

Xnrn eajngaznr, roegoxamjobms smlro og saiuaojto toxtm0

>

>. ½Cuîg croo ustof quo os su ostagm fo gafornzim y pmr quá=

<. ½Cuîg os og ostagm quá bîs so go faeacugtn y pmr quá=

3. ½Oj quo oscojnrams croo ustof quo jocosatn tojor mtrm ostagmfaeorojto ng suym=

\oðjnjso pmr irupms fo soas porsmjns; paojsoj oj uj prmyoctm quo

lojoeacao n su cmbujafnf y quo so puofn bnjtojor oj og taobpm (pmro`obpgm rocacgn`o, ujn duortn cnsorn, gn cmjstruccaój fo uj cnbajmm puojto, otc.). Ndmrn rospmjfnj0

>. ^uá cmjmcabaojtms ajtogoctungos folo tojor og gâfor fog prm-yoctm.

<. ^uá cungafnfos porsmjngos folo tojor og gâfor.

3. ^uá os gm praborm quo folo ovngunr og gâfor pnrn ajacanr ogprmyoctm.

6. Foeajnj quá ostagm folo tojor og gâfor fog prmyoctm.

3

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 452/628

Gafornzim smcang

_jafnf 6

669

\ofncto oj su cunforjm quo roegoxaój go fo`n gn gocturn njtoramr.

Gaforntm abpnrcang

½Xuofos bofatnr ojtro nsujtms obmcamjngos, saj tmbnr pnrtafm ja oscmior

envmratms=

½Xuofos rosparnr galrobojto y porbnjocor rogn`nfm, nðj oj prosojcan fonpnsamjnfms tobmros y fosoms= ½Dns ncgnrnfm tus prmpams cmjegactms= ½Dnsgabpanfm tu prmpan cnsn=

½Xuofos sor nbnlgo cmj tmfms gms lnjfms y faraiar ng irupm saj fmbajnrgm=

½Xuofos porbnjocor nlaortm y rocoptavm njto cungquaor tobn quo sur`n=

½Xuofos bnjtojor tu pnz cunjfm dns dnggnfm gn smgucaój y gms fobîs, nðjgucdnj pmr fosculrargn=

 Nprojfo n bnjfnr cmbm quaoj abpnrto uj ngabojtm.

 Nprojfo n bnjfnr saj sor pmsosavm.

 Nprojfo n nyufnr saj quo so jmto.

 Nprojfo n bnjfnr saj rostrajiar.

Vmfm ostm gm puofos dncor sa porbnjocos abpnrcang, gðcafm y cmj tus paosoj gn taorrn.

 @mdj Oafor- Og Vnm fog Gafornzim

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 453/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos664

>. ½Cuîg os ujm fo gms prajcapngos ml`otavms fobmcrîtacms pnrn pnr-tacapnr oj og imlaorjm oscmgnr=

  n. Mcupnr og cnrim pnrn nubojtnr gn nutmostabn fo gms ogoiafms.

  l. \ocmbpojsnr n quaojos dnj ogoiafm n gms fog imlaorjm oscmgnr.

  c. Fosnrrmggnr oj gms ostufanjtos og sojtafm fo roprosojtncaój yrospmjsnlagafnf pmgâtacns.

  f. Ajeguar oj og rosugtnfm fo gns ovnguncamjos ncnfábacns.

<. _j bnostrm fobmcrîtacm os nquog quo oj cgnso0

  n. Vmbn tmfns gns focasamjos abpmrtnjtos.

  l. Xmjo luojns cngaeacncamjos.

  c. Oscucdn gns afons fo gms ostufanjtos.

  f. Bnjtaojo gn cgnso oj sagojcam.

3. Ignfys ggoin buy tnrfo n su cnsn y su pnpî gn osporn buy lrnvmy promcupnfm. Cmbm cnstaim, go prmdâlo sngar fo jmcdo furnjtotmfm uj bos. Ignfys mpajn quo osto cnstaim os fobnsanfm furm.½^uá folo dncor Ignfys=

Sosaój >9

Bnjms n gn mlrn

Bnrquo gn rospuostn cmrroctn. Xroiujtns tapm >.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 454/628

Gafornzim smcang

_jafnf 6

661

  n. Sngar fog cunrtm euramsn.

  l. Focargo n su pnpî quo ág jm puofo bnjfnrgn.

  c. Ggoinr n uj ncuorfm cmj su pnpî pnrn quo gn fo`o ggoinr tnrfogms eajos fo sobnjn.

  n. Focargo n su pnpî quá oggn yn taojo sueacaojto ofnf pnrn ggoinrtnrfo.

6. Abniajo quo ostî sojtnfm oj gn taojfn y fo ropojto, uj bucdncdmquo cmjmco go forrnbn ujn insomsn pmr gn ospngfn. ½Xmr quá crooquo pnsó osm=

  n. Euo uj nccafojto.

  l. Go roió gn insomsn n prmpósatm.

  c. Jm ojtaojfo pmr quá to roió gn insomsn.

  f. Gm ojerojtn nirosavnbojto.

?.  @unj obpu`ó nccafojtngbojto n @mrio y ásto gm ajsugtó. ½^uá fo-lorân dncor @unj pnrn ovatnr uj cmjegactm bnymr=

  n. \ospmjfor cmj pngnlrns meojsavns n quaoj gm ajsugtó.

  l. Jm rospmjfor ajbofantnbojto, porm fosquatnrso fospuás.

  c. Jm focar ngim o arso n mtrm guinr.

  f. Merocor oxcusns y oxpgacnrgo n @mrio quo euo uj nccafojto.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 455/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

Îron Caojcans Smcangos6?8

 N\APBOJFA XMSNFN, Aijncam. Xrosafojtos fo Cmgmblan, >4>8->118.

CMGMBLAN. IOMI\NEÂN. Cmgmblan. Xrmgalrms, <88>.

CMJS_GVM\ OSV_FANJVAG.VMBM 3. Lmimtî0 Xrmgalrms, <88>.

EM\VNGOCABAOJVM N GN XN\VACAXNCAÓJ XN\N GN FOCASAÓJ CA_FNFN-JN N V\NUÁS FO GN CNXNCAVNCAÓJ. _JNF. Lmimtî, <889.

I\NJ OJCACGMXOFAN AG_SV\NFN CA\C_GM. Lnrcogmjn0 Xgnzn y @njás, >146.

INGONJM, Ofunrfm. Gns vojns nlaortns fo Nbáracn gntajn. Báxacm0 SaigmTTA, >19<.

CMGBOJN\OS, Iorbîj. Xnrtafms pmgâtacms y cgnsos smcangos oj Cmgmblan.Cojtrm fo Ostufams ^uablnyn. Nrbojan0 Ofacamjos nrbnfaggm.

DASVM\AN _JAUO\SNG AG_SV\NFN. AU tmbms. Lmimtî0 Cârcugm fo Goctmros,<888.

BNJ_NG FO DASVM\AN FO CMGMBLAN. Lmimtî0 Ajstatutm Cmgmblanjm fo

Cugturn, >194->191, 3 U.JAOVM N\VOVN, Guas. Og cneá oj gn smcaofnf cmgmblanjn. Lmimtî0 Og Îjcmrn,>14>.

JMUMN, Bnrân Ostdor. Nbáracn Gntajn saigm TT, fo gms Ostnfms mgaiîrquacms.Lmimtî0 _stn.

J_OUN DASVM\AN FO CMGMBLAN. Lmimtî0 Xgnjotn, >141.

XOFNIÓIACM _JAUO\SNG. Cmgmblan. Xrmgalrms, <88>.

P_G_NIN, Bnraogn. Sógm pnrn jaþms. Cmjstatucaój Xmgâtacn fo Cmgmblan. Iuânfo ojsuoþm pnrn goorgn y quororgn. Snjtneá fo Lmimtî0 Ofucnr, >11<.

Oj gn wol0www.lamirneânsyvafns.cmbwww.wakapofan.cmbwww.lgnn.cmb

Lalgamirneân

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 456/628

4

Ostufanjto Vrnjsemrbobms cmj og Sastobn Ajtornctavm.

   E  m   t  m  n  r  c   d   a  v

  m   V  r  n  j  s   e  m  r  b  o  b  m  s

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 457/628

6?<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

Ostîjfnros lîsacms fo cmbpotojcans oj Bntobîtacns

O`o nrtacugnfmr prajcapng

Xojsnbaojtm vnrancamjngy sastobns ngiolrnacms y

njngâtacms

Cmdorojcan dmrazmjtng fo pojsnbaojtmsy sastobns bntobîtacms

 Npmyn ng pojsnbaojtm vnrancamjng oj…Og bmbojtm fo rongaznr gns cmj`oturns y voraeacncamjos foprmpaofnfos npgacnfns n gns eaiurns lafabojsamjngos y tra-fabojsamjngos ojcmjtrnfns oj gms prmlgobns prmpuostms,ostm go porbato ng ostufanjto dncor usm fo dorrnbaojtnscungatntavns y cunjtatntavns fog pojsnbaojtm ospncang, puosuj o`orcacam os irneacnr ocuncamjos gajongos y mtrm buyfaeorojto os npgacnr gn iombotrân oj ocuncamjos cunfr-tacns, oxpmjojcangos y/m gminrâtbacns y ostm so folo n gnstrnjsemrbncamjos fo jðborms utagaznfms oj cnfn o`orcacamprmpuostm nsâ cmbm n gns fascapgajns y gns rons fmjfo gm

quornbms npgacnr.

 Npmyn og pojsnbaojtm vnrancamjng oj…Gn iojorngazncaój fo prmcofabaojtms pnrn rongaznr cgcugms quoporbatnj ojcmjtrnr og ron fo roiamjos pgnjns oj ocuncamjosgajongos m vmgðbojos oj ocuncamjos fo soiujfm irnfm y mtrmstapms fo ocuncamjos, ustof puofo suiorar ng ostufanjto quosogoccamjo tácjacns o ajstrubojtms portajojtos pnrn bofargmjiatufos, rons fo suporeacaos, vmgðbojos y mtrms; ostmporbato nsubar gn ostnjfnrazncaój fo bofafns quo puofojsor npgacnfns oj faeorojtos satuncamjos, jm sógm oj og ron fogns bntobtacns.

 Npmyn og pojsnbaojtm vnrancamjng oj…Gn ajtorprotncaój njngâtacn y crâtacn fo gn ajemrbncaój pro-sojtnfn oj faeorojtos satuncamjos quo so puofoj rosmgvorfosfo gms cmjcoptms ostnfâstacms rogncamjnfms cmj ocuncamjosngiolrnacns, oxpmjojcangos m gminrâtbacns, su roprosojtncaójireacn, og javog fo oscngn oj quo so roprosojto y gns toj-fojcans fo gns basbns porbato oj og ostufanjto fosnrrmggnrgn cnpncafnf fo mrinjaznr emrbns fo pojsnbaojtm egoxalgonsmcanfm n cmjtoxtms pnrtacugnros, fobmstrnjfm quo oj gnbnymrân fo gns satuncamjos cmtafanjns gm quo so jocosatn ostojor ujn luojn ostabncaój fog rnjim fo bnijatuf fo uj

rosugtnfm y jm uj rosugtnfm oxnctm.

 Npmyn og pojsnbaojtm vnrancamjng oj…Og bmbojtm fo dncor usm fo gms jðborms rongos oj sus fa-eorojtos roprosojtncamjos gm quo porbato gn rosmgucaój foprmlgobns sabpgaeacnjfm cgcugms y usnjfm gns prmpaofnfos,gms ngimratbms y gns rogncamjos quo so fnj oj facdm cmj`ujtmfo jðborms, fosnrrmggnjfm oj og ostufanjto gn cmbprojsaójfog saijaeacnfm fo jðborm, nsâ cmbm og sojtafm y og saijaeacnfmfo gns mporncamjos fosnrrmggnjfm tácjacns fo cgcugm y osta-bncaój cmbm pmr o`obpgm oj gms jðborms rncamjngos quo sosulfavafoj n snlor oj ernccamjnrams y focabngos.

Xojsnbaojtmospncang y sas-tobns iombá-tracms.

Xojsnbaoj-tm bátracm ysastobns fobofafns.

Xojsnbaojtmngontmr am ysastobns fofntms.

Xojsnbaojtmjubáracm ysastobns ju-báracms.

Furnjto tmfm og Cacgm 6,og ostufanjto fosnrrmggnrgn rogncaój y gn afojtaea-cncaój fo prmpaofnfos

ireacns y ngiolrnacns,quo go porbatar cmjs-truar oxprosamjos fo gnsbasbns oquavngojtos ngns fnfns oj o`orcacamsprmpuostms, ostm dncoquo og ostufanjto trnln`ooj og prmcosm ajfuctavmpnrtaojfm fog gojiun`ongiolrnacm gm quo encaga-tn rongaznr cmj`oturns ybmfognr satuncamjos fovnrancaój cmj eujcamjos

pmgajóbacns, bafaojfm,pmr o`obpgm, gn poj-faojto fo ujn curvn ro-prosojtnfn oj og pgnjmcnrtosanjm o afojtaeacnj-fm gn rogncaój ojtro gmscnblams fo gms pnrbo-trms oj facdns roprosoj-tncamjos ireacns fojtrmfo gn enbagan fo eujcam-jos pmgajóbacns, rncam-jngos, oxpmjojcangos y

gminrâtbacns, npgacnjfmfaeorojtos bátmfms pnrnsmgucamjnr sastobns foocuncamjos gajongos, cun-frtacns, gminrâtbacns yoxpmjojcangos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 458/628

6?3 Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

 j f a c o

_jafnf >.  Cmj`ujtms jubáracms 6??

Sosaój >. Jðborms jnturngos J 6??Sosaój <. Jðborms ojtorms jm jointavms Y 6?1

  Sosaój 3. Og cmj`ujtm fo gms jðborms ojtorms P 65?  Sosaój 6. Og cmj`ujtm fo gms jðborms rncamjngos ^ 695

Sosaój ?. Og cmj`ujtm fo gms jðborms arrncamjngos A 643  Sosaój 5. Og cmj`ujtm fo gms jðborms rongos \ 64?

_jafnf <. Oxprosamjos ngiolrnacns y pmgajmbams 649

Sosaój 9. Vorbajmgmiân ngiolrnacn y su jmtncaój 649  Sosaój 4. Ovnguncaój jubáracn fo oxprosamjos ngiolrnacns 641  Sosaój 1. Mporncamjos cmj pmgajmbams. Nfacaój, sustrnccaój,

bugtapgacncaój y favasaój fo pmgajmbams 618  Sosaój >8. Ovnguncaój jubáracn fo pmgajmbams ?>?

_jafnf 3. Enctmrazncaój fo pmgajmbams ?>5

Sosaój >>. Enctmrazncaój pmr enctmr cmbðj ?>5  Sosaój ><. Enctmrazncaój pmr nirupncaój ?<8  Sosaój >3. Enctmrazncaój fo uj trajmbam fo gn emrbn x< + lx + c  ?<>  Sosaój >6. Enctmrazncaój fo uj pmgajmbam fo gn emrbn

nx< + lx + c cunjfm (n >) ?<3Sosaój >?. Enctmrazncaój fo ujn faeorojcan fo cunfrnfms ?<9

  Sosaój >5. Enctmrazncaój fo uj trajmbam cunfrnfm poreoctm ?<4Sosaój >9. Enctmrazncaój fo ujn subn y ujn faeorojcan fo culms ?38

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 459/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

6?6

_jafnf 6. Ocuncamjos gajongos cmj ujn vnranlgo ?3<

  Sosaój >4. Xrmpaofnfos fo gn aiungfnf ?3<  Sosaój >1. Smgucaój fo ocuncamjos cmj ujn vnranlgo ?3?  Sosaój <8. Npgacncaój fo gns ocuncamjos oj gn rosmgucaój

fo prmlgobns ?6<

_jafnf ?.  Fosaiungfnfos gajongos oj ujn vnranlgo ?5>

  Sosaój <>. Cmjcoptm fo fosaiungfnf ?5>  Sosaój <<. Xrmpaofnfos fo gns fosaiungfnfos ?5<  Sosaój <3. Smgucaój fo fosaiungfnfos y prmlgobns fo npgacncaój ?53

_jafnf 5.  Ogobojtms fo iombotrân ?51

Sosaój <6. Cmjcoptms lsacms fo iombotrân ?51  Sosaój <?. Bofafn fo soibojtms y jiugms ?96  Sosaój <5. Cgnsaeacncaój fo gms jiugms ?99

Sosaój <9. Xorpojfacugnrafnf fo roctns y pgnjms ?4>  Sosaój <4. Xmgâimjms ?43

Sosaój <1. Cmjiruojcan fo trajiugms ?45

_jafnf 9.  Sastobns fo fntms ?41

  Sosaój 38. Cmjcoptms lsacms fo ostnfâstacn ?41Sosaój 3>. Eujcamjngafnf fo gn ajemrbncaój ostnfâstacn ?16

  Sosaój 3<. Abpmrtnjcan fo gns ireacns ?1?

\ospuostns n gms o`orcacams 58>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 460/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

6??

Ajtrmfuccaój

Os cmjvojaojto dncor usm fo roprosojtncamjos iombátra-cns pnrn agustrnr ngiujms rosugtnfms fog giolrn. Os ðtag fas-pmjor fo ujn roprosojtncaój iombátracn fo gms jðbormsy pnrn osto eaj so trnzn ujn gâjon roctn y oj oggn so ogaio ujpujtm pnrn roprosojtnr og jðborm corm, facdm pujtm sorog mraioj, guoim n gn forocdn fog pujtm mraioj so tmbnmtrm pujtm smlro gn roctn n ujn fastnjcan fotorbajnfn,

ng cung go nsmcanbms og jðborm >, og soibojtm fo roctnquo vn fosfo og mraioj ng pujtm > os gn ujafnf fo bofafnoj juostrn oscngn smlro gn roctn. Guoim, n ujn ujafnf fofastnjcan n gn forocdn fog pujtm > so cmgmcn mtrm pujtmpnrn roprosojtnr og jðborm <, og prmcosm cmjtajðn dnstnfmjfo so quaorn pnrn roprosojtnr gms jðborms 3,6,?,...ostnlgocaájfmso ujn nsmcancaój ojtro gms jðborms ypujtms smlro gn roctn.

Sosaój >

Jðborms jnturngos J

_jafnf >. Cmj`ujtms jubáracms

Gn roctn smlro gn quo so roprosojtnjgns mporncamjos oj emrbn iombátracn

so ggnbn roctn jubáracn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 461/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

6?5

Gms jðborms ojtorms quo roprosojtnj cnjtafnfos pmsatavns emrbnj og cmj`ujtm fo

gms jðborms jnturngos y cmbprojfoj og cmj`ujtm J 2 {>, <, 3, 6,..............}.

>. > os uj jðborm jnturng (os focar, og cmj`ujtm fo gmsjðborms jnturngos jm os vncâm).

<. Sa n os uj jðborm jnturng, ojtmjcos n + > tnblaáj osuj jðborm jnturng (ggnbnfm og sucosmr fo n).

3. > os og ðjacm jðborm jnturng quo jm os sucosmr fojajiðj jðborm jnturng y nfobs os bojmr m aiung quocungquaor mtrm jðborm jnturng x (prabor ogobojtm fogcmj`ujtm).

6. Sa dny fms jðborms jnturngos n y l tngos quo sus sucosm-ros smj faeorojtos ojtmjcos n y l smj jðborms jnturngosfaeorojtos.

?. Sa uj cmj`ujtm fo jðborms jnturngos cmjtaojo ng > y ngms sucosmros fo cnfn ujm fo sus ogobojtms ojtmjcoscmjtaojo n tmfms gms jðborms jnturngos.

Foeajacaój fo cmj`ujtm fo jðborms jnturngos0

Xnrn foeajar og cmj`ujtm fo gms jðborms jnturngos vnbms n fnr cajcm roigns quo folojcubpgar gms ogobojtms fo osto cmj`ujtm, ástns smj0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 462/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

6?9

Gn egocdn oj og oxtrobm forocdm fo gn roctn ajfacn gn faroccaój oj quo nubojtnjgms jðborms saj quo dnyn uj ðgtabm jðborm jnturng.

Xmfobms ogoiar ujn oscngn cmjvojaojto y prmgmjinr gn roctn tnjtm cmbm so quaorn, sopuofo nsmcanr cungquaor jðborm jnturng cmj uj pujtm ðjacm fo gn roctn, cnfn pujtm

bnrcnfm smlro gn roctn os gn roprosojtncaój ireacn fog jðborm cmrrospmjfaojto, gmsjðborms so ggnbnj gns cmmrfojnfns fo gms pujtms.

Sa gms jðborms n y l smj gns cmmrfojnfns fo fms pujtms fo gn roctn y sa gn ireacnfo l ost n gn forocdn fo n focabms quo l os bnymr quo n y oscralabms l : n mpmfobms focar tnblaáj quo n os bojmr quo l y oj osto cnsm oscralabms n 7 l.

Xnrn roprosojtnr jðborms jnturngos fo vngmros irnjfos pmfobms usnr oscngnsoj fmjfo cnfn soibojtm fo roctn roprosojto vnrans ujafnfos cmbm so agustrnojsoiuafn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 463/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

6?4

n.

c.

l.

38

>

>. Dnin gn roprosojtncaój ireacn fo gms saiuaojtos jðborms oj gn roctnjubáracn pnrn cnfn cnsm.

  n. 8, 6, 4, ><, >5, <8.

  l.  ?, >8, >?, <8, <?, 38.

c. >88, <88, 388, 688, ?88, 588.

  f. >, ?, 9, 1, >>, >9, >1.

  o.  8, 3, 9, 4, >8, >>, >?.

<. Ojcuojtro gns cmmrfojnfns fo gms pujtms bnrcnfms cmj rm`m oj gnroctn jubáracn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 464/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

6?1

Osto os og cmj`ujtm fo gms ojtorms jm jointavms Oj og cmj`ujtm fo gms jðborms jmjointavms pmfobms foeajar gns mporncamjos lsacns0

Gn subn (+)

Xnrn fms ojtorms jm jointavms n y l oxasto uj ðjacm ojtorm jm jointavm n + l ggn-bnfm subn.

Ostn subn gn pmfobms roprosojtnr ireacnbojto oj gn roctn jubáracn. N pnrtar fogmraioj so tmbnj n ujafnfos n gn forocdn y fosfo oso pujtm so rocmrroj l ujafnfosoj gn basbn faroccaój, mltojaájfmso nsâ uj pujtm quo ost n (n+l) ujafnfos fogmraioj, gn cmmrfojnfn fo osto pujtm os gn subn fo n + l.

Y 2 { x | x 2 8 ó x J}

Sosaój <

Jðborms ojtorms jm jointavms Y

Cunjfm oj og cmj`ujtm fo gms jðborms jnturngos ajcguabms og ogo-bojtm corm mltojobms og cmj`ujtm fo gms ojtorms jm jointavms cmbm so buostrn ojsoiuafn.

Y 2 {8, >, <, 3,6,................}

Bs emrbngbojto og cmj`ujtm Y so foeajo nsâ0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 465/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

658

n. Xrmpaofnf cmjbutntavn

l. Xrmpaofnf nsmcantavn 

O`obpgm0 9 + (? + 3) 2 (9 + ?) + 3

c. Xrmpaofnf bmfugntavn

O`obpgm0 >9 + 8 2 8 + >9 2 >9

Oxasto uj jðborm ðjacm corm (8) ggnbnfm ogobojtm afoj-tafnf pnrn gn subn tng quo pnrn cungquaor jðborm

n Y, n+8 2 8 + n 2 n

Xnrn fms jðborms cungosquaorn n, l ojtorms jm jointavms,oj Y so taojo quo0

n+l 2 l+n 

Xnrn tros jðborms cungosquaorn, n, l c Y so taojo quo0

n + (l + c) 2 (n + l) + c 

Os usung utagaznr pnrájtosas ( ) pnrn nirupnr gms jðborms y gns mporncamjos.

Gn mporncaój subn oj gms ojtorms jm jointavms taojo gns saiuaojtos prmpaofnfos0

O`obpgm0 4 + 6 2 6 + 4

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 466/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

65>

Bugtapgacncaój

Oj og cmj`ujtm fo gms ojtorms jm jointavms dobms vastm oj cursms njtoramros gnmporncaój bugtapgacncaój m prmfuctm.

Gn mporncaój bugtapgacncaój oj og cmj`ujtm fo gms ojtorms jm jointavms Y, taojogns saiuaojtos prmpaofnfos0

n. Bugtapgacncaój pmr corm

O`obpgm0 1 x 8 2 8.

 Ng bugtapgacnr cungquaor jðborm ojtorm jm jointavm pmr corm, su rosugtnfm os

corm.

Og prmfuctm fo fms ojtorms jm jointavms j y l so foeajo cmbm ogojtorm jm jointavm j.l quo roprosojtn gn subn0

l+ l +l +l +......+l, fmjfo og subnjfm l so ropato j vocos.

Gms jðborms j y l so ggnbnj enctmros fog prmfuctm.

Xnrn cungquaor jðborm l Y 

l x 8 2 8 + 8 +............... +8 l vocos.

Xmr cmjsaiuaojto l x 8 2 8

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 467/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

65<

l. Xrmpaofnf cmjbutntavn

O`obpgm0 ? x >9 2 >9 x ?.

c. Xrmpaofnf nsmcantavn

  O`obpgm0 ? x (4 x >8) 2 (? x 4) x >8.

f. Xrmpaofnf bmfugntavn

O`obpgm0 <5 x > 2 > x <5 2 <5.

Sa bugtapgacnbms uj jðborm pmr >, og jðborm jm cnblan.

Dny ujn prmpaofnf quo rogncamjn gns mporncamjos bugtapgacncaój y subn.

Xnrn fms jðborms cungosquaorn n, l Y ojtmjcos sotaojo quo

n x l 2 l x n

Xnrn tros jðborms cungosquaorn n, l, c Y 

n x (l x c) 2 (n x l) x c

Oxasto uj jðborm ðjacm > oj og cmj`ujtm fo gms ojtormsjm jointavms fojmbajnfm og ogobojtm afájtacm m bófugmbugtapgacntavm tng quo pnrn cungquaor n Y .

n x > 2 > x n 2 n

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 468/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

653

Xrmpaofnf fastralutavn fo gn bugtapgacncaój rospoctm n gn subn

O`obpgm0  ? x (n + l) 2 ? x n + ? x l m (n + l) x ? 2 n x ? + l x ?.

O`obpgm0  4 x ? + 3 2 68 + 3 2 63.5 x 1 + 4 x ? 2 ?6 + 68 2 16.

 Nfobs, cunjfm ujn oxprosaój cmjtaojo sâblmgms fo nirupncaój ‗pnrájtosas‒ cmjsmgnbojto cnjtafnfos jubáracns fojtrm fo oggms, os ncmjso`nlgo rongaznr praborm

gns mporncamjos quo ostîj fojtrm fo gms pnrájtosas.

O`obpgms0  9 + 5 x (? + 4) 2 9 + 5 x (>3) 2 9 + 94 2 4?.3 x (9+ <) + ? x (4 + 3) 2 3 x (1) + ? x (>>) 2 <9 + ?? 2 4<

Og prmfuctm m bugtapgacncaój so puofo ajfacnr usnjfm sâblmgms faeorojtos, gn bugta-pgacncaój fo gms enctmros n y l so puofo ajfacnr fo gns saiuaojtos emrbns0

  n x ln(l)(n)(l)n.lnl

Xnrn tros jðborms cungosquaornn, l, c Y  

tojobms0 n x (l + c) 2 n x l + l x cy (n + l) x c 2 n x c + l x c

Mlsorvncaój. Cunjfm ujn oxprosaój cmjtaojo subns y prmfuctms saj sâblmgmsfo nirupncaój cmbm gms pnrájtosas,  so oeoctðnj gns bugtapgacncamjos njtos

quo gns subns.

 N bofafn quo fosnrrmggobms og cursm jms arobms enbaganraznjfm cmj ostns jmtncamjos

y su nfocunfn utagazncaój oj cnfn cmjtoxtm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 469/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

656

Sustrnccaój (–) oj gms jðborms ojtorms jm jointavms Y

Sa tojobms >3 + 9 2 <8 pmfobms cmjcguar quo <8 – 9 2 >3 m quo <8 – >3 2 9.

Gn mporncaój roprosojtnfn pmr og saijm – so fojmbajn sustrnccaój m rostn.

 Njgminbojto sa tojobms gns subns n + >< 2 4 pmfobms ajfninr pmr gn faeorojcan4–>< cuym rosugtnfm os n, porm jm oxasto uj vngmr pnrn n oj gms ojtorms jm jointavms Y.

Xnrn ojcmjtrnr uj rosugtnfm fog vngmr fo n, os jocosnram oxtojforjms ng cmj`ujtm fogms ojtorms jointavms P- 2 {....... –3, –<, –> } y nsâ pmfobms rosmgvor gn faeorojcan

4 – >< 2 –6

>

>. Oeoctðo gns saiuaojtos mporncamjos.

n. ?8 x (< x <4)l. ?5 (>6)(>?)(<>)(8)c. ? x 6 + 5f. >3 x 1 + >o. 9.(3 + 1)

e. 3 x 5 + < x 9i. >?(9 + 3) + 4(5 + 1)d. n (l + 3)a. (n + 5)>< `. (l + ><)4k. <? + 4(>+8)g.  3(>< + >4) + 6(>3 + 9)

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 470/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

65?

Fo gn ireacn mlsorvnbms quo gms jðborms ojtorms pmsatavms so ulacnj n gn forocdnfog corm, baojtrns quo gms jðborms ojtorms jointavms so ulacnj n gn azquaorfn fogcorm. Corm os uj ogobojtm joutrm, jm os pmsatavm ja jointavm.

\ocmrfobms fo juostrms cursms njtoramros quo gms jðborms ojtorms jointavms taojojuj saijaeacnfm rong oj uj `uoim fo nznr ujn párfafn fo $?.888, oquavngo ng ojtorm–?.888, baojtrns quo ujn injnjcan fo $?.888 oquavngo ng ojtorm ?.888.

Sabagnrbojto, cunjfm jm tojim fajorm y folm $>8.888, tojim –>8.888, baojtrnsquo sa pmsom $>8.888 y jm go folm n jnfao, ostm bo roprosojtn gn cnjtafnf +>8.888.

Oj iojorng, gms ojtorms n y –n smj cmmrfojnfns fo pujtms mpuostms, cmj rospoctmng mraioj y quo ostj n aiung fastnjcan fo ág. Focabms quo og mpuostm fo n os –n y

quo og mpuostm fo –n os n.

Bs emrbngbojto og cmj`ujtm P so foeajo nsâ0

P 2 { x | x J ó x 2 8 ó - x J}

Sosaój 3

Og cmj`ujtm fo gms jðborms ojtorms P

Gn ujaój fog cmj`ujtm fo gms ojtorms jm jointavms cmj og cmj`ujtmfo gms ojtorms jointavms cmjstatuyo og cmj`ujtm fo gms jðbormsojtorms. 

P2 {......., –3, –<, –>, 8, >, <, 3,................}

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 471/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

655

Oj gn ireacn fo gms jðborms ojtorms mlsárvoso quo ng dncor uj rocmrrafm dncan gnforocdn oj gn roctn jubáracn gms jðborms nubojtnj y ng dncor uj fospgnznbaojtmn gn azquaorfn gms jðborms fasbajuyoj su vngmr, nsâ tojobms0

–<8 7 8, –4 7 –> –>< 7 –>8, –68 7 –? –4 7 3

Oj og cmj`ujtm fo gms jðborms ojtorms pmfobms foeajar gns mporncamjos lsacnssubn, rostn, bugtapgacncaój y favasaój.

Subn fo ojtorms

Xnrn subnr fms ojtorms jointavms fainbms –n y –l oj gn roctn jubáracn soobpaozn oj og mraioj, so rocmrroj n ujafnfos dncan gn azquaorfn fog corm (fa-roccaój jointavn) y so ggoin n gn ulacncaój fog ojtorm –n, guoim n pnrtar fo ostopujtm so rocmrroj l ujafnfos oj gn basbn faroccaój (jointavn) pnrn mltojorgn cmmrfojnfn fog pujtm (–n) + (–l), quo os gm basbm quo –n – l.

Gn subn fo fms jðborms ojtorms jointavms cungosquaorn os mtrm jðborm ojtorm

jointavm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 472/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

659

Xmr cmjsaiuaojto0 (–6) + (–?) 2 –1

Mlsorvncaój0 (–6) + (–?) 2 –(6 + ?)

Xnrn subnr ojtorms fo saijm cmjtrnram pmr o`obpgm uj pmsatavm y uj jointavm cmbm n+ (–l) so rocmrroj n ujafnfos n pnrtar fog mraioj oj gn faroccaój pmsatavn y so mltaojogn roprosojtncaój fog jðborm n, guoim n pnrtar fo osto pujtm so rocmrroj l ujafnfosoj gn faroccaój jointavn y og pujtm rosugtnjto os og pujtm fo cmmrfojnfn n + (–l).

O`obpgm0 subnr –6 y –? oj gn roctn jubáracn

n. (–>) + (–6)

l. (–3) + (–?)

c. 3 + (–1)

f. < + (–>8)

o. (–4) + >8

e. < + (-?)

i. 5 + (–6) + <

d. >8 + (–5) + (–4)

a. (–>?) + <8 + (–9)

 `. (–<) + (–9) + 1

>. Cngcugo y roprosojto ireacnbojto gns saiuaojtos subns0

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 473/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

654

Gn rostn m sustrnccaój oj gms ojtorms

 Qn dobms facdm quo gn subn fo fms jðborms ojtorms os corm cunjfm gms jðbormssmj ajvorsms nfatavms, n + (–n) 2 8. Og jðborm (–n) so ggnbn og mpuostm m og jointavmfo n quo gm pmfobms oscralar sabpgobojto –n.

O`obpgms

? + (–?) 28(–4) + 4 28><4 + (–><4) 2 839? + (–39?) 2 8

>?48 + (–>?48) 2 8

Cunjfm oscralabms –n su saijaeacnfm os og mpuostm fo n, fo aiung bnjorn pmfobmsfocar quo n os og mpuostm fo –n cmbm gm pmfobms vor oj gn roctn jubáracn –n y nsmj mpuostms.

  –n gm pmfobms goor cmbm og mpuostm fo n.

  –? og mpuostm fo ?

  –4 og mpuostm fo 4

Fo aiung bnjorn –(–n) saijaeacn og mpuostm fo –n, quo yn vabms os aiung ng jðbormn, guoim

–(–n) 2 n

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 474/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

651

O`obpgms

–(–4) 2 4–(–>9) 2 >9–(–48?) 2 48?

–(–><) 2 ><–(–111) 2 111

O`obpgms

>< – 4 2 >< + (–4) 2 6<6 – >4 2 <6 +(–>4) 2 53? – <1 2 3? +(–<1) 2 5

Vnblaáj pmfobms oscralar (–n) + (–l) 2 –n – l

O`obpgms

–? – 6 2 (–?) + (–6) 2 –1–4–1 2 (–4) + (–1) 2 –>9–<1 – 3> 2 (–<1) + (–3>) 2 –58–48 – ><< 2 (–48) + (–><<) 2 –<8<–>8 – >3 –4 2 (–>8) + (–>3) +(–4) 2 –3>–>> – 1 – >? 2 (–>>) + (–1) + (–>?) 2 –3?

Corm jm taojo ajvorsm nfatavm, os og mraioj oj gn roctn jubáracn, jmgm neoctn og saijm + ja og saijm –.

Saijaeacnfm fo gn rostn. Sa n, l P, n – l 2 n + (–l); m son sustrnor l fo nos aiung n subnr og ajvorsm nfatavm fo l ng jðborm n.

  Jmtn0 n + (–n) 2 –n

Jmtn0 –n – l 2 – (n + l)

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 475/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

698

O`obpgms

–? –4 2 –(?+4) 2 –>3–>8 – >? 2 –(>8+>?) 2 –<?–3< – 56 2 –(3< +56) 2 –15

–9 – 1 – >8 2 –(9+1+>8) 2 –<5–>< – <8 – ?8 2 –(><+<8+?8) 2 –4<

Gn bugtapgacncaój oj og cmj`ujtm fo gms jðborms ojtorms

Gn bugtapgacncaój oj gms jðborms ojtorms pmsatavms os gn basbn quo gn quo vabms ojgms jðborms jnturngos, jms dnco engtn foeajar og prmfuctm ojtro uj ojtorm pmsatavm y

mtrm jointavm y og prmfuctm fo fms ojtorms jointavms.

Xrmfuctm fo uj ojtorm pmsatavm pmr uj jointavm

Xmfobms usnr gn subn pnrn oxpgacnr gms saiuaojtos prmfuctms0

3(–<) 2 (–<) + (–<) + (–<) 2 –5<(–6) 2 (–6) + (–6) 2 –4?(–3) 2 (–3) + (–3) + (–3)+ (–3) + (–3) 2 –>?3(–5) 2 (–5) + (–5) + (–5) 2 –>4

Oj iojorng j (–n) 2 (–n) + (–n) + (–n) +................ + (–n) 2 –jn,pmrquo og subnjfm –n so ropato j vocos. Og prmfuctm fo fms ojtormscmj saijms cmjtrnrams saobpro fn uj ojtorm jointavm.

O`obpgms

3?(–3) 2 –>8??8(–4) 2 –6884(–?) 2 –689(–4) 2 –?56(–6) 2 –>5

1(–9) 2 –53 

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 476/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

69>

Oj iojorng tojobms quo; n (–l) 2 –nl ojtmjcos –n (–l) 2 n.l.Og rosugtnfm fo bugtapgacnr fms ojtorms jointavms os uj ojtorm pmsatavm.

Xrmfuctm fo ojtorms jointavms

Snlobms quo <(–3) 2 –5 ojtmjcos –<(–3) 2 5

?(–>8) 2 –?8 ojtmjcos –?(–>8) 2 ?8

>. Ojcmjtrnr og prmfuctm.

n. -?(-3) 2

l.  -9(9) 2

c.  -><6(-35) 2

f.  -<65(-38) 2

o.  ->4(<?) 2

e.  -38(-6?) 2

i.  -48(39) 2

d.  -<<?(9) 2

a.  -3(-38>) 2 `.  -4>?(-1) 2

k. <(-3)(-6)(-?) 2

g. ?(-5)(-<)(->) 2

b. 35(-<?)(-6)(-3) 2

j. 6(-5)(-?)(-<3)(->) 2

m. 9(-5)(-?)(-3)(->)(-4) 2

<

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 477/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

69<

Favasaój fo ojtorms

Xmfobms usnr gn rogncaój ojtro bugtapgacncaój y favasaój pnrn ojcmjtrnr og cmcaojtofo fms jðborms.

>8(?) 2 ?8 abpgacn quo ?8 ? 2 >8

>8(–?) 2 –?8 abpgacn quo –?8 (–?) 2 >8

–>8(?) 2 –?8 abpgacn quo –?8 ? 2 –>8

–>8(–?) 2 ?8 abpgacn quo ?8 (–?) 2 –>8

Gms rosugtnfms njtoramros jms ggovnj n gns saiuaojtos cmjcgusamjos.

Og cmcaojto fo fms ojtorms pmsatavms os pmsatavm

Og cmcaojto fo fms ojtorms jointavms os pmsatavm

Og cmcaojto fo fms ojtorms cmj saijms mpuostmsos jointavm.

Og prmfuctm fo –> pmr uj jðborm n os og mpuostm fo n.

(–>) x n 2 –n y –n 2 (–>) x n

y

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 478/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

693

>. Dnggo og vngmr fo gn gotrn pnrn quo so sntasenin gn aiungfnf. 

n. 3c 2 >4 c 2

l. ? x 2 -68  x 2

c. x (-6) 2 9  x 2

  f. - x 2 -9  x 2

  o. 35 x 2 -3<6  x 2

  e. <6 y 2 ->66  y 2

  i. -36 x 2 -<9<  x 2

  d. x >4 2 ->?  x 2

  a. ->5c 2 <?5 c 2

   `. l (–1) 2 -369 l 2

<.  Dnggnr tmfms gms vngmros ojtorms fo x bnymros fo >? y bojmros fo 6? (>? 7 x 7

6?). _lacnr ostms ojtorms oj gn roctn jubáracn.

3. Dnggnr gms vngmros ojtorms pnrn x quo sonj bnymros fo -<8 y bojmros fo 3 (-<8

7 x 7 3). _lacnr ostms ojtorms oj gn roctn jubáracn.

6. Fnfm og ojtorm ->9, dnggo gms tros ojtorms bs próxabms n osto vngmr tnjtm pmrgn azquaorfn cmbm pmr gn forocdn y roprosájtogms oj gn roctn jubáracn.

<

3

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 479/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

696

O`obpgms fo ojtorms prabms

<, >9, <3, 39, ?3,.......

?. Fnfns gns saiuaojtos pnro`ns fo ojtorms oscraln ojtro oggms og saijm 7 m bnymrsoiðj og cnsm y dnin gn roprosojtncaój oj gn roctn.

n. <? -39

l. ->49 -9?

c. -3? -5?

5. Ojcuojtro og rosugtnfm fo cnfn ujn fo gns saiuaojtos oxprosamjos.

n. 53 + (-9) 2

l. (<< >>) x (-<6) 2

c. 46 ((-9) – ?) 2

f. >5 (-4) + <8 6 2

o. (<9 x 3) 1 + <(5 – 6) 2

e. (? – <>) (-4) + 3(1 – >) 2

i. 35 ((-5) x 5) – 5 x 3 – > 2d. 1 + 1 (-1) 2

a. <8 – >8 (-?) 2

 `. (<5 + <) (-6 – >8(4 – ><)) 2

Fojtrm fog cmj`ujtm fo gms jðborms ojtorms pmsatavms oxasto og sulcmj`ujtmfo gms ojtorms prabms cuyms ogobojtms smj tmfms gms ojtorms bnymros quoujm y favasalgos ðjacnbojto pmr ujm y pmr og basbm jðborm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 480/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

69?

>

>.  Dnggo tmfms gms ojtorms prabms bojmros fo >88 y ulâquogms oj gnroctn jubáracn.

_j jðborm bnymr quo ujm quo jm os prabm so ggnbn uj jðborm cmbpuostm.

Xrajcapam eujfnbojtng

Vmfm jðborm cmbpuostm so puofo oxprosnr cmbm uj prmfuctm ðjacmfo enctmros prabms saj abpmrtnr og mrfoj fo gms enctmros.

Osto prajcapam so ggnbn tnblaáj tomrobn eujfnbojtng fo gn nratbátacn.

O`obpgms

318 2 < x 3 x ? x >3.

<>5 2 < x < x < x 3 x 3 x 3 ó <>5 2 <3 x 33.

>. Oscraln gms saiuaojtos jðborms cmbm uj prmfuctm fo enctmros prabms.

  n. >< l. <6 c. 35 f. 54o. 15 e. 48 i. >84 d. >><

  a. 654  `. ?86 k. 358 g. >?5  b. <<? j. <?< m. 366 p. 4>1

6

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 481/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

695

Sa n y l roprosojtnj cnjtafnfos m jðborms, pmfobms utagaznr gnssaiuaojtos oxprosamjos pnrn ajfacnr su prmfuctm m bugtapgacncaój0

nl n.l n(l) (n)l (n)(l)

Sosaój 6

Og cmj`ujtm fo gms jðborms rncamjngos

  3(6) (3)6 (3)(6) 3.6

3 x (3) x (3) x (3)( x) 3. x

   xy   x( y) ( xy) ( x)( y)  x. y

Gms jðborms m cnjtafnfos quo so bugtapgacnj so ggnbnj enctmros, sa x. y 2 z, ojtmjcos

x, y smj gms enctmros fo z.

Sa tojobms >< x 3 2 35, ojtmjcos 35 >< 2 3, m 35 3 2 ><.

Ostns favasamjos gns pmfobms ajfacnr nsâ0

y

Og jðborm quo ost smlro gn rnyn (vâjcugm) so ggnbn jubornfmr y og quo ost ln`m og vâjcugm so ggnbn fojmbajnfmr.

O`obpgms

Gns saiuaojtos oxprosamjos roprosojtnj prmfuctms0

Og cmcaojto fo fms ojtorms jm saobpro os uj jðborm ojtorm, pmr o`obpgm, taojocmbm jubornfmr 6 y fojmbajnfmr ? y ng oeoctunr gn favasaój og rosugtnfm os 8,4uj jðborm jm ojtorm, ostm jms ggovn n ajtrmfucar og cmjcoptm fo jðborm rncamjng  

cmbm og cmcaojto fo fms ojtorms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 482/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

699

Og cmj`ujtm fo gms jðborms rncamjngos ^ ajcguyo tmfms gms cmcaojtos fo gn emrbn0

Fmjfo p y q smj jðborms ojtorms, y q 8, oj jmtncaój fo cmj`ujtm oscralabms0

_jn ernccaój so puofo oscralar oj gn emrbn fo ajeajatns bnjorns saj quo cnblaosu vngmr.

O`obpgms

>

<2

<

62

3

52

6

42

?

>82 ... otc.

3

?2

5

>82

1

>?2

><

<82

>?

<?2 ... otc.

Cunjfm og jubornfmr y og fojmbajnfmr fo ujn ernccaój taojoj cmbm ðjacm favasmrcmbðj og jðborm >, focabms quo gn ernccaój ost rofucafn n su bâjabn oxprosaój.

O`obpgm

Gns ernccamjos >

<y 3

?ostj rofucafns n su bâjabn oxprosaój.

Oj og cmj`ujtm fo gms jðborms rncamjngos ostj ajcguafms gms jðborms ojtorms y gns

ernccamjos cmbujos yn quo tmfms so puofoj roprosojtnr oj gn emrbn .

O`obpgm

3 2 2 2 ...

 –4 2 2 2 ...

^ 2 { | p, q  P, q 8}

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 483/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

694

m

 `.

i.

f.

n.

d.

o.

l.

a.

e.

c.

>. Oeoctunr gns saiuaojtos mporncamjos0 

O`obpgms

Gn bugtapgacncaój fo jðborms rncamjngos

Gn favasaój fo jðborms rncamjngos

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 484/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

691

Cunjfm so subnj m so rostnj ernccamjos cmj fastajtms fojmbajnfmros, praborm fo-lobms cmjvortar tmfns gns ernccamjos n uj cmbðj fojmbajnfmr y guoim so oeoctðnjgns mporncamjos.

Xnrn rofucar gns ernccamjos n cmbðj fojmbajnfmr, folobms dnggnr og bâjabm cmbðjbðgtapgm fo gms fojmbajnfmros y oxprosnr gns ernccamjos oj su emrbn oquavngojtocmj og cmbðj fojmbajnfmr pnrn guoim subnrgns m rostnrgns.

O`obpgms 

Uobms quo og b.c.b (?,>>) 2 ??

Subn y rostn fo jðborms rncamjngos

So puofoj subnr y rostnr ecagbojto ernccamjos quo taojoj og basbm fojmbajnfmr.Subo m rosto gms jubornfmros y cmjsorvo og basbm fojmbajnfmr.

Subn y rostn fo ernccamjos cmj og basbm fojmbajnfmr

Uobms quo og b.c.b (3, 5,1) 2 >4

3 3>

5 <3 3>

1 3

3 3>

? ?>

 >> >>

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 485/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

648

  n.

e.

o.

f.

c.

l.

i.

 `.

a.

d.

>. Dnggo og bâjabm cmbðj bðgtapgm fo cnfn cmj`ujtm fo jðborms.

  n. 3, 5, >?

  l. 5, 1, ><

  c. 5, >?, <>

  f. 3, ?, 9

  o. 4, ><, >5

  e. ><, >4, <6  i. <6, 35, 64

  d. 1, >8, >?

  a. >6, <>, <4

   `. 6, 1, ><

<. Oeoctunr gns saiuaojtos mporncamjos.

<

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 486/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

64>

Emrbn focabng fo gms jðborms rncamjngos

Vmfm jðborm rncamjng so puofo oxprosnr oj emrbn focabng dncaojfm gn favasaójp q; so puofo mltojor ujn oxprosaój cmj uj jðborm eajatm fo caerns focabngos mujn oxprosaój cmj ajeajatns caerns focabngos.

Uonbms ngiujms o`obpgms oj fmjfo gms rncamjngos taojoj oxprosaój eajatn.

 

3

6 2 8,9?

 >

42 8,><?

 ?

62 >.<?

Gms saiuaojtos smj o`obpgms fo rncamjngos cuyn oxprosaój focabng os poraófacn oajeajatn0

 

6

>> 2 8,35353535 ... 2 8.35. 

<

12 8,<<<< ... 2 8,<.

 

>

92 8,>6<4?9>6<4?9 ... 2 8,>6<4?9.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 487/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

64<

Vmfms gms jðborms rncamjngos puofoj roprosojtnrso fo bnjorn oxnctn oj gn roctnjubáracn, pmr o`obpgm roprosojtobms oj gn roctn og jðborm 6/>>.

Vrnznbms oj jiugm ujn gâjon fosfo og mraioj y bnrcnbms mjco vocos ujn bofafncmjstnjto guoim cmjoctnbms og pujtm ujm oj gn roctn jubáracn cmj og pujtm >> oj gnroctn nuxaganr, ndmrn trnznbms ujn gâjon pnrngogn quo pnso pmr og pujtm 6 fo gn roctnnuxaganr quo cmrto gn roctn ju-báracn, og pujtm fo cmrto fogn roctn jubáracn taojo cmbmcmmrfojnfns og pujtm 6/>>.Cmbm buostrn gn eaiurn.

 Nquâ vobms cóbm utagaznr gnsoscunfrns pnrn trnznr gâjonspnrngogns (fosgaznjfm ujn

smlro gn mtrn).

>

n. 3

42

l.  ?

>52

c. 9

<?2

f. 9

?82

o.  >

32

e.  3

92

i.  <

<>2

d. 3

>12

a. >5

>92

 `. 3

692

>. Dnggo gn oxprosaój focabng fo cnfn ernccamjnram fnfm y sa os poraófacm fotor-bajo su porâmfm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 488/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

643

Sosaój ?

Og cmj`ujtm fo gms jðborms arrncamjngos A

Og cmj`ujtm fo gms jðborms arrncamjngos gm sablmgaznbms cmj gn gotrn A.

Gms jðborms rncamjngos jm mcupnj tmfms gms pujtms fo gn roctn ypmfobms vor bs nfognjto quo dny ajeajatms pujtms fo gn roctn cuynscmmrfojnfns cmrrospmjfoj n mtrms jðborms quo jm smj rncamjngosy smj gms ggnbnfms jðborms arrncamjngos.

_j jðborm quo jm puofo sor oxprosnfm oj gn emrbn ,

fmjfo q 8, y p, q P, so fojmbajn uj jðborm arrncamjng.

Vmfns gns rnâcos cunfrnfns jm oxnctns fo jðborms Jnturngos, smj jðborms arrn-camjngos. Xorm oxastoj ajeajatms jðborms arrncamjngos quo jm smj rnâcos cunfrnfnsajoxnctns, cuym cmjmcabaojtm arobms nlmrfnjfm n bofafn quo nvnjcobms oj og

cursm.

_j o`obpgm fo jðborm

arrncamjng os og jðborm< >, 6>6<>3?5.....2 quo

cmrrospmjfo n gn gmjia-tuf fo gn fanimjng fouj cunfrnfm fo gnfm> y gm pmfobms ulacnrecagbojto oj gn roctnjubáracn, gm basbm

quo n su mpuostm, usnj-fm roign y cmbps.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 489/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

646

Cnfn voz quo mltojinbms uj jðborm arrncamjng x pmfobms mltojor aj-eajatms fo ág puos cnfn rosugtnfm fo su prmfuctm cmj uj juborm rncamjngp/q os tnblaáj uj jðborm arrncamjng.

Ostm os sojcaggm fo cmbprmlnr puos supmjinbms quo x os uj jðborm arrn-

camjng y oxasto uj jðborm rncamjng p/q tng quo su prmfuctm os uj jðbormrncamjng fo gn emrbn r/s ojtmjcos pmfrânbms oxprosnr n x cmbm gn favasaójfo r/s ojtro p/q ostm os0

rq   x 2 

sp

Guoim pufabms oxprosnr n x cmbm uj rncamjng porm ostm jm os pmsalgo ynquo fosfo og prajcapam so ajfacó quo  x jm orn rncamjng. Cmj ostm pmfo-bms cmjcguar quo cungquaor jðborm arrncamjng pmr uj jðborm rncamjng ossaobpro uj jðborm arrncamjng.

Jm pmfobms focar quo og prmfuctm fo fms jðborms arrncamjngos sonsaobpro uj arrncamjng m rncamjng yn quo pmr o`obpgm0

x 2 < 

quo os uj rncamjng.

Xorm, x 2 

quo os uj arrncamjng.

_jn faeorojcan eujfnbojtng ojtro gms jðborms rncamjngos y gms jðborms arrncamjngoscmjsasto oj quo gms jðborms rncamjngos taojoj oxprosaój focabng eajatn m ajeajatnporaófacn, baojtrns quo gms jðborms arrncamjngos saobpro taojoj oxprosaój focabngajeajatn jm poraófacn ( nporaófacn).

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 490/628

Cmj`ujtms jubáracms

_jafnf >

64?

Gn ujaój fo ostms fms cmj`ujtms, gms jðborms rncamjngos y gms jð-borms arrncamjngos os og cmj`ujtm fo gms jðborms rongos, \ , m son

.

Oj og cmj`ujtm fo gms jðborms rongos ostj ajcguafms gms jðbormsjnturngos, gms jðborms ojtorms, gms jðborms rncamjngos jm ojtorms, (ernccamjos cm-bujos) y gms jðborms arrncamjngos.

Cnfn pujtm fo gn roctn cmrrospmjfo ngn cmmrfojnfn fo uj jðborm rong, nsâ gms jðborms rongos mcupnj tmfms gmspujtms fo gn roctn, quo fo ndmrn ojnfognjto pmfobms ggnbnr roctn rong mroctn fo gms jðborms rongos.

Og ireacm agustrn gn rogncaój ojtrogms favorsms cmj`ujtms fo jðbormsfojtrm fog cmj`ujtm fo gms jðbo-rms rongos.

Sosaój 5

Og cmj`ujtm fo gms jðborms rongos \

Jðborms rongos

Jðborms rncamjngos Jðborms arrncamjngos

• Jðborms jnturngos• Jðborms ojtorms• Jðborms rncamjngos

jm ojtorms (ernccamjos)  >, ?, 4

–<8, –<, 8

3/6, –9/?, >/3, 8,<?, –8,5555, ....

 

• \nâcos cunfrnfns jm oxnctns

  <, 3

 <

, , , << 6

p pp p  

Mtrms. 

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 491/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

645

Ungmr nlsmgutm fo uj jðborm rong

Sa uj jðborm rong x os corm m os uj jðborm pmsatavm, su vngmr nlsmgutm os og basbmjðborm x, sa og jðborm os jointavm su vngmr nlsmgutm os su mpuostm nfatavm –  x.

O`obpgms

n.

l.

c.

f.

o.

>

>. Ojcuojtro og vngmr fo gns saiuaojtos oxprosamjos.

Oj gn roctn rong so ogaio uj pujtm ea`m quo cmrrospmjfo ng corm, gms pujtms fo gn roctnquo quofnj n gn forocdn fog corm, cmrrospmjfoj n cmmrfojnfns fo jðborms rongospmsatavms, y gms pujtms fo gn roctn quo quofnj n gn azquaorfn fog corm cmrrospmjfojn cmmrfojnfns fo jðborms rongos jointavms, corm os uj ogobojtm joutrm jm os japmsatavm ja jointavm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 492/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

649

Sosaój 9

Vorbajmgmiân ngiolrnacn y su jmtncaój

_jafnf <. Oxprosamjos ngiolrnacns y pmgajmbams

Og giolrn os gn iojorngazncaój fo gn nratbátacn, oj fmjfo so usnjsâblmgms jmrbngbojto roprosojtnfms pmr gotrns y quo so cmjsafo-rnj cmbm jðborms iojorngos m gatorngos, saj oblnrim, gn jmtncaójusnfn oj giolrn os sojcaggn y cmbpnctn, og prmfuctm fog jðborm9 y gn gotrn x so oscralo cmbm 9 x, fo aiung bnjorn –<8 x oxprosn ogprmfuctm –<8 pmr og vngmr fo x; og prmfuctm fo fms jðborms gatorngos x, y so oxprosn cmbm xy.

Oj giolrn uj tárbajm puofo sor uj jðborm ospocâeacm, ><, ujnoxprosaój gatorng, x<, uj prmfuctm fo jðborms y gotrns, ?xy, uj cm-caojto <

3

 xy

w, gn oxtrnccaój fo ujn rnâz < x .

Vmfns ostns oxprosamjos cmjstatuyoj tárbajms ngiolrnacms._j tárbajm ngiolrnacm os cmjemrbnfm pmr gms saiuaojtos ogobojtms0

• _j saijm (osto puofo mlvanrso sógm cunjfm os pmsatavm y sa os og prabortárbajm fo gn oxprosaój).

• _j cmoeacaojto (usungbojto os uj jðborm m su roprosojtncaój cmbmpmr o`obpgm < /3 y mcnsamjngbojto os roobpgnznfm pmr gns prabornsgotrns fog ngenlotm oj bajðscugn. Cunjfm ásto jm npnrozcn so smlro-ojtaojfo quo os uj >).

• Unranlgos (gns vnranlgos smj roprosojtnfns pmr gns ðgtabns gotrns fogngenlotm y cunjfm smj lnstnjto jubormsns oj gn oxprosaój puofojsor sulajfaznfms pmr o`obpgm x> x< x3 x6).

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 493/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

644

O`obpgms fo tárbajms o afojtaeacncaój fo sus pnrtos.

_jn oxprosaój ngiolrnacn os gn subn m gn faeorojcan fo tárbajms, nsâ0 fo fms soggnbn lajmbam; cunjfm so taojoj subns m faeorojcans cmj tros tárbajms tojobmsuj trajmbam, pmr o`obpgm0 3 x + < xy – 4, y 6 x + < y – > smj trajmbams.

Cunjfm ujn oxprosaój taojo subns m faeorojcans fo bs fo tros tárbajms ostns ox-prosamjos so ggnbnj oj iojorng pmgajmbams.

• Oxpmjojtos (gms cmoeacaojtos cmbm gns vnranlgos puofoj tojor ngiðjtapm fo oxpmjojto, cunjfm ásto jm so ajfaquo saijaeacn quo os uj >).

Várbajm Saijm Cmoeacaojto Unranlgos Oxpmjojtos

-? x< y – ?  x, y <, >

  nx + n   x >

- xy  –  >   x, y  >, >

  < 2 < x>/< +  <   x  >/< 

 x3

+   x  3

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 494/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

641

Sosaój 4

Ovnguncaój jubáracn fo oxprosamjos ngiolrnacns

Og vngmr jubáracm fo cungquaor oxprosaój ngiolrnacn puofo cngcugnr-so cunjfm n cnfn gotrn so go nsaijn uj vngmr ospocâeacm y so oeoctðnjgns mporncamjos ajfacnfns.

Ovngunr gns oxprosamjos ngiolrnacns0

? x + < y +3 cunjfm x 2 <; y 2 3 

Smgucaój. \oobpgnznbms gms vngmros oj gn oxprosaój y mltojobms0

?(<) + <(3) +3 2 >8 + 5 + 3 2 >1

Ostn basbn oxprosaój taojo uj vngmr faeorojto cunjfm go nsaijnbmsmtrms vngmros n gns gotrns pmr o`obpgm0

sa x 2 –<, y 2 3 tojobms ?(–<) + <(3) +3 2 –>8 + 5 + 3 2 –>

>. Favaártnso ovngunjfm gns saiuaojtos oxprosamjos ngiolrnacns.

  n. 3 x + y; cunjfm x 2 <, y 2 –5

  l. x + y – ? z  sa x 2 >, y 2 3, z 2 ?

  c. ?lc – 4nf , pnrn l 2 >, f 2 <, c 2 6, n 2 –3

  f.  <

3

n l

c f pnrn n 2 <, l 2 –6, c 2 >, f 2 3

  o. <nc + ?lf pnrn n 2 <, l 2 –>, c 2 3, f 2 ?

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 495/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

618

Nfacaój fo pmgajmbams

_j pmgajmbam oj gn vnranlgo x os ujn oxprosaój quo cmjtaojo su-bns y rostns fo tárbajms fo gn emrbn nxj y jðborms, oj gn quo n oscungquaor jðborm rong (og cmoeacaojto) y j os uj jðborm jnturng;  x os gn vnranlgo m ajfotorbajnfn.

Sosaój 1

Mporncamjos cmj pmgajmbams

Emrbn ostîjfnr fo uj pmgajmbam

_j pmgajmbam mrfojnfm m oscratm oj emrbn ostjfnr so cnrnctoraznpmr tojor mrfojnfms sus tárbajms pmr og jðborm fo su oxpmjojtooj emrbn foscojfojto, fmjfo cnfn jðborm fo oxpmjojto npnrocoujn smgn voz y sus cmoeacaojtos oj cnsm fo sor rncamjngos foloj sorsabpgaeacnfms.

O`obpgm

Mrfojnr m oscralar oj emrbn ostjfnr og saiuaojto pmgajmbam0

>?  – 4 x + x3 - x6 + 4 x<

><

Xmgajmbam oj emrbn ostjfnr0

?- x6 + x3 + 4 x< -4 x +6

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 496/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

61>

3 x9

>

O`obpgms fo pmgajmbams cmj gn vnranlgo x

3 x< – < x + 3

<8 x3 + 3 x< – ? x + 3 / 6

5 x6 – ? x3 + 8,9 x – 38

Cunjfm uj pmgajmbam taojo smgnbojto uj tárbajm gm ggnbnbms bmjmbam.

Gms saiuaojtos smj o`obpgms fo bmjmbams0

<?

3 x

 –? x3

8,4 x<

Xnrn encagatnr og nprojfazn`o fo gns mporncamjos oj giolrn obpoznrobms cmj gn subnfo bmjmbams0

< x + 4 x 2 (< + 4) x 2 >8 x

Folobms tojor prosojto quo sógm so puofoj subnr tárbajms m bmjmbams quo toj-inj gns basbns gotrns y gms basbms oxpmjojtos (tárbajms sobo`njtos), saj abpmrtnr ogvngmr fo gms cmoeacaojtos. Xnrn subnr tárbajms sobo`njtos gn subn so oeoctðn smlro

sus cmoeacaojtos fo`njfm og gatorng y su oxpmjojto aiung.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 497/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

61<

O`obpgms

3 x 3 + 9 x 3 + <8 x 3 2 (3 + 9 + <8) x 3 2 38 x 3

? x< + 3 x< – ? x< + 4 x< 2 (?+3–?+4)  x< 2 >> x<

6 x – < x + <8 x – >3 x 2 (6–<+<8–>3) x 2 1 x

? x6  – >< x6 2 (? – ><) x6 2 – 9 x6

8,< x? + 8,? x?  – 8,> x? + >,6 x? 2 (8,< + 8,? – 8,> + >,6) x? 2 < x?

 Uoraeaquobms juostrm nprojfazn`o.

>. Oj cnfn gastn dny uj tárbajm quo jm os sobo`njto, afojtaeâquogm.

n. 3 x 3; -?8 x 3; >/3 x 3, -8, ? x 3; ? x <; >/? x 3

l. 5 x; –<3 x; 8,8? x; </3 x; >48; <? x; - x

c. -? x 3; >8 x 3; ? x 3; >.?<3 x 3; -4 x <; > x 3

f. < xy; 3 xy; 9 xy; 5 xy; 5 xw; -? xy; 8,? xy

o. 3 xyz; -< xyz; ? xyz; -3 xyz; < xy; -8,? xyz

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 498/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

613

Xnrn subnr pmgajmbams nirupnbms praborm gms tárbajms sobo`njtos. O`obpgms

• (6 x< + 5 x + 3) +(< x< + ? x –>)

2 (6 x< + < x<) + (5 x + ? x) + (3–>)

2 (6+<) x< + (5+?) x +<

2 5 x< + >> x + <

• (5 x3 – 6 x< + < x +>) + (9 x3 – >8 x< + 4 x –1)

2 (5 + 9) x3 + (–6 –>8) x< + (<+4) x + (>–1)

2 >3 x3 –>6 x< + >8 x –4

Mtrn emrbn fo subnr pmgajmbams cmjsasto oj cmgmcnr gms tárbajms sobo`njtos ojcmgubjns y subnrgms.

( x< – <8 x + >?) + (3 x< + >< x + >9)

Oscralabms gn subn oj cmgubjn y oeoctunbms gn mporncaój cmbm so ajfacn n cmj-tajuncaój0

   x< – <8 x + >?

3 x< + >< x + >9

6 x<  – 4 x + 3<

Mtrm o`obpgm

(3 x5 +>9 x< – >? x + <<) + (6 x3 + >< x< –1 x +4)

3 x5 + >9 x< – >? x + <<

6 x3 + >< x< – 1 x + 4

3 x5

+ 6 x3

+ <1 x<

 – <6 x + 38

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 499/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

616

\ostn fo pmgajmbams

Xnrn nsubar gn rostn m sustrnccaój fo pmgajmbams obpoznbms pmr rostnr tárbajms mbmjmbams. Nfobs yn snlobms quo n – l 2 n + (-l). Os focar quo pnrn rostnr lfo n, go subnbms og mpuostm nfatavm fo l ng jðborm n. Gm basbm quo oj gn subn

rostnbms smgm tárbajms sobo`njtos.

>. Xrnctaquobms gn subn fo pmgajmbams.

n. (3 x< –5 x +9) + (–4 x< – >> x + 1)

l. ( x3 – 4 x + <8) + (5 x3 –1 x + >>)

c. (< x3 + 6 x< – 1 x) + (–? x3 + 6 x – ><)

f. (3 x9 – < x< + 4 x – 1) + (? x3 – 5 x< – <8 x + 4)

o. (8,4 x3 – 5 x< + 8,9 x  – >8) + (8,< x3 – ? x< + >,3 x + ><)

e. (6,? x6 + <,? x3 – 3 x< – 6 x + 4) + (>,? x6 + 3,? x3 + < x< – <,? x – 6)

i. (? 6 3 < 6 3 <3 > > < > 3 3 4 ? 3 >

) ( )

< 3 ? 9 6 6 6 3 9 6 6

 x x x x x x x x x+ + + + + +

d. (3 < 3 <> 3

< ) ( 6 8.? 3 )3 6

 x x x x x x+ + + + +

a. (6 < 6 << 3 > > 3 > < ?

) ( )? 6 3 5 ? 6 3 5

 x x x x x x+ + + + +

 `. (53 < 3 <6 9 1) ( 5 ? 5 >>) x x x x x x + + + +

<

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 500/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

61?

Mlsorvncaój0 og mpuostm m ajvorsm nfatavm fo uj tárbajmso ajfacn njtopmjaájfmgo ng tárbajm og saijm bojms.

–3 os og mpuostm fo 3.

–<

?os og mpuostm fo

<

?

–(–6.1) os og mpuostm fo –6.1 quo os aiung n 6.1

–3 x os og mpuostm fo 3 x. 

–3 x< os og mpuostm fo 3 x<.

–3.? x? os og mpuostm fo 3.? x?

–(–< x3) os og mpuostm fo –< x3 quo os aiung n < x3 os focar, –(–< x3) 2< x3.

–(–?.< x<) os og mpuostm fo –?.< x< quo os aiung n ?.< x< os focar, –(–?.< x<) 2 ?.< x<.

 Uonbms ngiujms o`obpgms

 6 6 6 6

? 3 (? 3) < x x x x 2 2

 < < < <

4 3 (4 3) ? x x x x 2 2

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 501/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

615

   –3 x6 + 3 x6 2 8

?.< x + (–?.< x) 2 ?.< x – ?.< x 2 (?.< – ?.<) x 2 8

 Fo gms o`obpgms njtoramros pmfobms mlsorvnr quo tárbajms mpuostms taojoj saijmscmjtrnrams. Og mpuostm m ajvorsm nfatavm fo uj pmgajmbam so mltaojo nsaijjfmgosaijm cmjtrnram n cnfn tárbajm fog pmgajmbam mraiajng.

Og mpuostm fo< x –? os –< x + ?

, quo pmfobms oscralar nsâ0

–(< x – ?) 2 –<x + ? 

 Nfobs pmfobms vor quo gn subn fo gms mpuostms fn corm.

(< x –?) + (–< x + ?) 2 (< – <) x + (–? + ?) 2 8 x + 8 2 8 + 8 2 8

   –(3 x< + ? x – >) gm goobms, og mpuostm fo 3 x< + ? x – >

   –(3 x< + ? x – >) 2 – 3 x< – ? x + >

Xmfobms voraeacnr quo

(3 x< + ? x – >) + (–3 x< – ? x + >) 2 (3 – 3) x< + (? – ?) x + (–>+>) 2 8.

rosugtnfm quo saobpro so mltaojo cunjfm so subnj pmgajmbams mpuostms.

Gn subn fo fms tárbajms mpuostms fn cmbm rosugtnfm corm

\ostns fo pmgajmbams.Xnrn rostnr uj pmgajmbam (sustrnojfm) fo mtrm pmgajmbam (bajuojfm), go su-bnbms ng pmgajmbam bajuojfm og mpuostm fog pmgajmbam sustrnojfm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 502/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

619

O`obpgm

  ( < 3) ( ? 9) ( < 3) (? 9) ( < ?) ( 3 9) 3 6. x x x x x x 2 + + 2 + + + 2 +

\ostobms0  (–? x3 + 6 x< – ><) fo (< x3 + 6 x< – 1 x)

Dncobms (< x3 + 6 x< – 1 x) – (–? x3 + 6 x< – ><)

  2 (< x3 + 6 x< – 1 x) + (? x3 – 6 x + ><)

  2 (< + ?) x3 + 6 x< + (–1  – 6) x + ><

  2 9 x3 + 6 x< – >3 x + ><

\ostobms0  ( x<

 – 5 x + ?) fo (3 x<

+ ? x + 9)  (3 x< + ? x + 9) – ( x< – 5 x + ?)

2 (3 x< + ? x + 9) + ( –x< + 5 x – ?)

2 (3  – >) x< + (? + 5) x + (9 – ?)

2 < x< + >> x + <

So puofoj rostnr pmgajmbams oj cmgubjns nsâ0

So oscralo og pmgajmbam sustrnojfm foln`m fog pmgajmbam bajuojfm, cmgmcnjfmgms tárbajms sobo`njtos oj gn basbn cmgubjn. Cnblanbms og saijm fo cnfntárbajm fog sustrnojfm (osto prmcosm so puofo dncor bojtngbojto). So subnjgms tárbajms sobo`njtos fo cnfn cmgubjn y mltojobms og rosugtnfm.

O`obpgm

  \ostnr (–3 x< – < x – ?) – (?x< –  x – >)

Cmgmcnbms oj cmgubjns0

–3 x< – < x – ?

–? x< +  x + >

 –4x

<

 –  x – 6

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 503/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

614

Irnfm fo uj pmgajmbam

Og irnfm fo uj pmgajmbam oj ujn vnranlgo os aiung ng bnymr oxpmjojto quo tojin gnvnranlgo oj cungquaorn fo gms tárbajms fog pmgajmbam.

O`obpgms

Og pmgajmbam 9 x< + ? x + <  os fo irnfm < (soiujfm irnfm).

Og pmgajmbam 3.< x + <.3 x? + 4 x3 –   os fo irnfm ? (quajtm irnfm)

Og pmgajmbam –4 x + 9 os fo irnfm ujm (prabor irnfm)

 x 2 x> Cunjfm gn vnranlgo ost smgn saj jajiðj oxpmjojto ojtojfobms quosu oxpmjojto os ujm.

 

Dncor gn rostn 3 < 3 <(5 6 1) ( 3 9) x x x x x x + +

Cmgmcnjfm oj cmgubjns tojobms0

  5 x3  – 6 x< +  x – 1

x3 + 3 x< +  x – 9

9 x3 –   x< + < x – >5

>. 6 3 < 6 3 <

( 6.? < ? 5 >) (3.? 9 5 3 >.?) x x x x x x x x + + + +

<.  < <> < 3 3 > <( ) ( )

< 3 ? < 3 ? x x x x + +  

3.  6 3 < 6 3 <(4 9 < 1 3) (5 >8 5 9 6) x x x x x x x x + + +

6.  3 < 3 <(>5 4 <1 4) (>3 < <3 ?) y y y y y y + + +

?. ? 6 3 < ? 6 3 <

(3 9 4 1 >8 9.<) (>9 >5 >9 4 >> >.4) x x x x x x x x x x + + + + +

3

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 504/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

611

\opnsobms ngiujms cmjcoptms smlro oxpmjojtos

 xj saijaeacn quo tmbnbms j vocos og vngmr x cmbm enctmr. xj 2 x. x. x ... x (j vocos).

O`obpgms

 x< 2 x. x x? 2 x. x. x.x. x x> 2 x

Cunjfm oscralabms sabpgobojto x, so ojtaojfo quo ostn vnranlgo taojo oxpmjojto> y cmoeacaojto > os focar, > x> 2 x.

Xnrn mpornr cmj oxpmjojtos os jocosnram rocmrfnr ngiujns prmpaofnfos fo gn pmtoj-cancaój quo smj fo irnj utagafnf oj og trnln`m fo giolrn cmj pmgajmbams.

>.   xj. xb 2 ( x.x.x.....x).( x.x.x.....x) 2 ( x.x.x........x) 2 x(j+b)

j-vocos b-vocos (j+b) vocos 

Guoim0 xj xb 2 xj+b

O`obpgm0  x<. x3 2 ( x.x)( x.x.x) 2 x?.

<. Xnrn j, b J, so taojo quo0 ( ). . ......... ( ). . ....... ( )

j

j bb

 x x x x x jvocos  x x x x x x bvocos

2 2  

yn quo so cnjcognj b enctmros fog jubornfmr cmj b enctmros fog fojmbajnfmr.

Guoim0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 505/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?88

O`obpgms

  • 

• 

3.  (nl)j 2 (nl.nl.........nl) 2 (n.n.........n)(ll.........l) 2 njlj. j-vocos j-vocos j-vocos

Guoim0 (nl)j 2 njlj.

 O`obpgms

? ? ?

3 3 3

( ) . . . . . . . . . . . . .

( ) . . . . . . .

 xy xy xy xy xy xy x x x x x y y y y y x y

nl nl nl nl n n n l l l n l

2 2 2

2 2 2

6.

. ......... ( )

( ) ( )( )....( ) ( . ........... ( )

jj

j

n n n n n n n jvocos n

l l l l l l l jvocos l2 2 2

 

j vocos

Guoim

O`obpgms

• 3 3

3

. .

. .

 x x x x x x x x

 y y y y y y y y

2 2 2

 •  3

6

< < < < <.<.< 4

. . y y y y y y y y

2 2 2

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 506/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

?8>

b-vocos

2

j-vocos j-vocos j-vocos

 Guoim ( xj)b 2  xj.b. 

O`obpgms

?.

Ostns cajcm prmpaofnfos fo gn pmtojcancaój so prosojtnj cmj bu-

cdn erocuojcan cunjfm trnln`nbms oj fosnrrmggms mporncamjngosfog giolrn cmj pmgajmbams pmr gm quo folobms ropnsnrgns pnrnnpgacnrgns cmrroctnbojto.

Bugtapgacncaój fo pmgajmbams

Obpoznbms ostn mporncaój cmj gn bugtapgacncaój fo tárbajms m bmjmbams nsâ0

(6 x<)(? x9) 2 (6)( x<)(?)( x9) 2 (6)(?)( x<)( x9) 2 (6.?)(x<.x9) 2 <8x1

Mlsorvnbms quo bugtapgacnbms gms cmoeacaojtos fo cnfn tárbajm y og rosugtnfm osog prmfuctm fo gms cmoeacaojtos, oj juostrm o`obpgm, 6 x ? 2 <8, n cmjtajuncaój sooscralo og prmfuctm fo gns vnranlgos, oj juostrm o`obpgm  x<. x9 2  x1 y nsâ mltuvabms

og rosugtnfm <8 x1

.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 507/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?8<

O`obpgms

Bugtapgacnr0

 6 < 6 < 5

( 3 )(4 ) ( 3 4)( . ) <6 x x x x x 2 2

•  < ? 3 < ? 3 9 6(3 )(5 ) (3 5)( . . . ) >4 x y x y x x y y x y2 2

•  < 1 < 1 ><(? )( 3 )( < ) (? 3 <)( . . ) 38 x x x x x x x 2 2

•  >8 9 >8 9 >9> >(4)( )(3 ) (4 3)( . ) ><

< < x x x x x2 2  

•  < < < < < < 6 6(>.? )(6 )(? ) (>.? 6 ?)( . . . . ) 38 xy x y xy x x x y y x y2 2

\ocmrfobms gn prmpaofnf fastralutavn fo gn bugtapgacncaój rospoctm n gn subn0

n.(l + c+ f +.......+ j) 2 n.l + n.c + n.f +…………. + n.jy (l + c + f +…….+ j).n 2 l.n + c.n + f.n +........+j.n

Bugtapgacnbms ndmrn uj tárbajm m bmjmbam pmr uj pmgajmbam

Oj osto cnsm so bugtapgacn og bmjmbam pmr cnfn tárbajm fog pmgajmbam npgacnjfm gnprmpaofnf fastralutavn y osms prmfuctms smj gms tárbajms fog pmgajmbam rosugtnjto.

O`obpgms

Bugtapgacnr0

  • 

[R

< 3 <

< 3 < < < <

? 6 3 <

(3 ) ? 6 5 >

(3 ) ? (3 ) 6 (3 ) 5 (3 ) >

>? >< >4 3

 x x x x

 x x x x x x x

 x x x x

+ + 2

+ + +

2 + +

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 508/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

?83

  • 

[R

3 <

3 <

3 <

?( < 9 4)

(?) (?) < (?) 9 (?) 4

? >8 3? 68

 x x x

 x x x

 x x x

+ +

2 + + +

2 + +

  •  < <

< <

3 < < 3

< (3 5 6)

(< )(3 ) (< )(5 ) (< )( 6)

5 >< 4

 xy x y xy

 xy x y xy xy xy

 x y x y xy

+

2 + +

2 +

Xmfobms rongaznr ostns bugtapgacncamjos oscralaojfm su fosnrrmggm oj cmgubjns cmbmoj og o`obpgm saiuaojto0

Og emrbntm njtoramr os buy ðtag pnrn bugtapgacnr pmgajmbams cmj vnrams tárbajms cmbmoj og saiuaojto o`obpgm.

 < 3( 6 >)(< 3) x x x +

 <5 9 4 x x+

 3

? x

 ? 6 338 3? 68 x x x+

x< –  6 x + >

  < x< – 3

  < x6 – 4 x3 + < x<

   – 3 x< + >< x – 3

  < x6 – 4 x3 –   x< + >< x – 3 

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 509/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?86

>. Obpgoobms prmfuctavnbojto juostrm taobpm galro, o`orcatnjfm gn bugtapgacncaójfo pmgajmbams.

n.  < x(< x< + x – 6)

l.  3 x<( x3 – < x< + >)

c.  9 x3

(3 x<

+ x – ?)

f.   –  x( x< + 5 x – 9)

o.   x3(< –  x<)

e.  ( x + 3)( x + >)

i.  ( x – <)( x – 6)

d.  (3 x< –  x + <)(< x< + x – 3)

a.  (< x< – 3 x + 5)( x< + < x – 6)

<. Oscraln gms saiuaojtos ojujcanfms usnjfm sâblmgms ngiolrnacms y mporncamjos.

n. Og fmlgo fo uj jðborm nubojtnfm oj >8 ujafnfos.

l. Gn subn fo cuntrm vocos uj jðborm bojms su fupgm.

c. \ostnr cuntrm vocos z fo mjco vocos gn subn fo x y w.

f. Og prmfuctm fog trapgo fo x y gn subn fo x y w.

o. Og cunfrnfm fo uj jðborm bns su fupgm bojms cajcm ujafnfos.

6

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 510/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

?8?

 Ng oeoctunr bugtapgacncamjos fo pmgajmbams jms ojcmjtrnbms cmj ngiujms prmfuc-tms ospocangos quo usungbojto gms ggnbnbms prmfuctms jmtnlgos, ojtro gms cungostojobms gms saiuaojtos.

>. Gn subn fo fms jðborms ogovnfn ng cunfrnfm

 

<

< <

< <

( ) ( )( )

( ) ( )

<

n l n l n l

n n l l n l

n nl ln l

n nl l

+ 2 + +

2 + + +

2 + + +

2 + +

Os focar quo < < <( ) <n l n nl l+ 2 + +

Xrnctaquobms ngiujms fosnrrmggms cmj osto prmfuctm jmtnlgo.

  •  < < <

<

(< 3) (< ) <(< )(3) (3)

6 >< 1

 x x x

 x x

+ 2 + +

2 + +

  •  3 6 < 3 < 3 6 6 <

5 3 6 4

(? ) (? ) <(? )( ) ( )

<? >8

 x y x x y y

 x x y y

+ 2 + +

2 + +

<. Gn faeorojcan fo fms jðborms ogovnfn ng cunfrnfm 

<

<

< <

< <

( ) ( )( )

( ) ( )( )

( ) ( )( )

<

 x y x y x y

 x x y y x y

 x xy yx y y

 x xy yx y

 x xy y

2

2 +

2 + +

2 +

2 +

 

Os focar, quo

< < <( ) <n l n nl l 2 +

Oj gojiun`o cmbðj pmfobms focar quo gn subn fo fms jðborms ogovnfnng cunfrnfm os aiung ng cunfrnfm fog prabor jðborm bns og fmlgo prm-fuctm fog praborm pmr og soiujfm bns og cunfrnfm fog soiujfm jðborm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 511/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?85

Xmfobms focar quo gn faeorojcan fo fms jðborms ogovnfn ng cunfrnfmos aiung ng cunfrnfm fog prabor jðborm bojms og fmlgo prmfuctm fogpraborm pmr og soiujfm bns og soiujfm ogovnfm ng cunfrnfm, cmbm soagustrn oj og o`obpgm.

Gn subn fo fms jðborms pmr su faeorojcan os aiung ng cunfrnfm fogprabor jðborm bojms og cunfrnfm fog soiujfm jðborm.

  •  < < <

<

(? >) (? ) <(? )(>) (>)

<? >8 >

 x x x

 x x

2 +

2 +

•  < ? < < < < ? ? <

6 < ? >8

(3 < ) (3 ) <(3 )(< ) (< )

1 >< 6

 x y x x y y

 x x y y

2 +

2 +

3. Gn subn fo fms jðborms pmr su faeorojcan

 < <

( )( ) ( ) ( )n l n l n n l l n l

nn nl ln ll

n l

+ 2 +

2 +

2

Os focar quo< <

( )( )n l n l n l+ 2  

Agustrobms cmj ngiujms o`obpgms.

•  < <

<

(> 3 )(> 3 ) (>) (3 )

> 1

 x x x

 x

+ 2

2

•  < <

< >>5

> > >( )( ) ( )

6 6 6 y y y

 y

+ 2

2

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 512/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

?89

>. O`orcacams pnrn rocronr gn bojto.

  n.  <>( )

< x +

  l.  < <(9 1 ) x y+

  c.  <>( 1 )

3 x+

  f.  <>( 3 )

< x y+

  o. <>

(> )3 x

  e.  < <>( 1 )

< x

  i.  <(6 5 ) xy x

  d.  (5 ? )(5 ? ) x y x y+

  a. 

 `.  (<  – 9x<)(< + 9 x<)

?

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 513/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?84

Xorâbotrm0

 îron0

Xorâbotrm0

 îron0

Xorâbotrm0

 îron0

Xorâbotrm0

 îron0

Eaiurn > Eaiurn <

Eaiurn 3 Eaiurn 6

Xrmlgobns

Oj cnfn ujm fo gms saiuaojtos o`orcacams oscraln uj pmgajmbam quo son og porâbotrmfo gn eaiurn y mtrm pmgajmbam quo son og ron fo gn eaiurn tmtng cmrrospmjfaojto. \o-cuorfo quo og porâbotrm fo ujn eaiurn os gn subn fo gns gmjiatufos fo tmfms sus gnfms.

5

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 514/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

?81

Favasaój fo pmgajmbams

Xraborm nlmrfnrobms gn favasaój fo fms tárbajms os focar fo fms bmjmbams. Agus-trobms cmj ngiujms o`obpgms.

O`obpgms

Favafnbms bmjmbams0

, cmbm vobms pnrn mltojor og cmoeacaojto fog rosugtnfm, (ogcmcaojto), favafabms og cmoeacaojto fog favafojfm, (jubornfmr), pmr ogcmoeacaojto fog favasmr (fojmbajnfmr); pnrn gn favasaój fo gn vnranlgo sonpgacnj gns prmpaofnfos fo gms oxpmjojtos.

•  5 6<

? <.?<

 x  x x

2

•  ?<

34 <

6

 x  x

 x

2

•  3 ?<

< 3><

63

 x y xy

 x y2

•  5 6< 3

61

6.?<

 x y x y

 x y2

• 4

3

?

>.?3

8,?

 x x

 x2

Abpmrtnjto. \ocmrfobms quo jm so puofo favafar pmr corm, guoim og pmga-jmbam fog favasmr (fojmbajnfmr), folo sor faeorojto fo corm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 515/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?>8

Xnrn favafar uj pmgajmbam ojtro uj bmjmbam npgacnbms og saiuaojto docdm nratbátacm0

  N L N L

C C C 

+2 + C os cmbðj fojmbajnfmr

O`obpgm

3 <>< 5 >4

5

 x x x

 x

+

3 <>< 5 >4

5 5 5

 x x x

 x x x2 +

<< 3 x x2 +

6 3 <

<

>< 6 3<

6

 x x x

 x

+

6 3 <

< < <

>< 6 3<

6 6 6

 x x x

 x x x2 +

<3 4 x x2 +

• 3 3

<6 < 6 << >

< < <

 x x x x x

 x x x

+2 + 2 +

• 3 <

<? 5 1 ? 5 1( ) ( ) ( )

3 3 3 3

 y y y y y

 y

+ 2 +

 • 

 

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 516/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

?>>

>. Favaártnso oeoctunjfm gns saiuaojtos favasamjos0

n. 

l. 

c. 

f. 

o. 

e. ? 3 <

<

<> 9 >6

9

 x x x

 x

+

i. 3 <

<

6 5 4

<

 x x x

 x

+

d. 6 < 3 3 < 6

< <

< 6 5

<

 x y x y x y

 x y

+

 

a. < <

<9 >4

1

 xy x y

 xy

 `. 3 <

6 5 >8

<

 x x x

 x

+

5 x3  – >< x< 

5 x

6 x6 + 4 x3 y

 –6 x3

3 x – 5

3

< x + <

<

 x3  – 3 x< + x 

 x

9

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 517/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?><

Favasaój fo fms pmgajmbams cmj vnrams tárbajms

Og saiuaojto osquobn buostrn og emrbntm usnfm pnrn fosnrrmggnr og ngimratbm fo gnfavasaój.

>8 x – 3?

 –>8 x + 3?

 –5 x< + <> x

8 + 5 x<  – 3> x + 3?

< x3  –  x<  – 3> x + 3?

 x< + 3 x – ?

< x – 9 

 Nquâ vobms quo og pmgajmbam 3 << 3> 3? x x x + os og favafojfm, og pmgajmbam< x – 9 os og favasmr, og cmcaojto os og pmgajmbam < 3 ? x x+ y og rosafum os corm (8), gmquo saijaeacn quo gn favasaój os oxnctn, pmr gn tnjtm,

3 << 3> 3? x x x + 2 ( < 3 ? x x+ )(< x –9) + 8

Xnrn favafar pmgajmbams obpoznbms pmr oscralar oj mrfoj foscojfojto gms tárba-jms fog pmgajmbam favafojfm y fog pmgajmbam favasmr. Guoim, so dnco gn favasaój fogprabor tárbajm fog favafojfm pmr og prabor tárbajm fog favasmr y su rosugtnfm vn n

sor og prabor tárbajm fog cmcaojto.

3<<

<

 x x

 x2

Ojsoiuafn so bugtapgacn osto tárbajm  x< pmr og favasmr os focar pmr, < x  – 9 y ostoprmfuctm so go rostn ng favafojfm, gm cung jms fn cmbm rosugtnfm 5 x<  – 3> x + 3? quoos juostrm prabor rosafum, osto rosafum so favafo juovnbojto pmr og favasmr < x – 9.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 518/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

?>3

>. Xrnctaquo og ngimratbm fo gn favasaój y pnrn cnfn cnsm rongaco gn pruoln.

n. 

l. 

\opotabms gms pnsms njtoramros dnstn mltojor uj rosafum quo son uj pmgajmbam (mujn cmjstnjto) cuym irnfm son bojmr quo og irnfm fog favasmr, cunjfm mcurrn ostmtorbajn gn favasaój. Sa og rosafum os corm cmbm oj juostrm o`obpgm njtoramr gn fava-saój os oxnctn.

Xnrn prmlnr sa og rosugtnfm fo gn favasaój os cmrroctm usnbms gn basbn pruoln quodncobms oj gn nratbátacn, quo cmjsasto oj bugtapgacnr og favasmr pmr og cmcaojto ysubnrgo og rosafum pnrn mltojor og favafojfm, nquâ og prmfuctm fog favasmr pmr ogcmcaojto jms fn og favafojfm < x3  –  x<  – 3> x + 3? folafm n quo og rosafum os corm.

< x3 + 5 x<  – >8 x

 –9 x<  – <> x + 3?

< x3  –  x<  – 3> x + 3?

8

< x –9

c. 

f. 

>

 3 3 ? x x+

 < 9 x

 

Guoim0 < x3 –  x<  – 3> x + 3? 2 ( x3 + 3 x – ?) (< x –9) + 

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 519/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?>6

o. < 5

<

 x x

 x

+

e. < < 4

6

 x x

 x

i. <1 >< 6

3 <

 x x

 x

+

d. <

>? <4 ><

? 5

 x x

 x

+

a. <4 << <>

6 3

 x x

 x

+

 `. 3 <

<

6 < 4

6

 x x x

 x

+

k. 3

<

6

6

>>

6 1

6 3

4>

3

>5

6

 x x

 x

 x

 y

 y

 x

 x

+

+

+

g. 

<. Og ron fo uj roctjiugm os 5 x< – 4 x – 4. Sa og gnrim fog roctjiugm os < x – 6,fotorbajo su njcdm.

3. Og ron fo uj roctjiugm os >? x< – <1 x – >6. Sa og njcdm fog roctjiugm os ? x +

<, fotorbajo og gnrim fog roctjiugm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 520/628

Oxprosamjos ngiolrnacns

y pmgajmbams

_jafnf <

?>?

_j pmgajmbam oj x cmbm  x< + ? x – > so puofo roprosojtnr ojemrbn cmbpnctn cmj og sâblmgm X( x) fmjfo X(x)2 x< + ? x – >, gnvnranlgo fog pmgajmbam os x, gn cung puofo tmbnr ajeajatms vngmrosjubáracms, cnfn vngmr fo x iojorn uj vngmr pnrn X( x). Og sâblmgmX( x) gm goobms X fo x nsâ0 X (?) so goo X fo cajcm.

Cngcugobms og vngmr fog pmgajmbam pnrn gms saiuaojtos vngmros fo x0<

(8) 8 ? 8 > >X 2 + 2 <

(>) > ? > > ?X 2 + 2

<( <) ( <) ?( <) > 9X 2 + 2

<> > >< < <

?>6 <

>8 9> 66 6 6 6

( ) ( ) ?( ) >

>

X 2 +

2 +

2 + 2

<(8.5) (8.5) ? (8.5) >

8.35 3 > <, 35

X 2 +

2 + 2

 O`obpgm0 fnfm og saiuaojto pmgajmbam0 3 <

( ) < 3 > x xX x x2 + + , pmfobms ovngunrgmoj ngiujms vngmros fo x, y prosojtnr ostms rosugtnfms oj ujn tnlgn cmbmso buostrn n cmjtajuncaój.

Sosaój

Ovnguncaój jubáracn fo pmgajmbams

>8

X( x)  >

<991

>933

–>3/<

>,8<6

 x

  8<36

–>–<

>/<8,3

Vnlgn fo vngmros pnrn og pmgajmbam Xnrn mltojor gms vngmros fo ostntnlgn so rocmbaojfn voraeacnr gms

rosugtnfms fo gns mporncamjosusnjfm gn cngcugnfmrn caojtâeacn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 521/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?>5

Sosaój

Enctmr cmbðj

_jafnf 3. Enctmrazncaój fo pmgajmbams

>>

O`obpgms

5 x +>? 23(<) x + 3(?)

usnjfm gn prmpaofnf fastralutavn fo gn bugtapgacncaój cmj rospoctm n gn subn

pmfobms oscralar0

Ajtrmfuccaój

Bugtapgacnr y enctmraznr smj fms prmcosms mpuostms porm cmbpgoboj-tnrams. Enctmraznr ujn oxprosaój os oscralargn cmbm uj prmfuctm fofms m bns enctmros.

Xmr o`obpgm <(3)(.5) 2 35

   x( x+<) 2 x< +< x

 Nquâ, cmjmcafms gms enctmros dncobms gn bugtapgacncaój y mltojobms ogrosugtnfm m prmfuctm.

Oj ostn ujafnf nprojforobms n ojcmjtrnr gms enctmros fo ujn oxprosaójfnfn. Xmr o`obpgm < 1 ( 3)( 3) x x x 2 + fo ncuorfm cmj gm quo yn vabms ojngiujms prmfuctms jmtnlgos. Saj oblnrim, pmfobms voraeacnr og rosugtnfmoeoctunjfm og prmfuctm fo gms fms enctmros ( x–3)( x+3), og cung jms fn x<–1,gm cung saijaeacn quo gn enctmrazncaój os cmrroctn.

Os jocosnram cmjmcor ngiujns tácjacns eujfnbojtngos m lsacns pnrn enctm-raznr quo n cmjtajuncaój fosnrrmggnrobms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 522/628

Enctmrazncaój

fo pmgajmbams

_jafnf 3

?>9

5 x +>? 23(<) x + 3(?) 2 3(< x+?)

y mltojobms ujn enctmrazncaój pnrn 5 x +>?, pmrquo oj gms fms tárbajms 5 x y>? dny uj enctmr cmbðj quo os 3.

Folobms prnctacnr pnrn afojtaeacnr og enctmr cmbðj oj ujn oxprosaój ngiolrnacn moj uj pmgajmbam.

5 x< – >< x + <6 2 5 x x< –  5 x < x + 5 x 6 2 5( x< – < x + 6)

Dobms foscmbpuostm og pmgajmbam fo soiujfm irnfm 5 x< – >< x + <6 oj fms enctmros,dnggnjfm og enctmr cmbðj 5 y utagaznjfm gn prmpaofnf fastralutavn.

Cunjfm enctmraznbms usnjfm uj enctmr cmbðj os ncmjso`nlgo fotorbajnr og bxabmenctmr cmbðj fo tmfms gms tárbajms fog pmgajmbam pnrn ndmrrnrjms ngiujms pnsmsoj gn enctmrazncaój.

O`obpgm

Enctmraznr0 >? x6 – ? x3 + <8 x< 

Gms saiuaojtos smj enctmros cmbujos ?, x, ? x, x<, ? x<. Og bxabm enctmr cmbðjos ? x<. Guoim gn enctmrazncaój jms quofn0

 

Xmfobms cmbprmlnr gn enctmrazncaój dncaojfm og prmfuctm fo gms fms enctmros0

< <

6 3 <

? (3 6)

>? ? <8

 x x x

 x x x

+

2 +

 

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 523/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?>4

>. Fotorbajo cug os og bxabm enctmr cmbðj ojtro gms saiuaojtos tárbajms.

  n.

<. Enctmraco usnjfm og bxabm enctmr cmbðj.

Xmfobms cmbprmlnr gn enctmrazncaój dncaojfm og prmfuctm fo gms fms enctmros

Mtrm o`obpgm

Enctmraznr0  3 3 < 6 ?<8 5 >< x y x y xy+  

 Ng oxnbajnr ostn oxprosaój og bnymr enctmr cmbðj fo tmfms sus tárbajms os < xy3.

 

n.

l.

c.

f.

o.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 524/628

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 525/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?<8

Sosaój

Enctmraznr pmr nirupncaój

><

Cunjfm uj pmgajmbam taojo vnrams tárbajms, n vocos os pmsalgoenctmraznrgm pmr nirupncaój, cunjfm jm dny uj enctmr cmbðj pnrntmfms gms tárbajms porm dny enctmr cmbðj pnrn ngiujms tárbajms.O`obpgms0

•  Enctmraznr0 nx + ny +lx + ly

 n

os enctmr cmbðj fo gms fms praborms tárbajms yl

os enctmr cmbðj fogms ðgtabms fms tárbajms. Xmfobms tmbnr enctmr cmbðj n pnrn gms fmspraborms tárbajms y enctmr cmbðj l pnrn gms fms ðgtabms.

n x + n y + l x + l y 2 n( x+y) + l( x+y) 

ndmrn mltojobms og enctmr cmbðj ( x + y), guoim gn enctmrazncaój eajng fo

n x + n y + l x + l y 2 n( x+y) + l( x+y) 2 (n + l) ( x+y).

n x + n y + l x + l y 2 (n + l) ( x+y)

•  Enctmraznr pmr nirupncaój0 6 3 << < 9 9 x x x x +

 

>. Enctmraco pmr nirupncaój0

3 <

<

3 <

? < >8

3 < 5

< 6 ? >8

 x x x

 x x x

 z z z

+

+

+

n. 

l. 

c. 

f. 

o. 

<

3 <

4 6 <8 >8

? >? >8 38

 y y y

 x x x

+

+

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 526/628

Enctmrazncaój

fo pmgajmbams

_jafnf 3

?<>

Sosaój >3

Enctmrazncaój fo uj trajmbamfo gn emrbn x< + lx + c (og cmoecaojto fo x< os aiung n >)

O`obpgms

  Enctmraznr0 x< + 9 x + ><

  >. Oscralabms gms enctmros (x + )(x+ ).

<. Dnggnbms fms jðborms quo subnfms foj 9 y quo bugtapgacnfms foj ><,ostms smj 3 y 6. Guoim < 9 >< ( 6)( 3) x x x x+ + 2 + + , mltojaojfm gn enctmrazn-caój fosonfn, pmfobms cmbprmlnr bofanjto gn bugtapgacncaój quo ( x+6)( x+3) 2 < 9 >< x x+ + .

  Enctmraznr0 < 1 <8 y y +

  >. Oscralabms gms enctmros (y + )(y + ).

  <. Dnggnbms fms jðborms quo subnfms foj –1 y quo bugtapgacnfms foj<8, ostms smj –6 y –?. Guoim < 1 <8 ( 6)( ?) y y y y + 2 , mltojaojfm gn

enctmrazncaój fog trajmbam.

Xnrn enctmraznr osto trajmbam0

>. Gm oxprosnbms cmbm uj prmfuctm fo fms enctmros fo gnemrbn0

( x + )( x+ ) m son x< + lx + c 2 ( x + )( x+ ).

<. Og vngmr jubáracm fojtrm fo gms cunfratms foloj sor fms jð-borms quo subnfms foj l y bugtapgacnfms foj c, pnrn gm cungoj og cunfratm fog prabor pnrájtosas folo ar uj jðborm cmjog basbm saijm fo l y oj og cunfratm fog soiujfm pnrájtosasuj jðborm cmj og saijm quo tojin og prmfuctm l.c.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 527/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?<<

n.

l.

c.

f.

o.

e.

i.

d.

a.

 `.

k.

g.

b.

j.

 x < – < x – 3

 x< – < x + 4

>

>. Enctmraznr gms saiuaojtos trajmbams.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 528/628

Enctmrazncaój

fo pmgajmbams

_jafnf 3

?<3

Oj osto cnsm so dncoj ngiujms pnsms provams pnrn rofucar og pmgajm-bam njtoramr n ujm quo tojin cmoeacaojto > oj og tárbajm cunfrtacmy so enctmrazn cmbm oj gms o`obpgms njtoramros0

So bugtapgacn y so favafo og pmgajmbam pmr n fo tng emrbn quo jmso ngtorn og pmgajmbam mraiajng

<

< <

<

( )

( ) ( )

( )( )

n nx lx cn

n x nlx nc

n

nx l nx nc

n

nx nx

n

+ + 2

+ +2

+ +2

+ +

Oj og guinr quo mcupnj gms cunfratms foloj oscralarso fms jðborms quo subn-fms foj l y quo bugtapgacnfms foj nc.

Eajngbojto folobms sabpgaeacnr og rosugtnfm pnrn quatnr og fojmbajnfmr n.

 Uonbms uj o`obpgm.

 

<

<

< <

<

3 >3 >8

3(3 >3 >8)

3

3 3.>3 3.>8

3

(3 ) >3(3 ) 38

3

(3 3)(3 >8)

3

 x x

 x x

 x x

 x x

 x x

+ 2

+2

+2

+2

2

Oj gn ðgtabn gâjon pmfobms sncnr enctmr cmbðj 3 oj og jubornfmr y sabpgaeacnr.

Sosaój >6

Cnsm ospocang0enctmrazncaój fog pmgajmbam nx< + lx + c cunjfm (n  >)

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 529/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?<6

y mltojobms gn enctmrazncaój luscnfn.

Xnrn cmbprmlnr og rosugtnfm lnstn bugtapgacnr ( x – >)(3 x – >8) pnrn mltojor ogpmgajmbam mraiajng

<3 >3 >8 x x + .

Cunjfm og pmgajmbam nx< + lx + c taojo uj enctmr cmbðj so sncn og enctmr cmbðj yso enctmrazn guoim og pmgajmbam quo quofo fojtrm fog pnrájtosas cmbm so agustrn ojog saiuaojto o`obpgm.

Enctmraco0  <4 4 38 x x+

Uobms quo < os enctmr cmbðj fo gms tárbajms fog trajmbam, guoim0

<4 4 38 x x+ 2 <<(6 6 >?) x x+ ndmrn enctmraznbms og pmgajmbam <6 6 >? x x+ ,

usnjfm og prmcofabaojtm yn oxpgacnfm.

Guoim gn enctmrazncaój cmbpgotn fog pmgajmbam<

4 4 38 x x+ jms quofn0

<4 4 38 x x+ 2

<<(6 6 >?) x x+ 2 < (< x + ?) (< x – 3)

rosugtnfm quo so puofo voraeacnr dncaojfm og prmfuctm fo gms enctmros.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 530/628

Enctmrazncaój

fo pmgajmbams

_jafnf 3

?<?

<

<

<

<

<

<

<

<

<

<

<

<

<

<

<

<

<

<

<

<

6 >3 3

< 9 5

< >3 >?

5 9 <6 1 <

6 9 3

3 >5 ><

< 9 3

5 9 <8

>< ? <

6 >3 3

5 >> 6

1 5 4

>< >9 5

5 3> >4

3 >< <8

5 3 9

3 4 3

3 >9 5

6 >? 6

 x x

 x x

 x x

 x x x x

 x x

 x x

 x x

 x x

 x x

 x x

 x x

 x x

 x x

 x x

 x x

 x x

 x x

 x x

 x x

+ +

+ +

+ +

+ + +

+

+

+ +

+

+

+ +

+ +

+

n.

l.

c.

f.o.

e.

i.

d.

a.

 `.

k.

g.

b.

j.

m.

p.

q.r.

s.

t.

+ 3

< x< + >> x + >?

5x< – >> x + 6

1 x< – 5 x – 4

>< x< – >9 x + 5

3 x< – >9 x – 5

3 x< – 4 x – 3

Xrnctaquobms gn enctmrazncaój pnrn emrtngocor juostrms cmjmcabaojtms bntobtacms.

>. Enctmraco cmbpgotnbojto.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 531/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?<5

>

>. Uoraeaquo quo og pmgajmbam 3 x6 – >9 x< – <4 so puofo foscmbpmjor oj gms enc-tmros (3 x< + 6)( x< – 9).

<.  Enctmraco.

  n. 

l. 

c.

  f.

Mtrms trajmbams fo irnfm bnymr quo < so puofoj enctmraznr dncaojfm ujn sustatu-caój fo ujn vnranlgo pmr mtrn, pnrn rofucargm n ujn emrbn bs sabpgo cmbm oj gmso`obpgms njtoramros.

 Nsâ pnrn enctmraznr og pmgajmbam 6 < 5 x x dncobms t 2 x< y mltojobms0

 

6 <

<

< <

5

5

( 3)( <)

( 3)( <)

 x x

t t 

t t 

 x x

2

2 +

2 +

Guoim 6 < 5 x x 2 < <( 3)( <) x x + so puofo voraeacnr dncaojfm og prmfuctm fo gmsenctmros.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 532/628

Enctmrazncaój

fo pmgajmbams

_jafnf 3

?<9

>. Enctmraco gns saiuaojtos oxprosamjos0

 

Cunjfm vabms gn bugtapgacncaój fo pmgajmbams dacabms og prmfuctm(n + l) (n  – l) cuym rosugtnfm os < <n l gm quo jms faco quo gnfaeorojcan fo fms cunfrnfms poreoctms < <

n l so foscmbpmjo ojfms enctmros (n + l) (n – l) os focar quo0

n<  – l< 2 (n + l) (n – l)

O`obpgms

<

< <

<

5 6 3 < 3 <

6 5 6 5 < 3 < 3

>5 ( 6)( 6)

<? >5 (? )(? )

4> > (1 >)(1 >)

( )( )

< ?8 <( <? ) <( ? )( ? )

 x x x

 x y x y x y

 x x x

 x y x y x y

 x y x y x y x y

2 +

2 +

2 +

2 +

2 2 +

n.l.c.f.o.e.i.

d.a. `.k.g.b.

6 x6 – >5

Sosaój

Faeorojcan fo cunfrnfms

>?

Gn subn fo cunfrnfms n<

 + l<

jm taojo enctmrazncaój oj gms jðborms rongos.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 533/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?<4

Cunjfm bugtapgacnbms (n+l) (n+l) 2 (n+l)< mltuvabms og trajmbamn<+<nl+ l<0

Focabms quo n<+<nl + l<, os uj cunfrnfm poreoctm pmrquo os ogrosugtnfm fo ogovnr (n+l) ng cunfrnfm. Fo emrbn njgmin cunjfmbugtapgacnbms (n–l) (n–l) 2 (n–l)< mltojobms cmbm rosugtnfm ogtrajmbam n<  – <nl+ l< quo tnblaáj os uj cunfrnfm poreoctm.

Cunjfm afojtaeacnbms uj trajmbam cunfrnfm poreoctm gm pmfobms foscmbpmjorajbofantnbojto oj fms enctmros aiungos cnfn ujm fo gms cungos os ujn subn m ujnfaeorojcan fo tárbajms.

Xnrn afojtaeacnr uj trajmbam cunfrnfm poreoctm folobms vor quo fms fo gms tárbajmsfog trajmbam foloj sor og cunfrnfm fo ngiujn oxprosaój y og mtrm tárbajm folo sorog fmlgo prmfuctm fo osns oxprosamjos, sa osto fmlgo prmfuctm taojo saijm pmsatavmso trntn fog cunfrnfm fo ujn subn. Sa og saijm fog fmlgo prmfuctm os jointavm so

trntn fog cunfrnfm fo ujn faeorojcan.

Oj og trajmbam  x< + 5 x + 1 og tárbajm  x< os og cunfrnfm fo x y og tárbajm 1 os ogcunfrnfm fo 3 y og tárbajm 5x os og prmfuctm <(x) (3), guoim0

 x< + 5 x + 1 2 x< +<( x)(3) + 3< 2 ( x+3)( x+3).

O`obpgms

Enctmraznr0

•   x< –4 x+>5 2 x< – <( x) (6) + 6< 2 ( x –6)( x –6).

• 1 x6 – >< x< + 6 2 (3 x<)< – <(3x<)(<) + << 2 (3 x< –<) (3 x< –<)

• < < <>8 <? <(?)( ) ? ( ?)( ?) x x x x x x+ + 2 + + 2 + +

• < < <>4 4> <( )(1) 1 ( 1)( 1) x x x x x x + 2 + 2

 

6 < < 6 < < < < < < < < < << ( ) <( )( ) ( ) ( )( ) x x y y x x y y x y x y + 2 + 2

Sosaój

Enctmrazncaój fo uj trajmbam cunfrnfm poreoctm

>5

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 534/628

Enctmrazncaój

fo pmgajmbams

_jafnf 3

?<1

>. Enctmraznr.

n.  < <6 <8 <? . x xy y +

l.  6 <>< 35. x x +

c.  <61 >6 . y y +

f.  5 3>6 61. x x+ +

o.  <8.<? 8.68 8.>5 x x+ +

Enctmraznr subns y faeorojcans fo culms

3 3 x y+  

3 3 x y

Sa dncobms og prmfuctm < <( )( ) x y x xy y+ + mltojobms 3 3 x y+ vonbms0

   x< –  xy + y<

  x + y   x< y –  xy< + y3

   x3 –  x< y + xy<

   x3 +  y3 

Enctmraco0   x3 + 56 Fosnrrmggm0  x3 + 56 2 x3 + 63

  2 ( x+6)(x< – x¹6 + 6<) 2 ( x+6)( x< – 6 x + >5)

Guoim0  x3 + 56 2 ( x + 6)( x< – 6 x + >5)

Enctmraco0 3< x3 + >84 y 3

Fosnrrmggm0 3< x3 + >84 y3 2 6(4 x3 + <9 y3)

2 6 (< x+3 y)[(< x)< – (< x)(3 y) + (3 y)<R

2 6 (< x+3 y)[6 x< – 5 xy + 1 y<R

Guoim0 3< x3 + >84 y3 2 6 (< x+3 y)[6 x< – 5 xy + 1 y<R

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 535/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?38

Og rosafum os corm pmr tnjtm gn favasaój os oxnctn. Dncaojfm gn pruoln fo gn favasaójtojobms quo0

  x3 – y3 2 ( x – y) ( x< + xy + y<)

Mltojobms nsâ gn enctmrazncaój fo ujn faeorojcan fo culms.

O`obpgms

•  Enctmraco0  3 5 < < < < <4 56 < 6 (< ) (< )(6 ) (6 ) x y x y x x y y 2 + +

Guoim 3 54 56 x y 2   < < < 6< 6 6 4 >5 x y x xy y + +

•  Enctmraco0  5><? 9<1 y

  5 < < < < <><? 9<1 ? 1 (? ) (? )(1) (1) y y y y 2 + +

2 < 6 <? 1 <? 6? 4> y y y + +

Guoim5 < 6 <

><? 9<1 ? 1 <? 6? 4> y y y y 2 + +  

Sosaój

Enctmrazncaój fo ujn faeorojcan fo culms x3 – y3

>9

Sa oeoctunbms gn fa-vasaój ( x3 –  y3) ( x – 

 y) cmbm so buostrnn cmjtajuncaój.

   x3 –  y3   x –  y

–x3 + x< y x< + xy + y<

   x< y –  y3  –x< y + xy< 

 xy< –  y3  –  xy< + y3 

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 536/628

Enctmrazncaój

fo pmgajmbams

_jafnf 3

?3>

3

3

3 3

3 3

3 3

5 1

3

3 3

3 3

3

<>556

< <?5

? 68

<9 4

( 3) 4

( 3)

( ) ( )

( ) <9

 y x

l n

 x y

 y x

 x y

n

 y x

b j b j

n l

+

+

+

+

+

+

n.l.c.f.o.e.i.d.

a. `.

<9l3 – 363n3

<. Fo ncuorfm cmjgn eaiurn oj cnfncnsm fotorbajoujn oxprosaój enc-tmraznfn pnrn cng-cugnr gn faeorojcanojtro gms vmgðbo-jos fo cnfn pnro`nfo culms.

l.

>

>. Xrnctaquobms gn enctmrazncaój0

3. Fotorbajo ujnoxprosaój enctmra-

 znfn pnrn cngcugnrgn subn fo gms vm-gðbojos fo cnfnpnro`n fo culms.

n.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 537/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?3<

Ajtrmfuccaój

_jn ocuncaój os ujn aiungfnf quo cmjtaojo ngiujms vngmrosfoscmjmcafms, ggnbnfms ajcóijatns m vnranlgos. Gms vngmros fogns ajcóijatns quo dncoj quo gn aiungfnf son vorfnforn so ggnbn og cmj`ujtmsmgucaój fo gn ocuncaój m gns rnâcos fo gn ocuncaój.

O`obpgm fo ocuncaój

   x + <? 2 3>

Gn smgucaój fo ostn ocuncaój os x 2 5 pmrquo 5 + <? 2 3>.

Mtrm o`obpgm

   x + <3 2 >9

Gn smgucaój fo ostn ocuncaój os og vngmr x 2 –5 pmrquo –5 + <3 2 >9.

   x + 3.4 2 >.1

Gn smgucaój fo ostn ocuncaój os x 2 –>.1 pmrquo –>.1 + 3.4 2 >.1.

Fms ocuncamjos so ggnbnj oquavngojtos cunjfm taojoj gns basbns rnâcos msmgucamjos.

Sosaój

Xrmpaofnfos fo gn aiungfnf

_jafnf 6. Ocuncamjos gajongos cmj ujn vnranlgo

>4

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 538/628

Ocuncamjos gajongos

cmj ujn vnranlgo

_jafnf 6

?33

O`obpgm

Gn ocuncaój x – 9 2 >> taojo cmbm smgucaój x 2 >4 pmrquo >4 – 9 2 >>.

Gn ocuncaój 3 x – <> 2 33 taojo cmbm smgucaój  x 2 >4 pmrquo3(>4) – <> 2 33. Guoim gns ocuncamjos x – 9 2 >> y 3 x – <> 2 33 smjoquavngojtos.

Folobms rocmrfnr ngiujns prmpaofnfos fo gn aiungfnf cmbm gns saiuaojtos.

>. Xrmpaofnf roegoxavn

n 2 n

O`obpgms

  ? 2 ?

   x + <8 2 x + <8

<. Xrmpaofnf sabátracn

Sa n 2 l ojtmjcos l 2 n

O`obpgm

Sa x 2 ? ojtmjcos ? 2 x

Sa x – 9 2 4 y ojtmjcos 4 y 2 x – 9

3. Xrmpaofnf trnjsatavn

Sa n 2 l y l 2 c ojtmjcos n 2 c

 

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 539/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?36

O`obpgms

Sa x 2 z + 1 y z + 1 2 <? y ojtmjcos x 2 <? y

Sa < x + > 2 3> y 3> 2 3 y + < ojtmjcos < x + > 2 3 y +<

6. Xrmpaofnf nfatavn fo gn aiungfnf

Sa n 2 l ojtmjcos n + c 2 l + c, pnrn cungquaor vngmr n, l, c.

Gn prmpaofnf nfatavn fo gn aiungfnf ostnlgoco quo so puofo subnrog basbm jðborm oj nblms gnfms fo gn ocuncaój saj ngtornr susmgucaój.

Cmbm gn rostn gn foeajabms oj tárbajms fo gn subn n – l 2 n + (–l) gn prmpaofnfnfatavn fo gn aiungfnf tnblaáj jms porbato rostnr gn basbn cnjtafnf oj nblmsgnfms fo ujn ocuncaój.

?. Xrmpaofnf bugtapgacntavn fo gn aiungfnf

Sa n 2 l ojtmjcos n.c 2 l.c, pnrn cungquaorn n, l y c.

Gn prmpaofnf bugtapgacntavn fo gn aiungfnf ostnlgoco quo pmfobmsbugtapgacnr nblms gnfms fo ujn ocuncaój pmr og basbm jðbormsaj ngtornr su smgucaój. 

Cmbm gn bugtapgacncaój gn foeajabms oj tárbajms fo gn favasaój >.

nn

l l2 pnrn

l faeorojto fo corm, gn prmpaofnf bugtapgacntavn fo gn aiungfnf tnblaáj jmsporbato favafar nblms gnfms fo ujn ocuncaój ojtro og basbm jðborm faeorojto

fo corm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 540/628

Ocuncamjos gajongos

cmj ujn vnranlgo

_jafnf 6

?3?

Oj og prmcosm fo rosmgvor ujn ocuncaój so foloj npgacnr ujn cmb-lajncaój fo prmpaofnfos pnrn cmjsoiuar nasgnr gn vnranlgo oj ujsmgm gnfm fo gn ocuncaój.

O`obpgm

  \osmgvor gn ocuncaój0  x + n 2 l

   x + n – n 2 l – n. Dobms rostnfm n oj nblms gnfms. x + 8 2 l – n yn quo n – n 2 n + (–n) 2 8Guoim0 x 2 l – n

•  \osmgvor gn ocuncaój0 x – >? 2 –<9 

 x – >? 2 –<9

   x – >? + >? 2 – <9 + >?. Dobms subnfm >? oj nblms gnfms fo gn ocuncaój.   x + 8 2 –>< pmrquo –>? + >? 2 8

Guoim0 x 2 –>< pmrquo x + 8 2 x

 Nsâ  x 2 –>< os gn smgucaój fo gn ocuncaój, rosugtnfm quo pmfobms voraeacnrroobpgnznjfm og vngmr fo x oj gn ocuncaój mraiajng nsâ0 –>< – >? 2 –<9.

•  \osmgvor gn ocuncaój0 nx + l 2 c

nx + l + (–l) 2 c + (–l). Dobms subnfm og mpuostm fo l oj nblms gnfmsfo gn ocuncaój.

  nx + 8 2 c – l pmrquo l + (–l) 2 8

  nx 2 c – l

  ( )nx c

n n

l2

Guoim0( )c l

 x

n

2  

Sosaój

Smgucaój fo ocuncamjos cmj ujn vnranlgo

>1

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 541/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?35

•  \osmgvor gn ocuncaój0 9 x + >> 2 –3

9 x + >> 2 –3

9 x + >> + (–>>) 2 –3 + (–>>).  Dobms subnfm oj nblms gnfms fo gn ocun-

caój og mpuostm fo >>.

9 x + 8 2 –>6 pmrquo >> + (–>>) 2 8

9 x 2 –>6 pmrquo 9 x + 8 2 9 x

 9 >

9 9

6 x2 Dobms favafafm oj nblms gnfms fo gn ocun-

caój pmr 9

Guoim x 2 –<. Gn smgucaój os x 2 –< gn cung pmfobms vora-eacnr oj gn ocuncaój mraiajng.

9(–<) + >> 2 –>6 +>> 2 –3

Oj cungquaorn fo gms gnfms fo gn ocuncaój m oj nblms puofoj npnrocor mporncamjos

quo os jocosnram rosmgvor oj og ajtojtm fo smgucamjnr gn ocuncaój, oj tmfms gms cnsms,so trntn fo oeoctunr prmcosms quo sabpgaeaquoj gms rosugtnfms y vnynbms mltojaojfmocuncamjos oquavngojtos cnfn voz bns sabpgos dnstn gmirnr fospo`nr gn ajcóijatn.

O`obpgm

•  \osmgvor gn ocuncaój0 3 x + 6( x – <) 2 6 x – ?

3 x + 6 x – 4 2 6 x – ? Dobms oeoctunfm gn mporncaój 6(x–<) oj ogprabor gnfm.

9 x – 4 2 6 x – ? \ofucabms tárbajms sobo`njto oj og praborgnfm fo gn ocuncaój.

9 x + (–6 x) –4 2 6 x +(–6 x) –? Subnbms og mpuostm fo 6x oj nblms gnfms

fo gn ocuncaój.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 542/628

Ocuncamjos gajongos

cmj ujn vnranlgo

_jafnf 6

?39

3 x – 4 2 –? \ofucabms tárbajms sobo`njtos oj nblmsgnfms.

3 x – 4 + 4 2 –? + 4 Subnbms og mpuostm fo –4 oj nblms gnfmsfo gn ocuncaój.

3 x 2 3 Dacabms gns mporncamjos jubáracns oj nb-lms gnfms fo gn ocuncaój.

3 3

3 3

 x2 Favafabms pmr 3 oj nblms gnfms fo gn

ocuncaój.

  x 2 > quo os gn smgucaój fo gn ocuncaój, gn cung

pmfobms voraeacnr oj gn ocuncaój mraiajng.

3 x > + 6(> – <) 2 6 x > –?

 3+ 6 (–>) 2 6 – ?

3 – 6 2 – >

–> 2 –>

>. \osmgvor gns saiuaojtos ocuncamjos.

>. ? x – > 2 >6

<. ?l – 3 2 <l + 5

3. < x + 3 + x 2 1

6. ? x – 1 2 3( x – <)

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 543/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?34

?. 6 y – 4 2 –6(< y – 3) + 6

5. <( x + 6) + 9 2 >1

9. 9( x + 5) + >8 2 6?

4. 6(3 x + 9) + ? 2 33

1. 3(< y + 1) + 6 2 3>

>8. 5( x + 3) + 6 2 <<

>>. ><( x + 3) + ? 2 ?8

><. 1 + <( x + <) 2 >1

>3. >> + 6( x + >) 2 –>

>6. 1 + <(< x + 3) 2 >9

>?. >3 + 3(6 x + ?) 2 6

>5. ?(4 x – 3) 2 3 – <(6 x – 3)

>9. 3(6 x + 3) 2 ? – 6( x – >)

>4. <(4 x – 3) 2 ? – 6(> –  x)

>1. ?(6 –  x) 2 >3 – 3(? x – <)

<8. 3(9 x – <) 2 >> – 6(< x –3)

<>. <(3 –  x) 2 6 + 3(6 –  x)

<<. 3(? x – <) 2 4 + 9(> – < x)

<3. ?(6 – x) 2 >3 –3(? – < x)

<6. 6 x – <(3 x –9) 2 < x – 5

<?. 4 y + <( y – 6) 2 4 y + >8

<5. 5 – 3( y – >) + < y 2 6( y – 3)

<9. 5 – ( y + 3) 2 3 y +? – < y

<4. ?(n + 3) – n 2 –(6n – 5) + >

<1. 3(< x – 6) + 3 ( x + >) 2 1

38. -6(< z – 5) 2 –3( z – 6) + z

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 544/628

Ocuncamjos gajongos

cmj ujn vnranlgo

_jafnf 6

?31

Oj og trnln`m fo rosmgvor ocuncamjos jms ojcmjtrnbms cmj tmfm tapm fo jðbormsrongos cmbm rncamjngos y focabngos cmj gms cungos jms folobms enbaganraznr.

O`obpgm

\osmgvor gn ocuncaój0 < > ?

3 < >< x 2

< > > ? >

3 < < >< < x + 2 +

Dobms subnfm og mpuostm fo –>

< oj nblms gnfms fogn ocuncaój.

< >>8

3 ><

 x + 2Dobms docdm gns mporncamjos jubáracns oj nblms

gnfms.

< >>

3 >< x 2 Xmrquo <

3 x + 8 2

<

3 x

Bugtapgacnbms pmr og ajvorsm fo </3 quo os 3/< n nblmsgnfms fo gn ocuncaój.

Sabpgaeacnbms gms ernccamjnrams m rncamjngos y tojobms0

>>

4 x 2 ^uo os gn smgucaój fo gn ocuncaój.

Uoraeaquobms gn smgucaój oj gn ocuncaój mraiajng.

< >> >( )

3 4 <

<< >

<6 <

<< ><

<6 <6

>8 ?

<6 ><

2

2

2 2Gm quo cmjearbn quo gn smgucaój fo gn ocuncaój

os cmrroctn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 545/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?68

Xmfobms trnln`nr tnblaáj cmj jðborm focabngos.

O`obpgm

\osmgvor gn ocuncaój0 8,6(<? x – 8,5) + 3 2 6 + 3(>,? x – >) + 3

>8 x – 8,<6 + 3 2 6 + 6,? x – 3 + 3 Oeoctunbms gns bugtapgacncamjos fo gmspnrájtosas.

>8 x + <,95 2 6 + 6,? x + 8 Oeoctunbms gns mporncamjos jubáracns.

>8 x – 6,? x + <,95 2 6 + 6,? x – 6,? x Subnbms og mpuostm fo 6,?x oj nblmsgnfms.

?,? x + <,95 2 6 Dobms rofucafm tárbajms sobo`njtos.

?,? x +<,95 + (–<,95) 2 6 + (– <,95) Dobms subnfm og mpuostm fo <,95 oj

nblms gnfms.

?,? x + 8 2 >,<6 Dobms docdm gns mporncamjos jubá-racns.

?,? x 2 >,<6 Xmrquo ?,?x + 8 2 ?,?x

?,? >, <6

?,? ?,? x 2

Dobms favafafm oj nblms gnfms pmr?,?.

 x 2 8,<<?6?6?6....

 x 2 8.<<?6 28,<<?6

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 546/628

Ocuncamjos gajongos

cmj ujn vnranlgo

_jafnf 6

?6>

n.n.

c.

l.

 `.

o.

f.

a.

d.

i.

e.

>

Xnrn usnr laoj juostrm taobpm galro prnctaquobms gn rosmgucaój fo ocuncamjos

>. \osmgvor gns ocuncamjos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 547/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?6<

Sosaój

Npgacncaój fo gns ocuncamjosoj gn rosmgucaój fo prmlgobns

<8

Gns ocuncamjos ngiolrnacns ojcuojtrnj su npgacncaój oj gnrosmgucaój fo prmlgobns. Og ojujcanfm fo uj prmlgobn gmpmfobms trnfucar ng gojiun`o bntobtacm rofucaájfmgm nocuncamjos ngiolrnacns pnrn guoim rosmgvorgns y voraeacnr gnsmgucaój fo ncuorfm cmj gns cmjfacamjos fog prmlgobn.

 Ng pgnjtonr prmlgobns oscratms oj sus ojujcanfms so oxprosnj rogncamjos jubáracnsfo favorsn âjfmgo. Og ml`otavm fog giolrn os trnfucar ostns oxprosamjos fog prmlgobnn ujn ocuncaój quo pmfnbms rosmgvorgn pmr gms bofams quo cmjmcobms.

Fnbms ngiujms o`obpgms fo ernsos quo smj usungos oj gms ojujcanfms fo gms prm-lgobns y sus oquavngojtos oj og gojiun`o ngiolrnacm.

_j jðborm nubojtnfm oj <80 x + <8• _j jðborm fasbajuafm oj >?0 x – >?

• _j jðborm suporn n mtrm oj 40 Jðborm bojmr xJðborm bnymr x + 4

• Gn subn fo fms jðborms os 680 _j jðborm os xOg mtrm jðborm os 68 – x

• Vros jðborms ojtorms cmjsocutavms0

Gms jðborms smj0  x   x + >  x + <

• _j jðborm os gn batnf fo mtrm0 Jðborm bnymr xJðborm bojmr >/< x

_j jðborm nubojtnfm oj su voajto pmr caojtm0 x + 8,< x

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 548/628

Ocuncamjos gajongos

cmj ujn vnranlgo

_jafnf 6

?63

• _j jðborm fasbajuafm oj su cajcm pmr caojtm0 x – 8,8? x

• _j jðborm os tros ujafnfos bojmros quo og fmlgo fo uj soiujfm jðborm0Xrabor jðborm < x – 3Soiujfm jðborm x

• Cug os og juborm cuym fâiatm fo gns ujafnfos os < x y og fo gns focojns os x0

og jðborm os >8 x + < x

• Gn subn fo uj jðborm bns og basbm jðborm fasbajuafm oj <80 x + ( x – <8)

• Og ron fo uj roctjiugm sa su gnrim os tros vocos su njcdm0Njcdm 2 x

Gnrim 2 3 xîron 2 x.3 x 2 3 x<

• Og porâbotrm fo uj cunfrnfm fo gnfm  x

Xorâbotrm 2 x + x + x + x 2 6 x

Og porâbotrm fo uj roctjiugm cuym njcdm os x y cuym gnrim os 3 x + <.

• Xorâbotrm 2 < x + <(3 x + <) 2 4 x + 6

• Og prmbofam fo fms jðborms0 ( x+ y)/<

• ½N quá os aiung gn subn fo gms fâiatms fo uj jðborm fo tros caerns cuymfâiatm fo gns ujafnfos suporn oj 3 ng fo gns focojns y og fo gns cojtojns

os fms ujafnfos bojmros quo og fo gns focojns= ½Cug os og jðborm=

Fâiatm fo gns ujafnfos  x + 3Fâiatm fo gns focojns  x Fâiatm fo gns cojtojns  x – <

Gn subn fo gms fâiatms os x+3 + x + ( x–<)Og jðborm os >.( x+3)+>8. x+>88( x–<)

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 549/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?66

Ostrntoians pnrn rosmgvor prmlgobns

Xnrn rosmgvor uj prmlgobn folobms tojor oj cuojtn ngiujms pnsms quo

jms cmjfuzcnj n gn smgucaój oxatmsn. Bucdms toóracms ostufamsms fog tobndnj suiorafm ngiujms prmcofabaojtms iojorngos ojtro quaojos smlrosngoog bntobtacm Iomrio Xmgyn quaoj oj su galrm ‗Cóbm rosmgvor prmlgo-bns‒, pgnjton faeorojtos cnbajms pnrn ojerojtnrjms cmj gn smgucaój fouj prmlgobn.

Oj tmfn satuncaój prmlgábacn folobms0

>. Goor og prmlgobn cuafnfmsnbojto. 

• Xnrn ojtojforgm, fotorbajnr oxnctnbojto gm quo jms pafoj oafojtaeacnr gn ajemrbncaój prmpmrcamjnfn.

  • Saobpro quo son pmsalgo so dnco uj lmsquo`m m osquobn quoagustro gn satuncaój pgnjtonfn.

• Dnin ujn gastn fo gn ajemrbncaój fnfn oj og prmlgobn.

<. Vrnfucar og prmlgobn ng gojiun`o bntobtacm.

  • Saijaeacn oscralar og prmlgobn oj emrbn ngiolrnacn.

  • \ongaznr gms cgcugms y prmcosms bntobtacms quo cmjfuzcnj n gnsmgucaój fog prmlgobn.

  • Uoraeacnr m cmbprmlnr gn rospuostn mltojafn pnrn vor sa gn rospuostnos rnzmjnlgo y cubpgo gns cmjfacamjos fog prmlgobn.

  • Nsoiðroso fo dnlor rospmjfafm gn proiujtn quo go emrbugnrmj.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 550/628

Ocuncamjos gajongos

cmj ujn vnranlgo

_jafnf 6

?6?

O`obpgm

Sa n uj jðborm so go subnj >? og rosugtnfm os <>. ½Cug os og jðborm=

Smgucaój.

Oj osto cnsm folobms dnggnr uj jðborm, quo subnfm cmj >? fo <>. Ggnbnbms x ng jðborm pofafm y tojobms gn ocuncaój

 x + >? 2 <>

\osmgvobms ostn ocuncaój.

x + >? 2 <>

x + >? + (–>?) 2 <> + (–>?)

x + 8 2 5

x 2 5

Og jðborm pofafm os x 2 5, quo ng subnrgm cmj >? fn <>.

Xrmlgobns rosuogtms

•  Gn subn fo tros jðborms os 16. Og soiujfm os fms ujafnfos bojms quoog praborm y og torcorm suporn oj 5 ng praborm. Ojcuojtro gms jðborms.

Smgucaój

Folobms ojcmjtrnr tros jðborms fo ncuorfm cmj gms roquorabaojtms fogprmlgobn.

Og prabor jðborm os x, og soiujfm jðborm os x – < y og torcorm os x + 5.Subnjfm ostms jðborms folobms mltojor 16.

   x + ( x – <) + ( x + 5) 2 16

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 551/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?65

Dninbms gns mporncamjos. 

3 x + 6 + (–6) 2 16 + (–6)

3x + 8 2 18

3 x 2 18

  3 183 3

 x 2

   x 2 38

Guoim og prabor jðborm os 38.Og soiujfm jðborm os ( x – <) 2 38 – < 2 <4

Og torcor jðborm os ( x + 5) 2 38 + 5 2 35

 Ng subnr gms tros jðborms so mltaojo 38 + <4 + 35 2 16

•  Dnggo fms ojtorms cmjsocutavms tngos quo gn faeorojcan fo sus cunfrnfmsson 3>.

Smgucaój

Gms jðborms smj0 x, x + >

  ( x + >)< –  x< 2 3>  Ndmrn fosnrrmggm gns mporncamjos.

   x< + < x + > –  x< 2 3>  Guoim rofuzcm tárbajms sobo`njtos.

  < x + > 2 3> Ojsoiuafn rosuogvm gn ocuncaój.

< x + > + (–>) 2 3> + (–>)

< x + 8 2 38

< x 2 38

  < 38< <

 x 2

   x 2 >?

_j jðborm os >? y og mtrm jðborm (x + >) 2 >? + > 2 >5. 

Cmbprmlnbms gn faeorojcan fo gms cunfrnfms

  >5

<

– >?

<

2 <?5 – <<? 2 3>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 552/628

Ocuncamjos gajongos

cmj ujn vnranlgo

_jafnf 6

?69

Gms jðborms abpnros cmjsocutavms smj0 < x + >, < x + 3, < x + ?

Gn subn fo ostms jðborms os0 (< x + >) + (< x + 3) + (< x + ?) 2 5 x +1

Guoim 5 x + 1 2 51.  Ndmrn rosmgvobms ostn ocuncaój.

5 x + 1 2 51

5 x + 1 + (–1) 2 51 + (–1)

5 x + 8 2 58

5 x 2 58

 5 58

5 5 x 2  

 x 2 >8

Gms jðborms smj0

  < x + > 2 <.>8 + > 2 <>

< x + 3 2 <.>8 + 3 2 <3

< x + ? 2 <.>8 + ? 2 <?

Xmfobms voraeacnr quo gn subn fo gms tros jðborms abpnros cmjsocutavmsos 51.

•  Gn subn fo tros jðborms pnros cmjsocutavms os ?6. Dggogms.

Smgucaój

Cmbm gms jðborms smj pnros taojoj gn emrbn < x, < x + <, < x + 6

•  Gn subn fo tros jðborms abpnros cmjsocutavms os 51. ½Cugos smj gmsjðborms=

Smgucaój 

_j jðborm pnr so mltaojo bugtapgacnjfm cungquaor jðborm ojtormpmr <, guoim taojo gn emrbn <. x, sa n uj jðborm pnr so go subn > socmjvaorto oj abpnr, guoim uj jðborm abpnr os fo gn emrbn <. x + >.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 553/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?64

Gn subn fo ostms jðborms os0 < x + < x + < + < x + 6 2 5 x + 5

Guoim 5 x + 5 2 ?6.

5 x + 5 + (–5) 2 ?6 + (–5)

5 x + 8 2 645 x 2 64

 5 64

5 5 x 2

   x 2 4

Gms jðborms smj0 < x 2 <(4) 2 >5

< x + < 2 <(4) + < 2 >4

< x

+ 6 2 <(4) + 5 2 <8

•  Og gnrim fo uj roctjiugm bafo 5 botrms bns quo su njcdm y og porâbotrmos 15 botrms. Ojcuojtro gns fabojsamjos fog roctjiugm.

Smgucaój

Og njcdm fog roctjiugm os x; su gnrim os x + 5.

Og porâbotrm os gn subn fo gns gmjiatufos fo sus gnfms, guoim tojobms0 x + x + ( x + 5) + ( x + 5)

Cmbm og porâbotrm os 15 jms quofn0

   x + x + ( x + 5) + ( x + 5) 2 15

6 x + >< 2 15

6 x + >< + (–><) 2 15 + (–><)6 x + 8 2 46

6 x 2 46

 6 46

6 6 x 2

   x 2 <>

Guoim og njcdm fog roctjiugm os <> y og gnrim os <9

Og porâbotrm fog roctjiugm os 15.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 554/628

Ocuncamjos gajongos

cmj ujn vnranlgo

_jafnf 6

?61

•  Og gnrim fo uj roctjiugm os og trapgo fo su njcdm y su porâbotrm os <?5.Mltojin gns fabojsamjos fog roctjiugm.

Smgucaój

Og njcdm fog roctjiugm os x; su gnrim os 3 x

Og porâbotrm os aiung n0 x + x + 3 x + 3 x

Cmbm og porâbotrm os <?5 jms quofn0

x + x + 3 x + 3 x 2 <?5

4 x 2 <?5

 4 <?5

4 4 x 2

   x 2 3<

Guoim og njcdm fog roctjiugm os 3< y og gnrim os 15Og porâbotrm fog roctjiugm os <?5.

•  Sa fms gnfms mpuostms fo uj cunfrnfm so ajcrobojtnj oj tros cojtâbotrmcnfn ujm y gms mtrms fms fasbajuyoj fms cojtâbotrms cnfn ujm, og ronnubojtn oj 4 cojtâbotrms cunfrnfms. Ojcuojtro gn gmjiatuf fog gnfm focunfrnfm.

Smgucaój

Og cunfrnfm mraiajng taojo fo gnfms x

y su ron os x<

.Fospuás fo gn vnrancaój fo gn gmjiatuf fo sus gnfms so cmjvaorto oj ujroctjiugm cmj fabojsamjos ( x – <), ( x + 3). Og ron fo osto roctjiugm os( x – <) ( x + 3) 2 x< + x – 5.

Cmbm og ojujcanfm jms faco quo fospuás fo gns vnrancamjos, og ron soajcrobojtn oj 4 y quo gn faeorojcan ojtro og ron fog roctjiugm y og ron

fog cunfrnfm os 4, jms quofn0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 555/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

??8

   x< + x – 5 –  x< 2 4 \ofucabms tárbajms sobo`njtos.   x – 5 2 4 \osmgvobms gn ocuncaój.   x – 5 + 5 2 4 + 5

 x + 8 2 >6

 x 2 >6 Guoim og gnfm fog cunfrnfm bafo >6 cojtâbotrms.

Gns fabojsamjos fog roctjiugm smj0

  ( x – <) 2 >6 – < 2 ><

( x + 3) 2 >6 + 3 2 >9

Guoim su ron os (><) (>9) 2 <86

Uoraeaquobms gn faeorojcan ojtro og ron fog roctjiugm y og ron fog cun-frnfm0 <86 – >15 2 4.

•  ½Cujtns mjzns fo ujn smgucaój fo ymfm ng >5% foloj nþnfarso n 58mjzns fog basbm tapm fo smgucaój ng 3% pnrn mltojor ujn ng 4%=

Smgucaój

x 58  x + 58

8,>5 8,83 8,84

Supmjobms quo jocosatnbms x mjzns fo smgu-

caój fo ymfm ng >5%, pmfobms rosubar gn aj-emrbncaój fog prmlgobn oj gn saiuaojto tnlgn.

Fo gn tnlgn pmfobms cmjstruar gn ocuncaój0

8,>5 x + 8,83(58) 2 8,84 ( x + 58) Oeoctunbms gns mporncamjos.8,>5 x + >,4 2 8,84 x + 6,4 \ofucabms tárbajms sobo`njtos.8,84 x 2 3 Favafabms pmr 8,84 oj nblms gnfms.

  8,84 3

8, 84 8, 84 x 2

   x 2 39,?

Uoraeaquobms gns cmjfacamjos fog prmlgobn, utagaznjfm gn ajemrbncaój fogn tnlgn0 (39.?)(8,>5) + 58(8,83) 2 9,4

Fo mtrn pnrto0 (39,? + 58)(8,84) 2 (19,?)(8,84) 2 9,4

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 556/628

Ocuncamjos gajongos

cmj ujn vnranlgo

_jafnf 6

??>

Xrmlgobns quo so puofoj rosmgvor npgacnjfm ocuncamjos ngiolrnacns

• Gn faeorojcan fo gms cunfrnfms fo fms ojtorms pnros cmjsocutavms os 46. Dnggogms ojtorms.

• Ojcuojtro fms jðborms cuyn faeorojcan son < y cuym prmfuctm suporo oj <6

ng cunfrnfm fog ng cunfrnfm fog jðborm bojmr.• Dnggo tros ojtorms cmjsocutavms tngos quo gn subn fog praborm y fog soiujfm

suporo oj <8 ng torcorm.• Dnggo fms jðborms cuyn faeorojcan son 4 y gn faeorojcan fo sus cunfrnfms suporo

oj <8 n >3 vocos og jðborm bnymr.

Og procam fo vojtn fo ujn ostuen os fo 9?5.888 posms. Sa gn injnjcan fog ngbncájos fog 3?%, ½Cug os og procam fo cmstm fo gn ostuen=

Smgucaój

Cmbm jm cmjmzcm og procam fo cmstm supmjim quo os  x.Xrocam fo cmstm + injnjcan 2 procam fo vojtn

Gm quo oscratm oj tárbajms fo ujn ocuncaój jms quofn0

   x + 8,3? x 2 9?5888  Ndmrn rosmgvobms gn ocuncaój.  >.3? x 2 9?5888 Dobms subnfm gms tárbajms sobo`njtos oj og prabor

gnfm fo gn ocuncaój.

 >,3? 9?5888

>, 3? >.3?

 x2 Dobms favafafm oj nblms gnfms fo gn ocuncaój pmr>, 3?.

   x 2 ?58888 Dobms oeoctunfm gns mporncamjos.

Og procam fo cmstm fo gn ostuen os fo $?58.888.

 Uoraeacncaój

Dnggnbms og 3?% fog procam fo cmstm, quo os gn injnjcan fog ngbncáj0?58.888 x 8.3? 2 >15.888.

 Ndmrn subnbms og procam fo cmstm cmj gn injnjcan y mltojobms og procam fo vojtn0

?58.888 + >15.888 2 9?5.888.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 557/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

??<

>. _j cgaojto cmbprn uj togovasmr pmr $9?6.888 cmj uj AUN ajcguafm fog >5%.½Cug sorân og procam fog togovasmr sa jm go cmlrnj og AUN=

<. @mrio taojo $188.888 ajvortafms ng 9%. ½Cujtm folo ajvortar ng >8% pnrn quoog ajtorás fo nblns ajvorsamjos go fo uj ajirosm fo $48.888=

3. ½Cujtms ingmjos fo niun foloj niroinrso n 4 ingmjos fo ujn smgucaój fo sng

ng >8% y niun pnrn prmfucar ujn smgucaój ng 6%=6. ½Cujtns mjzns fo ngcmdmg foloj nþnfarso n ><8 mjzns fo ujn smgucaój ng ><%

fo ymfm oj ngcmdmg pnrn mltojor ujn smgucaój ng 4% fo ymfm=

?. ½Cujtms gatrms fo ujn smgucaój fo sng ng 38% foloj niroinrso n >8 gatrms fo aiungsmgucaój ng >5% pnrn prmfucar ujn smgucaój ng <8%=

5. ½Cujtns mjzns fo ujn smgucaój fo ymfm ng >5% foloj nþnfarso n 58 mjznsfog basbm tapm fo smgucaój ng 3% pnrn mltojor ujn smgucaój ng 4%=

9. ½Cujtms gatrms fo ujn smgucaój fo cafm ng 48% foloj nþnfarso n >? gatrms fosmgucaój ng 5% pnrn mltojor ujn ng <8%=

4. _j dmblro bozcgó >88 galrns fo ujn ngoncaój fo cmlro ng 18% cmj >?8 ga-lrns fog basbm tapm fo ngoncaój ng 58%. ½Cug os og pmrcojtn`o fo cmlro oj gn

bozcgn=

1. _j pgntorm bozcgó <8 Ki fo ujn ngoncaój fo pgntn ng 58% cmj?? Ki fog basbm tapm fo ngoncaój ng 68%. ½Cug os og pmrcojtn`o fo pgntn ojgn bozcgn=

>8. @nabo bozcgó 488 irnbms fo ujn smgucaój fo ymfm ng 5% cmj 988 irnbms foujn smgucaój fo ymfm ng 1%. ½Cug os og pmrcojtn`o fo ymfm oj gn bozcgn=

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 558/628

Ocuncamjos gajongos

cmj ujn vnranlgo

_jafnf 6

??3

>>. Ojraquo bozcgó 6? gatrms fo uj tapm fo smgucaój ng >4% cmj 58 gatrms fo ujnsmgucaój ng 38%. ½Cug os og pmrcojtn`o fo smgucaój oj gn bozcgn=

><. _j quâbacm bozcgó <88 irnbms fo ujn smgucaój fo ymfm ng38% cmj ?88 irnbms fo mtrn smgucaój fo ymfm. ½Cug os og pmrcojtn`o fo ymfm

oj gn soiujfn smgucaój sa gn bozcgn os fog <8% fo ymfm=

>3. @mrio bozcgó 38 gatrms fo ujn smgucaój ng 65% cmj ?? gatrms fo mtrn. ½Cug osog pmrcojtn`o fosajeoctnjto oj gn soiujfn sa gn bozcgn cmjtaojo uj <6% fofosajeoctnjto=

>6. Gn ofnf fo Cnrboj os og fmlgo fo gn fo @ugan y gn subn fo nblns ofnfos osfo 58 nþms. Cngcugo gn ofnf fo cnfn ujn.

>?. ^uá jðborm fo cn`ns oxastoj oj ujn lmfoin, snlaojfm quo sa n su batnf sogo rostnj 9?8 cn`ns rosugtn gn basbn cnjtafnf quo sa n su fácabn pnrto so gobugtapgacn pmr fms.

>5. _j `myorm bozcgó >.888 irnbms fo ujn ngoncaój fo mrm cmj <.888 irnbms fomtrn quo cmjtaojo 39.?% bns fo mrm quo gn praborn. Sa gn ngoncaój rosugtnjtotaojo og 9?% fo mrm ½cug os og pmrcojtn`o fo facdm botng oj cnfn ngoncaój=

 >9. Gn ofnf nctung fo Xnlgm os og fmlgo fo gn fo su dorbnjm. Dnco 6 nþms Xnlgm

tojân og trapgo fo gn ofnf fo su dorbnjm. ½Cug os gn ofnf nctung fo Xnlgm=

>4. Gn ofnf nctung fo Lorjnrfatn os og trapgo fo gn ofnf fo Nbnjfn. Dnco fmsnþms Lorjnrfatn tojân cajcm vocos gn ofnf fo Nbnjfn. ½Cujtms nþms taojonctungbojto cnfn ujn=

>1. Jafan os mcdm nþms bojmr quo Igmran y dnco faoz nþms gn ofnf fo Jafanorn 6/? gn ofnf fo Igmran. ½Cugos smj gns ofnfos nctungos=

<8. Bory os saoto nþms bojmr quo Snjfrn. Fojtrm fo cajcm nþms Bory tojfr 6/?fo gn ofnf fo Snjfrn. ½Cugos smj gns ofnfos nctungos=

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 559/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

??6

<>. Gn ofnf fo Ernjcas os gn batnf fo gn ofnf fo su dorbnjn. Fojtrm fo 9 nþmsErnjcas tojfr fms torcams fo gn ofnf fo su dorbnjn. ½Cug os gn ofnf nctungfo su dorbnjn=

<<. Sa fms gnfms mpuostms fo uj cunfrnfm nubojtnj >8 puginfns cnfn ujm y gms

mtrms fms fasbajuyoj mcdm puginfns cnfn ujm, og ron focroco <8 puginfnscunfrnfns. Dnggo og gnfm fog cunfrnfm.

<3. Og gnrim fo ujn pajturn roctnjiugnr saj bnrcm bafo og fmlgo fo su njcdm. Sa ogbnrcm taojo fms cojtâbotrms fo njcdm y og ron fog cunfrm cmj bnrcm os fo335 cojtâbotrms cunfrnfms, ojcuojtro gns fabojsamjos fo gn pajturn saj bnrcm.

<6. _j gnfm fo uj trajiugm bafo og fmlgo fo mtrm. Og torcor gnfm os fo soas cojtâ-botrms y og porâbotrm os fo >4 cojtâbotrms. Ojcuojtro gn gmjiatuf fo cnfn ujmfo gms gnfms.

<?. Og soiujfm jiugm fo uj trajiugm bafo >8 irnfms bs quo og praborm. Og torcorjiugm bafo faoz irnfms bojms quo og fmlgo fog soiujfm. ½Cujtms irnfmsbafo cnfn ujm fo gms jiugms=

<5. _jm fo gms jiugms cmbpgobojtnrams bafo fms irnfms bs quo og mtrm. Oj-cuojtro gns bofafns fo gms fms jiugms.

<9. Sa ujm fo gms jiugms supgobojtnrams bafo og trapgo fog mtrm, mltojin gn bofafnfo nblms jiugms.

<4.  (\ostnurnjto) Fmþn Bnrân taojo uj rostnurnjto fo cmbafn rpafn oj fmjfovojfo porrms cngaojtos, dnbluriuosns, pazzns insomsns poquoþns y sngcdapnpns.

Xnrn mltojor uj bo`mr rojfabaojtm fo su fajorm y cmjsorvncaój fo gms nga-bojtms oggn sógm rongazn cmbprns fo sus ajsubms (pnj porrm, pnj dnbluriuo-sn, insomsns, quosm, dnrajn, pnpns y sngcdacdns) gms gujos fo cnfn sobnjn. Safanranbojto vojfo <6 pmrcamjos fo pazzns, ? dnbluriuosns, 6 sngcdapnpns, 5porrms cngaojtos y 18 insomsns.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 560/628

Ocuncamjos gajongos

cmj ujn vnranlgo

_jafnf 6

???

Oggn quaoro snlor0

  n. Cujtms pnjos fo porrm folo cmbprnr n gn sobnjn.

  l. Cujtms pnjos fo dnbluriuosn folo cmbprnr n gn sobnjn.

c. Cujtn cnrjo bmgafn folo cmbprnr n gn sobnjn snlaojfm quo cmj ujngalrn puofo nrbnr 6 pmrcamjos fo cnrjo fo dnbluriuosn.

  f. Cujtm quosm folo cmbprnr snlaojfm quo cnfn pazzn irnjfo rajfo 4pmrcamjos y oj cnfn pazzn irnjfo utagazn < galrns fo quosm.

  o. Cujtn dnrajn folo cmbprnr snlaojfm quo cnfn pazzn irnjfo rajfo 4

pmrcamjos y oj cnfn pazzn irnjfo utagazn 3 galrns fo dnrajn.

  e. Cujtms pnquotos fo sngcdacdns folo cmbprnr sa oj cnfn pnquoto vaojoj>< sngcdacdns y nfobs oj cnfn sngcdapnpn instn sngcdacdn y bofan.

  i. Cujtns cnjnstns fo insomsn folo cmbprnr n gn sobnjn sa pmr cnfn fmscnjnstns go roingnj bofan cnjnstn, os focar og <?% fo bs.

<1. (Vorrojm) Fmj @nabo taojo uj torrojm oj fmjfo paojsn tojor ujns cnlrns ysoblrnr colmggn, pnrn quo gns cnlrns jm so cmbnj og cugtavm folo ojcorrnrgnscmj ujn corcn, pnrn nrbnr gn corcn ág taojo 58 botrms fo ngnblro y gms pmstospnrn gms 58 botrms. Xnrn tojor ujn cnlrn jocosatn <? botrms cunfrnfms fotorrojm.

  n. Cujtns cnlrns puofo tojor sa og torrojm quo ojcaorrn oj gn corcn os fo

emrbn cunfrnfn=

l. Cujtns cnlrns puofo tojor sa og torrojm quo ojcaorrn os uj roctjiugmcmj gn bofafn fo uj gnfm aiung ng fmlgo fog mtrm=

  c. Cujtns cnlrns puofo tojor sa og torrojm quo ojcaorrn os uj roctjiugmcmj gn bofafn fo uj gnfm aiung n cajcm vocos og mtrm=

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 561/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

??5

  f. Cug os gn bo`mr mpcaój fo gms tros torrojms pnrn tojor bs cnlrns=

38. (Sngnram) Fmj @osðs taojo ujn eajcn oj oggn trnln`nj sus tros da`ms, pnrn ajcojtavnrog ostufam oj oggms Fmj @osðs y sus da`ms ncuorfnj quo og sngnram fo cnfn ujm fogms da`ms folo sor prmpmrcamjng n gns cngaeacncamjos fo gn oscuogn, sa ngiujm fo

gms da`ms jm npruoln tmfns gns bntorans sógm rocalo gn batnf fo gm quo folorânrocalar y su mtrn batnf os ropnrtafn n gms dorbnjms quo jm porfaormj bntorans.

n. Sa tmfms gms da`ms npruolnj gns bntorans y gns cngaeacncamjos fo sus da`ms @unj, Xofrm y Guasn smj 68, 33 y 69, rospoctavnbojto y taojo $58.888pnrn og sngnram tmtng, ½cujtm rocalo cnfn ujm fo sus da`ms=

  l. Sa Xofrm porfaó Ospnþmg y Caojcans ½cujtm folo rocalar cnfn ujm sa gnscngaeacncamjos fo @unj, Xofrm y Guasn smj 63, 38 y 69, rospoctavnbojto yog fajorm n ropnrtar os $58.888=

  c. Sa Xofrm, @unj y Guasn rocalaormj cnfn ujm $>?.888, $<8.888 y $<?.888,rospoctavnbojto y snlaojfm quo Xofrm mltuvm 38 oj cngaeacncaój ½cujtmmltuvm @unj y Guasn=

  f. Sa pofrm y @unj mltuvaormj cnfn ujm 3?, ½cujtm folo sncnr Guasn pnrninjnr $9.?88 bs quo sus dorbnjms=

3>. (Cmsocdn) Fmj Uacojto taojo cugtavnfm cneá, taojo tros pnrcogns fo aiung tnbnþmcmj tros vnraofnfos N, L y C. Gn vnraofnf L jocosatn gn batnf fo eortagaznjto quogn vnraofnf C, porm og trapgo fo gn vnraofnf N.

n. Sa taojo <88 lugtms fo eortagaznjto, cujtm eortagaznjto folo tojor cnfn

pnrcogn

  l. Sa gns gguvans smj oxcosavns gn cmsocdn fo cneá fo gn vnraofnf C os gn quajtnpnrto fo gn vnraofnf N y og trapgo fo gn vnraofnf L. Ostn os gn satuncaój fo gneajcn fo Fmj Uacojto, sa cmsocdm uj tmtng fo 144 lugtms fo cneá, ½cujtmcmsocdm fo cnfn vnraofnf=

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 562/628

Ocuncamjos gajongos

cmj ujn vnranlgo

_jafnf 6

??9

  c. Cunjtm rocalaó oj posms pmr gn cmsocdn sa og procam fog lugtm fo vnraofnf N os (_S) >.8<, fo gn vnraofnf L os (_S) >.>? y fo gn vnraofnf C os (_S)>.<5. Q sa og cnblam fo fógnr os fo $<.388.

  f. Cunjtm os gn injnjcan jotn fo gns pnrcogns sa og procam fog lugtm fo eorta-

gaznjto os fo $?.888.

3<. (Ajvorsaój) Fmj Cnbagm taojo uj torrojm y paojsn ajvortar sus ndmrrms (3‑888.888)y taojo fms mpcamjos fo ajvorsaój,

  Xraborn mpcaój0 cmbprnr vncns gns cungos cnfn ujn go cuostnj <‑888.888 cnfnujn, ng eajngaznr og nþm cnfn vncn go fnrân uj torjorm og cung pmfrân vojfor oj?88.888, nfobs cnfn vncn puofo sor juovnbojto vojfafn oj >‑188.888,nfobs bojsungbojto folo pninr $48.888 pnrn bnjtojabaojtm fo gn vncn(vncujns, votorajnram, ngabojtncaój otc.).

  Soiujfn mpcaój0 ajvortar og fajorm oj og lnjcm og cung go fn ujn rojtnlagafnffog >3% njung.

  Vorcorn mpcaój0 cugtavnr og torrojm cmj colmggn gn cung fn cmsocdn cnfn 6

bosos, (cmbm bxabm puofo dncor tros saoblrns), pnrn ostm jocosatn gncmbprn fo sobaggns 588.888 pmr cnbn, cnfn cnbn n gm gnrim fo su saoblrn(saoblrn trnspgnjtos, nlmjm, eujiacafns, otc.) jocosatn fo <‑688.888, fo gnsaoblrn fo ujn cnbn so ostabn mltojor 59 cnrins quo so puofoj vojfor n??.888 cnfn ujn.

  Cunrtn mpcaój0 og imlaorjm mtmrin cráfatms egoxalgos (pnim ng eajng fog nþm) pnrn

porsmjns quo fosooj ajvortar oj cmbprn fo vncns (praborn mpcaój), so mtmrinjcráfatms pmr vngmr bxabm fo $5‑888.888 cmj uj ajtorás fog ?% njung.

n. ½Cug os gn rojtnlagafnf, cujtm ajvaorto y cujtm rocalo fo injnjcan fogn praborn mpcaój=

  l. ½Cug os gn rojtnlagafnf, cujtm ajvaorto y cujtm rocalo fo injnjcan fogn soiujfn mpcaój=

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 563/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

??4

  c. ½Cug os gn rojtnlagafnf, cunjtm ajvaorto y cunjtm rocalo fo injnjcan fogn torcorn mpcaój=

  f. ½Cug os gn rojtnlagafnf, cujtm ajvaorto, cujtm rocalo fo injnjcan jotnfo gn cunrtn mpcaój y cujtm folo pofar prostnfm=

  o. ½^uá mpcaój folorân ogoiar Fmj Cnbagm=>. @unj posn 48 galrns y so ojcuojtrn oj uj sulaln`n n 3 paos fog pujtm fo npmym.

Sa @nabo so ulacn ? paos fog pujtm fo npmym so gmirn og oquagalram cmj @unj.½Cug os og posm fo @nabo=

<. Fnvaf posn ?5 kagms y so dnggn oj uj sulaln`n n >,? botrms fog pujtm fo npmym.Sa Xofrm posn 58 kagms ½n quá fastnjcan fog pujtm fo npmym folo satunrso pnrn

quofnr oj oquagalram cmj Fnvaf=

3. @msá y Gomjafns posnj ojtro gms fms >58 kagms. Sa oj uj sulaln`n @msá so ojcuoj-trn n 5 paos fog pujtm fo npmym y Gomjafns n 6 paos y quofnj oj oquagalram.Fotorbajo gms posms fo @msá y fo Gomjafns.

6. _jn lnrrn fo posm ujaemrbo so oquagalrn cunjfm ujn cnrin fo <68 galrns so ulacnn 4 paos fo uj gnfm fog pujtm fo npmym y fms cnrins quo faeaoroj oj 38 galrns so

ojcuojtrnj fog mtrm gnfm fo oso pujtm, fo tng bnjorn quo gn cnrin bojmrost n soas paos fog pujtm fo npmym y gn bojmr n >6 paos fog basbm. Fotorbajoog vngmr fo gns cnrins.

?. _jn lnrrn fo posm ujaemrbo so oquagalrn sa ujn cnrin fo 388 galrns so cmgmcnn fmco paos fo uj gnfm fog pujtm fo npmym y fms cnrins quo faeaoroj oj >?8galrns so satðnj fog mtrm gnfm fo facdm pujtm, fo tng bmfm quo gn cnrin bojmrquofn n >5 paos fog pujtm fo npmym gn bnymr n 1 paos fo osto. Ojcuojtro og

vngmr fo cnfn cnrin.

O`obpgm

•  \osmgvor gn fosaiungfnf0 <x + ? 7 4

Smgucaój 

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 564/628

Ocuncamjos gajongos

cmj ujn vnranlgo

_jafnf 6

??1

Xrmlgobns cmj pngnjcns0

Cunjfm ujn lnrrn fo posm ujaemrbo so cmgmcn oj oquagalram smlro uj smpmrto cmjcnrins oj nblms gnfms fog smpmrto so taojo ujn pngnjcn. Og smpmrto so gnbn pujtm fonpmym gns cnrins so puofoj roprosojtnr pmr gns gotrns b>,b<,b3,b6,..., gn fastnjcan quo

dny ojtro og pujtm fo npmym y og pujtm fmjfo so ulacn gn cnrin so ggnbn lrnzm fopngnjcn fo gn cnrin, ostns gmjiatufos gns roprosojtnbms cmj gns gotrns G> ,G< ,G3, G6,...

Xnrn quo gn pngnjcn quofo oj oquagalram gn subn fo gms prmfuctms fo gns cnrinssatunfns n uj gnfm fog pujtm fo npmym pmr gn gmjiatuf fo sus rospoctavms lrnzms fopngnjcn folo sor aiung n gn subn fo gms prmfuctms fo gns cnrins fog mtrm gnfm fogpujtm fo npmym pmr sus lrnzms fo pngnjcn.

Snjfrn posn 55 kagms y so saojtn oj uj sulaln`n n <,? botrms fog pujtm fo npmym.Sa Bnrân so saojtn n <,< botrms ng mtrm gnfm fog pujtm fo npmym y so gmirn uj `ustmoquagalram, ½cug os og posm fo Bnrân=

Smgucaój

Sa supmjobms quo og posm fo Bnrân os  x, gms prmfuctms 55(<,?) y <,< x, foloj sor

aiungos pnrn quo dnyn oquagalram, os focar0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 565/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?58

<x + ? 7 4 

< x + ? + (–?) 7 4 + (–?) Subnbms og mpuostm fo ? n nblms gnfms fo gnfosaiungfnf.

 <x + 8 7 3 Dobms docdm gns mporncamjos.

 < x 7 3 Xmrquo <x + 8 2 <x

 < 3

< < x 7

Favafabms nblms tárbajms fo gn fosaiungfnfpmr < (< os pmsatavm)

  x 7 >.? Dobms oeoctunfm gns mporncamjos y mltojafm

gn smgucaój. 

Gn smgucaój fo gn fosaiungfnf < x + ? 7 4 os og cmj`ujtm fo tmfms gms jð-borms rongos bojmros quo >,? (tmfms gms jðborms rongos quo oj gn roctnso ulacnj n gn azquaorfn fo >,?).

•  \osmgvor gn fosaiungfnf0 3x + 6 7 5x – >>

Smgucaój

  3 x + 6 7 5 x – >>

<

<,< x 2 55(<,?)

 

<,< x 2 >5? guoim x 2 9?

Og posm fo Bnrân os fo 9? kagms.

Uoraeacncaój0 <,<(9?) 2 55(<.?) 2 >5?

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 566/628

Fosaiungfnfos gajongos

oj ujn vnranlgo

_jafnf ?

?5>

Sosaój

Cmjcoptm fo fosaiungfnf

_jafnf ?. Fosaiungfnfos gajongos oj ujn vnranlgo

<>

Cungquaor oxprosaój bn-

tobtacn cmj ujm fo ostmssâblmgms os ujn fosaiungfnf.

Gn faroccaój fog sâblmgm fogn fosaiungfnf fotorbajn ogmrfoj m og sojtafm fo ostn.

Mtrms sâblmgms bntobtacms quo sarvoj pnrn ostnlgocor rogncamjosojtro jðborms rongos smj gms sâblmgms fo fosaiungfnf cuym saijaea-cnfm so oxpgacn n cmjtajuncaój0

: so goo bnymr quo.

O`obpgm0 >1 : ?0 >1 os bnymr quo ?

so goo bnymr m aiung quo.

O`obpgms0 >> + 6 >?

<? + 3 <9

7 so goo bojmr quo.

O`obpgms0 <? 7 38–? 7 8

  so goo bojmr m aiung quo

O`obpgms0 6 ?–3 3 – 5.

O`obpgms fo

fosaiungfnfos  3 x + < : 9

< x   x + >

>,? x – 3 7 4

3 x – ? < x + 5

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 567/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?5<

Sosaój

Xrmpaofnfos fo gns fosaiungfnfos

Xrmpaofnfos usnfns pnrn rosmgvor fosaiungfnfos

n. Sa n : l, ojtmjcos n + c : l + cl. Sa n : l ojtmjcos n – c : l – c

Xmfobms subnr m rostnr og basbm jðborm ng basbm gnfm fo ujn fos-aiungfnf.

c. Sa n : l y c os pmsatavm ojtmjcos n.c : l.c

f. Sa n : l y c os pmsatavm ojtmjcos n/c : l/cXmfobms bugtapgacnr m favafar nblms gnfms fo gn fosaiungfnf pmr cung-quaor jðborm pmsatavm.

o. Sa n : l y c os jointavm ojtmjcos n.c 7 l.ce.  Sa n : l y c os jointavm ojtmjcos n/c 7 l/c

Cunjfm nblms gnfms fo ujn fosaiungfnf so bugtapgacnj m so favafojpmr uj jðborm jointavm gn faroccaój fo gn fosaiungfnf so ajvaortoj.

Gns prmpaofnfos ojujcanfns oj og rocunfrm njtoramr smj aiungbojto vgafns pnrn 7.

Folobms tojor oj cuojtn ostns prmpaofnfos fo gn fosaiungfnf pnrn npgacnrgns oj ogprmcosm fo rosmgvor fosaiungfnfos. Cunjfm rosmgvobms ujn fosaiungfnf quo taojo

smgucaój ojcmjtrnbms uj cmj`ujtm ajeajatm fo jðborms rongos quo gn sntasencoj.

Xnrn rosmgvor ujn fosaiungfnf folobms nasgnr gn vnranlgo oj ujgnfm fog sâblmgm fo gn fosaiungfnf, os uj prmcosm pnrocafm quo ogutagaznfm pnrn rosmgvor ocuncamjos porm utagaznbms gns prmpaofnfosfo gns fosaiungfnfos quo rosubabms n cmjtajuncaój0

<<

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 568/628

Fosaiungfnfos gajongos

oj ujn vnranlgo

_jafnf ?

?53

  3 x + 6 + (–6) 7 5 x – >> + (–6) Dobms subnfm og mpuostm fo 6oj nblms gnfms.

  3 x + 8 7 5 x – >? Oeoctunbms gns mporncamjos.

  3 x 7 5 x – >? Xmrquo 3 x + 8 2 3 x

  3 x + (–5 x) 7 5 x + (–5 x) – >? Dobms subnfm og mpuostm fo 5xoj nblms gnfms fo gn fosaiung-fnf.

–3 x 7 – >? Dobms rofucafm tárbajms sobo- `njtos.

  3 >?

3 3 x

:

Dobms favafafm oj nblms tárba-jms pmr –3 y pmr sor uj vngmr jo-intavm gn fosaiungfnf so ajvaorto.

   x : ? Dobms oeoctunfm gns mporncam-jos y mltojafm gn smgucaój fo gnfosaiungfnf, quo oj osto cnsm smj

tmfms gms jðborms rongos bnymrosquo ? (oj gn roctn rong tmfms gmspujtms n gn forocdn fo ?).

Sosaój

Smgucaój fo fosaiungfnfos y prmlgobns npgacnfms

<3

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 569/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?56

>. \osmgvor gns saiuaojtos fosaiungfnfos y dncor gn roprosojtncaój ireacn fo gnsmgucaój oj gn roctn rong.

n.  1 x – ? 7 ? x + 9

l.   x – 3 7 –6

c. 6.9 x – ?.64 7 >>.66

f. < x + 3 : 6

o. >6( x – <) 7 6 x

e. –3 x + > : ? x + <

i. <8 x – 48 : 3< x + >?

d. 8,> x + 8,4 7 –8,1 x + >,4

a. < x + ? : –>

 `. –3 x + 6 : –>9

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 570/628

Fosaiungfnfos gajongos

oj ujn vnranlgo

_jafnf ?

?5?

•  \osmgvor gn fosaiungfnf0 >,6 x + <,< 7 <,5 x – 8,<

Smgucaój

>,6 x + <,< 7 <,5 x – 8,<

>,6 x + <,< – <,< 7 <,5 x – 8,< – <,< Dobms rostnfm <,< oj nblms gnfms.

  >,6 x + 8 7 <,5 x – <,6 Dobms rongaznfm gns mporncamjos.

  >,6 x 7 <,5 x – <,6 Xmrquo >,6 x + 8 2 >,6 x

>,6 x – <,5 x 7 <,5x – <,6 – <,5 x  Dobms rostnfm <,5x oj nblms gnfms.

   –>,< x 7 – <,6 + 8 Dacabms gns mporncamjos.

   –>,< x 7 – <,6 Xmrquo –<,6 + 8 2 –<,6

  >, < <, 6

>, < >, < x

:

Favafabms oj nblms gnfms pmr  –>,< cmbm os uj vngmr jointavm gn fosaiung-fnf so ajvaorto y dncaojfm gns mporn-camjos jms quofn0

   x : < quo os gn smgucaój fo gn fosaiungfnf.

8 > < 3 6 ?

x : <

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 571/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?55

Xrmlgobns quo ajvmgucrnj fosaiungfnfos pnrn su smgucaój

• îgvnrm folo sular vnrans cn`ns cmj galrms fog praborm ng quajtm pasm. Og gotrormfog nscojsmr faco posm bxabm 488 kagms. Sa cnfn cn`n fo galrms posn 98 kagms,cngcugo og jðborm fo cn`ns quo îgvnrm puofo cmgmcnr oj og nscojsmr.

  Smgucaój

Supmjobms quo puofo sular oj og nscojsmr x cn`ns y cmbm og nscojsmr taojo ujgâbato fo 488 kagms, og posm fo gns cn`ns folo sor bojmr m aiung fo 488, guoim0

  98 x 488

 98 488

98 98 x Dobms favafafm pmr 98 oj nblms gnfms, guoim jms quofn.

   x >>,6<

Cmbm gns cn`ns jm so puofoj ernccamjnr, îgvnrm puofo cmgmcnr oj og nscojsmrbxabm >> cn`ns.

• Sa îgvnrm posn 4? kagms y folo sular cmj gns cn`ns fo galrms fog prmlgobn njtoramr ojog nscojsmr cngcugo og bxabm jðborm fo cn`ns quo puofo ggovnr oj og nscojsmr.

Smgucaój

  Og posm fo gns cn`ns fo galrms bns og posm fo îgvnrm jm folo smlropnsnr gms 488kagms quo os gn cnpncafnf fog nscojsmr, guoim tojobms0

98 x + 4? 488

  98 x + 4? – 4? 488 – 4? Dobms rostnfm 4? oj Nblms gnfms fo gn fosaiungfnf.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 572/628

Fosaiungfnfos gajongos

oj ujn vnranlgo

_jafnf ?

?59

  98 x + 8 9>? Dobms oeoctunfm gns mporncamjos.  98 x 9>? Xmrquo 98 x+8 2 98 x.

 98 9>?

98 98

 xFavafabms oj nblms gnfms pmr 98 y jms quofn

 x >8,<> quo os gn smgucaój fo gn fosaiungfnf.

Cunjfm îgvnrm sulo oj og nscojsmr smgm puofo ggovnr uj bxabm fo >8 cn`ns.

>. Xrnctaquobms gn rosmgucaój fo prmlgobns.

n. Gn rojtn fo ujn pmfnfmrn os fo $>??8 gn praborn dmrn y $91? cnfndmrn nfacamjng, ½cujtm taobpm puofo rojtnr gn pmfnfmrn ujn porsmjn sa

faspmjo fo $?888=

l. Gn rojtn fo uj trnctmr os fo $<1.118 gn praborn dmrn y $>4.1?8 cnfn dmrnnfacamjng, ½cujtm taobpm gm puofo rojtnr ujn porsmjn quo faspmjo fo$>>8.888=

c. Sa ujn porsmjn ajvaorto $418.888 ng 5% njung, ½cujtm bs folo ajvortarng 4% pnrn quo su ajirosm njung pmr ajtorosos son bnymr fo $>?8.888=

f. _j ostufanjto puofo instnr dnstn $538.888 oj uj roprm- fuctmr fobðsacn y oj ngiujms fascms cmbpnctms, sa og roprmfuctmr fo bðsacn gocuostn $<48.888 y gms fascms $<1.888 cnfn ujm, fotorbajo gn bxabn

cnjtafnf fo fascms quo puofo cmbprnr.

o. _j ostncamjnbaojtm fog cojtrm fo gn caufnf cmlrn $<.?88 pmr gn prabo-rn dmrn y $>.?88 pmr cnfn dmrn m ernccaój nfacamjng, ½cug os og taobpmbxabm quo ngiuaoj puofo fo`nr ostncamjnfm uj nutm sa cuojtn smgm cmj$1.188=

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 573/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?54

_j soibojtm roctm NL os gn pnrto fo gn roctn ojtro ostms fms pujtms ajcguyojfm gmspujtms N y L.

  N L. Osto os og soibojtm

_j  pgnjm  tnblaáj puofo cmjcolarso cmbm uj cmj`ujtm fo pujtms. Og pgnjm sofosaijn cmj ujn smgn gotrn, m so go fn og jmblro n tros fo sus pujtms quo jm ostájoj ujn roctn (pujtms jm cmgajongos).

 

Og pgnjm fo gn eaiurn gm pmfobms fosaijnr cmbm og pgnjm X (cmj ujn smgn gotrn) m gmpmfobms fosaijnr cmbm og pgnjm NLC, oj fmjfo cnfn gotrn roprosojtn uj pujtmfog pgnjm quo jm ostá smlro ujn basbn roctn.

N

 N

 N

• Erocuojcan nlsmgutn. Jðborm fo ogobojtms quo prosojtnj og basbmvngmr m cnrnctorâstacn.

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 574/628

Ogobojtms fo iombotrân

_jafnf 5

?51

Sosaój

Cmjcoptms lîsacms fo iombotrân

_jafnf 5. Ogobojtms fo iombotrân

<6

Cmbojznrobms pmr trntnr ngiujms cmjcoptms eujfnbojtngos oj ogostufam fo gn iombotrân.

Xujtm. Gm mlsorvnbms oj og cmrto m ajtorsoccaój fo fms roctnsfalu`nfns smlro ujn piajn, oj og vártaco fo uj cunfrnfm m fo uj

culm, og pujtm os ujn ulacncaój saj gmjiatuf, saj njcdm ja ngturn._j pujtm os ujn afon nlstrnctn.

Gn roctn. Vaojo gmjiatuf agabatnfn os forocdn saj irmsmr ja oxtrobm. 

Fo aiung bnjornquo og pujtm gn roc-tn npnroco oj gnrongafnf oj ml`otmscmbm og eagm m nrastnfo uj culm m fo ujprasbn, sopnrnjfmfms cnrns; og gnfmfo uj trajiugm ostsmlro ujn roctn, (osujn pnrto fo oggn).

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 575/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?98

Og pgnjm. Vnblaáj os agabatnfm y cmjtajum oj tmfns sus faroccamjos, ggnjm y saj irm-smr. Xmfobms vor pnrto fo uj pgnjm, oj og tnlgorm fog sngój, gn cnrn fo uj prasbn,og pasm fog sngój fo cgnso, gn cmlorturn fog tocdm.

Cmjsaforobms og ospncam cmbm ujn lurlu`n fo tnbnþm ajeajatm fojtrm fo gn cungost tmfm gm quo porcalabms, fojtrm fo oso ospncam ost og pgnjotn taorrn oj fmjfojms bmvobms y fosnrrmggnbms tmfns juostrns nctavafnfos.

\ogncamjos ojtro pujtm, roctns y pgnjms

Xnrn roprosojtnr uj pujtm oj ujn piajn, so dnco ujn poquoþn bnrcn smlro gnpiajn pmr o`obpgm cmj uj gpaz m uj oseorm y n osn bnrcn go nsaijnbms ujn gotrn.Xmr o`obpgm og Xujtm N gm pmfobms roprosojtnr nsâ0

•  N

_jn roctn puofo cmjsafornrso cmbm uj cmj`ujtm fo pujtms. Xmfobms ogoiar fmspujtms fo oggn, nsaijnrgos gotrns, y ggnbnr gn roctn oj eujcaój fo osms pujtms.

Oj osto cnsm so oscralo  NL

pnrn fosaijnr gn roctnquo pnsn pmr gms pujtms N y L.

Fms pujtms oj uj pgnjm fotorbajnj ujn roctn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 576/628

Ogobojtms fo iombotrân

_jafnf 5

?9>

• Erocuojcan nlsmgutn ncubugnfn fo uj vngmr os gn subn fo gns erocuojcansnlsmgutns fo tmfms gms vngmros bojmros m aiungos n ág.

• Erocuojcan rogntavn. Os og cmcaojto quo rosugtn fo favafar gn erocuojcan

nlsmgutn fog fntm ojtro og tmtng fo fntms. Og vngmr focabng mltojafm sopuofo oxprosnr oj emrbn pmrcojtung m fo tnjtm pmr caojtm bugtapgacnjfmpmr >88.

O`obpgm

Oj ujn lrainfn fo snguf quo so dazm smlro og irupm fo ostufanjtos fo trnjsemrbnr

so prmcofaó n bofar gn ostnturn fo cnfn ujm fo gms >8 ostufanjtos quo euormjoscmiafms ng nznr pnrn prnctacnrgo gms oxbojos báfacms mltojaájfmso gms sa-iuaojtos vngmros oj botrm (b).

>,?8 >,5? >,?4 >,98 >,5< >,5? >,58 >,5< >,?8 >,5?

Oxprosobms gms rosug tnfms oj cojtâbotrms (cb) bugt ap g acnjfm

Cunjfm gms pujtms N, L, C ostj smlro gn basbn roctn focabms quo smj cmgajongos.

Vros pujtms jm cmgajongos fotorbajnj uj pgnjm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 577/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?9<

Ostn eaiurn so ggnbn parîbafo, ostn os uj cuorpmsógafm quo oxasto oj og ospncam eâsacm oj fmjfo jmsbmvobms. Mlsorvnbms quo tmfms gms pujtms fogn parbafo jm puofoj ostnr oj uj basbm pgnjm,oj pnrtacugnr gms pujtms fo gn lnso fo gn parbafo(cmgmr nbnraggm) ostj oj og basbm pgnjm baojtrnsquo gms mtrms pujtms fo gn parbafo jm ostj oj osopgnjm; cunjfm vnrams pujtms ostj oj uj basbm

pgnjm so ggnbnj pujtms cmpgnjnros, oj og cnsm cmj-trnram focabms quo gms pujtms smj jm cmpgnjnros.

So ggnbnj pujtms cmpgnjnros gms quo so ojcuojtrnj oj og basbm pgnjm. Xmr o`obpgmcunjfm gms pujtms so ojcuojtrnj smlro ujn basbn piajn, cunjfm so roprosojtnjoj og tnlgorm, cunjfm so ulacnj smlro gn suporeacao fog pasm, so trntn fo tros o`obpgmsfo pujtms cmpgnjnros.

Cuntrm pujtms jm cmpgnjnros fotorbajnj uj ospncam.

Cunjfm fms roctns so cmrtnj oj uj pujtm focabms quo gns fms roctns smj ajtorsocnjtos.

Sa fms roctns G y B smlro uj pgnjm jm taojoj uj pujtm oj cmbðj (jm so cmrtnj),focabms quo gns roctns smj pnrngogns y so oscralo0

G B goobms G os pnrngogn n B

_j  rnym m  sobarroctn   NL

os uj sulcmj`ujtmfo roctn quo cmjtaojo uj pujtm N (ajacang), ogpujtm L y tmfms gms pujtms quo ostj fog basbmgnfm fo L.

L

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 578/628

Ogobojtms fo iombotrân

_jafnf 5

?93

r

 N L

C F

_j  îjiugm  os gn ujaój fo fms so-barroctns quo taojoj og basbm ox-trobm m pujtm ajacang.

 

_j traîjiugm os gn ujaój fo trossoibojtms fotorbajnfms pmr trospujtms jm cmgajongos.

Oj gn eaiurn vobms og trajiugm NLC Gms tros pujtms N, L, C soggnbnj vártacos fog trajiugm.

Oj gn eaiurn njtoramr vobms ujms cunfragtorms cuyms vártacos smj gms pujtms N, L, C y F.

_j cunfragîtorm  os gn ujaój focuntrm soibojtms fotorbajnfmspmr cuntrm pujtms fo gms cungos jm

dny tros quo sonj cmgajongos. Gmspujtms cmbujos fo gms soibojtmssmj gms vártacos fog cunfragtorm.

_j cârcugm os og cmj`ujtm fo tmfms gms pujtms fo uj

pgnjm quo ostj n ujn basbn fastnjcan fo mtrm pujtmfog pgnjm, og cung so ggnbn og cojtrm fog cârcugm.

_j ajstrubojtm nprmpanfm pnrn trnznr cârcugms osog cmbps.

Og soibojtm quo ujo og cojtrm cmj cungquaor pujtmfog cârcugm so ggnbn rnfam fog cârcugm. _j cârcugm

taojo ajeajatms rnfams tmfms fo aiung gmjiatuf.

L

C

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 579/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?96

Sosaój

Bofafn fo soibojtms y îjiugms

<?

Oj gn eaiurn vobms fmssoibojtms cmjiruojtos.

 NL CF

Oj og nugn fo cgnso pmfobms usnr gn roign y gn oscunfrn pnrn

falu`nr y bofar soibojtms oj juostrms cunforjms.

Oj gn dm`n fo su cunforjm falu`o vnrams soibojtms y gmcngaco ojcnfn ujm su pujtm bofam. _so gn roign y og cmbps.

Cungquaor soibojtm m roctn quo pnso pmr og pujtm bofam fo uj soibojtmso ggnbn lasoctraz fog soibojtm.

So ggnbn  pujtm bofam fo uj soibojtm og quo ost n aiung fastnjcan fo gms oxtrobmsfog soibojtm.

Sa oj og soibojtm  NL dny uj pujtm C fo tng bnjorn quo og soibojtm  NC  taojogn basbn gmjiatuf fog soibojtm CL ojtmjcos og pujtm C os og pujtm bofam fogsoibojtm  NL .

Gn bofafn fo uj soibojtm os uj jðborm quo so ggnbn gn gmjiatuf  fog soibojtm, gn gmjiatuf so puofo fnr oj botrms, cojtâbotrms,puginfns os focar oj cungquaor ujafnf fo gmjiatuf. Cunjfm fmssoibojtms taojoj gn basbn gmjiatuf so faco quo gms soibojtmssmj cmjiruojtos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 580/628

Ogobojtms fo iombotrân

_jafnf 5

?9?

Oj su cunforjm falu`o vnrams soibojtms, oj cnfn cnsm ulaquo ogpujtm bofam y trcogos fms lasoctracos.

Cunjfm gn lasoctraz fo uj soibojtm emrbn jiugm roctm cmj og soibojtm soggnbn bofantraz fog soibojtm.

Vrnco uj soibojtm roctm y cmj og cmbps falu`o su bofantraz.

Xnrn bofar jiugms usnbms og trnjspmrtnfmr, gms dny fo fms cgnsos ujm quo vaojo cmjoscngn fosfo 8m n >48m, taojo gn emrbn fo bofam cârcugm y mtrm quo vaojo irnfunfmfo corm n 358m y taojo gn emrbn fo uj cârcugm cmbpgotm.

Gn eaiurn njtoramr cmrrospmjfo n uj trnjspmrtnfmr.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 581/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?95

>

• Xmr bofam fo ujn gotrn cmbm ojgn eaiurn fmjfo dobms usnfm gn

gotrn Lotn fog ngenlotm iraoim yoscralabms 0 goobms jiugmlotn.

• Mtrn emrbn os ulacnjfm ujn gotrnsmlro og pujtm vártaco fog jiugmy ujn gotrn smlro uj pujtm focnfn gnfm fog jiugm, nsâ og

Xnrn fotorbajnr uj jiugm gm pmfobms dncor fo fms bnjorns0

jiugm njtoramr gm jmblrnbms  NML m  LMN, tojaojfm oj cuojtn quo gngotrn fog pujtm vártaco saobpro vn oj gn batnf.

• Smlro ujn dm`n fo pnpog oj lgnjcm trnco vnrams soibojtms y bafn gn gmjiatuffo cnfn ujm usnjfm gn roign m gn oscunfrn.

• Smlro ujn dm`n fo pnpog oj lgnjcm trnco pnro`ns fo soibojtms cmjiruojtos,usnjfm roign y cmbps.

Smlro ujn dm`n fo pnpog lgnjcm trnco vnrams jiugms y dnggo su bofafn cmj ogtrnjspmrtnfmr.

Fms jiugms smj cmjiruojtos cunjfm taojoj gn basbn bofafn.

• Smlro ujn dm`n oj lgnjcm falu`nr pnro`ns fo jiugms cmjiruojtos usnjfm gnroign y og cmbps.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 582/628

Ogobojtms fo iombotrân

_jafnf 5

?99

Sosaój

Cgnsaecncaój fo gms îjiugms

<5

Soiðj su bofafn gms jiugms fo puofoj cgnsaeacnr oj0

 Niufms. cunjfm bafoj bo-jms fo 18¸.

\octm. So ggnbn nsâ n uj jiu-gm cuyn bofafn os aiung n 18¸.

Mltusm. So ggnbn nsâ n uj

jiugm quo bafo bs fo 18¸.

Xgnjm m ggnjm. Cunjfm ujjiugm bafo >48¸ so ggnbn ujjiugm pgnjm m ggnjm, og cungtaojo gn basbn emrbn fo ujn

gâjon roctn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 583/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?94

 Îjiugms cmbpgobojtnrams. Fms jiugms so ggnbnj cmbpgobojtnrams cunjfm gnsubn fo sus bofafns os aiung n 18¸.

O`obpgm. Sa uj jiugm n bafo 9?¸ su jiugm cmbpgobojtnram bafo >?¸.

Oj gn tnlgn oj gn cmgubjn fo gn forocdn oscraln gn bofafn fog jiugm cmbpgobojtnramcmrrospmjfaojto ng vngmr fog jiugm fnfm oj gn cmgubjn fo gn azquaorfn.

(îjiugm cmbpgobojtnram)

55¸ <6¸

39.?¸

4?¸

>6.5¸

??¸

>9.4¸

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 584/628

Ogobojtms fo iombotrân

_jafnf 5

?91

41.?¸

18¸

5?¸

><3.?¸

54.9¸

3?¸

>51¸

 Îjiugms supgobojtnrams. Fms jiugms smj supgobojtnrams sa gn subn fo sus bo-fafns os aiung n >48¸.

O`obpgm0 sa gn bofafn fo uj jiugm os fo ><8¸, su jiugm supgobojtnram bafo 58¸.

Oj gn praborn cmgubjn so fn gn bofafn fog jiugm oscraln oj gn cmgubjn fo gnforocdn gn bofafn fo su jiugm supgobojtnram

(îjiugm supgobojtnram)

<

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 585/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?48

b NML 2 b LMC 

>

Gn lasoctraz fo uj jiugm  NLC  osujn sobarroctn  LF oj og ajtoramr fogjiugm  NLC fo bnjorn quo og jiugm

 NLF son cmjiruojto cmj og jiugm FLC .

Oj gn eaiurn vobms gn roctn lasoctrazfog CMN quo os gn sobarroctn quotaojo mraioj oj og vártaco M y pnsn pmrog pujtm L.

Falu`o cajcm jiugms y pnrn cnfn ujm trnco ujn bofantraz.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 586/628

Ogobojtms fo iombotrân

_jafnf 5

?4>

Sosaój

Xorpojfacugnrafnf fo roctns y pgnjms

<9

Cunjfm fms roctns smj porpojfacugnros tmfms gms j-iugms quo emrbnj bafoj 18¸.

_jn roctn G os porpojfacugnr n ujpgnjm X sa os porpojfacugnr n cung-quaor roctn cmjtojafn oj og pgnjm.

_j pgnjm X os porpojfacugnr n ujpgnjm X‑ sa oj og pgnjm X dny ujn roctnG quo os porpojfacugnr ng pgnjm X‑.

Fms roctns G y G‑ smj porpojfacugnros sa ngajtorsocnrso emrbnj cuntrm jiugms roctms.

Gn porpojfacugnrafnf fo roctns y pgnjms gn mlsorvnbms oj bðgtapgossatuncamjos fo gn vafn cmtafanjn. Jocosatnbms foeajar cmj procasaójostms cmjcoptms.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 587/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?4<

f0 fastnjcan fog pujtm X n gn roctn G.

>

Gn fastnjcan ojtro uj pujtm y ujn roctn os gn gmjiatuf fog soibojtm porpojfacugnrtrnznfm fosfo og pujtm n gn roctn.

Vrnco ujn roctn, bnrquo cuntrm pujtms fastajtms euorn fo gn roctn y dnggo gn fastnjcanfo cnfn pujtm n gn roctn, puofo usnr oscunfrn y cmbps.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 588/628

Ogobojtms fo iombotrân

_jafnf 5

?43

Sosaój

Xmgâimjms

<4

Oj og bujfm cmtafanjm smj buy cmbujos gns eaiurns iombátracnsemrbnfns pmr soibojtms roctms, fojtrm fo ostns ostj gns eaiurnspgnjns ggnbnfns pmgâimjms.

Oj tmfm pmgâimjm roiugnr gms jiugms ajtoramros emrbnfms pmr fmsgnfms cmjsocutavms (nfyncojtos) taojoj gn basbn bofafn.

Oj gn eaiurn mlsorvnbms tros pmgâimjms fo mcdm, cajcm y soas gnfms rospoctavnbojto.

So ggnbn vártaco fo uj pmgâimjm cnfn pujtm cmbðj n fms gnfms, so ggnbn fanimjng

fo uj pmgâimjm cnfn soibojtm quo ujo fms vártacos jm cmjsocutavms. So ggnbn po-râbotrm fo uj pmgâimjm n gn subn fo gns gmjiatufos fo tmfms sus gnfms.

_j pmgâimjm so ggnbn roiugnr sa tmfms sus gnfms taojoj gn basbn gmjiatuf.

_j pmgâimjm os gn ujaój fo soibojtms quo so `ujtnj smgm oj sus pujtms oxtrobms

y fo tng bnjorn quo0>. Cmbm bxabm fms soibojtms so tmcnj oj uj pujtm.<.  Cnfn soibojtm tmcn oxnctnbojto n mtrms fms soibojtms.

O`obpgms

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 589/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?46

Oj gn eaiurn so mlsorvn uj pmgâimjm roiugnr (cunfrnfm) focuntrm gnfms cmj sus cuntrm jiugms ajtoramros cnfn ujm fogms cungos bafo 18¸.

Gms pmgâimjms rocaloj su jmblro fo ncuorfm n su jðborm fo gnfms nsâ0

Gn ujaój fo tmfms gms soibojtms quo emrbnj og gnfm fo uj pmgâimjm so ggnbn gnermjtorn fog pmgâimjm. Gn suporeacao quo so ojcuojtrn fogabatnfn pmr gn ermjtorn fogpmgâimjm so fojmbajn ajtoramr fog pmgâimjm.

_j pmgâimjms so ggnbn cmjvoxm sa tmfns susfanimjngos ostj oj og ajtoramr fog pmgâimjm.

Xmgâimjm cmjvoxmXmgâimjm jm cmjvoxm

Jmblro Jðborm fo gnfmsVrajiugm 3 gnfms

Cunfragtorm 6 gnfmsXojtimjm ? gnfms

Doximjm 5 gnfms

Doptimjm 9 gnfms

Mctimjm 4 gnfms

Focimjm >8 gnfms

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 590/628

Ogobojtms fo iombotrân

_jafnf 5

?4?

>. Oj uj trajiugm jm pmfobms trnznr jajiujn fanimjng.Oj uj cunfrnfm pmfobms trnznr fms fanimjngos.

Oj uj pojtimjm pmfobms trnznr ? fanimjngos.

Oj uj doximjm pmfobms trnznr 1 fanimjngos.

Oj uj doptimjm >6 fanimjngos.

½Cujtns fanimjngos pmfobms trnznr oj uj focimjm=

Og jðborm tmtng fo fanimjngos quo so puofo trnznr oj uj pmgâimjm fo j gnfms os0

O`obpgm

Oj uj pmgâimjm fo ? gnfms tojobms0

>

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 591/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?45

Sosaój

Cmjiruojcan fo traîjiugms

<1

Oj iojorng fms eaiurns smj cmjiruojtos sa taojoj gn basbn emrbn yog basbm tnbnþm, cunjfm so enlracnj ropuostms pnrn bnquajnranajfustrang m pnrn nutmbóvagos, ostms ropuostms so dncoj afájtacmspnrn quo go puofnj sorvar ng basbm tapm fo bquajns m ng basbmbmfogm fo nutmbóvagos.

Oj juostrm cursm fo iombotrân folobms ostnlgocor ngiujms cratorams pnrn vor cunj-fm fms eaiurns smj cmjiruojtos. Oj ujn emrbn ajtuatavn pnrn vor sa uj trajiugm os

cmjiruojto cmj mtrms, dncobms uj cngcnfm fog trajiugm usnjfm pnpog trnjspnrojtoy ostn cmpan gn suporpmjobms smlro mtrms trajiugms, sa cmajcafoj poreoctnbojto gmstrajiugms cmbpnrnfms smj cmjiruojtos. Oj osto cnsm gms pujtms vártacos so cmrros-pmjfoj y tnblaáj dny ujn cmrrospmjfojcan ojtro sus jiugms.

Sa og trajiugm NLC os cmjiruojto cmj og trajiugm FOE oscralabms0

Oj gn eaiurn gms saiuaojtospujtms so cmrrospmjfoj0

N cmj FL cmj OC cmj E

 Nfobs so cmrrospmjfoj0

LNC cmj OFE

NLC cmj FOE

LCN cmj OEF

Vnblaáj dny ujn cmrrospmjfojcanojtro sus gnfms nsâ0

   NL So cmrrospmjfo cmj  FO 

   LC  So cmrrospmjfo cmj  OE 

   NC  So cmrrospmjfo cmj  FE 

 

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 592/628

Ogobojtms fo iombotrân

_jafnf 5

?49

>

Saobpro quo puofn dncorso cmajcafar uj trajiugm cmj mtrm fo bnjorn quogns pnrtos cmbpnrnfns sonj cmjiruojtos so fn ujn cgnso fo cmrrospmjfojcanospocang ggnbnfn cmjiruojcan y oscralabms0

.

Fms trajiugms smj cmjiruojtos sa dny ujn cmrrospmjfojcan ojtro sus vártacos fobnjorn quo cnfn pnrn fo gnfms y jiugms cmrrospmjfaojtos sonj cmjiruojtos.

•  Falu`o cajcm trajiugms oj ujn piajn oj lgnjcm y erojto n cnfn trajiugmfalu`o uj trajiugm cmjiruojto.

• Falu`o fms trajiugms cmjiruojtos y ostnlgozcn cajcm cmjiruojcans ojtro susogobojtms cmrrospmjfaojtos.

Vmfm trajiugm taojo tros gnfms y trosjiugms ajtoramros, ostns smj gns pnrtoseujfnbojtngos fog trajiugm, cnfn j-iugm fog trajiugm so puofo jmblrnr

nsaijjfmgo ujn gotrn bnyðscugn n suvártaco y n cnfn gnfm mpuostm ng vár-taco so go nsaijn gn basbn gotrn pormbajðscugn.

Oj og trajiugm njtoramr gms jiugms so fosaijnj cmj gns gotrns N, L, C y gms gnfms cmj

gns mpuostms cmrrospmjfaojtos cmj gns gotrns n, l, c.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 593/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?44

N N‑

L L‑

 NL N‑L‑

 NL N‑L‑

LC L‑C‑

 NC N‑C‑

Sa fms trajiugms smj cmjiruojtos foloj cmajcafar soas fo sus pnrtos porm oj mcn-samjos smgm os jocosnram voraeacnr tros fo ostms pnros pnrn ostnr soiurm fo quo dnycmjiruojcan ojtro gms trajiugms, cmjfacamjos quo so rosuboj oj gms tros pmstugnfmssaiuaojtos0

>. Xmstugnfm GNG. Sa fms gnfms fo uj traj-iugm y og jiugm cmbprojfafm ojtrooggms smj rospoctavnbojto cmjiruojtoscmj gms fms gnfms fo mtrm trajiugm y ogjiugm cmbprojfafm ojtro oggms ojtmj-cos gms fms trajiugms smj cmjiruojtos.

<. Xmstugnfm NGN . Sa fms jiugms y oggnfm cmbprojfafm oj uj trajiugmsmj rospoctavnbojto cmjiruojtoscmj fms jiugms y og gnfm cmbproj-fafm fo mtrm trajiugm ojtmjcos gmsfms trajiugms smj cmjiruojtos.

3. Xmstugnfm GGG. Sa gms tros gnfms fouj trajiugm smj rospoctavnbojtocmjiruojtos cmj gms tros gnfms fomtrm trajiugm, ojtmjcos gms fmstrajiugms smj cmjiruojtos.

Fo gms njtoramros pmstugnfms so puofo cmjcguar quo pnrn cmjstruar uj trajiugm fn-fns tros fo sus pnrtos, og tnbnþm y gn emrbn fog trajiugm quofnj fotorbajnfms saso cmjmco gn saiuaojto ajemrbncaój0

>. Fnfms fms gnfms y og jiugm cmbprojfafm ojtro ostms fms gnfms.<. So cmjmcoj fms jiugms y og gnfm cmbprojfafm ojtro gms fms jiugms.

3. So cmjmcoj gms tros gnfms fog trajiugm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 594/628

Sastobns fo fntms

_jafnf 9

?41

Sosaój

Cmjcoptms lîsacms fo ostnfâstacn

_jafnf 9. Sastobns fo fntms

38

_jn buostrn os roprosojtntavn fo gn pmlgncaój, sa tmfms gms ogobojtmsfo ostn ðgtabn, taojoj gn basbn pmsalagafnf fo sor ogoiafms pnrn dncorpnrto fo gn buostrn.

Saobpro os pmsalgo mltojor ajemrbncaój fo uj cmj`ujtm fo ajfava-fums, fo uj prmfuctm, fo uj sorvacam oj iojorng fo cungquaor ncta-vafnf dubnjn. _j ajfavafum m ogobojtm quo ojcaorrn ajemrbncaójgm ggnbnbms ujafnf fo mlsorvncaój y og cmj`ujtm fo tmfms gms fntms,prmfuctm fo osns mlsorvncamjos so fojmbajn pmlgncaój.

_j sulcmj`ujtm m ujn pnrto fo osn pmlgncaój ml`otm fog ostufam cmjstatuyo ujn buostrn.

Gn saiuaojto satuncaój agustrn cgnrnbojto ostms cmjcoptms. Og cmj`ujtm fo óvojos quoostufanj oj uj cursm fotorbajnfm os gn pmlgncaój y uj sulcmj`ujtm fo oso cursmoscmiafm ng nznr os ujn buostrn fo osn pmlgncaój.

Os jocosnram afojtaeacnr cmj cgnrafnf gm quo so quaoro ostufanr fo gn pmlgncaój. Xnrnog cnsm fo gms ngubjms bntracugnfms oj uj cursm fo uj prmirnbn fo lsacn bofan,so quaoro nvoraiunr smlro og jðborm fo dorbnjms, dmblros y bu`oros, quo dncojpnrto fo su irupm enbaganr. _jn bnjorn prctacn fo dncor ostm, os ogoiar ujn buostrnroprosojtntavn, os focar, uj sulcmj`ujtm m ujn pnrto fo gms ostufanjtos bntracugnfmsoj oso cursm, sogoccamjnfms ng nznr. N cnfn ostufanjto fo gn buostrn so go emrbugngn proiujtn ½Cujtms dorbnjms dny oj tu irupm enbaganr=

Oj osto cnsm gn rospuostn mltojafn so cmjstatuyo oj ajemrbncaój cunjtatntavn pmrquo

os uj vngmr jubáracm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 595/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?18

Xnrn rocmrfnr

_j fntm cunjtatntavm os ujn bnijatuf cuyn bofafn os uj jðborm.

Jðborm fo dorbnjms Erocuojcan

8 >

> >

< <

3 <

6 <

Gn erocuojcan os og jðborm fovocos quo so ropato uj fntm. Gmsfntms mltojafms fo gns rospuos-tns fnfns pmr gms 4 ostufanjtos

smlro og jðborm fo dorbnjms,quo cnfn ujm taojo, so puofojmrinjaznr oj ujn tnlgn cmj surospoctavn erocuojcan, prmcosmquo fojmbajn tnlugncaój.

Gn vnranlgo ostnfâstacn fo gms ostufanjtos bntracugnfms oj osto cursm, os og jðbormfo dorbnjms, quo taojo cnfn ostufanjto y so cmjstatuyo oj og ml`otm fo ostufam.

_j cmj`ujtm fo fntms cmjtaojo ajemrbncaój ostnfâstacnbojto vgafn, sa smj mltojafmsn trnvás fo gn mlsorvncaój, ujn ojcuostn m cungquaor bofam ajvostaintavm.

O`obpgm

So oscmiaormj 4 ostufanjtos fog cursm cmbpuostm pmr ?8 ngubjms, (pmlgncaój),pnrn ajfninr smlro og jðborm fo sus dorbnjms y sus rospuostns npnrocoj oj

gms saiuaojtos fntms, quo smj gms vngmros mltojafms oj gn buostrn.

> 8 < 3 6 < 6 3

Gn ajemrbncaój mltojafn so puofo prosojtnr oj ujn emrbn mrinjaznfn utagaznjfm ujntnlgn ojtojfafn cmbm uj nrroigm emrbnfm pmr eagns (gâjons dmrazmjtngos) y cmgubjns(gâjons vortacngos), oj gn cung gms fntms mcupnrj gms ospncams vncâms quo quofnj ojog nrroigm.

Cmjcoptm fo erocuojcan

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 596/628

Sastobns fo fntms

_jafnf 9

?1>

Cmbm so mlsorvn, gn vnranlgo tmbn uj vngmr jubáracm fascrotm, oj tnjtm og jðbormfo dorbnjms so ospocaeacn cmj uj jðborm ojtorm.

Gms fntms cunjtatntavms jm saobpro fnj jðborms ojtorms yn quo oj

bucdns mcnsamjos so mltaojo cungquaor vngmr rong oj uj ajtorvngmm rnjim oj cuym cnsm, og fntm os cunjtatntavm cmjtajum.

O`obpgm fo ujn vnranlgo quo tmbn vngmros jubáracms cmjtajums

Sa oj gn buostrn fog o`orcacam njtoramr cmjemrbnfn pmr gms 4 ostufanjtos nfobs

fo ajfninrgo n cnfn ostufanjto pmr og jðborm fo dorbnjms quo taojo, so goproiujtn pmr su ostnturn, so ojcmjtrnrmj gms saiuaojtos vngmros pnrn gn ostnturn.

>,?? >,5> >,5< >,9> >,?8 >,54 >,96 >,58

Vnlgn fo erocuojcan cmrrospmjfaojto n gn ostnturnfo ujn buostrn emrbnfn pmr 4 ngubjms

Ostnturn (b) Erocuojcan

>,?8 – >,58 3

>,5> – >,98 3

>,9> – >,48 <

Xnrn rocmrfnr 

Gn ostnfâstacn taojo cmbm ml`otavm ostufanr n tmfms gms ogobojtmsfo uj cmj`ujtm m pmlgncaój, luscnjfm ngiujn cnrnctorâstacn, cmjlnso oj ujn pnrto m sulcmj`ujtm fo gn pmlgncaój ggnbnfn buostrn,pnrn foscralar o ajtorprotnr gn ajemrbncaój mltojafn oj gn buostrny dncorgn oxtojsavn n tmfn gn pmlgncaój.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 597/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?1<

Gm quo folo snlor

• Xmlgncaój. Vmtng fo mlsorvncamjos quo so puofoj mltojor ng oeoctunr ujostufam.

• Buostrn. Os uj sulcmj`ujtm m ujn pnrto fo gn pmlgncaój, cunjfm gnbuostrn os oscmiafn ng nznr so ggnbn ujn buostrn ngontmran.

• Vnlgn fo fntms. Cmjtaojo gms vngmros mltojafms fo ujn bofacaój m fouj oxporabojtm.

•  Erocuojcan nlsmgutn. Jðborm fo ogobojtms quo prosojtnj og basbmvngmr m cnrnctorâstacn

>

<36?5941>8

Vmtng 

>

Cnrn (jðborm mltojafm) Erocuojcan

¡Nprojfn favartaájfmso!Gnjco uj fnfm >8 vocos, mlsorvo og jðborm fo pujtms quo npnroco oj gn cnrn fonrraln fog fnfm oj cnfn gnjznbaojtm y tnlugo gms rosugtnfms, pnrn ojcmjtrnr gn ero-cuojcan fo gms fntms fo osto oxporabojtm.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 598/628

Sastobns fo fntms

_jafnf 9

?13

Erocuojcanrogntavn (pmr-

cojtn`o)

>?8 < < </>8 2 8.< <8%>?4 > 3 >/>8 2 8.> >8%

>58 > 6 >/>8 2 8.> >8%

>5< < 5 </>8 2 8.< <8%

>5? 3 1 3/>8 2 8.3 38%

>98 > >8 >/>8 2 8.> >8%

Vmtng >8 >8/>8 2 >.8 >88%

Ostnturn (cb) Cmjtom Erocuojcannlsmgutn

Erocuojcanncubugnfn

Erocuojcanrogntavn

(focabng)

•  Erocuojcan nlsmgutn ncubugnfn. Fo uj vngmr os gn subn fo gns erocuoj-cansnlsmgutns fo tmfms gms vngmros bojmros m aiungos n ág.

•  Erocuojcan rogntavn. Os og cmcaojto quo rosugtn fo favafar gn erocuojcan

nlsmgutn fog fntm ojro og tmtng fo fntms. Og vngmr focabng mltojafm sopuofo oxprosnr oj emrbn pmrcojtung m fo tnjtm pmr caojtm bugtapgacnjfmpmr >88

O`obpgm

Oj ujn lrainfn fo snguf quo so dazm smlro og irupm fo ostufanjtos fo trnjs-

emrbnr so prmcofaó n bofar gn ostnturn fo cnfn ujm fo gms >8 ostufanjtos quoeuormj oscmiafms ng nznr pnrn prnctacnrgo gms áxnbojos báfacms mltojaájfmsogms saiuaojtos vngmros oj botrm (b)

>,?8 >,5? >,?4 >,98 >,5< >,5? >,58 >,5< >,?8 >,5?

Oxprosobms gms rosugtnfms cmj cojtrâbotrms (cb) bugtapgacnjfm cnfn oxprosnfmoj botrms pmr >88, (>b 2 >88cb), so cmbpgotn gn tnlgn fo erocuojcan, tojaojfmcuafnfm fo mrfojnr gms vngmros cmrrospmjfaojtos n gns faeorojtos ostnturns ojmrfoj nscojfojto (fo bojmr n bnymr) nsâ0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 599/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?16

Sosaój

Eujcamjngafnf fo gn ajemrbncaój ostnfâstacn

3>

Xnâsos fog bujfm cmj bîs jðbormfo dnlatnjtos oxprosnfm oj baggmjos

Jðborm Xnâs Xmlgncaój (oj baggmjos)

> Cdajn >.<14

< Ajfan >.85?

3 Ostnfms _jafms <13

6 Ajfmjosan <34

? Lrnsag >46

5 Xnkastj >?1

9 \usan >63

4 Lnjignfosd >6>

1 Jaioran >39

>8 @npój ><>

>> Báxacm >85

>< Uaotjnb 43

>3 Ngobnjan 4<

>6 Oiaptm 99

Og saiuaojto o`obpgm buostrn gn bnjorn cmbm gns bntobtacns yospocâeacnbojto gn ostnfâstacn bofanjto vnrams tapms fo prosojtn-caój nyufn n cmbprojfor bo`mr gn ajemrbncaój. N cmjtajuncaójso prosojtn ujn tnlgn fobmireacn fo gms pnâsos bs pmlgnfms fogbujfm cmrrospmjfaojto ng nþm <885.

Cdajn >.<14.469.5<6; Ostnfms _jafms fo Nbáracn <13.8<9.?9>; Ajfmjosan<34.6?<.1?<; Lrnsag >46.>8>.>81; Ajfan >.85?.898.589; Ngobnjan 4<.654.888, Báxa-

cm >85.<8<.183; Uaotjnb 43.?3?.?95; Jaioran >39.<?3.?88; Xnkastj >?1.>51.335; @npój ><9.333.88<; Lnjignfosd >6>.368.695; \usan >63.94<.334; Oiaptm 99.?8?.9?5.

Gn ajemrbncaój so ajtorprotn bo`mr sa so prosojtn oj mrfojnfnbojto oj ujn tnlgn,encagatnjfm gn cmjsugtn, gn cmbpnrncaój y njgasas fo gms fntms. Xnrn sabpgaeacnr gnoscraturn fo gms fntms, gms jðborms so oscralarj oj baggmjos.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 600/628

Sastobns fo fntms

_jafnf 9

?1?

_jn ireacn faco bs quo >888 pngnlrns. Buostrnj ajemrbncaójporm tnblaáj encagatnj gn gocturn o ajtorprotncaój, cmjvartaájfmso ojdorrnbaojtn fo fmlgo vân. Dny fastajtms tapms fo ireacns, porm sonlmrfnrj smgnbojto ngiujns fo oggns.

Sosaój

Abpmrtnjcan fo gns irîecns

3<

\osugtnfm fo gn ojcuostn smlro og jðbormfo fâns quo prnctacnj fopmrto gns porsmjns

Jðborm fo fâns n gn sobnjnquo prnctacnj fopmrto Cmjtom Erocuojcan nlsmgutn

> 6

< >

3 ?

6 <

? 3

Irîeacn fo lnrrn

So nsmcan n ujn tnlgn fo erocuojcan nlsmgutn m rogntavn. Smlro uj o`o dmrazmjtng so ro-prosojtnj gns vnranlgos cunjtatntavns m cungatntavns y smlro cnfn ujn fo oggns so cmgmcnujn lnrrn vortacng m uj roctjiugm fo gmjiatuf m ngturn prmpmrcamjng n gn erocuojcan.

O`obpgm

Xnrn nvoraiunr cujtms fâns fo gn sobnjn prnctacnj ngiujn nctavafnf fopmrtavngms dnlatnjtos fo uj puolgm, so oscmiaó ng nznr ujn buostrn fo >? porsmjns yso mltuvm gn saiuaojto ajemrbncaój.

6 3 > < > ? > 3 ? 3 3 6 ? 3 >

Ognlmrnr gn tnlgn fo erocuojcan.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 601/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?15

\oprosojtnr gn erocuojcan nlsmgutn oj ujn ireacn fo lnrrn.

Irîeacn fo lnrrn

Erocuojcan cmjtrn og jðborm fo fâns

Irîeacn oj emrbn fo Xactmirnbn

Smj falu`ms m sâblmgms pnrocafms n gms fntms quo so quaoroj prosojtnr, oj osto cnsm,pnrn ognlmrnr og pactmirnbn, ng falu`m m sâblmgm so go nsaijn uj vngmr quo vn n tmbnroj og pactmirnbn.

O`obpgm

So quorân nvoraiunr smlro gn mcupncaój fo gms pnrquonforms quo quofnj corcnfo gn lalgamtocn Guas îjiog Nrnjim pnrn gm cung so prmcofaó n voraeacnr su cnpn-cafnf fo pnrquom y so ojcmjtrnrmj gms saiuaojtos fntms rospoctm ng jðborm fovodâcugms quo cnloj oj facdms ostncamjnbaojtms nsâ0

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 602/628

Sastobns fo fntms

_jafnf 9

?19

Cnggo >< cnrrorn 5

Cupm fo gms pnrquonforms corcnjms n gn lalgamtocn

_lacncaój Cnpncafnf

Cnggo >< cnrrorn ? <8

Cnrrorn ? cnggo >> 68Cnggo >3 cnrrorn 6 ?8

Cnggo >< cnrrorn 5 58

Unbms n roprosojtnr ostn ajemrbncaój oj uj pactmirnbn pnrn gm cung falu`nbms

uj cnrratm pnrn roprosojtnr gms vodâcugms quo pnrquonj. Nfobs, so folo tojoroj cuojtn quo uj cnrratm roprosojtn >8 vodâcugms rongos ostncamjnfms oj cungquaorpnrquonform. Og pactmirnbn so buostrn oj gn ireacn.

Cnggo >< cnrrorn ?

Cnrrorn ? cnggo >>

Cnggo >3 cnrrorn 6

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 603/628

Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?14

\osugtnfm fog cmgmr proeorafm pmr cmbprnfmros fo vodâcugms

Cmgmr Cmbprnfmros quo proeaoroj uj cmgmr

Lgnjcm 3

 Nzug 1

Uorfo 5

\m`m ><

Vmtng 38

Irîeacn carcugnr

Os mtrm tapm fo ireacn buy usung pnrn roprosojtnr ajemrbncaój fo ujn vnranlgo cunj-tatntavn fascrotn m cungatntavn. Cmbm so snlo ujn vuogtn cmbpgotn oj gn carcujeorojcan

oquavngo n 358° vngmr quo os aiung n uj pmrcotn`o fog >88%. Fo ostn aiungfnf sotaojo quo >% 2 3.5°, guoim pnrn mltojor og vngmr fog jiugm pnrn uj soctmr fnfmso bugtapgâcn og vngmr fog tnjtm pmr caojtm pm 3.5°

Cmjstruarobms gn ireacn carcugnr cmj gn nyufn fog trnjspmrtnfmr pnrn bofar gms jiu-gms, gms cmbps pnrn trnznr gn carcujeorojcan y gpacos fo cmgmr pnrn pajtnr cnfn soctmr.

O`obpgm

 Ng ajfninr n 38 cmbprnfmros fo vodâcugms pmr og cmgmr quo proeaoro pnrn su cnrrmso ojcmjtró og saiuaojto rosugtnfm.

Og tmtng fo gms ojcuostnfms m fo gms cmbprnfmros fo vodâcugms euo fo 38 quoroprosojtn og >88%. Xnrn cngcugnr og pmrcojtn`o cmrrospmjfaojto n 3 cmbprnfmros,so bugtapgâcn osto vngmr pmr og >88% y og rosugtnfm so favafo pmr 38, mltojaojfmog vngmr >8. Aiung so prmcofo cmj gms fábns fntm. Fo mtrn pnrto pnrn ojcmjtrnr ogvngmr fog jiugm oj infms, quo cmrrospmjfo, so bugtapgâcn og vngmr fog pmrcojtn`omltojafm pmr 3.5, os focar, bugtapgâcnbms og vngmr >8 pmr 3.5 fnjfm cmbm rosugtn-fm 35 y gm ggovnbms n gn cmgubjn cmrrospmjfaojto.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 604/628

Sastobns fo fntms

_jafnf 9

?11

Irîeacn carcugnr

Cmgmr proeorafm pmr cmbprnfmros fo cnrrms

Vnlgn cmj gms vngmros mltojafm oj gms cîgcugms

Cmgmr proeorafmCmbprnfmros quoproeaoroj uj cmgmr Xmrcojtn`o

Gmjiatuffog nrcm (¸)

Lgnjcm 3 >8 35 Nzug 1 38 >84

Uorfo 5 < 9<

\m`m >< 68 >66

Cmj nyufn fog trnjspmrtnfmr bafn gms vngmros fo gms jiugms fo gn tnlgn y cm-gmroo og soctmr carcugnr cmrrospmjfaojto cmj og cmgmr ajfacnfm pnrn mltojor gnireacn quo so buostrn ojsoiuafn.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 605/628

588Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

Irîeacn gâjons pmgaimjngos

Ojorm ?.888.888

Eolrorm ><.888.888

Bnrzm >8.888.888 Nlrag <8.888.888

Bnym >5.888.888

 @ujam <?.888.888

 @ugam 4.888.888

 Nimstm 4.888.888

Soptaoblro >4.888.888

Mctulro <5.888.888

Irîeacns gajongos pmgaimjngos

Ostn cgnso fo ireacns so usnj cmj erocuojcan pnrn roprosojtnr ajemrbncaój. Gn ireacngajong m pmgaimjng so mltaojo ujaojfm gms pujtms m vngmros mltojafms. Og saiuaojtoo`obpgm agustrn gn utagazncaój fo ostn ireacn.

O`obpgm

Gns vojtns bojsun-gos oj posms, fogsuporborcnfm Ogcnbposajm oj ogporamfm fo taobpmcmbprojfafm ojtrogms bosos fo Ojorm nMctulro so prosoj-tnj oj gn tnlgn.

_jn ireacn cmbmemrbn fo prosoj-tnr gms fntms os-tnfâstacms rosubocnjtafnf fo ajemr-bncaój ðtag pnrnnriubojtnr, cgn-raeacnr tojfojcansy encagatnr gn tmbn

fo focasamjos.

 Uojtns bojsungos fog Suporborcnfm Og Cnbposajm(ojorm-mctulro)

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 606/628

58> Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

\OSX_OSVNS_jafnf >. Cmj`ujtms jubáracms

Sosaój >. Gms jðborms jnturngos

 Nctavafnf oxtrncgnso > (p. 6?8)

>. n.

l.

c.

f.

o.

<. n. ?, 4, >>, ><, >3

l. >4, <6, 35

c. >88, >?8, <88, 388

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 607/628

58<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

Sosaój <. Jðborms ojtorms jm jointavms Y 

 Nctavafnf oxtrncgnso < (p. 6?5)

>. n. <.488

l. 8c. <5f. >>4o. 46e. 3<i. <98d. nl + 3n

a. ><n + 9< `. 4l + 15k. 33g. >98

Sosaój 3. Og cmj`ujtm fo gms jðborms ojtorms P

 Nctavafnf oj cgnso (p. 6?1)

>. n. -?

l. -4

c. -5

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 608/628

583 Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

f. -4

o. <

e. -3

i. 6

d. -6

a. -<

 `. 8

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 609/628

586Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

 Nctavafnf oj cgnso (p. 653)

>. n. >?

l. -61

c. 6.656

f. 9.348

o. -6?8

e. >.3?8

i. -<.158

d. ->.?9?

a. 183

`. 9.33?k. -><8

g. -58

b. ->8.488

j. <.958

m. -?.868

 Nctavafnf oj cgnso (p. 65?)

>. n.  c 2 5

l.   x 2 -4

c.   x 2 <4

f.   x 2 9

o.   x 2 -1

e.   y 2 -5i.   x 2 4

d.   x 2 -<98

a.  c 2 ->5

`.  l 2 3.><3

<. Vmfms gms jðborms fosfo og >5 dnstn og 66.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 610/628

58? Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

3. Vmfms gms jðborms fosfo og ->1 ng <

6. -<8, ->1 y ->4, pmr gn azquaorfn.

->5, ->?, ->6, pmr gn forocdn.

?. n. :

l. 7

c. :

5.  n. ?5

  l. -64

  c.  -9  f. 3

  o. >3

e. <5

i. -<8

d. -<

a. -<

`. >.884

 Nctavafnf oj cgnso (p. 659)

>. <, 3, ?, 9, >>, >3, >9, >1, <3, <1, 3>, 39, 6>, 63, 69, ?3, ?1, 5>, 59, 9>, 93, 91, 43,

41, 49

 Nctavafnf oxtrncgnso 3 (p. 659) 

>.  n. < x < x 3

l. < x < x < x 3

c. < x < x 3 x 3

f. < x < x >9

o. < x < x < x < x < x 3

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 611/628

585Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

?8

1

>><

>36?

4

3

->

3

-64

3?

31

-68

1

>5

-99

9<

>3?

>4<

  e. < x < x < x < x ?

i. < x < x 3 x 3 x 3

d. < x < x < x < x 9

  a. < x < x 3 x 3 x >3 `. < x < x < x 3 x 3 x 9

k. < x < x < x 3 x 3 x ?

g. < x < x 3 x >3

b. ? x ? x 3 x 3

j. < x < x 3 x 3 x 9

m. < x < x < x 63

p. 3 x 3 x 9 x >3

Sosaój 6. Og cmj`ujtm fo gms jðborms rncamjngos

 Nctavafnf oj cgnso (p. 698)

>. n.  l. 

c.  f. 

o. e. 

i. d.

a. `.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 612/628

589 Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

 Nctavafnf oj cgnso (p. 69<)

>.  n. 38

  l. 35

  c. <>8

  f. >8?

  o. 64

  e. 9<

  i. >66

  d. 18

  a. 46   `. 35

<.  n.

l.

c.

f.

o.

e.

i.

9

5

>?

4

-??

?>

96

51

-?1

>14

4

5

-9

??

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 613/628

584Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

d.

a.

`.

 

 Nctavafnf oxtrncgnso 6 (p. 696)

>.  n. 8,39?l. 8,3><?

  c. 8,<4

  f. 8,>6

o. 8,333

e. 8,6<4?9

  i. 8,81?<34

  d. 8,>?9416935>?941693546<>8?<53  a. 8,16>>956916>>95698?44<3?<

   `. 8,8534<194934<1949<3686<??3>1>64135>98<><95?1?9665484?>85

Sosaój 5. Og cmj`ujtm fo gms jðborms rongos \

 Nctavafnf oxtrncgnso 5 (p. 694)

>.  n. >>

  l. 4 

c. >?

f. >5

o. 3

-<68

<.461

><

61

-<>

4

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 614/628

581 Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

Sosaój 4. Ovnguncaój jubáracn fo oxprosamjos ngiolrnacns

 Nctavafnf oj cgnso (p. 64>)

>. n.  ()()3 < 5 8+ 2

  l.  ()> 3 ? ? <>+ 2

  c. ?(>)(6)-4(-3)(<) 2 54

  f.

o. ()()()()< < 3 ? > ? >3+ 2

Sosaój 1. Mporncamjos cmj pmgajmbams

 Nctavafnf oj cgnso (p. 646)

>. n. ? x <

  l. >48

  c. -4 x<

  f. 5 xw

  o. < xy

 Nctavafnf oj cgnso (p. 645)

>.  n. <? >9 >5 x x +

  l. 39 >9 3> x x +

  c. 3 <3 6 ? >< x x x +

  f. 9 3 <3 ? 4 >< > x x x x+

  o. 3 <>> < < x x x + +

  e.  6 3 <5 5 5,? 6 x x x x+ +

_jafnf <. Oxprosamjos ngiolrnacns y pmgajmbams

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 615/628

5>8Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

  i.  ? 6 3 <3 >3 63>

< >< >? x x x x x+ + +

 

d.  3 < ?3 <,? <

>< x x x + +

  a. <

6 >< 3

 x x x + + +

   `.  < < x x+ +

 Nctavafnf oj cgnso (p. 618)

>.  -4 x6 + 1 x3 – >> x< + 1 x – <.?

<. << > x x +

3. 6 3 << 3 6 < 9 x x x x+ +

6. 3 <3 5 5 >3 y y y + +  

?. ->6 x? + 1 x6 – 1 x3 –  x< –  x – 1

 Nctavafnf oj cgnso (p. 615)

>. n. 3 <

6 < 4 x x x+

  l.? 6 <3 5 3 x x x +

c.? 6 3

<> 9 3? x x x+

f. 3 <5 9 x x x +

  o. 3 ?< x x

  e. <6 3 x x+ +

  i.  x< - 5 x + 4

  d. 6 3 <5 5 ? 5 x x x x+ +

a. 6 3 << 4 <6 <6 x x x x+ +

<.  n. < x + >8

l.  6 x + (-< x)

c.  >>( x + w) – 6 z 

f. 3 x( x + w)

o.   x< + < x – ?

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 616/628

5>> Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

 x< + x + >6

+ 5 x + 4> x< >1

  x< + 3 xy + 1 y< >6

  – 1 x< + 4> x6 >6

1 x< +>

>5

> –  x +   x<<3

>1

 Nctavafnf oj cgnso (p. 611)

>.  n.

l. 61 x6 + ><5 x< y + 4> y<

c. 

f.

o.

e.

i. >5 x< y< – 64 x< y + 35 x<

d. 35 x< – <? y<

a.

 `. 6 – 61 x6

 Nctavafnf oj cgnso (p. ?88)

Eaiurn >. Xorâbotrm0 6 x + >6 îron0  x< + 9 x

Eaiurn <. Xorâbotrm0 4 x + 5îron0 < x< + ? x

Eaiurn 3. Xorâbotrm0 >8 x + < îron0 6 x< + x

Eaiurn 6. Xorâbotrm0 < x + <4îron0 -< x< + x + 6?

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 617/628

5><Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

< x + 3 –6 x

 Nctavafnf oj cgnso (p. ?83)

>. n.   x + >

l.  x – <

c.  x< – < x 

f.  x< – 3 x + >

o. -x – < y 

e. 3 x3 + x – <

i.

d. - x< + < xy – 3 y< 

a. 3 y – < x 

 `. < x< + 3 x – ?

 Nctavafnf oxtrncgnso 1 (p. ?8?)

>. n.   x + <

l.  x + >

c.  x + 3

f.  x + 3

o.  x + 3

e.  x + <

i. 3 x – <

d. 3 x – <

a. < x + 9

 `.  x – <

k.  x< + x + >

x rosafum – 3 x – 1

y3 + 3 y< + 1 y + <9x3 – 6 x< + >5 x – 56 rosafum <9<

g.  < x< – 5 x + 3 rosafum >66

<. 3 x + <

3. 3 x – 9

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 618/628

5>3 Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

Sosaój >>. Enctmr cmbðj

 Nctavafnf oj cgnso (p. ?>8)

>.  n.  xy6

<.  n. <( x< – < x + 6)

l. 6(3 x< – 6 x + 5)

c. 9 x3( x – <)

f. >> x6(> – x)

o. 3(< x3 + 3 x< + ?)

e. 5 x( x – y – >)

i. 3(3x< + < x + >)

d. 6 x<( x< + < x + 3)

a.  xy(< x< + x – ?)

 `. < xy(3 x – < y + ?)

 Nctavafnf oxtrncgnso >> (p. ?>>)

>.  n. (3 +  x)(3 x + >)

  l. (6 + ? x)(< x – >)

  c. (3 + 5 x)( x + 6)

f. (1 – < x)( x + >)

  o. ( x< + x)(6 x – 3)<

_jafnf 3. Enctmrazncaój fo pmgajmbams

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 619/628

5>6Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

Sosaój ><. Enctmraznr pmr nirupncaój

 Nctavafnf oxtrncgnso >< (p. ?><)

>.  n. ( x< + <)( x – ?)

  l. ( x + 3)( x – <)

  c. (< z< – ?)( z + <)

  f. (6 y – >8)(< y – >)

  o. (? x + >?)( x< – <)

 

Sosaój >3. Enctmrazncaój fo uj trajmbam fo gn emrbn x< + lx + c (og cmoeacaojtofo x< os aiung n >)

 Nctavafnf oxtrncgnso >3 (p. ?>6)

>. n. ( y – 1)( y – 1)

l. ( x – 5)( x – 5)

c. ( x + <)( x + <)

f. (n – ?)(n + 3)

o. ( x + <>)( x – >8)

e. ( x – >?)( x + <)

i. (t + 3)(t – <)

d. ( p + 4)( p – 6)

a. ( x – ><)( x + 3)

 `. ( x + >3)( x – 3)

k. ( x – 9)( x + 3)

g. ( x – 6)( x + <)

b. ( x – 3)( x + >)

j. ( x – >>)( x + 6)

 

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 620/628

5>? Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

Sosaój >6. Cnsm ospocang0 enctmrazncaój fog pmgajmbam nx< + lx + c cunjfm(n  >)

 Nctavafnf oj cgnso (p. ?>9)

>. n. ( x + 3)(6 x + >)

  l. ( x + <)(< x + 3)

  c. ( x + 3)(< x + ?)

  f. (3 x + <)(< x + >)

o. ( x – <)(6 x – >)

  e. ( x – >)(6 x – 3)

i. ( x + 5)(3 x – <)  d. ( x – 3)(< x – >)

  a. (< x – ?)(3 x + 6)

`. (3 x – <)(6 x + >)

  k. ( x + 3)(6 x + >)

  g. (3 x – 6)(< x – >)

b. (3 x – 6)(3 x + <)

j. (6 x – 3)(3 x – <)m. (< x + 1)(3 x + <)

p. ( x + 5)(3 x + <)

q. (< x + 3)(3 x – >)

r. ( x – 5)(3 x + >)

s. ( x – 3)(3 x + >)

t. ( x – 6)(6 x + >)

 Nctavafnf oxtrncgnso >6 (p. ?>4)

>. So dnco og prmfuctm y so mlsorvn quo sâ fn og pmgajmbam.

<. n. ( x< + 3)( x< – <)

l. ( x< + ?)( x< + 6)

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 621/628

5>5Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

  c. Saj smgucaój

  f. ( x3 – >8)( x3 + 3)

 

Sosaój >?. Faeorojcan fo cunfrnfms

 Nctavafnf oj cgnso (p. ?>1)

>.  n. (3 – ? x)(3 + ? x)

l. (9 – >> x)(9 + >> x)

c. ( x – 3 y)( x + 3 y)

f. (3 x – < y)(3 x + < y)o. ( x< – 4)( x< + 4)

e. (<)(< x – 3)(< x + 3)

i. ( x)( x – >)( x + >)

d. (6 x – 3)(6 x + 3)

a. ( x3 – y<)( x3 + y<)

 `. (3 x – 1)(3 x + 1)

k. (< x<

– 6)(< x<

+ 6)g. (< x3 – 4 x)(< x3 + 4 x)

b. ( x3)( x< – >)( x< + >)

 

Sosaój >5. Enctmrazncaój fo uj trajmbam cunfrnfm poreoctm

 Nctavafnf oj cgnso (p. ?<>)

>.  n. (< x – ? y)(< x – ? y)

l. ( x< – 5)( x< – 5)

c. ( y – 9)( y – 9)

f. ( x3 + 9)( x3 + 9)

o. (8,? x + 8,6)(8,? x + 8,6)

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 622/628

5>9 Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

Sosaój >9. Enctmrazncaój fo ujn faeorojcan fo culms x3 –  y3

 Nctavafnf oxtrncgnso >9 (p. ?<3)

>. n. ( y – 5)( y< + 5 y + 35)

l. (6 –  x)( x< + 6 x + >5)

c. (3l – 9n)(1l< + <>nl + 61n<)

f. (?)( x – < y)( x< + < xy + 6 y<)

o. (3 y – < x)(1 y< + 5 xy + 6 x<)

e. ( x< – y3)( x6 + x< y3 + y5)

i. ((n – 3) – <)((n – 3)< + <(n – 3) + 6)

d. ( y – ( x + 3))( y< – ( x + 3) y + ( x + 3)<)

a. ((b – j) – (b + j))((b – j)< + (b – j)(b + j) + (b + j)<)

 `. ((n – l) –3)((n – l)< + 3(n – l) + 1)

 

<. n. 56 x3 – 4

  l.  <>5 x3 – <9

3. 56 x3 + <9

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 623/628

5>4Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

_jafnf 6. Ocuncamjos gajongos cmj ujn vnranlgo

Sosaój >1. Smgucaój fo ocuncamjos cmj ujn vnranlgo

 Nctavafnf oj cgnso (p. ?<1)

>.  x 2 3 

<. l 2 3

3.  x 2 <

6.  x 2 3/<

?.  y 2 <

5.  x 2 <

9.  x 2 ->

4.  x 2 8

1.  y 2 8

>8.  x 2 8

>>.  x 2 3/6

><.  x 2 3

>3.  x 2 -6>6.  x 2 >/<

>?.  x 2 -<

>5.  x 2 >/<

>9.  x 2 8

>4.  x 2 9/><

>1.  x 2 ->/>8

<8.  x 2 ><>.  x 2 >8

<<.  x 2 <>/<1

<3.  x 2 9/><

<6.  x 2 ?

<?.  y 2 1

<5.  y 2 -3/?

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 624/628

5>1 Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

<9.  x 2 ->

<4. n 2 ->

<1.  x 2 <

38.  z 2 <

 Nctavafnf oxtrncgnso >1 (p. ?33)

>. n. -9/><

l. -?>/61

c. -3.58?/63<

f. -3/<

o. -9/18

e. -?.?

i. 4.>6

d. <.3?

a. -6.5>

 `. 4.>?

Sosaój <8. Npgacncaój fo gns ocuncamjos oj gn rosmgucaój fo prmlgobns

 Nctavafnf oj cgnso (p. ?66)

>3. ><%

>6. <8 nþms taojo @ugan y 68 nþms taojo Cnrboj

>?. <.?88 cn`ns

>5. Oj gn praborn ngoncaój dny ?8.33% y oj gn soiujfn

dny 49.43%

>9. Xnlgm taojo >5 nþms y su dorbnjm taojo 4 nþms

>4. Lorjnrfatn taojo >< nþms y Nbnjfn taojo 6 nþms

>1. Igmran taojo 18 nþms y Jafan taojo 4< nþms

<8. Snjfrn taojo 38 nþms y Bory taojo <3 nþms

<>. Ernjcas taojo 9 nþms y su dorbnjn taojo >6 nþms

<<. 38 puginfns

<3. >8 cojtâbotrms fo njcdm y <8 cojtâbotrms fo gnrim

>. $5?8.888

<. $>98.888

3. >< ingmjos

6. 58 mjzns

?. 6 gatrms

5. 39.? mjzns

9. 3.? gatrms

4. 9<%

1. 6?.33%

>8. 9.6%

>>. <6.45%

><. >5%

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 625/628

5<8Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

<6. 6 cojtâbotrms y 5 cojtâbotrms

<?. 68¸, ?8¸ y 18¸

<5. 66¸ y 65¸

<9. 6?¸ y >3?¸

<4. n. 6< pnjos fo porrml. 3? pnjos fo dnbluriuosn

c. 4.9? galrns

f. 5 galrns fo quosm

o. 1 galrns fo dnrajn

e. 46 sngcdacdns

i. <?< cnjnstns

<1. n. 1 cnlrns

l. 4 cnlrns

c. ? cnlrns

f. Gn praborn mpcaój

38. n. @unj $<8.888, Xofrm $>5.?88 y Guasn $<3.?88

l. @unj $<?.<?8, Xofrm $9.?88 y Guasn $<9.<?8

c. @unj mltuvm 68 y Guasn mltuvm ?8

f. Guasn folo sncnr ?8

3>. n. Xnrcogn N <8 lugtms, Xnrcogn L 58 lugtms y Xnrcogn C ><8 lugtms

l. Xnrcogn N0 948 lugtms, Xnrcogn L0 ?< lugtms y Xnrcogn C0 >?5 lugtms

c. Xnrcogn N0 $>‑4<1.488, Xnrcogn L0 $>39.?68 y Xnrcogn C0 $6?<.844

f. Injnjcan jotn $>‑6>1.6<4

3<. n. >3.?>% ajvaorto <‑158.888 y rocalo 688.888 fo injnjcan

l. >3% ajvaorto 3‑888.888 y rocalo 318.888 fo injnjcan

c. <<.43% ajvaorto 3‑888.888 y rocalo 54?.888 fo injnjcan

f. 38.< % ajvaorto 3‑888.888, rocalo >‑<88.888 fo injnjcan jotn y pafo prostnfms

?‑448.888

o. Gn cunrtn mpcaój os gn bo`mr

 Nctavafnf oxtrncgnso <8 (p. ??<)

>. 64 kagms.

<. >,6 botrms.

3.  @msá 56 kagms y Gomjafns 15 kagms.

6. 49 y >>9 galrns.

?. 18 y <68 galrns.

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 626/628

5<> Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

Sosaój <3. Smgucaój fo fosaiungfnfos y prmlgobns npgacnfms

 Nctavafnf oj cgnso (p. ??4)

>. n.  x 7 3

l.  x 7 ->

c.  x 7 3,5

f.  x : >/<

o.  x 7 <,4

_jafnf ?. Fosaiungfnfos gajongos oj ujn vnranlgo

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 627/628

5<<Vrnjsemrbobms Ofucnjfm 4

îron Bntobtacns

e.  x 7 ->/4

i.  x 7 -9,1<

d.  x 7 >

a.  x : -3

 `.  x 7 9

 Nctavafnf oxtrncgnso <3 (p. ?58)

>. n.  Fo 8 n ?.36 dmrns

l.  Fo 8 n 6.<< dmrns

c.  Bs fo $>‑<89.?88

f.  Og bxabm os >< CF

o.  Fo 8 n ? dmrns y ?5 bajutms

7/22/2019 Ciclo 4 - Transformemos Educando 8 - Nariño

http://slidepdf.com/reader/full/ciclo-4-transformemos-educando-8-narino 628/628