การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

โดย นายภาณพล โสมล

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต

ภาควชาหลกสตรและวธสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2561 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

โดย นายภาณพล โสมล

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต

ภาควชาหลกสตรและวธสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2561 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

THE DEVELOPMENT OF CREATIVE PROBLEM-SOLVING ABILITY OF NINE GRADE STUDENTS WITH PROBLEM-BASE LEARNING MANAGEMENT IN COMBINATION

WITH INFOGRAPHICS

By

MR. Phanupon SOMOON

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for Master of Education (CURRICULUM AND INSTRUCTION)

Department of Curriculum and Instruction Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2018 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

หวขอ การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

โดย ภาณพล โสมล สาขาวชา หลกสตรและการสอน แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต อาจารยทปรกษาหลก ผชวยศาสตราจารย ดร. ชนสทธ สทธสงเนน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ไดรบพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต

คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.จไรรตน นนทานช)

พจารณาเหนชอบโดย

ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร. มาเรยม นลพนธ )

อาจารยทปรกษาหลก (ผชวยศาสตราจารย ดร. ชนสทธ สทธสงเนน )

อาจารยทปรกษารวม (อาจารย ดร. อนน ปนอนทร )

ผทรงคณวฒภายใน (อาจารย ดร. เพญพนอ พวงแพ )

ผทรงคณวฒภายนอก (ผชวยศาสตราจารย ดร. รจราพร รามศร )

ง

บทค ดยอ ภาษาไทย

57263201 : หลกสตรและการสอน แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต ค าส าคญ : เศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหม, ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค, การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน, สออนโฟกราฟก

นาย ภาณพล โสมล: การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : ผชวยศาสตราจารย ดร. ชนสทธ สทธสงเนน

การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) แบบแผนการวจยเปนแบบหนงกลมสอบ

กอนและหลงเรยน (One-Group Pretest - Posttest Design) โดยมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบผลการเรยนรเรองทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยน ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก 2) เพอศกษาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงเรยนดวยการจดการเรยนร 3) เพอศกษาความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงเรยนการจดการเรยนร และ 4) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรแบบปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก กลมตวอยางทใชในการวจยคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/3 จ านวน 39 คน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร อ าเภอเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) แผนการจดการเรยนรทจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก 2) แบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง 3) ประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค 4) แบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก และ 5) แบบสอบถามวดความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนร

สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก คาเฉลย (x) คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบคาทแบบไมเปนอสระตอกน (t-test dependent) และการวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

ผลการวจยพบวา

1. ผลการเรยนรเรอง ทางออกแคพอเพยง หลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก สงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

2. ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงจากจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก อยในระดบสง

3. ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงจากจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก อยในระดบสง

4.ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟกอยในระดบมากทสด

จ

บทค ดยอ ภาษาองกฤษ

57263201 : Major (CURRICULUM AND INSTRUCTION) Keyword : SELF-SUFFICIENCY ECONOMIC, CREATIVE PROBLEM-SOLVING ABILITY, PROBLEM-BASE LEARNING, INFOGRAPHIC

MR. PHANUPON SOMOON : THE DEVELOPMENT OF CREATIVE PROBLEM-SOLVING ABILITY OF NINE GRADE STUDENTS WITH PROBLEM-BASE LEARNING MANAGEMENT IN COMBINATION WITH INFOGRAPHICS THESIS ADVISOR : CHANASITH SITHSUNGNOEN, Ph.D.

This research was Experimental Research with One Group Pretest Posttest Design by the purposes of this research were to : 1) compare the learning outcomes on self-sufficiency economy of the Mattayomsuksa 3 students before and after the participation in the learning management taught by problem-base learning and infographic 2) develop ability of creative solving of the Mattayomsuksa 3 after learning 3) develop ability of creativity in infographic of the Mattayomsuksa 3 after learning management 4) study the opinion of the Mattayomsuksa 3 students on learning management of problem-base learning and infographic

The sample of this research consisted of 39 Mattayomsuksa 3/3 students studying in the second sementer during the academic year 2018 at The Demonstration School of Silpakorn university Amphoemueang Nakhonpathom, Nakhonpathom

The instrument which employed to collect data were: 1) lesson plans on problem-base learning and infographic 2) a learning outcome test on self-sufficiency economy 3) evaluation on ability of creative solving 4) evaluation on creativity of infographic แ ล ะ 5) a questionnaire on the opinion of students about participation in the learning

management taught by infographic. The collect data was analized by mean (x) standard deviation (S.D.) t-test dependent and Content Analysis

The finding were as follows:

1. The learning outcomes of student on self-sufficiency economy gained after learning by problem-base learning and infographic was higher than the learning outcomes gained before the participation learning at the level of .05 significance.

2. Ability on creative solving of the Mattayomsuksa 3 students after learning management by problem-base learning and infographic was at the high level.

3. Ability on creativity of infographic of the Mattayomsuksa 3 after learningManagement by problem-base learning and infographic was at the high level

4.The opinion of the Mattayomsuksa 3 students on this learning management was at the highest level

ฉ

กตตกรรมประกาศ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรอง “การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก” เลมน ส าเรจลลวงเปนอยางดดวยความกรณาในการใหค าปรกษา ค าแนะน า ความชวยเหลอและก าลงใจจาก อาจารย ดร.อนน ปนอนทร, ผชวยศาสตราจารย ดร.ชนสทธ สทธสงเนน และอาจารย ดร.เพญพนอ พวงแพ ผเปนอาจารยทปรกษาตงแตเรมตนจนวทยานพนธเลมนส าเรจลลวงไปดวยด

ขอขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร.มาเรยม นลพนธ ประธานกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.รจราพร รามศร ผทรงคณวฒ ทใหความกรณาในการแนะน า แกไข ใหวทยานพนธนมความสมบรณยงขน

ขอขอบพระคณ อาจารยเสกสรร สขเสนา อาจารยเบญจวรรณ แสงแกว อาจารยสประดษฐ ทรพยพลบ ทใหความกรณาในการตรวจสอบเครองมอในการวจย ท าใหผวจยสามารถด าเนนการวจยและเกบขอมลไดอยางมประสทธภาพ รวมทงใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนอยางยงตอการท าวทยานพนธ

ขอขอบพระคณโรงเรยนสาธต คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร คณะคร นกเรยน และเจาหนาททกทานทมสวนชวยในการอ านวยความสะดวกตาง ๆ ตลอดการท าวทยานพนธน

ขอขอบคณเพอนอาจารยสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศลปากรทกทาน ทชวยสนบสนนและเปนก าลงใจในการท าวทยานพนธนจนส าเรจลลวงดวยด

ทายสดน ขอขอบพระคณนางพรรณพร ภมศร มารดาผใหชวต และใหการอบรมเลยงด ตลอดจนสนบสนนปจจยทางการศกษามาโดยตลอด และขอขอบคณครอบครวทเปนก าลงใจในการศกษา และการท างานดวยดเสมอมา

ภาณพล โสมล

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................. ง

บทคดยอภาษาองกฤษ ....................................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ............................................................................................................................. ฉ

สารบญ .............................................................................................................................................. ช

สารบญตาราง ................................................................................................................................... ญ

สารบญแผนภาพ ............................................................................................................................... ฏ

บทท 1 บทน า .................................................................................................................................. 1

ทมาและความส าคญของปญหา .................................................................................................... 1

กรอบแนวคดการวจย ................................................................................................................... 7

ค าถามการวจย ........................................................................................................................... 10

วตถประสงคการวจย .................................................................................................................. 10

สมมตฐานการวจย ...................................................................................................................... 10

ขอบเขตการวจย ......................................................................................................................... 11

นยามศพทเฉพาะ ........................................................................................................................ 12

ประโยชนของการวจย ................................................................................................................ 13

บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ ....................................................................................................... 14

1. หลกสตรแกนกลางสถานศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 : กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม และ หลกสตรสถานศกษา โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร ....... 14

2. การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน .................................................................................. 22

3. สออนโฟกราฟก (Infographic) .............................................................................................. 40

4. ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ..................................................................... 53

ซ

6. ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ....................................................................... 56

7. งานวจยทเกยวของ ................................................................................................................. 73

บทท 3 วธด าเนนการวจย .............................................................................................................. 77

ประชากรและกลมตวอยาง ......................................................................................................... 77

ตวแปรทใชในการศกษา .............................................................................................................. 77

ระยะเวลาในการวจย .................................................................................................................. 78

ระเบยบวธการวจย ..................................................................................................................... 78

เครองมอทใชในการวจย ............................................................................................................. 78

การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย ....................................................................... 79

การเกบรวบรวมขอมล ................................................................................................................ 98

การวเคราะหขอมล ..................................................................................................................... 99

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล ..................................................................................................... 102

ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก ....................... 103

ตอนท 2 ผลการประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก ................ 104

ตอนท 3 ผลการประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก ............... 105

ตอนท 4 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก .............................................................................. 106

บทท 5 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ ................................................................................. 109

สรปผลการวจย ......................................................................................................................... 110

อภปรายผล ............................................................................................................................... 110

ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................. 121

รายการอางอง ............................................................................................................................... 122

ฌ

ภาคผนวก...................................................................................................................................... 128

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญ .............................................................................................. 129

ภาคผนวก ข ผลการวเคราะหเครองมอทใชในการวจย ............................................................ 131

ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการวจย ..................................................................................... 154

ภาคผนวก ง ผลงานสออนโฟกราฟกของนกเรยน .................................................................... 182

ประวตผเขยน ................................................................................................................................ 187

สารบญตาราง

หนา ตารางท 1 หนวยการเรยนรรายวชา ส 20241 เศรษฐกจพอเพยง และเกษตรทฤษฎใหม ชนมธยมศกษาปท 3 ........................................................................................................................ 21

ตารางท 2 แสดงการสงเคราะหกระบวนการและขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน .... 34

ตารางท 3 แสดงการสงเคราะหขนตอนการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ........................................... 48

ตารางท 4 แสดงการสงเคราะหกระบวนการและขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ................................................................................................................... 55

ตารางท 5 แสดงความสอดคลองระหวางขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก และกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Parnes ............................................ 71

ตารางท 6 แสดงการวเคราะหขอสอบตามระดบการเรยนรของนกเรยนดานพฤตกรรมพทธพสย .... 83

ตารางท 7 การประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคตามแนวคดของ Parnes (1992)............................................................................................................................................. 87

ตารางท 8 การวดความสามารถในสรางสรรคสออนโฟกราฟก ......................................................... 91

ตารางท 9 สรปวธการด าเนนการวจย การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ......................................................................................................... 101

ตารางท 10 ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 กอนและหลงเรยน ............................................................................................................... 103

ตารางท 11 ผลการประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ทง 6 ดานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโดยปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ................................. 104

ตารางท 12 ผลการประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกทง 5 ดานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโดยปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ................................. 105

ตารางท 13 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก .......................................................................................... 106

ฎ

ตารางท 14 คาดชนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ สออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ ................................................................................................... 132

ตารางท 15 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบวดผลการเรยนร (กอนและหลงเรยน) ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ .................................. 134

ตารางท 16 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ........................................ 138

ตารางท 17 คะแนนแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงการเรยนรโคยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ............... 141

ตารางท 18 การเปรยบเทยบผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ........................................ 142

ตารางท 19 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคขอผเชยวชาญ ............................................................................................................................... 143

ตารางท 20 คะแนนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโคยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ......................................................... 145

ตารางท 21 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก หลงการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ ..................... 147

ตารางท 22 คะแนนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโคยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ...................................................... 150

ตารางท 23 คาดชนความสอดคลองของแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ ............................................. 152

สารบญแผนภาพ

หนา แผนภาพท 1 กรอบแนวคดการวจย .................................................................................................. 9

แผนภาพท 2 รปแบบของสออนโฟกราฟก ...................................................................................... 44

แผนภาพท 3 แสดงขนตอนในการสรางและพฒนาแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ............................................................................................................................... 82

แผนภาพท 4 ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง .................. 85

แผนภาพท 5 การสรางแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ........................ 90

แผนภาพท 6 แสดงขนตอนในการสรางแบบประเมนในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ................... 94

แผนภาพท 7 สรปขนตอนในการสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน ................................ 97

บทท 1

บทน า

ทมาและความส าคญของปญหา

สภาพความเปนจรงโลกก าลงด าเนนอยในศตวรรษท 21 โดยเกดการเปลยนแปลงขนาดใหญ โดยเฉพาะในประเดนของการกาวหนาของเทคโนโลยและการสอสาร เปลยนวถชวตทกคนอยางมาก อาทเชน จ านวนการสงขอความผานเทคโนโลยสารสนเทศและสอสารกนแตละวน มมากกวา สองเทาของจ านวนประชากรโลก จ านวนเครองมออปกรณดานอนเทอรเนตในป 2527 มเพยง 1,000 ชน มจ านวนเพมเปน 10,000,000,000 ชน ในป พ.ศ.2557 รสสคนธ มกรมณ (2557: 1-2) การเปลยนแปลงของสภาพสงคมดงกลาวไดสรางความเปลยนแปลงเปนอยางมากตอวถชวตของมนษยในทก ๆ ดาน เมอพฤตกรรมของมนษยไดเปลยนแปลงไป ความตองการในดานมนษยตาง ๆ ยอมมการเปลยนแปลงไปดวยเชนกน ไมมขอยกเวนแมแตเรองของการศกษา

พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ในพธพระราชทาน ปรญญาบตรของวทยาลยวชาการศกษาประสานมตร ปพ.ศ.2509 ความตอนหนงวา “การสอนใหนกเรยนมความรดเปนสงส าคญมาก แตมสงส าคญยงกวานนอก คอ จะตองฝกหดใหนกเรยนรจกคดพจารณา น าวชาความรนนไปใชในทางทถกตองเหมาะสมแกงานไดดวย การศกษาทใหทงวชาการและวธใชวชาโดยถกตองเชนน จงจะเปนการศกษาทด” สภาพการศกษาในพระบรมราโชวาทดงกลาวสอดคลองกบแนวทางการปฏรปการศกษาไดก าหนดเปาหมายของการปฏรปการศกษาไทยทส าคญ คอการพฒนาการเรยนการสอน เพอเตมเตมศกยภาพใหนกเรยนมทกษะแหงศตวรรษท 21 ทแตกตางกบแนวคดของการศกษาในศตวรรษท 20 ทรปแบบการศกษาทดถกก าหนดใหอยในเนอหาวชาและการทองจ า ซงไมเพยงพอในการด ารงชวตและการท างานในโลกศตวรรษใหม อกทงการจดการศกษาแบบดงเดม ครเปนผทมบทบาทส าคญในการฐานะผก าหนดรปแบบ เนอหาสาระ กฎเกณฑรวมไปถงการจดการชนเรยน และขนการประเมนผล สงผลเสยตอนกเรยนในดานของความตองการทจะเรยนร ซงเปนมคณลกษณะทส าคญของการด ารงชวตในสงคมปจจบนและอนาคต

กระแสของการเปลยนแปลงของโลกในศตวรรษท 21 นกวชาการหลายทานไดใหขอเสนออยางหลากหลาย โดยพบวา 7 ประการตอไปน เปนไปไดมากทสดไดแก 1 ) โลกเทคโนโลย (Technologicalization) 2 ) โล กขอ ง เศ รษ ฐก จ ก ารค า (Commercialization & Economy) 3 ) โลกาภ วฒ น ก บ เครอข าย (Globalzation-and Network) 4 ) ส งแวดล อมและพล งงาน (Environmentalization and Energy) 5) ความเปนเมอง (Urbanization) 6) คนจะอายยนขน (Ageing & Health) และ7) อยกบตนเอง (Individuallization) (ไพฑรย สนลารตน , 2557: 6-9)

2

ความเปลยนแปลงของสงคมในประเดนดงกลาวท าใหเกดความตนตวโดยเฉพาะดานการศกษา โดยUNESCO (1995: Online) ไดกลาวถง 4 เสาหลกของการศกษา (The four pillars of learning) ซงเปนทศทางในการเรยนรส าหรบศตวรรษท 21 ไดแก 1) การเรยนเพอร (Learning to Know) เปนการเรยนรผานกระบวนการแลกเปลยนประสบการณ เพอหาขอสรปหรอขอปฏบตใหตนพฒนาสมาธ ความจ า ทกษะและความสามารถในการคด 2) การเรยนเพอปฏบตไดจรง (Learnimg to do) เปนการจดการเรยนรเพอผสานทกษะสความสามารถพเศษ กลาตดสนใจมความคดรเรม สามารถบรณาการความรจากทฤษฎ การปฏบต การตดสนใจ และแกปญหาในสถานการณทปรบเปลยนได 3) การเรยนรทจะอยรวมกน (Learning to live together) เปนการจดการเรยนรเพอสงเสรมการท างานรวมกน เพอแกไขปญหาตาง ๆ ชวยใหเกดการเรยนรมมมอง วธคด วฒนธรรมของบคคล น าไปสการสรางวธการท างานรวมกบผ อน รจกการสรางเปาหมายรวมกน เรยนรจากบคคลอน ทแตกตางอยางเคารพซงกนและกน และ 4) การเรยนรเพอความเปนมนษย (Learning to be) เปนสงทท าใหคนบรรลศกยภาพทงทางกายและทางใจ เปนผรบผดชอบในความเปนมนษย มอสระ สนทรยะ และสามารถควบคมตนเองได จากการทสงคมมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวตอบสนองตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย สงผลตอการเปลยนแปลงสงแวดลอมในดานตาง ๆ รวมถงพฤตกรรมและการเรยนรของมนษยทเปลยนแปลงไปดวย แนวคดของทกประเทศจงมงสเปาหมายของการเรยนรในศตวรรษท 21 คอการปพนฐานความรและทกษะเอาไวส าหรบการมชวตทดในภายหนา

พระบรมราโชวาท ในพธพระราชทานปรญญาบตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร เมอวนท 1 สงหาคม พ.ศ.2539 ตอนหนงมความวา “ปญหาทกอยางไมวาเลกหรอใหญ มทางแกไขได ถารจกคดใหด ปฏบตใหถก การคดไดดนนมใชการคดไดดวยลกคด หรอดวยสมองกลเพราะโลกเราในปจจบนจะววฒนาการไปมากเพยงใดกตาม กยงไมมเครองมออนวเศษชนดใด สามารถขบคดแกไขปญหาตาง ๆ ไดอยางสมบรณการขบคดวนจฉยปญหา จงตองใชสตปญญา คอคดดวยสตรตวอยเสมอ เพอหยดยงและปองกนความประมาทผดพลาด และอคตตาง ๆ มใหเกดขนชวยใหการใชปญญาพจารณาปญหาตาง ๆ เปนไปอยางเทยงตรง ท าใหเหนเหตเหนผลทเกยวเนองกนเปนกระบวนการไดกระจางชดทกขนตอน” ความดงกลาวสามารถสะทอนความจรงเกยวกบการแกปญหาไดเปนอยางดวาไมมเครองมอใดสามารถแกปญหาไดดกวามนษย ดงนนการพฒนานกเรยนใหมความสามารถในการแกปญ หาจ ง เป นส งท ม ความจ า เป นและม ความส าคญ การแกปญ ห าอย างสร างสรรค Torrance (1965) ใหความหมายวา การแกปญหาอยางสรางสรรค คอ ความสามารถของบคคลในการแกปญหาดวยการคดอยางลกซงทนอกเหนอไปจากล าดบขนตอนปกตธรรมดาเปนลกษณะภายในตวบคคลทสามารถคดไดหลายแงมมผสมผสานจนไดผลใหมทถกตองสมบรณกวา Isaken and Treffinger (2004) ไดกลาวสอดคลองกนวา เปนความสามารถในการคดของมนษยในการแสวงหาค าตอบ และวธการแกปญหา โดยมอสรภาพในการสรางสรรคค าตอบมากกวาการใหความชวยเหลอ

3

ในการคนหาค าตอบ สามารถแกปญหาดวยการใชความคดสรางสรรค ในการน าไปสเปาหมายแหงความส าเรจ (รจราพร รามศร, 2556: 161) การแกปญหาอยางสรางสรรค มการศกษาวจยตอเนองมากวา 50 ป พบวาเปนสงทชวยใหบคคลสามารถฟนฝาอปสรรคไปสเปาหมายทวางไวได โดยสามารถน าไปใชได ทงระดบบคคล ระดบกลม ระดบองคกรทมความแตกตางและหลากหลายทางวฒนธรรม สามารถบรณาการเขากบกจกรรมขององคกรเปนเครองมอสรางความแตกตางระหวางองคกรอยางแทจรง สามารถกระตนการเปลยนแปลงทส าคญในชวตและในการท างานไดอยางยาวนาน (Treffinger & Isaken, 2004: Online)

ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคเปนสงส าคญทควรพฒนาใหเกดกบนกเรยน ตามท Rodriguez & Maydeu (2000: 639-645) กลาววาการแกปญหามความสมพนธทางบวก กบผลการเรยนรการเรยน ซงสอดคลองกบ Salami and Aremu (2006: 147) ทพบวาการฝกแกปญหาสามารถท านายพฤตกรรมนกเรยนได การแกปญหาอยางสรางสรรคมองคประกอบในการแกปญหาทเนนการคดระดบสง ไดแกการคดแกปญหา ความคดสรางสรรค และการคดอยางมวจารณญาณ ซงนกเรยนตองเรยนรกระบวนการแกปญหาดวยทกษะการคดอยางรวดเรว โดยน ามาประยกตกบสถานการณใหม และการแกปญหายงสามารถพฒนานกเรยนในดานความคดสรางสรรคอกดวย (Conklinn & Shelly, 2007: 115 -150) นกเรยนทกคนสามารถพฒนาทกษะและความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคได และจ าเปนอยางยงทจะตองพฒนาใหเกดโดยเฉพาะในรายวชาของกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เปนสาระวชาทมงใหนกเรยนไดพฒนาตนเอง เพอใหสามารถปรบตนเองให เขากบสภาพแวดลอมทงดานกายภาพ และสงคม วฒนธรรมทมทงความเชอมโยงสมพนธและความแตกตาง ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคจงมสวนส าคญในการชวยใหบคคล มความสามารถตดสนใจในสถานการณทปรบเปลยนได สงผลตอการอยรวมกนอยางสนตสขและมความเปนมนษยทสมบรณ สอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ตามมาตรา 6 ทระบวา การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการด ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ทแสดงใหเหนถงความมงหมายของการจดการศกษาทมงเนนนกเรยนเปนบคคลทมการพฒนาทางดานสตปญญา จตใจ ควบคไปกบทกษะทจ าเปนเพอการอยรวมกนในสงคมอยางมความสข (กระทรวงศกษาธการ, 2545: 22) ครคอผมบทบาทส าคญอยางมากในการพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคใหเกดแกนกเรยน แตพบวาปญหาคอ ประเทศไทยยงไมมการการจดการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาอยางสรางสรรคทจรงจง (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2551: ออนไลน) ซงสอดคลองกบทกระทรวงศกษาธการ โดยสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ไดเปดเผยผลการวจยการศกษาเรอง “แนวโนมการจดการศกษา คณตศาสตรและวทยาศาสตร

4

ระดบชาต พ.ศ.2554 หรอ TIMSS 2011”พบวา แมจ านวนชวโมงเรยนของประเทศไทยสงกวาคาเฉลยนานาชาต แตนกเรยนไทยสวน ใหญ ยงมความสามารถทางการเรยนอยในระดบต า โดยประเทศสงคโปร และประเทศในเอเชยตะวนออกไดแกจน เกาหลใต จน-ไทเป ฮองกง ท าคะแนนไดสงเปนล าดบตน ๆ โดยนกเรยนสวนใหญของประเทศดงกลาวมระดบความสามารถในการเรยนสง และแสดงออกถงความสามารถในการประยกตใชความรและเขาใจในการแกปญหา ซงแตกตางจากนกเรยนไทยทท าคะแนนต า และมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง สาเหตทส าคญอกประการหนงมาจากแนวคดในการจดการเรยนรของครซงสวนใหญยงคงเปนการจดการเรยนการสอนแบบดงเดม ตามแนวคดของศตวรรษท 19-20 ทผานมา คอครมหนาทสอนนกเรยนเพอใหสอบผาน โดยมบทบาทผใหสาระความรใหความส าคญในดานเนอหาสาระวชาเปนสวนมาก การจดการเรยนรจงเปนแบบครสอนเยอะแตเดกไดเรยนนอย (Teach more, Learn less) โดยการจดการเรยนรตามแนวคดนอยในลกษณะเนนเนอหาความจ า (Passive Learning) มากกวาการเรยนรทนกเรยนลงมอกระท าดวยตนเอง (Active Learning) ซงมงเนนใหนกเรยนเกดการเรยนรจากการลงมอกระท ามากกวามากกวาการฟงหรออานแตเพยงอยางเดยว แนวทางการแกไขการจดการเรยนการสอนทเกดขน อาจกระท าไดหลายแนวทาง โดยแนวทางทส าคญอยางหนงคอการปรบกจกรรมการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบนกเรยน โดยเนนความแตกตางระหวางบคคล และเรยนรผานสอประเภทตาง ๆ ซงครจะตองเปนผสนบสนนการเรยนร (กระทรวงศกษาธการ, 2545) โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร ปจจบนเปนสถานศกษาทอยในสงกดส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กอตงและเรมด าเนนการในป พ.ศ.2516 ด าเนนการสอนโดยการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ในปจจบนไดใชหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร พทธศกราช 2555 ตามหลกสตรแกนลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ครอบคลมจดการศกษาในระดบชนมธยมศกษาปท 1-6 การจดการเรยนการสอนของโรงเรยนสาธต ค านงถง การพฒนานกเรยนใหมความรความสามารถ มความคด เปนคนด มคณธรรมและด ารงชวตอยในสงคมไดอยางเปนสขและมประสทธภาพ ตามอตลกษณของโรงเรยนทวา “ฉลาดใชชวต คดสรางสรรค รทนเทคโนโลย” ซงสอดคลองมาตรฐานการศกษาของชาต พ.ศ 2561 ทก านดผลลพธทพงประสงคของการศกษา (Desired Outcomes of Education : DOE Thailand) ซงเปนการก าหนดคณลกษณะของคนไทย 4.0 ซงจะตองธ ารงความเปนไทยและแขงขนไดในเวทโลก นนคอเปนคนด มคณธรรม ยดคานยมรวมของสงคมเปนฐานในการพฒนาตนให เปนบคคลทมคณลกษณะ 3 ดาน คอ 1) นกเรยนร (Learner Person) เพอสรางงานและคณภาพชวตทด คอ ผมความเพยร ใฝเรยนร มทกษะการเรยนรตลอดชวตเพอกาวทนโลกยคดจตอล และโลกในอนาคต และมสมรรถนะ (Competency) ทเกดจากความร บนพนฐานของความพอเพยง ความมนคงในชวต และคณภาพชวตทด ตอตนเองครอบครวและสงคม 2) ผรวมสรางนวตกรรม (Innovative Co-creator) เพอสงคม

5

ทมนคงมนคงและยงยน คอ เปนผมทกษะทางปญญา ทกษะศตวรรษท 21 ความฉลาดดจทล (Digital intelligent ) ทกษะการคดสรางสรรค ทกษะขามวฒนธรรม สมรรถนะการบรณาการขามศาสตร และมคณลกษณะของความเปนผประกอบการ เพอรวมสรางสรรคและพฒนานวตกรรมทางเทคโนโลยและสงคม เพมโอกาสมลคาใหกบตนเองและสงคม และ 3) พลเมองท เขมแขง (Active Citizen) เพอสนตสข คอ เปนผรกชาต รกทองถน รถกผดมจตส านกเปนพลเมองไทย และพลโลก มจตอาสา มสวนรวมในการพฒนาชาต บนหลกประชาธปไตย เพอการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทยงยน และการการอยรวมกนในสงคมไทยและประชาคมโลกอยางสนตสข (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2561: 5-9) อกทงการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนสาธต ยงไดค านงถงวสยทศนของมหาวทยาลยศลปากร ทวา “ศลปากรเปนมหาวทยาลย ชนน าแหงการสรางสรรค” (Silpakorn is- leading creative University) จากวสยทศนดงกลาว ท าใหการจดการเรยนการสอนตองค านงถงแนวทางทมมลกษณะแตกตางจากท เคยปฏบตมา และกระบวนการเรยนการสอนทมความสรางสรรคนสามารถกอใหเกดการเรยนรทแทจรงและยงยน โดยในภาคปฏบตกมการจดท ากจกรรมเปนแนวคดใหม วธการใหม ๆ เพอเสรมสรางความรอบรในศาสตรตาง ๆ และปลกฝงคณธรรม จรยธรรม มความคดสรางสรรค และมสวนรวมรบผดชอบใน การน าความรความสามารถไปใชในการพฒนาและแกปญหาสงคมในเชงบรณาการไดเปนอยางด (มหาวทยาลยศลปากร , 2556: 43-44) จากกรอบแนวคดดงกลาวผลกดนใหโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศลปากรมพนธกจทตองจดการเรยนการสอนใหนกเรยนมความคดสรางสรรค มคณลกษณะอนพงประสงค มสมรรถนะ ทส าคญ ผานกจกรรมและสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร การปฏบตจรง พฒนาการสรางปญญา ทกษะ กระบวนการแสงหาความร การปฏสมพนธอยางสรางสรรค สะทอนใหเหนความจ าเปนในแสวงหารปแบบการเรยนการสอนทสามารถพฒนาผลสมฤทธและความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ตามปรชญาในการจดการเรยนการสอน คอ “ใชปญญาแกปญหา เพอพฒนาชวตและสงคม” (โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร, 2559: 31-39) จากวสยทศนของมหาวทยาลยศลปากร และโรงเรยนสาธตมหาวททยาลยศลปากร รวมถงแนวคดในขางตน ท าใหผวจยตระหนกและสนใจทจะศกษาแนวทางในการจดการเรยนรทจะสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยน จากการศกษาขอมลเกยวกบการเรยนการสอน พบวาการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning หรอ PBL)เปนรปแบบการเรยนรทมาจากแนวความคดของทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) โดยใหนกเรยนสรางความรใหม จากการใชปญหาทเกดขนในโลกเปนบรบทของการเรยนร (Learning Context) เพอใหนกเรยนเกดทกษะในการคดวเคราะหและ การคดแกปญหา รวมทงไดความรตามศาสตรในสาขาวชาทตนศกษาไปพรอมกนดวย การเรยนรโดย

6

ใชปญหาเปนฐานจงเปนผลมาจากกระบวนการการท างานทตองอาศยความเขาใจและการแกปญหาเปนหลก ถามองในแงยทธศาสตรการสอน PBL เปนเทคนคการสอนทสงเสรมใหนกเรยนไดลงมอปฏบตดวยตนเอง เผชญหนาปญหาดวยตนเอง จงท าใหนกเรยนไดฝกการคดหลายรปแบบ เชน การคดวจารณญาณ คดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดสรางสรรค (ไพศาล สวรรณนอย, 2559: ออนไลน) อกทงการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานยงเปนกระบวนการจดการเรยนร ทเรมตนจากปญหาทเกดขนโดยสรางความร อาศยกระบวนการท างานกลม เพอแกไขปญหาหรอสถานการณทเกยวกบชวตประจ าวน และมความส าคญตอตวนกเรยน (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2550: 1) จากการศกษาพบวา ความสามารถในการคดแกปญหาทกษะชวตของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ท าใหนกเรยนมความสามารถในการคดแกปญหาทกษะชวตเพมสงขน (มณฑนา บรรพสทธ, 2553: 100-101) สอดคลองกบเบญจวรรณ อวมมณ (2549: 114) ไดท าการการศกษาพบวา การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ท าใหนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 มผลสมฤทธและความสามารถในการคดแกปญหาเพมสงขน

ในการคดแกปญหาทหลากหลายวธและสรางสรรคไปสความส าเรจของการแกปญหาคร อาจใชนวตกรรมหรอสอประกอบการคด เพอใหเขาใจปญหาไดอยางชดเจนและน าไปสผลส าเรจของการแกปญหา โดยพบวาสอชนดหนงทนยมเปนอยางมากในปจจบน คอ อนโฟกราฟก ( Infographic) หรอ อนฟอรเมชนกราฟก (Information graphic) ซงเปนรปแบบการน าเสนอ ดวยการแสดงตวอกษรรวมกบแผนภมและแผนภาพ เปนสอทชวยอธบายใหผรบสารเขาใจเนอหาของขอมลอยางรวดเรว และชดเจน (Doug & Jim, 2004: 236) สอดคลองกบงานวจยของนฤมล ถนวรตน (2555: 112-113) ทไดศกษาอทธพลของอนโฟกราฟกตอการสอสารขอมลเชงซอนกรณศกษาโครงการ “รส flood” ผลการวจยพบวา ขอมลทมความซบซอนเชอมโยงกบขอมลหลายดาน หากมการแปลขอมลเปนภาพในรปแบบของอนโฟกราฟก จะชวยใหประชาชนมความร และความเขาใจไดดขนรวดเรวและแจมชดขนกวาการสอสารในรปแบบของตวอกษรเพยงอยางเดยว นอกจากนการใชอนโฟกราฟกเปนสอกลางในการจดการเรยนร ท าใหนกเรยนมความสนใจในการเรยนมากยงขน สามารถจดจ าเนอหาท เรยนไปแลวไดดและเขาใจเนอหามากยงขนเมอใชภาษาภาพและสารสน เทศ (Infographic) เปนเครองมอการเรยนรในลกษณะอธบาย การยกตวอยาง กรณศกษา และเปนกจกรรมการเรยนร (พชรา วาณชวศน, 2558: 227-240) ทงนนอกจากอนโฟกราฟกจะเปนสอการสอนท เหมาะสมกบการเรยนรแล ว อนโฟกราฟกย งเปนรปแบบการน าเสนอมวลความร และประสบการณของนกเรยนทผานการสกด และเตมเตมดวยความคดสรางสรรคเพออธบายใหผอนเขาใจ อนเปนการเสรมสรางความสามารถในการน าเสนอและแสดงออกซงความรความเขาใจของนกเรยน ดวยประโยชนของอนโฟกราฟกทส าคญ คอ 1) ท าใหเกดความเขาใจดขนในเรองของแนวคด ไอเดยและขอมลขาวสาร 2) เพมสมรรถนะในการคดและพฒนาไอเดย (mind mapping กคอ

7

ลกษณะหนงของ Infographics) และ3) ท าใหจ าไดงายขน คงอยนาน และสามารถน ากลบมาใชไดสะดวกขน (วรากรณ สามโกเศศ, 2556: ออนไลน) ดวยเหตนผวจยจงมความสนใจทจะน าการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ สออนโฟกราฟก มาจดกจกรรมการเรยนรในสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เพอพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคใหกบนกเรยนเพอเปนการพฒนากระบวนการเรยนการสอนและเปนพนฐานใหนกเรยนมสามารถตดสนใจในสถานการณตาง ๆ และปรบตวเขากบสงคมทมความเปลยนแปลงอยางรวดเรวไดดขนตอไป

กรอบแนวคดการวจย

การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท

3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ผวจยไดก าหนดกรอบแนวคด

การวจยดงน

1.แนวคดเกยวกบการจดการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Base Learning)

การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานคอ การเรยนรและการฝกหดการแกปญหาจาก ชวตจรง Stepein & Gallagher (1993 ,อางถงใน วชรา เลาเรยนด (2556: 110) เปนการเรยนรทเกดจากทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) ตามแนวคดของ Piaget ทเชอวามนษย ทกคนจะมพฒนาการทางเชาวปญญาไปตามล าดบขน จากการปฏสมพน ธและประสบการณ กบสงแวดลอมตามธรรมชาต สวน Vygotsky อธบายเพมเตมวานอกจากสงแวดลอมทางธรรมชาตแลว สงแวดลอมทางวฒนธรรมทสงคมตาง ๆ สรางขนกม อทธพลตอเชาวปญญาขนสงดวย สวน Jonassen ไดเพมเตมวา ทฤษฎการสรางการเรยนรจะใหความส าคญกบกระบวนการและวธการของบคคลในการสรางความรจากความเขาใจจากประสบการณ โครงสรางทางปญญา และความเชอในการแปลความหมาย สอดคลองกบปรชญาการศกษาแบบปฏบตนยม ซงไดใหความส าคญกบการน าความคดไปสการปฏบต (ทศนา แขมมณ , 2557: 27) การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานมลกษณะทส าคญ คอ จดเรมตนของการเรยนร คอ เปนการจดการเรยนรทเนนนกเรยนเปนศนยกลาง การเรยนรเกดจากการรวมมอของนกเรยนกลมเลก ๆ ครเปนผคอยแนะน าสนบสนน นกเรยนคอผมองเหนปญหาและแกปญหาดวยตนเอง ปญหาเปนปญหาทเกดขนจรง หรอปญหาจรง ซงจะชวยก าหนดแนวคด กระตนการเรยนร และน าไปสการพฒนาทกษะการแกปญหา โดยความรใ หม จะเกดขนไดดวยตวนกเรยนเอง (วชรา เลาเรยนด, 2556: 107-108)

8

2. แนวคดเกยวกบสออนโฟกราฟก อนโฟกราฟกคอ สอชนดหนง ทมรปแบบการน าเสนอขอมล รวมกบแผนภมและ

แผนภาพ เพอชวยในการอธบายใหผ รบสารเขาใจเน อหาของขอมลไดรวดเรวและชดเจน Doug and Jim (2004: 236) ไดอธบายไววาสวนประกอบหลกของอนโฟกราฟกคอเนอหาทเปน ขอมล สารสนเทศ หรอ ความร ทถกน ามาแสดงผลในลกษณะของงานกราฟก โดยถกน ามาจด เรยง ในลกษณะของ เสน กลอง ลกศร สญลกษณ หรอพกโตแกรม เพอใหงายตอความเขาใจ โดยเกดประโยชนคอ 1) ท าให เกดความเขาใจดขน ในเรองของแนวคด ไอเดยและขอมลขาวสาร 2) เพมสมรรถนะในการคดและพฒนาไอเดย (mind mapping กคอลกษณะหนงของ Infographics) และ3) ท าใหจ าไดงายขน คงอยนาน และสามารถน ากลบมาใชไดสะดวกขน (วรากรณ สามโกเศศ, 2556: ออนไลน) อกทงยงสามารถน ามาใชเพอเพมคณภาพการเรยนรไดในสองมต คอ การใชเปนเครองมอการสอสาร และมตทสอง คอการใชเปนสอเพอการเรยนร โดยหากสนบสนนใหอนโฟกราฟกเขามา มบทบาทในการศกษาจะท าใหการเรยนการสอนมประสทธภาพ (พชรา วาณชวศน, 2558: 227-240) นอกจากนการจดท าสออนโฟกราฟกนนตองค านงถงการใชรปภาพผสานกบการจดกระท าขอมล ใหอยในรปแบบท เรยบงาย นาสนใจ สามารถศกษาท าความเขาใจไดงายและรวดเรว โดยความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก สามารถสรปเปนความสามารถ 5 ดาน คอ 1) ดานความคดสรางสรรค 2) ดานเนอหา 3) ดานรปแบบการน าเสนอ 4) ดานการจดองคประกอบ และ 5) ผลงานในภาพรวม

3. แนวคดเกยวกบความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค การแกปญหาอยางสรางสรรคเปนความสามารถของบคคลในการแสวงหาวธการ

ทหลากหลาย และแปลกใหมไปจากเดม เพอใชในการแกปญหาจนน าไปสผลส าเรจ โดยการแกปญหาอยางสรางสรรค เปนกระบวนการทสนบสนนการแสวงหาค าตอบและวธการในการแกปญหา เปนการพฒนาแนวความคดทผสมผสานกนระหวาง กระบวนการแกปญหาละความคดสรางสรรค โดยจากการศ กษ ารป แบ บ การแก ป ญ ห าอย างส ร า งส รรค ขอ ง Parnes (1992 ) น าม า ก าหนดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคไดคอ 1) ความสามารถในก าหนดปญหาหรอสถานการณ (Situation Ability) 2) ความสามารถในการคนหาความจรง (Fact Finding Ability) 3) ความสามารถในการคนหาปญหา (Problem Finding Ability) 4)ความสามารถในการคนหาความคด (Idea Finding Ability) 5) ความสามารถในการคนหาค าตอบ (Solution Finding Ability) และ 6) ความสามารถในการยอมรบสงทคนพบ (Acceptance Finding Ability)

จากแนวคดการวจยดงกลาว น ามาก าหนดเปนกรอบแนวคดในการวจยดงน

9

แผนภาพท 1 กรอบแนวคดการวจย

10

ค าถามการวจย

1. ผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟกสงกวากอนการจดการเรยนรหรอไม

2. ความสามารถการแกปญหาอยางสรางสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟกอยในระดบใด

3. ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟกอยในระดบใด

4. ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟกอยในระดบใด

วตถประสงคการวจย

1. เพอเปรยบเทยบผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

2. เพ อศ กษาความสามารถในการแกปญ หาอย างสร างสรรค ของน ก เรยน ชนมธยมศกษาปท 3 หลงจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

3. เพ อศกษาความสามารถในการสรางสรรคส อ อน โฟกราฟก ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 หลงจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

4. เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

สมมตฐานการวจย

ผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนม ธยมศกษาปท 3 หลง การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟกสงกวากอนการจดการเรยนร

11

ขอบเขตการวจย

การวจยครงนผวจยไดก าหนดขอบเขตการวจยไวดงน 1. ประชากรและกลมตวอยาง

1.1 ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร อ าเภอเมอง จงหวดนครปฐม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 จ านวน 3 หองเรยน รวมนกเรยนทงสน 118 คน 1.2 กลมตวอยาง ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร อ าเภอเมอง จงหวดนครปฐม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 จ านวน 1 หองเรยน 39 คน ใชการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธการจบสลาก โดยใชหองเรยนเปนหนวยสม 2. ตวแปรทใชในการศกษา 2.1 ตวแปรตน คอ การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก 2.2 ตวแปรตาม คอ 2.2.1 ผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง 2.2.2 ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค 2.2.3 ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก 2.2.4 ความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

3. เนอหาทใชในการท าวจย เนอหาทใชในการท าวจยไดจาก กลมสาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนาวฒนธรรม สาระเศรษฐศาสตร รายวชาเพมเตม ส 20241 เศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหม หน วยท 2 เรองทางออกแคพอเพยง ประกอบไปดวย สาระการเรยนร 1) ปญหาชมชน 2) การพฒนาชมชนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และ 3) การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงเพอแกปญหาชมชน

4. ระยะเวลา ระยะเวลาทใชในการทดลอง ด าเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 โดยจดการเรยนร รวม 5 สปดาห สปดาหละ 2 ชวโมง เปนระยะเวลา 10 ชวโมง โดยไมรวมการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

12

นยามศพทเฉพาะ

1. การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน หมายถง กระบวนการเรยนรทใชปญหาเปนจดเนน และเปนตวกระตนเพอแสวงหาแนวทางการแกปญหา ใหนกเรยนเกดการเรยนร พฒนาทกษะตาง ๆ และความสามารถในการแกปญหาผานการแสวงหา คนค าตอบและหาเหตผลรวมกน โดยม 5 ขนตอนดงน 1)ก าหนดปญหา 2) ท าความเขาใจกบปญหา 3) การศกษาคนควา 4) สรปความร และ 5) น าเสนอและประเมนผล

2. สออนโฟกราฟก หมายถง สอชนดหนงทมรปแบบการน าเสนอขอมลรวมกบแผนภมและแผนภาพ เพอประโยชนในการท าใหเกดความเขาใจของขอมล ขาวสารดวยเวลาอนรวดเรว สงเสรมการพฒนาความคด เปนการเผยแพรขอมลทท าใหจ าไดงาย คงอยนานและน ากลบมาใชไดอยางสะดวก เหมาะส าหรบการสอสารในสงคมออนไลนหรอโซเชยลเนตเวรค

3. การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก หมายถง การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานซงเปนกระบวนการใชปญหามาเปนตวกระตนใหเกดการเรยนรและพฒนาทกษะทส าคญ รวมกบสออนโฟกราฟฟกซงตอบสนองการเรยนรผานการมองเหน และสนบสนนกระบวนการคดขนสง ผานกระบวนการจดท าสออนโฟกราฟกซงผวจยสงเคราะหขนตอนการจดการเรยนร โดยม 5 ขนตอนดงน 1) ขนก าหนดปญหา (Situation) 2) ขนท าความเขาใจกบปญหา (Cpmprehension) 3) ขนการศกษาคนควา (Study) 4) ขนสรปความร (Conclusion) และ 5) ขนการประเมนผลและน าเสนอผลงาน (Evaluation and Presentation)

4. ผลการเรยนร หมายถง คะแนนจากการท าแบบทดสอบวดความรความเขาใจในรายวชา ส 20241 เศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหม เรอง ทางออกแคพอเพยง ซงเปนแบบทดสอบแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ ทผวจยสรางขน

5. ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค หมายถง คะแนนการแสวงหาวธการทหลากหลาย และแปลกใหมไปจากเดม เพอใชในการแกปญหาจนน าไปสผลส าเรจ ซงวดจากพฤตกรรมทนกเรยนแสดงผานกระบวนการเรยนรและผลงานทสรางขน ดวยแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคทผวจยสรางขน โดยความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคทผวจยไดก าหนดตามรปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค ของ Parnes (1992) ม 6 ประการ คอ 1) ความสามารถในก าหนดปญหาหรอสถานการณ (Situation Ability) 2) ความสามารถในการคนหาความจรง (Fact Finding Ability) 3) ความสามารถในการคนหาปญหา (Problem Finding-Ability) 4) ความสามารถในการคนหาความคด ( Idea Finding Ability) 5) ความสามารถในการคนหาค าตอบ (Solution Finding Ability) และ 6) ความสามารถในการยอมรบสงทคนพบ (Acceptance Finding Ability) ซงประเมนจากแบบประเมนทผวจยสรางขน

13

6. ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก หมายถง คะแนนการจดท าสออนโฟกราฟก ตามขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก โดยวดพฤตกรรมทนกเรยนแสดงออกมาผานกระบวนการเรยนรและผลงานทสรางขน ดวยแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก โดยประเมน 5 ดาน คอ 1) ดานความคดสรางสรรค 2) ดานเนอหา 3) ดานรปแบบการน าเสนอ 4) ดานการจดองคประกอบ และ 5) ผลงานในภาพรวม ซงเปนแบบประเมนทผวจยสรางขน

7. ความคดเหน หมายถง ระดบการแสดงความรสกนกคดของนกเรยนท ม ตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ในดานการจดกจกรรมการเรยนร ดานบรรยากาศการเรยนร และประโยชนทไดจากการเรยนร เปนแบบสอบถามความคดเหนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบทผวจยสรางขน

8.นกเรยน หมายถ ง ผ ท ก าล งศกษาช นม ธยมศกษาปท 3 /3 โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศลปากร อ าเภอเมอง จงหวดนครปฐม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

ประโยชนของการวจย

ในการวจยครงน มประโยชนทไดรบดงน 1. นกเรยนไดพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค เพอไดน าไปประยกตใชในการแกไขปญหาในชวตประจ าวน 2. นกเรยนไดฝกฝนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก เพอสรางผลงานในการน าเสนอขอมลทหลากหลายเพมขน 3. เปนแนวทางใหครหรอบคลากรทางการศกษาทสนใจในการการพฒนาความสามารถของนกเรยนในการแกปญหาอยางสรางสรรค และความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก 4. เปนแนวทางใหกบหนวยงานหรอองคกรทางการศกษาทสนใจในการการพฒนาความสามารถของนกเรยนในการแกปญหาอยางสรางสรรค และความสามารถในการสรางสรรคส ออนโฟกราฟก

14

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ดวยการจดการเรยนรโดยใช

ปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟกของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 3 ผวจยไดศกษาเอกสารทเกยวของกบการวจยดงตอไปน

1. หลกสตรแกนกลางสถานศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 : กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม และหลกสตรสถานศกษา โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร

2. การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 3. สออนโฟกราฟก 4.ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก 5. การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบอนโฟกราฟก 6. ความสามารถในแกปญหาอยางสรางสรรค 7. งานวจยทเกยวของ

1. หลกสตรแกนกลางสถานศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 : กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา

ศาสนาและวฒนธรรม และ หลกสตรสถานศกษา โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร

1.1 หลกสตรแกนกลางสถานศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 : กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

หลกสตรแกนกลางเปนหลกสตรในสวนทคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานก าหนดเพอใชในการพฒนานกเรยนในทกระดบการศกษาขนพนฐาน หลกสตรแกนกลางมองคประกอบทส าคญ ไดแก มาตรฐานการเรยนรและตวชวดสาระการเรยนรแกนกลาง โครงสรางเวลาเรยนพนฐานซงระบการจดเวลาเรยนของแตละกลมสาระการเรยนรกจกรรมพฒนานกเรยน และเกณฑในการจบหลกสตรแกนกลางเปนกรอบทศทางในการพฒนาหลกสตรระดบทองถนและหลกสตรสถานศกษา เปนสวนจ าเปนส าหรบพฒนาเยาวชนไทยทกคนใหเปนพลเมองดของชาต และสามารถด ารงชวตอยไดอยางมความสขกาวทนตอการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม ความเจรญทางวทยาการในโลกยคปจจบน

15

วสยทศน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนานกเรยนทกคน ซงเปนก าลงของชาตใหเปนมนษยทมความสมดลทงดานรางกาย ความร คณธรรม มจตส านกในความเปนพลเมองไทย และเปนพลโลก ยดมนในการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มความรและทกษะพนฐาน รวมท ง เจตคต ทจ าเปนตอการศกษาตอ การประกอบอาชพ และการศกษาตลอดชวต โดยมงเนนนกเรยนเปนส าคญบนพนฐานความเชอวา ทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ

หลกการ หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มหลกการทส าคญ ดงน 1. เปนหลกสตรการศกษาเพอความเปนเอกภาพของชาต มจดหมายและมาตรฐาน การเรยนร เปนเปาหมายส าหรบพฒนาเดกและเยาวชนใหมความร ทกษะ เจตคต และคณธรรม บนพนฐานของความเปนไทยควบคกบความเปนสากล 2. เปนหลกสตรการศกษาเพอปวงชนทประชาชนทกคนมโอกาสไดรบการศกษา อยางเสมอภาคและมคณภาพ 3. เปนหลกสตรการศกษาท สนองการกระจายอ านาจใหส งคมมส วนรวมใน การจดการศกษา ใหสอดคลองกบสภาพและความตองการของทองถน 4. เปนหลกสตรการศกษาทมโครงสรางยดหยนทงดานสาระการเรยนร เวลาและ การจดการเรยนร 5. เปนหลกสตรการศกษาทเนนนกเรยนเปนส าคญ 6. เปนหลกสตรการศกษาส าหรบการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ครอบคลมทกกลมเปาหมาย สามารถเทยบโอนผลการเรยนร และประสบการณ

จดหมาย หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนานกเรยนใหเปนคนด มปญญา มความสข มศกยภาพในการศกษาตอ และประกอบอาชพ จงก าหนดเปนจดหมายเพอใหเกด กบนกเรยนเมอจบการศกษาขนพนฐาน ดงน 1. มคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนยและปฏบตตนตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2. มความร ความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลย และมทกษะชวต

16

3. มสขภาพกายและสขภาพจตทด มสขนสย และรกการออกก าลงกาย 4. มความรกชาต มจตส านกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนในวถชวต และการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข 5. มจตส านกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงท าประโยชนและสรางสงทดงามในสงคม และอยรวมกนในสงคมอยางมความสข

คณลกษณะอนพงประสงค หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนานกเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค เพอใหสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข ในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลก ดงน 1. รกชาต ศาสน กษตรย หมายถง คณลกษณะทแสดงออกถงการเปนพลเมองดของชาต ธ ารงไวซงความเปนชาตไทย ศรทธา ยดมนในศาสนา และเคารพเทดทนสถาบนพระมหากษตรย 2. ซอสตยสจรต คณลกษณะทแสดงออกถงการยดมนในความถกตอง ประพฤตตรงตามความเปนจรงตอตนเองและผอน ทงทางกาย วาจา ใจ 3. มวนย คณลกษณะทแสดงออกถงการยดมนในขอตกลง กฎเกณฑ และระเบยบ ขอบงคบของครอบครว โรงเรยน และสงคม 4. ใฝเรยนร หมายถง คณลกษณะทแสดงออกถงความตงใจ เพยรพยายามในการเรยน แสวงหาความรจากแหลงเรยนรทงภายในและภายนอกโรงเรยน 5. อยอยางพอเพยง หมายถง คณลกษณะทแสดงออกถงการด าเนนชวตอยางพอประมาณ มเหตผล รอบคอบ มคณธรรม มภมคมกนในตวทด และปรบตวเพออยในสงคมไดอยางมความสข 6. มงมนในการท างาน หมายถง คณลกษณะทแสดงออกถงความตงใจ และรบผดชอบ ในการท าหนาทการงานดวยความเพยรพยายาม อดทน เพอใหงานส าเรจตามเปาหมาย 7. รกความเปนไทย หมายถง คณลกษณะทแสดงออกถงความภาคภมใจ เหนคณคา รวมอนรกษสบทอดภมปญญาไทย ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปะและวฒนธรรม ใชภาษาไทยในการสอสารไดอยางถกตองและเหมาะสม 8. มจตสาธารณะ หมายถง คณลกษณะทแสดงออกถงการมสวนรวมในกจกรรม หรอสถานการณทกอใหเกดประโยชนแกผอน ชมชน และสงคม ดวยความเตมใจ กระตอรอรน โดยไมหวงผลตอบแทน

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมวาดวยการอยรวมกนในสงคม ทมความเชอมสมพนธกน และมความแตกตางกนอยางหลากหลาย เพอชวยใหสามารถปรบตนเอง

17

กบบรบทสภาพแวดลอม เปนพลเมองด มความรบผดชอบ มความร ทกษะ คณธรรม และคาน ยม ทเหมาะสม โดยไดก าหนดสาระตาง ๆ ไว ดงน

ศาสนา ศลธรรมและจรยธรรม แนวคดพนฐานเกยวกบศาสนา ศลธรรม จรยธรรม หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ การน าหลกธรรมค าสอนไปปฏบตในการพฒนาตนเอง และการอยรวมกนอยางสนตสข เปนผกระท าความด มคานยมทดงาม พฒนาตนเองอยเสมอ รวมทงบ าเพญประโยชนตอสงคมและสวนรวม

หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวต ระบบการเมองการปกครองในสงคมปจจบนการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ลกษณะและความส าคญ การเปนพลเมองด ความแตกตางและความหลากหลายทางวฒนธรรม คานยม ความเชอ ปลกฝงคานยมดานประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข สทธ หนาท เสรภาพการด าเนนชวตอยางสนตสขในสงคมไทยและสงคมโลก

เศรษฐศาสตร การผลต การแจกจาย และการบรโภคสนคาและบรการ การบรหารจดการทรพยากรทมอยอยางจ ากดอยางมประสทธภาพ การด ารงชวตอยางมดลยภาพ และการน า หลกเศรษฐกจพอเพยงไปใชในชวตประจ าวน

ประวตศาสตร เวลาและยคสมยทางประวตศาสตร วธการทางประวตศาสตร พฒนาการ ของมนษยชาตจากอดตถงปจจบน ความสมพนธและเปลยนแปลงของเหตการณตาง ๆ ผลกระทบทเกดจากเหตการณส าคญในอดต บคคลส าคญทมอทธพลตอการเปลยนแปลงตาง ๆ ในอดตความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรมและภมปญญาไทย แหลงอารยธรรมทส าคญของโลก

ภมศาสตร ลกษณะของโลกทางกายภาพ ลกษณะทางกายภาพ แหลงทรพยากร และภมอากาศของประเทศไทย และภมภาคตาง ๆ ของโลก การใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ความสมพนธกนของสงตาง ๆ ในระบบธรรมชาต ความสมพนธของมนษยกบสภาพแวดลอมทางธรรมชาต และสงทมนษยสรางขน การน าเสนอขอมลภมสารสนเทศ การอนรกษสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน

18

คณภาพนกเรยน จบชนมธยมศกษาปท 3

มความรเกยวกบความเปนไปของโลก โดยการศกษาประเทศไทยเปรยบเทยบกบประเทศในภมภาคตาง ๆ ในโลก เพอพฒนาแนวคด เรองการอยรวมกนอยางสนตสข มทกษะทจ าเปนตอการเปนนกคดอยางมวจารณญาณไดรบการพฒนาแนวคด และขยายประสบการณ เปรยบเทยบระหวางประเทศไทยกบประเทศในภมภาคตาง ๆ ในโลก ไดแก เอเชย ออสเตรเลย โอเชยเนย แอฟรกา ยโรป อเมรกาเหนอ อเมรกาใต ในดานศาสนา คณธรรม จรยธรรม คานยม ความเชอ ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม การเมองการปกครอง ประวตศาสตร และภมศาสตร ดวยวธการทางประวตศาสตร และสงคมศาสตร ร และเขาใจแนวคดและวเคราะหเหตการณในอนาคต สามารถน ามาใชเปนประโยชนในการด าเนนชวตและวางแผนการด าเนนงานไดอยางเหมาะสม

สาระและมาตรฐานการเรยนร วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม

มาตรฐาน ส 1.1 ร และเข าใจประวต ความส าคญ ศาสดา หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอและศาสนาอน มศรทธาทถกตอง ยดมนและปฏบตตามหลกธรรมเพออยรวมกนอยางสนตสข มาตรฐาน ส 1.2 เขาใจ ตระหนกและปฏบตตนเปนศาสนกชนทดและธ ารงรกษาพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม มาตรฐาน ส 2.1 เขาใจและปฏบตตนตามหนาทของการเปนพลเมองด มคานยมทดงาม และธ ารงรกษาประเพณและวฒนธรรมไทย ด ารงชวตอยรวมกนในสงคมไทยและสงคมโลกอยาง สนตสข มาตรฐาน ส 2.2 เขาใจระบบการเมองการปกครองในสงคมปจจบน ยดมน ศรทธา และธ ารงรกษาไวซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

สาระท 3 เศรษฐศาสตร มาตรฐาน ส 3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลตและการบรโภค การใชทรพยากรทมอยจ ากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเขาใจหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เพอการด ารงชวตอยางมดลยภาพ มาตรฐาน ส 3.2 เขาใจระบบ และสถาบนทางเศรษฐกจตาง ๆ ความสมพนธทางเศรษฐกจและความจ าเปนของการรวมมอกนทางเศรษฐกจในสงคมโลก

19

สาระท 4 ประวตศาสตร มาตรฐาน ส 4.1 เข าใจความหมาย ความส าคญของเวลาและยคสมยทางประวตศาสตร สามารถใชวธการทางประวตศาสตรมาวเคราะหเหตการณตาง ๆ อยางเปนระบบ มาตรฐาน ส 4.2 เขาใจพฒนาการของมนษยชาตจากอดตจนถงปจจบน ในดานความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณอยางตอเนอง ตระหนกถงความส าคญและสามารถวเคราะหผลกระทบทเกดขน มาตรฐาน ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย มความรก ความภมใจและธ ารงความเปนไทย

สาระท 5 ภมศาสตร มาตรฐาน ส 5.1 เขาใจลกษณะของโลกทางกายภาพ และความสมพนธของสรรพสงซงมผล ตอกนและกนในระบบของธรรมชาต ใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ในการคนหา วเคราะห สรป และใชขอมลภมสารสนเทศอยางมประสทธภาพ มาตรฐาน ส 5.2 เขาใจปฏสมพนธระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมทางกายภาพทกอใหเกดการสรางสรรควฒนธรรม มจตส านก และมสวนรวมในการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม เพอการพฒนาทยงยน

1.2 หลกสตรสถานศกษา โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร ปจจบนเปนสถานศกษาทอยในสงกดส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กอตงและเรมด าเนนการในป พ.ศ.2516 มการด าเนนงานในรปแบบคณะกรรมการบรหาร มผอ านายการเปนผบงคบบญชาสงสด ด าเนนการสอนโดยใชหลกสตรทสรางขนเอง ในปจจบนไดใชหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร พทธศกราช 2555 ตามหลกสตรแกรกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ครอบคลมจดการศกษาในระดบชนมธยมศกษาปท 1-6 การจดการเรยนการสอนของโรงเรยนสาธตค านงถงการพฒนานกเรยนใหมความรคามสามารถ มความคด เปนคนด มคณธรรมและด ารงชวตอยในสงคมไดอยางเปนสข และมประสทธภาพ

ปรชญา : ใชปญญาแกปญหา เพอพฒนาชวตและสงคม

ปณธาน : มงมนสรางเยาวชนใหเปนพลเมองด มความรความสามารถ และฉลาดในการใชชวต

20

วสยทศน โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร เปนแหลงปฏบตทางการศกษาของคณะ

ศกษาศาสตร พฒนาทาง การศกษาเพอสรางเยาวชนให เปนพลเมองด มคณธรรม มความร ความสามารถในการท างาน รจกใชเทคโนโลย อยางเหมาะสม มทกษะแกปญหา มภาวะผน า สบสานวฒนธรรมเปนแบบอยางทด สามารถด ารงชวตอยในสงคม ไดอยางมความสข

อตลกษณ : ฉลาดใชชวต คดสรางสรรค รทนเทคโนโลย

ค าอธบายรายวชา ส 20241 เศรษฐกจพอเพยง และเกษตรทฤษฎใหม ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 จ านวน 0.5 หนวยกต 20 คาบ/ภาคการศกษา ศกษา ความเปนมาของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหม หลกแนวคด

ทฤษฎ และเปรยบเทยบกบกบระบบเศรษฐกจในปจจบน เกยวกบพฤตกรรมการผลตและบรโภคทเหมาะสม สอดคลองกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

โดยใชกระบวนการสบคน กระบวนการสอบสวน กระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานการเรยนรทใชโครงงานเปนฐาน กระบวนการวเคราะห กระบวนการแกปญหา กระบวนการสอสารรวมทงการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

เพอความเขาใจเกยวกบการจดสรรทรพยากร ตระหนกถงความส าคญ และมคานยมทดสามารถน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาปรบใชในการด าเนนกจการทางเศรษฐกจ ตลอดจนใช เปนหลกยดปฏบตในชวต

ผลการเรยนร 1.มความรความเขาเกยวกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 2.บอกแนวทางในการประยกตใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการด าเนนชวต 3.นกเรยนเหนคณคาและปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 4.แนะน าและสงเสรมใหผอนเหนคณคาและน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปปฏบต

ในการด าเนนชวต 5.มสวนรวมในชมชนในการปฏบตตนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง รวมทงหมด 5 ผลการเรยนร

21

ตารางท 1 หนวยการเรยนรรายวชา ส 20241 เศรษฐกจพอเพยง และเกษตรทฤษฎ ใหม ชนมธยมศกษาปท 3

หนวยการเรยนร

ผลการเรยนร

สาระการเรยนร จ านวนชวโมง

1.รจกพอเพยง

ผลการเรยนรท 1

1.ความเปนมา ความหมาย หลกแนวคด 2.ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 3.การน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการด าเนนชวต

3

2. ทางออกแคพอเพยง

ผลการเรยนรท 2,3,4,5

1.ปญหาชมชน 2.การพฒนาชมชนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 3.การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยง เพอแกปญหาชมชน

10

3.พอเพยงตามไทย/โลก

ผลการเรยนรท 3,4,5

1.สถานการณโลกปจจบน 2.สถานการณโลกทสงผลกระทบตอเศรษฐกจไทย 3.แนวทางการแกปญหา โดยการประยกตใชหลกเศรษฐกจพอเพยง

7

รวม 20

จากหลกสตรสถานศกษา เนอหาในสาระท 3 เศรษฐศาสตร เปนเนอหาสาระทมเกยวของกบการผลต การแจกจายและการบรโภคสนคาและบรการ การบรหารจดการทรพยากรทมอยอยางมประสทธภาพ การด ารงชวตอยางมดลยภาพ และการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงไปใชในชวตประจ าวน (ส านกวชาการ และมาตรฐานการศกษา ฯ ,2551:2) ลกษณะของเนอหาวชาเกยวของกบการจดสรรทรพยากรทมอยอยางจ ากด จ าเปนตองมวธการแกปญหาเพอตอบสนองความตองการของมนษยทมไมจ ากด ในการศกษาผวจยใชรายวชา ส 20241 เศรษฐกจพอเพยง และเกษตรทฤษฎใหม หนวยท 2 ทางออกแคพอเพยง เรอง ปญหาชมชน การพฒนาชมชนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และการประยกตใชเศรษฐกจพอเพยง เพอแกปญหาชมชน จ านวน 10 ชวโมง มาใชในการทดลองครงน เพอใหนกเรยนไดพฒนาความสามารถตามศกยภาพของตนไดอยางเหมาะสม สนใจ ใฝเรยนร มความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค และสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

22

2. การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

การจดการเรยนรในศตวรรษท 21 มการศกษาคนควาหาทฤษฎใหม ๆ เกดขนหลายทฤษฎ ทฤษฎทมผสนใจเปนอยางมาก ไดแกทฤษฎการเรยนรแบบการสรางความรดวยตนเอง (Constructivist learning theory) ทเชอวาการเรยนรจะเกดขนเมอนกเรยนสรางความรทเปน ของตนเองขนมา จากความรทมอย เดม หรอความรทมเขามาใหม หองเรยนในศตวรรษท 21 ครจงมใช ทกสงทกอยาง นกเรยนตองไดลงมอ ปฏบตเองสรางความรทเกดจากความเขาใจของตนเอง และมสวนรวมในการเรยนมากขน (Active learning) รปแบบการเรยนจากแนวคดนมหลายรปแบบ ไดแก การเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative learning) การเรยนรแบบชวยเหลอกน (Collaborative -learning) การเรยนรโดยคนควาอสระ (Independent investigation method) การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-based learning) เปนตน การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน มชอเรยกภาษาไทยทแตกตางกน เชน การสอนแบบใชปญหาเปนหลก การเรยนรบนพนฐานของปญหา การเรยนรแบบใชปญหาเปนหลก หรอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ซงลวนแตเปนการจดการเรยนรทเนนนกเรยนเปนส าคญ โดยเนนใหนกเรยนไดลงมอปฏบตผานกระบวนการคด การตดสนใจ นกเรยนจะไดรบความรผานการเผชญปญหาจรงหรอสถานการณปญหาตาง ๆ และรวมกนคดแกปญหาเหลานน เปลยนบทบาทของนกเรยนจากผรบความรเปนผสรางความร พรอมทงเปนการเรยนการสอนทสามารถพฒนาทกษะกระบวนการตาง ๆ ทจ าเปน สงเสรมการเรยนรตลอดชวต ในการวจยในครงนผวจยศกษา แนวความคดเกยวกบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เพอน ามาใชในการจดการเรยนรเพอพฒนาความสามารถการแกปญหาอยางสรางสรรค โดยมรายละเอยดการศกษาดงน 2.1 ความหมายของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

Barrow and Tamblyn (1980: 20-24) ไดใหความหมายของการจดการเรยนรโดย ใชปญหาเปนฐาน เปนการสอนทมงสรางความเขาใจและหาทางแกไขปญหาโดยใชปญหาเปนจดตงตนกระบวนการเรยนร และเปนตวกระตนตอไปในการพฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตผล และสบคนขอมลทตองการเพอสรางความเขาใจกลไกของตวปญหารวมทงวธการแกปญหา สอดคลองกบ Barell (1998); Eden (2000); Stepin and Gallagher (1993: 25-28) ไดกลาวถงความหมายของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ไวคลายกนวา คอ การเรยนรและฝกหดการแกปญหาทเกดขนจากชวตจรง การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนกระบวนการของการส ารวจเพอทจะตอบค าถามสงทอยากรอยากเหน ขอสงสย และความไมมนใจเกยวกบปรากฎการณธรรมชาตในชวตจรงทมความซบซอน ปญหาทใชในกระบวนการเรยนรจะเปนปญหาทไมชดเจน มความยากหรอมขอสงสย

23

สามารถตอบไดหลายค าถาม เปนรปแบบการสอนเพอใหนกเรยนสรางองคความรดวยตนเอง และท าใหนกเรยนเรยนรทจะคดเปน และเกดทกษะการแกปญหา ในสวนของนกวชาการไทยไดกลาวถง การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไวดงน ทศนา แขมมณ (2557: 137) ไดใหนยามการจดการเรยนรแบบปญหาเปนหลกวา เปนการจดสภาพการเรยนการสอนทใชปญหาเปนเครองมอในการชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรตามเปาหมาย โดยครอาจน านกเรยนไปเผชญสถานการณ ปญหาจรง หรอครอาจจดสภาพการณใหนกเรยนเผชญปญหา และฝกกระบวนการวเคราะหปญหา และแกปญหารวมกน ซงจะชวยใหนกเรยนเกดความเขาใจปญหาอยางชดเจน ชวยใหนกเรยนเกดความใฝร เกดทกษะกระบวนการคดและกระบวนการแกปญหาตาง ๆ สอดคลองกบ วชรา เลาเรยนด (2556: 107); ศรวรรณ วณชวฒนวรชย (2558: 110) ไดกลาวไวสอดคลองกนวา การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนวธการสอนทสงเสรมและพฒนาทกษะการคดและการแกปญหาดวยการจดการเรยนรทใชปญหาเปนหลกหรอจดเรมตนเพอกระตนจงใจ เราความสนใจเพอเรยนรและสรางความรดวยตนเอง ซงจะตองเปนปญหาทมาจากตวนกเรยน หรอเปนปญหาทนกเรยนสนใจ ตองการแสวงหา คนค าตอบและหาเหตผล มาแกปญหาหรอท าใหปญหานนชดเจนจนมองเหนแนวทางแกไขปญหา ซงจะท าใหเกดการเรยนรสามารถผสมผสานความรนนไปประยกตใชอยางมประสทธภาพ จากการคนควาเอกสารขางตน สามารถสรปไดวา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนกระบวนการเรยนรทใชปญหาเปนจดเนน และเปนตวกระตนเพอแสวงหาแนวทางการแกปญหา ใหนกเรยนเกดการเรยนร พฒนาทกษะตาง ๆ และความสามารถในการแกปญหาผานการแสวงหา คนค าตอบและหาเหตผลรวมกน

2.2 ลกษณะส าคญของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

จากการศกษาลกษณะส าคญของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไดมผกลาวไวดงน Illinois Mathematics and Science and Academy (2001: Online) ไดกลาวถงลกษณะการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไวดงน 1. ในการเรยนแบบปญหาเปนฐานนน ปญหาทมแนวทางในการหาค าตอบหลากหลาย (ill-structured -problem) จะถกน าเสนอเปนอนดบแรกและเปนศนยกลางของเนอหาสาระ และบรบทของการเรยนร 2. ปญหาทเปนศนยกลางของการเรยนร มลกษณะดงน 2.1 โครงสรางทมลกษณะทสามารถหาแนวทางในการหาค าตอบไดหลากหลาย (ill-structured) เปนปญหาตามลกษณะธรรมชาตทวไป 2.2 สถานการณจะมลกษณะทยงยากซบซอนไมตายตว (messy)

24

2.3 มการเปลยนแปลงไดเสมอเมอมขอมลใหม ๆ เขามา 2.4 ไมสามารถแกปญหางาย ๆ หรอรปแบบการแกปญหาทไมแนนอน 2.5 ไมมค าตอบทถกตองเสมอไป 3. การเรยนแบบปญหาเปนฐานในชนเรยน นกเรยนจะมบทบาทเปนนกแกปญหา ครมบทบาทในการเปนผใหค าแนะน าและชวยเหลอ (tutors and coaches) 4 .ในกระบวนการเรยนการสอน จะมการแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบขอมลตาง ๆ แตความรนนนกเรยนแตละคนจะตองสรางขนดวยตนเอง การคดตองชดเจนและมความหมาย 5. การประเมนการเรยนรจะประเมนตามสภาพจรงโดยดทปญหา และกระบวนการแกปญหา ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2550: 2-3) ไดกลาวถงลกษณะการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน สามารถสรปไดดงน 1. ตองมสถานการณทเปนปญหา และเรมตนการจดกระบวนการเรยนรดวยการใชปญหาเปนตวกระตนใหเกดกระบวนการเรยนร 2. ปญหาทน ามาใชในการจดกระบวนการเรยนร ควรเปนปญหาทพบเหนไดในชวตจรง ของนกเรยนทมโอกาสจะเกดขนจรง 3. นกเรยนเรยนรโดยการน าตนเอง (Self-Directed Learning) คนหาและแสวงหาความรค าตอบดวยตนเอง ดงนนนกเรยนตองวางแผนการเรยนรดวยตนเอง บรหารเวลาเอง คดเลอกวธการเรยนรและประสบการณเรยนร รวมทงประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 4. นกเรยนเรยนรเปนกลมยอย เพอประโยชนการคนหาความร ขอมลรวมกนเปนการพฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตและผล ฝกใหนกเรยนมทกษะในการรบส งขอมล เรยนรเกยวกบ ความแตกตางระหวางบคคล และการฝกจดระบบตนเองเพอพฒนาความสามารถในการท างานรวมกนเปนทม ความรจากค าตอบทไดมหลากหลายองคความรจะผานการวเคราะหโดยนกเรยน มการสงเคราะหการตดสนใจรวมกน การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานน นอกจากจดการเรยนรเปนกลมแลวยงสามารถจดการเรยนรเปนรายบคคลได แตอาจท าใหนกเรยนขาดการท างานรวมกบผอน 5.การเรยนรมลกษณะการบรณาการความร และการบรณาการทกษะกระบวนการตาง ๆ เพอใหนกเรยนไดรบค าตอบทกระจางชด 6. ความรทเกดขนจากการเรยนรจะไดมาภายหลงจากการผานประสบการณการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานแลวเทานน 7. การประเมนผลเปนการประเมนผลจากสภาพจรง โดยพจารณาจากการ ปฏบตงาน และความกาวหนาของนกเรยน

25

ทศนา แขมมณ (2557: 138-139) ไดเสนอตวบงชการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไว 10 ประการดงน 1. ครและนกเรยนมการรวมกนเลอกปญหาทตรงกบความสนใจหรอความตองการของนกเรยน 2. ครและนกเรยนมการออกไปเผชญสถานการณหรอปญหาทเกดขนจรง หรอครมการจดสภาพการณใหนกเรยนเผชญปญหาในหองเรยน 3. ครและนกเรยนมการรวมกนวเคราะหปญหาและหาสาเหตของปญหา 4. นกเรยนมการวางแผนและแกปญหารวมกน 5. ครมการใหค าปรกษาแนะน าและชวยอ านวยความสะดวกแกนกเรยนในการแสวงหาแหลงขอมล การศกษาขอมล และการวเคราะหขอมล 6. นกเรยนมการศกษาคนควาและแสวงหาความรดวยตนเอง 7. ครมการกระตนใหนกเรยนแสวงหาทางเลอกในการแกปญหาทหลากหลายและพจารณาเลอกวธทเหมาะสม 8. นกเรยนมการลงมอแกปญหา รวบรวมขอมล วเคราะหขอมล สรปประเมนผล 9. ครมการตดตามการปฏบตงานของนกเรยนและใหค าปรกษา 10. ครมการประเมนผลการเรยนร ทงทางดานผลงานและกระบวนการ นอกจากน วชรา เลาเรยนด (2556: 107-108) ไดสรปคณลกษณะของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไวดงน 1. เปนการจดการเรยนรทเนนนกเรยนเปนส าคญ 2. การเรยนรเกดขนจากการรวมมอของนกเรยนกลมเลก ๆ 3. ครคอผคอยแนะน าสนบสนน นกเรยนคอผมองเหนปญหาและแกปญหาดวยตนเอง 4. ปญหาเปนปญหาทเกดขนจรง หรอปญหาจรง ซงปญหาจะชวยก าหนดแนวคดหรอก าหนดจดเนนกระตนการเรยนร 5. ปญหาคอสงทจะน าไปสการพฒนาทกษะการแกปญหา 6. ความรใหมจะเกดขนดวยตวนกเรยนเอง สอดคลองกบกาญจนา คณารกษ (2553: 396) ไดอธบายแนวคดของการสอนโดยอาศยการเรยนรบนพนฐานของปญหา (problem-base learning) โดยมลกษณะดงน 1.จดเรมตนของการเรยนร คอปญหา (สงเราทจดใหแกนกเรยนทยงขาดความพรอมท จะตอบสนอง) 2. ปญหาทนกเรยนประสบ คอปญหาทนกเรยนจะไดพบในการประกอบอาชพในวนขางหนา

26

3. ความรทนกเรยนไดรบการคาดหวงวาจะไดรบในการฝกอบรมวชาชพจะไดรบการสอดแทรกไวในรปของปญหาแทนการใหในลกษณะกฎเกณฑตาง ๆ 4. ความสามารถในการประยกตใชความรไดอยางเหมาะสมมความส าคญมากพอ ๆ กบความรทไดทางทฤษฎ 5. นกเรยนทเปนรายบคคลและกลม เปนผรบผดชอบการเรยนการสอนดวยตนเอง 6. การเรยนรสวนใหญเกดขนในลกษณะของการปฏบต แทนทจะเกดจากการรบฟงการบรรยาย จากการคนควาเอกสารขางตน สรปไดวาลกษณะการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนการจดสภาพการเรยนการสอน ทเนนนกเรยนเปนส าคญ ผานการใชปญหาหรอสถานการณเปนจดเนน กระต น ให น ก เรยน เก ดการเร ยน ร ต าม เป าหมาย โดยครม ห น าท แน ะน า ให ค าป ร กษ า ผานกระบวนการวเคราะหและแกปญหาดวยการบรณาการความรและทกษะตาง ๆ รวมกนเปนกลม เพอใหเกดความเขาใจในปญหาหรอสถานการณนนอยางชดเจนจนสามารถแกไขปญหาทพบไดอยาง มประสทธภาพ

2.3 ทฤษฎและแนวคดทเกยวของกบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนการสภาพการเรยนรโดยใชปญหาเปนเครองมอ ใหเกดการเรยนร โดยอาศยแนวคดทเกยวของดงตอไปน

2.3.1. ทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) ทฤษฎทางสตปญญาของ Piage-t และ Vygotsky เปนรากฐานส าคญของทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) โดย Piaget (1962: 86-87) ไดเสนอวา พฒนาการทางเชาวปญหาของบคคลจะเกดขนเมอไดรบและซมซบขอมลหรอประสบการณใหมเขาไปสมพนธกบความรหรอโครงสรางทางปญญาทมอยเดม คนทกคนจะมพฒนาการทางเชาวปญญาไปตามล าดบขน จากการปฏสมพนธและประสบการณกบสงแวดลอมตามธรรมชาต และประสบการณทเกยวกบความค ด เช งต รรกะและคณ ตศาสตร รวมท งการถ ายทอดข อม ลท างส งคม วฒ ภ าวะ และกระบวนการพฒนาความสมดล สวน Vygotsky (1978: 86-87) อธบายวา มนษยไดรบอทธพลของสงแวดลอมตงแตเกด ซงนอกจากสงแวดลอมทางธรรมชาตแลวกยงมสงแวดลอมทางสงคม ซ งกคอวฒนธรรมทแตละสงคมสรางขน ดงนนสถาบนตาง ๆ เรมต งแตสถาบนครอบครว กจะม อทธพลตอ เชาวปญ ญาข นส ง Jonassen เสนอเพ ม เตมวา ทฤษฎ การสร างความร จะให ความส าคญกบกระบวนการและวธการของบคคลในการสรางความรความเข าใจ จากประสบการณ รวมทงโครงสรางทางปญญา และความเชอในการแปลความหมาย เหตการณ และสงตาง ๆ ทฤษฎการเรยนรกลมน ถอวาสมองเปนเครองมอทส าคญทสดในการแปลความหมาย

27

ของปรากฎการณ เหตการณและสงตาง ๆ ในโลกน ซงการแปลความหมายดงกลาวเปนเรองสวนตว (personal) และเปนเรองเฉพาะตว (individualistic) เพราะการแปลความหมายของแตละบคคลขนกบการรบร ประสบการณ ความเชอ ความตองการความสนใจ และภมหลงของแตละบคคลมความแตกตางกน ซงการเรยนรตามทฤษฎการสรางความรดวยตนเองเปนกระบวนการทนกเรยนตอง จดกระท ากบขอมล ไมใชเพยงรบขอมลเขามา และนอกจากกระบวนการการเรยนรจะเปนปฏสมพนธภายในสมอง (Internal mental interaction) แลวยงเปนกระบวนการทางสงคมอกดวย การสรางความรจงเปนกระบวนการทงดานสตปญญาและสงคมควบคกนไป (ทศนา แขมมณ, 2557: 90-96)

2.3.2. ปรชญาการศกษาแบบปฏบตการนยม (Pragmatism) ปฏบตการนยมมกจะรวมถงปรชญาทดลองนยม (Experimentalism) ปฏบตการนยม (P ragm atism ) ปฏ ฐานน ยม (Positiv ism ) ผ สสะน ยม (Em piric ism ) บ รณ วฒ นน ยม (Reconstructionism) และพฒนนยม (Progressivism) ซงมประเดนส าคญรวมกนคอ ความจรงแทตดสนไดจากประสบการณ มนษยไมสามารถเรยนรส งใดนอกเหนอจากประสบการณ ไดเลย การจดการศกษาตามปรชญาปฏบตการนยมตองสอนใหมนษยรวธคด เพอจะไดปรบตวตอสงคม ทเปลยนแปลงได โดยตองมงหมายทพฒนาประสบการณ ซงสามารถท าใหมนษยน าไปสชวตทด วตถประสงครวมไปถง สขภาพด ทกษะวชาชพ ความสนใจและงานอดเรกยามวาง การเตรยมตว เปน พอแม ความสามารถในการเขาไป เก ยวของกบปญหาส งคมไดอยางมประสทธภาพ โดยผานกระบวนการเรยนรซงตองพจารณาวา การเรยนรเปนเรองของบคคล ครไมควรพยายาม เทความรทตนมใหกบนกเรยน เนองจากเปนการกระท าท ไมออกผลใด ๆ สงทนกเรยนรขนอย กบความตองการ ความสนใจ และปญหาเฉพาะตน อกนยหนงสาระความรมใชจดหมายปลายทาง แตถอวาเปนสอกลางน าไปสจดหมาย ดงนนนกเรยนท เผชญปญหา อาจสรางสภาพแวดลอม ทางการศกษาของตนเพอแกปญหาตามความตองการของตน ในการชวยนกเรยน ครตองจดเตรยมประสบการณ ซ งเราความตนตาตน ใจ เพอปลกความสนใจของนกเรยนในปญหาส าคญ พรอมทงเสรมแรงนกเรยนในการสรางรปแบบจดหมาย เปาหมายของตน วางแผนก าหนดวตถประสงคกบชนเรยนทงรายกลมและบคคล ใหความชวยเหลอและบรการในฐานะผแนะแนวทางดานทกษะ ประเมนในสงทนกเรยนไดเรยนร วธการทใชเรยน และสงทนกเรยนคนพบดวยตนเอง (สมประสงค นวมบญลอ, 2548) จากแนวคดและทฤษฎขางตน มงเนนใหนกเรยนเกดการเรยนรดวยตนเอง โดยครมหนาทกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจใครร และตองการหาค าตอบหรอแกไขสถานการณนน ๆ โดยจะขนอยกบ ความตองการความสนใจ การรบร ประสบการณ ความเชอ และภมหลง

28

ของ แตละบคคล ซงเปนแนวความคดทสอดคลองกบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ซงจะสามารถท าใหนกเรยนเกดการเรยนร เพอแสวงหาค าตอบตามทตนอยากร โดยเกดจากปฏสมพนธในหองเรยนผานการอภปรายแลกเปลยนความเหน ในการขอค าปรกษาหรอขอแนะน าจากครคร และเมอเกดความรจากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานแลวนกเรยนจะสามารถจดจ าและน าความร มาปรบใชในสถานการณตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม

2.4 กระบวนการและขนตอนของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

จากการไดท าการศกษารปแบบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Base Learning) ไดมผนกวชาการกลาวถงขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไวดงน Barbara (1995, อางถงใน วชรา เลาเรยนด (2556: 108-109) ไดน าเสนอกระบวนการจด การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน โดยใชรปแบบดงน 1.นกเรยนไดรบการเสนอปญหา 2.จดนกเรยนเขากลม 4 -5 คน ระดมความคดจากความร เดมท เกยวของกบปญหา และพยายามนยามปญหาใหชดเจน 3.นกเรยนชวยกนเสนอปญหาตาง ๆ จากประเดนทไดรบหรอเรยกวาเปน ประเดน ทตองรในเรองทพวกเขายงไมเขาใจ นกเรยนจะไดรบการกระตนใหระบเรองทรและไมร 4.นกเรยนชวยกนจดล าดบความส าคญของประเดนทตองศกษาและเรยนรนกเรยนรวมกนตดสนใจปญหาตาง ๆ ทจะสอหาความร ค าตอบ นกเรยนอาจจะมอบหมายงานเปนรายบคคล บางประเดนอาจจะมอบหมายงานแบบกลมเพอรวมกนศกษา ครและนกเรยนอภปรายรวมกนเกยวกบแหลงความรและแหลงเรยนร 5.นกเรยนรวมประชมกนใหมเพอศกษาเรองราวตาง ๆ ทก าหนดบรณาการความรใหม ทไดเขากบบรบทของปญหา รวมกนสรปความรเชอมโยงความคดรวบยอดใหมกบความคดรวบยอดเดมท าความเขาใจกบสงทไดเรยนรใหมในขณะทแกปญหา และนกเรยนจะพบวาการเรยนรเกดขน จากการด าเนนการตามกระบวนการมาโดยตลอด และมเรองใหม ๆ ทตองศกษาและเรยนรเพมเตม

Delisle (1997: 26-36) ไดเสนอขนตอนของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไว 6 ขนตอนดงน 1. การเชอมโยงปญหา (Connecting with the problem) เปนขนตอนทเชอมโยงความรเดมกบประสบการณของนกเรยนหรอกจกรรมในชวตประจ าวนทตองเผชญปญหาตาง ๆ เพอใหนกเรยนเหนความส าคญและคณคาของปญหานนตอการด าเนนชวตประจ าวน ในขนนครตองพยายาม

29

กระตนนกเรยนไดคดและแสดงความคดเหนอยางหลากหลายแลวจงน าเสนอ สถานการณปญหาทเตรยมไว 2. การก าหนดกรอบการศกษา (Setting up the structure) นกเรยนวเคราะหสถานการณปญหาแลวรวมกนวางแนวทางในการศกษาคนควาขอมลเพมเตม เพอน ามาใชในการแกปญหาในขนตอนนนกเรยนจะตองรวมกนอภปรายแสดงความคดเหน เพอก าหนดกรอบการศกษา 4 กรอบดงน 2.1 แนวคดหรอแนวทางในการแกไขปญหา ( Ideas) คอ วธการหรอแนวทางใน การหาค าตอบทนาจะเปนไปไดซงเปรยบเสมอนสมมตฐานทตงไว 2.2 ขอเทจจรง (Fact) คอขอมลความรทเกยวของกบปญหานน ซงเปนความรหรอเปนขอมลทปรากฎอยในสถานการณปญหา หรอขอเทจจรงทเกยวของกบปญหาทเกดข น จากการอภปรายรวมกน หรอขอมลเดมทไดเรยนรมาแลว 2.3 ประเดนทตองศกษาคนควา (Learning issues) คอ ขอมลทเกยวของกบปญหาซงนกเรยนยงไมร จ าเปนตองศกษาเพมเตมเพอน ามาใชในการแกปญหา จะอยในรปของค าถามทตองการค าตอบนยามหรอประเดนการศกษาอน ๆ ทตองการทราบ 2.4 วธการศกษาคนควา (Action plan) แตละกลมรวมกนวางแผนการศกษาคนควาเพมเตมจากแหลงการเรยนรตาง ๆ 3. การด าเนนการศกษาคนควา(Visiting the problem) แตละกลมรวมกนวางแผนการศกษาคนควาและด าเนนการศกษาคนควาหาขอมลเพมเตมตามประเดนทตองการศกษาคนควาเพมเตมจากแหลงเรยนรตาง ๆ 4. รวบรวมความร (Revisiting the problem) ตดสนใจเลอกแนวทางแกปญหา หลงจากทแตละกลมไดขอมลครบถวนแลว ใหกลบเขาชนเรยนรายงานผลการศกษาคนควาตอชนเรยน หลงจากนนใหนกเรยนรวมกนพจารณาผลการศกษาคนควาอกครงวาขอมลทไดเพยงพอตอการแกปญหาหรอไม ประเดนใดแปลกใหมนาสนใจตอการแกปญหา และประเดนใดทไมเปนประโยชนควรจะตดทง แลวแตละกลมรวมตดสนใจเลอกแนวทาง หรอวธการทเหมาะสมทสดทจะใชในการแกปญหา ในขนนนกเรยนจะไดพฒนาทกษะการคดการตดสนใจ รวมทงนกเรยนจะคนพบแนวทางแกปญหาใหม ๆ จากการแลกเปลยนความรซงกนและกน 5. สรางผลงานหรอปฏบต ตามทางเลอก(Producing a product or performance) เมอตดสนใจเลอกแนวทางหรอวธการแกปญหาแลวแตละกลมสรางผลงานหรอปฏบตตามแนวทาง ทเลอกไว ซงมความแตกตางกนไปในแตละกลม 6. ประเมนผลการเรยนรและปญหา (Evaluating performance and the problem) เมอขนตอนการสรางผลงานสนสด นกเรยนประเมนผลการปฏบตงานของตนเอง ของกลมและคณภาพของผลงาน และครประเมนกระบวนการท างานกลมของนกเรยน

30

Center for problem- based learning of illinois University (1996) ไ ด ก ล า ว ถ งขนตอนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไวดงน ขนท 1 ขนเตรยมความพรอมของนกเรยน ในขนนจดมงหมายเพอเตรยมใหนกเรยนมความพรอมในการเผชญกบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ซงการเตรยมความพรอมนขนอยกบอาย ความสนใจ ภมหลงของนกเรยน ในการเตรยมความพรอมนจะใหนกเรยนไดอภปรายเกยวเนองถงเรองทจะสอนอยางกวาง ๆ ซงจะตองตระหนกวา การเตรยมความพรอมน ไมใชการสอนเนอหากอน เพราะการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานตางจากการเรยนรแบบอนตรงทความรหรอทกษะทนกเรยนไดเปนผลมาจากการแกปญหา ขนท 2 ขนพบปญหา ในขนนมจดม งหมายสนบสนนใหนกเรยนก าหนดบทบาทของตน ในการแกปญหาและกระตนใหนกเรยนตองการทจะแกปญหา ซงครอาจจะใชค าถามในการกระตน ใหนกเรยนไดอภปรายและเสนอความคดเหนตอปญหา เมอมองเหนความเปนไปไดในการแกปญหา ขนท 3 ขนนยามวา เรารอะไร (What We Know) เราจ าเปนตองรอะไร (What We Need to Know) และแนวคดของเรา (Our Ideas) ในขนนมจดมงหมายเพอสงเสรมใหนกเรยนไดพฒนาสงทตนร อะไรทจ าเปนตองร และแนวคดอะไรทไดจากสถานการณปญหา สงเสรมใหนกเรยนไดพจารณาถงความรทตนเองมเกยวกบสถานการณปญหาและเตรยมใหนกเรยนพรอมทจะรวบรวมขอมล เพอน าไปแกปญหา ในขนนนกเรยนท าความเขาใจปญหาและพรอมทจะส ารวจ คนหา ความรเพอการแกปญหา ครจะใหนกเรยนไดก าหนดสงทตนเองรจากสถานการณปญหา สงจ าเปนท จะตองเรยนร เพมเตมทจะมาสงเสรมใหสามารถแกไขปญหาได ซงจะระบต าแหนงขอมลส าหรบคนควา และแนวคดในการแกปญหา ขนท 4 ขนก าหนดปญหา จดมงหมายทส าคญในขนนเพอสนบสนนใหนกเรยนก าหนดปญหาทแทจรงจากสถานการณทไดเผชญ และก าหนดเงอนไขทปรากฎและเงอนไขทขดแยงในสถานการณ ปญหาทก าหนดให ซงจะชวยใหไดค าตอบของปญหาทด ขนท 5 ขนการคนควา รวบรวมขอมล และเสนอขอมล นกเรยนจะชวยกนคนควาขอมล ทจ าเปนตองรจากแหลงขอมลทก าหนดไวแลว น าขอมลเหลานนมาเสนอตอกลมใหเขาใจตรงกน จดมงหมายในขนน ประการแรกเพอสนบสนนใหนกเรยนวางแผนและด าเนนการรวบรวมขอมล อยางมประสทธภาพ พรอมทงน าเสนอขอมลนนตอกลม ประการทสองเพอสงเสรมใหนกเรยนเขาใจ วาขอมลใหมทคนความาไดท าใหเขาใจปญหาอยางไร และจะประเมนขอมลใหมเหลานนวาสามารถชวยเหลอใหเขาใจปญหาไดอยางไรดวย ประการทสามเพอสงเสรมใหนกเรยนมความสามารถ ทางการสอสารและเรยนรแบบรวมมอ ซงชวยใหการแกปญหามประสทธภาพ ขนท 6 ขนการหาค าตอบทเปนไปได จดมงหมายในขนนเพอใหนกเรยนไดเชอมโยงระหวางขอมลทคนควา กบปญหาทก าหนดไวแลวแกปญหาบนฐานขอมลทคนความา เนองจากปญหาทใชใน

31

การเรยนรสามารถมค าตอบไดหลายค าตอบ ดงนนในขนนนกเรยนจะตองคนหาค าตอบทสามารถเปนไปไดมากทสด ขนท 7 ขนการประเมนคาของค าตอบ จดมงหมายในขนนเพอสนบสนนใหนกเรยนท าการประเมนคาสงทjมาชวยในการแกปญหา คอขอมลทคนความา และผลของค าตอบทไดในแตละปญหาวาท าใหนกเรยนรอะไร ซงนกเรยนจะแสดงเหตผลและรวมกนอภปรายในกลมโดยใชขอมลทคนความาเปนพนฐาน ขนท 8 ขนการแสดงค าตอบและการประเมนผลงาน ในขนนมจดมงหมายเพอสนบสนน ใหนกเรยนเชอมโยงและแสดงถงสงทนกเรยนไดเรยนร ไดความรมาอยางไร และเหตใดความรนนจงส าคญ ในขนนนกเรยนจะเสนอผลงานออกมาทแสดงถงกระบวนการการเรยนรตงแตตนจนไดค าตอบของปญหา ซงเปนการประเมนผลงานของตนเองและกลมไปดวย ขนท 9 ขนตอนตรวจสอบปญหาเพอขยายการเรยนร ในขนนทจดมงหมายเพอใหนกเรยนรวมกนก าหนดสงทตองการเรยนรตอไป นกเรยนจะพจารณาจากปญหาทไดด าเนนการไปแลว วามประเดนอะไรทตนสนใจอยากเรยนรอก เพราะในขณะด าเนนการเรยนรนกเรยนอาจจะมสงทอยากรนอกจากทครจดเตรยมไวให การด าเนนการเรยนรจากขนท 1 ถงขนท 9 จะมลกษณะเปนวงจร หากขนใดมขอสงสยสามารถยอนกลบไปขนกอนหนานนได และในแตละขนตอนจะประกอบไปดวยการประเมนการเรยนรดวย

ETE Team (2005: Online) ไดน าเสนอรปแบบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไว 7 ขนตอนดงน 1. อานและวเคราะหสถานการณปญหา (Read and analysis he problem scenario) คอ ขนตอนการตรวจสอบความเขาใจเกยวกบสถานการณ โดยการอภปรายกลม อาศยการตดสนใจรวมกนภายในกลมเกยวกบปจจยทมความส าคญของสถานการณนคออะไร และรวมกนหาขอมล ทจ าเปนในการแกปญหาอยางกระตอรอรน 2. ลงรายการสงทตองร (List what is know) คอ ขนตอนทเรมตนดวยการจดทก สงอยางททราบเกยวกบสถานการณปญหา จากขอมลทมอยแลวเพมเตมดวยขอมลความรอน ๆ ทมาจากสมาชกในกลม 3. พฒนาขอความปญหา (Develop a problem statement) คอ การวเคราะหปญหาจาก สงทร ออกมาในรปแบบขอความ 1-2 ประโยค โดยสามารถอธบายไดวากลมพยายามแกไขอะไร ผลตอะไร ตอบสนองหรอคนควาค าตอบของอะไร ขอความของปญหานนจะตองถกทบทวนวา เปนขอมลใหมทถกคนพบและน าไปสการสงเสรมสถานการณ

32

4. จดบนทกสงทตองการจ าเปน (List what is needed) คอ ขนตอนการเตรยมค าถามทคดวาจ าเปนจะตองตอบเพอแกปญหา เปนค ารายการทแสดงถงวา “เราจ าเปนตองรอะไร” ค าถาม ทเหมาะสมมหลายประเภท เชน ค าถามทแสดงแนวคดหรอหลกการทจ าเปนตองเรยนร เพอแกไขสถานการณ ค าถามอน ๆ อาจเปนรปแบบการหาขอมลเพมเตมค าถามเหลานจะน าทางการคนควาซงอาจเกดในแหลงเรยนรตาง ๆ เชน อนเทอรเนต หองสมด หรอแหลงคนควาอน ๆ นอกเหนอ จากหองเรยน 5. ลงรายการปฏบตการทเปนไปได (List possible action) คอ ขนตอนของการจดบนทก การกระท า ทางแกไขปญหา สมมตฐาน หรอค าแนะน าตาง ๆ ภายใตแนวคด “เราควรท าอะไร” จดบนทกรายการทส าคญ อาทเชน ถามขอมลจากผเชยวชาญ หาขอมลจากอนเทอรเนต หาขอมลจากหองสมด 6. การวเคราะหขอมล (Analyze information) คอ ขนตอนการวเคราะหขอมลทรวบรวมมา ซงอาจจะตองปรบขอความปญหาใหม หรออาจแจกแจงขอความปญหานนอกครง ขนนกลมจะตงสมมตฐานและทดสอบสมมตฐานเพออธบายปญหา โดยบางปญหาอาจไมตองใชสมมตฐาน แตอาจใชแกปญหาเชงเสนอแนะหรอความเหนเสนอแนะกเหมาะสม ซงอยบนพนฐานขอมลทไดสบคนมา 7. น าเสนอขอคนพบ (Present-Findings) คอ ขนตอนเตรยมการรายงานทไดท าเปนขอเสนอแนะในการท านาย การอางอง หรอการแกไขปญหาอนเหมาะสม โดยใชขอมลและภมหลงของคณเพอสนบสนนแนวทางนน

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2550: 7-8) ไดเสนอขนตอนในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไว 6 ขนตอนดงน 1. ขนก าหนดปญหา เปนขนทครจดสถานการณตาง ๆ กระตนใหนกเรยนเกดความสนใจ ทจะคนหาค าตอบ 2. ขนตอนการท าความเขาใจกบปญหา นกเรยนจะตองท าความเขาใจกบปญหาทตองการเรยนร ซงนกเรยนจะตองอธบายสงตาง ๆ ทเกยวของกบปญหาได 3. ขนตอนด าเนนการศกษาคนควา นกเรยนตองก าหนดสงทตองเรยน ด าเนนการศกษาคนควาดวยตนเองดวยวธการทหลากหลาย 4. ขนสงเคราะหความร เปนขนทนกเรยนน าความรทไดมาคนควาแลกเปลยนความรรวมกน อภปรายผลและสงเคราะห

33

5. ขนสรปและประเมนคาของค าตอบ นกเรยนแตละกลมสรปผลงานของกลมตวเอง และประเมนผลงานวาขอมลทศกษาคนความความเหมาะสมหรอไมเพยงใด โดยพยายามตรวจสอบแนวคดภายในกลมของตนเองอยางอสระทกกลมชวยกนสรปองคความรในภาพรวมของปญหาอกครง 6.น าเสนอและประเมนผลงาน นกเรยนน าขอมลทไดมาจดระบบองคความรและน าเสนอเปนผลงานในรปแบบทหลากหลาย นกเรยนทกกลมรวมทงผเกยวของกบปญหารวมกนประเมนผลงาน ผวจยไดน าขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานจากแนวคดของ Barbara (1995) Delisle (1997) Center for Problem-Base Learning (1996) ETE Team (2005) และส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2550) สามารถสรปการสงเคราะหขนตอนของการจดการเรยนรไดดงตารางท 2

34

ตารางท 2 แสดงการสงเคราะหกระบวนการและขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

Barbara (1995)

Delisle 1997

Center for Problem-Base Learning 1996

ETE Team 2005

ส านกงานเลขาธการสภา

การศกษา 2550

ผวจย

1.นกเรยนไดรบการเสนอปญหา

1.การเชอมโยงปญหา (Connecting with the problem)

1.เตรยมความพรอมของนกเรยน

1.อานและวเคราะหภาพปญหา

1.ขนการก าหนดปญหา

1 ก าหนดปญหา

2.ระดมความคดเหนเกยวกบปญหา และนยามปญหา 3.เสนอประเดนตาง ๆ เกยวกบปญหา

2.การก าหนดกรอบการศกษา (Setting up the structure) -แนวคดหรอแนวทางในการแกไขปญหา (Ideas) -ขอเทจจรง (Fact) -ประเดนทตองการศกษา คนควา(Learning issues) -วธการศกษา คนควา (Action plane)

2.ขนการคนพบปญหา 3.นยามปญหา 4.ขนก าหนดปญหา

2.ลงรายการสงทตองร 3.พฒนาขอความปญหา 4.ลงรายการสงทจ าเปน 5.ลงรายการปฏบตทเปนไปได

2.ขนตอนการท าความเขาใจกบปญหา

2 ท าความเขาใจกบปญหา

4.จดล าดบประเดนส าคญ และศกษาขอมลในประเดนตาง ๆ

3.การด าเนนการศกษาคนควา (Visiting the problem) 4.การรวบรวมความร(Revisiting the problem)

5.ขนการคนควา รวบรวมและน าเสนอขอมล

6.การวเคราะหขอมล

3.ขนตอนการศกษาคนควา

3.ขนการศกษาคนควา

6.ขนการคนหาค าตอบ

5.บรณาการความรใหมเขากบบรบทของปญหา สรปความรเชอมโยงความคดรวบยอดใหมกบความคดรวบยอดเดม

5.สรางผลงานหรอปฏบตตตามทางเลอก(Producing a product or performance)

7.ขนการประเมนคาค าตอบ

4.ขนสงเคราะหความร 5.ขนสรปและประเมนคาค าตอบ

4.ขนสรปความร

6.ประเมนผลการเรยนรและปญหา (Evaluation performance and the problem)

8.ขนการแสดงค าตอบและประเมนผลงาน 9.ขนตอนการตรวจสอบปญหาเพอขยายการเรยนร

7.น าเสนอขอคนพบ

6.น าเสนอและประเมนผลงาน

5.การน าเสนอและประเมนผล

35

จากการสงเคราะหขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานทไดกลาวมาขางตน ผวจยสามารถสรปขนตอนและกระบวนการของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ได 5 ขนตอน ไดแก 1. ขนก าหนดปญหา หมายถง การจดสถานการณ กระตนใหนกเรยนเหนปญหา และเกดความสนใจทจะหาค าตอบ 2. ขนท าความเขาใจกบปญหา หมายถง นกเรยนท าความเขาใจและสามารถอธบายประเดนตาง ๆ ทเกยวของกบปญหา พรอมทงก าหนดประเดนในการศกษาซงประกอบดวย แนวคดใน การแกปญหา ขอเทจจรงเกยวกบปญหา ประเดนทตองศกษาคนควา และ วธการศกษาคนควา 3. ขนการศกษาคนควา หมายถง นกเรยนท าการคนควา รวบรวมขอมล จากแหลงการเรยนร ดวยวธการอนหลากหลาย 4. ขนสรปความร หมายถง นกเรยนน าความรท ไดคนความาแลกเปลยนความร ผานการอภปรายและสงเคราะหเปนแนวทางแกไขปญหารวมกน 5. ขนการน าเสนอและประเมนผล หมายถง นกเรยนสรปแนวทางแกไขปญหาของกลมตนเอง และน าเสนอเปนผลงานในรปแบบตาง ๆ นกเรยนทกกลมรวมทงผเกยวของรวมกนประเมนผลงาน

2.5 บทบาทนกเรยนและครในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

การจดการเรยนการสอนแบบปญหาเปนฐาน เปนการสอนโดยเนนนกเรยนเปนศนยกลาง ซงเปนรปแบบการเรยนการสอนทมการแตกตางดวยบทบาทของครและนกเรยน มนกวชาการเสนอตอไปน บทบาทของคร ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2550: 9-13) ไดกลาวถงบทบาทของครในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ดงน ครมบทบาทโดยตรงตอการจดการเรยนร ดงนนลกษณะของครทเออตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ควรมลกษณะดงน 1. ครตองมความมงมน ตงใจสง รจกแสวงหาความรเพอพฒนาตนเองอยเสมอ 2. ครตองรจกนกเรยนเปนรายบคคลเขาใจศกยภาพของนกเรยนเพอสามารถใหค าแนะน าชวยเหลอนกเรยนไดทกเมอทกเวลา 3. ครตองเขาใจขนตอนของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานอยางถองแทชดเจน ทกขนตอน เพอจะไดแนะน าใหค าปรกษาแกนกเรยนไดถกตอง

36

4. ครตองมทกษะและศกยภาพสงในการจดการเรยนร และการประเมนผลการพฒนา ของนกเรยน 5. ครตองเปนผอ านวยความสะดวกในการจดหา สนบสนนอปกรณการเรยนรใหเหมาะสมพอเพยง จดเตรยมแหลงเรยนร จดเตรยมหองสมด อนเทอรเนต ฯลฯ 6. ครตองมจตวทยาสรางแรงจงใจแกนกเรยน เพอกระตนใหนกเร ยนเกดการตนตวใน การเรยนรตลอดเวลา 7. ครตองชแจงและปรบทศนคตของนกเรยนใหเขาใจและเหนคณคาการเรยนแบบน 8. ครตองมความรความสามารถ ดานการวดและประเมนผลของนกเรยนตามสภาพจรง ใหครอบคลมทงดานความร ทกษะกระบวนการและเจตคตใหครบทกขนตอนของการจดการเรยนร วชรา เลาเรยนด (2556: 109) ไดเสนอวา บทบาทของครในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน คอ ผแนะน าใหการสนบสนนความคดรเรมใหเกดขนกบนกเรยน ไมบรรยายเนอหา หรอแนะวธการแกไขปญหาให แตสงส าคญทครควรระลกถงการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน คอ 1) จ านวนนกเรยนในชนเรยน 2) ระดบและวฒภาวะและเปาหมายหรอวตถประสงคของบทเรยนและรายวชาในขณะใชเทคนคการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ครจะตองใหนกเรยนรบผดชอบในการเรยนรดวยตวนกเรยนเองมากทสด กาญจนา คณารกษ (2553: 400-401) ไดเสนอวา วธการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ครจะตองเปนผรวบรวม จดหาแหลงขอมล วสดอปกรณ เอกสารอางองตาง ๆ และเครองมออนทนกเรยนดวยวธการสมมตจ าเปนตองใช และทนททการเรยนการสอนเรมเขาทครจะปฏบตตนเปน ผสงเกตการณเทานน โดยจะคอยใหค าแนะน าเพอชวยกลมผท างานเมอเกดการตดขด สนบสนน ใหก าลงใจนกเรยน ใหกลาคดกลาท า และแจงผลปฏบตงานใหทราบ และเมอโครงการเรยนทเรยนดวยวธการสมมตส าเรจสมบรณ ครแจงผลการปฏบตงานใหทราบทงวาจาและเปนลายลกษณอกษรเกยวกบผลงานและพฤตกรรมการปฏบตงานของกลม จากการศกษาขางตนจงอาจสรปไดวา ในการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน ครมหนาทสนบสนน และด าเนนการจดเตรยมการเรยนรใหนกเรยนมงแกไขปญหาและรบผดชอบการเรยนรของตนเองใหมากทสด บทบาทของนกเรยน ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2550: 9-13) ไดกลาวถงบทบาทของนกเรยนในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ดงน 1. นกเรยนตองปรบทศนคตและบทบาทหนาทของการเรยนรของตนเอง 2. นกเรยนตองมคณลกษณะดานการใฝร ใฝเรยน มความรบผดชอบสง รจกการท างานรวมกนอยางเปนระบบ

37

3. นกเรยนตองไดรบการวางพนฐาน และฝกทกษะในการเรยนรตามรปแบบการเรยนรทเนนนกเรยนเปนส าคญ เชน กระบวนการคดการสบคนขอมลเพอท างานกลม การอภปราย การสรป การน าเสนอผลงานและประเมน 4. นกเรยนตองมทกษะการสอสารทด วชรา เลาเรยนด (2556: 109) ไดเสนอวา นกเรยน จะตองรบผดชอบในการเรยนรดวย พวกตวเองใหมากทสด โดยนกเรยน คอ ผคด ผปฏบต และผตดสนใจ กาญจนา คณารกษ (2553: 400) ไดกลาววาในการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานนกเรยน มบทบาททส าคญมาก โดยสมาชกกลมตองตระหนกในความจรงวา แตละโครงการของปญหาสมมต มเปาประสงคอยสองอยางคอ อยางหนงคอจดประสงคของการเรยนร นนคอความรและทกษะ ทนกเรยนไดรบการคาดหวงวาจะไดรบ และอกอยางหน งคอผลงาน นนคอหาหนทางแกไขสถานการณทเปนปญหา อนเปนหวใจส าคญของการเรยนโดยปญหาเปนฐาน ขอควรส าคญทตองระวงทจะเกดขนเสมอ ๆ คอสมาชกของกลมจะทมเทและใชสตปญญาความสามารถในการท างานทไดรบมอบหมายใหส าเรจ และลมทจะใหความส าคญกบจดประสงคการเรยนร ทงผน ากลมและสมาชกกลมจะตองชวยกนดแลรบผดชอบใหบรรลวตถประสงคทงสองอยาง จากการศกษาขางตนสามารถสรปไดวา ในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานนกเรยนตองรบผดชอบในการเรยนรดวยตนเอง ดวยการทมเทความสามารถ ทงดานความรและทกษะในการหาหนทางเพอแกไขปญหา

2.6 แนวทางการวดและประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

ในการวดและประเมนผลของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานมนกวชาการไดเสนอแนวทางไวดงตอไปน Delisle (1997: 37-47) กลาวถงการประเมนผลการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐานวา ในการประเมนผลจะตองมการบรณาการตงแตในขนตอนแรก ๆ คอ การสรางปญหา ขนตอนการเรยนรรวมไปถงความสามารถและผลงานของนกเรยน โดยการประเมนผลนนกเรยนจะมสวนรวมดวย การประเมนผลจะด าเนนไปตลอดกระบวนการของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน คอ ตงแตขนสรางปญหา จนถงขนตอนการรายงานการแกปญหา โดยการประเมนควรกระท าสามสวน คอ การประเมนผลการเรยนร การประเมนของครคร และการประเมนปญหาทใชในการเรยนร ซงมรายละเอยดดงน 1. การประเมนผลการเรยนร เปนการประเมนความสามารถของนกเรยนซงจะเรมตงแตวนแรกของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน จนกระทงวนสดทายทมการน าเสนอผลงานออกมา ครจะใชขนตอนในการจดการเรยนร เปนเครองมอเฝาดความสามารถของนกเรยนซงจะพจารณาทงใน

38

ดานความร ทกษะ และการท างานกลม ในการประเมนผลการเรยนรนนอกจากครครจะเปนผประเมนแลวนกเรยนยงมสวนในการประเมนตนเอง โดยเปาหมายเพอประเมนความสามารถและบทบาท ของตนทมตอการท างานเปนหมคณะ 2. การประเมนตนเองของครคร ในขณะทนกเรยนไดมการสะทอนผลของการเรยนร และความสามารถของตนเองออกมา ครครกควรพจารณาทกษะและบทบาทของตนเองทไดแสดงออกไปวาไดมสวนสงเสรมนกเรยนหรอไม 3. การประเมนผลปญหา การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ปญหาเปนสงทมความส าคญมาก ปญหาทน ามาใชจงควรมการประเมนผลของปญหาเพอดความมประสทธภาพ วชรา เลาเรยนด (2556: 112) ไดเสนอแนวทางการวดและประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไวดงน 1. ใหเสนอรายงาน การด าเนนการแกปญหา ทงทเปนงานเดยวและงานกลม 2. ตรวจการเขยนบนทกผลการเรยนรของตนเอง ของนกเรยนแตละคน 3. ใชแบบประเมนโดยใหเพอนประเมนกนและกน ซงตองก าหนดเกณฑการประเมนใหชดเจน 4. ใชแบบสงเกตประเมนผลระหวางการเรยนร 5. ทดสอบดวยการใหวเคราะหปญหา คดหาแนวทางการแกปญหา และด าเนนการแกปญหา เปนรายบคคลโดยก าหนดปญหาใหปฏบตตามขนตอน 6. การสมภาษณเปนรายบคคล 7. ใชขอสอบแบบก าหนดสถานการณ หรอ ประเดนปญหา ยรวฒน คลายมงคล (2545: 60-61) ไดเสนอการประเมนสมรรถภาพในการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนหลกนนควรด าเนนการดงน 1. การประเมนความร เปนการประเมนความรในเนอหาวชาทเปนพนฐานในการประกอบอาชพ ซงไดจากการศกษาคนควาและการใชน าการเรยนรดวยตวเองของนกเรยน ประเมนจากการใหนกเรยนตอบค าถาม เพอวดความสามารถในการแกปญหา 2. การประเมนสมรรถภาพในการใชกระบวนการคนหาความร เปนการประเมนความสามารถในการคนควาดวยตวเองของนกเรยน ซงวธการประเมนท าไดทงใหนกเรยนประเมนตนเองหรอใหผเกยวของในการเรยนของนกเรยนรวมประเมน 3. การประเมนสมรรถภาพการชน าดวยตนเอง เปนการประเมนความสามารถของนกเรยนในการเรยนรดวยตนเอง ยอมรบตนเอง ประเมนตนเองตามความเปนจรง 4. การประเมนสมรรถภาพในการท างานเปนกลม เปนการประเมนความสามารถของนกเรยนขณะอยในกลม โดยกลมจะเรยนรไปพรอม ๆ กน จากการชวยกนท างานและคนหาความร

39

จากการศกษาขอมลขางตนสามารถสรปไดวาการประเมนการจดการเรยนรโดยใชปญหา เปนฐาน ตองมการประเมนในทกขนตอนของการจดการเรยนร โดยประเมนทงทางดานความร ทกษะ กระบวนการการท างานรวมกนเปนกลม ผานการประเมนโดยคร ตนเองและผทเกยวของ

2.7 ขอดและขอจ ากดในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน มขอดและขอจ ากดในการจดการเรยนร ดงทนกวชาการ ไดกลาวไวดงน ขอดในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน กาญจนา คณารกษ (2553: 405) ไดเสนอขอดของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไวดงน 1. เปนการพฒนานกเรยนใหคดเปน ท าเปน แกปญหาเปน โดยวธการฝกปฏบตจรง การฝก ใหนกเรยนไดเรยนรดวยวธปญหาสมมต ซงคนพบวธการแกไขปญหาดวยตนเองนน เปนการเสรมสรางใหนกเรยนมพฒนาการทมประสทธภาพ 2. เปนการสงเสรมใหนกเรยนรจกท างานเปนทงในรปแบบรายบคคล คอ แสดงความคดเหน และลงมอปฏบตดวยตนเอง และอยในรปแบบกลม คอ รวมกนคด รวมกนท า ตดสนใจอยางมเหตผล เปนการท างานแบบสงคมประชาธปไตย 3. สงเสรมใหนกเรยนกลาคด กลาแสดงความคดเหน และอภปรายอยางมเหตผล รจกน าสงทไดพบเหนมาพจารณาเสนอ ท าใหการเรยนมแงมมทหลากหลาย 4. จากการทนกเรยนไดมการฝกคด วเคราะหปญหา และหาวธแกปญหาอยเปนประจ า จะท าใหเปนคนทคดอยางเปนระบบ มการแกปญหาโดยใชเหตผล ไมใชอารมณตดสน ศรวรรณ วณชวฒนวรชย (2558: 110) ไดกลาวถงขอดของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ซงเปนการพฒนานกเรยนในดานทกษะและกระบวนการเรยนร และพฒนานกเรยนใหสามารถเรยนรโดยการชน าตนเองซงนกเรยนจะไดฝกฝนการสรางองคความรผานกระบวนการคดดวยการแกปญหาอยางมความหมายตอนกเรยน อกทงเปนวธสอนทสงเสรมนกเรยนเกดคณลกษณะดงน 1. นกเรยนสามารถเชอมโยงขอมลทสบคนมาไดค าตอบและเปนองคความรทนกเรยนสรางขนดวยตนเอง 2. นกเรยนมทกษะในการท างานเปนกลม กลาพดแสดงความคดเหน 3. มวนยรจกหนาท และบทบาทของตนเอง 4. นกเรยนไดแสดงความสามารถดานการเขยน การพด การว เคราะห ขอมลตาง ๆ ทไดรบอยางมเหตผล

40

ขอจ ากดในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน กาญจนา คณารกษ (2553: 403-404) ไดเสนอขอจ ากดของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน โดยการจดการเรยนรจะไมประสบความส าเรจเนองจาก 1. นกเรยน อานขอปญหาแลว ไมสามารถแยกแยะประเดนปญหา และไมสามารถตดสนใจวาอะไรเปนปญหาทส าคญตองไดรบการพจารณาเปนพเศษ 2. นกเรยนไมสามารถวเคราะหขอมลไดอยางลกซงและกวางขวาง เพอทจะน าขอมลนน ไปประกอบเพอเชอมโยงไปสการแกปญหาทดได 3. ความรและประสบการณของนกเรยนเปนปจจยส าคญตอการแกปญหา ทจะสามารถท าใหนกเรยนคดแกปญหาไดอยางลกซงหรอหลากหลายมมมอง 4. การใหระยะเวลาในการด าเนนการเรยนรดวยวธปญหาเปนฐานตองก าหนดใหเหมาะสม เพราะถาหากใหระยะเวลาสนนก การวเคราะหปญหาและหาวธการแกปญหาจะไมกวางขวาง หากก าหนดเวลานานเกนไปจะท าใหมเวลาเหลอ นกเรยนจะเบอหรอท ากจกรรมอนทไมเปนประโยชนตอการเรยน จากการศกษาสรปไดวา การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนการจดการเรยนรทพฒนาใหนกเรยนเกดความร ความสามารถ และทกษะตาง ๆ ผานประสบการณในการหาแนวทาง และวธการในการแกปญหา

3. สออนโฟกราฟก (Infographic)

ในการวจยครงนผวจยขอน าเสนอขอมลทเกยวของกบสออนโฟกราฟกแบงเปน 6 ประเดนประกอบดวย 1) ความหมายของส อ อน โฟกราฟก 2) ความเปนมาของส อ อนโฟกราฟก 3) สวนประกอบของสออนโฟกราฟก 4) ขนตอนการจดท าสออนโฟกราฟก 5) ประโยชนและขอจ ากดของอนโฟกราฟก และ 6) การประเมนสออนโฟกราฟก โดยมรายละเอยดดงตอไปน

3.1 ความหมายของสออนโฟกราฟก

สออนโฟกราฟก (Infographic) มผใหความหมายดงตอไปน ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (2555: ออนไลน) ไดอธบาย วาอนโฟกราฟก คอการแสดงขอมลหรอความรทผานการสรปยอแลวเปนแผนภาพ เพอใหเนอหา หรอขอมลทตองการน าเสนอสามารถอานและเขาใจไดงาย วรากรณ สามโกเศศ (2556: ออนไลน) ไดกลาววาอนโฟกราฟก หมายถง ผงองคกร แผนท สถต เครอขาย ฯลฯ ทมภาพโยงใยและสสนงดงาม เหนแลวเขาใจงาย

41

ส านกหอสมดมหาวทยาลยธรรมศาสตร (2558: ออนไลน) ไดอธบายวา อนโฟกราฟกนน ยอมาจาก Information Graphic คอ ภาพหรอกราฟกซงบงชถงขอมล ไมวาจะเปนสถต ความร ตวเลข ฯลฯ เรยกวาเปนการยนยอขอมลเพอใหประมวลผลไดงายเพยงแคกวาดตามอง Doug and Jim (2004: 236) ไดอธบายความหมายของอนโฟกราฟกไววา อนโฟกราฟก คอการแสดงขอมลดวยภาพกราฟก เพอใหผรบสารเขาใจเนอหาของขอมลอยางรวดเรวและชดเจน Jun Sakurada (2558: 9) ไดกลาวถงสออนโฟกราฟกวา เปนการแปลงขอมลใหเปนภาพเพอใหเขาใจงายและสอสารกบผคนดวยสงทจบตองได จากความหมายขางตนสามารถสรปไดวาอนโฟกราฟกคอ สอชนดหน ง ทมรปแบบ การน าเสนอขอมลรวมกบแผนภมและแผนภาพ เพอชวยในการอธบายใหผรบสารเขาใจเนอหา ของขอมลอยางรวดเรวและชดเจน

3.2 ความเปนมาของสออนโฟกราฟก

อนโฟกราฟก เปนการสอสารโดยอาศยภาพ เพออธบายขอมลตาง ๆ โดยมความเปนมาดงน วรากรณ สามโกเศศ (2556: ออนไลน) ไดอธบายวา อนโฟกราฟกรนแรกในประวตศาสตรมนษยชาตกคอ ภาพเขยนตาง ๆ บนผนงถ าเมอประมาณ 32,000 ปกอน (มนษยยน 2 ขา มหนาตาเหมอนคนปจจบนเมอประมาณ 150,000 ปกอน) ตอมาเมอ 5,000 ปกอน อนโฟกราฟกชนยอดก าเนดขนทอยปต ซงไดแก อกษรจารกของอารยธรรมอยปตทเรยกวา hieroglyphics หรออกษรทเปนภาพ อนโฟกราฟกยอดเยยมอกชนหนงคอ ภาพสเกตซอวยวะตาง ๆ ของรางกายพรอมค าอธบายของ Leonardo da Vinci ใน ค.ศ. 1510 ใน ค.ศ. 1786 วศวกรชาวสกอต ชอ William Playfair เปนคนแรกทน าขอมลสถตมาแสดงเปนรป pie chart กราฟ แทง ฯลฯ จากนนเปนตนมากมการน าเสนอตวเลขสถตในรปแบบตาง ๆทพสดารและกวางขวางมากขน ระหวาง ค.ศ. 1970-1990 อนโฟกราฟกเปนทนยมมากขนเปนล าดบเมอความซบซอน ของวชาความรและของสงคมมมากขนควบคไปกบความกาวหนาดาน IT และซอฟตแวร ในชวงเวลาน หนงสอพมพ USA today, Time Magazine และ The Sunday Times ขององกฤษ เรมน าเสนออนโฟกราฟกในขาวและบทวเคราะหเพอชวยใหผอานเขาใจงายขน

42

3.3 รปแบบของสออนโฟกราฟก

อนโฟกราฟกทมการเผยแพรอยางแพรหลาย ไดมนกวชาการเสนอรปแบบและประเภทของสออนโฟกราฟกดงตอไปน Krum (2014: 14-20) ไดอธบายถงรปแบบของสออนโฟกราฟกไวทงสน 6 รปแบบดงน 1.อน โฟกราฟกแบบภาพน ง (Static Infographic) เป น รปแบบท งายท ส ดส าหรบ การออกแบบอนโฟกราฟก การออกแบบขนสดทายคอการบนทกเปนไฟลรปภาพเพองายตอ การเผยแพรในทางออนไลนหรอตพมพลงบนกระดาษ 2.อนโฟกราฟกแบบขยายเขาใกล (Zooming Infographic) เปนสออนโฟกราฟกทสามารถเพมขนาดของการปฏสมพนธใหใหญขน มลกษณะของอนโฟกราฟกแบบภาพนงออนไลนและท าใหผอานสามารถขยายใหใกลมากขนเพออานรายละเอยด 3.อนโฟกราฟกแบบคลกได (Clickable Infographic) เปนการเพมเตมพนผวของอนโฟกราฟกภาพนง โดยท าใหสามารถคลกเชอมตอไปยงบราวเซอรของเวบไซต เพอเพมเตมรายละเอยดของอนโฟกราฟก 4 .แอร เมท อน โฟกราฟ ก (Animated Infographic) ค อ การสร างภ าพ เคล อน ไห ว หรอเปลยนแปลงรปแบบในขณะทผชมนนก าลงรบชม ซงสงนนอาจอยในรปแบบของกราฟแทง การเปลยนปลงของส หรอภาพตวละครเคลอนไหว ขอจ ากดของอนโฟกราฟกประเภทน คอ การจะแสดงผลในเวบไซต หรอบลอกอน ๆ 5.วด โออนโฟกราฟก (Video Infographic) อนโฟกราฟกประเภทนย งคอนขางใหม แต ไดรบควานยมอยางรวดเรวเนองจากงายตอการใหขอมล และเผยแพรยงสอ อนไดงาย เชน youtube 6.อนโฟกราฟกแบบมปฏสมพนธ (Interactive Infographic) เปนการออกแบบทใหผอานหรอผชมนนไดควบคมทางดานขอมลหรอรปภาพ ซงเปนทนยมเนองจากท าใหผอานไดมสวนรวมกบขอมลในระยะเวลาทยาวนามมากกวาอนโฟกราฟกประเภทอน วไลภรณ ศรไพศาล (2559: 12) ไดแบงประเภทของอนโฟกราฟกออกเปน 3 ประเภทดงน 1.แบบภาพนง (Static Infographic) เชน แผนพบ แผนโปสเตอร หนงสอภาพ หรอเปนสวนหน งของนตยาสารหรอหนงสอพมพ ซ งพรอมสงตอในสอดจตอลไดงาย เชน การสงอเมลล Social Media อนโฟกราฟกประเภทนจะไมมการเปลยนแปลงหรอปรบปรงเนอหา 2.แบบมปฏสมพนธ (Interactive Infographic) เหมาะกบการบรรยายขอมลปรมาณมาก และซบซอน ผอานสามารถดขอมลเชงลกเพมเตมได ผสรางชนงาน สามารถเปลยนแปลงเนอหา หรอปรบปรงขอมลทเปนปจจบนได

43

3.แบบภาพเคลอนไหว (Motion Infographic) เปนการสรางภาพกราฟกใหเคลอนไหวไดในหลายมต แตกตางจากแอนเมชน (Animation) ตรงทไมมตวละครเปนตวด าเนนเรอง หรอมบทพดสลบไปมาเหมอนภาพยนตร แตจะสรางเปนการเคลอนไหวใหกราฟกและใชการพากษเสยงบรรยายประกอบ อนโฟกราฟก ไทยแลนด (2556: ออนไลน) ไดเสนอรปแบบของการออกแบบสออนโฟกราฟก เพอเลาเรองใหหนาสนใจ 9 รปแบบดงน 1.Visualised Article เหมาะกบการเขยนบทความ งานเขยน เลาผาน ตองใชในการน าเสนอทเหมาะสมกบขอมลแตละชนด เชน ถามตวเลขกควรเสนอผานกราฟตาง ๆ หรอ ตวหนงสอ กสามารถสอสารดวยภาพประกอบหรอ Icon 2. List เปนอนโฟกราฟกทคนไทยนาจะคน ซงมกจะใชตวเลขในเฮดไลน เชน 5 วธลดโลกรอน 4 เทคนคพชตใจเจานาย การน าเสนอเปนขอ ๆ แบบนเหมาะกบเนอหาทไมยาวมากนก และไมควรเปนเรองทเครยดจนเกนไป 3. Comparison เหมาะกบการเปรยบเทยบสงหนงกบสงหนง โดยน าเสนอคกนใหเหน ภาพชดเจนวาแตกตางกนอยางไรบาง 4.Structure เหมาะกบการใชอธบาย สวนประกอบของบางสง 5.TimeLine เหมาะส าหรบใชในการเลาประวตความเปนมาของสงใดสงหนง โดยใช เสนแทนระยะเวลา สามารถใชไดกบทกอยาง เชน ประวตคน ประวตองคกร ประวตสถานท 6.Flow Chat เปนการน าเสนอแบบเปนล าดบชน เหมาะกบการเสนอเปนควชใหผอาน ไดทราบค าตอบทตองการโดยการอานลงไปตามเสนจนถงลางสด 7.Road Map เปนการอธบายขนตอน เหมาะกบการอธบายขนตอนท างานหรอการเดนทาง เชนขนตอนการท างานขององคกร ขนตอนการรบพนกงงานเขาท างาน การเดนทางของเดกนกเรยน สการเปนนกศกษาในมหาวทยาลย 8.Useful Bait เปนอนโฟกราฟกทท าใหเราไดเหนวธการบางอยาง โดยทเราสามารถน าไป ใชไดทนท 9.Number Porn เปนอนโฟกราฟกทเตมไปดวยตวเลข และกราฟ หากมตวเลขทนาสนใจเพยงพอสามารถเสนอในแบบนได รปแบบของสออนโฟกราฟกทง 9 รปแบบผวจยขอน าเสนอแผนภาพท 2 ดงน

44

แผนภม แผนภาพท 2 รปแบบของสออนโฟกราฟก

45

3.4 ขนตอนการจดท าสออนโฟกราฟก

ในการสรางสรรคอนโฟกราฟก ไดมนกวชาการเสนอกระบวนการในการสรางสรรคดงตอไปน Smith (2012: ออนไลน ) ผ เช ยวชาญดานการออกแบบ ไดคนพบกระบวนการทด ในการออกแบบ อนโฟกราฟกส (Infographics) 10 ขนตอน

1. การรวบรวมขอมล (Gathering data) คอ การคดเลอกขอมลดบทรวบรวมมาแต ทยงไมเปนระเบยบ เขยนแหลงอางองทมาของขอมลทเปนตนฉบบ

2. การอานขอมลท งหมด (Reading everything) คอ การศกษาเพอให ไดขอมล ทสมบรณ ขอมลตาง ๆ ทเกยวของจะชวยใหเรามองเหนภาพรวมของประเดนส าคญ เพอทสรปเรองราวและสวนทส าคญเพอน ามาสรางอนโฟกราฟก

3. การคนหาวธการเลาเรอง (Finding the narrative) คอ การคนหาการน าเสนอเรองราว ทดงดดความสนใจ เพอสรางการเลาเรองททรงพลงมจดดงดด และสามารถสรปสาระส าคญทเปนแกนของเรองราว ทน ามาใสไวในอนโฟกราฟก

4. การระบปญหาและความตองการ ( Identifying problems) คอ การระบปญหา ทแทจรง หลงก าหนดวธการเลาเรองเพอจดท าขอมลและภาพใหสอดคลอง สรางสรรค และนาสนใจมากทสด เพอใหขอมลและภาพสามารถอธบายไดดวยตนเองและสรางความโดดเดนใหกบเรองทตองการจะถายทอด

5 . ก ารจ ด ล าด บ โค รงส ร า งข อม ล (Creating a hierarchy) ค อ ก ารส รป โด ย การจดรปแบบขอมลเปนล าดบขนตอน หลงก าหนดลกษณะอนโฟกราฟกเพอใหเกดความโดดเดนสงเสรมใหผชมเขาถงขอมล แลวน ามาจดวางล าดบการน าเสนอ

6. การออกแบบโครงสรางขอมล (Building a wireframe) คอ การออกแบบโครงสรางขอมลทงหมด เพอน าเสนอขอมลส าคญและภาพทสอความหมายประกอบตามล าดบขนตอนทวางไว กอนหนาน

7. การเลอกรปแบบอนโฟกราฟก (Choosing a format) คอ การเลอกรปแบบการน าเสนอขอมลดวยแผนผง กราฟตาง ๆ เชน กราฟแทง กราฟเสน กราฟวงกลม หรออาจจะใชไดอะแกรมหรอผงงานเพออธบายกระบวนการท างาน อาจน าแผนทมาประกอบในการเลาเรอง หรอบางทการใชตวเลขน าเสนอขอมลงายๆ ซงเลอกใหเหมาะสมกบขอมลทมอย

8 . ก ารก าห น ด ภ าพ ให ต ร งก บ ห ว ข อ (Determining a visual approach) ค อ การเลอกใชภาพในการท าใหอนโฟกราฟกใหดดตรงกบขอมลทก าลงจะสอสาร โดยค านงถงส โครงสราง องคประกอบใหเหมาะสมกบเรองทตองการสอสาร โดยพยายามใชเทคนคตาง ๆ เพอใหรปสามารถแสดงความหมายแทนขอมลได

46

9. การตรวจสอบขอมลและทดลองใช (Refinement and testing) คอ ขนตอนการตรวจสอบอนโฟกราฟกซงท าเสรจแลว โดยเรมจากการตรวจสอบขอมลอยางละเอยด เพอใหแนใจ วาผลงานทเสรจแลวมคณภาพตรงกบหวขอและเปาหมาย ประเมนทงการออกแบบและจดเนนจนกระทงผลงานชดเจนและเขาใจงาย ทดลองใหกลมตวอยางชมผลงานและใหขอคดเหนวาสามารถเขาใจไดงายหรอไม โดยเฉพาะผทไมเคยเหนขอมลมากอน ประเมนกลบไปกลบมาระหวางผชม และกลมตวอยางจนกระทงลงตวไดขอยต จงน าเสนอเผยแพรสสาธารณะ

10. การแบงปนความรในอนเทอรเนต (Releasing it into the world) คอ การน า อนโฟกราฟกไปใชจรง โดยการเผยแพรสสาธารณะ

Jun Sakurada (2558: 116-117) ไดเสนอขนตอนการสรางอนโฟกราฟก จ านวน 6 ขนตอนดงน

1. ท าความเขาใจกบจดประสงคในการท า โดยการตงจดประสงค ตองตอบค าถามทส าคญ จ านวน 3 ขอดงน

1.1 ท าไม (Why) ในการสรางอนโฟกราฟก ตองรจดประสงคและการใชงานกอนท า 1.2 ทไหน (Where) เราตองรวา อนโฟกราฟกชนนจะถกน าไปใชทไหน สงพมพ

เวบไซต หรอสอสงคมออนไลนอนเพอ ออกแบบใหเหมาะสมกบแหลงเผยแพร 1.3 ใคร (Who) กลมเปาหมาย หรอ ผอานคอใครซงสวนนจะสงผลกระทบตอการ

จดระเบยบขอมล เชน ความละเอยดในการสรางเนอหา 2. ก าหนดหวเรอง โดยตองตอบค าถามทส าคญ คอ “อะไร” (What) การตงหวขอเปน

การก าหนดวาจะหาขอมลแบบใด ควรเลอกหวขอทหาขอมลงาย ๆ และงายตอการท าความเขาใจ 3. ศกษาขอมล เปนการหาขอมลส าคญทตองใชในการสรางอนโฟกราฟก โดยตอง

ตรวจสอบความนาเชอถอของแหลงทมาขอมลดวย 4. ก าหนดเนอหา คอนเซปต เปนการจดระเบยบและเรยบเรยงขอมลแลววางโครงเรอง

ทจะเลา โดยจดระเบยบเปนหมวดหม มการคดเลอกขอมลบางสวนมาน าเสนอ ควรน าเสนอขอมลอยางเปนกลาง และเปนระบบ

5. ออกแบบ เปนการออกแบบการเลอกใชรปแบบ จดวางขอความ ควรรางดวยดนสอ หรอออกแบบในกระดาษกอนลงมอปฏบตในโปรแกรมคอมพวเตอร

6.การตรวจสอบ น าขอมล อนโฟกราฟกทออกแบบ มาเชคความถกตองของขอมล และรปแบบการน าเสนอเตรยมพรอมสการเผยแพร โดยเมอท าอนโฟกราฟกเสรจเรยบรอยขนตอนตอไปคอ การเผยแพรในอนเทอรเนต

47

Avalanche (2012: Online) ไดน าเสนอ 10 เคลดลบในการท าอนโฟกราฟฟกไวดงน 1. ก าหนดเปาหมายอยางชดเจนในการน าเสนออนโฟกราฟฟกวาตองการน าเสนอเพอ

จดประสงคอะไร 2. ก าหนดกลมเปาหมายในการน าเสนอวาเปนผชมกลมไหน เพอเปนประโยชนในการ

เลอกหวขอและการเลอกใชระดบของภาษาใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย 3. มการก าหนดใจความส าคญในการน าเสนออนโฟกราฟฟกเพยงเรองเดยวเทานน 4. เนอหาทน าเสนอบนอนโฟกราฟฟกตองมความทนสมยสดใหม รวมถงยงตองสามารถ

สอสารไดอยางตรงประเดน สนและกระชบ เนองจากผลการส ารวจพบวาผชมสวนใหญใชเวลาในการอานขอมลมากทสดเพยง 3 นาทเทานน

5. มการส ารวจขอมลทใชในการน าเสนอมาเปนอยางด ซงหมายถงมการรวบรวมขอมล จากรอบดานไมวาจะเปนขอมลจากโซเชยลมเดย สถตและขอมลสาธารณะเพอใหเหนถงมมมอง ทหลากหลายและมความถกตองยงขน

6. น าเสนอหวเรอง (Header) ทดงดดความสนใจและนาตดตาม โดยผลส ารวจพบวาผชมกวา 90% จะตามเขาไปดเนอหาบนอนโฟกราฟฟกเพมเตมหากพบวาหวเรองน าเสนอนนมความนาสนใจ

7. ออกแบบอนโฟกราฟฟกใหมความโดดเดนสะดดตา ซงการออกแบบนอกจากชวย เรองความสวยงามแลวยงชวยใหผชมสามารถเขาถงและท าความเขาใจกบขอมลทน าเสนอไดงายยงขน

8. มการบอกตอและแชรอนโฟกราฟฟกไปอยางกวางขวางผานชองทางตาง ๆ ไมวาจะเปน โซเชยลมเดยอยาง Facebook, Twitter และ Pinterest รวมถงการน าเสนออนโฟกราฟฟก บน เวบไซตทเปนแหลงรวบรวมอนโฟกราฟฟก เพอเพมการมองเหนจากผชมเพมมากขน

9. ระบและอางองถงแหลงทมาของขอมลอยางชดเจน 10. มการสรปขอมลทงหมดทน าเสนอ เพอชวยใหผชมสามารถเขาใจถงใจความส าคญ

ของเนอหาทน าเสนอไดอยางถกตองและตรงประเดน จากการศกษาขนตอนการจดท าสออนโฟกราฟก ผวจยไดน ามาสงเคราะหขนตอนของ

การจดท าอนโฟกราฟก ดงตารางท 3 สามารถสรปขนตอนในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกไดดงน

48

ตารางท 3 แสดงการสงเคราะหขนตอนการสรางสรรคสออนโฟกราฟก

Smith

(2012) Jun Sakurada (2558)

Avalancheinforgraphic (2012)

ผวจย

1.การรวบรวมขอมล (Gethering data)

1. ท าความเขาใจกบจดประสงคในกตารท า โดยการตอบค าถามทส าคญ จ านวน 3 ประการ คอ 1) ท าไม (Why) 2.)ทไหน (Where) 3) ใคร (Who)

1.ก าหนดเปาหมายอยางชดเจน 2.ก าหนดกลมเปาหมายในการน าเสนอ

1.ขนก าหนดเปาหมายและจดประสงค 2.การอานขอมลทงหมด (Reading

everything)

3.การคนหาวธเลาเรอง (Finding the narrative)

3.ก าหนดใจความส าคญ

4.การระบปญหาและความตองการ (Identiflying problem)

4.เนอหาสดใหม สอสารตรงประเดน สนกระชบ

5.การจดโครงสรางขอมล (Creating a hierachy)

2. ก าหนดหวเรอง โดยตอบค าถามทส าคญ คอ “อะไร” (What)

5.ส ารวจขอมลทใชในการน าเสนอใหไดขอมลอยางรอบดาน

2.ขนการก าหนดหวเรอง

3. ศกษาขอมล เปนการหาขอมลส าคญทตองใชในการสรางอนโฟกราฟก

6.น าเสนอหวเรอง (Header) ทดงดดความสนใจนาตดตาม

3.ขนการคนควาขอมล

6.การออกแบบโครงสรางขอมล (Building a wireframe)

4. ก าหนดเนอหา คอนเซปต

7.ออกแบบอนโฟกราฟกใหมความโดดเดนสะดดตา

4.ขนการออกแบบ 7.การเลอกรปแบบอนโฟกราฟก

(Choosing a format) 5. ออกแบบ เปนการออกแบบการเลอกใชรปแบบ จดวางขอความ

8.การก าหนดภาพใหตรงกบหวขอ (Determining a visual approach)

6.การตรวจสอบ น าขอมล อนโฟกราฟกทออกแบบ มาเชคความถกตองของขอมล

8.มการบอกตอและแชรอยางกวางขวาง

5.ขนการตรวจสอบ

9. การตรวจสอบขอมล และการทดลองใช (Refinement and testing)

9.ระบแหลงทมาอางองอยางชดเจน

6.ขนการจดท าเนอหา และน าเสนอ

10 การแบงปนความรในอนเตอรเนต (Releasing it into the world)

49

จากขนตอนการจดท าอนโฟกราฟกทมผเสนอขางตน สามารถสรปขนตอนในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกไดดงน

1. ขนก าหนดจดประสงค คอ ขนตอนของการก าหนดประเดนในการสรางอนโฟกราฟก ในดาน จดมงหมาย ชองทางการเผยแพร และกลมเปาหมายในการสอสาร

2. ขนก าหนดหวเรอง คอ ขนตอนของการก าหนดหวขอ ควรเปนหวขอทมความนาสนใจ หวขอจะน าไปสใจความส าคญของอนโฟกราฟก และเปนขอบเขตในการคนควาขอมลตอไป

3. ขนการคนควาขอมล คอ คอ การส ารวจขอมลท ใช ในการสรางอนโฟกราฟก ครอบคลมการคดเลอกขอมลทมความนาเชอถอ จดระเบยบขอมล และจดท าโครงสรางขอมล

4. ขนการออกแบบ คอ การออกแบบอนโฟกราฟก ดวยการก าหนดรปแบบ วางโครงราง เลอกรปภาพ และจดท ารางของอนโฟกราฟก

5. ขนการตรวจสอบ คอ การน าอนโฟกราฟก (ฉบบราง) มาตรวจสอบรายละเอยด ในดานความถกตองของเนอหา และรปแบบการน าเสนอ

6. ขนการจดท าและน าเสนอ คอ ขนตอนของการจดท าอนโฟกราฟก และน าเสนอในชองทางตาง ๆ เชน สอสงคมออนไลน

การสรางสรรคสออนโฟกราฟก ประกอบดวยขนตอนส าคญ 6 ขนตอน ซงผวจยไดน ามา เปนแนวทางในการสรางแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ซงเกดจากการศกษาพฤตกรรม และความสามารถทแสดงออกมาผานชนงานสออนโฟกราฟกทปฎบตตามขนตอนในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกทไดสงเคราะหไว

3.5 ประโยชนและขอจ ากดของสออนโฟกราฟก

อนโฟกราฟกมการน าเสนออยางแพรหลาย ตามสอสงคมออนไลนตาง ๆ โดยมนกวชาการหลายทานไดสรปประโยชนของอนโฟกราฟกดงตอไปน

Jun Sakurada (2558: 119-127) ไดเสนอวา สาเหตท อนโฟกราฟกเรมเปนทสนใจ ในปจจบนกเพราะมการมนเรมถกน าไปใชในหลาย ๆ ท เชน เวบไซต Facebook ,Tumblr ,Pinterest ซงเปนโซเซยลเนตเวรคทก าลงแพรหลายในปจจบน อนโฟกราฟกจงมโอกาสไดเผยโฉมตอผคนหลากหลายยงมการแชรและสบคนภาพจาก Google ยงท าใหคนเหนความส าคญ องคกรตาง ๆตระหนกถงจดน เลยน าอนโฟกราฟกมาใชในการโปรโมทสนคาและบรการ สรางความสมพนธ กบลกคา หรอการกระจายขาวประชาสมพนธ (Public Relation) ดงเชนในการเลอกต ง ทสหรฐอเมรกาในป 2012 อนโฟกราฟกถกน าไปใชในการหาเสยงของในเวบไซตของโอบามาดวย เทรนดการใชงานในปจจบนกคอ การท าอนโฟกราฟกโดยคาดหวงวามนจะถกน าไปแชรตอ โดยขอบเขตการใชงานของอนโฟกราฟก วา แบงเปน 2 หมวดใหญ ๆ คอ การอธบายขอมล

50

ซงตองการการอธบายเนอหาอยางละเอยด และการโฆษณาและประชาสมพนธ ซงเนนการสงเสรมภาพลกษณของบรษท

นอกจากการอนโฟกราฟกจะสามารถสรางประโยชนไดดในดานการสอสารแลว ในการจดการเรยนการสอนสามารถน าอนโฟกราฟกมาประยกตใช กลาวคอ เมอใชเปนสอการเรยนร ประโยชนทไดรบคอ ความเขาใจในขอมล ความคดเหนและแนวคดทน าเสนอ สามารถกระตนการอภปรายไดเปนอยางด โดยครสามารถใชอนโฟกราฟกเพอใหนกเรยนตอบค าถามหรอคาดเดาความหมายเพอกระตนการเรยนร ไมวาจะเปนการท าใหทฤษฎเปนเรองเขาใจงาย ใชเปนกจกรรมการเรยนรสรางความสนใจ กระตนการคดวเคราะห ใหเนอหาสาระส าคญยกตวอยางเพอความเขาใจ หรออธบายเนอหาสาระส าคญ น าไปสการสรางความพงพอใจใหกบนกเรยน สงผลใหนกเรยนมความสนใจและเกดความตองการอยากเรยนรเพมมากขนดวย อกทงยงสามารถใชอนโฟกราฟกทสรางขนไปเผยแพรตอนอกหองเรยน และยงถาสอนใหนกเรยนไดสรางอนโฟกราฟกดวยตนเอง กยงท าใหนกเรยนมสวนรวมและเขาใจเนอหาทเรยนมากขนดวย (Smiciklas, 2012 , Kharback, 2012, MacQuarrie, 2012, Inspiration Sorfware Inc, 2013, อางถงใน พชรา วาณชวศน, 2558: 235-237) วรากรณ สามโกเศศ (2556: ออนไลน) ไดอธบายถงประโยชนของอนโฟกราฟกไวดงน 1. ท าใหเกดความเขาใจดขนในเรองของแนวคด ไอเดยและขอมลขาวสาร 2. เพมสมรรถนะในการคดและพฒนาไอเดย 3. ท าใหจ าไดงายขน คงอยนาน และสามารถน ากลบมาใชไดสะดวกขน ส านกหอสมดมหาวทยาลยธรรมศาสตร (2558: ออนไลน) ไดอธบายถงประโยชนของ อนโฟกราฟกวาสามารถท าใหคนทว ๆ ไปสามารถเขาถง เขาใจ ขอมลปรมาณมาก ๆ ดวยแผนภาพ ภาพเดยวเทานน ดวยขอมลทถกคดกรองมาเปนอยางด ท าใหผอานเขาใจไดงาย เปนวธการน าเสนอขอมลเชงสรางสรรค ซงเราสามารถหยบยกเรองราวเลก ๆ ไปจนถงเรองราวใหญโตมาน าเสนอ ในมมมอง ทแปลกตา ทนสมย ทนตอเหตการณในโลกปจจบน โดยรปแบบหรอประเภทของ อนโฟกราฟกตามวตถประสงคในการใชงาน สามารถจดหมวดหมใหญๆไดดงน 1. ขาวเดน ประเดนรอน และสถานการณวกฤต เปนอนโฟกราฟกทไดรบการแชรมาก ๆ มกจะเปนประเดนใหญระดบประเทศ เชน ประเดนการแกไขรฐธรรมนญ 2. สอน ฮาวท คอการบอกเลากลยทธตาง ๆ อยางเปนขนเปนตอน เชน เลาถงกลยทธการออมเงน ทใคร ๆ กมกมองขาม 3. ใหความร ในรปแบบของ Did You Know หรอ สถตส าคญทางประชากรตาง ๆ ตลอดจนการถายทอดความรทางวชาการทนาเบอ ใหมสสน สนก และ นาตดตาม

51

4. บอกเลาต านานหรอววฒนาการเรองราวบางอยางอาจตองถายทอดผานต าราหนาๆ แตดวยอนโฟกราฟกจะชวยท าใหต านานเหลานนบรรจอยในพนท ๆ จ ากดไดอยางนาทง 5. อธบายผลส ารวจ และ งานวจย อนโฟกราฟกเหมาะทสดทจะถายทอดงานวจยทดยงเหยงไปดวยตวเลขและขอมลมหาศาล ออกมาเปนแผนภาพสวย ๆ และทรงพลง มหลายบรษทเรมใชเครองมอน เพอท าใหงานวจยของตวเองเขาถงคนหมมาก 6. กระตนใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม เชน ภยของการสบบรทมตอคนสบและคนทไมไดสบแตตองไดรบผลกระสบจาก การสบบรดวย ขอเทจจรงเหลานลวนมงหวงใหคนอานเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมของคนใน สงคมใหดขน หากไดรบการแชรมาก ๆ ในโลกออนไลนกอาจสรางกระแส จนถงขนน าพาไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมในโลกออนไลนในทสด 7) โปรโมทสนคาและบรการ ตวอยางการใช Infographic ในการ โปรโมทสนคา จากการศกษาสามารถสรปไดวา สออนโฟกราฟกมประโยชนในการท าใหเกดความเขาใจของขอมล ขาวสารดวยเวลาอนรวดเรว สงเสรมการพฒนาความคดและไอเดย เปนการเผยแพรขอมลท ท าใหจ าไดงาย คงอยนานและน ากลบมาใชไดอยางสะดวก สามารถการสรางความสนใจน าไปส ความเขาใจในเนอหาสาระทเรยนมากขนของนกเรยน เหมาะส าหรบเผยแพรผลงาน และการสอสาร ในสงคมออนไลนหรอโซเชยลเนตเวรค จากประโยชนของอนโฟกราฟกขางตน อนโฟกราฟกกมขอจ ากดตามท พชรา วณชวศน (2558: 231-236) ไดเสนอวา การจะดงเอาศกยภาพของอนโฟกราฟกออกมาใชประโยชนอยางเตมทควรมการก าหนดบทบาทของอนโฟกราฟก คร และนกเรยนอยางชดเจน เพอใหการน าไปประยกตใชมผลลพธในทางบวก โดยอนโฟกราฟกมขอจ ากดในประยกตใชดงตอไปน

1. ตองตความ และคดวเคราะห ซงอาจท าให เขาใจไมเหมอนกนได 2. ดงความสนใจจากเนอหาส าคญทตองการถายทอด และสอดแทรกไปอยท

การออกแบบอนโฟกราฟกมากเกนไป 3. ตองใชเวลา ความคดสรางสรรค ความเขาใจขอมลอยางลกซง และถองแทใน

การสรางอนโฟกราฟกทน าไปสความรทตองการ

52

3.6 การประเมนสออนโฟกราฟก

ในการประเมนสออนโฟกราฟกไดมผเสนอแนวคดทเกยวของดงน Jun Sakurada (2558: 10) ไดอธบายทกษะทจ าเปนในการสรางสรรคอนโฟกราฟกดงน

1. ทกษะดานการวแคราะห เนองจากอนโฟกราฟกตองท าหนาทสอสารขอมลให เขาใจงาย ในการแปลงขอมลเปนภาพนนจ าเปนตองอาศยการตดสนใจเลอก “ใช” และ “ทง”ขอมล แบงประเภทขอมล และจดล าดบความส าคญของขอมลนน

2.ทกษะดานการเรยบเรยง เพอตดสนใจวาจะน าขอมลนนมาเลาเรองแบบไหน 3.ทกษะดานการดไซน โดยในขนตอนสดทายทจะท างานใหเสรจขนมาตองใชทกษะ

ดานการดไซน

ศลปปวชญ จนทรพธ (2560: 103-105) ไดพฒนาแบบประเมนความสามารถในการออกแบบอนโฟกราฟก โดยมการประเมน 5 ดานดงน 1. ดานความคดสรางสรรค คอ ผลงานมความแปลกใหม มเอกลกษณเฉพาะตว และมความสอดคลองกบเนอหา 2.ดานการน าเสนอ คอสามารถสอสารไดอยางมประสทธภาพ มความชดเจนในรายละเอยด 3.ดานการจดองคประกอบ คอ ความสามารถในการสรางผลงานทมจดเดน มความสมดลของภาพ การใชส ตวอกษรภาพและประกอบมความกลมกลน 4.ด าน เทคน คการออกแบบ ค อ ผลงานแสดงถ งความช าน าญ ในการประยกต ใชโปรแกรมในการสรางผลงาน แสดงออกถงเทคนคใหม ๆ อยางชดเจน 5.ดานผลงานในภาพรวม คอ ผลงานแสดงการผานกระบวนการคด มการจดองคประกอบอยางเหมาะสม มความสวยงามเปนเอกลกษณและสอความหมายไดอยางมประสทธภาพ พมพไร สพตร (2560: 142-144) ไดพฒนาแบบประเมนสอประชาสมพนธอนโฟกราฟก ภายใตแนวคดรบรค โดยมหวขอหลกในการประเมนดงน 1.การออกแบบ เปนการประเมนชนงาน ในประเดน ความนาสนใจ แปลกตา โดดเดนสะทอนความรสก จดวางองคประกอบเหมาะสม ใชพนทไดอยางมประสทธภาพ การใชส และเทคนคทางศลปะ และความสวยงามสรางสรรค 2.เนอหา เปนการประเมนชนงาน ในประเดน ความถกตองเหมาะสมของเนอหา เขาใจไดงายมการคดวเคราะห สงเคราะห เพอสรปความ มประโยชนตอตนเองและชมชน 3.สงงานตามก าหนดเวลา คอการสงชนงานตามเวลาทก าหนด

จากการศกษาแนวคดเกยวของ สามารถสรปไดวา ในการประเมนสออนโฟกราฟกทดพจารณาใหครอบคลมในประเดนการสรางเนอหา การออกแบบ และความคดสรางสรรค

53

4. ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก

จากการศกษา พบวามนกวชาการไดกลาวถงหลกการและแนวคทเกยวของกบความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกไวดงนไวดงน

Doug and Jim (2004: 236) ไดอธบายไววาสวนประกอบหลกของอนโฟกราฟกคอเนอหาทเปน ขอมล สารสนเทศ หรอ ความร ทถกน ามาแสดงผลในลกษณะของงานกราฟก โดยถกน ามาจดเรยงในลกษณะของ เสน กลอง ลกศร สญลกษณ หรอ พกโตแกรม เพอใหงายตอความเขาใจ นอกจากขอมลหลกทแสดงผลออกมาทางกราฟกแลว ขอมลเสรมเชน ค าอธบายเพมเตม สดสวนสเกลในแผนท รวมถงปายก ากบ ยงคงเปนอนโฟกราฟกทเสรมเขามาในชนงาน อาศรา พนาราม (2555: ออนไลน) ไดอธบายแนวคดในการจดท าอนโฟกราฟกไวดงน 1. เรยบงายเขาไว จ าไววาอนโฟกราฟกทดวนวายยงเหยงนนไมเคยใชไดผล 2. ตรวจสอบขอเทจจรง ขอมลทผดพลาดจะเปนตวบนทอนเครดตของนกออกแบบมากทสด ฉะนนตองตรวจสอบขอมลรวมถงพสจนอกษรใหถกตองเสมอ 3. ใชสใหเปน เลอกใชสเพอการสอสารททรงพลง ชดเจน เขาใจงาย และตองรจกอารมณของสใหด 4. ใสเฉพาะตวเลขทจ าเปน ตวเลขเยอะๆ ไมไดหมายถงการใหขอมลทดเสมอไป หลายครงตวเลขทมากเกนไปอาจท าใหเกดความสบสนหรอสอสารผดพลาดได 5. ท าค าบรรยายใหนาอาน ลองสงเกตค าบรรยายใตภาพในจอโทรทศนเปนตวอยาง เรองราวด ๆ จะยงนาสนใจขนเมออยกบภาพทดด 6. กระชบเนอหาเขาไว การน าเสนอภาพกราฟกทดทสดตองการแคสาระส าคญ ทครบถวนดวยจ านวนตวอกษรทจ ากด 7. ขนาดมผล สรางงานดวยไฟลทมขนาดเลกทสดเทาทจะเปนไปไดแตยงคงคณภาพของงานทชดเจนไว เพอความสะดวกรวดเรวในการดาวนโหลดหรอน าไปเผยแพรตอ 8. ลองสมครสมาชก Daily Infographic เพอหาแรงบนดาลใจเพมเตมเกยวกบผลงานคณภาพยอดเยยม Jun Sakurada (2558: 125) ไดสรปแนวความคดเกยวกบลกษณะของอนโฟกราฟกทดไวดงน 1. ใชการท าขอมลใหเปนภาพอยางมความหมาย 2. เขาใจงายไมซบซอนเปนมตรกบผอาน 3. นาสนใจ เตะตาผอาน 4. เนอหาดมประโยชน ท าใหคนอานรสกอยากเกบเอาไว 5. จดประกายใหคนอานคดหรอท าอะไรตอ

54

Lankov, Ritchie & Crooks (2012, อางถงในพชรา วาณชวศน (2558: 233) ไดกลาววา พนฐานส าคญ 3 ประการ ของการสอสารผานอนโฟกราฟก ของการสอสารผานอนโฟกราฟกทมประสทธภาพประกอบไปดวย 3 สวน ดงตอไปน 1. ความนาสนใจ (Appeal) โดยการสอสารนน ๆ ควรดงดดความสนใจ 2. ความเขาใจ (Comprehension) โดยการสอสารนน ๆ ควรตองใหความร ทท าใหเกดความเขาใจในขอมลทน าเสนอ หรอกลาวไดวา ผอานตองเขาใจเมอไดเหนขอมลทน าเสนอ 3. การจดจ า (Retention) โดยการสอสารนน ๆ ควรตองท าใหเกดความรทจดจ าได หรอกลาวไดวา ผอานตองสามารถจดจ าขอมลทน าเสนอ หรอกลาวไดวา ผอานจะตองเขาใจ เมอไดเหนขอมลทน าเสนอ ดวยอนโฟกราฟกนนได

จากหลกการและแนวคดขางตนแสดงใหเหนวา ในการจดท าสออนโฟกราฟกนนตองค านงถงการใชรปภาพผสานกบการจดกระท าขอมล ใหอยในรปแบบทเรยบงาย นาสนใจ สามารถศกษาท าความเขาใจไดงายและรวดเรว โดยผวจยไดสรปความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกออกเปนประเดนตาง ๆ ได 5 ดาน ดงน

1.ดานความคดสรางสรรค คอการแสดงความแปลกใหม มเอกลกษณสอดคลองกบเนอหา

2.ดานเนอหา คอ การแสดงออกถงความสามารถในการวเคราะห สงเคราะหขอมลผาน การเรยบเรยงดวยภาษาทสามารถมความเขาใจไดงาย

3.ด านรปแบบการน าเสนอ คอ ความสามารถในการสรางส อ อนโฟกราฟกท มประสทธภาพ สามารถสอความหมายไดชดเจน และงายตอการท าความเขาใจ

4.ดานการจดองคประกอบ คอ ความสามารถในการสรางผลงานทมจดเดน ผานการ ใชภาพ ส ตวอกษรประกอบกนอยางกลมกลนและสมดล

5.ผลงานในภาพรวม คอ ความสามารถในการสรางสออนโฟกราฟกทผานกระบวนการคด มการจดวางองคประกอบเหมาะสมสวยงามเปนเอกลกษณและสอความหมายไดด

โดยผวจยวดความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกทง 5 ดานจากพฤตกรรม ทนกเรยนไดแสดงออก และผลงานทสรางขนผานแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ซงเปนแบบประเมนทผวจยสรางขนเอง

55

ตารางท 4 แสดงการสงเคราะหกระบวนการและขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก กระบวนการจดการเรยนรโดย

ใชปญหาเปนฐาน ขนตอนการสรางสรรคสอ

อนโฟกราฟก ขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหา

เปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

1. ขนก าหนดปญหา -การจดสถานการณ กระตนใหนกเรยนเหนปญหาและเกดความสนใจทจะหาค าตอบ

1. ขนก าหนดจดประสงค -ก าหนดประเดน -จดมงหมายในการสราง -ชองทางการเผยแพร -กลมเปาหมายในการสอสาร

1 ขนก าหนดปญหา -การจดสถานการณ กระตนใหนกเรยนเหนปญหา - ก าหนดจดมงหมายในการสรางและก าหนดชองทางการเผยแพรผานสออนโฟกราฟก

2. ขนท าความเขาใจกบปญหา -น ก เร ย น ท าค วาม เข า ใจ แล ะสามารถอธบายประเดนตาง ๆ ทเก ย วข อ งกบปญ หา พรอม ท งก าหนดประเดนในการศกษา

2. ขนก าหนดหวเรอง -สรางขอบเขตในการคนควาขอมล

2. ขนท าความเขาใจกบปญหา -นกเรยนสามารถอธบายประเดนตาง ๆ ทเกยวของกบปญหา และน าไปก าหนดขอบเขตในการคนหาขอมล

3. ขนการศกษาคนควา - นกเรยนท าการคนควา รวบรวมขอมล จากแหลงการเรยนร ดวยวธการอนหลากหลาย

3. ขนการคนควาขอมล -ส ารวจขอมลทใชในการสรางอนโฟกราฟก -ตรวจสอบความนาเชอถอ -จดระเบยบขอมล

3. ขนการศกษาคนควา - นกเรยนท าการคนควา รวบรวมขอมล ดวยวธการหลากหลาย ตรวจสอบความนาเชอถอจากแหลงการเรยนร และจดระเบยบขอมล

4. ขนสรปความร -นกเรยนน าความรทไดคนความาแล ก เป ล ย น ค วาม ร ผ าน ก ารอภปรายและสงเคราะหเปนแนวทางแกไขปญหารวมกน

4. ขนการออกแบบ -ก าหนดรปแบบ -วางโครงราง -เลอกรปภาพ -จดท ารางของอนโฟกราฟก

4. ขนสรปความร - นกเรยนน าความรทไดคนความาแลกเปลยนความร ผานการอภปรายและสงเคราะหเปนแนวทางแกไขปญหารวมกน จากนนจดท าอนโฟกราฟกฉบบราง

5. ขนการน าเสนอและประเมนผล -นกเรยนสรปแนวทางแกไขปญหาของกลมตนเอง และน าเสนอเปนผลงานรวมทงผเกยวของรวมกนประเมนผลงาน

5. ขนการตรวจสอบ -ความถกตองของเนอหา (ฉบบราง -รปแบบการน าเสนอ (ฉบบราง)

5. ขนการประเมนผลและน าเสนอผลงาน - นกเรยนสรปแนวทางแกไขปญหาของกลมตนเอง และน าเสนอเปนผลงานในรปแบบสออนโฟกราฟก (ฉบบราง) ผเกยวของรวมกนประเมนผลงาน -จดท าอนโฟกราฟก และน าเสนอตามชองทางตาง ๆ

6. ขนการจดท าและน าเสนอ -จดท าอนโฟกราฟก และน าเสนอ

56

จากแนวคดขางตนสามารถสรปไดวา การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ สออนโฟกราฟก คอ การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานซงเปนกระบวนการใชปญหามา เปนตวกระตนใหเกดการเรยนรและพฒนาทกษะทส าคญ รวมกบสออนโฟกราฟฟกซงตอบสนองการเรยนรผานการมองเหน และสนบสนนกระบวนการคดขนสง ผานกระบวนการจดท าสออนโฟกราฟก โดยม 5 ขนตอน ซงผวจยไดน าขนตอนดงกลาวด าเนนการจดกจกรรมการเรยนรในการวจยครงนดงน 1 ขนก าหนดปญหา (Situation) หมายถง การจดสถานการณ กระตนใหนกเรยนเหนปญหาและเกดความสนใจทจะหาค าตอบ และก าหนดจดประสงคในการสรางสออนโฟกราฟก ประกอบดวย ประเดนในการสอสาร จดมงหมายในการสราง ชองทางการเผยแพร กลมเปาหมาย 2. ขนท าความเขาใจกบปญหา (Comprehension) หมายถง นกเรยนท าความเขาใจ และสามารถอธบายประเดนตาง ๆ ทเกยวของกบปญหา พรอมทงก าหนดประเดนในการศกษา ซงประกอบดวย แนวคดในการแกปญหา ขอเทจจรงเกยวกบปญหา รวมไปถงการสรางหวเรอง และก าหนดขอบเขตในการคนควาขอมล 3. ขนการศกษาคนควา (Study) หมายถง เรยนท าการคนควา รวบรวมขอมล ดวยวธการ อนหลากหลาย ตรวจสอบความนาเชอถอจากแหลงการเรยนร และจดระเบยบขอมล 4. ขนสรปความร (Conclusion) หมายถง นกเรยนน าความรทไดคนความาแลกเปลยนความร ผานการอภปรายและสงเคราะหเปนแนวทางแกไขปญหารวมกน จากนนจดท าอนโฟกราฟกฉบบราง 5. ขนการประเมนผลและน าเสนอผลงาน (Evaluation and Presentation) หมายถง นกเรยนสรปแนวทางแกไขปญหาของกลมตนเอง และน าเสนอเปนผลงานในรปแบบสออนโฟกราฟก (ฉบบราง) นกเรยนทกกลม รวมทงผเกยวของรวมกนประเมนผลงาน จากนนนกเรยนจดท าอนโฟกราฟก และน าเสนอตามชองทางตาง ๆ

6. ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

มนษยโดยปกตมกหลบเลยงปญหามากกวาการเผชญปญหา การแกปญหาอยางสรางสรรค เปนกระบวนการทสนบสนนการแสวงหาค าตอบและวธการในการแกปญหา ซงเปนความจ าเปนอยางยงในชวต ซงถาหากนกเรยนสามารถเรยนรทจะใชศาสตรและศลปผสมผสานในการแกปญหาอยางสรางสรรคกจะสามารถเปนมนษยทสมบรณด ารงตนในสงคมไดอยางมความสข ในการวจยครงนผวจยไดศกษาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคจากนกการศกษาทไดน าเสนอผลงาน แนวคดตาง ๆ เพอน ามาศกษาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ของนกเรยนในระดบมธยมศกษาปท 3 โดยมรายละเอยดของการศกษาดงน

57

6.1 ความหมายของการแกปญหาอยางสรางสรรค

การแกปญหาอยางสรางสรรค หรอการแกปญหาเชงสรางสรรค (Creative Problem Solving : CPS) ไดมการใชนยามและความหมายจากนกวชาการหลายทานทงในและตางประเทศ ดงน

Torrance (1965) กลาววา การแกปญหาเชงสรางสรรค คอความสามารถของบคคลในการแกปญหาดวยการคดอยางลกซงทนอกเหนอไปจากล าดบขนตอนการคดอยางปกตธรรมดา เปนลกษณะภายในตวบคคลทสามารถคดไดหลายแงมมผสมผสานจนไดผลใหมทถกตองสมบรณกวา สอดคลองกบ Guilford (1967) ไดกลาววา การแกปญหาและความคดสรางสรรคเปนผลของความคดทคลายกน โดยความคดสรางสรรคจะแทรกอยในทกชวงการคด แตการแกปญหาจะอยในชวงทายสดของการคด ซงเปนผลผลตของความคดสรางสรรคทสามารถน าไปแกปญหาได สอดคลองกบนกวชาการไทยหลายทาน ดงน ประสาร มาลากล ณ อยธยา (2537); สมศกด ภวภาดาวรรธน (2544) ใหความหมายวา การแกปญหาอยางสรางสรรคเปนกระบวนการทตยภม คอ มการคดสรางสรรคทงในดานการคดคลอง รเรมยดหยน และละเอยดลออ ซงเปนความคดสรางสรรคขนปฐมภม แลวจงพจารณาน าไปใชในการแกปญหาในขนทตยภม ซงประกอบดวยการคดอเนกนย (Divergent Thinking) และการคดเอกนย (Convergent Thinking) ในรปแบบและวธการทสงเสรมกนอยางเหมาะสม เปนความสามารถทางการคดทมกระบวนการครบวงจร คอ เรมจากขนแรก ของการรบรและตระหนกถงปญหาทมอยไปถงขนประมวลขอมลใหม ในมมการแกปญหา ขนการสรปตดสนใจเลอกวธการแกปญหา โดยใชเกณฑพจารณาทเหมาะสม จนถงขนสดทายคอ การสอสารความคด และวธการแกปญหาเชงสรางสรรค ใหเปนทยอมรบและมแผนปฏบตการเกดขน สอดคลองกบ นวฒน บญสม (2556: 50); รจราพร รามศร (2556: 161) ไดกลาวไวคลายกนวา การแกปญหาอยางสรางสรรค เปนความสามารถอยางหนงของบคคลในการแสวงหาทางเลอกมาใชแกปญหาดวยวธการใหม ๆ แปลกใหม แตกตางไปจากเดม หลากหลายวธการและมประสทธภาพ จนน าไปสผลส าเรจไดตามเปาหมายทก าหนด จากการศกษาแนวคดดงกลาว สรปไดวา การแกปญหาอยางสรางสรรคเปนความสามารถของบคคลในการแสวงหาวธการทหลากหลาย และแปลกใหมไปจากเดม เพอใชในการแกปญหา จนน าไปสผลส าเรจ

58

6.2 องคประกอบของความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

ไดมนกวชาการเสนอแนวทางเกยวกบองคประกอบในการแกปญหาอยางสรางสรรค ดงตอไปน พชรา พมพชาต (2552: 60) ไดสรปวาในการแกปญหาอยางสรางสรรค องคประกอบ ทส าคญตองมความสามารถดงตอไปน 1. ความสามารถในการท าความเขาใจปญหา นกเรยนรบรปญหาไดจาก การอาน การฟง นกเรยนตองท าความเขาใจปญหา ซงตองอาศยองคความรเกยวกบศพท บทนยาม มโนมต และขอเทจจรงตาง ๆ ทางคณตศาสตรทเกยวของกบปญหา ซงแสดงถงศกยภาพทางสมองของนกเรยนในการร าลกถงและความสามารถในการน ามาเชอมโยงกบปญหาทก าลงเผชญหนาอย การร จกเลอกใชกลวธมาชวยในการท าความเขาใจปญหา 2. ทกษะในการแกปญหา เมอนกเรยนไดฝกคดแกปญหาอยเสมอ ท าใหไดพบปญหาตาง ๆ หลายรปแบบมประสบการณในการเลอกยทธวธตาง ๆ เพอน าไปใชไดเหมาะสมกบปญหา สามารถน าปญหาทคนเคยมาเทยบเคยงกบปญหาใหม นกเรยนทมทกษะในการแกปญหาจะสามารถวางแผนเพอก าหนดยทธวธในการแกปญหาไดอยางรวดเรวและเหมาะสม 3. ความสามารถในการคดค านวณและความสามารถในการใหเหตผล ในขนตอนการลงมอปฏบตตามแผนทวางไวในการแกปญหา นกเรยนจะตองใชการคดค านวณและการอธบาย ใหเหตผล ซงถอวาเปนปจจยทส าคญในการแกปญหาอยางหนง 4. ความยดหยน นกเรยนแกปญหาทดอาจตองมการยดหยนในความคด ไมยดตดในรปแบบทตนเองคนเคย แตจะยอมรบรปแบบและวธการใหม ๆ เสมอ 5. ความรพนฐาน ผแกปญหาตองมความรพนฐานทดพอและสามารถน าความรพนฐานมาใชไดอยางสอดคลองกบสาระของปญหา จงจะท าใหปญหาแกได 6. ระดบสตปญญา นกเรยนทมระดบสตปญญาสงมความสามารถในการแกปญหาดกวานกเรยนทมระดบสตปญญาต า 7. วธสอนของคร กจกรรมการเรยนการสอนทเนนตวนกเรยน โดยเปดโอกาสใหนกเรยนคดอยางมอสระ มเหตผล ยอมจะสงเสรมใหนกเรยนมความสามารถในการแกปญหาดกวากจกรรมการเรยนการสอนแบบครเปนผบอกใหร

59

6.3 เทคนควธการแกปญหาอยางสรางสรรค

สมศกด ภวภาดาวรรธน (2544: 81) ไดเสนอเทคนคการเรยนการสอนทสงเรมความ คดสรางสรรค ไวดงน 1. เทคนคการระดมสมอง (Brainstorming) 2. เทคนคกอรดอน (The Gordon Thechnique) 3. เทคนคการวเคราะหความสมพนธขององคประกอบ (Forced Relationships and Morphological Analysis) 4. เทคนครวบรวมปญหาและหนทางแก ไขโดยใชสมดบนทกและแผนป ายน เทศ (Collective Bulletine Bord) 5. กระบวนการแกปญหา : ความคดสรางสรรคทตยภม (A Problem-Solving Process : Secondary Creativity) 6. เทคนคเชอมโยงสมพนธโดยใชการเปรยบเทยบ (Synectics) 7. เทคนคการสอนใหคดประดษฐ (Inventive Thinking) ศรพร ศรตาพร (2554: 77-82) ไดเสนอวธการแกปญหาโดยอาศยความคดสรางสรรค เรยกวาวธการแกปญหาอยางสรางสรรค มดงน วธท 1 การแกไขปญหาแบบการสรางพนธมตร (Coalition Building) เปนการแกปญหาจากการมองหาผรวมกระบวนการดวยกนเพราะจะท าใหเกดพลงในการแกปญหาอกทงยงสามารถแลกเปลยนความรสกทไดรบจากปญหานน สามารถถายทอดความรสกและผลเสยทเกดจากปญหา ใด ๆ ไปยงกลมพนธมตรเพอทจะไดชวยกนกนหาหนทางแกไขนน วธท 2 การแกไขปญหาโดยหาวธใหทกฝายเปนผชนะในปญหา (Win-Win Situation) วธนเปนการท าใหทกฝายไดรบผลประโยชนดวยกน โดยบางฝายอาจไดรบผลประโยชนมาก ในขณะทบางฝายอาจไดรบผลประโยชนนอย แตจะไมมฝายใดตองเสยประโยชน วธท 3 ควบคมสถานการณวกฤต (Crisis Conditions) เปนวธการทท าใหหลายคนสามารถสรางสรรคทางออกของปญหาแบบแปลกใหม และเปนประโยชนอยางทไมเคยกระท ามากอน โดยสถานการณวกฤตนนมหลากหลายรปแบบ เชน สถานการณทถกจ ากดดวยเวลา ทรพยากร วตถดบ คนและแรงงานเปนตน วธท 4 การแกไขปญหา โดยอาศยสญชาตญาณตดสนใจ ( Intuition of the Decision Making) ทกคนมสญชาตญาณของการเอาตวรอด ความเหนแกตว การเอาชนะตออปสรรค ความรสก สมผสไดวาสงใดดกวาสงใด ผลกคอหากเราปลอยใหการแกไขเปนไปตามสญชาตญาณ ของเราขณะนน จะท าใหการตดสนใจแกปญหาไดผลออกมาด เพยงแตควรจะใชเวลาในการฝกฝนเพอใหเกดความช านาญมากขนในการเลอกสญชาตญาณของการแกไขปญหาอยางสรางสรรค

60

วธท 5 การหาความรและประสบการณใหมจากสงแวดลอมรอบตว (Environmental Conditions) ความคดสรางสรรคจะเกดขนไดกตอเมอมการน าเอาความรทสงเกตได จากสงตาง ๆ รอบ ๆ ตวไมวาจะเปนสงทอยใกล ๆ หรอสงทอยหางออกไป การเปนคนทชางสงเกต จะชวยใหเกดแรงบนดาลใจท าใหคดหาเหตผล และแนวทางทแปลกใหมได ญาณ เพชรแอน (2557: 38) ไดสรปเทคนค วธการแกปญหาอยางสรางสรรคไวดงน 1. การระดมสมอง ท าแผนผงความคดเพอใหเหนถงความสมพนธของสงตาง ๆ 2. การท างานเปนกลมแลกเปลยนความคดเหนรวมกน สมาชกในกลมมสมพนธภาพทดรวมกน รบฟงความคดเหนซงกนและกน มเปาหมายเดยวกนคอการหาแนวทางการแกปญหา ทเหมาะสมทสด 3. สบเสาะหาขอมลทเกยวของกบปญหาจากสอตาง ๆ เรยนรประสบการณใหมจากสงแวดลอมรอบตว 4. ใชรปภาพ ค าถาม เพอกระตนการคด ใหเกดความคดในทางทแปลกใหม หลากหลาย และสรางสรรค 5. จนตนาการสมมตตนเองเปนบคคลหรอสงตาง ๆ และฝกมองในมมทไมคนเคย โดยการคดวาเราจะท าอยางไร หากเปนสงนนและอยในสถานการณแบบนน

6.4 รปแบบและกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค

การแกปญ หาอย างสรางสรรค ได ม ผ ศ กษาวจยอย างตอ เน อง ท พฒ นารปแบบ และกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค ใหมขนตอน กระบวนการทชดเจน ดงน

1. รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Osborn ป ค.ศ. 1953 Alex Osborn (1953) เปนผรเรมการแกปญหาอยางสรางสรรคเปนรปแบบแรก ไดแบงออกเปน 7 ขนตอนมชอวา Osborn’Seven- Step CPS Process (V.1.0) (Isaken & Treffinger, 2004: 68-70)

1. การก าหนดทศทาง (Orientation) การชใหเหนปญหาทชดเจน 2. การเตรยมการ (Preparation) การเกบรวบรวมขอมลทเกยวของ 3. การวเคราะห (Analysis) การน าขอมลมาวเคราะหใหชดเจน 4. การตงสมมตฐาน (Hyprothesis) การเลอกแนวทางในความคดวธการ 5. การบมเพาะความคด (Incubation) การท าความคดใหกระจางและชดเจน 6. การสงเคราะห (Synthesis) การรวบรวมความคดตาง ๆ เขาดวยกน 7. การตรวจสอบขอเทจจรง (Verification) การพจารณาผลลพธของความคดตาง ๆ

61

จากนนในป ค.ศ .1963 Osborn (2004: 75-101) ไดยอกระบวนการ 7 ขนตอน ของการแกปญหาอยางสรางสรรค เหลอเพยง 3 ขนตอน โดยใชชอวา Osborn’ Tree- Step CPS Process (V.1.1) โดยมรายละเอยดดงน 1. การคนหาความจรง (Fact Finding) เปนการระบและช ให เหนถงปญหาทแทจรง และจดเตรยมดวยการรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมลทเกยวของกบปญหาโดยตรง 2. การคนหาความคด (Idea Finding) เปนการก าหนดโครงรางความคดชวคราว และการพฒนาความคดทประกอบไปดวยการทบทวนขนตอน แกไข และการประกอบเขากน 3. การคนหาค าตอบ (Solution Finding) เปนการประเมนเพอหาค าตอบท แทจรง และการใหการยอมรบการตดสนและการน าค าตอบสดทายไปใช

2. รปแบบการแกปญหาของ Torrance ป 1965 ในป ค.ศ.1965 Torrance (1965:1-200, อางถงใน อาร พนธมณ (2540: 7) ไดน าเสนอรปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค เพอให เกดผลงานทแปลกใหม เปนวธการทตองการ การแกปญหา ประกอบกบโครงสรางทางสตปญญา ทมความพยายามในการแกปญหาในลกษณะของการคดแบบอเนกนย ทน าไปสการสรางสรรคไดสมบรณแบบ โดยมจดมงหมายเพอใหแกปญหาชนตนทยงเหยง สบสนสการแกปญหาท สรางสรรคและมประสทธภาพ และเพอสงเสรมใหนกเรยน มพฤตกรรมทสรางสรรค ซงเปนการปฏบตของความรจนตนาการ การประเมนผลซงเปนผลผลต ของความคดใหม ทเปนประโยชนและมคณคาตอสงคม ซงกระบวนการแกปญหาของ ทอแรนซ (Torrance) ม 5 ขนตอนดงน

ขนท 1 การคนหาความจรง (Fact-Finding) ขนนเรมตงแตเกดความรสกกงวล มความสบสน วนวาย เกดขนในจตใจแตไมสามารถบอกไดวาเปนอะไร จากจดนพยายามตงสตและหาขอมลพจารณาดวาความยงยาก วนวายสบสน หรอสงทท าใหกงวลใจนนคออะไร

ขนท 2 การคนพบปญหา (Problem-Finding) ขนนเกดตอจากขนท 1 เมอพจารณาโดยรอบคอบแลว จงเขาใจและสรปวา ความกงวลใจ ความสบสนวนวายในใจนนกคอ การมปญหาเกดขนนนเอง ขนท 3 การตงสมมตฐาน (Idea-Finding) ขนนกเกดตอจากขนท 2 เมอรวามปญหาเกดขนกพยายามคด และต งสมมตฐาน ขนและรวบรวมขอมลตาง ๆ เพอน าไปใชในการทดสอบสมมตฐานขนตอไป ขนท 4 การคนพบค าตอบ (Solution-Finding) ในขนนกจะพบค าตอบจากการทดสอบสมมตฐานในขนท 3

62

ขนท 5 การยอมรบผลจากการคนพบ (Acceptance-Finding) ขนนเปนการยอมรบค าตอบทไดจากการพสจนเรยบรอยแลววาจะแกปญหาใหส าเรจอยางไร อยางไรกดการแกปญหาหรอการคนพบยงไมจบตรงน แตผลทไดจากการคนพบในขนนจะน าไปสหนทางทจะท าใหเกดแนวคดหรอสงใหมตอไปทเรยกวา New Challenge กลาวไดวา รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Torrance เปนการแกปญหา ดวยกระบวนการคดโดยอาศยกระบวนการทางวทยาศาสตรทตองการอาศยการตงสมมตฐาน การคนหาขอมลเพอตรวจสอบสสมตฐาน และการคนพบ ขอมลทไดรบการยอมรบ ขอมลทไดรบ การยอมรบทเปนประโยชน แปลกใหมการแกปญหาอยางสรางสรรค ทมประสทธภาพ จ าเปนตองอาศยความคดสรางสรรคเปนองคประกอบส าคญใหการแกปญหาทมความหลากหลาย

3. รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Osborn and Parnes ป 1967 Osborn and Parnes (1967) ไดเสนอรปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค โดย Osborn ใชหลกการระดมสมอง (Brainstroming) และ Parnes ไดน ามาพฒนาและเรยกรปแบบนวา The Osborn Parnes Creative Problem Solving Process ซงประกอบไปดวยกระบวนการ 6 ขนตอน ในแตละขนตอนนกถงกระบวนการสรางสรรควาตองท าอะไร เพอใหเกดผลผลต ความคดสรางสรรคหนงหรอมากกวา รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค เปนรปแบบทอยบนพนฐาน การสรางแนวคดทหลากหลายผานการระดมสมอง การพจารณาซงเปนการปรบเปลยนวธการคดแบบเดม ดงนนความสามารถในการประเมนและก าหนดคณคาความคดเปนความจ าเปนส าหรบ การเลอกสวนประกอบทเปนประโยชนทสดของปญหาทกปญหา สงส าคญ ของการใชรปแบบ การแกปญ ห าอย างสร างสรรคน ป ระสบผลส า เรจก ค อ หล กการพ จารณ ารวมกนและ การวพากษวจารณในเวลาทเหมาะสม ซงในชวงแรกของแตละขนตอนจะเกยวของกบการคดแบบอเนกนย (Divergent Thinking) เปนการก าหนดความคดเชน ความจรง ระบปญหา ความคด เกณฑทใชในการประเมน ยทธวธ การน าไปใช หลงจากนนจะเปนระยะของการคดแบบเอกนย (Convergent Thinking) ซงจะเปนการเลอกความคดทนาจะเปนไปไดมากทสดเพอการวนจฉย ในอนาคต โดยรปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของ ออสบอรน และปารน (Osborn and Parnes) มชอวา Osborn-Parnes CPS Process (V.2.2) ซงกระบวนการม 6 ขนตอน (Isaken & Treffinger, 2004: 70-73) ดงน

ขนท 1 การคนหาเปาหมาย(Objective Finding) หรอการคนหาสงสบสนวนวาย (Mess Finding) ในขนตอนแรกนเปนการแสดงความกงวลใจถงสถานการณ ซงแสดงถงความทาทายและโอกาสในขณะนน หรอความวตกกงวลทตองการท าบางสงบางอยาง หรอวตถประสงคทตองการ

63

ตองการใหบรรลผลส าเรจ หลงจากทท าความเขาใจกบสภาพการณทสบสนแลว ตองมการจดบนทกรวบรวมความจรงสงทเกดขนในโอกาสขางหนา ขนท 2 การคนหาขอมล (Data Finding) หรอการคนหาความจรง (Fact Finding) ในขนตอนน เปนการจดบนทกขอมลหรอความจรงท งหมดท เกยวกบสภาพการณ หรอวตถประสงคทตองการ โดยตงค าถามกบตนเองวา เก ยวของกบใคร ใครบาง กบอะไรบาง ตวอยางของปญหาคออะไร อะไรเปนสาเหตของปญหา เกดขนเมอไหร เกดขนทไหน หรอจะเกดขน ทไหนเกดขนอยางไร หรอจะเกดขนอยางไร ท าไมจงเกดขน มสาเหตทท าใหเกดปญหามากกวาน ระดมสมองจากความรท ไดจากการตอบค าถามหลงจากนน เปนการใชการคดแบบเอกนย (Convergent Thinking) เพอพจารณาและเลอกความจรงทส าคญทสด

ขนท 3 การคนหาปญหา (Problem Finding) ในขนตอนนไดพจารณาขอมลทมอยเกยวกบสถานการณระหวางทมการคนหา ความจรงแลวตดสนใจวาเปนอะไรเปนสงทตองการประสบความส าเรจ โดยตงค าถามกบตนเอง วาปญหาทแทจรงคออะไร เปาหมายคออะไร เกยวของกบอะไร ความทาทายของตนเองคออะไร มอะไรทตองการเพมเตมอะไรอกบาง ในขนนเปนการใชความคดแบบอเนกนย (Divergent Thinking) ดวยการบนทกสาเหตของปญหา แลวถามตนเองวา ท าไมจงรสกวาสงนนอาจเปนปญหาค าตอบทสะทอนใหเหนถงเหตผลตาง ๆ ความตองการหรอความเกยวของ ขนท 4 การคนหาความคด (Idea Finding) ในขนตอนน เปนความพยายามตอบค าถามเกยวกบสภาพของปญหาดวยความคดทหลากหลาย ทแตกตางกนไป ซงอาจเปนไปได การคดแบบอเนกนย (Divergent Thinking) ถกน ามาใชอยางตอเนองในขนตอนน เปาหมายทวางไวท าใหเกดความคดมากมาย พยายามคดใหไดจ านวนความคดมากทสดกอนตดสนใจในทกเรอง แลวน ามาเลอกใชความคดทเหมาะสมทส ด ประมาณ 6-8 ความคดทเปนไปได ขนท 5 การคนหาค าตอบ (Solution Finding) ในขนตอนนตองมการก าหนดเกณฑ มาตรฐาน หรอการทดสอบทไดมาตรฐาน ทน ามาใชในการใหน าหนกกบคณคาของความคดทถกเลอกไว เกณฑเหลานเปนเกณฑทใชในการตรวจสอบค าตอบทดทสดส าหรบปญหาทเกดขน ความคดทแสดงออกมาเปนผลจากคา เวลา ความไววางใจ ความดงาม คณธรรม ความปลอดภย การยอมรบ ความเปนไปได ผลในระยะยาว และความงายตอการน าไปใช สงเหลานสามารถพจารณาเพอก าหนดเกณฑ

64

ขนท 6 การคนหาการยอมรบ (Acceptance Finding) ในขนตอนน เปนขนทตองมความพรอมในการพฒนาแผนส าหรบการปฏบตทรบรองความส าเรจในการน าไปใชของความคดทดทสดความจ าเปนของการยอมรบเปนสงมประโยชนสงสดควรระลกวาความคดมคณคาตอเมอไดถกน ามาใช

4. รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Isaken and Treffinger ป ค.ศ. 1992 Isaken and Treffinger (Isaken, 1992) ไดกลาวถงกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค

วาประกอบดวยหลก 3 ประการและแยกเปน 6 ขนตอน (Treffinger & Isaksen, 1992, อางถงใน Isaken & Treffinger, 2004: 76-79) ดงน 1. การท าความเขาใจกบปญหา (Understanding the Problem) ประกอบดวย 3 ขนตอน 1.1 Mess finding คนพบวาปญหาเกดขนจรง 1.2 Data finding ส ารวจขอมลตาง ๆ ทเกยวของกบปญหาเพอพจารณาขอมลส าคญซงน าไปสการแกปญหา 1.3 Problem finding พจารณาคนปญหาทส าคญทสด 2. การลงความเหน (Generation Idea) ประกอบดวย 1 ขนตอน 2.1 Idea finding เปนการระดมความคดทหลากหลาย เพอน าเสนอวธการแกปญหา 3. การวางแผนเพอลงมอปฏบต (Planning for Action) ประกอบดวย 2 ขนตอน 3.1 Solution finding เปนการเลอกวธแกปญหาทดทสด โดยการพฒนาเกณฑส าหรบการวเคราะหแนวทางทเปนไปไดแลวจงตดสนใจเลอกเกณฑ 3.2 Acceptance finding เปนการยอมรบผลทไดเพอน าไปปฏบตตอไป

5. รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Breck ป ค.ศ.1992 Breck (1992: 450) ไดเสนอการแกปญหาอยางสรางสรรคโดยมขนตอนดงน 1. การก าหนดปญหา (Difinition of the Problem) เปนการหาขอบเขตและสาเหตของปญหา 2. การคนหาทางเลอกทหลากหลาย (Finding Alternative Courses of Action) เปนการน าเสนอแนวทางแกไขปญหาทเปนไปไดอยางหลากหลาย 3. การตดสนใจเลอกทางเลอกทดทสด (Deciding which Courses of Action to Follow) โดยการเลอกแนวทางการแกปญหาทดทสดในขนท 2

65

4. การน าทางเลอกท เลอกไวไปใชแกปญหา (Thechnical Implementation of The Solition) ซงเปนการเลอกวธการในการแกปญหาและยอมรบผลทไดจากการแกปญหาดงกลาว 5. การน าปญหาไปใชแกปญหาในเชงสงคม (Social Implementation) เปนการน าเสนอแนวความคดทมไดผานกระบวนการขางตนไปใชวางโครงรางเพอใชงานสรางสรรคอน ๆ ตอไป

6. รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Isaken ,Dorval, and Treffinger ปค.ศ.2000 Isaken and Treffinger (2004: 15-20) ไดอธบายการแกปญหาอยางสรางสรรค วาเปนรปแบบทใชส าหรบการแกปญหาและจดการเปลยนแปลงอยางสรางสรรค และเปนเครองมอทงายตอการใช ซงจะชวยใหผใชไปสเปาหมายและความฝนทเปนจรง การแกปญหาอยางสรางสรรคในรปแบบ CPS v6.1TM (CPS v6.1TM Framework) ซงมลกษณะดงน องคประกอบและขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรค รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค ในรปแบบ CPS v6.1TM เปนรปแบบทใชส าหรบ การแกปญหาและจดการเปลยนแปลง ซงใชหลกความกลมกลนระหวางความคดสรางสรรค และความคดวจารณญานเปนของตนเอง หรอกลมทเขาใจสงทาทาย และโอกาสการสรางแนวคด และพฒนาแผนการแกปญหาและจดการการเปลยนแปลงทมประสทธภาพ การแกปญหาอยางสรางสรรครปแบบน ประกอบดวย 4 องคประกอบและ 8 ขนตอนดงน องคประกอบท 1 การเขาใจสงทาทาย (Understanding the Challenges) การเขาใจสงทาทาย หมายถง การตรวจสอบเปาหมายอยางกวางขวาง การวเคราะห โอกาส หรอสงทาทายชดเจน การจดวางหรอมงประเดนการคด เพอวางแนวทาง หลกการส าหรบงาน (ในองคประกอบนสามารถใชขนตอน 1 ขนตอน หรอมากกวา จาก 3 ขนตอนขององคประกอบน) เพอตองการทส ารวจและมงประเดนไปทความคดทเกยวกบจดมงหมาย วตถประสงคหรอแนวทางทคาดหวงทตองด าเนนการตอประกอบดวย 1. ก า รส ร า ง โอ ก าส (Constructing Opportunities) เป น ก ารก ล า ว ถ ง โอ ก าส และเปาหมายอยางกวาง ๆ กระชบ และมผลประโยชน พจารณาโอกาสทเปนไปได และสงทาทาย และก าหนดเปาหมายทสรางสรรคทจะด าเนนการ ประโยชนทจะไดรบ การสรางโอกาสชวยใหบคคล มงความสนใจและพลงงานของคน ไปในทศทางเชงบวก ซงเปนเปาหมายท าใหกาวไปขางหนาดวยความมนใจใฝร 2. การส ารวจขอ มล (Exploring Data) เป นการส ารวจขอม ลจากหลายแหล ง และจากหลายมมมอง มงประเดนไปทองคประกอบทส าคญทสดของงาน และภารกจ โดยพจารณา ในสงทรแลวเกยวกบสถานการณนนและสงทตองการร เพอน าไปสหวใจส าคญของเรองนน

66

ประโยชนทจะไดรบ การส ารวจขอมลชวยใหสามารถจบองคประกอบส าคญของ สถานการณส าคญของภารกจ ซงเปนองคประกอบทชวยใหเขาใจสถานการณและเปาหมายทแทจรง 3. การจดกรอบปญหา (Framing Problem) เปนการสรางแนวทางทหลากหลาย และหลายทางทไมใชแนวทางเดมในการก าหนดปญหา จากนนกมงไปทค ากลาวทชดเจนวา เปนการ “เปดประต” ออกไปหรอน ามาซงความคดสรางสรรค ซงจะชวยใหเกดความคดทตองการท าสงตาง ๆ มากกวาคดวาไมสามารถท าไดดวยเหตผลตาง ๆ ประโยชนท ไดรบ การจดกรอบปญหาชวยท าให เกดการว เคราะหประเดนปญหา หรอสงทาทายในทางทสรางแรงจงใจ ความตนตน และความใฝร เพอคนพบหรอสรางความคด ทสรางสรรค (Creative Ideas) องคประกอบท 2 การสรางแนวคด (Generating Ideas) ในการสรางแนวคดจะมเพยง 1 ขนตอน ความเปนไปไดใหม ๆ ดวยการใชวธ การระดมสมอง (Brainstorming) เปนเครองมอทเกยวกบพเศษจากหลาย ๆ วธการ ในการสรางทางเลอก การระดมสมองเปนวธสรางความคดทหลากหลายและไมเคยปรากฎมากอน เพอชถงปญหา แลวจงก าหนดโอกาสตาง ๆ ทจะหวงได 1.การสรางแนวคด (Generating Ideas) เปนการเปด ส ารวจ หรอแสวงหาความคดตาง ๆ ทหลากหลาย และมมมองใหม ๆ (ความยดหยน) และความคดทไมเคยมมากอนหรอความคดฝน แลวมงเปาไปทความคดทนาสนใจ หรอมพลงนาตนเตนทตองการวเคราะห พฒนาและน ามาใช ประโยชนทไดรบ การสรางแนวคดชวยใหความคดมความกาวไกลและหลดพนจากขอจ ากดหรอสมมตฐานแบบเดม ซงความคดนเปนความคดทเปนแนวทางใหมน ามาใชปฏบตไดจรง

องคประกอบท 3 การเตรยมปฏบตการ (Preparing for Action) การเตรยมปฏบตการหมายถง การส ารวจแนวทางตาง ๆ ทสรางทางเลอกทเปนไปได ในการน าไปสการหาขอสรปทปฏบตไดจรง และเปนการเตรยมการทน าไปปฏบตไดจรงอยางประสบผลส าเรจ ในองคประกอบนเปนการน าขอสรปทสามารถปฏบตไดจรง และพฒนาใหมประสทธภาพ รวมทงหาแนวทางชวยสรางโอกาสของความส าเรจทเปนไปไดใหดทสด ในขนตอนตอไปนใหเลอกใช 1 หรอ 2 ขนตอน ทตองสรางโอกาสใหมทเปนจรงได เพอไปสการปฏบตทประสบผลส าเรจ 1. การพฒนาการแกปญหา (Developing Solution) เปนการประยกตใชยทธศาสตรและเครองมอตาง ๆ เพอวเคราะห และกลนกรองโอกาสตาง ๆ และเปลยนโอกาสไปสการแกไขทเปนไปได ประโยชนทไดรบ การพฒนาการแกปญหาเปนการชวยใหเครองมอทปฏบตไดน าความค ดทด น าไปสการแกไขปญหาใหม ๆ ทมพลง

67

2. การสรางการยอมรบ (Building Acceptance) เปนการพจารณาแนวทางในการสราง การสนบสนน และลดหรอเอาชนะแรงตอตานทน าไปสการแกไขทเปนไปได ตลอดจนวางแผน ทเปนแนวทางเฉพาะในการใชประเมนผลลพธและประสทธผลทเกดขน ประโยชนทไดรบ การสรางการยอมรบชวยใหมการน าความคดสรางสรรค ไปปฏบตไดอยางประสบผลส าเรจ องคประกอบท 4 การวางแผนแนวปฏบต (Planning Your Approach) การวางแผนแนวทางปฏบต หมายถง การก าหนดแนวคดใหอยในทศทางทเกดขนและมนใจวาเปนทศทางทตองการไปตามเปาประสงคของผใช (Customize or Personalize) ในการใช การแกปญหาอยางสรางสรรค ในขนตอนตอไปน เปนขนตอนทใชในการตดสนใจเลอกใชการแกปญหา อยางสรางสรรค หรอเฝาด หรอบรหารจดการและปรบปรงกจกรรมตาง ๆ ขณะทด าเนนการใชการแกปญหา อยางสรางสรรค 1. ประเมนงาน (Appraising Tasks) เปนการก าหนดวาการแกปญหาอยางสรางสรรค เปนทางเลอกทปฏบตไดจรงหรอไมในการจดการกบประเดนปญหาเฉพาะดานหรอไม และรวบรวมสงทตองกระท า (Commitment) ขอจ ากด เงอนไขทตองพจารณาในการใชแกปญหาอยางสรางสรรค ใหมประสทธภาพ (ประกอบไปดวย บคคลทเกยวของ ผลลพธทตองการ บรบทของการท างาน และวธการทใช) ประโยชนท ได รบ การประเมนงาน เปนส งท ต องท า ช วย ใหผ ใช วธการแกปญหา อยางสรางสรรค ไดสงทดทสดจากผคน ทรพยากรและวธการชวยใหมการตดสนใจอยางชาญฉลาด ในการใชวธการและเพมโอกาสแหงความส าเรจ 2. การออกแบบกระบวนการ (Designing Process) เปนการใชความรเกยวกบงาน และความตองการในการวางแผนองคประกอบ ขนตอนหรอเครองมอทใชในการแกปญหาอยางสรางสรรคทเหมาะสมทสดทจะชวยใหบรรลเปาหมายทตงไว ประโยชนทไดรบ การออกแบบกระบวนการเปนสงทชวยใหผใชไดเลอก และใชองคประกอบ ขนตอน หรอเครองมอทตรงกบความตองการทแทจรง ซงท าใหความพยายามนบรรลเปาหมาย อยางมประสทธภาพมากยงขน

จากแนวคดเกยวกบกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรคขางตน ผวจยขอเลอกใช รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Parnes (1992) ซงเปนแนวคดทไดมาจากการทดลองใชกบกระบวนการเรยนการสอนภายในโรงเรยน พรอมทงเปนกระบวนการทเรมตนจากจนตนาการ และความคดทหลากหลายน าไปส การแกปญหาอยางมประสทธภาพและความคดสรางสรรค สนบสนนใหบคคลใชความร จนตนาการ และประเมนสง เราตาง ๆ ทงภายในและภายนอก

68

ในการผลตความคดใหม และเขยนรายงานการวางแผนทมคณคาโดย โดยความสามารถ ในการแกปญหาอยางสรางสรรคทผวจยไดก าหนดตามรปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค ของ Parnes ดงตอไปน 1. ความสามารถในก าหนดปญหาหรอสถานการณ (Situation Ability) คอ สามารถอธบายภาพรวมของปญหา 2. ความสามารถในการคนหาความจรง (Fact Finding Ability) คอ สามารถอธบายขอมลปญหาทคนพบ 3. ความสามารถในการคนหาปญหา (Problem Finding Ability) คอ สามารถคนหาปญหาทแทจรงพรอมทงระบสาเหตของปญหา 4. ความสามารถในการคนหาความคด (Idea Finding Ability) คอ สามารถคนหาแนวคดหรอขอบเขตของปญหาเพอหาวธแกไข โดยการรวบรวมความคด หรอตงเปนสมมตฐาน 5. ความสามารถในการคนหาค าตอบ (Solution Finding Ability) คอสามารถการปฏบตตามทางเลอกของการแกปญหาจากสมมตฐาน เพอหาค าตอบ 6. ความสามารถในการยอมรบสงทคนพบ (Acceptance Finding Ability) คอ สามารถตรวจสอบ รวมถงประเมนกระบวนการคดและค าตอบทได

7. รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Parnes ป ค.ศ.1992 Parnes (1992: 189-194) ไดพฒนาและน ากระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค มาใชกบนกเรยนในโรงเรยน โดย Parnes เพมขนตอนการสรางการยอมรบ (Acceptance Finding) ในขนตอนท 6 ดงตอไปน 1. การก าหนดปญหาหรอสถานการณ (Situation) 2. การคนหาความจรง (Fact Finding) เปนการมองเหนปญหาขอมล จากสถานการณ หรอปญหาทก าหนดให เพอใหรวามสงบกพรองหรอผดปกตเกดขน 3. การคนหาปญหา (Problem Finding) เปนการมองปญหาทเกดขนจากสถานการณ 4. การคนหาความคด ( Idea Finding) เปนการหาแนวคดหรอขอบเขตของปญหา เพอหาวธแกไข โดยการรวบรวม ความคดตงเปนสมมตฐาน 5. การคนหาค าตอบ (Solution Finding) เปนการปฏบตตามทางเลอกของการแกปญหาจากสมมตฐาน เพอหาค าตอบ 6. การยอมรบส งท คนพบ (Acceptance Finding) เปนการตรวจสอบและประเมนกระบวนการคดและค าตอบทได

69

จากการศกษาลกษณะการแกปญหาอยางสรางสรรคตามแนวคดของ Parnes พบวา มโครงสรางทางจนตนาการ และเนนการคดหาทางเลอกหลาย ๆ แบบกอนทจะเลอกเพอน าไปใชแกปญหา โดยมจดหมายเพอใหผแกปญหา ต งตนจากความยงเหยง หรอความสบสนไปส การแกปญหาทมประสทธภาพ และพฒนาพฤตกรรมความสรางสรรค ไดแกการใหบคคลใชความร จนตนาการ และประเมนส งเราตาง ๆ ท งภายในและภายนอก ในการผลตความคดใหม และเขยนรายงานการวางแผนทมคณคาโดย Parnes ระบวาความสรางสรรคเปนพฤตกรรมทฝกฝนและเรยนรได ความคดสรางสรรคไมใชลกษระทมมาแตก าเนดและคงท มนษยมความคดสรางสรรค ทแตกตางกนมากบาง นอยบางตามความแตกตางระหวางบคคล และสามารถฝกฝนและพฒนาได ดงนนรปแบบของการเรยนตองมการฝกฝน ไดจากการเรยนรจากตวอยาง และการใหมโอกาส ในชวตประจ าวน โดยคดวาความรเปนสงทท าใหคนมความร างสรรค คนเรามความสรางสรรค โดยปราศจากความไมร

6.5 ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

จากการศกษา พบวามนกวชาการไดกลาวถง ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคไวดงน Torrance (1987: 85) กลาววา ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค คอความสามารถในการน าประสบการณ จนตนาการมาใชในการแกปญหาอยางสรางสรรค 5 ขนตอน ดงน ขนท 1 การคนพบความจรง (Fact-Finding) เปนความสามารถในการส ารวจและรวบรวมขอมลเกยวกบปญหา ขนท 2 การคนพบปญหา (Problem-Finding) เปนความสามารถในการระบปญหา

ขนท 3 การตงสมมตฐาน (Idea-Finding) เปนความสามารถในการคดวธการแกปญหา ขนท 4 ขนการคนพบค าตอบ (Solution-Finding) เปนความสามารถในการตดสนใจ

เลอกวธการแกปญหา ขนท 5 ยอมรบผลจากการคนพบ (Acceptance -Finding) เปนความสามารถ

ในการน าความรทไดไปสรางความรใหม

Parnes (1992: 189-194) ไดกลาวถงความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรควา เปนการประยกตใชจนตนาการ ความคดสรางสรรค เพอด าเนนการแกไขปญหาอยางเปนขนตอนตามกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค 6 ขนตอน ดงน

1. การก าหนดปญหาหรอสถานการณ (Situation)

70

2. การคนหาความจรง (Fact Finding) เปนการมองเหนปญหาขอมล จากสถานการณ หรอปญหาทก าหนดให เพอใหรวามสงบกพรองหรอผดปกตเกดขน

3. การคนหาปญหา (Problem Finding) เปนการมองปญหาทเกดขนจากสถานการณ 4. การคนหาความคด (Idea Finding) เปนการหาแนวคดหรอขอบเขตของปญหา

เพอหาวธแกไข โดยการรวบรวมความคดตงเปนสมมตฐาน 5. การคนหาค าตอบ (Acceptance Finding) เปนการตรวจสอบและประเมน

กระบวนการคดและค าตอบทได 6. ความสามารถในการยอมรบสงทคนพบ (Acceptance Finding Ability) คอ สามารถ

ตรวจสอบรวมถงประเมนกระบวนการคดและค าตอบทได จากการศกษาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคขางตนพบวา ความสามารถ

ในการแกปญหาอยางสรางสรรค เปนพฤตกรรมทนกเรยนแสดงออกมาเมอผานรปแบบ กระบวน การแกปญหาอยางสรางสรรค จากแนวคดเกยวกบความสามารถและกระบวนการแก ปญหา อยางสรางสรรคขางตน ผวจยขอเลอกใช รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Parnes (1992) โดยความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคทผวจยไดก าหนดตามรปแบบการแกปญหา อยางสรางสรรคของ Parnes ดงตอไปน

1. ความสามารถในการก าหนดปญหาหรอสถานการณ (Situation Ability) คอ สามารถอธบายภาพรวมของปญหา

2. ความสามารถในการคนหาความจรง (Fact Finding Ability) คอ สามารถอธบายขอมลปญหาทคนพบ

3. ความสามารถในการคนหาปญหา (Problem Finding Ability) คอ สามารถคนหาปญหาทแทจรงพรอมทงระบสาเหตของปญหา

4. ความสามารถในการคนหาความคด (Idea Finding Ability) คอ สามารถคนหาแนวคดหรอของเขตของปญหาเพอหาวธแกไข โดยการรวบรวมความคดหรอตงเปนสมมตฐาน

5. ความสามารถคนหาค าตอบ (Solution Finding Ability) คอ สามารถปฏบตตามทางเลอกของการแกปญหาจากสมมตฐาน เพอหาค าตอบ

6. ความสามารถในการยอมรบสงทคนพบ (Acceptance Finding Ability) คอ สามารถตรวจสอบรวมถงประเมนกระบวนการคดและค าตอบทได

จากความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคขางตน Parnes ไดน าเสนอแนวคดทไดมาจากการทดลองใชกบกระบวนการเรยนการสอนภายในโรงเรยน พรอมทงเปนกระบวนการทเรมตนจากจนตนาการ และความคดทหลากหลายน าไปสการแกปญหาอยางมประสทธภาพและความคดสรางสรรค สนบสนนใหบคคลใชความร จนตนาการ และประเมนสงเราตาง ๆ ทงภายในและ

71

ภายนอก ในการผลตความคดใหม และเขยนรายงานการวางแผนทมคณคา โดยความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Parnes เปนพฤตกรรมทแสดงออกผานรปแบบกระบวนการทมความสอดคลองกบรปแบบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟกทผวจยไดสงเคราะหไวในตารางท 5 ดงน ตารางท 5 แสดงความสอดคลองระหวางขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก และกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Parnes

ขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

รวมกบสออนโฟกราฟก ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของ

Parnes (1992)

1. ขนก าหนดปญหา - การจดสถานการณ กระตนใหนกเรยนเหนปญหา

1. การก าหนดปญหาหรอสถานการณ (Situation)

2. ขนท าความเขาใจกบปญหา - นกเรยนสามารถอธบายประเดนตาง ๆ ทเกยวของกบปญหา

2. การคนหาความจรง (Fact Finding) เปนการมองเหนปญหาขอมลจากสถานการณหรอปญหาทก าหนดให เพอใหรวามสงบกพรองหรอผดปกตเกดขน 3. การคนหาปญหา (Problem Finding) เปนการมองปญหาทเกดขนจากสถานการณ 4. การคนหาความคด (Idea Finding) เปนการหาแนวคดหรอขอบเขตของปญหา เพอหาวธแกไข โดยการรวบรวมความคดตงเปนสมมตฐาน

3. ขนการศกษาคนควา - นกเรยนท าการคนควา รวบรวมขอมล ดวยวธการอนหลากหลาย ตรวจสอบความนาเชอถอจากแหลงการเรยนร และจดระเบยบขอมล

5. การคนหาค าตอบ (Solution Finding) เปนการปฏบตตามทางเลอกของการแกปญหาจากสมมตฐานเพอหาค าตอบ

72

ตารางท 5 แสดงความสอดคลองระหวางขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก และกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Parnes (ตอ)

ขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Parnes (1992)

4. ขนสรปความร - นกเรยนน าความรทไดคนความาแลกเปลยนความร ผานการอภปรายและสงเคราะหเปนแนวทางแกไขปญหารวมกน จากนนจดท าอนโฟกราฟกฉบบราง

6. การยอมรบสงทคนพบ (Acceptance Finding) เปนการตรวจสอบและประเมนกระบวนการคดและค าตอบทได

5. ขนการประเมนผลและน าเสนอผลงาน -นกเรยนสรปแนวทางแกไขปญหาของกลมตนเอง และน าเสนอเปนผลงานในรปแบบสออนโฟกราฟก (ฉบบราง) ผเกยวของรวมกนประเมนผลงาน-จดท าอนโฟกราฟก และน าเสนอตามชองทางตาง ๆ

จากแนวคดขางตนสามารถสรปไดวา การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ สออนโฟกราฟก เปนการจดการเรยนรซงอาศยปญหาเปนตวกระตนใหนกเรยนไดเกดการสราง องคความรโดยผานกระบวนการแสวงหาแนวทางการแกปญหา จะน ามาสการสะทอนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคสอออกมาผานการสรางสรรคสออนโฟกราฟก โดยความสามารถ ในการแกปญหาอยางสรางสรรค ทผวจยไดสงเคราะหไวม 6 ดานดงน 1. ความสามารถในการก าหนดปญหาหรอสถานการณ (Situation) คอการระบประเดนตาง ๆ เกยวกบปญหาได 2. ความสามารถในการคนหาความจรง (Fact Finding) เปนการมองเหนปญหาขอมลจากสถานการณ หรอปญหาทก าหนดให เพอใหรวามสงบกพรองหรอผดปกตเกดขน 3. ความสามารถในการคนหาปญหา (Problem Finding) เปนการมองปญหาทเกดขนจากสถานการณ 4. ความสามารถในการคนหาความคด (Idea Finding) เปนการหาแนวคดหรอขอบเขตของปญหา เพอหาวธแกไข โดยการรวบรวมความคดตงเปนสมมตฐาน

73

5. ความสามารถในการคนหาค าตอบ (Solution Finding) เปนการปฏบตตามทางเลอกของการแกปญหาจากสมมตฐานเพอหาค าตอบ 6. ความสามารถในการยอมรบสงทคนพบ (Acceptance Finding) เปนการตรวจสอบและประเมนกระบวนการคดและค าตอบทได โดยผวจยวดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคทง 6 ดานจากพฤตกรรมทนกเรยนไดแสดงออก และผลงานทสรางขนผานแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ซงเปนแบบประเมนทผวจยสรางขนเอง

7. งานวจยทเกยวของ

งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

ขวญตา บวแดง (2553) ไดท าการวจยเพอศกษาผลการเรยนร เรองวกฤตการณสงแวดลอมทางธรรมชาต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ผลการวจยพบวา ผลการเรยนร เรองวกฤตการณสงแวดลอมธรรมชาตส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 หลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานทสงกวากอนเรยน และความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานอยในระดบเห นดวยมาก ทงดานประโยชน ดานกจกรรมการเรยนร และดานบรรยากาศการเรยนร มณฑนา บรรพสทธ (2553) ไดท าการวจยเพอศกษาการพฒนาความสามารถในการคดแกปญหาทกษะชวต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ผลการศกษาพบวาความสามารถในการคดแกปญหาทกษะชวตของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 คาเฉลยของคะแนนการคดแกปญหาทกษะชวตของนกเรยนหลงการจดการเรยนรมคาเฉลยสงกวากอนการจดการเรยนร อกทงความสามารถในการคดแกปญหาทกษะชวตของนกเรยน ทจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน มคาเฉลยอยในระดบปานกลางและพฒนาการของความสามารถในการคดแกปญหาทกษะชวตดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานของนกเรยนเพมสงขนใน แตละแผนกจกรรมแนะแนวและความเหนของนกเรยนตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานอยในระดบเหนดวยมากทง 3 ประเดน คอ บรรยากาศการเรยนร รองลงมาคอ ดานการจดการเรยนรและประโยชนทไดรบ

วาสนา พระภม (2555) ไดท าการวจยเพอศกษาผลของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Base Learning) เรองอตราสวนและรอยละ ทมผลตอความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร และความสามารถในการให เหตผลทางคณตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ผลการวจยพบวา ความสามารถในการแกปญหาทางคณตศาสตร และ

74

ความสามารถในการใหเหตผลทางคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 หลงไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานสงกวาเกณฑทก าหนดและสงกวาแตกอนไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

งานวจยทเกยวของกบสออนโฟกราฟก

นฤมล ถนวรตน (2555) ไดท าวจยเพออทธพลของอนโฟกราฟกตอการสอสารขอมลเชงซอนกรณศกษาโครงการ“รส flood” ผลการวจยพบวา ขอมลทมความซบซอน เชอมโยงกบขอมลหลายดาน หากมการแปลงขอมลเปนภาพในรปแบบของอนโฟกราฟกจะชวยใหประชาชน มความรและความเขาใจไดดขน เรวและแจมชดขนกวาการสอสารในรปแบบของตวอกษรเพยงอยางเดยว มความพงพอใจในเชงบวกอยในระดบมากทสด ประชา วรวฒน (2556) ไดท าวจยเพอศกษาผลการใช Infomation Graphic ดวยการคดอยางสรางสรรค เพอพฒนาความสามารถของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 กลมเปาหมายทใชในงานวจยคอนกเรยนชน มธยมศกษา ปท 3/2 โรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย เครองมอทใชในการวจยไดแก เครองมอทใชในการฝกทกษะและพฒนาการฝกความคดสรางสรรค ขนพนฐานดวยทกษะ การท างาน รปภาพ Infomation Graphic ผลการวจยพบวา 1) นกเรยนมความคดในเชงสรางสรรค และพฒนาการในเชงบวกในการสรางและแสดงความคดเหนเกยวกบ Infomation Graphic 2) นกเรยนสวนใหญมความพงพอใจในการจดการเรยนการสอนโดยใช Infomation Graphic นจภค มอสาห (2556) ไดท าการวจยเพอศกษาอทธพลของชดขอมลและสสน ตอความเขาใจเนอหาของภาพอนโฟกราฟก กลมเปาหมายทใชในงานวจยคอนกศกษาระดบปรญญาตรและปรญญาโท คณะเทคโนโลยสอสารมวลชน มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร เครองมอ ทใชในการวจยประกอบดวย 1) แบบทดสอบจ านวนชดขอมลตอความเขาใจเนอหาของภาพอนโฟกราฟก 2) แบบทดสอบสสนตอความเขาใจเนอหาของภาพอนโฟกราฟก และ 3) การสมภาษณ ผลการศกษาความเขาใจเนอหาของภาพอนโฟกราฟก พบวา 1) จ านวนชดขอมลมผลตอความเขาใจเนอหาของภาพอนโฟกราฟก เมอจ านวนชดขอมลมากขนความเขาใจเนอหาของภาพอนโฟกราฟกมแนวโนมลดลง ซงควรหลกเลยงจ านวนชดขอมลทมากกวา 6 ชดขอมล 2) สสนบางสสนสงผลตอความเขาใจเนอหาของภาพอนโฟกราฟก การออกแบบภาพอนโฟกราฟกทมสน าเงนและสสมมแนวโนมในการชวยใหความเขาใจเนอหาทดขน ดงนนอาจจะชวยใหมความเขาใจเนอหาทมากขนเมอตองการออกแบบภาพอนโฟกราฟกทมจานวนชดขอมลทมาก สวนการออกแบบภาพอนโฟกราฟกทมสเขยวอมเหลอง สเขยวและสเทามแนวโนมในการทาใหความเขาใจเนอหาลดลง และควรหลกเลยงการออกแบบอนโฟกราฟกทมจ านวนชดขอมลทมาก จากการวเคราะหพบวา องศาส (hue angle) และ

75

ความอมตวส (chroma) มอทธพลตอความเขาใจเนอหาของภาพอนโฟกราฟก สวนความสวางสสมพทธ (lightness) และความเปรยบตางของความสวาง (luminance contrast) ไมมอทธพลตอความเขาใจเนอหาของภาพอนโฟกราฟก

งานวจยทเกยวของกบการพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

สทธชย ชมพพาทย (2554) ไดท าการวจยเพอการศกษา การพฒนาพฤตกรรมการเรยนการสอนเพอแกปญหาอยางสรางสรรคของครและน กเรยนในโรงเรยนส งเสรมนก เรยน ทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรโดยใชการวจยปฏบตการเชงวพากษ ผลการศกษาพบวา หลงจากเขารวมการวจยเพอพฒนาการเรยนการสอน เพอแกปญหาอยางสรางสรรค ครและนกเรยนเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนการสอนเพอการแกปญหาอยางสรางสรรค ดานภาษาและวาทกรรม กจกรรมและการปฏบต ความสมพนธและสงคมดขน ครและนกเรยนมพฤตกรรมการเรยนการสอนเพอแกปญหาอยางสรางสรรค เพมขนนในแตละวงรอบของการวจย หลงยตการวจยแลวครยงจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอการแกปญหาอยางสรางสรรคและนกเรยนยงใชการแกปญหาอยางสรางสรรค ในการเรยนรอยางตอเนอง

รจราพร รามศร (2556) ไดท าการวจยเพอศกษาการพฒนารปแบบการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชการวจยเปนฐาน เพอเสรมสรางทกษะการวจย ทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรรค และจตวทยาศาสตรของนกเรยนระดบชนมธยมศกษา ผลการศกษาพบวา หลงเรยนตามรปแบบนกเรยนมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคสงกวากอนการเรยนและมพฒนาการดานทกษะการวจยสงขนจากระดบปานกลางเปนระดบมาก สวนทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคมพฒนาการสงขนจากระดบนอยเปนระดบมาก และมจตวทยาศาสตรอยในระดบมาก

นวฒน บญสม (2556) ไดท าการวจยเพอการศกษา การพฒนารปแบบการเรยนการสอนตามแนวคดของกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค เพอสงเสรมนวตกรรมดานสขภาพของนกเรยนทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตร ผลการวจยพบวา ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค และนวตกรรมดานสขภาพของนกเรยน ในชวงระหวางการเรยนการสอนดวยรปแบบการเรยนการสอน มการพฒนาขนและโดยภาพรวมอยในระดบดและมพฤตกรรมสขภาพ โดยรวมอยในระดบด ผลการขยายผลพบวาหลงจากการจดการเรยนการสอน โดยใชรปแบบการเรยนการสอนนกเรยนกลมขยายผลมความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคโดยภาพรวมอยในระดบด และนวตกรรมดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพโดยรวมอยในระดบดเยยม

76

สรป

การศกษาวรรณกรรมทเกยวของกบการวจย เรอง การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก นนผวจยไดศกษาเอกสารท เกยวของเพอเปนพนฐานในการวจย ดงน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ 2551 หลกสตรสถานศกษา โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ฯ รายวชา ส 20241 เศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหม การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน สออนโฟกราฟก และความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ม 3 ขนตอน ประกอบดวย กระบวนการจดท าสออนโฟกราฟก โดยม 3 ขนตอนดงน 1) ขนเตรยมการ คอ ขนตอนทนกเรยนศกษาความร เกยวกบสออนโฟกราฟกและทดลองท าสออนโฟกราฟก 2) ขนกจกรรมการเรยนร แบงเปน 5 ขนตอน คอ 2.1) ขนก าหนดปญหา (Situation) เปนการจดสถานการณเพอกระตนใหนกเรยนเหนปญหาและเกดความสนใจทจะหาค าตอบ 2.2) ขนท าความเขาใจกบปญหา (Cpmprehension) เปนการทนกเรยนท าความเขาใจและสามารถอธบายประเดนตาง ๆ ทเกยวของกบปญหา 2.3) ขนการศกษาคนควา (Study) เปนการคนควา รวบรวมขอมล ตรวจสอบความนาเชอถอจากแหลงการเรยนร และจดระเบยบขอมล 2.4) ขนสรปความร (Conclusion) เปนการทนกเรยน น าความรทไดคนความาแลกเปลยนความร ผานการอภปรายและสงเคราะหเปนแนวทางแกไขปญหารวมกน 2.5) ขนการประเมนผลและน าเสนอผลงาน (Evaluation and Presentation) เปนการท นกเรยนสรปแนวทางแกไขปญหาของกลมตนเอง และน าเสนอเปนผลงานในรปแบบสออนโฟกราฟก 3) ขนสรปผลการเรยนร คอ ขนตอนการน าขอมลหลงจากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก มาสรปผลทงทางดานพทธพสย เจตคต และทกษะพสยซงการวจยนมงเนนการพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ผานการทนกเรยนลงมอปฏบตดวยตนเอง ท างานรวมกน เกดทกษะการคด การท างานรวมกน ทกษะการใชเทคโนโลย เพอออกแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค ควบคไปกบกบสรางสรรคสออนโฟกราฟก ซงนกเรยนสามารถประยกตทกษะกระบวนการตาง ๆ ไปใชในชวตประจ าวน และปองกนปญหาทเกดขนเพอปรบตวใหสามารถอยในสงคมไดอยางมความสข

77

บทท 3

วธด าเนนการวจย

การวจยเรอง การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ซงเปน การวจย เชงทดลอง (Experimental Research) โดยมวตถประสงค 1) เพอเปรยบเทยบผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงจดการเรยนรโดย ใชปญหาเปนฐานรวมกบส อ อนโฟกราฟก 2 ) เพอศกษาความสามารถในการแกปญหา อยางสรางสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ สออนโฟกราฟก 3) เพอศกษาความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 หลงจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก 4) เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก โดยใชแบบแผนการวจยแบบหนงกลมสอบกอนเรยนและหลงเรยน (One Group Pretest-Posttest Design) ซงมรายละเอยดและขนตอนในการด าเนนการวจยดงน

ประชากรและกลมตวอยาง

1.ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1- 3/3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร อ าเภอเมอง จงหวดนครปฐม ปการศกษา 2561จ านวน 3 หองเรยน รวมนกเรยนทงสน 118 คน 2. กลมตวอยาง ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร อ าเภอเมอง จงหวดนครปฐม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 จ านวน 1 หองเรยน 39 คน ใชการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธการจบสลาก โดยใชหองเรยนเปนหนวยสม

ตวแปรทใชในการศกษา

1.ตวแปรตน คอ การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก 2. ตวแปรตาม คอ

2.1 ผลการเรยนรเรอง ทางออกแคพอเพยง 2.2 ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค 2.3 ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก

78

2.4 ความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ

สออนโฟกราฟก

ระยะเวลาในการวจย

ระยะเวลาทใชในการทดลอง ด าเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 โดยจดการเรยนร รวม 5 สปดาห สปดาหละ 2 ชวโมง เปนระยะเวลา 10 ชวโมง โดยไมรวมการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

ระเบยบวธการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) แบบแผนการวจยเปนแบบหนงกลมสอบกอนและหลงเรยน (One Group Pretest - Posttest Design) (มาเรยม นลพนธ, 2555: 144) แบบแผนการวจยดงน

สอบกอน ทดลอง สอบหลง

T1 X T2

เมอ T1 คอ ทดสอบกอนการจดการเรยนร X คอ การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก T2 คอ ทดสอบหลงการจดการเรยนร

เครองมอทใชในการวจย

ผวจยไดด าเนนการสรางเครองมอโดยมรายละเอยดดงตอไปน 1. แผนการจดการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เพอพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค เรอง ทางออกแคพอเพยง ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร จ านวน 5 แผน แผนละ 2 ชวโมง รวมทงหมด 10 ชวโมง ดงน แผนการจดการเรยนรท 1 ปญหาเศรษฐกจชมขน (ความยากจน) เวลาเรยน 2 คาบ แผนการจดการเรยนรท 2 ปญหาเศรษฐกจ (เกษตรกร ) เวลาเรยน 2 คาบ แผนการจดการเรยนรท 3 ปญหาเศรษฐกจ (ภาวะทพโภชนาการ) เวลาเรยน 2 คาบ แผนการจดการเรยนรท 4 การพฒนาเศรษฐกจ(ชมชน:จากการส ารวจ)เวลาเรยน 2 คาบ แผนการจดการเรยนรท 5 การพฒนาเศรษฐกจ (นครปฐม) เวลาเรยน 2 คาบ

79

2. แบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง เปนแบบทดสอบแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ

3. แบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค จ านวน 1 ฉบบ เปนแบบมาตราสวนประมาณคา 4 ระดบ จ านวน 6 ดาน โดยใชเกณฑการใหคะแนนทผวจ ยพฒนาขน ส าหรบครประเมนจากชนงานของนกเรยน

4. แบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก จ านวน 1 ฉบบ เปนแบบมาตราสวนประมาณคา 4 ระดบ จ านวน 5 ดาน โดยใชเกณฑการใหคะแนนทผวจยพฒนาขน ส าหรบครประเมนจากชนงานของนกเรยน

5. แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก จ านวน 1 ฉบบ เปนแบบสอบถามปลายปดจ านวน 10 ขอ แบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating Scale) ตามแนวคดของ Likert

การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย

1 การสรางแผนจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ผวจยด าเนนการสรางแผนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เรอง ทางออกแคพอเพยง ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดงขนตอนตอไปน 1.1 ศกษาหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม หนงสอ เอกสาร และงานวจยทเกยวของกบ การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานและสออนโฟกราฟก 1.2 วเคราะหมาตรฐานการเรยนรชวงชนและสาระการเรยนร เพอน ามาสรางแผนการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เรอง ทางออกแคพอเพยง 1.3 สรางแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เรอง ทางออกแคพอเพยง จ านวน 5 แผน ไดแก

แผนการจดการเรยนรท 1 ปญหาเศรษฐกจชมขน (ความยากจน) เวลาเรยน 2 คาบเรยน แผนการจดการเรยนรท 2 ปญหาเศรษฐกจ (เกษตรกร ) เวลาเรยน 2 คาบ แผนการจดการเรยนรท 3 ปญหาเศรษฐกจ (ภาวะทพโภชนาการ) เวลาเรยน 2 คาบ แผนการจดการเรยนรท 4การพฒนาเศรษฐกจ(ชมชน:จากการส ารวจ) เวลาเรยน 2 คาบ แผนการจดการเรยนรท 5 การพฒนาเศรษฐกจ (นครปฐม) เวลาเรยน 2 คาบ 1.4 เสนอแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอตรวจสอบความถกตอง ซงอาจารยทปรกษาให ขอเสนอแนะวา

80

กจกรรมทง 5 แผน มความคลายคลงกนอาจน ามาซงความเบอหนายในการเรยนร แนะน าใหปรบกจกรรมและการสะกดค าถกผด ความถกตองในเนอหา ปรบลดขนาดของเนอหา และควรตรวจสอบความถกตองของหวขอในแตละขนตอนการเรยนร 1.5 ปรบปรงแกไขแผนการจดการเรยนรตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษา โดยปรบปรงเพมกจกรรมการเรยนรทหลากหลายและแตกตางกนในแผนการจดการเรยนการสอน ทง 5 แผนการจดการเรยนร เชน กจกกรมน าเขาสบทเรยน ทงวดทศน รปภาพ กจกรรมทใหนกเรยนมสวนรวม ปรบลดเนอหาเพอใหนกเรยนสะดวกในการคนควาหาขอมลไดงายขน

1.6 เสนอแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟกทปรบปรงแลวตอผเชยวชาญ 3 ทาน คอ 1) ผเชยวชาญดานเนอหาสาระ 2) ผเชยวชาญดานการจดการเรยนร 3) ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล แลวน ามาหาคาดชนความสอดคลองของเครองมอ (Index of Item Objective Congruence :IOC) คาดชนความสอดคลองตงแต 0.5 ขนไป ถอวามความสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบ โดยก าหนดเกณฑในการพจารณาดงน (มาเรยม นลพนธ, 2555: 176-185)

+1 หมายถง แนใจวาแผนการจดการเรยนรมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 0 หมายถง ไมแนใจวาแผนการจดการเรยนรมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร -1 หมายถง แนใจวาแผนการจดการเรยนรไมสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

จากสตร IOC = ΣR

N

เมอ IOC หมายถง ดชนความสอดคลองของแผนจดการเรยนร

ΣR หมายถง ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญทงหมด N หมายถง จ านวนผเชยวชาญ คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence :IOC) มคาตงแต 0.5 ขนไปถอวามความสอดคลองในเกณฑทยอมรบได ซงมาจากการหาคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญเทากบ 1.00 ทกรายการ

1.7 ปรบปรงแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ตามค าแนะน าของผเชยวชาญ ซงผเชยวชาญเสนอวาเนอหาภายในแผนการจดการเรยนรอาจ มากเกนไป อาจสงตอเวลาในการจดการเรยนรในแตละแผนไมเพยงตอการด าเนนกจกรรมใหครบถวน

1.8 สมน าแผนการจดการเรยนร ทแกไขแลวจ านวน 2 แผน ไดแก แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง ปญหาเศรษฐกจ (ความยากจน) และแผนการจดการเรยนรท 2 เรองปญหาเศรษฐกจ (ปญหาเกษตรกร) ไปทดลองใช (Try out) กบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3/2 โรงเรยนสาธต

81

ศลปากร อ.เมอง จงหวดนครปฐม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 จ านวน 39 คน ทก าลงศกษาอย ซงมใชกลมตวอยางในการวจย โดยด าเนนการวจยโดยสอนสลบการทดลองใชกบนกเรยนซงมใชกลมตวอยางจาก จากนนปรบปรงเพอใชในการทดลองกบกลมตวอยางในสปดาหตอไป

1.9 ปรบปรงแผนการจดการเรยนรใหมความเหมาะสมและมประสทธภาพ ซงแผนการจดการเรยนรทสมไปทดลองใชนนมขอปรบปรง ดงนแผนการจดการเรยนรท 1 เรอง ปญหาเศรษฐกจ (ความยากจน) ใชเวลาสอนมากเกนไปท าใหการจดกจกรรม เหลอเวลานอยไมสามารถน าเสนอชนงานตามขนประเมนผลและน าเสนอทวางไวได ไดแกไข คอ การสรปประเดนตาง ๆใหกระชบเวลาขน ท าใหชวงเวลาในการท ากจกรรมมากขน เมอน าแผนการจดการเรยนรท 2 เรองปญหาเศรษฐกจ (เกษตรกร) มาใชจงสามารถด าเนนการสอนไดตามขนตอนทก าหนดไว

1.10 น าแผนการจดการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ไปใชเปนเครองมอในการวจยกบกลมตวอยาง

สรปขนตอนการสรางและการพฒนาแผนการจดการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ดงแผนภาพท 3 ดงน

82

แผนภาพท 3 แสดงขนตอนในการสรางและพฒนาแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

ศกษาหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ฯ งานวจยทเกยวของกบ

การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานและสออนโฟกราฟก

วเคราะหมาตรฐานการเรยนรชวงชนและสาระการเรยนร และน ามาสรางแผนการจดการเรยนรแบบใช

ปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เรอง ทางออกแคพอเพยง จ านวน 5 แผน

เสนอแผนการจดการเรยนรตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ปรบปรงแผนการจดการเรยนรตามค าแนะน าของ

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

เสนอใหผเชยวชาญ ตรวจสอบความถกตองและความ

เทยงตรงเชงเนอหา แลวหาคาดชนความสอดคลอง

สมแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแลวไปทดลองใช (Try Out) กบนกเรยนทไมใชกลมตวอยาง เพอ

ปรบปรงใหมความเหมาะสมและมประสทธภาพ

ปรบปรงแผนการเรยนรใหมประสทธภาพ

น าแผนการจดการเรยนรไปใชเปนเครองมอในการวจย โดยทดลองกบกลมตวอยาง

ผาน

ปรบปรง

83

2. การสรางและหาคณภาพแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง

การสรางแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง จ านวน 1 ฉบบใชทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน (Pretest-Posttest) เปนแบบทดสอบแบบเลอกตอบชนด 4 ตวเลอก ก าหนดการใหคาคะแนนคอ ตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน จ านวน 30 ขอโดยมขนตอนในการสรางแบบทดสอบดงน 2.1 ศกษาหลกการสรางแบบทดสอบวดผลการเรยนร จากเอกสาร ต ารา ตาง ๆ ทเกยวของ แลวน ามาเปนแนวทางในการสรางแบบทดสอบวดผลการเรยนร 2.2 ศกษา วเคราะหสาระการเรยนร ผลการเรยนร และชวงเวลาในการจดการเรยนโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก 2.3 น าสาระการเรยนรทไดมาวเคราะห เปนแบบทดสอบโดยจ าแนกพฤตกรรมเปน 6 ดาน คอ ความรความจ า ความเขาใจ การน าไปใช การวเคราะห ประเมนคา และสรางสรรค ตามแนวคดการสรางแบบทดสอบวดผลการเรยนรของ Benjamin Bloom (Bloom ‘s Taxonomy) โดยวเคราะหขอสอบตามระดบความรของนกเรยน ทแสดงพฤตกรรมด านพทธพสย จ านวน 30 ขอ ดงตารางท 6 ดงน

ตารางท 6 แสดงการวเคราะหขอสอบตามระดบการเรยนรของนกเรยนดานพฤตกรรมพทธพสย

ผลการเรยนร

ระดบพฤตกรรม

รวม

ความ

จ า

ความ

เขาใ

จ

ประย

กตใช

วเครา

ะห

ประเ

มนคา

สราง

สรรค

บอกแนวทางในการน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงประยกตใชในการด าเนนชวต

1 1 2 1 1 1 7

นกเรยนเหนคณคาและปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 1 1 1 2 1 1 7

แนะน าและสงเสรมใหผอนเหนคณคาและน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปปฏบตในการด าเนนชวต

1 1 2 2 1 1 8

มสวนรวมในชมชนในการปฏบตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง 1 1 2 2 1 1 8

รวม 4 4 7 7 4 4 30

84

2.4 สรางแบบทดสอบวดผลการเรยนร แบบเลอกตอบชนด 4 ตวเลอก จ านวน 60 ขอ ใหครอบคลม และสอดคลองกบเนอหาและจดประสงค แลวน าแบบทดสอบวดผลการเรยนรทสรางเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอขอค าแนะน า และปรบแกขอค าถาม 1 ,12,13,และขอ 20 เปลยนแปลงขอค าถามใหกระชบขน

2.5 เสนอแบบทดสอบวดผลการเรยนร ท ไดแกไขแลวตอผ เชยวชาญ 3 คนประกอบดวยผเชยวชาญดานเนอหา 2 คน และดานการวดและประเมนผล 1 คน เพอตรวจสอบความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) และคาความสอดคลองของขอค าถามกบจดประสงคการเรยนร (Index of Item Objective Congruence :IOC) โดยใชเกณฑพจารณาดงน +1 หมายถง แนใจวาแบบทดสอบมความสอดคลองกบจดประสงค 0 หมายถง ไมแนใจวาแบบทดสอบมความสอดคลองกบวตถประสงค -1 หมายถง แนใจวาแบบทดสอบไมสอดคลองกบวตถประสงค

จากสตร IOC = ΣR

N

เมอ IOC หมายถง ดชนความสอดคลองของแบบทดสอบวดผลการเรยนร

ΣR หมายถง ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญทงหมด N หมายถง จ านวนผเชยวชาญ

คาดชนความสอดคลองตงแต 0.5 ขนไป ถอวามความสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบได (มาเรยม นลพนธ, 2555: 176-185) ซงจากการหาคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญเทากบ 1.00 2.6 ปรบปรงแบบทดสอบวดผลการเรยนร ตามค าแนะน าของผเชยวชาญ โดยขอเสนอแนะของผ เชยวชาญ ซ งผ เชยวชาญใหขอเสนอวา แบบทดสอบขอ 28 และขอ 60 เปลยนแปลงค าถามใหกระชบขน

2.7 น าแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง จ านวน 60 ขอ ไปทดลองใช (Try Out) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร จ านวน 39 คน ทก าลงศกษาในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 ซงไมใชกลมตวอยาง เพอหาคาความยากงาย (p) ของแบบทดสอบ ไดคาระหวาง 0.46-0.80 (ดงภาคผนวก) และเพอหาคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบไดคา ระหวาง 0.21 -0.72 (ดงภาคผนวก) โดยใชเกณฑอ านาจจ าแนก 0.20 ขนไป (มาเรยม นลพนธ, 2555: 176-185) ทงนผวจยไดคดเลอกขอสอบใหคงเหลอจ านวน 30 ขอ ตามพฤตกรรมดานพทธพสยทก าหนดไว

85

2.8 น าแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง จ านวน 30 ขอ ไปตรวจสอบหาความเชอมน (Reliability) โดยใชสตร KR-20 ของ Kuder and Richardson (มาเรยม นลพนธ, 2555: 176-185) ซงไดคาเทากบ 0.88

2.9 น าแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ไปใชเปนเครองมอในการวจยทดลองกลมตวอยาง

สรปขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยงของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สามารถสรปเปนแผนภาพท 4 ดงน

แผนภาพท 4 ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง

ศกษาหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ฯ งานวจยทเกยวของกบ

การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานและสออนโฟกราฟก

วเคราะหผลการเรยนรชวงชนและสาระการเรยนร และน ามาสรางแบบทดสอบวดผลการเรยนร แบบเลอกตอบ จ านวน 60 ขอ

เสนอแบบทดสอบตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ปรบปรงแบบทดสอบตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

เสนอใหผเชยวชาญ ตรวจสอบความถกตองและความเทยงตรงเชง

เนอหา แลวหาคาดชนความสอดคลอง (IOC)

น าแบบทดสอบไปทดลองใช (Try Out) กบนกเรยนทไมใชกลมตวอยาง และน ามาวเคราะหหาคาความยากงาย (p) และอ านาจ

จ าแนก (r) ทดสอบคาความเชอมน (Reliability) จากสตร KR-20

น าแบบทดสอบไปใชเปนเครองมอในการวจย โดยทดลองกบกลมตวอยาง

ผาน

ปรบปรง

86

3. การสรางและหาคณภาพแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค แบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค จ านวน 1 ฉบบใชส าหรบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค หลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ซ งผ วจยไดสรางตามแนวคดของ Parnes (1992) ประกอบไปดวย 6 ดาน คอ 1. ความสามารถในการก าหนดปญหาหรอสถานการณ (Situation Ability) 2.ความสามารถในการคนหาความจรง (Fact Finding Ability) 3. ความสามารถในการคนหาปญหา (Problem Finding Ability) 4.ความสามารถในการคนหาความคด (Idea Finding Ability) 5.ความสามารถในการคนหาค าตอบ (Solution Finding Ability) 6 .ความสามารถในการยอมรบส งท คนพบ (Acceptance Finding Ability) เปนแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคแบบอตนยจ านวน 6 ขนตอน โดยมขนตอนการสราง ดงน 3.1 ศกษาหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม หนงสอ เอกสาร และงานวจยทเกยวของกบการพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Parnes (1992) และเนอหาสาระรายวชา ส 20241 เศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหม ระดบชนมธยมศกษาปท 3 เพอน ามาสรางและออกแบบเปนขอความหรอสถานการณ ในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 3.2 วเคราะหเนอหา และผลการเรยนรทคาดหวงสรางเกณฑการประเมนผลวดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค 3.3 สรางแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค โดยใชแนวคดของ Parnes (1992) จ านวน 1 ฉบบ คะแนนเตม 24 คะแนน ซงวดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค 6 ดานปรากฎดงตารางท 7 ดงน

87

ตารางท 7 การประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคตามแนวคดของ Parnes (1992)

ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

ระดบคณภาพ 4 3 2 1

1.ความสามารถในการก าหนดปญหา หรอสถานการณ (Situation Ability)

ระบปญหา ประเดนตาง ๆ จากสถานการณไดมากกวา 5 ขอ

ระบปญหา ประเดนตาง ๆ จากสถานการณไดมากกวา 4-5 ขอ

ระบปญหา ประเดนตาง ๆ จากสถานการณไดมากกวา 2-3 ขอ

ระบปญหา ประเดนตาง ๆ จากสถานการณไดเพยง 1 ขอ

2.ความสามารถในการคนหาความจรง (Fact Finding Ability)

ตงค าถามทเกยวของกบสถานการณได มากกวา 5 ขอ

ตงค าถามทเกยวของกบสถานการณได 4-5 ขอ

ตงค าถามทเกยวของกบสถานการณได 2-3 ขอ

ตงค าถามทเกยวของกบสถานการณได เพยง 1 ขอ

3.ความสามารถในการคนหาปญหา (Problem Finding Ability)

จดล าดบความส าคญของปญหา โดยเรยงจากปญหาใหญไปหาปญหายอยไดมากกวา 5 ปญหา เลอกปญหาทส าคญทสดในการแกไขพรอมมเหตผลอยางชดเจน

จดล าดบความส าคญของปญหา โดยเรยงจากปญหาใหญไปหาปญหายอยได4-5 ปญหา เลอกปญหาทส าคญทสดในการแกไข พรอมมเหตผลในการเลอก

จดล าดบความส าคญของปญหา โดยเรยงจากปญหาใหญไปหาปญหายอยได 2-3 ปญหา เลอกปญหาทตองแกไขได พรอมมเหตผลในการเลอก แตไมใชปญหาทส าคญทสด

จดล าดบความส าคญของปญหา แตไมเรยงปญหา เลอกปญหาทตองแกไขได แตไมเหตผลในการเลอก

88

ตารางท 7 การประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคตามแนวคดของ Parnes (1992) (ตอ)

ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

ระดบคณภาพ

4 3 2 1

4.ความสามารถในการคนหาความคด (Idea Finding Ability)

ระบวธการแกปญหาไมซ ากบคนอนในหองไดมากวา 5 วธ

ระบวธการแกปญหาไมซ ากบคนอนไดในหองได 4-5 วธ

ระบวธการแกปญหาไมซ ากบคนอนไดในหองได 2-3 วธ

ระบวธการแกปญหาไมซ ากบคนอนไดในหองได เพยง 1 วธ

5.ความสามารถในการคนหาค าตอบ (Solution Finding Ability)

ระบขอด ขอเสยของวธการแกปญหาไดมากกวา 5 วธ เลอกวธการแกปญหาไดไดเหมาะสม พรอมระบเหตผลในการเลอกอยางชดเจน

ระบขอด ขอเสยของวธการแกปญหาไดมากกวา 4-5 วธ เลอกวธการแกปญหาไดเหมาะสม พรอมระบเหตผลในการเลอก

ระบขอด ขอเสยของวธการแกปญหาไดมากกวา 2-3 วธ ระบเหตผลในการเลอกแตวธการแกปญหาไมเหมาะสมกบปญหา

ระบขอด ขอเสยของวธการแกปญหาไดเพยง 1 วธ เลอกวธการแกปญหาไมเหมาะสม และไมระบเหตผลในการเลอก

6.ความสามารถในการยอมรบสงทคนพบ (Acceptance Finding Ability)

ระบขนตอนการแกปญหา พรอมระบผลทเกดขนทกขนตอน และแสดงรายละเอยดอยางชดเจน

ระบขนตอนการแกปญหา พรอมระบผลทเกดขนทกขนตอน และแสดงรายละเอยดบางขนตอน

ระบขนตอนการแกปญหา พรอมระบผลทเกดขนทกขนตอน แตไมแสดงรายละเอยดของแตละขนตอน

ระบขนตอนการแกปญหา พรอมระบผลทเกดขนบางขนตอน และไมแสดงรายละเอยดของแตละขนตอน

เกณฑการประเมน

คะแนน ระดบคะแนน

18-24 สง

13-17 ปานกลาง

< 12 พอใช

89

3.4 เสนอแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค และเกณฑการประเมนผลใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอขอค าแนะน า ซงอาจารยทปรกษาวทยานพนธไดเสนอวา ควรสถานการณเดยวกนในการตอบค าถามบบทดสอบทง 6 ตอน และตรวจสอบการจดหนาเอกสาร 3.5 ปรบปรง แกไขแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคทปรบแกตามค าแนะของทปรกษาวทยานพนธแลว เสนอใหผเชยวชาญ 3 คน คอ 1) ผเชยวชาญดานวธสอน 2) ผเชยวชาญดานเนอหา 3) ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล ตรวจสอบความเทยงตรงดานเนอหา (Content Validity) และการใชภาษา การวดและประเมนผล และเพอตรวจสอบความถกตองเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวน าแบบทดสอบมาหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence :IOC) โดยก าหนดเกณฑในการพจารณาดงน (มาเรยม นลพนธ , 2555: 176-185)

+1 หมายถง แนใจวาขอค าถามในแบบประเมนมความสอดคลองกบจดประสงค 0 หมายถง ไมแนใจวาขอค าถามในแบบประเมนมความสอดคลองกบจดประสงค -1 หมายถง แนใจวาขอค าถามในแบบประเมนไมสอดคลองกบจดประสงค

จากสตร IOC = ΣR

N

เมอ IOC หมายถง ดชนความสอดคลองของแบบประเมน

ΣR หมายถง ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญทงหมด N หมายถง จ านวนผเชยวชาญ คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence :IOC) ตงแต 0.5 ขนไป ถอวามความสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบได ซงจากการหาคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญเทากบ 1.00 3.7 ปรบปรงแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคตามค าแนะน าของผเชยวชาญ ซงผเชยวชาญไดใหขอเสนอวา ควรหาสถานการณปจจบน และควรมสถานการณมากกวา 1 สถานการณใหนกเรยนไดตดสนใจในการเลอกสถานการณทจะออกแบบแนวทางแกไข ท าใหสามารถใชความรในการตอบไดชดเจนมากขน

3.8 น าแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ทปรบปรงมาทดลองใชเพอหาคณภาพ (Try out) โดยทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศลปากร อ าเภอเมอง จงหวดนครปฐม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 จ านวน 39 คน

90

ศกษาหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ฯ งานวจยทเกยวของ

กบความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

วเคราะหมาตรฐานการเรยนรชวงชนและสาระการเรยนร และน ามาสรางประเมนความสามารถในการแกปญหาอยาง

สรางสรรค

เสนอแบบประเมนตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ปรบปรงแบบประเมนตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษา

วทยานพนธ

เสนอใหผเชยวชาญ ตรวจสอบความถกตองและความ

เทยงตรงเชงเนอหา แลวหาคาดชนความสอดคลอง

น าแบบประเมนทปรบปรงแลวไปทดลองใช (Try Out) กบนกเรยนทไมใชกลมตวอยาง น ามาวเคราะหผลและปรบปรงให

สมบรณทสด

น าแบบประเมนไปใชเปนเครองมอในการวจย โดยทดลองกบกลมตวอยาง

ผาน

ปรบปรง

3.9 ปรบปรงแกไขแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ไปใชเปนเครองมอวจยในการทดลองกลมตวอยาง โดยสรปขนตอนในการสรางแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรรค ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มขนตอนดงแผนภาพท 5 ดงน

แผนภาพท 5 การสรางแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

91

4. การสรางและหาคณภาพแบบประเมนความสามารถในสรางสรรคสออนโฟกราฟก แบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก จ านวน 1 ฉบบใชส าหรบ

ประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก หลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ซงผวจยไดสรางสรปจากแนวคดของการจดท าสออนโฟกราฟกและการประเมนการชนงานสออนโฟกราฟก โดยมขนตอนการสราง ดงน 4.1 ศกษาหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม หนงสอ เอกสาร และงานวจยทเก ยวของกบการพฒนาความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ศกษาแบบทดสอบวดความสามารถในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ศกษาวธการสรางแบบประเมนผล 4.2 วเคราะหเนอหา และผลการเรยนรทคาดหวงสรางเกณฑการประเมนผลวดความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก 4.3 สรางแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก โดยใช จ านวน 1 ฉบบ คะแนนเตม 20 คะแนน ซงวดความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ประกอบไปดวย 5 ดาน คอ 1) ความสามารถดานความคดสรางสรรค 2)ความสามารถดานเนอหา 3) ความสามารถดานรปแบบการน าเสนอ 4) ความสามารถดานการจดองคประกอบ และ 5) ผลงานในภาพรวม ปรากฎดงตารางท 8 ดงน

ตารางท 8 การวดความสามารถในสรางสรรคสออนโฟกราฟก

ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟ

กราฟก

ระดบคณภาพ

4 3 2 1

1.ดานความคดสรางสรรค

ชนงานมความแปลกใหม มความเปน

เอกลกษณเฉพาะ และมความสอดคลองกบ

เนอหา

ผลงานมความแปลกใหมและมความ

สอดคลองกบเนอหา

ผลงานมความแปลกใหม แตไมมความสอดคลองกบ

เนอหา

ผลงานไมมความแปลกใหม และไมมความสอดคลอง

กบเนอหา

2.ดานเนอหา

เนอหาถกตองสมบรณ มการวเคราะห

สงเคราะหขอมล เรยบเรยงดวยภาษาทเขาใจ

งาย

เนอหาถกตองสมบรณ มการ

วเคราะห สงเคราะหขอมลเรยบเรยงดวยภาษาทท าใหเขาใจ

ยาก

เนอหาถกตองสมบรณ ไมมการ

วเคราะห สงเคราะหขอมล เรยบเรยงดวย

ภาษาทเขาใจยาก

เนอหาไมถกตอง ไมมการวเคราะห สงเคราะหขอมล เรยบเรยงดวย

ภาษาทเขาใจยาก

92

ตารางท 8 การวดความสามารถในสรางสรรคสออนโฟกราฟก (ตอ)

ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟ

กราฟก

ระดบคณภาพ

4 3 2 1

4.ดานการจดองคประกอบ

ผลงานมจดเดนของภาพชดเจน มความ

สมดลของภาพ การใชส ตวอกษรและ

ภาพประกอบมความกลมกลน

ผลงานมจดเดนของภาพชดเจน มความสมดลของภาพ แตการใชส ตวอกษร

และภาพประกอบไมมความกลมกลน

ผลงานมจดเดนของภาพ แตไมมความสมดลของภาพ การใชส ตวอกษรและ

ภาพประกอบไมมความกลมกลน

ผลงานไมมจดเดนและความสมดลของภาพ การใชส

ตวอกษรและภาพประกอบไมมความกลมกลน

5.ผลงานในภาพรวม

ผลงานแสดงผานกระบวนการคด มการจดวางองคประกอบ

อยางเหมาะสม มความสวยงามเปนเอกลกษณและสอความหมายไดอยางมประสทธภาพ

ผลงานแสดงผานกระบวนการคด ม

การจดวางองคประกอบอยางเหมาะสม มความสวยงานแตไมเปนเอกลกษณ สอความหมายได

ผลงานแสดงผานกระบวนการคด ม

การจดวางองคประกอบพอใช

สามารถสอความหมายได

ผลงานไมแสดงการผานกระบวนการคด ไมมการจด

องคประกอบอยางเหมาะสม ไมม

ความสวยงาม และไมสามารถสอความหมายได

เกณฑการประเมน

คะแนน ระดบคะแนน

15-20 สง

11-14 ปานกลาง

≤ 10 พอใช

4.4 เสนอแบบประเมนความสามารถในสรางสรรคสออนโฟกราฟก และเกณฑการประเมนผลใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอขอค าแนะน า อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ไดเสนอใหปรบเกณฑในการประเมนใหเพอความเหมาะสมและประเมนไดงายมากขนในดานผลงาน ในภาพรวม

93

4.5 ปรบปรง แกไขแบบประเมนความสามารถในสรางสรรคสออนโฟกราฟก ทตามค าแนะของทปรกษาวทยานพนธแลว เสนอ ใหผเชยวชาญ 3 คน คอ 1) ผเชยวชาญดานวธสอน2) ผเชยวชาญดานเนอหา 3) ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล ตรวจสอบความเทยงตรงดานเนอหา (Content Validity) และการใชภาษา การวดและประเมนผล และเพอตรวจสอบความถกตองเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวน าแบบทดสอบมาหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence :IOC) โดยก าหนดเกณฑในการพจารณาดงน (มาเรยม นลพนธ, 2555: 176-185)

+1 หมายถง แนใจวาขอค าถามในแบบประเมนมความสอดคลองกบจดประสงค 0 หมายถง ไมแนใจวาขอค าถามในแบบประเมนมความสอดคลองกบจดประสงค -1 หมายถง แนใจวาขอค าถามในแบบประเมนไมสอดคลองกบจดประสงค

จากสตร IOC = ΣR

N

เมอ IOC หมายถง ดชนความสอดคลองของแบบประเมน

ΣR หมายถง ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญทงหมด N หมายถง จ านวนผเชยวชาญ คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence :IOC) ตงแต 0.5 ขนไป ถอวามความสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบได ซงจากการหาคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญเทากบ 1.00

4.6 ปรบปรงแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคตามค าแนะน าของผเชยวชาญ ซงผเชยวชาญไดเสนอแนะเกยวกบการปรบเกณฑการประเมนในดาน การจดองคประกอบ เพอใหสามารถประเมนไดดขน

4.7 น าแบบประเมนความสามารถในสรางสรรคสออนโฟรกาฟก ทปรบปรงมาทดลองใชเพอหาคณภาพ (Try out) โดยทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศลปากร อ าเภอเมอง จงหวดนครปฐม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 จ านวน 39 คน

4.8 ปรบปรงแก ไขแบบประเมนความสามารถสรางสรรคส ออนโฟกราฟก ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ไปใชเปนเครองมอวจยในการทดลองกบกลมตวอยาง

94

ศกษาหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ฯ งานวจยทเกยวของกบความสามารถใน

การสรางสรรคสออนโฟกราฟก

วเคราะหมาตรฐานการเรยนรชวงชนและสาระการเรยนร และน ามาสรางประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโกราฟก

เสนอแบบประเมนตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ปรบปรงแบบประเมนตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

น าแบบประเมนเสนอใหผเชยวชาญ ตรวจสอบความถกตอง

และความเทยงตรงเชงเนอหา แลวหาคาดชนความ

สอดคลอง (IOC)

น าแบบประเมนทปรบปรงแลวไปทดลองใช (Try Out) กบนกเรยนทไมใชกลมตวอยาง น ามาวเคราะหผลและปรบปรงใหสมบรณทสด

น าแบบประเมนไปใชเปนเครองมอในการวจย โดยทดลองกบกลมตวอยาง

ผาน

ปรบปรง

โดยสรปขนตอนในการสรางแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรรคสออนโฟกราฟก ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มขนตอนดงแผนภมท 6 ดงน

แผนภาพท 6 แสดงขนตอนในการสรางแบบประเมนในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก

95

5 การสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมผลตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก จ านวน 1 ฉบบ โดยมขนตอนการสรางและหาประสทธภาพของแบบสอบถามความคดเหนทมตอการจดการเรยนรดงน 5.1 ศกษาเอกสาร หลกการ เกยวกบการเรยนร โดยใชป ญหาเปนฐานรวม และสออนโฟกราฟก และรปแบบการสรางแบบสอบถามความคดเหน โดยใชวธของ Likert (Likert rating) 5.2 สรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก จ านวน 1 ฉบบ เปนแบบสอบถามปลายปดแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ก าหนดคา 5 ระดบ จ านวน 10 ขอ ซงเปนค าถามเกยวกบกจกรรมจดการเรยนร บรรยากาศในการเรยนร และประโยชนทไดรบจากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ ไดแก 5 เทากบ เหนดวยมากทสด 4 เทากบ เหนดวยมาก 3 เทากบ เหนดวยปานกลาง 2 เทากบ เหนดวยนอย 1 เทากบ เหนดวยนอยทสด 5.3 น าแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เสนอตออาจารยทปรกษาเพอตรวจสอบและขอค าแนะน า ซงอาจารยทปรกษาใหขอเสนอแนะวาในดานการจดการเรยนร ควรใหสอดคลองกบนยามศพท และดานประโยชนควรใหมการแยกขออยางชดเจน

ระดบความคดเหน ม 5 ระดบดงน 5 หมายถง เหนดวยมากทสด 4 หมายถง เหนดวยมาก 3 หมายถง เหนดวยปานกลาง 2 หมายถง เหนดวยนอย 1 หมายถง เหนดวยนอยทสด

96

5.4 ปรบปรง แกไขแบบสอบถามความคดเหนตามค าแนะน าของอาจารย

ทปรกษาวทยานพนธ โดยการปรบปรงแบบสอบถามดานการจดการเรยนรปรบปรงแบบประเมน ใหสอดคลองกบนยามศพทในประเดนเกยวกบความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค และการจดการเรยนรโดยปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก และดานประโยชนทไดรบจากการเรยนรแยกการประเมนเปนดานอยางชดเจน

5.5 เสนอแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ทไดแกไขแลวตอผเชยวชาญ จ านวน 3 คน ตรวจสอบความถกตองและเท ยงตรงเชงเน อหา (Content Validity) โดยหาคาดชนความสอดคลอง ( Index of Item Objective Congruence : IOC) โด ย ก าห น ด เก ณ ฑ ใน ก า ร พ จ า รณ าด งน (มาเรยม นลพนธ, 2555: 176-185) +1 หมายถง แนใจวาแบบสอบถามความคดเหนมความสอดคลองกบจดประสงค 0 หมายถง ไมแนใจวาแบบสอบถามความคดมความเหนสอดคลองกบวตถประสงค -1 หมายถง แนใจวาแบบสอบถามความคดเหนไมสอดคลองกบวตถประสงค

สตร IOC = ΣR

N

เมอ IOC หมายถง ดชนความสอดคลองของแบบสอบถามความคดเหน

ΣR หมายถง ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญทงหมด N หมายถง จ านวนผเชยวชาญ คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence :IOC) มคาตงแต 0.5 ขนไป ถอวามความสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบ ซงจากการหาคาดชนความสอดคลอง เทากบ 1.00

ชวงคะแนน เกณฑการแปลความหมายของความคดเหน

4.50 – 5.00 ความคดอยในระดบเหนดวยมากทสด

3.50 – 4.49 ความคดอยในระดบเหนดวยมาก 2.50 – 3.49 ความคดอยในระดบเหนดวยปานกลาง

1.50 – 2.49 ความคดอยในระดบเหนดวยนอย

< 1.50 ความคดอยในระดบเหนดวยนอยทสด

97

ศกษาเอกสาร แนวคดเกยวกบการจดการเรยนรปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก และรปแบบการสรางแบบสอบถามความ

คดเหน โดยใชของ Likert (Likert rating)

วเคราะหมาตรฐานการเรยนร จดประสงค และน ามาสรางแบบสอบถามความคดเหนทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ

สออนโฟกราฟก

เสนอแบบสอบถามความคดเหนตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ปรบปรงแบบสอบถามตามค าแนะน าของ

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

เสนอใหผเชยวชาญ ตรวจสอบความถกตองและความ

เทยงตรงเชงเนอหา แลวหาคาดชนความสอดคลอง (IOC)

น าแบบสอบถามความคดเหนทปรบปรงแลวไปใชเปนเครองมอในการวจย โดยทดลองกบกลมตวอยาง

ผาน

ปรบปรง

5.6 ปรบปรงแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟกตามค าแนะน าของผเชยวชาญซงผเชยวชาญเสนอวา ดานบรรยากาศในการเรยนควรใชภาษาเปนทางการและเขยนใหชดเจน และควรเพมเตมค าเพอความสมบรณของประเดนดานประโยชนทไดรบการเรยนรในการประเมน 5.7 น าแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ไปใชเปนเครองมอในการวจยทดลองกบกลมตวอยาง โดยสรปขนตอนในการสรางและพฒนาแบบสอบถามความคดเหนทม ตอกรเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก มขนตอนตามแผนภาพท 7 ดงน

แผนภาพท 7 สรปขนตอนในการสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน

98

การเกบรวบรวมขอมล

หลงจากการหลงจากการตรวจสอบ และปรบปรงแกไขเครองมอทใชในการจดเกบขอมล ผวจยไดด าเนนการทดลองตามขนตอนการด าเนนการวจย 3 ขนตอนดงตอไปน

1. ขนกอนการทดลอง เปนขนตอนทผวจยเตรยมความพรอมในดานตาง ๆ ดงตอไปน 1.1 สรางเครองมอวจย ไดแก

1.1.1 แผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก 1.1.2 แบบทดสอบวดผลการเรยนร 1.1.3 แบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค 1.1.4 แบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก 1.1.5 แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใช

ปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก 1.2 ผวจยชแจงเกยวกบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสอ

อนโฟกราฟก และสรางความคนเคยกบนกเรยนในกลมทดลอง 1.3 ใหนกเรยนท าแบบทดสอบวดผลการเรยนร (Pretest) เพอวดความรพนฐาน

และน าผลการทดสอบไปเปรยบเทยบกบการทดสอบหลงเรยน (Posttest) 2. ขนการทดลอง ผวจยด าเนนการสอนดวยตนเอง ตามแผนการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ทสรางไว และด าเนนการทดลองโดยใชเครองมอวจยทเตรยมไว ซงรายละเอยดดงน

2.1 เวลาท ใชในการทดลองเปนจ านวน 5 สปดาห สปดาหละ 2 คาบเรยน รวมทงหมด 10 คาบเรยน 2.2 การจดชวงเวลาในการเรยนแตละวน จดการเรยนการสอนตามเวลาของการเรยนการสอนในกลมสาระสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ตามแผนจดการเรยนร 2.3 เนอหาทใชทดลองสอน คอ เนอหาจากสาระการเรยนร ตามหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร รายวชา ส 20241 เศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหม เรอง ทางออกแคพอเพยง 2.4 ด าเนนการทดลองสอน ผวจยด าเนนการสอนดวยการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ตามแผนจดการเรยนรทสรางขน โดยม 5 ขนตอนดงน 2.4.1. ขนก าหนดปญหา หมายถง การจดสถานการณ กระตนใหนกเรยนเหนปญหาและเกดความสนใจทจะหาค าตอบ

99

2.4.2. ขนท าความเขาใจกบปญหา หมายถง นกเรยนท าความเข าใจและสามารถอธบายประเดนตาง ๆ ทเกยวของกบปญหา พรอมทงก าหนดประเดนในการศกษาซงประกอบดวย แนวคดในการแกปญหา ขอเทจจรงเกยวกบปญหา ประเดนทตองศกษาคนควา และ วธการศกษาคนควา 2.4.3. ขนการศกษาคนควา หมายถง นกเรยนท าการคนควา รวบรวมขอมล จากแหลงการเรยนร ดวยวธการอนหลากหลาย 2.4.4. ขนสรปความร หมายถง นกเรยนน าความรทไดคนความาแลกเปลยนความร ผานการอภปรายและสงเคราะหเปนแนวทางแกไขปญหารวมกน 2.4.5. ขนการน าเสนอและประเมนผล หมายถง นกเรยนสรปแนวทางแกไขปญหาของกลมตนเอง และน าเสนอเปนผลงานในรปแบบตาง ๆ นกเรยนทกกลมรวมทงผเกยวของรวมกนประเมนผลงาน

3. ขนหลงการทดลอง ภายหลงเสรจสนการด าเนนการทดลองกบกลมตวอยาง ผวจยด าเนนการดงน 3.1 ใหนกเรยนท าแบบทดสอบวดผลการเรยนร (Posttest) ซงเปนแบบทดสอบชดเดยวกนแบบทดสอบกอนเรยน (Pretest) โดยท าการสลบขอของแบบทดสอบ แบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค และ แบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก เพอวดผลการเรยนร ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค และความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก 3.2 ผวจยน าแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ไปสอบถามกลมตวอยาง 3.3 ผวจยน าขอมลมาสรปผลและอภปรายผลการวจยตามล าดบ

การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลของการวจย แบงออกเปน 2 สวนซงมรายละเอยดดงน 1. การวเคราะหคณภาพเครองมอ 1.1 การตรวจสอบคณภาพของแผนการจดการเรยนร โดยการท าการตรวจสอบ ความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) จากการวเคราะหคาดชนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรกบจดประสงค (Index of Item Objective Congruence :IOC) 1.2 การตรวจสอบคณภาพของแบบทดสอบวดผลการเรยนร โดยตรวจสอบความเทยงตรง เชงเนอหา (Content Validity) หาคาความสอดคลองของขอค าถามกบจดประสงคการเรยนร (Index of Item Objective Congruence :IOC) และตรวจสอบหาคณภาพของแบบทดสอบ

100

วดผล โดยหาความยากงาย (p) และมคาอ านาจจ าแนก (r) และตรวจสอบหาความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบวดผลการเรยนร โดยใชสตร KR-20 ของ Kuder and Richardson 1.3 การตรวจสอบคณภาพแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค โดยตรวจสอบความสอดคลองของขอค าถามกบจดประสงค ( Index of Item Objective Congruence: IOC) 1.4 การตรวจสอบคณภาพแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก โดยตรวจสอบความสอดคลองของขอค าถามกบจดประสงค ( Index of Item Objective Congruence: IOC) 1.5 การตรวจสอบคณภาพแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก โดยตรวจสอบความสอดคลองของขอค าถามกบจดประสงค (Index of Item Objective Congruence :IOC) 2 การตอบค าถามการวจย 2.1 เปรยบเทยบผลการเรยนร โดยใชสถตคาเฉลย (x ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และสถต t-test dependent 2.2 วเคราะหความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค โดยการวเคราะหคาเฉลย (x ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) 2.3 วเคราะหความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก โดยการวเคราะหคาเฉลย (x ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) 2.4 ศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน โดยใชสถตคาเฉลย (x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) โดยใชคาของเกณฑการประเมนผลดงน การวจย เรอง การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก สามารถสรปวธการด าเนนการวจยดงตารางท 9 ดงน

101

ตารางท 9 สรปวธการด าเนนการวจย การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

วตถประสงคการวจย วธการ กลมตวอยาง เครองมอ/สถต

1 . เพ อ เป รยบ เท ยบผลการเร ย น ร เ ร อ ง ท า งอ อ ก แ คพ อ เพ ย ง ข อ งน ก เร ย น ช นมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

ทดสอบโดยใชแบบทดสอบวดผล

การเรยนรกอนเรยน-หลงเรยน

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธต

มหาวทยาลยศลปากร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 จ านวน 1 หองเรยน

39 คน

แบบทดสอบ /สถตคาเฉลย (x) สวนเบยนแบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบคาท แบบ

ไมเปนอสระตอกน (t-test dependent)

2. เพอพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หล งจ ดการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

ทดสอบโดยประเมนตามสภาพจรงโดยใช

แบบประเมนความสามารถในการ

แกปญหาอยางสรางสรรค

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธต

มหาวทยาลยศลปากร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 จ านวน 1 หองเรยน

39 คน

แบบประเมน /สถตคาเฉลย (x) สวนเบยนแบนมาตรฐาน (S.D.) โดยน าไปเปรยบเทยบ

กบเกณฑพจารณา

3. เพอพฒนาความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หล งจ ดการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

ทดสอบโดยประเมนตามสภาพจรงโดยใช

แบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟ

กราฟก

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธต

มหาวทยาลยศลปากร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 จ านวน 1 หองเรยน

39 คน

แบบประเมน /สถตคาเฉลย (x) สวนเบยนแบนมาตรฐาน (S.D.) โดยน าไปเปรยบเทยบ

กบเกณฑพจารณา

4. เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

ทดสอบโดยสอบถามความ

คดเหนของนกเรยน

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธต

มหาวทยาลยศลปากร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 จ านวน 1 หองเรยน

39 คน

-แบบสอบถามความคดเหน/สถตคาเฉลย (x ) สวนเบยนแบน

มาตรฐาน (S.D.) โดยน าไปเปรยบเทยบกบเกณฑพจารณาความ

คดเหน

102

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเรอง การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ในครงนผวจยรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศลปากร อ.เมอง จ. นครปฐม ทเรยนรายวชา ส 20241 เศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหม ซงกลมตวอยางไดมาจากการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธการจบสลากโดยใชหองเรยนเปนหนวยสม เครองมอท ใชในการวจยไดแก 1) แผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก เรองทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 2) แบบทดสอบผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง 3) แบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค 4) แบบประเมนความสามารถในการสรางสรรค สออนโฟกราฟก และ 5) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก ซงผด าเนนการวจยไดด าเนนการวจยตามขนตอนและเสนอผลการวเคราะหขอมลโดยแบงออกเปน 3 ขนตอนดงน

ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยน ชนมธยมศกษา ปท 3 กอนและหลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก

ตอนท 2 ผลการประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3หลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก

ตอนท 3 ผลการประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกของนกเรยน ชนมธยมศกษา ปท 3 หลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก

ตอนท 4 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

103

ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 3 กอนและหลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก

ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงเรยน ปรากฏดงตาราง ท 10

ตารางท 10 ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 กอนและหลงเรยน

*ทนยส าคญทางสถตระดบ 0.05

จากตารางท 10 พบวา คะแนนผลการเรยนรเรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยน ชนมธยมศกษา ปท 3 มคะแนนเฉลยหลงจากไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบ สออนโฟกราฟก หลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยคะแนนคาเฉลย หลงเรยน (x=27.33, S.D.=3.01) สงกวาคะแนนเฉลยกอนเรยน (x= 19.59, S.D.=5.28 ) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยขอท 1

กลมทดลอง จ านวนนกเรยน

คะแนนเตม คะแนนเฉลย

(x)

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D.)

t P

ทดสอบกอนเรยน 39 30 19.59 5.28 9.36 .00*

ทดสอบหลงเรยน 39 30 27.33 3.01

104

ตอนท 2 ผลการประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก

ผลการประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 หลงเรยน ปรากฏดงตารางท 11 ตารางท 11 ผลการประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ทง 6 ดานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโดยปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค จ า

นวนน

กเรย

น

คะแน

นเตม

คะแนนเฉลย (x)

สวนเ

บยงเบ

นมา

ตรฐา

น (S

.D.)

(S.D

.) ระดบความสามารถ ล า

ดบท

1. การก าหนดปญหาหรอสถานการณ (Situation) 39 4 3.18 0.88 สง 5

2. การคนหาความจรง (Fact Finding) 39 4 3.36 0.74 สง 3

3. การคนหาปญหา (Problem Finding) 39 4 3.44 0.64 สง 1

4. การคนหาความคด (Idea finding) 39 4 3.15 0.90 สง 6

5. การคนหาค าตอบ (Solution Finding) 39 4 3.31 0.77 สง 4

6. การยอมรบสงทคนพบ (Acceptance Finding) 39 4 3.41 0.68 สง 2

คะแนนเฉลย 3.31 0.12 สง

จากตารางท 11 พบวา คะแนนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของ

นกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 หลงจากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก โดยภาพรวมอยในระดบสง (x = 3.31 , S.D. = 0.12) เมอพจารณาในรายดาน โดยเรยงล าดบจากมากไปนอยพบวา ดานการคนหาปญหา (Problem Finding) (x = 3.44, S.D. = 0.64) ดานการยอมรบสงทคนพบ (x= 3.41, S.D. = 0.68) ดานการคนหาความจรง (Fact Finding) (x= 3.36, S.D. = 0.74) ดานการคนหาค าตอบ (x=3.31, S.D. = 0.77) ด านการก าหนดปญหาหรอสถานการณ (Situation) (x = 3.18, S.D. = 0.88 ) และดานการคนหาความคด (x=3.15, S.D. = 0.90 ) ตามล าดบ

105

ตอนท 3 ผลการประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก

ผลการประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงเรยน ปรากฏดงตารางท 12

ตารางท 12 ผลการประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกทง 5 ดานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโดยปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

จ านว

นนกเ

รยน

คะแน

นเตม

คะแน

นเฉล

ย (x

)

สวนเ

บยงเบ

นมาต

รฐาน

(S

.D.) ระดบ

ความสามารถ ล าดบ

ท

1.ดานความคดสรางสรรค 39 4 3.15 0.78 สง 3

2.ดานเนอหา 39 4 3.23 0.78 สง 1

3.ดานรปแบบการน าเสนอ 39 4 3.03 0.81 สง 4

4.ดานการจดองคประกอบ 39 4 3.00 0.86 สง 5

5.ผลงานในภาพรวม 39 4 3.21 0.70 สง 2 คะแนนเฉลย 3.12 0.10 สง

จากตารางท 12 พบวา คะแนนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 หลงจากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก โดยภาพรวมอยในระดบสง (x = 3.12, S.D. = 0.10 ) เมอพจารณาในรายดาน โดยเรยงล าดบจากมากไปนอยพบวา ดานเนอหา (x= 3.23, S.D. = 0.78) ผลงานในภาพรวม(x = 3.21, S.D. = 0.70) ดานความคดสรางสรรค (x=3.15, S.D. = 0.78) ดานรปแบบการน าเสนอ (x=3.03, S.D. = 0.81) และ ดานการจดองคประกอบ (x= 3.00, S.D. = 0.86) ตามล าดบ

106

ตอนท 4 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนรโดยใช

ปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ปรากฏดงตารางท 13

ตารางท 13 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

รายการ คะแนนเฉลย (x)

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D.)

ระดบความคดเหน ล า

ดบท

ดานการจดกจกรรมการเรยนร 1.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมความสามารถคดแกปญหาไดอยางเปนระบบ

4.59 0.50 มากทสด 1

2.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมความสามารถในการหาแนวทางแกปญหา

4.46 0.55 มากทสด 3

3.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมความสามารถในการหาแนวทางแกปญหาไดอยางสมเหตสมผล

4.54 0.55 มากทสด 2

4.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมโอกาสแลกเปลยนความเหนซงกนและกน

4.59 0.59 มาก 1

รวม 4.54 0.55 มากทสด 2 ดานบรรยากาศในการเรยนร 5.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เปนกจกรรมนาสนใจ สงเสรมใหนกเรยนมสวนรวม

4.64 0.49 มากทสด 1

6.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมอสระในการเรยนรมากขน

4.64 0.58 มากทสด 1

รวม 4.64 0.53 มากทสด 1

107

ตารางท 13 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก (ตอ)

รายการ คะแนนเฉลย (x)

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D.)

ระดบความคดเหน

ล าดบ

ท

ดานประโยชนทไดรบจากการเรยนร 7.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เปนกจกรรมทสงเสรมนกเรยนไดคนควาขอมลจากแหลงตาง ๆ มากขน

4.72 0.51 มากทสด 1

8.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ท าใหเกดการคดทมจดมงหมายอยางเปนขนเปนตอน

4.49 0.56 มาก 2

9.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนน าความรไปใชในชวตประจ าวนได

4.38 0.75 มาก 3

10.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนกลาคดและกลาแสดงออก

4.36 0.67 มาก 4

รวม 4.49 0.64 มาก 3 ภาพรวมของทกดาน 4.54 0.58 มากทสด

จากตารางท 13 พบวานกเรยนมความคดเหนทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

รวมกบสออนโฟกราฟก โดยภาพรวมอยในระดบมากทสด (x = 4.54 ,S.D. =0.58) เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานบรรยากาศในการเรยนร นกเรยนมความคดเหนในระดบมากทสดเปนล าดบแรก (x= 4.64, S.D. = 0.53) รองลงมาไดแก ดานการจดกจกรรมการเรยนร (x = 4.54, S.D. =0.55) และดานประโยชนทไดรบจากการเรยนร (x = 4.49, S.D. = 0.64) เปนล าดบสดทาย

ดานบรรยากาศการเรยนร นกเรยนมความคดเหนโดยภาพรวมอยในระดบมากทสด เมอพจารณาเปนรายขอโดยเรยงล าดบไดดงน การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ สออนโฟกราฟก เปนกจกรรมนาสนใจ สงเสรมใหนกเรยนมสวนรวม (x = 4.64.,S.D. =0.49)

108

และ การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมอสระในการเรยนรมากขน (x= 4.64, S.D. =0.58) ตามล าดบ

ดานการจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนมความคดเหนโดยภาพรวมอยในระดบ มากทสด เมอพจารณาเปนรายขอโดยเรยงล าดบจากมากไปหานอยไดดงน การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมความสามารถคดแกปญหาไดอยางเปนระบบ (x = 4.59,S.D. =0.50) การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมโอกาสแลกเปลยนความเหนซงกนและกน (x = 4.59,S.D. =0.59) การจดการเรยนรโดย ใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมความสามารถในการหาแนวทางแกปญหาไดอยางสมเหตสมผล (x = 4.54,S.D. =0.55) และ การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมความสามารถในการหาแนวทางแกปญหา (x = 4.46,S.D. = 0.55) ตามล าดบ

ดานประโยชนทไดรบจากการเรยนร นกเรยนมความคดเหนโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอโยเรยงล าดบจากมากไปหานอยไดดงน การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เปนกจกรรมทสงเสรมนกเรยนไดคนควาขอมลจากแหลงตาง ๆ มากขน (x= 4.72,S.D. =0.51) การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ท าใหเกดการคดทมจดมงหมายอยางเปนขนเปนตอน (x = 4.49,S.D. =0.56) การจดการเรยนร โดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนน าความร ไปใชในชวตประจ าวนได (x=4.38,S.D. =0.75) และ .การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟกชวยใหนกเรยนกลาคดและกลาแสดงออก (x = 4.36,S.D. =0.67) ตามล าดบ

ส าหรบขอเสนอแนะเพมเตมของนกเรยน ทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

รวมกบสออนโฟกราฟก พบวา นกเรยนตองการศกษาเรยนร จากสถานทจรงเพอใหเหนถงสภาพ

ปญหา เพองายตอการแสวงหาแนวทางแกไขปญหา การสมภาษณเพอคนหาปญหาเศรษฐกจในชมชน

ไมคอยไดรบความรวมมอจากบคคลตางในชมชน ในดานเนอหานกเรยนชนชอบในการออกแบบ แนว

ทางแกไขปญหาเพราะสามารถน าไปปรบใชกบกรณตาง ๆ ในชวตประจ าวนได

109

บทท 5

สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ในครงน

เปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) แบบแผนการวจยแบบหนงกลมสอบกอน

และหลงเรยน (One Group Pretest – Posttest Design) โดยมวตถประสงค คอ 1) เปรยบเทยบ

ผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงจดการเรยนร

โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก 2) ศกษาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

3) ศกษาความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

หลงจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก 4) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 ท มตอการจดการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

ซงกลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา

2561 โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศลปากร จ านวน 39 คน ทเรยนรายวชา ส 20241 เศรษฐกจ

พอเพยงและเกษตรทฤษฎ ใหม เร อ ง ท างออกแคพอ เพ ยง ซ ง ได โดยการส มอย างงาย

(Simple Random Sampling) ดวยการจบสลากโดยใชหองเรยนเปนหนวยสม

เครองมอทใชในการวจยไดแก 1) แผนการจดการเรยนรเรอง ทางออกแคพอเพยง

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสอ

อน โฟกราฟก จ านวน 5 แผน ท ผ านการตรวจหาคาด ชนความสอดคลอง เท ากบ 1 .00

2) แบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง จ านวน 1 ฉบบเปนแบบทดสอบเลอกตอบ

ชนด 4 ตวเลอกจ านวน 30 ขอ ทผานการตรวจคาความยากงาย (p) ไดคาระหวาง 0.46-0.80 อ านาจ

จ าแนก (r) ระหวาง 0.21-0.72. และคาความเชอมน เทากบ 0.88 3) แบบประเมนความสามารถใน

การแกปญหาอยางสรางสรรค 6 ดาน ทผานการตรวจคาดชนความสอดคลอง เทากบ 1.00

4) แบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก จ านวน 5 ดาน ทผานการตรวจหา

คาดชนความสอดคลอง เทากบ 1.00 และ 5) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมต อการ

จดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโกราฟก จ านวน 1 ฉบบ 3 ดาน

110

จ านวน 10 ขอ เปนแบบสอบถามปลายปดแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ทผานการตรวจหา

คาดชนความสอดคลอง 1.00 ส าหรบการวเคราะหขอมลด าเนนการโดยใชสถต คาเฉลย ( x ) สวน

เบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) สถตทดสอบคาท แบบไมเปนอสระตอกน t-test Dependent และการ

วเคราะหเนอหา (Content analysis) สามารถสรปผลการวจยไดดงน

สรปผลการวจย

การวจยเรอง การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก สามารถสรป

ผลการวจยไดดงน

1. ผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการ

จดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก สงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถต

ทระดบ .05

2. ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

หลงการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก อยในระดบสง

3. ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

หลงการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก อยในระดบสง

4. ความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสอ

อนโฟกราฟก โดยภาพรวมอยในระดบมาก

อภปรายผล

จากผลการวจยเรอง การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของ

นกเรนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

สามารถอภปรายผลไดดงน

1. ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยน

ชนมธยมศกษา ปท 3 กอนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟ

กราฟก พบวา นกเรยนมผลการเรยนรดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟ

กราฟกหลงเรยน สงกวากอนเรยนอยางมนยยส าคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานขอ

ท 1 ทงน อาจเพราะการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เปนการเรยนรท

เนนนกเรยนเปนส าคญ โดยใหนกเรยนไดลงมอปฏบต ไดรบความรผานการเผชญปญหาจรง หรอ

111

สถานการณตาง ๆ และรวมกนคดแกปญหาเหลานน เกดการสรางสรรคความร ทศนา แขมมณ

(2557: 138-139) จากลกษณะส าคญดงกลาว ผวจยไดสรางบรรยากาศในหองเรยนใหมการรวมมอใน

การวเคราะหและหาสาเหตของปญหา วางแผนแกปญหารวมกน โดยครอ านวยความสะดวกให

ค าปรกษาแนะน า ในการแสวงหาความร ศกษา วเคราะหขอมล กระตนใหเกดการแสวงหาแนวทาง

แกปญหา ทหลากหลายและพจารณาเลอกวธทเหมาะสม การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

รวมกบสออนโฟกราฟก มกจกรรมการแกปญหาจากสถานการณตวอยางทเกดขนในปจจบน จะสงผล

ตอการเรยนรของนกเรยนซงเกดจากการศกษาเอกสาร หนงสอเพมเตม สถานการณตาง ๆ จะสงเสรม

ใหนกเรยนสรางความร โดยปฏบตผานกจกรรมทชวยใหฝกคด ฝกวเคราะห เกดความเขาใจในชน

เรยนมากขน พรอมเพมเตมความรจากเอกสาร ขอมลทคนควา และการแลกเปลยนแนวคด

ความคดเหน โดยในทกขนตอนครจะคอยใหการชวยเหลอ ซงการพยายามแกปญหาดวยตนเอง

ของนกเรยนนน ามาสความรทคงทน เกดการเพมพนความรและความเขาใจไดอยางถกตอง

สอดคลองกบ แนวคดของกาญจนา คณารกษ (2553: 396); วชรา เลาเรยนด (2556: 107-108);

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2550: 2-3) ไดกลาวไวสอดคลองกนวา การเรยนรโดยใชปญหา

เปนฐาน เปนการเรยนรโดยใชปญหาน าไปสการพฒนาทกษะการแกปญหา การเรยนรสวนใหญเกดใน

ลกษณะของการปฏบต ใหความสามารถในการประยกตใชความร ควบคไปกบความรทางทฤษฎ โดย

ความรจะไดหลงจากผานประสบการณการเรยนร ซงครเปนผคอยแนะน าสนบสนน โดยขนตอนการ

จดการเรยนรโดยปญหาเปนหลกรวมกบสออนโฟกราฟก ไดมการคด คนควา ศกษาปญหาจาก

สถานการณตวอยางทก าหนดให อธบายเกยวกบปญหาในประเดนตาง ๆ คนควา รวบรวมขอมลดวย

วธการอนหลากหลาย มการอภปรายหาแนวทางแกไขปญหารวมกน และประชมวางแผนเลอกแนว

ทางแกไขปญหาทเหมาะสม น าขอมลทไดมาจากกระบวนการดงกลาว จดกระท าใหอยในรปแบบของ

สออนโฟกราฟก ทจะท าใหสามารถอธบายใหเกดความเขาใจทงาย คงอยไดนาน และสามารถน า

กลบมาใชไดสะดวกขน และการสรางสรรคสออนโฟกราฟกยงเพมสมรรถนะการคด และพฒนาไอเดย

ของนกเรยนอกดวย วรากรณ สามโกเศศ (2556: ออนไลน)

ดงจะเหนไดจากแผนการจดการเรยนรทง 5 แผน ทผานการตรวจและปรบปรงตาม

ค าแนะน าของอาจารยทปรกษาวทยานพนธและผเชยวชาญ และผานการตรวจสอบหาคณภาพ ซงท า

ใหผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงจากจดการเรยนร

โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก สงกวากอนเรยน โดยภายในแผนการจดการเรยนรทง 5

แผนมขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก 5 ขนตอน ซงทกขนตอน

112

สงเสรมใหผลการเรยนรของนกเรยนไดรบการพฒนาจากกจกรรมทสงเสรมการเรยนร และพฒนา

ทกษะการคด ดงน ขนตอนท 1 .ขนก าหนดปญหา เปนขนตอนทเนนใหนกเรยนเหนปญหาและ

เกดความสนใจทจะแสวงหาค าตอบ ฝกใหนกเรยนคด คนควา วเคราะห แยกแยะขอมลทจะน ามา

ใชในการคนหาประเดนปญหา ขนท 2 ขนท าความเขาใจกบปญหา เปนขนตอนทนกเรยนสามารถ

วางแผนการเรยนรดวยตนเอง อธบายประเดนตาง ๆ ทเกยวของกบปญหา พรอมทงก าหนดประเดน

ในการศกษา และขอบเขตการคนควาขอมล ขนท 3 ขนการศกษาคนควา เปนขนตอนทสงเสรมให

นกเรยน คนควาและแสวงหาความร ค าตอบดวยตนเอง โดยนกเรยนตองคนหาแนวทางแก ไขปญหา

ดวยการคนควา รวบรวมขอมลโดยวธการทหลากหลาย จากแหลงขอมล เอกสารตาง ๆ ชวยให

นกเรยนรจกววางแผนและตดสนใจในการเลอกขอมลทน ามาใชสรางแนวทางแกปญหาได ซงขนตอน

ท 4 ขนสรปความร เปนขนตอนทนกเรยนแสดงออกถงการแกปญหาอยางสรางสรรค ไดอยางเตม

ความสามารถ โดยนกเรยนรวมกนแลกเปลยนขอมล ความร สรางแนวทางการแกไขปญหาของตนเอง

ทเขาใจงาย สรางสรรคค าตอบแปลกใหม และเปนแนวทางทแตกตางจากแนวทางการแกไขเดม

ออกมาในรปแบบของสออนโฟกราฟก เปนขนตอนทเนนใหนกเรยนฝกปฏบตการคด วเคราะห

ออกแบบแนวทางการแกไขปญหา และไดมการน าเสนอผลงานเพอแลกเปลยนความคดเหน

ในขนตอนท 5.ขนเสนอผลงานและประเมนผล การแลกเปลยนความคดเหนระหวางกน เปนการฝก

แสดงความคดเหนโดยอาศยความรของตนเองและจากการศกษาเพมเตม ท าใหนกเรยนเกดการ

แลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน เกดการปรบปรงใหมความรทถกตองและเพมพนมากขน

จงสงผลใหผลการเรยนรเรอง ทางออกแคพอเพยง โดยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ

สออนโฟกราฟฟกหลงเรยนสงกวากอนเรยน

สอดคลองกบผลการวจยของขวญตา บวแดง (2553) เรอง การศกษาผลการเรยนร

เรองวกฤตการณสงแวดลอมทางธรรมชาต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทมการจดการเรยนรโดย

ใชปญหาเปนฐาน โดยมวตถประสงค เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธ และความคดเหนของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 5 กอนและหลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ผลการวจยพบวา ผลการเรยนร

ของนกเรยนหลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตท .05

2. ผลการศกษาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก พบวานกเรยน ม

ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค หลงจดการเรยนรอยในระดบสง ซงเปนไปตาม

สมมตฐานขอท 2 ทงนอาจเพราะวา การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

113

เน น ให น ก เรยน ไดฝ กฝนการเรยนรอย างเป นขนตอน โดยน กเรยน ได เรยนร ด วยต ว เอง

ผานกระบวนการแกปญหา ดวยการระบ วเคราะหประเดนตาง ๆ คนควาหาแนวทางแกปญหา

จากวธการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก พบวาม

ความสอดคลองกบแนวคดการแกปญหาอยางสรางสรรค ในแตละขนตอนการจดการเรยนร ผวจยม

การกระตนใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนอยางมอสระ และสรางบรรยากาศการเรยนการสอนใหม

การยอมรบ เพอสรางบรรยากาศของหองเรยนซงมผลตอความสามารถในการแกปญหาอยาง

สรางสรรคของนกเรยน สอดคลองกบ Osborn & Panes (1967) ทไดกลาววา สงส าคญ ทรปแบบ

การแกปญหาอยางสรางสรรค จะส าเรจกคอหลกการพจารณารวมกนและการวพากษวจารณในเวลาท

เหมาะสม ซงในชวงแรกของแตละขนตอนจะเกยวของกบการคดแบบอเนกนย (Divergent Thinking)

เปนการก าหนดความคดเชน ความจรง ระบปญหา ความคด เกณฑทใชในการประเมน ยทธวธการ

น าไปใช หลงจากนนจะเปนระยะของการคดแบบเอกนย (Convergent Thinking) ซงจะเปนการ

เลอกความคดทนาจะเปนไปไดมากทสดเพอการวนจฉยในอนาคต สอดคลองกบ Isaken and

Treffinger (2004: 15-20) ทกลาววา การสรางแนวคด (Generating Ideas) เปนการเปด ส ารวจ

หรอแสวงหาความคดตาง ๆ ทหลากหลาย และมมมองใหม ๆ (ความยดหยน) และความคดทไมเคยม

มากอนหรอความคดฝน แลวมงเปาไปทความคดทนาสนใจ เพอคนพบหรอสรางความคดทสรางสรรค

การจดการเรยนรตามกระบวนการดงกลาวเปดโอกาสใหนกเรยน ไดน าเสนอแนวทางแกปญหาโดย

อาศยความร ประสบการณทตนเองมอย หรออาจน าสญชาตญาณการตดสนใจ ( Intuition of the

Decision Making) คอความรสกสมผสไดถงสงใดดกวาสงใด ความอยากเอาชนะตออปสรรค มาใช

รวมกบความร ประสบการณ เพอตดสนใจหาแนวทางการแกปญหาทดทสด

นอกจากน นกเรยนมความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค หลงการจดการ

เรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ซงดานทมคะแนนสงสดคอ ดานการคนหาปญหา

(Problem finding) ทมงเนนใหนกเรยนรวมกนจดล าดบความส าคญของปญหา ทจ าเปนตองแกไข

กอนพรอมระบเหตผล เพอใหนกเรยนสามารถคนหาปญหาทแทจรง พรอมระบสาเหตของปญหาได

โดยการ คะแนนเฉลยทสงทงนอาจมาจากการไดรบการฝกฝนของกจกรรมการจดการเรยนรโดยใช

ปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟกทง 5 แผน โดยเฉพาะในขนตอนท 1 ขนก าหนดปญหา ซงเปน

ขนตอนทนกเรยนรวมกนสงเกต คนควา วเคราะห ระดมสมองจากจากสถานการณทก าหนด โดยคร

ชวยแยกแยะประเดนของปญหา และในขนตอนท 2 ขนตอนท าความเขาใจกบปญหา เปนการท

นกเรยนรวมกนคนหาขอเทจจรงเกยวกบปญหา ระบปญหาและแนวทางแกไขปญหา ทงสองขนตอนน

114

ชวยใหนกเรยนเกดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค โดยระดมสมองของนกเรยนในการ

คนหาและก าหนดปญหาตาง ๆ รวมไปถงรวมกนระบประเดน สาเหต ระบปญหา และวางแผนการ

แก ไขปญ หา สอดคล อ งกบ Torrance (1965 ) ท กล าวว า การแกป ญ ห าเช งสร างสรรค

คอความสามารถของบคคลในการแกปญหาดวยการคดอยางลกซง ทนอกเหนอไปจากล าดบขนตอน

การคดอยางปกตธรรมดาเปนลกษณะภายในตวบคคล ทสามารถคดไดหลายแงมมผสมผสานจนไดผล

ใหมทถกตองสมบรณกวา นอกจากนนวฒน บญสม (2556); ประสาร มาลากล ณ อยธยา (2537);

รจราพร รามศร (2556) ยงใหแนวคดเพมเตมวา การแกปญหาอยางสรางสรรค คอการคดท

มงแกปญหา หรอคดคนหาค าตอบ ดวยวธการทแปลกใหม หลากหลายแตกตางไปจากเดม แลว

พจารณาตดสนใจเลอกวธการแกไขปญหาอยางมประสทธภาพ จนน าไปสผลส าเรจตามเปาหมายท

ก าหนดโดยมกระบวนการโดยเรมขนแรกของการรบรและตระหนกถงปญหาทมอยไปถงขนประมวล

ขอมลใหม ในมมการแกปญหา สรปการตดสนใจเลอกวธการแกปญหา โดยใชเกณฑพ จารณา

ทเหมาะสม สดทายคอการสอสารความคด และวธการแกปญหาใหเปนทยอมรบ โดยนกเรยนรวมกน

วเคราะห อภปรายขอเทจจรงของสถานการณออกมาในรปแบบของการตงประเดนค าถามใหไดมาก

ทสดจากแหลงตาง ๆ ท เปดโอกาสใหนกเรยนไดรวมกนอภปรายเ พอระบปญหาทเกดขนจาก

สถานการณทก าหนดให และตดสนใจในการเลอกปญหาทส าคญทสด นกเรยนจงสามารถรบรปญหา

ไดจากการอาน การฟง การแลกเปลยนความคดเหนอยางเตมท การรวมกนเพอก าหนดปญหา การไม

จ ากดเวลาและกรอบเปดโอกาสใหนกเรยนไดเชอมโยง ความรเดมในดานทเกยวของกบขอเทจจรง

มโนคตตาง ๆ จากประสบการณมาเชอมโยงกบสถานการณ เพอชวยในการก าหนดปญหา อกทง

แผนการเรยนรชวยใหนกเรยนนกเรยนเกดความคดทยดหยนและหลากหลาย ยอมรบแนวคดใหม ๆ

ซงสอดคลองกบแนวคดของ Torrance (1965) ทไดกลาววา การแกปญหาอยางสรางสรรค ตอง

เรมตนพจารณาขอมลโดยรอบคอบแลวจงสรปวาสงใดคอปญหา เพอน าไปสการคดตงสมมตฐานขน

และรวบรวมขอมลตาง ๆ เพอคนหาแนวทางแกปญหาตอไป และยงสอดคลองกบ Osborn &

Parnes (1967) ทไดกลาววา สงส าคญของรปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคทจะประสบผลส าเรจ

คอ การพจารณารวมกนและวพากษวจารณในเวลาทเหมาะสม

สวนดานการคนหาความคด (Idea Finding) คะแนนอยในระดบสงในล าดบสดทาย

เปน ขนตอนทนกเรยนรวมกน การพยายามหาค าตอบของปญหาดวยความคดทหลากหลาย

อาจเนองมาจากผานการฝกฝนตามกจกรรมทระบไวในแผนการจดการเรยนรทง 5 แผนท นกเรยน

ตองรวมกนระบแนวทางแกปญหาทหลากหลาย รวมทงระบขอด และขอเสยของแนวทางการ

115

แกปญหาตาง ๆ ทไดน าเสนอ เพอน าไปสการเลอกแนวทางแกปญหาทเหมาสมทสด ซงขนตอน

ดงกลาวมขอจ ากดในเรองเวลาทนอยเกนไปท าใหนกเรยนไมสามารถระบ แนวทางแกไขปญหาไดมาก

พอ สงผลถงการเลอกวธการแกปญหาทดทสดเกดขอจ ากด อกทงสถานการณทก าหนดเปนเรองท

หางไกลจากประสบการณของนกเรยนท าใหรจ าเปนตองอภปรายเพมเตมในบางกลม สอดคลองกบ

กาญจนา คณารกษ (2553: 403-405) ทถงขอจ ากดในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานวา การ

ใหระยะเวลาในการด าเนนการเรยนรดวยวธปญหา เปนฐานตองก าหนดใหเหมาะสม เพราะถาหากให

ระยะเวลาสนนก การวเคราะหปญหาและหาวธการแกปญหาจะไมกวางขวาง หากก าหนดเวลานาน

เกนไปจะท าใหมเวลาเหลอ นกเรยนจะเบอหรอ ท ากจกรรมอนทไมเปนประโยชนตอการเรยน อกทง

ความรและประสบการณของนกเรยนเปนปจจยส าคญตอการแกปญหา ทจะสามารถท าใหนกเรยนคด

แกปญหาไดอยางลกซงหรอหลากหลายมมมอง อกทงศรพร ศรตาพร (2554) ทไดอธบายไวสอดคลอง

กนวา ทกษะการแกปญหาจะสามารถแกไขปญหาไดอยางรวดเรว เนองจากสามารถใชประสบการณ

จากปญหาเดมมาเทยบเคยงกบปญหาใหมได อกทงการแกปญหาโดยอาศยสญชาตญาณของเรา

ในขณะนนควบค ไปกบประสบการณความรจะท าใหการตดสนใจแกปญหาไดผลออกมาด

จากกจกรรมการเรยนรนกเรยนบางกลมระบแนวทางแกปญหาทคลายกนมาก สงผลใหนกเรยน

ไมสามารถหาค าตอบทแตกตางจากกลมอนได จงสงผลใหนกเรยนมความสามารถในการแกปญหา

อยางสรางสรรค หลงการเรยนรอยในระดบสง แตอยในล าดบสดทาย สอดคลองกบงานวจยของ

นวฒน บญสม (2556: 225-236) เรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอนตามแนวคดของ

กระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค เพอสงเสรมนว ตกรรมดานสขภาพของนกเรยนทม

ความสามารถทางวทยาศาสตร กลมตวอยางทใชคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนมหดล

วทยานสรณ ไดพฒนารปแบบการเรยนการสอนตามแนวคดของกระบวนการแกปญหาอยาง

สรางสรรค เพอสงเสรมนวตกรรมดานสขภาพของนกเรยนทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตร

มชอวา 4CO-PAC Model ผลการวจยพบวา รปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนมประสทธภาพอย

ในระดบมากทสด ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคและนวตกรรมดานสขภาพของ

นกเรยนในชวงระหวางการเรยนการสอน มการพฒนาขนและโดยภาพรวมอยในระดบดและ

พฤตกรรมสขภาพในระดบด นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของของญาณ เพชรแอน (2557: 75-

85) เรอง การศกษากระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค เรอง อาหารกบสขภาพ รายวชาสขศกษา

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กลมตวอยางทใชคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนวด

ราชบพธ ไดศกษากระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค ตามแนวคดของ Osborn (1995)

116

ผลการวจยพบวา ผลการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการจดการเรยนรการแกปญหา

อยางสรางสรรคสงกวากอนการจดการเรยนรการแกปญหาอยางสรางสรรค อยางมนยส าคญทางสถต

ทระดบ .01 อกทงกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค เรองอาหารกบสขภาพ รายวชาสขศกษา

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรการแกปญหาอยางสรางสรรคหลงการจดการเรยนร

อยในระดบมาก และระดบความพงพอใจอยในระดบมาก

3. ผลการศกษาความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกของนกเรนชน

มธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก พบวา นกเรยนม

ความสามารถในสรางสรรคสออนโฟกราฟก หลงจดการเรยนรโดยปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟ

กราฟกอยในระดบสง ซงเปนไปตามสมมตฐานขอท 3 ทงนอาจเพราะวา การจดการเรยนรโดยใช

ปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เนนใหนกเรยนไดฝกฝนการเรยนรอยางเปนขนตอน นกเรยน

ไดเรยนรการจดการขอมล ความคดเหนและแนวคดของตนเอง เพอถายทอดใหเกดการจดจ าทงาย

และคงทน โดยเปนการเพมสมรรถนะในการคดและพฒนาความคดของนกเรยนเอง

จากวธการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก พบวาไดม

การสอดแทรกความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ในแตละขนตอนของการจดการเรยนร

ดงน ขนตอนท 1 ขนก าหนดปญหา ดงน ขนตอนท 1 ขนก าหนดปญหา เปนขนตอน ทนกเรยนตอง

รวมกนสงเกต คนควา วเคราะห ระดมสมองในการก าหนดประเดน จดประสงค กลมเปาหมายในการ

สอสารของสออนโฟกราฟก โดยครชวยแยกแยะประเดน และตรวจสอบประเดนในการน าเสนอ

ขนตอนท 1 นชวยใหนกเรยนเกดความสามารถในการคดเลอกขอมล ซงมแหลงขอมลอางองทมา

เพอก าหนดจดประสงค หวเรอง วเคราะหกลมเปาหมายทตองการเผยแพรสออนโฟกราฟก ขนตอน

ท 2 ขนตอนท าความเขาใจกบปญหา เปนการทนกเรยนรวมกนก าหนดหวเรอง เพอน าไปสใจความ

ส าคญของเนอหาทตองการน าเสนอ และเปนขอบเขตของการคนควาขอมลตอไป ขนตอนท 2 น

ชวยใหนกเรยนมองภาพรวมของประเดนทงหมด มองเหนภาพรวมประเดนส าคญ เพอสรปเรองราว

และสวนทส าคญในการสรางสรรคอนโฟกราฟก ขนตอนท 3 ขนการศกษาคนควา เปนขนตอน

ทนกเรยนรวมกนส ารวจขอมลทใชในการสรางสออนโฟกราฟก จดระเบยบขอมลและจดท าโครงสราง

ขอมล ออกแบบ วางโครงราง สออนโฟกราฟก จากขนตอนท 3 ชวยใหนกเรยน คนหาและตดสนใจ

ในการเลอก เนอหาสาระ ก าหนดรปแบบการน าเสนออนโฟกราฟก เพอใหเกดความนาสนใจ ขนตอน

ท 4 ขนสรปความร เปนขนตอนทนกเรยนน าสออนโฟกราฟกทรวมกนตรวจสอบ ในดานความถกตอง

และเนอหา จากขนตอนท 4 ชวยใหนกเรยนเกดความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก

117

โดยการ ทนกเรยนรวมกนตรวจสอบขอมลทน าเสนอทงดานความถกตองของเนอหาและองคประกอบ

ของภาพ ส ตวอกษรมความเหมาะสมกลมกลน ครบถวนตามทไดวางแผนไว เพอความพรอมในการ

เผยแพร ขนท 5 ขนการประเมนและน าเสนอผลงาน เปนขนตอนทนกเรยนน าเสนอ และแลกเปลยน

แนวคดเกยวกบสออนโฟกราฟกทนกเรยนแตละกลมรวมกนจดท า พรอมปรบปรง ตามค าแนะน าของ

เพอนนกเรยนและครในชนเรยน ขนตอนท 5 ชวยใหนกเรยนเกดความสามารถ ในสรางสรรคสออนโฟ

กราฟกโดย แสดงกระบวนการคด ผานการวางองคประกอบของ สออนโฟกราฟกสอความหมายได

อยางมประสทธภาพ จากกจกรรมดงกลาวสงผลใหความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก

หลงการจดการเรยนรภาพรวมอยในระดบสง ซงสอดคลองกบทศนา แขมมณ (2557: 90-96) ทได

อธบายถงทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) ไววาการเรยนรตามทฤษฎการสราง

ความรดวยตนเองเปนกระบวนการทนกเรยนตองจดกระท ากบขอมล ไมใชเพยงแตรบขอมลมา และ

นอกจากกระบวนการเรยนรจะเปนปฏสมพนธภายในสมอง (Internal Mental interaction) แลวยง

เปนกระบวนการทางสงคมอกดวย การสรางความรจงเปนกระบวนการทงดานสตปญญา และสงคม

ควบคกนไป นอกจากนกาญจนา คณารกษ (2553: 396); ทศนา แขมมณ (2557: 138-139) ไดกลาว

วาการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน การจดการเรยนรตองอาศยกระบวนการ ทนกเรยนลงมอ

แกปญหาและรวบรวมขอมล วเคราะหขอมลและสรปผล โดยการเรยนรสวนใหญจะเกดขนในการ

ลกษณะของการปฏบตแทนทรบฟงจากค าบรรยาย ซงรปแบบการจดการขอมล จ านวนมากดวย

อ น โฟ ก รา ฟ ก ส อด ค ล อ งก บ (พ ช ร า ว าณ ช วศ น , 2 55 8 : 2 35 -2 37 ) ; ส าน ก ห อส ม ด

มหาวทยาลยธรรมศาสตร (2558: ออนไลน) ทไดกลาวไววา อนโฟกราฟกเหมาะสมทสดทจะถายทอด

งานทดยงเหยงไปดวยตวเลขและขอมลมหาศาล ออกมาเปนแผนภาพสวย ๆ และทรงพลง ชวยใหการ

สอสารเกดการจดจ าได อกทงการสรางอนโฟกราฟกดวยตนเอง ยงท าใหนกเรยนมสวนรวมและเขาใจ

กบเนอหามากขน

นอกจากน นกเรยนมความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก หลงการจดการ

เรยนร โดยภาพรวมอยในระดบสง เรยงตามล าดบไดแก ดานเนอหา ผลงานในภาพรวม ดานความคด

สรางสรรค ดานรปแบบการน าเสนอ และดานการจดองคประกอบ ซงดานทมคะแนนส งสดคอ

ดานเนอหา ทงนอาจเนองมาจากการทนกเรยนไดรบการฝกฝนกจกรรมผานแผนการเรยนรทง 5 แผน

ซงเปนกระบวนการทเปดโอกาสใหนกเรยนรวมกนวเคราะห อภปรายขอเทจจรงออกมาในอยาง

หลากหลาย ท าใหนกเรยนไดรบรขอมลในประเดนตาง ๆ อยางหลากหลาย จากการอาน การฟงและ

การแลกเปลยนขอคดเหน ท าใหนกเรยนสามารถเชอมโยงสถานการณ กบความร ประสบการณเดม

118

ชวยใหสามารถทจะ ก าหนดประเดน จดมงหมาย จนกระทงสรางขอบเขตในการคนควาขอมล

และน าไปสการออกแบบสรางอนโฟกราฟกในทสด ซ งสอดคลองกบ Rosemary Davidson

(2014: 37) ไดน าเสนอวาเมอนกเรยนไดท างานอนโฟกราฟก จะบรรลเปาหมายในการอานและเขยน

เปาหมาย ไดเรยนรวธการทเหมาะสมในการกลนกรองเพอการหาแหลงขอมลทนาเชอถอ ไดเรยนร

วธการแยกแยะขอมลทมจ านวนมากเกนความจ าเปนและคดเลอกเฉพาะสงทเปนหลกฐานไดไดชดเจน

ส าหรบชนงาน

ดานการจดองคประกอบ คะแนนอยในล าดบสงเปนล าดบสดทาย เปนความสามารถใน

การสรางสรรคสออนโฟกราฟก ทนกเรยนไดผานการฝกฝนจากกจกรรมในแผนจดการเรยนรท ง

5 แผน เปนกระบวนการทนกเรยนรวมกน สรางชนงานใหใหมความโดดเดน ผานการใชภาพ ส

ตวอกษรประกอบกนอยางกลมกลนสมดล มความแปลกใหมเปนเอกลกษณสอดคลองกบเนอหา

ตลอดจนสรางชนงานทสอความหมายไดอยางมประสทธภาพ การทมคะแนนเฉลยอยในระดบสง แตม

คะแนนเปนล าดบสดทาย อาจเนองมาจาก ประสบการณในการฝกฝนอนโฟกราฟกมระยะเวลาทสน

เกนไป หรออาจเกดจากการสรางสรรค สออนโฟกราฟกเปนเรองแปลกใหมส าหรบนกเรยนทนกเรยน

มเคยผานประสบการณ ทดลองการสรางสรรคอนโฟกราฟกมากอน และนกเรยนอาจมงการออกแบบ

อนโฟกราฟกในดานองคประกอบศลปะมากเกนไป จนละเลยความสอดคลองทางดานเนอหา

ซงสอดคลองกบพชรา วณชวศน (2558: 231-236) ทไดกลาววา อนโฟกราฟกมขอจ ากดในการ

ประยกตใช ดงน 1) ตองตความ และคดวเคราะห ซงอาจท าใหเกดความเขาใจไมเหมอนกน

2) ดงความสนใจจากเนอหาส าคญทตองการถายทอด และสอดแทรกไปอยทการออกแบบอนโฟ

กราฟกมากเกนไป 3) ตองใชเวลา ความคดสรางสรรค ความเขาใจอยางลกซง และถองแทในการ

สรางอนโฟกราฟกทน าไปสความรความตองการ จากแนวคดและกจกรรมดงกลาวสงผลให

ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกอยในระดบสง

สอดคลองกบงานวจยของนฤมล ถนวรตน (2555) ไดท าวจยเพออทธพลของอนโฟ

กราฟกตอการส อสารขอมลเช งซอนกรณ ศกษาโครงการ“รส flood” โดยมวตถประสงค

เพอ 1) ศกษาอทธพลของอนฟอรมเมชนกราฟกตอการสอสารขอมลเชงซอน 2) ศกษาและแกปญหา

การสอสารเชงซอน ผลการวจยพบวา ขอมลทมความซบซอน เชอมโยงกบขอมลหลายดานหาก

มการแปลงขอมลเปนภาพในรปแบบของอนโฟกราฟกจะชวยใหประชาชนมความรและความเขาใจได

ดขนเรวและแจมชดขนกวาการสอสารในรปแบบของตวอกษรเพยงอยางเดยว มความพงพอใจใน

เชงบวกอยในระดบมากทสด

119

4 . ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหา

เปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก พบวานกเรยนมความคดเหนทมตอการจดการเรยนร โดยภาพรวม

อยในระดบมากทสด โดยพจารณารายดานพบวาอยในระดบมากทสดทกดาน เรยงล าดบจากมากไป

หานอย ไดแก ดานบรรยากาศในการเรยนร ดานการจดกจกรรมการเรยนร และดานประโยชน

ทไดรบจากการเรยนรตามล าดบ ทงนอาจเนองมาจากกจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ

สออนโฟกราฟกนน นกเรยนไดมโอกาสในการแสดงความคดเหนในขณะเรยน มการฝกคดอยา ง

มเหตผล ไดมโอกาสแสวงหาความรดวยตนเอง เกดทกษะการท างานรวมกบผอน รวมทงถายทอด

ความคดเหนใหผอนไดเขาใจ อกทงการเรยนรยงท าใหนกเรยนตนตวตลอดเวลา รสกอสระในการคด

เกดทศนคตทดตอการเรยน ท าใหมความอยากเรยนรมากขน สอดคลองกบกาญจนา คณารกษ

(2553 : 405) ทไดกลาวถงขอดของการจดการเรยนรโดยปญหาเปนฐานไววา การจดการเรยนรโดยใช

ปญหาเปนฐานเปนการพฒนานกเรยนใหคดเปน ท าเปน แกปญหาเปน โดยการฝกปฏบตจรง

เปนการสงเสรมใหนกเรยนไดรจกการท างานทงในรายบคคล และหมคณะอกทงยงสงเสรมใหกลา

แสดงความคดเหน และอภปรายอยางมเหตผล

ความคดเหนของนกเรยนทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

ทมคาเฉลยมากทสด คอ ดานบรรยากาศในการเรยนร เปนกจกรรมทนาสนใจ สงเสรมใหนกเรยน

มสวนรวม และชวยใหนกเรยนมอสระในการเรยนรมากขน ทงนอาจเนองมาจากการจดการเรยนรโดย

ใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ในขนท 1 ขนก าหนดปญหา เปนกระบวนการทเปดโอกาส

ใหนกเรยนไดก าหนดประเดน ปญหาดวยตนเอง และ ก าหนดจดมงหมายในการสรางและก าหนด

ชองทางการเผยแพรผ านส อ อน โฟกราฟกและได แลก เปล ยนความคด เห นอย างอสระ

และในขนท 2 ขนท าความเขาใจกบปญหา ไดนกเรยนเรยนสามารถอธบายประเดนตาง ๆ ทเกยวของ

กบปญหา และน าไปก าหนดขอบเขตในการคนหาขอมลเพอก าหนดประเดนตาง ๆ โดยในการศกษา

โดยครเพยงท าหนาทกระตน และใหค าแนะน าใหนกเรยนมองเหนและแสวงหาแนวทางในการ

แกปญหา ซงสอดคลองกบ Illinois Mathematics and Science and Academy (2001: Online)

กลาววา การเรยนแบบปญหาเปนฐานในชนเรยน นกเรยนจะมบทบาทเปนนกแกปญหา โดยจะม

การแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบขอมลตาง ๆ แตความรนนนกเรยนแตละคนจะสรางขนดวย

ตนเองครมบทบาทเปนผใหค าแนะน าชวยเหลอ (tutors and coaches) อกทงการวดและประเมนผล

ทนกเรยนมสวนรวมในการประเมน และเนนทกระบวนการทเกดขนตามทนกเรยนไดรวมกนน าเสนอ

แนวทางการแกปญหาผานทางสออนโฟกราฟก ซงเปนรปแบบทสามารถใชในการสอสารไดงาย

120

และนาสนใจ แปลกตาทนสมย อกทงในการจดท าสออนโฟกราฟกยงชวยใหนกเรยนเขาใจเนอหามาก

ขน สอดคลองกบ Delisle (1997: 37-47); ยรวฒน คลายมงคล (2545: 60-61); วชรา เลาเรยนด

(2556: 112) กลาววา การประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ตองมมการบรณาการโดย

นกเรยนมสวนรวมดวย โดยเปนการประเมนความรควบคไปกบสมรรถภาพ ทงสมรรถนะทางการ

คนหาความร สมรรถนะในการชน าตนเองและสมรรถนะในการท างานเปนกลม ผานการสงเกต

ประเมนผลระหวางเรยนร หรอใชขอสอบก าหนดสถานการณหรอประเดนปญหา

ดานประโยชนทไดรบจากการเรยนร คะแนนความคดเหนอยในระดบมากทสดเปน

ล าดบสดทาย ทงนอาจเนองมาจาก กจกรรมการเรยนรวธการดงกลาวยงไมโดดเดนในเรองใหนกเรยน

กลาคดกลาแสดงออก และชวยใหนกเรยนน าไปประยกตใชไดในชวตประจ าวน ทงนอาจเนองมาจาก

การจดการเรยนรโดยปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก มการจดการเรยนรเปนขนตอน

ซงเนนการแสวงหาค าตอบโดยการแกไขปญหา จากสถานการณทก าหนดให ซงสถานการณ

หรอปญหาทนกเรยนไดรบอาจเปนเรองทหางไกลจากตว และชวตประจ าวน ท าใหการออกแบบแนว

ทางแกไขปญหาไมสามารถใชความร หรอประสบการณมาใชในการแกปญหาไดอยางเตมท

การออกแบบแนวทางแกปญหาจงอาจออกแบบโดยไมไดตรงกบความเปนจรง นอกจากนกระบวนการ

ตาง ๆ มเวลาของชวโมงเรยนเปนขอจ ากดอาจสงผลใหนกเรยนบางกลมมเวลานอยเกนไปในการ

แสวงหาแนวทางแกปญหาทหลากหลาย สอดคลองกบกาญจนา คณารกษ (2553: 403-405) กลาววา

การใหระยะเวลาในการด าเนนการเรยนรดวยวธการแกปญหาเปนฐานตองก าหนดใหเหมาะสม

เพราะหากระยะเวลาสนนก การวเคราะหปญหาและหาวธการแกปญหาจะไมกวางขวาง

หากเวลานานเกนไป นกเรยนจะเบอหรอท ากจกรรมอนทไมเปนประโยชนตอการเรยน การน าเสนอ

แนวทางแกปญหาโดยใชสออนโฟกราฟก แมจะมผลดทชวยใหงายตอการสอสารและสรางความเขาใจ

ทคงทนตอผจดท า แตการทมเวลาในการสรางสรรคสออนโฟกราฟกในเวลาจ ากดอาจสงผลตอคะแนน

ความพงพอใจท นอยตอความคด เหนด านประโยชนท ได รบจากการเรยนรสอดคลองกบ

พชรา วณชวศน (2558: 231-236) ทไดกลาววา การใชความคดสรางสรรค เพอสรางอนโฟกราฟกท

น าไปสความรทตองการ ตองอาศยเวลา และความเขาใจขอมลอยางลกซง จากแนวคด หลกการ

และกจกรรมดงกลาว สงผลใหนกเรยนมความคดเหนทมตอการเรยนรโดยใชปญหารวมกบ

สออนโฟกราฟกโดยภาพรวมอยในระดบสง สอดคลองกบงานวจยของมณฑนา บรรพสทธ (2553)

ไดท าการวจยเพอศกษาการพฒนาความสามารถในการคดแกปญหาทกษะชวต ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 2 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ผลการศกษาพบวา ความเหนของ

121

นกเรยนตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน อย ในระดบเหนดวยมากทง 3 ประเดน

คอ บรรยากาศการเรยนร รองลงมาคอ ดานการจดการเรยนรและประโยชนทไดรบ

ขอเสนอแนะ

จากการวจยเรอง การพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ผวจยไดสรป

แนวคดและขอเสนอแนะเกยวกบประเดนตอไปน คอ ขอเสนอแนะในการน าผลวจยไปใช

และขอเสนอแนะเพอการท าวจยครงตอไป โดยมรายละเอยดดงน

ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช

1.จากผลการวจยพบวา การจดการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

สามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคและผลการเรยนรใหสงขนได

ดงนนสถานศกษาควรสนบสนนใหครน าวธสอนโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟกไปใช

พฒนาผลการเรยนรและความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ในสาระเศรษฐศาสตร เรอง

อน ๆ เชน ปญหาเรองเศรษฐกจครวเรอน ปญหาเศรษฐกจตกต า เปนตน ซงเปนปญหาทประสบอยใน

ชนอน และกลมสาระการเรยนรอนใหกวางขวางมากขน

2.นกเรยนมความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค หลงเรยนรโดยใชปญหาเปน

ฐานรวมกบสออนโฟกราฟก แตในดานการคนหาความคด ( Idea Finding) อยในระดบสงเปนล าดบ

สดทาย ดงนนในการจดการเรยนรครควรจดหาประสบการณทใกลตวของนกเรยน และฝกใหนกเรยน

เกดความช านาญในการคนควาหาความรผานแหลงขอมลทหลากหลา

3. นกเรยนมความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก หลงเรยนรโดยใชปญหา

เปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก แตในดานการจดองคประกอบ อยในระดบสงเปนล าดบสดทาย

ดงนนในการจดกจกรรมการเรยนรครควรใหเวลามากขนแกนกเรยนในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก

และสนบสนนใหนกเรยนศกษาความรเกยวกบอนโฟกราฟกจากแหลงขอมลตาง ๆ

4.จากผลการวจยพบวาความคดเหนของนกเรยนทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

รวมกบสออนโฟกราฟก ดานประโยชนทไดรบจากการเรยนรนกเรยนเหนดวยมากเปนล าดบสดทาย

ในเรองชวยใหนกเรยนกลาคดและกลาแสดงความคดเหน ดงนนครจงควรจดกจกรรมสง เสรมให

นกเรยนไดแสดงออก และแลกเปลยนความคดเหนใหมากขน

122

ขอเสนอแนะเพอการท าวจยครงตอไป

1.ควรมการศกษาเปรยบเทยบผลการเรยนร และความสามารถในการแกปญหาอยาง

สรางสรรคโดยใชการจดการเรยนรแบบปญหาเปนฐานกบการสอนวธอน ๆ เชน การจดการเร ยนร

แบบโครงงาน แบบสบเสาะหาความร เปนตน

2.ควรมการศกษาเปรยบเทยบผลการเรยนร และความสามารถในการแกปญหาอยาง

สรางสรรคโดยใชการจดการเรยนรแบบปญหาเปนฐานในนกเรยนระดบชนอน ๆ เชน มธยมศกษา

ตอนตนชนอน มธยมศกษาตอนปลาย เปนตน

3.ควรมการวจยเปรยบเทยบผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานในเนอหาอน ๆ เชน

ปญหาเศรษฐกจในครวเรอน ปญหาเศรษฐกจตกต า และในสาระการเรยนรอน เปนตน

รายการอางอง

123

รายการอางอง

Avalanche. (2012). 10 Rules That Make an Infographic Cool Effective and Viral. Retrieved from http://avalancheinfographics.com/portfolios/10-rules-about-infographic&PHPSESSID=e9cfcb24a8d837a3fcaf95591b11c564

Barell, j. (1998). PBL and Inquiry Approach. Illinois: Skylight Trainning and Publishing Inc. Barrow, H. S., & Tamblyn, R. M. (1980). Problem-Base learning : An Approach to Medical

Educstion. Medical Education Report 5, 20-24. Breck, R. c. (1992). Applying Psychology : Critical and Creative thinking. New Jarsey:

Prentice-Hall,Inc. Center for problem- based learning of illinois University. (1996). PROBLEM-BASED

LEARNING (PBL). Retrieved from https://citl.illinois.edu/citl-101/teaching-learning/resources/teaching-strategies/problem-based-learning-(pbl)

Conklinn, W., & Shelly, F. (2007). Differentiating The Curriculum For Gifted Learners: Shell Education.

Delisle. (1997). How to Use Problem-Base Learning in the Classroom. Virginia: Association to Supervision and curriculum Development.

Doug, N., & Jim, H. (2004). Public Relations Writing: Form and Style. California: Wadsworth Publishing.

Eden, K. M. (2000). Preparing Problem Solvers for the 21 st Century Though Problem-Base Learning. Retrieved from https://www.Highbeam.com/doc/1G1-62924843.html

ETE Team. (2005). PBL Model. Retrieved from https://www.cotf.edm/ete/pbl.html Guilford, J. P. (1967). The Nature of Human Intelligence. McGraw-Hill: Book Company. Illinois Mathematics and Science and Academy. (2001). Intoduction to Problem Based-

Learning. Retrieved from http://pbln.imsa.edu/model/into/index.html Isaken, S. G., & Treffinger, D. J. (2004). Celebrating 50 years of practice: Version of

creative problem solving. Retrieved from http://www.rogerfirestien.com/art/Versions%20of%20CPS.pdf

Jun Sakurada. (2558). Basic Infographic : ใชพลงของภาพ สรางการสอสารทงายและสนก แปลโดย ณชมน

หรญพฤกษ. นนทบร: ไอดซฯ.

124

Krum, R. (2014). Cool Infographics: Effective Communication with Data Visualization and Design. Switzerland: John Wiley & Sons.

Parnes, S. J. (1992). Creative Behavior Guidebook. New York: Charles Scribner’s Son. Piaget, J. (1962). The origins of Intelligence in Children. New York: W.W. Norton. Salami, S. O., & Aremu, A. O. (2006). Relationship between problem-solving ability and

study behavior a mong school-going adolescents in southwest Nigeria. Electronic Journal of Research in Education Psychology, 8(4), 139-154.

Smith, J. (2012). 10 Steps to Designing an Amezing Inforgraphic. Retrieved from https://www.fastcodesign.com/1670019/10-steps-to-designing-an-amazing-infographic

Stepin, W., & Gallagher, S. (1993). Problem-Base Learning : As Authentic as H Gets. Education Leadership, 7, 25-28.

Torrance, E. P. (1965). Rewarding creative brhavior. New Jersey: Prentice Hill. Treffinger, D. j., & Isaken, S. G. (2004). Celebrating 50 years of practice : Version of

creative problem solving. Retrieved from http://www.rogerfirestien.com/Version%20of%20CPS.pdf

UNESCO. (1995). UNESCO and global learning Retrieved from Http://cfis.com/educate/unesco-and-global-learning

Vygotsky, L. S. (1978). Mind in Society. Cambridge: Harvard University Press. กระทรวงศกษาธการ. (2545). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545.

กรงเทพ ฯ: องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. กาญจนา คณารกษ. (2553). การออกแบบการเรยนการสอน. นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร วทยาเขต

พระราชวงสนามจนทร. เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2551). ทกษะการแกปญหา เรองจ าเปนส าหรบเดกไทย. Retrieved from

http://oknation.nationtv.tv/blog/kriengsak/2007/11/26/entry-1 ขวญตา บวแดง. (2553). การศกษาผลการเรยนรเรอง วกฤตการณสงแวดลอมทางธรรมชาต ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 5 ทจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน. (ทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขา

การสอนสงคมศกษา), บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, ญาณ เพชรแอน. (2557). การศกษากระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค เรอง อาหารกบสขภาพ รายวชาสขศกษา

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและ

การนเทศ), ณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร,

125

ทศนา แขมมณ. (2557). ศาสตรการสอน องคความรเพอการจดการะบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. กรงเทพฯ:

ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. นฤมล ถนวรตน. (2555). อทธพลของอนโฟกราฟกตอการสอสารขอมลเชงซอนกรณศกษาโครงการ “รส flood".

(วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบนเทศนศลป), บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศลปากร, นจภค มอสาห. (2556). อทธพลของชดขอมลและสสนตอความเขาใจเนอหาของภาพอนโฟกราฟก. (วทยานพนธ

ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาเทคโนลยสอสารมวลชน), มหาวทยาลยเทคโนลยราชมงคลธญบร, นวฒน บญสม. (2556). การพฒนารปแบบการเรยนการสอนตามแนวคดของกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค

เพอสงเสรมนวตกรรมดานสขภาพของนกเรยนทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตร. (วทยานพนธปรญญา

ศกษาศาสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน), บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, เบญจวรรณ อวมมณ. (2549). การพฒนาความสามารถในการคดแกปญหาทกษะชวต ของนกเรยนชนมธยมศกษาป

ท 2 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน. (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขา

หลกสตรและการนเทศ), บณฑตวทยาลย วทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, ประชา วรวฒน. (2556). ศกษาผลการใช Infomation Graphicดวยการคดอยางสรางสรรค เพอพฒนา

ความสามารถ ของนกเรยนชน มธยมศกษา ปท 3 / 2. Retrieved from https://academic.prc.ac.th/TeacherResearch/ResearchDetail.php?ID=1238

ประสาร มาลากล ณ อยธยา. (2537). ความคดสรางสรรคทพฒนาได. กรงเทพฯ: บพธการพมพ. พชรา พมพชาต. (2552). การพฒนารปแบบการจดประสบการณการแกปญหาอยางสรางสรรคส าหรบเดกปฐมวย.

(วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน), บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศลปากร, พชรา วาณชวศน. (2558). ศกยภาพของอนโฟกรฟฟก (Infographic) ในการเพมคณภาพการเรยนร. วารสาร

ปญญาภวฒน, 227-240. พมพไร สพตร. (2560). การพฒนาการฝกอบรมออนไลนดวยระบบการจดการเรยนรระบบเปดส าหรบมหาชนเรอง

การออกแบบสออนโฟกราฟก. (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสนเทศศาสตรเพอ

การศกษา), บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, ไพฑรย สนลารตน. (2557). ทกษะแหงศตวรรษท 21 ตองกาวใหพนกบดกของตะวนตก. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย

ธรกจบณฑตย. ไพศาล สวรรณนอย. (2559). การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Ploblem-Based Learning : PBL).

Retrieved from http://ph.kku.ac.th/thai/images/file/km/pbl-he-58-1.pdf มณฑนา บรรพสทธ. (2553). การพฒนาความสามารถในการคดแกปญหาทกษะชวต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท

2 ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน. (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตร

126

และการนเทศ ), บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, มหาวทยาลยศลปากร. (2556). แผนยทธศาสตร มหาวทยาลยศลปากร พ.ศ. 2556-2663. Retrieved from

www.plan.su.ac.th/index.php?option=com_content...id มาเรยม นลพนธ. (2555). วธวจยทางการศกษา (พมพครงท 6 ed.). นครปฐม: ศนยวจยและพฒนาทางการศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร. ยรวฒน คลายมงคล. (2545). การพฒนากระบวนการเรยนการสอนโดยการประยกตแนวคดการใชปญหาเปนหลก ใน

การเรยนรเพอสรางเสรมสมรรถภาพทางคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทมความสามารถ

พเศษทางคณตศาสตร. (วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน), คณะ

ครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, รสสคนธ มกรมณ. (2557). เรองนาวจย : การออกแบบการเรยนรในศตวรรษท 21. Paper presented at the

เอกสารในการประชมวชาการประจ าป พ.ศ. 2557 ของครสภา ณ โรงแรมมราเคลแกรนด กรงเทพ ฯ. รจราพร รามศร. (2556). การพฒนารปแบบการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชการวจยเปนฐาน เพอเสรมสราง

ทกษะการวจย ทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรค และจตวทยาศาสตรของนกเรยนระดบมธยมศกษา.

(วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน), บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศลปากร, โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร. (2559). คมอนกเรยนและผปกครอง. นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร

นครปฐม. วรากรณ สามโกเศศ. (2556). Infographics ชวยการเรยนร. Retrieved from

http://www.bangkokbiznews.com/blog/detail/490933 วชรา เลาเรยนด. (2556). รปแบบและกลยทธการจดการเรยนร เพอพฒนาทกษะการคด. นครปฐม: โรงพมพ

มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร. วาสนา พระภม. (2555). ผลของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Base Learning) เรอง

อตราสวนและรอยละ ทมผลตอความสามารถในการแกปญหาทางคณตศาสตร และความสามารถในการใช

เหตผลทางคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2. (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขา

การมธยมศกษา), บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, วไลภรณ ศรไพศาล. (2559). ท าเรองยากใหเปนเรองงายดวย Infographic. กรงเทพฯ บพธการพมพ. ศรพร ศรตาพร. (2554). คมอวเคราะหปญหาอยางเปนระบบ. กรงเทพฯ: ส านกพมพ Best-Book. ศรวรรณ วณชวฒนวรชย. (2558). วธสอนทวไป (Method of Teaching). นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลย

ศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร. ศลปปวชญ จนทรพธ. (2560). ผลการฝกอบรมแบบผสมผสานรวมกบการใชเทคโนโลยการประมวลผลแบบกลมเมฆท

มตอความสามารถในการออกแบบอนโฟกราฟกของนกศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร. (การ

127

คนควาอสระหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา), บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศลปากร, สมประสงค นวมบญลอ. (2548). ปรชญาการศกษา: ความคดพนฐาน. นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร. สมศกด ภวภาดาวรรธน. (2544). เทคนคสงเสรมความคดสรางสรรค. กรงเทพฯ: โรงพมพไทยวฒนาพานชย. ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2550). แนวทางการจดการเรยนรทเนนนกเรยนเปนส าคญ การจดการเรยนร

แบบใชปญหาเปนฐาน. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด. ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2561). มาตรฐานการศกษาของชาต พ.ศ.2561. กรงเทพฯ: บรษท 21 เซนจร

จ ากด. ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน. (2555). Infographic เครองมอเลาเรองพนธใหม.

Retrieved from http://www.qlf.or.th/Home/Contents/300 ส านกหอสมดมหาวทยาลยธรรมศาสตร. (2558). INFOGRAPHIC : รปภาพ 1 รปบอกความหมายไดมากกวาค า

1000 ค า. Retrieved from http://203.131.219.167/km2559/2015/03/13/ สทธชย ชมพพาทย. (2554). การพฒนาพฤตกรรมการเรยนการสอนเพอการแกปญหาอยางสรางสรรคของครและ

นกเรยนในโรงเรยนสงเสรมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตร โดยใชการวจยปฏบตการเชงวพากษ.

(วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต), บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, อาร พนธมณ. (2540). คดอยางสรางสรรค. กรงเทพฯ: ตนออ แกรมม. อาศรา พนาราม. (2555). Infographic เทรนดมาแรงในสงคม “เครอขายนยม”. Retrieved from

http://www.tcdc.or.th/articles/design-creativity/16562/#Infographic อนโฟกราฟก ไทยแลนด. (2556). ออกแบบ Infographic ดวย 9 Layout. Retrieved from

http://infographic.in.th/infographic/%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A-infographic-%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2-9-layout

ภาคผนวก

129

ภาคผนวก ก

รายชอผเชยวชาญ

130

รายชอผเชยวชาญในการตรวจเครองมอทใชในการวจย

1.อาจารยเสกสรร สขเสนา อาจารยประจ ากลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ฯ โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศลปากร 2.อาจารยเบญจวรรณ แสงแกว ผอ านวยการสถานศกษา วทยฐานะช านาญการ ผอ านวยการสถานศกษา โรงเรยนบานคงรถไฟ 3.อาจารยสประดษฐ ทรพยพลบ อาจารยประจ ากลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ฯ โรงเรยนเทศบาล 4 (เชาวนปรชาอทศ) ส านกการศกษา เทศบาลนครปฐม

131

ภาคผนวก ข

ผลการวเคราะหเครองมอทใชในการวจย

132

ตารางท 14 คาดชนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ สออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ

รายการประเมน

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

∑𝑹 IOC

1 2 3

1.การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก 1.1องคประกอบของแผนการจดการเรยนรครบถวนตาม กระบวนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

+1 +1 +1 3.00 1.00

1.2 องคประกอบของการจดการเรยนรมขนตอนเปนระบบ

+1 +1 +1 3.00 1.00

2.จดประสงคการเรยนร

2.1 จดประสงคการเรยนร มความสอดคลองกบตวชวด

+1 +1 +1 3.00 1.00

2 .2จ ดป ระส งค ก าร เร ย น ร ส าม ารถว ดพฤตกรรมได

+1 +1 +1 3.00 1.00

2.3 เขยนจดประสงคการเรยนรถกตองตามหลกการเขยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

3.เนอหาสาระ

3.1 เนอหาสาระสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

3.2 จดประสงคการเรยนรชดเจนสามารถวดพฤตกรรมได

+1 +1 +1 3.00 1.00

3 .3 ก ารจ ด ล าด บ เน อห าสาระม ค วามเหมาะสม

+1 +1 +1 3.00 1.00

3.4 เนอหาสระมความเหมาะสมกบเวลา +1 +1 +1 3.00 1.00

133

ตารางท 14 คาดชนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ สออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน ระดบความคดเหนของ

ผเชยวชาญ ∑𝑹 IOC

+1 0 -1

4.กระบวนการจดการเรยนร 4.1 การจดการเรยนรสอดคลองกบจดประสงคการเรยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

4.2 การจดการเรยนรสอดคลองกบเนอหา +1 +1 +1 3.00 1.00

4.3 การจดการเรยนรสอดคลองกบเวลา +1 +1 +1 3.00 1.00

4.4 การจดการเรยนรมล าดบขนตอนชดเจน สมพนธตอเนอง

+1 +1 +1 3.00 1.00

5.การวดและประเมนผล

5.1 การวดและประเมนผลสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

5.2 การวดแลประเมนสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

5.3 เครองมอทใชวดมความเหมาะสมกบเนอหาสาระ

+1 +1 +1 3.00 1.00

6.สอและแหลงการเรยนร

6.1 สอการเรยนรสอดคลองการสอนสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

6.2 สอการเรยนการสอนสอดคลองกบเนอหสาระ +1 +1 +1 3.00 1.00

6.3 สอการเรยนการสอนสอดคลองกบกระบวนการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

134

ตารางท 15 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบวดผลการเรยนร (กอนและหลงเรยน) ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ

ขอท ขอค าถาม

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

∑𝑹 IOC

1 2 3 1 ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ตรงกบขอใด +1 +1 +1 3.00 1.00

2 เงอนไขในการด าเนนวถแบบเศรษฐกจพอเพยงมอะไรบาง +1 +1 +1 3.00 1.00

3 ถาทกคนปฏบตตามหลกเศรษฐกจพอเพยงประเทศไทยจะเปนอยางไร

+1 +1 +1 3.00 1.00

4 ชาวนา ใชทดน 10 ไร ท านาแบบเกษตรเชงเดยวหากราคาขาวตกต า จะเกดผลอยางไร

+1 +1 +1 3.00 1.00

5 ขาราชการเงนเดอนไมพอกบคาใชจาย ควรแกไขปญหานตามขอใด

+1 +1 +1 3.00 1.00

6 การแกปญหา ความยากจนตามขอใดเหมาะสมทสด +1 +1 +1 3.00 1.00

7 หลกการมภมคมกน คอการปฏบตตนตามขอใด +1 +1 +1 3.00 1.00

8 ค ากลาวใด ตรงกบหลกเศรษฐกจพอเพยง +1 +1 +1 3.00 1.00

9 ความพอประมาณ ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มหลกส าคญในการพจารณาตามขอใด

+1 +1 +1 3.00 1.00

10 บคคลในขอใด ปฏบตตามหลกเหตผล ในปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

+1 +1 +1 3.00 1.00

11 นกเรยนเหนดวยหรอไม วาหลกเศรษฐกจเพยงเปนหนในการแกปญหาเศรษฐกจของตน

+1 +1 +1 3.00 1.00

12 “ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนเรองของเกษตรกรในไร ในสวน คนประกอบอาชพอนไมสามารถใชหลกการนได” จากค ากลาวนนกเรยนเหนดวยหรอไม

+1 +1 +1 3.00 1.00

13 ในชมชนของนกเรยนสวนใหญมอาชพท านา ประสบปญหา ขาวราคาตกต า นกเรยนจะน าขาวเหลานนมาท าอะไรให เกดประโยชนสงสด

+1 +1 +1 3.00 1.00

14 ถานกเรยนไดเขารวมสหกรณผคาขาวหลามแหงจงหวดนครปฐม นกเรยนกอตงโครงการตามขอใด

+1 +1 +1 3.00 1.00

15 ขอใดคอประโยชนของการปฏบตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง +1 +1 +1 3.00 1.00

16 ขอใดเรยงล าดบขนตอนการพฒนาเศรษฐกจพอเพยงได +1 +1 +1 3.00 1.00

135

ตารางท 15 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบวดผลการเรยนร (กอนและหลงเรยน) ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

∑𝑹 IOC

1 2 3

17 ขอใดถกตองเกยวกบเปาหมายความพอเพยงดานสงคมตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

+1 +1 +1 3.00 1.00

18 ภมคมกนและรเทาทนโลก สมพนธกบขอใดมากทสด +1 +1 +1 3.00 1.00

19 “มสลงพงบรรจบใหครบบาท”กลาวไวเพอสงใด +1 +1 +1 3.00 1.00

20 ปจจบนประเทศไทย แรงงานในภาคเกษตรกรรม จ านวนมาก ซงมรายไดไมแนนอนซงมผลมาจากตลาดโลกและสภาพแวดลอม” จากขอความขางตนประเทศควรแกปญหา รายไดเกษตรกรตามขอใด

+1 +1 +1 3.00 1.00

21 การปฏบตตาม หลกความมเหตผลของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงขอใดส าคญทสด

+1 +1 +1 3.00 1.00

22 จดประสงคทส าคญทสดของหลกเศรษฐกจพอเพยงในการแกปญหาความยากจน

+1 +1 +1 3.00 1.00

23 เหตใดเกษตรกร ของประเทศไทยจงมฐานะยากจน +1 +1 +1 3.00 1.00

24 หลกเหตผลตามหลกเศรษฐกจพอเพยง จงตองถกตองตามหลกวชาการ ขอใดส าคญทสด

+1 +1 +1 3.00 1.00

25 ประเทศไทยใหความส าคญกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงโดยน ามาสวนส าคญแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ นกเรยนเหนดวยหรอไมเพราะเหตใด

+1 +1 +1 3.00 1.00

26 สเทพ ลาออกจากงานไปซอทดน เพอเพราะปลกล าไยทสราษฎรธาน โดยอางวาปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนกเรยนเหนดวยหรอไม

+1 +1 +1 3.00 1.00

27 “นกเรยนโรงเรยนสาธต มหาวทยาลย มก าลงเงนในการจบจายทมาก และชอบซอสนคาในรานคาทไมสามารถตรวจสอบมาตรฐานได” ขอใดจด เปนการแกปญหาทดทสด

+1 +1 +1 3.00 1.00

28 ขอใดเปนการปฏบตเพอใหสงคมไปสการพฒนาทยงยน +1 +1 +1 3.00 1.00

29 สงคมจะพฒนากาวหนาตองอาศยสงใด +1 +1 +1 3.00 1.00

30 หลกการตามขอใดไมใชเศรษฐกจพอเพยง +1 +1 +1 3.00 1.00

31 ความสมดลในมตทางสงคมตรงกบขอใด +1 +1 +1 3.00 1.00

32 บคคลในขอใดปฏบตตาม หลกเศรษฐกจพอเพยง +1 +1 +1 3.00 1.00

33 หนย มปญหา หนสนจากการซอของทไมจ าเปน เพอแกปญหานหนยควรปฏบตตามขอใด

+1 +1 +1 3.00 1.00

136

ตารางท 15 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบวดผลการเรยนร (กอนและหลงเรยน) ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

∑𝑹 IOC

1 2 3

34 หนม เปนผมรายไดนอยจ าเปนตองซอหมอหงขาวใหม หนมควรเลอกซอหมอหงขาวอยางไรจงคมคาทสด

+1 +1 +1 3.00 1.00

35 รานคาแหงหนงขายสนคา ไดผลก าไรนอยลง ควรแกปญหาอยางไร

+1 +1 +1 3.00 1.00

36 รปแบบเกษตรกรรม ตามขอใดควรสงเสรมเพอการพฒนาอยางยงยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

37 การสงเสรมใหชมชน ปฏบตตามหลกเหตผล ในหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง รฐควรชวยเหลอในเรองใดมากทสด

+1 +1 +1 3.00 1.00

38 หลกธรรมตามขอใด สอดคลองกบหลกภมคมกนตามหลกเศรษฐกจพอเพยงมากทสด

+1 +1 +1 3.00 1.00

39 หลกภมคมกน ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สมพนธกบขอใดมากทสด

+1 +1 +1 3.00 1.00

40 เงอนไขความรตามหลกเศรษฐกจพอเพยง สมพนธกบขอใด +1 +1 +1 3.00 1.00

41 “สหกรณชมชนผลตน าสมโอ น าเขาเครองมอจากวทยาลยอาชวะนครปฐม มาชวยในการผลตใหรวดเรวขน” การด าเนนการดงกลาวน าไปสการพฒนาทยงยนหรอไม

+1 +1 +1 3.00 1.00

42 “ประเทศไทย มการขยายทางรถไฟให เปนรถไฟรางค ครอบคลมพนทในเขตชนบทเพอการพฒนาเศรษฐกจ”นกเรยนเหนดวยหรอไม

+1 +1 +1 3.00 1.00

43 ประเทศไทยมภาวะหนครวเรอนเพมสงขน นกเรยนมวธการอยางไรในการแกปญหาดงกลาว

+1 +1 +1 3.00 1.00

44 การลดความเสยงจากสถานการณทางเศรษฐกจทไมแนนอนในอนาคต นกเรยนจะเลอกวธการใด เพราะเหตใด

+1 +1 +1 3.00 1.00

45 ปญหาความยากจนในชมชนเกดจากพฤตกรรมตามขอใด +1 +1 +1 3.00 1.00

46. พฤตกรรม ของชมชนตามขอใดไมตรงตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

+1 +1 +1 3.00 1.00

47 การพฒนาชมชนตามขอใดไมใชหลกเศรษฐกจพอเพยง +1 +1 +1 3.00 1.00

137

ตารางท 15 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบวดผลการเรยนร (กอนและหลงเรยน) ดวยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

∑𝑹 IOC

1 2 3

48 ถาทกชมชนปฏบตตมหลกเศรษฐกจพอเพยง ประเทศไทยจะเปนอยางไร

+1 +1 +1 3.00 1.00

49 “ปญหาการขาดแคลนอาหารในประเทศโซมาเลย” นกเรยนชน ม.3 ควรปฎบตอยางไรเพอแกปญหาน

+1 +1 +1 3.00 1.00

50 “ชาวไรในชมชน มปญหาหนสนจ านวนมาก เนองจากการใชสารเคมการเกษตร” จากสถานการณดงกลาวนกเรยนจะแนะชมชนอยางไรเพอแกปญหา

+1 +1 +1 3.00 1.00

51 สงเสรมใหประเทศไทยมภมคมกนทางเศรษฐกจทด ควรปฏบตตามขอใด

+1 +1 +1 3.00 1.00

52 การใชจายงบประมาณของรฐ อยางมเหตผลตามหลกเศรษฐกจพอเพยง ควรปฏบตตามขอใด

+1 +1 +1 3.00 1.00

53 การมสวนรวมในขอใดตรงกบ หลกเหตผลในปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมากทสด

+1 +1 +1 3.00 1.00

54 การด าเนนการของรฐบาลตามขอใด สมพนธกบเงอนไขความรตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

+1 +1 +1 3.00 1.00

55 ตามปรชญ าเศรษฐก จพอเพ ย ง “แมมความรแล ว ย งตองประกอบดวยคณธรรม”เนองดวยสาเหตใด

+1 +1 +1 3.00 1.00

56 การพฒนาอยางสมดล และยงยน ตามหลกเศรษฐกจพอเพยง ควรพฒนาสงใดมากทสดแกประชาชน

+1 +1 +1 3.00 1.00

57 “จงหวดหนงไดจดการแขงขนรถจกรยานยนตระดบโลก โดยดงชมชนและภาคประชาสงคมในจงหวดมารวมจดการแขงขนดวย” ลกษณะดงกลาวเปนการพฒนาอยางยนหรอไม

+1 +1 +1 3.00 1.00

58 ชมชนแหงหนง เลอกทจะตดสนใจเขารวมโครงการปลกพชเพอการสงออก โดยผกขาดการรบซอกบบรษทสงออก นกเรยนเหนดวยกบการด าเนนการของชมชนนหรอไม

+1 +1 +1 3.00 1.00

59 นกเรยนชน ม.3 สามารถมสวนรวมในการพฒนาประเทศ ตามหลกเศรษฐกจพอเพยงไดโดยวธการใด

+1 +1 +1 3.00 1.00

60 ชมชนของนกเรยนปลกสมโอเปนจ านวนมาก พบปญหาพชผลราคาต า นกเรยนสามารถมสวนรวมในการแกปญหาดวยวธการใด

+1 +1 +1 3.00 1.00

138

ตารางท 16 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ขอท คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) สรปความหมาย 1 0.67 0.72 ใชได

2 0.72 0.72 ใชได 3 0.64 0.36 ใชได 4 0.87* 0.21 ใชไมได

5 0.62 0.31 ใชได 6 0.44 0.36 ใชได

7 0.74 0.56 ใชได 8 0.64 0.46 ใชได 9 0.85* 0.87* ใชไมไดได 10 0.87* 0.41 ใชไมได 11 0.90* 0.36 ใชไมได 12 0.79 0.67 ใชได 13 0.87* 0.41 ใชไมได

14 0.41 0.62 ใชได 15 0.82* 0.51 ใชไมได 16 0.21 -0.10* ใชไมได 17 0.26 0.00* ใชไมได 18 0.67 0.51 ใชได 19 0.72 0.62 ใชได

20 0.72 0.51 ใชได 21 0.69 0.36 ใชได

22 0.21 0.10* ใชไมได 23 0.26 0.10* ใชไมได 24 0.59 0.46 ใชได

139

ตารางท 16 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 (ตอ)

ขอท คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) สรปความหมาย 25 0.82* 0.51 ใชไมได

26 0.72 0.41 ใชได 27 0.44 0.15* ใชไมได 28 0.54 0.46 ใชได

29 0.74 0.26 ใชได 30 0.74 0.67 ใชได

31 0.56 0.51 ใชได 32 0.56 0.41 ใชได 33 0.67 0.41 ใชได 34 0.82* 0.31 ใชไมได 35 0.62 0.31 ใชได 36 0.31 0.21 ใชได 37 0.56 0.41 ใชได

38 0.67 0.62 ใชได 39 0.69 0.67 ใชได 40 0.69 0.56 ใชได 41 0.69 0.26 ใชได 42 0.31 0.31 ใชได 43 0.51 0.31 ใชได

44 0.74 0.36 ใชได 45 0.15 0.00* ใชไมได

46 0.79 0.67 ใชได 47 0.59 0.67 ใชได 48 0.85* 0.46 ใชไมได

140

ตารางท 16 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 (ตอ)

ขอท คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) สรปความหมาย 49 0.46 0.31 ใชได

50 0.92* 0.41 ใชไมได 51 0.59 0.36 ใชได 52 0.44 0.26 ใชได

53 0.77 0.72 ใชได 54 0.67 0.21 ใชได

55 0.15 0.00* ใชไมได 56 0.36 0.21 ใชได 57 0.46 0.31 ใชได 58 0.38 0.26 ใชได 59 0.28 0.15* ใชไมได 60 0.67 0.21 ใชได เฉลย 0.60 0.38 -

หมายเหต 1. ขอสอบขอท 4,9,10,11,13,15,25,34,48, และ 50 มคาความยากงาย (p) มากกวา 0.80 ถอเปนขอสอบทงายจนเกนไป และขอสอบขอท 55 มคาความยากงาย (p) นอยกวา 0.20 ถอเปนขอสอบทยากจนเกนไปจงไดตดออก 2.ขอสอบขอท 9,16,17,22,23,27,45,55, และ 59 มคาความจ าแนก (r) นอยกวา 0.20 ถอเปนขอสอบทไมสามารถจ าแนกเดกเกงและเดกออนไดจงไดตดออก 3 .เน อ งจ าก ม ข อ ส อ บ เก น จ าน ว น ท ต อ งก า ร จ ง ต ด อ อ ก แ บ บ จ ง ใจ ได แ ก ข อ 5,6,20,29,32,36,38,42,43,52,56 และ 58 4.รวมตดขอสอบทงหมด 30 ขอ และคงเหลอขอสอบ 30 ขอ นอกจากนผวจย ไดหาดชนคาความเชอมน (Relibity) ของแบบทดสอบวดผลกาเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ดวยโปรแกรมคอมพวเตอร ส าเรจรป โดยใชสตรของ คเดอร รชารดสน (Kuder Richadson) KR-20 ไดเทากบ 0.88

141

ตารางท 17 คะแนนแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงการเรยนรโคยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

คนท กอนเรยน หลงเรยน คนท กอนเรยน หลงเรยน 1 6 25 21 18 27 2 18 17 22 21 27

3 21 30 23 23 27 4 22 27 24 26 28

5 20 30 25 23 30 6 12 26 26 21 30 7 20 21 27 17 30

8 7 22 28 22 30 9 15 28 29 19 27

10 23 27 30 9 28 11 14 29 31 26 27

12 23 29 32 26 28 13 24 30 33 14 25

14 26 30 34 17 24 15 21 30 35 21 30 16 22 30 36 19 21

17 13 28 37 25 29 18 26 25 38 24 27 19 25 30 39 20 28 20 15 29 เตม 30 30

กอนเรยน x =19.59 S.D. =5.28

หลงเรยน x =27.33 S.D. =3.01

142

การทดสอบสมมตฐาน t-test แบบ dependent

ตารางท 18 การเปรยบเทยบผลการเรยนร เรอง ทางออกแคพอเพยง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

Paired Samples Statistics

Mean N Std.

Deviation Std. Error

Mean

Pair 1 post 27.3333 39 3.01167 .48225

pre 19.5897 39 5.27516 .84470

Paired Samples Correlations N Correlation Sig.

Pair 1 post & pre 39 .320 .047

Paired Samples Test

Paired Differences

t df Sig. (2-tailed) Mean

Std. Deviation

Std. Error Mean

95% Confidence Interval of the

Difference Lower Upper

Pair 1

post - pre

7.74359

5.16933 .82776 6.06789 9.41929 9.355 38 .000

143

ตารางท 19 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคขอผเชยวชาญ -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

ขอค าถาม

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ ∑𝑅 IOC

1 2 3

1.ความสามารถในการก าหนดป ญ ห า ห ร อ ส ถาน ก ารณ (Situation Ability)

1. นกเรยนคดวามเหตการณอะไรทเปนปญหาเกดขน +1 +1 +1 3.00 1.00

2.ความสามารถในการคนหาค ว า ม จ ร ง (Fact Finding Ability)

2.นกเรยนคดวามประเดนอะไรบางทเปนสาเหตของปญหาจากสถานการณ โดยตงเปนค าถามใหมากทสด (ตอบมากกวา 1 ปญหา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

3.ความสามารถในการคนหาป ญ ห า (Problem Finding Ability)

3.นกเรยนคดวา ปญหาทมาจากการตงค าถามในขอท 1 มล าดบความส าคญอยางไร โดยจดล าดบเรยงจากปญหาใหญไปปญหาเลก

+1 +1 +1 3.00 1.00

4.ปญหาใดทส าคญทสดทควรด าเนนการแกไขเปนอนดบแรกและเหตใดเราจงตองรบแกไขปญหานกอน

+1 +1 +1 3.00 1.00

144

ตารางท 19 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคขอผเชยวชาญ (ตอ)

ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

ขอค าถาม

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

∑𝑅 IOC

1 2 3

4.ความสามารถในการคนหาความคด (Idea Finding Ability)

5.จากปญหาทส าคญทสด นกเรยนคดวาจะมวธการแกปญหาอยางไร โดยตอบใหไดมากทสด และวธการแกปญหาแตละวธม ขอด -ขอเสยอยางไร

+1 +1 +1 3.00 1.00

6 .น ก เร ย น ค ด ว าว ธ แ ก ป ญ ห าทเหมาะสมทสด ไดแก (บอกวธการแกพรอมเหตผล

+1 +1 +1 3.00 1.00

5.ความสามารถในการคนหาค าตอบ (Solution Finding Ability)

7. นกเรยนออกแบบวธการแกปญหาตามทนกเรยนเลอก +1 +1 +1 3.00 1.00

6 .ค ว าม ส าม ารถ ใน ก า รย อ ม ร บ ส ง ท ค น พ บ ( Acceptance Finding Ability)

8.นกเรยนคดวาแนวทางแกปญหาทนกเรยนออกแบบ ผลทเกดขนจะเปนอยางไร

+1 +1 +1 3.00 1.00

145

ตารางท 20 คะแนนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโคยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

คนท

ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

คะแนนรวม

ระดบความสามารถ

การก

าหนด

ปญหา

หรอส

ถานก

ารณ

(S

ituat

ion)

กา

รคนห

าควา

มจรง

(F

act F

indi

ng)

การค

นหาป

ญหา

(P

robl

em F

indi

ng)

การค

นหาค

วามค

ด

(Idea

find

ing)

การค

นหาค

าตอบ

(S

olut

ion

Findi

ng)

การย

อมรบ

สงทค

นพบ

(Acc

epta

nce

Findi

ng)

1 3 3 3 2 3 3 17 ปานกลาง

2 3 3 3 3 3 3 18 สง 3 4 4 4 4 4 4 24 สง 4 4 4 4 4 4 4 24 สง

5 3 3 3 2 3 4 18 สง 6 2 3 3 2 3 3 16 ปานกลาง

7 4 4 4 4 4 4 24 สง 8 4 4 4 4 4 4 24 สง

9 4 3 3 3 3 3 19 สง 10 4 4 4 4 4 4 24 สง 11 4 4 4 4 4 4 24 สง 12 3 3 3 3 3 3 18 สง 13 4 4 4 4 4 4 24 สง 14 3 3 3 2 3 3 17 ปานกลาง 15 4 4 4 4 4 4 24 สง 16 2 2 2 2 2 2 12 พอใช 17 3 4 3 3 3 3 19 สง

18 4 4 4 4 4 4 24 สง 19 4 4 4 4 4 4 24 สง

20 4 4 4 4 4 4 24 สง 21 2 3 3 2 3 3 16 ปานกลาง 22 4 4 4 4 4 4 24 สง

146

ตารางท 20 คะแนนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโคยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

คนท

ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

คะแนนรวม

ระดบความสามารถ

การก

าหนด

ปญหา

หรอ

สถาน

การณ

(Situ

atio

n)

การค

นหาค

วามจ

รง

(Fac

t Fin

ding

)

การค

นหาป

ญหา

(P

robl

em F

indi

ng)

การค

นหาค

วามค

ด (I

dea

findi

ng)

การค

นหาค

าตอบ

(S

olut

ion

Findi

ng)

การย

อมรบ

สงทค

นพบ

(Acc

epta

nce

Findi

ng)

23 2 3 3 3 3 3 17 ปานกลาง 24 4 4 4 4 4 4 24 สง 25 2 3 3 2 2 3 15 ปานกลาง 26 2 3 3 3 3 3 17 ปานกลาง

27 2 3 3 3 3 3 17 ปานกลาง 28 4 4 4 4 4 4 24 สง

29 3 4 4 4 4 4 23 สง 30 4 4 4 4 4 4 24 สง 31 4 4 4 4 4 4 24 สง 32 4 4 4 4 4 4 24 สง 33 2 2 3 2 2 3 14 ปานกลาง

34 2 2 3 2 2 2 13 ปานกลาง 35 4 4 4 4 4 4 24 สง

36 3 2 3 2 2 3 15 ปานกลาง 37 2 2 2 2 2 2 12 พอใช

38 2 3 4 2 3 3 17 ปานกลาง 39 2 2 2 2 2 2 12 พอใช

รวม 3.18 3.36 3.44 3.15 3.31 3.41 19.87 สง

147

ตารางท 21 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก หลงการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ

ผลการเรยนร

รายการประเมน

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

∑𝑅 IOC 1 2 3

1.ดานความคดสราง สรรค

ระดบ 4 ชนงานมความแปลกใหม มความเปนเอกลกษณเฉพาะ และมความสอดคลองกบเนอหา

+1 +1 +1 3.00 1.00 ระดบ 3 ผลงานมความแปลกใหมและมความสอดคลองกบเนอหา ระดบ 2 ผลงานมความแปลกใหม แตไมมความสอดคลองกบเนอหา

ระดบ 1 ผลงานไมมความแปลกใหม และไมมความสอดคลองกบเนอหา

2.ดานเนอหา

ระดบ 4 เนอหาถกตองสมบรณ มการวเคราะห สงเคราะหขอมล เรยบเรยงดวยภาษาทเขาใจงาย

ระดบ 3 เนอหาถกตองสมบรณ มการวเคราะห สงเคราะหขอมลเรยบเรยงดวยภาษาทท าใหเขาใจยาก

+1 +1 +1 3.00 1.00

ระดบ 2 เนอหาถกตองสมบรณ ไมมการวเคราะห สงเคราะหขอมล เรยบเรยงดวยภาษาทเขาใจยาก

ระ ดบ 1 เน อห าไม ถ กต อง ไม ม ก ารวเคราะห สงเคราะหขอมล เรยบเรยงดวยภาษาทเขาใจยาก

148

ตารางท 21 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก หลงการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ (ตอ)

ผลการเรยนร รายการประเมน

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

∑𝑅 IOC

1 2 3

3.ดานรปแบบการน าเสนอ

ระดบ 4 ผลงานสามารถสอความหมายไดอย างม ประสท ธภ าพ ม ค วาม ชด เจน ในรายละเอยดเขาใจงาย ระดบ 3 ผลงานสามารถสอความหมายไดอย างม ประสท ธภ าพ ม ค วาม ชด เจน ในรายละเอยด ระดบ 2 ผลงานสามารถสอความหมายไดแตขาดความชดเจนในรายละเอยด ระดบ 1 ผลงานไมสามารถสอความหมายได และไมมความชดเจนในรายละเอยด

+1 +1 +1 3.00 1.00

4.ดานการจดองคประกอบ

ระดบ 4 ผลงานมจดเดนของภาพชดเจน มความสมดลของภาพ การใชส ตวอกษรและภาพประกอบมความกลมกลน

ระดบ 3 ผลงานมจดเดนของภาพชดเจน มความสมดลของภาพ แตการใชส ตวอกษรและภาพประกอบไมมความกลมกลน

+1 +1 +1 3.00 1.00

ระดบ 2 ผลงานมจดเดนของภาพ แตไมมความสมดลของภาพ การใชส ตวอกษรและภาพประกอบไมมความกลมกลน

ระดบ 1 ผลงานไมมจดเดนและความสมดลของภาพ การใชส ตวอกษรและภาพประกอบไมมความกลมกลน

149

ตารางท 21 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก หลงการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ (ตอ)

ผลการเรยนร รายการประเมน

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ ∑𝑅 IOC

1 2 3

5.ผลงานในภาพรวม

ระดบ 4 ผลงานแสดงผานกระบวนการคด มการจดวางองคประกอบอยางเหมาะสม มค ว าม ส วย งาม เป น เอ ก ล ก ษ ณ แ ล ะส อความหมายไดอยางมประสทธภาพ

ระดบ 3 ผลงานแสดงผานกระบวนการคด มการจดวางองคประกอบอยางเหมาะสม มความสวยงานแต ไม เป น เอกลกษณ ส อความหมายได

+1 +1 +1 3.00 1.00

ระดบ 2 ผลงานแสดงผานกระบวนการคด มการจดวางองคประกอบพอใช สามารถสอความหมายได

ระดบ 1 ผลงานไมแสดงการผานกระบวนการคด ไมมการจดองคประกอบอยางเหมาะสม ไม ม ค วามสวยงาม และ ไม ส าม ารถส อความหมายได

150

ตารางท 22 คะแนนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโคยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก

คนท

ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก

คาเฉลย (x )

ระดบความสามารถ

ดานความคด

สรางสรรค

ดานเนอหา

ดานรปแบบ

การน าเสนอ

ดานการจดองคประกอบ

ผลงานในภาพรวม

1 3 3 2 2 3 13 ปานกลาง 2 3 2 2 2 3 12 ปานกลาง 3 3 4 3 3 4 17 สง

4 3 4 3 2 3 15 สง 5 2 2 2 2 2 10 พอใช

6 2 3 2 2 2 11 ปานกลาง 7 4 3 3 4 4 18 สง

8 4 4 4 4 4 20 สง 9 4 4 4 4 4 20 สง 10 4 4 4 4 4 20 สง

11 2 3 2 2 3 12 ปานกลาง 12 4 4 4 4 4 20 สง

13 4 4 4 4 4 20 สง 14 4 4 3 3 3 17 สง

15 4 4 4 4 4 20 สง 16 2 2 2 2 2 10 พอใช

17 2 2 2 2 2 10 พอใช 18 3 3 2 2 2 12 ปานกลาง 19 4 4 4 4 4 20 สง

20 4 4 4 4 4 20 สง 21 3 2 2 3 3 13 ปานกลาง

22 3 3 3 3 3 15 สง 23 2 2 2 2 2 10 พอใช

151

ตารางท 22 คะแนนความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนรโคยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก (ตอ)

คนท

ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก

คาเฉลย (x )

ระดบความสามารถ

ดานความคด

สรางสรรค

ดานเนอหา

ดานรปแบบ

การน าเสนอ

ดานการจดองคประกอบ

ผลงานในภาพรวม

24 3 3 3 3 3 15 สง 25 3 3 3 2 3 14 ปานกลาง 26 4 4 4 4 4 20 สง

27 2 3 2 2 3 12 ปานกลาง 28 4 4 4 4 3 19 สง

29 3 3 3 3 3 15 สง 30 3 3 3 4 3 16 สง

31 4 4 4 4 4 20 สง 32 3 2 3 3 3 14 ปานกลาง 33 2 4 2 3 3 14 ปานกลาง

34 3 4 3 3 3 16 สง 35 4 4 4 4 4 20 สง

36 2 3 3 2 3 13 ปานกลาง 37 4 3 4 3 4 19 สง

38 3 3 3 3 3 15 สง 39 3 2 3 2 3 13 ปานกลาง

รวม 3.15 3.23 3.03 3.00 3.21 15.62 สง

152

ตารางท 23 คาดชนความสอดคลองของแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ

ประเดนประเมน

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ ∑𝑅 IOC

1 2 3

ดานการจดกจกรรมการเรยนร

1.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมความสามารถคดแกปญหาไดอยางเปนระบบ

+1 +1 +1 3.00 1.00

2. การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมความสามารถในการหาแนวทางแกปญหา

+1 +1 +1 3.00 1.00

3. การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมความสามารถในการหาแนวทางแกปญหาไดอยางสมเหตสมผล

+1 +1 +1 3.00 1.00

4. การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมโอกาสแลกเปลยนความเหนซงกนและกน

+1 +1 +1 3.00 1.00

ดานบรรยากาศในการเรยนร

5. การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เปนกจกรรมนาสนใจ สงเสรมใหนกเรยนมสวนรวม

+1 +1 +1 3.00 1.00

153

ตารางท 23 คาดชนความสอดคลองของแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ของผเชยวชาญ (ตอ)

ประเดนประเมน

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

∑𝑅 IOC

1 2 3

6. การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมอสระในการเรยนรมากขน

+1 +1 +1 3.00 1.00

ดานประโยชนทไดรบจากการเรยนร

7.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เปนกจกรรมทสงเสรมนกเรยนไดคนควาขอมลจากแหลงตาง ๆ มากขน

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ท าใหเกดการคดทมจดมงหมายอยางเปนขนเปนตอน

+1 +1 +1 3.00 1.00

9.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออน โฟกราฟ ก ชวยให น ก เรยนน าความร ไป ใช ในชวตประจ าวนได

+1 +1 +1 3.00 1.00

10.การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนกลาคดและกลาแสดงออก

+1 +1 +1 3.00 1.00

154

ภาคผนวก ค

เครองมอทใชในการวจย

155

แผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบสออนโฟกราฟก กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร รายวชา ส 20241 เศรษฐกจพอเพยง และเกษตรทฤษฎใหม ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 หนวยการเรยนรท 2 : ทางออกแคพอเพยง คาบท 1-2/10 เรอง ปญหาชมชน กรณศกษา ปญหาความยากจน เวลาเรยน 2 คาบเรยน ผสอน อาจารยภาณพล โสมล ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

เรอง ปญหาชมชน กรณศกษา ปญหาความยากจน

ผลการเรยนร 1.บอกแนวทางในการประยกตใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการด าเนนชวต 2.นกเรยนเหนคณคาและปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 3.แนะน าและสงเสรมใหผอนเหนคณคาและน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปปฏบตใน การด าเนนชวต 4.มสวนรวมในชมชนในการปฏบตตนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

จดประสงคการเรยนร 1.นกเรยนอธบายสภาพปญหาความยากจน จากกรณศกษาทก าหนดให 2.นกเรยนสามารถวเคราะหสาเหตทท าใหเกดปญหาความยากจนจากกรณศกษาทก าหนดได 3.นกเรยนสามารถคนควาหาแนวทางในการแกไขปญหาความยากจน จากกรณศกษาได

4.นกเรยนสามารถน าเสนอแนวทางแกไขปญหาความยากจนจากกรณศกษาทก าหนดโดยประยกตใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงได ขอสรปทวไป หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงถกพฒนามาเพอแกปญหาเศรษฐกจของตนเอง สงคมและโลก เพอเปาหมายของการรกษาสมดลและพรอมรบมอการเปลยนแปลงและการพฒนาอยางยงยน

156

สาระการเรยนร ปญหาความยากจน

จ านวน “คนจน” ของประเทศไทยในป พ.ศ.2559 มจ านวน 5.81 ลานคน เพมขนเลกนอยจากป พ.ศ.2548 ทมจ านวน 4.85 ลานคน โดยกระจกตวในชนบทมากกวาในเมอง ทงในภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต สวนหนงเนองมจากคาครองชพทเพมสงขนทงในเชตเมองและชนบท ซงสวนทางกบคาจางแรงงาน และผลผลตภาคการเกษตรทลดลง สงผลใหครวเรอนมความยากจนลง โดยเฉพาะในภาคการเกษตรยงเมอวเคราะหไปจนถง “คนเกอบจน” ทพบในป พ.ศ.2559 ซงมความเปราะบางดานรายไดพบวามอกกวา 5.79 ลานคน และมปรมาณ รอยละ 17.9 ของประชากรในประเทศทรฐตองคอยเฝาระวงและควรมมาตรการชวยเหลอ

สาเหต/ปจจยพนฐานของปญหาความยากจน ปญหาความยากจน เกดจากโครงสรางทางเศรษฐกจและสาเหต/ปจจยพนฐานของปญหาท

ส าคญในหลายดาน ดงน 1. โครงสรางทางเศรษฐกจไทย มขนาดของแรงงานนอกระบบจ านวนมาก ท าให การ

คมครองทางสงคมยงไมทวถงและครอบคลมประชาชนทกกลม โดยกลมแรงงานนอกระบบท าแตงานแตเขาไมถงสทธสวสดการตาง ๆ โดยแรงงานนอกระบบเหลาน อยในภาคเกษตรกรรมเปนสวนใหญ และมการศกษาไมสงนก

2. ระดบการศกษาและคณภาพการศกษา: สวนใหญคนจนมการศกษาในระดบประถมศกษาและต ากวา การมการศกษานอยท าใหโอกาสการตกเปนคนจนสงขน เนองจากการศกษาหรอความรเปนปจจยส าคญในการสรางโอกาสในการประกอบอาชพ ซงจะนาไปสการสรางรายไดส าหรบพฒนาคณภาพชวตของตนเองและครอบครว โดยพจารณาจากสดสวนคนจนในป 2559 พบวา คนจนทมการศกษาระดบประถมและต ากวา คดเปนรอยละ 80.91 ของจ านวนทงหมด

3. รายไดและผลตอบแทนการท างาน ภยธรรมชาตและภาวะความแหงแลงสงผลกระทบตอผลผลตเกษตรและรายไดของเกษตรกรลดลง ขณะทภาคนอกเกษตรไดรบผลกระทบจากการชะลอตวทางเศรษฐกจและการหดตวภาคการสงออกท าใหการจางงานในสาขาอตสาหกรรมหดตวลงรอยละ 2.6 ในป 2559 ประกอบกบการทรงตวของคาจางแรงงานขนต าท 300 บาทตอเนองเปนปท 4 ท าใหรายไดของกลมแรงงานทวไปมการเปลยนแปลงชา การด าเนนงานดานการแกไขปญหาความยากจนในสงคมไทยทผานมา มขอสงเกตดงน 1 การด าเนนงานแกไขปญหาความยากจนและลดความเหลอมลาในสงคมของภาครฐ ยงขาดความเชอมโยงของขอมลจากหนวยงานตาง ๆ อยางเปนระบบ

157

2.การด าเนนโครงการเพอแกไขปญหาความยากจนและเหลอมลาทระบกลมเปาหมาย ควรเปนการชวยเหลอทตอเนองและครบวงจร โดยเฉพาะกลมทยงมศกยภาพ 3.การด าเนนงานเพอแกไขปญหาความยากจนและความเหลอมล าควรเพมโอกาสทางการศกษาใหกบเดกยากจนใหสามารถเขาถงบรการดานการศกษาอยางทวถง 4.การด าเนนงานเพอแกไขปญหาความยากจนและความเหลอมลาควรเพมโอกาสใหคนจนและคนดอยโอกาสเขาถงระบบขาวสารขอมลมากขน เศรษฐกจพอเพยง ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทรงเหนถงการทประเทศพฒนาอยางรวดเรวและกาวกระโดด ทง ๆทพนฐานยงไมเขมแขงพอ อกทงพฤตกรรม การลงทนและการบรโภคของคนในประเทศไมประมาณตน ขาดวจารณญาณในการตดสนใจ รวมไปถงการจดการทไมค านงถงความสมดลของปจจยตาง ๆ ซงน ามาสการเกดปญหาทางเศรษฐกจอยางรนแรงในป พ.ศ. 2540 พระองคจงพระราชทานแนวคดเศรษฐกจพอเพยงใหเปนแนวทางแกพสกนกร ชาวไทย ทกระดบ เพอใชในการพฒนาชวตและประเทศเปนไปอยางสมดลและยงยน ความหมายและเปาหมายของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ตรงกบค าภาษาองกฤษวา Sufficiency Economic ซงหมายถง การด าเนนชวตทมความพอในความตองการตามอตภาพของตน ไมสดโตง ไมโลภมาก ท าใหเบยดเบยนคนอน เบยดเบยนทรพยากรและโลกนอยลง ถาดตามรปแลว ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงประกอบดวยค าส าคญอย 3 ค าไดแก “ปรชญา” หมายถง หลกความร ความจรง “เศรษฐกจ” หมายถง งานทเกยวของกบการผลต การจ าหนายจายแจก และบรโภคใชสอยสงตาง ๆ ของชมชน “พอเพยง” หมายถง ความพอประมาณ

“ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง” จงหมายถง หลกความรความจรงเกยวกบการผลตและการบรโภคทพอประมาณ ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนแนวทางการด ารงชวตและปฏบตตนของประชาชนตงแตระดบครอบครว ระดบชมชน จนถงระดบรฐ ใหด าเนนทางไปในทางสายกลาง ไมประมาท ไมโลภ ไมเบยดเบยนผอน โดยค านงถงความพอประมาณ ความมเหตผล มภมคมกนในตวทด โดยใชความรคคณธรรมในการคด การกระท าในการด ารงชวต เพอใหรอดพนจากวกฤตมความมนคงตามกระแสโลกาภวตนและความเปลยนแปลงตาง ๆ

158

องคประกอบของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงประกอบไปดวยนยาม “3 หวง 2 เงอนไข” ประกอบไปดวย ความ

“พอประมาณ มเหตผล มภมคมกน” บนเงอนไข “ความร และคณธรรม” โดยมเปาหมายเพอความสมดล และพรอมรบการเปลยนแปลงใน 4 มต ไดแก มตดานวตถ/เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม ดงในแผนภาพตอไปน

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มหลกการพจารณาอย 5 สวน ดงน 1.กรอบแนวคด เปนปรชญาชแนะทางการด ารงอยและปฏบตตนในทางทควรจะเปน โดยม

พนฐานมาจากวถชวตดงเดมของสงคมไทย สามารถน ามาประยกตใชไดโดยตลอดเวลาและเปนการมองโลกเชงระบบทมลกษณะพลวต มงเนนการรอดพนจากภยและวกฤตเพอความนคงและความยงยนของการพฒนา

2.คณลกษณะ เศรษฐกจพอเพยงสามารถน ามาประยกตใชกบการปฏบตตนไดในทกระดบโดยเนนการปฏบตบนทางสายกลาง และการพฒนาอยางเปนขนตอน

3.ค านยาม ความพอเพยง (Sufficiency) จะตองประกอบดวยคณลกษณะ 3 ประการ พรอม ๆ กน

3.1 ความพอประมาณ หมายถง ความพอด ทไมนอยเกนไปและไมมากเกนไป โดยไมเบยดเบยนตนเองลผอน เชน การผลตและการบรโภคในระดบพอประมาณ

3.2 ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนน จะตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพจารณาจากปจจยทเกยวของ ตลอดจนค านงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกรท านน ๆ อยางรอบคอบ

159

3.3 การมภมคมกนทด หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ทจะเกดขนโดยค านงถงความเปนไปไดของสถานการณตาง ๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล

4.เงอนไข การตดสนใจและการด าเนนกจกรรมตาง ๆ ใหอยในระดบพอเพยงนน ตองอาศยทงความรและคณธรรมเปนพนฐานกลาวคอ

4.1 เงอนไขความร ประกอบไปดวยความรอบรเกยวกบวชาการตาง ๆ อยางรอบดาน ความรอบคอบทจะน าความรเหลานนมาพจารณาเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผน และความระมดระวงในขนปฏบต

4.2 เงอนไขคณธรรม ทตองเสรมสราง ประกอบดวยมความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรต และมความอดทนมความเพยร ใชสตปญญาในการด าเนนชวต

5.แนวทางปฏบต/ผลทคาดวาจะไดรบ จากการน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช คอการพฒนาทสมดลและความพรอมตอการเปลยนแปลงในทกดาน ทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม ความรและเทคโนโลย

จดเดนของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไดเกดขนในชวงเวลาทสงคมโลกก าลงตองการปรบยทธศาสตรทจะ

น าไปสการพฒนาอยางยงยน โดยจดเดนของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาทเปดวสยทศนมมมองใหมทจ าเปนในการท าใหเกดความพฒนาอยางยงยนม 4 ประการ คอ

1.การใหความส าคญกบการพฒนาทสมดล โดยเสนอแนวทางในการตดสนใจเกยวกบการใชทรพยากรเพอการพฒนาทสามารถน าไปใชได ทงในระดบบคคล องคกร หนวยงานตลอดจนรฐบาล ทงการใชทรพยากรตาง ๆ ทมอยางสมดล ทงทรพยากรทางกายภาพทเปนวตถ เงนทน ระบบนเวศ และทรพยากรทางสงคมวฒนธรรม ประเพณ ความเปนอย คานยม พรอมทงก าหนดเปาหมายการพฒนาใหเจรญกาวหนาไปพรอมกบความสมดล ภายใตสภาวะการเปลยนแปลง (Dynamic Balance) มากกวาการมงขยายการเจรญเตบโตมากขนเพยงมตเดยว

2.การใหความส าคญกบเปาหมายของการพฒนาทมงเนนประโยชนสวนรวม การมองโลกอยางเปนองครวม ใหความส าคญในการเชอมโยงมนษยกบทกสรรพสง (คนกบวต/คนกบคน/คนกบธรรมชาต/และคนรนตาง ๆ สบทอดกนมา)จงท าใหเหนวาปรชญานมองวาการกระท าของแตละบคคลในทสดแลวยอมสงผลกระทบตอผอนและสงคมสวนรวม ไมชากเรว และไมมากกนอย ฉะนนแตละคนจงควรใสใจทจะก าหนดเปาหมายสวนบคคลในทศทางทสอดคลองกบเปาหมายทเปนประโยชนสวนรวม และแตละบคคลควรด าเนนภารกจตนใหดทสด เพอบรรลเปาหมายนน ๆ ภายใตบรบทและขอจ ากดของแตละคน (Think global, act Local) เพอใหเกดประโยชนสวนตนและสวนรวมไปพรอม ๆ กน

160

3.การใหความส าคญกบการพฒนาทกาวไปอยางมนคง โดยเรมจากพฒนาฐานราก (foundation) คอการสรางความมนคงทางเศรษฐกจในระดบครอบครวใหเขมแขง พออยพอกน สามารถพงตนองไดในระดบหนงกอน แลวจงเพมระดบการพฒนาอยางเปนขนเปนตอน (Step-by-step development) เชน การพฒนากลมอาชพ การจดสวสดการชมชนตาง ๆ ไปจนถงการพฒนาในระดบเครอขายทขยายสสงคมและประเทศชาตในทสด การพฒนาโดยเรมจากฐานรากน จะท าใหผลพวงเกดขนจากประชาชนสวนใหญโดยตรง และเปนแนวทางในการพฒนาทไมเสยงตอการเกดวกฤต ลมละลายทงระบบอยางในหลาย ๆประเทศ

4.การใหความส าคญกบการพฒนาคนใหมคณภาพ (quality of people) โดยเฉพาะอยางยงใหมคณธรรมก ากบความรในการด าเนนชวต ซงจะสามารถท าใหเกดวถแหงการพฒนาสความยงยนได เพราะคนทมคณภาพจะสามารถใชสตปญญาในทางทถกตองเปนเหตเปนผลและใสใจ เรยนร คดคน ปรบปรง วธการแนวทางในการจดการทรพยากรตาง ๆ ใหเหมาะสม สมดล และปองกน แกไขขอบกพรอง เพอใหผลดขนเรอย ๆ ทงตอตนเองและสงคมโดยรวมในขณะเดยวกนกน าไปสการพฒนาทยงยนดวย สมรรถนะของนกเรยน 1.ความสามารถในการสอสาร 2.ความสามารถในการคด 3.ความสามารถในการแกปญหา 5.ความสามารถในการใชเทคโนโลย คณลกษณะอนพงประสงค

1 มวนย 2 ใฝเรยนร 3 มงมนในการท างาน

161

การวดและการประเมนผล

จดประสงค

การประเมน

วธวดการวด และประเมนผล

เครองมอวดและประเมนผล

ผประเมน

1) ดานความร ปญหาความยากจน

-การตอบค าถาม -การท าใบงาน

-ค าถาม -ใบงาน

คร

2) ดานทกษะ/กระบวนการ 1.ความสามารถในการสอสาร 2.ความสามารถในการคด 3.ความสามารถในการแกปญหา 5.ความสามารถในการใชเทคโนโลย

- สงเกตพฤตกรรม นกเรยน

- แบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยน

คร

3) คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2.ใฝเรยนร 3.มงมนการท างาน

- สงเกตพฤตกรรม นกเรยน

- แบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยน

คร

กจกรรมการเรยนร 1.ครน าเสนอเรองทจะศกษา และใหนกเรยนแตละคนไปศกษาขอมลจากแหลงตาง ๆ เชน หนงสอ เอกสาร สอออนไลน กอนเขาสการจดการเรยนรภายในหองเรยน (นอกเวลา) กจกรรมขนน า (5นาท) 1.นกเรยนรวมกนศกษา สอวดทศน เรอง “วาระประเทศไทย: ความยากจน ปจจยตอกย าปญหาชวต” (TDRI). และรวมกนอภปรายในประเดน ดงตอไปน 1.1 จากวดทศนดงกลาว กลาวถงปญหาในเรองใด ของสงคมไทย (ความยากจนในสงคมไทย) 1.2 จากปญหาความยากจนดงกลาว สงผลกระทบตอการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ในสงคมอยางไรบาง (สงผลใหเกดการยายถนฐาน ปญหาหนสน ทดนท ากน ขาดโอกาสทางดานเศรษฐกจ /พจารณาจากค าตอบของนกเรยน) 2.ครอธบายประเดนเชอมโยงเขาสบทเรยนดงน “ปญหาตาง ๆ ในสงคมเปนปรากฎการณททกคนในสงคมตองการใหมการแกไข โดยหากไมมการแกไขหรอแกไขอยางไมมประสทธภาพยอมน าไปส ปญหาอน ๆ”

162

กจกรรมขนสอน ขนท 1 ก าหนดปญหา (Situation) (10 นาท) 1.นกเรยนแบงกลมจ านวน 8 กลม กลมละเทา ๆ กน โดยคละความสามารถของนกเรยน เกง ปานกลาง และออน 2.นกเรยนแตละกลมรวมกนศกษา บทความเรอง “เงนแกปญหาความยากจนไมได” แลวรวมกนอภปรายประเดนส าคญตาง ๆ เกยวกบปญหา

3.นกเรยนแตละกลมรวมกนระดมสมอง สรปประเดนปญหาความยากจน ของกลมตนเอง แลวเขยนลงใบงาน เรอง “ทางออกแคพอเพยง” 4.นกเรยนรวมกนน าประเดนเกยวกบปญหาทไดสรปมาวางแผนสรางอนโฟกราฟกก าหนดจดประสงค จดมงหมาย ประเดนในการสอสาร และกลมเปาหมาย (Obj1,ทกษะการคดวเคราะห ทกษะการอภปราย ความสามารถในการคด ความสามารถในการสอสาร ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชเทคโนโลย)

ขนท 2 ท าความเขาใจกบปญหา (Comprehension) (10นาท) 1.นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายขอเทจจรงเกยวกบปญหา พรอมทงระบสาเหตของปญหาความยากจน โดยครอธบายขอสงสยของสาเหตปญหาความยาจนของนกเรยนแตละกลมเพมเตมใหสมบรณ 2.นกเรยนแตละกลมบนทกประเดนสาเหตของปญหาความยากจนทงหมด ลงในใบงานเรอง “ทางออกแคพอเพยง” เพอเปนขอมลในการแกปญหา 3. นกเรยนแตละกลมรวมกน วเคราะหสาเหตของปญหา และน าเสนอแนวคด แนวทางในการแกไขปญหา จดล าดบแนวทางการแกไขปญหา และเลอกแนวทางแกไขปญหาทสนใจ พรอมทงก าหนดประเดน ขอบเขตในการคนควาขอมล และก าหนดหวเรองของสออนโฟกราฟก (Obj2,Obj3, ทกษะการคดวเคราะห ทกษะการอภปราย /ความสามารถในการคด ความสามารถในการสอสาร ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชเทคโนโลย)

ขนท 3 ขนการศกษาคนควา (Study) (20 นาท) 1.นกเรยนแตละกลมรวมกนคนควา รวบรวมขอมล จากแหลงขอมลตาง ๆ ตามทไดก าหนด

ประเดน และขอบเขตแนวทางแกไขปญหาทเลอกไว 2.นกเรยนแตละกลมตดสนใจและรวมกนตรวจสอบและจดระเบยบขอมล เพอใชในการออกแบบแนวทางการแกปญหา และสรางสออนโฟกราฟก (Obj3, ทกษะการคดวเคราะห ทกษะการอภปราย /ความสามารถในการคด ความสามารถในการสอสาร ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชเทคโนโลย)

163

ขนท 4 ขนสรปความร (Conclusion) (30 นาท) 1.นกเรยนแตละกลมรวมกนออกแบบกระบวนการการแกไขปญหาความยากจน ตามแผนท

วางไว การแกปญหา โดยเขยนลงกระดาษค าตอบแนวทางแกปญหาความยากจน ใหเกดความแปลกใหม เขาใจงายชดเจน และครอบคลมการแกปญหาความยากจนอยางแทจรง 2. นกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาปญหาและขอจ ากดของกระบวนการแกปญหาความยากจน ทออกแบบลงในกระดาษแนวทางแกไขปญหากระบวนการแกปญหาความยากจน ของกลมตนเองพรอมแกไขใหสมบรณยงขนโดยครคอยใหค าปรกษา

3.นกเรยนแตละกลมรวมกนสรางสออนโฟกราฟกฉบบราง เพอประกอบการอธบาย และเผยแพรแนวคดของตนจากขอมลทไดจดกระท าไว (Obj4, ทกษะการคดวเคราะห ทกษะการอภปราย /ความสามารถในการคด ความสามารถในการสอสาร ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชเทคโนโลย)

ขนท 5 การน าเสนอผลงานและประเมนผล (Evaluation and Presentation) (30 นาท) 1.ตวแทนนกเรยนแตละกลมออกมาน าเสนอปญหา สาเหต และกระบวนการแกปญหาความยากจน พรอมดวยสออนโฟกราฟก (ฉบบราง) ของกลมตนเองหนาชนเรยน ใชเวลาในการน าเสนอของแตละกลมไมเกน 5 นาท 2.เมอจบการน าเสนอของแตละกลมนกเรยนทออกมาน าเสนอทกกลม นกเรยนกลมอน ๆ รวมกนอภปรายซกถาม แลกเปลยนความคดเหนเกยวกบปญหา สาเหต และกระบวนการแกปญหาความยากจน ของกลมทน ามาเสนอหนาชนเรยน โดยครอภปรายและซกถามเพมเตมใหสมบรณ

กจกรรมรวบยอด (5นาท) 1.ครและนกเรยนรวมกนสรปปญหา สาเหต และแนวทางแกไขปญหาความยากจน 2.นกเรยนรวมกนตอบปญหาตอไปน 2.1 ปญหาความยากจนเปนปญหาส าคญของสงคมไทยหรอไม อยางไร (ส าคญ/พจารณาค าตอบของนกเรยน) 2.2 ปญหาความยากจนหากไมไดรบการแกไขจะน ามาซงผลกระทบอยางไรบาง (น ามาซงปญหาอน ๆ /พจารณาค าตอบของนกเรยน) 3.จากการน าเสนอแนวทางแกปญหาความยากจนของนกเรยน ตรงกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงหรอไมอยางไร (พจารณาค าตอบของนกเรยน)

164

สอ/อปกรณ/แหลงเรยนร 1.สอวดทศน เรอง “วาระประเทศไทย: ความยากจน ปจจยตอกย าปญหาชวต” (TDRI). 2.บทความ เรอง “เงนแกปญหาความยากจนไมได” 3.ใบงาน เรอง “ทางออกแคพอเพยง” รายการอางอง 1. ส านกพฒนาฐานขอมลและตวชวดสงคม.(2560).รายงานวเคราะหสถานการณความยากจนและ ความเหลอมล าประเทศไทย ป พ.ศ.2559 (ออนไลน).สบคนจาก :http://social.nesdb.go.th/social/Portals/0/PDF (1 พฤศจกายน 2560) 2.ทศนา แขมมณ.ถอดรหส ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สกระบวนการสอนคด. โรงพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย ; กรงเทพมหานคร.2558

165

สรปผลการเรยนร

ปญหาและอปสรรค ขอเสนอแนะ/แนวทางการแกไข

ลงชอ………..............……………………......... (นายภาณพล โสมล) (ครผสอน)

166

แบบทดสอบวดผลการเรยนร วชา ส 20241 เศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหม ชนมธยมศกษาปท 3 จ านวน 30 ขอ จ านวน.6. หนา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 เวลา 30 นาท

ค าชแจง : ขอสอบนเปนขอสอบปรนยชนด 4 ตวเลอก ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยง ขอเดยวแลวท าเครองหมาย × ลงในกระดาษค าตอบ

1.ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ตรงกบขอใด 1) Sufficiency Economy 2) Economy Sufficiency 3) New Theory Agriculture 4) Theory New Agriculture

2.เงอนไขในการด าเนนวถแบบเศรษฐกจพอเพยงมอะไรบาง 1) ความรและความพอประมาณ 2) ความรและคณธรรม 3) ความพอดและความพอเพยง 4) ความร ความพอเพยง และคณธรรม

3 ถาทกคนปฏบตตามหลกเศรษฐกจพอเพยงประเทศไทยจะเปนอยางไร

1) รายไดจากการสงออกจะเพมมากขน

2) ประเทศจะพรอมรบการเปลยนแปลงของสถานการเศรษฐกจโลก

3) ประเทศพฒนาเปนมหาอ านาจดานเศรษฐกจ

4) ลดการขาดดลการคาจากการน าเขาสนคา จากตางประเทศ

4.หลกการมภมคมกน คอการปฏบตตนตามขอใด

1) หนนด ลดคาใชจายทไมจ าเปน

2) หนหนอย ท างานหารายไดเพมขน

3) หนหนย ปลอยเงนกเพอดอกเบยในอนาคต

4) หนนวล วางแผนการออมและลงทนเพออนาคตทดกวา

167

5.ค ากลาวใด ตรงกบหลกเศรษฐกจพอเพยง

1) ซอสตย ใจถงพงได

2) สรางโอกาส สรางคน สรางชาต

3) ลดความเหลอมล า สรางโอกาสทางเศรษฐกจ

4) ลดภาระหนสน ประหยดใชสอย เงนออมสรางอนาคต 6. “ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนเรองของเกษตรกรในไร ในสวน คนประกอบอาชพอนไมสามารถใชหลกการนได” จากค ากลาวนนกเรยนเหนดวยหรอไม

1) เหนดวย เพราะหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนการแกปญหาเกษตรกร 2) เหนดวย เพราะหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มขอจ ากดในการปฏบตส าหรบบางอาชพ 3) ไมเหนดวย เพราะหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนหลกคดหลกปฏบตททกคนสามารถท าไดทวไป 4) ไมเหนดวย เพราะเปนนโยบายหลกของรฐทเกยวของกบทกคน

7.ถานกเรยนไดเขารวมสหกรณผคาขาวหลามแหงจงหวดนครปฐม นกเรยนกอตงโครงการตามขอใด 1) โครงการขาวหลามหนงต าบลหนงรสชาต 2) โครงการขาวหลามออรแกนค 3) โครงการขาวหลามประชารฐ ซอ 4 ถาม 1 4) โครงการขาวหลามคงทนดวยสารกนบด

8.ภมคมกนและรเทาทนโลก สมพนธกบขอใดมากทสด

1) มความรอบคอบ

2) มแผนส ารอง

3) รเทาทนการเปลยนแปลงจากสงแวดลอมภายนอก

4) สามารถปองกน หรอลดผลกระทบอนเกด จากความผนผวนของสถานการณ 9. “มสลงพงบรรจบใหครบบาท”กลาวไวเพอสงใด

1) เพอซอของทจ าเปน 2) เพอซอของทอยากได 3) เพอใชจายเมอจ าเปน 4) เพอชวยเหลอผอน

10.การปฏบตตาม หลกความมเหตผลของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงขอใดส าคญทสด

1) มความถกตอง เปนจรงตามหลกวชาการ

2) มความถกตองตามคานยมสงคมปจจบน

3) มความถกใจ และมประโยชน

4) ถกตองตามเหตผลสวนตว

168

11.หลกเหตผลตามหลกเศรษฐกจพอเพยง จงตองถกตองตามหลกวชาการ ขอใดส าคญทสด

1) เนองการแกปญหาตองเปนทยอมรบ

2) เนองจากหลกวชาการตาง ๆ ผานการพสจนและทดสอบมาแลววาเชอถอได

3) ลดการเสยเวลา ลองผดลองถก

4) ลดการสนเปลองทรพยากร 12.สเทพ ลาออกจากงานไปซอทดน เพอเพราะปลกล าไยทสราษฎรธาน โดยอางวาปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนกเรยนเหนดวยหรอไม

1) เหนดวย เพราะเปนแนวทางตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 2) เหนดวย เพราะเปนการกลบคนสทองถนตามหลกเศรษฐกจพอเพยง 3) ไมเหนดวย เพราะ เปนการกระท าทมความเสยงเนองจากขาดความร 4) ไมเหนดวยเนองจากท างานประจ าไดรายไดดอยแลว

13.ขอใดเปนการปฏบตเพอใหสงคมไปสการพฒนาทยงยน 1) ทางเลอกใหมของไทย กาวขามความขดแยง 2) แกจน สรางคน ประชาธปไตยสจรต 3) เพอประเทศไทยหวใจคอประชาชน 4) เขาใจ เขาถง พฒนา

14. หลกการตามขอใดไมใชเศรษฐกจพอเพยง 1) การพงตนเองเปนส าคญ 2) การสรางนสยนยมไทย 3) การบรหารดนและน าอนางเหมาะสม 4) การลงทนขนาดใหญเพอผลตสนคา

15.ความสมดลในมตทางสงคมตรงกบขอใด

1) การอยรวมกนอยางเคารพกตกาทางสงคม

2) การค านงถงประโยชนสวนรวมเมอไดรบผลประโยชนสวนตว

3) การดแลชวต ในดานตาง ๆ จากสงคม

4) การใชทรพยากรในสงคมอยางเตมท

16.หนย มปญหา หนสนจากการซอของทไมจ าเปน เพอแกปญหานหนยควรปฏบตตามขอใด 1) ตดตอธนาคารเพอขอประนอมหน 2) ขอสนเชอจากธนาคารใหมเพอใชหนธนาคารเดม 3) วางแผนการใชจายอยางเครงครด 4) ขายสนคาทซอมาเพอหารายไดเพม

169

17. รานคาแหงหนงขายสนคา ไดผลก าไรนอยลง ควรแกปญหาอยางไร 1) เพมราคาขายสนคา 2) ขยายเวลาในการเปดราน 3) สงเสรมการขาย โดยการลด แลก แจก แถม 4) ลดตนทน ตดรายจายทไมจ าเปน โดยใสใจสงแวดลอม

18.การสงเสรมใหชมชน ปฏบตตามหลกเหตผล ในหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง รฐควรชวยเหลอในเรองใดมากทสด

1) ความร นวตกรรม ตามหลกวชาการ

2) เงนทนสงเสรมวสาหกจชมชน

3) หาตลาดรองรบแหลงเงนใหม

4) ออกกฎหมายเออประโยชน แกนายทนเพอชวยก าลงซอ 19.หลกภมคมกน ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สมพนธกบขอใดมากทสด

1) กระจายการลงทน เพอลดความเสยง

2) ท าอาชพทหลากหลายเพอเพมรายได

3) คาดคะเนสถานการณในอนาคตเพอวางแผน

4) ระมดระวงในการท างาน

20.เงอนไขความรตามหลกเศรษฐกจพอเพยง สมพนธกบขอใด

1) รอบร รอบครอบ ระมดระวง

2) รอบร ระมดระวง รลก

3) รลก รกวาง รชด

4) รลก รเทาทน มสตระลกร

21. “สหกรณชมชนผลตน าสมโอ น าเขาเครองมอจากวทยาลยอาชวะนครปฐม มาชวยในการผลตใหรวดเรวขน” การด าเนนการดงกลาวน าไปสการพฒนาทยงยนหรอไม

1) ใช เนองจากใชเทคโนโลยจากความรวมมอของชมชนมาใชในการพฒนา 2) ใช เนองจากเปนเพมคณภาพการผลต ซงน าไปสการตงราคาทสงขน 3) ไมใช เนองจากการใชเทคโนโลยท าใหเกดความสนเปลองทรพยากรมากขน 4) ไมใช เนองจากการพฒนาอยางยงยนไมควรพงพาเทคโนโลยซงเปนสาเหตของความเสอมโทรมสงแวดลอม

22.การลดความเสยงจากสถานการณทางเศรษฐกจทไมแนนอนในอนาคต นกเรยนจะเลอกวธการใด เพราะเหตใด

1) ซอทองไวเกงราคา 2) ฝากประจ าระยะเวลา 5 ป 3) ซอหนในตลาดหลกทรพย 4) ปลอยเงนกดอกเบยสง

170

23.พฤตกรรม ของชมชนตามขอใดไมตรงตามหลกเศรษฐกจพอเพยง 1) บรโภคสนคามคณภาพ 2) บรโภคสนคาตามฤดกาล 3) รวมกลมเพอลดตนทนในการบรโภค 4) รวมกลมกเงนเพอการลงทนขนาดใหญ

24.การพฒนาชมชนตามขอใดไมใชหลกเศรษฐกจพอเพยง 1) บานหนองหน รวมกลมท าครกจากแหลงหนในชมชนเพอจ าหนาย 2) บานหนองไม ท าหนอไมดองจากปาไผในชมชน 3) บานหนองน า ท าปลาราจากปลาทะเล 4) บานหนองไฟ เผาขาวหลามจากแหลงขาวเหลอจากขาย

25. “ปญหาการขาดแคลนอาหารในประเทศโซมาเลย”นกเรยนชน ม.3 ควรปฎบตอยางไรเพอแกปญหาน

1) บรจาคเงนชวยเหลอ

2) ระดมเงนบรจาค

3) เผยแพร ความรขาวสาร

4) อาสาสมครเพอแกปญหาในพนท 26.สงเสรมใหประเทศไทยมภมคมกนทางเศรษฐกจทด ควรปฏบตตามขอใด

1) ลดการลงทนภาครฐ

2) ลดการอดหนนสนคาเกษตร

3) ลดการซออาวธ ยทโธปกรณ

4) ลดการจดเกบภาษ

27.การมสวนรวมในขอใดตรงกบ หลกเหตผลในปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมากทสด

1) อดหนน ราคาสนคาเกษตร

2) สรางโครงขายคมนาคมแกพนทเกษตรกรรม

3) เสาะหาตลาดสงออกในประเทศใหม

4) อบรม ใหความรเกษตรกร เพอเพมคณภาพผลผลต

28.การด าเนนการของรฐบาลตามขอใด สมพนธกบเงอนไขความรตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

1) การก าหนดนโยบายโดยสวนกลาง

2) การขอความรวมมอในการงดชมนม

3) การรบฟงปญหา ขอคดทกภาคสวน

4) การกระจายรายไดสทองถน

171

29.“จงหวดหนงไดจดการแขงขนรถจกรยานยนตระดบโลก โดยดงชมชนและภาคประชาสงคมในจงหวดมารวมจดการแขงขนดวย” ลกษณะดงกลาวเปนการพฒนาอยางยนหรอไม

1) เปนการพฒนาอยางยงยน เพราะทกภาคสวนในจงหวดไดมสวนรวม ตดสนใจ เปดโอกาสในการขยายเศรษฐกจ

2) เปนการพฒนาอยางยงยน เพราะเปนการจดการทไมขนกบสวนกลาง 3) ไมเปนเพราะ เปนการสนเปลองและท าลายทรพยากร 4) ไมเปนเพราะ เปนการลงทนทท าใหรายไดไหลสนอกประทศ

30.ชมชนของนกเรยนปลกสมโอเปนจ านวนมาก พบปญหาพชผลราคาต า นกเรยนสามารถมสวนรวมในการแกปญหาดวยวธการใด

1) รบสมโอมาชวยจ าหนายทโรงเรยน 2) ตดตอเกษตรจงหวดมาใหความรเรองการแปรรปผลผลต 3) แนะน าใหกกตนสมโอไวกอนรอราคาสงคอยน าไปขาย 4) บอกเกษตรกรใหปลกพชชนดอน

172

แบบประเมนความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค วชา เศรษฐกจพอเพยง และเกษตรทฤษฎใหม /หนวยการเรยนรท 2 ทางออกแคพอเพยง

ชอ...........................................................สกล........................................ชน ม.3/...................เลขท............

ค าชแจง 1. จงเลอกสถานการณทก าหนด เพยง 1 สถานการณ โดยท าเครองหมาย ลงในชองวางหนาสถานการทเลอก เพอใชในการตอบค าถาม

2.จงตอบค าถามทก าหนดโดยใชขอมลจากสถานการทเลอก (ขอละ 4 คะแนน)

สถานการณท 1 เกษตรกรในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตองอดทนกบความอดอยากในชวงทรอเกบเกยว เนองจากไมมงานท า เพราะขาวยงไมพรอมใหเกบเกยว แมวาในเมองจะมงานใหท า แตเกษตรกรทยากจนลงเลทจะใชเงนเกบทมอยไมมากนก เปนคาใชจายในการเดนทางเขาเมองเพอหางานท า ซงท าใหเกษตรกรในพนทนตองตกอยในวงเวยนของความยากจนมาโดยตลอด สถานการณท 2

นางสาว กลนดาว ภมล าเนากรงเทพมหานคร ท างานในบรษทชอดงยานสลม มวงจรชวตในแตละเดอนแสนล าบาก ไมวาจะไดเงนเดอนมาเทาไหรมนกไมเคยเหลอสกกท ท างานพเศษ ลวงเวลากมาก สดทายปลายเดอนกกนมามาอยด ประวตสวนตวและครอบครว นางสาวกลนดาว จบการศกษาระดบปรญญาตร พนฐานครอบครวบดาและมารดา มอาชพรบจางฐานะครอบครวไมคอยด อยในชมชนแออดแถบชานเมอง กลนดาวเปนพสาวคนโต มนองคนเลก ชอชมเดอน อาย 16 ปก าลงศกษาในระดบมธยมศกษา ทกคนยงอาศยอยในบานเดยวกน โดยกลนดาวตองออกเดนทางไปท างานตงแต เวลา 6.00 น. เพอใหทนเขาท างานในเวลา 9.00 น. คาอาหารบรเวณทท างานคอนขางสง และมคาใชจายในดานสงคม เชน การทาขาวกบเพอนรวมงาน คาใชจายสวนตวทใชในการแตงกาย และดแลภาพลกษณ การทคาใชจายไมคอยพอใชนท าใหกลนดาว มความคด และเรมปรกษาธนาคารเพอขอสนเชอบคคล

173

จงตอบค าถามตอไปน ( 4 คะแนน)

1.นกเรยนคดวาจากกรณตวอยาง สงใดทเปนปญหา (4 คะแนน) 1.1 นกเรยนระบเหตการณใดทปญหาใหไดมากทสด

1.2.จากขอท 1.1 นกเรยนคดวามประเดนอะไรบางทเปนสาเหตของปญหาจากสถานการณ โดยตงเปนค าถามใหมากทสด

ขอท ค าถาม

174

2.นกเรยนคดวา ปญหาทมาจากการตงค าถามในขอท 1 มล าดบความส าคญอยางไร โดยจดล าดบเรยงจากปญหาใหญไปปญหาเลก (4 คะแนน)

ขอท ค าถาม

3.นกเรยนคดวา ปญหาใดทส าคญทสดทควรด าเนนการแกไขเปนอนดบแรกและเหตใดเราจงตองรบแกไขปญหานกอน (4 คะแนน)

3.1)ปญหาทส าคญทสด คอ

3.2) เหตผลทเลอกแกปญหานเปนอนดบแรก คอ

175

4.จากปญหาทส าคญทสด นกเรยนคดวาจะมวธการแกปญหาอยางไร โดยตอบใหไดมากทสด และวธการแกปญหาแตละวธมขอด-ขอเสยอยางไร (4 คะแนน)

ขอ วธการแกปญหาทแปลกใหม หลากหลาย

และเปนไปได ขอด ขอเสย

5.นกเรยนคดวาวธแกปญหาทเหมาะสมทสด ไดแก (4 คะแนน)

5.1)วธการแกปญหา คอ

5.2) เหตผลทเลอกวธแกปญหาน คอ

176

6.นกเรยนจะออกแบบวธการแกปญหาตามทนกเรยนเลอกทไดจากขอ 5 อยางไร โดยแสดงรายละเอยดของการแกปญหาเปนขนตอนพรอมระบผลทเกดขนในแตละขนตอน (4 คะแนน)

รายละเอยดของวธการแกปญหา ขนตอนการแกปญหา ผลทเกดขนในแตละขนตอน

177

แบบประเมน ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

ประเดนการประเมน ระดบคณภาพ

4 3 2 1

1.ความสามารถในการก าหนดปญหา หรอ

สถานการณ (Situation Ability)

ระบปญหา ประเดนตาง ๆ จากสถานการณไดมากกวา

5 ขอ

ระบปญหา ประเดนตาง ๆ จากสถานการณไดมากกวา 4-5

ขอ

ระบปญหา ประเดนตาง ๆ จากสถานการณไดมากกวา 2-3 ขอ

ระบปญหา ประเดนตาง ๆ จากสถานการณไดเพยง 1

ขอ

2.ความสามารถในการคนหาความจรง (Fact

Finding Ability)

ตงค าถามทเกยวของกบสถานการณได มากกวา 5

ขอ

ตงค าถามทเกยวของกบสถานการณได 4-5 ขอ

ตงค าถามทเกยวของกบสถานการณได 2-3 ขอ

ตงค าถามทเกยวของกบสถานการณได เพยง 1 ขอ

3.ความสามารถในการคนหาปญหา (Problem

Finding Ability)

จดล าดบความส าคญของปญหา โดยเรยงจากปญหาใหญไปหาปญหายอยได

มากกวา 5 ปญหา เลอกปญหาทส าคญทสดในการแกไขพรอมมเหตผล

อยางชดเจน

จดล าดบความส าคญของปญหา โดยเรยงจากปญหาใหญไปหา

ปญหายอยได4-5 ปญหา เลอกปญหาทส าคญทสดในการ

แกไข พรอมมเหตผลในการเลอก

จดล าดบความส าคญของปญหา โดยเรยงจากปญหาใหญไปหา

ปญหายอยได 2-3 ปญหา เลอกปญหาทตองแกไขได

พรอมมเหตผลในการเลอก แตไมใชปญหาทส าคญทสด

จดล าดบความส าคญของปญหา แตไมเรยงปญหา เลอกปญหาทตองแกไขได แตไมเหตผลในการเลอก

4.ความสามารถในการคนหาความคด (Idea

Finding Ability)

ระบวธการแกปญหาไมซ ากบคนอนในหองไดมากวา 5 วธ

ระบวธการแกปญหาไมซ ากบคนอนไดในหองได 4-5 วธ

ระบวธการแกปญหาไมซ ากบคนอนไดในหองได 2-3 วธ

ระบวธการแกปญหาไมซ ากบคนอนไดในหองได เพยง 1 วธ

5.ความสามารถในการคนหาค าตอบ (Solution

Finding Ability)

ระบขอด ขอเสยของวธการแกปญหาไดมากกวา 5 วธ เลอกวธการแกปญหาไดไดเหมาะสม พรอมระบเหตผลในการเลอกอยางชดเจน

ระบ ขอด ขอเสยของวธการแกปญหาไดมากกวา 4-5 วธ เล อ ก ว ธ ก า ร แ ก ป ญ ห า ไ ดเหมาะสม พรอมระบเหตผลในการเลอก

ระบ ขอด ขอเสยของวธการแกปญหาไดมากกวา 2-3 วธ ระบ เห ตผลในการเล อกแ ตวธการแกปญหาไมเหมาะสมกบปญหา

ระบขอด ขอเสยของวธการแก ปญ หาได เพ ย ง 1 ว ธ เล อกว ธการแกปญ หาไมเหมาะสม และไมระบเหตผลในการเลอก

6.ความสามารถในการยอมรบสงทคนพบ

(Acceptance Finding Ability)

ระบ ขนตอนการแกปญหา พรอมระบผลท เกดขนทกข น ต อ น แ ล ะ แ ส ด งรายละเอยดอยางชดเจน

ระบ ข น ตอน การแก ป ญ หา พ รอ ม ระบ ผ ล ท เก ด ข น ท กขนตอน และแสดงรายละเอยดบางขนตอน

ระบ ข น ตอน การแก ป ญ หา พ รอ ม ระบ ผ ล ท เก ด ข น ท กข น ต อ น แ ต ไ ม แ ส ด งรายละเอยดของแตละขนตอน

ระบ ขนตอนการแกปญหา พรอมระบผลท เกดขนบางข น ต อ น แ ล ะ ไม แ ส ด งร าย ล ะ เอ ย ด ข อ งแ ต ล ะขนตอน

เกณฑการประเมน

คะแนน ระดบคะแนน

18-24 สง

12-17 ปานกลาง

< 12 พอใช

178

แบบประเมนความสามารถในการสรางสรรค สออนโฟกราฟก วชา เศรษฐกจพอเพยง และเกษตรทฤษฎใหม /หนวยการเรนรท 2 ทางออกแคพอเพยง

เรอง ....................................................................................................วนท.............................

ประเดนการประเมน ระดบคณภาพ

4 3 2 1

1.ดานความคดสรางสรรค

2.ดานเนอหา 3.ดานรปแบบการน าเสนอ 4.ดานการจดองคประกอบ 5.ผลงานในภาพรวม

รวม

ขอเสนอแนะ

............................................................... (...............................................................)

ผประเมน.........../..................../...............

179

แบบประเมน ความสามารถในการสรางสรรคสออนโฟกราฟก

ประเดนการประเมน ระดบคณภาพ

4 3 2 1

1.ดานความคดสรางสรรค

ชนงานมความแปลกใหม มความเปนเอกลกษณเฉพาะ และมความสอดคลองกบ

เนอหา

ผลงานมความแปลกใหมและมความสอดคลองกบเนอหา

ผลงานมความแปลกใหม แตไมมความสอดคลองกบ

เนอหา

ผลงานไมมความแปลกใหม และไมมความสอดคลองกบ

เนอหา

2.ดานเนอหา เนอหาถกตองสมบรณ มการวเคราะห สงเคราะหขอมล

เรยบเรยงดวยภาษาทเขาใจงาย

เนอหาถกตองสมบรณ มการวเคราะห สงเคราะหขอมลเรยบเรยงดวยภาษาทท าให

เขาใจยาก

เนอหาถกตองสมบรณ ไมมการวเคราะห สงเคราะห

ขอมล เรยบเรยงดวยภาษาทเขาใจยาก

เนอหาไมถกตอง ไมมการวเคราะห สงเคราะหขอมล เรยบเรยงดวยภาษาทเขาใจ

ยาก

3.ดานรปแบบการน าเสนอ

ผลงานสามารถสอความหมายไดอยางมประสทธภาพ มความชดเจนในรายละเอยดเขาใจงาย

ผลงานสามารถสอความหมายไดอยางมประสทธภาพ มความ

ชดเจนในรายละเอยด

ผลงานสามารถสอความหมายไดแตขาดความ

ชดเจนในรายละเอยด

ผลงานไมสามารถสอความหมายได และไมมความ

ชดเจนในรายละเอยด

4.ดานการจดองคประกอบ

ผลงานมจดเดนของภาพชดเจน มความสมดลของภาพ การใชส ตวอกษรและภาพประกอบม

ความกลมกลน

ผลงานมจดเดนของภาพชดเจน มความสมดลของภาพ แตการ

ใชส ตวอกษรและภาพประกอบไมมความกลมกลน

ผลงานมจดเดนของภาพ แตไมมความสมดลของภาพ การใชส ตวอกษรและภาพประกอบไมมความ

กลมกลน

ผลงานไมมจดเดนและความสมดลของภาพ การใชส

ตวอกษรและภาพประกอบไมมความกลมกลน

5.ผลงานในภาพรวม ผลงานแสดงผานกระบวนการคด มการจดวางองคประกอบ

อยางเหมาะสม มความสวยงามเปนเอกลกษณและสอความหมายไดอยางม

ประสทธภาพ

ผลงานแสดงผานกระบวนการคด มการจดวางองคประกอบ

อยางเหมาะสม มความสวยงานแตไมเปนเอกลกษณ สอ

ความหมายได

ผลงานแสดงผานกระบวนการคด มการจดวางองคประกอบพอใช สามารถ

สอความหมายได

ผลงานไมแสดงการผานกระบวนการคด ไมมการจดองคประกอบอยางเหมาะสม ไมมความสวยงาม และไมสามารถสอความหมายได

เกณฑการประเมน

คะแนน ระดบคะแนน

15-20 สง

10-14 ปานกลาง

< 10 พอใช

180

แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

รวมกบสออนโฟกราฟก

ค าชแจง 1.แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน ฯ ฉบบนเปนแบบสอบถามแสดงถงเจตคตทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก 2.แบบสอบถามความคดเหนนมทงหมด 12 ขอ ใหนกเรยนท าทกขอ 3.วธท า ใหนกเรยนขดเครองหมาย ในชองทตรงกบระดบความคดเหน

ระดบความคดเหน ม 5 ระดบดงน 5 หมายถง เหนดวยมากทสด 4 หมายถง เหนดวยมาก 3 หมายถง เหนดวยปานกลาง 2 หมายถง เหนดวยนอย 1 หมายถง เหนดวยนอยทสด

ขอ ประเดนทประเมน ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

ดานการจดกจกรรมการเรยนร 1. การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟ

กราฟก ชวยใหนกเรยนมความสามารถคดแกปญหาไดอยางเปนระบบ

2 การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมความสามารถในการหาแนวทางแกปญหา

3. การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมความสามารถในการหาแนวทางแกปญหาไดอยางสมเหตสมผล

4. การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมโอกาสแลกเปลยนความเหนซงกนและกน

181

ขอ ประเดนทประเมน ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1 ดานบรรยากาศในการเรยนร

5. การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เปนกจกรรมนาสนใจ สงเสรมใหนกเรยนมสวนรวม

6 การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนมอสระในการเรยนรมากขน

ดานประโยชนทไดรบจากการเรยนร

7. การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก เปนกจกรรมทสงเสรมนกเรยนไดคนควาขอมลจากแหลงตาง ๆ มากขน

8. การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ท าใหเกดการคดทมจดมงหมายอยางเปนขนเปนตอน

9. การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนน าความรไปใชในชวตประจ าวนได

10 การจดการเรยนรโดยโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบสออนโฟกราฟก ชวยใหนกเรยนกลาคดและกลาแสดงออก

ขอเสนอแนะ

182

ภาคผนวก ง

ผลงานสออนโฟกราฟกของนกเรยน

183

ผลงานสออนโฟกราฟกของนกเรยน เรอง การแกปญหาเศรษฐกจในชมชน

184

ผลงานสออนโฟกราฟกของนกเรยน เรอง การแกปญหาเศรษฐกจในชมชน

185

ผลงานสออนโฟกราฟกของนกเรยน เรอง การแกปญหาเศรษฐกจในชมชน

ประวตผเขยน

ประวตผเขยน

ชอ-สกล นายภาณพล โสมล วน เดอน ป เกด 9 พฤศจกายน 2524 สถานทเกด รอยเอด วฒการศกษา พ.ศ. 2548 ส าเรจการศกษา ศกษาศาสตรบณฑต (สงคมศกษา) คณะ

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร พ.ศ. 2557 ศกษาตอศกษาศาสตรมหาบณฑต (หลกสตรและการสอน) คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

ทอยปจจบน 86/1 ถ. เพลนจต ต.ในเมอง อ.เมอง จ.รอยเอด โทร. 086 755 6196