Мъжка полова система -...

26
1. Полови органи у мъжа – преглед 2. Ембрионално развитие 3. Семенник 4. Семепровод и семенни мехурчета 5. Простата 6. Булбо-уретрални жлези Мъжка полова система

Transcript of Мъжка полова система -...

Page 1: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

1. Полови органи у мъжа – преглед

2. Ембрионално развитие

3. Семенник

4. Семепровод и семенни мехурчета

5. Простата

6. Булбо-уретрални жлези

Мъжка полова система

Page 2: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

2

Мъжка полова система

� Мъжка полова система, systema genitalia masculina:� участие на мъжа в размножаването

� Полови органи на мъжа, organa genitalia masculina:� вътрешни мъжки полови органи:

� семенник, testis

� надсеменник, epididymis

� семепровод, ductus deferens

� семенно мехурче, vesicula seminalis

� семеизхвърлящ канал, ductus ejaculatorius

� простатна жлеза, prostata

� външни мъжки полови органи:�мъжки полов член, penis

�мъдница, scrotum

� булбо-уретрални жлези,glandulae bulbourethrales

Page 3: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

3

Мъжка полова система –ембрионално развитие

� Ембрионален произход –интермедиерна мезодерма:

� генитален (гонадален) хребет – 5 г.с.

� Ембриогенеза на половите органи:

� семенник, testis – индукция от SRY ген:

� първични полови повлекла – Sox-9

� тестисни (медуларни) повлекла:

o rete testis, tunica albuginea – мезенхим

o Сертолиеви клетки�Лайдигови клетки (II л.м.)

� други полови органи – индукция от Hox гени:

� ductus mesonephricus (Волфов канал)

o ductuli efferentes testis – Волфово тяло

o ductus epididymidis

o dictus deferens

o vesicula seminalis

� ductus paramesonephricus (Mülleri) – 6 г.с.

o закърнява – антимюлеров хормон

o appendix testis, utriculus prostaticus

Page 4: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Descensus testis

4

Page 5: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Семенник, testis

5

� Семенник, testis (Gr. orchis, didymis):

� чифтен репродуктивен орган

� цитогенна (спермиогенна) функция

� инкреторна функция:

� мъжки полови хормони – андрогени

� Топография и макроскопска анатомия:

� в коремната кухина, обвит от скротума

� размери:

� дължина – 40-45 mm

� сагитален размер – 25-35 mm

� напречен размер – 20-30 mm

� тегло – 10-14 g

� външна морфология:

� extremitas superior et extremitas inferior

� facies lateralis et facies medialis

� margo anterior et margo posterior � epididymis

Page 6: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Макроскопска анатомия

6

� tunica vaginalis testis:� lamina parietalis� lamina visceralis

� цепковидно пространство – течност

� tunica albuginea:� mediastinum testis� septula testis� lobuli testis – 200-300

� tunica vasculosa

Page 7: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Микроскопска анатомия

7

� Lobuli testis:� tubuli seminiferi contorti – 400-600

� tubuli seminiferi recti � rete testis

� ductuli efferentes testis – 12-20

� lobuli epididymis (coni vasculosi)

� ductus epididymidis

� caput, corpus et cauda epididymidis

Page 8: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Микроскопска анатомия

8

� Извити семенни каналчета, tubuli seminiferi contorti:� сперматогенен епител:

� сперматогенни клетки

� подпорни клетки –epitheliocyti sustentantes (Sertoli)

� stratum myoideum

� stratum fibrosum Enrico Sertoli

(1842-1910)

Page 9: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Микроскопска анатомия

9

� Сперматогенни клетки,cellulae spermatogenicae:� сперматогонии

� сперматоцити от І ред

� сперматоцити от ІІ ред (пресперматиди)

� сперматиди

� сперматозоиди

Page 10: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Инкреторна част на тестиса

10

� Интерстициални клетки, endocrinocyti interstitiales (Leydig):� 12 % от обема на семенника

� разположени в interstitium testis:

� поединично или на малки групи

�фенестрирани капиляри

� кристали на Reinke

� стероид-продуциращи клетки – андрогени (тестостерон и дехидроепиандростерон)

� стимулация от ICSH на аденохипофизата

Franz von Leydig

(1821-1908)

Page 11: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Микроскопска анатомия

11

� Rete testis:� tubuli seminiferi recti:

� еднослоен кубичен епител

� проводна функция

� ductuli efferentes testis:

� привидномногослоен призматичен епител – клетки:

o цилиндрични ресничести

o кубични секреторни клетки

� stratum fibromusculare

Page 12: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Микроскопска анатомия

12

� канал на надсеменника, ductus epididymidis� дължина над 6 m

� образува тялото и опашката

� строеж на стената:

� привидномногореден цилиндричен епител – стереоцилии, epitheliocyti microvilosi

� epitheliocyti basales

� лимфоцити, halo cells

� tunica fibromuscularia

o гладкомускулни и

еластични влакна

� tunica adventitia

Page 13: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Кръвоснабдяване на тестиса

13

� Кръвоснабдяване:

� a. testicularis

� tunica vascularis

� a. ductus deferentis

� Венозен отток:

� plexus pampiniformis� v. testicularis

Page 14: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Лимфен дренаж на тестиса

14

� лимфни съдове във funiculus spermaticus

� пo хода на тестукуларните съдове

� поясни лимфни възли, nodi lumbales

Page 15: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

15

Инервация на тестиса

� Plexus testicularis et plexus deferentialis:� симпатикови нерви� сетивни нерви

� ІХ-Х гръден сегмент на гр. мозък

Page 16: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Семепровод, ductus deferens

16

� Семепровод, ductus deferens:� лигавично-мускулна тръба

� дължина 50 cm

� диаметър 3 mm

� Анатомични части –соматотопия:

� pars scrotalis

� pars funicularis

� pars inguinalis – 4 cm

� pars pelvina – синтопия

� Ampulla ductus deferentis:� дължина 3-4 cm; диаметър 1 cm

� diverticula ampullae

� ductus ejaculatorius

Page 17: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Микроскопска анатомия

17

� tunica mucosa – 5-6 надлъжни гънки:

� lamina epithelialis – двуреден цилиндричен епител със стереоцилии

� lamina propria:� плътна съединителна тъкан� еластични влакна

� tunica muscularis – дебела:� stratum longitudinale internum – начална част

� stratum circulare� stratum longitudinale externum

� tunica adventitia (serosa)

Page 18: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Семенно мехурче, vesicula seminalis

18

� Семенно мехурче, vesicula (glandula) seminalis:� чифтен жлезен орган

� дължина 4-5 (15) cm

� диаметър 1 cm

� Макроскопска анатомия –соматотопия:� facies anterior� facies posterior� ductus excretorius

Page 19: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Микроскопска анатомия

19

� tunica mucosa – разклоняващи се гънки:

� lamina epithelialis – едно-,двуреден цилиндричен епителсъс секреторни гранули

� алкален секрет – 50-80%

� фруктоза, АК, простагландини

� lamina propria – много тънка

� еластични влакна

� tunica muscularis – дебела:

� stratum circulare – вътрешен

� stratum longitudinale – външен

� tunica adventitia (serosa)

Page 20: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Простатна жлеза, prostata

20

� Простатна жлеза, prostata:� влакнесто-мускулен плътен орган� жлезен орган� инкреторен орган

� Макроскопска анатомия – синтопия:� конусовидна форма – кестен� тегло ~ 8 g� предно-заден размер ~2 cm� напречен размер ~4 cm� вертикален размер ~3 cm� връх, apex prostatae� основа, basis prostatae� facies anterior et facies posterior� facies inferolateralis� две части – предна и задна

� colliculus seminalis; utriculus prostaticus� crista urethralis; ductus ejaculatorii

� три дяла:� lobus prostatae dexter et sinister� lobus medius� isthmus prostatae

Page 21: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Микроскопска анатомия

21

� капсула – тънка и плътна:� фибромускулни прегради

� 30-40 делчета�stratum fibrosum�stratum musculare

� мускулна субстанция,stroma myoelasticum

� жлезиста тъкан,parenchyma glandulare:

�периферна зона – главни жлези�преходна зона�централна зона –

подлигавични и лигавични жлези

�секреторен отдел:�exocrinocyti mucosi –

КФ, фирбинолизин, лимонена киселина, PSA

�отводни каналчета �12-20 екскреторни канала

Page 22: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Хистологичен строеж

22

� жлезисти ацини – 50 µm – 2 mm:

� еднореден призматичен епител

� двуреден епител по гънките

� амилоиди, concretio prostatica

� обвити от миоеластична строма

� простатни каналчета:

� двуреден призматичен епител

Page 23: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Кръвоснабдяване и лимфен дренаж на простата

23

� Кръвоснабдяване:

� a. vesicalis inferior

� a. rectalis inferior

� вътреорганно русло �

след пубертета

� Венозен отток:

� едноименни вени �

v. iliaca interna

� Лимфен дренаж:

� паравезикални лимфни възли

Page 24: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

24

Инервация на простата� Plexus vesicalis inferior:

� предвъзлови парасимпатикови нерви – nn. pelvici� следвъзлови симпатикови нерви� сетивни влакна от гръбначномозъчен произход

Page 25: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Булбо-уретрални жлези, glandulae bulbourethrales

� Glandulae bulbourethrales (Cowper):� граховидни образувания � в diaphragma urogenitale� тубуло-алвеоларни жлези - пресеминална

� кубичен до призматичен епител

� ductus glandulae bulbourethralis – 3-4 cm

� фибро-еластична и мускулна тъкан� мускули на

междинница

25

Page 26: Мъжка полова система - nikolai.lazarov.pronikolai.lazarov.pro/lectures/2014/dental_medicine/... · o appendix testis, utriculus prostaticus. Descensus testis 4.

Благодаря ....

… to be continued 26