Archiefgeschiedenis: wat, waarom, hoe, wie?

Eric Ketelaar

2

Francis X. Blouin Jr. and William G. Rosenberg

Processing the Past. Contesting Authorities in History and the Archives

Oxford U.P. 2011

3

Archival turn“critically reflecting on the making of documents and how we choose to use them, on archives not as sites of knowledge retrieval but knowledge production, as monuments of states as well as sites of state ethnography. This is not a rejection of colonial archives as sources of the past. Rather, it signals a more sustained engagement with those archives as cultural artifacts of fact production, of taxonomies in the making, and of disparate notions of what made up colonial authority.”

Ann Stoler, Archival Science 2 (2002) 90-91

4

5

https://storify.com/mariarottler/transforming-information-record-keeping

6

Archiefgeschiedenis: waarom?

7

the contextual place of records in the world of affairs, of thought, and of information. In short we would benefit greatly from a historical sociology of the record and a diplomatic of the document.

Barbara L. Craig, “Outward Visions, Inward Glance: Archives History and Professional Identity,” Archival Issues, 17 (1992), pp. 113-124, 121

8

9

Sociale context

Archives administration is so intimately connected with the governance of secular and religious affairs and with the individual’s conduct of business that it must be viewed within the context of the cultures in which the archives originated and which now they help to bring back to life.

Ernst Posner, Archives in the Ancient World(Cambridge, Mass., 1972), p. vii.

10

11

over the course of history, what kinds of purposes have animated individuals and societies to keep and preserve documentation in its many forms, and what kinds of social consequences have induced them to continue to do so, to stop doing so, or to change how they do so?

Brien Brothman, “Perfect Present, Perfect Gift: Finding a Place for Archival Consciousness in Social Theory”, Archival Science 10 (2010), 141-189, 143.

12

Michael Piggott, “The History of Australian Recordkeeping: A Framework for Research,” in B.J. McMullin (ed.), Coming Together. Papers from the Seventh Australian Library HistoryForum (Melbourne, 1997), pp. 33-45.

Michael Piggott, Archives and SocietalProvenance. Australian Essays (Oxford, etc., 2012).

13

14

Cornelis van der Voort, De regenten van het Sint Pieters-of Binnengasthuis, het Oude Mannen- en Vrouwengasthuis en het Tucht- of Rasphuis in Amsterdam, 1617/1618.

15

Dijkboek van het Dijkrecht van Humsterland 1564

Koopmansgilderol Deventer 1249-1387

Markeboek markeDenekamp 1797-1878

16

Nationale Vergadering, 1797

Adrianus Hulsbergen, Het glazenmakersgilde te Zwolle, 1807

Antoon van Welie, Bestuur van de Nederlandsche Overzee Trust Maatschappij, 1924

17

“Een archiveringsysteem is het geheel van documenten, metadata, processen, procedures, kennis, regels, middelen en mensen waarmee een persoon of organisatie zich voorziet van betrouwbare en duurzame informatie ten behoeve van bedrijfsvoering, herinnering en verantwoording.”

Peter Horsman, Abuysen ende desordiën. Archiefvorming en archivering in Dordrecht 1200-1920(‘s-Gravenhage 2011) p. 227.

18

organisatie doelindividu (trans)actieafdeling

activiteit functieinstitutie

document

dossiers/reeks

archief

archieven

maatschappelijk geheugen

bedrijfs-/individueel geheugen

verantwoording / bewijs

Dimensie 1LATEN ONTSTAAN

Dimensie 2VASTLEGGEN

Dimensie 3ORGANISEREN/VORMGEVEN

spoor

Dimensie 4MAATSCHAPPELIJKINBEDDEN

19Joachim van den Heuvel, ca. 1650

20

Acta Alblasserdam

21

1670

Grote Kerk Dordrecht photo ksvrbrg @ flickr

23

LidmatenAagtekerke

24

25

26

W.J. van Hoboken, Het Archief en de Joden 1940-’45, Maandblad Amstelodamum 72 (1985) 57-61.

27

28

In het schip Knappenhoff Ao 1736 voor Rotterdam

Soldijrekening van Isaac Jijskoot

29

30

Johannes Vingboons1665

31

Maandcedulle

32

Nico Vriend, Het informatiesysteem en –netwerk van de Verenigde Oostindische Compagnie. Masterthesis Universiteit Leiden 2011 https://openaccess.leidenuniv.nl/handle/1887/18501

33

Instructie voor de bibliothecaris-chartermeester van de Kamer Zeeland van de VOC, 1737

34

Claes Jansz. Visscher (II) (1586-1652), Amstelodamum, Celebre Emporium Forma Plana

Overgekomen brieven en papieren

Nr. 1144 bestaat uit honderden documenten ontvangen in Nederland uit 11 landen in 1644. Hun herkomst is in Batavia, Maluku, Ceylon, Goa (India), Wingurla (Vengurla in India) Suratte (India), Siam (Thailand), Cambodia, Tonkin (Vietnam) en Attchin

35

36

Johan de Baen, Bewindhebbers van de VOC Kamer Hoorn, 1682, Westfries Museum Hoorn

37

38Rijksmuseum van Oudheden, Leiden

39

Hans Laagland e.a. (red.),Het geheim van Tolsum. Een herinterpretatie van een Romeins schrijfplankje,

It Beaken 71 (2009) nummer 3/4.

Fries Museum, Leeuwarden

40

41

http://resources.huygens.knaw.nl

Ferdinand Bol, Regenten van het Leprooshuis Amsterdam (1649)

42

43

44

Spinhuis ceel

reconstructie

45

46

http://www.gekaaptebrieven.nl/

47

Pieter van Beoostenzwene biedt het Remissorium Philippi aan, 1450

Jan van Hout

48

S@P jaarboek Context, p. 135

49

50

51

A Social History of Dutch Archives

• Archiving People • Roman times• The spread of Christianity• Recorded from cradle to grave• Citizens and inhabitants• Sailors and soldiers• ……

• Archiving Property• Archiving the Polder• Archiving the City• Archiving Trade• Archiving Litigation• Archiving Money• …..

52

Mr. J.W.P.A. Smit, rijksarchivaris in Noord-Brabant 1914-1949

53

ketelaar@uva.nl