universitetis · esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem...

12
SurTxia beroSvili gazeTi erTerTi saukeTeso mematianea da misi furclebi mraval saintereso detals in- axavs. dRes ukve uamravi wigni, monografia, mogoneba arsebobs imis Taobaze, Tu rogor da ro- dis daarsda qarTuli univer- siteti? ra mniSvneloba hqon- da am faqts qarTveli xalxis cxovrebaSi? magram naklebad cnobilia, rogor aRiqves es movlena ubralo adamianebma, sxvadasxva politikurma da- jgufebebma da a.S. maTi damo- SurTxia beroSvili damswre sazogadoebas Tsu- is reqtorma aleqsandre kvi- taSvilma mimarTa: `ar SemiZlia xazi ar gavusva im faqts, rom pirveli korpusis reabilita- ciis Semdeg es Senoba Tavidan `daibada~ da ganaxlda _ es aris `axali sulis Caberva~ da es yve- las gvaxarebs. visac rodesme aq uswavlia an umuSavia, kargad axsovs, ra mZime mdgomareobaSi iyo es Senoba, dRes ki sruliad gansxvavebuli mdgomareobaa... momaval wels universiteti mas- Stabur da grandiozul Ronis- Ziebas gegmavs, romelic aseve ganaxlebul saaqto darbazSi gaimarTeba. amasTan, Cven sur- vili gvaqvs, yvela students, miuxedavad imisa, romel fa- kultetze swavlobs, kviraSi erTi leqcia mainc Cautardes aq, raTa ukeT SeigrZnos univer- sitetis xibli. amitom yvelas vulocav diadi da mSvenieri Senobis gaxsnas~, _ mimarTa sa- zogadoebas aleqsandre kvitaS- vilma. Tsu-is axali biujetis prioritetebi www.tsu.ge newspaper @ tsu.ge gamocdis Sefaseba TiTqmis ar icvleba gv. 2 sanaxaoba zoologiur muzeumSi gv. 2 studenturi ardadegebi gamocdebis cieb-cxelebis Semdeg gv. 6 mesxebis saqarTveloSi repatriaciis Sidapolitikuri da saerTaSoriso konteqstebi gv. 8 axali samecniero krebulebis prezentacia iuridiul fakultetze gv. 10 despani Tsu-dan gv. 7 me-2 gverdze me-3 gverdze me-4 gverdze Tsu-is studentTa staJirebis perspeqtiva sazogadoebriv mauwyebelSi ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis gazeTi gamodis 1927 wlidan Tebervali, oTxSabaTi, 2012 w. ¹2 22 universitetis daarsebis dRe aRiniSna `aRTqmul miwaze” dabrunebulni universitetis pirvel korpusSi gv. 5 gv. 6 Tsu-is socialur da politikur mec- nierebaTa fakultetis Jurnalistikis mimar- Tulebis studentebi sazogadoebriv mau- wyebelSi staJirebas gaivlian. Tbilisis saxelmwifo univer- sitetsa da sazogadoe- briv mauwyebels Soris gaformebuli memoran- dumis mixedviT, bakala- vriatis VIII semestris 20 saukeTeso studenti televiziaSi erT Tvian praqtikas sam nakadad gaivlis. staJireba Tsu-is kurikulumis farglebSi Sedis da misi dasrulebis Semdeg studentebi 5 saswavlo kreditsac miiReben. 8 Tebervals ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis daarsebis 94-e wlisTavze da daviT aRmaSeneblis moxseniebis dRes universitetis xelmZRvaneloba, profesor- maswavleblebi da mowveuli stumrebi ganaxlebuli pirveli korpusis Senobis foieSi Seikribnen, sa- dac sazeimo RonisZieba gaimarTa. ras werda presa qarTuli universitetis gaxsnaze mixeil gverdwiTeli: c ota guli meTanaRreba imaze, rom qimiis da sabu- nebismetyvelo sagnebisadmi siyvaruli cota axalgazr- das mohyveba skolidan. is Taoba, romelic qimiis Sesas- wavlad modis universitet- Si, samwuxarod, mwiri sabazi- so codniTaa SeiaraRebuli da Cven saskolo qimiis swav- lebaSi vkargavT dros. baka- lavriatis kursdamTavrebu- li dRes aRar aris im donisa, rac adrindel diplomire- bul specialists hqonda, radganac pirveli ori weli, samwuxarod, Cven skolis xarvezebis gasworebas vun- debiT. gv. 11

Transcript of universitetis · esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem...

Page 1: universitetis · esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem saWirod CaTvala saqarTveloSi daearsebina iseTi saganmanaTleblo ke-rebi, romlebic

SurTxia beroSvili

gazeTi erTerTi saukeTeso mematianea da misi furclebi mraval saintereso detals in-axavs. dRes ukve uamravi wigni, monografia, mogoneba arsebobs imis Taobaze, Tu rogor da ro-dis daarsda qarTuli univer-siteti? ra mniSvneloba hqon-da am faqts qarTveli xalxis cxovrebaSi? magram naklebad cnobilia, rogor aRiqves es movlena ubralo adamianebma, sxvadasxva politikurma da-jgufebebma da a.S. maTi damo-

SurTxia beroSvili

damswre sazogadoebas Tsu-is reqtorma aleqsandre kvi-taSvilma mimarTa: `ar SemiZlia xazi ar gavusva im faqts, rom pirveli korpusis reabilita-ciis Semdeg es Senoba Tavidan `daibada~ da ganaxlda _ es aris `axali sulis Caberva~ da es yve-las gvaxarebs. visac rodesme aq uswavlia an umuSavia, kargad axsovs, ra mZime mdgomareobaSi iyo es Senoba, dRes ki sruliad gansxvavebuli mdgomareobaa... momaval wels universiteti mas-

Stabur da grandiozul Ronis-Ziebas gegmavs, romelic aseve ganaxlebul saaqto darbazSi gaimarTeba. amasTan, Cven sur-vili gvaqvs, yvela students, miuxedavad imisa, romel fa-kultetze swavlobs, kviraSi erTi leqcia mainc Cautardes aq, raTa ukeT SeigrZnos univer-sitetis xibli. amitom yvelas vulocav diadi da mSvenieri Senobis gaxsnas~, _ mimarTa sa-zogadoebas aleqsandre kvitaS-vilma.

Tsu-is

axali

biujetis

prioritetebi

www.tsu.ge newspaper @ tsu.ge

gamocdis

Sefaseba

TiTqmis

ar icvlebagv. 2

sanaxaoba zoologiur muzeumSi gv. 2

studenturi ardadegebi gamocdebiscieb-cxelebis Semdeg gv. 6

mesxebis saqarTveloSi repatriaciis Sidapolitikuri da saerTaSoriso konteqstebi gv. 8

axali samecniero krebulebis prezentacia iuridiul fakultetze gv. 10

despaniTsu-dan gv. 7

me-2 gverdze

me-3 gverdze me-4 gverdze

Tsu-is studentTa staJirebis perspeqtiva sazogadoebriv mauwyebelSi

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis gazeTi gamodis 1927 wlidanTebervali, oTxSabaTi, 2012 w. N¹222

universitetis daarsebis dRe aRiniSna

`aRTqmul miwaze” dabrunebulniuniversitetis pirvel korpusSi gv. 5

gv. 6

Tsu-is socialur da politikur mec-nierebaTa fakultetis Jurnalistikis mimar-Tulebis studentebi sazogadoebriv mau-wyebelSi staJirebas gaivlian. Tbilisis saxelmwifo univer-sitetsa da sazogadoe-briv mauwyebels Soris gaformebuli memoran-dumis mixedviT, bakala-vriatis VIII semestris 20 saukeTeso studenti televiziaSi erT Tvian praqtikas sam nakadad gaivlis. staJireba Tsu-is kurikulumis farglebSi Sedis da misi dasrulebis Semdeg studentebi 5 saswavlo kreditsac miiReben.

8 Tebervals ivane javaxiSvilis saxelobis

Tbilisis saxelmwifo universitetis daarsebis

94-e wlisTavze da daviT aRmaSeneblis moxseniebis

dRes universitetis xelmZRvaneloba, profesor-

maswavleblebi da mowveuli stumrebi ganaxlebuli

pirveli korpusis Senobis foieSi Seikribnen, sa-

dac sazeimo RonisZieba gaimarTa.

ras werda presa qarTuli universitetis gaxsnaze

mixeil gverdwiTeli:

cota guli meTanaRreba imaze, rom qimiis da sabu-

nebismetyvelo sagnebisadmi siyvaruli cota axalgazr-das mohyveba skolidan. is Taoba, romelic qimiis Sesas-wavlad modis universitet-Si, samwuxarod, mwiri sabazi-so codniTaa SeiaraRebuli da Cven saskolo qimiis swav-lebaSi vkargavT dros. baka-lavriatis kursdamTavrebu-li dRes aRar aris im donisa, rac adrindel diplomire-bul specialists hqonda, radganac pirveli ori weli, samwuxarod, Cven skolis xarvezebis gasworebas vun-debiT. gv. 11

Page 2: universitetis · esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem saWirod CaTvala saqarTveloSi daearsebina iseTi saganmanaTleblo ke-rebi, romlebic

Tbilisis universiteti

newspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

2

pirveli gverdidan

Tsu-is studentTa staJirebis perspeqtiva

sazogadoebriv mauwyebelSi

nato obolaZe

`Cven saswavlo gegmaSi praqtikuli komponenti gavaZliereT. bakalavriatis VIII semestris saukeTeso studentebs vTavazobT staJirebas sazogadoebriv mauwyebelSi. studentebis praqtikul muSaobas meTvalyureobas gauwevs Cve-ni mimarTulebis erTerTi profesori, romelsac isini televiziaSi muSaobis yovelTviur angariSs warmoudgenen. es maTTvis saukeTeso SesaZleblobaa, rom profesionalebad Camoyalibdnen. rac mTavaria, arc studentebs da arc Tbili-sis saxelmwifo universitets safasuris gadaxda ar uwevT, risTvisac sazogadoe-briv mauwyebels didi madloba minda ga-davuxado. im studentebs ki, romlebic televiziaSi praqtikebze ver moxvdebi-an, SeeZlebaT 3-kreditiani sagnis farg-lebSi universitetis bazaze gaiaron staJireba, moamzadon siuJetebi, gad-acemebi~, _ gviTxra Tsu-is socialur da politikur mecnierebaTa fakultetis Jurnalistikis mimarTulebis xelmZRva-nelma mariam gersamiam.

Tbilisis saxelmwifo universitetsa da saqarTvelos sazogadoebriv mauwy-ebels Soris urTierTTanamSromlobis memorandumi 16 Tebervals gaformda. mas xeli moaweres Tsu-is reqtorma ale-qsandre kvitaSvilma da sazogadoebrivi mauwyeblis generalurma direqtorma giorgi Wanturiam.

`Tbilisis saxelmwifo universitets ar gaaCnia im raodenobis teqnikuri re-sursi, rom Jurnalistikis mimarTulebis

yvela studentma praqtikuli samuSaoebi gaiaros. amitom urTierTTanamSromlo-bis memorandumis gaformeba sazogadoe-brivi mauwyeblis mxridan CvenTvis didi daxmarebaa. es televizia sakmaod Zlie-ri organizaciaa, aq studentebi karg gamocdilebas miiReben. imedi maqvs, rom es proeqti rogorc CvenTvis, aseve sazo-gadoebrivi mauwyeblisTvisac warmate-buli iqneba~, _ aRniSna Tsu-is reqtorma aleqsandre kvitaSvilma.

Tbilisis saxelmwifo universitetsa da saqarTvelos sazogadoebriv mauwye-bels Soris gaformebuli memorandumis mniSvnelobaze isaubra giorgi Wantu-riamac.

`memorandumis gaformebis iniciati-va Tsu-is administracias ekuTvnis. vfi-qrob, es mniSvnelovani gadawyvetilebaa, radgan praqtikuli gamocilebis miRebis gareSe SeuZlebelia Jurnalisti profe-sional kadrad Camoyalibdes. Tbilisis saxelmwifo universitets SeuZlia stu-dentebs sakmaod Rrma Teoriuli codna misces, Cven ki maT praqtikuli unar-Cvevebis gamomuSavebaSi davexmarebiT. es proeqti Zalian mniSvnelovania sa-qarTveloSi mediis ganviTarebis Tval-sazrisiT da sainteresoa im mxrivac, rom gavicnobT axal saxeebs, romlebic, Se-saZloa, momavalSi Cveni TanamSromlebi gaxdnen~, _ ganacxada saqarTvelos sa-zogadoebrivi mauwyeblis generalurma direqtorma giorgi Wanturiam.

saqarTvelos sazogadoebriv mauwye-belsa da Tbilisis saxelmwifo universi-tets Soris gaformebuli TanamSromlo-bis memorandumi 2012 wlis sagazafxulo semestridan amoqmeddeba.

SurTxia beroSvili

zoologiuri muzeumi Tbilisis sa-xelmwifo universitetSi jer kidev 1921 wels sabunebismetyvelo fakultetis daarsebis Semdeg Seiqmna, romelsac sa-TaveSi Caudga profesori giorgi java-xiSvili. muzeums imTaviTve saswavlo-sademonstracio funqcia hqonda. fondi mudmivad ivseboda rogorc fakulte-tis eqspediciebis dros mopovebuli eqsponatebiT, ise calkeul mecnierTa naCuqari Tu universitetis mier SeZe-nili masalebiT. universitetis axlad Camoyalibebul muzeums saqarTvelos saxelmwifo muzeumma bevri eqsponati usaxsovra, maT Soris: frinvelebisa da ZuZumwovrebis fitulebi, malakologi-uri, eqvsvitriniani entomologiuri ko-leqcia, romelic XX saukunis dasawyisSi Seiqmna kavkasiis muzeumSi, aseve, sila-maziT gamorCeuli tibetis xoxobi – ma-nali, romelic mewarmisa da mecenatis daviT sarajiSvilis koleqciidan aris Semosuli.

1945 wlis 29 seqtembers universi-

tetis maSindeli reqtoris, akademikos niko kecxovelis brZanebiT, zoologi-uri muzeumi biologiis fakultetis calke erTeulad Camoyalibda da mas sas-wavlo-samecniero statusi mieniWa.

1985 wlidan zoologiuri muzeumi universitetis IX korpusSia ganTavse-buli da igi 350 m/kv-is farTobis saga-mofeno darbazs moicavs.

2005 wlidan zoologiuri muzeu-mi universitetis muzeumis Semadgen-lobaSia. darbazSi, sadac 5000-ze meti eqsponatia daculi, warmodgenilia uni-kaluri marjnis polipebi, romlebic in-doeTisa da wynar okeaneSia mopovebuli. marjani cocxali organizmia, igi uxer-xemlo cxovelTa jgufs miekuTvneba, mas kirovani struqtura aqvs. muzeumSi inaxeba cisferi, TeTri, yviTeli, iasam-nisferi da wiTeli marjani, romelsac keTilSobil marjans uwodeben. muzeum-Si gvxvdeba, rogorc saqarTvelos, ise tropikuli qveynebis peplebisa da xo-Woebis saxeobebi.

sanaxaoba zoologiur muzeumSi

7 Tebervals ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo uni-versitetSi ganaxlebuli zoologiuri muzeumi gaixsna, romelic gana-Tlebisa da mecnierebis ministrma dimitri SaSkinma da universitetis req-torma aleqsandre kvitaSvilma studentebTan da skolis moswavleebTan erTad daaTvalieres.

maia toraZe

_ batono irakli, rodis damtkic-da universitetis 2012 wlis biujeti da ra procedurebi gaiara man sabo-loo saxis miRebamde?

_ ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis sabiujeto procesi warimarTa sabi-ujeto kodeqsis moTxovnebis mkac-ri dacviT. kerZod, 2011 wlis bolos universitetis akademiurma da warmo-madgenlobiTma sabWoebma ganixiles universitetis 2012 wlis biujeti, ro-melic 2012 wlis 25 ianvars damtkicda saqarTvelos ganaTlebisa da mecniere-bis saministroSi gamarTul regentTa sabWos sxdomaze.

_ ramdenia universitetis biu-jeti da ra Tanxebia gansazRvruli, magaliTad, universitetis materi-alur-teqnikuri bazis gaumjobese-baze, samecniero proeqtebze, samec-niero mivlinebebze, fakultetebis ganviTarebaze, wignebis SeZenaze, sas-wavlo literaturis Targmnaze...

_ universitetis 2012 wlis biuje-ti, erovnuli samecniero fondisa da saerTaSoriso grantebis CaTvliT, ganisazRvra 58 360 000 lariT. maT So-ris, ofisis xarjebSi gawerilia 6 243 000 lari, warmomadgenlobiT xarjebSi 1 182 000 lari, mivlinebebSi 767 000

lari, arafinansuri aqtivebis zrdis xarjebSi 1 314 000 lari, Senoba-nagebo-bebis mimdinare remontze 786 000 lari da a.S.

_ ra prioritetebi ganisazRvra axal biujetSi? ras mieqca gan-sakuTrebuli yuradReba?

_ axal, 2012 wlis biujetSi, didi yuradReba mieqca iseTi RonisZiebebis dafinansebas, rogoricaa studentu-ri praqtikisa da eqspediciis xarjebi, razedac gaTvaliswinebulia 154 000 lari; Sida sauniversiteto samecniero proeqtebisa da grantebis Tanadafinan-sebis xarjebze gaTvaliswinebulia 100 000 lari; sauniversiteto (bakalavria-ti, magistratura) dafinansebaze _ 650 000 lari; studentTa gacvliT pro-gramebSi, sxvadasxva samecniero konfe-renciebsa da imitirebul procesebSi monawileobis xarjebi - 283 000 lari, sportul-kultutul RonisZiebebze _ 305 000 lari; sesiebis, seminarebis, sxva samuSao Sexvedrebis organizebis xarjebi _ 114 000 lari; gamomcemlo-bisa da sastambo momsaxurebis xarji _ 209 000 lari da a.S.

_ aris Tu ara axali punqti biu-jetSi?

_ aris erTi niSandoblivi punqti. kerZod, saxelmwifo biujetidan miz-nobrivad gamoiyo 1 000 000 lari, rome-lic moxmardeba ucxoeTidan mowveuli

profesor-maswavleblebis Sromis, bi-nis daqiravebis da mgzavrobis xarjebis anazRaurebas. aseve, saxelmwifo biuje-tidan gamoiyo kalaTburTis xelSewyo-bisaTvis 300 000 lari.

_ rogorc cnobilia, Tebervli-dan universitetSi momatebuli xel-fasebi gaicema. ra prioritetebis mixedviT ganisazRvra xelfasebis mo-mateba?

_ diax, wlevandeli biujetis mocu-lobidan gamomdinare, SesaZlebeli gax-da, universitetis StatiT gansazRvru-li akademiuri da administraciuli personalis xelfasebis gazrda. ker-Zod, xelfasebi moimatebs 10-20 %-is farglebSi, risTvisac saerTo jamSi damatebiT gamoiyo 2 500 000 lari.

_ sabolood SeafaseT axali biu-jeti _ ramdenad gazrdilia da ram-denad Seuwyobs xels universitetis warmatebebs?

_ universitetis biujeti SesaZ-leblobas iZleva dafinansdes is xar-jebi, romlebic xmardeba universite-tis, rogorc saswavlo procesisa da kulturul-sportuli RonisZiebebis srulyofis, ise misi materialur-te-qnikuri bazis gamtkicebis sakiTxebs. am sferoebis saTanado dafinanseba ki, bunebrivia, xels Seuwyobs rogorc sas-wavlo, aseve, samecniero da kvleviT sa-qmianobas, rac kidev ufro xelSesaxebs gaxdis Tbilisis saxelmwifo universi-tetis, rogorc warmatebuli umaRlesi saswavleblis, ganviTarebas.

me-5 gverdze

Tsu-is axali biujetis prioritetebiivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis 2012 wlis

biujeti ukve damtkicebulia.biujeti universitetis saswavlo da samecniero muSaobis process srulad uz-

runvelyofs da saSualebas iZleva, ufro meti samecniero proeqti, studenturi iniciativa da saqmiani urTierToba dafinansdes.

ra prioritetebi ganisazRvra axal biujetSi da ra sferoebis mixedviT ganawil-da universitetis biujetis xarjviTi nawili, am sakiTxebze gvesaubreba Tsu-is safinanso departamentis ufrosi irakli saRareiSvili:

siaxle Tsu-Si

Page 3: universitetis · esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem saWirod CaTvala saqarTveloSi daearsebina iseTi saganmanaTleblo ke-rebi, romlebic

Tbilisisuniversiteti

newspaper @ tsu.gewww.tsu.ge

3

universitetis iubile profesor-maswavleblebsa da mowveul stumrebs saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiis prezidentma Tamaz gamyre-liZemac miuloca: `dRevandel dRes Cven aseve SegviZlia ganaxlebuli Seno-bis prezentaciac vuwodoT. yvelasaTvis cnobilia, Tu ras warmoadgens TiToeu-li CvenganisTvis Tbilisis saxelmwifo universiteti. kidev erTxel aRvniSnav, rom es iyo pirveli ararusulenovani universiteti mTel ruseTis imperiaSi da SemTxveviTi ar aris, rom misi gaxsna ivane javaxiSvilma daviT aRmaSeneblis xsenebis dRes daamTxvia. amitom es Tar-iRi dResac imas gulisxmobs, rom pirve-li qarTuli universiteti memkvidrea daviT aRmaSeneblis mier daarsebuli ge-laTis akademiisa, romelic `meore aTi-nad~ da `sxva ierusalimad~ iwodeboda. SemTxveviTi arc is gaxlavT, rom swored

am universitetis profesorebis Taosno-biT daarsda qarTuli erovnuli akade-mia, romelic samarTlianad iTvleba am universitetis memkvidred~, _ aRniSna Tamaz gamyreliZem.

sazogadoebas ganaTlebisa da mecnie-rebis ministris moadgilem nodar sur-gulaZemac mimarTa. `dRevandeli dRe imiTac aris gamorCeuli, rom iubiles ganaxlebul garemoSi vxvdebiT. univer-siteti aseTi lamazi da mSvenieri didi xania aRar yofila, ganaTlebisa da mec-nierebis saministros egidiT momavalSi aq kvlavac mravali RonisZieba gaimarTe-ba. Tbilisis saxelmwifo universiteti kvlavac darCeba ganaTlebisa da mecnie-rebis ganviTarebis flagmanad, amitom universitetis avtoritetis SesanarCu-neblad da dasacavad TiToeulma Cven-ganma yoveldRiurad unda iRvawos~, _ ganacxada nodar surgulaZem.

RonisZieba samganzomilebiani (3D) filmis CvenebiT dasrulda, romelic universitetis pirveli korpusis isto-rias asaxavda.

amave dRes universitetis baRSi mde-bare daviT aRmaSeneblis saxelobis eklesiaSi uwmidesma da unetaresma, sa-qarTvelos kaTolikos-patriarqma ilia meorem wmida mefis saxelze paraklisi gadaixada da mrevli daloca.

Sromebis krebulis prezentacia

`daviT aRmaSenebeli damisi epoqa~

Tbilisis saxelmwifo universite-tis saiubileo RonisZiebaze Tsu-is hu-manitarul mecnierebaTa fakultetis istoriis institutis mier gamocemuli Sromebis krebulis _ `daviT aRmaSene-beli da misi epoqa~ prezentacia moewyo, romelic am fakultetis dekanma, profe-sorma darejan TvalTvaZem warmoadgina.

`daviT aRmaSenebeli gamorCeuli figuraa saqarTvelos istoriaSi. misi mmarTveloba ara mxolod samxedro war-matebebsa da qveynis politikur Zliere-basTan aris dakavSirebuli, aramed aso-cirdeba kulturul-saganmanaTleblo novaciebTanac. daviT aRmaSenebels, rogorc ganswavlul adamians, kargad esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem saWirod CaTvala saqarTveloSi daearsebina iseTi saganmanaTleblo ke-rebi, romlebic imdroindel msoflios wamyvan saswavleblebs gautoldeboda. erTerT aseT centrad gelaTi iqca, ro-melic qarTul cnobierebaSi meore ieru-salimad moiazreboda.

ukve tradiciad iqca 8 Tebervals universitetis daarsebis dRis aRniSvna. swored am dResTan dakavSirebiT ivane javaxiSvilis Tbilisis saxelmwifo uni-versitetis humanitarul mecnierebaTa fakultetma, romelic 1918 wels daarse-buli universitetis pirveli fakulte-tis _ sibrZnismetyvelebis fakultetis memkvidrea, moamzada specialuri samec-niero Sromebis krebuli `daviT aRmaSe-nebeli da misi epoqa~.

es gamocema specifikuri xasiaTisaa da masSi gaerTianebulia didi qarTve-li mefis moRvaweobisa da mis epoqasTan dakavSirebuli Sromebi. vimedovnebT,

rom krebuli Cveni didi winapris Rvawls Rirseulad da mecnieruli obieqtu-robiT warmoaCens~, _ aRniSna darejan TvalTvaZem.

saqarTvelos istoriis institutis mier momzadebul naSromSi Sesulia Tsu-is profesorebis naSromebi, romlebic daviT aRmaSeneblis epoqas da mis moRva-weobas exeba.

magaliTad, qarTvel mkvlevarTa So-ris dRemde sadao sakiTxad rCeba _ ro-dis avida samefo taxtze daviT aRmaSe-nebeli. profesor jaba samuSias naSro-mi swored am sakiTxs Seexeba. mecnieris informaciiT, mkvlevarTa erTi nawili miiCnevs, rom daviTi xelisuflebaSi sa-xelmwifo gadatrialebis gziT movida, meore nawilis azriT ki, 1089 wels ara-viTari gadatrialeba ar momxdara da giorgi II-m Tavisi vaJi Tanamosaydred daayena. profesori statiaSi mefobis ori statusis _ `Tanamefeobaze~ da `Ta-namosaydreobazec~ amaxvilebs yurad-Rebas da aRniSnavs, rom am ori statusis erTmaneTSi areva gaumarTlebelia. jaba samuSia istoriul dokumentebze dayrd-nobiT msjelobs da gamoTqvams varauds, rom 1089 wlamde daviTi Tanamosaydred iTleboda, Semdeg ki giorgi II-m Taname-fed akurTxa _ `Cveni azriT, inaugura-cia Catardeboda imave wesiT, rogorc sruldeboda mefed kurTxeva, oRond erTi gamonaklisiT, vinaidan mefe – mama cocxali iyo da misi monawileoba auci-leblad unda dafiqsirebuliyo ceremo-nialis dros, swored amitom, gvirgvini momaval Tanamefes kaTolikosma ki ar daadga, aramed, giorgi II-m~, _ gamoT-qvams Tavis varauds mecnieri.

daviT aRmaSeneblis epoqis epigrafi-kul Zeglebze saubrobs Tavis naSromSi profesori giorgi oTxmezuri. am Zeg-lebis gacnoba mniSvnelovan cnobebs gvawvdis daviTis politikuri, aRmSe-neblobiTi Tu kulturuli RonisZiebe-bis Sesaxeb; aseve azustebs Tanamosay-dreobisa da xelmeored mefed kurTxe-vis sakiTxebs, sakuTriv, daviTis wodebas _ `didi~, `aRmSenebeli~; warmoaCens mis pirovnul Tvisebebs da sxva. mecnieris informaciiT, warweraTa nawili daTa-riRebulia, nawili ki TariRdeba viwro qronologiuri CarCoebiT, rac metad Ri-rebulia paleografiuli TvalsazrisiT.

daviT aRmaSeneblis xelisuflebis centralizaciis erTerT aspeqts gani-xilaven TavianT naSromSi profesore-bi: andro gogolaZe da medea gogolaZe. mkvlevarTa informaciiT, daviTma Tavi-si mefobis dros saqarTvelos kancle-ris, mwignobarTuxucesis Tanamdebobas SeuerTa ori didi saepiskopo saxelo: aRmosavleT saqarTveloSi _ alaverdi da dasavleT saqarTveloSi _ bedieli. daviTis es gadawyvetileba xelisuf-lebis centralizaciis da qveynis gaer-Tianebis mizniT iyo ganpirobebuli. mas surda samefo xelisuflebis sazRvrebis gafarToeba, radgan mwignobarTuxucesi _ episkoposi mefis sanqciiT ganagebda da kontrols gauwevda qveynis rogorc politikur, ise ideologiur cxovrebas. mkvlevrebi TavianT naSromSi am sakiTxs vrclad da safuZvlianad ganixilaven.

daviT mefis moRvaweobis Semfasebe-li misive biografi da `daviTis istori-kosad~ wodebuli `anonimi avtori” iyo. profesor dimitri SveliZis naSromi swored am istorikosis moRvaweobaze mogviTxrobs. `igi iyo pirveli maT Sori-

sac, vinc scada daviTis pirovneba, misi mxedarTmTavruli Rirsebebi da saxelm-wifoebrivi moRvaweoba udides da ucno-biles msoflio donis pirovnebebze maR-la daeyenebina. vin arian isini? _ troas omis gmirebi: agamemnoni da priamosi, aqi-levsi da heqtori, odisevsi da oreste. istorikosis azriT, maT iseTi araferi gaukeTebiaT, ramdenadac maTi saxelebi iyo cnobili~, _ wers dimitri SveliZe.

mecnieris informaciiT, `anonimi avtori” martooden gancxadebebiT ar kmayofildeba da sakuTari gabeduli mosazrebebis dasabuTebasac cdilobs. mematianes mtkicebiT, verc romaeli im-peratorebis _ vespasianesa da titusis mier ajanyebuli iudevelebis winaaRm-deg brZola Seedreboda aRmaSeneblis Zlevamosil brZolebs.

dimitri SveliZis informaciiT, da-viTis istorikosis Sedarebis mTavari samizne mainc aleqsandre makedonelia. marTalia igi saRad afasebs makedonelis Rirsebasa da talants, magram miiCnevs, rom daviTi mas arafriT Camouvardeboda _ `arca saqmiTa, arca ganzraxviTa, arca simxniTa umcire.... TviT maT saqmeTa Sina, romelTa mZled iTqmis aleqsandre, ara umdable, aramed mravliTa umaRles mgo-nies ese~, _ wers mematiane.

mecnieris azriT, aseT Sedarebas Sem-TxveviT ar akeTebs daviTis istorikosi, miuxedavad imisa, rom man kargad icis aleqsandre makedonelis SesaZleblo-bebi: `nikofsiidan darubandamde gada-Wimuli saqarTvelos samefo mainc ver Seedreboda makedoniidan indoeT-egvip-temde gadaWimul aleqsandres imperias, magram XII saukunis qarTveli istorikosi ixtibars ar itexs da gvarwmunebs, rom im samxedro ZaliT, romelic daviTs gaaCn-da, verc aleqsandre miaRwevda verafers, piriqiT, daviTs rom berZen-romaelTa an sxva didi saxelmwifos Sesabamisi samxedro Zalebi hyoloda, `maSinamca ge-naxnes naqmarni misni~.

dimitri SveliZis azriT, daviTis istorikoss sruliad samarTliani pre-tenzia hqonda, Tavisi mefe Seedarebina msoflio istoriis xmauriani saxele-bisTvis da misi ambicia safuZvels mo-klebuli ar iyo, rodesac Tamamad werda: `veravin ZveliTa da axalTagan mefeTa emsgavsao~.

saqarTvelos istoriis Sromebis specialur gamocemaSi mkiTxveli ase-ve gaecnoba Tsu-is profesorebis naS-romebs: mixeil baxtaZis _ `erisTavobis sakiTxi daviT IV aRmaSeneblis centra-listur politikaSi~; mzeqala SaniZis _ `dahmani~; Tedo dunduas _ `gabrasebi da maTi samoneto emisiebi, Teodore ga-brasi da daviT aRmaSenebeli~; vaxtang liCelis _ `Sua saukuneebis arqeolo-giuri masala awyuridan~; aleqsandre boSiSvilis _ `lore. istoria da Tana-medrove mdgomareoba~; niko javaxiSvi-lis _ `mefe daviT IV aRmaSeneblis asaxva qarTul saxelmwifo da samxedro simbo-likaSi, (XVIII – XX saukuneebi)~ da mixeil qarTveliSvilis _ `daviT aRmaSenebeli qarTul mecnierebaSi. bibliografia~. mecnierTa Sromebi daviT aRmaSeneblis epoqis sxvadasxva mniSvnelovan faqtebsa da movlenebs asaxavs.

universitetis daarsebis dRe aRiniSnapirveli gverdidan

misaloci sityvamrCevelTa sabWos saxeliT mo-

gilocavT universitetis pirveli korpusis, TeTri taZris xelmeored dabadebis dRes. albaT simboluria, rom universitetis xelmZRvanelobam, reqtoris iniciativiT, am SesaniSnavi taZris aRorZinebis ceremoniali mefe daviT aRmaSeneblis mosaxseniebel dRes daamTxvia. sasixaruloa, rom xu-roTmoZRvar simon kldiaSvilisa da nikoloz cxvedaZis renesansuli ar-qiteqtura pirvel saxes daubrunda. ara Tu daubrunda, aramed is gadaurCa ngrevas, universitetis pirveli kor-pusi kidev ramdenime saukunis ganmav-lobaSi amayad idgeba ganaTlebisa da qarTuli mecnierebis samsaxurSi.

ar SeiZleba Cveni madliereba ar gamovxatoT arqiteqtorebisa da mSe-neblebis mimarT, romelTac warmate-biT daasrules es grandiozuli sa-reabilitacio samuSaoebi.

pirveli korpusis reabilitacia didi saCuqaria Cveni studentobi-saTvis. maT saSualeba eqnebaT naTel auditoriebSi moisminon Cveni profe-sor-maswavleblebis fundamenturi leqciebi, auditoriebSi, romelTac amSvenebs universitetis damfuZne-belTa gvarebi. es didi istoriaa.

davaTvaliere ganaxlebuli kor-pusi da, simarTle giTxraT, pirvelad SevigrZeni misi sidiade da araCveu-lebrivi damamSvidebeli aura. albaT, es imiTac iyo ganpirobebuli, rom ar-qiteqtorebisa da mSeneblebis mona-wileobiT sistematurad ixileboda korpusis ganaxlebis proeqtis deta-lebi akademiuri sabWosa da mrCevel-Ta sabWos doneze reqtoris davmjdo-mareobiT, ganxilvebisas iyo garkveu-li winaaRmdegobebic, ra Tqma unda, keTili survilebiT, ramac konsensu-sis safuZvelze gansazRvra Senobis pirveladi saxiT sruli aRdgena. gaCn-da axali konstruqciebic, romlebic uaxlesi teqnologiebiT SesaniSnavad Seerwya Tanamedrove interiers.

dRes didi gamarjvebis dRea, gi-locavT gamarjvebas, ase gamarjvebu-li gvevlos sul, RmerTi iyos Cveni mfarveli.

nugzar aleqsiZe,profesori, mrCevelTa sabWos

Tavmjdomare, erovnuliakademiis wevri

Page 4: universitetis · esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem saWirod CaTvala saqarTveloSi daearsebina iseTi saganmanaTleblo ke-rebi, romlebic

Tbilisis universiteti

newspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

4

kidebuleba yvelaze kargad im-droindeli presis furclebma Semogvinaxa. simboluria, rom amis Seswavla da faqtebis Tav-moyra Tbilisis saxelmwifo universitetis studentebma iTaves da profesor malxaz ma-caberiZis TaosnobiT mopovebu-li masalebi wignad akinZes.

wignis _ `qarTuli univer-sitetis gaxsna~ prezentacia universitetis daarsebis 94-e wlisTavze, 8 Tebervals, ganax-lebuli pirveli korpusis Seno-baSi gaimarTa, sadac malxaz ma-caberiZem da studentebma kre-bulis mniSvnelobaze isaubres.

`rodesac universiteti daarsda, maSindeli qarTuli presa am faqts pirveli gamoex-maura, TiTqmis yvela gazeTSi daibeWda informacia da Sefase-bebi. Cven mier Sedgenil broS-uraSi swored imdroindeli presis furclebze gamoqveyne-buli publikaciebia Tavmoyri-li. studentebis ZalisxmeviT da monawileobiT Seiqmna samu-Sao jgufi, romlebmac sakmaod Sromatevadi samuSao gaswies da Tavi mouyares maSindel presa-Si gamoqveynebul masalebs. mu-Saobis procesSi problemebsac gadavawydiT _ aRmoCnda, rom im periodis qarTuli presa, ro-melic saqarTvelos erovnul biblioTekaSi inaxeba, uaRresad cud mdgomareobaSia. gazeTe-bis didi nawili ganadgurebuli da dazianebulia. Sesabamisad, yvelafris asaxva SeuZlebeli gaxda. Tumca, imedi gvaqvs, rom sxva biblioTekebSic movnaxavT imdroindel gazeTebs da moma-valSi ufro met masalebs movi-ZiebT~, _ aRniSna malxaz maca-beriZem.

rogorc prezentaciaze aRi-niSna, studentebma valdebule-ba aiRes, rom krebulze muSaoba gagrZeldeba da axal gamocemas srulyofili saxiT mkiTxveli ivane javaxiSvilis dabadebis dRes miiRebs. malxaz macaberi-Zis azriT, aseve saWiroa imdro-indeli rusulenovani presis gacnoba da foto-masalis mo-Zieba.

`muSaobis periodSi SekiTx-vac gagviCnda: nuTu arc erTi foto ar arsebobs, romelic am dRis movlenas asaxavs? da Tu aseTi foto arsebobs, ratom ar aris CvenTvis cnobili? SesaZ-loa arsebobda da ganadgurda... am kiTxvebze pasuxia gasacemi. aseve sainteresoa rusulenova-

ni presis gacnobac. sazogadoe-bis garkveuli jgufi skeptiku-rad uyurebda universitetis daarsebas da winaaRmdegnic ki iyvnen, rom saqarTveloSi qar-Tuli umaRlesi saswavlebeli Seqmniliyo. am Temaze samuSao kvlav bevria da imedia, stu-dentebTan erTad SevZlebT am saSviliSvilo saqmis bolomde miyvanas~, _ ganacxada malxaz macaberiZem.

1918 wlis qarTuli presis furclebze gamoqveynebul ma-salebSi marTlac kargad Cans is suliskveTeba, rac imdroindel sazogadoebas hqonda universi-tetis daarsebasTan dakavSire-biT. magaliTad, gazeTis ̀ xalxis megobari~ 1918 wlis 18 ianvris nomerSi gamoqveynda grigol gvelesianis vrceli statia, sadac avtori wers: `advili saTqmelia `qarTuli universi-teti!~ _ es xom Cveni ocnebaTa da sanetaro zraxvaTa Soris pirvelTagani iyo! eris kultu-ruli zrda-ganviTarebis ueWve-li maCvenebelia, aucilebeli argumentia. es xom, Tu gnebavT, TviT Cveni qveynis politikuri Tavisuflebis erTguli mcve-lia! es xom imis maCvenebelia, rom kulturis Semdeg safexur-ze SevdgiT fexi, sadac Cveni erovnul-kulturuli meoba mt-kice niadagze myardeba. es xom imis maCvenebelia, rom qarTvel ers misi kuTvnili uzenaesi uf-leba kvlav dabrunebia da Ta-visi sve-bedis patroni Tavadve gamxdara. mecnierebis taZari! _ qarTuli, pirveli, Tavisufa-li, saqarTvelos dedaqalaqSi! ramdens ras eubneba es sityva bed-Savi qarTveli adamianis guls mis mware warsuliT wark-veTil suls, romelic monobis magar salteebiT TiTqos sasikv-dilod iyo daWrili~.

sazogadoebis damokide-buleba kargad Cans samson dadianis publikaciaSic, ro-melic gazeT `saxalxo saqmis~ furclebze daibeWda: `CvenSi zogierTi uvicTa wyalobiT is azria gavrcelebuli, viTom saqarTvelo mecxramete sauku-neSi ruseTis meoxebiT daadga ganaTlebis kulturis gzas. es azri rom sruliad ar Seesabame-ba simarTles, iqidanac Cans, rom Zvels ruseTs, ruseTis mtar-val mTavrobas, romelsac ar gaaCnda saxelmwifoebrioba da romelmac wlebis ganmavlobaSi veluri tyveobidan ver moaxer-xa TviTon ruseTis gamoyvana, ra SeiZleboda mieca sxvebisTvis. saqarTveloSi ruseTis Semosv-

liT da damkvidrebiT saqarTve-lo ascda im gzas, romelic mas ukve arCeuli hqonda da rome-lic mimarTuli iyo evropisa-ken. friad sagulisxmo da dama-xasiaTebelia, rom am revolu-ciuri ngrevis dros, rodesac jer odnavadac ar Semagrebula fuZe axali cxovrebisa, saqarT-veloSi ixsneba taZari mecnie-rebisa, saqarTveloSi ikribeba qarTvel mecnierTa dasic da cdilobs gaaRvivos daferfli-li kera mecnierebisa. saerTod, kavkasia da kerZod saqarTve-los teritoria sruliad xe-luxlebi da dauSreteli wyaroa samecniero kvleva-ZiebisaTvis da qarTveli eri saukeTeso ma-salaa kulturisa da civili-zaciis asayvaveblad. da aha, dRes aqve eris Sig gulSi idgmis mecnierebis Suqmfeni lampari, romelic amieridan gzas gau-naTebs eris azrovnebas da Se-moqmedebas. bevri urwmuno Tva-liT Sehyurebda am ideas, bevri SeuZleblad scnobda am ideas, bevrs Rimili mosdioda _ sad SeuZlia saqarTvelos aseTi ram Seasrulos, magram am ideaTa enTuziastebma Tavisi gaitanes da diadi sinamdvilis winaSe dagvayenes~.

sagulisxmoa, rom inteli-genciis warmomadgenlebis gar-da, qarTuli universitetis gaxsna ubralo adamianebsac axarebdaT. saqarTvelos TiTq-mis yvela kuTxidan igzavneboda depeSebi, sadac moqalaqeebi Ta-vianT pozicias afiqsirebdnen:

`soxumi _ soxumis fosta – telegrafis momsaxureni, ganur-Cevlad erovnebisa, aRtacebiT ulocaven qarTvel ers qarTuli universitetis daarsebas. gig-zavniT fostiT universitetis gasaZliereblad xuTas maneTs. mindobilobiT SalamberiZe~...

`xoni _ xonis yvela saswav-

lebelTa mravalricxovani mi-tingi, romelsac SemouerTda mravali xalxic, gamosTqvams Tavis auwerel sixaruls erov-nul mecnierebis taZris gaxsnis gamo da usurvebs mas ayvavebas. mitingis Tavmjdomare sergo baxtaZe~.

`aleqsandropoli _ gum-bris fosta – telegrafis qarTveli moxeleni aRtacebiT vegebebiT qarTuli universi-tetis gaxsnas tfilisSi. imedi gvaqvs mowinave pirebi qarTve-li erisa energiulad gauZRveba am diad erovnul saqmes da amiT sabolood mospobs dabrko-lebas, romelsac ganicdian da gamoscades Cvenma mozardma Taobam ucxo qveynebSi. fondis gasaZliereblad momavalSic SeZlebisdagvarad daxmareba ga-vuwioT am diad sanatrel dawe-sebulebas. (moseSvili, qorqia, gabunia, sixaruliZe, jafariZe, alibegaSvili, koCiaSvili, co-maia, zariZe, tabataZe, gazeTi `erToba~ 28 ianvari, 1918 w, #22, gv. 2).

sagulisxmoa, rom gazeT `alionis~ 28 ianvris nomerSi aseve gamoqveynda `qarTuli universitetis profesorTa da leqtorebis Semadgenlobis Sesaxeb 1918 wlis pirvel seme-strSi~, gazeT `saqarTveloSi~ ki daibeWda sibrZnismetyvele-bis fakultetis leqciebisa da gegmebis Sesaxeb~ vrceli da sruli informacia.

gamocemuli krebulis mniSv-nelobaze reqtoris mrCevelma marine lomourmac gamoTqva Tavisi mosazreba: `am masalebis Tavmoyra da wignad gamocema SesaniSnavi idea iyo da sasiamov-noa, rom studentebis Zalisxme-viT es Canafiqri ganxorciel-da. wignSi Zalian saintereso masalaa Tavmoyrili, romelic naTlad gadmoscems im epoqis

ganwyobas. misi gacnoba mniSv-nelovania yvelasTvis, visac universiteti uyvars da gaaz-rebuli aqvs _ ra mniSvneloba hqonda mis daarsebas qarTveli xalxisTvis. sasiamovnod gamao-ca im faqtma, ra sixaruls ga-moxatavda mTeli eri _ didi da patara, glexi Tu inteligenti _ yvela grZnobda, rom saqarT-velos istoriaSi Zalian mniSv-nelovani movlena xdeboda. Cemi azriT, es damokidebuleba dRemde TiToeul Cvengans mohy-veba, radgan vgrZnobT, rom igi ufro metia, vidre Cveulebrivi saswavlebeli. madloba yvelas, vinc es idea ganaxorciela~, _ aRniSna marine lomourma.

krebulis Sedgenaze, pro-fesor malxaz macaberiZis xe-lmZRvanelobiT, erTi Tvis ganmavlobaSi imuSaves Tbilisis saxelmwifo universitetis so-cialur da politikur mecnie-rebaTa fakultetis politikis mecnierebis mimarTulebis baka-lavriatis studentebma: irakli iremaZem, levan lorTqifaniZem, qeTevan murusiZem, Tamuna ni-koleiSvilma da megi papiaSvil-ma.

rogorc prezentaciaze irakli iremaZem gviTxra, masa-laze muSaoba TiToeuli stu-dentisTvis saintereso proce-si iyo, radgan `erTi Tvis man-Zilze `uSualo momswreni~ ga-vxdiT, rogor xvdeboda imdro-indeli qarTuli sazogadoeba iseT mniSvnelovan movlenas, rogoric qarTuli universite-tis gaxsna iyo. mniSvnelovania, rom im dros ramdenime partiis gazeTi gamodioda da masalebis gacnobis safuZvelze isic cxa-di gaxda, rogor gamoxatavda TiToeuli partia TavianT po-zicias. mTavari ki is aris, Tu rogor Sexvda qarTuli sazoga-doeba am movlenas~.

ganaxlebul krebulze mu-Saobas studentebi uaxloes mo-mavalSi Seudgebian. `am etapze broSuris gamocemas vCqarob-diT, radgan gvindoda, misi pre-zentacia universitetis saiubi-leo TariRisTvis dagvemTxvia, Tumca Cveni mizania, am TemasTan dakavSirebiT samomavlod ufro meti masala moviZioT da sru-lyofili krebuli gamovceT. imedi gvaqvs, universitetis xe-lmZRvaneloba xels Segviwyobs am saSur saqmeSi~, _ ganacxada malxaz macaberiZem.

moamzadaSurTxia beroSvilma

pirveli gverdidan

saSualo skolis damTavrebis Semdeg 1943 wels universitetSi maTematikis fakultetze Cavi-ricxe. imave wlis gazafxulze _ II semestrSi fsiqologis ganyo-fileba gaixsna da am specialo-baze gadavedi. IV kursze yofnis dros dagvewyo leqciebi ganwyo-bis fsiqologiaSi. am sagans gan-wyobis Teoriis avtori, cnobili mecnieri da qarTuli universi-tetis erTerTi damaarsebeli, akademikosi dimitri uznaZe gvi-kiTxavda. man mxolod erTi leq-cia wagvikiTxa da gamogvicxada, rom Cven amieridan leqciebis magivrad ganwyobis fsiqolo-giaSi seminarebi gveqneboda. am leqciaze dimitri uznaZem ganwy-obis zogad-fsiqologiuri Teo-ria daalaga. ecada da moaxerxa

CvenTvis eCvenebina adamianis mizanSewonili qcevis da masTan dakavSirebuli fsiqofizikuri procesebis mecnieruli axsna ganwyobis Teoriis safuZvelze. uznaZis koncefciis Tanaxmad, na-Teli gaxda, rom adamianis fsiqo-fizikuri aqtivoba mxolod cno-bieri procesebiT ar amoiwureba. dadginda, rom adamianis qcevas xSirad ganwyobis safuZvelze warmarTuli aracnobieri fsiqi-kuri procesebi gansazRvraven.

leqciis Semdeg batonma di-mitrim momavali seminarebisTvis fsiqologiis saxelmZRvanelo-dan davaleba mogvca. ase dai-wyo Cveni mecadineoba ganwyobis fsiqologiaSi. me Zalian davin-teresdi ganwyobis TeoriiT da amitom yvelafers vkiTxulobdi,

rac ki ganwyobis fsiqologias Seexeboda. yoveli seminarisT-vis sagangebod vemzadebodi da aqtiur monawileobas viRebdi mis muSaobaSi. am procesSi imis dasabuTeba xdeboda, rom gan-wyoba aracnobieri fsiqikuri movlenaa da is gaucnobierebeli faqtorebis Sedegad yalibde-ba. me SevekiTxe baton dimitris, ratom ar SeiZleba, rom ganwyoba gaucnobierebeli moTxovnile-bis magier gacnobierebuli sur-vilis, emociis safuZvelze aRmo-cendes. batonma dimitrim agvixs-na, rom survilebsa da emociebs safuZvlad ukve garkveuli gan-wyoba udevs. am ganwyobis niSans cnobiereba ar warmoadgens.

am sakiTxze Cvenma jgufma vrclad vimsjeleT, Tumca uk-

marisobis grZnoba mainc damrCa. seminaris damTavrebis Semdeg saxlisken mimavalma profesor-ma mTxova mas gavyolodi. gzaSi miTxra, rom mecnierebaTa aka-demiasTan arsebul fsiqologi-is institutSi (romlis damaar-sebeli da direqtori batoni dimitri iyo) yovel oTxSabaTs tardeboda samecniero sxdome-bi da am cnobil `oTxSabaTobeb-ze~ dasaswrebad mimiwvia.

Cems sixaruls sazRvari ar hqonda. is dRe iyo CemTvis er-TerTi gamorCeuli da bednieri dRe universitetSi.

SoTa nadiraSvili,akademikosi,

14.06.2011

universitetSi gatarebuli erTi dRe

ras werda presa qarTuliuniversitetis gaxsnaze

mogoneba

Page 5: universitetis · esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem saWirod CaTvala saqarTveloSi daearsebina iseTi saganmanaTleblo ke-rebi, romlebic

Tbilisisuniversiteti

newspaper @ tsu.gewww.tsu.ge

5

fondSi daculia iSviaTi saxeobis Tevzebi: zRarbTevza, mfrinavi Tevzi, mTvara-Tevzi, xerxTevza, mucelekliana, Savi zRvis zvigeni da sxva. aqve aris moluskebi, amfibiebi, kibos-nairebi, obobebi, qvewarmavle-bi – maT Soris varani, nilosis niangi, kaimani, piToni, mwvane ku da sxva. muzeumSi warmod-genili frinvelTa koleqcia moicavs rogorc tropikul, ise saqarTveloSi mobinadre da ga-damfren frinvelTa saxeobas, romelTa umravlesoba Setani-lia, rogorc saqarTvelos, ise saerTaSoriso „wiTel wignSi“, magaliTad: batkanZeri, beqo-bis arwivi, savaTi, sarsaraki, kavkasiuri roWo, svavi, orbi, yanCa, myivani gedi, siriuli ko-dala, bolocecxla, kavkasiuri koWoba, RaJo, aspuWaka, wiwkana da sxva. aqve daculia am frin-velTa kvercxebis koleqciac, romelic 1560 egzemplarisagan Sedgeba da cxra vitrinaSia gan-lagebuli.

STambeWdavia Jirafis, ga-reuli taxis, irmis, Svlis, mf-rinavi meliis (Ramuris), Can-Tosani virTagvis, gareuli

katebis, maCvis, maCvzRarbas, me-liebis, turis, Wreltyavas, de-dofalas, ciyvebis, kurdRle-bis, ixvniskartas, javSnosanis, hamadrilis, makakasa da sxvaTa fitulebi.

sainteresoa ConCxebis ko-leqciac, maT Soris: lomebis, zolebiani afTris, kengurus, selapis, turis, maimunis, Wian-WvelaWamiasa da sxva.

lamazi sanaxavia keTilSo-bili irmis, jixvebis, niamoris, antilopas, losis, gareuli ka-meCis, martorqisa da qurcikis rqebi.

mnaxvelebSi did interess iwvevs cisferi veSapis ulvaSi da xerxTevzas rustrumi (din-gi).

eqspozicia mdidaria sve-li preparatebiTac (1000-mde egzempliari) – minis WurWel-Si spirtian an formalinian xsnarSi Senaxulia sxvadasxva cxovelis Sinagani organoebis, sisxlis mimoqcevis, saWmlis momnelebeli, nervuli sistemis agebulebis amsaxveli masala.

2010-2011 wlebSi zoolo-giuri muzeumis darbazi gare-montda da moZvelebuli kara-debi Tanamedrove sademonstra-cio karadebiT Seicvala, rom-lebmac samuzeumo eqsponatebi ukeT warmoaCina. amave periodSi, restavratorebis daxmarebiT, ganaxlda bevri fituli – maT Soris Jirafis, mTvara-Tevzis, mfrinavi Tevzis. entomologi-

uri da malakologiuri koleq-ciebi, sveli preparatebi da sxv. Seicvala muzeumis dizainic.

Tbilisis saxelmwifo uni-versitetis muzeumis direqto-ris maia gurabaniZis informa-ciiT, droTa ganmavlobaSi mu-zeumSi gamofenili eqsponatebi dazianda, remonts saWiroebda sagamofeno sivrcec, sadac mu-zeumia ganTavsebuli. 2010-2011 wels saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros sauniversiteto infrastru-qturis ganviTarebis proeqtis farglebSi, ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwi-fo universitetis zoologiis muzeums sruli reabilitacia Cautarda. saremonto da sa-restavracio samuSaoebi erTi wlis ganmavlobaSi mimdinareob-da. amJamad muzeumis eqspozi-ciaSi 5000-ze meti ganaxlebuli eqsponatia warmodgenili, ro-melic axal vitrinebSia ganTav-sebuli.

aRsaniSnavia, rom gamofe-nil nimuSebs restavracia 1945 wlis Semdeg pirvelad Cautar-da. muzeumis gxsnis sazeimo ce-remonialze dimitri SaSkinma muzeumis mniSvnelobaze isau-bra da ganacxada, rom aq dacul eqsponatebs sxva damTvalie-

reblebTan erTad, skolis mos-wavleebic gaecnobian, rac xels Seuwyobs maT dainteresebas sa-bunebismetyvelo dargebisadmi. muzeumis TanamSromlebi, sagan-gebod mozardebze gaTvlili programis farglebSi, moswav-leebs SemecnebiT eqskursiebs SesTavazeben da amiT isinic Seuwyoben xels maTi sabunebis-metyvelo mecnierebebiT dain-teresebas.

Tbilisis saxelmwifo uni-versitetis reqtoris aleqsand-re kvitaSvilis gancxadebiT, `zoologiuri muzeumi erTerTi unikaluri da umdidresia samx-reT kavkasiaSi. aq gamofenili unikaluri masala sainteresoa ara mxolod damTvaliereble-bisTvis, aramed mniSvnelovania saswavlo-samecniero saqmiano-bisTvisac. muzeumSi skolis moswavleebisTvis Catarde-ba Ria gakveTilebi, rac xels Seuwyobs sabunebismetyvelo mecnierebebiT axalgazrdobis dainteresebas.~

axlad gaxsnil muzeumSi eqs-kursia CautardaT Tbilisis 122-e da 151-e skolebis moswav-leebs, romlebsac, imedia, zoo-logiuri muzeumis daTvalie-rebiT miRebuli STabeWdileba didxans gahyvebaT.

sanaxaoba zoologiur muzeumSimeore gverdidan

nato obolaZe

`Tsu-is pirvel korpusSi ukve gadmovida administraciis praqtikulad yvela departamen-ti. 2012 wlis sagazafxulo seme-stridan ki aq leqciebi humani-tarul mecnierebaTa fakulte-tis studentebs CautardebaT. auditoriebis aRWurviloba da kompiuteruli teqnikis nawili jgufma `qarTum~ gadmogvca. erTaderTi, rac Senobis re-konstruqciisas Seicvala, es kar-fanjrebia, radgan maTi re-stavracia ver moxerxda da xis feris, maRali xarisxis metalo-plastmasis faqturisgan axali damzadda~, _ ganacxada Tsu-is materialuri resursebis marT-vis departamentis ufrosma giorgi talaxaZem.

Tsu-is pirvel korpusSi da-brunda humanitarul mecniere-baTa fakulteti. es pirveli qar-Tuli universitetis tradiciis nawilia _ humanitarul mecniere-baTa fakulteti qarTuli univer-sitetis pirveli fakultetis _ sibrZnismetyvelebis memkvidrea da, Sesabamisad, daarsebis dRidan am SenobaSi leqciebi swored am specialobis studentebs utarde-bodaT. amitom gasakviri ar aris, rom humanitarul mecnierebaTa fakultetis profesura pirvel korpusSi gadasvlas `aRTqmul mi-waze~ dabrunebasac ki adarebs.

`pirvel korpusSi gadasvla Cveni fakultetisaTvis `aRTqmul miwaze~ dabrunebas hgavs. sami weli gavida ukve, rac sarekon-struqcio samuSaoebis gamo Cveu-li akademiuri sivrce davtoveT da saswavlo procesi Tsu-is V da VIII korpusebSi ganvagrZeT. aq cu-dad ar vgrZnobdiT Tavs, magram mainc droebiT sacxovrebelSi yofnis gancda gvqonda. axla sasi-xarulo momentia, pirvel kor-pusSi vbrundebiT, sadac araCveu-

lebrivad mowyobil auditoriebs gvaxvedreben. yvelaze metad ki is faqti gvaxarebs, rom uaxlesi te-qnologiebis gamoyenebiT aRWur-vil biblioTekas gvaxvedreben, sadac, ZiriTadad, humanitaruli da socialuri profilis wignebi iqneba warmodgenili. vfiqrobT, es ara marto gaaadvilebs swavlis process, aramed studentebisT-vis ufro sasiamovnosa da saxa-lisosac gaxdis. ramdenime dRis win pirvel korpusSi studentebi Semxvdnen, romlebic Senobas aT-valierebdnen. maTac ise uxariaT iq saswavlo procesis ganaxleba, rogorc Cven. Senobis farTi saSu-alebas gvaZlevs, rom erTdrou-lad leqciebi daaxloebiT 1500 students Cautardes, rac Zalian mniSvnelovania. Tan gazafxulic modis, pirvel korpussa da mis gareT arsebuli sivrce isev Seiv-seba axalgazrdebiT da am wlebis manZilze met-naklebad miZinebu-li es ubani isev gamococxldeba,~ _ gviTxra humanitarul mecnie-rebaTa fakultetis dekanma dar-ejan TvalTvaZem.

pirveli korpusis gaxsnam stu-dentebs sagazafxulo ardadege-bis male dasrulebis survilic ki gauCina. humanitarul mecnie-rebaTa fakultetis I, II da III kur-sis bakalavrebs universitetSi Cabareba swored im dros mouwiaT, rodesac Tsu-is mTavar korpusSi sarekonstruqcio samuSaoebi mim-dinareobda. IV kursis studenteb-ma ki aq mxolod erTi semestris ganmavlobaSi iswavles.

_ gvinda male daiwyos swavla, radgan Tsu-is pirvel korpus-Si yvelaze ukeT vgrZnobT imas, rom vswavlobT universitetSi. iq gansxvavebulad sasiamovno gare-moa.

_ mxolod ori Tve gvitarde-boda pirvel korpusSi leqciebi, axla gamodis, rom bolo seme-strSic mand viswavliT, rac Zali-an gvaxarebs.

_ gvainteresebs rogori iq-neba biblioTeka, wignebis moZie-

ba CvenTvis yovelTvis problema iyo.

aseTia humanitarul mecniere-baTa fakultetis im studentebis ganwyoba da molodini, romlebic bakalavriatis damamTavrebel kursze swavloben da romlebsac Cven Tsu-is V korpusis foieSi Se-vxvdiT.

rogori garemo daxvdebaT studentebs Tsu-is pirveli kor-pusis biblioTekaSi, amis gasark-vevad biblioTekis xelmZRvanels zurab gaiparaSvils mivmarTeT.

`Cven gveqneba ori samkiTxve-lo darbazi _ erTi SoTa rusTa-velis, meore ki maro mayaSvilis saxelobis. aqve mkiTxvelebs SeeZ-lebaT isargeblon kompiuteruli teqnikiT aRWurvili resurscen-triT. pirveli korpusis biblio-Teka erTdroulad 300-mde mkiTx-vels moemsaxureba. Cveni kari Ria iqneba profesorebisTvis, studentebisTvis da gareSe pire-bisTvisac _ es yovelTvis ase iyo Tbilisis saxelmwifo universi-tetSi. gveqneba Ria daSvebis dar-bazi, naxevrad Ria da iqneba, aseve, daculi seqtori, sadac momxma-reblebi mxolod biblioTekaris TanxlebiT Sevlen. studentebs Tsu-is biblioTekis centraluri Senobidanac SeeZlebaT wignebis gamowera. pirvel korpusSi 120 000 wigni gveqneba, Tumca biblio-Teka gacilebiT mdidar fonds flobs. aq, ZiriTadad, im profi-lis literatura ganTavsdeba, ra mimarTulebis programebsac euf-lebian studentebi pirvel da mis mezobel korpusebSi. bunebrivia, II korpusSi iuridiuli fakulte-tis biblioTeka funqcionirebas ganagrZobs da Cven kvlav xels Se-vuwyobT, rom iq arsebuli wigne-

bis fondi gaizardos~, _ ganacxa-da zurab gaiparaSvilma.

Tsu-is pirveli korpusis bi-blioTekaSi qseroqsis aparatebic ganTavsdeba, sadac, saqarTveloSi pirvelad, TviTmomsaxureba iqne-ba. momxmarebeli specialur ba-raTs miiRebs da Tanxis CatvirT-vis Semdeg qseroqsis aparatis amuSaveba da sasurveli litera-turis aslis gadaReba SeeZleba.

Tbilisis saxelmwifo univer-sitetis pirveli korpusi renesan-suli arqiteqturis motivebzea agebuli. igi Tbilisis xuroTmoZ-Rvrebis mniSvnelovani nawilia, Tumca gansakuTrebul datvirT-vas mas is istoria aniWebs, ro-melic universitetis kedlebSi TiTqmis saukunis manZilze iwere-boda Tbilisis saxelmwifo uni-versitetis damfuZneblebis, maTi mowafeebisa da momdevno Taobebis mier. swored am istoriis gacocx-lebas gegmaven Tsu-is muzeumis mecnier-TanamSromlebi Tbilisis saxelmwifo universitetis pir-vel korpusSi.

`pirvel korpusSi Tsu-is mu-zeumis administracia me-3 sar-Tulze 3 oTaxSi ganTavsdeba. erTerT maTganSi istoriisa da geografiis fondis sacavi iqne-ba. gveqneba sagamofeno darbazi, sadac mTeli oTaxis perimetrze germanuli tipis sakidebi gavake-TeT. aq CvenTan daculi TiTqmis yvela saxviTi xelovnebis nimu-Sebi Camoikideba. amave darbazSi periodulad moewyoba ama Tu im mniSvnelovan TariRTan dakav-Sirebuli gamofenebi. muzeumis daqvemdebarebaSia gumbaTqveSa sivrcis orive sarTuli. pirvel sarTulze gamoifineba ivane ja-vaxiSvilis, sxva damfuZneblebisa

da maTi mowafeebis fotoebi da memorialuri nivTebi. es iqneba mudmivmoqmedi eqspozicia. rac Seexeba gumbaTqveSa sivrcis meo-re nawils, aq universitetis daar-sebidan arqeologiis kaTedra iyo ganTavsebuli. Sesabamisad aq arqeologiuri eqspediciebis Sedegad mopovebuli masalebi da saqarTvelos simon janaSias saxelobis erovnuli muzeumi-dan miRebuli garkveuli saxis koleqciis nawili gamoifineba. eqsponatebi Tanamedrove tipis vitrinebSi ganTavsdeba. darba-zebSi specialuri monitorebic damontaJdeba, risi saSualebiTac mnaxvelebi gamofenili nivTebis Sesaxeb damatebiT informaciasac miiReben~, _ ganacxada Tsu-is mu-zeumis direqtorma maia guraba-niZem.

Tsu-is samuzeumo eqsponate-bis daTvaliereba studentebs, profesor-maswavleblebsa Tu mowveul stumrebs sagazafxulo semestris dawyebis Semdeg SeeZ-lebaT.

Tsu-is pirveli korpusis gaxs-nas universitetis profesor-maswavleblebi, administraciis warmomadgenlebi da studentebi amaRlebuli ganwyobiT Sexvdnen. unda iTqvas, rom samwliani pauzis Semdeg Tbilisis saxelmwifo uni-versitetis pirvel korpuss axali `sicocxle daubrunda~.

redaqtoris minaweri: am ganwyobas Cvenc, universitetis gazeTis redaqciac viziarebT da gulistkiviliT aRvniSnavT im `gaugebar” faqts, rom istoriuli samarTlianoba universitetis administraciis yvela departa-mentisTvis da im fakultetisTvis aRdga, romlebic mudam pirvel korpusSi funqcionirebda, magram gazeT `Tbilisis universitetis” redaqcia am konteqstSi ver `Caj-da”. redaqcia, romelsac gazeTis daarsebis dRidan (1927 w.) univer-sitetis pirveli korpusis 2 oTaxi hqonda tradiciulad daTmobili, dRes kvlav mesame korpusSi Sexiz-nuli rCeba. _ ratom? _ am kiTxva-ze nebismieri logikiT gacemuli pasuxi CvenTvis mainc mtkivneuli darCeba, radgan universitetis pirveli korpusis sidiade, mini-mum, Cvens SemoqmedebiT ganwyoba-ze marTlac aisaxeboda.

TiTqmis erTi saukunis Semdeg, pirveli qarTveli arqiteqto-ris svimon kldiaSvilis mier 1918 wels agebul Senobas safuZv-liani restavracia Cautarda _ gaumagrda saZirkveli, SekeTda saxuravi, garemontda auditoriebi, moixsna Senobis SigniT arse-buli tixrebi da, Sedegad, qarTuli arqiteqturis yvelaze Tval-saCino istoriuli Zeglis Sida nawils pirvandeli saxe daubrunda. Seicvala mxolod nulovan sarTulze arsebuli biblioTeka, rom-lis interieric Tanamedrove standartebis mixedviTY gadakeTda.

`aRTqmul miwaze” dabrunebulniuniversitetis pirvel korpusSi

Page 6: universitetis · esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem saWirod CaTvala saqarTveloSi daearsebina iseTi saganmanaTleblo ke-rebi, romlebic

Tbilisis universiteti

newspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

6

maia toraZe

_ qalbatono Tea, rogor mimdinar-eobs gamocdebi Tbilisis saxelmwifo universitetSi, ra SedegebiT daasrules studentebma Semodgomis semestri?

_ wels gamocdebi Zalian mSvid viTa-rebaSi mimdinareobs da pirveli welia, rac studentebisgan saorganizacio sakiTxebze saCivrebi, faqtobrivad, ar aris.

Tbilisis saxelmwifo universite-tis sagamocdo centri aqamde semestrul gamocdebze, daaxloebiT, 60 000 students emsaxureboda, dReisaTvis ki 81 000 stu-dents emsaxureba (bakalavriatSi sul 17 000 studentia. sasesio periodSi TiToeul students ramdenime gamocdis Cabare-ba uwevs. aqedan gamomdinare, sagamocdo centri dReSi 30-40 gamocdas ibarebs, rac saerTi jamSi dReSi 3 300 studentia, xolo saerTo maCvenebliT _ 81 000 studenti). es imxela maCvenebelia, rom zogierTi gamoc-dis II korpusSi Catarebamac mogviwia.

sagulisxmoa, rom studentTa raodeno-ba gaizarda ara marto sagamocdo centrSi Casabarebeli sagnebis xarjze, aramed uni-versitetis studentTa gazrdili rao-denobis gamoc.

am droisaTvis CvenTan Cabarebuli gamocdebi srulad moicavs humanitarul da iuridiul fakultetebs, garda saer-TaSoriso urTierTobis mimarTulebisa. biznesisa da ekonomikis fakultetze 11 saganSi gamocda kompiuteris meSveobiT eleqtronul reJimSi tardeba, xolo yvela sxva sagani CvenTan bardeba.

socialur da politikur mecnierebaTa fakultetze da zust da sabunebismety-velo mecnierebaTa fakultetebze cota gansxvavebuli situaciaa: socialur da po-litikur mecnierebaTa fakultetze gamoc-debis 30 procents, xolo zust da sabune-

bismetyvelo mecnierebaTa fakultetze gamocdebis daaxloebiT 60 procents Cven vatarebT. rac Seexeba medicinis fakul-tets, aq swavlebis gansxvavebuli meTodi-kaa. isini gvTavazoben kuraciul reJims da amis gamo Cven mTeli semestris manZilze va-tarebT maTTan gamocdebs. saboloo jamSi es gamocdebis 98%-ia.

Semodgomis semestris gamocdebis Se-degebis didi nawili studentTaTvis ukve cnobilia. Cven vcdilobT maqsimalurad SemWidroebul vadebSi ganvaTavsoT Sefa-sebebi eleqtronul uwyisebSi da aseTive vadebSi ganvixiloT apelaciebi. rogorc vici, saerTo suraTi damakmayofilebe-lia da semestruli gamocdebi studentTa didma nawilma warmatebiT Caabara.

_ ra siaxle SesTavaza wels sagamoc-do centrma universitetis studentebs?

_ siaxle isaa, rom iuridiul fakul-tetze (garda saerTaSoriso samarTlis mimarTulebisa) aqamde sagamocdo centrSi bardeboda erTi Sualeduri gamocda (ko-lokviumi). wels orive kolokviumi da sabo-loo gamocda srulad centrma Caatara.

sagamocdo centrSi, aseve, wels pir-velad Catarda magistraturis safexuris gamocdebis garkveuli nawili.

_ ramdeni adamiani emsaxureba gamocdebis organizebas?

_ sagamocdo centrSi muSaobs 14 adami-ani, es aris ZiriTadi birTvi, romelic sa-organizacio samuSaoebs atarebs. gvyavs aseve 72 damkvirvebeli da 4 operatori, romlebsac sagamocdo niSnebi gadaaqvs eleqtronul uwyisSi, aseve 4 TanamSrome-li, romelic apelaciis proceduras axor-cielebs.

_ rogor xdeba namuSevrebis gaswore-ba da ra SedegebiT sruldeba studentTa apelaciebi _ aris SemTxvevebi, roca maTi Sefaseba mniSvnelovnad icvleba?

_ studentTa sagamocdo namuSevrebis

did nawils uSualod pedagogebi aswore-ben, nawils ki, mimarTuleba Tavad wyvets, vin gaasworebs. aRniSnul sakiTxSi sagamoc-do centri ar ereva.

gasworebuli namuSevrebi daluquli wesiT brundeba sagamocdo centrSi, sadac xdeba maTi deSifracia da Sefasebebis ele-qtronul uwyisSi aRricxva.

Tu students surs, naxos naSromi, an gaasaCivros Sedegi, is eleqtronuladve mogvmarTavs. studenti amas akeTebs piradi baraTis meSveobiT. mas ar sWirdeba arc gan-cxadebis wera, arc rigSi dgoma da drois kargva. es Zalian kargi siaxlea, magram, sam-wuxarod, zogierTi studenti am meTodiT jer kidev ar sargeblobs...

saapelacio gancxadeba bevria _ dReSi daaxloebiT 500-dan 600-mde, magram amaTgan didi nawili naSromis gacnobis msurvelia, nawili ki, studentis moTxovnisamebr, xelax-la gasasworeblad igzavneba. ra Tqma unda, Sefasebis Secvlis SemTxvevebi aris, magram ZiriTadad mainc igive Sefaseba rCeba...

_ ra pirobebSi uxdebaT studentebs gamocdis Cabareba? damkvirveblebis mi-marT maTi pretenziebi xSirad ismis. am-boben, rom isini uxeSoben, usamarTlod eqcevian da a.S

_ pirobebi, wina wlebTan SedarebiT, Zalian kargia. zamTarSi ZiriTadad ukmayo-fileba iyo gaTbobasTan dakavSirebiT. wels damatebiT davamontaJeT gamaTboblebi da amitom, am mxriv, pretenziebi ar gamoTqmula.

ukmayofilebas iwvevda aseve gaWianure-buli winasagamocdo registracia. axla am pretenziasac veRar miviRebT, radganac sa-registracio uwyisebi ukve eleqtronulad aris ganTavsebuli veb-gverdze. students SeuZlia gamocdis wina dRes eleqtronuli formiT moiZios sagamocdo seqtorisa da adgilis nomeri. am formiT studentebis nawili ukve sargeblobs da es Seetyo kidec registraciis rigebs, nawils ki urCevnia isev adgilze gaigos gamocdis Cabarebis adgilis Sesaxeb.

rac Seexeba damkvirveblebs, minda giTx-raT, rom, rac Cven am process vakvirdebiT, aseTi ram ar SemimCnevia. piriqiT, Cveni az-riT, damkvirveblebi zogjer loialur-nic ki arian. saqme isaa, rom students pre-tenziiT usafuZvlod aravin mimarTavs. winaaRmdegobebi iwyeba mas Semdeg, rac damkvirvebeli students sTxovs, Caabaros mobiluri telefoni, moixsnas yursasme-nebi, an ar isargeblos e.w. `SpargalkiT~... roca maT sTxoven da damkvirveblis Txov-nas ar emorCilebian, iwyeba gaRizianeba. Cven vcdilobT, rom maqsimalurad kore-qtulebi viyoT, oRond aseve koreqtulebi unda iyvnen studentebic.

amgvari pretenziebiT studentebi stu-dentur TviTmmarTvelobaSic mividnen da amis gamo wina semestrebSi TviTmmarTvelo-ba akvirdeboda ara students, aramed Tavad damkvirveblebs. maTac ganacxades, rom arc erT SemTxvevaSi damkvirvebels uflebisT-vis ar gadaumetebia.

dResdReobiT Cvens saqmianobas akvir-deba Sida auditi, romlis daskvnac Zalian saintereso iqneba CvenTvis. ase rom, sa-gamocdo centris mimarT amgvari preten-ziebi cota gadaWarbebulad meCveneba.

gamocdis Sefaseba TiTqmis ar icvlebauniversitetSi semestruli gamocdebi dasrulda. Tsu-is sagamocdo centrma,

daaxloebiT, 81 000 students gauwia momsaxureba da semestruli gamocdebis umete-soba Caibara.

ra siaxleebi SesTavaza centrma studentebs da rogoria maT mier gamovlenili codnis done, am sakiTxebze gvesaubreba Tsu-is sagamocdo centris ufrosi Tea imedaZe:

studentoba... wlebi, roca cxovreba-sTan pirispir gadixar asparezze, gsurs da cdilob warmatebuli iyo, romlisTvi-sac Sroma, survili da Zalisxmevaa saWiro. Yyoveli semestris dawyebas axali ZalebiT, axali miswrafebebiT xvdebi, radgan mSob-lebis xSirad naTqvami sityvebi – `studen-tobis wlebi saukeTesoa~, – umetes SemTx-vevaSi amarTlebs da Senc gixaria es... Tum-ca, semestri dasasruls rom uaxlovdeba, mxolod maSin vgrZnobT daRlas, radgan win gamocdebia da manamde dagrovili masa-la swavlas (zogierT SemTxvevaSi ki `Spar-galkisTvis~ momzadebas) iTxovs... es is pe-riodia, roca Cveni TiTqmis yoveli meore winadadebaa: `eh, rodis davisvenebT~, `es ardadegebic rom ar movida~... rogorc iqna, saauditorio mecadineobebi damTavrda da gamocdebis cieb-cxelebaSi CaerTo yvela, Tumca, me ufro `ciebas~ vityodi, maRlivSi `cxeleba~ naklebad Tu igrZnoba... ai, bolo gamocdac `moviSoreT~ da win ardadegebia _ periodi, romlis dadgomazec semestris dasawyisidan dasasrulamde vfiqrobT... Sedegebis gagebamde sakmarisi dro gvaqvs imaze fiqrisaTvis, Tu sad sjobs dasvene-ba, rogor gavataroT ardadegebi, rogor visiamovnoT Tavisufali droiT – ase nana-tri droiT...

piradad me, Cems mSobliur qalaqSi – zestafonSi gavatareb ardadegebs CemTvis Zvirfas da monatrebul adamianebTan erT-ad. ukve dagegmilic ki maqvs, Tu rogori iq-neba Cemi TiToeuli dRe. pirvel rigSi, al-baT rogorc yvela, sasurvel dromde did xans Zils vapireb, dRis garkveul nawils kiTxvas davuTmob, radgan swavlis dros wasakiTxi wignebis sia yoveldRe `ibereba~. CemTvis sayvarel `saqmianobas~ – cekvas davuTmob did dros, vicekveb daRlamde, bolo amosunTqvamde... Tavisufali dro, anu dro, romelic ise SemiZlia gamoviyeno, rogorc minda, imaze meti meqneba, ramdenic sasiamovno dasvenebisTvis sruliad sakma-risia. visurveb, rom gaverTo megobrebTan erTad da rogori formiT iqneba es _ didi mniSvneloba ar aqvs. mTavaria, CemTvis sa-siamovno garemo iyos da davisveno ise, ro-gorc studenti `imsaxurebs~...

mainteresebda, Tu sad apirebdnen stu-dentebi dasvenebas ardadegebze, rogor gaatarebdnen Tavisufal dros da, saer-Tod, maTi azriT, ras niSnavs Tavisufali dro. sabednierod, XXI saukuneSi gamokiTx-vis mravali saSualeba Tu forma arsebobs. mec Sansi ar gavuSvi xelidan da gTavazobT Cemi Jurnalistobis mcdelobis Sedegebs. gamokiTxuli studentebidan, rogorc mo-salodneli iyo, zogi mSobliur qalaqSi, zogi kurortze, zogic ki TbilisSi apirebs ardadegebis gatarebas.

mari samxaraZe,socialur da politikur

mecnierebaTa fakultetis II kurseli

_ sad apirebT dasvenebas?_ arsad ar mivdivar, TbilisSi vrCebi._ rogor atarebT ardadegebs?_ kompiuteri, kiTxva, Zili, seirnoba..._ ras akeTebT dasvenebis dros?_ did xans mZinavs. rac momiva TavSi,

imas vakeTeb _ es aris Tavisufali drois plusi.

_ ras niSnavs TqvenTvis Tavisufali dro?

_ roca moqmedebebis winaswar dagegmva ar mWirdeba da roca rasac, rogorc da sad-ac minda, imas vakeTeb.

_ rogor garTobas isurvebT?_ yvelanairi garToba miyvars, iqneba

es sxvadasxva saxis TamaSebi, sportuli Tu inteleqtualuri, daleva Tu laSqroba, ab-soluturad yvelanairi.

levan lorTqifaniZe,socialur da politikur

mecnierebaTa fakultetis II kurseli

_ sad apirebT dasvenebas?_ saxlSi, ZiriTadad. erTi kviriT, al-

baT, megobars vewvevi agarakze._ rogor atarebT ardadegebs?_ ufro xSirad vxvdebi megobrebs da

CemTvis gansakuTrebulad saintereso wignebs vkiTxulob, did xans mZinavs.

_ ras akeTebT dasvenebis dros?_ vkiTxulob, diliT davrbivar (Tu

Cems ZunZuls es saxeli hqvia), megobrebs da didi xnis unaxav adamianebs vnaxulob.

_ ras niSnavs TqvenTvis Tavisufali dro?

_ vakeTo is, rac mexaliseba, sasurve-lad mimaCnia da ara is, rasac maiZuleben.

_ rogor garTobas isurvebT?_ mogzaurobas, salaSqrod wasvlas.

Salva abaSiZe,socialur da politikur

mecnierebaTa fakultetis II kurseli

_ sad apirebT dasvenebas?_ baTumSi._ rogor apirebT ardadegebis ga-

tarebas?_ zRvis piras tangos vicekveb._ ras akeTebT dasvenebis dros?_ megobrebTan vqeifob qalaqgareT,

bunebaSi..._ ras niSnavs TqvenTvis Tavisufali

dro?_ karg Zils RamiT._ rogor garTobas isurvebT?_ mTavaria megobrebTan erTad viyo da

garTobis formas did mniSvnelobas ar va-niWeb.

Tako kapanaZe, iuridiuli fakultetis II kurseli:

_ sad apirebT dasvenebas?_ ramdenime dRiT megobrebTan erTad

bakurianSi waval, albaT._ rogor atarebT ardadegebs?_ mxiarulad, megobrebis da ojaxis we-

vrebis garemoSi._ ras akeTebT dasvenebis dros?_ vkiTxulob wignebs, gavdivar qalaq-

gareT, verTobi megobrebTan erTad, vcdi-lob ganvitvirTo.

_ ras niSnavs TqvenTvis Tavisufali dro?

_ dros, romelic SemiZlia survili-samebr davgegmo da gavataro.

_ rogor garTobas isurvebT?_ CemTvis sasurveli garemo gamoixate-

ba myudro garemoSi, megobrebis axlo wre-

sTan erTad, me aseT garTobas vaniWeb upi-ratesobas, anu SedarebiT pasiurs.

daviT Caganava, istoriis fakultetiis II kurseli:

_ sad apirebT dasvenebas?_ Cemi finansebidan gamomdinare arsad.

Tu mSoblebma damafinanses, gudaurSi sia-movnebiT davisvenebdi.

_ rogor atarebT ardadegebs?_ megobrebTan erTad vatareb ZiriTa-

dad ardadegebs, verTobi, vmxiarulob da a.S._ ras akeTebT dasvenebis dros?_ bevr rames. zafxulSi vTevzaob, mdi-

nareze davdivar. mizidavs aseTi raRacebi._ ras niSnavs TqvenTvis Tavisufali

dro?_ rodesac arafers ar vakeTeb._ rogor garTobas isurvebT?_ qeifs.

mari lelaZe, ekonomikisa dabiznesis fakultetis II kursieli:

_ sad apirebT dasvenebas?_ ver visveneb, staJireba maqvs. 1 kvira

meqneba Tavisufali da bakurianSi waval, albaT.

_ rogor atarebT ardadegebs?_ naTesavebs vstumrob, ojaxTan erTad

kurortze davdivar._ ras akeTebT dasvenebis dros?_ mxatvrul literaturas vkiTxulob,

megobrebTan da naTesavebTan erTad vata-reb sasiamovnod dros.

_ ras niSnavs TqvenTvis Tavisufali dro?

_ Zils da, rac mTavaria, CemTvis Zvir-fas adamianebTan drois gatarebas.

_ rogor garTobas isurvebT?_ sasiamovno musika, cekva, sayvarel

adamianebTan yvela Temis ganxilva, mxiaru-leba da a.S.

moamzada socialur da politikur mecnierebaTa fakultetis sazogadoe-

brivi geografiis mimarTulebis II kursis studentma mariam geletaSvilma

studenturi ardadegebi gamocdebiscieb-cxelebis Semdeg

studenturi gamokiTxva

Tea imedaZe

Page 7: universitetis · esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem saWirod CaTvala saqarTveloSi daearsebina iseTi saganmanaTleblo ke-rebi, romlebic

Tbilisisuniversiteti

newspaper @ tsu.gewww.tsu.ge

7

Tamar dadiani

studentebi ardadegebis periodSi TavianTi skolebis damamTavrebeli kla-sis moswavleebs miawvdian informacias universitetis Sesaxeb da, aseve, gaacno-ben universitetis orenovan samecniero-popularul Jurnals _ “Tsu mecniere-ba”.

`proeqti mTeli saqarTvelos mas-StabiT ganxorcieldeba da igi 28 raions moicavs. RonisZiebaSi monawileobs 110 studenti Tsu-is yvela fakultetidan. proeqtis mizania ganaTlebis umaRlesi safexuris _ universitetisa da skole-bis erTmaneTTan daaxloeba da gaTvli-lia damamTavrebeli klasis moswavlee-bisTvis. `Tsu-is despanis~ farglebSi studentebi moswavleebs gaacnoben uni-

versitetis istorias, fakultetebis mi-marTulebebs, dasaqmebis perspeqtivebs, samecniero miRwevebs, universitetis gamoCenil kursdamTavrebulebs da stu-dentur cxovrebas. imedi maqvs, rom Cveni viziti mSobliur skolebSi nayofieri iqneba da moswavleebs swori arCevanis gakeTebaSi daexmareba~, – ganacxada Tsu-is socialur da politikur mecniereba-Ta fakultetis III kursis studentma, in-formaciuli mediis ganviTarebis insti-tutis wevrma giorgi grigolaSvilma.

proeqti swored im dros amoqmed-deba, roca abiturientebi swavlis ga-sagrZeleblad sasurvel universite-tebsa da fakultetebs irCeven, amitom mniSvnelovania, rom maTTvis saintereso Temebze informacias uSualod studen-tebisgan miiReben.

`am proeqtis iniciatorebi univer-

sitetis is studentebi arian, romlebic aqtiurad monawileoben sxvadasxva stu-dentur RonisZiebaSi da TviTonac sain-tereso ideebs gvTavazoben. ̀ Tsu - despa-ni~ maTi ideaa, romelic mxardaWeras im-saxurebs. Cven bevrs vsaubrobT skolis moswavleebis met informirebulobasa da uwyveti ganaTlebis, universitetisa da skolis ufro mWidro urTierTobebis mniSvnelobaze. Pproeqtis ideac swored es iyo – universitetis Ria karis dRe skolaSi! es iniciativa mniSvnelovania im mxrivac, rom mas studenti axorcielebs, radgan studenti sul cota xnis win Tavad iyo moswavle da kargad icis, ra kiTxvebze ainteresebs pasuxebi abitu-rients, risi molodini aqvs mas da ras iTxovs axali saswavlo garemosgan. mos-wavleebi TanatolTan saubrisas ufro Tamamebi arian, naklebad morcxvoben da kiTxvebs ara marto swavlebis xarisxsa da saswavlo procesis mimdinareobaze svamen, aramed saocnebo studenturi cxovrebis Sesaxebac. dameTanxmebiT, proeqtis idea misasalmebelia. Tsu-is administracia proeqtis organizato-rebs mxardaWerasa da daxmarebas pirde-ba, rasac axorcielebs kidec~, - aRniSna Tsu-is reqtoris mrCevelma marine lo-mourma, romelic yovelTvis mxarSi ud-gas studentur iniciativebsa da `Tsu-is sabavSvo universitetis~ saqmianobas.

proeqtis monawile studentebi sko-lebSi `rwmunebaTa sigeliT” Sevlen. es gaxlavT Tsu-is da saqarTvelos ganaT-lebisa da mecnierebis saministros er-Toblivi SeTanxmebis safuZvelze gace-muli dokumenti, romlis mixedviTac maTi gadaadgileba skolebSi SezRuduli ar iqneba. proeqtis Semajamebel etapze yvela monawiles gadaecema sertifikati.

universitetis reqtorma aleqsandre kvitaSvilma studentebs gadasca `rwmu-nebaTa sigelebi~ da aRniSna: `es inicia-tiva inovaciuria. studentebis didma nawilma mzaoba gamoTqva sapatio despa-nis misiis Sesasruleblad. studenti obieqturi informatoria. maTi monaTx-robi universitetze gulwrfeli, san-do da kritikuli iqneba. amitom aqvs am ideas Zlieri safuZveli da kargi momava-lic. Cven gvinda, rom skolasTan TanamS-romlobis qselebi kidev ufro gavafar-TooT da Ria gavxadoT. amis saSualebas ki Tsu-is pirveli korpusis sivrcec gvaZlevs~.

proeqtis prezentaciam studentebSi didi interesi gamoiwvia. bevrma gamoTqva monawileobis survili, bevrma proeqtis avtorebs saintereso winadadebebi Se-sTavaza, profesor-maswavleblebma ki Tsu-is despanebs gza dauloces da Ta-nadgoma aRuTqves.

Tbilisis saxelmwifo universitetis sabavSvo universitetisa da pro-eqtis `Tsu – despanis~ sainiciativo jgufis wevrebma, Tsu-is socialur da politikur mecnierebaTa fakultetis III kursis studentebma qeTi muru-siZem da giorgi grigolaSvilma Tsu-is studentebs saqmiani winadade-ba SesTavazes _ `gaxde Tsu-is despani im skolaSi, romelic daamTavre!~ _ misia sapatioa, Sesruleba _ sapasuxismgeblo, mSobliur skolasTan Sexvedra ki _ sasiamovno.

Tsu-is socialur da politikur mecnierebaTa fakultetis studen-tebis iniciativas Tanamoazreebic gauCndnen da 21 Tebervals gaimarTa prezentacia _ `Tsu-is despani~.

despani Tsu-dan

_ pirveli ra Cawere?_ Tsu._ oh, ra ambiciaa!.._ sulac ar meambiciureba me! _ CemT-

visve gasakviri TavdajerebiT vupasuxe da klasidan gamosasvlelad movemzade.

_ realuri ggonia?! _ Zalian!_ naTia, Svilo, Seuracxyofas ar

gayeneb da ar geubnebi, rom inteleqti ar giwyobs xels, magram ici Sen, ra bavSvebi iqnebian gamocdaze Seni konkurentebi?! ori-sami weli rom repetitoridan re-petitorTan darbian da yovelwliurad aTasebs ixdian momzadebaSi. momzade-bulxar odesme rameSi?

_ mecxre klasSi, inglisurSi, sami TviT...

_ axla mismine _ erTdroulad aT kurdRels nu dasdev. erT weliwads moi-ndome yvelaferi _ kidec gemuSava, ki-dec skolaSi gevlo da p l u s a m a s (am ukanasknel or sityvas, ratomRac gansa-kuTrebulad gausva xazi), wlis bolos gamocdaze gaxvide?!.. Tan moumzade-beli!.. rogorc Cems Svils, ise girCev, guli tyuilad rom ar gagitydes, ar gax-vide wels, Seni xelfasiT moemzade erTi weli da mere scade bedi. isev SenTvis geubnebi... Torem xom ici, romc Cairic-xo, weliwadSi 2 250 laris gadamxdeli araa Seni ojaxi.

_ me ukve Sevitane ganacxadi...klasidan gamovedi.

* * *Cemi maswavleblis am dedaSvilurma

rCevam TiTqos im dRes veraferi daaklo Cems SesaSur SemarTebas, magram pirve-li gamocdis wina dRes, Zilis win, mTeli arsebiT vgrZnobdi, rom viyavi yvelaze gaunaTlebeli adamiani potenciur stu-dentTa Soris.

mere uceb gavbrazdi yvelasa da yvel-aferze, rac ki miviCnie imis mizezad, rom im wels `repetitoridan repetitorTan~ ver virbine; gavbrazdi mSoblebze, rom-lebsac ar SeeZloT am Cemi ̀ sirbilis~ da-finanseba; gavbrazdi sakuTar Tavze, rom swored im wels movindome _ mqonoda Cemi e.w. `jibis fuli~ da drois udidesi nawili davuTme samsaxurs. bolos, war-sulSi rom veRar davtie es Cemi brazi da boRma, momavals gadavwvdi, _ axla imaze vbrazobdi, rom samomavlod ojaxi 2 250 lars ver gadamixdida yovelwliurad...

gadavwyvite, diliT gamocdaze ar wavsuliyavi.

fsiqologebi amas `uunarobis sin-droms~ uwodeben; winaswar izRvev Tavs mosalodneli marcxisgan da itoveb Ta-vis gasamarTlebels _ `me ar movindo-me, Torem SevZlebdi!~ (arada, ra mwared mjeroda, rom araferic ar SemeZlo).

diliT mainc adre gameRviZa. saxli carielia. ojaxma ukve moiwyo

ardadegebi da sofelSi isvenebs.datoves abiturienti bavSvi marto...

unugeSod... ai, axla Zalian, Zalian Seme-coda sakuTari Tavi da kidev erTxel gav-brazdi mSoblebze, romlebic arasdros erevian Cems saqmeebSi! es Caurevloba ki nel-nela uyuradRebobas emsgavseba!...

es ise, gabrazebis obieqti mWirde-boda, Torem ojaxi TviTon `vaiZule~ marto davetovebine, radgan gamocdaze naklebad vinerviulebdi, Tu Tan aravin maxldeboda da saxlSi dabrunebulsac kiTxvebiT aravin Semawuxebda.

maxsovs, rogor davlie zedized sami Wiqa yava da ai, saboloo gadawyvetile-bac!!! gamocdaze gasasvlelad gadax-dili 40 lari saSinlad damenana da Cems Tavs vuTxari: `scade, Seni ra midis?!~

mere is maxsovs, agvistos bolosTvis rogor gamisulerTda yvelaferi; nervi-ulobisTvis nervia saWiro da me es ner-vi SerCenili aRar mqonda. is iyo, Tavi Sevamzade cxovrebaSi Cemi pirveli didi marcxis gadasatanad, rom brax da 100%-iani dafinanseba!

* * *miyvars bebo. vici, masac vuyvarvar

da ai, axlac, rom vxedav, rogori gabrwy-inebuli TvalebiT ismens SviliSvilis

studentur istoriebs, mixaria, ase bevrs rom vniSnav misTvis.

egre bebo!.. `Tqvenia es qveyana da Tqven unda iyoT momavalSi yvelafris baton-patroni. bolomde unda daixar-joT Tqven-Tqvens saqmeSi. xelSewyoba gaqvT Svilo, xom xedav... vin warmoidgen-da cota xnis win, rom carieli swavliTa da mondomebiT gaxdeboda vinme umaRle-sis studenti... giorgi papa, xo ici, `bir-JasTan~ rom cxovrobs? magisi Svilis ga-naTlebas sami saxnav-saTesi Sealia ojax-ma da kia axla jibeebSi xelebCawyobili dayudebuli `birJaze~. diplomi didi siamayiT Semodo karadaze...

mondomebaa, Svilo, mTavari da swav-la-ganaTlebas axla rom dafaseba aqvs, ar maxsovs me, odesme ase dafasebuliyos. mondomeba da swavla!~

Znelia, ar daeTanxmo bebos.vin warmoidgenda (miT ufro Cemi mas-

wavlebeli), rom mxolod skolis ganaT-lebis amara, finansurad arc ise SeZle-buli erTi axalgazrda, xelisuflebas weliwadSi 2 250 lariT azaralebda? ver-avin…...

naTia xuciSvili,socialur da politikur

mecnierebaTa fakultetisII kursis studenti

`sul ar yofila pirvel grafaSi Tsu-isCawera uperspeqtivo ambicia”

studentis dRiuri

Page 8: universitetis · esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem saWirod CaTvala saqarTveloSi daearsebina iseTi saganmanaTleblo ke-rebi, romlebic

Tbilisis universiteti

newspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

8

Tamar dadiani

sajaro leqciebis farg-lebSi, umciresobis sakiTxTa evropuli centris samxreT kav-kasiuri ofisis mier mowveulma eqspertebma: anTropologiis profesorma qeTevan xuciSvil-ma da damoukidebelma eqspert-ma giorgi Tarxan-mouravma Tsu-is magistrantebs da doqtoran-tebs saintereso seminarebis cikli SesTavazes, romelic Semdeg Temebs moicavda: kul-turuli mravalferovneba, eT-noSorisi urTierTobebi, eTno-kulturuli da lingvisturi umciresobebi, eTnikuri da re-ligiuri jgufebi saqarTvelo-Si, deportacia, repatriacia, integracia, mesxebi da saqarT-velo.

saqarTvelos teritoria uZvelesi droidan iyo mo-qceuli intensiuri migracie-bis arealSi. Semodiodnen da mkvidrdebodnen rogorc kavka-siis xalxTa warmomadgenlebi, aseve calkeuli jgufebi maxlo-beli aRmosavleTidan. droTa ganmavlobaSi migrantTa zogi jgufi adgilobriv mosaxleoba-Si an sxva eTnikur erTeulebSi gaiTqvifa, sxvebma ki bolomde SeinarCunes TavianTi erovnuli specifika.

profesorma qeTevan xu-ciSvilma sainteresod aRwera, TuU rogor xdeboda sxvadasxva dros Semosuli eTnikuri Tu re-ligiuri jgufebis kulturuli adaptacia; ra hqondaT saerTo da riT gansxvavdebodnen isi-ni erTmaneTisgan. man isaubra Tanamedrove saqarTveloSi ar-sebuli eTnikuri viTarebis Se-saxeb da aRniSna: `politikuri da socialur-ekonomikuri fa-qtorebis gamo saqarTvelos mo-saxleobis eTnikuri Semadgen-loba sxvadasxva istoriul epo-qaSi erTgvarovani ar iyo. masze gavlenas axdenda politikuri, socialuri da ekonomikuri vi-Tareba migraciul proceseb-Tan erTad. dRevandeli eTni-kuri viTareba ganpirobebulia XIX–XX saukuneebSi mimdinare procesebiT. saqarTvelos te-ritoriaze mcxovrebi eTnikuri umciresobebis klasificireba SesaZlebelia qronologiuri, ricxovnobis, gansaxlebis prin-cipis, religiuri da enobrivi kuTvnilebis mixedviT. mniSv-nelovania eTnikur umcire-sobaTa gansaxlebis formebis gaTvaliswineba. imis mixedviT, kompaqturad arian isini dasax-lebulni Tu dispersiulad, sa-sazRvro zolSi Tu qveynis Sida teritoriebze, gansxvavebulia maTi integraciis xarisxi da moTxovnilebebi. swored ami-tom aris aucilebeli realuri suraTis codna”.

qeTevan xuciSvilma agreT-ve ganixila statistikuri mo-nacemebi da isaubra kvlevis meTodebze, romelTa gamoyene-biTac xdeba monacemTa Segro-veba eTnikuri jgufebis Sesaxeb. integraciis xelisSemSleli Tanamedrove faqtorebidan man gamoyo codnis nakleboba, sx-vadasxvagvari stereotipebis arseboba, saerTo socialur-ekonomikuri foni; mSvidobia-ni Tanacxovrebis tradiciuli

faqtorebis moSla; manipuli-rebis meti saSualebis arse-boba; enobrivi problemebi da misgan gamomdinare sakiTxebi, rogoricaa ganaTlebis, da-saqmebisa da sazogadoebriv cxovrebaSi aqtiurad CarTvis sakiTxebi. calkeuli eTnikuri umciresobebis daxasiaTebisas gansakuTrebuli yuradReba gamaxvilda im eTnografiul realiebze, romlebic xangrZ-livi Tanacxovrebis Sedegad Camoyalibdnen da mSvidobian Tanacxovrebas uwyobdnen xels, kerZod, esenia RirebulebaTa sistemebis da eTikuri normebis msgavseba; msgavsi da gaziarebu-li eTnografiul-yofiTi rea-liebi (Zmadnaficoba-yonaRo-bis, xelovnuri danaTesavebis, stumar-maspinZlobis Cveule-bebi); gaziarebuli salocavebi, religiuri dResaswaulebi da bazrobebi. rac Seexeba emigra-ciis mizezebs _ dasaxelda umu-Sevroba, cxovrebis donis dace-ma, sakuTari SesaZleblobebis realizebis dabali xarisxi, politikuri arastabilurobis gancda. xazgasmiT aRiniSna, rom emigraciul ganwyobebze nakleb gavlenas axdens e.w. diskrimi-naciuli xasiaTis faqtorebi: xelisuflebisa da mosaxleo-bis negatiuri damokidebule-ba eTnikuri warmoSobisadmi, mSobliuri enisa da kulturis ganviTarebis SeuZlebloba, eT-nikuri umciresobebis warmo-madgenlobisTvis religiuri grZnobebis dakmayofilebis dabali xarisxi. aRiniSna, rom integraciuli procesebisa da samoqalaqo sazogadoebis mSe-neblobis warmateba didad iqne-ba damokidebuli swori politi-kis SemuSavebaze, rac calkeuli eTnikuri umciresobis moTxov-nilebaTa gaTvaliswinebiT, e.i. maTi yofis realuri suraTis codna-analizis gziTaa SesaZ-lebeli.

damoukidebelma eqspert-ma giorgi Tarxan-mouravma mi-moixila mesxebis mier gadasax-lebaSi gatarebuli wlebi, Tana-medrove yofa, TviTmyofadoba da kultura. man siRrmiseulad gaaanaliza mesxebis saqarTve-loSi repatriaciis Sidapoli-tikuri da saerTaSoriso konte-qstebi da sainteresod isaubra agreTve im sakiTxebze, Tu ra unda gakeTdes stalinis mier deportirebuli mosaxleobis problemebis mosagvareblad.

gasuli saukunis 20-iani wle-bidan 50-iani wlebis dasawyisam-de sabWoTa kavSiris liderebi regularulad iyenebdnen mra-valerovani saxelmwifos mosax-leobis iZulebiT gadasaxlebas, rogorc represiul zomas, maT-ze zedamxedvelobis dawesebisa da daSinebis mizniT. istori-kosebis cnobiT, am periodSi mSobliuri adgilebidan Sua aziaSi da cimbirSi gadaasaxles daaxloebiT 6 milioni adamia-ni, maT Soris, 8 eTnikuri jgufi mTlianad. amgvari koleqtiuri deportaciis msxverplni gaxd-nen volgispireTSi mcxovrebi germanelebi, aseve, kavkasiisa da Savi zRvis regionebSi mcxovre-bi balyarelebi, yaraCaelebi, yalmuxebi, CeCnebi, inguSebi, yirimeli TaTrebi da mesxebi, ZiriTadad im braldebiT (garda

ukanaskneli SemTxvevisa), TiT-qos isini hitleris saokupacio administraciasTan TanamSrom-lobdnen.

mesxebis deportacia gan-xorcielda ssrk Tavdacvis sa-xelmwifo komitetis 1944 wlis 31 oqtombris #6279 dadgeni-lebiT, maSin, rodesac mesxi ma-makacebi meore msoflio omSi ibrZodnen. amave wlis noember-Si mesxeTSi mcxovrebi mTeli mahmadiani mosaxleoba, mahmadi-an mesxebTan erTad mosaxleobis ufro mcire jgufebi _ momTa-bare yarafafaxebi, mahmadiani qurTebi, hemSinebi, boSebi da Turqebi _ iZulebiT ayares TavianTi saxlebidan da piru-tyvis gadasayvani vagonebiT gauyenes Sua aziis gzas. ramde-nime kviris Semdeg daiwyo kidev erTi masobrivi deportaciis operacia mezobeli aWaridan, saidanac gaasaxles mahmadianTa jgufebi, romlebSic Sediodnen: Hlazebi, hemSinebi, qurTebi, mes-xebi da Turqebi. oficialuri monacemebiT, 1944 wlis noember-Si am ori regionidan gaasaxles sul 94 955 adamiani. saboloo jamSi, uzbekeTSi, yazaxeTsa da yirgizeTSi gadasaxlebulTa ricxvma 100 000-s gadaaWarba.

mas Semdeg, rac 1999 wels saqarTvelo evropis sabWos wevri gaxda, mesxTa repatria-ciis sakiTxi mTavrobis ofi-cialur valdebulebad gadaiq-ca. evropis sabWos wevroba avaldebulebda saqarTvelos Seeqmna sakanonmdeblo baza deportirebuli mosaxleobis reabilitaciis, repatriaciisa da integraciisTvis, daewyo de-portirebul mesxTa repatria-cia da es procesi daesrulebina

gansazRvruli wlis ganmavlo-baSi. 2007 wels repatriaciis Sesaxeb kanonis miRebiT qveyana-Si Seiqmna samarTlebrivi CarCo mesxebis dasabruneblad. bolo ramdenime welia, rac saqarTve-los mTavroba da sazogadoeba emzadeba realuri repatriaci-isTvis, romelic uaxles peri-odSi unda dasruldes. Tumca dRes bevrs saubroben am kanonis xarvezebze. mesxebis sakiTxeb-ze momuSave eqspertTa nawilis azriT, es kanoni zedmet biuro-kratiul bariers uqmnis repa-triantis statusis maZieblebs.

sazogadoebrivi politikis institutis Tanadireqtoris giorgi Tarxan-mouravis azriT, yvela saxelmwifos, sadac bevri eTnikuri jgufia, aqvs proble-ma – Tu rogori politika gan-axorcielos eTnikuri jgufe-bis mimarT. imperiul ruseTSi, garkveulad, ori mimarTulebiT iyo mcdeloba: rusifikaciis (romelic xan Zlierdeboda da xan sustdeboda) da meore: didi eTnikuri jgufebis fragmenta-ciis. komunisturi partiis liderebs Soris iyo didi dava eTnikuri, erovnuli politikis mimarT. erovnuli umciresobe-bis mimarT politika sabWoTa kavSirSi Taviseburad ganxor-cielda, rac imas niSnavda, rom unda momxdariyo erovnuli um-ciresobebis inkorporireba, politikuri elitebis CarTva saxelmwifos mmarTvelobaSi Tundac saSualo doneze mainc.

saqarTveloSi iyo mcdelo-ba, rom aq mcxovrebi yvela Tur-qulenovani jgufi azerbaija-nelebad gaformebuliyo. aqe-dan moyolebuli saqarTvelos ssr-Si mcxovrebi mesxebi mo-

eqcnen cvalebadi sabWouri po-litikis zegavlenis qveS, ramac Sedegad mogvca gansxvavebuli oficialuri (sapasporto) sta-tusi imisda mixedviT, Turqiza-ciis politika ganicada ama Tu im jgufma Tu azernaijaniza-ciisa. am droisaTvis mesxebs ar hqondaT mkveTrad gamoxatuli erovnuli identoba, da Tavis Tavs ,,ierli” – adgilobrivebs uwodebdnen. maT identuroba-ze did gavlenas axdenda reli-giuri da enobrivi kuTvnileba. azerbaijanizaciis procesi aisaxa eTnikuri jgufebis Sida sabWour klasifikaciaSi. mes-xebi `azerbaijanelebad~ dare-gistrirdnen rogorc TavianT pasportebSi, ise 1939 wlis aRwe-ris dokumentebSi.

saqarTvelodan deportaci-is Semdeg mesxi xalxis migraci-ul moZraobas hqonda rogorc iZulebiTi, ise nebayoflobiTi xasiaTi. politikuri, ekonomi-kuri da socialuri garemoebe-bis gamo bevri mesxi gadadioda sacxovreblad axlo da Soreul qveynebSi, cdilobda ra Segue-boda mudmiv gadasaxlebaSi yof-nas.

dRes saqarTveloSi mc-xovrebi mesxebis raodenoba, daaxloebiT, 1000-ia. isini, um-Tavresad, qveynis dasavleT nawilSi _ guriasa da imereT-Si saxloben. zogierTi maTgani samcxe-javaxeTsa da TbilisSi cxovrobs, magram es cifric mxolod savaraudoa.

giorgi Tarxan-mouravi aris Tanaavtori qarTul enaze gamo-cemuli wignisa „mesxebi: gza Si-nisken“, romelic man saCuqrad gadasca seminaris yvela monawi-les. masTan erTad wignis avto-rebi arian: daniur-germanuli kvleviTi fondis „umciresobis sakiTxTa evropuli centris“ regionuli direqtori kavkasia-Si tom trieri da „umciresobis sakiTxTa evropuli centris“ asistent-mkvlevari forest ki-limniki.

seminaris muSaobaSi monawi-leoba miiRo, agreTve, repatri-rebulma mesxma amiran yuraZem, romelmac deportaciis wlebSi sakuTari ojaxis cxovrebasa da saqmianobaze isaubra, Tu ra siZ-neleebisa da problemebis gada-laxva mouxdaT im mZime wlebSi da ra sirTuleebs waawyda ojaxi repatriaciis procesis dros.

`ojaxis wevrebi erovnebis aRdgenis Semdeg saqarTveloSi davbrundiT da afxazeTSi, aCig-varaSi davsaxldiT, magram sab-WoTa mTavrobam sxvadasxva mi-zezebis gamo aq ar gagvaCera da isev azerbaijanSi gadagvasax-les. mamaCemi qarTuli orienta-ciis iyo da ar undoda azer-baijanSi dabruneba. maSin am sa-kiTxs ojaxSi babua wyvetda, mama babuas daupirispirda da maT Soris uTanxmoeba moxda. ojaxi gaiyo, mamaCemi Tavis naTesavebs daSorda da sacxovreblad ya-bardo-balkaneTis mxare airCia. am wlebSi saqarTveloSi da-bruneba gvekrZaleboda, ver Ca-vewerebodiT, magram 1977 wels mainc movaxerxeT saqarTveloSi dabruneba da guriaSi davsaxl-diT, sadac dRemde vcxovrobT. mesxebi, dRes, ZiriTadad, nasa-kiralSi – guriaSi da ianeTSi - imereTSi, cxovroben. bednieri var, rom qarTul fesvebs davu-brundi~, _ aRniSna amiran yura-Zem.

seminaris bolos gaimarTa diskusia, masSi monawile stu-dentebma sakiTxebisadmi didi interesi gamoiCines da konkre-tuli detalebiT dainteresd-nen.

mesxebis saqarTveloSi repatriaciis Sidapolitikuri da saerTaSoriso konteqstebi

mesxebis repatriaciasTan dakavSirebiT sazogadoebaSi azrTa sxvadasxvaoba arsebobs. nawili fiqrobs, rom mesxebi aucileblad unda dabrundnen istoriul samSobloSi da es qveyanas aranair zedmet problemas ar Seuqmnis. nawili ki mesxebis Camosaxlebis sakiTxisadmi calsaxad uaryofiTadaa ganwyobili. swored am aq-tualur sakiTxebze imsjeles 8-9 Tebervals Tsu-is evropuli kvlevebis institutis mier organizebul seminarze.

seminari

Page 9: universitetis · esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem saWirod CaTvala saqarTveloSi daearsebina iseTi saganmanaTleblo ke-rebi, romlebic

Tbilisisuniversiteti

newspaper @ tsu.gewww.tsu.ge

9

„inovaciuri menejmentis cen-trs“ wels daarsebidan me-4 weli Seusrulda. igi 2007 wels ekono-mikisa da biznesis fakultetis samecniero sabWom samecniero-saganmanaTleblo struqturul erTeulad daamtkica. es centri spontanurad ar warmoSobila. mas safuZvlad daedo yofil sainJinro-ekonomikur (SemdegSi menejmentis da mikroekonomikis) fakultetze Cem mier Sedgenili saswavlo programebis mixedviT 1997 wlidan wakiTxuli saleqcio kursebi: „inovaciuri menejmenti“, „organizaciuli menejmenti“, „in-vestirebis safuZvlebi“, „inova-ciuri saqmianobis organizacia da marTva“ da „biznes-komunikaciebi“.

centris mizania mecnierebis komercializaciisTvis xelSewyo-ba, rac, Tavis mxriv, iTvaliswinebs: venCuruli investiciebis kvlevas; konsultaciebs, rogorc teqnolo-giebis transferis gadacemis, ise patentebis, licenziebisa da saav-toro uflebebis sakiTxebSi; mec-nierebis ganviTarebisaTvis xelSe-wyobas; mcire inovaciuri biznesis ganviTarebas; perspeqtiul inova-ciur proeqtebze monacemTa bankis Camoyalibebas; universitetis in-teleqtualuri potencialis pra-qtikul CarTvas kvlevebis komer-cializaciis procesSi.

am miznis misaRwevad centrSi mimdinareobs sistematuri mu-Saoba, rac, Sesabamisad, asaxulia ideebis generirebis procesebze: mimdinare kvlevebze da gamarTul samecniero konferenciebze.

„inovaciuri menejmentis cen-trma“ sauniversitetTaSoriso respublikuri masStabis samec-niero ori konferencia gamarTa akademiur personalisTvis da ori konferencia samive safexuris studentebisTvis, agreTve, ori sauniversiteto studenturi sa-mecniero konferencia.

centris mier gamocemulia sa-mecniero Sromebis 2 krebuli.

inovaciuri menejmentis cen-tri CarTulia sagranto konkur-sebSi, magaliTad, centrSi momz-adda saqarTvelos samecniero teqnologiebis ganviTarebis fon-disTvis proeqti, romlis mizanic iyo mzis energiis gamoyeneba.

„inovaciuri menejmentis cen-trSi“ aqtiurad mimdinareobs mu-Saoba saganmanaTleblo programe-bis mimarTulebiTac. SemuSavebu-lia doqtorantebisTvis arCeviTi saswavlo kursi „mecnierebis ko-mercializacia“. amJamad mimdina-reobs muSaoba erToblivi sama-gistro programis kurikulumze amerikis erTerT teqnologiur universitetTan erTad da dafi-nansebis mopovebisTanave es pro-grama wardgeba akreditaciisTvis.

dReisaTvis centrSi Catare-bulia kvlevebi mecnierebis ko-mercializaciis 4 modelze.

komercializaciis procesis racionaluri gamoyenebis miz-niT pirvel rigSi aucilebelia inovaciebis komercializacias SevxedoT saxelmwifo da kerZo seqtoris TvaliT (maT Soris, ro-gorc universitetebis, ise samec-niero-kvleviTi institutebis gaTvaliswinebiT).

komercializacia ganekuTv-neba im RonisZiebaTa serias, ro-melsac sabazro moTxovnebis Sesabamisad firmebi axorciele-ben codnis da teqnologiebis gar-dasaqmnelad axal produqtebad, procesebad an momsaxurebad.

komercializaciis proce-sisTvis gadamwyveti mniSvneloba aqvs maRalkvalificiur kadrebs (mecnierebs, inJinrebs, meneje-rebs da a.S.).

aqve unda aRvniSnoT inovacie-bis marketingze, romelic mniSv-nelovani cvlilebebis gaTvalis-winebiT marketingis axali meTo-

dis danergvas warmoadgens di-zainSi an SefuTvaSi, produqtis ganTavsebaSi an fasSi. inovaciebis marketingi mimarTulia klien-tebis ukeT dakmayofilebisaken, axali bazrebis aRmoCenaze an ukve arsebul bazarze produqtis xe-laxla pozicionirebaze, firmis moculobis gazrdis mizniT.

inovaciebis wamqezebel meqa-nizms pirvel rigSi konkurencia warmoadgens. moZvelebuli teqni-kisa da teqnologiebis gamoyene-bis procesSi misi mwarmoeblebi da momxmareblebi diferencire-bul zarals ganicdian, ris gamoc iZulebulni xdebian _ inovacie-bis aTvisebis meSveobiT eZebon sakuTari sawarmoo danaxarjebis Semcirebis SesaZleblobebi. im samewarmeo firmebs, romlebic efeqtur inovaciebs aiTviseben, SesaZlebloba eZlevaT Seamciron sawarmoo xarjebi da Sesabamisad, saqonlis (produqtis, momsaxure-bis) realizebis fasic.

inovaciuri biznesis arss mud-mivi eqsperimenti warmoadgens. ra Tqma unda, Zalian mniSvnelovania gegmebi, kvlevebi, resursebis az-riani ganawileba, magram bazris Seswavlas kidev ganapirobebs ra-modenime garemoeba: bazris glo-balizacia, konkurenciis gamwva-veba, garemoSi cvlilebebis zva-viseburi zrda da momxmareblis dominireba bazarze.

inovaciuri ideis realize-basTan dakavSirebiT, saboloo gadawyvetilebis miRebamde auci-lebelia yuradReba gamaxvildes realuri riskebis da realuri mogebis molodinebTan dakavSi-rebul or mniSvnelovan sakiTxze: 1) proeqtidan miRebuli mogeba sagrZnoblad meti unda iyos, vid-re misi realizebis xarjebi da 2) proeqtTan dakavSirebuli riski dasaSveb fardobaSi unda iyos misi realizebiT miRebuli ukuge-bis savaraudo SefasebasTan.

Zalian perspeqtiul ideasac ki „TavisTavad“ ar moaqvs nova-tori sawarmosTvis warmateba bazarze. man inovaciuri saqmi-anobis mizans rom miaRwios, unda miiRos monopoliuri zemogeba, aseve, samewarmeo firmas sWirde-ba Sesabamisi pirobebis dacva da

garkveuli moTxovnebis dakmayo-filebac. am situaciebSi, saTana-do procesis sakmarisi moqnilo-bis gamo, ukeTesad miCneulia mci-re inovaciuri firmebi.

produqtis konkurentul war-matebas dRevandel bazrebze, Zi-riTadad, samewarmeo saqmianobis iseTi maxasiaTeblebi gansazRv-ravs, rogoricaa Zveli produq-ciis axliT Canacvlebis siswrafe, nawarmis xarisxis da saimedoobis done, fasi da a.S.

saerTo ekonomikuri maCveneb-lebis sanacvlod, miRwevebi te-qnologiur ganviTarebasa da in-ovaciebis menejmentSi dRes aris qveynis ekonomikuri siZlieris da erovnuli samrewvelo politi-kis efeqtianobis sazomi. amasTan, gadamwyveti mniSvneloba ar aqvs qveyana ganviTarebas iwyebs saku-Tari, Tu sxvebisgan gadmoRebuli teqnologiuri miRwevebis safuZ-velze. mTavaria, man moaxerxos zemoT xsenebuli maxasiaTeblebis srulyofa inovaciuri procese-bis saTanado warmarTvis meSveo-biT (amis magaliTia axali qarTu-li sawarmo „algoriTmi“).

am maxasiaTeblebiT winsvlis praqtikulad amouwuravi rezer-vebis arsebobaze araerTi qveynis swrafi da Sedegiani industriuli ganviTarebis gamocdileba miuTi-Tebs (iaponia, singapuri da a.S.).

saerTaSoriso konkurentu-narianobisTvis arsebobs oTxi mTavari piroba: 1) teqnologiuri

infrastruqtura, 2) erovnuli orientirebi, 3) socialur-ekono-mikuri infrastruqtura, 4) indu-striis mwarmoebloba.

saerTaSoriso konkurentuna-rianobis TvalsazrisiT SeiZleba paradoqsulad JRerdes, magram, zogjer, qveynebi, romelTac sa-kuTari potencialis ganviTare-ba „sufTa furclidan“ uwevT, am pirobebis Seqmnis TvalsazrisiT, ukeTes mdgomareobaSi aRmoCnde-bian xolme (da am mxriv saqarT-velos didi perspeqtiva gaaCnia), vidre industrializebuli sa-xelmwifoebi, romelTac amisTvis ukve Camoyalibebuli viTarebis Secvla uwevT.

maRalteqnologiuri da mec-nierebatevadi dargebis ganvi-Tarebis xelSewyobisTvis gansa-kuTrebuli mniSvneloba aqvs qveyanaSi codnis akumulirebis da SeTvisebis unaris arsebobas, risi deficitic saqarTveloSi namdvi-lad ar gagvaCnia da esec aris er-TerTi dadebiTi mxare Cveni qvey-nisTvis.

codnis Sedegiani SeTviseba SesaZleblobas aZlevs indivi-debs, sawarmoebsa da sazogadoe-bebs moaxdinon warmoebaSi gamoy-enebuli resursebis utilizeba, srulyon sakuTari kvalifikacia da amiT monawileoba miiRon qvey-nis ganviTarebaSi.

saqarTvelo dRes mwvaved ga-nicdis mecnierebis da teqnikis sferoSi im sindromis ukmariso-bas, romelmac ukanasknel wlebSi seriozuli dartyma miayena evro-pas, rac „evropis paradoqsiTaa“ cnobili.

dRes saqarTvelos aqvs uni-kaluri Sansi - axlo momavalSi iamayos sakuTari erovnuli Rir-sebiT, risi miRwevac SesaZloa qarTvelebis gonebaSi arsebuli ideebis gadaqceviT swored iseT produqciad, procesebad da mom-saxurebad, romelic Tanamedrove bazrisTvis iqneba misaRebi.

ioseb masuraSvili,ekonomikis doqtori,

profesori, ekonomikisa da biznesis fakultetis

„inovaciuri menejmentis centris“ xelmZRvaneli

ratom unda vaqcioT idea produqciaddRes, zogadad msoflioSi, qveynebis ekonomikuri miRwevebis

sazomad iTvleba maTi konkurentunarianoba, romlebic uSualo kavSirSia mecnierebis komercializaciasTan (intensiuri kv-levebis warmoeba, maTi Sedegebis aTviseba inovaciebis saxiT da am inovaciebis realizacia bazarze).

Tsu-Si mecnierebis komercializaciis mimarTulebiT kvlevebi ekonomikisa da biznesis fakultetis `inovaciuri menejmentis centrSi~ tardeba.

SurTxia beroSvili

2 Tebervals Tbilisis sa-xelmwifo universitetSi or-dRiani saerTaSoriso konfe-rencia _ `joisis saerTaSo-riso gavlena literaturaze~ gaimarTa, romelic jeims joi-sis dabadebidan 130 wlisTavs da `ulises~ gamoqveynebidan 90 wlisTavs mieZRvna. RonisZiebaSi Tbilisis saxelmwifo univer-sitetis, quTaisis akaki wereT-lis saxelmwifo universitetis, Tbilisis SoTa rusTavelis sa-xelobis Teatraluri univer-sitetis, kavkasiis universite-tis, agraruli universitetis profesor-maswavleblebTan da doqtorantebTan erTad monawi-leoba miiRes kanadis, aSS-is da rumineTis universitetebis pro-fesorebma, romlebmac mwerlis Semoqmedebaze isaubres. univer-sitetis profesor-maswavleb-lebma da ucxoelma stumrebma konferenciaze mwerlis Semoqme-debisadmi miZRvnili na-Sromebi warmoadgines.

XX saukunis erTerTi yvelaze gavleniani irlandieli mwerli-sa da poetis jeims joisis Semo-qmedeba dRemde literatorebisa da kritikosebis gansjis sagania. mas ekuTvnis yvelaze gaxmaure-buli romani `ulise~, romelic 1922 wels daiwera da romelmac mwerals sayovelTao aRiareba da dideba moutana. aranakleb mniSv-nelovania misi sxva nawarmoebe-bi: `fineganis samZimari~, mokle

novelebis krebuli `dublinele-bi~, avtobiografiuli nawarmo-ebi `xelovanis portreti axal-gazrdobisas~ da sxva. miuxeda-vad imisa, rom joisma cxovre-bis umetesi nawili irlandiis sazRvrebs gareT gaatara, misi fsiqologiuri da beletristu-li samyaro eyrdnoba mSobliur dublins _ qalaqs, romelic warmoadgens misi SemoqmedebiTi samyaros mTavar moqmedebis ad-gils. msoflio literaturaSi joisi erTerT yvelaze gavleni-an modernist avtorad iTvleba. misi romani `ulise~ homerosis „odiseas~ mixedviT dawerili nawarmoebia, romelmac udidesi gavlena moaxdina ara marto evropul, aramed saerTaSori-so literaturaze. `amouxsneli da idumali~ _ xSirad asec axa-siaTeben joisis Semoqmedebas. amerikeli mwerali frenk baumi imasac ki ambobda, rom „ulises~ wakiTxva SeuZlebelia – misi mxo-lod xelmeored wakiTxvaa SesaZ-lebeli“.

Tbilisis saxelmwifo uni-versitetSi gamarTul samecnie-ro konferenciaze profesoreb-ma didi mwerlis Semoqmedebis sxvadasxva aspeqtebze isaubres.

doqtorma maia yiasaSvilma `ulises~ qarTuli Targmanis Sesaxeb isaubra da aRniSna, rom `ulise~ im wignebs ganekuTvneba, romelTa Seswavlasa da Targ-mans SeiZleba cxovreba Sealio da mainc mxolod odnav Seexo mis siRrmes. misi azriT, romanis kiTxva gaZnelebulia ara marto

sakuTriv enobrivi Tvalsazri-siT, aramed masSi mravali isto-riuli, kulturologiuri, musi-kaluri, filosofiuri da lite-raturuli aluziebis simravlis gamo, rac mas saTargmnelad ur-Tules nawarmoebad aqcevs.

maia yiasaSvilma Tavis naS-romSi niko yiasaSviliseul Targmanzec isaubra da aRniSna, rom im periodSi, rodesac `uli-se~ iTargmna, joisi miiCneoda arasasurvel mwerlad, amitom zogierT qarTvel literators am Targmanis mimarT mZafri rea-qcia hqonda.

`gansakuTrebulad bune-brivad iTargmna is pasaJebi, romelTac stiluri analogia daeZebna qarTul literaturaSi. saTargmnelad yvelaze did sir-

Tules warmoadgens aluziebi da sityvaTa TamaSi. mravali ir-landiuli, laTinuri, italiuri, franguli da germanuli frazebi sqolioSia naTargmni, magram ko-mentars Tavisi datvirTva aqvs: realiebi da maTi miniSnebebi qarTveli (da ara marto) mkiTx-velisTvis sruliad daikargeba, rom ara ganmarteba. sakuTriv religiuri, kulturuli, yofi-Ti aluziebis garda, `uliseSi~ mravladaa Tavad joisis piradi cxovrebis epizodebis miniSneba. bevria, aseve, mravali mwerlisa da gansakuTrebiT Seqspiruli aluziebi, romelTa nawili qarT-veli mkiTxvelisTvis gaugeba-ria im ubralo mizezis gamo, rom xSirad esa Tu is fraza an xati qarTul klasikur TargmanSi

sruliad ar gvxvdeba~, _ aRniSna maia yiasaSvilma.

misi informaciiT, `ulises~ axali varianti, romelic 2012 wels „bakur sulakauris gamom-cemlobam“ gamosca, srulia im gagebiT, rom igi Sedarebulia 1984 wlis samtomian sinoptikur gamocemasTan da mTlianad re-daqtirebuli da Sevsebulia.

Tsu-is inglisuri filolo-giis departamentis warmomad-genelma, asocirebulma profe-sorma giorgi yufaraZem Tavis moxsenebaSi `interteqstualuri da stilisturi elementebi j. joisis `evelinSi~ nawarmoebis lingvistur analizze gaamaxvi-la yuradReba. saintereso iyo bela xabeiSvilis moxseneba _ `Sinagani monologi jeims joi-sis SemoqmedebaSi~, aseve, manana gelaSvilis _ `jakomo joisi~, rogorc xelovanis portreti~, daviT maziaSvilis _ `joisi da postmodernizmi tom stopardis piesa „trevestisSi“, ilia gas-vianis _ `apolineris ulise da joisis ulise~, koka guncaZis _ `romanis krizisi da axali lite-raturuli ganzomilebebis Zie-ba~ da sxva.

konferenciis monawileebma samomavlo gegmebzec isaubres. profesor- maswavleblebma do-qtorantebs joisis Semoqmede-basTan dakavSirebuli is samec-niero literatura SeurCies, romlebzec isini momavalSi imuSaveben da romelTac Semod-gomisTvis dagegmil samecniero konferenciaze warmoadgenen.

joisis saerTaSoriso gavlena literaturazekonferencia

ioseb masuraSvili

Page 10: universitetis · esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem saWirod CaTvala saqarTveloSi daearsebina iseTi saganmanaTleblo ke-rebi, romlebic

Tbilisis universiteti

newspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

10

nato obolaZe

`batonma giorgim fundamentaluri naSromi dawera qarTuli CveulebiTi sa-marTlis dargSi. Zalian bevri samecnie-ro kvleva dawerila dRemde am mimarTu-lebiT, magram aseTi srulyofili naSro-mi qarTul sinamdviles ar axsovs. Tsu-is iuridiul fakultetze yovelwliurad xdeba monografiebis prezentacia, rac Zalian mniSvnelovania. post-sabWoTa sivrceSi saqarTvelo erTaderTi qvey-anaa, romelmac am mxriv win waiwia da, Ta-mamad SeiZleba iTqvas, rom samarTlebri-vi azrovnebis stiliT evropis bevr qvey-anas usworebs Tvals.

rac Seexeba korporaciul samarTals, minda aRvniSno, rom saqarTveloSi, ro-desac samoqalaqo kodeqsze muSaoba unda dawyebuliyo, saswrafod miviReT kanoni mewarmeTa Sesaxeb, rac sabazro ekonomi-kis ganviTarebisaTvis aucilebeli iyo. albaT amanac ganapiroba, rom Semdeg yve-laze meti cvlileba swored mewarmeTa Sesaxeb kanonSi Sevida. dRes am dargSi ukve calkeuli mimarTulebebi gamoiyo da saukeTeso monografiebi iwereba. vi-Tardeba kerZo samarTlis, sakorpora-cio samarTlis skolebi. minda, mivuloco baton irakli burduls `sakorporacio samarTlis krebulis~ gamocema, aseve, im axalgazrdebsac, romelTa naSromebic krebulSi Sevida~, _ ase Seafasa axali sa-mecniero naSromebi iuridiuli fakul-tetis profesorma besarion zoiZem.

`sakorporacio samarTlis krebu-li~ samarTlis mecnierebis axalgazr-

da mkvlevarTa akademiuri statiebis nakrebia. masSi Sesulia akaki qirias _ `sakorporacio samarTlis sistema sa-qarTveloSi~; nikoloz gulaSvilis _ `korporaciuli safarvelis gaWol-va, rogorc kreditorTa dacvis gansa-kuTrebuli RonisZieba mSobel-Svilo-bil kompaniaTa urTierTobis konteqst-Si~ (aSS-sa da qarTuli sakorporacio samarTlis mixedviT); daviT maisuraZis _ `samewarmeo gansjis wesi sakorpora-cio samarTalSi~ (aSS-sa da saqarTvelos samarTlis magaliTze); salome robaqi-Zis `insaideruli informaciis borotad gamoyenebiT dadebuli garigebebi da kerZo-samarTlebrivi Sedegebi~ da gio-rgi maxarobliSvilis _ `sakorporacio-samarTlebriv kombinaciaTa Tavisebu-rebani sawarmoTa Serwymis procesSi~. krebuli sakorporacio, sabanko da eko-

nomikuri samarTlis sazogadoebis egi-diT gamoica, romelsac irakli burduli xelmZRvanelobs. sazogadoebis mizani sakorporacio samarTlis mimarTulebiT samecniero kvlevebis ganxorcieleba da am procesSi axalgazrda mkvlevarebis aqtiuri CarTva gaxlavT.

`minda giTxraT, rom es instituti arsad aris dafiqsirebuli. igi erTg-vari Sida sazogadoebis nairsaxeobaa. CvenTvis mTavaria, samarTlis am mimar-TulebiT ufro meti da xarisxiani samec-niero kvlevebi ganvaxorcieloT. gansaz-Rvruli gvaqvs, gamovceT `sakoporacio samarTlis krebulis~ II tomic. daaxloe-biT gawerili gvaqvs is sakiTxebi, romle-bic masSi iqneba mocemuli. meore nawili rom ukeTesi gamovides, gvinda ufro meti axalgazrda mkvlevrebi Semovikri-boT~, _ ganacxada Tsu-is iuridiuli fa-kultetis dekanma irakli burdulma.

`sakorporacio samarTlis krebu-li~ saqarTveloSi gamocemuli pirveli wignia, romelSic sakorporacio samarT-lis Tanamedrove da aqtualuri sakiTxe-bia ganxiluli. Tumca aranaklebi mniSv-nelobisaa wigni `danaSauli da sasjeli qarTul CveulebiT samarTalSi~. naSro-mi qarTuli samarTlis istoriis yvela-ze fundamenturi samecniero kvleva gax-lavT. profesori giorgi daviTaSvili masze, daaxloebiT, 6 wlis manZilze mu-

Saobda. profesorma kvleva XIX saukunis meore naxevrisa da XX saukunis qarTuli eTnografiuli masalebis safuZvelze ganaxorciela da igi Seexeba danaSaulisa da sasjelis institutis iseT sakiTxebs, rogoricaa danaSaulTa saxeebis klasi-fikacia, danaSaulSi Tanamonawileoba, danaSaulis subieqti, sasjelTa saxeebi da miznebi, sisxlis aRebis tradicia da sxva. naSromSi, aseve, gamoyenebulia sxva-dasxva arqeologiuri eqspediciis Sede-gad mopovebuli da dRemde gamouqveyne-beli saarqivo masala.

`Cemi naSromi im saqmianobis gagrZe-lebaa, romelic iuridiulma sazoga-doebam 80-ian wlebSi profesor mixeil kekelias xelmZRvanelobiT wamoiwyo. mec misi mowafe gaxldiT da mis mier organizebul eqspediciebSic viRebdi monawileobas. am eqspediciebis Sedegad saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi, qar-Tul CveulebiT samarTalTan dakavSi-rebiT, Zalian bevri unikaluri masala Caiwera. Cemi samecniero kvleva swored am informaciis safuZvelzea Sesrule-buli. naSromi XIX saukunis meore naxe-vris da mTlianad XX saukunis qarTuli CveulebiT samarTlis Sesaxeb arsebul eTnografiul monacemebs efuZneba. maTi didi nawili gamouqveynebeli saarqi-vo monacemebia, rac, Cemi azriT, Zalian mniSvnelovania~, _ aRniSna profesorma giorgi daviTaSvilma.

samecniero naSromebis `sakorpora-cio samarTlis krebulisa~ da `dana-Sauli da sasjeli qarTul CveulebiT samarTalSi~ prezentacias Tsu-is ad-ministraciis warmomadgenlebi da pro-fesor-maswavleblebi daeswrnen. axali samecniero monografiebis gamocema avtorebs Tsu-is reqtorma aleqsandre kvitaSvilmac miuloca. man aRniSna, rom Tsu-is iuridiuli fakulteti saqarTve-loSi yvelaze Zlieri samarTlis skolaa, razec misi studentebis warmateba da profesuris aqtiuri samecniero-kvle-viTi saqmianobac metyvelebs.

wignis Taro

Tamar dadiani

18 Tebervals Tsu-is zust da sabune-bismetyvelo mecnierebaTa fakultet-ze `sabavSvo universitetis~ farglebSi moswavleTa viqtorina gaimarTa.

viqtorinaSi Tbilisis, rusTavis, quTaisis, gurjaanisa da sagarejos 25 sajaro da kerZo skolebis damamTavrebe-li klasis moswavleebma miiRes monawi-leoba.

viqtorinaSi monawileoba 25 gund-ma miiRo. TiToeuli gundi 6 moswavliT iyo warmodgenili. maT 15 SekiTxvas gas-ces pasuxi. SekiTxvebi moicavda zust da sabunebismetyvelo mecnierebaTa sa-gnebs, rogoricaa geografia, biologia, qimia, fizika da maTematika. TiToeuli sagnidan dasmuli iyo 3 SekiTxva. pasu-xis mofiqrebis dro gaTvlili iyo kiTx-vis sirTuleze da, Sesabamisad, qulebis raodenobac gansxvavebuli iyo.

viqtorina gaxsna Tsu-is zust da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fa-kultetis dekanma, srulma profesorma ramaz boWoriSvilma, romelmac aRniS-na: `Tsu-is zust da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetma ukve ramde-nime viqtorinas umaspinZla. dRevande-li viqtorina gamorCeulia, radgan wina viqtorinebSi gamarjvebisTvis sakmarisi iyo mxolod erTi sagnis codna, xolo dRes gamarjvebis misaRwevad fakulte-tis profilis Sesabamisad moswavleebma sxarti azrovneba da garkveuli codna unda gamoavlinon sagnebSi maTematika, fizika, qimia, biologia da geografia. mxolod erTi sagnis Zalian kargi cod-niTac ki dRevandel viqtorinaSi gamar-jvebis mopoveba SeuZlebelia. samomav-lod gansazRvrulia viqtorinis ramde-

nime turad Catareba da kidev erTi pro-filuri sagnis - informatikis damateba. imedi maqvs, rom aseTi viqtorinebi ufro farTo masStabebs SeiZens da moswav-leebSi kidev ufro popularuli gaxde-ba. viqtorinis dRevandel monawileebs Soris arian damamTavrebeli klasis mos-wavleebi da vimedovneb, rom wels isini zust da sabunebismetyvelo mecniereba-Ta fakultetis studentebi gaxdebian~.

`viqtorina – 2012~-is Jiuris wevrebi Tsu-is sxvadasxva mimarTulebis profe-sor-maswavleblebi iyvnen – geografiis mimarTulebis asocirebuli profesori dali nikolaiSvili (Jiuris Tavmjdoma-re), biologiis mimarTulebis asistent profesori ekaterine bakuraZe, geogra-fiis mimarTulebis asistent profesori

giorgi dvalaSvili, maTematikis mimar-Tulebis asocirebuli profesori Ten-giz kopaliani, atomuri fizikis labora-toriis gamge ramaz lomsaZe, biologiis mimarTulebis asistent profesori iri-na modebaZe, fizikis mimarTulebis asi-stent profesori Teimuraz nadareiS-vili da zogadi da araorganuli qimiis laboratoriis gamge maia rusia.

viqtorinis yvela wevri gamarjve-bisaTvis ibrZoda, TiToeul mopovebul qulas xalisiTa da mxiaruli SeZaxile-biT xvdebodnen.

I adgilze gavida Tbilisis 173-e sa-jaro skolis gundi. II adgilis mflobe-li gaxda Tbilisis 42-e sajaro skolis gundi da quTaisis pirveli skolis gun-di, xolo III adgili Tbilisis 52-e saja-

ro skolis gundma daikava. garda amisa, kidev 7-ma skolam moipova sagzuri Sem-deg turSi gadasasvlelad, eseni arian: vazisubnis (gurjaani), Tbilisis 77-e, 18-e, 50-e, 215-e, 161-e sajaro skolebi da Tbilisis pirveli klasikuri gimnazia. rogorc Jiuris Tavmjdomarem, profe-sorma dali nikolaiSvilma aRniSna: `vi-qtorinaSi monawile moswavleebi Zalian kargad flobdnen saswavlo masalas. es moswavleebi skolaSic gamoirCevian Ta-vianTi aqtiurobiT da metad saintereso SekiTxvebs svamen. ar SeiZleba ar aRiniS-nos isic, rom am gundebis gamarjvebis winapiroba mniSvnelovanwilad gansaz-Rvra im faqtmac, rom maTi didi nawili swavlis gagrZelebas swored Tsu-is zust da sabunebismetyvelo mecniereba-Ta fakultetze apirebs~.

`didi madloba yvelas, vinc saSu-aleba mogvca monawileoba migveRo aseT saintereso RonisZiebaSi. viqtorinaSi monawile yvela gundi kargad momzade-buli da organizebuli iyo. aseTi saxis konkursebi miRebuli codnis Sefasebasa da ganmtkicebaSi dagvexmareba~, _ gana-cxada Tbilisis 51-e sajaro skolis gun-dis kapitanma nino yelberaSvilma.

gamarjvebulebs sigelebi da samax-sovro saCuqrebi Tsu-is reqtorma aleq-sandre kvitaSvilma gadasca.

viqtorinis organizebasa da msvle-lobaSi monawileobdnen, agreTve, Tsu-is zust da sabunebismetyvelo mecniereba-Ta fakultetis samecniero samsaxuris TanamSromlebi: Tamar WeliZe da xaTu-na kaxiani. RonisZiebis organizebaSi aqtiurad iyvnen CarTulni geografiis, biologiisa da fizikis mimarTulebis bakalavriatisa da magistraturis stu-dentebi: naTia akobia, Teona gegeliZe, giorgi guliaSvili da sxvebi.

moswavleTa `viqtorina – 2012~

sakorporacio samarTali da qarTuli samarTlis istoria samarTlis is mimar-Tulebebia, romelTa Sesaxebac samecniero kvlevebis raodenoba didi ar gaxlavT. saqarTveloSi ar gamocemula samecniero kvleviTi fundamenturi naSromebi, rac aRniSnuli sakiTxebiT dainteresebul mkiTxvels meti informaciis miRebisa da codnis gaRrmavebis SesaZleblobas miscemda. Tumca, 10 Tebervals, iuridiuli fakultetis daarsebis sazeimo TariRis aRsaniSnavad gamarTul RonisZiebaze Tsu-is iuridiulma sazogadoebam 2 axali wignis prezentacia gamarTa. fakultetis dekanis irakli burdulis redaqtorobiT momzadebuli `sakorporacio samarTlis krebuli~ da profesor giorgi daviTaSvilis monografia `danaSauli da sasjeli qarTul CveulebiT samarTalSi~ mniSvnelovnad avsebs im xarvezs, romelic dRemde samarTlis aRniSnul mimarTulebebSi arsebobda.

axali samecniero krebulebis prezentacia iuridiul fakultetze

Page 11: universitetis · esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem saWirod CaTvala saqarTveloSi daearsebina iseTi saganmanaTleblo ke-rebi, romlebic

Tbilisisuniversiteti

newspaper @ tsu.gewww.tsu.ge

11profili

batoni mixeilis pirovnuli Rirse-bebisa da profesionalizmis Sefasebas misi kolegebi ukeT axerxeben, amitomac pirvelad swored maT miuloces damsa-xurebul pedagogsa da megobars saiubi-leo TariRi. im gulwrfel sityvebs So-ris, romelic mixeil gverdwiTelisadmi miZRvnil werilSi ikiTxeba, aris abzaci, romelic zustad gamoxatavs am adamia-nis cxovrebiseul kredos _ iyos adami-ani adamianTa Soris. kolegebi weren: `upirveles yovlisa, batoni mixeili axalgazrda Taobis SesaniSnavi aRmzrde-lia. dRes iSviaTad naxavT adamians, ro-melsac ase gulTan mihqondes axalgazr-da kacis nebismieri gasaWiri. es Tviseba mas gansakuTrebiT uxvad aqvs momadle-buli. am striqonebis avtorebs kargad axsovT, Tu ramdeni axalgazrdisTvis gauwvdia mas daxmarebis xeli wlebis man-Zilze. mas SeuZlia xangrZlivi drois ganmavlobaSi uangarod amecadinos da kon sul tacia gauwios students qimiaSi, maTematikaSi, fizikaSi, ucxo enaSi...~

werils, kolegebis saxeliT, xels awe-ren Tsu-is zust da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis qimiis mimar-Tulebis profesori SoTa samsonia da asocirebuli profesori giorgi CaCava. swored maT gverdiT uxdeba moRvaweoba zust da sabunebismetyvelo fakulte-tis zogadi, araorganuli da metalor-ganuli qimiis mimar Tu lebis profesors mixeil gverdwiTels, romelTan inter-viuc iseTive sisadaviTa da Tavmdablo-biT gamoirCeva, rogoric Tavad batoni mixeilia.

mamis aCrdili...

mixeil gverdwiTeli cnobili qarT-veli mecnieris, akademikos ilia gver-dwiTelis ojaxSi gaizarda. batoni ilia wlebis ganmavlobaSi xelmZRvanelobda Tbi li sis saxelmwifo universitetis organuli qimiis kaTedras, iyo mravali samecniero naSromisa da monografiis avtori, brwyinvale pedagogi da organi-zatori.

batoni mixeili mamis xsovnas axlac mowiwebiT mieaxleba da ixsenebs: `ojax-Si oTxni viyaviT: deda, mama, bebo da me... simSvide, siwynare sufevda. deda _ ga-lina grebeSnikova geologi gaxldaT da erTi periodi pedagogad muSaobda, ma-gram Cemi gaCenis Semdeg mamis survils dahyva da mxolod Cemi aRzrdiT iyo da-kavebuli. mama mTlianad samecniero da sauniversiteto saqmianobaSi iyo gadar-Tuli. saxlSi TiTqmis ver vxedavdiT. igi asketuri bunebis adamiani gaxldaT, me-tad seriozuli da samarTliani, imdenad momTxovni, rom maxsovs, roca universi-tetis qimiis fakultetze Caviricxe da mis saganSi gamocda daminiSnes, Tavad ar Caibara, CemTvis calke Seqmna komisia. ma-mas emocia naklebad emCneoda. me mxolod maSin mivxvdi, rom mas siyvarulis gamom-JRavneba SeeZlo, roca davinaxe, rogor efereboda Cems Svils. samagierod, misi damsaxureba iyo, rom Cvens ojaxSi adami-anuri da pirovnuli Rirebulebebi yo-velTvis maRla idga _ erTmaneTis pati-viscema, ufrosebisadmi mokrZalebuli damokidebuleba, Sromis siyvaruli misi damkvidrebuli iyo da es tradicia iner-ciiT Semdeg Cems ojaxSic gagrZelda _ mec ase gavzarde Cemi Svilebi~...

swored mamis damsaxureba iyo, rom baton mixeils profesiis arCeva ar gas-Wirvebia. Tbilisis 55-e skolis oqros medalze damTavrebis Semdeg is univer-sitetis qimiis fakultetis studenti gaxda. Tumca manamde mas skolis pedago-gebisadami madlierebis gamoxatvac ar

aviwydeba da Tanaklaselebsac siyvaru-liT ixsenebs.

garemo, romelSic `sxvagvari~ ver gaizrdeboda...

`iseTi maswavleblebi da Tanakla-selebi myavda, sxvagvari verc viqnebo-di...~ _ ambobs batoni mixeili da gansa-kuTrebuli pativiscemiT ixsenebs qimiis maswavleblebs: lili lorTqifaniZes da goguca burjanaZes... maT mier gaRvive-buli codnis naperwkali baton mixeils dResac aTbobs da aRniSnavs, rom skola is samWedloa, sadac axalgazrdam Tavi-si momavali profesiis konturebi unda gamokveTos. mis skolaSi es samWedlo, rogorc Cans, marTlac arsebobda, rad-ganac Turme skolis damTavrebisas, 1968 wels, TbilisSi gacemuli 69 oqros med-lidan 13 mis klasSi gadanawilda. `es iyo gasaocari Sedegi. maT Soris ki, visi swavlis Sedegic oqros medliT Sefasda, mec gaxldiT. araCveulebrivi megobrebi myavdnen, maT Soris, dRes ukve cnobili profesorebi: Tamaz areSiZe, pavle maWa-variani, malxaz kvanWilaSvili da sxvebi. sxvaTa Soris, niWierTa aTwledSi gadasv-lamde CvenTan swavlobda Cveni saamayo pianisti – leqso ToraZec.

Zalze Tbil garemoSi gavizarde. Cems garSemo iyvnen wesieri, Rirseuli oja-xebi da ojaxis Svilebi. ase rom, sxvagva-rad cxovrebis ufleba arc me mqonda~, _ gviTxra batonma mixeilma.

universitetSi...

Tbilisis saxelmwifo universitetis qimiis fakultetze pirvelive wels Ca-abara. 1974 wels, rogorc warCinebuli kursdamTavrebuli, igi swavlis gasagrZe-leblad miavlines moskovSi, eleq tro -qimiis ins titutis aspiranturaSi, sadac didi qarTveli fizikosis, revaz doRona-Zis xelmZRvanelobiT daicva sakandidato disertacia. batoni mixeili dResac udi-desi siyvaruliT da pativiscemiT igonebs Tavis aRmzrdel maswavlebels. misi daxa-siaTebiT, revaz doRonaZe iyo uaRresad ganaTlebuli, Tavisi saqmis brwyinvale mcodne, araCveulebrivi adamianuri Tvi-sebebiT Semkuli pirovneba, romelmac gadamwyveti roli Seasrula mixeil gver-dwiTelis mecnie rul aRma svlaSi.

1993 wels man warmatebiT daicva sa-doqtoro diser tacia. 1994 wlidan mieni-Wa profesoris wodeba. 1995 wlidan aris niu-iorkis akademiis wevri, amave wels mieniWa sorosis asoci rebuli profe so-ris wodeba. 2011 wels ki amerikis qimiuri sazogadoebis wevrad airCies.

batoni mixeili aris saqarTveloSi maTematikuri qimiis skolis fuZemde-be li. misi xelmZRvanelobiT am sferoSi daculia 2 sadoqtoro da 5 sa kan didato disertacia. igi aris Jurnal `Tsu Sromebis~ redaq toris moadgile, `sa-qarTvelos qimiuri Jurnalis~ erTerTi damfuZ nebe li da redkolegiis wevri. amave dros igi aris saqarTvelos Jurna-lis t Ta federaciis wevri da am mimarTu-lebiT gamoqveynebuli aqvs 100-ze meti publi cis turi werili da gamocemuli aqvs 40 krebuli.

`wlebis manZilze batoni mixeili iyo Tbi li sis saxel mwi fo universite tis didi samecniero sabWos wevri, qimiis fakultetis de ka nis moadgile, qimiis departamentis direqtori, saqarTvelos qimikosTa sazogadoebis prezidiumis we-vri. yvela zemoaRniSnul Tanamdebobaze

muSaobisas igi didi gulisxmierebiT da pirnaTlad asrulebda masze dakisrebul movaleobas. amave dros igi ramdenime sa-granto proeqtis avtori da monawilea.

mixeil gverdwiTels gamoqveynebuli aqvs 500-ze meti mecnieruli Sroma qi mi-is, ma Te ma tikis, biologiis, fsiqologi-is da inglisuri enis sferoSi. igi aris 102 wig nis (maT Soris 6 ZiriTadi da 20 damxmare saxelmZRvane lo), 4 sa leqcio kursis, 4 bibliografiis, 15 monografi-is avtori. or sxva qarTvel qimikosTan erTad batoni mixeili qimiis dargSi pirveli saymawvilo enciklopediis Ta-naavtoria, romelmac didi mowoneba da aRiareba hpova~, _ aRniSnulia misi ko-legebis werilSi. Tavad batoni mixeili ki samecniero muSaobis am metad datvir-Tul wlebs da warmatebebs universite-tis qimiis fakultets, profesor-mas-wavleblebsa da kolegebs umadlis.

`Cemi studentobisas Tbilisis sa-xelmwifo universitetis qimiis skola Zalian maRali donis iyo. aqtiuri stu-denturi cxovreba gvqonda... tardebo-da samecniero konferenciebi, eqskur-siebi... gvyavda brwyinvale leqtorebi, magaliTad, viqtor kokoCaSvili _ uni-kaluri pirovneba – enciklopediuri ganaTlebiT da brwyinvale pedagogiuri TvisebebiT; giorgi ciciSvili, rome-lic aseve Zalian kargad dagvamaxsovrda. minda giTxraT, rom moskovis aspiran-turaSic didi qimikosebi maswavlidnen, magram arc samecniero doniT da arc pe-dagogiuri praqtikiT, Cveni universite-tis leqtorebi maT ar Camouvardebod-nen~, _ ixsenebs batoni mixeili.

samecniero rangSiayvanili gatacebebi

mixeil gverdwiTeli aranaklebi war-matebiT moRvaweobs mecnierebis sxva dargebSic. kerZod, igi aris socialuri fsiqologiis sazogadoebis wevri da am mimarTulebiT publikaciebic aqvs ga-moqveynebuli. muSaobs topologiaSi _ grafebis TeoriaSi da am sferoSic ram-denime seriozuli da yuradsaRebi naS-romiT aris cnobili.

da mainc, yvela am regaliisa da war-matebis ukan yvelaze mniSvnelovani _ mi-xeil gverdwiTelis pirovnuli Rirsebebi dgas. is aris pedagogi, mrCeveli, maswav-lebeli da studentebis didi megobari. Cvens kiTxvaze: _ aris Tu ara swavlebis miseuli meTodi studentTa warmatebis safuZveli, gvpasuxobs, rom mas axal-gazrdebTan aseTi damokidebuleba misma pedagogebma aswavles. `vcdilob, mivbaZo Cems maswavleblebs, romlebic skolasa da universitetSi myavda. maTTan SedarebiT Cemi mcdeloba albaT ususuria, magram am mcire Zalisxmevasac ki mohyveba xolme Cemi studentebis mxridan siyvaruli da pativiscema. rac mTavaria, me amas vgrZ-nob da aseTive pativiscemiT vpasuxob, oRond egaa, cota guli meTanaRreba ima-ze, rom qimiis da sabunebismetyvelo sa-gnebisadmi siyvaruli cota axalgazrdas mohyveba skolidan. is Taoba, romelic qimiis Sesaswavlad modis universitet-Si, samwuxarod, mwiri sabaziso codniTaa

SeiaraRebuli da Cven saskolo qimiis swavlebaSi vkargavT dros. bakalavria-tis kursdamTavrebuli dRes aRar aris im donisa, rac adrindel diplomirebul specialists hqonda, radganac pirveli ori weli, samwuxarod, Cven skolis xar-vezebis gasworebas vundebiT. magaliTs getyviT: or TanaavtorTan erTad gamo-vuSvi saymawvilo enciklopedia qimiaSi. ramdenime wlis win IV kurselebs vTxove, gadaexedaT misTvis. gasaocari pasuxi miviRe _ bevri ram ver gavigeTo... warmo-idgineT, rom es wigni skolis moswavlee-bisTvis iyo gankuTvnili...~ _ ambobs igi da mizezad, skolaSi wlebis ganmavlobaSi Seqmnil codnis vakuumTan erTad, dasa-qmebis mcire perspeqtivasac asaxelebs: `Cveni gazrdilebi aq adgils ver poulo-ben da ucxoeTSi sakmaod warmatebulebi arian. xSirad misaubria studentebTan am sakiTxze da TiTqmis yvelas erTi pozicia aqvs – davamTavre qimiis fakulteti, mere ra? gamoyenebiT qimias kidev eSveleba raRac, magram Teoriul qimiasa da, zo-gadad, fundamentur mecnierebas Zalze bundovani momavali aqvs. maTematikoseb-Tan ukeTesi mdgomareobaa _ maTemati-koss laboratoria mxrebze adgas. maTi laboratoria qaRaldi, kalami da gone-baa, sabunebismetyvelo sagnebSi ki, sadac laboratoriis gareSe araferi gamova, cota movikoWlebT. tradiciulad ase iyo _ yvelaze Zlieri qarTuli skola maTe-matikaSi, fsiqologiasa da fundamentur mecnierebebSi iyo. ratom? imitom, rom fundamentur mecnierebebSi qarTveli kacis niWi iyo warmmarTveli da ara finan-sebi~, _ gulistkiviliT aRniSnavs mixeil gverdwiTeli, Tumca imeds gamoTqvams, rom universiteti daZlevs problemebs da male gaaumjobesebs materialur-teq-nikur bazas im doneze, rom qarTvel mec-nierebs yvelaze rTuli cdebis Catarebac aRar gauWirdebaT. `yvelaze metad mainc is mixaria, rom Cvens fakultetze wle-bis ganmavlobaSi danergili urTierT-pativiscema da kolegialoba inerciiT grZeldeba. urTulesi wlebi gaviareT da mizerul xelfasze vicxovreT. raki es siZneleebi erTianobiT gadavitaneT, sxva problemebsac erTad davZlevT~, _ ambobs mixeil gverdwiTeli.

tradicia

ilia gverdwiTelis tradicias mixeil gverdwiTelis ojaxi agrZelebs. misi meuRle, qalbatoni marexic qimikosia da universitetSi muSaobs, aseve qimiis do-qtoria batoni mixeilis vaJi – ilia gver-dwiTeli. mxolod qaliSvilma, ekateri-ne gverdwiTelma auara gverdi qimias, magram mamis samecniero gatacebebidan Sors arc is wasula _ igi universitetis fsiqologiis departamentis doqtoran-tia da pedagogiur muSaobas eweva.

sul bolos batoni mixeili SviliSvi-lis, patara cotnes suraTs gviCvenebs da darwmunebiT ambobs: ar vici, cotne qi-miis gzas gahyveba Tu ara, magram is kargi da Sromismoyvare adamiani iqneba, radgan aseTia Cveni ojaxis tradicia. ase gaizard-nen Cemi Svilebi da ase izrdeba cotnec...

moamzada maia toraZem

memkvidreobiT ganmtkicebuliqimikosis profesia

WavWavaZis gamzirze, Tbilisis saxelmwifo universitetis II korpusis axlomax-lo xSirad SexvdebiT adamians, romelic axalgazrdebTan saubarsa da msjelobaSi xSirad aris garTuli...

universitetelebma ician, rom es Tbili da yuradRebiani adamiani Tbilisis saxelmwifo universitetis profesori mixeil gverdwiTelia _ leqtori, romlis leqciebic arasodes sruldeba gansazRvrul droSi _ grZeldeba Sesvenebebzec, quCaSic da saxlSic, yvelgan, sadac ki misi rCeva, konsultacia an mxardaWera sWird-eba vinmes.

igi sul axlaxan 60 wlis gaxda.

Page 12: universitetis · esmoda ganaTlebis mniSvneloba qveynis Semdgomi ganviTarebis saqmeSi. amitom mefem saWirod CaTvala saqarTveloSi daearsebina iseTi saganmanaTleblo ke-rebi, romlebic

newspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

Tbilisis universiteti

12essebis studentur konkursSi gamarjvebulni

studenturi miniaturebi

nato obolaZe

CABIR-is (saerTaSoriso urTierTobebis ganviTare-bi proeqti) kursdamTavre-bulTa saqarTvelos sab-Wom esseebis konkursSi gamarjvebuli studente-bi daajildova. konkursi `adamianis uflebebi – 2011~, romelic, amjerad, adami-anis uflebaTa evropuli sasamarTlos Temaze gai-marTa, Tsu-Si 2011 wlis 15 dekembers gamocxadda da masSi monawileobis miReba nebismieri fakultetis III da IV kursis bakalavrebs, magistrantebsa da doqto-rantebs SeeZloT. CABIR-is kursdamTavrebulebiT da-kompleqtebulma komisiam 20 studentis mier warmod-genili naSromebidan 11 sau-keTeso gamoarCia da gamar-jvebulni specialuri ser-tifikatebiTa da sakancela-rio nivTebiT daajildova. rogorc eseebis konkursis organizatorebma aRniSnes, wina wlebSi Catarebuli kon-kursebisgan gansxvavebiT, amjerad monawileTa mier warmodgenili naSromebi ga-cilebiT profesionalurad iyo dawerili. `relevantu-ri, struqturulad sworad agebuli, informaciulad mdidari~ _ es is kriteri-umebia, romelTa mixedvi-Tac Jiurim gamarjvebulebi gamoavlina.

Tsu-is saerTaSoriso mimarTulebis doqtorant-ma nino farsadaniSvilma konkursze esse saxelwode-

biT _ `adamianis ufleba-Ta evropuli sasamarTlos midgoma sicocxlis ufle-bisadmi~ waradgina. naSromi sicocxlis uflebis dac-visadmi adamianis ufleba-Ta evropuli sasamarTlos midgomas da im garantiebs mimoixilavs, rac sicocx-lis uflebis dacvis kuTxiT evropuli konvenciiT aris gaTvaliswinebuli.

`konkursSi monawileoba saintereso iyo. kidev er-Txel gadavxede adamianis uflebaTa evropuli sasa-marTlos precedentul sa-marTals. am mimarTulebiT gaviRrmave codna. CemTvis es gamarjveba bevrs niS-navs, radgan kidev erTxel Sevafase sakuTari SesaZ-leblobebi. Cems naSromSi sasamarTlos precedentu-li samarTlis gaanalizeba-sTan erTad aisaxa evropu-li saxelmwifoebis, kerZod: germaniis, safrangeTis, avstriis, niderlandebis da daniis kanonmdebloba sicocxlis uflebis dac-vis kuTxiT. gansakuTre-buli yuradReba davuTme saqarTveloSi arsebul mdgomareobasac. saqarT-velos konstituciis, sisx-lis samarTlis kodeqsis, samoqalaqo kodeqsisa da sxva samarTlebrivi aqtebis mimoxilvasTan erTad yur-adReba gavamaxvile demo-grafiul mdgomareobaze da am mxriv bolo wlebSi gaum-jobesebul statistikur monacemebzec~, _ gviTxra nino farsadaniSvilma.

CABIR-is kursdamTavre-bulTa saqarTvelos sabWos mier organizebuli eseebis konkursis Temam _ adami-anis uflebaTa erovnuli sasamarTlo, studentebs saSualeba misca araerTi aqtualuri sakiTxis Sesa-xeb emuSavaT, gaeRrmave-binaT codna, emsjelaT da gaeanalizebinaT esa Tu is problematuri Tema. maga-liTad, Tsu-is iuridiuli fakultetis IV kursis stu-dentma Tina sabaZem adami-anis uflebaTa evropuli sasamarTlos preceden-tuli samarTlis mixedviT ganWvretadobis principi ganixila.

`adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos precedentuli samarTali Seicavs mraval iseT saqmes, romelic ganWvretadobis principze dayrdnobiT ga-dawyda. ganWvretadobis principis gaTvaliswinebiT adamianis uflebaTa evro-puli sasamarTlo afasebs, Tu ramdenad iyo qveynis Sida kanonmdebloba gan-Wvretadi da naTeli subie-qtebisTvis. adamianis uf-lebaTa evropuli sasamarT-los praqtika am mimarTu-lebiT sakmaod mdidaria, sa-samarTlos mier ganxiluli saqmeebi cxadyofs am prin-cipis mniSvnelobas erov-nuli saxelmwifos normaTa Sefasebisas. precedentul-ma sasamarTlom ramdenime aTeuli welia daamkvidra saqmeebis ganxilva Tanazo-mierebis da ganWvretado-

bis (foreseeable) principze dayrdnobiT~, _ wers Tina sabaZe da aRniSnuli gana-cxadis damamtkicebel maga-liTebsac ganixilavs.

adamianis uflebaTa dacvis evropuli sasamarT-los daniSnulebis Sesaxeb mogviTxrobs eseebis kon-kursis erTerTi gamarjve-buli, Tsu-is iuridiuli fakultetis II kursis stu-denti guliko razmaZe.

`Zalian mainteresebs adamianis uflebebis sa-kiTxebi. am konkursis Tema imdenad axlos iyo CemTan, rom maSinve gadavwyvite es-

ses dawera. konkretuli sa-kiTxi ar amirCevia, naSromSi yvela is ZiriTadi sfero ganvixile, rac adamianis uflebaTa evropul sasa-marTlos exeba. sxvadasxva wyaroebi gamoviyene. vfi-qrob, am konkursSi gamar-jvebam bevri ram momitana codnis gaRrmavebis mxriv~, _ gviTxra guliko raz-maZem.

aRsaniSnavia, rom CABIR-is kursdamTavrebulTa sa-qarTvelos sabWos mier or-ganizebuli eseebis konkurs-Si gamarjvebulebma garda im prizebisa, romlebic gada-

ecaT, SesaZloa ufro mniSv-nelovani saCuqaric miiRon.

CABIR-is kursdamTavre-bulTa sabWo Sveicariis ganviTarebisa da TanamS-romlobis saagentos xel-SewyobiT studentur sa-mecniero RonisZiebebs azerbaijansa da somxeTSic marTavs. rogorc Teona mdivanma CvenTan saubri-sas aRniSna, uaxloes moma-valSi regionuli xasiaTis proeqtebis ganxorciele-bac igegmeba, romlebSic samxreT kavkasiis samive qveynis studentebi miiRe-ben monawileobas.

SurTxia beroSvili

Tamar leJava Tbilisis saxelmwifo universitetSi humanitarul mecniereba-Ta fakultetze klasikuri filologiis mimarTule-baze swavlobs da Tavi-sufal dros miniaturebs wers. Tavidan Tvlida, rom wera misTvis hobi iyo da mxolod Tavisufal dros iRebda xelSi kalams, magram Semdeg mixvda, rom gataceba seriozul saqmed eqca da amis gareSe ar SeeZlo.

mis cxovrebaSi parado-qsebic xdeba _ klasikuri filologiis mimarTule-baze swavlobs, magram ar-qeologia ufro itacebs _ amis Taobaze Tavis erTerT miniaturaSi mogviTxrobs. mas moswons Zieba, winaaRm-degobebis gadalaxva, uy-vars aRmoCena da saqmiani da sasargeblo saqmis ke-Teba. ai, ras wers erTerT miniaturaSi `arqeologi-uri eqspedicia~: _ `palia-stomis tbis wyali, rogorc wesi, amRvreulia. es muSao-baSi xels gviSlis, magram radgan napirTan iqve, Txel wyalSi vdgavarT, mainc kar-gi Sedegi gvaqvs. wyali mux-lamde Zlivs gvwvdeba. tbis fskeri mofenilia keramikis fragmentebiT, zogierTi maTgani ki wylis patara binadrebis niJarebiTaa dafaruli. Cven vagrovebT maT napirTan da saRamoo-biT avtobusiT bazaze migvaqvs; iq ki yoveldRi-urad xdeba maTi gawmenda da daxarisxeba. TiToeuli fragmenti Zalian Zvirfa-sia, amitom didi yurad-Rebaa saWiro. specialuri xelsawyoebis saSualebiT vwmendT, vrecxavT da vaS-robT. Semdeg xdeba maTi ti-pologiuri dajgufeba da amgvarad gamzadebuli ma-salis Caxatva da fotogra-

firebac aucilebelia. Ti-Toeul saetapo samuSaoSi studentebi vmonawileobT. erTi Tvec TiTqmis miilia amgvar yofaSi, wvimiani ga-modga wlevandeli agvisto foTSi, ramac Zalian Seg-viSala xeli. tbaSi aRmoCe-nili keramika, ZiriTadad, romauli periodisaa. xelT gvaqvs uamravi saintereso artefaqti, kargi studen-turi praqtika da mxiaruli eqspediciuri saRamoebi. iS-viaTi studenturi agvisto iyo – mxiaruli, saqmiani da sasargeblo...~

albaT amitom, gasakviri ar aris, rom Tamar leJava momavalSi am mimarTulebiT apirebs swavlis gagrZele-bas samagistro da sadoqto-ro programebze. am sferoSi warmatebas rom miaRwios, ucxo enebs: laTinurs, ZvelberZnuls, italiur da inglisur enebs eufleba.

literaturul konkur-sebSi monawileoba jer ar miuRia, universitetis egidiT gamarTul `Semod-gomis legendaSic~ imitom

ver miiRo monawileoba, rom maSinac arqeologiur eqspediciaSi imyofeboda, magram momavalSi am `Sec-domasac~ gamoasworebs. rac Seexeba wignis gamocemas, Tvlis, rom amaze saubari jer adrea, radgan namdvil mwerlobamde didi da rTu-li gzaa...

misi miniaturebi uSualo STabeWdilebebiT aris nakar-naxevi. Cveulebrivi studen-turi cxovreba aqvs: hyavs bevri megobari, romlebTan erTad Tavisufal dros Sinaarsianad atarebs. gansa-

kuTrebiT karg ganwyobaze maSin arian, rodesac stipen-dias iReben, am dros arCeva-nis SesaZlebloba metia, Tum-ca Tamars da mis megobrebs gansakuTrebiT `kinos saxli~ uyvarT, sadac kino-Sede-

vrebs awyoben da bileTic iafia. megobrebi Teatrebsac xSirad stumroben.

misi miniatura `Cveni stipendia~ swored am Te-matikas exmianeba: `dRes prezidentis saxelobis

stipendia aviReT. roca es xdeba, erTad vsxdebiT da luds vsvamT, ukve tradi-ciulad. Tu maisia, mziur-Si vsxdebiT, Tu ianvari – sadme myudro barSi. hoda, mariami ambobs: – modi, luds Tavi davaneboT da kinos saxlSi wavideT, am saRamos federiko feli-nis romeliRac films aCve-nebeno. ho, marTla, Cven kinos saxlic Zalian gvi-yvars, karg filmebs vuy-urebT xolme sul raRac erT larad! usaxsro stu-dentTa saqmea pirdapir! magram dRes Cven usaxsro studentebi ar varT, pre-zidentis stipendia ori saaTis win dagvericxa sakredito baraTze. ami-tom, vidre kinos saxlSi wavalT, ludsac davlevT. morCa, gadawyvetilia... leqciebic damTavrda ukve, fexiT CavuyeviT Wav-WavaZis gamzirs...~

misi sayvareli mwerali servantesia, Tvlis, rom `don-kixotis~ msgavsi wigni iSviaTad dawerila. qarT-veli mwerlebidan ki guram doCanaSvils gamoarCevs.

Tamari ucxoeTSi _ saberZneTSi an italiaSi swavlis gagrZelebaze oc-nebobs. gacvliTi progra-mis farglebSi konkursSi monawileobas gegmavs. ma-namde ki TbilisSi, ojaxTan erTad cxovrobs. rodesac gamocdebi ewyeba, bebia mis megobrebs CaiT da murabiT umaspinZldeba da saintere-so ambebs uyveba, misi erTi miniaturac am ambavs eZRv-neba:

`xval kolokviumi ma-qvs paleografiaSi. ar min-da cudad davwero, magram kargadac rom ver davwer, faqtia. morCa, dRes managa-Zes davurekav da CemTan mo-viyvan, erTad vimecadinebT. bebia Cais dagvalevinebs da meaTased mogviyveba Salva nucubiZem rom xuTiani dau-wera studentobisas. Cems ojaxSi me da bebia Tsu-is studentebi varT, ise ga-nicdis yvela kolokviums da gamocdas, sircxvili iq-neba diplomSi marto Cemi saxeli rom eweros bolos. isic ki icis, rom Zvel berZ-nul gramatikaSi `mesame kankledobaa~ Cemi susti wertili da roca usaqmod mxedavs xolme, sul meubne-ba – gadaxede axla im mesame kankledobis saxelebso. be-bia Zalian keTili moxucia, mis danaoWebul saxes rom vuyureb, guli siyvaruliT mevseba xolme.

managaZe Zalian uyvars bebiaCems, ase ambobs: kar-gi da `mecadini~ bavSviao. roca managaZe myavs stum-rad, fexakrefiT dadis da Tavis safirmo Jolos nam-cxvars gvikeTebs, raTa me-cadineobis Semdeg gagvima-spinZldes.

dRes kargad vimeca-dineT, Jolos namcxvaric mivirTviT... bebiam es-esaa daamTavra Salva nucubiZis ambavi.

managaZe wavida. xval kargad davwerT kolokvi-ums, imedia~.

Tamari uSualo gogoa da es mis miniaturebSic igrZnoba...

www.tsu.ge

ÌÈÀÅÀÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ

ÌÈÀÅÀÒÉ ÓÐÄÝÉÀËÉÓÔÉ

ÔÄØÍÉÊÖÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ

fÏÔÏÊÏÒÄÓÐÏÍÃÄÍÔÉ

ÊÏÌÐÉÖÔ. ÖÆÒÖÍÅÄËÚÏ×À

nino kakulia

maia toraZe

manana jurxaZe

lika petriaSvili

zaza gulaSvili

ÌÉÓÀÌÀÒÈÉ: ÉËÉÀ àÀÅàÀÅÀÞÉÓ

ÂÀÌÆ. 11À

ÒÄÃÊÏËÄÂÉÉÓ ßÄÅÒÄÁÉ:rismag gordeziani, nodar belqania, iago kaWkaWiSvili, lado minaSvili, nino CixlaZe, Temur nadareiSvili,

nodar xaduri, marine CitaSvili, vaJa kiknaZe, diana ZiZiguri,

nana WiRlaZe, Tea juReli

(Tsu-is me-3

korpusi)

2 22 36 62

newspaper @ tsu.ge