Tài liệu quản lý vận hành - Chương 14 Hoạch định nhu cầu vật liệu MRP - ERP

Transparency Masters to accompany Heizer/Render –Principles of Operations Management, 5e, and Operations Management, 7e

© 2004 by Prentice Hall, Inc. Upper Saddle River, N.J. 0745814-1

Quản lýQuản lýVận hành Vận hành

Hoạch Hoạch đđịnh nhu cầu vật liệu ịnh nhu cầu vật liệu (MRP) & ERP (MRP) & ERP

ChChươương 14ng 14



Những Những đđiểm chínhiểm chínhMÔ TẢ SƠ LƯỢC CÔNG TY TẦM CỠ

THẾ GIỚI: COLLINS INDUSTRIESCÁC YÊU CẦU CỦA MÔ HÌNH TỒN

KHO PHỤ THUỘC Lịch sản xuất chính Hoá đơn vật liệu Sổ sách ghi chép tồn kho chính xác Đơn mua hàng đang thực hiện Thời gian chờ của mỗi bộ phận, chi tiết

CẤU TRÚC MRP



Những Những đđiểm chính iểm chính –– Tiếp theoTiếp theoQUẢN LÝ MRP

MRP Dynamics MRP và JIT

CÁC KỸ THUẬT XÁC ĐỊNH KÍCH CỠ LÔ HÀNG

MỞ RỘNG MRP MRP vòng lặp kín Hoạch định công suất Hoạch định nhu cầu vật liệu II (MRP II)

MRP TRONG DỊCH VỤ



Những Những đđiểm chính iểm chính –– Tiếp theoTiếp theoHOẠCH ĐỊNH NGUỒN LỰC PHÂN

PHỐI (DRP)HOẠCH ĐỊNH NGUỒN LỰC DOANH

NGHIỆP (ERP) Các ưu điểm và nhược điểm của hệ thống ERP ERP trong lĩnh vực dịch vụ



Các mục tiêu học tậpCác mục tiêu học tập

Khi học xong chương này bạn sẽ có thể:Nhận biết được hoặc định nghĩa:

Hoá đơn và bộ đồ lắp ráp hoạch định (Planning bills and kits)

Hoá đơn ma Mã hoá cấp thấp Xác định kích cỡ lô hàng



Các mục tiêu học tập Các mục tiêu học tập -- Tiếp Tiếp theotheo

Khi học xong chương này bạn sẽ có thể:Mô tả hoặc giải thích:

Hoạch định nhu cầu vật liệu Hoạch định nhu cầu phân phối Hoạch định nguồn lực doanh nghiệp ERP hoạt động như thế nào? Ưu điểm và nhược điểm của hệ thống ERP



Collins IndustriesCollins Industries

Nhà sản xuất xe cứu thương lớn nhất thế giới

Đối thủ cạnh tranh quốc tế

12 kiểu xe cứu thương chủ yếu 18.000 hạng mục hàng tồn kho khác nhau

6.000 bộ phận, chi tiết tự sản xuất

12.000 bộ phận, chi tiết mua ngoài

MRP: MAPICS của IBM



Collins IndustriesCollins Industries

Collins yêu cầu: Kế hoạch vật liệu phải đáp ứng được các yêu cầu của

lịch trình chính và các khả năng của phương tiện sản xuất

Kế hoạch phải được thực hiện như dự kiến Giao hàng, gửi hàng, và xem lại liên tục các phương

pháp mua hàng “theo thời gian” có hiệu quả Duy trì tính toàn vẹn của sổ sách ghi chép



Tồn kho

Công đoạn của quá trình

Loại nhu cầu

Số lượng & Giá trị

Khác

Nguyên vật liệuWIP

Thành phẩm

Độc lậpPhụ thuộc

Nhóm A Nhóm B Nhóm C

Bảo dưỡng Vận hành

Phân loại tồn khoPhân loại tồn kho



Nhu cầu phụ thuộc hay là Nhu cầu phụ thuộc hay là đđộc ộc lậplập

Vật liệu theonhu cầu độc lập

Vật liệu theonhu cầu phụ thuộc

Nguồncầu

Khách hàng của công ty Hạng mục gốc

Loạivật liệu

Thành phẩm WIP &nguyên vật liệu thô

Phương phápước lượngnhu cầu

Dự báo & các đơn hàngđã đặt của khách hàng Được tính toán

Phương pháphoạch định EOQ & ROP MRP

Hạng mục



Yêu cầu về sử dụng có hiệu quaYêu cầu về sử dụng có hiệu quacác mô hình tồn kho theo nhu cầu các mô hình tồn kho theo nhu cầu

phụ thuộcphụ thuộcViệc sử dụng có hiệu quả các mô hình tồn

kho theo nhu cầu phụ thuộc đòi hỏi nhà quản trị vận hành phải biết:

lịch sản xuất chính đặc tính kỹ thuật hoặc hoá đơn vật liệu tồn kho sẵn có đơn mua hàng đang thực hiện thời gian chờ



Các Các đđầu vào củaầu vào củakế hoạch sản xuấtkế hoạch sản xuất

Aggregate Production Plan

MarketingCustomerDemand

Sản xuấtCông suất

Hàng tồn kho

Kế hoạch sản xuấttổng hợp

Tiếp thịNhu cầu củakhách hàng

Kỹ thuậtHoàn chỉnh

thiết kế

Quản trịLợi tức củavốn đầu tư

Nguồn nhân lựcHoạch định

nhân lực

Mua hàngSự thực hiện của

nhà cung cấp

Tài chínhDòng tiền mặt



Quy trình hoạch Quy trình hoạch đđịnhịnh

Cần thay đổilịch sản xuất chính

không?

Thực hiện kế hoạch vật liệu

Thực hiện kế hoạch công suất

Kế hoạch công suất chi tiết

Kế hoạch nhu cầu vật liệu

Lịch sản xuất chính

Kế hoạch sản xuất tổng hợp

Cần thay đổinhu cầu không?

Cần thay đổi công suất không?

Thực tếKhôngCó

Cần thay đổikế hoạch sản xuất

không?

Kế hoạch công suất có

được đáp ứng không?

Việc thực hiện có đáp ứng

kế hoạch này không?



Kế hoạch sản xuất tổng hợpKế hoạch sản xuất tổng hợp

1.2001.500Kế hoạch sản xuất tổng hợp (chỉ tổng số bộ khuếch đại)

100300Bộ khuếch đại 75 oát



Lịch sản xuất chính (chỉ loại và số lượng bộ khuếch đại cụ thể cần sản xuất)

87654321Tuần

Tháng HaiTháng GiêngTháng



Trọng tâm trong lịch sản xuất Trọng tâm trong lịch sản xuất chínhchính

Làm theo đơn đặt hàng

(Hướng vào quá trình)

Lắp ráp theo đơn đặt hàng hay dự báo

(Lặp lại)

Dự trữ theo dự báo

(Hướng vào sản phẩm)Lập lịch trìnhthành phẩm

Thép, bia, bánh mì, bóng đèn,

giấy

Xưởng in,phân xưởng máy,

Nhà hàng loại bốn sao

Ví dụ:

Số lượng hạng mục cuối cùng

Số lượngđầu vào

Trọng tâmtrong lịch sản xuất

chính Lập lịch trình đơn hàng

Lập lịch trình nhóm chi tiết

Xe mô tô, xe ô tô, TV, nhà hàng thức

ăn nhanh



Liệt kê các bộ phận cấu thành, chi tiết sản phẩm & số lượng cần thiết để tạo ra sản phẩm

Cung cấp (cây) cấu trúc sản phẩm Mẹ hay gốc: Hạng mục trên cấp đã được nói rõ Con hay phái sinh: Hạng mục dưới cấp đã được nói rõ

Chỉ mã hoá cấp thấp Cấp thấp nhất trong cấu trúc có hạng mục Cấp cao nhất là 0; cấp kế tiếp là 1; v.v…

Hoá Hoá đơđơn vật liệun vật liệu



Cấu trúc sản phẩmCấu trúc sản phẩm“Awesome” A“Awesome” A



Hoá đơn theo nhóm bộ phận, chi tiết (Modular bills) Nhóm bộ phận, chi tiết là bộ phận cấu thành cuối

cùng được sử dụng để tạo ra các hạng mục cuối cùng lắp ráp để dự trữ (assemble-to-stock end items)

Hoá đơn hoạch định (Planning bills) Được sử dụng gán hạng mục gốc giả Giảm bớt số lượng hạng mục được lập lịch trình

Hoá đơn ma (Phantom bills) Được sử dụng cho các cụm lắp ráp (subassemblies) chỉ

tồn tại trong thời gian ngắn

Các loại hoá Các loại hoá đơđơn vật liệu n vật liệu đđặc biệtặc biệt



Xe đạp (1)P/N 1000

Tay lái (1)P/N 1001

Cụm sườn (1)P/N 1002

Bánh xe (2)P/N 1003

Sườn xe (1)P/N 1004

Hoá Hoá đơđơn vật liệun vật liệucây cấu trúc sản phẩmcây cấu trúc sản phẩm



Cấu trúc sản phẩm theo thời gianCấu trúc sản phẩm theo thời gian

1 2 3 4 5 6 7 8

3 tuầnF

2 tuầnE

A1 tuần

1 tuầnCG

2 tuần

D1 tuần

E2 tuần

Bắt đầu sản xuất D

D1 tuần

B

2 tuần đểsản xuất

Phải cho hoàn thành D và E tại điểm này để có thể bắt

đầu sản xuất B



Hệ thống thông tin sản xuất sử dụng máy tính Xác định số lượng & thời điểm của các hạng

mục nhu cầu phụ thuộc1 2 3 4 5

Gross Requirements 2 20 25 15Scheduled Receipts 5 30Available 25 23 33 33 8Net Requirements 7Planned Order Receipts 7Planned Order Releases 7

© 1995 Corel Corp.

Hoạch Hoạch đđịnh nhu cầu vật liệu ịnh nhu cầu vật liệu (MRP)(MRP)



Hệ thống máy vi tính Các sản phẩm chủ yếu rời rạc Hoá đơn vật liệu chính xác Hiện trạng tồn kho chính xác

Độ chính xác tồn kho 99% Thời gian chờ ổn định

© 1984-1994 T/Maker Co.

Các yêu cầu trong ứng dụng MRPCác yêu cầu trong ứng dụng MRP



Mức thoả mãn của khách hàng tăng lên nhờ đáp ứng được kế hoạch giao hàng

Phản ứng nhanh hơn với những thay đổi trên thị trường

Sử dụng tốt hơn lao động & thiết bị Lập kế hoạch & lập lịch trình tồn kho tốt hơn Mức tồn kho giảm mà mức phục vụ khách hàng

không giảm

Lợi ích của việc MRPLợi ích của việc MRP



Cấu trúc của hệ thống MRPCấu trúc của hệ thống MRPLịch sản xuất chínhBOM

Thời gian chờ

(Tập tin danh sáchtoàn bộ các chi tiết)

Dữ liệu về tồn kho

Dữ liệu về mua hàng

Chương trình hoạch định

MRP (máy tính và phần mềm)

Báo cáo MRP định kỳ

Báo cáo MRP hàng ngày

Báo cáo đơn hàng kế hoạch

Thông báo mua hàng

Báo cáo đặc biệt

Báo cáo đặc biệt



Bảng 14.3Bảng 14.3Kế hoạch tổng nhu cầu vật liệu cho 50 bộ loa tự lắp ráp “Awesome A”Kế hoạch tổng nhu cầu vật liệu cho 50 bộ loa tự lắp ráp “Awesome A”

Bạn có thể giải thích tổng nhu cầu vật liệu được trình bày ở Bảng 14.3 như sau: Nếu bạn muốn có 50 đơn vị A ở tuần thứ 8, thì bạn phải bắt đầu lắp ráp A trong tuần thứ 7. Do đó, trong tuần thứ 7, bạn sẽ cần 100 đơn vị B và 150 đơn vị C. Hai hạng mục này tương ứng mất 2 tuần và 1 tuần để sản xuất. Vì thế sản xuấtB nên bắt đầu trong tuần thứ 5, và sản xuất C nên bắt đầu trong tuần thứ 6 (thời gian chờ được trừ khỏingày yêu cầu cho các hạng mục này). Làm lùi trở lại, ta có thể thực hiện những tính toán tương tự cho tấtcả các hạng mục khác. Kế hoạch nhu cầu vật liệu cho thấy khi nào việc sản xuất mỗi hạng mục nên bắtđầu và kết thúc để có 50 đơn vị A ở tuần thứ 8.

Tuaàn1 2 3 4 5 6 7 8 Thôøi gian

chôøA. Ngaøy yeâu caàu

Ngaøy phaùt ñôn haøng

5050 1 tuaàn

B. Ngaøy yeâu caàuNgaøy phaùt ñôn haøng

100

100

2 tuaàn

C. Ngaøy yeâu caàuNgaøy phaùt ñôn haøng

150

150

1 tuaàn

D. Ngaøy yeâu caàuNgaøy phaùt ñôn haøng

200

200

1 tuaàn

E. Ngaøy yeâu caàuNgaøy phaùt ñôn haøng

200

300

200

300

2 tuaàn

F. Ngaøy yeâu caàuNgaøy phaùt ñôn haøng

300

300

3 tuaàn

D. Ngaøy yeâu caàuNgaøy phaùt ñôn haøng

600

600

1 tuaàn

G. Ngaøy yeâu caàuNgaøy phaùt ñôn haøng

300

300

2 tuaàn



Dự báo &đơn hàng

khẳng định

Hoạch địnhnhu cầuvật liệu

Hoạch địnhsản xuấttổng hợp

Nguồn lựcsẵn có

Lập lịch trìnhsản xuất

chính

Các kế hoạchphân xưởng

Hoạch địnhnhu cầu

công suấtThực tế?

Không, Không, đđiều chỉnh CRP, MRP, hoặc MPSiều chỉnh CRP, MRP, hoặc MPS

CóCó

MRP và quy trình hoạch MRP và quy trình hoạch đđịnh ịnh sản xuấtsản xuất



Hệ thống MRP Hệ thống MRP –– nhập liệu & xuất liệunhập liệu & xuất liệu

Hiện trạng

Dữ liệu về

Lịchsản xuất

chínhHoá đơnvật liệu

Hệ thốnghoạch định

Nhu cầu vật liệu

tồn kho

Đơn hàng theokế hoạch &

các báo cáo khác

Danh sáchtoàn bộ các

bộ phận, chi tiết mua hàng



Chỉ rõ sản phẩm cần sản xuất Sản phẩm cuối cùng, đơn đặt hàng của khách hàng, môđun

Lấy ra từ kế hoạch tổng hợp

Lịch sản xuất chínhLịch sản xuất chính

Sản phẩm/Tuần 3-10 10-10 17-10 24-10

Máy khoan 300 200 310 300

Máy cưa 300 450 310 330

Ví dụ



Nguồn gốc lịch trình chínhNguồn gốc lịch trình chính

Do đó, các số lượng này là tổng nhu cầu

của B

Thời kỳ10 101 2 3

Lịch trình chính của S bán trực tiếp

40 50 15

A

CB

5 6 7 8 9 10 11

Thời gian chờ = 4 cho ALịch trình chính của A

40 20 30

S

B C

8 9 10 1211 13

Thời gian chờ = 6 cho SLịch trình chính của S

10 40+10= 50 40 50 20 15+30

= 45

1 2 3 4 5 6 7 8Thời kỳ

Tổng nhu cầu: B



MRP DynamicsMRP DynamicsHỗ trợ “hoạch định lại”

Vấn đề về “sự rối loạn” trong hệ thống

“Khoảng thời gian bảo vệ (Time fence)” – cho phép một phần của lịch trình chính được định là “không được lập lại lịch trình”

“Đóng chốt (Pegging)” – truy nguyên trong hoá đơn vật liệu từ hạng mục con tới hạng mục mẹ

Việc một nhà quản trị có thể phản ứng lại với những thay đổi, không có nghĩa là người ấy nên làm



MRP và JITMRP và JIT

MRP – một kỹ thuật lập kế hoạch và lập lịch trình với thời gian chờ cố định

JIT – một cách chuyển dịch nguyên vật liệu mau lẹ

Kết hợp hai hệ thống: Small bucket approach and back flushing Phương pháp dòng cân bằng



Kỹ thuật xác Kỹ thuật xác đđịnh kích cỡ lô hàngịnh kích cỡ lô hàng

Cấp theo lô (Lot-for-lot)Lượng đặt hàng kinh tếCân đối các bộ phận theo giai đoạn (Part

Period Balancing)Thuật toán Wagner-Whitin



Bài toán xác Bài toán xác đđịnh kích cỡ lô hàng ịnh kích cỡ lô hàng trong MRP: Kỹ thuật cấp theo lôtrong MRP: Kỹ thuật cấp theo lô

Chi phí tồn trữ = 1 $/đơn vị/tuần; chi phí thiết lập = 100$; tổng nhu cầu bình quân mỗi tuần = 27;thời gian chờ = 1 tuần.Được trình bày ở trên là giải pháp xác định kích cỡ lô hàng sử dụng kỹ thuật cấp theo lô và chi phí của nó. Chi phí tồn trữ bằng 0, nhưng 7 lần thiết lập riêng rẽ (mỗi lần gắn liền với một đơnhàng) cho tổng chi phí bằng 700$

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Toàng nhu caàu 35

30

40

0 10

40

30

0 30

55

Löôïng tieáp nhaän theo lòch trìnhDöï tröõ saün coù 3

535

0 0 0 0 0 0 0 0 0

Nhu caàu thöïc 0 30

40

0 10

40

30

0 30

55

Löôïng tieáp nhaän ñôn haøng theo keá hoaïch

30

40

10

40

30

30

55

Löôïng ñôn haøng phaùt ra theo keá hoaïch

30

40

10

40

30

30

55

Công ty Speaker Kits muốn tính chi phí đặt hàng và tồn trữ tồn kho của mình theo tiêu chuẩncấp theo lô. Speaker Kits đã xác định rằng, với 12-inch speaker/booster assembly chi phí thiếtlập là 100$ và chi phí tồn trữ là 1$ một thời kỳ. Lịch sản xuất, như được phản ánh ở nhu cầu ròngvề cụm lắp ráp, là như sau:



Bài toán xác Bài toán xác đđịnh kích cỡ lô hàng ịnh kích cỡ lô hàng trong MRP: Kỹ thuật EOQtrong MRP: Kỹ thuật EOQ

Chi phí tồn trữ = 1 $/đơn vị/tuần; chi phí thiết lập = 100$; tổng nhu cầu bình quân mỗi tuần = 27;thời gian chờ = 1 tuần.Mức sử dụng trong 10 tuần bằng tổng nhu cầu bằng 270 đơn vị; vì vậy, mức sử dụng trung bình một tuần bằng 27, và trong 52 tuần (mức sử dụng một năm) bằng 1.404 đơn vị. Từ Chương 12, mô hình EOQ là:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Toàng nhu caàu 35

30

40

0 10

40

30

0 30

55


535

0 43

3 3 66

26

69

69

39


0 0 7 0 4 0 0 16


73

73

73

73


73

73

73

73

2 2(1.404)(100) 73

1(52)DSQH



Bài toán xác Bài toán xác đđịnh kích cỡ lô hàng ịnh kích cỡ lô hàng trong MRP: Kỹ thuật PPBtrong MRP: Kỹ thuật PPB

Chi phí tồn trữ = 1 $/đơn vị/tuần; chi phí thiết lập = 100$; tổng nhu cầu bình quân mỗi tuần = 27;thời gian chờ = 1 tuần.EPP bằng 100 (chi phí thiết lập chia cho chi phí tồn trữ = 100$/1$). Lô hàng đầu tiên đủ để cấphàng cho các thời kỳ 1, 2, 3, 4 và 5 bằng 80.Tổng chi phí là 490$, với chi phí thiết lập tổng số lên tới 300$ và chi phí tồn trữ tổng số lên tới 190$.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Toàng nhu caàu 35

30

40

0 10 40 30

0 30

55


535

0 50

10

10 0 60

30

30

0


0 0 0 40 0 0 0 55


80

100

55


80

100

55



Mở rộng MRPMở rộng MRP

MRP vòng lặp kínHoạch định công suất – báo cáo tải trọngMRP II – Hoạch định nguồn lực vật liệuHoạch định nguồn lực doanh nghiệp



MRP vòng lặp kínMRP vòng lặp kín



Mở rộng MRPMở rộng MRPHoạch Hoạch đđịnh công suấtịnh công suất

Chiến thuật san bằng tải trọng và tối thiểu hoá ảnh hưởng do thời gian chờ thay đổi bao gồm: Gối đầu (Overlapping) – giảm bớt thời gian chờ, đòi

hỏi phải gửi một phần lô hàng đến nguyên công thứ hai trước khi toàn bộ lô hàng hoàn tất nguyên công thứ nhất.

Phân chia tác nghiệp (Operations splitting) – đưa lô hàng đến hai máy khác nhau thực hiện cùng một nguyên công.

Phân chia lô hàng (Lot splitting) – chia nhỏ đơn hàng và thực hiện một phần đơn hàng trước hạn.



Nhu cầu nguồn lực ban Nhu cầu nguồn lực ban đđầu / ầu / Nhu cầu nguồn lực Nhu cầu nguồn lực đđã san bằngã san bằng

Thời kỳ

sẵn có

Thời kỳ

Giờ

lao

động

chu

ẩn

Giờ

lao

động

chu

ẩn

Công suấtsẵn có

Công suất

Lô 11 bị chuyển điLô 6 “bị chẻ”ở các thời kỳ

4 & 6

Thiếu công suất

LôLô

LôLô

Lô

LôLô

LôLô

LôLô

LôLôLô

Lô

LôLôLô

Lô

LôLô

Lô

LôLô

LôLô

LôLô

Lô

LôLôLô



Mở rộng MRPMở rộng MRPHoạch Hoạch đđịnh nguồn lực doanh nghiệpịnh nguồn lực doanh nghiệp

MRP II liên quan đến các mối ràng buộc với khách hàng và nhà cung cấp



Dòng thông tin MRP và ERP, Dòng thông tin MRP và ERP, tích hợp với các hệ thống kháctích hợp với các hệ thống khác

Quản lýtồn kho

Lịchsản xuất

chính

Hoá đơnvật liệu

Lệnhcông tác

Mua hàngvà

thời gian chờ

Lộ trìnhvà

thời gian chờ

Lập hoá đơn

Các khoảnphải thu

Các khoảnphải trả

Sổ cáitổng hợp

Phương tiện liên lạc với người bán(lịch trình, EDI, thông báo gửi hàng sớm, thương mại điện tử, …)

Lệnh bán hàng(nhập đơn hàng, cấu hình sản phẩm,

quản trị bán hàng)



MRP trong dịch vụMRP trong dịch vụ

Có thể được sử dụng khi nhu cầu về dịch vụ hoặc sản phẩm dịch vụ trực tiếp gắn liền với hoặc lấy ra từ các dịch vụ khác nhà hàng – bánh mì cần cho mỗi bữa ăn bệnh viện – dụng cụ phẫu thuật v.v…



Cấu trúc sản phẩm, hoá Cấu trúc sản phẩm, hoá đơđơn vật liệu, n vật liệu, hoá hoá đơđơn lao n lao đđộng cho Veal Picanteộng cho Veal Picante



Hoạch Hoạch đđịnh nguồn lực phân phốiịnh nguồn lực phân phối

DRP yêu cầu: Tổng nhu cầu, bằng nhu cầu mong muốn hay dự báo

doanh số Mức tồn kho tối thiểu để đáp ứng mức phục vụ khách

hàng Thời gian chờ chính xác Xác định rõ cấu trúc phân phối

Tài liệu quản lý vận hành - Chương 14 Hoạch định nhu cầu vật liệu MRP - ERP

Documents

Transcript of Tài liệu quản lý vận hành - Chương 14 Hoạch định nhu cầu vật liệu MRP - ERP