Std. 10th IQB Marathi Kumarbharati, Marathi Medium (MH Board) · 2018. 10. 29. · SAMPLE CONTENT 3...

SAMPLE C

ONTENT

SAMPLE C

ONTENT

1

• keÀceerle keÀceer JesUsle Hejer#es®ee DeefOekeÀeefOekeÀ mejeJe.

• ÒeMveesllejeb®eer iegCeefvene³e ceeb[Ceer.

• ke=ÀefleHeef$ekesÀ®³ee ÒeeªHeevegmeej ÒeMveeb®eer j®evee.

• Yee<eeY³eemeeleerue J³eekeÀjefCekeÀ Je Yeeef<ekeÀ IeìkeÀebJej DeeOeeefjle cegyeuekeÀ ke=Àleer.

• GHe³eesefpele uesKevee®³ee Gllece mejeJeemeeþer ke=ÀleeR®ee meceeJesMe.

• mJe³ebcetu³eceeHeveemeeþer ke=ÀefleHeef$ekeÀe meceeefJe<ì.

Printed at: Repro India Ltd., Mumbai

TEID: 12790_JUP

³ee HegmlekeÀele meceeefJe<ì Q. R. Code mceeì&HeÀesveodJeejs mke@Àve keÀªve ke=ÀefleHeef$ekeÀeÒeeªHee®es efJeJes®eve keÀjCeejs, lemes®e keÀefJeleeb®es YeeJeeLe& keÀLeve keÀjCeejs eqJnef[DeespedHeenlee ³esleerue. lemes®e vecegvee ke=ÀefleHeef$ekesÀ®³ee Keeueer efouesuee Q. R. Code mke@ÀvekeÀªve ke=ÀefleHeef$ekesÀ®eer Gllejmet®eerner Heenlee ³esF&ue.

þUkeÀ JewefMe<ìîes:

P.O. No. 127269

© Target Publications Pvt. Ltd. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means, C.D.ROM/Audio Video Cassettes or electronic, mechanical including photocopying; recording or byany information storage and retrieval system without permission in writing from the Publisher.

ceneje<ì^ jep³e HeeþîeHegmlekeÀ efveefce&leer Je DeY³eeme¬eÀce mebMeesOeve ceb[U, HegCes - 411004 ³eeb®³eeodJeejs efve³eesefpele veJeerve DeY³eeme¬eÀceeJej DeeOeeefjle

F³ellee oneJeer

SAMPLE C

ONTENT

ÒemleeJevee vecemkeÀej, efJeoîeeLeea efce$e-cewef$eCeeRvees!

oneJeer®eb Je<e& cnCepes DeeHeu³ee Mew#eefCekeÀ peerJeveeleuee cenllJee®ee ìHHee! ³ee Je<eea DeeHeu³eeuee Meemeveeves efveOee&efjle kesÀuesuee %eevej®eveeJeeoeJej DeeOeeefjle veJeerve DeY³eeme¬eÀce efMekeÀe³e®ee Deens. ceneje<ì^ jep³e HeeþîeHegmlekeÀ efveefce&leer Je DeY³eeme¬eÀce mebMeesOeve ceb[U, HegCes ³eeb®³eeodJeejs ÒekeÀeefMele cetu³eceeHeve DeejeKe[îee®ee meKeesue DeY³eeme keÀªve ìeiexì ÒekeÀeMevee®es cejeþer kegÀceejYeejleer IQB F³ellee oneJeer ns HegmlekeÀ ÒekeÀeefMele keÀjleevee Deecnebuee Deevebo nesle Deens.

keÀceerlekeÀceer JesUsle Hejer#es®ee DeefOekeÀeefOekeÀ DeY³eeme ne GodosMe O³eeveele þsJetve IQB ³ee HegmlekeÀe®eer j®evee kesÀueer Deens. efJeoîeeL³ee¥vee ke=ÀefleHeef$ekeÀe ÒeeªHee®ee DeefOekeÀeefOekeÀ mejeJe JneJee ³eemeeþer mebHetCe& DeY³eeme¬eÀcee®eer ieoîe, Heoîe, mLetueJee®eve, Yee<eeY³eeme Je GHe³eesefpele uesKeve DeMeer efJeYeeieJeej ceeb[Ceer kesÀueer Deens. Òel³eskeÀ Heeþeleerue efveJe[keÀ Heefj®íso IesTve l³eeJej iegCeebvegmeej ke=ÀleeR®ee Gllejebmeefnle meceeJesMe kesÀuee iesuee Deens. Heoîe efJeYeeieele keÀefJeles®³ee DeefOekeÀ DeekeÀueveemeeþer Òel³eskeÀer oesve ke=Àeflemeb®e osC³eele Deeues Deensle. `keÀeJ³eHebkeÌleeR®es jmeûenCe' ³ee Meer<e&keÀeKeeueer Òel³eskeÀ Heoîee®³ee jmeûenCeeJej DeeOeeefjle ke=ÀleeR®ee meceeJesMe kesÀuee iesuee Deens. `mLetueJee®eve' efJeYeeieele iegCeebvegmeej meJe& ÒeMve mees[Jetve efoues Deensle.

J³eekeÀjCe ne Yee<es®ee Hee³ee mecepeuee peelees, ns ue#eele þsJetve `Yee<eeY³eeme' efJeYeeieele J³eekeÀjefCekeÀ Je Yeeef<ekeÀ IeìkeÀebJej DeeOeeefjle efJeefJeOe ke=ÀleeR®ee cegyeuekeÀ ÒeceeCeele meceeJesMe kesÀuesuee Deens. ke=ÀefleHeef$ekesÀ®³ee ³ee veJeerve ÒeeªHeeceO³es `GHe³eesefpele uesKeve' ne meJee&efOekeÀ iegCeebmeeþer efJe®eejuee peeCeeje efJeYeeie Deens. l³eecegUs, ³ee efJeYeeieele efJeefJeOe uesKeveÒekeÀejeb®ee DeeoMe& Gllejebmeefnle DebleYee&Je keÀjC³eele Deeuee Deens; pesCeskeÀªve efJeoîeeL³ee¥®eer uesKeveMewueer efJekeÀefmele nesF&ue. `ke=ÀefleHeef$ekesÀ®es ÒeeªHe DeefOekeÀ megmHe<ì JneJes Je mJe³ebcetu³eceeHeve keÀjlee ³eeJes ³eekeÀjlee vecegvee ke=ÀefleHeef$ekesÀ®ee meceeJesMener ³eele keÀjC³eele Deeuee Deens. ke=ÀefleHeef$ekeÀe ÒeeªHee®es mHe<ìerkeÀjCe Je meJe& keÀefJeleeb®es efJeMues<eCe ³eeb®es efJnef[Deespe lemes®e vecegvee ke=ÀefleHeef$ekesÀ®eer Gllejmet®eer Q. R. Code ceeHe&Àle osC³eele Deeueer Deens.

SAMPLE C

ONTENT

3

Òe³elveebleer HejcesMJej! ®euee ... efve³eespeveyeodOe DeY³eemeeuee meg©Jeele keÀª³ee, veJeerve DeY³eeme¬eÀceeuee DeelceefJeMJeemeeves meeceesjs peeT³ee, legce®³ee Òe³elveeble Deecner meowJe legce®³ee meesyele®e Deenesle. ns HegmlekeÀ HeefjHetCe& keÀjC³eemeeþer Deecner meJe&leesHejer Òe³elve kesÀues Deensle, lejer HegmlekeÀ DeefOekeÀeefOekeÀ Glke=À<ì JneJes, ³eemeeþer DeeHeu³ee met®evee mJeeieleen& Deensle. ³eekeÀjlee DeeHeuee DeefYeÒee³e [email protected] ³ee Fcesue Hell³eeJej HeeþJeeJee ner vece´ efJevebleer. Oev³eJeeo!

%eeveeLeeAvee ceve:HetJe&keÀ MegYes®íe! ÒekeÀeMekeÀ DeeJe=lleer: ÒeLece

Disclaimer This reference book is transformative work based on textual contents published by Bureau of Textbook. We the publishers are making this reference book which constitutes as fair use of textual contents which are transformed by adding and elaborating, with a view to simplify the same to enable the students to understand, memorize and reproduce the same in examinations. This work is purely inspired upon the course work as prescribed by the Maharashtra State Bureau of Textbook Production and Curriculum Research, Pune. Every care has been taken in the publication of this reference book by the Authors while creating the contents, the Authors and the Publishers shall not be responsible for any loss or damages caused to any person on account of errors or omissions which might have crept in or disagreement of any third party on the point of view expressed in the reference book. © reserved with the Publisher for all the contents created by our Authors. No copyright is claimed in the textual contents which are presented as part of fair dealing with a view to provide best supplementary study material for the benefit of students.

SAMPLE C

ONTENT

ke=ÀefleHeef$ekeÀe DeejeKe[e (iegCeefJeYeeieCeermen) cejeþer ÒeLece Yee<ee (kegÀceejYeejleer)

F³ellee oneJeer

SketÀCe iegCe: 100

IeìkeÀefvene³e iegCeefJeYeeieCeer

Deveg. ¬eÀ efJeYeeie iegCe efJekeÀuHe iegCe 1 ieoîe 24 –

2 Heoîe 20 –

3 mLetueJee®eve 6 3 4 Yee<eeY³eeme 20 –

5 GHe³eesefpele uesKeve 30 13

SketÀCe iegCe 100 116 (efJekeÀuHeemen)

ke=ÀefleHeef$ekeÀe DeejeKe[e efJeYeeie 1 : ieoîe SketÀCe iegCe 24 (De) 1 Heefþle Gleeje (MeyomebK³ee 130 les 150) (Dee) 1 Heefþle Gleeje Òel³eskeÀer 8 iegCe (F) 1 DeHeefþle Gleeje 8 iegCeebmeeþer ke=Àefleefvene³e efJeYeeieCeer: (1) DeekeÀueve ke=Àleer – 2 iegCe (2) DeekeÀueve ke=Àleer – 2 iegCe (3) J³eekeÀjCe ke=Àleer – 2 iegCe efouesu³ee Heefj®ísoele F³ellee Heefnueer les F³ellee veJeJeer®³ee J³eekeÀjCe

IeìkeÀebJej DeeOeeefjle DemeCeeN³ee ke=Àleer ³esCes DeHesef#ele Deens. (meJe& IeìkeÀebJej DeeOeeefjle ke=Àleer efJekeÀuHeeves osCes DeeJeM³ekeÀ Deens.) (4) mJecele – 2 iegCe

SAMPLE C

ONTENT

5

efJeYeeie 2 : Heoîe SketÀCe iegCe 20 (De) 1 Heefþle Heoîe Òel³eskeÀer 8 iegCe (Dee) 1 Heefþle Heoîe (`De' Je `Dee' ³ee oesvner IeìkeÀebmeeþer HeeþîeHegmlekeÀeleerue Òel³eskeÀer SkeÀ

keÀefJelee ke=ÀefleHeef$ekesÀle efoueer peeF&ue.) 8 iegCeebmeeþer ke=Àefleefvene³e iegCeefJeYeeieCeer: (1) DeekeÀueve ke=Àleer – 2 iegCe (2) DeekeÀueve ke=Àleer – 2 iegCe (3) keÀeJ³emeeQo³e& ke=Àleer – 4 iegCe

1. efJe®eejmeeQo³e& 2. YeeJemeeQo³e&

3. DeLe&meeQo³e& (F) keÀeJ³eHebkeÌleeR®es jmeûenCe: 4 iegCe HeeþîeHegmlekeÀele meceeefJe<ì Demeuesu³ee HeoîeebHewkeÀer keÀesCel³eener SkeÀe

Heoîeeleerue jmeûenCeeme DevegketÀue DeMee oesve DeesUer ke=ÀefleHeef$ekesÀle osCes. * efouesu³ee keÀeJ³eHebkeÌleeR®es jmeûenCe keÀjCes. efJeYeeie 3 : mLetueJee®eve SketÀCe iegCe 6 Òel³eskeÀer 3/3 iegCeeb®³ee 2 ke=Àleer (mJecele Je DeefYeJ³ekeÌleerJej DeeOeeefjle ke=Àleer) (Heeþe®ee DeeMe³e, Meeueeyeenîe peerJeveeMeer meebie[ IeeueCeeje DeeMe³e, cetu³e,

peerJevekeÀewMeu³e ³eebJej DeeOeeefjle 3 ke=Àleer osC³eele ³esleerue, l³eebHewkeÀer 2 ke=Àleer mees[JeCes DeHesef#ele.)

efJeYeeie 4 : Yee<eeY³eeme SketÀCe iegCe 20 (De) J³eekeÀjCe IeìkeÀebJej DeeOeeefjle ke=Àleer SketÀCe 10 iegCe (1) meceeme – DeJ³e³eerYeeJe, efJeYekeÌleer lelHeg©<e, ÜbÜ, odefJeiet – 2 iegCe (2) DeuebkeÀej – ªHekeÀ, J³eeflejskeÀ, ¢<ìeble, ®esleveiegCeeskeÌleer – 2 iegCe (3) Je=lle – Je=lle DeesUKeCes / ieCe Hee[Ces / ueIet iegª ¬eÀce osCes YegpebieÒe³eele, ceeefueveer, JemebleefleuekeÀe – 1 iegCe (4) MeyoefmeodOee r – Meyo – Òel³e³eIeefìle, GHemeie&Ieefìle, DeY³emle – 2 iegCe (5) meeceev³eªHe – 1 iegCe

(³ee 3 IeìkeÀebHewkeÀer keÀesCel³eener oesve IeìkeÀebJej 2 ke=Àleer 2/2 iegCeeb®³ee oesve ke=ÀleerDeHesef#ele.)

SAMPLE C

ONTENT

(5) JeekedÀÒe®eej – 2 iegCe (Dee) Yeeef<ekeÀ IeìkeÀebJej DeeOeeefjle ke=Àleer SketÀCe 10 iegCe (Yee<eemeeQo³e&/ Yeeef<ekeÀ mece=odOeer) (1) MeyomebHelleer – 4 iegCe (1) meceeveeLeea Meyo (2) efJe©odOeeLeea Meyo (3) Meyomecetnebyeodoue SkeÀ Meyo (4) SkeÀe Meyoe®es DeveskeÀ DeLe&/DeLe&íìe (5) Meyoeleerue De#ejebHeemetve Meyo yeveJee. MeyomebHelleerMeer mebyebefOele Jejerue IeìkeÀebHes#ee JesieUer ke=Àleer ke=ÀefleHeef$ekesÀle efJe®eejueer peeT MekeÀles. (2) uesKeveefve³eceebvegmeej uesKeve – 2 iegCe (1) De®etkeÀ Meyo DeesUKee. (2) JeekeÌ³e uesKeveefve³eceebvegmeej efuene. (3) efJejeceef®evns – 2 iegCe (1) ³eesi³e efJejeceef®evns JeeHeje. (2) ®egkeÀer®eer efJejeceef®evns yeouee. (4) HeeefjYeeef<ekeÀ Meyo/Òe®eefuele cejeþerleerue Meyo – 1 iegCe (ieoîe, Heoîe ³ee oesvner efJeYeeieebleerue IeìkeÀebJej DeeOeeefjle)

(Òel³eskeÀer 1/2 iegCeebmeeþer 2 ke=Àleer) (5) DekeÀejefJeuns/ Yeeef<ekeÀ KesU – 1 iegCe (efkeÀceeve 4 JeCe& DekeÀejefJeuns ueeJeCes) [ìerHe – efJeYeeie 4 : J³eekeÀjCe IeìkeÀebleie&le efouesu³ee ke=Àleer ³ee vecegv³eeoeKeue Deensle.

me=peveMeerue ke=ÀleeR®eer veeJeerv³eHetCe& j®evee keÀjlee ³esCes MekeÌ³e Deens.] efJeYeeie 5 : GHe³eesefpele uesKeve SketÀCe iegCe 30 (De ) efJeYeeie efJekeÀuHe iegCe SketÀCe iegCe 10 (1) He$euesKeve – 5 iegCe (Debleie&le efJekeÀuHe 2 HewkeÀer 1 He$e mees[JeCes) – 5 iegCe

(Òel³eskeÀer 1/2 iegCeeb®eer ke=Àleer DeHesef#ele) MeyomebHelleer®³ee IeìkeÀebHewkeÀer keÀesCel³eener 4 IeìkeÀebJej Òel³eskeÀer 1/2 iegCeeb®eer ke=Àleer

(Òel³eskeÀ De®etkeÀ Meyoeuee 1/2 iegCe, JeekeÌ³eeleerue ®egkeÀer®³ee Meyoe®³ee og©mleermeeþer Òel³eskeÀer 1/2 iegCe)

DeewHe®eeefjkeÀ (ceeieCeer, efJevebleer) DeveewHe®eeefjkeÀ (keÀewìgbefyekeÀ)

SAMPLE C

ONTENT

7

(2) meejebMeuesKeve – 5 iegCe (100 les 120 Meyoeb®ee ieoîe Gleeje) (Dee) efJeYeeie efJekeÀuHe veener. SketÀCe iegCe 12 (1) peeefnjele uesKeve (50 les 60 Meyo) – 6 iegCe (2) yeeleceer uesKeve (50 les 60 Meyo) – 6 iegCe (3) keÀLeeuesKeve (80 les 100 Meyo) – 6 iegCe (F) uesKevekeÀewMeu³e (100 les 120 Meyo) efJekeÀuHe iegCe SketÀCe iegCe 8 (efveyebOe uesKeve)

(1) ÒemebieuesKeve (2) DeelcekeÀLeve (3) Jew®eeefjkeÀ

(3 IeìkeÀebHewkeÀer keÀesCel³eener 2 IeìkeÀebJej ke=ÀleerefJe®eejueer peeF&ue. l³eebHewkeÀer keÀesCeleerner SkeÀke=Àleer mees[JeCes DeHesef#ele Deens.)

(3 IeìkeÀebHewkeÀer keÀesCel³eener 2 IeìkeÀebJej ke=Àleer efJe®eejCes. oesvnerner ke=Àleer mees[JeCes DeHesef#ele Deens.)

[meboYe&: ceneje<ì^ jep³e HeeþîeHegmlekeÀ efveefce&leer Je DeY³eeme¬eÀce mebMeesOeve ceb[U, HegCes efveefce&lecetu³eceeHeve DeejeKe[e]

[met®evee: veJeerve DeY³eeme¬eÀceeJej DeeOeeefjle ke=ÀefleHeef$ekesÀ®³ee ÒeeªHee®esmeg³eesi³e DeekeÀueve nesC³eekeÀjlee Mespeejerue Q. R. Code mkeÀ@ve keÀªve eqJnef[Dees Heene.]

SAMPLE C

ONTENT

efJeYeeie 1 ieoîe (SketÀCe 24 iegCe) He=<þ ¬eÀ. Òe.1. (De)/(Dee) Heefþle ieoîe Gleejs (16 iegCe) 1 Òe.1. (F) DeHeefþle ieoîe Gleejs (8 iegCe) 57

efJeYeeie 2 Heoîe (SketÀCe 20 iegCe) Òe.2. (De)/(Dee) DeekeÀueve Je keÀeJ³emeeQo³ee&Jej DeeOeeefjle ke=Àleer (16 iegCe) 69 Òe.2. (F) keÀeJ³eHebkeÌleeR®es jmeûenCe (4 iegCe) 97

efJeYeeie 3 mLetueJee®eve (SketÀCe 6 iegCe) Òe.3. mLetueJee®eve (6 iegCe) 113

efJeYeeie 4 Yee<eeY³eeme (SketÀCe 20 iegCe) Òe.4. (De) J³eekeÀjCe IeìkeÀebJej DeeOeeefjle ke=Àleer (10 iegCe) 127 Òe.4. (Dee) Yeeef<ekeÀ IeìkeÀebJej DeeOeeefjle ke=Àleer (10 iegCe) 162

efJeYeeie 5 GHe³eesefpele uesKeve (SketÀCe 30 iegCe) Òe.5. (De) He$euesKeve Je meejebMeuesKeve (10 iegCe) 195 Òe.5. (Dee) peeefnjeleuesKeve, yeeleceeruesKeve, keÀLeeuesKeve (12 iegCe) 212 Òe.5. (F) uesKevekeÀewMeu³e (8 iegCe) 233

vecegvee ke=ÀefleHeef$ekeÀe 249

met®evee: 1. efJeoîeeL³ee¥®³ee mees³eermeeþer Heeþeb®es Je Heoîeeb®es ¬eÀceebkeÀ HeeþîeHegmlekeÀevegmeejþsJeC³eele Deeues Deensle.

2. HeeþeKeeueer efouesues ÒeMve * ³ee ef®evneves oMe&Jeues Deensle. 3. megueYeles®³ee ¢<ìerves ³esLes Deeke=ÀefleyebOeeJej DeeOeeefjle ke=ÀleeRceO³es (1/2/3/4) Demes

Deveg¬eÀceebkeÀ osTve Gllejs osC³eele Deeueer Deensle. Hejer#esle Demes ¬eÀceebkeÀ osC³eele ³esCeejveenerle. Hejer#esle met®evesvegmeej Deeke=Àleer keÀe{Ces DeHesef#ele Deens.

SAMPLE C

ONTENT

1 1

Heefþle ieoîe Gleejs - ÒeMve 1 (De)/(Dee)

ke=ÀefleHeef$ekesÀle ieoîe efJeYeeieele Òe.1.(De) DeeefCe (Dee) ceO³es Òel³eskeÀer meeOeejCele: 130 les 150 Meyoeb®es oesve Heefþle Gleejs osC³eele ³esleerue. Òel³eskeÀ GleeN³eeJej 8 iegCeeb®³ee ke=Àleer efJe®eejC³eele ³esleerue. ³eeceO³es efJekeÀuHe (Option) osC³eele ³esCeej veener. ³ee 8 iegCeeb®eer ke=Àleerefvene³e efJeYeeieCeer Je l³eele efJe®eejC³eele ³esCeejs ÒeMveÒekeÀej Heg{erueÒeceeCes: 1. DeekeÀueve ke=Àleer 2 iegCe 2. DeekeÀueve ke=Àleer 2 iegCe Jejerue oesvner ke=ÀleeRceO³es `Deeke=Àleer HetCe& keÀje', `®eewkeÀìer HetCe& keÀje',

`DeesIelekeÌlee HetCe& keÀje', `lekeÌlee HetCe& keÀje', `SkeÀe Meyoeble Gllej efuene', `³eesi³e He³ee&³e efveJe[tve efJeOeeve HetCe& keÀje', `³eesi³e pees[îee pegUJee', `keÀejCes efuene', `Ieìves®ee / ke=Àleer®ee HeefjCeece efuene', `SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene', `_ Demes Gllej ³esF&ue Demee ÒeMve le³eej keÀje', `leguevee keÀje', `HeÀjkeÀ efuene' ³eebmeejK³ee JewefJeO³eHetCe& ke=ÀleeRHewkeÀer keÀesCel³eener ke=Àleer efJe®eeju³ee peeT MekeÀleerue.

3. J³eekeÀjCe ke=Àleer 2 iegCe ³ee ke=ÀleerceO³es efouesu³ee Heefj®ísoele Deeuesu³ee F³ellee Heefnueer les veJeJeer®³ee

J³eekeÀjCe IeìkeÀebJej DeeOeeefjle ke=Àleer efJe®eejC³eele ³esleerue. 4. mJecele 2 iegCe efJeoîeeL³ee¥®³ee efJe®eejebvee ®eeuevee osCeejs, DeefYeJ³ekeÌleer #ecelee Je efJe®eejeb®eer ceeb[Ceer

peesKeCeejs ÒeMve ³esLes efJe®eejC³eele ³esleerue. ue#eele þsJee: 1. efouesuee Gleeje oesve JesUe Jee®ee. 2. meJe& ke=Àleer keÀeUpeerHetJe&keÀ Jee®ee. 3. Gllejebvee ³eesi³e ¬eÀceebkeÀ oîee. 4. Hejer#esle DeekeÀueve Je J³eekeÀjCeeJej DeeOeeefjle Deeke=Àleer Hesveves keÀe{Ces DeHesef#ele Deens. 5. `³eesi³e He³ee&³e efveJe[tve efJeOeeve HetCe& keÀje / ³eesi³e He³ee&³e efveJe[e' nîee ke=Àleer®³ee

Gllejele efJeoîeeL³ee¥veer HetCe& efJeOeeve efueefnCes DeHesef#ele Deens. 6. `³eesi³e pees[îee pegUJee' ³ee ke=Àleer®³ee Gllejele Òel³e#e pees[er efueefnCes DeHesef#ele Deens.

ÒeMvee®es mJeªHe

efJeYeeie

1 ieoîe

SAMPLE C

ONTENT

2

IQB Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. 1. MeyokeÀesMee®ee JeeHej keÀjC³ee®eer meJe³e ueeJeCes 2. ef¬eÀ³eeHeo JeeHejleevee veeceeuee ³eesi³e Òel³e³e ueeJeCes ii. 1. meeJe&peefvekeÀ meceejbYe 2. Jeeefnv³ee

Heeþ 2: yeesuelees cejeþer

Gllejs

Gleeje 1

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àl³ee HetCe& keÀje. (2) i. ii.

2. i. ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) De. Meyoeb®ee DeLe& peeCetve IesC³ee®es meeOeve ye. DekeÀues®ee keÀeboe cnCepes ii. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene. (1) Yee<es®eer Keeme Mewueer keÀesCeleer Demeles? 3. J³eekeÀjCe i. Keeueerue JeekeÌ³eeleerue DeOeesjsefKele Meyoeb®eer peele DeesUKee. (1) SkeÀeSsJepeer ogmejs ef¬eÀ³eeHeo JeeHejues, lej DeLee&®ee DeveLe& nesF&ue. ii. Keeueerue Meyoeb®es Je®eve yeouee. (1) De. yeelec³ee ye. Keeboe 4. mJecele (2) *`legcner MeneCes Deenele' ³ee JeekeÌ³eeleerue MeneCes ³ee Meyoe®³ee DeLe&íìe efuene.

2 1 Yee<ee JeeHejleevee DeLee&®ee DeveLe& ìeUC³eemeeþer DeeJeM³ekeÀ Ghee³e

1 2 Òel³e³eeb®eer peeiee DeveskeÀJesUe ®egkeÀles DeMeer efþkeÀeCes

HeeþîeHegmlekeÀeleerue He=<þ ¬eÀ.2 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 13 les 24) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [MeyoÒe³eesieeÒeceeCes JeekedÀÒe®eej... ...................... Demes cnCee³euee nJes.]

SAMPLE C

ONTENT

3 3

Òe.1.(De)/(Dee)2. i. De. MeyokeÀesMe ye. DeefleMeneCee ii. MeyoÒe³eesie Je JeekedÀÒe®eej ner Yee<es®eer Keeme Mewueer Demeles. 3. i. SsJepeer – Meyo³eesieer DeJ³e³e, lej – GYe³eevJe³eer DeJ³e³e ii. De. yeeleceer ye. Keebos 4. `MeneCes' ³ee Meyoeletve oesve DeLe&íìe efvecee&Ce nesleele. l³eeletve meg%e, mecepetleoej Demee

SkeÀ DeLe&, lej `DeefleMeneCee' ne ogmeje DeLe& Òeleerle neslees. DeeHeu³ee yegodOeer®ee ³eesi³e JeeHej keÀjle meejemeej efJe®eej keÀjCeeN³ee J³ekeÌleerkeÀjlee `MeneCes' Demee MeyoÒe³eesie kesÀuee peelees, lej mJele:uee ngMeej mecepetve ye{eF& ceejCeeN³ee efkeÀbJee mJeYeeJeeves DeeieeT Demeuesu³ee J³ekeÌleeruee `DeefleMeneCee' Demes cnìues peeles. cnCepes®e, Heefnu³ee DeLe&íìsle iegCe, lej ogmeN³ee DeLe&íìsle ogieg&Ce DeMee DeLee&ves ne Meyo JeeHejuee peelees.

Goe. ®eebieues JeeieCeeN³ee, ®eebieues keÀece keÀjCeeN³ee cegueeyeodoue yeesueleevee DeeF& `ceePee yeeU MeneCee Deens' Demeb cnCeles, lej DeeieeTHeCes JeeieCeeN³ee ceveg<³eeme `MeneCee Peeueeme keÀe js?' efkebÀJee `lees peje DeefleMeneCee®e Deens' Demes cnìues peeles. DeMeeÒekeÀejs, `MeneCes' ³ee SkeÀe®e Meyoeletve JesieJesieUîee DeLe&íìe efvecee&Ce nesleele.

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs Keeueerue ke=Àleer mees[Jee. 1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2)

2. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllejs efuene. (2) i. ceesjebyee ³ee Meyoe®eer GlHelleer keÀMeer Peeueer? ii. ovlecetueer³e cnCepes keÀe³e? 3. J³eekeÀjCe i. Keeueerue JeekeÌ³eebleerue DeOeesjsefKele Meyoeb®eer peele DeesUKee. (1) De. J³eglHelleer MeesOetve DeeHeu³eeuee KetHe veJeer ceeefnleer efceUles. ye. Meyoe®ee DeLe& keÀUu³eeJej Meyo ceveele HekeÌkeÀe ©pelees.

Gleeje 2

HeeþîeHegmlekeÀeleerue He=<þ ¬eÀ.3 Jejerue (DeesU ¬eÀ.30 les 39) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [Yee<esleueer iebcele peeCetve .............................. DeLe& DeJeuebyetve Demelees.

Meyoeb®eer J³eglHelleer MeesOeC³ee®es HeÀe³eos efuene.

4 2 1 3 G®®eej Je mebOeer mecepeu³eeves Meyo ceveele ©pelees

SAMPLE C

ONTENT

4

IQB

Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. Yee<es®eer iebcele peeCelee ³esles 2. veJeer ceeefnleer efceUles 3. Meyoeb®eer HeeUscegUs efkeÀleer otjJej Hemejuesueer Deensle les keÀUles 4. Meyoeb®³ee cegUebMeer iesu³eeves MeyomeboYee&leerue mebYeeJ³e ®egkeÀe ìUleele 2. i. pegv³ee keÀeUer cee@efjMemeJeªve meeKej ³esle Demeu³eeves efleuee ceesjme Demes cnìues peeF&,

l³eecegUs ³ee ceesjme MeyoeJeªve ceesjebyee ³ee Meyoe®eer J³eglHelleer Peeueer. ii. pes OJeveer G®®eejleevee efpeYes®³ee ìeskeÀe®ee Jej®³ee oeleeb®³ee cegUebvee mHeMe& neslees

l³ee OJeveerbvee oblecetueer³e Demes cnCeleele. 3. i. De. KetHe – mebK³eeefJeMes<eCe ye. Meyo – meeceev³eveece ii. De. efceÞeJeekeÌ³e ye. kesÀJeueJeekeÌ³e 4. Meyoeceeieerue Keje DeLe& MeesOeC³eekeÀjlee l³ee®³ee cegUeMeer peeCes cnCepes®e l³ee®³ee

J³eglHelleer®ee MeesOe IesCes Del³eble cenllJee®es þjles. SKeeoîee Meyoe®eer efveefce&leer keÀMeer Peeueer, lees Flej SKeeoîee Yee<esletve mJeerkeÀejC³eele Deeuee Deens keÀe ns meJe& J³eglHelleer MeesOeu³eeJej mecepeles. Meyoeb®³ee efveefce&leerceeie®eer ner meieUer HeeMJe&Yetceer mecepetve IesCes jbpekeÀ þjles®e. l³ee®eyejesyej Meyoeb®es cetU, l³ee®ee G®®eej, j®evee Fl³eeoer iees<ìer mecepeu³eecegUs lees Meyo JeeHejleevee ®etkeÀner nesle veener. MeyoebefJe<e³eer®es Demes %eeve Jee{u³eecegUs DeeHeueer Yee<ee mece=odOe nesles, lees Meyo ³eesi³e ÒekeÀejs JeeHeªve l³eeleerue Deeveboner efceUlees, cnCetve®e Yee<es®ee Deevebo KeN³ee DeLee&ves uegìe³e®ee Demesue, lej Meyoeb®eer J³eglHelleer MeesOeCes cenllJee®es þjles.

Gllejs

ii. Keeueerue JeekeÌ³eeb®ee ÒekeÀej DeesUKee. (1) (kesÀJeueJeekeÌ³e/meb³egkeÌleJeekeÌ³e/efceÞeJeekeÌ³e) De. Meyoeb®³ee cegUekeÀ[s iesuees, keÀer DeeHeu³ee ®egkeÀener nesle veenerle. ye. G®®eejeJejner DeLe& DeJeuebyetve Demelees. 4. mJecele (2) `Yee<esleueer iebcele peeCetve IesC³ee®ee SkeÀ ceeie& cnCepes Meyoeb®eer J³eglHelleer MeesOeCes' ³ee

efJeOeevee®ee legcnebuee mecepeuesuee DeLe& mHe<ì keÀje.

SAMPLE C

ONTENT

5 5

Òe.1.(De)/(Dee) Òe.1. (De)/(Dee). 1. i. 1. Yee<esleerue MeeqkeÌlemLeUs peeCetve IesCes 2. Yee<es®ee ³eesi³e mevceeve jeKeCes

Gllejs

Òe.1. (De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs Keeueerue ke=Àleer HetCe& keÀje. 1. Deeke=Àl³ee HetCe& keÀje. (2) i. ii. 2. i. Keeueerue ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) *1. cejeþer Yee<esuee uesefKekesÀves efouesueer GHecee 2. `ueeYeues Deecnebme Yeei³e yeesuelees cejeþer...' ³ee keÀeJ³ee®es keÀJeer ii. Keeueerue Ieìves®es/ ke=Àleer®es HeefjCeece efuene. (1) DeeHeCeeme Yee<es®es DeLe&meeQo³e& keÀUues. 3. J³eekeÀjCe Keeueerue JeekeÌ³eeb®es met®evesvegmeej keÀeU yeouee. (2)

i. HeeJemeeves mJele: peeleerves npesjer ueeJetve JeveceneslmeJeeuee oeo efoueer. (meeOee YeefJe<³ekeÀeU keÀje.)

ii. mekeÀeUer HeeTme Deeu³eecegUs ceeP³ee `cee@efve¥ie Jee@keÀ'®³ee yesleeJej HeeCeer He[ues.

(HetCe& YetlekeÀeU keÀje.) 4. mJecele (2) *uesefKekesÀves cejeþer Yee<es®ee kesÀuesuee mevceeve legce®³ee Meyoeble efuene.

Gleeje 3

1 2 Yee<esJej Òesce keÀjC³eemeeþer keÀje³euee nJ³ee DeMee iees<ìer

1 2 cejeþer Yee<esves DeeHeu³eemeeþer kesÀuesu³ee iees<ìer

HeeþîeHegmlekeÀeleerue He=<þ ¬eÀ. 3 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 52 les 62) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [DeeHeCe DeeHeu³ee Yee<esJej ......................... efJemeªve ®eeueCeej veener.]

SAMPLE C

ONTENT

6

IQB

ii. 1. DeeHeu³ee YeeJepeerJeveeuee DeekeÀej efouee 2. DeeHeu³ee YeeJevee J³ekeÌle keÀje³euee DeeOeej efouee 2. i. 1. DeeF&®eer 2. keÀefJeJe³e& megjsMe Yeì ii. lej DeeHeCe `ueeYeues Deecnebme Yeei³e yeesuelees cejeþer... ' ns keÀefJeJe³e& megjsMe Yeìeb®es

Meyo G®®eeje³euee KeN³ee DeLee&ves Hee$e þª. 3. i. HeeTme mJele: peeleerves npesjer ueeJetve JeveceneslmeJeeuee oeo osF&ue. ii. mekeÀeUer HeeTme Deeu³eecegUs ceeP³ee cee@efve¥ie Jee@keÀ®³ee yesleeJej HeeCeer He[ues nesles. 4. uesefKekesÀ®³ee celes cejeþer Yee<ee ner DeeHeu³ee ceelesmeceeve Deens. ³ee ceele=Yee<esves DeeHeues

YeeJepeerJeve Ie[Jeues Deens. DeeHeu³eeuee DeeHeu³ee YeeJevee J³ekeÌle keÀjC³eemeeþer DeeOeej efouee Deens. lesJne efle®eer ner LeesjJeer mecepetve IesTve efleuee mevceeve osCes ns DeeHeues keÀle&J³e Deens. DeeHeCe DeeHeu³ee ³ee Yee<esJej Òesce kesÀues Heeefnpes. DeeHeu³ee ³ee Yee<es®eer MeeqkeÌlemLeUs mecepetve Yee<esceO³es Heejbiele Peeues Heeefnpes. pej DeeHeCe DeeHeu³ee Yee<es®ee meKeesue DeY³eeme kesÀuee, l³eele ÒeeefJeC³e efceUJeues, lej HeefjCeeceer l³eeleues DeLe&meeQo³e& DeeHeu³eeuee Gceiesue DeeefCe lesJne®e DeeHeCe `ueeYeues Deecnebme Yeei³e yeesuelees cejeþer...' ns keÀefJeJe³e& megjsMe Yeìeb®es Meyo G®®eeje³euee Hee$e nesT, DeMee Meyoeble uesefKekesÀves cejeþer Yee<es®ee mevceeve kesÀuee Deens.

Heeþ 3: Deepeer: kegÀìgbyee®eb DeeieU

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2)

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.5,6 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 18 les 32) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [Kejb lej Deepeerveb..................................... Hegvne [esUb PeekeÀCeej.]

Gleeje 4

Deepeerves ³ee keÀeceeb®³ee JeeìC³ee kesÀuesu³ee nesl³ee

1 2 3 4

SAMPLE C

ONTENT

7 7

Òe.1.(De)/(Dee)

Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. YeekeÀN³ee keÀjCes 2. OegCeb OegCes 3. keÀeueJeCe keÀjCes 4. Yeeb[er IeemeCes 2. 1. Deepeer Heg{s mejkeÀe³e®eer DeeefCe DeeF& efkebÀJee keÀekeÀer pesJeCe Jee{e³e®eer. 2. yeeUieesHeeUeb®³ee pesJeCeeveblej jeveeleu³ee YeekeÀN³ee yeebOeu³ee peele. 3. i. De. Deepeer – meeceev³eveece ye. efleuee – le=leer³e Heg©<eJee®ekeÀ meJe&veece ii. meieUs Heg©<e efceUtve pesJee³e®es.

Gllejs

2. DeesIelekeÌlee HetCe& keÀje. (2) 3. J³eekeÀjCe i. Keeueerue JeekeÌ³eebleerue DeOeesjsefKele Meyoeb®eer peele DeesUKetve ÒekeÀej

efuene. (1) De. Deepeerves meieUîeebvee keÀecee®³ee JeeìC³ee keÀªve efouesu³ee. ye. keÀece ³esle vemesue efleuee leer efMekeÀJee³e®eer. ii. Keeueerue JeekeÌ³eeleerue DeOeesjsefKele Meyoe®es efuebie yeouetve JeekeÌ³e Hegvne efuene.

(1) meieUîee yee³ekeÀe efceUtve pesJee³e®³ee. 4. mJecele (2) Jejerue Heefj®ísoeceOetve Deepeer®es keÀesCeles iegCe efometve ³esleele les legce®³ee Meyoeble efuene.

1

2

MesJeìer meieUîee yee³ekeÀe efceUtve pesJele

mJe³ebHeekeÀ Peeuee keÀer DeeOeer yeeUieesHeeUeb®eer Hebiele yemee³e®eer

Deepeer OeHeeìs Ieeuetve KeeT Ieeuee³e®eer

SAMPLE C

ONTENT

8

IQB

4. Jejerue Heefj®ísoeJeªve Deepeer®³ee Debieer Demeuesu³ee efMemleyeodOelee, Gllece efve³eespeve, JesUs®es cenllJe peeCeC³ee®eer Je=lleer DeeefCe Òel³eskeÀ iees<ìerle o#e DemeC³ee®eer meJe³e ³ee iegCeeb®ee Òel³e³e ³eslees. uesKekeÀe®eer Deepeer mebHetCe& kegÀìgbyeeuee efMemle ueeJeC³ee®ee meelel³eeves Òe³elve keÀjleevee efometve ³esles. efleves DeeHeu³ee Iejeleerue meJee¥vee®e keÀeces Jeeìtve efoueer nesleer DeeefCe leer keÀeces l³ee-l³ee JesUer HetCe& keÀjC³eeyeeyele leer keÀeìskeÀesj nesleer. l³eeleerue n³eie³e efleuee Hemeble vemes. pesJeleeveener leer cegueebvee efMemle ueeJele Demes. cegueebveer J³eJeefmLele pesJeeJeb, Devve ìeketÀ ve³es, DeMee meJe³eer leer l³eebvee ueeJele Demes. meJee¥®eer pesJeCes Peeu³eeveblej efJeÞeebleer I³ee³euee peeC³eeHetJeeaner leer Heg{®³ee keÀeceeb®eb efve³eespeve keÀjle Demes. l³eeletve efle®eer efve³eespeveyeodOelee peeCeJeles. leer meelel³eeves o#e Demeu³eeves PeesHeslener leer meeJeOe Demes. kegÀþsner pejener DeeJeepe Peeuee lejerner leer peeieer nesle Demes. ³eeJeªve leer DeeHeu³ee kegÀìgbyee®³ee j#eCeeLe& o#e Demeu³ee®es peeCeJeles.

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2) 2. i. ³eesi³e pees[îee pegUJee. (1)

`De' ieì `ye'ieì i. {eUpe De. Jele&ceeveHe$ee®eer mebHeeokeÀ ii. Deepeer ye. ieeJee®es Jele&ceeveHe$e keÀ. yeelec³ee

ii. ³eesi³e He³ee&³e efveJe[e. (1) DeeieU cnCepes ojJeepee®eb, He³ee&³eeves Jee[îee®eb................. De. veepegkeÀ mebj#ekeÀ keÀJe®e nesleb. ye. YejYekeÌkeÀce mebj#ekeÀ keÀJe®e nesleb. keÀ. efJeef®e$e DeeJejCe nesleb. [. peeogF& mebj#ekeÀ keÀJe®e nesleb.

Gleeje 5

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.6 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 33 les 44) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [PeesHe neslee neslee ...................................... mebj#ekeÀ keÀJe®e nesleb.]

1 2 3 4

DeeieUer®eer JewefMe<ìîes

SAMPLE C

ONTENT

9 9

Òe.1.(De)/(Dee)

Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. mene HetÀì ueebye DeeefCe HeeTCe HetÀì ©bo 2. meeieJeeveer ueekeÀ[eHeemetve yeveuesueer 3. efHeleUer JeeIee®³ee peye[îeele yemeuesueer keÀ[er Demeuesues leeW[ 4. efYebleerleu³ee osJeUerle DeejHeej peeCeejer 2. i. (i – ye), (ii – De) ii. DeeieU cnCepes ojJeepee®eb, He³ee&³eeves Jee[îee®eb YejYekeÌkeÀce mebj#ekeÀ keÀJe®e nesleb. 3. i. De. efHeleUer ye. DeJeIe[ ii. je$eer – keÀeueJee®ekeÀ ef¬eÀ³eeefJeMes<eCe DeJ³e³e keÀer – GYe³eevJe³eer DeJ³e³e 4. Jele&ceeveHe$ee®³ee ceeO³eceeletve DeeHeu³ee Deepetyeepetuee, peieYejele Ie[CeeN³ee Òel³eskeÀ Ieìves®es,

yeouee®es %eeve yeeleceerªHeeves DeeHeu³eeHe³e¥le Heesnes®eJeues peeles. uesKekeÀe®³ee Jee[îee®³ee {eUpesceO³es ogHeej®³ee JesUele yee³ekeÀe DeeHeueer keÀeces IesTve ³esle. leer HetCe& keÀjlee keÀjlee l³eeb®³ee ieHHee, ®e®ee& nesle Demele. l³eeletve l³eeb®ee ceveesjbpevee®ee nslet lej meeO³e nesF&®e; HeCe meesyele®e Deepetyeepetuee keÀe³e ®eeueues Deens, ³eeyeeyele l³eebvee ceeefnleer efceUs. Jele&ceeveHe$eele peMeer yeelec³eeb®eer ®e®ee& kesÀuee peeles l³ee®eÒeceeCes {eUpeslener efJeefJeOe efþkeÀeCeer Ie[uesu³ee IeìveebJej Òel³e#e ®e®ee& nesle Demes. pemes Jele&ceeveHe$eele yeelec³ee íeHeC³eeHetJeea l³eeb®eer Kee$eer keÀªve Iesleueer peeles l³ee®eÒeceeCes uesKekeÀe®³ee {eUpesle Deeuesu³ee yeelec³ee ieeJeYej peeC³eeHetJeea l³eeb®eer MeneefveMee nesle Demes. Deepeer ³ee®eer mebHeeokeÀ Demes. l³eecegUs®e, `Deece®eer {eUpe cnCepes ieeJee®eb Jele&ceeveHe$e nesleb' Demes uesKekeÀeves cnìues Deens.

Gllejs

3. J³eekeÀjCe i. Keeueerue Meyoebmeeþer Heefj®ísoele Deeuesueer efJeMes<eCes MeesOetve efuene. (1) De. JeeIe ye. ieefCele ii. Keeueerue JeekeÌ³eebleerue DeOeesjsefKele Meyoeb®eer peele DeesUKetve efuene. (1) je$eer Deeþ®³ee ojc³eeve {eUpeb®ee ojJeepee ueeieuee DeeefCe SkeÀoe Deeleveb

DeeieU ìekeÀueer, keÀer Jee[e Meeble Jne³e®ee. 4. mJecele (2) *`Deece®eer {eUpe cnCepes ieeJee®eb Jele&ceeveHe$e nesleb ' ³ee JeekeÌ³ee®ee legcnebuee keÀUuesuee

DeLe& efuene.

SAMPLE C

ONTENT

10

IQB

Heeþ 5: JemebleËo³e ®ew$e

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àl³ee HetCe& keÀje. (2) i. ii. 2. i. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene. (1)

veJeHeuueJeebveer DeeefCe HegÀueebveer [Jejuesu³ee Je=#eueleebJ³eefleefjkeÌle ceOegceemee®es JewefMe<ìîe keÀMeele Deens?

ii. Keeueerue Ieìves®es/ke=Àleer®es HeefjCeece efuene. (1) efHebHeUeuee veJeer Heeves Deeu³eeJej Gvnele leer Ye[keÀ iegueeyeer Heeves ®ecekeÀleele. 3. J³eekeÀjCe i. <e<þer efJeYekeÌleer Òel³e³e Demeuesues keÀesCelesner oesve Meyo Heefj®ísoeletve

MeesOetve efuene. (1) ii. Keeueerue JeekeÌ³eeb®ee keÀeU DeesUKetve efuene. (1) De. pegveer Heeves ieUlee ieUlee veJeer ³esle nesleer. ye. HegÀueebletve, HeÀUebletve ceOegjme Jeenle Demelees. 4. mJecele (2) `®ew$e ne Keje Jemebleelcee, ceOegceeme Deens' ³ee mebkeÀuHeves®ee legcnebuee mecepeuesuee DeLe&

mHe<ì keÀje.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.11 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 1 les 16) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [HeÀeuiegve, ®ew$e DeeefCe..............................Heeveeb®eer meejKeer meUmeU.]

Gleeje 6

1 2 ®ew$e

Jemeblee®³ee Heg<Hecegês®es ef®evn u³eeuesues ceefnves

1 2 ®ew$eeuee efouesu³ee keÀesCel³eener oesve GHecee

SAMPLE C

ONTENT

11 11

Òe.1.(De)/(Dee) Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. 1. HeÀeuiegve 2. JewMeeKe ii. 1. Jemebleelcee 2. ceOegceeme 2. i. veJeHeuueJeebveer DeeefCe HegÀueebveer [Jejuesu³ee Je=#eueleebyejesyej®e HegÀueebletve, HeÀUebletve

JeenCeeje ceOegjme ns ceOegceemee®es JewefMe<ìîe Deens. ii. HeefjCeeceer l³ee Pee[eJej megboj Heg<Heeb®es ieWo HegÀueu³ee®ee Yeeme neslees. 3. i. 1. Heg<Hecegês®es 2. Heeveeb®³ee ii. De. DeHetCe& YetlekeÀeU ye. jerleer Jele&ceevekeÀeU 4. HeÀeuiegve, ®ew$e DeeefCe JewMeeKe ³ee leerve ceefnv³eebceO³es Jemeble$eÝlet efvemeiee&Jej jep³e keÀjle

Demelees. ne $eÝlet efvemeiee&ceO³es meeQo³ee&®eer ueeì IesTve ³eslees. l³eele DeveskeÀ yeoue Ie[Jetve DeeCelees; cee$e ®ew$e ceefnv³eele Jemeblee®es meeQo³e& Heefjmeercee ieeþles. efnjJeer HeeueJeer, jbieeryesjbieer HegÀues ³eeb®eyejesyej HeÀUeb®es meeQo³e&ner efJeue#eCe Demeles. ³ee®e keÀeUele HeÀUs, HegÀues ceOegjmeeves Deesmeb[tve Jeenle Demeleele. SkesÀkeÀ keÀe[er pees[le He#eer DeeHeeHeueer Iejìer efJeCele, l³eele mJeHve mepeJele Demeleele. efvemeiee&®³ee ceveceesnkeÀ ªHee®es oMe&ve ³ee ®ew$eele®e nesle Demeles DeeefCe les ¢<ì ueeieeJeer FlekesÀ jc³e Demeles. Demee ne me=<ìeruee veJe®ewlev³eeves YejCeeje, Jemeble$eÝletle ÒeeCe HegbÀkeÀCeeje ne ceefnvee peCet l³ee $eÝlet®ee Deelcee®e Demelees. l³eecegUs, ³ee ®ew$eeuee Jemebleelcee Je ceOegceeme cnìues Deens.

Gllejs

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. *i. GleeN³ee®³ee DeeOeejs efouesu³ee JewefMe<ìîeeJeªve Pee[e®es veeJe efuene. (1) JewefMe<ìîes Pee[e®es /Jesueer®es veeJe De. efveUmej HegÀueeb®es legjs _______ ye. keÀ[Jeì Gûe Jeeme _______ ii. ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) ®ew$eeleerue HeCe&MeesYes®es DeeefCe HeÀUMeesYes®es JeCe&ve ³ee Pee[ebefMeJee³e DeHegjs Deens.

Gleeje 7

1 2

SAMPLE C

ONTENT

12

IQB

Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. De. keÀ[gefvebye ye. keÀjbpe ii. 1. Deebyee 2. HeÀCeme 2. i. uesefKekesÀves keÀjbpee®³ee HegÀueeuee ìesHe[s Ieeleuesu³ee yeeue IeveM³eecee®eer GHecee efoueer

Deens. ii. l³eebvee l³ee kewÀN³ee Hee[euee ueeieu³ee Deensle keÀer veenerle les Heene³e®es Demeles. 3.

Meyo efJeYekeÌleer Òel³e³e efJeYekeÌleer i. legN³eebveer veer le=leer³ee ii. ªHeele le meHleceer

4. oesve Je<ee¥HetJeea Jemeble$eÝlet®³ee Deeiecevee®³ee keÀeUele ceer DeeF&-yeeyeebmeesyele DeepeesUer iesuees neslees. DebieCeele peelee®e vesnceer DeekeÀ<et&ve IesCeejs meesve®eeHeÌ³ee®es Pee[ HetCe&HeCes íeìuesues efomeues. ceeP³ee DeeJe[er®es Demeuesues cee$e Deelee SkeÀner Heeve vemeuesues les Pee[ Heentve ceeP³ee [esUîeeble HeeCeer oeìues. Deepeesyeebveer ceuee peJeU Iesle les Pee[

Gllejs

2. i. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene. (1) uesefKekesÀves keÀjbpee®³ee HegÀueeuee keÀMee®eer GHecee efoueer Deens? ii. keÀejCe MeesOee Je efuene. (1) HeesHeì efkebÀJee keÀeJeUs kewÀN³eebJej ®ees®eeRveer Òenej keÀjleele keÀejCe...... 3. J³eekeÀjCe Keeueerue Meyoeb®es efJeYekeÌleer Òel³e³e DeesUKetve efJeYekeÌleer efuene. (2)

Meyo efJeYekeÌleer Òel³e³e efJeYekeÌleer i. legN³eebveer ii. ªHeele

4. mJecele (2) *Jemeble$eÝletMeer efveieef[le legce®eer SKeeoer DeeþJeCe meceHe&keÀ Meyoeble efuene.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.12 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 48 les 60) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [Mespeej®es keÀ[gefvebyee®es .................................... lesner PeeskesÀ Iesleele.]

SAMPLE C

ONTENT

13 13

Òe.1.(De)/(Dee)íeìCes l³ee®³ee Jee{erkeÀjlee DeeJeM³ekeÀ Demeu³ee®es mecepeeJeues DeeefCe ueJekeÀj®e Jemeble DeeHeuee ceefncee oeKeJesue Demesner meebefieleues. oesve-leerve efoJemeeble®e l³ee Pee[eceOetve efnjJes Oegceejs [eskeÀeJet ueeieues DeeefCe ceePeer GlmegkeÀlee leeCeueer. ³ee ceespekeÌ³ee®e OegceeN³eebveer Heg{®³ee oesve efoJemeeble mebHetCe& Pee[ J³eeHetve ìekeÀues. leer keÀesJeUer – uegmeuegMeerle HeesHeìer jbiee®eer Heeves Deelee Jesieeves Jee{t ueeieueer. yeIelee yeIelee DeeþJe[eYejele®e l³ee meesve®eeHeÌ³ee®es ns efnjJeeF&ves veìuesues ªHe Hegvne SkeÀoe ceve DeekeÀ<e&tve IesT ueeieues. Jemeblee®ee ne ceefncee Òel³e#e Heenleevee SkeÀ JesieUs®e meceeOeeve ueeYeues.


2. DeesIelekeÌlee HetCe& keÀje. (2)

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.13 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 63 les 77) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [DeeefCe HeÀCeme? l³eeuee............................Heene³euee peemle DeeJe[les.]

Gleeje 8

1 2 3 4

uesefKekesÀuee efomeCeeN³ee He#³eeb®³ee Iejìîeeb®es efJeMes<e

KemeKeMeermeejKes yeejkesÀ oeCes efomet ueeieleele

Heew<e – ceeIeele HeÀCemeeuee HegÀieerj efcej®eermeejKes efnjJes keÀeskesÀ ³esleele

les leblet ieUues, keÀer mebHetCe& DeJe³eJeebveer ³egkeÌle HeCe DeekeÀejeves cegmegby³eeSJe{e HeÀCeme le³eej neslees

1

2

3

4

SAMPLE C

ONTENT

14

IQB

Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. ueeWyel³ee DeekeÀeje®eer 2. JeeìesUer ®eW[tmeejKeer 3. Hemejì ieesue 4. keÀeUer keÀyejer 2. 1 SkesÀkeÀ keÀeskeÀe ogYebielees 2. Jej®es ìjHeÀue leHeefkeÀjer nesTve ieUles 3. les oeCes Jee{tve Heeb{N³ee efkeÀ[ermeejKes leblet yeveleele 4. l³eeb®³ee Keeuetve keÀeìs Jee{leele 3. i. HegÀues – meeceev³eveece Heew<e – efJeMes<eveece ii. Deieoer – HeefjceeCeJee®ekeÀ ef¬eÀ³eeefJeMes<eCe DeJ³e³e Heemetve – Meyo³eesieer DeJ³e³e 4. ®ew$e ceefnv³eele Jemeblee®³ee DeeieceveecegUs efvemeiee&le megboj yeoue nesT ueeieleele. peCet

efvemeiee&®es ns veJesHeCe lees ef®e$eªHeeves®e DeeHeu³eemeceesj ceeb[le Demelees. l³ee®eer ner efueHeer efpelekeÀer mecepetve Ieslee ³esles, efpelekeÀer DeefOekeÀ Jee®elee ³esles, eflelekeÀe Deevebo l³eeletve ieJemele peelees. ³ee ef®e$eefueHeerle He#eer DeeefCe l³eeb®eer Iejìer ³eebvee efJeMes<e mLeeve Deens. ®ew$eele He#³eebvee veJeeefveefce&leer®es JesOe ueeieleele. l³ee®eer HetJe&le³eejer cnCetve Iejìer yeebOeCes, leer mepeJeCes DeMeer keÀeces megª Demeleele. efJeefJeOe DeekeÀejeb®eer, efJeefJeOe ÒekeÀej®eer Iejìer Heenleevee DeeHeueer vepej l³eeleerue meeQo³ee&Jej efKeUueer peeles. l³eeb®es meeQo³e& Heenleevee ceve lesLes #eCeYej IegìceUles, eqmLejeJeles DeeefCe l³ee megKeo, ceveesjce ¢M³ee®ee keÀener keÀeU Leebyetve DeemJeeo Iesles. l³eeletve ceveeuee efJeÞeece efceUlees. l³eecegUs, DeKeb[ ®eeueCeeN³ee ³ee ef®e$eefueHeerleerue ne efJejece Yee<esleerue efJejeceef®evnebÒeceeCes Yeemelees, pees efvemeiee&®es DeÒeeflece meeQo³e& LeyeketÀve Heene³euee Yeeie Hee[lees.

Gllejs

3. J³eekeÀjCe DeOeesjsefKele Meyoeb®³ee peeleer DeesUKee Je l³eeb®es ÒekeÀej efuene. (2) i. HeÀCemeeuee HegÀues Oejle veenerle lej Heew<e – ceeIeele l³eeuee efnjJes keÀeskesÀ ³esleele. ii. HeÀCeme Deieoer yegbO³eeHeemetve Oejleele. 4. mJecele (2) *`®ew$e ceefnv³eeleerue He#³eeb®³ee Iejìîeebvee uesefKekeÀe Jemeblee®³ee ef®e$eefueHeerleueer

efJejeceef®evns cnCeleele', ³ee efJeOeevee®eer mel³elee HeìJetve oîee.

SAMPLE C

ONTENT

15 15

Òe.1.(De)/(Dee)

Heeþ 7 : ieJelee®es Heeles

Òe.1.(De)/(Dee).GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. *1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2) 2. i. ³eesi³e He³ee&³e efveJe[tve JeekeÌ³e HetCe& keÀje. (1) Jemeblee®³ee mebpeerJekeÀ mHeMee&®³ee peeotves Deelee l³ee Heevee®es ªHeeblej _______ De. HegÀueeble Peeues nesles. ye. ieJelee®³ee ef®ecegkeÀu³ee Heel³eele Peeues nesles. keÀ. megboj íleele Peeues nesles. [. Hee®eesUîeele Peeues nesles. *ii. keÀejCe MeesOee Je efuene. (1) PeesHeer iesuesu³ee ef®ecegkeÀu³ee ieJelee®³ee Heel³eeveb ieUtve He[CeeN³ee HeeveekeÀ[s le¬eÀej kesÀueer,

keÀejCe ……… 3. J³eekeÀjCe i. Keeueerue JeekeÌ³eebleerue DeJ³e³es DeesUKetve l³eeb®ee ÒekeÀej efuene. (1) De. Dejs pee! ef®e[Keesj efyeyyee kegÀþuee! ye. Hegvne efnJeeUe Deeuee. ii. Keeueerue JeekeÌ³eeleerue DeOeesjsefKele Meyoe®es Je®eve yeouetve JeekeÌ³e Hegvne

efuene. (1) ns ieeCeb ®eeueueb³e. 4. mJecele (2) *ieJelee®³ee Heel³ee®³ee efþkeÀeCeer legcner Demelee, lej legcner Heeveeuee keÀe³e Gllej efoues

Demeles?

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.24 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 1 les 18) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [efnJeeUe vegkeÀlee®e megª.................................He=LJeerJej He[le nesleer!]

4 32 1

ieJelee®³ee Heel³ee®eer mJeYeeJeJewefMe<ìîes

Gleeje 9

SAMPLE C

ONTENT

16

IQB

Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. ef®e[Keesj 2. DejefmekeÀ 3. le¬eÀejKeesj 4. mJeHveeUt 2. i. Jemeblee®³ee mebpeerJekeÀ mHeMee&®³ee peeotves Deelee l³ee Heevee®es ªHeeblej ieJelee®³ee

ef®ecegkeÀu³ee Heel³eele Peeues nesles. ii. ieJelee®es ef®eceCes Heeles OejCeerceeles®³ee kegÀMeerle PeesHele megboj mJeHve Heenle Demeleevee,

Pee[eJeªve ieUtve He[CeeN³ee Heevee®³ee DeeJeepeeves l³ee®eer PeesHecees[ nesTve l³ee®es mJeHve Yebie HeeJeues.

3. i. De. Dejs pee! – kesÀJeueÒe³eesieer DeJ³e³e ye. Hegvne – keÀeueJee®ekeÀ ef¬eÀ³eeefJeMes<eCe DeJ³e³e ii. ner ieeCeer ®eeueueerle. 4. ieJelee®³ee Heel³ee®³ee peeieer ceer Demeles, lej ceer Heeveeuee mecepeeJeues Demeles, keÀer let legP³ee

³ee DeefmlelJee®ee Gieer®e®e DenbkeÀej yeeUiet vekeÀesme. Deepe G®®e mLeeveer DemeCeeje keÀOeer®e peefceveerJej ³esCeej veener Demes nesle veener. Deepe vee Goîee legueener peefceveerle®e efcemeUeJes ueeiesue. p³ee ceeleerceO³es let efJeueerve nesCeej Deensme l³ee®e ceeleerletve ceePee pevce Hegvne SkeÀoe nesCeej Deens. leer®e ceeleer ceeP³ee pevcee®es keÀejCe yeveCeej Deens. l³eecegUs, DeeHeues oesIeeb®esner peerJeve ³ee ceeleerMeer mebyebefOele Deens. DeeHeCe HejmHejebMeer Jeeo IeeueC³eele keÀener®e DeLe& veener. ³eeletve keÀenerner efve<Hevve nesCeej veener. l³eecegUs, DeeHeCe ve Yeeb[lee, meecebpem³eeves Jeeietve DeeHeeHeueer YetefcekeÀe yepeeJeueer Heeefnpes.

Gllejs

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àl³ee HetCe& keÀje. (2) *i. ii.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.24 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 9 les 21) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [Heeveeuee jeie Deeuee..................................®eWoeceWoe kesÀuee ³eebveer !]

Gleeje 10

21 Heevee®eer mJeYeeJeJewefMe<ìîes

1 2 ieJelee®³ee Heel³eekeÀjlee Heefj®ísoele Deeuesues keÀesCelesner oesve Meyo Je Meyomecetn

SAMPLE C

ONTENT

17 17

Òe.1.(De)/(Dee) Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. 1. mJele:®³ee G®®e Heoe®ee Keesìe DeefYeceeve 2. ogmeN³eeuee #egê uesKeC³ee®eer Je=lleer ii. 1. ef®e[Keesj efyeyyee 2. #egê 2. i. ieJelee®es Heeles peefceveerJejerue ceeleerle Demeu³eeves l³eeuee HeeveeÒeceeCes G®®e

JeeleeJejCee®eer keÀuHevee veener, l³eeves keÀOeerner peerJeveieeCes iee³euesues veener, Demes Heevee®es cele Deens.

ii. Jemeblee®³ee mebpeerJekeÀ mHeMee&le efJeue#eCe peeot nesleer. 3. i. De. DeHetCe& Jele&ceevekeÀeU ye. meeOee YetlekeÀeU ii. De. ye. 4. `ieJelee®es Heeles' ³ee ªHekeÀ keÀLesleerue Òemlegle Heefj®ísoe®³ee DeeOeejs uesKekeÀeves ieJelee®es

Heeles Je efHekeÀuesues Heeve ³eeb®³ee mebJeeoeletve efHe{îee-efHe{îeebceOeerue Demeuesu³ee efJe®eejebleerue leHeÀeJeleerJej, ceeveJeer peerJeveeleerue efJemebJeeoebJej ÒekeÀeMe ìekeÀuee Deens. ceeveJee®³ee pevceeHeemetve l³ee®³ee Jee{eryejesyej l³ee®³ee efJe®eejeb®eerner pe[CeIe[Ce nesle Demeles.

G®®e ef®e[Keesj

Gllejs

*2. keÀejCes efuene. (2) i. `DejefmekeÀ ieJelee®³ee Heel³eeuee ieeCeb mecepeCeej veener' Demes ieUtve He[Ceejs Heeve

cnCeeues keÀejCe …. ii. Jemeblee®³ee mebpeerJekeÀ mHeMee&ves Heevee®es ªHeeblej ef®ecegkeÀu³ee Heel³eele Peeues, keÀejCe ... 3. J³eekeÀjCe i. Keeueerue JeekeÌ³eeb®es keÀeU DeesUKee. (1) De. ns ieeCe ®eeueueb³e ! ye. yeesuelee yeesuelee®e les Heeve He=LJeerJej He[ues DeeefCe OejCeerceeles®³ee kegÀMeerle PeesHeer iesues. ii. Keeueerue veeceebmeeþer Heeþele Deeuesueer efJeMes<eCes MeesOee Je efuene. (1) De. efyeyyee ye. JeeleeJejCe 4. mJecele (2) `ceeCemeeleerue þjeJeerkeÀ ceveesJe=lleer®eer HegvejeJe=lleer JeejbJeej nesle Demeles' ns

Heefj®ísoe®³ee DeeOeejs mHe<ì keÀje.

SAMPLE C

ONTENT

18

IQB

yeouel³ee YetefcekesÀvegmeej l³ee®³ee efJe®eejebceO³es yeoue nesle peeleele. l³eecegUs, oesve efHe{îeebceOeerue efJe®eejeb®eer ojer Jee{tve l³eeb®³eele keÀuen megª nesleele. le©Ce efHe{eruee DeeHeu³ee Je[erue efHe{er®ee GHeosMe DeeJe[le vemelees; Hejbleg Deepe®eer le©Ce efHe{er pesJne Òeew{ yeveles lesJne leerner pegvee®e efkeÀllee efiejJeles DeeefCe Heg{®³ee le©Ce efHe{eruee GHeosMener keÀjles. DeMeeÒekeÀejs, ceeveJeer ceveesJe=lleeR®eer HegvejeJe=lleer nesle jenles. ogmeN³ee®eer efmLeleer ue#eele ve Ieslee ceeCetme vesnceer mJele:®³ee®e YetefcekesÀletve efJe®eej keÀjle jenlees.

Heeþ 8 : Jeeì Heenleevee

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2) 2. i. Keeueerue Ieìves®es / ke=Àleer®es HeefjCeece efuene. (1) je$eer®es ceTieej nele DebieeJej efHeÀje³euee ueeieues. ii. keÀejCe MeesOee. (1) DeeJeepee®eer Jeeì HeenC³ee®eb meeLe&keÀ Jne³e®eb, keÀejCe ....... 3. J³eekeÀjCe Keeueerue veecebe®es meeceev³eveece, efJeMes<eveece Je YeeJeJee®ekeÀveece Demes

JeieeakeÀjCe keÀje. (2) cee®e&, DeeUme, HegmlekeÀ, ceesieje 4. mJecele (2) legcner legce®eer megìdìer keÀMeer IeeueJelee? legce®³ee Meyoeble efuene.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.27 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 1 les 13) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [nesUerveblej Leb[er PeHeeìîeeveb ............................. Heenle Demet Deecner!]

Gleeje 11

uesefKekesÀves yeeueHeCeer GvneUîee®³ee megìdìerle DevegYeJeuesu³ee keÀesCel³eener ®eej iees<ìer

1 2 3 4

SAMPLE C

ONTENT

19 19

Òe.1.(De)/(Dee) Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. DebieCeeleerue npeejer ceesieN³ee®es Pee[ 2. MeefveJeejJee[îeeletve Jes®etve DeeCeuesueer yekegÀUer®eer HegÀues 3. ceeþeleueb JeeUe Ieeleuesues HeeCeer 4. DebieCeYej He[Ceejer JeeUJeCeb 2. i. HeefjCeeceer PeesHes®eer ie[o ®eentue ³esle Demes. ii. `Heneìs keÀesefkeÀUs®es kegbÀpeve DeeHeu³ee keÀeveer He[sue keÀe? Demee efJe®eej ceveele

IesTve iee{ PeesHeuesu³ee uesefKekesÀuee Heneìs keÀesefkeÀUs®eer kegÀntçkegÀntç SsketÀ ³ee³e®eer Je efle®³ee Jeeì HeenC³ee®eb meeLe&keÀ Jne³e®eb.

3. meeceev³eveece efJeMes<eveece YeeJeJee®ekeÀveece

HegmlekeÀ cee®e& DeeUme ceesieje

4. ceer megìdìer megª nesC³eeHetJeea®e megìdìerle keÀe³e-keÀe³e keÀje³e®es ³ee®es efve³eespeve keÀjlees.

l³eecegUs, ceuee þjJeuesu³ee JesUele ceeP³ee DeeJe[er®³ee meJe& iees<ìer HetCe& keÀjlee ³esleele. cevecegjeo KesUC³eemeesyele®e ceer Iej®³eebMeer YejHetj ieHHee ceejlees. ceeP³ee megìdìerleerue meJee¥le megboj Yeeie cnCepes ceer keÀener efoJeme ieeJeer peeTve Deepeer, Deepeesyeebmeesyele JesU IeeueJelees. Deepeesyeebmeesyele peeTve Mesleer®eer keÀeces peeCetve Ieslees. l³eeb®ee Je<ee&vegJe<e¥ pecee kesÀuesuee HegmlekeÀeb®ee Keefpevee ceuee GHeueyOe neslees. l³ee®ee cevemeeskeÌle DeemJeeo Ieslees. DeepeerkeÀ[tve KetHe uee[ keÀªve Ieslees. Iejer Hejleu³eeveblej ceer DeeefCe ceePes efce$e efceUtve nmlekeÀues®³ee keÌueemeceO³es ojJe<eea ÒeJesMe Ieslees. ojJe<eea veJeveJ³ee Jemlet yeveJee³euee efMekeÀlees. ³ee meieUîee iees<ìeRceO³es JesU keÀmee peelees les®e keÀUle veener. DeMee jerleerves mebHetCe& megìdìerle ceer vesnceer ve keÀª MekeÀCeeN³ee meJe& iees<ìer keÀjC³ee®ee Òe³elve keÀjlees.

Gllejs

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àl³ee HetCe& keÀje. (2) i.

1 uesefKekesÀ®³ee Iejeceeieerue Gbyeje®³ee Pee[e®es keÀesCelesner oesve efJeMes<e

2

Gleeje 12

SAMPLE C

ONTENT

20

IQB

me Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. 1. keÀMeerlejer Heeves 2. ieeþerieeþer DemeCeejs ii. 1. GbyejeJej GlejCeeN³ee HeesHeìeb®³ee LeJ³eeb®eer 2. ueeuemej iees[ Gbyejeb®eer 2. leguevee keÀje.

J³ekeÌleerMeer cew$eer keÀefJelesMeer cew$eer J³ekeÌleerMeer cew$eer kesÀu³eeme DeeHeu³ee ceveele ³esF&ue lesJne DeeHeCe l³eebvee yeesueeJelees, l³eebvee Yesìtve l³eeb®³eeMeer yeesuelees.

keÀefJelesMeer cew$eer kesÀu³eeme leer DeeHeCe yeesueeJeu³eeJej nceKeeme ³esles®e Demes veener, lej efleuee nJes lesJne®e, je$eer-DeHeje$eer keÀOeerner ³esles.

Gllejs

ii. *2. leguevee keÀje. (2)

J³ekeÌleerMeer cew$eer keÀefJelesMeer cew$eer

3. J³eekeÀjCe ieìele ve yemeCeeje Meyo DeesUKetve lees JesieUe keÀe Deens les efuene. (2) i. keÀOeerkeÀOeer, HeCe, Hegvne, Giee®e ii. þsJeueb, yeesuelees, Heeves, OeeJelees 4. mJecele (2) `Jeeì HeenCes' ³ee meboYee&leerue legce®ee DevegYeJe efuene.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.27-28 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 22 les 31) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [DeeCeKeer SkeÀ Jeeì HeenCeb..............................Giee®e Jeeìle jenleb!]

2 1 uesefKekeÀe Jeeì Heenle Demeuesu³ee keÀesCel³eener oesve iees<ìer

SAMPLE C

ONTENT

21 21

Òe.1.(De)/(Dee)3. i. HeCe - keÀejCe `HeCe' ns GYe³eevJe³eer DeJ³e³e Demetve Flej meJe& ef¬eÀ³eeefJeMes<eCe

DeJ³e³es Deensle. ii. Heeves - keÀejCe `Heeves' ns meeceev³eveece Demetve Flej meJe& ef¬eÀ³eeHeos Deensle. 4. leerve Je<ee¥HetJeea cetu³eefMe#eCee®ee GHe¬eÀce cnCetve ceer meesve®eeHeÌ³ee®es keÀueceer jesHe ueeJeues.

oesve®e efoJemeeble les jesHe ìJeìJeerle efomet ueeieues. l³ee efoJemeeHeemetve Pee[euee HetÀue keÀOeer ueeiesue ³ee®eer Jeeì HeenCeb megª Peeueb. jespe mekeÀeUer Gþtve l³ee HetÀìYej Gb®eer®³ee Pee[eYeesJeleer efHeÀªve kegÀþs keÀUer efomeles keÀe? les Heent ueeieuees. ve ®egkeÀlee HeeCeer IeeueCes, JesUesJesUer MesCeKele DeeefCe keÀerìkeÀveeMekesÀ HeÀJeejCes Demee keÀe³e&¬eÀce megª®e neslee. Pee[eves ®eebieuee®e peesce Oejuee neslee. pemepeMeer PeHeeìîeeves l³ee®eer Jee{ nesleer lemeleMeer ceePeer GlkebÀþe Jee{tve HegÀueeb®eer Jeeì HeenC³ee®eer YeeJevee DeefOekeÀ leerJe nesT ueeieueer. peelee-³eslee les Pee[ ceer v³eeneUt ueeieuees. nUtnUt Pee[ ®eebieues Hee®e HegÀìebHe³e¥le Jee{ues; HeCe ceePeer cee$e efvejeMee®e nesle nesleer. ceer Deieoer DeOeerj Peeuees neslees. DeKesjerme SkeÀ efoJeme mekeÀeUer peeie ³eslee®e ceeP³ee veekeÀeuee meesve®eeHeÌ³ee®³ee megiebOee®eer ®eentue ueeieueer. #eCeele PeesHe G[tve ceer yeeiesle Heesnes®euees. efnjJ³eeieej Heeveebletve [eskeÀeJeCeejer oesve efHeJeUerpeo& HegÀues pesJne ceer [eskeÀeJeleevee Heeefnueer lesJne Peeuesuee Deevebo DeJeCe&&veer³e neslee. ³ee `Jeeì HeenC³eeveblej®ee' ne Deevebo Delegueveer³e®e neslee.

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2) 2. i. ³eesi³e He³ee&³e efveJe[tve JeekeÌ³e HetCe& keÀje. (1) SKeeoîee iees<ìer®eer Jeeì Heene³euee ueeieles lesJne®e _______ De. Dee³eg<³e kebÀìeUJeeCes nesles. ye. efle®eer efkebÀcele keÀUle peeles. keÀ. ³eelevee nesles. [. leer iees<ì DeeHeCeeme ÒeeHle nesles.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ. 28 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 58 les 66) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [`Jeeì HeenCeb' ner iees<ì .................................... Dees{ner Jee{sue!]

Gleeje 13

1 2 3 4

Jeeì HeenC³eecegUs Jee{erme ueeieCeeN³ee iees<ìer

SAMPLE C

ONTENT

22

IQB

Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. megKee®eer ®eJe 2. ³eMee®eer iees[er 3. Òesceeleerue, cee³esleerue le=Hleer 4. Dee³eg<³eeyeodoue®eer Dees{ 2. i. SKeeoîee iees<ìer®eer Jeeì Heene³euee ueeieles lesJne®e efle®eer efkeÀbcele keÀUle peeles. ii. `Jeeì HeenCeb' ³eele og:Ke, keÀeUpeer, Yeerleer, DemJemLelee, le[HeÀ[ DeMee DeveskeÀ

iees<ìer Yejuesu³ee Demeleele. 3. i. DemJemLelee, iees[er ii. De. MeslekeÀjerCe ye. meble 4. Jeeì HeenC³eeceO³es og:Ke, Deelegjlee, keÀUkeÀU, DeHes#ee, leUceU DeMee DeveskeÀ

YeeJeveeb®eer mejefcemeU Demeles. ³ee meJe& YeeJevee efveefM®eleHeCes megKeoe³eer vemeleele; HeCe lejerner ns Jeeì HeenCeb peerJeveele DeveskeÀ iees<ìer efMekeÀJetve peeleb. p³ee iees<ìer®eer, J³ekeÌleer®eer DeeHeCe Jeeì Heenle Deenesle l³ee iees<ìer®es, l³ee J³ekeÌleer®es ceesue DeeHeu³ee ue#eele ³esles. DeveskeÀJesUe menpeHeCes efceUeuesu³ee iees<ìeR®eer, megKee®eer Kejer efkebÀcele DeeHeu³eeuee peeCeJele veener; HeCe pesJne leer®e iees<ì efkebÀJee les®e megKe Jeeì Heeefnu³eeveblej efceUles, lesJne l³ee®eer Kejer efkebÀcele, Kejs cetu³e DeeHeu³eeuee peeCeJeles. l³ee iees<ìermeeþer le[HeÀ[ menve kesÀu³eeves®e efle®es ceesue mecepeles. l³eecegUs, Jeeì HeenCes SjJeer megKee®eer iees<ì vemeueer lejer DeveskeÀ iees<ìeR®es ceesue efkeÀleer Deens ³ee®eer peeCeerJe keÀªve osles.

Gllejs

ii. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene. (1) `Jeeì HeenCeb' ³eele keÀesCel³ee iees<ìer Yejuesu³ee Demeleele.? 3. J³eekeÀjCe i. Jejerue Heefj®ísoeleerue YeeJeJee®ekeÀ veecee®eer keÀesCeleerner oesve GoenjCes

efuene. (1) ii. Keeueerue Meyoeb®es efuebie yeouee. (1)

De. MeslekeÀjer ye. meble 4. mJecele (2) *`Jeeì HeenCes SjJeer megKee®eer iees<ì vemeueer lejer DeveskeÀ iees<ìeR®es ceesue peeCeJetve

osCeejer Deens.' ³ee efJeOeevee®eer mel³elee HeìJetve oîee.

SAMPLE C

ONTENT

23 23

Òe.1.(De)/(Dee)

Heeþ 10: DeeHHeeb®es He$e

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2) 2. i. ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) De. ³ee HeoeJeªvener ®eebieues keÀece keÀjlee ³esles ye. ojJe<eea MeeUsle meepeje nesCeeje efove *ii. ³eesi³e He³ee&³e efveJe[e. (1) efMeHeeF&megodOee keÀewlegkeÀeme Hee$e þjlees pesJne _______ De. lees jespe GHeefmLele Demelees. ye. lees meJee¥®eer keÀeUpeer Ieslees. keÀ. lees ®eebieueb keÀece keÀjlees. [. lees meJee¥Meer ®eebieues yeesuelees. 3. J³eekeÀjCe i. efjkeÀec³ee peeieer ³eesi³e GYe³eevJe³eer DeJ³e³e efuene. (1) De. He$e efueefnC³ee®eb keÀejCe SJe{b®e Deens, _______ Heg{®³ee Je<eea legcner MeeUe

mebHeJetve keÀe@uespeceO³es peeCeej. (DeeefCe, Je, keÀer, cnCetve ) ye. Dee³eg<³eele keÀe³e Jne³e®eb ³ee®ee efveCe&³e I³ee³e®eer JesU legce®³eeJej ³esCeej,

_______ SkeÀ DeeþJeCe keÀªve oslees. (DeeefCe, Je, efkebÀJee, cnCetve) ii. Keeueerue Meyoeb®es efuebie yeouee. (1) De. cegK³eeO³eeHekeÀ ye. efMe#ekeÀ 4. mJecele (2) `keÀesCelesner keÀece ns keÀceer opee&®es vemeles' ns efJeOeeve legcnebuee Heìles keÀe?

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.33 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 17 les 25) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [He$e efueefnC³ee®eb keÀejCe.............................KetHe ceesþe Jeeìe Demelees.

Gleeje 14

KesUHeìdìer®eer keÀeUpeer IesCeeje veme&

2 1

Heefj®ísoe®³ee DeeOeejs Keeueerue J³ekeÌleeR®es cenllJe mHe<ì keÀje.

SAMPLE C

ONTENT

24

IQB Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. ef¬eÀkesÀì®³ee meecev³ee®ee efveCe&³e þjJeC³eele KesUHeìdìer®ee ceesþe Jeeìe Demeu³eeves

KesUHeìdìer®eer keÀeUpeer IesCeeje cenllJee®ee þjlees. 2. JewoîekeÀer³e #es$eele [e@keÌìj DeeefCe veme& ³eeb®es ©iCemesJes®es keÀe³e& HejmHejeJeuebyeer

Demeu³eeves veme&ueener [e@keÌìjebSJe{s cenllJe Demeles. 2. i. De. efMeHeeF& ye. efMe#ekeÀ efove ii. efMeHeeF&megodOee keÀewlegkeÀeme Hee$e þjlees pesJne, lees ®eebieueb keÀece keÀjlees. 3. i. De. keÀer ye. cnCetve ii. De. cegK³eeO³eeefHekeÀe ye. efMeef#ekeÀe 4. Òel³eskeÀ keÀece ns l³ee®³ee mLeeveer cenllJee®es Demeles. l³eecegUs, keÀesCeles keÀece íesìs DeLeJee ceesþs

DemeC³ee®ee ÒeMve®e efvecee&Ce nesle veener. yeBkesÀceO³es keÀece keÀjCeeN³ee ceesþîee DeefOekeÀeN³eeyejesyej®e lesLeerue SsJepee®es j#eCe keÀjCeeje Jee@®ecevener lesJe{e®ee cenllJee®ee þjlees. l³ee®³eecegUs®e yeBkesÀ®es ®eesjebHeemetve j#eCe nesles. meHeÀeF& keÀeceieejebveer mJele:®eer HeJee& keÀjle Menje®ee keÀ®eje meeHeÀ kesÀuee veener lej Menjele IeeCeer®es, He³ee&³eeves Deveejesi³ee®es JeeleeJejCe Hemeªve Òel³eskeÀ J³ekeÌleer l³eeuee yeUer He[sue. ³eeJeªve l³eeb®es keÀe³e& efkeÀleer ceesþs Deens ³ee®eer keÀuHevee DeeHeCe keÀª MekeÀlees, cnCetve®e keÀesCelesner keÀece keÀceer opee&®es vemeles ns Heìles. ³eemeeþer®e Òel³eskeÀeves DeeHeues keÀece ®eesKeHeCes Je J³eJeefmLele keÀjCes cenllJee®es Demeles.

Gllejs

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. *1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2) 2. i. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene. (1) ceeCemeeb®eer meeJeueer Je Pee[eb®eer meeJeueer ³eeble keÀesCelee HeÀjkeÀ Deens?

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.34 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 44 les 54) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [SkeÀe ceeCemeeves one Pee[b pejer..........................æcegueb iejpes®eer Deensle.

Gleeje 15

1 2 3 4

Je=#emebJeOe&vee®es HeÀe³eos

SAMPLE C

ONTENT

25 25

Òe.1.(De)/(Dee) Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. osMee®es ef®e$e yeouetve peeles 2. efvemeie&mebHevvelee ³esles 3. Pee[eb®eer meeJeueer DeveskeÀ efHe{îeeb®³ee keÀeceer ³esles 4. osMe Þeerceble neslees 2. i. ceeCemeb efkeÀleerner ceesþer Peeueer lejerner l³eeb®eer meeJeueer keÀesCeeuee GHe³egkeÌle þjle veener

cee$e Pee[b ceesþer Peeueer, keÀer l³eeb®eer meeJeueer efkeÀl³eskeÀ efHe{îeebkeÀjlee GHe³eesieer þjles. ii. HegmlekeÀeleerue Heeveeble [eskeÌ³ee®es Keeoîe lej Pee[e®³ee Heeveeble Pee[ peieJeC³ee®es yeU

Demeu³eeves ner oesvner ÒekeÀej®eer Heeveb cenllJee®eer Demeleele. 3. i. efvemeie&mebHevve - keÀejCe `efvemeie&mebHevve' ns iegCeefJeMes<eCe Demetve Flej meJe&

mebK³eeefJeMes<eCe Deensle. ii. De. le=leer³ee ye. meHleceer 4. meO³ee®³ee keÀeUele mebHetCe& peie ns Òeot<eCee®³ee efJeUK³eele De[keÀues Deens. ³eeletve peieeuee

megKeªHeHeCes yeensj keÀe{C³ee®es keÀe³e& kesÀJeU Pee[s®e keÀª MekeÀleele. l³eecegUs, pesLes DeefOekeÀ Pee[s lesLes DeefOekeÀ MegodOe, mJe®í, Deejesi³eoe³eer JeeleeJejCe DemeCes meenefpekeÀ®e Deens. ³ee JeeleeJejCeele®e ceeveJe Òeieleer keÀª MekeÀlees. HeefjCeeceer, p³ee osMeele Pee[s peemle lesLes mece=odOeer

Gllejs

*ii. keÀejCe MeesOee Je efuene. (1) HegmlekeÀe®eer Heeves Je Pee[e®eer Heeves oesvner cenllJee®eer Demeleele keÀejCe ….. 3. J³eekeÀjCe i. ieìele ve yemeCeeje Meyo MeesOetve lees JesieUe keÀe Deens les efuene. (1) ueeKees, oesvner, efvemeie&mebHevve, one ii. Keeueerue Meyoeb®eer efJeYekeÌleer DeesUKetve efuene. (1) De. ceeCemeeves ye. Heeveeble 4. mJecele (2) `osMe efkeÀleer Þeerceble Deens ns oeKeJee³e®eb Demesue, lej Pee[er KetHe DeeJeM³ekeÀ Deens' ³ee efJeOeevee®ee legcnebuee mecepeuesuee DeLe& meebiee.

SAMPLE C

ONTENT

26

IQB

Je He³ee&³eeves Þeercebleer DeefOekeÀ ns Deepe®³ee Ie[er®es cegK³e met$e yeveues Deens. SkeÀe efHe{erves peHeuesueer Pee[eb®³ee ªHeeleerue mebHelleer Heg{erue efkeÀl³eskeÀ efHe{îeebkeÀjlee HeÀe³eosMeerj þjles. ner MeeMJele mJeªHee®eer mebHelleer osMee®³ee efJekeÀemeekeÀjlee GHe³egkeÌle þjles, cnCetve®e osMe efkeÀleer Þeerceble Deens ns oeKeJee³e®eb Demesue lej Pee[er KetHe DeeJeM³ekeÀ Deens.

Heeþ 11 : iees<ì De©efCecee®eer

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (1) i. *ii. ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) De. De©efCecee®³ee kegÀìgbyeeleerue cenllJee®es efveCe&³e IesCeejs ye. HegÀìyee@ue DeeefCe Jne@ueeryee@ue®eer ve@Meveue ®e@efcHe³eve 2. keÀejCes MeesOee Je efuene. (2) i. YeeF&meeyeveer De©efCeceeuee meerDee³eSmeSHeÀceO³es veeskeÀjer efceUles keÀe les yeIeC³ee®ee

meuuee efouee keÀejCe ...... ii. De©efCeceeuee efouueeruee peeCeb Yeeie nesleb keÀejCe...... 3. J³eekeÀjCe i. Keeueerue JeekeÌ³eeb®ee keÀeU DeesUKee. (1) De. ceePes Je[erue ceer ueneve Demeleevee®e osJeeIejer iesues. ye. HeÀe@ce&ceO³es vescekeÀer ceePeer pevceleejerKe ®egkeÀJeuesueer nesleer. ii. DeOeesjsefKele Meyoe®eer peele DeesUKetve efle®ee ÒekeÀej efuene. (1) ueKeveTHeemetve 200 efkeÀ.ceer DeblejeJej DemeCeejs Deebyes[keÀjveiej ns ceePeb ieeJe. 4. mJecele (2) `efie³ee&jesnCe' ³ee íboeyeeyele legce®es cele efuene.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.39 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 1 les 13) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [oesmleebvees, ceer...De©efCecee........................efouueeruee peeCes Yeeie nesles.

Gleeje 16

2 1 De©efCecee®eer iegieueJejerue DeesUKe

SAMPLE C

ONTENT

27 27

Òe.1.(De)/(Dee)

Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. 1. ceeTbì SJnjsmì mej keÀjCeejer Heefnueer DeHebie ceefnuee 2. ceeTbì SJnjsmì mej keÀjCeejer Heefnueer DeHebie Yeejleer³e ii. De. YeeF&meeye (ceesþîee yeefnCeer®es Heleer) ye. De©efCecee efmevne 2. i. l³eecegUs De©efCecee KesUeMeer pees[uesueer jenCeej nesleer. ii. meerDee³eSmeSHeÀ®³ee veeskeÀjermeboYee&leerue HeÀe@ce&ceO³es De©efCecee®eer pevceleejerKe

®egkeÀJeuesueer Demeu³eeves lees IeesU efleuee efvemleje³e®ee neslee. 3. i. De. meeOee YetlekeÀeU ye. HetCe& YetlekeÀeU

ii. Heemetve - Meyo³eesieer DeJ³e³e, Deebyes[keÀjveiej – efJeMes<eveece 4. efie³ee&jesnCe cnCepes Lejej, jesceeb®e, Deevebo ³eeb®ee SkeÀef$ele DevegYeJe. efJeefMe<ì ìHH³eeHe³e¥le

Heesnes®eC³ee®es O³es³e [esUîeebHeg{s þsJetve lesLeHe³eb&le Heesnes®eC³eekeÀjlee kesÀuesuee jesceeb®ekeÀejer ÒeJeeme ns efie³ee&jesnCee®ee íbo pe[C³eeceeie®es cenllJee®es keÀejCe þjles. efie³ee&jesnCe keÀjleevee efceUeuesuee efvemeiee&®ee menJeeme, ®e{eF& keÀjleevee DevegYeJeuesuee Lejej DeeefCe efkebÀef®eleMeer Yeerleer, ®e{eF& HetCe& Peeu³eeveblej efJeue#eCe meceeOeeve efceUJetve osles. ceveeuee leepesleJeeves keÀjles. ³ee efie³ee&jesnCeele p³eeÒeceeCes O³es³eefveefM®eleer keÀªve ceeie&¬eÀceCe kesÀues peeles, l³eeÒeceeCes peerJeveelener O³es³eefveefM®eleer keÀjC³ee®eer meJe³e Debieer yeeCeueer peeles. efie³ee&jesnCeele Debeflece ìHHee ieeþu³eeveblej ceeies JeUtve DeeHeCe mJele: Heej kesÀuesues Deblej Heeefnu³eeme DeeHeuee mJele:Jejerue efJeMJeeme Jee{tve, DeeHeu³ee keÀe³e&#eceles®eer peeCeerJe ÒekeÀ<ee&ves nesles. Oew³e&, me³ebce, leekeÀo, Glmeen Fl³eeoer iegCeeb®eer ³esLes keÀmeesìer ueeieles. l³eecegUs, O³es³eÒeeHleer®ee Deevebo megKeeJen DeeefCe Heg{erue Jeeì®eeueerkeÀjlee ÒesjCeeoe³eer þjlees.

Gllejs

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àl³ee HetCe& keÀje. (2) i.

Gleeje 17

1 2

De©efCeceemeesyele KebyeerjHeCes GYes jenCeejs

SAMPLE C

ONTENT

28

IQB

Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. 1. efle®es kegÀìgbye 2. YeeF&meeye ii. 1. efoJemesbefoJeme, ceefnveesvedceefnves Gþle veenerle. 2. oesve®e efoJemeeble GYeer jeefnueer. 2. i. De. efie³ee&jesnCe ÒeefMe#eCe ye. ye®eWêer Heeue ii. ye®eWêer Heeue ³eeb®³ee celes De©efCeceeuee kesÀJeU mJele:uee efmeodOe keÀjC³eekeÀjlee DeeefCe

peieeuee leer keÀesCe Deens ns oeKeJetve osC³eekeÀjlee SJnjsmì mej keÀje³e®es nesles.

Gllejs

ii. 2. i. ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) De. De©efCecee®³ee SJnjsmì mej keÀjC³ee®³ee ÒeJeemeeleerue Heefnuee ìHHee ye. SJnjsmì mej keÀjCeejer Heefnueer ceefnuee ii. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene. (1) ye®eWêer Heeue ³eeb®³ee celes De©efCeceeuee SJnjsmì keÀe mej keÀje³e®es nesles? 3. J³eekeÀjCe Keeueerue JeekeÌ³eeble met®evesvegmeej yeoue keÀje. (2) i. l³ee®e SkeÀcesJe DeMee nesl³ee, keÀer p³eebveer ceeP³ee O³es³ee®ee Deeoj kesÀuee.

(vekeÀejeLeea keÀje.) ii. ceeP³ee, SJnjsmì mej keÀjC³ee®³ee efveOee&je®ee pesJne ceer G®®eej kesÀuee lesJne

Deieoer ìeskeÀe®³ee Òeefleef¬eÀ³ee SskeÀe³euee efceUeu³ee. (kesÀJeueJeekeÌ³e keÀje.) *4. mJecele (2) De©efCeceeefJe<e³eer Gþuesu³ee Keeueerue DeHeÀJesyeeyele legce®eer Òeefleef¬eÀ³ee efuene. `Mejerjeuee peKecee Peeu³eecegUs yengOee De©efCecee®³ee [eskeÌ³eeJejner HeefjCeece Peeuesuee

efomelees³e'

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.40 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 50 les 61) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [ceeP³ee, SJnjsmì mej keÀjC³ee®³ee.................ns oeKeJetve oîee³euee.....!

nele/Hee³e keÀeHeeJee ueeieuesues HesMebìdme

1

Flej

2

De©efCecee

SAMPLE C

ONTENT

29 29

Òe.1.(De)/(Dee)3. i. l³ee®e SkeÀcesJe DeMee nesl³ee, keÀer p³eebveer ceeP³ee O³es³ee®ee Deveeoj kesÀuee veener. ii. ceeP³ee SJnjsmì mej keÀjC³ee®³ee efveOee&je®ee ceer G®®eej keÀjlee®e Deieoer

ìeskeÀe®³ee Òeefleef¬eÀ³ee SskeÀe³euee efceUeu³ee. 4. SkeÀe Ye³eevekeÀ DeHeIeeleele DeeHeuee Hee³e ieceeJeu³eeveblejner ceesþîee efnceleerves mJele:uee meeJejle

De©efCeceeves SJnjsmì mej keÀjC³ee®ee efveCe&³e Iesleuee. efpeLes Gllece Mejerj ueeYeuesu³ee ceeCemeebveener SJnjsmì mej keÀjCes DeMekeÌ³e Jeeìle Demeles, efleLes ke=Àef$ece Hee³e yemeJeuesuee Demeleevee De©efCeceeves ne efveCe&³e IesCes ueeskeÀebvee Jes[sHeCee®es Jeeìues; l³eecegUs `Mejerjeuee peKecee Peeu³eecegUs yengOee De©efCecee®³ee [eskeÌ³eeJej HeefjCeece Peeuesuee efomelees³e' DeMee DeHeÀJee efle®³eeyeodoue Gþu³ee. JeemleefJekeÀ Heenlee Òe®eb[ efpeodoerves Yeejuesueer De©efCecee DeeHeu³eeuee Deeuesu³ee DeHebielJeeJej ceele keÀª Heenle nesleer. efle®³ee ³ee efpeodoeruee, O³es³eemekeÌleeruee neleYeej ueeJetve efleuee ÒesjCee osCes DeeJeM³ekeÀ nesles; cee$e l³eeefJe©odOe Jeeietve, efle®³eeyeodoue DeHeÀJee GþJetve ueeskeÀ efle®es ceveesOew³e& Ke®eJeC³ee®ee Òe³elve keÀjle nesles. ner Del³eble ogozJee®eer iees<ì Deens. MejerjeJej He³ee&³eeves ceveeJej DeeIeele Peeuesu³ee J³ekeÌleeruee meceepeeves peieC³eekeÀjlee ÒesjCee osCes, efle®³ee mJeHveebvee yeU efceUJetve osCes DeeJeM³ekeÀ Demeles, Demes ceuee Jeeìles.

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2) 2. keÀejCes MeesOee Je efuene. (2) i. ®e{eF&®³ee JesUer De©efCeceeuee peefceveerle Hee³e Ieìdì jesJeCes keÀþerCe nesF&, keÀejCe... ii. De©efCeceemeesyele ³esC³eekeÀjlee MesjHee le³eej veJnlee keÀejCe... 3. J³eekeÀjCe i. DeOeesjsefKele Meyoeb®eer peele DeesUKetve ÒekeÀej efuene. (1) ceeP³ee ke=Àef$ece Hee³ee®eer ìe®e Je ®eJe[e p³eeJesUer ceer peefceveerle ©leJele Demes l³ee

JesUer les melele ieesue efHeÀjle.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.40, 41 Jejerue (DeesU ¬eÀ.62 les 71) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [`vesnª efieefjYeceCe ÒeefMe#eCe.......................SkeÀ jesceeb®ekeÀejer ue{eF&!

Gleeje 18

1 2 3 4

vesnª efiejerYe´ceCe ÒeefMe#eCe keWÀêeleerue De©efCecee®es Ke[lej DevegYeJe

SAMPLE C

ONTENT

30

IQB

Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. íesìîee, HeCe OeeskeÀeoe³ekeÀ HeJe&leeb®eer ®e{eF& 2. cejCeÒee³e keÀþerCe DevegYeJe 3. O³es³eeHeemetve efJe®eefuele keÀª HeenCeejs keÀ<ìoe³eer ÒeefMe#eCe 4. ®e{eF& keÀjleevee ke=Àef$e³e Hee³eecegUs nesCeeN³ee Jesovee Je mecem³ee 2. i. De©efCecee®³ee ke=Àef$ece Hee³ee®eer ìe®e Je ®eJe[e peefceveerJej ©leJeuee Demelee les

melele ieesue efHeÀjle. ii. pesLes Oe[OeekeÀì ceeCemeb efiejerYe´ceCeeme Oepele vemele lesLes ke=Àef$ece Hee³e DemeCeeN³ee

De©efCeceeuee ns efkeÀleHele PesHesue Demes meenefpekeÀ®e MesjHeeuee Jeeìues. 3. i. ceer - ÒeLece Heg©<eJee®ekeÀ meJe&veece les - le=leer³e Heg©<eJee®ekeÀ meJe&veece ii. Hee³eeJej Lees[e pejer oeye efouee iesuee lej leerJe´ Jesoves®ee PeìkeÀe yemes. 4. Jejerue Heefj®ísoeletve De©efCecee®ee efpeodoer mJeYeeJe efometve ³eslees. DeeHeu³eeuee Deeuesu³ee

DeHebielJeeJej ke=Àef$ece Hee³ee®³ee meeLeerves ceele keÀjCeejer De©efCecee efJeue#eCe efpeodoerves PeHeeìueer nesleer. Oe[OeekeÀì ceeCemeeueener DeMekeÌ³e JeeìeJes Demes efieefjYe´ceCee®es mJeHve efleves Heeefnues DeeefCe les HetCe& keÀjC³eemeeþer DeHeej keÀ<ì menve keÀjle, Òe³elve megª þsJeues. ÒeefMe#eCee®³ee JesUer nesCeeN³ee cejCeÒee³e Jesovee ceeies meejle leer efpeodoerves DeeHeu³ee O³es³eekeÀ[s mejmeeJeleevee efomeles. keÀ<ìoe³eer ÒeefMe#eCeeletve leeJetve megueeKetve yeensj He[C³ee®³ee efpeodoercegUs leer Demenîe Jesoveener menve keÀjles. ³eeletve leer Mejerjeves DeHebie Peeueer Demeueer lejer ceveeves leer DeJ³ebie nesleer ns peeCeJeles. efle®³ee cevee®ee ne keÀCeKejHeCee, efle®³eele oeìuesueer efpeodo, efle®eer O³es³eeÒele Heesnes®eC³eekeÀjlee keÀesCeleerner Jesovee menve keÀjC³ee®eer le³eejer, ef®ekeÀeìer ³ee iegCeebcegUs De©efCecee FlejebHes#ee JesieUer þjles.

Gllejs

ii. Keeueerue JeekeÌ³eeleerue DeOeesjsefKele Meyoe®es Je®eve yeouetve JeekeÌ³e Hegvne efuene. (1)

Hee³eeJej Lees[e pejer oeye efouee iesuee lej leerJe´ Jesoveeb®es PeìkesÀ yemele. 4. mJecele (2) Jejerue Heefj®ísoeletve De©efCecee®ee keÀesCelee iegCe efometve ³eslees?

SAMPLE C

ONTENT

31 31

Òe.1.(De)/(Dee)

Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. DeelceefJeMJeeme peeiee Peeuee 2. vesle=lJeiegCee®es Oe[s efceUeues 3. ieìyeebOeCeer®es Oe[s efceUeues 4. Heesueeoer keÀCeKejHeCee efvecee&Ce Peeuee 2. i. ÒemebieeJeOeeve ii. De©efCecee uekeÀ, Yeei³e, efkeÀmcele, [sefmìveer ³ee YeekeÀ[ Meyoebvee ceevele veener.

Gllejs

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2) *2. i. Keeueerue ke=Àleerletve DeefYeJ³ekeÌle nesCeeje De©efCecee®ee iegCe efuene. (1) efye´efìMe ceeCemeeves DeesPes nesles cnCetve HesÀketÀve efouesuee Dee@eqkeÌmepeve efmeueW[j

De©efCeceeves JeeHejuee. ii. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene. (1) De©efCecee keÀesCel³ee Meyoebvee ceevele veener? 3. J³eekeÀjCe Keeueerue Meyoeb®es efJeYekeÌleer Òel³e³e DeesUKetve efJeYekeÌleer efuene. (2)

Meyo efJeYekeÌleer Òel³e³e efJeYekeÌleer ceeP³eele efce$eebvees

4. mJecele (2) `DeeHeueb O³es³e meeO³e keÀjleevee Òe³elve efve<HeÀU þjCes cnCepes DeHe³eMe vemeles', ³ee

JeekeÌ³ee®ee legcnebuee mecepeuesuee DeLe& mHe<ì keÀje.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.41 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 91 les 103) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [uekeÀ, Yeei³e, efkeÀmcele,...............................DeHe³eMe cnìueb peeleb.

1 2 3 4

efie³ee&jesnCeeletve De©efCeceeuee Peeuesues HeÀe³eos

Gleeje 19

SAMPLE C

ONTENT

32

IQB

3. Meyo Òel³e³e efJeYekeÌleer

ceeP³eele le meHleceer efce$eebvees vees mebyeesOeve

4. keÀesCeleerner iees<ì meeO³e keÀjC³ee®³ee ceeiee&leerue O³es³eefveefM®eleer ne Heefnuee ìHHee þjlees. O³es³e efveefM®ele Peeu³eeveblej lesLeHe³e¥le Heesnes®eC³eekeÀjlee Òe³elveeb®eer DeeJeM³ekeÀlee Yeemeles. ³ee ÒeJeemeele DeveskeÀ De[LeUs, De[®eCeer ³esle®e jenleele; cee$e l³eeb®ee meecevee keÀjle l³eeletve ceeie& keÀe{Ces, Heg{s peeCes ns DeeHeCeeme O³es³eÒeeHleerHe³e¥le vesTve Heesnes®eJeles. O³es³eÒeeHleer®³ee ³ee ceeiee&le keÀener JesUe DeHe³eMener Heojer He[les; cee$e ns DeHe³eMe cnCepes Deble vemelees. DeHe³eMe Pesuetve nleeMe ve neslee veJ³ee peesceeves ®eeueC³eeme ÒeejbYe keÀjCes DeeJeM³ekeÀ þjles. ³ee DeHe³eMeeletve®e DeeHeu³eeuee DeeHeueer ®etkeÀ keÀUles. DeHe³eMeeceeieerue keÀejCes MeesOetve l³eeletve ³eesi³e lees yeesOe Iesle Heg{®³ee JesUer leer ®etkeÀ ìeUtve ³eMe efveefM®ele®e efceUJelee ³esles. l³ee DeHe³eMeeletve mekeÀejelcekeÀ ÒesjCee IesTve DeefOekeÀ peesceeves Òe³elve kesÀu³eeme O³es³eÒeeHleer efveefM®ele®e keÀjlee ³esles, cnCetve®e O³es³eÒeeHleerkeÀjlee kesÀuesues Òe³elve efve<HeÀU þjCes cnCepes DeHe³eMe vemele, lej leer ³eMee®eer Heefnueer Hee³ejer Demeles.

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àl³ee HetCe& keÀje. (2) *i. ii.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ. 48 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 6 les 18) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [mJeeleb$³emeceje®³ee Ssve.................................³esF&ue, ns keÀUle nesles.

cen<eea keÀJex ³eebvee DeHesef#ele Demeuesues mJeeleb$³e ÒekeÀej1 2

Gleeje 20

m$eerefMe#eCee®es DeefmeOeejeJe´le HeefjHetCe& nesC³eemeeþer keÀJeXvee DeeJeM³ekeÀ Jeeìuesues iegCe

1 2

Heeþ 13: keÀlex megOeejkeÀ keÀJex

SAMPLE C

ONTENT

33 33

Òe.1.(De)/(Dee)

Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. 1. je<ì^er³e mJeeleb$³e 2. mebHetCe& mJeeleb$³e ii. 1. Meeble meesefMekeÀHeCee 2. meefn<Cet Je=lleer 2. i. m$eerves mJeeleb$³e keÀceJeeJes Demes JeeìCes cnCepes Ke[keÀeJej [eskesÀ

DeeHeìC³eemeejKes nesles. ii. meceepeeefJe©odOe efJeêesn kesÀuee lej meceepe DeeHeu³eeuee efieUtve ìekeÀe³euee

³esF&ue, ns keÀUle nesles. 3. i. keÀer, DeeefCe ii. þeceHeCes, nceKeeme 4. mJeeleb$³eHetJe&keÀeUele meceepe ª{er, HejbHejeb®³ee peeUîeele De[keÀuesuee neslee. m$eer iegueece

Deens DeMeer efJe®eejOeeje meceepeele ª{ nesleer. mJele: efm$e³eebveener mJele:Jej nesCeeN³ee Dev³ee³ee®eer efleUcee$ener peeCeerJe veJnleer. ³ee pebpeeUeletve yeensj He[C³ee®eer ceeveefmekeÀlee®e meceepeele ª{ veJnleer. l³eecegUs, efm$e³eebvee l³eeb®³ee mJeeleb$³ee®eer peeCeerJe keÀªve osCes, l³eebvee efMe#eCeekeÀjlee Òesefjle keÀjCes ns l³ee keÀeUele Del³eble peesKeceer®es, DeefleMe³e keÀþerCe keÀece nesles. ³ee keÀe³ee&uee meceepee®ee keÀ[e[tve efJejesOe nesCeej ns efveefM®ele nesles. meceepeeefJe©odOe GYes jeefnu³eeme l³eeletve ³eMe efkeÀleHele efceUsue ³ee®eer MeeMJeleer veJnleer. Gueì ³ee ue{eF&le mJele:uee®e vegkeÀmeeve YeesieeJes ueeieC³ee®eer MekeÌ³elee nesleer. l³eecegUs, m$eer mJeeleb$³eekeÀjlee Peie[Ces cnCepes DeeHeues [eskesÀ Ke[keÀeJej DeeHeìC³eemeejKes®e nesles.

Gllejs

*2. GleeN³ee®³ee DeeOeejs JeekeÌ³eeb®ee GJe&efjle Yeeie efuentve JeekeÌ³es HetCe& keÀje. (2) i. m$eerves mJeeleb$³e keÀceJeeJes Demes JeeìCes cnCepes... ii. meceepeeefJe©odOe efJeêesn kesÀuee lej... 3. J³eekeÀjCe i. Keeueerue JeekeÌ³eebleerue keÀesCeleerner oesve GYe³eevJe³eer DeJ³e³es DeesUKee Je

efuene. (1) efleuee mJeleb$e Jne³e®es Demesue lej efleuee Yeeve ³eeJe³eeme nJes, keÀer DeeHeCe iegueece

Deenesle DeeefCe ns Yeeve efMe#eCeeefMeJee³e ³esT MekeÀle veener. ii. Jejerue Heefj®ísoeleerue keÀesCeleerner oesve ef¬eÀ³eeefJeMes<eCe DeJ³e³es efuene. (1) 4. mJecele (2) m$eerves mJeeleb$³e keÀceJeeJes Demes JeeìCes cnCepes Ke[keÀeJej [eskesÀ DeeHeìC³eemeejKes nesles,

³ee efJeOeevee®ee legcnebuee mecepeuesuee DeLe& efuene.

SAMPLE C

ONTENT

34

IQB

Keje megOeejkeÀ

1 2

Demee vemeeJee Demee DemeeJee

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. i. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (1) ii. ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) De. uesKekeÀe®³ee celes ogmeN³ee®³ee og:Keele og:Keer Je megKeele megKeer nesCeeje ye. ieefCelee®ee iegCeOece& 2. DeesIelekeÌlee HetCe& keÀje. (2) *cen<eea keÀJex ³eeb®³ee keÀe³e&kegÀMeueles®ee DeesIelekeÌlee le³eej keÀje. 3. J³eekeÀjCe i. efouesu³ee met®evesvegmeej JeekeÌ³e HeefjJele&ve keÀje. (1) efJe®eej HekeÌkeÀe Peeuee, keÀer Dee®ejCeele DeeCele. (Dee%eeLeea keÀje.)

Gleeje 21

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.49 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 35 les 47) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [Jemlegle: meceepe megmJeªHe ..........................l³eebvee IeeueJee³e®ee neslee.

keÀe³ee&le vescekesÀHeCee neslee

1

2

3

4

efJe®eej HekeÌkeÀe Peeuee keÀer

SAMPLE C

ONTENT

35 35

Òe.1.(De)/(Dee) Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. 1. yeesuekeÀe 2. keÀlee& ii. 1. efmLeleÒe%e 2. vescekesÀHeCee 2. 1. les yeesuele vemele 2. efJe®eej keÀjle 3. Dee®ejCeele DeeCele 4. l³eeb®³ee keÀe³ee&letve®e l³eeb®³ee ef®elleele keÀe³e ®eeueues Deens les ueeskeÀebvee mecepes 3. i. efJe®eej HekeÌkeÀe Peeuee, keÀer Dee®ejCeele DeeCee. ii. De. meb³egkeÌle JeekeÌ³e ye. efceÞe JeekeÌ³e 4. mJeeleb$³eHetJe&keÀeUele meceepeele m$eer®es mLeeve HeÀejmes cenllJee®es veJnles. efleuee

iegueeceemeejKes JeeieJeues peele Demes; cee$e efle®³eeJej nesCeeN³ee ³ee Dev³ee³ee®eer efleuee keÀuHevee®e veJnleer. HeefjCeeceer, DeeHeu³eeJej Dev³ee³e neslees³e Je l³ee Dev³ee³eeefJejesOeele ue{e efouee Heeefnpes ner peeCeerJe®e eqm$e³eebceO³es veJnleer. Jeªve megboj JeeìCeejs efm$e³eeb®es peerJeve Deeletve cee$e HeesKejuesues nesles. DeMee Heejleb$³eeletve yeensj He[C³eekeÀjlee m$eeruee DeelceYeeve ³esCes iejpes®es nesles. efle®ee mJeeefYeceeve peeie=le nesCes DeeJeM³ekeÀ nesles DeeefCe les kesÀJeU efMe#eCeecegUs®e MekeÌ³e nesles. efMe#eCeecegUs®e efm$e³ee Heg©<eeb®³ee yejesyejer®es mLeeve efceUJet MekeÀCeej nesl³ee, l³ee DeelceefveYe&j nesCeej nesl³ee. l³ee®eyejesyej, meceepee®eb DeOee¥ie DemeCeeN³ee efm$e³ee DeefMeef#ele jenCeb ns meceepee®³ee meJee¥ieerCe efJekeÀemeemeeþer Gef®ele veJnleb. l³eecegUs®e cen<eea keÀJex ³eebveer m$eerefMe#eCee®ee Deeûen Oejuee.

Gllejs

ii. Keeueerue JeekeÌ³eeb®ee ÒekeÀej DeesUKee. (1) (kesÀJeueJeekeÌ³e, meb³egkeÌleJeekeÌ³e, efceÞeJeekeÌ³e) De. Jemlegle: meceepe megmJeªHe keÀjC³ee®eer cen<eea keÀJex ³eeb®eer efpeodo nesleer; HeCe l³ee

efpeodoerves kegÀìgbyeeuee kegÀþsner kegÀªHe kesÀues veener. ye. efJe®eej HekeÌkeÀe Peeuee, keÀer Dee®ejCeele DeeCele. 4. mJecele (2) `efm$e³eebveer efMekeÀCes Del³eble iejpes®es Deens', ³ee efJeOeeveeceeieerue cen<eea keÀJex ³eeb®ee

¢ef<ìkeÀesve mHe<ì keÀje.

SAMPLE C

ONTENT

36

IQB

Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. m$eer ner mJeeefYeceeveer Demeueer Heeefnpes 2. m$eer efMekeÀueer Heeefnpes

Gllejs

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. *1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2) 2. i. ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) De. keÀJex ³eebvee ueeskeÀceevemeeves efouesueer HeoJeer ye. jepeceevemeeves cen<eea keÀJex ³eebvee efouesuee meJeex®®e veeiejer HegjmkeÀej ii. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene. (1) Heg©<eÒeOeeve mebmke=Àleerle keÀesCeles keÀece cenekeÀþerCe nesles? 3. J³eekeÀjCe i. Keeueerue JeekeÌ³ee®ee met®evesvegmeej keÀeU yeouee. (1) cen<eea keÀJ³ee¥veer peieÒeJeeme keÀªve m$eerefMe#eCee®es ceenelc³e meJe&$e efyebyeJeues.

(DeHetCe& YetlekeÀeU keÀje.) ii. Keeueerue JeekeÌ³eebleerue DeOeesjsefKele Meyoe®eer peele DeesUKetve efuene. (1) De. cen<eea keÀJ³ee¥veer peieYej m$eerefMe#eCeeyeodoue meYee kesÀu³ee. ye. ieg©lJeekeÀ<e&CeeefJe©odOe He=LJeeryeensj He[CeeN³ee je@kesÀìmeejKeer®e #ecelee lesLes

DeeJeM³ekeÀ nesleer. 4. mJecele (2) `HetJeea m$eer-Heg©<eebceO³es kesÀuee peeCeeje YesoYeeJe Deepe keÀceer Peeuee Deens' Demes legcnebuee

Jeeìles keÀe?

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.49 Jejerue (DeesU ¬eÀ.47 les 58) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [cen<eea OeeW[es kesÀMeJe.......................................[eskeÌ³eeJej Iesleues.

Gleeje 22

1 2 3 4

cen<eea keÀJex ³eeb®eer efm$e³eebyeeyele®eer mJeHves

SAMPLE C

ONTENT

37 37

Òe.1.(De)/(Dee) 3. m$eer G®®eefJeoîeeefJeYetef<ele Peeueer Heeefnpes 4. leer Heg©<eebMeer mHeOee& keÀª MekeÀueer Heeefnpes 2. i. De. cen<eea ye. Yeejlejlve ii. Heg©<eÒeOeeve mebmke=Àleerle efm$e³eebJejerue Heejleb$³ee®es peesKe[ GKe[tve ìekeÀCes ns keÀece

cenekeÀþerCe nesles. 3. i. cen<eea keÀJex peieÒeJeeme keÀªve m$eerefMe#eCee®es ceenelc³e meJe&$e efyebyeJele nesles. ii. De. kesÀu³ee – mekeÀce&keÀ ef¬eÀ³eeHeo ye. yeensj – Meyo³eesieer DeJ³e³e 4. HetJeea m$eer Heg©<eebceO³es kesÀuee peeCeeje YesoYeeJe Deelee yeN³ee®e DebMeer keÀceer Peeuee Deens

Demes ceuee Jeeìles. HetJeea efm$e³eebvee efMe#eCee®ee, meceepeele Heg©<eeb®³ee yejesyejerves JeeieC³ee®ee DeefOekeÀej veJnlee. HeefjCeeceer, m$eer HejeJeuebyeer nesleer Je Heejleb$³eele peiele nesleer; cee$e Deelee ner HeefjefmLeleer yeoueueer Demetve Deepe m$eer megefMeef#ele nesT ueeieueer Deens, cegkeÌleHeCes meceepeele JeeJejle Deens. leer DeelceefveYe&j Je mJeeJeuebyeer Peeueer Deens. DeeHeu³ee keÀle&=lJeeves efleves meeceeefpekeÀ, jepekeÀer³e, ¬eÀer[e, DeeefLe&keÀ, Mew#eefCekeÀ DeMeer meieUer®e #es$eb keÀeyeerpe kesÀueer Deensle. DeLee&le Depetvener ns ef®e$e HeefjHetCe& Peeues Deens Demeb cnCelee ³esCeej veener. Deepener DeveskeÀ efþkeÀeCeer m$eer Heg©<eebHes#ee og³³ece mecepeC³ee®³ee Ieìvee Ie[leevee efomeleele; cee$e HetJeea®³ee keÀeU®³ee leguevesves ne YesoYeeJe KetHe ÒeceeCeele keÀceer Peeuee Deens Demes vekeÌkeÀer®e cnCelee ³esF&ue.

Heeþ 14 : keÀeUs kesÀme

Heeþ 14 : keÀeUs kesÀme

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. *i. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (1) ii. ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) De. uesKekeÀe®eer efJe®eej keÀjC³ee®eer DeeJe[leer JesU ye. ner JesU JeieUlee uesKekeÀ meoemeJe&keÀeU efJe®eej®e keÀjle Demeleele.

uesKekeÀ meJe&keÀeU efJe®eej keÀjleevee MeesOe IesCeeN³ee iees<ìer 2 1

Gleeje 23

SAMPLE C

ONTENT

38

IQB

Òe.1.(De)/(Dee) 1. i. 1. veJeveJ³ee keÀuHeveeb®ee MeesOe IesCes 2. DeOe&Jeì meg®euesu³ee keÀuHeveeb®³ee Deeke=Àleer HetCe& keÀjCes ii. De. mekeÀeUer oe{er keÀjC³ee®eer ye. iee{ PeesHes®eer 2. i. mekeÀeU®³ee JesUer uesKekeÀeuee veJeveJes efJe®eej meg®eleelener. ii. uesKekeÀ SkeÀe efJeefMe<ì JesUer veener lej meoe meJe&keÀeU efJe®eej keÀjle Demelees. 3. i. Gllej – meeceev³eveece les – le=leer³e Heg©<eJee®ekeÀ meJe&veece ii. ceePeb pes Gllej Deens les®e Flej uesefKekeÀe osleerue keÀer veener keÀesCeeme þeTkeÀ?

Gllejs

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ. 53 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 40 les 50) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [ceePeb Gllej le³eej.................................. veJes efJe®eej meg®eleelener!

2. i. ³eesi³e He³ee&³e efveJe[tve JeekeÌ³e HetCe& keÀje. (1) mekeÀeU®³ee JesUer uesKekeÀeuee _______ De. veJe veJes efJe®eej meg®eleelener! ye. meejKeer PeesHe ³esles. keÀ. efHeÀje³euee pee³e®es Demeles. [. ®eebieues efJe®eej meg®ele®e veenerle. ii. keÀejCe MeesOee Je efuene. (1) ceePeer efJe®eej keÀjC³ee®eer JesU keÀesCeleer Demeb ceuee efJe®eeª vekeÀe Demes uesKekeÀ

cnCelees keÀejCe...... 3. J³eekeÀjCe i. JeekeÌ³eeleerue DeOeesjsefKele Meyoeb®eer peele DeesUKetve l³eeb®ee ÒekeÀej efuene. (1) Gllej Lees[bmeb ®ecelkeÀeefjkeÀ Deens; HeCe les legcnebuee meebiee³euee njkeÀle veener. ii. Keeueerue JeekeÌ³eeleerue DeOeesjsefKele Meyoe®es efuebie yeouetve JeekeÌ³e Hegvne

efuene. (1) ceePeb pes Gllej Deens les®e Flej uesKekeÀ osleerue keÀer veener keÀesCeeme þeTkeÀ? 4. mJecele (2) *Òel³eskeÀe®eer efJe®eej keÀjC³ee®eer meJe³e DeeefCe JesU mJeleb$e Demeles, ³eeyeeyele legce®ee

efJe®eej mHe<ì keÀje.

SAMPLE C

ONTENT

39 39

Òe.1.(De)/(Dee)4. `J³ekeÌleer eflelekeÌ³ee Òeke=Àleer' Demeb cnìueb peeleb. keÀesCel³eener oesve J³ekeÌleeR®es mJeYeeJe,

pe[CeIe[Ce, efJe®eejmejCeer, meJe³eer ³ee efYevve Demet MekeÀleele. SKeeoîee J³ekeÌleeruee DeeJe[Ceejer, YeeJeCeejer iees<ì ogmeN³ee J³ekeÌleeruee DeeJe[sue®e Demes veener. Òel³eskeÀe®eer ceveeuee Meebleer efceUJetve osC³ee®eer, efJe®eejÒeJeCe keÀjC³ee®eer HeodOelener l³ee®³ee mJeYeeJeOecee&vegmeej efvejefvejeUer Demeles. l³eeÒeceeCes®e efJe®eej keÀjC³ee®eer Òel³eskeÀe®eer JesU Je meJe³ener JesieJesieUer DemeCes mJeeYeeefJekeÀ Deens. GoenjCeeLe&, kegÀCee J³ekeÌleeruee Heneìs®³ee Meeble JeeleeJejCeele efJe®eej keÀje³euee DeeJe[le Demesue, efJe®eej meg®elener Demeleerue, lej ogmeN³ee SKeeoîee J³ekeÌleeruee je$eer efveJeeble efJe®eej keÀje³euee DeeJe[le Demesue. SKeeoîee J³ekeÌleeruee efJe®eej keÀjC³eemeeþer SkeÀeblee®eer, Meebleles®eer iejpe Demeles, lej keÀener J³ekeÌleeRvee Deieoer ì^sve®³ee ieoealener efJe®eej meg®et MekeÀleele. cnCepes®e efJe®eej keÀjC³ee®eer meJe³e Je JesU ner J³eefkeÌleHejlJes efYevve Demet MekeÀles Demes ceuee Jeeìles.

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. *1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2) 2. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllejs efuene. (2) i. uesKekeÀe®³ee Iejeyeensj mekeÀeUer keÀmeues DeeJeepe SsketÀ ³esleele? ii. keÀesCelee osKeeJee uesKekeÀeuee cegkeÌ³ee Meyoebveer vecemles cnCelees? 3. J³eekeÀjCe Keeueerue efJeMes<eCeeb®es ÒekeÀej DeesUKee. (2) eflemeje cepeuee, Oetmej efoMee, lees osKeeJee, leepeer efPeueF& 4. mJecele (2) uesKekeÀeves p³eeÒeceeCes efvemeiee&Meer mebJeeo meeOeuee Deens l³eeÒeceeCes legcner keÀOeer

efvemeiee&Meer mebJeeo meeOeuee Deens keÀe? legce®ee DevegYeJe efuene.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.53 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 51 les 61) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [ceer mekeÀeUer GefMeje Gþlees.......................ceeKeJee³euee ÒeejbYe keÀjlees!

1 2 3 4

eflemeN³ee cepeu³eeJeªve HeeJemeeUîeele uesKekeÀeuee efomeuesueer ¢M³es

Gleeje 24

SAMPLE C

ONTENT

40

IQB

Òe.1.(De)/(Dee) 1. 1. meceesj GpeJ³ee yeepet®³ee efYebleer®³ee Je keÀewueejeb®³ee Gb®e-meKeue Dee[J³ee-

GY³ee jebiee 2. Oetmej Peeuesu³ee efoMee 3. HeeJemee®eer veepetkeÀ efPeceefPece 4. iepe&Ceejer Je=<ìer 2. i. uesKekeÀe®³ee Iejeyeensj mekeÀeUer Jeenveeb®es, HesÀjerJeeu³eeb®es, mebYee<eCeeb®es,

Dee³eebveer ueneve cegueebvee ceejuesu³ee nekeÀeb®es DeeJeepe SsketÀ ³esleele. ii. ÒekeÀeMeeves leepeer efPeueF& efouesu³ee Pee[eb®³ee, peefceveer®³ee Je ìskeÀ[îeeb®³ee

jbiee®³ee ®ece®eceer®ee osKeeJee uesKekeÀeuee cegkeÌ³ee Meyoebveer vecemles cnCelees. 3. eflemeje – mebK³eeefJeMes<eCe, Oetmej – iegCeefJeMes<eCe lees – meeJe&veeefcekeÀ efJeMes<eCe, leepeer – iegCeefJeMes<eCe 4. DeveskeÀ efoJeme mejeJe kesÀu³eeveblejner jep³emlejer³e ye@[efcebìve mHeOex®³ee ogmeN³ee®e

HesÀjerle ceer njuees neslees. nleeMe ceve:efmLeleercegUs je$eer PeesHe®e ueeiele veJnleer. Heneìs Heneìs De®eevekeÀ efKe[keÀer®³ee keÀe®esJej He#³eeb®³ee ®ees®eer®³ee ìkeÀìkeÀ DeJeepeeves ceer yeensj Heeefnues lej [eWiejeDee[tve met³ee&®es nuekesÀmes keÀesJeUs efkeÀjCe meJe&$e Hemejle nesles. Oeì OegkeÌ³ee®³ee ®eeojerletve Jeeì keÀe{le ner efkeÀjCes ceeP³eeHe³e¥le Heesnes®ele nesleer. ceeP³ee ceveeJej®ee OegkeÌ³ee®ee Lej yeepetuee keÀªve peCet leer ceuee peeieJele nesleer. DebOeejeHeueerkeÀ[s, OegkeÌ³eeHeueerkeÀ[s ÒekeÀeMe Demelees, lesJne ceer DeeMee keÀe³ece þsJeeJeer ns®e peCet leer efkeÀjCes ceuee meebiele nesleer. met³e&efkeÀjCeebveer GpeUuesueer leer me=<ìer, veJ³ee efoJemee®eer meg©Jeele neslee®e DeeHeeHeu³ee keÀeceeuee ueeieuesues He#eer Heentve ceueener veJ³eeves mejeJeeuee meg©Jeele keÀjC³ee®eer ÒesjCee efceUeueer. efKe[keÀerJej ìkeÀìkeÀ keÀjCeejs les He#eer peCet ceeP³eemeeþer efvemeiee&®ee ne®e efvejesHe IesTve Deeues nesles. l³eekeÀjlee l³eeb®es DeeYeej ceevele ceer mejeJeemeeþer meppe Peeuees.

Gllejs

SAMPLE C

ONTENT

41 41

Òe.1.(De)/(Dee)

Heeþ 17 : meesveeueer

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. i. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (1) ii. ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1)

De. JeeIe-efmebn HetCe& leekeÀoer®es nesC³eekeÀjlee ueeieCeeje keÀeueeJeOeer ye. ªHeeueerveblej 15 efoJemeebveer Deeieceve Peeuesueer

2. i. ³eesi³e He³ee&³e efveJe[tve JeekeÌ³e HetCe& keÀje. (1) uesKekeÀ Deepe HeMetceOeerue HeMeglJee®eer _______. De. Hetpee keÀje³euee efveIeeuee veJnlee. ye. efMekeÀej keÀje³euee le³eej veJnlee. keÀ. efMekeÀej keÀje³euee efveIeeuee neslee. [. mesJee keÀjle neslee. ii. keÀejCe MeesOee Je efuene. (1) uesKekeÀeves l³ee®³ee kegÀ$eer®es veeJe `ªHeeueer' Demes þsJeues nesles, keÀejCe ….. 3. J³eekeÀjCe i. Keeueer efouesu³ee met®evesvegmeej JeekeÌ³eªHeeblej keÀje. (1) ceer eflevner efHeuueebvee ieeWpeejueb, HeCe meieUer®e efHeÀmekeÀve DebieeJej Deeueer.

(kesÀJeueJeekeÌ³e yeveJee.) ii. DeOeesjsefKele Meyoeb®eer peele DeesUKee. (1) je$eYej ÒeJeemeele ceeP³ee ceveele l³ee íeJ³eeefMeJee³e ogmeje keÀMee®ee®e efJe®eejj veJnlee. 4. mJecele (2) uesKekeÀeÒeceeCes legcner keÀOeer SKeeoîee ÒeeC³eeJej Òesce kesÀues Deens keÀe?

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.67 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 7 les 16) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [eflevner yeí[îeebvee pevcetve.........................veeJe `ªHeeueer' þsJeueb nesleb.]

1 2 keÀceer efHeÀmekeÀejCeejb

uesKekeÀeves efveJe[uesu³ee efHeuee®eer JewefMe<ìîes

Gleeje 25

SAMPLE C

ONTENT

42

IQB

Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. 1. Meeble mJeYeeJee®eb 2. meMekeÌle ii. De. oesve Je<e¥ ye. efmebnkeÀv³ee 2. i. uesKekeÀ Deepe HeMetceOeerue HeMeglJee®eer efMekeÀej keÀje³euee efveIeeuee neslee. ii. uesKekeÀeves DeeCeuesu³ee kegÀ$eer®es kesÀme ©Hesjer nesles. 3. i. ceer eflevner efHeuueebvee ieeWpeejlee®e leer meieUer®e efHeÀmekeÀve DebieeJej Deeueer. ii. je$eYej – keÀeueJee®ekeÀ ef¬eÀ³eeefJeMes<eCe DeJ³e³e íeJ³eeefMeJee³e – Meyo³eesieer DeJ³e³e 4. nes. keÀener ceefnv³eebHetJeea ceeP³ee efce$ee®³ee Iejer Demeuesu³ee ceebpejerves leerve efHeuueebvee pevce

efouee. peeies®³ee DeYeeJeecegUs efce$ee®³ee kegÀìgbefye³eebveer Deecne efce$eebkeÀ[s SkesÀkeÀ efHeuuet efoues. les keÀyeN³ee jbiee®es efHeuuet neleele Ieslee®e SkeÀe JesieUîee®e yebOeeves Deecner SkeÀceskeÀebMeer pees[ues iesuees. Iejer veslee®e Iej®³eebveerner ³ee veJ³ee HeengC³ee®es mJeeiele®e kesÀues. Iejele ³eslee®e l³eeuee otOe efHeC³eeme efoues. efpeYesves otOe ®eìdìeceìdìe keÀjle les Deueieo ceeP³ee kegÀMeerle efMejues. lesJneHeemetve DeefOekeÀeefOekeÀ JesU les ceeP³eemeesyele jent ueeieues. l³ee®³ee KeeC³ee®³ee JesUe meebYeeUCes, l³eeuee yeensj IesTve peeCes, ns Deelee efvel³ee®es®e Peeues Deens. leesner ceuee yememìe@HeHe³e¥le DeeJepet&ve mees[e³euee ³eslees. ceer ieebspeeju³eeefMeJee³e lees PeesHelener veener. SkeÀoe ceer DeepeesUer iesuees Demelee l³eeves efoJemeYej keÀenerner Keeuues veener. ceer Hejleuees lesJne l³eeves ceeP³ee neletve®e otOe H³ee³eues. ceer Deepeejer He[uees lejerner les ceeP³ee Mespeejer MeebleHeCes yemetve jenleb. peCet ceePeer keÀeUpeer l³eeuee meleeJele Demeles. DeMee ³ee ceveer®³ee efHeuuee®es DeeefCe ceePes veeles HeÀej Ieìdì nesle iessues Deens.

Gllejs

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. *1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2)

1 2 3 4

meesveeueer DeeefCe ªHeeueer ³eeb®eer PeesHeC³eeHetJeea®eer obieecemleer

Gleeje 26

SAMPLE C

ONTENT

43 43

Òe.1.(De)/(Dee) Òe.1.(De)/(Dee) 1. 1. meesveeueer uesKekeÀe®es leeW[ Je kesÀme ®eeìs 2. meesveeueer Hebpeeves uesKekeÀe®es kesÀme efJemkeÀìtve ìekeÀer 3. meesveeueer Je ªHeeueer efyeíev³eele SkeÀ$e vee®ele 4. oesIeer SkeÀ$e kegÀole 2. i. De. meesveeueer ye. uesKekeÀ ii. ªHeeueer meerefve³ej Demeu³eecegUs Heg{s jenC³ee®ee ceeve efle®ee®e neslee. 3. i. ªHeeueer meesveeueerJej YegbkesÀue. ii. De. HeCe ye. Je

Gllejs

2. i. ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) De. ®eìkeÀve ve PeesHeCeejer ye. meesveeueeruee LeesHeìtve PeesHeJeCeeje ii. keÀejCe MeesOee Je efuene. (1) efnb[leevee ªHeeueer Heg{s Je meesveeueer ceeies Demes, keÀejCe ….. 3. J³eekeÀjCe i. Keeueer efouesu³ee met®evesvegmeej JeekeÌ³ee®ee keÀeU yeouee. (1) ªHeeueer meesveeueerJej YegbkeÀe³e®eer. (meeOee YeefJe<³ekeÀeU keÀje.) ii. Keeueerue JeekeÌ³eebleerue GYe³eevJe³eer DeJ³e³e DeesUKee. (1) De. leerve ®eej efoJeme ne ÒekeÀej ®eeuet neslee; HeCe ®eej efoJemeebveblej oesIeeR®eerner ieìdìer

peceueer. ye. efnb[leevee ªHeeueer Heg{s Je meesveeueer ceeies. 4. mJecele (2) ªHeeueer Je meesveeueer ³eeb®es yeouele iesuesues veeles Heefj®ísoe®³ee DeeOeejs mHe<ì keÀje.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.67,68 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 22 les 33) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [meg©Jeeleeruee ªHeeueer®eb...................................peeiee efceUle vemes.]

SAMPLE C

ONTENT

44

IQB

4. ªHeeueer DeeefCe meesveeueer ns JesieJesieUîee Òepeeleerleerue ÒeeCeer Demeu³eeves l³eeb®³eele keÀesCelesner veeles PeìkeÀve pegUCes DeJeIe[®e nesles. l³eecegUs, oesIeerner DeeHeeHeu³ee leesN³eele Demele. meg©Jeeleeruee DeeHeeHeueer veejepeer l³ee DeeHeeHeu³ee HeodOeleerves J³ekeÌle keÀjle. SkeÀceskeÀebMeer HeìJetve IesCes lej l³eebvee pecele®e veJnles; HeCe DeeHeu³eeleerue ns JesieUsHeCe, DeeHeu³eeleerue Deblej oesIeerner Lees[îee®e efoJemeeble efJemeju³ee DeeefCe l³eeb®³ee cew$eer®ee DeveesKee ÒeJeeme megª Peeuee. Heg{s oesIeeRveener SkeÀceskeÀeRJee®etve keÀjcesveemes Peeues. SkeÀ$e Kees[îee keÀjC³eele l³eeb®es efoJeme J³eleerle nesT ueeieues. obieecemleer, vee®eCes, KeeCes, PeesHeCes ³ee meeN³ee®e iees<ìer DeeHeu³eeleerue Yeso efJemeªve SkeÀ$e keÀª ueeieu³ee. l³ee oesIeeRceO³es SkeÀ efvejeUe®e YeeJeyebOe le³eej Peeuee neslee. JesieUîee ÒeeC³eebceO³es HegÀueuesues ns cew$eer®es, efpeJneUîee®es veeles ceesþs ceveesJesOekeÀ Jeeìles.

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àl³ee HetCe& keÀje. (2) i. ii. 2. Keeueerue Ieìveeb®es / ke=ÀleeR®es HeefjCeece efuene. (2) i. peveeJejebvee ueneveHeCeeHeemetve meeKeUer®eer meJe³e ueeJeueer veener. ii. DeumesefMe³eve kegÀ$ee meesveeueer®³ee DebieeJej OeeJeuee. 3. Keeueerue Meyoebvee ueeieuessues efJeYekeÌleer Òel³e³e Je efJeYekeÌleer efuene. (2)

Meyo efJeYekeÌleer Òel³e³e efJeYekeÌleer i. oesIeeRvee ii. meppee®ee

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ .68 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 41 les 52) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [cegbyeF&ntve oesIeeRmeeþer....................................Heentve cepee Jeeìueer.]

1 2

³eeb®ee meecevee Heenleevee uesKekeÀeuee Yeeve jenle vemes

MJeevekeÀv³ee

DeumesefMe³eve kegÀ$³ee®es efJeMes<e1 2

Gleeje 27

SAMPLE C

ONTENT

45 45

Òe.1.(De)/(Dee) Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. 1. efmebnkeÀv³ee 2. [e@keÌìj keÀv³ee ii. 1. ®eebieuee Gb®e 2. oeb[iee 2. i. HeefjCeeceer ceesþsHeCeer ner peveeJejb mJele:uee meeKeUer Ieeuet osle veenerle. ii. HeefjCeeceer meesveeueer efkebÀef®elener ve Ieeyejlee `efHeÀme' keÀªve l³ee®³ee DebieeJej

OeeJeueer Je l³ee HeUCeeN³ee kegÀ$³ee®ee Heeþueeie keÀª ueeieueer. 3.

Meyo efJeYekeÌleer Òel³e³e efJeYekeÌleer

i. oesIeeRvee vee odefJeleer³ee

ii. meppee®ee ®ee <e<þer 4. DeumesefMe³eve kegÀ$³eeves meesveeueer ³ee efmebnkeÀv³esuee ceebpeje®es efHeuuet mecepetve efle®³ee

DebieeJej OeeJe Iesleueer; cee$e DeekeÀejeves ueneve Demeueer lejerner cegUele leer efmebnerCe nesleer. l³eecegUs, DeeHeu³eeHes#ee DeekeÀejeves Òe®eb[ DemeCeeN³ee l³ee kegÀ$³eeuee DebieeJej PesHeeJeleevee Heentvener leer Ieeyejueer veener. Gueì efve[jHeCes DeeJeepe keÀjle leer HetCe& leekeÀoerves l³ee®³ee DebieeJej OeeJeueer. efle®ee ne DeeJesMe Heentve lees kegÀ$eener Ieeyejuee Je HeUt ueeieuee. efmebefnCeerleerue cegUele DemeCeejer Dee¬eÀcekeÀlee De®eevekeÀHeCes yeensj Deeuesueer efometve Deeueer. efmebefnCeerceO³es DebieYetle Demeuesu³ee Oee[meecegUs ceesþîee Me$et®ee meecevee keÀjC³ee®eer le³eejer efleves oeKeJeueer. meesveeueerleerue Oew³e&, efve[jHeCee, ³ee iegCeeb®eer ³ee Òemebieeletve Òeef®eleer ³essles.

Gllejs

4. mJecele (2) DeumesefMe³eve kegÀ$ee Je meesveeueer ³eeb®³ee Yesìer®³ee Òemebieeletve meesveeueer®es keÀesCeles iegCe efometv

³esleele?

SAMPLE C

ONTENT

46

IQB

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. i. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (1) *ii. Heg{erue Ieìvee kesÀJne Ie[ueer les efuene. (1) meesveeueer ie=nmLee®³ee DebieeJej OeeJeueer. 2. DeesIelekeÌlee HetCe& keÀje. (2) 3. J³eekeÀjCe i. Keeueerue JeekeÌ³eeleerue meJe&veece DeesUKetve l³ee®ee ÒekeÀej efuene. (1) SkeÀoe vesnceerÒeceeCes meesveeueeruee ceer je$eer efHeleUer Heelesu³eeceOetve otOe H³ee³euee efoues.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.69,70 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 92 les 101) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [meesveeueer®³ee oeleeble efJeue#eCe......................oerHeeueeruee lesLes®e ìekeÀueb.]

meesveeueer®ee ³eeb®³eeJej peerJe neslee 1 2

uesKekeÀeves meesveeueeruee efHeleUer Heelesu³eeletve otOe H³ee³euee efoues

je$eYej efle®eer Heelesu³eeMeer cemleer ®eeuet nesleer

meesveeueerves l³ee Heelesu³ee®eer ®eeUCeer kesÀueer nesleer

1

3

2

4

Gleeje 28

SAMPLE C

ONTENT

47 47

Òe.1.(De)/(Dee)

Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. 1. ªHeeueer 2. oerHeeueer ii. oerHeeueer Je meesveeueer KesUle Demeleevee lesLes Deeuesu³ee ie=nmLeeves leer Heesj ³ee

efmebefnCeerHeeMeer ®egketÀve Deeueer Deens Demes Jeeìtve oerHeeueeruee G®eueues. oerHeeueer®³ee keÀeUpeerves l³eeJesUer meesveeueer ie=nmLee®³ee DebieeJej OeeJeueer.

2. 1. keÀesCeerlejer Deeueb cnCetve uesKekeÀ lemee®e Gþuee 2. uesKekeÀ Heelesueb Hejle v³ee³e®ee efJemejuee 3. meesveeueerves otOe efHeTve Peeu³eeveblej Heelesueb ®eeJee³euee meg©Jeele kesÀueer 4. mekeÀeUer Gþu³eeJej uesKekeÀ ie®®eerJej iesuee 3. i. ceer – ÒeLece Heg©<eJee®ekeÀ meJe&veece ii. De. ÒeMveeLeea JeekeÌ³e ye. efJeOeeveeLeea JeekeÌ³e 4. meesveeueer efmebefnCeeruee Je oerHeeueer ³ee ueneve cegueeruee SkeÀ$e Heentve ns ueneve cetue ®egketÀve

efmebefnCeerpeJeU iesues Deens Demes ie=nmLeeuee Jeeìues. l³eeves oerHeeueeruee PeìkeÀve G®euelee®e meesveeueer l³ee®³eeJej OeeJetve iesueer. ³ee Òemebieeletve meesveeueer DeeefCe oerHeeueer ³eeb®es YeeJeyebOe DeOeesjsefKele nesleele. meesveeueer ner efmebnerCe Demetvener uesKekeÀe®³ee kegÀìgbyeeleerue Òel³eskeÀ J³ekeÌleeruee leer DeeHeues ceevele Demes uesKekeÀe®³ee kegÀìgbyee®ee leerner SkeÀ efnmmee yeveueer nesleer. p³eeÒeceeCes DeeHeu³ee kegÀìgbyeeleerue SKeeoîee J³ekeÌleerJej mebkeÀì Deeu³eeJej kegÀìbgyeeleerue Flej J³ekeÌleer efle®es j#eCe keÀjC³eeme mejmeeJeleele, l³eeÒeceeCes meesveeueerner oerHeeueer®³ee megj#esefJe<e³eer ef®ebeflele nesTve efle®³ee j#eCeeLe& l³ee ie=nmLeeJej OeeJetve iesueer. ³eeceeies kesÀJeU DeeHeu³ee kegÀìgbyee®eer megj#ee ne®e nslet Demeu³ee®es peeCeJeles. DeeHeu³ee kegÀìgbyeeÒeleer efle®³ee ceveele Demeuesueer keÀeUpeer, peyeeyeoejer ³eeletve efometve ³esles. ³eeletve ÒeeC³eebceO³esner YeeJeYeeJevee Demeleele ns mHe<ì nesles.

ii. Keeueerue JeekeÌ³eeb®es ÒekeÀej DeesUKee. (efJeOeeveeLeea/Dee%eeLeea/GodieejeLeea/ÒeMveeLeea) (1)

De. ’íesvee, íesvee let keÀe³e keÀlles?“ ye. meesveeueer®³ee oeleeble efJeue#eCe leekeÀo Deeueer nesleer. 4. mJecele (2) meesveeueer®es ie=nmLeeJej OeeJetve peeCes keÀe³e metef®ele keÀjles Demes legcnebuee Jeeìles?

Gllejs

SAMPLE C

ONTENT

48

IQB

Heeþ 18: efveCe&³e

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. *1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2) 2. i. ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) De. jesyeespe le³eej keÀjCeejer kebÀHeveer ye. efJe%eeve – leb$e%eevee®ee ®ecelkeÀej ii. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene. (1) ne@ìsue J³eJemee³ee®³ee iejpee ue#eele IesTve v³et Spe jesyees kebÀHeveerves keÀesCeles

³eb$eceeveJe yeveJeues? 3. J³eekeÀjCe i. Keeueerue JeekeÌ³eeb®es ÒekeÀej DeesUKee. (efJeOeeveeLeea/ÒeMveeLeea/GodieejeLeea/Dee%eeLeea) (1) De. ’jepeeYeeT, Gþe Deelee,“ ye. ’jesyees Jesìj®eer meJe& keÀeceb keÀjCeb keÀmeb MekeÌ³e Deens?“ ii. Keeueerue JeekeÌ³eebleerue Meyo³eesieer DeJ³e³es DeesUKee Je efuene. (1) De. Spebì Deecnebuee ue@Heìe@HeJej ceeefnleer meebiele neslee. ye. ueeKee®eer iees<ì efveIeeu³eeyejesyej meesceveeLe HeìkeÀve Gþuee. 4. mJecele (2) `³eb$eceeveJee®ee MeesOe ns ceeveJeemeeþer Jejoeve þjues Deens' ³ee efJeOeeveeyeeyele legce®es cele

efuene.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.74 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 1 les 11) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [v³et Spe jesyees kebÀHeveer®ee...............................efJe®eej keÀª ueeieuees.]

ogkeÀeveeleerue jesyees®eer JewefMe<ìîes

1 2 3 4

Gleeje 29

SAMPLE C

ONTENT

49 49

Òe.1.(De)/(Dee) Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. ngyesngye ceeCemeeÒeceeCes efomeCeejs 2. ceeCemeeÒeceeCes JeeieCeejs 3. KeeC³eeefHeC³ee®ee, Heieeje®ee, keÀece®egkeÀejHeCee®ee ÒeMve®e vemeCeejs 4. ceeveJeer JesìjHes#ee ogHHeì keÀece keÀªve ogHHeì keÀceeF& keÀªve osCeejs 2. i. De. v³et Spe jesyees kebÀHeveer ye. jesyeespe ii. ne@ìsue J³eJemee³ee®³ee iejpee ue#eele IesTve v³et Spe jesyees kebÀHeveerves Jesìj,

Dee®eejer, mJeerHej, ce@vespej Demes ³eb$eceeveJe yeveJeues. 3. i. De. Dee%eeLeea JeekeÌ³e ye. ÒeMveeLeea JeekeÌ³e ii. De. ue@Heìe@HeJej ye. efveIeeu³eeyejesyej 4. ceeveJeeves leb$e%eevee®³ee ceoleerves kesÀuesueer Òeieleer ³eb$eceeveJee®³ee ªHeele Òel³e#e efveoMe&veeme

³esles. ceeveJeeÒeceeCes JeeieCeeje, yeesueCeeje ³eb$eceeveJe ceeveJeeuee DeMekeÌ³e JeeìCeejer, ceeveJeer #ecelesHes#ee DeefOekeÀ #eceles®eer DeeJeM³ekeÀlee DemeCeejer keÀeces menpeiel³ee keÀª MekeÀlees. ceeveJeeuee DemeCeeN³ee MeejerefjkeÀ, ceeveefmekeÀ ce³ee&oe ³ee ³eb$eceeveJeeuee vemeu³eeves keÀeceele De[LeUe efvecee&Ce nesle veener. ÒeefleketÀue HeefjefmLeleerle pesLes ceeveJe keÀece keÀª MekeÀle veener, DeMee efþkeÀeCeer ³ee jesyeeW®eer ceole IesTve keÀe³e& megjUerleHeCes ®eeuet þsJelee ³esles; cee$e ceeveJeeves le³eej kesÀuesu³ee ³ee ³eb$eceeveJee®³eener ce³ee&oe ue#eele I³eeJ³ee ueeieleele. ceeveJeer YeeJeYeeJeveeb®ee DeYeeJe Demeuesues, ³eebef$ekeÀ efyeIee[ nesT MekeÀCeejs ns jesyees keÀener JesUe neefvekeÀejkeÀner þª MekeÀleerue ns cee$e eflelekesÀ®e Kejs Deens, cnCetve®e ³eesi³e efve³eb$eCeeKeeueer JeeHej kesÀu³eeme ³eb$eceeveJee®ee MeesOe ns ceeveJeemeeþer vekeÌkeÀer®e Jejoeve Deens.

Gllejs

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. *i. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (1)

ne@ìsueceOeerue ceveespe ³ee Jesìj®³ee Debie®es iegCe 1 2

Gleeje 30

SAMPLE C

ONTENT

50

IQB

Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. 1. ÒeeceeefCekeÀHeCee 2. ÒemebieeJeOeeve ii. 1. l³eeb®³ee DebieeJej keÀ[keÀ Fm$eer®es keÀHe[s ®e{JeCes 2. [eJ³ee KeeboîeeJejerue He@eJej mJeer®e megª keÀjCes

Gllejs

ii. jesyeeWvee keÀeceekeÀjlee meppe keÀjC³ee®³ee ke=ÀleeR®³ee Ieìvee¬eÀcee®ee DeesIelekeÌlee le³eej keÀje. (1)

2. i. ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) De. uesKekeÀe®³ee ne@ìsue®es veeJe ye. uesKekeÀe®ee yeeueefce$e *ii. keÀejCe efuene. (1) ne@ìsue ceeuekeÀeves ®eej jesyees Kejsoer kesÀues, keÀejCe ... 3. J³eekeÀjCe i. Keeueerue JeekeÌ³eeb®es keÀeU DeesUKee. (1) De. ceer DeeefCe ceePee yeeueefce$e oesIes efceUtve iesueer ®eej Je<ex ne@ìsue ®eeueJelees Deenesle. ye. Jesìj®ee ÒeMve keÀe³ece®ee efvekeÀeueele keÀe{C³eemeeþer Deecner ®eej jesyees Jesìj Kejsoer kesÀues. ii. efouesu³ee GleeN³eeleerue keÀesCeleerner oesve YeeJeJee®ekeÀ veeces MeesOee Je efuene. (1) 4. mJecele (2) `JeeUJebìeleerue efnjJeU' ³ee Meyoe®ee GleeN³ee®³ee meboYee&le legcnebuee mecepeuesuee DeLe&

mHe<ì keÀje.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.74,75 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 12 les 31) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [ceer DeeefCe ceePee yeeueefce$e.........................cnCetve keÀeceeuee ueeiee³e®es] ]

mekeÀeUer mene Jeepelee

l³eeveblej

je$eer DekeÀje les mekeÀeUer meneHe³e¥le ®eeefpe¥ie keÀjCes

2

1

SAMPLE C

ONTENT

51 51

Òe.1.(De)/(Dee) 2. i. De. ne@ìsue nsefjìspe ye. meesceveeLe The&À meescee ii. ne@ìsueceOeerue Jesìj®ee keÀece®egkeÀejHeCee, oeb[îee ceejCes, Yeeb[Ceb ³eebvee

keÀbìeUuesu³ee ne@ìsue ceeuekeÀebvee Jesìj®ee ÒeMve efvekeÀeueele keÀe{e³e®ee neslee. 3. i. De. DeHetCe& Jele&ceevekeÀeU ye. meeOee YetlekeÀeU ii. keÀece®egkeÀejHeCee, ÒeeceeefCekeÀHeCee 4. JeeUJebì cnìues, keÀer [esUîeebmeceesj GYee jenles lees G<Ce, Meg<keÀ, JeeUtves Yejuesuee, HeeC³ee®es

ogefYe&#e Demeuesuee, keÀesj[e, jKejKeerle ÒeosMe. DeMee ÒeosMeele HeeC³eeDeYeeJeer mepeerJeeb®eer, efnjJ³ee Pee[ePeg[Heeb®eer keÀcelejlee®e Dee{Ules. l³eecegUs, ceveeuee megKeeJeCeejs, peerJevee®eer DeeMee HeuueefJele keÀjCeejs DevegYeJe keÌJeef®ele®e lesLes ³esleele. JeeUt®³ee ³ee jKejKeeìele DeMeer efkebÀef®eleMeer efnjJeUner Dee{Uueer lejer leer ceveeuee megKeeJeles. peerJevee®³ee DeeMee HeuueefJele keÀjles. l³eeÒeceeCes®e ne@ìsueceeuekeÀebvee melele Jesìme&®³ee keÀìkeÀìeRvee meeceesjs peeJes ueeiele nesles. l³eeb®ee keÀece®egkeÀejHeCee, oeb[îee ceejCes, Yeeb[Ceb keÀjCes ³eebcegUs les nwjeCe Peeues nesles. ³ee keÀìkeÀìeR®³ee HeeMJe&YetceerJej ceveespe ne SkeÀcesJe ÒeeceeefCekeÀ Je ÒemebieeJeOeeveer Jesìj l³eebvee JeeUJebìeleerue efnjJeU cnCepes®e melele®³ee efvejeMeeHetCe& JeeleeJejCeeleerue SkeÀcesJe DeeMee Jeeìle neslee.

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àl³ee HetCe& keÀje. (2) i. ii.

Meecet®³ee neue®eeueer ceboeJeC³eeceeies ner keÀejCes DemeC³ee®eer MekeÌ³elee nesleer

1 2

ûeenkeÀebveer ne@ìsue ceeuekeÀekeÀ[s kesÀuesu³ee le¬eÀejer

2 1

ìesHeer Ieeleuesuee ceeCetme keÀesHeN³eeleerue ìsyeueJejerue yeeF&

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ.75 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 41 les 52) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [l³ee efoJeMeer ogHeejer...............................keÀeTbìjuee ³esTve yemeuees.]

Gleeje 31

SAMPLE C

ONTENT

52

IQB

Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. 1. leeì oslee®e, Jesìj®es DeJemeeve®e ieUeues. 2. YegkesÀves J³eekegÀU ueneve cegueekeÀjlee ceeieJeuesues otOe leeme Peeuee lejer Jesìjves

DeeCeues veener. ii. 1. l³ee®eer ye@ìjer #eerCe Peeueer DemeeJeer 2. ®eeefpe¥ie keÀceer Peeues DemeeJes 2. i. Meecet®³ee HeesìeJejerue yeìCeeJej keÀesCeleer De#ejs nesleer? ii. HeefjCeeceer ne@ìsue ceeuekeÀe®ee Deevebo ieieveele ceeJesveemee Peeuee. 3. i. keÀe³e DeeM®e³e& ! – kesÀJeueÒe³eesieer DeJ³e³e HetJeeameejKee – Meyo³eesieer DeJ³e³e ii. De. ceeuekeÀerCe ye. Heesjieer 4. ceeveJeeves DeeHeues peerJeve megueYe yeveJeues les leb$e%eevee®³ee JeeHejeletve®e. JesU, Hewmee Je Þece

Jee®eJeCeejs ns leb$e%eeve ceeveJeer peerJevee®ee DeefJeYeep³e Yeeie yeveues Deens. mekeÀeUer Gþu³eeHeemetve les PeesHesHe³e¥le ceeveJe ³ee leb$e%eevee®es meene³³e Ieslees. ³eecegUs, ceeveJeer peerJeve menpe Je peueo yeveues Deens. ceeveJeer peerJeveeleerue yeN³ee®e keÀeceebceO³es leb$e%eeve HetjkeÀ yeveues Deens; cee$e Demes Demeues lejer leb$e%eevee®³eener keÀener ce³ee&oe Deensle. ³eb$eebvee, jesyeespevee mJele:®eer yegodOeer vemeles, YeeJeYeeJevee vemeleele. l³eecegUs, l³eeb®³ee GHe³egkeÌlelesJej ce³ee&oe He[leele. vesnceerHes#ee JesieUîee HeefjefmLeleerle efkebÀJee efveCe&³e IesC³ee®eer iejpe

Gllejs

2. i. 'Svepeea' ns Gllej ³esF&ue Demee ÒeMve le³eej keÀje. (1) ii. Keeueerue Ieìves®es HeefjCeece efuene. (1) Meecet HetJeeameejKee keÀece keÀª ueeieuee. 3. J³eekeÀjCe i. Keeueerue JeekeÌ³eeleerue keÀesCeleerner oesve DeJ³e³es MeesOee Je l³eeb®es ÒekeÀej

efuene. (1) keÀe³e DeeM®e³e& ! Meecet HetJeeameejKee keÀece keÀª ueeieuee. ii. Keeueerue Meyoeb®es efuebie yeouee. (1) De. ceeuekeÀ ye. Heesjieb 4. mJecele (2) *`leb$e%eeve ns ceeCemeeuee HetjkeÀ Deens, He³ee&³e veener', ³ee efJeOeeveeyeeyele legce®es efJe®eej efuene.

SAMPLE C

ONTENT

53 53

Òe.1.(De)/(Dee)GodYeJeu³eeme ner ³eb$es efve©He³eesieer þª MekeÀleele. lemes®e, keÀener efmLeleeRceO³es ceeveJeer YeeJeveeb®eener meceleesue meeOeeJee ueeielees, ³eb$es ner iees<ì mecepet MekeÀle veenerle, cnCetve®e leb$e%eeve ceeCemeeuee HetjkeÀ Demeues lejer He³ee&³e þª MekeÀle veenerle.

Òe.1.(De)/(Dee). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àl³ee HetCe& keÀje. (2) i. ii. 2. i. Keeueerue Ieìves®es /ke=Àleer®es HeefjCeece efuene. (1) yesMegodOe He[uesu³ee yeeF¥vee ueJekeÀj ne@efmHeìueceO³es vesues. *ii keÀejCe MeesOee. (1) ne@ìsue ceeuekeÀe®eer odefJeOee ceve:efmLeleer mebHeueer, keÀejCe …… 3. J³eekeÀjCe i. met®evesÒeceeCes Keeueerue JeekeÌ³ee®ee keÀeU yeouee. (1) efoJemeYejele DeveHesef#ele Ieìvee Ie[u³ee. (DeHetCe& YetlekeÀeU keÀje.) ii. Keeueerue JeekeÌ³eeleerue DeOeesjsefKele Meyoe®es Je®eve yeouetve JeekeÌ³e Hegvne

efuene. (1) Deeuesu³ee Òemebieeuee leeW[ osleevee Deecner ceeCegmekeÀer®ee Oeeiee HekeÀ[tve þsJeuee. 4. mJecele (2) *`ceeCegmekeÀercegUs®e ceeCetme Þes<þ þjlees' ³ee efJeOeevee®ee DeLe& mHe<ì keÀje.

HeeþîeHegmlekeÀ He=<þ ¬eÀ .76 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 82 les 93) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [ceer l³ee yeeF¥®eer Yesì................................ns ceueener mecepeueb veener.]

jesyees-JesìjcegUs uesKekeÀeuee ne@ìsue ceeuekeÀeuee ueeYeuesu³ee iees<ìer

1 2

ceeCegmekeÀer®ee Oeeiee peHeC³eeceeie®eer ³eeb®eer YeeJevee

2

ceveespe ne@ìsue ceeuekeÀ

1

Gleeje 32

SAMPLE C

ONTENT

54

IQB

Òe.1.(De)/(Dee). 1. i. 1. Hewmee 2. yeoveeceer ii. 1. J³eJemee³ee®ee SkeÀ Yeeie cnCetve 2. GlmHetÀle&HeCes DeeefCe efvejHes#elesves 2. i. HeefjCeeceer [e@keÌìj l³ee yeeF¥vee Jee®eJet MekeÀues, Dev³eLee kesÀme neleeyeensj iesueer Demeleer. ii. HewMeebyejesyej yeoveeceerner efceUJetve osCeeN³ee ³ee jesyeespeves ueeJeuesues keÀuebkeÀ ceeveJeer

Jesìjves SkeÀe yeeF¥®ee peerJe Jee®eJetve veenermes kesÀu³eeves ne@ìsueceeuekeÀe®es [esUs GIe[ues. 3. i. efoJemeYejele DeveHesef#ele Ieìvee Ie[le nesl³ee. ii. Deeuesu³ee Òemebieeuee leeW[ osleevee Deecner ceeCegmekeÀer®es Oeeies HekeÀ[tve þsJeues. 4. ceeveJeekeÀ[s DemeCeeN³ee yegodOeer®³ee yeUeJej l³eeves Òe®eb[ Òeieleer meeOeueer Deens; cee$e Demes

Demeues, lejer ceeCegmekeÀerefJevee nîee Òeieleeruee keÀener DeLe& GjCeej veener. pemes ceeveJeeves DeeHeues %eeve Je yegodOeer JeeHeªve DeCetb®³ee ceneMekeÌleer®ee MeesOe ueeJeuee; HeCe ceeCegmekeÀer®ee efJemej He[u³eecegUs DeCegyeeBye®ee JeeHej keÀªve Deceeveg<e ceeveJeer mebnej Ie[Jeuee. ³eeGueì Demesner efometve ³esles, keÀer YetkebÀHeemeejK³ee vewmeefie&keÀ DeeHelleerle osMeefJeosMee®³ee meercee Deesueeb[tve ceeCegmekeÀer®³ee veel³eeves ueeskeÀ ceoleeruee OeeJeleele Je mebkeÀìûemleebvee meene³³e keÀjleele. cnCepes®e, meieUîee meceepee®ee efJekeÀeme Je Òeieleer nesC³eemeeþer ceeCegmekeÀer cenllJee®eer þjles, pej ceeCegmekeÀer vemesue, lej ceeveJe efJeIeelekeÀ þª MekesÀue, cnCetve®e ceeCegmekeÀercegUs®e ceeCetme Þes<þ þjlees.

Gllejs

Heeþ 20: meJe& efJeMJeef®e JneJes megKeer


mebleebveer meebefieleuesues cew$eer®es efvekeÀ<e

1 3 4 2

HeeþîeHegmlekeÀeleerue He=<þ ¬eÀ.83 Jejerue (DeesU ¬eÀ. 21 les 34) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [`DenbkeÀeje®ee Jeeje................................. ÒeeLe&vee keÀjle Demeleele.]

Gleeje 33

SAMPLE C

ONTENT

55 55

Òe.1.(De)/(Dee) Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. ceeveJeer megKe-og:KeeMeer meËo³e ceveeves mecejme nesCes 2. ogmeN³ee®³ee Deeveboele Deevebo ceeveCes 3. ogmeN³ee®³ee og:Keele l³eeuee DeeOeej osCes 4. DeeHeuee-HejkeÀe Demee Yeso ceveele ve DeeCeCes 2. i. lej lees keÀOeerner ³eMemJeer nesle veener. ii. DeeHeu³eeuee Dee³eg<³eele ceesþs Jne³e®es Demesue lej vece´ jene³euee nJes. 3. i. HejmHej menkeÀe³e& Demesue lej ceeveJeer peerJevee®es keÀu³eeCe nesles. ii. ceuee efvejnbkeÀejer nesT os. 4. Òemlegle DeesU ner meble %eevesMJej efueefKele Hemee³eoeveeleerue Demetve meJe& ÒeeefCecee$eebceO³es Yeso

efJemeªve cew$eer®es Ieìdì veeles efvecee&Ce JneJes DeMeer ÒeeLe&vee les efJeMJeelc³eepeJeU keÀjleele. ceeveJee-ceeveJeebceOeerue Deblej otj nesTve l³eebveer ceveeves peJeU ³eeJes, HejmHejebMeer pees[ues

peeJes, ceeveJeles®es veeles l³eeb®³eele ¢{ JneJes, DeMeer ÒeeLe&vee meble %eevesMJej efJeMJeelc³eepeJeU keÀjleele. ÒeosMe, Yee<ee, JeCe&, mebmke=Àleer Demes meejs Yeso efJemeªve kesÀJeU ceeveJe cnCetve meeN³eebveer SkeÀ$e ³esC³ee®eer, HejmHejebceO³es cew$eYeeJe peHeC³ee®eer YeeJevee ceeveJee®³ee Deblejbieer peeie=le JneJeer ³eekeÀjlee %eevesMJej ÒeeLe&vee keÀjleele. ³ee cew$eerceO³es HejmHejebvee mecepetve IesCes, megKe-og:Keele meeLe keÀjCes, Heeref[leebvee DeeOeej osCes, MekeÌ³e lesJe{er ceole keÀjCes, cevee-ceveebceO³es

Gllejs

2. i. Keeueerue Ieìves®es / ke=Àleer®es HeefjCeece efuene. (1) ceeCemeele Gce&ìHeCee Deeuee. ii. ³eesi³e He³ee&³e efveJe[tve JeekeÌ³e HetCe& keÀje. (1) DeeHeu³eeuee Dee³eg<³eele ceesþs Jne³e®es Demesue lej _______ De. ³eesi³e ÒeceeCeele pesJee³euee nJes. ye. vece´ jene³euee nJes. keÀ. KetHe KesUe³euee nJes. [. GodOeì Jeeiee³euee nJes. 3. J³eekeÀjCe met®evesvegmeej JeekeÌ³eeb®es ÒekeÀej yeouee. (2) i. HejmHej menkeÀe³ee&letve®e ceeveJeer peerJevee®es keÀu³eeCe nesles. (efceÞeJeekeÌ³e le³eej keÀje.) ii. ceuee DenbkeÀejer nesT osT vekeÀesme. (neskeÀejeLeea JeekeÌ³e le³eej keÀje.) 4. mJecele (2) *`Yetleeb HejmHejW pe[es~ cew$e peerJee®eW~' ³ee DeesUer®ee legcnebuee mecepeuesuee DeLe& efuene.

SAMPLE C

ONTENT

56

IQB

He[uesues Deblej otj keÀjCes DeHesef#ele Deens. ner cew$eer mebHetCe& efJeMJeeuee J³eeHetve ìekeÀCeejer DemeeJeer. l³eecegUs, ns mebHetCe& efJeMJe megKeeves veebot ueeiesue, og:Kee®ee ueJeuesMener GjCeej veener. l³eemeeþer %eevesMJej DeMee Òesce, cee³ee peHeCeeN³ee, ceeveJeles®ee Hee³ee DemeCeeN³ee efJeMJee®³ee efveefce&leerkeÀjlee efJeMJeelc³eepeJeU ÒeeLe&vee keÀjleele.

Òe.1.(De)/(Dee). 1. 1. megmebmkeÀejeb®eer peesHeemevee keÀjeJeer 2. keÀesCeeueener $eeme osT ve³es 3. SkeÀesH³eeves jeneJes 4. keÀesCeeueener ogKeJet ve³es 2. i. mebleeb®es ceeieCes ceeieC³eeceeies ceeveJee®es keÀu³eeCe Je Òeieleer ns nslet nesles. ii. ceeCetme keÀOeerner SkeÀekeÀer jent MekeÀle veener, l³eeuee mebJeeoe®eer efveleeble iejpe Demeles.

Gllejs

Òe.1.De./Dee. GleeN³ee®³ee DeeOeejs Keeueerue ke=Àleer mees[Jee. 1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2) 2. i. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene. (1) mebleeb®es ceeieCes ceeieC³eeceeie®es nslet keÀesCeles nesles? ii. keÀejCe MeesOee Je efuene. (1) ceeCemeeves kegÀCeeueener ogKeJet ve³es, keÀejCe ...... 3. i. Keeueerue JeekeÌ³eeleerue DeOeesjsefKele Meyoeb®eer peele DeesUKee. (1) efJe%eeveeleerue ®eebieues ÒekeÀuHe mece=odOeer DeeCeleele HeCe megboj ceves ner je<ìe®eer mebHelleer

Jee{Jeleele. ii. GleeN³eeleerue keÀesCeleerner oesve ef¬eÀ³eeefJeMes<eCe DeJ³e³es efuene. (1) 4. mJecele (2) `ns efJeMJeef®e ceePes Iej Deens' ³ee efJeOeevee®ee legcnebuee mecepeuesuee DeLe& mHe<ì keÀje.

HeeþîeHegmlekeÀeleerue He=<þ ¬eÀ.84 Jejerue (DeesU ¬eÀ.54 les 64) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs efuene. [meJe& mebleebveer ceeefieleuesues ................................. ue#e JesOeues Deens.]

mebleebvee ceeCemeekeÀ[tve DeHesef#ele Demeuesu³ee DeeoMe& ke=Àleer

1 3 4 2

Gleeje 34

SAMPLE C

ONTENT

57 57

Òe.1.(F)3. i. De. HeCe – GYe³eevJe³eer DeJ³e³e ye. megboj – iegCeefJeMes<eCe ii. MekeÌ³elees, Deepe 4. Keb[, osMe, jep³e, efpeuns DeMee DeveskeÀ mlejebJej ³ee efJeMJee®eer efJeYeeieCeer Peeuesueer efomeles.

l³eevegmeej Òe®eb[ efJeefJeOelee ³esLes efometve ³esles. ner®e efJeefJeOelee efJemeªve, meejer yebOeves lees[tve kesÀJeU ceeveJe ³ee veel³eeves meeN³eebveer SkeÀ JneJes, l³eele keÀesCel³eener ÒekeÀej®ee Yeso jent ve³es, Òel³eskeÀ ceeCetme ogmeN³eeMeer ceeCegmekeÀer®³ee veel³eeves pees[uee peeJee DeMeer ÒeeLe&vee %eevesMJej keÀjleele. p³eeÒeceeCes kegÀìgbyeeleerue J³ekeÌleer HejmHejeb®eer Òel³eskeÀ megKe-og:Keele meeLe keÀjleele, meowJe SkeÀceskeÀebmeesyele Demeleele, SkeÀesH³eeves peerJeve peieleele l³ee®eÒeceeCes ns meejs efJeMJener SkeÀ kegÀìgbye JneJes, ³eeleerue Òel³eskeÀ ceeCemeeves ogmeN³ee ceeCemee®eer DeeHeu³ee kegÀìgbefye³eebmeejKeer keÀeUpeer I³eeJeer, Òel³eskeÀ HeefjefmLeleerle SkeÀceskeÀebmeesyele þeceHeCes GYes jeneJes, ceeCemeeceeCemeebvee pees[Ceeje efpeJneUe peHeeJee DeMeer ÒeeLe&vee %eevesMJej ³ee efJeMJeelc³eekeÀ[s keÀjleele.

pej Òel³eskeÀeves ³ee efJeMJeekeÀ[s DeeHeues Iej ³ee ¢<ìerves Heeefnues, lej ceeCemeeceeCemeebleerue meejs Yeso #eCeele efceìtve peeleerue DeeefCe meejs efJeMJe megKeeves veebot ueeiesue. ³eekeÀjlee Òel³eskeÀeceO³es ner YeeJevee ©peeJeer DeMeer ÒeeLe&vee %eevesMJej keÀjleele.

DeHeefþle ieoîe Gleejs Òe.1.(F)

ke=ÀefleHeef$ekesÀle ieoîe efJeYeeieele Òe.1. (F) ceO³es 8 iegCeebmeeþer SkeÀ DeHeefþle cnCepes®e HeeþîeHegmlekeÀeyeensjerue Gleeje osC³eele ³esF&ue. ³esLes efJekeÀuHe (Option) osC³eele ³esCeej veener. ³ee 8 iegCeeb®eer ke=Àleerefvene³e efJeYeeieCeer Je l³eele efJe®eejC³eele ³esCeejs ÒeMveÒekeÀej Heg{erueÒeceeCes: 1. DeekeÀueve ke=Àleer 2 iegCe 2. DeekeÀueve ke=Àleer 2 iegCe Jejerue oesvner ke=ÀleeRceO³es `Deeke=Àleer HetCe& keÀje', `®eewkeÀìer HetCe& keÀje',

`DeesIelekeÌlee HetCe& keÀje', `lekeÌlee HetCe& keÀje', `SkeÀe Meyoele Gllej efuene', `³eesi³e He³ee&³e efveJe[tve efJeOeeve HetCe& keÀje', `³eesi³e pees[îee pegUJee', `keÀejCes efuene', `Ieìves®ee / ke=Àleer®ee HeefjCeece efuene', `SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene', `_ Demes Gllej ³esF&ue Demee ÒeMve le³eej keÀje', `leguevee keÀje', `HeÀjkeÀ efuene' ³eebmeejK³ee JewefJeO³eHetCe& ke=ÀleeRHewkeÀer keÀesCel³eener ke=Àleer efJe®eeju³ee peeT MekeÀleerue.

3. J³eekeÀjCe ke=Àleer 2 iegCe ³ee ke=ÀleerceO³es efouesu³ee Heefj®ísoele Deeuesu³ee F³ellee Heefnueer les veJeJeer®³ee

J³eekeÀjCe IeìkeÀebJej DeeOeeefjle ke=Àleer efJe®eejC³eele ³esleerue.

ÒeMvee®es mJeªHe

SAMPLE C

ONTENT

58

IQB

4. mJecele 2 iegCe efJeoîeeL³ee¥®³ee efJe®eejebvee ®eeuevee osCeejs, DeefYeJ³ekeÌleer #ecelee Je efJe®eebje®eer ceeb[Ceer

peesKeCeejs ÒeMve ³esLes efJe®eejC³eele ³esleerue. ue#eele þsJee: 1. efouesuee Gleeje oesve JesUe Jee®ee. 2. meJe& ke=Àleer keÀeUpeerHetJe&keÀ Jee®ee. 3. Gllejebvee ³eesi³e ¬eÀceebkeÀ oîee. 4. Hejer#esle DeekeÀueve Je J³eekeÀjCeeJej DeeOeeefjle Deeke=Àleer Hesveves keÀe{Ces DeHesef#ele Deens. 5. `³eesi³e He³ee&³e efveJe[tve efJeOeeve HetCe& keÀje / ³eesi³e He³ee&³e efveJe[e' nîee ke=Àleer®³ee

Gllejele efJeoîeeL³ee¥veer HetCe& efJeOeeve efueefnCes DeHesef#ele Deens. 6. `³eesi³e pees[îee pegUJee' ³ee ke=Àleer®³ee Gllejele Òel³e#e pees[er efueefnCes DeHesef#ele Deens.

Gleeje 1 Òe.1.(F). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2)

cegbyeF&ntve one efkeÀueesceerìj DeblejeJej mecegêele Jemeuesues IeejeHegjer ns yesì DeveesK³ee efvemeie&meeQo³ee&ves veìues Deens. DeveesKeer meeiejer meHeÀj, MenjeHeemetve nekesÀ®es Deblej, JevemHeleer- He#eer JewefJeO³e, uesC³ee®³ee ªHeeves ueeYeuesuee SsefleneefmekeÀ Je meebmke=ÀeflekeÀ Jeejmee ³ee JewefMe<ìîeebcegUs ns yesì efvemeie&Òesceer, Feflenemelep%e Je osMeer-efJeosMeer He³e&ìkeÀebmeeþer DeekeÀ<e&Ceefyebot þjues Deens. ³ee uesC³eeb®³ee ÒeJesMeodJeejepeJeU HetJeea nlleer®es ceneefMeuHe nesles, ³ee efMeuHeeJeªve ³ee yesìeuee `SefueHebÀìe' ns veeJe He[ues. meO³ee ns nlleer®es efMeuHe Yee³eKeUe ³esLeerue efpepeeceelee Goîeeveele þsJeC³eele Deeues Deens. DeKeb[ Hee<eeCeele keÀesjuesu³ee ³ee IeejeHegjer uesC³eebvee `³egvesmkeÀesves' peeieeflekeÀ JeejmeemLeUeb®ee opee& efouee Deens. ner uesCeer ÒeecegK³eeves MewJe uesCeer Deensle. ³ee uesCeer FmeJeer meve 900 les 1300 ®³ee ojc³eeve KeesoC³eele Deeu³ee DemeeJ³eele Demes Fefleneme lep%eeb®es cnCeCes Deens. efMeJe-HeeJe&leer efJeJeen, iebieeJelejCe, leeb[Jeve=l³e keÀjCeeje efMeJe ner ³ee uesC³eebceOeerue ue#eJesOekeÀ efMeuHes Deensle. ³ee uesC³eebceOeerue efMeJe iegbHeÀe ner meJee¥le cegK³e DeeefCe YeJ³e iegbHeÀe Deens. ³ee uesC³eeleerue YeJ³e oeuevee®³ee ceO³eYeeieer Demeuesueer ye´ndcee, efJe<Cet, censMe ³ee leerve osJeeb®eer meb³egkeÌle DeMeer ef$ecetleea efMeuHekeÀues®ee SkeÀ Glke=À<ì vecegvee Deens. DeMee ³ee IeejeHegjer

4 1 2 3

IeejeHegjer yesìe®eer JewefMe<ìîes

SAMPLE C

ONTENT

59 59

Òe.1.(F) Òe.1.(F). 1. 1. DeveesKeer meeiejer meHeÀj 2. MenjeHeemetve nekesÀ®es Deblej 3. JevemHeleer, He#eer ³eebceOeerue JewefJeO³e 4. SsefleneefmekeÀ Je meebmke=ÀeflekeÀ Jeejmee peHeCeejer uesCeer 2. i. De. peeieeflekeÀ JeejmeemLeU ye. SefueHebÀìe ceneslmeJe ii. IeejeHegjer yesìeJejerue uesC³eeb®³ee ÒeJesMeodJeejepeJeU HetJeer& nlleer®es ceneefMeuHe nesles. 3.

Meyo efJeYekeÌleer Òel³e³e efJeYekeÌleer i. cegbyeF&ntve ntve Heb®eceer ii. meeQo³ee&ves ves le=leer³ee

Gllejs

yesìe®³ee efvekeÀì®³ee meeefvveO³eecegUs cegbyeeHegjer®³ee meebmke=ÀeflekeÀ JewYeJeele Yej He[ueer Deens. 1989 Heemetve ojJe<eea meeOeejCeleë peevesJeejer -HesÀye´gJeejer ceefnv³eele ³esLes `SefueHebÀìe ceneslmeJee' ®es Dee³eespeve kesÀues peeles. DeveskeÀ efJeosMeer He³e&ìkeÀ DeeefCe keÀueeÒesceer veeieefjkeÀ ³eeceO³es Glmeeneves menYeeieer nesleele.

2. i. Keeueerue ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) De. IeejeHegjer uesC³eebvee ³egvesmkeÀesves efouesuee opee& ye. peevesJeejer-HesÀyegJeejer ceefnv³eele IeejeHegjerceO³es meepeje nesCeeje ceneslmeJe ii. keÀejCe MeesOee Je efuene. (1) IeejeHegjer yesìeuee `SefueHebÀìe' ns veeJe He[ues keÀejCe ............. 3. J³eekeÀjCe (2) Keeueerue Meyoeb®es efJeYekeÌleer Òel³e³e Je efJeYekeÌleer efuentve lekeÌlee HetCe& keÀje.

Meyo efJeYekeÌleer Òel³e³e efJeYekeÌleer i. cegbyeF&ntve ii. meeQo³ee&ves

4. mJecele (2) legcner Heeefnuesu³ee SKeeoîee SsefleneefmekeÀ mLeUe®es JeCe&ve keÀje.

SAMPLE C

ONTENT

60

IQB

4. ceneje<ì^e®ee DeefYeceeve DemeCeeN³ee í$eHeleer efMeJeepeer cenejepeebveer j®euesu³ee Feflenemee®eer mee#e osCeeN³ee efmebOegogie& efkeÀuu³eeJej peeC³ee®eer mebOeer ceuee MeeUs®³ee menueerojc³eeve efceUeueer. Dejyeer mecegêele efmLele keÀjìs veeJee®³ee yesìeJej 45 SkeÀjeble Hemejuesuee ne peueogie& cnCepes cetefle&ceble Fefleneme®e nes³e. ³esLes DemeCeejs 52 yegªpe DeeefCe 45 oie[er efpeves ns cejeþsMeener®es meeiejer Je®e&mJe oMe&Jeleevee efomeleele. lesLeerue otOe, meeKej, oner DeMee veeJeeb®³ee leerve iees[îee HeeC³eeb®³ee efJeefnjer Deepener ³esLes DeveskeÀeb®eer leneve YeeieJeleele. ³ee efkeÀuu³eeleerue jepeejece cenejepeebveer GYeejuesues efMeJeí$eHeleeR®es peieeleerue Heefnues cebefoj ns DeekeÀ<e&Cee®es keWÀêefyebot þjles. ³esLes Demeuesues efMeJeepeer cenejepeeb®³ee nelee®es Je Hee³ee®es þmes ³esLes Òel³e#e efMeJeje³eebvee Yesìu³ee®eer DevegYetleer osleele. keÀeUîeeMeej oie[ebveer yeveuesuee ne efmebOegogie& efkeÀuuee Deepener mecegêele lesJe{îee®e leesN³eeves GYee jentve Feflenemee®es mcejCe keÀªve osle Deens. ³esLes Yesì osC³ee®ee DevegYeJe DeefJemcejCeer³e Deens.

Òe.1.(F). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2)

Gleeje 2

pewJeleb$e%eeveeceO³es Keeueerue mebkeÀuHeveeb®ee SkeÀef$eleHeCes JeeHej kesÀuee peelees

41 2 3SkeÀesefCemeeJ³ee MelekeÀele keÀeue& SefjkesÀ ³ee Meem$e%eeves pewJeleb$e%eeve ner meb%ee ÒeLece JeeHejueer. pewJeleb$e%eeve #es$eele DeefOekeÀeefOekeÀ Òeieleer meeOeC³eemeeþer keWÀê mejkeÀejves 1982 ceO³es `je<ì^er³e pewJeleb$e%eeve ceneceb[Ue®eer' mLeeHevee kesÀueer. DeeOegefvekeÀ keÀeUele ceeveJeer peerJeve DeefOekeÀ megmenîe, megKekeÀejkeÀ, megiece DeeefCe mJe³ebHetCe& JneJes ³eemeeþer pewJeleb$e%eeve ns Meem$e DeefleMe³e GHe³egkeÌle þjCeej Deens. He³ee&JejCe mebj#eCe DeeefCe Òeot<eCe efve³eb$eCeemeeþer pewJeleb$e%eeve GHe³egkeÌle Demeu³ee®esner mebMeesOeveeDebleer mHe<ì Peeues Deens. Kejblej npeejes Je<ee¥Heemetve ceeCemeeuee pewJeleb$e%eevee®es GHe³eespeve DeJeiele Deens. ogOeeheemetve oner le³eej keÀjCes, efkeÀCJeve Òeef¬eÀ³esves HeeJe le³eej keÀjCes ner owvebefove peerJeveeleerue pewJeleb$e%eevee®³ee DeJeuebyee®eer GoenjCes Deensle. pewJeleb$e%eeveeceO³es peerJeMeem$e, jmee³eveMeem$e, met#cepeerJeMeem$e DeeefCe DeefYe³eebef$ekeÀer®³ee mebkeÀuHeveeb®ee SkeÀef$eleHeCes JeeHej kesÀuee peelees. pewefJekeÀ IeìkeÀ DeeefCe leb$e%eeve ³eeb®eer meebie[ Ieeuetve ceeveJeer peerJeveceeve Gb®eeJeCes ne ³ee


SAMPLE C

ONTENT

61 61

Òe.1.(F) Òe.1.(F). 1. 1. peerJeMeem$e 2. jmee³eveMeem$e 3. met#cepeerJeMeem$e 4. DeefYe³eebef$ekeÀer 2. i. pewefJekeÀ IeìkeÀ DeeefCe leb$e%eeve ³eeb®eer meebie[ Ieeuetve ceeveJeer peerJeveceeve Gb®eeJeCes

ne pewJeleb$e%eevee®ee cegK³e GodosMe Deens.

Gllejs

2. i. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene. (1) pewJeleb$e%eevee®ee cegK³e GodosMe keÀesCelee Deens? ii. Keeueerue Ieìves®es/ke=Àleer®es HeefjCeece efuene. (1) pewJeleb$e%eevee®³ee DeeOeejs efvemeiee&®³ee keÀe³e&HeodOeleerle nmle#esHe ve keÀjlee ³eesi³e

leejlec³e jeKeues Demelee. 3. J³eekeÀjCe (1) i. Keeueerue JeekeÌ³eebleerue ef¬eÀ³eeefJeMes<eCe DeJ³e³es MeesOetve efuene. De. SkeÀesefCemeeJ³ee MelekeÀele keÀeue& leefjkesÀ ³ee Meem$e%eeves pewJeleb$e%eeve ner meb%ee ÒeLece

JeeHejueer. ye. keÀesCel³eener iees<ìer®ee DeeflejskeÀ ne vesnceer neefvekeÀejkeÀ®e þjlees. ii. kebÀmeeleerue met®evesvegmeej JeekeÌ³eªHeeblej keÀje. (1) keÀesCel³eener iees<ìer®ee DeeflejskeÀ ne vesnceer neefvekeÀejkeÀ®e þjlees.

(vekeÀejeLeea keÀje.) 4. mJecele (2) SKeeoîee leb$e%eevee®ee DeeflejskeÀer JeeHej keÀjCes He³ee&JejCeemeeþer OeeskeÀeoe³ekeÀ Deens, ns

efJeOeeve mHe<ì keÀje.

Meem$ee®ee cegK³e GodosMe Deens. pewJeleb$e%eevee®ee Mesleer, ceeveJeer Deejesi³e, Goîeesie DeeefCe He³ee&JejCe j#eCe ³eebmeeþer JeeHej kesÀuee peelees. ³ee Meem$ee®es SJe{s meejs HeÀe³eos efometve ³esle Demeues lejerner keÀesCel³eener iees<ìer®ee DeeflejskeÀ ne vesnceer neefvekeÀejkeÀ®e þjlees. l³eecegUs, ³ee Meem$ee®³ee DeeOeejs efvemeiee&®³ee keÀe³e&HeodOeleerceO³es nmle#esHe ve keÀjlee ³eesi³e leejlec³e jeKeu³eeme ceeveJee®³ee meJee¥ieerCe efJekeÀemeeuee ³eesi³e ieleer ueeYesue.

SAMPLE C

ONTENT

62

IQB ii. ceeveJee®³ee meJee¥ieerCe efJekeÀemeeuee ³eesi³e ieleer ueeYesue. 3. i. De. ÒeLece ye. vesnceer ii. keÀesCel³eener iees<ìer®ee DeeflejskeÀ ne keÀOeer®e GHekeÀejkeÀ vemelees. 4. ceeveJeeves DeeHeu³ee meesF&keÀjlee, peerJeveeleerue Òel³eskeÀ iees<ì megueYe JneJeer ³eekeÀjlee

leb$e%eeve efJekeÀefmele kesÀues; cee$e ³ee leb$e%eevee®ee cetU nslet ue#eele ve Ieslee l³ee®ee DeeflejskeÀer JeeHej kesÀu³eeves DeveskeÀ og<HeefjCeece Peeuesues efometve ³esleele. Jeenves, jsefÖeÀpejsìj, SDej kebÀef[Mevej ner meJe& ³ee®eer Gllece GoenjCes Deensle. leb$e%eeveecegUs ceeCemee®es Dee³eg<³e megKekeÀj Je meesHes Peeues Deens; cee$e Deepe DeeHeCe ³ee megefJeOeeb®ee cnCepes®e He³ee&³eeves ³ee leb$e%eevee®ee yesmegceej JeeHej keÀjlees. HeefjCeeceer, Òe®eb[ Òeot<eCe nesles. jsefÖeÀpejsìj Je SDej kebÀef[MevejceOetve yeensj He[CeeN³ee Jee³etbcegUs DeesPeesve Lej efJejU nesle Deens. Jeenveeb®³ee OegjecegUs nesCeeN³ee Òeot<eCeecegUs efkeÀl³eskeÀ MenjebceO³es nJes®eer iegCeJellee KeeueeJele Deens, peeieeflekeÀ leeHeceeveJee{ner nesle Deens. HeefjCeeceer, He³ee&JejCeeJej Je peue®e¬eÀeJej efJeHeefjle HeefjCeece nesle Deens, cnCetve®e leb$e%eevee®ee JeeHej leejlec³eeves keÀjCes iejpes®es Deens.

Gleeje 3

`kesÀu³eeves osMeeìve cevegpee ®eeleg³e& ÒeeHle nesles', Demes HetJeeaHeemetve cnìues peeles, les Deieoer Kejs Deens. DeeHeu³ee osMeele HetJeer& ÒeecegK³eeves Oeee|ceJeÀ He³e&ìve DeeefCe ³ee$ee JeÀsu³ee peele Demele. ³ee Oeee|ceJeÀ He³e&ìveecegUs l³eeJeÀeUer Deemeslegefncee®eue Yeejle osMe pees[uee iesuee, Demes cnìu³eeme JeeJeies þjCeej veener. l³eeJeÀeUer osMee®³ee efJeefJeOe Yeeieebleerue Yee<ee, mebmJe=Àleer, HejbHeje, %eeve ³eeb®eer osJeeCeIesJeeCe ³ee He³e&ìveeletve®e MeJeÌ³e Peeueer. HetJeer&®³ee JeÀeUer He³e&ìveeuee peeCes ner Deepe®³ee SJe{er meesHeer iees<ì veJnleer. oUCeJeUCee®eer meeOeves, ®eebieues jmles ³eeb®eer JeeveJee Demeu³eeves yengleebMe ÒeJeeme Hee³eer®e JeÀjeJee ueeiele Demes. ÒeJeemeeojc³eeve efJemeeJee JeÀesþs I³ee³e®ee nsosKeerue efveeqM®ele ceenerle vemes. met³e& GieJeu³eeJej efve³eefcele JeÀeces DeeìesHetve ®eeuee³euee megª JeÀje³e®es DeeefCe met³e& ceeJeUu³eeJej p³ee ieeJeele

41 2 3

Deepe ceesþs J³eJemee³e cnCetve Go³eeuee Deeuesueer He³e&ìves


SAMPLE C

ONTENT

63 63

Òe.1.(F) Òe.1.(F). 1. 1. Jeve He³e&ìve 2. peue He³e&ìve 3. ke=À<eer He³e&ìve 4. Deejesi³e He³e&ìve 2. i. He³e&ìveecegUs osMee®³ee efJeefJeOe Yeeieebleerue Yee<ee, mebmke=Àleer, HejbHeje, %eeve ³eeb®eer

osJeeCeIesJeeCe MekeÌ³e Peeueer. ii. HeefjCeeceer, YeewieesefuekeÀ ogie&celee Je JeenlegkeÀer®³ee meeOeveeb®³ee DeYeeJeecegUs

He³e&ìveeojc³eeve efJemeeJee I³eeJee ueeieuee lej He³e&ìkeÀeb®eer mees³e nesle Demes. 3. i. He³e&ìve - keÀejCe `He³e&ìve' ns meeceev³eveece Demetve yeekeÀer meJe& efJeMes<eCes Deensle.

Gllejs

Demet lesLes®e efJemeeJee I³ee³e®ee DeMeer HeodOele nesleer. DeeHeu³ee osMeele HetJeer&Heemetve®e DeefleLeeruee osJe ceevee³e®eer ÒeLee Deens. DeJesUer ³esTve þsHeuesu³ee DeefleLeer®es mJeeiele JeÀjCes, l³ee®eer pesJeC³ee®eer, jenC³ee®eer J³eJemLee JeÀjCes ns SJeÀ melJeÀce& ceeveues peele Demes. l³eecegUs, YeewieesefuekeÀ ogie&celee Je JeenlegkeÀer®³ee meeOeveeb®³ee DeYeeJeecegUs He³e&ìveeojc³eeve keÀesþs efJemeeJee I³eeJee ueeieuee lejer He³e&ìkeÀe®eer mees³e nesle Demes. Deepe®³ee JeÀeUele He³e&ìve ns ÒeecegK³eeves JeÀjceCegJeÀermeeþer JeÀsues peeles. OeJeÀeOeJeÀer®³ee peerJeveele oesve #eCe efveJeebleHeCes efJemeeJelee ³eeJes ³eemeeþer He³e&ìveeuee ÒeeOeev³e efoues peeles. Jeve He³e&ìve, peue He³e&ìve, Je=À<eer He³e&ìve, Deejesi³e He³e&ìve DeMee efJeefJeOe ÒeJeÀejebceOetve Òel³esJeÀe®³ee DeeJe[erefveJe[ervegmeej Dee³eesefpele JeÀsues peeCeejs He³e&ìve ne Deepe®³ee JeÀeUeleerue SJeÀ Òe®eb[ ceesþe J³eJemee³e cnCetve Go³eeme Deeuee Deens.

2. i. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene. (1) He³e&ìveecegUs keÀesCeleer iees<ì MekeÌ³e Peeueer ? ii. Keeueerue Ieìves®es / ke=Àleer®es HeefjCeece efuene. (1) HetJeer& DeJesUer ³esTve þsHeuesu³ee DeefleLeer®es mJeeiele keÀjCes, l³ee®eer jenC³ee®eer

J³eJemLee keÀjCes ns melkeÀce& ceeveues peele Demes. 3. J³eekeÀjCe (2) ieìele ve yemeCeeje Meyo DeesUKetve lees JesieUe DemeC³ee®es keÀejCe efuene. i. He³e&ìve, meesHeer, Oeeefce&keÀ, YeewieesefuekeÀ ii. Heemetve, vegmeej, DeeefCe, meeþer 4. mJecele (2) He³e&ìveecegUs keÀesCeles HeÀe³eos nesleele Demes legcnebuee Jeeìles?

SAMPLE C

ONTENT

64

IQB

ii. DeeefCe - keÀejCe `DeeefCe' ns GYe³eevJe³eer DeJ³e³e Demetve yeekeÀer meJe& Meyo³eesieer DeJ³e³es Deensle.

4. He³e&ìve ceeveJeeuee JewefJeO³eHetCe& DevegYeJeeb®eer KeeCe GHeueyOe keÀªve osle Demeles. peieYejele

efJeefJeOe ÒeosMeebceO³es kesÀuesu³ee He³e&ìveecegUs keÀjceCetkeÀ lej nesles®e. meesyele®e %eevee®eer keÀJee[sosKeerue Kegueer nesleele. Òel³eskeÀ ÒeosMee®eer mJele:®eer DeMeer Yee<ee, mebmke=Àleer, HejbHeje Demeles. He³e&ìvee®³ee ceeO³eceeletve ³ee meJee¥®eer osJeeCeIesJeeCe nesles. %eevee®es, efJe®eejeb®es DeeoeveÒeoeve kesÀues peeles. l³ee-l³ee ÒeosMee®eer SsefleneefmekeÀ HejbHeje mecepetve Ieslee ³esles. He³e&ìveecegUs efvemeie&meeQo³ee¥®ee DeemJeeo Ieslee ³eslees. l³ee-l³ee ÒeosMeeleerue meeefnl³e mecepetve IesCes MekeÌ³e nesles. ns He³e&ìve ceeCemeeceeCemeebceO³es DeveesKes yebOe efvecee&Ce keÀjles. He³e&ìveecegUs ceeveJeeuee mece=odOe Demes DevegYeJe ÒeeHle nesleele. DeMeeÒekeÀejs, Deeveboemeesyele®e %eevee®eer Je=odOeer keÀjCeejs He³e&ìve HeÀe³eosMeerj þjles.

Òe.1.(F). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje. (2) i.

ii.

Gleeje 4

Yeejleer³e le©Ceebvee `DeeHeCe PeesHesle Heenlees les Kejb mJeHve vemeleb lej DeeHeueer PeesHe G[Jeleb les Kejb mJeHve Demeleb', Demes efJe®eejJewYeJe osCeejs %eeve³eesieer DeeefCe keÀce&³eesieer Meem$e%e cnCepes [e@. S.Heer. pes. Deyogue keÀueece. efMe#ekeÀ, uesKekeÀ, leb$e%e, Meem$e%e, kegÀMeue ÒeMeemekeÀ, je<ìHeleer DeMee yengDee³eeceer YetefcekeÀe DeefleMe³e mecejme nesTve les peieues. `efJeoîee efJeve³esve MeesYeles', `meeOeer jenCeer G®®e efJe®eejmejCeer' ns megefJe®eej KeN³ee DeLee&ves Dee®ejCeele DeeCeCeejs l³eeb®es J³eefkeÌlelJe DeeefCe keÀle&=lJe efJeoîeeL³ee¥meeþer ÒesjCes®ee DeKeb[ ñeesle Deens. leeefceUvee[tceOeerue jecesMJejce ³esLes SkeÀe meJe&meeOeejCe kegÀìgbyeele pevceuesu³ee keÀueece ³eebveer Demeeceev³e yegodefOe®eeleg³e& DeeefCe DeKeb[ Òe³elve ³eeb®³ee yeUeJej DeekeÀeMeeuee ieJemeCeer Ieeleueer. DeeHeu³ee osMeeuee DeJekeÀeMe mebMeesOeve #es$eeceO³es Del³eble cenllJeHetCe& ³eesieoeve

S.Heer.pes Deyogue keÀueeceebveer ns megefJe®eej Dee®ejCeele DeeCeues

1 2

[e@. keÀueeceeb®³ee ³ee iees<ìer efJeoîeeL³ee¥®³ee ÒesjCes®ee DeKeb[ ñeesle nesl³ee

1 2

Òe.1.(F). GleeN³ee®³ee DeeOeejs met®evesvegmeej ke=Àleer keÀje. 1. Deeke=Àl³ee HetCe& keÀje. (2) i.

ii.

SAMPLE C

ONTENT

65 65

Òe.1.(F) Òe.1.(F). 1. i. 1. efJeoîee efJeve³esve MeesYeles 2. meeOeer jenCeer G®®e efJe®eejmejCeer ii. 1. J³eeqkeÌlelJe 2. keÀle&=lJe 2. i. [e@. S.Heer.pes. Deyogue keÀueeceebveer DeeHeu³ee peerJeveele efMe#ekeÀ, uesKekeÀ, leb$e%e,

Meem$e%e, kegÀMeue ÒeMeemekeÀ, je<ì^Heleer DeMee YetefcekeÀe Heej Hee[u³ee.

Gllejs

efou³eecegUs l³eebvee `efcemeeF&ue ce@ve' cnCetve DeesUKeues peeT ueeieues. DeeHeu³ee Dee³eg<³ee®ee keÀCevedkeÀCe l³eebveer ³ee osMee®³ee mesJesmeeþer Jes®euee. DeeHeu³ee osMeeuee JewYeJee®³ee efMeKejeJej vesCes ner l³eeb®eer peerJeveefveÿe nesleer. l³eebveer osMeeleerue le©Ceebvee mJeHve HeenC³eemeeþer DeeefCe mJeHveHetleeameeþer DeKeb[HeCes keÀe³e&jle jenC³eemeeþer Òeeslmeeefnle kesÀues. osMeeleerue ueneve cegueebMeer DeeefCe le©CeebMeer mebJeeo meeOeC³eemeeþer, l³eebvee ceeie&oMe&ve keÀjC³eemeeþer les meowJe lelHej Demele. DeKesj®³ee MJeemeeHe³e¥le l³eebveer %eeveoevee®ee Jemee peHeuee.`DeeefiveHebKe' ns Deelce®eefj$e DeeefCe ceeP³ee mJeHveeleerue Yeejle, ÒepJeefuele ceves, Yeejle - 2020 DeMee SkeÀentve SkeÀ Glke=À<ì HegmlekeÀeb®³ee ceeO³eceeletve [e@. keÀueece ³eebveer DevegYeJeeb®ee MeeMJele þsJee DeeHeu³ee neleer meesHeJeuee Deens. 2. i. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene. (1) S.Heer.pes. Deyogue keÀueeceebveer DeeHeu³ee peerJeveele keÀesCel³ee YetefcekeÀe Heej

Hee[u³ee? ii. ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) De. DeJekeÀeMe mebMeesOeveeleerue ³eesieoeveekeÀjlee [e@. S.Heer.pes. Deyogue keÀueeceebvee

³ee veeJeeves DeesUKeues peeles. ye. [e@. S.Heer.pes. Deyogue keÀueece ³eeb®es Deelce®eefj$e. 3. i. Keeueerue JeekeÌ³eeleerue meJe&veece DeesUKetve l³ee®ee ÒekeÀej efuene. (1) DeKesj®³ee MJeemeeHe³e¥le l³eebveer %eeveoevee®ee Jemee peHeuee. ii. Keeueerue Meyoeb®es efuebie yeouee. (1) De. uesKekeÀ ye. efJeoîeeLeea 4. mJecele (2) `DeeHeCe PeesHesle Heenlees les Kejb mJeHve vemeleb, lej DeeHeueer PeesHe G[Jeleb les Kejb mJeHve

Demeleb' ³ee efJeOeevee®ee legcnebuee mecepeuesuee DeLe& efuene.

SAMPLE C

ONTENT

66

IQB

ii. De. efcemeeF&ue ce@ve ye. DeefiveHebKe 3. i. meJe&veece –l³eebveer ÒekeÀej –le=leer³e Heg©<eJee®ekeÀ meJe&veece ii. De. efMeef#ekeÀe ye. efJeoîeeefLe&veer 4. DeeHeCe PeesHesle Heenlees les Kejb mJeHve vemeleb keÀejCe [esUs GIe[lee®e les veenermeb nesTve peeleb.

keÀener JesUe lej l³ee mJeHveeb®eer HegmeìMeer DeeþJeCener jenle veener; cee$e Kejb mJeHve les Demeleb pes ceeCemeeuee HetCe&HeCes peeieb keÀªve mees[leb. ³ee mJeHvee®³ee Hetle&lesmeeþer ceeCetme meelel³eeves Oe[He[le jenlees. efoJeme-je$e cesnvele keÀjlees. DeMee ³ee O³es³eJes[eves PeHeeìuesu³ee ceeCemee®eer leneve-YetkeÀ njHeueer peeTve kesÀJeU leer iees<ì efceUJeC³eekeÀjlee Òe®eb[ cesnvele lees IesT ueeielees. ³ee mJeHveeb®eer veMee ceeCemeeuee keÀesCel³eener Flej DeeveboeHes#ee DeefOekeÀ cenllJee®eer Jeeìles. l³ee®ee Òel³eskeÀ #eCe ne l³ee mJeHveekeÀ[s ìekeÀe³e®³ee Heg{erue HeeJeuee®ee efJe®eej keÀjC³eele J³eleerle neslees. Demeb ns Kejb mJeHve ceeCemeeuee efÒe³e DemeCeeN³ee PeesHesueener otj meeªve l³ee®³ee Hetle&lesmeeþer Òe³elve keÀjC³ee®eer ÒesjCee osles.


Gleeje 5

yegodefOeyeU ne keÀeUîee Heeb{N³ee ®eewkeÀìeR®eer DeJeIeer 64 Iejs DeeefCe 32 ceesnjs ³eebveer yeveuesuee jbpekeÀ, ef®elleJesOekeÀ DeeefCe yegodOeeruee DeeJneve osCeeje KesU DeeHeu³eeuee leemevedleeme SkeÀe peeieer efKeUJetve þsJelees. yegodefOeyeU ne cetU Yeejleer³e KesU Demetve Òee®eerve keÀeUer l³eeuee `®elegjbie' ³ee veeJeeves DeesUKeues peele Demes. ³egodOeme¢M³e Demeuesuee ne KesU jepesjpeJee[îeebceO³es efJeMes<e ÒeefmeodOe neslee. jepekeÀejCeeleerue efJeefJeOe ®eeueer KesUtve Me$etuee veeceesnjce keÀjC³eemeeþer yegodefOeyeUe®es [eJe GHe³egkeÌle þjle Demele. DeveskeÀ yeuee{îe jep³ekeÀlex, mejoej DeeHeu³ee ojyeejele efve<Ceele yegodefOeyeUHeìtbvee DeeÞe³e osle Demele. ³ee KesUeceO³es ÒeeefJeC³e efceUJeC³eemeeþer J³ekeÌleerceO³es SkeÀeûelee, mece³emet®ekeÀlee, DeKeb[ meeJeOeHeCee DeeefCe meb³ece ³ee iegCeeb®ee meceg®®e³e DemeeJee ueeielees. ³ee KesUecegUs DeeHeu³ee yegodOeeruee yeU efceUles, efJe®eejebvee ®eeuevee efceUles, ns meJee¥vee®e ceenerle Deens; HeCe lejerner ³ee KesUecegUs J³emeveeOeervelesletve megìkeÀe nesles Demes keÀesCeer

4 1 2 3

yegodefOeyeUe®eer keÀesCeleerner ®eej JewefMe<ìîes

SAMPLE C

ONTENT

67 67

Òe.1.(F)

Òe.1.(F). 1. 1. jbpekeÀ 2. ef®elleJesOekeÀ 3. yegodOeeruee DeeJneve osCeeje 4. leemevedleeme SkeÀe peeieer efKeUJetve þsJeCeeje 2. i. De. ceejeslleer®eue ye. Gvveerke=À<Ceve ii. yegodefOeyeUele ÒeeefJeC³e efceUJeC³eemeeþer J³ekeÌleerceO³es SkeÀeûelee, mece³emet®ekeÀlee,

DeKeb[ meeJeOeHeCee DeeefCe meb³ece ³ee iegCeeb®ee meceg®®e³e DemeeJee ueeielees.

Gllejs

meebefieleu³eeme l³eeJej DeeHeuee efJeMJeeme yemeCeej veener; cee$e kesÀjU jep³eeleerue ceejeslleer®eue ³ee ieeJeeves yegodefOeyeUe®³ee meene³³eeves J³emevecegkeÌle nesC³ee®eer efkeÀce³ee meeOeueer Deens. 1970-80 ®³ee oMekeÀele ³ee ieeJeeleerue ueeskeÀ oeª DeeefCe pegieej ³ee J³emeveeb®³ee Deenejer iesues nesles. meer Gvveerke=À<Ceve ³ee SkeÀe meeceev³e ®ene efJe¬esÀl³eeves ceejeslleer®eue ³ee ieeJeeleerue ueeskeÀebvee yegodefOeyeU KesUC³eeme efMekeÀJeues. yeIeleeyeIelee ³ee ieeJeeleerue ueeskeÀebvee yegodefOeyeUe®es SJe{s Jes[ ueeieues, keÀer SKeeoer peeot JneJeer l³eeÒeceeCes ieeJeeleerue ueeskeÀ J³emevecegkeÌle Peeues. peCetkeÀener ieeJeeleerue ueeskeÀebveer yegodefOeyeUe®eer 64 Iejs DeeefCe 32 meeWieìîeeb®³ee meene³³eeves J³emeveeuee `®eskeÀcesì kesÀues. J³emevee®³ee Deenejer peeTve Ye<ì nesT HeenCeejer l³eeb®eer yegodOeer yegodefOeyeUecegUs Meeyetle jentve efleuee efJeOee³ekeÀ ceeie& ieJemeuee.

2. i. ®eewkeÀìer HetCe& keÀje. (1) De. yegodefOeyeUe®³ee meene³³eeves J³emevecegkeÌle Peeuesues ieeJe ye. ieeJeeleerue ueeskeÀebvee yegodefOeyeU efMekeÀJeCeeje ®ene efJe¬esÀlee ii. SkeÀe JeekeÌ³eele Gllej efuene. (1) yegodefOeyeUele ÒeeefJeC³e efceUC³eemeeþer J³ekeÌleerceO³es keÀesCel³ee iegCeeb®ee meceg®®e³e

DemeeJee ueeielees? 3. Keeueerue JeekeÌ³ee®ee efouesu³ee met®evesvegmeej keÀeU yeouee. (2) i. yegodefOeyeUecegUs efJe®eejebvee ®eeuevee efceUles. (meeOee YeefJe<³ekeÀeU keÀje.) ii. SkeÀe meeceev³e ®eneJeeu³eeves ieeJeeleerue ueeskeÀebvee yegodefOeyeU KesUe³euee efMekeÀJeues. (DeHetCe& YetlekeÀeU keÀje.) 4. mJecele (2) legce®ee DeeJe[lee KesU keÀesCelee? l³ee®es HeÀe³eos efuene.

SAMPLE C

ONTENT

68

IQB

3. i. yegodefOeyeUecegUs efJe®eejebvee ®eeuevee efceUsue. ii. SkeÀ meeceev³e ®eneJeeuee ieeJeeleerue ueeskeÀebvee yegodefOeyeU KesUe³euee efMekeÀJele

neslee. 4. ceuee keÀye[d[er ne KesU KetHe DeeJe[lees. ³ee KesUe®es DeveskeÀ HeÀe³eos nesleele. Mejerjeuee

³eesi³e ÒekeÀejs J³ee³eece efceUeu³eeves Mejerj ®eHeU Je yeUkeÀì yeveles. Mejerjele leekeÀo meb®eejles. l³ee®eyejesyej ceesþîee ÒeceeCeele yegodOeer®eener efJekeÀeme Ie[lees. efvejefvejeUs [eJeHes®e KesUeJes ueeiele Demeu³eeves yegodOeer ÒeyeU nesles. KesUleevee meceesj®³ee J³ekeÌleer®es [eJeHes®e Heentve l³eevegmeej efveCe&³e I³eeJee ueeielees; l³eecegUs leelkeÀeU efveCe&³e IesC³ee®eer #ecelee DeeHeu³ee Debieer yeeCeJeueer peeles. peyeeyeoejer®eer YeeJevee ceveele ©peles. mebHetCe& mebIee®es vesle=lJe keÀjC³ee®ee iegCe ³ee KesUecegUs efJekeÀefmele neslees. ³ee KesUecegUs DeeHeCe DeefOekeÀ meceepeMeerue nesC³eeme ceole nesles.

SAMPLE C

ONTENT

https://www.targetpublications.org/std-10th-iqb-marathi-kumarbharati-marathi-medium-mh-board.html

Std. 10th IQB Marathi Kumarbharati, Marathi Medium (MH Board) · 2018. 10. 29. · SAMPLE CONTENT 3...

Documents

Transcript of Std. 10th IQB Marathi Kumarbharati, Marathi Medium (MH Board) · 2018. 10. 29. · SAMPLE CONTENT 3...