Stalin Cilt12

8/14/2019 Stalin Cilt12

1/168

BTN LKELERN fiLER BRLEfiNZ!

J. V. STALN

ESERLER - CLT: 12

NSAN 1929HAZRAN 1930SBKP(B) MK MARX-ENGELS-LENN-STALN ENSTTS

eviren:

Sheyla KAYA

Red:

smail YARKIN


2/168

STALNESERLERCLT: 12

Bu kitap J. V. Stalin Werke, Band 12 bafll ile Dietz-Ver-lag, Berlin tarafndan 1954'de yaplan birinci Almanca basksndanTrke'ye evrilmifltir.

Yaynevi

1. Basm : Ekim 1992Dizgi : Dnflm (528 03 41)Bask : Teknografik Matbaaclk A.fi.Kapak : nter Grafik TasarmKapak Bask : Anka Ofset

NTER YAYINLARIAnkara Cad. No: 31

Fahrettin Kerim Gkay Vakffl HanKat: 4 Daire: 51CAALOLU-STANBUL

Tel: 519 16 16


3/168

NDEKLER

nsz ......... ..........................................................................SBKP(B)'deki Sa Sapma zerine SBKP(B) MK ve

MKK Plenumu'nda Konuflma Nisan 1929 (Stenogra-fik Tutanak)...................................................................I Bir izgi mi Yoksa ki mi?.....................................II Snfsal Deifliklikler ve Grfl Ayrlklarmz....III Komintern Sorunlarndaki GrflAyrlklarmz..................................................................IV Politaka Sorunlarnda Grfl Ayrlklar ......

a) Snf Mcadelesi zerine ...............................b) Snf Mcadelesinin fiiddetlenmesi zerine...c) Kyllk zerine............................................d) NEP ve Pazar liflkileri zerine ....................e) "Hara" Denilen fiey zerine ........................

f) Sanayinin Geliflim Temposu vettifakn YeniBiimleri zerine ...............................................g) Teorisyen Olarak Buharin .............................h) BeflYllk Pln m Yoksaki Yllk Pln m?..i) Ekim Alanlar Sorunu .....................................

j) Tahl Alm zerine.........................................

k) Dviz Rezervleri ve Tahlthali zerine........V Parti nderlii Sorunlar .......................................

a) Buharin Grubunun Fraksiyonel Karakteri zerine..........b) Sadakat ve Kollektif nderlik zerine ..........c) Sa Sapmaya Karfl Mcadele zerine .........

VI Sonular ............. ............... ............... ............... .....Yarflma ve Kitlelerin Emek Coflkusu J. Mikulina'nn

"Kitlelerin Yarflmas" Adl Kitabna nsz................Felix Kon Yoldafl'a Bir Nshas vanovo-Voznessensk

Blgesi Merkez Komitesi Blge Brosu Sekreteri Ko-lotilov Yoldafl'a.............................................................

Kurulufl

unun Onuncu Y

ldnm Dolay

s

yla UkraynaKomnist Genlik Birlii'ne ......................................"ervona Ukrayna" Kruvazrnn Seyir Jurnali'ne

Kayt .............................................................................Byk Dnflm Yl Ekim'in 12. Yldnm Dolaysyla.

I Emek retkenlii Alannda....................................II Sanayiin nflas Alannda ......................................III Tarmn nflas Alannda ......................................zet .............. ............... ............... .............. ............... ......

zel Uzakdou Ordusu Gazetesi "Trevoga"nn Redaksi-yonuna ..........................................................................

Mutlak Zorunlu Bir Dzeltme ...........................................

50. Doum Gn Nedeniyle Stalin Yoldafla TebrikleriniYollayan Tm rgtlere ve Yoldafllara ...................

SSCB'de Tarm Politikasnn Sorunlarna liflkin Mark-sist Tarm Bilimcileri Konferans'nda Konuflma 27Aralk 1929 ...................................................................I "Denge" Teorisi ......................................................II Sosyalist nflada "Kendiliindenik"Teorisi...........III Kk Kyl iftliklerinin "stikrarll"Teorisi ...........................................................................IV Kent ve Kr...........................................................V Kollektif iftliklerin Nitelii zerine...................

VI Snfsal Deifliklikler ve Partinin PolitikasndakiDneme .......................................................................VII zet.....................................................................

A. M. Gorki'ye Mektup.......................................................Snf Olarak Kulaklarn Tasfiyesi Sorununa liflkin ......Sverdlov'lu Yoldafllara Yant.............................................

indekiler

9

13-1001420

28343540

444752

57677780828890

91939799

101

105

108

109110-123

111112

115123

124125

127

128-152130

132


4/168

I Sverdlovlularn SorularII Stalin Yoldafln Yant...........................................

Baflar Sarhoflluuna Kaplmak Kollektif iftlik Hareke-tinin Sorunlarna liflkin................................................

Bezimenski Yoldafl

a Mektup..............................................Kollektif Kyl Yoldafllara Yant......................................Sanayi Akademisinin Birinci Dnem Mezunlarna..........M. Rafail Yoldafla Yant (Leningrad, Sendika Blge Kon-

seyi) Bir Kopyas SBKP(B) Blge Komitesi SekreteriKirov Yoldafla...............................................................

Rostov Tarm Makineleri Tesisleri ....................................Stalingrad Traktr Tesisleri ...............................................Merkez Komitesi'nin SBKP(B) XVI. Parti Kongresi'ne

Siyasi Faaliyet Raporu 27 Haziran 1930 ............... .....I Dnya Kapitalizminin Byyen Krizi ve SSCB'ninDfl Politik Tavr ...........................................................

1 Dnya Ekonomik Krizi.................................2 Kapitalizmin eliflkilerinin Keskinleflmesi.3 SSCBle Kapitalist Devletler Arasndakiliflkiler ...............................................................

II Sosyalist nflann Byyen Kabarfl ve SSCB'nin Durumu .............. ............... ............... ............... ..........

1) Bir Btn Olarak Ekonominin Bymesi..........................2) Endstrileflmede Baflarlar............................3) Sosyalist Endstrinin Anahtar Rol ve By-me Temposu........................................................4) Tarm ve Tahl Sorunu ...................................

5) Kylln Sosyalizme Ynelmesi ve Sovyetiftlikleriyle Kollektif iftliklerin nflasndaGeliflme Temposu ...............................................6) fli ve Kyllerin Maddi ve Kltrel

Durumlarnnyilefltirilmesi ..............................7) Byme Zorluklar, Sn flar Mcadelesi veTm Cephe Boyunca Sosyalizmin Saldrs ........

8) Kapitalist Ekonomik Sistem mi, SosyalistEkonomik Sistem mi? .........................................9) nmzdeki Grevler ....................................

a) Genel.....................................................................

b) Endstride ......................................................c) Tarmda ..........................................................d) Ulaflm............................................................

III Parti.......................................................................1 Sosyalistnflay Ynetme Sorunlar.................................

2 Partii Meselelerde Ynetim Sorunlar ......Notlar ....... .............................................................................Kronolojik Biyografi ............................................................

indekiler indekiler

205207

215

220

226226

228

230235

241

249

257

270276

276

134139

143

147151

153157

162-167162

163

168176

177200

201

203204

205-315


5/168

NSZ

J. V. Stalin'in eserlerinin 12. cildinde, Nisan 1929'dan Ha-ziran 1930'a kadar yazlm yazlar yer almtr.

Bu dnemde Bolevik Parti, tm cephe boyunca sosyaliz-min taaruzunu gelitirir, ii snfn ve kylln emeki kit-lelerini ekonominin sosyalizm temelinde yeniden yaplanmas,

ilk Be Yllk Pln'n yerine getirilmesi iin, seferber eder.Bolevik Parti, politikasnda tayin edici dnmlerinden birinigerekletirir; Kulaklarn smrc eilimlerininsnrlandrlmas politikasndan, genel kollektifletirme temelin-de, Kulaklarn snf olarak tasfiye edilmesi politikasna geer.Parti, proleter devriminin iktidarn ele geirilmesinden sonra enzor tarihsel grevini baarr: milyonlarca bireysel kyliktisadn kollektifletirme yoluna, sosyalizm yoluna sevk etme.

SBKP(B) MK ve MKK'nn Nisan Plenumu'nda (1929)yapt, elinizdeki ciltte ilk kez tam olarak yaynlanan"SBKP(B)'deki Sa Sapma zerine" adl konumada J. V. Sta-lin, SSCB ve kapitalist lkelerde cereyan etmi olan snfsaldeiikliklerin bir tahlilini yapar ve lkemizde sosyalizminkrda ve kentte kapitalist unsurlara kar giderek glenensaldrsna ve bununla balantl olan snf mcadelesininkeskinlemesine dikkat eker. J. V. Stalin, kapitalizmin k smistabilizasyonunun sarsntya uradn, kapitalist lkelerde

devrimci ykseliin unsurlarnn glendiini gsterir ve kom-nist partiler iinde sac unsurlara kar mcadeleyisertletirmenin neden zorunlu olduunu gerekeledirir.

J. V. Stalin, Buharin grubunun, Parti dman hizipi faali-

yetini, ikiyzlln, Partiye kar bir blok rgtleme amacdorultusunda Trokistlerle kulis arkasnda yrtlengrmeleri tehir eder.

J. V. Stalin, bu dnemde esas tehlikenin sa sapma veonunla uzlamaclk olduunu vurgular, Leninizmin dman,Kulaklarn acentas olarak sa teslimiyetileri tehir eder veKulaklarn sosyalizme barl intibak sa oportnist "teori"si-nin burjuva-liberal ve kar-devrimci zn aa karr. Buha-rinci muhalefete kar mcadelede J. V. Stalin, proletaryannamansz snf mcadelesi yoluyla smrc snflarn yokedil-mesine dair Leninist tezi gelitirir, sa teslimiyetilerin, snf

mcadelesi sorunlarndaki oportnist izgisinin, Buharin'in dev-let teorisi sorunlarndaki anti-Leninist hatalaryla bantlolduunu gsterir.

Sa oportnistlere kar mcadelede J. V. Stalin, devlet veproletarya diktatrlne ilikin Marksist-Leninist retiyi sa-vunur ve gelitirir.

"Yarma ve Kitlelerin Emek Cokunluu" adl makalede J.V. Stalin, sosyalist yarmay, sosyalizmi inann komnist yn-temi, onun yardmyla emeki kitlelerin lkenin btn ekono-mik ve kltrel yaamn sosyalizm temelinde reorganize edebi-lecekleri kaldra olarak niteler.

"Byk Dnm Yl" adl makalede J. V. Stalin, 1929yln, sosyalist inann btn cephelerinde muazzamkazanmlar yl olarak nitelendirir: Emek retkenlii alannda,sanayi ve tarmn inas alannda. J. V. Stalin, kollektif iftlikhareketinin baarlarn saptar ve kylln ana ktlesinin, or-ta kylln kollektif iftliklere girmi olduunu, bireysel

9 10 J. V. Stalin


6/168

kyl iktisadnn sosyalizm yoluna gemesiyle bant iindelkede kapitalizmin bir restorasyonunun son kaynaklarnn daimha edilmekte olduunu gsterir.

V.. Lenin'in kooperatif plnna dayanarak J. V. Stalin,

tarmn kollektifletirilmesi teorisini tamamlar ve bunungerekletirilmesinin pratik yollarn gsterir.

"SSCB'de Tarm Politikasnn Sorunlarna likin"konumasnda J. V. Stalin, soyalist inada "denge","kendiliindenlik", kk kyl ekonomisinin "istikrarll"konusundaki burjuva ve sa oportnist teorileri tehir eder vetarmda byk, kollektif iftliklerin stnlklerini gsterir. Kol-lektif iftlikleri sosyalist ekonomi biimi olarak karakterizeeden J. V. Stalin, kyn kapitalist unsurlarnn snrlandrlmasve geriletilmesi politikasndan, tam kollektifletirme temelindesnf olarak Kulakln tasfiye edilmesi politikasna geiin ge-

rekelerini anlatr."Baar Sarholuu", "Kollektif Kyl Yoldalara Yant"

ve teki yazlarnda J. V. Stalin, ekonomide kollektif iftliklerininasnda Parti izgisinin "sol" arptlmalarn tehir eder,bunlarn dzeltilmesinin yollarna iaret eder ve bugnkgelime aamasnda kollektif iftlik hareketinin temel ve ennemli halkasnn tarmsal artel olduunu gsterir.

Bu ciltte yaynlanan "SBKP(B) XVI. Kongresi'ne MK'nnSiyasi Faaliyet Raporu"nda J. V. Stalin, dnya kapitalizmininkrizini derinlemesine tahlil eder ve kapitalist sisteminelikilerinin keskinletiini aa karr. J. V. Stalin SSCB ilekapitalist devletler arasndaki ilikileri karakterize eder ve Sov-yet Devleti'nin d politikasn tutarl bar politikas olaraktanmlar. SSCB'de ekonomik kalknmann bydn, sosya-list ekonomi sisteminin kapitalist sistem karsndaki stnlk-lerini gsterir ve tm cephe boyunca tam gelitirilmi sosyalisttaarruzun zn ve grevlerini ana hatlaryla izer. J. V. Stalin,

ulusal sorunda sapmalara kar mcadele iin Partiyi hareketegeirir ve SSCB'de proletarya diktatrl ve sosyalizmininas dneminin, ierikleri itibariyle sosyalist, biimleri itiba-riyle ulusal olan ulusal kltrlerin gelime dnemi olduunu

gsterir.J. V. Stalin'in Felix Kon, A. M. Gorki, Bezimenski ve Ra-

fail yoldalara mektuplar, ilk kez bu ciltte yaynlanmaktadr.

SBKP(B) MK Marx-Engels-Lenin-Stalin Enstits

nsz 11 12 J. V. Stalin


7/168

SBKP(B)'DEK SA SAPMA ZERNE*

SBKP(B) MK ve MKK Plenumu'nda KonumaNisan 1929[1]

(Stenografik Tutanak)

Yoldalar! Buharin grubundan baz yoldalarn,konumalarnda kiisel momentler olduka nemli bir roloynamasna ramen, ben bu kiisel momentlere girmeyeceim.Bunlara girmeyeceim nk, kiisel momentler nemsizdir vebu nemsiz eylerle uramak zahmete demez. Buharin, be-

nimle arasnda geen ahsi yazmalardan sz etti. Okuduubaz mektuplardan, daha dn kiisel dost olduumuz, bugn isepolitikada yollarmzn ayrld anlalmakta. Uglanov veTomski'nin konumalarndan da ayn tnlar duyuldu. Bu naslmmkn olur, demek istiyorlar: Bizler eski Bolevikleriz veaniden aramzda anlamazlklar belirdi, artk birbirimize sayggsteremiyoruz.

Btn bu szlanma ve feryatlarn be kuruluk deeriolduuna inanmyorum. Biz bir aile evresi, bir kiisel dostlarloncas deil, ii snfnn politik partisiyiz. Kiisel dostluun,davann karlarnn nne gemesine izin vermemeliyiz.

Eer kendimize, sadece yal

olduumuz iin eskiBolevikler diyorsak, davamz ok kt durumdadr, yoldalar.Eski Bolevikleryal olduklar iin deil, ayn zamanda, ebedigen ve hi yalanmayan devrimciler olduklar iin sayggrrler. Eer eski bir Bolevik, devrim yolundan sapm, ya dapolitik olarak soysuzlamsa ve berrak politik ehresini

yitirmise, isterse yz yanda olsun, kendisini eski Bolevikolarak nitelendirmeye hakk yoktur, Partiden sayg beklemeyehakk yoktur.

Bunun tesinde, kiisel dostluk sorunlarn, politik sorun-

larla kar

t

rmamak gerekir, zira dostluk baka, al

veri baka.Hepimiz ii snfna hizmet ediyoruz ve kiisel dostluunkarlar devrimin karlarna aykr dyorsa, bu durumdakiisel dostluk arkada kalmak zorundadr. Bolevikler olaraksorunu baka trl koyamayz.

Buharinci muhalefetten yoldalarn, imalarla ve st rtlkiisel sulamalarla dolu konumalarna da girmeyeceim. Bes-belli ki bu yoldalar, gr ayrlklarmzn politik temelini ima-larla ve mulak szlerle rtbas etmek istiyorlar. Politikann ye-rine kahvehane politikacln geirmek istiyorlar. Bubakmdan Tomski'nin konumas zellikle karakteristiktir. Bukonuma, politik sorunlarn yerine kahvehane politikacln

geirmeye alan bir Trade-unionist kahvehane politikacsnntipik konumasdr. Fakat bu hileyi yutturamayacaklardr.

Meseleye gelelim.

I

BR ZG M YOKSA K M?Bir ortak genel izgiye mi sahibiz, yoksa iki izgimiz mi

var temel soru budur, yoldalar.Rikov, burada yapt konumada, bir genel izgimiz

olduunu ve eer aramzda baz "nemsiz" gr ayrlklar

varsa, bunun, bu genel izginin kavranndaki "nans" lardankaynaklandn sylyor.Doru mu bu? Ne yazk ki doru deil. Hatta bu, gerein

tam kartdr. Gerekten de, eer bir izgimiz varsa vearamzda sadece nans farklar varsa, neden Buharin, bataKamanev olmak zere dnk Trokistlere koup, onlarla birlik-te MK'ya ve onun Politbrosuna kar fraksiyonel bir blok

13 14 J. V. Stalin

* Konumada, o zamanlar basnda kan metinde yaynlanmam otuzsayfadan fazla bir blm yeniden yer almtr.


8/168

oluturmaya alt? Buharin'in orada, MK'nn "zararl" izgi-sinden, Buharin, Tomski ve Rikov'un, Parti MK'syla ilkeselgr ayrlklarndan, MK Politbro'sunun bileiminin radikalbiimde deitirilmesi zorunluluundan sz ettii olgu deil

midir acaba?Eer bir izgi varsa, Buharin neden dnk TrokistlerleMK'ya kar entrika evirmekte ve neden bu konuda Rikov veTomski tarafndan desteklenmekte?

Eer birgenel izgi varsa, bu tekortak genel izgiyi izle-yen Politbro'nun bir kesiminin ayn genel izgiyi izleyen Polit-bro'nun teki kesimine kar fesat karmas nasl mmknolabiliyor?

Eer bir ortak genel izgi olsa byle bir saf deitirmepolitikas mmkn mdr?

Eer birizgi varsa, batan sona MK ve onun genel izgi-sine kar ynelmi olan Buharin'in 30 Ocak Deklerasyonu,nasl gndeme gelebildi?

Eer birizgi varsa, Partinin kstaha ve son derece kabaiftiralarla suland 9 ubat tarihli l (Buharin, Rikov,Tomski) deklerasyon nasl gndeme gelebildi? Bu deklerasyon-da Parti, a) kylln askeri-feodal biimde smrlmesipolitikasyla, b) brokratizmin beslenmesi politikasyla, c) Ko-mintern'in paralanmas politikasyla sulanmaktadr.

Belki bu deklarasyonlar artk varln srdrmyor? Belkiimdi bu deklarasyonlar yanl buluyorlar? Belki Buharin, Ri-kov, Tomski kesinlikle yanl ve Parti dman budeklarasyonlar geri almaya hazrlardr? Eer byle ise, bunu

bize a

ka ve drste sylesinler. Bu durumda herkes, biriz-giye sahip olduumuzu, aramzda sadece nemsiz nanslarbulunduunu anlayacaktr. Ne var ki Buharin, Rikov ve Toms-ki'nin konumalarndan anlaldna gre, bunu yapmak iste-miyorlar. Sadece bu kadarla da kalmyor, ileride de bu deklaras-yonlardan vazgemek niyetinde deiller, zira bu deklarasyon-larda ortaya koyulan grlerinde srar ettiklerini aklyorlar.

Bu durumda tekortak genel izgi nerededir?

Eer tekizgimiz varsa ve Buharin grubunun grne g-re bu izgi, kylln askeri-feodal smrsn uygulamapolitikasndan oluuyorsa, Buharin, Rikov ve Tomski bu zararlpolitikaya kar mcadele edecek yerde, gerekten de bu

politikay

bizimle birlikte uygulamak m

istiyorlar? Bu tam birsamalk.Eer tek izgi varsa ve Buharin grubunun grne gre,

Parti izgisi Komintern'i paralama politikasndan oluuyorsa,Rikov, Buharin ve Tomski, Komintern'in paralanmaspolitikasna kar mcadele edecekleri yerde, onu bizimle bir-likte paralamak m istiyorlar gerekten? nsan byle birsamala nasl inanabilir?

Hayr yoldalar, Rikov'un ortak bir izgiye sahipolduumuz yolundaki aklamasnda bir eyler yanl. Dekla-rasyonlar ve Buharin grubunun davranlaryla ilgili biraz ncesz edilen gerekler gz nne alndnda, neredenyaklalrsa yaklalsn, tek ortak izgi sonucuna varmakolanakszdr.

Eer tekizgi varsa, iler nasl Buharin, Rikov ve Toms-ki'nin istifa politikasna varabilmiti? Tek ortak genel izgiolsayd, Politbro'nun bir kesiminin, Parti MK'snn defalarcaald kararlar uygulamay sistematik olarak reddetmesi, Partiiinde alt ay almay srekli sabote etmesi mmkn olabilirmiydi? Gerekten de tek ortak genel izgimiz varsa, Politb-ro'nun bir kesiminin gayretle uygulad bu dezorganize ediciistifa politikas nasl gndeme gelebildi?

Parti tarihimizde istifa politikasnn rnekleri vardr.

rnein, Ekim Devrimi'nin ertesi gn, Kamenev ve Zinovyevbata olmak zere baz yoldalar, kendilerine verilen grevlerireddetmi ve Parti politikasnn deitirilmesi talebindebulunmulard. Bilindii gibi, o gnlerde bu yoldalar istifapolitikalarn, Partimiz MK'snn, sadece Boleviklerden oluanbir hkmet kurma politikasna kar, Menevikler ve Sosyal-Devrimcilerle koalisyon hkmeti kurulmas talebine

SBKP(B)'deki Sa Sapma zerine 15 16 J. V. Stalin


9/168

dayandrmlard. Ama o zamanlar, grev almama politikasnnbir anlam vard, nk biri, sadece Boleviklerden oluan birhkmet kurulmas, teki ise Menevikler ve Sosyal-Devrimci-lerle bir koalisyon hkmeti kurulmasn savunan iki izginin

varl

na dayanmaktayd

. Bu a

k ve anla

l

rd

. Fakat Buharincimuhalefetin, bir yandan genel izginin birliini ilan ederken, teyandan, Ekim Devrimi dneminde Zinovyev ve Kamenev'dendn aldklar istifa politikasn srdrmeleri, her trlmantktan yoksundur.

kisinden biri: Ya tekizgi vardr bu durumda Buharinve arkadalarnn istifa politikas anlalmaz ve aklanamazdr;ya da iki izgi vardr bu durumda istifa politikas tamamenanlalr ve aklanabilirdir.

Eer tek izgi varsa, Politbro yeleri Buharin, Rikov veTomski'nin, Be Yllk Pln ve kyl sorunu zerine temel tez-lerin kabulnde ekimser kalmay mmkn grmeleri naslmmkn olabildi? Tek genel izgiye sahip olmak, te yandanbaz yoldalarn, ekonomik politikann temel sorunlarnda e-kimser kalmalar mmkn mdr? Hayr yoldalar, dnyadabyle tuhaflklar yoktur.

Nihayet, eer tek izgi varsa ve sadece nanslardaayrlyorsak, Buharinci muhalefetten yoldalar, Buharin, Rikovve Tomski, Politbro Komisyonu'nun 7 ubat'taki uzlama ne-risini neden reddettiler? Bu uzlama nerisinin, Buharin grubu-na, kendi kendisini soktuu kmaz sokaktan kabul edilebilir birk yolu sunduu olgu deil midir acaba?

te bu yln 7 ubat'nda MK ounluu tarafndan neri-

len bu uzlamann metni:Komisyondaki gr alveriinden u sonular kmtr:1) Buharin, Kamanev'le grmeleri politik hata olarak ka-

bul eder;2) Buharin, 30 Ocak 1929 tarihli 'aklama'snda yer alan,

buna gre, MK'nn, gerekte 'kylln askeri-feodal smrl-mesi' politikasn uygulad, Komintern'i paralad, Parti iin-

de brokratizmi beslediini ieren btn bu iddialar, polemikheyecan iinde dnmeden ileri srdn, bu iddialar artksrdrmediini ve bu sorunlarda MK ile hibir gr ayrlolmadn kabul eder;

3) Buharin, btn bunlardan dolay

, Politbro'dauyumlubiralmann mmkn ve zorunlu olduunu kabul eder;4) Buharin, gerek 'Pravda'daki gerekse de Komintern'deki

almasyla ilgili olarak istifasn geri alr;5) Buharin btn bunlar gz nne alarak, 30 Ocak tarihli

aklamasn geri alr.Komisyon, yukarda sylenenleri gz nne alarak, Buha-

rin'in hatalarnn politik deerlendirilmesiyle ilgili karartasarsn, Politbro ve MKK Prezidyumu'nun ortak oturumunasunmaktan vazgemeyi mmkn grmekte, Politbro ve MKKPrezidyumu'nun ortak oturumuna, mevcut btn belgeleri(konumalarn stenosu vs.) geri ekmeyi nermektedir.

Komisyon, Politbro ve MKK Prezidyumu'na 'Pravda'nn so-rumlu yazileri mdr ve KEYK Sekreteri olarak normal birekilde alabilmesi iin Buharin'e ihtiyac olan btn ko

ullar salamay nerir.

Eer gerekten de tekizgiye sahipsek ve sadece nemsiznanslardan ayrlyorsak, Buharin ve arkadalar bu uzlamayneden kabul etmediler? Buharin ve arkadalarnn btn gle-riyle buna sarlmalar ve Parti ii durumdaki gerginlii gider-mek ve Politbro'da birlik iinde ve uyumlu bir alma atmos-feri yaratmak iin Politbro'nun uzlama nerisini kabul etme-

leri gerektiini anlamak bu kadar zor mu?Partinin birliinden, Politbro'da dosta almadan szediliyor. Fakat gerekten birlii isteyen ve almada dostluuamalayan herkesin bu uzlamay kabul etmek zorunda olduuak deil mi? yle ise Buharin ve arkadalar bu uzlamay ne-den reddettiler?

Eer tekizgimiz olsayd, ne lnn 9 ubat tarihli dekla-



10/168

rasyonu olabilirdi, ne de MK Politbro'sunun uzlama nerisi,Buharin ve arkadalar tarafndan reddedilirdi; bu ak deilmi?

Hayr yoldalar, yukarda sz edilen gerekler gz nne

al

nd

nda, ortaya tekortak izginin varl

km

yor.Ortaya kan, gerekte, tekizgi deil, biri MK izgisi, te-ki Buharin grubunun izgisi olmak zere, iki izgiye sahipolduumuzdur.

Rikov konumasnda tek genel izgiye sahip olduumuzubelirtirken, doruyu sylemedi. O, bununla, Parti izgisinekar fesatln gizlice srdrebilmek iin Parti izgisindenfarkl olan kendi izgisinin stn rtmek istiyor. Grayrlklarnn stn rtmek, Parti iinde gerek durumu rtbasetmek, kendi pozisyonunu gizlemek ve Partinin tam berraklkkazanmasn olanaksz klmak tam da oportnizminpolitikasdr.

Oportnizm byle bir politikaya neden ihtiya duyar? iz-ginin birliine ilikin gevezeliklerin arkasna gizlenerek, ger-ekte, Parti izgisinden farkl kendi izgisini gtmek iin. MKve MKK'nn imdiki Plenumu'nda Rikov bu oportnist tavrtaknmtr.Lenin yoldan, makalelerinden birinde, oportnistleri geneldenasl karakterize ettiini duymak ister misiniz? Bu karakterizas-yon bizim iin, sadece genel anlam dolaysyla deil, aynzamanda tamamen Rikov'a uygun dt iin de nemlidir.Lenin, oportnizm ve oportnistlerin zellikleri zerine

unlar sylyor:

Oportnizme kar mcadeleden sz edildiinde, btnalanlardaki bugnk oportnizmin karakteristik zellikleriniunutmamak gerekir: Belirsizlik, mulaklk, elle tutulabilir ol-mama. Tm doas gerei oportnist daima, sorunun ak vekesin koyulmasndan kanr; bir bileke arar, karlkl olarakbirbirini dlayan grler arasnda ylan gibi kvrlr ve bugrlerden hem biriyle hem tekiyle 'hemfikir olmaya' aba-

lar, bu arada gr ayrlklarn, kk deiiklik nerileri,kukular, iyi ve masum dileklerle vs. vs. snrlandrr. (4.

Bask, cilt VII, s. 373, Rusa.)

Aklk ve sarahatten korkan, gerek durumun stn rt-

meye, Parti iindeki gerek gr ayr

l

klar

n

rtbas etmeyealan oportnistlerin fizyonomisi budur ite.Evet yoldalar, ne kadar naho olursa olsun, gerein gz-

nn iine dorudan bakmasn bilmek gerekir. Ad dorudankorkmak olan hastala yakalanmaktan bizi Tanr korusun.Bolevikler, tm dier partilerden, baka eylerin yansra,dorudan korkmamalaryla, ne kadar ac olursa olsun, dorunungznn iine bakmaktan korkmamalaryla ayrlrlar. Ve bunoktada doru, aslnda bizim ortak bir izgiye sahipolmadmzdr. Birizgi var; Partinin izgisi, devrimci, Leni-nist izgi. Ama bu izginin yannda bir baka izgi daha var;Parti dman deklarasyonlar, istifalar, Partiyi karalama, Partiyekar gizli fesatlklara girime, parti dman bir blok rgtle-mek amacyla, dnk Trokistlerle gizlice grmeler yapmayoluyla Parti izgisine kar mcadele eden Buharin grubununizgisi. Bu ikinci izgi oportnist bir izgidir.

Bu, diplomatik konumalarla ortak bir izginin varl vs.vs. zerine cafcafl szlerle, hibir ekilde gizlenemeyecek birolgudur.

IISINIFSAL DEKLKLER VE GR

AYRILIKLARIMIZGr ayrlklarmz nelerdir, neyle bantldr?Bunlar hereyden nce, son zamanlarda lkemizde ve kapi-

talist lkelerde meydana gelen snfsal deiiklikler sorunuylabantldr. Baz yoldalar, Partimizdeki gr ayrlklarnn te-sadfi nitelik tadna inanyorlar. Bu yanltr, yoldalar. Par-timizdeki gr ayrlklar, son zamanlarda meydana gelen ve



11/168

gelimede bir deiklik ortaya karan snfsal deiiklikler te-melinde, snf mcadelesinin keskinlemesi temelinde ortayakmtr.

Buharin grubunun esas hatas bu deiiklikleri ve

dnm grmemesidir; grmemesi ve anlamak istememesi-dir. Buharinci muhalefetin karateristik belirtisini oluturan, Par-tinin ve Komintern'in yeni grevleri konusundaki anlayszlkda zaten bununla aklanr.

Farkna vardnz m, yoldalar, Buharinci muhalefetin li-derleri MK ve MKK Plenumu'ndaki konumalarnda, lkemiz-deki snfsal deiiklikler sorununu tamamen es gemiler, snfmcadelesinin keskinlemesinden tek sz etmemi, grayrlklarmzn tam da snf mcadelesinin bu keskinlemesiylebantl olduuna uzaktan bile deinmemilerdir. Hereyhakknda konutular, felsefe zerine konutuklar kadar teorizerine de konutular, ama u anda Partimizin ynelimini ve

pratiini belirleyen snfsal deiikliklere ilikin tek sz bile et-mediler.

Bu tuhaf durum ne ile aklanr? Belki de unutkanlkla? El-bette deil! Politikaclar en nemli olan unutamazlar. Budurum, imdi gerek bizim lkemizde gerekse de kapitalist lke-lerde yaanan yeni devrimci sreleri grmemeleri veanlamamalaryla aklanr. Bu durum, en nemli olangrmemi olmalaryla, snfsal deiiklikleri grmemiolmalaryla ki bir politikacnn buna hakk yokturaklanr. Partimizin nndeki yeni grevler konusunda, Buha-rinci muhalefetin sergiledii aknlk ve aresizlik de zaten bu-nunla aklanr.

Partimizdeki son olaylar anmsayn. Partimizin son za-manlarda, lkemizde meydana gelen snfsal deiikliklerlebantl olarak gndeme getirdii iarlar anmsayn. zeletiriiarn, brokratizme kar mcadelenin iddetlendirilmesi veSovyet aygtnn arndrlmas iarn, yeni ekonomik

kadrolarn ve kzl uzmanlarn yetitirilmesi iarn, kollektififtlik ve Sovyet iftlikleri hareketinin glendirilmesi iarn,

Kulaklara kar saldr iarn, retimde maliyet fiyatlarnndrlmesi ve sendikalarn pratik almasnn temelden

iyiletirilmesiiar

n

,Partinin ar

nd

r

lmas

iar

n

vs. kastedi-yorum. Bu iarlar baz yoldalara akl kartrc vebadndrc geldi. Fakat u anda bu iarlarn Partinin en ge-rekli ve en aktel iarlar olduu aktr.

Konu, ahti Olay[2] ile ilgili olarak yeni ekonomik kadro-lar sorununu, eski uzmanlarn yerini alacak ii snf iindenkzl uzmanlarn yetitirilmesi sorununu yeniden ortayaatmamzla balad.

ahti Olay'yla ilgili olarak ortaya ne kt? Burjuvazininkesin olarak yenilmekten henz ok uzak olduu, iktisadiinamzda zararl almalar rgtledii ve bundan sonra dargtleyecei, ekonomi, sendika ve ksmen de Parti rgtleri-

mizin snf dmanlarmzn fesatln gremedii, yani biz-lerin snfsal uyanklklarn gelitirip salamlatrarak rgtle-rimizi btn gcmzle, btn olanaklarla salamlatrmak veiyiletirmek zorunda olduumuz ortaya kmtr.

Bununla bant iinde zeletiri iar sorunu yakclkkazand. Neden? nk eletiri ve zeletiriyi tamamengelitirmeden, rgtlerimizin almasn kitlelerin denetiminetabi tutmadan, ekonomi, sendika ve Parti rgtlerimiziiyiletirmek, sosyalizmin inasn ilerletmek ve burjuvazininzararl almalarn boa karmak olanakszdr. Bu zararlalmalarn gemite yaand ve hl srd bir olgudur,

hem de sadece kmr havzalarnda deil, ayn zamanda metalretiminde, sava endstrisinde, Ulam leri HalkKomiserlii'nde, altn ve platin endstrisinde vs. vs.

zeletiri iar bundandr.Devamla, tahl almnda karlalan zorluklarla bant

ierisinde, Kulaklarn Sovyet iktidarnn fiyat politikasna karsaldrlaryla bant ierisinde, kollektif iftlikler ve Sovyet



12/168

iftliklerinin mmkn olduunca fazla gelitirilmesi, Kulaklarakar saldrya geilmesi ve varlkl Kulak unsurlar zerindebask yapma yoluyla tahl temin edilmesinin rgtlenmesi soru-nunu, btn sertliiyle ortaya getirdik.

Tah

l temininde kar

la

lan zorluklar neyi gsterdi?Kulaklarn uyumadn, giderek gelitiini, Parti, Sovyet vekooperatif rgtlerimizin, en azndan bunlardan bir ksmnn,dmanla mcadele edecek yerde, onu grmez ya da onunlauzlarken Sovyet iktidarnn politikasna kar fesatrgtlediini gsterdi.

zeletirinin, Parti rgtlerimizin ve genelde, kooperatifve alm rgtlerinin denetlenmesi ve iyiletirilmesi ynndekiiarn yeniden ne karlmas bundandr.

Devamla, yeni grevlerle, sosyalizm temelinde sanayi vetarmn yeniden yaplanmasyla bant ierisinde, retim mali-yetlerinin sistematik biimde drlmesi, alma disiplininin

salamlatrlmas, sosyalist yarmann gelitirilmesi vs.iarlar ortaya kmtr. Bu grevler, sendikalarn ve Sovyetaygtnn btn pratik almasnn gzden geirilmesini, bu r-gtlerin temelden canlandrlmasn ve brokratizmunsurlarndan temizlenmesini gerektirmitir.

Sendikalar ve Sovyet aygtnda brokratizme karmcadele iarnn ne karlmas bundandr.

Son olarak, Parti temizlii iar sorunu. Bizzat partiye ge-rekli keskinlii vermeden, Sovyet, ekonomi, sendikal ve koope-ratif rgtlerinin salamlatrlabileceine, bunlarn brokratiz-min dkntlerinden temizlenebileceine inanmak gln olur-

du. Brokratik unsurlarn, sadece ekonomi ve kooperatif rgt-lerinde, sendika ve Sovyet rgtlerinde deil, ayn zamandabizzat Parti rgtlerinde de yaadna hi kuku yoktur. EerParti btn bu rgtlerin nder gcyse, ii snfnn tm dierrgtlerinin eksiksiz canlandrlmas ve iyiletirilmesi iin, Par-ti temizliinin nkoul olduu aktr. Parti temizlii iarbundandr.

Bu iarlar tesadfi midir? Hayr, tesadfi deildir. Tesadfiolmadklarn kendiniz gryorsunuz.Bunlar, kapitalist unsur-lara kar sosyalizmin saldrs denen paralanamaz zincirin

zorunlu halkalardr.

Bu iarlar, hereyden nce, sanayi ve tar

m

m

z

n sosya-lizm temelinde yeniden yaplanmas dnemiyle bantldr. Fa-kat ekonominin sosyalizm temelinde yeniden yaplanmas ne-dir? Bu, ekonomideki kapitalist unsurlara kar tm cephe bo-yunca sosyalizmin saldrsdr. Bu, lkemiz ii snfnn, sosya-lizmin kurulmas yolunda son derece ciddi bir ilerlemesidir. Nevar ki bu yeniden yaplanmay gerekletirmek iin, hereydennce, hem ekonomi, Sovyet organlar, sendikalardaki ve hemde Parti ve kooperatiflerdeki sosyalist ina kadrolarniyiletirmek ve glendirmek, btn rgtlerimize gereklikeskinlii kazandrmak, onlar pisliklerden arndrmak ve iisnf ve kylln milyonlarca kitlesinin aktivitesini ykselt-

mek zorunludur.Bu iarlar ayrca, ekonominin kapitalist unsurlarnn sosya-

lizmin saldrsna kar direnii olgusuyla bantldr. ahtiOlay diye bilinen olay bir rastlant olarak dnmemek gere-kir. "ahticiler" bugn sanayimizin btn dallarndabulunmaktadr. Bir ou aykland, ama henz hepsi deil. Bur-

juva entellektellerinin zararl almalar, gelien sosyalizmekar direniin en tehlikeli biimlerinden biridir. Bu zararlalmalar, uluslararas sermayeyle ilikili olduundan, daha datehlikelidir. Burjuvazinin zararl almas kapitalist unsurlarnhl teslim olmadna, Sovyet iktidarna kar yeni saldrlar

iin g topladna dair kuku gtrmez bir kanttr.Krn kapitalist unsurlarna gelince, Kulaklarn ikinci yldrdevam eden, Sovyet iktidarnn fiyat politikasna karsaldrsn hi mi hi rastlant olarak dnmemek gerekir. 1927ylna kadar tahln kendi isteiyle veren Kulakn, 1927'densonra tahln kendi isteiyle vermekten vazgemesi gereinibiroklar hl anlayamyorlar. Ne var ki bunda alacak hibir



13/168

ey yok. Kulak, nceleri nispeten gszken, iftliini ciddi bi-imde gelitirme olanana, iftliini glendirmek iin yeterlisermayeye sahip deilken, dolaysyla da tahl retimindekifazlasnn tmn ya da nerdeyse tmn pazara getirmek zo-runda kalrken, imdi artk bir dizi verimli yln ardndan,iftliini gelitirdikten, gerekli sermayeleri toplamaybaardktan sonra pazarda manevra yapma, btn deerlerindeeri olan ekmeklik tahl ihtiyat olarak kendisi iin alkoymaolanana kavutu ve artk et, yulaf, arpa ve dier daha aznemli rnleri pazara sunmay yeliyor. Kulakn imdi gnl-l olarak tahln vereceini ummak gln olurdu.

Kulakn bugn Sovyet iktidarnn politikasna kargsterdii direniin kk burada yatmaktadr.

Fakat sosyalizmin saldrsna kar kentte ve krda kapita-list unsurlarn direnii nedir? Bu, yeniye kar eskiyi savunmakamacyla, proletaryann snf dmanlarnn glerini yeniden

dzenlemesidir. Bu koullarn, snflar mcadelesininkeskinlemesine yolamak zorunda olduunu anlamak zordeildir. Ne var ki snf dmanlarnn direniini krmak ve sos-yalizmin ilerlemesi iin yolu amak iin, tm dierleri bir yana,btn rgtlerimize gerekli keskinlii kazandrmak, onlar b-rokratizmden arndrmak, kadrolarn iyiletirmek ve iisnfyla kyn emeki kesimlerinin milyonlarca kitlesini kydeve kentteki kapitalist unsurlara kar harekete geirmek zorun-ludur.

Partimizin u anki iarlar bu snfsal deiiklikler temelin-de ortaya kmtr.

Kapitalist lkelerdeki snfsal deiiklikler iin de ayn

eyler sylenmelidir. Kapitalizmin stabilizasyonunundeiikliklere maruz kalmadn sanmak gln olurdu. Bu s-tabilizasyonun salamlatn ve kalclatn idia etmek ise,daha da gln olurdu. Gerekte, kapitalizmin stabilizasyonu-nun her geen ay, her geen gn gittike alt oyulmakta vesarslmaktadr. D pazarlar ve hammaddeler uruna mcadele,silahlanmalarn artmas, Amerika ile ngiltere arasndaki

antagonizmann derinlemesi, SSCB'de sosyalizmin bymesi,kapitalist lkeler ii snfnn solculamas, Avrupa lkelerindegrevler ve snf atmalar dalgas, smrgelerde, bu aradaHindistan'da da, devrimci hareketin ykselii, dnyann btnlkelerinde komnizmin gelimesi btn bunlar, kapitalizmlkelerinde yeni devrimci ykseliin unsurlarnn olgunlamayabaladn aka gsteren olgulardr.

Kapitalizmin sosyal dayana olarak sosyal-demokrasiyeve hereyden nce de onun "sol" kanadna kar mcadeleyiiddetlendirme grevi bundandr.

Komnist partiler iindeki sa unsurlara kar, sosyal-de-mokrat etkinin acentalarna kar mcadeleyi iddetlendirmegrevi bundandr.

Komnist partiler iinde oportnizmin sna olan, sasapmayla uzlamacla kar mcadeleyi iddetlendirme grevibundandr.

Komnist partileri sosyal-demokratik geleneklerdenarndrma iar bundandr.

Sendikalarda komnizmin szmona yeni taktiibundandr.

Baz yoldalar bu iarlarn anlam ve nemini anlamyorlar.Fakat bir Marksist, bu iarlar gerekletirilmeden proleter kitle-lerin yeni snf mcadelelerine hazrlanmalarnn ve sosyal-de-mokrasi zerinde zafer kazanmann dnlemez olacan,kapitalizme kar mcadelede ii snfna nderlik edebilecekkomnist hareketin gerek liderlerinin seiminin olanakszolacan daima anlayacaktr.

Partimizin hem i politikasna ilikin, hem de Komintern'eilikin bugnk iarlarnn onlarn temeli zerinde ortaya ktlkemizdeki ve kapitalizmin lkelerindeki snfsal deiikliklerbunlardr, yoldalar.

Partimiz bu snfsal deiiklikleri gryor. Yeni grevlerinnemini kavryor ve gleri bu grevleri zmek iin hareketegeiriyor. Onun iin olaylar tam hazrlkl karlyor. Onun iin



14/168

nndeki zorluklardan korkmuyor, nk bunlarn stesindengelmeye hazr.

Buharin grubunun talihsizlii, bu snfsal deiiklikleri gr-memesi ve partinin yeni grevlerini kavramamasdr. Ve tam dabunlar kavramad iin, tam bir aresizlik iinde bulunuyor,zorluklar karsnda kamaya geri ekilmeye ve teslim olmayahazr bulunuyor.

Yenisey gibi byk bir nehirde frtna ncesi balklargrdnz m hi? Ben defalarca grdm. Bir grup balkvardr ki, bastran frtna karsnda btn glerini harekete ge-irir, adamlarn cesaretlendirir ve teknesini soukkanllklafrtnaya kar srer: "Dmeni daha sk tutun ocuklar,dalgalar yarn, baaracaz!"

Bir grup balk daha vardr ki, frtnann yaklatn hisse-derek cesaretini yitirir, szlanmaya ve kendi saflarnda moralbozukluu yaratmaya balar: Eyvah, frtna patlyor, yere -

kn ocuklar, teknenin zeminine yapn, gzlerinizi kapayn,belki u ya da bu ekilde kyya srkleniriz. (Genelglmeler.)

Buharin grubunun zihniyet ve davrannn, panik iindekorkuya kaplarak zorluklar karsnda gerileyen balklarnzihniyet ve davranna iki su damlas kadar benzediinikantlamaya daha gerek var m?

Biz, Avrupa'da yeni bir devrimci ykseliin nkoullarnnolgunlamakta olduuna, bu durumun bize, komnist partileriinde sa sapmaya kar mcadeleyi glendirmek ve sasapmaclar partiden kovmak, sa sapmay rtbas eden

uzlamacla kar mcadeleyi glendirmek, komnist pa rt i-le rd e sosyal-demokrat geleneklere kar mcadeleyi glendir-mek vs. vs. hususunda yeni grevler yklediini sylyoruz.Buharin ise bizi, btn bunlarn samalk olduunu, nmzdebyle yeni grevler bulunmadn, gerekte szkonusuolannn MK ounluunun ona, yani Buharin'e "dayak atmak"istemesi olduunu syleyerek yantlyor.

Biz, lkemizdeki snfsal deiikliklerin bize, retimin ma-liyet fiyatlarn sistematik olarak drmeyi ve iyerlerindealma disiplinini salamlatrmay gerektiren yeni grevleryklediini, bu grevleri gerekletirmenin sendikalarn tm

pratik almasn temelden deitirmeden mmkn olmadnsylyoruz. Tomski ise bizi, btn bunlarn samalk olduunu,nmzde byle yeni grevler bulunmadn, gerekte szko-nusu olann, MK ounluunu ona, yani Tomski'ye "dayak at-mak" istemesi olduunu syleyerek yantlyor.

Biz, ekonominin yeniden yaplanmasnn bize, Sovyet veekonomi aygtlarnda brokratizme kar mcadelenin glen-dirilmesi, bu aygtlarn rm, yabanc ve zararl unsurlardanarndrlmas hususunda yeni grevler yklediini sylyoruz.Rikov ise bizi, btn bunlarn samalk olduunu, nmzdebyle yeni grevler bulunmadn, gerekte szkonusu olann,

MK ounluunun ona, yani Rikov'a "dayak atmak" istemesiolduunu syleyerek yantlyor.imdi, bu gln deil mi yoldalar? Buharin, Rikov ve

Tomski'nin btn dnyada, sadece kendi burunlarnn ucunugrdkleri ak deil mi?

Buharin grubunun talihsizlii, yeni snfsal deiikliklerigrmemesi ve Partinin yeni grevlerini kavramamasdr.Bunlar kavramad iin de, olaylarn peinden srklenmek vezorluklar kasnda teslim olmak zorundadr.

Gr ayrlklarmzn kk burada yatmaktadr.

IIIKOMNTERN SORUNLARINDAK GR

AYRILIKLARIBuharin'in, saclar komnist partilerden kovmak,

uzlamacln stesinden gelmek, komnist partileri sosyal-de-mokrat geleneklerden arndrmak gibi, giderek olgunlaan yenidevrimci ykseliin ykledii, Komintern'in yeni grevlerini



15/168

grmediini ve kavramadn daha nce sylemitim. Bu id-dia, Komintern sorunlarndaki gr ayrlklarmzla tamamendoruland.

Bu alanda gr aylklar neyle balad?Olay, Buharin'in VI. Kongre'ye[3] sunduu uluslararas du-

rumla ilgili tezlerle gndeme geldi. Her zaman tezler, ncedenSBKP(B) delegasyonunda grlrd. Ancak bu kez, bukoula uyulmad. yle oldu ki, Buharin tarafndan imzalanm,SBKP(B) delegasyonuna ynelik tezler, ayn zamanda VI.Kongre'nin yabanc delegasyonlarna da verildi. Fakat tezlertam bir dizi noktada doyurucu bulunmad. SBKP(B) delegasyo-nu tezlerde 20 civarnda deiiklik yapmak zorunda kald.

Bu durum Buharin'i biraz mkl bir duruma soktu. Amasu kimde? Buharin'in, tezleri SBKP(B) delegasyonundagrlmeden nce yabanc delegasyonlara datmaya negerei vard? Tezlerin yetersizlii szkonusuyken, SBKP(B)

delegasyonu, deiiklikler yapmaktan vazgeebilir miydi? By-lece SBKP(B) delegasyonu fiili olarak, yabancdelegasyonlarn, Buharin tarafndan imzalanm nceki tezlerinkarsna koymaya balad, uluslararas duruma ilikin yenitezler sunmu oldu. Eer Buharin tezlerini yabanc delegasyon-lara vermekte acele etmeseydi, elbette bu sknt verici durumortaya kmayacakt.

SBKP(B) delegasyonunun Buharin'in tezlerinde yaptdrt temel deiiklii ne karmak istiyorum. Bu temeldeiiklikleri ne karmak istiyorum ki Kominternsorunlarnda ortaya kan gr ayrlklarnn karakteri daha iyigrlsn.

Birinci sorun, kapitalizmin stabilizasyonunun karakteri so-runudur. Buharin'in tezlerine gre, sanki u anda kapitalist sta-bilizasyonu sarsan yeni hibir ey olmuyor, tersine sanki kapi-talizmyeniden yaplanyorve esas olarak az ok salam bir bi-imde duruyor. SBKP(B) delegasyonunun, nc dnem deni-len dnemin, yani iinde bulunduumuz dnemin, bylesi bir

karakterizasyonuyla hemfikir olamayaca aktr. Bununlahemfikir olamazd, nk, nc dnemin bu karakterizasyo-nunun elde tutulmas, eletirmenlerimize, kapitalizmin"salamlat" grnde olduumuzdan, yani Komnistlerinsavunamayaca Hilferding'in grnde olduumuzdan szet-me frsat vermi olurdu. O nedenle SBKP(B) delegasyonu, ka-pitalist stabilizasyonun salam olmad ve olamayaca,olaylarn seyriyle, dnya kapitalizminin krizinin iddetlenmesidolaysyla sarsldn ve daha da sarslacan belirten birdeiiklik yapmtr.

Bu sorun, yoldalar, Komintern Seksiyonlar iin tayinedici neme sahiptir. Kapitalist stabilizasyon sarslyor mu,yoksa salamlayor mu; komnist partilerin gnlk politikalmalarnda alacaklar tm tavr buna baldr. Devrimci ha-raketin gerileme dnemini, g toplama dnemini miyayoruz, yoksa bu, yeni devrimci bir ykseliin koullarnn

olgunlat, yaklaan snf mcadelelerine ii snfnnhazrland bir dnem mi; komnist partilerin taktik tavrlarbuna baldr. SBKP(B) delegasyonunun yapt, daha sonraKongre tarafndan da kabul edilen deiiklik tam da, ikinciperspektife, yeni devrimci ykseliin nkoullarnnolgunlamas perspektifine ilikin ak bir dnce sunduuiin iyidir.

kinci sorun, sosyal-demokrasiye kar mcadele sorunu-dur. Buharin'in tezlerinde sosyal-demokrasiye karmcadelenin, Komintern Seksiyonlar'nn ana grevlerinden bi-ri olduundan sz edilmektedir. Bu elbette dorudur. Ama ye-

tersizdir. Sosyal-demokrasiye kar mcadelenin baaryla y-rtlebilmesi iin, sorunu sosyal-demokrasinin szmona "sol"kanadna kar, "sol" gevezeliklerle oynayan, bunlar sayesindeiileri ustaca kandran ve bylece ii kitlelerinin sosyal-de-mokrasiye srt evirme srecine ket vuran "sol" kanada karmcadele noktasnda keskinletirmek zorunludur. "Sol" sosyal-demokratlar hezimete uratmadan, bir btn olarak sosyal-de-



16/168

mokrasinin stesinden gelmenin mmkn olamayaca aktr.Oysa Buharin'in tezlerinde "sol" sosyal-demokrasinin sorunutamamen es geirilmitir. Bu elbette byk bir eksikliktir. Bunedenle SBKP(B) delegasyonu, Buharin'in tezlerinde gereklideiiklii yapmak zorundayd, daha sonra deiiklik Kongretarafndan da kabul edilmitir.

nc sorun, Komintern Seksiyonlar iinde uzlamaclksorunudur. Buharin'in tezlerinde sa sapmaya kar mcadeleetme zorunluluundan sz edilmekte, ama sa sapma karsndauzlamacla kar mcadeleye ilikin tek szbulunmamaktayd. Elbette bu byk bir eksikliktir. Mesele u-dur: Sa sapmaya kar sava aldnda, sa sapmaclar kendi-lerini her zaman uzlamaclar olarak ilan etmekte ve Partiyi zorduruma drmektedirler. Sa sapmaclarn bu manevrasnnnn almak iin, uzlamacla kar kararl mcadele sorunu-nu ortaya atmak zorunludur. Bu nedenle, SBKP(B) delegasyo-

nu, daha sonra Kongre tarafndan da kabul edilen Buharin'intezlerinde gerekli deiiklii yapmay gerekli grmtr.

Drdnc sorun, Parti disiplini sorunudur. Buharin'in tezle-rinde komnist partiler iinde demir disiplinin korunmasnn birzorunluluk olduundan sz edilmemekteydi. Bu da nemsiz bireksiklik deildir. Neden? Sa sapmaya kar mcadeleniniddetlendii, komnist partilerin oportnist unsurlardanarndrlmasiarnn uyguland bir zamanda, sa sapmaclarher zamanki gibi fraksiyon eklinde rgtlenecekler, kendifraksiyonel disiplinlerini kuracaklar, ama Parti disiplinini krpyok edeceklerdir. Partiyi sa sapmaclarn fraksiyonel

saldrlarndan korumak iin, demir parti disiplini ve parti ye-lerinin bu disipline mutlak tabi olmas sorununu ortaya atmakzorunludur. Bu olmakszn sa sapmaya kar ciddi bir mcade-le hi dnlemez. Bu nedenle SBKP(B) delegasyonu, Buha-rin'in tezlerinde gerekli deiiklii yapm ve deiiklik dahasonra VI. Kongre tarafndan da kabul edilmitir.

Buharin'in tezlerinde bu deiiklikleri yapmamazlk edebi-

lir miydik? Bunu yapamayacamz ak. Eski ada filozof Ef-latun iin yle derlerdi: Eflatun'u seviyoruz, ama gerei dahaok seviyoruz. Ayney Buharin iinde sylenebilir: Buharin'iseviyoruz, ama gerei, ama Partiyi, ama Komintern'i daha okseviyoruz. Bu nedenle SBKP(B) delegasyonu Buharin'in tezle-rinde bu deiiklikleri yapmak zorunda kalmtr.

Bu, Komintern sorunlarnda gr ayrlklarmzn tabircaizse ilk etabdr.

Gr ayrlklarmzn ikinci etab, Wittorf ve Thlmannolayyla ilikilidir. Hamburg rgtnn eski sekreteri olan Wit-torf, Partiye ait paralar zimmetine geirmekle sulanm, bunedenle Partiden ihra edilmitir. Alman Komnist PartisiMK's iindeki uzlamaclar, Wittorf'un Thlmann yoldalayakn dostluunu kullanarak Thlmann yoldan Wittorf'uniledii sula hibir ilgisi olmamasna ramen Wittorf olaynThlmann olayna dntrmeye ve Alman Komnist Partisi

liderliini devirmeye altlar. Gazete haberlerinden de biliyor-sunuz ki, uzlamac Ewert ve Gerhart, o gnlerde, Alman Ko-mnist Partisi MK ounluunu Thlmann yoldaa karpelerine takmay geici olarak baardlar. Ve ne oldu?Thlmann' liderlikten uzaklatrdlar, para yemekle suladlarve Komintern Yrtme Komitesi'nin bilgisi ve onayolmakszn "uygun" bir karar yaynladlar.

Bylece, fiili olarak, Komintern VI. Kongresi'ninuzlamacla kar mcadeleye ilikin direktifinin uygulanmasyerine, sa sapmaya ve uzlamacla kar mcadele etmek ye-rine, bu direktifin en kaba biimde ihlal edilmesi, Alman Ko-

mnist Partisi'nin devrimci nderliine kar bir mcadele,Thlmann yoldaa kar bir mcadele, Alman komnistlerininsaflarnda sa sapmay rtbas etmeyi ve uzlamaclsalamlatrmay amalayan bir mcadele gndeme geldi.

Dmeni krp meseleyi dzeltmek, VI. Kongre'nin ihlaledilen direktifine yeniden geerlilik kazandrmak,uzlamaclara hadlerini bildirmek yerine, Buharin nl mektu-



17/168

bunda uzlamaclarn bu darbesini onaylamay, Almanya Ko-mnist Partisi'ni uzlamaclara teslim etmeyi ve bir kez dahabasna sulu olduunu aklayarak Thlmann yoldakaralamay neriyor. Bunu yapan da kendisine Komintern'in"lideri" diyen biri! Evet, dnyada byle "lider"ler var m acaba?

MK, Buharin'in nerisini grm ve reddetmitir. Elbettebu Buharin'in hi houna gitmedi. Ama su kimde? VI. Kongrekararlar ihlal edilmek iin deil, uygulanmak iin kabul edildi.Eer VI. Kongre sa sapma ve onun karsnda uzlamaclakar sava ilan etme ve liderlii bata Thlmann yolda olmakzere Alman Komnist Partisi'nin temel ekirdeine brakmakarar aldysa ve eer uzlamac Ewert ve Gerhart'n aklna bukarar kaldrmak geldiyse, burada Buharin'in grevi,uzlamaclara haddini bildirmekti, yoksa Alman Komnist Par-tisi'nin nderliini ellerine teslim etmek deil. Su, VI. Kong-re'nin kararlarn "unutan" Buharin'dedir.

Gr ayrlklarmzn nc etab, Alman KomnistPartisi iindeki saclara kar mcadele sorunuyla, Brandler veThalheimer hizibinin paralanmas, hizbin liderlerinin AlmanKomnist Partisi'nden ihra edilmeleri sorunuyla ilgilidir. Butemel sorunda Buharin ve arkadalarnn "pozisyon"u, sorununkarara balanmasndan uzun sre kamak olmutur. Aslndaszkonusu olan Alman Komnist Partisi'nin kaderiydi. Ne varki bunu bilen Buharin ve arkadalar, ilgili mercilerinoturumlarna katlmaktan sistematik olarak kanarak meseleyiuzun sre akamete uratmlardr. Neden? Byk ihtimalle,hem Komintern nezdinde, hem de Alman Komnist Partisi iin-

deki sac

lar nezdinde "temiz" kalabilmek iin. Daha sonrayle syleyebilmek iin: "Brandler ve Thalheimer'in KomnistPartiden ihracna biz Buharinciler deil, MK ounluu kararverdi." Ve buna da sa tehlikeye kar mcadele deniyor!

Son olarak,gr aylklarmzn drdnc etab. Bu, Bu-harin'in MK Kasm Plenumu'nun[4] nnde ortaya att,Neumann' Almanya'dan geri armak ve bir konumasnda,

Buharin'in VI. Kongre'ye sunduu raporu eletirdii iddiasyla,Thlmann yoldaa haddini bildirmek yolundaki neriyle ilgili-dir. Buharin'in talebini dorulayan herhangi bir belge elimizdebulunmadndan, Buharin'le hemfikir olamazdk elbette. Buha-rin, Neumann ve Thlmann'a kar belgeler sunacana sz ver-di. Ama hibir belge sunmad. Belgeler yerine Buharin,SBKP(B) delegasyonu yelerine, Humbert-Droz'un KEYK Po-litik Sekretaryas'ndaki bilinen konumasn, daha sonra KEYKPrezidyumu'nca oportnist bir konuma olarak nitelendirilenkonumasn yollad. Buharin, Humbert-Droz'un konumasnSBKP(B) delegasyonu yelerine yollayarak ve bunuThlmann'a kar kant olarak tavsiye ederek, Neumann' geriarma ve Thlmann'a haddini bildirme ynndeki talebinindoru olduunu kantlamak istedi. Ama gerekte bununlakantlad ey kendisinin, tavr KEYK tarafndan oportnisttavr olarak deerlendirilen Humbert-Droz'la dayanma iinde

olduudur.Komintern sorunlarndaki gr ayrlklarmzn ana

noktalar bunlardr, yoldalar.Buharin, Komintern'in seksiyonlarnda sa sapma ve onun

karsnda uzlamacla kar mcadele ederek, Alman ve e-koslovak Komnist Partilerini sosyal-demokratik unsurlar vegeleneklerden arndrarak, komnist partilerden Brandler veThalheimer'i ihra ederek, Komintern'i "paraladmz"a, Ko-mintern'i "mahvettiimiz"e inanyor. Oysa biz, byle bir politi-ka izleyerek ve sorunu sa sapma ve sa sapmaylauzlamacla kar mcadele noktasnda iddetlendirerek Ko-

mintern'i salamlat

rd

m

z

, onu oportnistlerdenarndrdmz, Seksiyonlarn Bolevikletirdiimizi, iisnfn yaklaan devrimci mcadelelere hazrlamak iin Kom-nist Partilere yardm ettiimizi sylyoruz, zira Parti kendinipislikten arndrarak glenir.

Gryorsunuz ki, szkonusu olan, SBKP(B) MK's iindebasit nanslar deil, Komintern politikasnn temel sorunlarnda



18/168

olduka ciddi gr ayrlklardr.

IV POLTKA SORUNLARINDA GR

AYRILIKLARIYukarda, lkemizdeki snfsal deiikliklerden ve snf

mcadelesinden sz ettim. Buharin grubunun basiretibalanm olduunu, deiiklikleri grmediini ve Partininnndeki yeni grevleri anlamadn syledim. Bu zemin ze-rinde Buharinci muhalefette aresizlik, zorluklar karsnda kor-kuya kaplma ve onlara teslim olma tavrnn ortaya ktnbelirttim.

Buharincilerin bu hatalarnn gkten zembille indii syle-nemez. Tersine bunlar, geride braktmz, inann barl yol-larla, deyim yerindeyse, kendi kendine gerekletii, imdi gn-demde olan snfsal deiikliklerin, imdi gzlemlediimiz snfmcadelesinin keskinlemesinin henz yaanmad, ekonomi-nin restorasyonu dnemi denilen gelime aamasyla bantiinde bulunmaktadr.

Ne var ki artk, yeni bir geliim aamasna, eski dnemden,restorasyon dneminden farkl bir aamaya girdik. Artkinann yeni bir dnemini, btn ekonominin sosyalizm teme-linde yeniden yaplanmas dnemini yayoruz. Bu yeni d-nem, yeni snfsal deiikliklere, snf mcadelesinin idddet-lenmesine neden olmaktadr. Yeni mcadele yntemlerini, g-lerimizin yeniden dzenlenmesini, btn rgtlerimizin

iyiletirilmesini ve salamlatrlmasn gerektirmektedir.Buharin grubunun talihsizlii tam da, onun gemite

yaamas, bu yeni dnemin karakteristik zelliklerini grmeme-si, yeni mcadele yntemlerinin gerekliliini kavramamasdr.Krl, aknl, zorluklar karsnda panik halinde korkuyakaplmas bundandr.

a) Snf Mcadelesi zerineBuharin grubunun bu krlnn ve bu aresizliinin teo-

rik temelleri nerededir?Bu krlk ve aresizliin teorik temeli, kanmca, Buha-

rin'in lkemizde snf mcadelesi sorununa yanl, gayri-Mark-sist yaklamasdr. Bununla, Buharin'in, Kulaklarn sosyalizmeintibak etmesi ynndeki gayri-Marksist teorisini, proletaryadiktatrl koullar altnda snf mcadelesinininmekanizmas konusundaki anlayszln kastediyorum.

Burada Buharin'in, "Sosyalizmin Yolu" adl yazsndan,Kulakln sosyalizme intibak etmesinin yer ald blmdenbirka kez alnt yapld. Ama hep baz yerleri atlanarak. zinverirseniz ben, tmn okumak istiyorum. Buharin'in Marksistsnf mcadelesi teorisinden ne kadar uzaklatn gstermekiin bu gereklidir, yoldalar.

Dinleyin:

Kooperatifsel kyl rgtlerimizin esas a, Kulak tipideil 'emeki' tipi kooperatif hcrelerinden, genel siyasalorganlarmzn sistemine intibak edecek ve bu yolla, sosyalistiktisadn birleik zincirinin halkalar haline gelecek hcreler-den oluacaktr. te yandan, Kulak tipi kooperatif yuvalar,aynekilde bankalar vs. araclyla ayn sisteme intibak ede-cek, ama belli bir kerteye kadar, rnein imtiyazl iletmelergibi, yabanc madde olacaklardr.*

Buharin'in brornden bu blm aktarrken, bazyoldalar, herhangi bir nedenle, imtiyaz sahiplerine ilikin soncmleyi atladlar. Anlaldna gre Buharin'e yardm etmek

isteyen Rosit, bunu frsat bilerek, Buharin'in tahrif edildiinibard. Oysa sz edilen tm blmde pf noktas, son cmle-dir, imtiyaz sahiplerine ilikin cmledir. nk imtiyaz sahiple-riyle Kulaklar ayn kefeye konulursa, ama te yandan Kulaklar,sosyalizme intibak ederse, bundan ne sonu kar? Bundansadece u sonu kar ki, imtiyaz sahipleri de aynekilde sos-yalizme intibak ederler, sadece Kulaklar deil, imtiyaz sahipleri


* Altn ben izdim. J. St.


19/168

de sosyalizme intibak ederler. (Genel glmeler.)Ne sonu ktn gryorsunuz.

Rosit: Buharin "yabanc madde" diyor.Stalin: Buharin "yabanc madde" demiyor, "belli bir kerte-

ye kadar yabanc madde" diyor. Demek ki Kulaklar ve imtiyaz

sahipleri, "belli bir kerteye kadar" sosyalist sistem iindeyabanc maddedirler. Ne var ki, Buharin'in hatas tam da, Ku-laklarla imtiyaz sahiplerinin "belli bir kerteye kadar" yabancmadde olmalarna ramen yine de sosyalizme intibakedeceinde yatmaktadr.

Buharin'in teorisi ite byle bir samala gtryor.Kent ve krdaki kapitalistlerin, Kulaklarn ve imtiyaz sa-

hiplerinin sosyalizme intibak etmesi Buharin ite bylesinebir aptalla kalkt.

Hayr yoldalar, byle bir "sosyalizm"e ihtiyacmz yok bi-zim. Buharin bunu kendisine saklasn.

imdiye kadar biz Marksist-Leninistler kent ve k

rdaki ka-pitalistlerle ii snf arasnda uzlamaz bir kar kartlolduunu sylyorduk. Marksist snf mcadelesi teorisi tam dabuna dayanmaktadr. Fakat imdi, Buharin'in kapitalistlerin sos-yalizme barl intibak teorisine gre, tm bunlar alt st olu-yor, smrclerin ve smrlenlerin snf karlar arasndakiuzlamaz eliki kayboluyor, smrcler sosyalizme intibakediyor.

Rosit: Bu doru deil, proletarya diktatrl nartkouluyor.

Stalin: Ama proletarya diktatrl snf mcadelesinin eniddetli biimidir.

Rosit: Mesele de bu ya.Stalin: Fakat Buharin'de kapitalistler tam da bu proletarya

diktatrlne intibak oluyorlar. Bunu neden anlamyorsunuzRosit? Eer, kentte ve krda kapitalistler, proletaryadiktatrl sistemine intibak edeceklerse, mcadele kime karyrtlecek, snf mcadelesi en iddetli biimiyle kime karyrtlecek?

Proletarya diktatrl, kapitalist unsurlara kar uzlamazbir mcadele yrtmek, burjuvaziyi ezmek ve kapitalizmi k-knden koparp atmak iin gereklidir. Ama eer kent ve krdakikapitalistler, imtiyaz sahipleri ve Kulaklar sosyalizme intibakederlerse, proletarya diktatrl hl gerekli mi, eer gerekliy-se, hangi snf ezmek iin?

Rosit: Mesele de bu ya? Buharin'in intibak tezi snf mca-delesini nart kouyor.

Stalin: Gryorum ki Rosit Buharin'e hizmet etmeye ye-min etmi. Ama ka yapaym derken gz karyor, nk Bu-harin'i kurtarmak isterken tamamen batryor. Bounadememiler: "Aklsz dost akll dmandan daha ktdr."(Genel glmeler.)

kisinden biri: Ya kapitalistler snfyla, iktidara gelmi vediktatrln rgtlemi ii snf arasnda uzlamaz karelikisi vardr, ya da bu kar elikisi yoktur ve o zaman geri-

ye tek ey kal

r s

n

f

karlar

n

n uyumunu ilan etmek.kisinden biri:Ya Marksist snf mcadelesi teorisi, ya da kapitalistlerin

sosyalizme intibak teorisi;ya snf karlarnn uzlamaz elikisi, ya da snf

karlarnn uyumu teorisi.Sosyalizmin kapitalizme ve kapitalizmin sosyalizme

intibakn vaazeden Brentano ya da Sidney Webb ayarndaki"sosyalistler"i anlamak mmkn, nk bu "sosyalistler" ger-ekte anti-sosyalistlerdir, burjuva-liberalleridir. Ne var ki, hemMarksist olduunu syleyip, hem de kapitalist snfn sosyaliz-me intibak teorisini vaazeden birini anlamak mmkn deil.

Buharin konumasnda, Kulaklarn sosyalizme intibak teo-risini, nl bir Lenin alntsna iaret ederek glendirmeyealt. Lenin'in, Buharin'le ayneyisylediini idia etti.

Bu doru deildir, yoldalar. Bu, Lenin'i kaba, kabul edile-mez biimde karalamak anlamna gelir.

te bu Lenin alntsnn metni:

Sovyet Cumhuriyetimizde sosyal dzen, iki snfn,



20/168

iilerle kyllerin ibirliine dayanr, ki buna imdi belirlikoullar altnda 'NEP'ilerin yani burjuvazinin de [katlmasnaN] izin verilmitir. (4. bask, cilt XXXIII, s. 444, Rusa.)

Gryorsunuz, burada kapitalist snfn sosyalizme intibak

etmesinden tek sz bile edilmemitir. Burada szkonusu edilen,iilerle kyllerin birliine, "baz koullar altnda" NEP'ilerinde, yani burjuvazinin de katlmasna "izin verdii"mizdir.

Bu ne anlama gelir? Bylece NEP'ilerin sosyalizme inti-bak etme imkann kabul etmi mi oluyoruz? Elbette hayr. An-cak utanma duygusunu yitirmi olanlar Lenin'in sylediklerinibyle yorumlayabilirler. Bunun anlam, burjuvaziyi u an yoketmediimiz, mlkiyetine u an el koymadmz, bilakis, bellikoullar altnda, yani kapitalistlerin srekli kstlanmas ve gi-derek ekonomik yaamdan atlmasna yol aan proletaryadiktatrl yasalarna mutlak tabi olma koullar altnda,varln srdrmesine izin verdiimizdir.

Amansz bir snf savam olmakszn kapitalistleri defet-mek ve kapitalizmin kklerini yok etmek mmkn mdr?Hayr, deildir.

Kapitalistlerin sosyalizme intibak teori ve pratiiylesnflar ortadan kaldrmak mmkn mdr? Hayr, mmkndeildir. Byle bir teori ve pratikle snflar sadece korunur veebediletirilir, nk bu teori Marksist snf mcadelesi teorisi-ne aykrdr.

Oysa Lenin'den alnt, proletaya diktatrl koullaraltnda Marksist snf mcadelesi teorisine dayanmaktadr.

Buharin'in, Kulaklarn sosyalizme intibak teorisiyle, Le-nin'in amansz snf mcadelesi olarak diktatrlk teorisiarasnda ortak ne olabilir? kisi arasnda hibir ortak yanolmad ve olamayaca aktr.

Buharin, proletarya diktatrl altnda, snflarn ortadankalkmas iin snf mcadelesinin snmekve ortadan kalkmakzorunda olduunu dnyor. Oysa Lenin tam tersine, snflarn

ancak inat bir snf mcadelesi yoluyla ortadankaldrlabileceini, bu snf mcadelesinin proletaryadiktatrl koullar altnda, proletarya diktatrlunden nceolduundan daha acmaszolacan retmektedir.

Snflarn ortadan kaldrlmas" diyor Lenin, "sermayeniniktidarnn devrilmesinden, burjuva devletin yklmasndan,proletarya diktatrlnn kurulmasndan sonra yok olmayan,(eski sosyalizm ve sosyal-demokrasi iindeki sersemlerinsand gibi) bilakis sadece biimleri deien ve birok adandaha da acmaszlaan uzun sreli, zorlu, inat bir snf mca-delesinin eseri olacaktr. (4. Bask, cilt XXIX, s. 359.)

Snflarn ortadan kaldrlmas konusunda bunlar sylyorLenin.

Snflarn, proletaryann acmasz sn f mcadelesiyle or-tadan kaldrlmas Lenin'in forml budur.

Snflarn, sn f mcadelesinin snmesi ve kapitalistlerinsosyalizme intibak etmesiyle ortadan kaldrlmas bu da Bu-harin'in formldr.

Bu iki forml arasnda ortak ne olabilir?Buharin'in, Kulaklarn sosyalizme intibak etmesi teorisi,

bylece Marksist-Leninist snf mcadelesi teorisine srt evir-meyi temsil etmektedir. Bu, krs sosyalizmi [5] teorisineyaknlamadr.

Buharin ve arkadalarnn btn hatalarnn temeli budur.Buharin'in teorisi olan, Kulaklarn sosyalizme intibak ko-

nusunu uzun uzadya aklamann gerekli olmad ynnde iti-razda bulunulabilir ve denebilir ki, zaten teorinin kendisi Buha-

rin'e kar

konuuyor, hatta sadece konumuyor, ba

r

yor. Amabu doru olmaz, yoldalar! Bu teori gizli bir varlk srdrdmddete, onu nemsemenin gerei yoktu: eitli yoldalarnyazp izdiklerinde az aptalca eyler yok! Gerekten de, son za-manlara kadar Buharin'in bu teorisiyle ilgilenmedik. Fakat sonzamanlarda durum deiti. So n yllarda gittike yaylan k-k-burjuva unsur, bu anti-Marksist teoriyi canlandrmayabalam ve ona aktel bir karakter kazandrmtr. imdi artk



21/168

onun gizli bir varlk srdrd sylenemez. imdi Buharin'inbu gizli teorisi, Partimizin iinde sa sapmann bayra, oport-nizmin bayra haline gelme hakkn talep ediyor. O nedenleartk, bu teoriyi nemsemeden geip gidemeyiz. O nedenle,Partili yoldalarmzn sa sapmaya kar mcadelelerini

kolaylatrmak iin, bu teoriyi yanl ve zararl bir teori olarakezmekle ykmlyz.

b) Snf Mcadelesinin iddetlenmesi zerineBuharin'in birinci hatasndan doan ikinci hatas, snf

mcadelesinin iddetlenmesi sorununa, kapitalist unsurlarn,Sovyet iktidarnn sosyalist politikasna kar direniinin g-lenmesi sorununa yanl, gayri-Marksist yaklamdr.

Burada szkonusu olan nedir? Kapitalist unsurlarn, ekono-mimizin sosyalist sektrnden daha abuk bymesi,dolaysyla da direnilerini glendirerek sosyalist inay

baltalamas

m

d

r? Hay

r, bu deildir. Ayr

ca kapitalistunsurlarn sosyalist sektrden daha hzl byd dorudeildir. Eer byle olsayd, sosyalist inann yklmasna ra-mak kalm saylrd.

Burada szkonusu olan, sosyalizmin kapitalist unsurlarabaaryla saldrmas, sosyalizmin kapitalist unsurlardan dahahzl bymesi, bundan dolay kapitalist unsurlarn grece ne-minin azalmas ve kapitalist unsurlarn grece nemi azaldiin de, lmcl tehlikeyi sezen kapitalist unsurlarn,direnilerini glendirmesidir.

imdilik hl direnilerini glendirme olanana sahipler;sadece dnya kapitalizmi tarafndan desteklendikleri iin deil,ayn zamanda grece nemlerinin azalmas, sosyalizmingeliimiyle kyaslandnda, grece geliimlerinin gerilemesineramen, kapitalist unsurlarn mutlak bymesi hl devamettii iindir, ve bu da onlara, sosyalizmin bymesine karkmak amacyla g toplamak iin belli bir imkn vermekte-dir.

Snf mcadelesinin iddetlenmesi, kentte ve krda kapita-list unsurlarn direniinin glenmesi, bugnk gelimeaamasnda, gler dengesinin bugnk koullarnda tam dabu temelde ortaya kmaktadr.Buharin ve arkadalarnn hatas, bu basit ve ak gereikavrayamamalarnda, soruna, Marksistler gibi deil, dar kafalinsanlar gibi yaklamalarnda, snf mcadelesinin iddetlenme-sini her trl rastlantsal nedenlerle aklamaya almalarndayatmaktadr: rnein, Sovyet aygtnn "ie yaramazl",taradaki yoldalarn "ihtiyatsz" politikalar, "yetersiz" hareket-lilik, "arlklar" vs. vb.

te Buharin'in "Sosyalizmin Yolu" adl brornden snfmcadelesinin iddetlenmesi sorununa tamamen gayri-Marksist

bir yaklam gsteren bir alnt:Kyde snf mcadelesi, kh orada, kh burada eski teza-

hr biimleriyle alevleniyor. Bu iddetlenmeye genellikle Ku-lak unsurlar sebep olmaktadrlar. rnein, Sovyet iktidarnnorganlarna szm Kulaklar, ya da bakalarnn srtndanzenginleenlerin, ky muhabirlerine ate etmeye balamalar,snf mcadelesinin en iddetli biimde tezahrdr. (Budoru deil, nk snf mcadelesinin en iddetli biimiayaklanmadr. J. Stalin.) Ne var ki byle durumlar genellik-le yerel Sovyet aygtnn henz gsz olduu yerlerde meyda-na gelmektedir.Bu aygtn iyiletirilmesiyle, Sovyet iktidarnnbtn alt hcrelerinin salamlamasyla, yerel Parti rgtlerininve kyde Komnist Genlik Birlii rgtlerinin iyiletirilmesive glendirilmesiyle bu tr olaylar, ok aktr ki, giderek

seyrekleecek ve nihayet tamamen yok olacaktr.*Buna gre snf mcadelesinin iddetlenmesi aygtla ilgili

nedenlere balanmal, alt rgtlerimizin ie yaraypyaramadyla, gszl ya da gll ile aklanmaldr.

Buna gre rnein, ahti'de burjuva entelektellerinin, burjuva unsurlarn Sovyet iktidarna kar direniinin ve snf


* Altn ben izdim. J. St.


22/168

mcadelesinin iddetlenmesinin bir biimi olan sabotajlar, snfglerinin karlkl ilikisiyle, sosyalizmin bymesiyle deil,aygtmzn ie yaramazlyla aklanmaldr.

Buna gre, ahti reyonundaki bozguncu faaliyet henz kit-lesel bir grnt kazanmad srece iyi olan aygtmz, zararlfaaliyet kitlesel grnt almaya balad anda aniden, herhangibir nedenle ie yaramaz duruma gelmi olmaldr.

Buna gre, geen yla kadar, tahl temininin kendiliindengerekletii ve lkemizde snf mcadelesinin zel biriddetlenmesi gzlenmedii srece iyi, hatta mkemmel olanyerel rgtlerimiz, Kulaklarn direniinin zellikle sert biimlerald geen yldan beri, aniden ktlemi ve tamamen ieyaramaz hale gelmi olmaldr.

Bu bir aklama deil, bir aklama karikatrdr. Bu bilimdeil, bilim bozuntusudur.

Peki bu iddetlenme gerekte ne ile aklanr?

ki nedenle aklanr.Birincisi, ilerlememizle, saldrmzla, kentte ve krda belli

kapitalist gruplarn geriletilmesiyle kout gelien, gerek sanayi-de, gerekse de tarmda sosyalist ekonomi biimlerinin byme-siyle aklanr. yle ki, Lenin'in "Kim Kimi?" formlneuygun olarak yaamaktayz: Biz mi kapitalistlerin srtn yeregetirip, Lenin'in syledii gibi, son tayin edici savaagirieceiz, yoksa onlar m bizim srtmz yere getirecekler?

kincisi, kapitalist unsurlarn gnll olarak sahneden e-kilmek istememeleriyle aklanr: Sosyalizme kar direniyorlarve direnecekler, nk son saatlerinin yaklatn gryorlar.

imdilik hl direnebiliyorlar, nk grece nemleri giderekazalmasna ramen mutlak bymeleri hl sryor: Kentte vekyde kk-burjuvazi, barndan, Lenin'in ifade ettii gibi, hergn, her saat kk ve byke kapitalistler karmaktadr vebu kapitalist unsurlar varlklarn koruyabilmek iin btn are-lere bavurmaktadrlar.

Tarihte hibir zaman can ekien snflar, gnll olarak

sahneden ekilmemilerdir. Tarihte hibir zaman, can ekienburjuvazi, can havliyle varln korumay denemedenekilmemitir. Alt Sovyet aygtmz iyi de olsa kt de olsa,ilerlememiz, saldrmz kapitalist unsurlar budayp pskrte-cek, fakat can ekien snflar hereye ramen direneceklerdir.

lkemizde snf mcadelesinin iddetlenmesinin temeli bu-dur.

Buharin ve arkadalarnn hatas, kapitalistlerin direniininartmasn, grece nemlerinin artmasyla zdeletirmekteyatmaktadr. Fakat bu zdeletirme her trl temelden yoksun-dur. Temelden yoksundur, nk eer kapitalistler direniyorlar-sa, bu hi de bizden daha gl duruma geldikleri anlamntamaz. Durum tam tersidir. ken snflar bizden daha glhale geldikleri iin deil, tersine, sosyalizm onlardan daha hzlbyd ve bizden daha gsz hale geldikleri iin direnmek-tedirler. Ve tam da gszletikleri iin, son saatlerinin

yaklatn hissediyor, btn gleriyle, btn olanaklaryladirenmek zorunda kalyorlar.

Bugnk tarihsel anda snf mcadelesinin iddetlenmesi-nin ve kapitalistlerin direniinin mekanizmas buradayatmaktadr.

Bu durum karsnda Partinin politikas nasl olmaldr?Partinin politikas, ii snfn ve kyn smrlen kitlele-

rini uyandrmak, mcadele yeteneklerini ykseltmek, kentte vekyde kapitalist unsurlara kar, direnen snf dmanlarnakar onlarn mcadele hazrlklarn gelitirmek olmaldr.

Marksist-Leninist snf mcadelesi teorisi, baka eylerinyansra, proletarya diktatrlnn dmanlarna kar iisnfn seferber etmeyi kolaylatrmasyla sivrilir.

Buharin'in kapitalistlerin sosyalizme intibak teorisi vesnf mcadelesinin iddetlenmesi sorununa dair Buharincikavrayn zararll nerede yatmaktadr?

i snfn uyutmasnda, lkemizin devrimci glerininmcadele azmini baltalamasnda, ii snfn demobilize etme-sinde ve kapitalist unsurlarn Sovyet iktidarna kar saldrsn

kolaylatrmasnda yatmaktadr.



23/168

c) Kyllk zerineBuharin'in nc hatas kyllk sorunuyla ilgilidir. Kyllk

sorununun, politikamzn en nemli sorunlarndan biri olduu bilini-yor. Bizim koullarmzda kyllk farkl sosyal gruplamalardanolumaktadr: Ky yoksullar, orta kyller ve Kulaklar. Bu gruplara

kar tavrmzn ayn olamayaca aktr. Ky yoksullar, iisnfnn dayana, orta kyller mttefiki, Kulaklar ise snfdmandr; bu sosyal gruplara kar tavrmz byledir. Btn bunlarak ve herkese bilinen eylerdir.

Ne varki Buharin bu meseleleri biraz farkl gryor. Kyllkarakterize ederken, kylln farkllamas olgusu ortadankalkyor, sosyal gruplamalarn varl olgusu kayboluyor ve sadeceky denilen boz bir arazi paras kalyor.

Buharin'e gre, Kulak Kulak deil, orta kyl de orta kyldeildir, tersine kyde sadece yoksulluk vardr. Buradakikonumasnda da syledi: Bizim Kulakmza Kulak denebilir mi? Oadeta bir dilenci, dedi. Ve orta kylmz orta kylye benziyor mu?diye belirtti burada, o alk eken bir dilenci. Kyllk hakknda by-le bir grn temelden yanl, Leninizmle badamaz bir grolduu aktr.

Lenin, bireysel kylln son kapitalist snfolduunu syledi.Bu tez doru mudur? Evet, kaytsz artsz dorudur. Bireysel kylneden son kapitalist snf olarak nitelendirilir? nk toplumumuzuoluturan iki temel snftan biri olan kyllk, ekonomisi zel mlki-yete ve kk meta retimine dayanan snf olduu iin. nk kyl-lk, kk meta retimini srdren bireysel kyllk olarak kaldka,barndan aralksz ve durmakszn kapitalistler karr ve karmakzorundadr.

i snfyla kyllk arasndaki ittifak sorunsalnda Marksisttavrmz sorununda bu durum, bizim iin tayin edici neme sahiptir.Bu, kyllkle herhangi birittifaka deil, yalnzca kylln kapi-talist unsurlarna kar mcadeleye dayanan bir ittifaka ihtiyacmzvar anlamna gelir.

Grdnz gibi, Lenin'in, kylln son kapitalist snfolduu tezi, sadece ii snf ve kylln ittifak dncesine kar

olmamakla kalmaz, bilakis tam tersine, genelde kapitalist unsurlara,zelde de kyde kylln kapitalist unsurlarna kar ynelen, iisnf ve kylln ounluunun ittifak olarak, bu ittifakn temelinioluturur.

Lenin bu tezi, ii snf ve kylln ittifaknn ancak bu itti-

fak, kylln barndan kard kapitalist unsurlara karmcadeleye dayand durumda salam olabileceini gstermek iinortaya atmtr.

Buharin'in hatas bu basit meseleyi anlamamas ve bunu kabul et-memesidir, o kydeki sosyal gruplamalar unutmakta, ufkunda Ku-laklar ve ky yoksullar kaybolmakta ve geriye sadece bir tek ortakyl ktlesi kalmaktadr.

Kyllkle ittifak sorununda, Trokizmle Buharin grubu

arasndaki fark nerededir? Trokizmin, orta kyllk kitlesiyle

salam ittifak politikasna kar olmasnda, Buharin grubunun ise bir

btn olarak kyllkle herhangi bir ittifaktan yana olmasndadr.

ki dncenin de yanl ve birbirinden deersiz olduunu kantlamakgereksiz.

Leninizm, kylln ana kitleleriyle mutlaka salam bir ittifak-tan, orta kyllerle bir ittifaktan yanadr. Ne var ki, herhangi bir itti-faktan yana deil, ii snfnn nder roln garantileyen, proletaryadiktatrln salamlatran ve snflarn ortadan kaldrlmasnkolaylatran bir ittifaktan, orta kyllerle yaplan byle bir ittifaktanyanadr.

i snfyla kyllk arasndaki anlamadan, diyor Le-nin, her trl eyi anlamak mmknkr. Eer, ii snfasndan anlamann, ancak ii snfnn diktatrln

destekledii ve snflarn ortadan kaldrlmasn hedefleyen n-lemlerden biri olduu koullarda kabul edilebilecei, ancak ozaman doru ve ilkesel adan mmkn olduu gzard edilir-se, o zaman ii snfnn kyllkle anlamas forml, elbette,Sovyet iktidarnn tm dmanlar ve diktatrln tmdmanlar tarafndan da grlerinde savunulan bir formlolarak kalr. (4. bask, cilt XXXII, s. 382, Rusa.)



24/168

Ve devamla:

imdi, diyor Lenin, proletarya devlet iktidarn elinde tu-tuyor ve ynetiyor. Kyll ynetiyor. Kyll ynetme-nin anlam nedir? Bunun anlam, birincisi, ynn kk reti-ciye gre saptayan bir izgi deil, snflarn ortadankaldrmasn hedefleyen bir izgi izlemektir. Bu asli ve temelizgiden ayrlmak istersek sosyalist olmaktan karz, kk-burjuvalarn kampna, imdi proletaryan n en ktdmanlar olan Sosyal-Devrimcilerin ve Meneviklerinkampna kayarz. (Ayn yerde, s. 396, Rusa.)

Kylln ana kitleleriyle, orta kyllerle ittifak sorununda Le-nin'in bak as budur.Orta kyllk sorununda Buharin grubunun yanlgs, ortakylln, ii snfyla kapitalistler arasndaki ikili karakterini, ikilikonumunu grmemesinde yatmaktadr. "Orta kyl yalpalayan birsnftr", diyor Lenin. Neden? nk orta kyl, bir yandan emeki-

dir, bu durum onu ii s

n

f

na yaklat

r

r, te yandan ise mlk sahibi-dir, bu da onu Kulaka yaklatrr. Orta kylnn yalpalamalarbundandr. Ve, bu sadece teorik olarak doru deildir. Bu yalpalama-lar her gn, her saat pratikte de

kendisini gstermektedir.

Emeki olarak kyl, diyor Lenin, sosyalizmeeilimlidir ve iilerin diktatrln burjuvalarndiktatrlne tercih eder. Tahl satcs olarak kyl, burjuva-ziye, serbest ticarete, yani 'allm', eski 'ezelden beri varlnsrdren' kapitalizme eilim gsterir.(4. bask, cilt XXIX, s.359, Rusa.)

Bu nedenle, orta kyllkle ittifak ancak, kapitalist unsurlar, birbtn olarak kapitalizmi hedefliyorsa, ittifak iinde ii snfnn n-der roln garantiliyorsa, snflarn ortadan kaldrlmasnkolaylatryorsa salam olabilir.

Buharin grubu bu ak ve basit eyleri unutuyor.

d) NEP ve Pazarlikileri zerine

Buharin'in drdnc hatas NEP (Yeni Ekonomik Politika) soru-nu ile ilgilidir. Buharin'in bu konudaki hatas NEP'in iki tarafolduunu grmemesinden, sadece bir tarafn grmesindenkaynaklanyor. 1921 ylnda, NEP'i gndeme getirdiimizde, sivriucunu sava komnizmine kar, zel ticarete hibir serbestlik

tanmayan bir rejim ve dzene kar yneltmitik. NEP'in zel ticaret-te belli bir serbestlik anlamna geldiini dnyorduk, hl bylednyoruz. Buharin meselenin bu yann farketmi. Bu ok iyi.

Ama Buharin NEP'in bundan ibaret olduunu sanyorsayanlyor. Buharin NEP'in bir baka yan daha olduunu unutmutur.Mesele, NEP'in, hibir ekilde, zel ticarette tam serbestlik, pazardafiyatlarla serbeste oynanmas anlamna gelmediidir. NEP, zel tica-rete, belirlisnrlar iinde, belirlibir erevede, pazarda devletin d- zenleyici rolnn garanti altna alnd koullarda serbestliktannmas demektir. NEP'in ikinci yan tam da burada yatar. NEP'inbu ikinci yan, bizim iin, birinci yanndan daha byk neme sahip-tir. Kapitalist lkelerde genellikle olduu gibi, bizim pazarmzda fi-

yatlar serbest hareket etmezler. Tahl fiyatlarn esas olarak bizsaptyoruz. Sanayi rnlerinin fiyatlarn biz saptyoruz. retimin ma-liyet fiyatlarn drme ve sanayi mallarnn fiyatlarn indirmepolitikasn gerekletirme ve tarm rnlerinin fiyat istikrarn koru-ma abasndayz. Kapitalist lkelerdeki pazarda bylesine zel ve z-gl koullarn, grlmedii ak deil midir?

Bundan kan sonu, NEP var olduka, iki yannn da korunmaszorunluluudur: hem sava komnizmi rejimine kar ynelen ve zelticarete belli bir serbestlik tanmay amalayan birinci yan, hem dezel ticarette tam serbestlie kar ynelen ve pazarda devletin dzen-leyici roln garanti altna almay amalayan ikinci yan

korunmaldr. Eer bu yanlardan biri kaldrlrsa ortada Yeni Ekono-mik Politika da kalmayacaktr.

Buharin, NEP'e kar, sadece "sol"dan, ticarette her trlserbestlii kaldrmak isteyenlerden bir tehlike tehdidi gelebileceinisanyor. Bu doru deil. Bu ok kaba bir hatadr. Ayrca, butehlikenin u an iin gerekleebilirlii hi ya da hemen hemen hiyok, nk artk bugn, gerek yerel, gerekse de merkezi rgtlerimiz-



25/168

de, ticarette belli bir serbestliin korunmasnn gerekli ve zorunluolduunu kavramam insanlar, ya hi yok, ya da yok denecek kadaraz.

Sadaki tehlike, devletin pazardaki dzenleyici roln ortadankaldrmak isteyen, pazar "zincirlerinden kurtarmak", bu yolla zel ti-

caretin tam serbestlii dnemini amak isteyenlerin yaratt tehlike,bugn ok daha gerektir. NEP'in sadan paralanmas tehlikesininbugn ok daha gerek olduuna kuku olamaz.

Kk-burjuva unsurun tam da bu ynde NEP'in sadanparalanmas ynnde aba harcad unutulmamaldr. Kulaklarn vevarlkl unsurlarn, speklatrlerin ve istifilerin feryatlaryla yol-dalarmzn birounun bu feryatlara kulak asmas pek seyrek olmu-yor NEP'i tam da bu ynden topa tuttuklar anmsanmaldr. Buha-rin'in bu ikinci gerekten varolan tehlikeyi, NEP'in paralanmas tehli-kesini grmemesi olgusu, onun kk-burjuva unsurlarn basksnayenildiini ifade etmektedir kukusuz.

Buharin, pazar "normalletirmeyi", tahl fiyatlaryla blgeleregre "oynamay", yani tahl fiyatlarnn ykseltilmesini neriyor. Bu-nun anlam nedir? Bunun anlam, onun Sovyet pazar koullarndanmemnun olmaddr, o, devletin pazardaki dzenleyici roln sfraindirmek istiyor; NEP'i sadan paralamaya alan kk-burjuvaunsura taviz vermeyi neriyor.

Bir an iin, Buharin'in nerilerine uyduumuzu kabul edelim.Sonuta ne olurdu? Diyelim ki sonbaharda, alm dnemininbalangcnda, tahl fiyatlarn ykselttik. Ama pazarda, her zaman,tahla kat fazla deyecek bir sr speklatr ve istifi olaca, on-lar olsa olsa yaklak on milyon pud satn alrken biz yzmilyonlarcapud alacamzdan onlara ayak uyduramayacamz iin, tahl sahiple-ri tahllarn, fiyatlarn yeniden ykselmesini bekleyerek ellerindetutacaklardr. Bunun sonucunda, devletin tahl ihtiyacnn zellikle or-taya kt ilkbaharda, fiyatlar yeniden ykseltmek zorundakalacaz. Peki ama, tahl fiyatlarn ilkbaharda ykseltmenin anlamnedir? Bunun anlam, ksmen tohumluk, ksmen de tketim iin, son-baharda ucuza satt ayn tahl, ilkbaharda yksek fiyatla satn almak

zorunda kalacak ky yoksullar ve varlkl olmayan kyllere zararvermektir. Bu operasyonlarla yeterli tahl miktarn elde etmeanlamnda herhangi bir nemli sonuca ulaabilir miyiz? Byk ihti-malle hayr, nk her zaman ayn tahl iin, iki katn, katn de-yecek speklatrler ve istifiler olacaktr. Demek ki, speklatrlerin

ve istifilerin fiyatlarndan daha fazla vermek gibi, bouna bir uraiinde, tahl fiyatlarn yeniden ykseltmek zorunda kalacaktk.

Ama bundan u sonu kar ki, bir kez tahl fiyatlarn ykseltmeyoluna girdik mi, gerekli tahl miktarn elde etme garantisine sahipolmakszn, aaya doru kaymaya devam etmek zorunda oluruz.

Bununla da bitmez:Birinci olarak, tahl iin alm fiyatlarn ykseltirsek, daha sonra,

btn tarm rnleri fiyatlarnda belli bir oranty korumak iin,tarmsal hammadde fiyatlarn da ykseltmek zorunda kalrz.

kinci olarak, tahl iin alm fiyatlarn ykseltirsek, kentlerde pe-rakende ekmek fiyatlarnn dkln koruyamayz; demek ki

ekmein sat fiyatn da ykseltmek zorunda kalrz. Bu durumdaiileri madur durumda brakamayacamzdan, brakmamamzgerektiinden, cretleri hzla ykseltmek zorunda kalrz. Bu ise zo-runlu olarak, sanayi mallarnn fiyatlarnn da ykselmesine yolaacaktr, nk aksi taktirde, kentteki kaynaklarn, endstrilemeninkarlarna aykr olarak, kra pompalanmas gndeme gelebilir.

Bundan tr, sanayi mallarnn ve tarmsal rnlerin fiyatlarn,den ya da en azndan istikrarl fiyatlar temelinde deil, gerek tahlgerekse de sanayi mallarnnykselen fiyatlar temelinde dengelemekzorunda kalrz.

Baka bir deyimle, sanayi mallar ve tarmsal rnlerinpahallamas rotasn tutmak zorunda kalrz.

Fiyatlarla byle "oynama"nn, zorunlu olarak, Sovyet iktidarnnfiyat politikasnn tamamen tasfiye edilmesine, devletin pazardaki d-zenleyici rolnn ortadan kaldrlmasna ve kk-burjuva unsurun ta-mamen zincirlerinden boanmasna yolaacan grmek zor deil.

Bu, kimin yararna olur?Sadece kentte ve krda varlkl kesimlerin yararna olur, nk

pahal sanayi mallar ve tarmsal rnler, hem ii snfnn, hem de



26/168

ky yoksullar ve varlkl olmayan kyller iin yanna yaklalmazolacaktr. Bu durum sadece Kulaklar, varlkllar, NEP'iler ve tekizengin snflarn yararna olacaktr.

Bu da bir ittifak, ama kendine zg bir ittifak, kentte ve kydevarlkl kesimlerle yaplan bir ittifak olacaktr. iler ve kyn fakir

katmanlar ok hakl olarak bize, nasl bir iktidar olduumuzu, ii-kyl iktidar m, yoksa Kulaklarn ve NEP'ilerin iktidar molduumuzu soracaklardr.

Pazarn "normalletirilmesi" ve blgelere gre tahl fiyatlaryla"manevra yapma"y neren Buharinci tez, ii snf ve kyn yoksulkesimleriyle bozumaya, kentte ve krda varlkl kesimlerle ittifaka gi-dilmesine yolamak zorundadr.

Partinin bu zararl yola giremeyecei aktr.Buharin'de NEP'le ilgili btn kavramlarn nasl birbirine

kart, onun kk-burjuvalarn etkisine ne kadar ok kapld,kentle kr, devletle kyllk arasnda meta dolamnn yeni biimleri

sorununda ald reddedici tavrdan da ortaya kmaktadr. Devletinkylle mal temin eder hale gelmi, kylln ise devlete tahl sa-tar hale gelecek olmasna fkelenmi yaygara koparyor. Bunu,NEP'in btn kurallarnn ihlal edilmesi, neredeyse ortadankaldrlmas olarak deerlendiriyor. Sormak gerekiyor: Niin, hanginedenle?

Devletin, devlet sanayiinin kyllk iin, aracsz, mal temin et-mesi, buna karlk kylln de, sanayi iin, devlet iin, yinearacsz, tahl temin etmesinde kt olan ne?

Marksizm asndan, Marksist politika asndan, kyllndevlet sanayiinin ihtiyac iin pamuk, pancar, keten temin eder halegelmesi, te yandan devlet sanayiinin de, tarmn bu dallar iin kent

rnleri, tohumluk ve retim aletleri temin eder hale gelmesinde nektlk var?

Kentle kr arasnda meta dolamnn bu yeni biimlerinikurmann temel yntemi burada kontrat yntemidir. Kontrat yntemiNEP'in taleplerine aykr mdr?

Kylln, ayn kontrat yntemi sayesinde, sadece pamuk, pan-car ve keten iin deil, tahl iin de devletin tedarikisi haline geliyor

olmasnda kt olan ne?Kk boyutta ticaret, kk ticaret, meta dolam olarak

adlandrlrken, maln fiyat ve kalitesi zerine nceden yaplananlamalara (kontrat) gre gndeme gelen byk boyutlu ticaret, ne-den meta dolam olarak deerlendirilmesin?

Kentle kr arasnda kontrat yntemine gre yaplan metadolamnn bu yeni kitlesel biimlerinin tam da NEP temelindeolutuunu, bunun rgtlerimizce, ekonominin plnl sosyalist yneti-minin glendirilmesi anlamnda ileriye doru atlm byk bir admanlamna geldiini kavramak bu kadar zor mu?

Buharin bu ak ve basit eyleri kavramay unutmu.

e) "Hara" Denilen ey zerineBuharin'in beinci hatas (esas hatalarndan szediyorum), kentle

kr arasndaki "makas" sorununda, "hara" denilen sorunda, parti iz-gisini oportniste tahrif etmesinde yatmaktadr.

Politbro ve MKK Prezidyumu ortak oturumunda (ubat 1929)

"makas" sorununda alnan nl kararda szkonusu edilen nedir? Bukararda szkonusu edilen, kylln devlete dedii olaan vergile-

rin, dorudan ve dolayl vergilerin dnda, endstri rnlerinin pahal,

ama tarmsal rnlerin ucuz olmas nedeniyle bir tr ek vergi deme-

sidir.Kylln deyecei bu ek verginin gerekten varolduu doru

mu? Evet, doru. Bunu baka nasl tanmlyoruz? "Makas" olarak, sa-nayimizi daha hzl gelitirmek amacyla kaynaklar tarmdan sanayi-ye "pompalamak" olarak tanmlyoruz.

Bu "pompalama" gerekli mi? Eer sanayinin hzl geliim tempo-sunu gerekten korumak istiyorsak, geici nlem olarak bu

"pompalama"nn zorunluluu konusunda aramzda gr ayrl yok.Sanayinin hzl bymesini ise ne pahasna olursa olsun srdrmekzorundayz, nk bu, sadece sanayinin kendisi iin deil, aynzamanda hereyden nce tarm iin, acilen traktre, tarmsal makine-lere, suni gbreye ihtiya duyan kyllk iin gereklidir.

Bu ek vergiyi bugn kaldrmamz mmkn m? Ne yazk ki



27/168

mmkn deil. nmzdeki yllarda, mmkn olduunca abukkaldrmak zorundayz. Fakat imdi kaldramayz.

Bylece "makas"a dayanarak aldmz ek vergi "bir tr hara"tekil ediyor. Hara deil, "bir tr hara". Bu, geriliimiz iin "bir trhara"tr. Bu ek vergi, sanayinin gelimesini ilerletmek ve

geriliimize son vermek iin gereklidir.Bu ek vergiyi getirerek kyll smrm olmuyor muyuz?

Hayr olmuyoruz. Sovyet iktidarnn z, kylln, hangi biimdeolursa, olsun, devlet tarafndan smrlmesini olanaksz klmaktadr.Yoldalarmzn Temmuz Plenumu'ndaki[6] konumalarnda, Sovyetdzeninin koullar altnda, kylln sosyalist devlet tarafndan s-mrlmesinin olanaks z olduu akca ifade edilmitir, zira emekikyllerin refahnn kesintisiz artmas, Sovyet toplumunun birgelime yasasdr, bu yasa ise kylln her trl smrlmesiimkann dtalar.

Bu ek vergi, kyllk iin katlanlr nitelikte midir? Evet

katlanlr niteliktedir. Neden?Birincisi, bu ek verginin toplanmas, kylln maddi durumu-nun srekli iyilemesi koullar altnda cereyan etmektedir.

kincisi, kylnn, geliri bu ek vergiyi demesini olanakl klankiisel iktisad vardr, oysa kiisel iktisad olmayan, buna ramen g-cn sanayileme eserine adayan ii iin ayney sylenemez.

ncs, ek verginin miktar yldan yla azalmaktadr.Bu ek vergiyi "bir tr hara" olarak tan mlamamz doru mudur?

Bu kaytsz artsz dorudur. Bu tanmlamayla yoldalarmza srekliolarak ek verginin son derece kt, istenmeyen ve uzun sre varl nsrdrmemesi gereken bir ey olduu anmsatlyor. Kylln ekvergilendirilmesini byle tanmlayarak, bu ek vergiyi kendi

isteimizle deil, zorunlulua boyun eerek topladmz, bizBoleviklerin bunu mmkn olduunca abuk, mmkn olduuncaerken kaldrmak iin tm nlemleri almak zorunda olduumuzu sy-lemek istiyoruz.

"Makas", "pompalama", "ek vergi" sorununun z, yukarda s-z edilen belgelerde "bir tr hara" olarak tanmlanan konunun zbudur.

Buharin, Rikov ve Tomski, ilk nceleri, "hara" szchakknda mzmzlk etmeye altlar ve Partiyi, kyll askeri-feo-dal biimde smrme politikas gtmekle sulamaya kalktlar. Nevar ki imdi, krler bile, bunun, Buharincilerin Partimizi en kaba bi-imde karalamaya almasndan baka bir ey olmadn gryorlar.

Bugn artk, onlar bile, askeri-feodal smr samalyla kendilerinirezil ettiklerini sessizce kabul etmek zorunda kaldlar.

Zira ikisinden biri:Ya Buharinciler, "makas"n ve kaynaklarn tarmdan sanayiye

"pompalanmas"nn bugn mutlak bir zorunluluk olduunu kabulederler ve bu durumda, sulamalarnn karalayc niteliini, Partinintamamen hakl olduunu kabul etmek zorundalar;

ya da, "makas"n ve "pompalama"nn bugn mutlak bir zorunlu-luk olduunu reddederler, ama bu durumda da bunu dobra dobra sy-lemeliler ki Parti, onlar lkemizin sanayilemesinin kartlar katego-risine koyabilsin.

Ancak ben, Buharin, Rikov ve Tomski'nin "makas"

n vekaynaklarn tarmdan sanayiye "pompalanmas"nn bugn mutlak birzorunluluk olduunun hibir ihtiyat kayd olmadan kabul edildii birdizi konumasn anmsyorum. Bu ise "bir tr hara" formlnn ka-buldr.

Hangisi, yani imdi, bugn de hl "pompalama" ve "makas"nkorunmasn savunuyorlar m, savunmuyorlar m? Bunu dobra dobrasylesinler.

Buharin: Pompalama gerekli, ama "hara" uygunsuz bir szck.(Genel glmeler.)

Stalin: O halde, sorunun zne ilikin gr ayrlmz yok, ohalde, tarmdan sanayiye kaynak "pompalanmas", "makas" denilen

ey, ek vergi, "bir tr hara", u an, lkemizin sanayilemesi iin zo-runlu, ama geici bir are.

ok iyi. yleyse mesele ne, neden yaygara koparlyor? Marksistliteratrde kullanlmayan bir kavram olduunu dndkleri iin, "ha-ra" ya da "bir tr hara" szc m holarna gitmiyor?

yleyse "hara" szc zerine konualm.Ben, yoldalar, bu szcn, Marksist literatrmzde, rnein



28/168

Lenin yoldan makalelerinde, oktan beri kullanldn iddia ediyo-rum. Bu, Lenin'i okumayan u ya da bu kiiyi artabilir, ama bu birolgudur, yoldalar. Buharin burada byk bir heyecanla, Marksist lite-ratrde "hara" szcne izin verilmemesi gerektiini iddia etti. PartiMK'snn ve genelde Marksistlerin "hara" szcn kullanabilmele-

rine fkelendi, hayret etti. Fakat bu szck, Lenin yolda gibi birMarksistin makalelerinde, oktan beri yasallk kazanmsa, bundahayret edilecek ne var? Yoksa, Lenin, Buharin'in Marksistlereynelttii taleplere yeterli yant vermiyor mu? yleyse deerliyoldalar, bunu dobra dobra syleyin.

rnein Lenin gibi bir Marksistin, 'Sol' ocukluklar ve Kk-Burjuvalk zerine (Mays1918) adl makalesini aln ve orada upasaj okuyun:

Birka binliini itinayla saklayan kk-burjuva, devletkapitalizminin dmandr, ve o bu binlikleri, yoksul halkakar, her trl genel devlet kontrolne kar, mutlaka kendisi

iin realize etmek ister; ne var ki binliklerin toplam, sosyalistinamza zarar veren speklasyon iin pek ok milyarlk bir te-mel oluturur. Diyelim ki, belli bir sayda ii, birka gn iin-de, 1000'e eit klnabilecek bir deer miktar retti. Yine diye-lim ki, bu miktardan 200', kk speklasyonlarla, Sovyetiktidarnn talimat ve kararlarna kar, kk mlk sahiplerininher trl yolsuzluu ve hilesiyle kaybedildi. Snf bilinli herii, unu syleyecektir: Eer daha byk dzen ve rgtllksalanmas iin 1000'den 300'n verebilsey

Stalin Cilt12

Documents

Transcript of Stalin Cilt12