Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์...

48
SPA in Action (Part I) i คู่มือการนามาตรฐานสู่การปฏิบัติ SPA (Part I) in Action สาหรับมาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับเฉลิมพระเกียรติฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน) 2556

description

 

Transcript of Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์...

Page 1: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

i

คมอการน ามาตรฐานสการปฏบต

SPA (Part I) in Action ส าหรบมาตรฐานโรงพยาบาลและบรการสขภาพ ฉบบเฉลมพระเกยรตฉลองสรราชสมบตครบ 60 ป

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 2556

Page 2: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

ii

ค ำน ำ

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรการสขภาพ ฉบบเฉลมพระเกยรตฉลองสรราชสมบตครบ 60 ป หรอทเรยกวามาตรฐาน HA/HPH 2006 จดท าเสรจสนเมอป พ.ศ. 2549 มเนอหาหลกในดานคณภาพและความปลอดภยในการดแลผปวยและระบบงานส าคญของโรงพยาบาล การสรางเสรมสขภาพ และคณภาพการบรหารจดการองคกรโดยรวม

เพอใหโรงพยาบาลสามารถท าความเขาใจเนอหาของมาตรฐาน สามารถน ามาตรฐานไปสการปฏบตไดเหมาะสมกบบรบทของแตละโรงพยาบาล สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (สรพ.) จงไดจดท าคมอ SPAขน เปนการขยายความกจกรรมทควรด าเนนการส าหรบมาตรฐานแตละขอ โดยอธบายใหเหนรปธรรมของการปฏบตอยางเปนขนตอน และใหแนวทางการประเมนตนเองอยางกระชบซงมงใหตอบเนอหาทไดจากผลของการปฏบตตามมาตรฐาน

SPA in Action Part I นเปนการน าคมอ SPA ส าหรบมาตรฐานตอนท I การบรหารองคกรในภาพรวม มาจดท าเปนค าถามเรมตนเพอใหโรงพยาบาลเขาใจบรบทของตนเอง และน าไปสการด าเนนการปรบปรงทมความเฉพาะเจาะจงส าหรบโรงพยาบาล ทงนผน าไปปฏบตควรนกถงวงลอของระบบงานทมการพฒนาอยางตอเนองอนไดแก PDCA หรอ DALI (Design-Action-Learning-Improvement) อนไดแกการออกแบบระบบ การปฏบตตามระบบทออกแบบไว การก ากบตดตาม/ทบทวน/เรยนร และการปรบปรง การถามหาระบบการก ากบตดตามในเรองตางๆ นบวาเปนสวนส าคญทจะท าใหวงลอนหมนไปอยางตอเนอง

สรพ.หวงวาความเขาใจและการน ามาตรฐานไปสการปฏบต จะสงผลใหผปวยไดรบการดแลทมคณภาพและความปลอดภยยงขน รวมทงจะมขอมลเชงปฏบตตางๆ เกดขนมากมาย

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน)

กรกฎาคม 2556

Page 3: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

iii

สำรบญ

ค าน า ................................................................................................................................................................ ii

สารบญ ............................................................................................................................................................ iii

I-1.1 การน าองคกรโดยผน าระดบสง (LED.1) ...................................................................................................... 1

I-1.2 การก ากบดแลกจการและความรบผดชอบตอสงคม (LED.2) ........................................................................ 5

I-2.1 การจดท ากลยทธ (STM.1) ........................................................................................................................ 8

I-2.2 การถายทอดกลยทธเพอน าไปปฏบต (STM.2) .......................................................................................... 12

I-3.1 ความรเกยวกบผปวย / ผรบผลงาน (PCF.1) ............................................................................................ 15

I-3.2 ความสมพนธและความพงพอใจของผรบผลงาน (PCF.2) .......................................................................... 17

I-3.3 สทธผปวย (PCF.3) ................................................................................................................................. 20

I-4.1 การวด วเคราะห และปรบปรงผลงานขององคกร (MAK.1) ....................................................................... 24

I-4.2 การจดการสารสนเทศ เทคโนโลยสารสนเทศ และการจดการความร (MAK.2) ............................................ 27

I-5.1 ความผกพนของบคลากร (HRF.1) ........................................................................................................... 31

I-5.2 สภาพแวดลอมของบคลากร (HRF.2) ....................................................................................................... 35

I-6.1 การออกแบบระบบงาน ............................................................................................................................ 40

I-6.2 การจดการและปรบปรงกระบวนการท างาน............................................................................................... 43

Page 4: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 1

I-1 การน าองคกร

I-1.1 กำรน ำองคกรโดยผน ำระดบสง (LED.1) ผน าระดบสงชน าองคกร สอสารและสงเสรมผลการด าเนนงานทด ใหความมนใจในคณภาพและความปลอดภยในการดแลผรบบรการ.

ก. วสยทศนและคานยม

(1) ผน าระดบสงก าหนดพนธกจ วสยทศน คานยม. ผน าระดบสงถายทอดพนธกจ วสยทศน คานยม ผานระบบการน า ไปยงบคลากรทกคนและคพนธมตรส าคญ เพอน าไปปฏบต. การปฏบตตนของผน าระดบสงสะทอนถงความมงมนตอคานยมขององคกร.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง วสยทศนของ รพ.คออะไร Top-down: ทบทวนในภาพใหญวาเสนทางหลกๆ

ทจะไปสวสยทศนนนคออะไร Bottom-up: ชกชวนใหแตละหนวยงานพจารณาวาวสยทศนดงกลาวมความหมายอยางไรกบหนวยงานของตน และหนวยงานสามารถท าอะไรไดบางเพอเปนสวนหนงของการขบเคลอนสวสยทศน

คานยมขององคกรทเหนการปฏบตอยางชดเจนหรอปฏบตไดด มอะไรบาง

ทบทวนและยกตวอยางเพอสอสารใหเกดความมนใจในการปฏบตในวงกวาง

คานยมขององคกรทปฏบตไดยากหรอยงไมเหนการปฏบตอยางชดเจน มอะไรบาง

ผน าหาวธการแสดงตวอยางการปฏบตในคานยมเหลาน

คานยมของ HA/HPH ขอใดทไมปรากฏในคานยมขององคกร

หาทางเชอมคานยมเหลานกบคานยมขององคกร และหาทางสงเสรมใหมการน าไปปฏบต

(2) ผน าระดบสงสรางสงแวดลอมขององคกรทสงเสรม ก าหนด และสงผลใหมการปฏบตตามกฎหมายและม

จรยธรรมทด. (น าไปประเมนรวมในหวขอ 1.2)

Page 5: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 2

(3) ผน าระดบสงสรางสงแวดลอมและบรรยากาศทเออตอการปรบปรงผลงาน, การบรรลพนธกจและวตถประสงคขององคกร, การสรางนวตกรรม, ความคลองตวขององคกร, การเรยนรในระดบองคกรและบคลากร, สมพนธภาพในการท างานทด, ความรวมมอและการประสานบรการ.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง สงแวดลอมและบรรยกาศทเออตอการพฒนาทดอยแลวมอะไร ทตองการเพมเตมมอะไร

ท าสงทดอยแลวใหเขมแขงขน เตมเตมสงทตองการเพมเตม

เปาหมายในแผนยทธศาสตรทมโอกาสประสบความส าเรจสงคออะไร ทตองใชความพยายามอยางมากคออะไร

จะสรางสงแวดลอมอยางไรเพอใหผเกยวของทมเทเพอบรรลเปาหมายททาทายและตองใชความพยายาม

ปญหาเกาๆ ทยงคงคางคาและตองการวธการใหมๆ ในการแกปญหามอะไรบาง

จะสงเสรมใหมองหาวธคดและหนทางใหมๆ ในการแกปญหาดงกลาวอยางไร

เงอนไข กฎระเบยบและประเพณปฏบตทกอใหเกดความไมคลองตวในการปฏบตงานมอะไรบาง สงผลอยางไร

ผน าพจารณาวาจะลดเงอนไข หรอปรบเปลยนกฎระเบยบทเปนอปสรรคอยางไร

ตวอยางการเรยนรจากงานประจ ามอะไรบาง สงเสรมใหเกดการตงค าถามเพอเรยนรจากงานประจ าและคนหาความรทจ าเปนใหมากขน

บทเรยนขององคกรทจะมประโยชนในการท างานใหญๆ หรอท างานเชงกลยทธใหส าเรจมอะไรบาง

น าบทเรยนดงกลาวมาใชในการตดสนใจและสรางการเรยนรในระดบองคกรเพอขบเคลอนงานเชงกลยทธ

ตวอยางสมพนธภาพทดในการท างานมอะไรบาง จะสงเสรมสมพนธภาพทดใหดยงขน และน าไปปรบในสวนทยงมปญหาอยางไร

บรการหรอแผนงาน/โครงการทตองการความรวมมอและการประสานงานสงมอะไร

สงเสรมใหเกดความรวมมอและการประสานงานทเหมาะสมกบลกษณะงาน

(4) ผน าระดบสงสรางและสงเสรมวฒนธรรมความปลอดภยในการดแลผปวย.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง เปาหมายความปลอดภยผปวยมอะไรบาง ตดตามการปฏบตตามแนวทางทก าหนดไว

ปรบปรงเพอบรรลเปาหมายทดขน ชองทางการรบรเหตการณไมพงประสงคทใชเปนหลกคออะไร มชองทางอะไรอกทยงไมไดใชเตมท

หาทางใชชองทางทยงไมไดใชเตมทใหมากขน

ผน าใชชองทางใดในการสอสารเพอใหเกดความมนใจวาผน ามงมนปรบปรงทระบบมากกวาการกลาวโทษตวบคคล

ทบทวนวาชองทางนนไดผลเพยงใด พจารณาวาสมควรทดลองวธการอนๆ หรอไม แลวทดลองท า

Page 6: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 3

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง อะไรคอตวอยางการท า RCA ทดทสด 2-3 เรอง รวมกนทบทวนวาการวเคราะหนนไดถง root

cause หรอไม จะมแนวทางปรบปรงใหดขนอยางไร

วธการทสมาชกสอสารกนภายในทมเกยวกบเรองความเสยงคออะไร

รวมกนทบทวนวาเปนการสอสารทเพยงพอหรอไม ควรเพมโอกาสและวธการในการสอสารใหบอยขนอยางไร โดยไมเปนภาระของผปฏบต

ผลการส ารวจ patient safety culture survey เปนอยางไร

น าประเดนทไดรบมาพจารณาวาจะปรบปรงอยางไร

ขอใหนกถงอบตการณรนแรงทสดทเคยเกดขน ผคนตอบสนองตอเหตการณดงกลาวอยางไร

ทบทวนวาการตอบสนองดงกลาวนนสงผลดหรอผลเสยตอการแกไขและปองกนปญหา ความเชอและความกลาทจะเปดเผยขอมล รวมถงผลตอวฒนธรรมความปลอดภยในระยะยาว แลวก าหนดแนวทางตอบสนองทเหมาะสมยงขน

มการปรบปรงระบบงานอะไรทเปนผลมาจากการทบทวนเหตการณไมพงประสงค

เรยนรวาการปรบปรงดงกลาวเกดขนไดอยางไร หาทางสงเสรมใหเกดมากขน

อะไรเปนการเปลยนแปลงส าคญทเกดจากการเยยมหนางานของผน า

สงเสรมใหผน าไดไปเยยมหนางานเพอพดคยเรองความปลอดภยอยางสม าเสมอ และตอบสนองตอสถานการณหรอความตองการการชวยเหลออยางฉบพลน

Page 7: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 4

ข. การสอสารและจดเนนขององคกร

(1) ผน าระดบสงสอสารกบบคลากร, ใหอ านาจการตดสนใจ, และจงใจบคลากรทกคนทวทงองคกร. ผน าระดบสงกระตนใหเกดการสอสารสองทางทตรงไปตรงมาทวทงองคกร. ผน าระดบสงมบทบาทเชงรกในการใหรางวลและการยกยองชมเชย เพอหนนเสรมการมงเนนผปวย / ผรบผลงาน, การมงเนนคณภาพและความปลอดภยในการดแลผรบบรการ, และการมงเนนผลงานทด.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ขอตวอยางเรองทจะตองสอสารกบบคลากรใหเกดความเขาใจอยางถองแท

ทบทวนวาผน าสอสารกบบคลากรอยางไร ไดผลหรอไม ควรปรบปรงวธการสอสารอยางไร

อะไรคอชองทางการสอสารสองทางทไดผล หาทางขยายผลการสอสารในลกษณะดงกลาว ควรเสรมพลงใหผปฏบตงานตดสนใจดวยตนเองในเรองอะไรเพมเตมจากทเปนอย

สนบสนนขอมลขาวสาร แนวทาง ทรพยากร และความมนใจ ใหแกผปฏบตงานเพอการตดสนใจทรวดเรวและตอบสนองความตองการของผรบบรการ

ปจจยและสงแวดลอมอะไรทจะท าใหผปฏบตงานตองการพฒนากระบวนการท างานของตน

สงเสรมปจจยและสงแวดลอมดงกลาว

การใหรางวลและแรงจงใจทใหผลดส าหรบบคลากรแตละกลมคออะไร

เชอมโยงการใหรางวลดงกลาวกบการมงเนนผปวย การท างานทมผลงานด มคณภาพและปลอดภย

(2) ผน าระดบสงก าหนดจดเนนทการปฏบตเพอปรบปรงผลงาน การบรรลวตถประสงคและวสยทศนขององคกร

รวมทงระดบความคาดหวงในจดเนนดงกลาว. ผน าระดบสงทบทวนตวชวดผลการด าเนนงานอยางสม าเสมอเพอระบการด าเนนการทจ าเปน.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง อะไรคอจดเนนทตองการใหมการปฏบตอยางจรงจง จดเนนดงกลาวไดมาจากการพจารณาขอมลอะไรบาง มการก าหนดระดบทคาดหวงชดเจนหรอไม มความตนตวในการน าไปปฏบตอยางไร ผลลพธเปลยนแปลงไปตามเปาหมายทคาดไวหรอไม

หาทางท าใหเกดความตนตวในการปฏบตเพอใหไดผลลพธตามเปาหมายทคาดหวง

Page 8: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 5

I-1.2 กำรก ำกบดแลกจกำรและควำมรบผดชอบตอสงคม (LED.2) องคกรแสดงถงระบบการก ากบดแลกจการทด ความรบผดชอบตอสาธารณะ สรางความมนใจวามการด าเนนงานอยางมจรยธรรม และมสวนสนบสนนตอสขภาพของชมชน.

ก. การก ากบดแลกจการ

(1) องคกรทบทวนและแสดงใหเหนระบบการก ากบดแลกจการทด ในดานความรบผดชอบตอการกระท าของผบรหาร, ความรบผดชอบดานการเงน, ความโปรงใสในการด าเนนงาน, การตรวจสอบทเปนอสระทงภายในและภายนอก, และการพทกษผลประโยชนของผมสวนไดสวนเสย.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง กลไกก ากบดแลการท างานของผบรหารสงสดคออะไร

ทบทวนใหเกดความชดเจน โดยเฉพาะอยางยงถาการก ากบดแลนนผานมาตามสายการบงคบบญชาหลายชน ท าใหเกดความชดเจนในเรองการท าสญญาขอตกลง การรายงานตอผก ากบดแล และการสนองตอบตอรายงาน

อะไรคอความเสยงตอขอครหาในเรองความโปรงใสในการด าเนนงานขององคกรและการตดสนใจของผบรหาร

วางมาตรการเพอใหเกดความมนใจในความโปรงใสส าหรบเรองเหลานน

ขอเสนอแนะส าคญจากผลการตรวจสอบภายในในรอบปทผานมามอะไรบาง

ท าใหมนใจวามการปรบปรงตามขอเสนอแนะอยางเหมาะสม

ขอเสนอแนะส าคญจากผลการตรวจสอบภายนอกมอะไรบาง

ท าใหมนใจวามการปรบปรงตามขอเสนอแนะอยางเหมาะสม

อะไรคอผลประโยชนทองคกรตองพทกษใหแกผมสวนไดสวนเสยส าคญ

วางมาตรการพทกษผลประโยชนอยางเหมาะสม

เสยงสะทอนและความตองการของผมสวนไดสวนเสยตอผบรหารมอะไรบาง

ตอบสนองตอเสยงสะทอนดงกลาวอยางเหมาะสม

(2) องคกรประเมนผลงานของผน าทกระดบ. ผน าระดบสงใชผลการทบทวนเหลานไปปรบปรงประสทธผลของผน า

แตละคน และประสทธผลของระบบการน า. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

Managerial competency ของผน าทองคกรใหความส าคญมอะไรบาง

น าไปใชในการประเมนและปรบปรง

Page 9: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 6

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ผน าใหความหมายของประสทธผลของระบบการน าวาอยางไร อะไรคอประเดนส าคญทผน ามงเนน

ทบทวนในกลมผน าและรบเสยงสะทอนจากบคลากรตอประเดนตางๆ ทผน าใหความส าคญ เพอน ามาสการปรบปรง

ข. พฤตกรรมทปฏบตตามกฎหมายและมจรยธรรม

(1) องคกรระบและคาดการณถงความเสยง / ผลกระทบดานลบตอสงคม และความกงวลของสาธารณะ เนองมาจากบรการ / การด าเนนงานขององคกร. องคกรมการเตรยมการเชงรกในประเดนดงกลาว รวมถงการใชกระบวนการทใชทรพยากรอยางคมคาและรกษาสงแวดลอม. มการก าหนดกระบวนการ ตวชวด และเปาหมายส าคญ เพอใหมการปฏบตตามขอบงคบและกฎหมาย รวมทงลดความเสยงหรอผลกระทบดานลบเหลานน.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง อะไรคอความเสยงหรอผลกระทบดานลบส าคญทมตอสงคม จากการใหบรการของ รพ.

เตรยมการเชงรกในประเดนดงกลาว โดยก าหนดเปาหมายทชดเจน

อะไรคอความกงวลของประชาชนหรอสาธารณชน ตอการใหบรการของ รพ.

เตรยมการเชงรกในประเดนดงกลาว โดยก าหนดเปาหมายทชดเจน

คาใชจายดานพลงงานของ รพ.ในแตละปเปนอยางไร เพมขนในอตราเทาใด

วางมาตรการในการประหยดพลงงานทไดผล

การใชทรพยากรใดทมโอกาสจะลดลงไดโดยไมมผลเสยตอการบรการผปวย

รวมรณรงคเพอลดการใชทรพยากรดงกลาว

รพ.ปลอยของเสยหรอสรางการรบกวนตอสงแวดลอมอะไรบาง

ตรวจสอบผลกระทบตอสงแวดลอมตามมาตรฐานทกฎหมายก าหนด และปรบปรง

มขอบงคบหรอกฎหมายอะไรท รพ.ยงไมสามารถปฏบตตามได หรอยงไมไดทบทวนวามการปฏบตตามเพยงใด

ทบทวนและปรบปรง

(2) องคกรสงเสรมและสรางความมนใจวาจะมพฤตกรรมทมจรยธรรมในปฏสมพนธทกกรณ มการตดตามก ากบ และ

ด าเนนการตอพฤตกรรมทฝาฝนหลกจรยธรรม. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

รพ.มความเสยงดานจรยธรรมของผปฏบตงานและผบรหารอยางไรในประเดนตอไปน การคดคาบรการ การสงตรวจโดยไดรบคาตอบแทนพเศษ การสงยาหรอสงการรกษาทเกนความจ าเปน การ

ก าหนดนโยบายทชดเจน จดใหมแนวทางปองกน ปองปราม ตดตามก ากบ และด าเนนการอยางเหมาะสมเมอมการฝาฝนหลกจรยธรรม

Page 10: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 7

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ประชาสมพนธ การตดสนใจรบไว/สงตอ รพ.จดบรการทมความเสยงตอปญหาจรยธรรมอะไรบาง เชน การรกษาผมบตรยาก การปลกถายอวยวะ การผาตดแปลงเพศ

วางแนวทางปฏบตทชดเจนและรดกมเพอปองกนปญหาดงกลาว

กรณทยากตอการตดสนใจของผประกอบวชาชพเนองจากความไมลงตวระหวางมมมองตางๆ มอะไรบาง (เชน การตดสนใจการยตการรกษา การเลอกชวยชวตคนหนงแตตองสละโอกาสชวยชวตอกคนหนง)

จดเวทแลกเปลยนเรยนรรวมกนปรกษาผเชยวชาญในดานนนๆ

จรยธรรมวชาชพตอไปน เรองใดทยงเปนโอกาสพฒนา: การรกษาความลบ, การเปดเผยขอเทจจรง, การหลกเลยงผลประโยชนทบซอน, การยดมนในความรบผดชอบของวชาชพ

สงเสรมใหวชาชพจดเวทพดคยแลกเปลยนเพอรวมกนก าหนดแนวทางปฏบตทด

Page 11: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 8

I – 2 การบรหารเชงกลยทธ

I-2.1 กำรจดท ำกลยทธ (STM.1) องคกรก าหนดกลยทธและวตถประสงคเชงกลยทธ เพอตอบสนองกบความทาทายขององคกร และสรางความเขมแขงใหกบการด าเนนงานขององคกร.

ก. กระบวนการจดท ากลยทธ

(1) ผน าระดบสง ดวยความรวมมอของบคลากรและผมสวนไดสวนเสยส าคญ ด าเนนการวางแผนกลยทธตามขนตอนและใชกรอบเวลาทเหมาะสม. มการวเคราะหและก าหนดความทาทายเชงกลยทธและขอไดเปรยบขององคกร. มกระบวนการทชวยใหองคกรทราบถงจดออนหรอจดดอยส าคญทอาจถกมองขาม.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง มการก าหนดจงหวะเวลาและขนตอนของการทบทวนแผนกลยทธในแตละปอยางชดเจนหรอไม

เตรยมขอมล เตรยมคน ใหพรอมทจะทบทวนแผนกลยทธตามก าหนดเวลา

อะไรคอความทาทายเชงกลยทธขององคกร ทบทวนวาความทาทายนนเปนประเดนทมความส าคญตอความส าเรจขององคกรในอนาคตเพยงใด มประเดนอนส าคญกวาหรอไม

อะไรคอขอไดเปรยบเชงกลยทธขององคกร ทบทวนวาขอไดเปรยบนนเปนประเดนทมความส าคญจรงหรอไม มประเดนอนส าคญกวาหรอไม

วนนเราเรยนรอะไร ทเราไมเคยรมากอนเมอ 5 ปทแลว

น าสงทรไปใชประโยชนในการท า/ปรบแผนกลยทธ หาวธท าใหรในสงเหลานไดเรวขน

คนอนมการเตรยมตวอยางไร ในสงทเราไมไดเตรยมตวไวกอน

รบปรบตวในสงทเราไมไดเตรยมตว หาวธรใหเรวขนวาคนอนเตรยมตวลวงหนาอยางไร

มความผดพลาดหรอการเสยโอกาสอะไรทดเหมอนจะเกดซ าไดอก

วางแนวทางปองกนความผดพลาดหรอการเสยโอกาส

วฒนธรรมของเรามขอจ ากดอะไร หาทางปรบเปลยนวฒนธรรมทเปนขอจ ากด ประเดนอะไรทเปนเรองทน ามาพดคยกนไมไดในองคกรแหงน

หาเวททจะท าใหพดคยเรองเหลานไดอยางปลอดภย

แผนกลยทธซงจดท าขนเมอหลายปกอนมความเหมาะสมเพยงใด

ท าใหแผนกลยทธมการปรบเปลยนใหเหมาะสมตลอดเวลา

Page 12: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 9

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง มการเปลยนแปลงอะไรบางทเราไมไดเตรยมตวรบมอไวส าหรบอนาคต

ปรบแผนใหตอบสนองการเปลยนแปลง คาดการณลวงหนาวาจะมอะไรเปลยนแปลงอก

อะไรคอศกยภาพหรอจดออนทเราเคยมองขามไป น าจดทเรามองไมเหนมาทบทวนแผนกลยทธ ทบทวนวธการทชวยใหเรามองเหน blind spot เพอการท าแผนทดขน

(2) ในกระบวนการวางแผนกลยทธ มการวเคราะหปญหาและความตองการดานสขภาพของผรบบรการ / ชมชนท

รบผดชอบ, จดแขง จดออน โอกาส สงคกคามขององคกร รวมทงปจจยส าคญอนๆ และความสามารถในการน าแผนกลยทธไปปฏบต.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง อะไรคอปญหาและความตองการดานสขภาพทเปนความทาทายส าคญ

ทบทวนวาเปาหมาย ตวชวด และกลยทธทวางไวจะน าไปสการเอาชนะความทาทายนนไดเพยงใด

อะไรคอจดแขงส าคญขององคกร 3 ประการ ทบทวนวากลยทธขององคกรไดใชจดแขงนนอยางไร

อะไรคอจดออนส าคญขององคกร 3 ประการ ทบทวนวากลยทธขององคกรมแนวทางปดจดออนนนอยางไร

อะไรคอสงแวดลอมภายนอกทเปนโอกาสส าคญขององคกร 3 ประการ

ทบทวนวากลยทธขององคกรไดใชโอกาสนนอยางไร

อะไรคอสงแวดลอมภายนอกทคกคามองคกร ทบทวนวากลยทธขององคกรตอบสนองตอสงคกคามนนอยางไร

มมมอง/ความคาดหวงของผรบบรการ/ชมชนเปนอยางไร

ทบทวนวากลยทธขององคกรตอบสนองตอความคาดหวงดงกลาวนนอยางไร

สภาพแวดลอมดานความรวมมอ การแขงขน และความสามารถขององคกรทใหบรการในพนทเดยวกนหรอมลกษณะคลายกนเปนอยางไร

ทบทวนวาองคกรใชกลยทธอะไรเพอตอบสนองตอสภาพแวดลอมดงกลาว

นวตกรรมหรอการเปลยนแปลงดานเทคโนโลยทอาจมผลตอการจดบรการมอะไรบาง

ทบทวนวากลยทธขององคกรใชประโยชนจากนวตกรรมและเทคโนโลยดงกลาวอยางไร

ความตองการขององคกรในดานบคลากรและทรพยากรอนๆ เปนอยางไร

ทบทวนวาองคกรใชกลยทธอะไรเพอใหไดบคลากรและทรพยากรดงกลาว

โอกาสปรบเปลยนการใชทรพยากรไปสบรการหรอกจกรรมทมความส าคญสงกวา

ทบทวนวาองคกรใหความส าคญหรอปรบเปลยนวธการใชทรพยากรอยางไร

อะไรคอความเสยงดานการเงน สงคม จรยธรรม ทบทวนวาองคกรมกลยทธเพอรองรบความเสยง

Page 13: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 10

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ระเบยบขอบงคบ เทคโนโลย ตางๆ ดงกลาวอยางไร ความสามารถในการปองกนและตอบสนองตอภาวะฉกเฉน

ทบทวนวาองคกรมกลยทธเพอเตรยมความพรอมอยางไร

สงแวดลอมทเปลยนไปของระบบบรการสขภาพและเศรษฐกจ

ทบทวนวากลยทธขององคกรจะรองรบการเปลยนแปลงดงกลาวไดอยางไร

ปจจยอนๆ ทมความเฉพาะเจาะจงส าหรบองคกร ทบทวนวาองคกรมกลยทธอะไรตอปจจยดงกลาว อะไรทจะเปนอปสรรคตอการน ากลยทธไปปฏบต เชน ทรพยากร ความร ความคลองตว การเปลยนแปลงอยางฉบพลน

วางแผนวาจะพฒนาความสามารถขององคกรเพอฝาฟนอปสรรคดงกลาวอยางไร

ข. วตถประสงคเชงกลยทธ

(1) มการจดท าวตถประสงคเชงกลยทธส าคญ และกรอบเวลาทจะบรรลวตถประสงคเหลานน. (น าเสนอวตถประสงคเชงกลยทธส าคญ)

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง อะไรคอวตถประสงคเชงกลยทธส าคญทจะบรรลในชวง 1-2 ปขางหนา

ทบทวนความเปนไปไดทจะบรรลตามก าหนดเวลา และความเชอมโยงกบพนธกจขององคกร

อะไรคอวตถประสงคเชงกลยทธส าคญทจะบรรลใน 3-5 ปขางหนา

ทบทวนวาเหมาะสมทจะใชเปนเปนทศทางระยะยาวขององคกร เปนสงทองคกรตองบรรลเพอใหสามารถอยรอดไดในระยะยาวหรอไม

(2) วตถประสงคเชงกลยทธ ตอบสนองตอความทาทายทส าคญและใชขอไดเปรยบเชงกลยทธขององคกร,

ตอบสนองตอสถานะสขภาพและความตองการดานสขภาพของชมชนหรอกลมประชากรทใหบรการ และมสวนตอผลลพธสขภาพทดขน.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง อะไรคอความทาทายเชงกลยทธขององคกร ทบทวนวาวตถประสงคเชงกลยทธตอบสนองตอ

ความทาทายดงกลาวเพยงใด อะไรคอขอไดเปรยบเชงกลยทธขององคกร ทบทวนวามการน าขอไดเปรยบดงกลาวมาใชใน

การจดท ากลยทธเพยงใด อะไรคอปญหาหรอความตองการดานสขภาพทส าคญของชมชน/ผรบบรการ

ทบทวนวาวตถประสงคเชงกลยทธตอบสนองตอปญหาหรอความตองการดงกลาวอยางไร จะท าใหผลลพธสขภาพในปญหาหรอความตองการดงกลาว

Page 14: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 11

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ดขนอยางไร

ประเดนตอไปนมความส าคญทจะน าไปสความส าเรจขององคหรอไม: การเขาถง, การปรบบรการใหเหมาะสมกบผรบบรการแตละราย, ขดความสามารถและความเพยงพอของบคลากร, การสรางนวตกรรมอยางรวดเรว, การบรหารความสมพนธกบผปวย, การใชเวชระเบยนอเลคโทรนคและเทคโนโลยสารสนเทศ, คณภาพและความปลอดภย, การตอบสนองอยางรวดเรว, การใหบรการในลกษณะบรณาการ, การใหบรการทมตนทนต า, การสรางพนธมตรและแนวรวมใหมๆ

น าประเดนทส าคญมาพจารณาก าหนดเปนวตถประสงคเชงกลยทธ

(3) วตถประสงคเชงกลยทธเกยวกบการสรางเสรมสขภาพมงทผลลพธสขภาพทดขนของผปวย ครอบครว ชมชน

บคลากร และสงแวดลอมทเออตอการมสขภาพด. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

อะไรคอวตถประสงคเชงกลยทธเกยวกบการสรางเสรมสขภาพ

ทบทวนวาวตถประสงคดงกลาวครอบคลมกลมเปาหมายทงผปวย ครอบครว ชมชน และบคลากรหรอไม

Page 15: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 12

I-2.2 กำรถำยทอดกลยทธเพอน ำไปปฏบต (STM.2) องคกรถายทอดวตถประสงคเชงกลยทธไปสการปฏบต และตดตามความกาวหนาเพอใหมนใจวาบรรลเปาประสงค.

ก. การจดท าแผนปฏบตการและการถายทอดเพอน าไปปฏบต

(1) มการจดท าแผนปฏบตการและถายทอดแผนไปสการปฏบตเพอบรรลวตถประสงคเชงกลยทธทส าคญ, สรางความมนใจในความยงยนของการเปลยนแปลงส าคญทเปนผลจากแผนปฏบตการ. บคลากรตระหนกในบทบาทและการมสวนตอการบรรลวตถประสงคเชงกลยทธ.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ผรบผดชอบแตละกลยทธมใครบาง ผรบผดชอบกลยทธตรวจสอบการจดท าแผนปฏบต

การ ความเขาใจของผเกยวของ ก าหนดแนวทางตดตามตวชวดความส าเรจและความกาวหนา

แผนปฏบตการททาทายหรอตองใชความพยายามสงมอะไรบาง

ทมน ารวมกนวเคราะหปญหาอปสรรคและวางแนวทางแกไข/สนบสนน

แผนปฏบตการทตองการความเขาใจและความรวมมอจากผปฏบตงานสงมอะไรบาง

ทมน ารวมกนสรางความเขาใจและตดตามประเมนการรบรของผปฏบตงาน

การเปลยนแปลงทตองการใหเกดอยางยงยนมอะไรบาง

วเคราะหอปสรรคตอความยงยนและปจจยส าคญตอความยงยน และด าเนนการอยางเหมาะสม

(2) องคกรสรางความมนใจวามทรพยากรดานการเงนและดานอนๆ เพยงพอทจะน าแผนปฏบตการไปปฏบตให

บรรลผล. องคกรประเมนความเสยงดานการเงนและดานอนๆ ทเกยวของกบแผนปฏบตการ. องคกรจดสรรทรพยากรอยางสมดลเพอใหมนใจวาจะมทรพยากรเพยงพอส าหรบสงทจ าเปนตองปฏบต.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง มความเสยงดานการเงนอะไรบาง ด าเนนการสรรหาและวางแนวทางปองกนความ

เสยง แผนงานทอาจประสบปญหาดานการเงนมอะไรบาง สรางความมนใจวามการจดสรรทรพยากรดาน

การเงนอยางสมดล แผนงานทอาจประสบปญหาทรพยากรอนๆ ไมเพยงพอมอะไรบาง

สรางความมนใจวามการจดสรรทรพยากรดานอนๆอยางสมดล

(3) มการปรบเปลยนแผนปฏบตการและน าแผนทปรบเปลยนไปสการปฏบต ในกรณทมความจ าเปน.

Page 16: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 13

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ความไมแนนอนของสงแวดลอมภายนอกทอาจสงผลใหเกดการปรบเปลยนแผนปฏบตการมอะไรบาง

วางแนวทางในการเฝาระวง เตรยมแผนส ารอง และเตรยมพรอมทจะปฏบตตามแผนส ารอง

อปสรรคภายในองคกรทอาจท าใหแผนไมกาวหนาไปตามเปาหมายมอะไรบาง จะมผลตอแผนใด

วางแนวทางในการลดอปสรรคดงกลาว

ในรอบปทผานมามการปรบเปลยนแผนปฏบตการอะไรบาง มทมาอยางไร

สรปบทเรยนถงความคลองตวในการปรบเปลยนแผนและการน าแผนทปรบเปลยนไปปฏบต

(4) องคกรจดท าแผนดานทรพยากรบคคลทส าคญ เพอใหสามารถปฏบตตามวตถประสงคเชงกลยทธและแผนปฏบต

การทก าหนดไวได. แผนระบผลกระทบทมโอกาสเกดขนตอบคลากร และโอกาสทจะมการเปลยนแปลงความตองการดานขดความสามารถของบคลกรและระดบก าลงคนทตองการ.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง มวตถประสงคเชงกลยทธเรองอะไรบางทจ าเปนตองท าแผนดานทรพยากรบคคลเพอสงตอไปน: การเพมการตดสนใจแกบคลากร, การประสานงานระหวางผประกอบวชาชพและผบรหาร, การแลกเปลยนเรยนรในองคกร, การปรบระบบบรหารคาตอบแทน

จดท าแผนดานทรพยากรเพอรองรบความตองการดงกลาว

มวตถประสงคเชงกลยทธเรองอะไรบางทตองพจารณาความสามารถของบคลากรหรออตราก าลงทเปลยนไปจากเดม

จดท าแผนดานทรพยากรเพอรองรบความตองการดงกลาว

(5) มการจดท าตวชวดส าคญเพอตดตามความกาวหนาในการปฏบตตามแผน. ระบบการวดผลครอบคลมประเดน

ส าคญ / ผมสวนไดสวนเสยทงหมด และหนนเสรมใหทงองคกรมงไปในทศทางเดยวกน. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

ตวชวดส าคญทใชตดตามความกาวหนาและความส าเรจของการปฏบตตามแผน 20 ตวแรกมอะไรบาง

ทบทวนวาตวชวด 20 ตวแรกครอบคลมประเดนส าคญ และผมสวนไดสวนเสยทงหมดหรอไม ทมน าวางแผนตดตามตวชวดดงกลาวอยางสม าเสมอ

Page 17: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 14

ข. การคาดการณและเปรยบเทยบผลการด าเนนงาน

องคกรคาดการณผลการด าเนนงานส าหรบตวชวดส าคญในขอ 2.2 ก (5) ตามกรอบเวลาของการวางแผน โดยพจารณาจากเปาประสงค ผลงานทผานมา และขอมลเชงเปรยบเทยบทเหมาะสม. องคกรตอบสนองตอความแตกตางของผลงานเมอเทยบกบองคกรทด าเนนงานหรอมกจกรรมในลกษณะใกลเคยงกน ทงความแตกตางในปจจบนและความแตกตางทไดจากการคาดการณ.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ผลการด าเนนงานทเปนไปตามคาทคาดการณมอะไรบาง

พจารณาวาควรปรบคาคาดการณใหทาทายยงขนหรอไม

ผลการด าเนนงานทไมเปนไปตามคาทคาดการณมอะไรบาง

ทบทวนปรบแผนปฏบตการ

มการเปรยบเทยบผลการด าเนนงานกบองคกรทด าเนนงานในลกษณะใกลเคยงกนในเรองใดบาง ผลลพธของการเปรยบเทยบเปนอยางไร

ตอบสนองตอการเปรยบเทยบอยางเหมาะสม เชน น ามาก าหนดเปาหมายททาทาย หรอปรบใชขอมลเชงเปรยบเทยบทเหมาะสม ขยบจากผลงานขององคกรทใกลเคยงกน มาเปนผลงานของคแขง และผลงานทเปนเลศตามล าดบ

Page 18: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 15

I – 3 การมงเนนผปวย / ผรบผลงาน

I-3.1 ควำมรเกยวกบผปวย / ผรบผลงำน (PCF.1) องคกรเรยนรความตองการและความคาดหวงทส าคญของผปวย / ผรบผลงานของตน เพอใหมนใจวาบรการทจดใหสอดคลองกบความตองการดงกลาว.

ก. ความรเกยวกบผปวย / ผรบผลงาน

(1) องคกรระบการจ าแนกสวน ของผปวย / ผรบผลงาน กลมผรบผลงาน และตลาดบรการสขภาพ. องคกรก าหนดวาจะมงเนนบรการสขภาพส าหรบสวนใดของผปวย / ผรบผลงาน กลมผรบผลงาน และตลาดบรการสขภาพ.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง องคกรใชจ าแนกสวนของผรบบรการอยางไร ทบทวนวาการจ าแนกดงกลาวมประโยชนตอวธการ

รบฟงความตองการของผปวยแตละกลมหรอไม แตละกลมมความตองการทแตกตางกนหรอไม สามารถใชมาก าหนดกลมทมงเนนไดหรอไม

องคกรก าหนดกลมผรบบรการทมงเนนหรอกลมทตองใสใจเปนพเศษเปนกลมใดบาง

ทบทวนเหตผลของการก าหนดกลมทมงเนนหรอกลมทตองใสใจเปนพเศษ และแนวทางการตอบสนองความตองการเฉพาะของกลมดงกลาว

(2) องคกรรบฟงและเรยนร ความตองการและความคาดหวง ของผปวย / ผรบผลงาน รวมทงระดบความส าคญตอการตดสนใจเลอกใชบรการของผปวย / ผรบผลงาน. วธการรบฟงเหมาะสมกบผปวย / ผรบผลงาน แตละกลม. มการน าความรนไปใชในการวางแผนจดบรการและปรบปรงกระบวนการท างาน.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง องคกรใชวธการรบฟงความตองการและความคาดหวงของผรบบรการดวยวธใดบาง มความแตกตางกนระหวางผรบบรการกลมตางๆ อยางไร

พจารณาวธการรบฟงทยงไมไดใช เชน การส ารวจ การวจยตลาด การใชขอมลทางระบาดวทยา การสนทนากลม การใชขอมลจาก web และการใชขอมลจากแหลงอนๆ และศกษาวธการรบฟงทเหมาะสมส าหรบผรบบรการกลมตางๆ

อะไรคอขอมลความตองการทไดรบและสามารถน ามาใชประโยชนในการพฒนาได

ตดตามวามการด าเนนการตอบสนองอยางไร

อะไรคอตวอยางของความตองการดานสขภาพท น าความตองการดงกลาวมาออกแบบบรการท

Page 19: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 16

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ประชาชนอาจไมรบทราบ เชน พฤตกรรมสขภาพตางๆ

สอดคลองกบปญหา

อะไรทขอมลทสะทอนความตองการลกๆ ของผปวย

ทบทวนวารบรขอมลดงกลาวดวยวธการใด มการตอบสนองอยางไร

แนวโนมทเปลยนไปของความตองการและความคาดหวงของผปวยคออะไร

ท าความเขาใจกบผเกยวของเพอเตรยมการรองรบและปรบระบบบรการ

(3) องคกรใชความเหนและเสยงสะทอนของผปวย / ผรบผลงานเพอเปนองคกรทมงเนนผปวย / ผรบผลงานมากขน, ตอบสนองความตองการและท าใหผปวย / ผรบผลงาน พงพอใจมากขน, และเพอคนหาโอกาสสรางนวตกรรม.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง โอกาสงายๆ ในการท าใหเปนองคกรทมงเนนผปวยมากขนมอะไรบาง

สรางความตนตวใหมการปฏบตอยางทวถง

โอกาสสรางนวตกรรมเพอตอบสนองความตองการของผรบบรการมอะไรบาง

ผน าใหการสนบสนนเพอสรางนวตกรรมดงกลาว

มระบบในการประมวลผลความเหนและเสยงสะทอนของผปวยอยางไร

สรางความมนใจวามระบบ ด าเนนการอยางสม าเสมอ และสงขอมลใหผเกยวของ

(4) องคกรปรบปรงวธการรบฟงและเรยนรใหทนความตองการของผเกยวของและทศทางการเปลยนแปลงของบรการสขภาพ.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง เสยงสะทอนของผเกยวของเกยวกบวธการรบฟงผรบบรการเปนอยางไร

น าขอคดเหนมาพจารณาปรบปรงวธการรบฟง

Page 20: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 17

I-3.2 ควำมสมพนธและควำมพงพอใจของผรบผลงำน (PCF.2) องคกรสรางความสมพนธกบผปวย / ผรบผลงาน เพอสรางความเชอมนศรทธา ความพงพอใจ และความรวมมอ. มการประเมนและน าขอมลความพงพอใจของผปวย / ผรบผลงานมาใชปรบปรงการด าเนนงาน.

ก. การสรางความสมพนธกบผปวย / ผรบผลงาน

(1) องคกรสรางความสมพนธกบผปวย / ผรบผลงาน เพอตอบสนองความตองการ, เพอสรางความเชอมนศรทธา, และเพอใหไดรบความรวมมอ.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง สมมตเปนผปวย หรอเดนตามหลงผปวยไปตามจดบรการตางๆ พจารณาวาผรบบรการมความรสกอยางไรตอปฏสมพนธทผใหบรการ ณ จดตางๆ แสดงออกตอตน

ทบทวนแนวทางปฏบตของผใหบรการ ณ จดตางๆ ซงงายตอการปฏบตและสงผลดตอการสรางความสมพนธ

กลมตางๆ ทไดรบบรการหรอการสนบสนนจาก รพ. มขอเสนอแนะอยางไรตอความสมพนธกบ รพ.

น าขอเสนอแนะไปด าเนนการ

อะไรคอโอกาสสรางความสมพนธกบหนวงานและองคกรตางๆ ทเกยวของในพนท

น าโอกาสไปด าเนนการ

ผปวยกลมใดทตองการความรวมมอในการบ าบดรกษาสงหรอมากกวาทเปนอย

เรยนรจากผปวยกลมดงกลาวเพอหาวธการทเหมาะสมในการเพมความรวมมอ

ปจจยทมผลตอความเชอมนศรทธาของผรบบรการมอะไรบาง

ด าเนนการปรบปรงตามปจจยดงกลาว

(2) มชองทางส าหรบใหผปวย / ผรบผลงาน คนหาขอมลขาวสาร ขอรบบรการ และเสนอขอรองเรยน. องคกรจดท าขอก าหนดทพงปฏบตส าหรบชองทางการตดตอแตละรปแบบและสรางความมนใจวาขอก าหนดดงกลาวไดรบการน าไปปฏบตโดยบคลากรทกคนและในทกขนตอนทเกยวของ. มการแสดงถงความรบผดชอบตอสาธารณะในการใหขอมลเกยวกบบรการและคณภาพบรการ

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ชองทางการคนหาขอมลเกยวกบสขภาพและบรการของ รพ. มอะไรบาง

ทบทวนประสทธภาพของชองทางทมอยเดม พจารณาเพมชองทางการคนหาขอมลทาง internet ซงมขอมลตางๆ ทผรบบรการตองการ

ชองทางการไดรบบรการจาก รพ. มอะไรบาง ทบทวนประสทธภาพของชองทางทมอยเดม พจารณาเพมชองทางการขอรบบรการดวยระบบนด และชองทางใหบรการตางๆ เชน การให

Page 21: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 18

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ค าปรกษาทางโทรศพท การใหบรการรวมกบชมชน ฯลฯ

ชองทางการเสนอขอรองเรยนตอ รพ. มอะไรบาง ทบทวนประสทธภาพของชองทางทมอยเดม พจารณาเพมชองทางในการเสนอขอรองเรยนทสะดวก

มการเผยแพรขอมลเกยวกบคณภาพบรการตอสาธารณะอะไรบาง

ทบทวนวาขอมลดงกลาวมสวนชวยใหประชาชนเขาใจระดบคณภาพและความพยายามในการพฒนาคณภาพของ รพ.เพมขนหรอไม มความสมดลในขอมลดานตางๆ หรอไม

(3) องคกรจดการกบค ารองเรยนของผปวย / ผรบผลงานเพอใหมการแกไขอยางไดผลและทนทวงท. มการรวบรวม

และวเคราะหค ารองเรยนเพอใชในการปรบปรงทวทงองคกร. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

ผลการวเคราะหค ารองเรยนของผรบบรการเปนอยางไร

น ามาจดล าดบความส าคญ สอสาร เพอใหมการปรบปรงทวทงองคกร รวมทงทบทวนการน าไปตอบสนอง

ขนตอนใดบางทยงมจดออนในระบบการจดการกบค ารองเรยน ความรวดเรวในการตอบสนองเปนอยางไร

ปรบปรงประสทธภาพของระบบจดการกบค ารองเรยนตามผลการวเคราะห

อะไรคอค ารองเรยนทสะทอนถงจดออนในระบบการดแลผปวยของ รพ.

PCT น าค ารองเรยนดงกลาวมาพจารณาปรบปรง

อะไรคอค ารองเรยนทเกดขนซ าๆ และไมมแนวโนมลดลง

ทมน าสนบสนนใหวเคราะหสาเหตเชงระบบและน ามาปรบปรง

(4) องคกรปรบปรงวธการสรางความสมพนธและชองทางการตดตอกบผปวย / ผรบผลงาน ใหทนกบความตองการ

ของผเกยวของและทศทางการเปลยนแปลงของบรการสขภาพ. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

อะไรคอการเปลยนแปลงทเกดขนในดานเทคโนโลยสารสนเทศ เทคโนโลยการสอสาร แนวโนมของผรบบรการทเปลยนแปลงไป ปญหาสขภาพทเปลยนแปลงไป ความสมพนธระหวางผใหและผรบบรการ

พจารณาวาจะปรบปรงวธการสรางความสมพนธและชองทางการตดตอกบผรบบรการอยางไร

Page 22: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 19

ข. การประเมนความพงพอใจของผปวย / ผรบผลงาน

(1) มการประเมนความพงพอใจและความไมพงพอใจของผปวย / ผรบผลงาน และใชขอมลนเพอปรบปรงการด าเนนงาน. วธการวดผลเหมาะสมกบกลมผปวย / ผรบผลงานแตละกลม และไดขอมลทเปนประโยชนในการน าไปปรบปรง.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ขอมลส าคญทไดจากการประเมนความพงพอใจและความไมพงพอใจของผรบบรการมอะไรบาง

ทบทวนวามการตอบสนองอยางไร ด าเนนการเพมเตมตามความเหมาะสม

(2) มการตดตามผลหลงการเขารบบรการจากผปวย / ผรบผลงานทนท เพอใหไดรบขอมลปอนกลบเกยวกบคณภาพ

บรการทเปนประโยชนในการน าไปปรบปรง. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

ขอมลส าคญทไดจากการตดตามผลหลงการเขารบบรการทนทมอะไรบาง

ทบทวนวามการตอบสนองอยางไร ด าเนนการเพมเตมตามความเหมาะสม

(3) องคกรปรบปรงวธการประเมนความพงพอใจใหทนกบความตองการของผเกยวของและทศทางการเปลยนแปลง

ของบรการสขภาพ ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

มโอกาสปรบปรงวธการประเมนความพงพอใจและการตดตามผลหลงเขารบบรการอะไรบาง

ปรบปรงตามความเหมาะสม

Page 23: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 20

I-3.3 สทธผปวย (PCF.3) องคกรตระหนกและใหการคมครองสทธผปวย.

ก. ค าประกาศสทธผปวย

(1) ผปวยไดรบการคมครองตามค าประกาศสทธผปวยขององคกรวชาชพและกระทรวงสาธารณสข ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

ในค าประกาศสทธผปวย 10 ประการ ทองคกรวชาชพและกระทรวงสาธารณสขประกาศไว มสทธผปวยดานใดบางทยงไมชดเจนในแนวทางปฏบตหรอยากล าบากในการปฏบต

รวมกนจดท าแนวทางปฏบตทชดเจน

โอกาสทผรบบรการจะไมไดรบทราบขอมล หรอไมมสวนรวมในการตดสนใจ หรอไดรบขอมลในลกษณะทท าใหเกดการตดสนใจอยางไมเหมาะสมมอะไรบาง

ทมทเกยวของรวมกนวางแผนทางการใหขอมลในสถานการณดงกลลลาวอยางเหมาะสม

ข. กระบวนการคมครองสทธผปวย

(1) องคกรสรางหลกประกนวาผปฏบตงานมความตระหนกและทราบบทบาทของตนในการคมครองสทธผปวย และมระบบพรอมทจะตอบสนองเมอผปวยขอใชสทธ.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ความเชอและเจตคตทตองการปลกฝงใหแกผปฏบตงานในเรองสทธผปวยคออะไร

ประเมนวาผปฏบตงานมความเชอและเจตคตทตองการเพยงใด จะปลกฝงอยางไร

การปฏบตงายๆ ทผปฏบตงานสามารถกระท าไดในชวตประจ าวนในเรองสทธผปวยคออะไรบาง

หาวธท าใหเปนเรองงาย เปนเรองปกต มการสะทอนกลบหรอแลกเปลยนอยางสม าเสมอ

การคมครองสทธผปวยทตองประสานงานกนหลายฝาย ตองมระบบหรอขนตอนมารองรบมอะไรบาง

ออกแบบระบบใหพรอมทจะตอบสนอง

(2) ผปวยไดรบขอมลเกยวกบสทธและหนาทในลกษณะทเขาใจไดงาย. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

ผปวยนอกควรไดรบรสทธและหนาทในเรองอะไรบาง

ประเมนระบบงาน การรบร และน าไปปรบปรง

ผปวยในควรไดรบรสทธและหนาทในเรองอะไรบาง ประเมนระบบงาน การรบร และน าไปปรบปรง ผปวยผาตดควรไดรบรสทธและหนาทในเรอง ประเมนระบบงาน การรบร และน าไปปรบปรง

Page 24: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 21

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง อะไรบาง ผปวยฉกเฉนและครอบครวควรไดรบรสทธในเรองอะไรบาง

ประเมนระบบงาน การรบร และน าไปปรบปรง

(3) มการค านงถงสทธผปวยในทกกจกรรมของการดแลผปวย. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

ตามรอยผปวยตงแตแรกรบไปตามจดบรการตางๆ และพจารณาวาในแตละขนตอนของการใหบรการนน มโอกาสอะไรบางทจะละเมดสทธผปวย

ประมวลผลขอมล จดล าดบความส าคญ มอบหมายใหผเกยวของด าเนนการปรบปรงและสรางความเขาใจ

(4) ผปวยไดรบการปกปองจากการถกท ารายดานรางกาย จตใจ และสงคม. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

วเคราะหวาในสถานการณใดบางทผปวยมโอกาสถกท ารายดานรางกาย เชน ในผปวยจตเวช ผปวยเดก

วางแนวทางการปฏบตเพอปองกนการท ารายผปวยในสถานการณดงกลาว

วเคราะหวาในสถานการณใดบางทผปวยมโอกาสถกท ารายดานจตใจ เชน การใชค าพดหรอการกระท าทคกคาม เปนปรปกษ ไมเคารพในศกดศรของความเปนมนษย ปดโอกาสทจะแสดงความคดเหน การขมข การกกขง

วางแนวทางการปฏบตเพอปองกนการท ารายผปวยในสถานการณดงกลาว

วเคราะหวาในสถานการณใดบางทผปวยมโอกาสถกท ารายดานสงคม เชน การใชค าพดหรอการกระท าบางอยางทท าใหผปวยเกดความอบอาย

วางแนวทางการปฏบตเพอปองกนการท ารายผปวยในสถานการณดงกลาว

(5) ผปวยไดรบการดแลดวยความเคารพความเปนสวนตว ศกดศรของความเปนมนษย คานยมและความเชอสวนบคคล.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง โอกาสทผปวยจะไมไดรบการเคารพความเปนสวนตว ศกดศรของความเปนมนษย คานยม และความเชอสวนบคคล จะเกดขนในสถานการณใดบาง เชน การซกประวตท OPD, การ expose ผปวยทอยในหอผปวยรวม, คานยมและความเชอตามประเพณ

วางแนวทางปฏบตเพอใหการคมครองสทธผปวยในโอกาสดงกลาว

Page 25: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 22

(6) องคกรสรางหลกประกนวาผปวยทมปญหาและความรนแรงเหมอนกนจะไดรบการดแลในลกษณะเดยวกน. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

ทมทเกยวของวเคราะหสถานการณตางทผปวยทมปญหาและความรนแรงเหมอนกน จะไดรบการดแลรกษาทแตกตางกน

รวมกนวางแนวทางปฏบตเพอลดความแตกตางหรอการเลอกปฏบต

ค. การดแลผปวยทมความตองการเฉพาะ

(1) ผปวยระยะสดทายไดรบการดแลดวยความเคารพในสทธและศกดศรของความเปนมนษย. การตดสนใจเกยวกบการให การคงไว หรอการยตการรกษาเพอยดชวต เปนไปอยางสอดคลองกบขอบงคบหรอกฎหมาย ความเชอและวฒนธรรม ดวยการมสวนรวมของผปวยและครอบครว.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง หอผปวยทตองใหการดแลผปวยระยะสดทายมอะไรบาง

สงเสรมใหมผทมความรความเขาใจการดแลผปวยระยะสดทายในหนวยงานดงกลาว, จดสงแวดลอมและระบบการดแลทค านงถงสทธและศกดศรของความเปนมนษย เพอใหผปวยไดจากไปอยางสงบ, สงเสรมใหผปวยและครอบครวไดอยรวมกนอยางใกลชดขณะทไดรบการดแลอยางเหมาะสม

ผปวยประเภทใดบางทไมควรเรมตนกระบวนการรกษาเพอยดชวต

วางแนวทางปฏบตทสอดคลองกบความเชอ วฒนธรรม กฎหมาย และวชาการ

(2) ผรบบรการทเปนเดก ผพการ ผสงอาย ทชวยเหลอตนเองไมได ไดรบการคมครองสทธอยางเหมาะสม. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

ผปวยเดกทวไปควรไดรบการคมครองสทธอะไรเปนพเศษ เชน สถานท การปองกนอนตราย เครองมอและยาเฉพาะ เจาหนาท

สงเสรมใหผปวยเดกไดรบการคมครองอยางเหมาะสม

ผปวยเดกทควรไดรบการใสใจเปนพเศษมอะไรบาง เชน เดกทปวยหนก เดกทมความผดปกตทางรางกายหรอประสาทสมผส เดกทเรยนรชา เดกทไมมญาตมาเฝาดแล

สงเสรมใหมระบบการดแลทเหมาะสมส าหรบผปวยเดกกลมดงกลาว

ผปวยเดกกลมใดทควรเปดโอกาสใหอยรวมกบพอแมขณะอยใน รพ.

สงเสรมใหผปวยเดกดงกลาวไดอยรวมกบพอแม

ผปวยเดกกลมใดทตองพจารณาถงการให สงเสรมใหผปวยเดกดงกลาวไดรบการศกษา

Page 26: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 23

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง การศกษาระหวางทอย รพ. ผพการ ผสงอาย และผทชวยเหลอตนเองไมได มโอกาสเกดภาวะแทรกซอนอะไรบาง

วางระบบการดแลเพอปองกนปญหาดงกลาว

(3) มการปฏบตตอผปวยทจ าเปนตองแยก หรอผกยด อยางเหมาะสม. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

มผปวยอะไรบางทไดรบการแยกหรอผกยด วางระบบการดแลโดยก าหนดขอบงชใหมเหตผลทางคลนกทสมควรหรอมแนวทางในการใชทางเลอกทดแทน และตดตามเฝาระวงภาวะแทรกซอนอยางเหมาะสม

Page 27: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 24

I – 4 การวด วเคราะห และจดการความร

I-4.1 กำรวด วเครำะห และปรบปรงผลงำนขององคกร (MAK.1) องคกรจดใหมการวด วเคราะห ปรบทศทาง ทบทวน และปรบปรงผลงาน โดยใชขอมลและสารสนเทศ ในทกระดบและทกสวนขององคกร.

I-4.1 ก. การวดผลงาน

(1) องคกรเลอก รวบรวม และเชอมโยงขอมล / สารสนเทศ / ตวชวดส าคญทสอดคลองไปในทศทางเดยวกน เพอใชตดตามผลการปฏบตงานประจ าวน, ตดตามผลงานขององคกรโดยรวม, ตดตามความกาวหนาตามวตถประสงคเชงกลยทธและแผนปฏบตการ, สนบสนนการตดสนใจและการสรางนวตกรรมขององคกร.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ตวชวดส าคญ 5 ตวแรกทจะใชตดตามผลงานขององคกรโดยรวมคออะไร

พจารณาความสอดคลองกบเปาหมายขององคกร และความครอบคลมเปาหมายส าคญ

ตวชวดส าคญ 5 ตวแรกทจะใชตดตามความกาวหนาตามวตถประสงคเชงกลยทธคออะไร

พจารณาความสม าเสมอในการตดตามและการตอบสนองตอขอมล

ตวชวดทสามารถหรอสมควรรวมจากตวชวดหลายๆ ตวมาเปน composite indicator มอะไรบาง

หาทางใชประโยชนจาก composite indicator ใหมากขน

ตวชวดส าคญทชวยในการสนบสนนการตดสนใจและสรางนวตกรรมขององคกรมอะไรบาง

สงเสรมใหมการใชประโยชนในการตดสนใจและสรางนวตกรรมเพมขน

เปาหมายส าคญทตองการใหมการปฏบตทงองคกรในทศทางเดยวกนมอะไรบาง

พจารณาตวชวดในเรองนน และท าใหระบบวดผลสอดคลองกนในทกสวน ทกระดบ

(2) องคกรเลอกขอมลและสารสนเทศเชงเปรยบเทยบทส าคญ และท าใหมนใจวามการน าไปใชสนบสนนการตดสนใจอยางมประสทธผล.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ตวชวดส าคญใดบางทควรเทยบเคยงกบคาเฉลยขององคกรทมลกษณะใกลเคยงกน

หาแหลงขอมลทจะเทยบเคยง และด าเนนการเปรยบเทยบ

ตวชวดส าคญใดบางทควรเทยบเคยงกบคา top quartile ขององคกรทมลกษณะใกลเคยงกน

หาแหลงขอมลทจะเทยบเคยง และด าเนนการเปรยบเทยบ

Page 28: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 25

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ตวชวดส าคญใดบางทควรเทยบเคยงกบ top quartile ของระบบบรการ

หาแหลงขอมลทจะเทยบเคยง และด าเนนการเปรยบเทยบ

(3) องคกรปรบปรงระบบการวดผลงานใหทนกบความตองการของผเกยวของและทศทางของบรการสขภาพ, ไวตอ

การเปลยนแปลงภายในหรอภายนอกทอาจเกดขนอยางรวดเรวหรอไมคาดคด. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

มโอกาสทจะเกดการเปลยนแปลงตางๆ อะไรบางเชน เทคโนโลยสารสนเทศ เทคโนโลยการสอสาร ปญหาสขภาพ ความสมพนธระหวางผใหและผรบบรการ

พจารณาวาจะมผลกระทบตอการวดผลงานอยางไร และควรปรบปรงระบบการวดผลอยางไร

Page 29: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 26

I-4.1 ข. การวเคราะห ทบทวน และปรบปรงผลงาน

(1) องคกรทบทวนประเมนผลงาน และขดความสามารถขององคกร. มการวเคราะหเพอสนบสนนการทบทวนประเมนผลและสรางความมนใจวาไดขอสรปทนาเชอถอ. องคกรใชการทบทวนนเพอประเมนความส าเรจขององคกร, ความกาวหนาตามวตถประสงคเชงกลยทธและแผนปฏบตการ, และความสามารถในการตอบสนองการเปลยนแปลงขององคกรและสงแวดลอมภายนอก.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ในระดบหนวยงาน ตองการประเมนความส าเรจเรองอะไรบาง

พจารณาวามขอมลอะไรบางทจะบอกถงความส าเรจนน น าขอมลมาวเคราะหแนวโนม แยกสวน หรอตรวจสอบความสมพนธ

ในระดบองคกรหรอระบบงาน ตองการประเมนความส าเรจเรองอะไรบาง

พจารณาวามขอมลอะไรบางทจะบอกถงความส าเรจนน น าขอมลมาวเคราะหแนวโนม แยกสวน หรอตรวจสอบความสมพนธ

การเปลยนแปลงทงภายในและภายนอกทส าคญคออะไร

พจารณาวามขอมลอะไรบางทจะบอกถงความสามารถขององคกรในการตอบสนองการเปลยนแปลงดงกลาว

ความกาวหนาส าคญตามแผนกลยทธและแผนปฏบตการคออะไร

พจารณาวาจะใชขอมลอะไรเพอตดตามความกาวหนาดงกลาว ก าหนดรอบเวลาของการตดตามอยางสม าเสมอ

(2) องคกรน าสงทไดจากการทบทวนประเมนผลงานขององคกรมาจดล าดบความส าคญเพอการปรบปรงและหาโอกาสสรางนวตกรรม, พรอมทงถายทอดสการปฏบตทวทงองคกร.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง อะไรคอล าดบส าคญเพอการพฒนาทผน าก าหนดในปน

ทบทวนวาล าดบความส าคญดงกลาวสอดคลองกบผลการวเคราะหใน I-4.1 ข (1) อยางไร มการถายทอดล าดบความส าคญนนไปสหนวยงานทเกยวของอยางไร

(3) องคกรน าผลการทบทวนประเมนผลงานขององคกร ไปใชในการประเมนและปรบปรงกระบวนการส าคญอยางเปนระบบ.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ในรอบปทผานมามการปรบปรงกระบวนการส าคญอะไรบาง

การปรบปรงดงกลาวสอดคลองกบผลการประเมนในขอ (1) อยางไร หรอการประเมนในขอ (1) ควรน ามาสการปรบปรงกระบวนการอะไร

Page 30: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 27

I-4.2 กำรจดกำรสำรสนเทศ เทคโนโลยสำรสนเทศ และกำรจดกำรควำมร (MAK.2) องคกรสรางความมนใจวามขอมล สารสนเทศ ซอฟทแวร และฮารดแวร ทจ าเปน มคณภาพ และพรอมใชงาน ส าหรบบคลากร / ผปวย / ผรบผลงาน. องคกรสรางและจดการสนทรพยความรของตนเพอปรบปรงประสทธภาพและประสทธผลขององคกร.

ก. การจดการทรพยากรสารสนเทศ

(1) ขอมลและสารสนเทศทจ าเปนส าหรบบคลากร / ผบรหาร / ผปวย / ผรบผลงาน / องคกรภายนอก มความพรอมใชงาน เออตอการดแลผปวย การบรหารจดการ การตรวจสอบทางคลนก การพฒนาคณภาพ การศกษา และการวจย. แผนงานและการจดการสารสนเทศ มความเหมาะสมกบขนาดและความซบซอนขององคกร.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ระบบขอมลและสารสนเทศทควรไดรบการพฒนาเพอใหดแลผปวยไดดขน งายขน มอะไรบาง

น าความตองการไปพฒนาเพอใหมขอมลพรอมใช

ระบบขอมลและสารสนเทศทควรไดรบการพฒนาเพอการบรหารจดการทดขน มประสทธภาพขนมอะไรบาง

น าความตองการไปพฒนาเพอใหมขอมลพรอมใช

ระบบขอมลและสารสนเทศทควรไดรบการพฒนาเพอการตรวจสอบทางคลนกและการพฒนาคณภาพมอะไรบาง

น าความตองการไปพฒนาเพอใหมขอมลพรอมใช

ระบบขอมลและสารสนเทศทควรไดรบการพฒนาเพอการศกษาและการวจยทดขน มอะไรบาง

น าความตองการไปพฒนาเพอใหมขอมลพรอมใช

(2) องคกรสรางความมนใจวาฮารดแวรและซอฟทแวรมความเชอถอได ปองกนไมใหขอมลรวไหล และใชงานงาย. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

จดออนของระบบฮารดแวรทตองปรบปรงมอะไรบาง

ด าเนนการอดชองโหวของระบบ

โอกาสทขอมลจะรวไหลมไดอยางไรบาง ด าเนนการปรบปรงเพอปองกนการรวไหล โอกาสทจะท าใหระบบสารสนเทศใชงานไดงายขนมอะไรบาง

ด าเนนการปรบปรงเพอใหใชงานงาย

(3) องคกรสรางความมนใจวาขอมลและสารสนเทศ รวมทงระบบฮารดแวรและซอฟทแวร มความพรอมใชงานอยางตอเนองในภาวะฉกเฉน.

Page 31: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 28

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง เหตฉกเฉนทไมรนแรงทอาจจะเกดขนมอะไรบาง เชน ไฟฟาดบเปนเวลานาน

วางแผนเพอใหสามารถใชงานระบบสารสนเทศไดในภาวะดงกลาว

อบตภยทอาจเกดขนมอะไรบาง วางแผนเพอใหสามารถกคนระบบสารสนเทศกลบมาโดยเรวทสด

(4) องคกรปรบปรงกลไกการจดใหมขอมลและสารสนเทศ รวมทงระบบฮารดแวรและซอฟทแวรทพรอมใช ใหทนกบความตองการของผเกยวของ ทศทางของบรการสขภาพ และการเปลยนแปลงเทคโนโลย.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง เทคโนโลยสารสนเทศทก าลงเปลยนแปลงมอะไรบาง

พจารณาวาจะน าเทคโนโลยทเปลยนแปลงไปมาใชปรบปรงระบบสารสนเทศอยางไร

มระบบทตรวจสอบความพรอมใชและการทนความตองการใชของผเกยวของอยตลอดเวลาหรอไม

สรางระบบตดตามและตอบสนองความตองการ

Page 32: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 29

ข. การจดการความรขององคกร

มการจดการความรขององคกรเพอใหเกดสงตอไปน: การรวบรวมและถายทอดความรของบคลากร, การถายทอดและแลกเปลยนความรทเปนประโยชนจากผปวย/ผรบผลงาน และองคกรภายนอก, การแลกเปลยนเรยนรวธการปฏบตทดหรอทเปนเลศ และน าไปสการปฏบต, การประมวลและน าความรทเกยวของมาใชในการวางแผนกลยทธ, และการน าหลกฐานทางวทยาศาสตรเกยวกบประสทธผลของวธการดแลรกษามาประยกตใช.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ความรเชงปฏบตทมความส าคญตอความส าเรจของ รพ.มอะไรบาง

จดเวทแลกเปลยนเรยนรในประเดนดงกลาว สรปความรและท าใหอยในระบบหรอสามารถน ามาใชไดงาย

มความรอะไรทจะเปนประโยชนหากมการแลกเปลยนเรยนรระหวางหนวยงาน

จดเวทแลกเปลยนเรยนรระหวางหนวยงาน

วธการอะไรทงายและเปนไปไดทจะมการแลกเปลยนเรยนรกนอยางสม าเสมอในหนวยงานตางๆ

จดเวทแลกเปลยนเรยนรในหนวยงานตางๆ อยางสม าเสมอ

แนวปฏบตทางคลนกใดทน ามาใชแลวยงมการปฏบตตามไมมากนก

จดเวทแลกเปลยนเรยนรเพอหาวธการในการสงเสรมใหเกดการปฏบตตาม

แนวปฏบตทางคลนกใดทสมควรน ามาใชเพมจากทมอยเพอใหครอบคลมโรคทใหการดแลใหมากทสด

ท า gap analysis วเคราะหโอกาสพฒนา, ใชแนวคด Human Factors Engineering เพอออกแบบระบบงานใหสามารถน าความรไปปฏบตไดงาย, การตามรอยการปฏบตในสถานการณจรง โดยเนนความครอบคลมกลมผปวยทส าคญใหมากทสด และเชอมโยงกบการวดผลทางดานคลนก

มผปวยกลมใดบางทสมควรเชญมารวมใหขอคดเหนเพอปรบปรงบรการ

จดสนทนากลมกบผปวย

มเรองใดบางทควร benchmark กบองคกรอนทท าไดด

เลอกองคกรทเหมาะสมและด าเนนการ

Page 33: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 30

ค. คณภาพของขอมล สารสนเทศ และความร

(1) องคกรสรางความมนใจวาขอมล สารสนเทศ และความรขององคกร มความแมนย า เชอถอได ทนเหตการณ และปลอดภย.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ขอมลและสารสนเทศทตองสรางความมนใจในถกตองแมนย ามอะไรบาง เชน ตวชวด ขอมลประจ าตวผปวย

วางระบบตรวจสอบเพอใหมนใจในความถกตองแมนย า

(2) องคสรางความมนใจในการรกษาความลบของขอมลและสารสนเทศ. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

มขอมลและสารสนเทศอะไรบางทจ าเปนตองเกบรกษาเปนความลบ

ตามรอยเพอสรางความมนใจวาในทกขนตอนมการจดการทจะรกษาความลบไดอยางรดกม และปรบปรงในจดทเปนปญหา

Page 34: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 31

I – 5 การมงเนนทรพยากรบคคล

I-5.1 ควำมผกพนของบคลำกร (HRF.1) องคกรสรางความผกพนกบบคลากร จดระบบคาตอบแทนและแรงจงใจ เพอบรรลความส าเรจในระดบองคกรและระดบบคคล. บคลากรและผน าไดรบการพฒนาเพอใหสรางผลงานทด.

ก. การเพมคณคาบคลากร

(1) องคกรก าหนดปจจยทมผลตอความผกพน และความพงพอใจ ของบคลากรแตละกลม และแตละสวน. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

อะไรคอปจจยทมผลตอความผกพนส าหรบบคลากรแตละกลม

เกบและวเคราะหขอมล (ถายงไมม) ด าเนนการปรบระบบเพอสรางความผกพนตามขอมลทได

ตวอยางเรองเลาทแสดงออกถงความตระหนกในคณคาและความหมายของงานมอะไรบาง

น าไปขยายผล

ตวอยางเรองเลาทแสดงออกถงการไดรบมอบหมายใหท างานททาทายมอะไรบาง

น าไปขยายผล

(2) องคกรเสรมสรางวฒนธรรมองคกรทชวยใหบคลากรมผลงานทด และมแรงจงใจ ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

ตวอยางการสรางความรวมมอระหวางวชาชพ/หนวยงาน ทท าไดจนเปนวฒนธรรมมอะไรบาง

ขยายผลใหท าไดมากขน สม าเสมอขน สงเสรมใหชวยใหบคลากรมผลงานทด

ตวอยางการสอสารสองทางกบผบรหารทเรยบงายและไดผลมอะไรบาง

ขยายผลใหท าไดมากขน สม าเสมอขน สงเสรมใหชวยใหบคลากรมผลงานทด

ตวอยางการเสรมพลงและใหอ านาจตดสนใจทท ากนบอยๆ มอะไรบาง

ขยายผลใหท าไดมากขน สม าเสมอขน สงเสรมใหชวยใหบคลากรมผลงานทด

ตวอยางการใชความคดรเรมและสรางนวตกรรมใหแกระบบงานมอะไรบาง

ขยายผลใหท าไดมากขน สม าเสมอขน สงเสรมใหชวยใหบคลากรมผลงานทด

ตวอยางการใชประโยชนจากความหลากหลายในขอคดและวฒนธรรมของบคลากรมอะไรบาง

ขยายผลใหท าไดมากขน สม าเสมอขน สงเสรมใหชวยใหบคลากรมผลงานทด

(3) ระบบประเมนและพฒนาผลงานบคลากร (staff performance management system) สงเสรมใหบคลากรสรางผลงานทด มความผกพนกบองคกร, หนนเสรมการมงเนนผปวย / ผรบผลงาน / การใหบรการสขภาพ, และการ

Page 35: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 32

น าแผนไปปฏบตใหส าเรจผล. ระบบดงกลาวน าประเดนเรองการบรหารคาตอบแทน การใหรางวล การยกยองชมเชย และการสรางแรงจงใจมาพจารณาดวย.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง performance management system มสวนชวยในการสอสารความคาดหวงขององคกรใหกบบคลากรแตละคนเพยงใด และน าไปสการพฒนาศกยภาพเพอตอบสนองความคาดหวงขององคกรอยางไร

ประเมนและปรบปรงประสทธภาพของ performance management system

อะไรคอจดเนนของความคาดหวงขององคกรทผบรหารสอกบบคลากรในระหวางการประเมนผลการปฏบตงาน

สงเสรมใหทงผบรหารและบคลากรใหความส าคญกบการสอสารความคาดหวงขององคกร

อะไรคอการพฒนาบคลากรทอยในแผนพฒนาบคลากรรายบคคล (IDP) สวนใหญ

สงเสรมใหมการปฏบตตามแผนพฒนาบคคลากรรายบคคล และปรบปรงการท าแผนในรอบตอไป

ข. การพฒนาบคลากรและผน า

(1) ระบบการพฒนาและเรยนรส าหรบบคลากร พจารณาประเดนตอไปน ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

ปญหาในการปฏบตงานหรอเหตการณทไมพงประสงคทพบบอยหรอรนแรงมอะไรบาง

น าประเดนดงกลาวมาก าหนดเปน learning need และด าเนนการพฒนา

แผนกลยทธในเรองใดทบคลากรตองมความรความสามารถเพมขน

น าประเดนดงกลาวมาก าหนดเปน learning need และด าเนนการพฒนา

Core competency ขององคกรคออะไร ก าหนดแนวทางการพฒนาบคลากรเพอใหองคกรม core competency ดงกลาวอยางแทจรง

มการน าผลของการเฝาตดตามและพฒนาคณภาพ/ความปลอดภย มาสรางการเรยนรตอยอดอยางไร

วางแผนใชประโยชนจากผลการเฝาตดตามและพฒนาคณภาพใหมากทสด และครอบคลมบคลากรใหมากทสด

มการฝกอบรมบคลากรในเรองการสรางเสรมสขภาพอะไรบาง

เชอมโยงใหเกดการปฏบตในชวตประจ าวน

เนอหาของ learning need ในรอบ 2-3 ปทผานมามแนวโนมเปลยนไปอยางไร

ทบทวนวาการก าหนด learning need ดงกลาวไดพจารณาประเดนทกลาวมาขางตนอยางไร และเพมเตมตามความเหมาะสม

รปแบบการเรยนรทงายและไดผลทควรไดรบการสนบสนนมากขนมอะไรบาง (เชน การเรยนรดวยตนเอง การจบคหรอมพเลยง การมอบหมายให

น าแนวทางดงกลาวไปขยายผล

Page 36: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 33

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ท างานบางเรอง การเรยนรเปนกลม) ประเดนทควรตดตามเพอหนนเสรมการปฏบตตามความรทเรยนมามอะไรบาง

ด าเนนการตดตามประเมนผลการน าความรไปปฏบต

(2) ระบบพฒนาและเรยนรส าหรบผน า

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง Learning need ส าหรบผน าควรมอะไรบาง น าไปวางแผนพฒนา รปแบบการพฒนาผน าทไดผลทเคยใชส าหรบทนคออะไร ทเหนแบบอยางจากทอนมอะไรบาง

ขยายผลและทดลองแนวทางใหมๆ เพมเตม

(3) องคกรประเมนประสทธผลของระบบการพฒนาและเรยนรส าหรบบคลากรและผน า โดยพจารณาผลการ

ปฏบตงานของแตละบคคล และผลงานขององคกรรวมดวย. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

ประเดนทอยากเหนการเปลยนแปลงในดานความรความสามารถของบคลากรมากทสดคออะไร

น าประเดนดงกลาวไปประเมนทงในระดบความร การประยกตใชความร และในระยะยาววางแผนประเมนผลลพธตอการดแลผปวยหรอผลสมฤทธของงาน

(4) องคกรจดการเรองความกาวหนาในอาชพการงานของบคลากรทกคนทวทงองคกรอยางมประสทธผล. องคกรม

การวางแผนสรางผบรหารและผน าเพอสบทอดการด าเนนงานอยางมประสทธผล. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

อะไรคอตวอยางการจดการเรองความกาวหนาในอาชพการงานท รพ.วางระบบไวแลว

พจารณาเตมเตมใหดยงขน ก าหนดคณสมบตและเกณฑใหชดเจน สงเสรมการฝกอบรมทจ าเปน รวมทงขยายสกลมบคลากรทยงไมมความชดเจนในเรองความกาวหนาหรอการเตบโต

อะไรคอตวอยางการสรางผบรหารและผน าส าหรบอนาคต

พจารณาการก าหนดต าแหนงบรหารทตองจดท า succession plan, ก าหนด competency ในดานการน าและการบรหาร, คนหาผทอยในขาย (candidate), จดการพฒนาและฝกอบรม, ตดตามผลการปฏบตงาน

Page 37: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 34

ค. การประเมนความผกพนของบคลากร

(1) องคกรประเมนความผกพนและความพงพอใจของบคลากร ดวยวธการทเปนทางการและไมเปนทางการ ทเหมาะสมกบแตละกลม แตละสวนของบคลากร, และใชตวชวดเหลานเพอปรบปรงความผกพนของบคลากร.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ผลการประเมนความผกพนและความพงพอใจของบคลากรแตละกลมเปนอยางไร

น าขอมลมาปรบปรงความผกพนของบคลากร

(2) องคกรน าผลการประเมนความผกพนของบคลากรมาเชอมโยงกบผลลพธของบรการสขภาพ / กจการขององคกร

ในตอนท IV เพอระบโอกาสในการปรบปรงทงความผกพนของบคลากรและผลลพธของบรการสขภาพ / กจการขององคกร. (ขอนเปนตวเลอกให รพ.พจำรณำใชเมอมควำมพรอม)

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ผลการเปรยบเทยบแนวโนมของคะแนนความผกพน และผลลพธของบรการสขภาพหรอผลลพธตามแผนยทธศาสตร ในรอบสามปทผานมาเปนอยางไร (ถาม)

น าไปใชประโยชนในการปรบปรงความผกพนและผลลพธการด าเนนงาน

Page 38: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 35

I-5.2 สภำพแวดลอมของบคลำกร (HRF.2) องคกรบรหารขดความสามารถและอตราก าลง เพอใหงานขององคกรบรรลผลส าเรจ. องคกรจดใหมสภาพแวดลอมในการท างานและบรรยากาศทสนบสนนใหบคลากรมสขภาพด และมความปลอดภย.

ก. ขดความสามารถและความเพยงพอของบคลากร

(1) องคกรประเมนขดความสามารถของบคลากรและระดบก าลงคนทตองการ. มการก าหนดหนาทรบผดชอบของแตละต าแหนง และมอบหมายหนาทรบผดชอบตามความรความสามารถของบคลากรและขอก าหนดในกฎหมาย.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง แผนบคลากรก าหนดอตราก าลงและระดบความร ทกษะ ความสามารถของบคลากรในสายงานตางๆ ไวอยางไร

ทบทวนความสอดคลองกบพนธกจ, แผนยทธศาสตร, core competency ขององคกร, ปญหาการดแลผปวย และทศทางการพฒนาในอนาคต

ขอก าหนดตามกฎหมายในเรองคณสมบตของบคลากรกบการปฏบตหนาทในการดแลผปวย ท รพ.ตองใสใจ มอะไรบาง

ท าใหมนใจวาการมอบหมายหนาทรบผดชอบนนเปนไปตามขอก าหนดในกฎหมาย ทบทวนความเสยงทอาจมการปฏบตนอกเหนอหนาททก าหนดไวอยางเปนทางการ

การปฏบตหนาทอะไรบางทผปฏบตตองมความรความสามารถเฉพาะหรอตองไดรบการฝกอบรมเปนการเฉพาะ (เชน วสญญพยาบาล)

จดท าคณสมบตส าหรบผทตองปฏบตหนาทดงกลาว (ครอบคลมทงการฝกอบรมและจ านวนผปวยหรอจ านวนชวโมงทมประสบการณในการท าหนาทดงกลาว) และจดระบบทท าใหมนใจวาผปฏบตหนาทดงกลาวเปนผทมคณสมบตตามทก าหนดไว

(2) มกระบวนการทมประสทธผลในการสรรหา วาจาง บรรจลงต าแหนง และธ ารงรกษาบคลากรใหม. มการรวบรวม ตรวจสอบ และประเมนคณสมบตของบคลากรในดานใบประกอบวชาชพ การศกษา การฝกอบรม และประสบการณ. องคกรสรางความมนใจวาบคลากรเปนตวแทนของความหลากหลายทางขอคด วฒนธรรม และความคดอานของชมชน.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง รพ.ไดบคลากรใหมมาจากแหลงใดบาง ทบทวนประสทธผลของการสรรหา พจารณาความ

เปนไปไดในแหลงทางเลอกอนๆ รพ.มเอกสารคณสมบตบคลากรครบถวนเพยงใด ตรวจสอบใหมนใจวาบคลากรทปฏบตงานม

คณสมบตครบถวนตามทก าหนดไว

Page 39: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 36

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง รพ.มความหลากหลายของบคลากรในดานใดบาง ทบทวนวาไดเปดโอกาสใหใชความหลากหลายใน

ดานขอคดและวฒนธรรมของบคลากรอยางเตมท (3) องคกรบรหารและจดระบบบคลากรเพอ:

• ใหงานขององคกรบรรลผลส าเรจ • ใชประโยชนจากความเชยวชาญพเศษขององคกร • หนนเสรมการมงเนนผปวย / ผรบผลงาน / การใหบรการสขภาพ • ใหผลด าเนนการเปนไปตามความคาดหวงหรอดกวา • ตอบสนองตอความทาทายเชงกลยทธและแผนปฏบตการ • คลองตวพอทจะตอบสนองความตองการทเปลยนแปลงไป

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ความส าเรจขององคกรทตองการคออะไร ออกแบบโครงสราง แรงจงใจ เปาหมาย การสอสาร

การรายงานผล ใหเออตอความส าเรจทตองการ Core competency (ความสามารถหลก) ของ รพ.คออะไร

จะจดระบบบรหารบคลากรเพอสงเสรมและใชประโยชนจาก core competency ของ รพ.

ลกษณะการใหบรการทมงเนนผปวยทอยากเหนคออะไร

จดระบบการท างานของบคลากรเพอใหไดลกษณะทตองการเหน

หากจะใหระบบการท างานตอบสนองตอการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรว อะไรคอความคลองตวหรอความยดหยนทตองการ

ออกแบบระบบการท างานใหมความคลองตวหรอความยดหยนดงกลาว

(4) องคกรเตรยมบคลากรใหพรอมรบการเปลยนแปลงความตองการดานขดความสามารถและความเพยงพอ.

องคกรบรหารบคลากร ความตองการของบคลากรและความตองการขององคกร เพอใหมนใจวาสามารถด าเนนการไดอยางตอเนอง, เพอปองกนการลดบคลากร, และเพอลดผลกระทบจากการทบคลากรไมเพยงพอ เมอมความจ าเปน.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ขดความสามารถทบคลากรควรจะมเพมขนใน 3 ปขางหนามอะไรบาง

วางแผนเตรยมบคลากรใหมขดความสามารถดงกลาว

จดทบคลากรขาดแคลนมากทสดในปจจบนคออะไร ในระยะสน จดระบบทท าใหมนใจวาจะดแลผปวยไดอยางปลอดภย, วางแผนสรรหาบคลากรเพมเตมหรอปรบระบบงานในระยะยาว

สาเหตส าคญทจะท าใหบคลากรลดลงในอนาคตม ท าความเขาใจกบความตองการของบคลากรและ

Page 40: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 37

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง อะไรบาง หาวธการปองกนเชงรก

ข. บรรยากาศในการท างาน

(1) องคกรสรางความมนใจและด าเนนการปรบปรงเพอใหสถานทท างานเออตอสขภาพ ปลอดภย และมการปองกนภย. มการก าหนดตววดผลงานและเปาหมายการปรบปรงส าหรบแตละประเดนดงกลาว. (น าไปประเมนรวมในหวขอ II-3.1 ก)

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง จดเสยงตอสขภาพและความปลอดภยส าหรบบคลากรมอะไรบาง

ก าหนดเปาหมาย ตวชวด และด าเนนการปรบปรงใหเกดความปลอดภย

(2) องคกรใหการดแลและเกอหนนบคลากรดวยนโยบาย การจดบรการ และสทธประโยชน ซงปรบใหเหมาะสมกบ

ความตองการของบคลากรทมความหลากหลายแตละกลม. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

นโยบาย บรการ และสทธประโยชนทบคลากรแตละกลมตองการคออะไร

ด าเนนการตอบสนองตามความเปนไปได

ค. สขภาพบคลากร

(1) บคลากรมสวนรวม เรยนร ตดสนใจ และปฏบตในการดแลสขภาพกาย ใจ สงคม ของตน. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

พฤตกรรมสขภาพส าคญทบคลากรของ รพ.ควรปฏบตเปนปกตประจ าใหไดคออะไร

ออกแบบกจกรรมและสรางแรงจงใจใหมการปฏบต สงเสรมการใชศลปะ ดนตร งานอดเรก เพอสขภาพทด

โรคหรอปญหาสขภาพของบคลากรทจะมผลตอการปฏบตงานและภาระการดแลในระยะยาวมอะไรบาง

ตดตามพฤตกรรมการดแลและผลลพธทางคลนก ตงเปาหมายผลลพธทางคลนกของแตละคน จดชมชนเพอแลกเปลยนเรยนร ฯลฯ

(2) บคลากรมขอตกลงรวมกนในการเปนแบบอยางพฤตกรรมสขภาพทด และแบบอยางวฒนธรรมองคกรในการ

สรางเสรมสขภาพ. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

โอกาสทบคลากรจะเปนแบบอยางพฤตกรรมสขภาพทดใหแกสงคมมอะไรบาง

สงเสรมใหบคลากรใชโอกาสดงกลาว และท าขอตกลงในบคลากรทงองคกรทจะมพฤตกรรมสขภาพทเปนแบบอยางทด ละเวนจากพฤตกรรม

Page 41: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 38

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง สขภาพทไมด

(3) องคกรประเมนและจดการความเสยงตอสขภาพทส าคญอยางเปนระบบและตอเนอง โดยเฉพาะการตดเชอวณ

โรค ไวรสตบอกเสบบ และ HIV จากผปวย, เขมฉดยาหรอของมคมบาด, สารเคมในหองปฏบตการ, กาซดมสลบ และยาเคมบ าบด.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง โอกาสเกดอบตเหตหรอเจบปวยจากการท างานของบคลากรทส าคญมอะไรบาง

ทบทวนประเมนความรดกมและผลลพธของมาตรการปองกนทใชอย ตอบสนองอยางเหมาะสม

(4) บคลากรทกคนไดรบการประเมนสขภาพแรกเขาท างาน และมขอมลสขภาพพนฐาน ไดแก การตรวจสขภาพทวไป ประวตการไดรบภมคมกน ประวตการเจบปวยและอบตเหต รวมทงพฤตกรรมสขภาพสวนบคคล โดยเฉพาะอยางยงการตรวจสขภาพตามความเสยงของหนวยงานทจะเขาท างาน.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ลกษณะเฉพาะของหนวยงานทมผลตอสขภาพของบคลากร หรอตองตรวจสขภาพบคลากรกอนปฏบตงานในหนวยงานดงกลาวมอะไรบาง

ตรวจสขภาพเพมเตมตามความจ าเปนของหนวยงานทจะเขาท างาน

(5) บคลากรไดรบการตรวจสขภาพเปนระยะเพอประเมนการเจบปวยเนองมาจากการท างาน รวมทงการตดเชอ ซงอาจจะมผลตอการดแลผปวยและบคลากรอนๆ ตามลกษณะงานทรบผดชอบ.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง อนตรายและการเจบปวยจากการท างานทส าคญมอะไรบาง พจารณาโดยสมพนธกบลกษณะงานทรบผดชอบ

จดระบบการตรวจสขภาพและการเฝาระวงตามลกษณะงานทรบผดชอบ

(6) บคลากรไดรบภมคมกนโรคตดตออยางเหมาะสม. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

บคลกรแตละกลมควรไดรบภมคมกนอะไรบาง ทบทวนความครอบคลมของการไดรบภมคมกนในบคลากรแตละกลม และใหภมคมกนเพมใหครบ

(7) บคลากรทเจบปวยหรอบาดเจบจากการท างานไดรบการประเมนและดแลอยางเหมาะสม. องคกรจดท านโยบายและวธปฏบตส าหรบทงการประเมนโอกาสแพรกระจายเชอ ขอบงชในการจ ากดการปฏบตหนาท และการดแลบคลากรทสมผสเชอซงครอบคลมถงการใหภมคมกนและการจ ากดการปฏบตงาน.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง การเจบปวยหรอบาดเจบจากการท างานทเคย สมภาษณผทเจบปวยหรอบาดเจบวาไดรบการดแล

Page 42: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 39

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง เกดขนมอะไรบาง อยางไร มขอเสนอแนะอะไร น าไปปรบปรง การเจบปวยหรอบาดเจบทมโอกาสเกดขน แมยงไมเคยเกด มอะไรบาง

ทบทวนระบบทวางไววามความเหมาะสม เปนไปตามขอแนะน าทางวชาการเพยงใด

Page 43: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 40

I-6.1 กำรออกแบบระบบงำน องคกรก าหนดงานทเปนความเชยวชาญพเศษของตน ออกแบบระบบงาน และกระบวนการส าคญ เพอสงมอบคณคาใหแกผปวย / ผรบผลงานอนๆ, พรอมส าหรบภาวะฉกเฉน, และบรรลความส าเรจขององคกร.

ก. ความเชยวชาญพเศษ/สมรรถนะหลก (core competency) ขององคกร

(1) องคกรก าหนดงานทเปนความเชยวชาญพเศษของตน ซงมความสมพนธกบพนธกจ สงแวดลอม และแผนปฏบตการ.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง พนธกจขององคกรคออะไร ความสามารถทองคกรควรมเพอใหพนธกจนน

ส าเรจอยางยงยนคออะไร วางแผนพฒนาใหเกงขน ใชประโยชนใหมากขน

สภาพแวดลอมทมความเฉพาะส าหรบองคกรคออะไร

ความสามารถทองคกรควรมเพอตอบสนองกบความเฉพาะดงกลาวคออะไร วางแผนพฒนาใหเกงขน ใชประโยชนใหมากขน

(2) องคกรออกแบบระบบงานโดยรวม และสรางนวตกรรมใหกบระบบงาน โดยใชทรพยากรจากภายนอก (และ

ภายใน) อยางเหมาะสม. ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

ระบบงาน/บรการใดบางทองคกรควรมแตยงไมม พจารณาวาควรจะท าเองหรอสรางความรวมมอกบภายนอก

งานใดทควรจางเหมา หรอมการจางเหมาหนวยงานภายนอก

วางแผน/ทบทวนการท าพนธสญญาทจะใหความมนใจวางานนนมคณภาพตามทตองการ จดระบบการเชอมตอและควบคมก ากบทเหมาะสม

งานใดทควรมหรอมการสรางความรวมมอกบพนธมตร/หนวยงานภายนอก

วางแผน/ทบทวนการท าขอตกลงทมขอก าหนดแสดงถงความคาดหวงทชดเจนตอกน เพอใหมนใจวางานนนมคณภาพตามทตองการ จดระบบการเชอมตอและควบคมก ากบทเหมาะสม

ระบบงานส าคญโดยรวมมอะไรบาง สรางแผนภมแสดงความสมพนธของระบบตางๆ และความสมพนธกบพนธกจ/วตถประสงคขององคกร

Page 44: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 41

ข. การออกแบบกระบวนการท างาน

(1) องคกรก าหนดกระบวนการท างานส าคญ ซงสมพนธกบความเชยวชาญพเศษขององคกร. กระบวนการเหลานน าไปสการสงมอบคณคาใหแกผปวย ผรบผลงานอนๆ และความส าเรจขององคกร. (น าเสนอกระบวนการท างานทส าคญ)

(2) องคกรจดท าขอก าหนด (คณลกษณะทคาดหวง) ทส าคญของกระบวนการขางตน โดยใชขอมลจากผประกอบวชาชพ ผปวย ผรบผลงานอนๆ ผสงมอบ และผรวมงานจากภายนอก. (น าเสนอขอก าหนด / ความคาดหวงทส าคญ)

(3) องคกรออกแบบและสรางสรรคนวตกรรมส าหรบกระบวนการท างานเพอตอบสนองขอก าหนด / ความคาดหวงส าคญขางตน โดยค านงถงความปลอดภยของผปวย หลกฐานทางวชาการ มาตรฐานวชาชพ เทคโนโลยใหมๆ ความรขององคกร โอกาสทจะตองปรบเปลยน ผลลพธสขภาพทดขน รอบเวลา ผลตภาพ ประสทธภาพ และประสทธผล.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง

ระบบงานทมความส าคญตอการบรรลพนธกจหรอวตถประสงคเชงกลยทธขององคกรมอะไรบาง

ใชแนวคด process management เพอออกแบบระบบ ปรบปรง และสรางนวตกรรมความความเหมาะสม

ระบบงานทมความส าคญตอผลลพธการดแลผปวยทควรไดรบการปรบปรงมอะไรบาง

ใชแนวคด process management เพอออกแบบระบบ ปรบปรง และสรางนวตกรรมความความเหมาะสม

ระบบงานสนบสนนทควรมการปรบปรงเพอเพมประสทธภาพขององคกรมอะไรบาง

ใชแนวคด process management เพอออกแบบระบบ ปรบปรง และสรางนวตกรรมความความเหมาะสม

ค. ความพรอมตอภาวะฉกเฉน

องคกรสรางความมนใจในการเตรยมพรอมของระบบงานและสถานทท างานเพอรองรบภยพบตหรอภาวะฉกเฉน, โดยพจารณาการปองกน การบรหารจดการ ความตอเนองของการใหบรการผปวยและชมชน การเคลอนยาย และการฟนฟ.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ภยพบตหรอภาวะฉกเฉนทองคกรมโอกาสตองเผชญมอะไรบาง เชน อคคภย น าทวม พาย แผนดนไหว ระบบสาธารณปโภคไมท างาน มลภาวะในอากาศ เหตระเบด

วางแผนเตรยมความพรอมของสถานท เครองมอ วสดอปกรณ การสอสาร แผนส ารอง, ซกซอมความเขาใจ/ฝกซอม, ประเมนความพรอมในการรองรบภยพบต/ภาวะฉกเฉนดงกลาว

ภาระทตองใหบรการมากขนอยางฉบพลนม วางแผนเตรยมความพรอมของสถานท เครองมอ

Page 45: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 42

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง อะไรบาง เชน การระบาดของโรคตดตอ อบตเหตหม การเจบปวยจากภยธรรมชาต

วสดอปกรณ การสอสาร ระบบงาน, ซกซอมความเขาใจ/ฝกซอม, ประเมนความพรอมในการรองรบการเพมขนของบรการและความพรอมในการใหบรการอยางตอเนองแมในยามเกดเหตฉกเฉน

Page 46: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 43

I-6.2 กำรจดกำรและปรบปรงกระบวนกำรท ำงำน

องคกรน ากระบวนการท างานส าคญไปปฏบต บรหารจดการ และปรบปรงกระบวนการดงกลาว เพอสงมอบคณคาใหแกผปวย / ผรบผลงานอน และเพอบรรลความส าเรจขององคกร.

ก. การจดการกระบวนการท างาน

(1) องคกรน ากระบวนการท างานทออกแบบไวไปปฏบต และสรางความมนใจวาจะเปนไปตามขอก าหนดส าคญของกระบวนการ (บรรลคณลกษณะทคาดหวง). มการน าขอมลจากผปวย ผรบผลงานอน ผสงมอบ และผรวมงานจากภายนอก มาใชในการจดการกระบวนการดงกลาว. องคกรใชตวชวดผลงานส าคญ และตวชวดระหวางการปฏบตงานเพอควบคมและปรบปรงกระบวนการท างาน.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง กระบวนการส าคญทควรมระบบควบคมก ากบทชดเจนมอะไรบาง

สรางความมนใจวามระบบควบคมก ากบและตวชวดเพอใหมการปฏบตตามขอก าหนดส าคญของกระบวนการ

การปฏบตในเรองใดบางทควรมการประเมนความเขาใจของบคลากร

ด าเนนการประเมน สรางระบบสอสาร/แหลงขอมลสนบสนนทเหมาะสม

การปฏบตในเรองใดบางทควรมการประเมนการปฏบตตามแนวทางทก าหนดไว (compliance)

ด าเนนการประเมน สรางสงอ านวยความสะดวกเพอใหงายตอการปฏบต

ขอมลหรอ feedback จากผปวยทจะเปนประโยชนในการปฏบตตามกระบวนการทออกแบบไวมอะไรบาง

วางระบบรบรขอมลดงกลาวและน ามาใชประโยชน

ขอมลหรอ feedback จากผรบผลงานอนทจะเปนประโยชนในการปฏบตตามกระบวนการทออกแบบไวมอะไรบาง

วางระบบรบรขอมลดงกลาวและน ามาใชประโยชน

ขอมลหรอ feedback จากผสงมอบทจะเปนประโยชนในการปฏบตตามกระบวนการทออกแบบไวมอะไรบาง

วางระบบรบรขอมลดงกลาวและน ามาใชประโยชน

ขอมลหรอ feedback จากผรวมงานจากภายนอกทจะเปนประโยชนในการปฏบตตามกระบวนการทออกแบบไวมอะไรบาง

วางระบบรบรขอมลดงกลาวและน ามาใชประโยชน

(2) มการพจารณาความคาดหวงของผปวย. มการอธบายกระบวนการบรการสขภาพและผลลพธทนาจะเกดขนเพอใหผปวยมความคาดหวงทสามารถตอบสนองได . ผปวยมสวนรวมในการตดสนใจและน าความสมครใจ (preference) ของผปวยมาพจารณาในการใหบรการ.

Page 47: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 44

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง อะไรคอความคาดหวงของผปวยทมกจะเกนความเปนจรงทองคกรจะตอบสนองได

วางแนวทางสอสารกบผปวยเพอใหผปวยมความคาดหวงทสอดคลองกบความเปนจรง

การมสวนรวมตดสนใจของผปวยและครอบครวท าไดดในเรองใด ควรปรบปรงในเรองใด

น าบทเรยนในเรองทท าไดดมาขยายผลในเรองทควรปรบปรง

(3) องคกรพยายามทลดคาใชจายโดยรวมในการตรวจสอบ ปองกนการตองท างานซ าและความผดพลาด.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง การตรวจสอบทใชเวลาและทรพยากรคอนขางมากมอะไรบาง

หาทางลดการตรวจสอบดงกลาวดวยการออกแบบระบบใหเกดคณภาพแตเรมแรก

การท างานซ าทเกดขนบอยๆ มอะไรบาง หาทางลดการท างานซ าโดยการออกแบบระบบงานทดและตดตามแนวโนม

ความผดพลาดทเกดขนบอยๆ มอะไรบาง หาทางปองกนความผดพลาดและตดตามแนวโนม

ข. การปรบปรงกระบวนการท างาน

องคกรปรบปรงกระบวนการท างานเพอใหไดผลงานทดขน ลดความแปรปรวน ยกระดบการจดบรการสขภาพและผลลพธสขภาพ และเพอตอบสนองตอความตองการและทศทางดานบรการสขภาพทเปลยนแปลงไป. มการแลกเปลยนเรยนรผลการปรบปรงและบทเรยนระหวางหนวยงานและกระบวนการตางๆ เพอขบเคลอนการเรยนรและนวตกรรมในองคกร.

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง มความสญเปลาส าคญในระบบงานขององคกรอะไรบาง (DOWNTIME) เชน waiting, patient flow, inventory, excessive processing, transportation & motion, การสญหายหรอท าซ า

น าแนวคด Lean มาปรบปรงเพอขจดความสญเปลา

มโอกาสทจะมการปรบเปลยนวธการจดบรการสขภาพไปจากเดมอะไรบาง เชน จากบรการผปวยในเปนบรการผปวยนอก จากบรการทโรงพยาบาลเปนบรการทบาน การใชนวตกรรมและเทคโนโลยใหมๆ (เชน ระบบ IT และการสอสาร)

ทดลองปรบเปลยนในขอบเขตเลกๆ แลวขยายผล

พจารณาปจจยตางๆ ทอาจท าใหเหนโอกาสปรบปรงกระบวนการทด าเนนการอย เชน ผลลพธสขภาพทตองการ ความปลอดภยและการบรหาร

ทดลองปรบเปลยนในขอบเขตเลกๆ แลวขยายผล

Page 48: Spa (part i) in action โดยอาจารย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

SPA in Action (Part I)

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 45

ค ำถำมเพอตรวจสอบตนเอง ด ำเนนกำรปรบปรง ความเสยง หลกฐานทางวชาการ มาตรฐานวชาชพ เทคโนโลยใหมๆ ความรขององคกร ความทนเวลา การเขาถง การประสานงาน ความตอเนองของการดแล การมสวนรวมของผปวยในการตดสนใจ ความคาดหวงทหลากหลาย ความเพยงพอหรอขาดแคลนบคลากรทมทกษะทจ าเปน มบทเรยนของการพฒนาอะไรบางทสมควรแบงปนใหผอนไดทราบ

จดเวทเผยแพรและแลกเปลยนเรยนรทหลากหลาย จดระบบคดเลอกผลงานทสามารถขยายผลไปใชได และสรางกลไกเพอใหเกดการขยายผลไปใชทวทง รพ.