Sistem Analizi Ve Simlasyon

7/29/2019 Sistem Analizi Ve Simlasyon

1/68

NDEKLER:

NSZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .1

ZET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . 2

I . GR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . 3

II . SSTEM ANALZ VE SMLASYON

II.1. SSTEMKAVRAMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4

II.2. MODELLEME ALIMALARI . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . 5

II.3. SSTEMANALZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5II.4. SSTEM ANALZ TEKN OLARAK SMLASYON .

. . . . . 8II.5. UYGULAMADAN

RNEKLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

III . HASTANE LETM SSTEMNN NCELENMES

III.1. HASTANE LETM SSTEM . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .14III.2. HASTANE LETMNDE ETKENLN SALANMASI III.2.1. YNETM VE ORGANZASYON AISINDAN

ETKENLK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .14

III.2.2. HASTANELERDE MALZEME VE SATINALMAYNETM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . .16


2/68

III.2.3. HASTANEDE MALYET ANALZLER . . . . . . . . . . . . .. . . .18

III.2.4. HASTANELERDE BLGSAYAR KULLANIMI

. . . . . . . . . . . .19III.2.5. HASTANE DZENLENMES VE TASARIMI

. . . . . . . . . . . . . .21 III.3. TRKYEDE HASTANELERNDURUMU . . . . . . . . . . . . . . . .22

IV . SMLASYON UYGULAMASI

IV.1. RNTGEN BLMNNZELLKLER . . . . . . . . . . . . . . . .25

IV.2. MODELLEME SIRASINDA KULLANILAN KISITLAR ,PARAMETRELER VE MODELN KURULUU . . . . . . . . . . . . .. . . . . 25

IV.3. MODELN DUYARLILIKANALZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

V .SONU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .34

KAYNAKLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .35

EKLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .36 NSZ

Gelimekte olan lkelerin gelime lt olarak kabul edilentemel gstergeleri, salk sektrndeki problemlerinin halledilmesiynndeki abalardr.Zaten kt olan kaynaklarn bilinsizce sarfengellenmeli ve verimliliin arttrlmas ynnde belirgin admlaratlmaldr.te bu admlarn atlmas iin yaplan almalar :performansn gelitirilmesi , kaynaklarn verimli kullanlmas veistenen kalitenin stnde hizmetin verilmesi iindir.

Bu almada dile getirilmek istenen , kaynak kullanmnn etkinhale gelmesi , hizmet kalitesinin hasta tatminine ynelik olmas vehastane alanlarnn da mutluluunun salanmasdr.Bu amala

Medmodel adl simlasyon program kullanlmtr.Simlasyona konu

2

2


3/68

olan model Uluda niversitesi Tp Fakltesi Radyoloji AnabilimdalRntgen blmdr.

Bu proje almasnda ilerinin younluuna ramen yardmnhibir zaman esirgemeyen deerli hocam Sayn Do.Dr.Erdal Emeleok teekkr ederim.

ZET

Aratrmann ierii , salk sektrnn nemli alanlarndan biriolan rntgen blmnde , verimlilik ve hizmet kalitesini arttrmaynndeki simlasyon almasdr.

Aratrmada ilk olarak temel tanmlar ve birbirleriyle ilikileriaklanmtr.Takip eden ksmlarda hastanelerin karlat vekarlaabilecei sorunlar tantlm , daha nce benzer konulardayaplm anket sonularndan faydalanlmtr.Hastanelerdeki

ynetim ve organizasyon , maliyet hesaplar , malzeme ve satn almaynetimi ,tasarm ve dzenleme , belkide en nemlisi bilgisayar

3


4/68

kullanmnn neminin , verimliliin salanmas asndan ne kadarnemli bir yere sahip olduu gzler nne serilmitir.Son ksmda ,Medmodel adl simlasyon amal paket program kullanlarak ,Uluda niversitesi Tp Fakltesi Radyoloji Anabilim dal Rntgenblm modellenmitir.

I . GR

Bugn Trkiyede , gelimeye mecbur en nemli sektr olansalk sektr , teknolojik , bilimsel gelimelerden payna denialmtr.u anda , belkide en ok harcama btesine sahip olan busektr , bu gibi almalarla istenen verimlilik dzeyine getirilip ,sorunlar halledilecektir.

Hastaneler ,(zellikle de devlete ait olan hastaneler), belirli

iletme politikasna , dzenli finansman akna , iyi bir malzemeynetimine ksaca modern ynetim anlay ve gereklerine sahip

4

4


5/68

olamad iin verimlilik dzeyi olduka dkseyretmektedir.almamzda saylan faktrlerin olmas gerekendurumuna getirilme amac gdlmtr.Bu amac gerekletirmekiin simlasyon analizi kullanlmtr.

Aratrma srecinde , ilk blmde konunun anlalmasnda temelolan yap incelenmi , tantlmaya allmtr.Sistem kavram , modelkurulmas , simlasyonun sistem analizi teknii olarakdeerlendirilmesi ve kullanm olanaklar ilk blmn ieriinioluturmaktadr.

kinci blmde ise hastanelerin verimliliklerini etkileyenfaktrler , hastane iletim sistemini oluturacak ekilde bakaaratrmalarnda yardmyla aklanmtr.Hastanelerin ynetilmesi ,organizasyon yaps , malzeme ve satn alma ynetimi , tasarm vedzenlenmesi , bilgisayar kullanmnn getirdii olanaklar asndanverimlilie olan etkileri ikinci blmn temasn oluturmaktadr.

Sre ierisinde elde edilen veriler incelenmi ve rntgenblmnde yaplan incelemelerle birlikte amaca ynelik birsimlasyon almas yaplmtr.Uygulama aamasn oluturan buson blmde ise , rntgen blm faaliyeti ile ilgili sistemingzlenmesi yoluyla simle edilmitir.Bu aamada , alanlarnbilgilerinden ve gzlemlerden elde edilen verilerle bir modeloluturulmu ve denenmitir.Kullanmn verimliliine ynelik olan bumodel ile , kuyrukta beklemeler azaltlmaya allm ve kaynaklarn

kullanm oranlar dikkatle incelenmeye allmtr.Maliyetler dikkatealnmamtr.Bu alma sonucunda , zaten kt olan kaynaklarn mmkn

olduunca verimli kullanmna ulalmaya gayret edilmitir.Personelinyetimesinin maliyeti ve personel saysnn azl bahsedilen ktkaynaklarn banda gelmektedir.te simlasyon bu amaca hizmetettii iin kaynaklarn yatrm analizinde , etkin kullanmngereklemesinde kullanlabilecek bilimsel bir yntemdir vehastanenin birok sorununa alternatif zm nermesiyle hastanenindier alanlarnda da kullanlabilir.

II . SSTEM ANALZ VE SMLASYON

5


6/68

II .1. SSTEM KAVRAMI

Sistem literatrde amaca veya amalara gre deiik ekillerdetanmlanmaktadr.Bunlardan bazlar:Birbirleriyle etkileim halinde olan bileenler gurubudur.

Belirli girdileri alan ve bunlara uygun olarak ileyi gsterekbelirli ktlar arasndaki ilikiyi gsteren bir fonksiyonuenbyklemeyi amalayan varlklar veya elemanlar topluluudur.

Bu tanmlar nda sistem birbiriyle ilikili paralarn meydanagetirdii hereydir.Ancak bu paralarn arasndaki dinamik ilikiler veorganizasyonel bantlar dikkate alnmadnda hi bir anlam ifadeedilemez.Yani tam olarak statik sistemler sistem saylmazlar.

Sistemin temel yaps girdi ve ktlardan olumaktadr.ylekikavram olarak bakldnda :

GRD PROSES IKTIGRD PROSES

IKTI

EKL II.1.1 SSTEM KAVRAMINDA GRD VE IKTI YAKLAIMI

Grlen sistemin girdilerinden herbirinin belkide birbaka

sitemin kts olabileceidir.Bu durum da yaklamlarn daha genidncelerle tasarlanmas gereini ortaya koyar.Sisteme bu adanbakacak olursak unlar grrz:

1. Sistemin amac2. Sistemin evresi3.Sistemin kaynaklar4.Sistemin bileenleri5.Sistemin i ynetimi

Yaplan aklamalar dorultusunda sistemin temel nitelikleri gurupta toplanr:

1.Amalarn olmas2.Sistem elerinin anlaml bir biimde ilikilenmi olmas3.Bilgi enerji malzeme benzeri girdilerin bulunmas

Sistemde eler (varlklar) , znitelikler (elerin vasflar) veaktiviteler vardr.Genelde varlklar kaynak olarak grlrler.Kurulanveya kurulacak , devam eden sistem ileyilerinde ilgililerin altkonularn felsefesi girdilerin en iyi kullanmyla maksimum ktysalamaktr.Hizmet sektrnde sistem kaynaklar iyi kullanldtaktirde-ki bu nasl olacaktr :emek youn , mental youn ilerdealanlarn yaklamlarndaki niteliklerdeki , gelime , deime zaten

istediimiz ynde ilerlememizi isteimizin dolayl olarak dndaynlendirecektir.Yani kiiler sitemin istenilen kty vermesi iin

6

6


7/68

kendini dzeltme , hatalarn sfrlama yoluna gidecektir.Bu naslgerekleebilir sorularna ise cevap geri besleme denilen sapmalarnizlenmesi ve girdinin prosesteki faaliyetlerde nceki verilerdorultusunda olas hatalardan arndrlmasyla mmkn olacaktr.Buhatalardan arndrlma iin gerekli olan sapmalarn deerlendirilmesitekrar proseste olabilecei gibi , zaten ayn prosese ait olan ktnntekrar girdi olarak kabul edilmeden hemen nce deerlendiricifaaliyetlerle istenen ilemi grmesi mmkn olmaktadr.[1]

II.2. MODELLEME ALIMALARI

Sistemin davranlarn nceden kestirebilmek her zamanmmkn deildir.Bu yzden deneyleme yaplr.Yalnz yle durumlar

vardrki : deneylenmesine imkan olmayan , istenilen bilgilerin eldeedilmesi iin gerek sistemin tamamen oluturulmas gerekendurumlar.Byle durumlarda sistemin davran gsterimi olaraknitelenen model kavram karmza kmaktadr.Modeller yoluylasisteme girdi olarak dahiliyetin sonular kestirilebilir.En geni tabanlhaliyle sistemler:

1.Taklit modeller2.Benzer modeller3.Sembolik modellerdir.Model kurulmasyla ilgili aamalar:

a)Model yapsnn belirlenmesi.b)Verilerin toplanmas.Model yapsnn belirlenmesi sistemin alma amalar

dorultusunda sistemin elerinin , vasflarn ve eylemlerinbelirlenmesini ierir. Veriler ise elerin vasflarnn deerlenmesi veeylemlerin belirlenmesinde kullanlr.Byle bir durumda kurulanmodel ok byk , karmak ve detayl olacaktr.te bu durumunengellenmesi dnlerek modellemede tm ayrntlar ilenmemi ,sadece anahatlaryla sistem zerinde hissedilir etkiye sahip olanelere izin verilmitir.

Genelde, yaplan almalarda, yneylem aratrmastekniklerinin kullanld eitli karar modellerindenyararlanlmaktadr.Bir sistemin zmlenebilmesi iin kullanlabilecekmatematiksel modellerin oluturulmas ve sonulandrlmas bilimselevredir.Ama her zaman model kurarak sonulara ulalamayabilir.Bugibi durumlarda baka yntemlere bavurulabilir.rnein benzetim.

II.3. SSTEM ANALZ

Sistem analizi tekniklerinin geliimi 3 ana koldangereklemitir.Bunlardan ilki bilgi aknn incelenmesi sonra

7


8/68

srasyla matematik ve analitik teknikler , kaynaklarn belirlenmesi veanalizi olmutur.

lk olarak 1920 den nce F.W.Taylorun akm emalar , sonra1950li yllara kadar proses yaklam hakimdi.Bu arada sistemdkmantasyonu ve paket programlar dnsel haldeydi.1961ylndan sonra bilgisayar teknolojisinin yksek ivmeli gelimesiberaberinde eitli sistem analizi tekniklerinin uygulama alannbilgisayar zerine kaydrarak analistlerin ilerine kolaylkgetirmitir.Gnmze kadar sren gelimeler , artk inanlmaz hzl vedoruluu yksek olaslkta model tayin etme ve sonular asndantartmaya pek yer vermeyecek almalarn ortaya kmasna nedenolmutur.

Sistem ynetimi

GELTRME DZLEMOperasyon

Dzlemi Sistemmhendislii

TEKNK LERLEMEDZLEM

Sistem analizi

EKL II.3.1. SSTEM YAKLAIMINDA REFERANS AYRIMLAR

Sistem analizi kavram her yorumcu tarafndan farklzmlenmektedir.Bazlar bir problemin oluumundan zlpsonularna ulamaya kadar geilen sreci sistem analizi kabulederken , bazlarda geilen aamalarn bir ksmn sistem analiziolarak kabul etmektedir.

En genel anlamda ekilde gsterildii zere sistem uzaynreferans alarak yaplan deerlendirme daha ak bir anlayispatlamaktadr.

Sistem ynetimi zm aamalarndan biri olmamakla birliktezmn her aamasnda bulunduu eksen itibariyle etkilidir.Sistemynetimi unlar kapsar:

Program Bte Kaynaklarn datm Performans lm Plandan sapmalarn dzeltimi Gerekli data ynetimi

8

8


9/68

Sistem mhendislii ise: lk dizayn Ayrntl dizayn Sistemlerin operasyon planSistem analizi ise Kullanc amalarnn tespiti Performans kriterlerinin seimi Seenek zmler gelitirme zmlerin yaplabilirliinin aratrlmas Fizbl zmlerin deerlendirilmesi Uygun zmn seimi Fonksiyonel spesifikasyonlarn yazmrnek olarak bir entegre sistemin tasarmnda analiz aamasnda

izlenecek yol:Aratrma1.Mevcut sistemin analizi2.Mevcut sistemin kapsaml bir modelinin gelitirilmesiHipotez

1.Yeni bir sistem tasarmnn ortaya konulmas2.Yeni sistemin denenmesiUygulama

1.Yeni sistemin plot tesisi2.Yeni sistemin tam tesisi

Burada grlen ilk 4 adm sistemin analiz ksmdr.u ana kadaryaplan aklamalar nda sonu olarak: Sistem analizi almas , bir sistem ve onun iledii evre

hakkndaki faktrleri toplamay , dzenlemeyi vedeerlendirmeyi kapsar.Ama daha iyi bir sistemin tasarmve gelitirilmesi iin temel tekil eden tm ynlerintehizat , personel , iletme artlaryla onun isel , dsaltaleplerini incelemektir.

Sistem almasnn rn sistemin lojik tasarmdr.Yaniuygunluu belirlenen zmn fonksiyonel

spesifikasyonlarnn eitli aralar yardmyla ortayakonmasdr. Sistem analizi almas , sistem yaklamnn bir blm

niteliinde olduu gibi , bal bana bir problemi ele alpzme ulatrma abalarnda kapsayan yaklamlar serisiolarak dnlebilir.nk problemin tm aamalar uygunfaaliyetlere dntrlmek durumundadr.

Sistem analizi almas sadece mhendislik birimi ileyetinmez.Disiplinler aras bir yaklamdr.Bu nedenle sistemanalizi : Ynetim ve tasarmn temel ktsna (rnne)

hitap eden koordine edilmi bir prosedrler kmesi olarakda tanmlanabilir.

9


10/68

Sistem analizi , sadece analiz faaliyetlerini deil aynzamanda lojik anlamda sentez faaliyetlerinidekapsamaktadr.

Sistem analizi almas en iyi seenekleri ortaya karacakeniyileme tekniklerinide bir araya getirebilir.

Mmkn seenekler arasndan seim yapmadakullanlabilecek stratejiler nerir.

ok sayda mmkn zmler ve bunlarn aratrlmasndaetkin yntemler ortaya koyarak bir prosedr oluturur.

Sistem analizi , bir sistemle ilgili nceden gzlenemeyen ,ancak ekonomik ve sosyal faktrlerin etkileimlerindenbelirlenmesi gereken , ileriye dnk tahminlerinyaplabilmesi iin bir mekanizma oluturur.

Tasarmcy , amalarnn neler olduu ve nasl olmasgerektii konusunda ak ifadeler kullanmaya zorlayarak ,onun amalarnn kesin olarak farknda olmasn salar.[1]

II.4. SSTEM ANALZ TEKN OLARAK SMLASYON

Simlasyon : gerek sistemin modellenmesi ve oluturulan

modelle aratrlan sistemin analiz edilmesidir.Sistem zerindekiaratrmalar dnlen stratejiler , tasarm deiikliklerinin etkisi ,sistemin alr halinin grlmesi , konuyla ilgili bilgi verme gibi birokamala yaplr.Bunun nemi gelien teknolojinin kalbi saylanbilgisayarlarn gelimesi ve amaca gre eitlenmesi ile dahadaartmtr.Kullanm alan yaygnlamtr.

zellikle bilimsel yntemleri uygulayarak problemlere zmaray iine girmek , sonuca ulamak , st ynetimin kararlarnadestek olmak artk simlasyonun kolay yaplabilmesi ile her zamanher konuda mmkn olmasa bile , genelde geerli haldedir.Kurulan

modellerin simle edilerek gzle grlebilir deneylerin yaplmasmmkndr.Ksaca simlasyon yoluyla insan-makine sistemlerinin

davranlarn gsteren matematiksel , mantksal modeller yardmylabilgisayar zerinde deneyler saysal yntemlere gre yaplabilir.

Bu tip zmlemelerin yapld sistemler zm ok zormatematiksel modellerin kullanld ve karmak yapda ok fazlarassal deikeni olan sistemlerdir.Yani , ok sayda parametre ,deiken ve eylem ieren ve nitelik , sre gibi belirsizliklerinbulunmasdr.

zlenen aamalar:1.Problemin Tanmlanmas:

10

10


11/68

Sadece simlasyon analizinde deil tm sistem aratrmalarndailk ve en nemli aamadr.almann tam bir tanm yaplr veprobleme ait kstlar , sistem snrlar , vasflar , eylemler , etkinlikltleri bu aamada belirlenmelidir.Bu arada simlasyon yoluylacevab aratrlan sorular ve tahmini sonularn saptamasyaplr.Burada yaplacak yanllk veya eksiklikler problemintamamnn yanl zlmesine neden olacaktr.

2.Veri Derleme :Problem belirlendikten sonra , bu aamada sistemde kullanlan

e , vasf ve eylemlere ilikin veriler toplanr elenir ve modeldekullanlacak ekilde kodlanr.Bu aamada iki ama:

A)Sistemdeki rassal srelere ilikin dalm ve parametrelerinsaptanmas , saptanan deerlerin uygunluunun test edilmesi.

B)Simlasyonun gerek sistemin modeli olup olmadnnsnanmas.(gereklik snamas)

3.Modelin Belirlenmesi:Bu aamada sistem artk mantksal ak modeli veya

matematiksel modele dntrlr.Burada nemli olan gereksizayrntlardan ve yanl zm , yoruma neden olmayacak genellemeve varsaymlardan saknlmasdr.Mantksal ak emas izilerekemada yeralan elere ilikin deiken , parametre ve fonksiyonelilikiler belirlenir.En son bu aamada gerekletirilen faaliyetlerkontrol edilir.

4.Bilgisayar Programnn KodlanmasMantksal ak emas oluturulan modelin kullanlacak derleyicitipine gre kodlanmas yaplr.

5.Model Mantnn DorulanmasBilgisayar programndaki kodlama hatalarnn dzeltilmesiyle ve

mevcut program mantnn dorulanmas aamasna gelinir.Tmsistemdeki ilikilerin doruluu iin mantksal dng , ana programve alt programlar arasndaki bantlar gzden geirilir.

6.Modelin DorulanmasModelin gerek sisteme uygunluu simlasyonun en nemli

aamasdr.Modelin geerliliinin belirlenmesi iin gerek sisteminktlar ile bir karlatrma yaplmaldr.Bu karlatrmann doruolarak yaplmas iin model girdileri sistem girdileri ile ayr ayrbelirlenmeli ve her ikisininde ktlar ayn olmaldr.

7.Deneylerin Planlanmas:Simlasyon analizlerinde sistem deikeni ve parametrelerin

alaca farkl deerlerin etkinlik ltnde yapaca deiiklikleringzlenmesi gereklidir.Bu aamada deiken ve parametrelerinkullanlacak deerlerinin bileimleri saptanr.Bu konu zerindeTaguchinin deney tasarmndan faydalanlabilir.Ama istenilen bilgiler

iin deney tasarmnn yaplmasdr.

11


12/68

Simlasyonun stnlk ve sakncalarn belirtmeden nce unusylemek gerekirki ; en nemli zellii bir eniyileme tekniiolmayp ,karlatrmal veya istatistiki olarak sonu vermesidir.Eerdeneme sonular arasnda eniyi zm yoksa eniyi eldeedilemeyecek demektir.

Simlasyonun Avantajlar1.Sistem modeli birkez kurulduktan sonra , farkl durumlarn

incelenmesi ve analizi iin istenildii kadar kullanlabilir.2.Simlasyon yntemleri neri halinde olan ve detaysz verilerin

bulunduu durumlar iin olduka elverili bir analiz tekniidir.3.Gerek sisteme ilikin veri simlasyon yoluyla ok daha ucuza

ve kolay elde edilebilirdir.4.Simlasyon yntemlerinin uygulanmas analitik yntemlere

gre daha kolaydr.Benzetimin Dezavantajlar

1.Bilgisayar araclnda yapldnda modelin kurulmas vegeerliliinin kantlanmas ok masrafl olmaktadr.Ancak zel amaluygulamalara dnk derleyiciler buna kolaylk getirmilerdir.

2.Kurulan modellerin bilgisayarlarda zm uzun zaman alabilirbu yzden olduka masrafldr.

3.Simlasyon yoluyla sistem analizlerinde , analizciler dieranalitik yntemlerini kullanmazlar.Bunun nedeni simlasyon ile dahakolay ve anlalr zme abuk ulalmaktadr.te bu tip etkiler en

iyileme yaklam gdlmeyen simlasyonun sonularn en iyi gibidnrler.Simlasyon modellerinin yapsna bakldnda temel model

elerinin neler olacana karar verilmesidir.Esas nemli olansistemin tam anlalmas ve zm aranan problemlerdir.Yanialmann amalardr

12

12


13/68

P R O B L E M N B E L R L E N M E S

B L G T O P L A M A V ED E E R L E N D R M E

M A T E M A T K S E LM O D E L K U R U L M A S I

E V E T

M A T E M A T K S E LM O D E L N Z M ?

E V E T

H A Y I R

B E N Z E T M M O D E L N NK U R U L M A S I

E Y L E M S E E N E K L E R N ND E N E N M E S

S O N U L A R IN

D E E R L E N D R L M E S V EY O R U M U

H A Y I R

M O D E L N Z M

EKL II. 4.1. ENDSTR MHENDSLNDE BLMSEL YNTEM

Sistem modelleri oluturulurken :1.Sistem deikenlerinin zaman iindeki seyri (kesikli , srekli).2.Deterministik ve rassal olaylarn varl.3.Zaman ilerletme dzeyi.

Sistemin zaman iindeki seyri model deikenlerinin zamaniindeki seyridir.Bu davranlar ounlukla srekli olmaktadr.Tabii budurumda tm parametre ve deikenlerin hzlar diferansiyel

13


14/68

olmaktadr.Bu , deerlerin istendii zamanda teorik olarak eldeedilmesine imkan tanmaktadr.Kesiklilerde ise sabit zaman aralklardikkate alnarak sz konusu deerler hesaplanabilir.

Kesikli sistemlerin simlasyonunda sistemi oluturan varlklarnyer ald olaylarn btnletirilmesiyle ancak sistemin davran veperformans ile ilgili potansiyel bilgi toplanabilir.Sistem durumuvarlklarn vasflarna saysal deerler atanarak belirlendii iin,elerinin vasflar tanmlanm aralktaki deerleri alm olan sistembelirli bir durumda olacaktr.Ksaca olay deiim annda olur,deiim anda srekli bir ak olmad iin belirlenen bir deer aralkzaman olacak ve simlasyon bu aralklar tek tek geecek , getiianda cevaplar oluacaktr.Bu durum, terminolojide yerini olaya dayalsimlasyon yaklam olarak almtr.Hal byle olunca, sre akiviteolay kavramlar nem kazanmaktadr.Olay, sistemdeki durumdeiim an , aktivite sistemde olaya neden olan ilemler , sre iseaktivite topluluu olarak aklanabilir.Bu anlatlanlar bekleme hatt vesra bekleme sistemleri olarak bilinen uygulamalara hakimdir.(kuyruksistemleri)

GeliBalama B B B

F(1) F(2)F(3) k

Biti Bt Bt Bt:ZamanBitiF(i):inci aktivite.B:Aktivite balama an.Bt:Aktivite bitim an.

Eer simlasyon modelini kuran kii, olaylarn sistemdedeiiklie neden olan olaylar , olay meydana gelince gerekleenaktivite zamann ve bununla ilgili mantksal sreci tanmlarsa,modelin altrlmas sadece verilerin doruluunun tespitine kalm

olur.Tabiki ilem mantklarnn ve olay tipleriyle bantlarnnyaplmas art modelin alma artdr.Deterministik ve rassal sistemlerde ise sistem ktsnn ne

olaca tam olarak nceden bilinemez.Buna neden olaslklarnhesaba katlmas zorunluluudur.Fakat ktlarn olaslk dalmlarylagsterimi mmkndr.Bu tip simlasyona rnek Monte-CarloBenzetimidir. Deterministik modellerde kullanlan elere ait ilikilerak ve belirlenmitir.Yani risk faktr ekarte edilmitir.Beklenendeerlerden faydalanlr.(Dinamik sistemler buna rnektir.)Ayrcasrekli deikenler kullanlmakta ve bylece deikenler arasndaki

ilkiler zaman faktrnden etkilenmemektedir.

14

14


15/68

Zaman ilerletme mekanizmalarnda ise deimeler dzenliaralklarla olmakta , enstantane yaklamndan yaralanlmaktadr.Zaman periyodik olarak durdurulmakta ve bir nceki durumdanitibaren olan olaylar ilenmektedir.Zaman iki ekilde ilerletilmektedir.lki bahsedilen sabit zaman arttrlarak meydana gelen planlanmolaylarn ilenmesi , ikincisi ise olay zamanna kadar zaman deerininarttrld ve olayn olduu anlarn eit olmayan zaman aralklarolduu ekildir.

II.5. UYGULAMADAN RNEKLER

Konuyla ilgili bir uygulama Sarasota Memorial Hastanesindeproje ynetim mhendisi Richard Cashman tarafndan yaplmtr.Buuygulama Simlasyon Projesi ynetim mhendislii departmannnuzun ve yorucu almalar sonucu gerekletirilmitir.Seilenhedeflerin zellii : uygun ve doru karar verilmesini destekleyecekiyi bir ekipman , ynetici , alan ve idareci gibi kimselerleulalabilmesidir.zerinde zaman harcanan almalar :organizasyonel konular ve proseslerdir.Hasta mdahale yetenei venemli stratejik proseslerin simlasyon modelleri yaplmtr.Yaplanmodeller, mdahale gerek zamanlar , bu tip elde edilen bilgilerin

ksa periyodlarda gncellenmesi ve sre gelen muayene bilgilerinintoplanmas ynnde olup daha salam destekli karalarn alnmasnsalayacak yndedir.

Simlasyon yazlmlarnn yl iinde geldii nokta artk hastamdahale gerek zamanlarnn tam olarak kullanlmas, yani teoriksrelerle modellerin uygulama dzeyine yaklalmasdr.

Hastane senede 60000 kiinin geldii ve 33 tedavi odasbulunduu byklktedir.Hasta gelileri hastanede 4 ekilde kabuledilmektedir.Normal , yar acil , acil , ok acil eklindedir.

Yaplan simlasyon sonucu muayene veya mudahale odalarnn

nndeki birikme veya benzeri karmaklk sorunlarhalledilmitir.Kritik alanlarn analizleri yaplmtr.Uygun rntgenaralarnn gerektiinde gerektii yerde bulunmas salanarak kaynakisraf nlenmitir.Doktorlarn tedavi zamanlarn ayarlamalarsalanmtr.

Hastaneler asndan nemli olan unsur:ok iyi hasta bilgileritakibi , gerekli personelin miktar ve kabiliyeti , projenin doru veeksiksiz modelleme ile simlasyon sonularnn kararlara destekolmasnn salanmasdr.

Genelde hastanede u alanlarda kullanlabilir:1.Bilgisayar kullanm alanlar .2.Hastane tasarm ve etkinliin llebilmesi.

15


16/68

3.Hedeflerin belilenmesi.4.Hastane ii gereksiz tama ve gezinmelerin azaltlmas.5.Strateji gelitirme ve politika belirleme.6.Modelleme dizayn.

7.Geerlilii olan modellerin denenmesi , senaryo analizleri :mmkn olan olmayan.

8.zmlerin analizleri.9.Tavsiyelerin incelenmesi.10.Kritik faktrlerin analizi.11.Hasta takibi ve geri izlenebilirliin oluturulmas.12.Kafeterya ve eczane hizmetleri .Aslnda gelecekte dahada ayrntl analizler mmkn olacaktr.

Bunlar ,yeni proseslerin eklenmesi , ameliyethane imkanlar ,hasta aklar seyri , dier blmlerle entegrasyon , tm hastaneprofilinin veya hastane modelinn oluturulmas ve en nemlisisaylabilecek maliyet fonksiyonlar modelleri.

Simlasyonlar iin zel amaca ynelik yazlmlarmevcuttur.Sistem seviyesine gre bu yazlmlar snflandracakolursak karmza daha nce bahsettiimiz srekli ve kesikli olaybenzetimleri kacaktr.

Gnmzde geerlilii yksek olan snflandrma tr uygulamaseviyesine gredir.Bunda ise zel benzetim amal ; rneinPROMODEL , MEDMODEL , XCELL , MAST , WITNESS.Genel amal

simlasyon yazlmlar : GPSS , PCMODEL , RESQ , SLAM II ,AUTOMOD verilebilir.Yapsal seviyede snflandrma yapacak olursak, olay izelgeleme

, faaliyet tarama ve sre etkileimli modelleme eklindedir.Olayizelgeleme esasna dayanan yazlmlar :FROSS , SLAMII , SIMAN ,SIMSCRIPTII.5 .Faaliyet tarama yapsnda olan yazlmlar : CSL/ESCL ,HOCUS , SIMON. Sre etkileimli yazlmlar : GPSS , QGERT , SIMAN ,SIMULA olarak belirtilebilir.

16

16


17/68

III . HASTANE LETM SSTEMNNNCELENMES

III.1. HASTANE LETM SSTEM

Hastaneler salk problemlerinin incelendii hasta olanlarnveya hastalktan phe duyulan durumlarda kiilerin bavurduu,yarallarn ,check-up yaptranlarn , gerekirse yatl gerekmediitakdirde ayakta tehis ve tedavi grenlerin ve doum yapacaklarnsaylan sorunlarn halledebilmek iin gittii iletmelerdir.Ksacaamacn salk sorunlarna zm bulunmas olan iletmelerdir.

Dier iletmelerde olduu gibi hastane iletmelerindede eitlifonksiyonlar vardr.Bunlar ynetim , organizasyon , planlama ,koordinasyon , kontrol , maliyet gibi sralanabilir.Belki dieriletmelerde olduu gibi basit grnmese de temel mantkayndr.Etken (ucuz , verimli , doru) hizmet.Hastaneleri bilinli ,bilimsel ve teknik olarak aratrlmal ve bunun sonucunda gereklke ekonomisine katks gerekse fert olarak en fazla faydannsalanmas amacyla kayaklar verimli ve amaca uygunkullanlmaldr. zellikle salk gibi nemli bir konuda zaten kt olanimkanlarmz nasl daha iyi kullanmalyz sorusunu , neden olanfaktrlerle daha genel balklar altnda inceleyelim.

17


18/68

III . 2 . HASTANE LETMNDE ETKENLNSALANMASI

III . 2 . 1 .YNETM VE ORGANZASYON AISINDAN ETKENLK Hastane etkenliine etkisi olan faktrlerin says fazladr ve bufaktrlerin arlklar olduka zor belirlenebilir .Burada, ynetim veorganizasyon asndan bakarak kapsayabildiimiz faktrlerleilgileneceiz.

nce hastane ynetimine ve yneticilerine bakacak olursakbahekimleri grrz.Hekim kkenli olan bu yneticiler genellikleynetim formasyonuna sahip olmadan bulunduklar konumagelmekte ve zamanla tecrbe kazanmaktadrlar.Daha nce yaplanaratrmalarda, bahekimler yneticilikle ilgili sorunlar olduunubelirtmilerdir.Bu sorunlar geni yneticilik alan , yasal yetkilerinyeterince ak olmay , personel sorunlar , sunulan hizmetlerinfarkll eklinde sralanp gitmektedir.Bu aratrmalar boyuncavarlan sonular arasnda , ynetimin profesyonel kiilere braklmas ,kendi mesleklerini yapamaz durumda olan hekimlerin ilerine geridnmesi yer almaktadr.

Ynetimde atmalarn bulunmas hastane verimliliini olumsuzynde etkiler.Bu atmalar genelde ynetici personel ve bahekimarasnda yaanmaktadr.Zaten karmak olan hastanelerin , birde

yksek atma potansiyeline sahip olmas , ok ynl karlklbamllk nedeniyle , kart faaliyetlerin etkisinin hemen tmhastaneye yaylabilmesi , hastane yneticilerinin rgtlerinde ortayakabilecek bu durumlara kar olduka duyarl olmalarn vedurumdan etkilenen hastalar iin nlem alarak , atmalar baarylaynetmeleri gerekmektedir.Buda ancak eitimle mmknolabilir.nce atma nedenlerinin tespiti ve atmalar kazan-kazanilkesinde ortak hastane amacna yneltmek soruna ideal bir zmnbalangc olabilir.

Organizasyon olarak ise genel olarak matrix yapdadr.Farkldallarda ki says , olduka fazla hizmet veren hastanelerde bueitlilie cevap verebilecek personel bulunmasgerekmektedir.Ayrca bu personelin gelecekte ortaya kabilecekaklarn , imdiden kapatacak personel planlamasnn yaplmas dagerekmektedir .Ayrca grevlendirilecek personelin oryantasyoneitimi konusu , olduka hassas ve nemlidir , nk sonuta insansal nemlidir.

Hemire , grevli personel , doktor ve asistanlarnn deiikeitim derecelerine sahip olmalar , eksikliklerini tamamlamalar ,

hem zaman alr , hemde eksiklikler tamamlanmadan hemen grevalmalar baz problemleri de beraberinde getirmitir.Tabii ki bu

18

18


19/68

problemler hizmet kalitesini etkiledii gibi etkenlii de alt snrlarayaklatrmaktadr.

Hastaneler , zellikle tp fakltesi hastaneleri , eitimi de

bnyesinde bulundurmaktadr.in iine eitim de girince yneticilikproblemleri artmakta organizasyon genilemektedir.Yetki vesorumluluklarn belirlenmesi gerekir.Kesintisiz hizmet verenblmlerin idaresi dier birimlerin faaliyetleri organizasyonunegdmlendirilmesini de beraberinde getirmektedir.

Sonu olarak cret yetersizlikleri , kadro aklklar , dengesizkadro ve cret dalmlar , blgesel kalknmaya bal hastanegereksinimlerin yeterince incelenmemesi ; giderilmesi byksorunlardr.Fakat her hastanenin sahip olduu ve kendi banahalledebilecei sorunlar vardr .Bu sorunlarn saptanmas ve

saptanrken aklk ve objektifliin gz ard edilmemesi , sorununzmne olumlu yaklalmas , sz edilen hastanelerinelindedir.Trkiye ekonomisinde varl gze arpan hastanelerindurumu byleyken , dier lkelerdeki durum daha farkldr.Yukardakisorunlarn temelden analizi yaplm , gereksinimleri yerinegetirilmitir.Organizasyon asndan belli kriterlere gredeerlendirilebilecek alt yaplar salanmtr.rnein Amerikada ,hastane mdrne kar sorumlu bahekim tamamen tphizmetlerinin yrtlmesi , denetimi , planlanmas vekoordinasyonundan sorumludur.Kendisine danman kurulu tahsisedilmi olup salkl karalarn alnmas salanmaktadr.Bu kurullar ,birimler bazndadr .

ngilterede ise durum fazla farkl deildir.Hastanenin ynetimekibi vardr ve bahekim , bahemire , hastane mdrndenolumaktadr.Bu sistem st ve orta kademe ynetim fonksiyonunbirlemi hali olarak nitelendirilebilir.

Trkiyede hastane i organizasyonunda bahekimlikten aayadoru bir hiyerarik yap resmi olarak olmasada gzearpmaktadr.Bu nedenle ki atmalar olmaktadr.Ayrca , yasadasistem tam olarak tanmlanmad iin Sosyal sigortalar , Devlethastaneleri , tp faklteleri gibi kurulular sorunlaryla babaakalmakta ve bu belirsizliin etkisinde sorunlarla karlamaktadr.

Oysa ISO 9000 kalite standartlarndan uygun olanlann seilipuygulanmas atmalara ve dier iletme fonksiyonu olarakbahsedilenlerin salanmasna olanak salayabilir.Grev tanmlar ,ast,st ilikileri , gerekli iblmleri ve uzmanlk alanlar denk denalan grev sorumluluk geni belirlenmeyi ve zlmeyi bekleyen enbyk sorunlardr.

19


20/68

yi bir ynetim ve organizasyonun salanmas iin belirtilensorunlarn zm bizi daha baka gremediimiz sorunlardan dakurtarabilecektir.[2,5,6]

III . 2 .2 . HASTANELERDE MALZEME VE SATIN ALMAYNETMHastanelerin ideali , kaynaklarn en etkin ve en fazla verimlilik

dzeyinde kullanmas gerekliliidir.nk sz edilen malzemeler ,hastanelerde hizmetin zamannda verilebilmesi iin nemliartlardr.Bu amacn gerekletirilmesi yani tam zamannda eksiksizve doru olarak hizmet iin yaplan harcama hastane btesininnemli bir blmn kapsar.

Tp bilimindeki gelimelerden daha hzl olan teknoloji geliimi ,yeni tbbi malzemelerin retimine ve yaygnlamasna neden olmu ,bu yenilikler ise olduka yksek maliyetler getirmitir.Hastaneler ise,daha gvenli ve uygun olduu , yerine ikame edilebilecek istenenzelliklerde rn bulamad iin bu yeni rnleri tercih etmeyebalamlardr.Bunun yan sra , eski malzemelerin israf ve tmmalzemelerde gerek verimsiz gerekse etkin olmayan kullanm vehepsinden nemlisi malzemenin ynetilememesi giderek buz dabiiminde suyun altnda kalan ksmnnda grnmesine yolamtr.Bilimsel ve teknik kurallardan yoksun bir fonksiyon maliyet

unsurunda olduunda bteyi giderek daha fazla kemirmesinlenemez konuma gelmi bulunmaktadr.

Malzeme ynetimi srecinde bulunan satn alma stok kontrol ,depolama , datm , maliyetlere yklendii lde iletmedenemlidir.Hastanelerde satnalma fonksiyonu tm departmanlarntalep ettii malzemelerin doru , zamannda ve istenen miktardaalnmasndan sorumludur.Ve hastane verimliliine aadakiamalar gerekletirerek katkda bulunur.

1.Hastanenin ihtiyac olan malzemelerin , hizmetlerin , ara ve

gerelerin kesintisiz temini.2.Stok yatrmlarnn ve kayplarnn minimizasyonunu salamak.

3.Mmkn olduu kadar standart malzemelerin alnmas vekalitenin korunmasnn salanmas.

4.Kaliteli tedariki bulunmas ve gelitirilmesi.

5.Satnalrken uygun fiyatlarn dikkate alnmas.

6..Rekabeti pozisyonun oluturulmas ve srdrlmesi.

7.Dier departmanlarla olan ilikileri gelitirerek

amalarn harmonizasyonunun salanmas.

20

20


21/68

8.Fonksiyonun dk faaliyetlerle almas.

Hastanelerde satnalma politikalar belirlenmeli vedeerlendirilmelidir.Satn alnan malzemenin kullanm , tamiri ,

kalibrasyonu , bakm dnlmelidir. Malzeme eer uluslar arasfirmadan alnacaksa koullar iyice incelenmelidir. nk bumalzemeyle ilgili eitilmi personel servis imkanlar konusundasistemi felce sokabilecek gelimeler srece dahil olabilir.

Bu nedenlerin belirtilmesinin amac , aslnda sadece malzemeynetim sisteminin ileyiinin sistem olgusunda gelimesi veverimlilii btedeki payyla doru orantl olarak arttran rolstlenmesinin salanmasdr.Bu amala zm nerileri aadakigibi olabilir.

1.Hastanelerdeki malzeme ynetimi fonksiyonlaregdmlenmi olarak tek departmanda toplanmal ve bu fonksiyonhastane mdrne bal mdrlk haline getirilmelidir.

2.Her hastanenin kendi yapsna uygun bilimsel esasl ilke vepolitikalar vardr ve bunlar malzeme ynetim fonksiyonlarnynetirken kullanr.

3.htiya tespiti yaplrken daha nceki veriler dikkate alnrkenyllara gre hasta tespiti yaplp gereksinimler belirlenir. Bu aradastoklar da gz ard edilemez.Zaten bu faaliyetleri yrten birim ,

malzeme destek ynetim birimi olduu iin sk koordinasyonsalanmtr.

4.Dzgn veritabanlar oluturduklar iin malzemeci , malzeme ,stok gibi bilgilerin takibi yorumlar ile politika belirlemek kolaydr.

5.Malzeme korunmas bakm servisi ayarlanmaldr.Ayrcamalzeme depolama sistemi dzenli olmal bylece aradmzbulmamz kolaylamaldr.

6.Malzeme giri , k belgelendirilmeli ve kontrol altna alnmalkullanm sresi son bulmu malzemeler uygun ilemlere tabi

tutulmaldr.7.Btn blmlere malzemelerin sadece hastane mterileri iin

kullanlaca bilincinin yerletirilmesi son derece nemlidir.

Gelecek yllarda , malzeme ve satn alma yneticilerininhastaneki durumu daha cazip hale gelecektir.nk hastanelerdeyksek derece uzmanlama ve kompleks malzemeleri kullanmaeiliminin artmas , malzeme aktivitelerini ve maliyet kontrolunubgnknden daha nemli hale getirecektir.Ancak bu olumlugelimeler yannda artan enflasyon , ok karmak hale gelen

teknoloji , deien yaam tarz , finansal problemler , devletkontrolleri hastaneleri ve satn alma yneticilerini

21


22/68

etkileyecektir.Bunun iin satn alma yneticisi , toplumsal deimeleri, pazar hareketlerini , ekonomik gelimeleri yakndan incelemekdurumundadr.Ayrca gelecein malzeme ve satn almayneticilerinin alnacak rnler ve mevcut sistemi srekli gelitirmekiin daha fazla teknik bigiye ihtiyalar olacaktr.Bu yneticilerinsadece malzeme ve satn alma ynetimi konularnda deil , konularile ilgili klinik , iletmecilik alanlarndada bilgiye ihtiyalar olacaktr.[4,8]

III.2.3. HASTANELERDE MALYET ANALZLER

Temel olarak etkinlik , amaca ulamada kaynaklarn enekonomik tketimi , yani endk maliyetli olarak ilev grme

eklinde gsterilebilir.Hastanenin kalitesinin etkilenmesi de szkonusudur. nk hizmet kalitesi etkenlikle orantldr.

Hastane maliyet sistemi hastanenin faaliyetlerinin gelimesineolanak tanmaldr.hastane maliyet sisteminin temelinde , etkenkaynak kullanm ve her bir hizmet biriminin maliyetlerinin kontroluolan koruyucu ve ncelik hizmetlerine ynelik hastane tiplerine geiyaplmas gereklidir.ok sayda hastann en yksek kaliteyle hizmetgrmesi bu yeni sistemle mmkn olabilir.te byle bir iletmeninmaliyet muhasebeside :

1.Hizmet kalitesinden fedakarlk etmeden maliyet etkinliiniarttrmaldr.

2.Hastane maliyet muhasebe sistemi hizmet hatlarnnynetimiyle kaynaklar en uygun kullanm sz konusu olmaldr.

3.Faaliyetleri gelitirici olmal , faaliyetlere dayalgereklemelidir.

Gerekte , yatan hasta servislerine dayal olarak hesaplananmaliyetler dier blm giderlerinin , bu servislere datm ile sonbulmaktadr.Oysa daha hassas maliyet hasaplar iin ACTVTY

BASED COSTNG faaliyetlere dayal maliyetleme sistemikullanlmaldr.Bu sistemin temel odak noktas faaliyet dzeyindespesifik maliyetlerin hesaplanmasdr.Bu erevede faaliyetorganizasyonda belirlenen prosedrler olmaktadr.Sadece bunlarlakalmayp girdi kombinasyonlarnn , rnein , ameliyathanedekicerrahi mudahalelerin prosedrleri faaliyetlerdir.Bu konuda baarlsonular alnmtr.

En iyi sonucu alabilmek iin :

1.Faaliyet ne gibi girdileri tketmektedir.

2.Faliyetlerin amac nedir.

22

22


23/68

3.Faaliyet nasl iyletirilebilir.

Tabiki balangta nemli olan faaliyet analizidir.Sorularcevaplandka sistem aa kavuacaktr.Balantlar kefedilecek ve

ikilemler ortadan kalkacaktr.Bir dier gelime birbirinin maliyetlerini etkileyen faaliyetlerin

blmler aras grlebilmesi ve tartmaya dahiledilebilmesidir.Mantkl olan , maliyet unsurunun , faaliyetlerin toplammaliyetinde deiime neden olan herhangi bir olay olmasdr.Tehizatve dier giderlerin maliyetlere etkisini grebilir ve nlemler almayafrsat verir.

Bu yntem bir faaliyetin baaryla ynetilebilmesi iin o faaliyeteait kaynak kullanm, performans, tketim, kalite gibi faktrleri

izlemeye olanak verir.Maliyet unsurlar , hastanede hastann yatsresi olabilir, ama bunlar olduka arttrlabilir saydadr.O yzden uanda hastanelerde maliyetleri etkileyen unsurlarn guruplandrlmasile karmza unlar kmaktadr:

1.Kapasite Kullanm

Hastanelerin hizmet sunabilme yeteneinin maksimumdagerekleebilmesinin lsdr.Emek youn ilemlerin gerekletiibir alana baktmzdan dolay personel miktar bir lsaylabilir.Yatak says ve kullanm oran , ortalama gnlk hasta

says vede bunlarn birbirine oranlar ile elde edilebilecek deerlerbize anlaml ipular verecektir.Genel olarak sonulandracakolursak , kapasitenin optimum belirlenmesi , kullanlmas , kalite veetkenliin ilk art olarak karmza kmaktadr.

2.Yatak Devir Oran

Yl iinde bir yatakta yatan hasta saysdr.Bir hastann yataraktedavi grd srede ortalama kal sresi olarak belirlenirYatakdevir orannn ykseklii ve ortalama kal sresinin ksalhastanenin kalitesini belirledii gibi verimin , etkenliin

llebilmesine de frsat verir.Sadece bu kadaryla deil , planlamaarac olarak ta kullanlabilirler.Ortalama kal sresinin yla blm ,yatak devir saysn verir.Hastanenin kuruluu srasnda dnlen ,talep tahminlerinin, o hastanenin u andaki belirtilen oranlarnaetkisinin de gz nne alnmas gerekliliidir.

3.Hastanenin Bykl

Hastane boyutlarnda veya kapasitedeki bymeler , grlecekhizmetlerin uzmanlk gereksinmelerini gelitirilmesi iinzorlayacaktr.Bylece verimlilik artarken maliyetlerde azalmalar gzle

grlr hale gelecektir.Bunun bir baka nedenide deimezmaliyetlerin oluturduu maliyet pastasnn dilim saysnn

23


24/68

artmasdr.Amortisman maliyetleri ve dier sabit giderler bunlaradahildir.

4.Teknolojik Seviye

Uygulanan hizmetlere teknolojik destein art kalite , zaman vedolaysyla hizmet sresinde baklan hasta miktar deiecek , budurum maliyetleri hissedilir lde etkileyecektir.Bu deikenlik , aynhizmet iin farkl teknolojilerde daha ak grlebilir.

5.Hizmet Kalitesi

Uygulanan hizmet ,verimli olduu kadar kaliteli , yani mterininistei veya mteriye uygulanmas gerektii kadar tamolmaldr.Sadece hizmet iin deil hizmetten sonraki zaman dilimi desz konusu kaliteyi etkiler.Daha aka belirtilecek olursa , hastann

hizmet sonras takip edilmesi bilgi siteminin gerekli dzeydealmasyla mmkndr.Hasta kabul maliyetlerini belirlemekkolaydr ama bilgi sisteminin etkenliinin llmesi oldukazordur.Sonu olarak kalite ve maliyetler arasnda inkar edilemeyecekkuvette iliki mevcuttur.[4]

III.2.4. HASTANELERDE BLGSAYAR KULLANIMI

Bilginin ve zamann nem kazand gnmzde , birok kullanmalan olan bilgisayarlar hastanelerde de ihtiyalarnhissettirmektedir.

Daha ncede belirttiimiz gibi , malzeme ve satnalmadakullanm balbana bir sektr dourmutur.Sanayide MRP eklindegeen programlarn stok kontrol niteleri hastanelerde kullanmauygun hale getirilerek hizmete almtr. Eczanelerde bile kkapta bteleme , gelir-gider tablolar ve buna benzer mali ve stokuygulamalar gibi birok ekli halen satnalnan yazlmlarlakullanlmaktadr.

Ayrca hasta bilgilerinin tutulduu veritabanlar mevcuttur.Buveritabanlarnda : labaratuvar , ila tedavileri , gemie ait bigiler ,gelime notlar , prosedrler gibi daha birok tanml alanlarda bilgitutulmaktadr.Tm bu almalarla ilem sreleri ksalmakta ,hastalara ait bilgilere ulalmas kolaylamaktadr.Bu sistemlerinbilgisayarlarda uygulanmas gnmz teknolojisinde hide zordeildir.Ancak nceden gerekli sistemin tanm yaplmal eksik veihtiyalar belirlenmeli , daha sonra ise yeni oluturulan sisteminadaptasyonuna geilmelidir.Bu adaptasyon gerek pilot uygulamalarlagerekse tm sistemde bir anda yaplabilir.Ama nemli olan

personelin bu sistemde zorlanmadan ilerini yrtebilmesidir.te buyzden konuyla ilgili eitimlere ihtiya vardr.nk bilgisayarn

24

24


25/68

yapmad ve bizim yaptmz hatalar onarlmas imkansz sonularasebebiyet verebilir.

Gene sanayide uygulama alan bulunan karar destek ve uzman

sistemlere benzeyen temel yaplara uyan yazlmlar vardr.Tandestek sistemleri buna bir rnektir.(Diagnostic Support System ,DSS)

Bilgisayar destekli tan almalar ve hasta durumdeerlendirmeleri zellikle son yllarda gelime gstermitir.DSSsistemleri , grsel bir sinyalin tannmas , grsel bilgilerin saysalbilgilere dntrlmesi , otomatik ve/veya yar otomatik yorumlamagibi yar heterojen guruplar iermektedir.DSS sistemleri zellikle EKGve akciier ile igili alanlarda kullanlmaktadr.Bu sistemlerin 1972ylndan beri byk gelime gstermesi , aslnda doktorlara saladkolaylk , doruluk dzeyi , yeteneklerini gelitirici yn , maliyet

etkinlii ve alternatif servis modlar ile mmkn olmutur.Hasta izleme ile igili olarak ise , hastalarn durumunu kesintisiz

izleyen eitli lme aletleri , bilgisayar yardmyla kontroledilmektedir.zellikle hasta says ile hemire veya grevli ilgilipersonel saysnn dengesiz olduu kalabalk hastanelerde , busistemin faydas , eer yaplrsa analizlerde daha akagrlecektir.Tam zamannda mdahale ve tehis kolaylkla mmknolacaktr.Bylece hasta durumlar izlenirken geen srede olup bitentm durumlarla ilgili bilgide saklanm olacandan hastane

hizmetlerinde nemli bir zaman tasarrufu ve daha az hataldurumlarla karlama olacak bu ise hastane verimliliininarttrlmasnn yannda kaliteyi de ykseltecektir.Bu durum aynzamanda hastanelerin reklamlarnn yaplmasn da salayacaktr.

Hastanelerde kullanlan uzman sistemler (Export System nDiagnostic Medicine) tbbi karar vermelerde olduka nemli yeresahiptir.Veri toplama , tan , tedavi nerileri eklinde ana admdanoluan bu sistemlerin bilgi tabanlarndan ayrt edilmesinemlidir.nk birde ayrntlarn birbirleriyle ilikilerinin yer aldsistemler olan bilgi tabanl sistemler mevcuttur.

Genel olarak uzman sistemler , uzmanlarn problem zmetekniklerinin yan sra belirsizliklerin azaltlmasn yaparak yardmcolurlar.Bu sistemlerin faydas doktorlarn zamannn daha fazlaharcanmasnn nne geilmesidir.

Hastane biliim sistemleri olarakta bahsedebileceimiz busistemler temel olarak belli algoritmalarla ilerler.Yani tbbidkmantasyon , analiz , deerlendirme , dzeltme yaparlar.

Sonu olarak personel saysnn azaltlrken ,yaplan hizmetlerin

arttrlmasn salamaktadr.Yneticilerin hastane ile ilgili bilgilerialmalarn , karar verme srecinden kararlarna kadar olumlu

25


26/68

etkileyecektir.Ayrca hastann kendine kar yaplan hizmetlerinkalitesini hissetmesini salayacak , byle bir durum mteri odaklanlayla belkide hastanede toplam kalite uygulamasna n ayakolabilecektir.nk etkenlik ve zamannda mdahale hastaya faydalolaca iin yntemlerin bilimsel erevede kullanlmas gelimeninivmesini arttraca gibi ek masrafsz reklama dnecektir.[3]

III.2.5. HASTANE TASARIMI VE DZENLENMES

Trkiyede hastane tasarmna ve dzenlenmesine yeterincenem verilmedii olduka aktr.yleki d lkelerde bu konu ile ilgilialmalar devam ederken , lkemizde gze arpan bir almayoktur.

Tasarm konusundan nce hastanelerin kurulaca yerinbelirlenmesi aamas nemlidir.Bu konuyla ilgili eitli almalarteorik bazda olmasna karn , sezgisel yntemlerin de nemli roloynad bilinmektedir.lgili bir rnek u ekilde olabilir:Kurulacakblgede yaayan kii says , ya guruplarna gre dalm ,gelenekler (doktor olmayan kiilere duyulan ilgi , gven) , skrastlanan hastalklar , tam olarak kurulu yerinin belirlenmesi(yrenin merkezi , d) , gelir dalm.Bunlar oldukanemlidir.nk hastanenin kurulmasndan nce hastanetasarmna , sonrada dzenlemeye etkide bulunurlar.Bu zellikleblgesel faktrlerin etkin oranda olduunu gstermektedir.

Hastane kurulu aamasnda dikkat edilecek faktrelerinbelirlenmesi tek bana yeterli olmaz.yice analiz edimi olmasgerekir.Hastane tasarmnda ise , hastalarn gereksiz haraketleremaruz kalmayaca bir dizayn nemlidir.Asansrlerin yeri ,ameliyathane , dinlenme odalar , acil hasta giri yeri ve mdahaleyikolaylatrc bir dizayn enok ihtiya duyulan gereksinimlerdir.

Dzenleme aamasnda , rnein acil servisin en alt katta (girihizasnda) olmas olduka nemlidir.Hasta odalarnn st katlardamuayene odalarnn ise daha alt katlarda olmas sezgisel olarakbelirlenebilecek aamalardr.Dzenleme sadece bu kadaryla kalmaz ,katlara gre hasta ve blm dalm , poliklinik dalmnemlidir.rnek olarak ortopedi blm ile rntgen blmlerininyaknl veya acil ile rntgen blmlerinin yaknl ilikisel bazdanemini belli etmektedir.

Gerekten de hastanelerin kurulu yeri seiminden sondzenlemesine kadar eitli aamalar sz konusudur.Ancak buproblemlerde u ekilde snflandrlabilir:

1.Mevcut dzenin yeniden dzenlenmesi.

26

26


27/68

2.Mevcut dzendeki kk oranl deiiklikler.

3.Genileme ile oluan zorunlulukla dzenleme.

4.Yeni bir hastanenin yaplmas ile oluan dzenleme almalar.

[1]

III . 3 . TRKYEDE HASTANELERN DURUMU

Trkiyede hastanelerin geliimi olduka hzl olmaktadr.Eitimseviyesi ok yksek olmayan halkmzn salk konusuna verdii

nem sadece salk problemlerini yaadnda ortayakmaktadr.Bununla birlikte gelir dalmndaki dengesizlik , kendinisalk sorunlarnda hissedilir derecede gstermektedir.te bukoullar altnda insanlar sadece salk problemleri olduunda bazenge , bazen erken salk kurumlarn ziyaret etmektedirler.Durumbyle olunca , basit salk sorunlarnda bile soluu hastanelerdealnca ister istemez hastanelerin ileyilerinde sorunlarolumaktadr.Genelde byk ehirlerde , hastane yatak kapasiteleriarttrlmaktadr.Aslnda lkemizin bulunduu durum asndan bunagerek de vardr.nk kayanaklar yeterince verimli

kullanlamamaktadr.Esas olan hastanelerde kaynaklarndeerlendirilmesi ve verimli kullanlmasdr.Eer bu gerekleirsedaha nce nemle zerinde durulan faktrlerin etkenlii artacak vebunun sonucunda ayn girdilerle daha ok hasta , daha ucuza ve dahaksa srede tedavi edilebilecektir.

Trkiyenin salk kurumlarnn durumlarnn yllar iindekigeliimi yledir:

Y ILLAR 1989 1989 1990 1991 1992 1993 1994

HASTANE SAYISI 15057 15544 16110 16573 17089 17612 18265

YATAKLI SALIK KURUMLARI 777 3800 857 899 928 962 982

SALIK MERKEZLER 666 693 715 749 784 810 826

EKL III.3.1 YILARA GRE HASTANE VE SALIK KURUMLARISAYISI

Grld gibi , geen yllar iinde hastane ve salkkurumlarnda art vardr.Bunun nedenlerinden biri hastanelerin zel

27


28/68

olarak kurulduklarnda iletme statsnde saylmalar ve kar amalaltklar iin , gerekten , verilen parann karlnda , zelolmayan salk kurulularna gre daha iyi hizmetvermeleridir.nsanlarn buna talepleri doaldr.

SA LIK KURUMLAR INDA YA TAK S AY ISI

Y ILL AR 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994

Y ATA K S AY IS I 111135 113010 116061 120738 123706 126611 131874 134665

EKL III.3.2. YILLARA GRE SALIK KURUMLARINDAK YATAKKAPASTES

YATAKLI SALIK KURUMLARINDA TEDAV EDLENLER

Y ILLAR 1987 1989 1991 1993 1994

AY AK TA TEDAV GRENLER 43393236 50562841 55261961 62874153 70238784

YATARAK TEDAV GRE NLER2851803 3107448 3135505 3496498 3740015

EKL III.3.3. YILLARA GRE TEDAV EDLENLERN SAYISI

Gnmzde , salk sektrnde gerekleen yenilikler , trafikteve genel salk sigortas uygulamalar , artk banka kart alanlara bileuygulanan salk sigortas garantileri , salk harcamalarna olaneilimin olduka arttna dikkati ekmektedir.

Toplumlarn salk konusunda kalknmln gsteren kii banahekim says , yatak says , gayri safi milli haslann ne kadarnnsalk harcamalar olduu , ortalama mr , lm oranlar , ilakullanm gibi oranlar her sene D..E. tarafndanhesaplanmaktadr.Yorumlanan hesaplarn gsterdii ise , halengelimi lkeler seviyesinin altnda olduumuz yolundadr.Fakatgstergelerin belirttii eilim gelimekte olan bir lke olarak salkharcamalarna olan yatrmlarn artmas yolunda hzlabilinlendiimizdir.Buna bir baka nedende Trk doktorlarnn

baarsdr.Baz tip ameliyat veya tedavi yntemlerinin dnyada ilkdefa Trkiyede uygulandn dnrsek , tp teknolojisinin

28

28


29/68

gelimesinide dikkate aldmzda lkemizin salk sorunlarna bakas dahada iyi anlalabilecektir.

Dnyada , salk harcamalarnn lkelerin gayri safi milli

haslalar iindeki yeri , Trkiye ile kyaslandnda olduka ilgiekicidir.Amerikada 1989 ylnda %13.6 , ngilterede %9.4 ,Almanyada %13 eklindedir.Bu oranlar lkelerin gelimiliiyle ;dahada aacak olursak , lkenin dier sorunlarnn halledilmiliiyleyakndan ilgisi vardr.Ad geen lkelerde salk harcamalarnaayrlan bte , ekonomik gelime hznn iki katna hitap edecekekildedir.

Ayrca Trkiyede yatak kapasitesi (kullanm oran) %57 gibidk bir orandadr.Trkiyedeki baz oranlara bakacak olursakekildeki tablo ortaya kacaktr.

TRKYE AVRUPA TOPLULUU

K BAINA HEKM 1213 385

YATAK BAINA HASTA 421 86

BEBEK LM ORANI %0.8 %0.1

ORTALAMA YAAM SRES 76 65

EKL III.3.4. TRKYE VE AVRUPA TOPLULUUNA AT BAZIORANLAR

[10]

29


30/68

IV . SMLASYON UYGULAMASI

IV .1. RNTGEN BLMNN ZELLKLER

Simlasyon almas Uluda niversitesi Tp Fakltesi Radyolojipoliklinii Rntgen blmnde yaplmtr.almaya MR , anjiyo gibiblmler dahil edilmemitir.Hastalar ilk mracaatlarn giriteki ofiseyapmaktadrlar.Bu ofiste hasta kabul ilk giren ilk kar ilkesine greyaplmaktadr.Gnlk muayene , yani rntgen ekimi 10 saat

srmektedir. Hasta gelilerinin , yaplan ch-square testi ile poisondalmna uyduu tespit edilmitir.Gnde yaklak 400 hasta adgeen blme gelmektedir.Sistemde 4 tane teknisyen 5 rntgenmakinas bulunmaktadr.Fakat bu 5 makine 4 odada durmaktadr.Yanibir odada 2 ,dier odalarda 1 makine bulunmaktadr.Hastalarnmuayenesi bittiinde hastalar sistemi terketmektedir.

Kayt ilemini gerekletiren 1 memur bulunmakta bunun dndasistemde olupta amacmz dorultusunda modele dahiletmediimiz doktorlar bulunmaktadr.Rntgen filmlerinin ekilmesiilemi ve filmlerin banyo yaplmas ileri srasyla 5 ve 1 dakikacivarnda olmaktadr.Birimler arasnda hibir iliki yoktur.

Sistemin modellenerek simlasyona konu edilmesinin amalaryle sralanabilir:

1.Tanmlanan kaynaklarn verimliliklerinin ( kullanm oranlarnn)hesaplanmas.

2.Servis birimlerinin bo olma olasl.3.Sisteme giren ve kan hasta saylar.4.Ortalama kuyruk uzunluu.

5.Sistemde harcanlan sreler.

30

30


31/68

IV . 2 . MODELLEME SIRASINDA KULLANILANKISITLAR , PARAMETRELER VE MODELN KURULUU

Modelleme aamalar: Sistemin zelliklerinin aratrlmas. Sistemle ilgili verilerin toplanmas ve derlenmesi. Medmodel ile modelin kurulmas. stenen bilgilerin belirlenmesi ve elde edilmesi. Sistem parametrelerinin etkilerinin hesaplanmas Duyarllk analiziModelleme aamasnda ise u kstlar kullanlmtr: Geliler aras sre 1.5 dakika ve geliler tek tek olmaktadr. Kuyruk ve birim limitleri tabloda verilmitir. Kuyruk kapasitesi dolunca gelenler sisteme girememektedir. Hastalarn sisteme girileri ve klar FIFO dzenindedir. Muayene sreleri Uniform ,film banyosu ise normal dalma

uymaktadr. Gnlk alma sresi 10 saattir. Teknisyenler grev yapmaktadr. Teknisyenler vardiyaya balanmtr.(5 saatlik vardiyalar)

Bu veriler nda sistem mmkn olduunca modeleyanstlmaya allmtr.Hastalar sisteme ilk olarak giri kapsndangiri kuyruuna girmekte daha sonrada kayt ofisinin kuyruuna

girmektedirler.Burada kaydn yaptran hastalar , rntgen odasnasevk edilmekte ve bekleme alanana gitmektedirler.beklemealanndan bo olan rntgen odalarndan herhangi birine girenhastann rntgeni ekildikten sonra hasta filmini bek denilen dierbekleme alanndan alnca sistemi terketmektedir.

Modelin medmodel dilinde kodlanmas , kstlar , parametrelertablo IV.2.1de verilmitir.

Formatted Listing of Model:Model Notes:

This is a model of a basic radiology clinic.It is staffed with threeradiology technicians and has three x-ray procedure rooms and onefilm processing room. This model demonstrates the technique ofcreating an x-ray film as a new entity and then, after it is processed,causing the technician take the the correct film to the patient who isnow waiting for the film in the bek. room.

Time Units: MinutesDistance Units: Meters

LocationsName Cap Units Stats Rules

31


32/68

------------ ------------ ------------ -------- -------------------------In_Door 1 1 None Oldest, FIFO,Out_Door 1 1 None Oldest, FIFO,Waiting_Area 10 1 Basic Oldest, FIFO,Entry_Q 10 1 None Oldest, FIFO,Recep_Q 5 1 None Oldest, FIFO,Receptionist 1 1 None Oldest, FIFO,X_ray_room_1 1 1 Detailed Oldest, FIFO,x_ray_room_2 1 1 Detailed Oldest, FIFO,X_ray_room_3 1 1 Detailed Oldest, FIFO,Process_1 10 1 Basic Oldest, FIFO, FirstProcess_in 1 1 None Oldest, FIFO,Process_out 1 1 None Oldest, FIFO,X_ray_room_4 2 1 Detailed Oldest, FIFO,BEK 20 1 Basic Oldest, ,

EntitiesName Speed (mpm) Stats---------- ------------ --------Patient N(50,10,1) BasicFilm 0 Basic

Path Networks

Name Queuing T/S From To BI Dist/TimeSpeed---------- ------- -------- -------- -------- ----

----------Clinic_Net No N1 N2 Bi 6

1N2 N3 Bi 5

1N2 N4 Bi 9

1

N4 N5 Bi 41N3 N6 Bi 4

1N6 N7 Bi 3.5

1N6 N8 Bi 3

1N4 N9 Bi 6

1

N5 N9 Bi 61

32

32


33/68

N5 N10 Bi 141

N2 N10 Bi 131

N10 N11 Bi 81

N10 N12 Bi 51

N11 N13 Bi 61

N10 N14 Bi 71

N14 N16 Bi 191

N16 N17 Bi 91

N16 N18 Bi 31

N18 N19 Bi 111

N18 N5 Bi 231

N16 N5 Bi 22

1 N14 N5 Bi 20.181

N18 N8 Bi 91

N14 N19 Bi 31

N19 N20 Bi 91

N19 N6 Bi 15

1 N16 N6 Bi 141

N20 N21 Bi 41

N21 N22 Bi 101

N17 N23 Bi 41

N23 N24 Bi 6

1

33


34/68

N19 N25 Bi 141

N8 N5 Bi 201

N14 N11 Bi 41

N6 N5 Bi 18.081

N14 N26 Bi 11.541

N26 N27 Bi 8.021

N27 N28 Bi 3.621

InterfacesNet Node Location---------- ---------- ------------Clinic_Net N1 Receptionist

N9 Out_Door

N5 Waiting_AreaN20 X_ray_room_1N17 X_ray_room_2N19 X_ray_room_3N7 Process_inN8 Process_outN28 X_ray_room_4N12 BEK

Resources

Res EntName Units Stats Search Search Path Motion---------- ----- -------- ------------ ------------ ---------- ------------X_ray_tech 8 By Unit Closest Oldest Clinic_Net Empty:

N(50,10) mpmHome: N1(Return)

ProcessingProcess Routing

Entity Location Operation Blk Output DestinationRule Move

34

34


35/68

---------- ------------- ------- ----- ----- --------------- ---------------------Patient In_Door WAIT 0 1 Patient Entry_QFIRST 1 .1Patient Entry_Q MOVE FOR .3 1 Patient Recep_QFIRST 1 .1Patient Recep_Q MOVE FOR .3

INC(CHANGED) 1 Patient Waiting_AreaFIRST 1 .1Patient Waiting_Area graphic 3

If changed=0 then route 2 else goto L1BREAKBLKL1: IF Changed =1 Then route 1 else goto L2BREAKBLKL2: Match Film_IDjoin 1 filmroute 3 1 Patient X_ray_room_1

FIRST 1 USEX_ray_tech

KEEP graphic 1Patient x_ray_room_2

FIRST USEX_ray_tech

KEEP graphic 1 Patient X_ray_room_3FIRST USE

X_ray_techKEEP graphic 1

Patient X_ray_room_4FIRST USE

X_ray_techKEEP graphc 1

2 Patient Out_Door

FIRST 1 USE Clinic_Net graphic 1

3 Patient BEKFIRST 1 USE

X_ray_techKEEP graphc 1Patient X_ray_room_1 graphic 2

INC (Film_number)Film_ID=Film_number

WAIT U(5,1)free all

35


36/68

1 Patient BEKFIRST 1 USE

Clinic_Net graphic 1

2 Film Process_inFIRST 1 graphic1Patient x_ray_room_2 graphic 2

INC (Film_number)Film_ID=Film_numberWAIT U(5,1)free all 1 Patient BEK

FIRST 1 USEClinic_

Net graphic 12 Film Process_in

FIRST 1 graphic 1Patient X_ray_room_3 graphic 2


FIRST 1 USEClinic

_Net graphic 1 2 Film Process_inFIRST 1 graphic 1Patient X_ray_room_4 graphic 2


FIRST 1 USEClini

c_Net graphc1 2 Film Process_inFIRST 1Patient BEK graphic 3

match Film_IDjoin 1 film 1 Patient Out_Door

FIRST 1Patient Out_Door WAIT 0.2 1 Patient EXITFIRST 1Film Process_in WAIT 0 1 Film Process_1

FIRST 1 .1

36

36


37/68

Film Process_1 WAIT N(5,1,1) 1 Film Process_outFIRST 1 .1Film Process_out MATCH Film_ID

1 Film BEK JOIN 1

ArrivalsEntity Location Qty each First Time Occurrences Frequency-------- -------- ---------- ----------- ---------- ----------Patient In_Door 1 0 15000 P(1.5)

Resource Shift AssignmentsFile Name Resource Units Off-shift N. Break N. Disable----------------- ---------- ---------- -------------- ---------- ------TTS1.SFT X_ray_tech 1,2,3,4 N2 - NoTTS2.SFT X_ray_tech 5,6,7,8 N2 - No

AttributesID Type Classification---------- ------------ --------------Film_ID Integer Entity

changed Integer EntityVariables (global)ID Type Initial value Stats----------- ------------ ------------- --------Film_number Integer 0 Detailed

External FilesID Type File Name---------- ----------------- ----------------

(null) Shift TTS1.SFT(null) Shift TTS2.SFT

TABLO IV.2.1 KODLAMALAR

IV . 3 . MODELN DUYARLILIK ANALZ

Modelde kullanlan parametreler , kstlar deitirilerek yaplanbu analize ilikin modellerdeki deiiklikler aada numara srasnagre verilmitir.Eklerde grlen sonular numaral deiikliin

yapld modelin almas sonucu alnan neticelerdir.

37


38/68

Burada dikkat edilmesi gereken unsur bu maddelerle belirtileniyiletirmelerin referans modeli 1. Modeldir. Her maddede belirtileniyileme sadece 1. Modele eklenerek oluturulmutur.

1.Esas model2.Sisteme 2 teknisyen daha eklenmesi.3.Hasta geli skl arttnda.4.Bekleme alannn kapasitesinin 20ye karlmas.5.Rntgen kapasitesinin arttrlmas.6.Rntgen ekim sresinin azaltlmas.7.Hasta geli sklnn ve rntgen kapasitesinin 2ye arttrlmas.8.Bekleme alan kapasitesi 20ye ve rntgen kapasitesinin 2ye

karlmas.9.2 teknisyen eklenmesi , rntgen kapasitesinin 2ye karlmas

ve bekleme alan kapasitesinin arttrlmas.10.Bekleme alan kapasitesi , rntgen ekim sresi , 2 teknisyen

eklenmesi , rntgen kapasitesinin arttrlmas.11.10.kta verilenlere ek olarak hasta gelilerinin eklendii en

fazla deiiklik kapsam olan son model.

Verilen 2. duruma ait model altrldnda her vardiyayaeklenen 1er teknisyen , baz iyi sonular vermitir. Busonularn deerlendirilii u ekildedir:

Teknisyenler eklenmeden nceki ortalama bekleme alanndaki

kuyrukta hasta says 7.79 iken teknisyenler sayesinde 5. 92 ye inmive gene nce % 77.93 olan bekleme aln kullanlabilirlii buiyiletirme sonras % 59.12 ye dmtr. Filmi ekilen ve sistemiterkeden hasta says 1745ten 1787ye ykselmitir. Teknisyenlerinkullanlabilirlii % 82.19dan % 67.15e inmitir. Bekleme alanndakiortalama bekleme sresi de 28.26 dakikadan 21 dakikaya iyilemegstermitir.Tabii bu 2 teknisyenin sistemde yaratt rahatlnrntgen odalarnn kullanmlarn azda olsa arttrmas beklenen birgelimedir.Gnde rntgen filmi ekilen hasta says 7 tane artmtr.

Gelecekte grlmesi beklenen hasta gelilerinin artacadr.Pekibu duruma sistemin cevab ne olacaktr? te 3. model bu sorunacevap olacak zmleri bize vermektedir.Hasta gelilerinin 1.5 dakikaortalama arala sahip poison dalmna sahip olduunu kabuletmitik.imdi bu aral 1.3 dakikaya indirecek olursak sisteme haftaboyunca giren ve kan hasta says 1752 den 1811e km ,dolaysyla teknisyenlerin kullanm oran % 82.19dan % 85,32yekmtr.Bekleme alannn ortalama sahip olduu hasta says7.79dan 9. 38km ve bu hastalarn bu alanda geirdii ortalamasre 28.26 dakikadan 32.63 dakikaya kmtr.Gnde toplam

sistemden kan hasta says ise ilk duruma gre 12 tane artmtr.

38

38


39/68

4. durum :Eer bekleme alannn kapasitesi 10 deilde 20 olsaydo zaman daha ok hasta sisteme kabul grecekti.Hal byle oluncasistem daha youn kullanlacaktr.Sz edilen durumda sistemdenkan hasta says haftalk 1752den 1789e kmtr. Teknisyenlerinkullanm oran ise % 82.9 dan % 84.26ya kmtr.Ortalama beklemealannda geirilen sre ise hasta bana 56.52 dakika olmu , yani ilkdurumun tam 2 katna kmtr.Bu alanda bekleyen ortalama hastasays da 2 katna kmtr.Bu ekilde grlen sonularn sisteminhasta gelilerine olduka snrl karlk vermesi , yani performansnolmas gerekenin altnda oluudur.Byle durumlarla gerek hayattabu kadar belirgin olarak bir anda rastlanlamaz.Ama yaplansimlasyon sonucu karmzda nasl bir etkinliin varolduunugrmek mmkn olmutur.

5.durumda rntgen odasnda 2 hastann ayna anda filmekilmesine imkan tanyan 4. Rntgen odasna benzer bir durumyaratlacak olursa sonulardaki gelimeler yle olacaktr.Sistemdenkan haftalk hasta says 24 artacak 1799 olacaktr.Buna balolarak teknisyenlerin kullanm oran % 1.15 azalacak beklemealannda ortalama bekleyen hasta says % 7.6 olacak ve bu alanda 1mterinin geirdii zaman dilimi ise ortalama 25.2 dakikaolcaktr.Grld gibi sadece rntgen makinas alnmasylasistemde gzle grlr bir iyleme salanamamtr.Bunun balca

nedeni sistemin sadece rntgen makinasyla deil teknisyen ve hastageliindende etkilenmesidir.Buna neden ise temelde hasta gelilerinecevap verebilecek bir performansa ekim sreleride dahil sistemelmanlarnn yetersiz kaldr.

Eerki 6. durumda olduu gibi rntgen ekim sreleri 4.2dakikaya (0.8 dakika) ekilebilirse sonularda u ekilde olacaktr.Tedavi gren hasta says 47 artacak ve teknisyen kullanm oran ise%74.0.2ye inecektir.Bir hastann ortalama bekleme alnnda beklemesresi 28.26 dakikadan 22.45 dakikaya , kuyruktaki ortalama hasta

saysda 6.37ye inecektir.Grld gibi hibir faktr tek banayeterli olmamakla birlikte iyilemeye katkda bulunmaktadr.

7.Durumda altrlan model hasta gelilerinin 1.3 dakikaaralklarla olduu ve rntgen makinalarndan bir tanesininkapasitesinin 2ye katld modeldir.Bu model daha nce 3 ve 5nolu iyiletirmelerin birlikte ypld hali gstermektedir. Tedavi grenhasta says haftalk 1752den 1830a km , buna bal olarakteknisyenlerin kullanm oran ise % 3.25 artmtr. Bu durumdabekleme alannda ortalama 1 mterinin beklemesi 28.26 dakika ve

bekleyen ortalama hasta says ise 7.79 olmutur.Beklenen iyileme

39


40/68

oran sistemi etkileyen faktrlerin bir arada kullanlmasyla yava ,yava kendini gstermeye balamtr.

Bekleme alannn 20 kiiye ve rntgen blmlerinden birininkapasitesinin 2ye arttrld 8. durumda , model altrldndaortalama bekeleme alannda bir hastann bekleme sresi % 53.53ekmaktadr. Bunun yan sra kuyrukta bekleyen ortalama mterisays ise 7.79dan 15.1a kmakta , teknisyenlerin kullanm oran %83.48 olmakta yani fazla deimemektedir.Bu durum hastalarn dahaok eziyet ekmesiyle birlikte rntgeni ekilen hasta saysnnartnda engellemi ve sadece 36 tane daha hastaya hizmetverilmesini salamtr.Haftada 36 ilave hastann hizmetine imkanveren bu model , sistemi iyiletirme yolunda iyi bir adm olarakgrnmemektedir.

9.Modelde teknisyen says 2ye , beklemealan kapasitesi 20yeve rntgen kapasiteside bir oda iin 2ye karlmtr.modelaltrlmas sonucu elde edilen veriler yledir.Hizmet gren hastasays haftalk 65 artm , buna ramen teknisyen kullanm oran %%14.01 azalmtr.Fakat bekleme alannda bir hastann hizmet beklemesresi 28.26 dakikadan 41.29 dakikaya ykselmitir.Bekleyenortalama hasta says 11.8 olarak yaklak 4 hasta artgstermitir.Aslnda teknisyenlerin younluunun azalmasn

salayan model yaplan iyiletirmelere ramen , daha ok hastannhizmet grmesini salayamamtr.10. modelde 9. modele ek olarak rntgen ekim sreleride

iyiletirilmitir. Bu durumda alan model bize yle sonuvermitir.Hizmet gren hasta says hafta baznda 91 artm,teknisyenlerin kullanm oran % 82.19dan % 59.42ye inmitir.Ortalama kuyrukta bekleyen hasta says ise 11.52 olmu , buhastalarda birinin beklemede olduu sre ise 39. 61 dakikayaykselmi , yani 11 dakika kadar artmtr.Grlen sonulara gresistem iyiletirmelere belirgin yantlar vermitir.

11. modelde 10 modele ek olarak hasta gelilerinin arttn yani1.3 dakika aralklarla olduunu varsayarsak model altnda ktlaru ekilde olur. Hizmet gren hasta says haftalk 123 artm vegnde ortalama 350 hastaya mdahale edilirken artk 395 hastayahizmet verilebilmitir. Teknisyenlerin kullanm oran % 63.68e kadarinmi (%14lk azalma) , bunun yansra hastalarn ortalama beklemealannda oluturduu kuyruk uzunluu 11.63te kalmtr. Bir hastannortalama bu alanda bekleme sresi 37.44 dakika olarakgereklemitir.bu son derece iyiletirmenin yapld modelde bile

problemler halen srmektedir. rnein bekleme sresi oldukafazladr.

40

40


41/68

V . SONU

Sistemlerin bu ekilde kolayca modellenebilecei kurulanmodellerle ispatlanmtr. Ayrca bu modellerin duyarllklarnnda testedilmesi mmkndr. Zaten Trkiyede problemli olan bu alanaeilmek , elimizde byle imkanlar varken olduka yararl sonulargetirecektir.Yaplan simlasyon sonucu elde edilen bilgilerin bize olanfaydas her alanda kullanlabilirlii ile dikkati ekecek kadarnemlidir. Kaynaklarn kullanmndan planlanmas ve takibiasndan , hastalara verilen hizmetin iyiletirilmesi , igreninmutluluuna kadar her alanda kullanlabilecei gibi kurulmas vedeiiklik gereklilii hallerinde yatrm analizinde dekullanlabilimektedir.

41


42/68

KAYNAKLAR:

1.Prof.Dr.M.Hulusi Demir ,Do.Dr.evkinaz Gmolu retim velemler Ynetimistanbul 1994 .2..Azim ztrk , Salk Sektrnde zelletirme Ankara ,MPM1993/3 19933.M.Soysal , G.T.Kenanolu , A.Emre , S.Haneolu HastanelerdeBilgisayar Kullanm Ankara 1993 MPM no:486

4.Yrd.Do.Dr.M.Tatar Salk Hizmetlerinde Ekonomik DeerlendirmeYntemleri Ankara MPM 1994/4

42

42


43/68

5.Selami Yldrm Hastanelerdeki Profesyonel Hastane Yneticileri veHekim Kkenli Yneticiler Arasndaki atma ve Hastanelere OlanEtkisi Ankara MPM 1994/46.Prof.Dr.Hseyin zgen , Azim ztrk Devlet HastanelerindeKarlalan Sorunlar ve Bir Model nerisi Ankara MPM 1994/17.M.P.Demos,N.P.Demos Hastane Ynetiminde KK UygulamasAnkara MPM 1994/18.Yrd.Do.Dr.M.Menderes , Y.elik Hastanelerde MalzemeYnetiminin nemi Ankara MPM 1996/19.smail Trkmen Ynetimde Verimlilik Ankara MPM no:51910.Devlet statistik Enstits 1995 Yll Ankara 1995

EK1ProModel 2.02 Results for TTXS_RAY.MODReplication : 1 of 1Warmup Time : 0 Hours 0.00 MinutesSimulation Time: 106 Hours 0.00 Minutes

SINGLE CAPACITY LOCATIONSSche- Final Avg Avg Opnduled Total con- Minutes Minutes % % % %

% %

43


44/68

Name Hours Entries tents Per Entry Std PerEntry Operation Setup EmptyWaiting Bl Down------------ ----- ------- ----- --------- ------- --------- --------- ------ ------ ------- -------------X_ray_room_1 106 404 1 5.05 0.56 5.05 32.11 0.00 67.89

0.00 0.00 0.00X_ray_room_2 106 391 0 4.98 0.61 4.98 30.64 0.00 69.360.00 0.00 0.00X_ray_room_3 106 363 1 5.00 0.59 5.00 28.54 0.00 71.460.00 0.00 0.00

MULTICAPACITY LOCATIONSSche- Avg Max Finalduled Capa- Total Minutes Avg Con- Con- % %

Name Hours city Entries Per Entry Contents Std Dev tents tents UtilDown------------ ------- ------ ------- --------- --------- ------- ------ ------ ------ ------Waiting_Area 106 10 1754 28.26 7.79 - 10 1 77.93 0.00Process_1 106 10 1749 4.97 1.37 - 6 3 13.65 0.00X_ray_room_4 106 2 594 4.94 0.46 0.67 2 1 23.07 0.00BEK 106 20 1749 4.45 1.22 - 6 3 6.11 0.00

RESOURCESSche- Total Avg Avg % %duled Times Minutes Travel % Travel Travel % %

%Name Units Hours Used Per Use To Use In Use ToUse ToPark Idle BlockedDown------------ ----- ------- ------ ------- ------- ------ ------ ------- ------ ------- ------X_ray_tech.1 1 25 226 5.70 0.60 84.72 8.98 5.03 1.27 0.00

0.00X_ray_tech.2 1 25 224 5.70 0.60 84.15 8.81 5.10 1.94 0.000.00X_ray_tech.3 1 25 220 5.78 0.61 83.88 8.91 4.46 2.74 0.000.00X_ray_tech.4 1 25 219 5.78 0.59 82.99 8.52 4.94 3.55 0.000.00X_ray_tech.5 1 25 222 5.74 0.59 83.13 8.60 5.08 3.19 0.000.00X_ray_tech.6 1 25 219 5.69 0.56 81.14 7.98 5.95 4.93 0.000.00X_ray_tech.7 1 25 216 5.72 0.59 80.33 8.34 4.70 6.64 0.000.00

X_ray_tech.8 1 25 207 5.71 0.61 77.27 8.21 4.79 9.73 0.000.00X_ray_tech 8 203 1753 5.73 0.60 82.19 8.54 5.01 4.26 0.000.00

NODE ENTRIES FOR Clinic_NetTotal Blocked Total Blocked

Name Entries Entries Name Entries Entries------- ------- ------- ------ ------- -------N1 725 0 N2 1461 0N3 325 0 N4 732 0N5 1753 0 N6 325 0

N7 0 0 N8 155 0N9 0 0 N10 403 0N11 0 0 N12 0 0

44

44


45/68

N13 0 0 N14 1994 0N16 782 0 N17 391 0N18 725 0 N19 363 0N19 807 0 N20 404 0N21 0 0 N22 0 0

N23 0 0 N24 0 0N25 0 0 N15 0 0N26 1187 0 N27 1187 0N28 594 0

ENTITIESTotal Final Qty Total Final Qty

Name Exits In System Name Exits In System------- ------- --------- ------- ------- ---------Patient 1745 10 Film 0 3

LOCATION ENTRIES BY ENTITY TYPEAvg

AvgLocation Entity Total Total Avg Opn Avg Wait BlockedProcessName Name Entries Processed Minutes Std Dev Minutes Std Dev Minutes StdDev Minutes Std Dev------------ ------- ------- --------- ------- ------- -------- ------- ------- ------- --------------In_Door Patient 1755 1755 0.00 0.00 0.00 0.00 1.80 37.531.80 37.53Out_Door Patient 1746 1745 0.20 0.00 0.00 0.00 0.00 0.000.20 0.00X_ray_room_1 Patient 404 403 5.06 0.55 0.00 0.00 0.00 0.00

5.06 0.55X_ray_room_2 Patient 391 391 4.98 0.61 0.00 0.00 0.00 0.004.98 0.61X_ray_room_3 Patient 363 362 5.01 0.58 0.00 0.00 0.00 0.005.01 0.58Process_in Film 1749 1749 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.000.00 0.00Process_out Film 1746 1746 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.000.00 0.00

VARIABLESAvgTotal Minutes Current Avg

Name Changes Per Change Value Value Std Dev----------- ------- ---------- ---------- ---------- -------Film_number 1752 3.63 1752.00 868.08 454.65

45


46/68

EK 2Replication : 1 of 1Warmup Time : 0 Hours 0.00 MinutesSimulation Time: 106 Hours 0.00 Minutes

SINGLE CAPACITY LOCATIONSSche- Final Avg Avg Opnduled Total con- Minutes Minutes % %

%Name Hours Entries tents Per Entry Std Dev Per Entry Op SetupEmpty------------ ----- ------- ----- --------- ------- --------- --------- ------ ------X_ray_room_1 106 431 1 4.99 0.58 4.99 33.78 0.0066.22X_ray_room_2 106 414 0 4.95 0.57 4.95 32.25 0.0067.75X_ray_room_3 106 383 0 4.95 0.56 4.95 29.83 0.0070.17

MULTICAPACITY LOCATIONSSche- Avg Max Finalduled Capa- Total Minutes Avg Con- Con- %

Name Hours city Entries Per Entry Contents Std Dev tents tents Util------------ ------- ------ ------ --------- --------- ------- ------ ------ ------Waiting_Area 106 10 1792 21.00 5.92 - 10 1 59.16Process_1 106 10 1789 4.99 1.40 - 7 2 14.05

X_ray_room_4 106 2 563 5.02 0.44 0.70 2 0 22.20BEK 106 20 1789 4.47 1.26 - 7 2 6.29

RESOURCESSche- Total Avg Avg % %duled Times Minu Travel % Tra Tra %

Name Units Hours Used Per Use Use In Use To Use To Park Idle------------- ----- ------- ------ ------- ------- ------ ------ ------- ------X_ray_tech.1 1 25 208 5.63 0.45 76.99 6.16 8.52 8.33X_ray_tech.2 1 25 200 5.65 0.52 74.22 6.79 7.63 11.36X_ray_tech.3 1 25 196 5.71 0.49 74.15 6.39 6.58 12.88X_ray_tech.4 1 25 183 5.80 0.50 69.94 6.01 7.68 16.37X_ray_tech.5 1 25 157 5.85 0.50 61.02 5.23 6.63 27.12

X_ray_tech.6 1 25 199 5.65 0.44 73.08 5.74 8.81 12.37X_ray_tech.7 1 25 190 5.72 0.43 70.95 5.30 8.79 14.96

46

46


47/68

X_ray_tech.8 1 25 175 5.73 0.42 65.69 4.87 8.68 20.76X_ray_tech.9 1 25 159 5.81 0.45 59.99 4.67 7.66 27.69X_ray_tech.10 1 25 124 5.64 0.44 45.60 3.59 5.89 44.92X_ray_tech 10 254 1791 5.71 0.47 67.15 5.47 7.69 19.69


Name Entries Entries Name Entries Entries---- ------- ------- ---- ------- -------N1 1392 0 N2 2785 0N3 614 0 N4 1387 0N5 1791 0 N6 614 0N7 0 0 N8 291 0N9 0 0 N10 771 0N11 0 0 N12 0 0N13 0 0 N14 1987 0N16 828 0 N17 414 0N18 765 0 N19 383 0N19 861 0 N20 431 0N21 0 0 N22 0 0N23 0 0 N24 0 0N25 0 0 N15 0 0N26 1126 0 N27 1126 0N28 563 0




AvgLocation Entity Total Total Avg Opn Avg Wait BlockedProcessName Name Entries Processed Minutes Std Dev Minutes Std Dev Minutes StdDev Minutes Std Dev------------ ------- ------- --------- ------- ------- -------- - ------ ------- ------- --------------In_Door Patient 1792 1792 0.00 0.00 0.00 0.00 1.76 37.221.76 37.22Out_Door Patient 1787 1787 0.20 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

0.20 0.00X_ray_room_1Patient 431 430 4.99 0.58 0.00 0.00 0.00 0.004.99 0.58X_ray_room_2 Patient 414 414 4.95 0.57 0.00 0.00 0.00 0.004.95 0.57X_ray_room_3 Patient 383 383 4.95 0.56 0.00 0.00 0.00 0.004.95 0.56Process_in Film 1790 1790 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.000.00 0.00Process_out Film 1787 1787 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.000.00 0.00

VARIABLES AvgTotal Minutes Current Avg

47


48/68

Name Changes Per Change Value Value Std Dev----------- ------- ---------- ---------- ---------- -------Film_number 1791 3.55 1791.00 886.76 467.70


SINGLE CAPACITY LOCATIONSSche- Final Avg Avg Opnduled Total con- Minutes Minutes % % %

Name Hours Entries tents Per Entry Std D Per Entry Ope Setup Empty------------ ---- ------- ----- --------- ------- --------- --------- ------ ------X_ray_room_1 106 411 1 5.02 0.56 5.02 32.43 0.00 67.57X_ray_room_2 106 398 1 4.93 0.61 4.93 30.83 0.00 69.17

X_ray_room_3 106 364 0 5.02 0.57 5.02 28.73 0.00 71.27

MULTICAPACITY LOCATIONSSche- Avg Max Finalduled Capa- Total Minutes Avg Con- Con- % %

Name Hours city Entries Per Entry Contents Std Dev tents tents UtilDown------------ ------- ------ ------- --------- --------- ------- ------ ------ ------ ------Waiting_Area 106 10 1828 32.63 9.38 - 10 10 93.78 0.00Process_1 106 10 1814 5.01 1.43 - 6 3 14.29 0.00X_ray_room_4 106 2 644 5.01 0.51 0.70 2 1 25.34 0.00BEK 106 20 1814 4.49 1.28 - 5 3 6.40 0.00

RESOURCESSche- Total Avg Avg % %

48

48


49/68

duled Times Minutes Travel % Travel Travel %Name Units Hours Used Per Use To Use In Use To Use To Park Idle------------ ----- ------- ------ ------- ------- ------ ------ ------- ------X_ray_tech.1 1 25 225 5.80 0.61 85.51 9.01 4.43 1.04X_ray_tech.2 1 25 227 5.70 0.62 85.57 9.33 4.06 1.04

X_ray_tech.3 1 25 224 5.74 0.62 84.71 9.20 4.29 1.80X_ray_tech.4 1 25 225 5.77 0.64 85.45 9.54 3.95 1.06X_ray_tech.5 1 25 230 5.72 0.65 85.65 9.75 3.99 0.62X_ray_tech.6 1 25 227 5.74 0.62 85.48 9.30 4.59 0.64X_ray_tech.7 1 25 229 5.70 0.60 84.91 8.86 4.86 1.36X_ray_tech.8 1 25 231 5.69 0.67 85.32 10.06 2.99 1.63X_ray_tech 8 203 1818 5.73 0.63 85.32 9.38 4.14 1.15


Name Entries Entries Name Entries Entries--- ------- ------- ---- ------- -------N1 603 0 N2 1219 0N3 271 0 N4 612 0N5 1818 0 N6 271 0N7 0 0 N8 119 0N9 0 0 N10 337 0N11 0 0 N12 0 0N13 0 0 N14 2108 0N16 795 0 N17 398 0N18 728 0 N19 364 0N19 821 0 N20 411 0N21 0 0 N22 0 0N23 0 0 N24 0 0N25 0 0 N15 0 0

N26 1287 0 N27 1287 0N28 644 0


Name Exits In System Name Exits In System------- ------- --------- ------- ------- --------Patient 1811 33 Film 0 3


Avg

Location Entity Total Total Avg Opn Avg Wait BlockedProcessName Name Entries Processed Minutes Std Dev Minutes Std Dev Minutes StdDev Minutes Std Dev------------ ------- ------- --------- - ------ ------- -------- ------- ------- -------------- -------In_Door Patient 1844 1843 0.00 0.00 0.00 0.00 1.8538.17 1.85 38.17Out_Door Patient 1811 1811 0.20 0.00 0.00 0.00 0.000.00 0.20 0.00X_ray_room_1 Patient 411 410 5.02 0.56 0.00 0.00 0.00 0.005.02 0.56

X_ray_room_2 Patient 398 397 4.94 0.57 0.00 0.00 0.000.00 4.94 0.57

49


50/68

X_ray_room_3 Patient 364 364 5.02 0.57 0.00 0.00 0.00 0.005.02 0.57Process_in Film 1814 1814 0.00 0.00 0.00 0.00 0.000.00 0.00 0.00Process_out Film 1811 1811 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

0.00 0.00 0.00

VARIABLESAvg

Total Minutes Current AvgName Changes Per Change Value Value Std Dev----------- ------- ---------- ---------- ---------- -------Film_number 1817 3.50 1817.00 904.07 468.44



Name Hours Entries tents Per En Std Dev Per Entry Ope Setup Empty------------ ----- ------- ----- --------- ------- --------- --------- ------ ------X_ray_room_1 106 407 1 5.03 0.56 5.03 32.17 0.00 67.83X_ray_room_2 106 391 0 4.97 0.59 4.97 30.57 0.00 69.43X_ray_room_3 106 360 0 5.03 0.58 5.03 28.48 0.00 71.52

MULTICAPACITY LOCATIONSSche- Max Final

50

50


51/68

duled Capa- Total Minutes Avg Con- Con- % %Name Hours city Entries Per Entry Contents Std Dev tents tents UtilDown------------ ------- ------ ------- --------- --------- ------- ------ ------ ------ ------Waiting_Area 106 20 1807 56.52 16.06 - 20 12 80.30

0.00Process_1 106 10 1792 4.99 1.41 - 6 3 14.060.00X_ray_room_4 106 2 635 4.96 0.50 0.69 2 0 24.760.00BEK 106 20 1792 4.47 1.26 - 5 3 6.300.00

RESOURCESSche- Total Avg Avg % %

duled Times Minutes Travel % Travel Travel %Name Units Hours Used Per Use To Use In Use To UseTo Park Idle------------ ----- ------- ------ ------- ------ ------ ------ ------- ------X_ray_tech.1 1 25 226 5.72 0.60 85.06 8.99 4.71 1.23X_ray_tech.2 1 25 225 5.71 0.65 84.59 9.62 3.93 1.85X_ray_tech.3 1 25 222 5.76 0.62 84.05 9.08 4.20 2.67X_ray_tech.4 1 25 219 5.76 0.61 83.29 8.83 4.46 3.43X_ray_tech.5 1 25 228 5.71 0.61 84.61 8.99 4.57 1.83X_ray_tech.6 1 25 228 5.68 0.64 84.61 9.52 4.13 1.74X_ray_tech.7 1 25 225 5.76 0.62 84.56 9.12 4.49 1.83X_ray_tech.8 1 25 222 5.74 0.64 83.29 9.30 3.94 3.47X_ray_tech 8 203 1795 5.73 0.62 84.26 9.18 4.30 2.26


Name Entries Entries Name Entries Entries---- ------- ------- ---- ------- -------N1 619 0 N2 1248 0N3 268 0 N4 624 0N5 1795 0 N6 268 0N7 0 0 N8 125 0N9 0 0 N10 353 0N11 0 0 N12 0 0N13 0 0 N14 2084 0N16 782 0 N17 391 0N18 720 0 N19 360 0N19 813 0 N20 407 0N21 0 0 N22 0 0

N23 0 0 N24 0 0N25 0 0 N15 0 0N26 1271 0 N27 1270 0N28 635 0



LOCATION ENTRIES BY ENTITY TYPE

AvgAvg

51


52/68

Location Entity Total Total Avg Opn Avg Wait BlockedProcessName Name Entries Processed Minutes Std Dev Minutes Std Dev Minutes StdDev Minutes Std Dev------------ ------- ------- --------- ------- ------- -------- ------- ------- -------

------- -------In_Door Patient 1808 1808 0.00 0.00 0.00 0.00 1.7236.33 1.72 36.33Out_Door Patient 1789 1789 0.20 0.00 0.00 0.00 0.000.00 0.20 0.00X_ray_room_1 Patient 407 406 5.03 0.55 0.00 0.00 0.000.00 5.03 0.55X_ray_room_2 Patient 391 391 4.97 0.59 0.00 0.00 0.000.00 4.97 0.59X_ray_room_3 Patient 360 360 5.03 0.58 0.00 0.00 0.000.00 5.03 0.58Process_in Film 1792 1792 0.00 0.00 0.00 0.00 0.000.00 0.00 0.00Process_out Film 1789 1789 0.00 0.00 0.00 0.00 0.000.00 0.00 0.00

VARIABLESAvg


EK 5Replication : 1 of 1

52

52


53/68

Warmup Time : 0 Hours 0.00 MinutesSimulation Time: 106 Hours 0.00 Minutes

SINGLE CAPACITY LOCATIONSSche- Final Avg Avg Opn

duled Total con- Minutes Minutes % % %Name Hours Entries tents Per Entry Std Dev Per Entry Operation SetupEmpty------------ ----- ------- ----- --------- ------- --------- --------- ------ ------X_ray_room_1 106 456 1 4.26 0.59 4.26 30.52 0.0069.48X_ray_room_2 106 388 1 4.98 0.59 4.98 30.38 0.0069.62

MULTICAPACITY LOCATIONSSche- Max Finalduled Capa- Total Minutes Avg Con- Con- % %

Name Hours city Entries Per Entry Contents Std Dev tents tents UtilDown------------ ------- ------ ------- --------- --------- ------- ------ ------ ------ ------Waiting_Area 106 10 1781 25.20 7.06 - 10 1 70.560.00X_ray_room_3 106 2 674 5.01 0.53 0.72 2 0 26.550.00Process_1 106 10 1778 4.96 1.39 - 6 2 13.860.00X_ray_room_4 106 2 262 4.98 0.21 0.41 2 0 10.260.00BEK 106 20 1778 4.41 1.23 - 6 2 6.160.00

RESOURCESSche- Total Avg Avg % %duled Times Minutes Travel % Travel Travel %

Name Units Hours Used Per Use To Use In Use To Use To Park Idle------------ ----- ------- ------ ------- ------- ------ ------ ------- ------X_ray_tech.1 1 25 235 5.38 0.58 83.30 8.99 4.96 2.75X_ray_tech.2 1 25 226 5.61 0.59 83.98 8.76 4.38 2.88X_ray_tech.3 1 25 224 5.54 0.58 81.75 8.59 4.37 5.29X_ray_tech.4 1 25 219 5.53 0.57 79.90 8.23 4.75 7.12X_ray_tech.5 1 25 227 5.47 0.53 81.06 7.80 6.36 4.78X_ray_tech.6 1 25 224 5.48 0.52 80.25 7.64 6.48 5.63X_ray_tech.7 1 25 218 5.54 0.54 78.36 7.64 5.66 8.34

X_ray_tech.8 1 25 207 5.56 0.54 75.02 7.34 5.59 12.05X_ray_tech 8 203 1780 5.51 0.56 80.44 8.12 5.32 6.12


Name Entries Entries Name Entries Entries---- ------- ------- ---- ------- -------N1 812 0 N2 1636 0N3 483 0 N4 819 0N5 1780 0 N6 483 0N7 0 0 N8 315 0N9 0 0 N10 334 0

N11 0 0 N12 0 0N13 0 0 N14 1435 0N16 775 0 N17 388 0

53


54/68

N18 1348 0 N19 674 0N19 911 0 N20 456 0N21 0 0 N22 0 0N23 0 0 N24 0 0N25 0 0 N15 0 0

N26 524 0 N27 524 0N28 262 0



LOCATION ENTRIES BY ENTITY TYPEAvg Avg

Location Entity Total Total Avg Opn Avg Wait BlockedProcessName Name Entries Proce Minutes Std Dev MinutesStd D Minutes Std DevMinutes Std Dev------------ ------- ------- ------ ------- ------- -------- ------- - ------ ------- ------- -------In_Door Patient 1782 1782 0.00 0.00 0.00 0.00 1.78 37.591.78 37.59Out_Door Patient 1776 1776 0.20 0.00 0.00 0.00 0.00 0.000.20 0.00X_ray_room_1 Patient 456 455 4.26 0.59 0.00 0.00 0.00 0.004.26 0.59X_ray_room_2 Patient 388 387 4.99 0.56 0.00 0.00 0.00 0.004.99 0.56Process_in Film 1778 1778 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

0.00 0.00Process_out Film 1776 1776 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.000.00 0.00

VARIABLESAvg


54

54


55/68



Name Hours Entries tents Per Entry Std Dev Per Entry Opera Setup Empty------------ ----- ------- ----- --------- ------- -------- --------- ------ ------X_ray_room_1 106 463 1 4.23 0.58 4.23 30.80 0.00 69.20X_ray_room_2 106 434 1 4.17 0.58 4.17 28.44 0.00 71.56X_ray_room_3 106 384 0 4.19 0.56 4.19 25.28 0.00 74.72

MULTICAPACITY LOCATIONSSche- Max Finalduled Capa- Total Minutes Avg Con- Con- % %

Name Hours city Entries Per Entry Contents Std Dev tents tents UtilDown------------ ------- ------ ------- --------- --------- ------ ------ ------ ------ ------Waiting_Area 106 10 1805 22.45 6.37 - 10 1 63.700.00Process_1 106 10 1800 4.99 1.41 - 7 1 14.120.00X_ray_room_4 106 2 522 4.19 0.34 0.59 2 1 17.190.00BEK 106 20 1800 4.47 1.27 - 6 1 6.330.00

RESOURCESSche- Total Avg Avg % %duled Times Minutes Travel % Travel Travel %

Name Units Hours Used Per Use To Use In Use To Use To Park Idle------------ ----- ------- ------ ------- ------- ------ ------ ------- ------X_ray_tech.1 1 25 245 4.93 0.58 79.99 9.37 6.41 4.22X_ray_tech.2 1 25 243 4.91 0.56 78.79 9.03 6.48 5.71X_ray_tech.3 1 25 238 4.90 0.54 77.03 8.52 6.89 7.56X_ray_tech.4 1 25 229 4.96 0.59 74.63 8.93 5.80 10.64X_ray_tech.5 1 25 228 4.97 0.49 74.13 7.36 8.56 9.96X_ray_tech.6 1 25 225 4.88 0.48 71.60 7.00 8.49 12.90X_ray_tech.7 1 25 210 4.93 0.48 67.85 6.60 8.14 17.41X_ray_tech.8 1 25 186 4.93 0.51 60.26 6.25 6.77 26.72

X_ray_tech 8 202 1804 4.93 0.53 73.02 7.88 7.20 11.91

NODE ENTRIES FOR Clinic_Net

55


56/68

Total Blocked Total BlockedName Entries Entries Name Entries Entries---- ------- ------- ---- ------- -------N1 1068 0 N2 2138 0N3 519 0 N4 1066 0

N5 1804 0 N6 519 0N7 0 0 N8 227 0N9 0 0 N10 543 0N11 0 0 N12 0 0N13 0 0 N14 1968 0N16 867 0 N17 434 0N18 768 0 N19 384 0N19 925 0 N20 463 0N21 0 0 N22 0 0N23 0 0 N24 0 0N25 0 0 N15 0 0N26 1043 0 N27 1043 0N28 522 0


Name Ex

Sistem Analizi Ve Simlasyon

Documents

Transcript of Sistem Analizi Ve Simlasyon