1

Romulus Romam condidit Olympiadis VI anno III, post Troiae excidium anno CCCXCIV. Post hunc Numa Pompilius

regnum suscepit, deinde Tullus Hostilius, Ancus Marcius, Priscus Tarquinius, Servius Tullius et, septimus atque ultimus

regum, L. Tarquinius Superbus, qui a L. Iunio Bruto pulsus est. Ita Romae reges imperium gesserunt annis CCXLIII.

condo, -is, -ere, -didi, -ditum: fundar

Olympias, -adis (f.): olimpiada

post (prep. ac.): después de

excidium, -ii: destrucción

annus, -i: año

regnum, -i: reino

suscipio, -is, -ere, -cepi, -ceptum: recibir, heredar

deinde (adv.): después

rex, regis: rey

pello, -is, -ere, pepuli, pulsum: expulsar

imperium, -ii: poder; imperio

ita: así, de tal modo

gero, -is, -ere, gessi, gestum: llevar (a cabo), ejerecr

2

Hinc consules coepere, pro uno rege duo, hac causa creati, ut, si unus malus esse voluisset, alter eum, habens potestatem

similem, coerceret. Et placuit ut imperium annuum haberent, ne per diuturnitatem potestatis insolentiores redderentur.

Fuerunt igitur anno primo ab expulsis regibus consules L. Iunius Brutus et Tarquinius Collatinus.

hinc: desde entonces

coepi (sólo perf.): surgir; comenzar a (inf.)

pro (prep. abl.): en lugar de; en favor de; delante de

unus, -a, -um: uno solo -a

creo, -as, -are, -avi, -atum: crear, elegir, nombrar

volo, vis, velle, volui: querer

alter, -a, -um: otro, a

habeo, -es, -ere, -ui, -itum: tener; celebrar

potestas, -atis: poder, mandato

similis, -e: similar

coerceo, -es, -ere, -ui, -itum: contener, controlar

placeo, -es, -ere, -ui, -itum: agradar, parecer bien

annuus, -a, -um: anual, de un año

per: por, a causa de; durante

diuturnitas, -atis: larga duración

insolens, -entis: arrogante, despótico -a

reddo, -is, -ere, -didi, -ditum: volver; devolver

igitur: así pues

primus, -a, -um: primero, a

expello, -is, -ere, -puli, -pulsum: expulsar

3

Primo anno post reges expulsos, cum gener Tarquini ad iniuriam soceri vindicandam ingentem collegisset exercitum,

nova Romae dignitas est creata, quae dictatura appellatur, maior quam consulatus. XVI anno post reges expulsos

seditionem populus Romae fecit, quia a Senatu atque consulibus premeretur.

gener, -eri: yerno

iniuria, -ae: injusticia, ofensa

socer, -eri: suegro

vindico, -as, -are, -avi, -atum: vengar

ingens, -entis: enorme, desmedido -a

colligo, -is, -ere, -legi, -lectum: reunir

dignitas, -atis: dignidad, cargo, magistratura

appello, -as, -are, -avi, -atum: llamar

magnus, -a, -um: grande, importante

(comp. maior, -ius)

consulatus, -us: consulado

seditio, -onis: secesión, separación, conflicto

premo, -is, -ere, pressi, pressum: oprimir, avasallar

quia (conj.): porque

4

Tum et ipse sibi tribunos plebis quasi proprios iudices et defensores creavit, per quos contra Senatum et consules tutus

esse posset. XIX anno cum in Algido monte Romanus obsideretur exercitus, L. Quintius Cincinnatus dictator est factus,

qui agrum quattuor iugerum possidens manibus suis colebat. Is cum in opere et arans esset inventus, sudore deterso

togam praetextam accepit et caesis hostibus liberavit exercitum. Postea imperium urbi reddidit.

tum (adv.): entonces, a continuación

tribunus, -i: tribuno

plebs, plebis: plebe

quasi: como (si), en calidad de

proprius, -a, -um: propio -a

iudex, -icis: juez

tueor, -eris, -tueri, -tutus sum: proteger

Algidus, -i: Álgido

obsideo, -es, -ere, -sedi, -sessum: asediar, sitiar

facio, -is, -ere, feci, factum: hacer; nombrar

quattuor: cuatro

iugerum, -i (gen. pl. iugerum): yugada )

possideo, -es, -ere, -sedi, -sesum: poseer

colo, -is, -ere, -ui, cultum: cultivar

opus, -eris: trabajo

aro, -as, -are, -avi, -atum: arar

sudor, -oris: sudor

detergo, -is, -ere, -tersi, -tersum: limpiar(se)

toga praetexta: (toga) púrpura

accipio, -is, -ere, -cepi, -ceptu: recibir, tomar

caedo, -is, -ere, cecidi, caesum: matar, destruir

hostis, -is: enemigo

libero, -as, -are, -avi, -atum: liberar

postea (adv.): después, a continuación

5

Anno urbis conditae DCXVI C. Hostilius Mancinus consul et Tiberius Sempronius Graccus quaestor cum Numantinis

pacem fecerunt infamem, sed Senatus iussit foedus infringi et Mancinum nudum ac post tergum religatis manibus dedi

hostibus. Quem illi recipere se negaverunt, dicentes publicam violationem fidei non debere unius lui sanguine.

quaestor, -oris: cuestor

infamis, -e: infame, deshonroso -a

pax, pacis: paz

iubeo, -es, -ere, iussi, iussum: ordenar

foedus, -eris: tratado, pacto

infringo, -is, -ere, -fregi, -fractum: romper, anular

nudus, -a, -um: desnudo -a

tergum, -i: espalda

religo, -as, -are, -avi, -atum: atar

dedo, -is, -ere, -didi, -ditum: entregar

recipio, -is, -ere, -cepi, -ceptum: recibir

nego, -as, -are, -avi, -atum: negar, decir que no

dico, -is, -ere, dixi, dictum: decir

violatio, -onis: violación

fides, -ei: promesa

debeo, -es, -ere, -bui, -itum: deber

luo, -is, -ere, lui: pagar, expiar

sanguis, -inis: sangre

6

Tiberius sive graviter ferens foedus a se pactum infirmari, sive similis poenae metuens periculum, sive aequo et bono

ductus, quia depulsam agris suis plebem miseratus est, rem ingentem ausus est gerere. Tribunus plebis creatus, legem

agrariam tulit adversus voluntatem Senatus, nequis ex publico agro plus quam mille iugera possideret, et C. Octauio

tribuno plebis intercedenti ademit potestatem.

sive… sive (conj. correl.): bien… bien

pango, -is, -ere, pepigi, pactum: pactar

graviter (adv.): con desagrado

fero, fers, ferre, tuli, latum: llevar; proponer

infirmo, -as, -are, -avi, -atum: incumplir

poena, -ae: castigo

metuo, -is, -ere, -ui, -utum: temer

periculum, -i: peligro

aequus, -a, -um: justo, -a

bonus, -a, -um: bueno, -a

duco, -is, -ere, duxi, ductum: guiar, llevar

depello, -is, -ere, -puli, -pulsum: expulsar

miseror, miseratus sum: compadecerse de

res, rei: cosa, asunto, acto, empresa, proyecto

audeo, -es, -ere, ausus sum: atreverse a

adversus (prep. ac.): contra

intercedo, -is, -ere, -cessi, -cessum: vetar

abrogo, -as, -are, -avi, -atum: privar de, quitar

7

Deinde cum prorogare sibi potestatem uellet, Capitolium petiit manum ad caput referens, quo salutem suam populo

commendabat. Hoc nobiles ita acceperunt, quasi diadema posceretur. Convocati senatores a consule P. Mucio Scaevola

quid faciendum esset deliberabant, cunctisque censentibus ut consul armis rem publicam tueretur, Scaevola negavit se

quicquam vi esse acturum.

prorogo, -as, -are, -avi, -atum: prorrogar

peto, -is, -ere, -ii, -itum: dirigirse a; pedir

caput, -itis: cabeza

refero, -fers, -ferre, -tuli, -latum: llevarse

salus, -utis: saludo

commendo, -as, -are, -avi, -atum: dirigir

nobilis, -e: noble

diadema, -atis (n.): diadema

posco, -is, -ere, poposci: pedir

convoco, -as, -are, -avi, -atum: convocar

talis, -e: tal, semejante

cunctus, -a, -um: todo -a

censeo, -es, -ere, -sui, -sum: decidir

arma, -orum: armas

vis, vis: fuerza, violencia (abl. vi)

res publica: vida pública, república, Estado

quisquam, quaequam, quicquam: alguien, algo

ago, -is, -ere, egi, actum: hacer, actuar

8

Tum P. Scipio Nasica, qui optimus vir a Senatu iudicabatur, caput togae lacinia circumdedit sublataque dextra proclamavit:

“Qui rem publicam servare volunt me sequantur”. Inflammati ab eo nobiles fragmentis subselliorum plebem fugauerunt.

iudico, -as, -are, -avi, -atum: juzgar, considerar

lacinia, -ae: orla

circumdo, -as, -are, -dedi, -datum: rodear, cubrir

tollo, -is, -ere, sustuli, sublatum: alzar; anular

dextra (manus): mano derecha

proclamo, -as, -are, -avi, -atum: exclamar

servo, -as, -are, -avi, -atum: proteger, mantener vivo

-a

inflammo, -as, -are, -avi, -atum: inlamar, excitar

fragmentum, -i: fragmento, trozo

subsellium, -ii: banco, escaño, asiento

fugo, -as, -are, -avi, -atum: poner en fuga, ahuyentar

9

Gracchus per gradus clivi Capitolini fugiens detracta toga percusus est et corruit, rursusque assurgens alio ictu clauae

capiti impactae exanimatus est. Alii ducenti in ea seditione interfecti eorumque corpora in Tiberim proiecta sunt; ipsius

quoque Gracchi inhumatum cadauer extabuit. Sic coepit in urbe civilis sanguinis effusio gladiorumque impunitatis.

gradus, -us: escalera

clivum, -i: cuesta

Capitolinus, -a, -um: del Capitolio

fugio, -is, -ere, fugi, -itum: huir

detraho, -is, -ere, -traxi, -ractum: quitar, desprender

percutio, -is, -ere, -cussi, -cussum: golpear

corruo, -is, -ere, -rui: caer(se)

rursus (adv.): de nuevo

assurgo, -is, -ere, -surrexi, -surrectum: levantarse

alius, -a, -ud: otro

ictus, -us: golpe

clava, -ae: maza, palo

impingo, -is, -ere, -pegi, -pactum: impactar contra

(dat.)

exanimo, -as, -are, -avi, -atum: matar; (en pas.) morir

ducenti, -ae, -a: doscientos

corpus, -oris: cuerpo

Tiberis, -is: el Tíber (río)

proicio, -is, -ere, -eci, -ectum: arrojar

quoque (adv.): también

inhumatus, -a, -um: insepulto, sin enterrar

cadauer, -eris (n.): cadáver

extabesco, -is, -ere, -tabui: desaparecer

initium, -ii: inicio, comienzo

civilis, -e: civil

effusio, -onis: derramamiento

gladius, -ii: espada

impunitas, -atis: impunidad

10

Anno urbis conditae DCXCIII C. Iulius Caesar cum L. Bibulo consul est factus. Deinde decreta ei Gallia cum legionibus

decem, domuit annis octo omnem Galliam, quae inter Alpes, flumen Rhodanum, Rhenum et Oceanum est. Hinc iam

bellum civile successit exsecrandum et lacrimabile, quo populi Romani fortuna mutata est.

decerno, -is, -ere, -crevi, -cretum: decretar

legio, -onis: legión

domo, -as, -are, -ui, -itum: someter

inter (prep. ac.): entre

bellum -i: guerra

succedo, -is, -ere, -cessi, -cessum: seguir, venir a

continuación

exsecrandus, -a, -um: destestable

lacrimabilis, -e: deplorable, lamentable

muto, -as, -are, -avi, -atum: cambiar, transformar

11

Caesar enim rediens ex Gallia victor coepit poscere alterum consulatum, sed Cn. Pompeius et M. Porcius Cato

contradixerunt eumque iusserunt dimissis exercitibus ad urbem redire. Ille autem petiit ut dimissis octo legionibus

Transalpinaque Gallia una legio cum Illyrico concederetur, quoad consul fieret.

enim: pues

redeo, -is, -ire, -ii, -itum: regresar

victor, -oris: vencedor

contradico, -is, -ere, -dixi, -dictum: oponerse

dimitto, -is, -ere, -misi, -missum: disolver

autem: por su parte

Transalpinus, -a, -um: Transalpino, a

Illyricum, -i: Iliria (provincia)

concedo, -is, -ere, -cessi, -cessum: conceder

quoad (conj.): hasta que (subj.)

fio, fis, fieri, factus sum: llegar a ser, hacerse,

convertirse en

12

Verum adversariis negantibus ullam se de re publica facturos pactionem, transiit in Cisalpinam Galliam et Ravennae

substitit, bello vindicaturus si quid de tribunis plebis intercedentibus pro se gravius a Senatu constitutum esset. Cum ergo

sublata esset a senatu tribunorum intercessio ipsique urbe cessissent, Caesar praetextum quidem civilis belli habuit.

verum: pero

adversarius, -ii: adversario

pactio, -onis (f.): pacto

transeo, -is, -ire, -ii: pasar

Cisalpinus, -a, -um: Cisalpino, a

Ravenna, -ae: Rávena

subsisto, -is, -ere, -steti, -stitum: detenerse

vindico, -as, -are, -avi, -atum: vengar(se)

constituo, -is, -ere, -ui, -utum: decidir

gravis, -e: grave

ergo: por tanto

intercessio, -onis: veto

cedo, -is, -ere, cessi, cessum: irse, marcharse

13

Tunc apud milites contionatus, iniurias inimicorum in se commemoravit et antiqua exempla Gracchorum,

hortatusque est ut eius dignitatem ab inimicis defenderent. Conclamaverunt legionis XIII milites se paratos esse

imperatoris sui tribunorumque plebis iniurias defendere.

apud (prep. ac.): junto a, con

contionor, -aris, -ari, -atus sum: reunirse

inimicus, -i: enemigo

commemoro, -as, -are, -avi, -atum: recordar

exemplum, -i: ejemplos

hortor, -aris, -ari, -atus sum: animar, exhortar

conclamo, -as, -are, -avi, -atum: gritar

paro, -as, -are, -avi, -atum: preparar

imperator, -oris: general

14

Cum hac legione adversus patriam profectus est atque Rubiconem flumen, qui provinciae eius finis erat, transiit, dicens:

“Iacta alea est”. Consules cum Pompeio Senatusque maior pars atque universa nobilitas relicta urbe in Graeciam

transierunt. In Graecia Pompeio duce Senatus contra Caesarem bellum paravit.

proficiscor, -eris, -i, -fectus sum: partir, marchar

Rubico, -onis: Rubicón (río)

finis, -is: límite, frontera

iacio, -is, -ere, ieci, iactum: echar

alea, -ae: dado; suerte

pars, partis: parte

universus, -a, -um: todo, -a

nobilitas, -atis: nobleza

relinquo, -is, -ere, -liqui, -lictum: dejar, abandonar

dux, ducis: general

15

Caesar vacuam urbem ingressus dictatorem se fecit. Inde Hispaniam petiit ibique Pompeii exercitus superavit. Deinde in

Graeciam transiit, et Pompeium in Thessalia apud Pharsalum vicit. M. Iunio Bruto, M. Tullio Cicerone

ceterisque adversariis, qui se permiserant, Caesar ignovit.

vacuus, -a, -um: vacío, -a

ingredior, -eris, -ere, -gressus sum: entrar en (+ ac.)

inde (adv.): desde allí

ibi (adv.): allí

supero, -as, -are, -avi, -atum: superar, derrotar

Pharsalus, -i: Farsalia

ceterus, -a, -um: restante, otro, demás

permitto, -is, -ere, -misi, -missum: entregar, rendir

ignosco, -is, -ere, -novi, -notum: perdonar a (dat.)

16

Pompeius autem Alexandriam petiit, ut a rege Aegypti acciperet auxilia. Qui fortunam magis quam amicitiam secutus

occidit eum caputque Caesari misit. Quo conspecto Caesar etiam lacrimas fudit, tanti viri intuens caput et generi quondam

sui. Post annum Caesar Romam regressus quarto se consulem fecit.

Alexandria, -ae: Alejandría

Aegyptus, -i (f): Egipto

auxilia, -orum (pl.): tropas

amicitia, -ae: amistad

sequor, -eris, -i, secutus sum: seguir

occido, -is, -ere, -cidi, -cisum: matar

mitto, -is, -ere, misi, missum: enviar

conspicio, -is, -ere, -spexi, -spectum: ver

etiam: incluso, también

fundo, -is, -ere, fudi, fusum: derramar, vertar

intueor, -eris, -eri, -tuitus sum: contemplar

tantus, -a, -um: tan grande

quondam (ad.): en otro tiempo

regredior, -eris, -i, -gressus sum: regresar

quartō (adv.): por cuarta vez

17

Propter clementiam in adversarios pater patriae est nominatus perpetuusque dictator. Praeterea Quintilis mensis in

honorem eius Iulius est apellatus. Hinc ipse conversus ad ordinandum rem publicam fastos correxit iam pridem adeo

turbatos, ut neque messium feriae aestate neque vindemiarum autumno competerent;

propter (prep. ac.): debido a

clementia, -ae: clemencia

nomino, -as, -are, -avi, -atum: nombrar, llamar

perpetuus, -a, -um: vitalicio, -a, perpetuo, -a

praeterea (adv.): además

Quintilis, -is: quintil (mes)

mensis, -is: mes

nomen, -inis: nombre

honor, -oris: honor; cargo, magistratura

appello, -as, -are, -avi, -atum: llamar

converto, -is, -ere, -verti, -versum: dedicar

ordino, -as, -are, -avi, -atum: organizar

fasti, -orum (pl.): calendario

corrigo, -is, -ere, -rrexi, -rectum: corregir, reformar

pridem (adv.): desde antiguo

adeo (… ut): tan (… que)

turbo, -as, -are, -avi, -atum: confundir, trastocar

neque… neque: ni… ni

messis, -is: cosecha

feria, -ae: fiesta

aestas, -atis: verano

vindemia, -ae: vendimia

autumnus, -i: otoño

competo, -is, -ere, -ii, -itum: coincidir con (abl.)

18

annumque ad cursum solis accommodavit, ut CCCLXV dierum esset et intercalario mense sublato unus dies quarto

quoque anno intercalaretur. Tamen agere insolenter coepit et contra consuetudinem Romanae libertatis. Itaque cum

honores ex sua voluntate praestaret aliaque regia et paene tyrannica faceret, sexaginta senatores equitesque Romani in

eum coniuraverunt.

cursus, -us: recorrido, marcha, órbita

sol, solis: sol

accommodo, -as, -are, -avi, -atum: adaptar

intercalarius, -a, -um: intercalar, adicional

quarto quoque anno: cada cuatro años

intercalo, -as, -are, -avi, -atum: intercalar

tamen (adv.): sin embargo

insolenter (adv.): despóticamente

consuetudo, -inis: costumbre

libertas, -atis: libertad

itaque: así pues

voluntas, -atis: voluntad, antojo

praesto, -as, -are, -stiti, -stitum: desempeñar

regius, -a, -um: propio, -a de la realeza

tyrannicus, -a, -um: tiránico, -a

sexaginta: sesenta

eques, -it is: caballero

coniuro, -as, -are, -avi, -atum: conjurar(se), conspirar

19

Praecipui fuerunt inter coniuratos M. Iunius Brutus ex eodem genere Bruti, qui primus Romae consul fuerat et reges

expulerat, C. Cassius Longinus et P. Servilius Casca. Hic consulem Antonium quoque censuerat interimendum

testamentumque Caesaris abolendum, sed Brutus maluit tyranni tantum sanguinem effundi.

praecipuus, -a, -um: destacado/a, distinguido/a

genus, -eris (n.): linaje, estirpe, familia

interimo, -is, -ere, -emi, -empum: matar

aboleo, -es, -ere, -ui, -itum: destruir

tyrannus, -i: tirano

malo, mavis, malle, mavi: preferir

tantum (adv.): sólo

effundo, -is, -ere, -fudi, -fusum: derramar

20

Caesarem ad curiam venientem coniurati, Antonio ad portam a Trebonio retento, circumsteterunt ilicoque Cimber

Tillius rogans ut frater de exsilio rediret togam apprehendit, clamans: “Quid statis?” Casca primus paulum infra iugulum

vulneravit, tum os Cassius, tergum Bucolianus, Brutus femur, deinde ceteri undique. Atque ita tribus et viginti plagis

confossus est.

retineo, -es, -ere, -ui, -tentum: retener

circumsisto, -is, -ere, -steti, -statum: rodear

ilico (adv.): al punto, inmediatamente

rogo, -as, -are, -avi, -atum: rogar

exsilium, -ii: exilio, destierro

apprehendo, -is, -ere, -hendi, -hensum: tirar de

clamo, -as, -are, -avi, -atum: gritar

sto, stas, stare, steti, statum: estar quieto, esperar

paulum (adv.): un poco

infra (prep. ac.): por debajo de

vulnero, -as, -are, -avi, -atum: herir

os, oris (n.): cara, rostro

femur, -oris (n.): muslo

undique (adv.): por todas partes

tres, tria: tres

viginti: veinte

plaga, -ae: herida

confodio, -is, -ere, -fodi, -fossus: atravesar

21

Interfecto Caesare civiles motuus reparati sunt. Prima causa testamentum Caesaris fuit, quo is Octavium nepotem

adulescentem heredem reliquerat filiumque adoptatum atque nomen suum ferre iusserat. Ubi Octavius pecuniam

poposcit ab Antonio, ut civibus viritim trecenos sestertios secundum testamentum daret, ille respondit eum insanire et

propter iuventutem non esse traditurum.

motus, -us: discordia, enfrentamiento

reparo, -as, -are, -avi, -atum: retomar, reanudar

nepos, -otis: sobrino

adulescentes, -entis: adolescente

heres, -edis: heredero

filius, -ii: hijo

adopto, -as, -are, -avi, -atum: adoptar

ubi (conj.): cuando

viritim (adv.): individualmente, uno por uno

treceni, -ae, -a (num. distr.) : trescientos, -as

sestertius, -ii: sestercio (moneda)

secundum (prep. ac.): de acuerdo con

do, das, dare, dedi, datum: dar, conceder

respondeo, -es, -ere, -di, -sum: responder

insanio, -is, -ire, -ivi: estar loco, -a

iuventus, -utis: juventud

nolo, non vis, nolle, nolui: no querer

trado, -is, -ere, -didi, -ditum: transferir, entregar

22

Percussoribus Caesaris Senatu favente, M. Antonius consul opprimere eos conabatur. Ergo Antonius scelera committens

a Senatu hostis iudicatus est. Missi sunt ad eum persequendum duo consules, Pansa et Hirtius, etiam Octavius Caesar.

Qui Mutinae vicerunt eum, tamen consules ambo mortui sunt. Quare tres exercitus uni Octavio Caesari paruerunt.

percussor, -oris: asesino

faveo, -es, -er, favi, fautum: favorecer a (dat.)

opprimo, -is, -ere, -pressi, -pressum: aplastar

conor, -aris, -atus sum: intentar

scelus, -eris (n.): crimen

committo, -is, -ere, -misi, -missum: cometer

persequor, -eris, -i, -secutus sum: perseguir

Mutina, -ae: Mútina

ambo: los dos, ambos, -as

morior, -eris, -i, mortuus sum: morir

quare: por ello

pareo, -es, -ere, -ui, -itum: obedecer a (dat.)

23

Fugatus Antonius amisso exercitu in Galliam confugit et M. Aemilium Lepidum cum legionibus quae sub eo erant

sibi iunxit. Postea Octavius Caesar pacem cum Antonio fecit et vindicaturus patris sui mortem Romam cum exercitu

profectus est Senatumque extorsit, ut sibi vicesimo anno consulatus daretur.

amitto, -is, -ere, -misi, -missum: perder

confugio, -is, -ere, -fugi, -itum: refugiarse

sub (prep. abl.): bajo (el mando de)

iungo, -is, -ere, iunxi, iunctum: atraerse, unir

extorqueo, -es, -ere, -torsi, -tortum: extorsionar,

chantajear

vicessimus, -a, -um: vigésimo, -a

24

Caesar, Antonius et Lepidus per quinquennium triumviri rem publicam ita armis gesserunt, ut suos quisque inimicos

proscriberent. In qua proscriptione plurimorum equitum et CXXX senatorum nomina fuerunt, et inter eos M. Ciceronis.

Huius occisi a Popillio legionario manus in foro fixae sunt.

quinquennium, -ii: quinquenio

triumviri, -viri: triunviro

quisque, quaeque, quicque: cada uno, -a

proscribo, -is, -ere, -scripsi, -scriptum: proscribir

proscriptio, -onis: proscripción

plurimus, -a, -um: muchísimos, -as

forum, -i: foro

fingo, -is, -ere, fixi, fixum: clavar

Popillius, -ii: Popilio

legionarius, -ii: legionario

25

Interea Brutus et Cassius, interfectores Caesaris, ingens bellum commoverunt. Erant enim per Macedoniam et Orientem

multae legiones, quas occupaverant. Profecti sunt igitur contra eos Caesar et M. Antonius. Apud Philippos Cassium

primum, tum Brutum interfecerunt. Ac sic inter eos divisa est res publica, ut Augustus Hispaniam, Galliam et Italiam

teneret, Antonius Asiam et Orientem, Lepidus Africam.

interea (adv.): entretanto

interfector, -oris: asesino

commoveo, -es, -ere, movi, motum: emprender

occupo, -as, -are, -avi, -atum: apoderarse de (ac.)

divido, -is, -ere, -visi, -visum: dividir

teneo, -es, -ere, -ui, tentum: tener bajo control

26

Postea M. Antonius et Octavium Caesar iterum inimici facti sunt, sed in concordiam redierunt, ducente Antonio sororem

illius Octaviam uxorem. Denique haec societas semper dubia et incerta abrupta est, nam M. Antonius, repudiata Octavia,

Cleopatram reginam Aegypti in matrimonium duxit.

concordia, -ae: concordia, paz

soror, -oris: hermana

uxor, -oris: esposa (ducere: tomar

denique (adv.): finalmente

societas, -atis: alianza

dubius, -a, -um: dudoso, -a, vacilante

incertus, -a, -um: incierto, -a, inestable

abrumpo, -is, -ere, -rupi, -ruptum: quebrar, romper

repudio, -as, -are, -avi, -atum: repudiar

regina, -ae: reina

matrimonium, ii: matrimonio

27

Quae optans etiam in Urbe regnare, eum coegit bellum in Caesarem commovere. Tandem Romae Antonii testamentum,

quo is de Cleopatra liberos heredes nuncupaverat, est apertum atque pro contione recitatum. Haec omnia Caesari

praetextum belli fuerunt. Antonius victus est a Caesare navali proelio apud Actium, ex quo Alexandriam confugit

obsessusque a Caesare occisae Cleopatrae falso rumore impulsus se ipse interfecit.

opto, -as, -are, -avi, -atum: desear

regno, -as, -are, -avi, -atum: reinar

cogo, -is, -ere, -egi, -actum: forzar a (inf.)

tandem (adv.): finalmente

liberi, -orum: hijos

nuncupo, -as, -are, -avi, -atum: declarar

aperio, -is, -ire, -erui, -ertum: abrir

contio, -onis: asamblea

recito, -as, -are, -avi, -atum: leer en voz alta

omnis, -e: todo, -a

navalis, -e: naval

proelium, -ii: batalla

Actium, -ii: Accio

falsus, -a,-um: falso, -a

rumor, -oris: rumor

28

Cleopatra aspidis morsu mortem voluit obire. Caesar, eam cupiens triumpho servare, iussit venenum exsugi, sed illa iam

perierat. Itaque Aegyptus per Caesarem imperio adiecta est. Postremo Caesar Augustus cognominatus est et mensis

Sextilis in honorem eius Augustus quoque appellatus. Imperium per quadraginta et quattuor annos solus gessit.

aspis, -idis: áspid

morsus, -us: mordedura

mors, mortis: muerte

obeo, -is, -ire, -ii, -itum: ir al encuentro de (ac.)

cupio, -is, -ire, -ivi, -itum: desear

triumphus, -i: triunfo, desfile triunfal

venenum, -i: veneno

exsugo, -is, -ere, -suxi, -suctum: extraer

(succionando)

pereo, -is, -ire, -ii, -itum: morir

adiicio, -is, -ere, -eci, -ectum: incorporar a (abl.)

postremo (adv.): por último

cognomino, -as, -are, -avi, -atum: llamar

Sextilis, -is: sextil (mes)

Augustus, -i: Augusto; agosto

quadraginta: cuarenta

solus, -a, -um: solo, en solitario