Privacy op de werkvloer
description
Transcript of Privacy op de werkvloer
Geert Dewulf Secretaris ACV-Openbare
Diensten
1
PRIVACY OP DE WERKVLOER
Peter Tierens
“You have zero privacy anyway. Get over it.”
Scott McNealy
(ceo Sun Microsystems)1999
2
“Prominenten van onze tijd hebben niet eens zoveel privacy als goudvissen in
een aquarium.”Federico Fellini
Italiaans filmregisseur1920-1993
4
“De juridische wildgroei binnen onze samenleving is momenteel zo sterk dat het niet verwonderlijk zou
zijn dat tweelingen ooit hun moeders aanklagen voor het gemis aan privacy in de moederschoot.”
C. Timperman
6
OVERZICHT1. Privacy op de werkvloer?2. Privacywet3. Bevoegdheden ‘toezichthouders’4. Bijzondere regels in functie van wat
gecontroleerd wordt Communicatie Gezondheidstoestand Zakken en tassen Betrouwbaarheid (vanuit
veiligheidsoogpunt) Persoonlijk gedrag Fysieke omgeving Geolocalisatie 8
BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER
“Ieder heeft recht op de eerbiediging van zijn privé-leven en zijn gezinsleven”
Grondwet, art. 22
Wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (privacywet)
9
BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER
“Ieder heeft het recht elk bestuursdocument te raadplegen en er een afschrift van te krijgen.”
Grondwet, art. 32
Wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur
(passieve openbaarheid)
10
BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER
Wet van 11 april 1994betreffende de openbaarheid van bestuur (passieve openbaarheid)
uitzonderingen : - bescherming van fundamentele belangen - persoonlijke levenssfeer- geheimhouding
11
BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER
“Iedere natuurlijke persoon heeft in verband met de verwerking van persoonsgegevens die op hem betrekking hebben, recht op bescherming van zijn fundamentele rechten en vrijheden, inzonderheid op bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer.”
12
UITDAGING ? EVENWICHT VINDEN TUSSEN :
Bescherming persoonlijke levenssfeer
Bescherming algemeen/privaat belang
13
PRIVACY OP DE WERKVLOER?
• Recht op privacy (art. 8 EVRM & art. 22 GW) geldt ook binnen de onderneming
• E-mail- en internetgebruik van werknemers vallen ook onder art. 8 EVRM
• Uitzondering op privacy mogelijk mits: Voorzien in duidelijke, toegankelijke norm Legitiem doel Proportionaliteit van inbreuk
• Basisregels in privacywet van 8 december 1992
14
PRIVACYWET : ALGEMEENPrivacywet 8 december 1992 en KB 13 februari
2001 tot uitvoering van de wetToezicht = Privacycommissie :
http://www.privacy.fgov.beGeldt voor :
elke verwerking (= verzamelen, vastleggen, bewaren, verspreiden, …)
van persoonsgegevens ( = iedere info over identificeerbare persoon)
hetzij geautomatiseerd, hetzij in gewoon bestand (= gestructureerd geheel van gegevens)
15
Toepassingssfeer
- elke geheel of gedeeltelijk geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens
- elke niet-geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens die in een bestand zijn opgenomen of daarvoor zijn bestemd
16
Niet van toepassing-Staatsveiligheid-ADIV-Overheden met opdrachten van gerechtelijke of bestuurlijke politie-Politie-E.C. voor vermiste & seksueel uitgebuite kinderen- Journalistieke, artistieke & literaire doeleinden- In het kader v/d strijd tegen witwassen van geld
17
persoonsgegevens (natuurlijke persoon = betrokkene)verwerkingbestandverwerkerderdeontvanger verantwoordelijke voor de verwerking (VvV)
18
Verwerking persoonsgegevens
- geheel of gedeeltelijk geautomatiseerd- opname in een bestand
Materieel toepassingsgebied
19
Een bestand is een dossier dat volgens specifieke persoonscriteria is gestructureerd Hof van Cassatie, 16 mei 1997 :- logische structuur- systematische raadpleging mogelijkRechtbank 1ste Aanleg Brussel, 13 sept. 1995 :- dossier n.a.v. vacature is geen bestand
Bestand ?
20
Alle persoonsgegevens die betrekking hebben op geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke personen (= tekst, beeld, geluid of andere)
Voorbeeld : - contactgegevens (inclusief e-mail adres)- persoonlijke kenmerken
Persoonsgegevens ?
21
Niet : anonieme gegevens, d.w.z. gegevens die geen enkele identificatie mogelijk maken
Niet : gegevens van rechtspersonen (inclusief onpersoonlijk e-mail adres)
Persoonsgegevens ?
22
Iedere geautomatiseerde verwerking of opname van gegevens in een bestandVoorbeeld :-verzamelen, vastleggen, ordenen,…-bijwerken, wijzigen,…-opvragen, raadplegen, gebruiken,…M.a.w. ieder gebruik (vrees voor misbruik!)
Verwerking ?
23
Degene die het doel en de middelen van de verwerking bepaalt :-in principe de onderneming-omvat iedereen die in opdracht van de onderneming binnen de organisatie persoonsgegevens verwerkt-bij ondernemingsgroepen : de rechtspersoon of rechtspersonen onder wiens bevoegdheid de operationele verwerking plaatsvindt
Verantwoordelijke voor de verwerking ?
24
Iemand die in opdracht van de onderneming systematisch of eenmalg buiten de organisatie persoonsgegevens verwerktVoorbeelden : - externe loonadministratie- externe aanpassing adressenbestand- externe opmaak van website
Verwerker ?
25
• eerlijke en rechtmatige verwerking• welbepaalde, omschreven doeleinden• toereikend en terzake dienend• nauwkeurig (bijgewerkte)• bewaard (identificatie)
26
• ondubbelzinnige toestemming• betrokkene is partij in de overeenkomst• verplichting krachtens wet, decreet of
ordonnantie• vrijwaring van een vitaal belang• taak en openbaar belang• gerechtvaardigde belang
27
Toelaatbaarheid verwerkingen : enkel i.g.v. toestemming, noodzaak voor uitvoering overeenkomst, wettelijke verplichting, of gerechtvaardigd belang van verwerker
Voorwaarden : legaliteit (info over doel verwerking en identiteit verantwoordelijke), legitimiteit, en proportionaliteit (goede trouw en bewaring niet langer dan nodig)
28
Inhoudelijke voorschriften
Gevoelige gegevens: raciale en etnische afkomst, politieke opvattingen, godsdienstige of levensbeschouwelijke overtuiging, lidmaatschap van vakbond, of sexuele leven
Gegevens betreffende gezondheidGerechtelijke gegevens (bv. strafblad)
29
Verwerkingsverbod
Uitzonderingen : schriftelijke toestemmingarbeidsrechtvitale belangenopenbaar gemaaktwetenschappelijk onderzoeksociale zekerheidpreventieve geneeskunde medische diagnose, zorgen of behandeling
Verwerkingsverbod
30
NIET :inzake geschillen voorgelegd aan hoven, rechtbanken en administratieve rechtscolleges
Uitzondering : toezicht openbare overheidkrachtens wet, decreet of ordonnantieeigen geschillenbeheeradvocaten & juridische raadgeverswetenschappelijk onderzoek
Verwerkingsverbod
31
1. Recht op informatie : de verantwoordelijke voor de verwerking
moet aan de betrokkene ten minste de volgende informatie te verstrekken :
• naam & adres van de verantwoordelijke voor de verwerking
• doeleinden van de verwerking• verzetten (in geval van direct marketing)• (categorieën) ontvangen van de gegevens• antwoorden : verplicht ? + gevolgen• toegangsrecht op verbetering
Rechten van de betrokkene
32
vrijstelling :
• statististische doeleinden, historisch en of wetenschappelijk onderzoek, volksgezondheid, onmogelijkheid, onevenredigheid
• voorgeschreven door of krachtens wet, decreet of ordonnantie
Rechten van de betrokkene
33
De betrokkene die zijn identiteit bewijst, heeft het recht om vanwege de verantwoordelijke voor de verwerking te verkrijgen :- bevestiging bestaan, verwerkingsdoeleinden, categorieën gegevens, categorieën ontvangers- verstrekking verwerkte gegevens + oorsprongrecht op verbetering, verwijdering, aanwendingsverbodinzake openbaar register (commissie)
...BINNEN 45 DAGEN NA ONTVANGST VERZOEK
Rechten van de betrokkene
34
PROCEDURELE RECHTEN EN PLICHTEN
Recht op informatie Recht op inzage en verbetering Recht op verzet om gewettigde redenen
(enkel als verwerking niet noodzakelijk is voor de uitvoering contract of naleving wet)
Recht op veilige behandeling gegevens Aangifteplicht voor geautomatiseerde
verwerkingen
35
Ieder heeft het recht om HETZIJ op RECHTSTREEKSE wijze, HETZIJ met behulp van een BEROEPSBEOEFENAAR in de GEZONDHEIDSZORG kennis te krijgen van de persoonsgegevens die betreffende zijn gezondheid worden verwerkt.
Rechten van de betrokkene
36
betrokkene : verzoek (datum/ondertekend)
gebruikers
1 maand
1 maand
mededeling
2. Recht op verbetering, verwijdering en verbod op aanwending IDENTITEIT BEWIJZEN !recht op verbetering : kosteloosrecht op verwijdering : kosteloosrecht op verbod op aanwending (onvolledig, niet ter zake, verboden bewaring)
verantwoordelijkevoor de verwerking
Rechten van de betrokkene
37
3. Recht van verzet- bijzondere situatie : zwaarwegende en gerechtvaardigde redenen- directe marketing : kosteloos, zonder motivering
betrokkene :verzoek (datum/ondertekend)
verantwoordelijke voor de verwerking
1 maand
gevolg
Rechten van de betrokkene
38
Een besluit waaraan voor een persoon rechtsgevolgen verbonden zijn of dat hem in aanmerkelijke mate treft, mag niet louter worden genomen op grond van een geautomatiseerde gegevensverwerking die bestemd is om bepaalde aspecten van zijn persoonlijkheid te evalueren.
Rechten van de betrokkene
39
Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer
“de nodige verificaties werden verricht” (onderzoek van de klacht)
- identiteit bewijzen !- kosteloos
Rechten van de betrokkene
40
Rechtbanken nemen kennis van de geschillen betreffende het recht tot :- toegang- verbetering- verwijdering- aanwendingsverbod- bekendmakingsverbod (onjuiste, onvolledige, niet ter zake dienend, verboden of overschrijding bewaringstermijn)Verantwoordelijke voor de verwerking :bij elke mededeling aangeven dat de gegevens betwist zijn !
Rechten van de betrokkene
41
1. Keuze van de verwerker :
- waarborgen (technische en organisatorische beveiliging)
- toezicht op naleving : contractuele bepalingen
- in opdracht van de verantwoordelijke van de verwerking
Vertrouwelijkheid en beveiliging van de verwerking
42
2. Verantwoordelijke voor de verwerking
- gegevens bijwerken, verbeteren of verwijderen
- toegang medewerkers beperken- medewerkers in kennis stellen van de wetgeving en uitvoeringsbesluiten + voorschriften i.v.m. persoonsgegevens
- geautomatiseerde verwerking : voorafgaande aangifte/ geen wederrechtelijk gebruik
Vertrouwelijkheid en beveiliging van de verwerking
43
3. Medewerker & verwerker : onder verantwoordelijkheid v/d verwerker
4. Technische en organisatorische maatregelen
Vertrouwelijkheid en beveiliging van de verwerking
44
Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeerAangifte : - datum
- naam, voornaam, adres en zetel van de VvV- benaming- doel- categorieën van verwerkte persoonsgegevens- categorieën van ontvangen van de gegevens- waarborgen inzake mededeling- in kennis stelling + toegangsrecht- termijn- veiligheid- buitenland
Voorafgaande aangifte en openbaarheid van de verwerkingen
45
2. Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer
- register van de geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens
- inzage- mededeling opleggen van niet-geautomatiseerde
verwerking van persoonsgegevens
Voorafgaande aangifte en openbaarheid van de verwerkingen
46
Passend beschermingsniveau Afwijking : - ondubbelzinnige toestemming van de
betrokkene- noodzakelijke doorgifte van uitvoering van overeenkomst (betrokkene, VvV, derde)- noodzakelijk of wettelijk verplicht vanwege zwaarwegend algemeen belang- noodzakelijk vitaal belang van de betrokkene- openbaar register om publiek voor te lichten
Doorgifte van persoonsgegevens naar landen buiten de Europese Unie
47
- Lid van de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer
- Deskundige - vertrouwelijkheid geschonden- VvV die één van zijn plichten niet nakomt- Elkeen die de wet of de uitvoeringsbesluiten overtreden
ten aanzien van :
Strafbepalingen
48
Voorziene straffen : geldboetes
Ook maatregelen zoals verbeurdverklaring, vernietiging, uitwissing van gegevens, gevangenisstraf
Strafbepalingen
49
COMMISIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSFEER
Ingesteld bij het Ministerie van Justitie
- 8 vaste leden : magistraat (als voorzitter)
- 8 plaatsvervangende leden (waaronder een magistraat)
50
Leden :
aangewezen om beurten door Kamer & Senaatpariteit N/F gekozen : 6 jaar door de Ministerraad voorgedragen lijsten
ontheffing door de Kamer die ze heeft aangewezen
COMMISIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSFEER
51
onafhankelijke uitoefening van hun opdracht
bevoegd zijn op het stuk van informatica-systemen
jurist informaticus beroepservaring beheer persoonsgegevens :
- private sector- openbare sector
COMMISIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSFEER
52
De Voorzitter van de Commissie : voltijdse functie, geen cumul tijdens zijn mandaat
De Commissieleden : evenwicht tussen de verschillende sociaal-
economische groepen
COMMISIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSFEER
53
Voorwaarden toetreding : Belg zijn de burgerlijke en politieke rechten genieten geen lid van Europees Parlement of van de
Wetgevende Kamers, noch van Gemeenschaps- of Gewestraad.
Onafhankelijkheid van de CommissieBeraadslaging van de Commissie
COMMISIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSFEER
54
• Opdrachten :
- advies + aanbevelingen (Wet 8 dec 1992 + andere)
- met redenen omkleed- afschrift Minister van Justitie- klachten onderzoek/bemiddeling- met redenen omklede beslissingen, klager, VvV, elke betrokken partij
- afschrift Minister van Justitie
COMMISIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSFEER
55
Prerogatieven van de leden- deskundigen- onderzoeksbevoegdheden- misdrijven : Procureur des Konings- jaarlijks verslag bij de Wetgevende Kamers
- VZ : geschillen rechtbank van 1e A
verplicht : vertrouwelijk karakter bewaren
COMMISIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSFEER
56
VERSTUREN VAN PERSOONSGEGEVENS NAAR
BUITENLAND
a) Land van Europese Economische Ruimte (EER): toegelaten
b) Land van buiten EER enkel toegelaten als: Akkoord werknemer, of; Ontvanger = Amerikaans bedrijf dat ‘Safe
Harbor Scheme’ heeft ondertekend (voor lijst ondernemingen, zie: http://web.ita.doc.gov/safeharbor/shlist.nsf/webPages/safe+harbor+list!OpenDocument&Start=30
57
Ontvanger met verzendende onderneming overeenkomst sloot omtrent privacygaranties (EU-modelcontract op http://wwweuropa.eu.int/comm/justice_home/fsj/privacy/modelcontracts/index_en.htm )
Het een overdracht betreft binnen een economische groep waarbinnen een ethische code bestaat, goedgekeurd door de Privacycommissie.
Voor meer hierover, zie : http://www.privacycommission.be/nl/new/topic/gegevens_buitenland-donnees_vers_etranger.html
58
BEVOEGDHEDEN ‘TOEZICHTHOUDERS’
Toezichthoudend personeel rechten en plichten moet opgenomen worden in
arbeidsreglement (art. 6, 5° Wet 8/4/1965)
Optreden van privé-detectives (Wet 19/7/1991)Verbod op bespieden met toestel in niet voor het
publiek toegankelijke plaatsenVerbod info in te winnen over politieke, godsdienstige,
filosofische of vakbondsovertuiging, seksuele geaardheid, gezondheid, raciale of etnische afkomst
59
Verbod voor bewakingsagenten om bestanden aan te leggen inzake politieke, filosofische, godsdienstige, of syndicale overtuiging of uitingen hiervan (art. 11 Wet 10/4/1990)NB: verbod op privé-milities (Wet 29/7/1934)
Bij werving en selectie (CAO nr. 38): liegrecht inzake privé-vragen, tenzij relevant wegens aard en uitoefeningsvoorwaarden functie
60
BIJZONDERE REGELS IN FUNCTIE VAN WAT GECONTROLEERD WORDT
1. Communicatie2. Gezondheidstoestand3. Zakken en tassen4. Betrouwbaarheid (vanuit
veiligheidsoogpunt)5. Persoonlijk gedrag6. Fysieke omgeving7. Geolocalisatie
61
CONTROLE OP PRIVÉ-COMMUNICATIE Communicatiegeheim Onderscheppen privé-communicatie (Art. 314bis Sw) Registratie privé-communicatie (Art. 124 e.v. WEC
(Wet Elektronische Communicatie) van 13/6/2005) Spyware/kennis opgeslagen communicatiegegevens
(art. 129 WEC) Interne hacking (art. 550bis Sw) Onlinecommunicatie op de werkvloer (Cao nr. 81) Privacycommissie: aanbeveling
nr. 08/2012 van 2 mei 2012
62
ART. 314BIS STRAFWETBOEK
Zware straffen voor persoon die opzettelijk (= wetens en willens), met behulp van enig toestel privé-communicatie of –telecommunicatie (= communicatie die niet bestemd is om gehoord of gelezen te worden door andere personen dan correspondenten), waaraan hij niet deelneemt, tijdens de overbrenging ervan, afluistert of doet afluisteren, er kennis van neemt of doet van nemen, opneemt of doet opnemen, zonder de toestemming van alle deelnemers aan die communicatie of telecommunicatie
Ook gebruik van verkregen info is strafbaar (i.g.v. wettige verkrijging moet weliswaar bedrieglijk of schadeverwekkend oogmerk worden aangetoond)
63
DRAAGWIJDTE ART. 314BIS SW.
Betreft inhoud communicatie Verzet zich enkel tegen onderschepping tijdens
overbrenging; Art. 314bis Sw verbiedt noch controle mailbox, noch
logging internetgebruikcontrole mailbox valt om zelfde reden evenmin onder
bescherming grondwettelijk briefgeheim (art. 29 GW) strafrechtelijk gesanctioneerd briefgeheim (art. 460 Sw.)
geldt enkel voor via de post verstuurde brieven (niet voor gewone e-mails, interne post,…)
Art. 129 WEC wél van toepassing op controle mailbox
64
ART. 124 WET ELEKTRONISCHE COMMUNICATIE
WEC = wet van 13 juni 2005 Zware strafsancties voor diegene die zonder
toestemming van de betrokkenen met opzet kennis neemt van het bestaan van electronische (tele) communicatie.
Strafbepaling slaat niet enkel op het registreren van de communicatie, maar ook op het wijzigen of gebruiken van de bekomen info
Omvat ook verbod op kennisname van de inhoud communicatie (Cass. 1/10/2009) controle mailbox, internetloggings ,…in principe verboden
65
UITZONDERINGEN OP ART. 124 WEC Art. 125, 2° WEC
Goede werking netwerkgoede uitvoering elektronische communicatiedienst
Art. 128 WECTen bewijze van commerciële transactieControle kwaliteit dienstverlening in callcenters
Art. 125, 1° WEC Als de ‘wet’ de controle oplegt of toestaat (enkel formele wetten kunnen afwijking strafwet schragen)
66
ZIJN ER WETTEN DIE CONTROLE TOESTAAN OF OPLEGGEN?
‘Gezag’ werkgever (art. 2-5 aow)? Plicht tot eerbied en achting (art. 16 aow)? Bevelsrecht werkgever (art. 17 aow)? Aansprakelijkheidsregeling werkgever (art.
1384,3e lid BW)? Cao nr. 81? Combinatie?
(aow = arbeidsovereenkomstenwet)
67
KENNISNAME OPGESLAGEN COMMUNICATIE
Art. 129 Wet 13 juni 2005 Opslag van informatie of het verkrijgen van toegang tot informatie die reeds is opgeslagen in de eindapparatuur van een abonnee of een gebruiker is slechts toegestaan mits een geïnformeerd akkoord van de eindgebruiker Kan algemeen akkoord zijn Toestemming ten allen tijde terug intrekbaar
68
CAO NR. 81
CAO nr. 81 van 26/4/2002 Elektronische onlinecommunicatie
= communicatie via telefoon, internet, e-mail (ook mailbox), webcams, intranet,…
Regelt niet :Regels inzake toegang en gebruik van
communicatiemiddelen (blijft privilege werkgever)Controles die geen betrekking hebben op
identificeerbare personenUitoefening vakbondsactiviteit via
onlinecommunicatiemiddelenControles waarmee betrokkenen hebben ingestemd
(specifieke, geïnformeerde toestemming)
69
ALGEMENE VOORSCHRIFTEN
Informatieplicht bij installatie controlesysteem
Collectief (OR, CPBW, Soc A of Wns) : wie controleert wat, waarom en hoe?
Individueel : wie heeft wanneer waartoe toegang?
Controle beoogt legitiem doel en is proportioneel
70
LEGITIEME CONTROLEDOELEN
1. Voorkomen van ongeoorloofde of lasterlijke feiten, feiten strijdig met de goede zeden of die de waardigheid van andere personen kunnen schaden
2. Bescherming van bedrijfsbelangen ‘die vertrouwelijk zijn’
3. Netwerkbeheer4. Te goeder trouw naleven van interne regels inzake
gebruik onlinecommunicatiemiddelen: alomvattend criterium???
71
CONTROLEMODALITEITEN Beroepsmatige communicatie : onbeperkte controle
mogelijk (onwettig volgens Arbitragehof Antwerpen!) Andere communicatie
Geanonimiseerde verwerking communicatiegegevens (zowel inhoud als andere gegevens): door netwerkbeheerder (art. 458 Sw)
Onmiddellijke individualisering mogelijk na vaststelling misbruikUitzondering: vastgestelde schending interne
communicatieregels eerst collectieve waarschuwing alvorens individualisering
72
GEZONDHEIDSBEOORDELING WERKNEMERS
Wet 25/2/2003: geen discriminatie wegens gezondsheidstoestand
Wet 22/8/2002 inzake patiëntenrechten: vrije keuze beroepsbeoefenaar en recht op info
Beroepsgeheim (art. 458 Sw)KB nr. 78 inzake reglementering
medische beroepen
73
BIJZONDERE REGELS VOOR DE ARBEIDSVERHOUDINGEN
Bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst sexueel gedrag op het werk (Wet 11/6/2002)
Controlegeneeskunde (Wet 13/6/1999) : doelgebonden bevoegdheden (enkel controle bij afwezigheid wegens ziekte); toezicht door opvolgingscommissie
74
Preventieadviseur-arbeidsgeneeskunde: doelgebonden bevoegdheden (medisch toezicht arbeidsverhoudingen), verplichte onafhankelijkheid, toezicht door CPBW
Medische onderzoeken (Wet 28/1/2003): biologische tests, medische onderzoeken en
verzamelen van medische info enkel met oog op huidige geschiktheid Wn voor functie
Voorspellend genetisch onderzoek en aidstesten zijn verboden
InfoplichtEnkel door arbeidsgeneesheer
75
ZAKKEN EN TASSENCao nr. 89 van 30 januari 2007 en Private
Veiligheidswet van 10 april 1990Toegangscontrole :
Enkel door bewakingsagentenEnkel met oog op veiligheid onderneming
Uitgangscontrole :Enkel indien gericht op diefstalpreventieSystematische controle enkel via apparatenAndere controles steeds door bewakingsagenten :
Steeksproefgewijze controle: vermoed akkoord WnGerichte controle: individueel akkoord WnVerbod op fouillering
76
VEILIGHEIDSONDERZOEKEN
Classificatie en veiligheidsmachtigingen (Wet 11/12/1998 & KB 24/3/2000) Vereist voor tewerkstelling op plaatsen met groot risico
voor openbare veiligheid (bv. kerncentrales, militaire bases, wapenfabrieken,…)
Onderzoek door inlichtingendienst naar o.a. verslaving, abnormaal seksueel gedrag, crimineel verleden, gebrek aan discretie,…
Verregaande inmenging privéleven mogelijkBeroepsmogelijkheden (Wet 11/12/1998 & KB
24/3/2000)Bijzondere regeling voor luchthavens (Wet 27/6/1937
& KB 3/5/1991)77
TOEZICHT OP UITERLIJK VOORKOMEN EN GEDRAG
Enkele illustraties: Alcohol & drugs op het werk : cao nr. 100 van 1 april 2009
(enkel preventieve controles mét akkoord Wn) Transseksualiteit Haartooi en kledij Overtuiging en godsdienst (hoofddoekenkwestie) Roken op het werk (Wet 19/1/2005): rookverbod sinds
1/1/2006 Gebeurtenissen en activiteiten tijdens privétijd …
Recht op zelfbepaling kan beperkt worden indien legitiem doel en duidelijke, proportionele regels
78
MONITORING VAN DE FYSIEKE WERKOMGEVING: CAMERABEWAKING
Camerawet
Cao nr. 68 inzake camerabewaking op de werkplaats
79
elk (vast of mobiel) observatiesysteem dat tot doel heeft: misdrijven tegen personen of eigendommen te voorkomen, vast te stellen of op te sporen; overlast in de zin van artikel 135 van de nieuwe Gemeentewet te voorkomen, vast te stellen of op te sporen; de openbare orde te handhaven
OP WELK SOORT CAMERA’S?
80
elk (vast of mobiel) observatiesysteem dat als doeleinde heeft : het verzekeren van "de bewaking en het toezicht” op bepaalde plaatsen
OP WELK SOORT CAMERA’S?
81
al dan niet opnemen van beelden is geen beslissend criterium
real-time camera : wel onderworpen aan deze wet nepcamera (“dummy” camera) : niet onderworpen
is aan deze wet niet van toepassing wanneer het beoogde
doeleinde v/d verwerking van beelden geen bewaking of controle is (=Privacywet)
TOEPASSING CAMERAWET
82
Wet 4 augustus 1996 betreffende de erkenning en het gebruik van bemande en onbemande automatisch werkende toestellen in het wegverkeer
Wet 19 juli 1991 tot regeling van het beroep van privédetective
Wet 21 december 1998 betreffende de veiligheid bij voetbalwedstrijden
Koninklijk Besluit van 12 september 1999 betreffende de installatie en de werking van bewakingscamera's in de voetbalstadions
Wet van 6 januari 2003 betreffende de bijzondere opsporingsmethoden en enige andere onderzoeksmethoden
NIET VAN TOEPASSING INDIEN ANDERE
83
plaatsing en gebruik van bewakingscamera’s bedoeld om :
op de werkplaats veiligheid en gezondheid te garanderen;
bescherming v/d goederen v/d onderneming; controle van het productieproces, zowel met
betrekking tot de werknemers als de machines controle v/d arbeid (v/h werk) v/d werknemer.
NIET VAN TOEPASSING
84
verantwoordelijke voor de verwerking, wanneer hij een bewakingscamera wenst te installeren op een plaats die behoudens voor de werknemers eveneens toegankelijk is voor andere personen (magazijnen, kassa’s in grootwarenhuizen, lokettenzaal van een bank, tankstation met bediening of een centraal loket,….) beide wetten moeten naleven
SOMS BEIDE WETTEN
85
niet-besloten plaatsen
voor het publiek toegankelijke besloten plaatsen
niet voor het publiek toegankelijke besloten plaatsen
DRIE SOORTEN PLAATSEN
86
"elke plaats die niet door een omsluiting is afgebakend en vrij toegankelijk is voor het publiek“
open ruimten, meestal publieke ruimte beheerd door een overheid
ook in concessie gegeven plaatsen (bv. parking) ook plaatsen die toebehoren aan private personen
maar die bijvoorbeeld opengesteld zijn voor het publiek (bv. een privépark)
NIET-BESLOTEN PLAATSEN
87
"omsluiting" : minstens een visuele afbakening “niet-besloten” : op geen enkele wijze te onderscheiden
van de rest van de open ruimte “afbakening” : niet noodzakelijk op materiële of fysieke
wijze : visuele afbakening of aanduiding waardoor de plaatsen van elkaar kunnen worden onderscheiden (bv. boordstenen, een lijn-markering, een andere plaatsing of kleur van klinkers, een bordje "privaat domein", "private weg", "voorbehouden voor klanten", enz.)
OMSLUITING, AFBAKENING EN VRIJE TOEGANG
88
een niet-besloten plaats kan tijdelijk wordt afgebakend, waardoor ze een besloten ruimte wordt
wanneer voor deze afgebakende ruimte camerabewaking wordt aangebracht, zal de regeling van de besloten plaats van toepassing zijn (bv. een festivalweide, een circuit voor een sportevenement)
OMSLUITING, AFBAKENING EN VRIJE TOEGANG
89
openbare weg;marktplein;grote parkeerplaats;straten;winkelstraten;pleinen;plantsoenen;parken, …
VOOR PUBLIEK TOEGANKELIJKE NIET-BESLOTEN PLAATSEN - VOORBEELDEN
90
plaats, ruimte of gebouw waar diensten worden aangeboden, die wel door een omsluiting is afgebakend en bestemd is voor gebruik door het publiek
deze plaatsen kunnen zowel door de overheid als door een private persoon worden beheerd
TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN
92
de omsluiting moet kunnen worden vastgesteld door een afbakening die minstens visueel en rechtmatig aangebracht is
de afbakening kan wel tijdelijk zijn aangebracht (bv. voor een evenement)
OMSLUITING/AFBAKENING
93
het vereist dat de plaats, ruimte of het gebouw toegankelijk zijn voor het publiek, waarbij er bepaalde diensten kunnen worden aangeboden
belangrijk hierbij is de bestemming die de verantwoordelijke aan de plaats, ruimte of het gebouw gegeven heeft
TOEGANKELIJK EN DIENSTVERLENING
94
handelszaken, overdekte winkelruimten, shoppingscentra, winkelgalerijen, grootwarenhuizen,
loketzalen van banken, van verzekeringskantoren, van gemeentelijke dienstencentra, ruimtes van bankkantoren waar betaalterminals zijn opgesteld,
bioscopen, theaters, musea, kerkgebouwen, …
VOOR HET PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN - VOORBEELDEN
95
publieke ruimtes in hotels, cafés, restaurant, stations, de voornaamste toegangsruimtes (hall) tot kantoorgebouwen of eigendommen waar diensten worden aangeboden, een kabinet van een dokter of tandarts, kantoor van notaris of advocaat, wachtruimtes van plaatsen waar diensten worden aangeboden,
feest-, sport- en spelzalen, sportterreinen, fitnesscentra, recreatiedomeinen, bungalowparken, campings,
een tijdelijk afgebakend plein, plaats voor een evenement (Rock Werchter, Francorchamps)
VOOR HET PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN - VOORBEELDEN
96
als regel geldt dat bij combinatie van plaatsen van een verschillend type, waarin camerabewaking plaatsvindt via eenzelfde systeem met dezelfde verantwoordelijke voor de verwerking, het meest beschermende regime van toepassing is
COMBINATIE VAN PLAATSEN
97
woning van een notaris, advocaat, dokter, tandarts, verzekeringsmakelaar, enz. die hieraan verbonden een praktijk of kantoorruimte hebben, en waar de bewaking via eenzelfde systeem de twee plaatsen en/of gemeenschappelijke toegangsruimten bestrijkt
GEMENGDE CATEGORIE : VOORBEELDEN
98
plaats, ruimte of gebouw die wel door een omsluiting is afgebakend en uitsluitend bestemd is voor gebruik door de gewoonlijke gebruikers
geen aanbod van diensten voor het (grote) publiek
NIET VOOR PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN
99
omsluiting kunnen worden vastgesteld door een afbakening die minstens visueel is en op rechtmatige wijze is aangebracht
OMSLUITING/AFBAKENING
100
private woningen, appartementsgebouwen, fabrieken, boerderijen,
kantoorgebouwen (waar geen diensten worden aangeboden),
aanhorigheden van en toegangsruimten tot al deze plaatsen, zoals een oprit, voortuin, erf, parking voor een gebouw, inkomhal van een appartementsgebouw
NIET VOOR PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN - VOORBEELDEN
101
de persoon die de doeleinden en de middelen voor de verwerking bepaalt
een natuurlijke persoon een rechtspersoon een feitelijke vereniging een openbaar bestuur
VERANTWOORDELIJKE VOOR DE VERWERKING
102
is niet op een plaats vastgemaakt tijdens de bewakingstijd, maar die men tijdens de observatie verplaatst, terwijl de beelden worden verzameld”
MOBIELE CAMERA
103
bewakingscamera’s die voorlopig geplaatst worden om een plaats te filmen tijdens enkele dagen (bv. tijdens een jaarlijks festival), één of meerdere weken of zelfs voor meerdere maanden, zijn vaste camera’s
zelfs indien geschikt om te verplaatsen gebeurt dit niet tijdens de observatie
de verplaatsing gebeurt pas eens de beslissing genomen is om er geen beroep meer op te doen op deze plaats
VASTE BEWAKINGSCAMERA
104
bewakingscamera’s in bv. tram of bus kunnen aanzien worden als vast, net omdat ze tijdens de observatie maar één plaats filmen, met name het interieur van tram of bus
VASTE BEWAKINGSCAMERA
105
doeleinde proportionaliteit
REGELS VASTE BEWAKINGSCAMERA
106
voor welbepaalde en rechtmatige doeleinden de verwerkte beelden mogen niet gebruikt worden
op een wijze die onverenigbaar is met het duidelijk bepaalde doeleinde
de gegevens mogen slechts gebruikt worden in het raam van de aangegeven verwerking en mogen niet leiden tot andere aanwendingen
rechtmatig doeleinde : bewaking van de openbare weg op pleinen en andere niet-besloten plaatsen is voorbehouden aan de overheid
DOELEINDE
107
proportionaliteitsbeginsel : het algemeen belang of de rechtmatige belangen van de verantwoordelijke voor de verwerking moeten afgewogen worden ten opzichte van het recht op privacy van de gefilmde persoon
verwerking van beelden moet een noodzakelijk en gepast middel zijn voor het bereiken van het beoogde doeleinde
PROPORTIONALITEIT
108
verwerkte beelden moeten toereikend, ter zake dienend en niet overmatig zijn
overbodige beelden worden niet opgenomen
de verantwoordelijke voor de verwerking moet er zich van vergewissen dat vaste camera('s) niet specifiek gericht worden op een plaats waarvoor hij niet bevoegd is om zelf beelden te verwerken, tenzij het niet anders kan (bv. een klein deel van het voetpad filmen wanneer men een gebouw of de ingang ervan filmt)
PROPORTIONALITEIT
109
camera's die de openbare weg filmen moeten vermijden dat ingangen of ramen van privégebouwen gefilmd worden
indien het onmogelijk is om die niet te filmen, zal de verantwoordelijke voor de verwerking toestemming moeten verkrijgen van de verantwoordelijke voor de verwerking van de betrokken plaats
NIET-BESLOTEN PLAATSEN
110
vaste bewakingscamera’s mogen in geen enkel geval beelden opleveren die een schending betekenen van de intimiteit van een persoon
(bv. vaste bewakingscamera op een toilet)
PRIVACY
111
vaste bewakingscamera’s mogen in geen enkel geval beelden opleveren die ertoe strekken informatie te krijgen over filosofische, godsdienstige, politieke of syndicale gezindheid, etnische of sociale origine, het seksuele leven of de gezondheidstoestand
(bv. toegestaan om aan een kerkportaal een
vaste bewakingscamera te plaatsen ter preventie
van diefstal, maar het mag evenwel niet de
bedoeling zijn om aan de hand van de beelden
ervan personen te identificeren als gelovigen)
PRIVACY
112
beelden in realtime bekijken is slechts toegestaan onder het toezicht van de politiediensten, opdat de bevoegde diensten onmiddellijk kunnen ingrijpen bij misdrijf, schade, overlast of verstoring van de openbare orde en deze diensten in hun optreden optimaal kunnen worden gestuurd
NIET-BESLOTEN PLAATSEN
113
opnemen van beelden is uitsluitend toegestaan om bewijzen te verzamelen van overlast of van feiten die een misdrijf opleveren of schade veroorzaken en daders, verstoorders van de openbare orde, getuigen of slachtoffers op te sporen en te identificeren
NIET-BESLOTEN PLAATSEN
114
beelden in realtime bekijken is uitsluitend toegestaan om onmiddellijk te kunnen ingrijpen bij misdrijf, schade, overlast of verstoring van de openbare orde
PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN
115
opnemen van beelden daarentegen is uitsluitend toegestaan om bewijzen te verzamelen van overlast of van feiten die een misdrijf opleveren of schade veroorzaken en daders, verstoorders van de openbare orde, getuigen of slachtoffers op te sporen en te identificeren
PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN
116
de verantwoordelijke voor de verwerking van een al dan niet voor het publiek toegankelijke besloten plaats, of de persoon die optreedt onder zijn gezag :
mag de gefilmde beelden meedelen aan de politiediensten of de gerechtelijke overheden indien hij feiten vaststelt die een mogelijke inbreuk betekenen en waarbij de beelden kunnen bijdragen om deze feiten te bewijzen of de daders te identificeren;
BESTEMMING VAN DE GEGEVENS
117
de verantwoordelijke voor de verwerking van een al dan niet voor het publiek toegankelijke besloten plaats, of de persoon die optreedt onder zijn gezag :
moet de gefilmde beelden meedelen aan de politiediensten wanneer zij erom vragen in het raam van hun administratieve of gerechtelijke politieopdrachten en indien de beelden de vastgestelde inbreuk betreffen (de politie is niet onderworpen aan enige specifieke formaliteit)
BESTEMMING VAN DE GEGEVENS
118
de verantwoordelijke voor de verwerking van een al dan niet voor het publiek toegankelijke besloten plaats, of de persoon die optreedt onder zijn gezag moet de beelden meedelen aan de politiediensten, maar :
indien het evenwel gaat om een niet voor het publiek toegankelijke besloten plaats, kan hij de gerechtelijke politie vragen een gerechtelijk mandaat voor te leggen in het raam van een opsporingsonderzoek of gerechtelijk onderzoek
BESTEMMING VAN DE GEGEVENS
119
slechts toegestaan om : bewijzen te verzamelen van overlast of van feiten
die een misdrijf opleveren of schade veroorzaken; daders, verstoorders van de openbare orde,
getuigen of slachtoffers op te sporen en te identificeren
de gegevens mogen niet langer dan een maand bewaard worden als zij niet kunnen dienen als bewijs van een misdrijf, van schade of van overlast, of voor identificatie van een dader, een verstoorder van de openbare orde, een getuige of een slachtoffer
OPSLAAN VAN GEGEVENS
120
aantal geplaatste toestellen en hun doelmatigheid, alsook eventuele aanwezigheid van automatische opvolging, mag niet overmatig zijn ten opzichte van het beoogde doeleinde
AANTAL TOESTELLEN
121
de verantwoordelijke voor de verwerking moet aan de ingang van de plaats een pictogram aanbrengen dat wijst op de aanwezigheid van (vaste) camerabewaking
de camerabewaking moet aangekondigd worden in de onmiddellijke omgeving van de bewaakte plaats
de burger moet geïnformeerd worden alvorens een dergelijke plaats te betreden
INFORMATIE
122
elk gebruik van vaste bewakingscamera's zonder voorafgaande toestemming van de gefilmde persoon
een plaats betreden waar een pictogram aangeeft dat er vaste camerabewaking plaatsvindt, geldt als voorafgaande toestemming
GEEN HEIMELIJK GEBRUIK
123
iedere gefilmde persoon heeft recht op toegang tot de beelden (slechts mogelijk indien de beelden werden opgeslagen en bewaard)
door gemotiveerd verzoek aan de verantwoordelijke voor de verwerking
(verplichting om het verzoek te motiveren zodat de verantwoordelijke voor de verwerking de belangen van de aanvrager afwegen tegenover de belangen van de veiligheid)
RECHT OP TOEGANG
124
aanvraag moet vergezeld zijn van voldoende gedetailleerde vermeldingen om de juiste plaats van de gegevens in de opname te kunnen lokaliseren (datum, uur en juiste plaats)
ongeacht of de betrokkene al dan niet aanwezig wenst te zijn bij de opzoeking en de voorstelling van de hem betreffende gegevens, moet de opzoeking bovendien uitgevoerd te worden door de verantwoordelijke voor de verwerking of door een van de personen die onder zijn gezag vallen
(deze verschillende garanties zijn onontbeerlijk om de privacy te beschermen van derden die zichtbaar zouden zijn op de film)
GEMOTIVEERDE AANVRAAG
125
ongeacht de plaats waar de verantwoordelijke voor de verwerking een vaste bewakingscamera wenst te plaatsen, moet hij zijn beslissing aan de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer meedelen aan de hand van een standaardformulier
de beslissing moet eveneens meegedeeld worden aan de korpschef van de politiezone waar de plaats zich bevindt
MELDINGSPLICHT
126
wanneer de vaste bewakingscamera’s worden geplaatst in een niet voor het publiek toegankelijke besloten plaats en indien zij worden aangewend voor persoonlijk of huiselijk gebruik
MELDINGSPLICHT : UITZONDERING
127
de verantwoordelijke voor de verwerking die een vaste bewakingscamera in een niet-besloten plaats wenst te plaatsen moet vooraf een positief en gemotiveerd advies krijgen van de gemeenteraad van de betrokken gemeente waar de plaats zich bevindt
deze gemeenteraad moet hiervoor eerst haar korpschef te raadplegen (die zal voornamelijk de draagwijdte en het type van criminaliteit en delinquentie op de betrokken niet-besloten plaats bekijken)
PROCEDURE PLAATSEN VASTE BEWAKINGSCAMERA
128
PROCEDURE BIJ INVOERING CAMERABEWAKING
Voor invoering info geven aan OR, CPBW, Vakbondsafgevaardigde of Wns
Wanneer de camerabewaking de controle van de arbeidsprestaties tot doel heeft informatie in het kader van de procedure wijziging arbeidsreglement
Info moet slaan op :a) het nagestreefde doeleinde;b) het feit of de beeldgegevens al dan niet bewaard
worden;c) het aantal en de plaatsing van de camera('s);d) de betrokken periode of perioden gedurende
dewelke de camera('s) functioneert (functioneren).129
Je werkgever kan enkel een camerabewakingssysteem installeren als hij een van de volgende vier finaliteiten of doelen nastreeft:
De gezondheid en veiligheid van de werknemers en derden
De bescherming van de goederen van het bedrijf. De controle op het productieproces De controle op het werk van de werknemers
MAG JE WERKGEVER CAMERA’S INSTALLEREN OP JE WERKPLAATS?
130
De gezondheid en veiligheid van de werknemers en derden :
In dit geval mag de camera gericht zijn op de mechanismen voor de bescherming van de gezondheid of de veiligheid, maar niet op de werknemers zelf.
Momenten van zwakheid van de werknemers mogen onder geen beding worden bespied of bijgehouden.
MAG JE WERKGEVER CAMERA’S INSTALLEREN OP JE WERKPLAATS?
131
De bescherming van de goederen van het bedrijf :
En dus énkel de goederen van het bedrijf. Dus niet de goederen die niet tot het bedrijf behoren : daarbij horen goederen van derden of van werknemers.
MAG JE WERKGEVER CAMERA’S INSTALLEREN OP JE WERKPLAATS?
132
De controle op het productieproces (dit kan zowel op de machines als op de werknemers slaan) :
Indien de controle betrekking heeft op de machines, is het de bedoeling om de goede werking ervan te controleren.Indien de controle betrekking heeft op de werknemers, is het de bedoeling om de arbeidsorganisatie te evalueren en te verbeteren. Het mag niet de bedoeling zijn om de werknemer te bewaken (om ze te bestraffen) of om de individuele productiviteit van elke werknemer te evalueren.
MAG JE WERKGEVER CAMERA’S INSTALLEREN OP JE WERKPLAATS?
133
De controle op het werk van de werknemer :
In dit geval mogen de beslissingen of evaluaties van de werkgever niet uitsluitend gebaseerd zijn op de gegevens die via camerabewaking zijn verzameld.
MAG JE WERKGEVER CAMERA’S INSTALLEREN OP JE WERKPLAATS?
134
Veiligheid en gezondheid diegenen die toegang verschaft hebben Overval van een winkel of magazijn Niet respecteren van veiligheidsregels (bv. nooddeur) Overtreding van het rookverbod Controle dragen veiligheidskleding zoals helm, handschoenen,
enz... Bescherming van goederen : vandalisme, onvoorzichtig gebruik,
enz… Controle productieproces: werking van machines en het naleven
van procedures Controle arbeidsprestaties : tijdig toekomen op het werk, uitvoeren
van de juiste handelingen
WAT MAG MEN FILMEN OF OBSERVEREN?
135
Privé domein : mag men altijd camera's plaatsen op voorwaarde dat iedereen die geobserveerd wordt het ook weet
Publiek domein : enkel toegelaten door een overheidsinstantie of bij een uitzonderlijke toestemming door de lokale besturen
WIE MAG MEN FILMEN OF OBSERVEREN?
136
Derden = bezoeker, klant, leverancier,… : op basis van de beelden heeft de onderneming de bevoegdheid om iemand de toegang te verbieden en eventuele sancties te nemen
Controle eigen werknemers : enkel in overleg met personeel en vakbonden : voorafgaand vastgelegde afspraken zijn belangrijk voor beide partijen
WIE MAG MEN FILMEN OF OBSERVEREN?
137
Controle eigen werknemers op de werkvloer : voorwaarden zijn vastgesteld in CAO nr. 68 van 16 juni 1998
Daarin is vastgelegd dat voortdurende
camerabewaking niet toegelaten is, met uitzondering van een aantal zeer precieze gevallen en op voorwaarde dat de werknemers voorafgaandelijk zijn geïnformeerd en geconsulteerd
WIE MAG MEN FILMEN OF OBSERVEREN?
138
De werkgever moet eveneens een proportionaliteitsprincipe naleven
Dit betekent dat de camerabewaking afgestemd moet zijn op
de aangegeven finaliteit (uit de vier bovenstaande), dat ze ter zake dienend en niet overmatig of overdreven mag zijn
Met andere woorden, de werkgever moet de middelen gebruiken die het minst binnendringen in de privacy van de werknemers
PLICHTEN WERKGEVER
139
Deze punten moeten duidelijk en uitdrukkelijk door de werkgever worden omschreven
Op te merken valt ook dat de camerabewaking ‘op afstand’ moet gebeuren
De plaats waar bewaking kan plaatsvinden is de werkplaats De werkgever mag bijvoorbeeld niet beslissen om camera’s
te installeren bij de werknemer thuis, ook al doet die aan telewerk
Evenmin mogen er camera’s worden geïnstalleerd op plaatsen binnen het bedrijf waar de werknemer geen arbeidsprestaties verricht: het sanitair, de refter, de kleedruimtes, enz…
PLICHTEN WERKGEVER
140
De werkgever die camerabewaking wenst in te voeren dient de ondernemingsraad of het CPBW hierover in te lichten, niet enkel alvorens de camera’s worden geïnstalleerd maar ook op het ogenblik waarop het systeem opstart
PLICHTEN WERKGEVER
141
« in het geval de werkgever niet kan aantonen dat hij de bepalingen van de CAO nr. 68, welke in de NAR op 16 juni 1998 werd afgesloten heeft geëerbiedigd en dit door het neerleggen van een proces-verbaal van de vergadering van de ondernemingsraad in verband met het instellen van een camerabewaking in de onderneming is er grond om aan te nemen dat de door de werkgever gefilmde zaken niet op wettige wijze werden verkregen. Zij kunnen niet aanvaard worden als bewijsmateriaal voor een ernstige fout en moeten uit de debatten worden geweerd »
(Arbeidsrechtbank Charleroi 4 nov. 2002)
INFORMATIE GEVEN HEEFT BELANG!
142
Hij is verplicht informatie te verschaffen over alle aspecten van de bewaking (redenen, tijdelijk of permanent karakter, tijdstip van de controle, plaats waar de camera’s geïnstalleerd zullen worden, bewaring van de beelden, …).
Als er geen OR is, moet deze informatie worden verschaft aan het CPBW, zo niet aan de syndicale afvaardiging, zo niet aan de werknemers. Ook voor kleine bedrijven dus!
PLICHTEN WERKGEVER
143
Bovendien moet de werkgever die de arbeid van zijn werknemers via camerabewaking wenst te controleren (vierde finaliteit) de precieze manier en afspraken over die bewaking in het arbeidsreglement opnemen
Het gaat in dat geval dus over een wijziging van het arbeidsreglement: de procedure daartoe moet gevolgd worden
De werkgever moet regelmatig de gebruikte bewakingsmethodes evalueren en herzien in functie van de technologische evoluties, dit om de weerslag op het privéleven zo veel mogelijk te beperken
PLICHTEN WERKGEVER
144
De verzamelde gegevens moeten te goeder trouw behandeld worden, moeten wettelijk verkregen zijn en mogen geen illegale discriminatie tot gevolg hebben
De beelden mogen niet worden gebruikt voor andere finaliteiten of redenen dan die waarvoor de camerabewaking werd geïnstalleerd
GEBRUIK VAN OPGENOMEN BEELDEN
145
Als je als werknemer die beelden wenst te raadplegen, heb je het recht om je te laten bijstaan door je vakbondsafgevaardigde
De wet laat de werknemer immers toe om kennis te
nemen van de persoonsgegevens die hem betreffen
Je kan dus de rechtzetting, de schrapping of het niet-gebruik van deze gegevens te eisen (als deze gegevens opgeslagen of bewaard werden)
GEBRUIK VAN OPGENOMEN BEELDEN
146
Geheime camerabewaking is slechts toegestaan als er ernstige aanwijzingen bestaan dat er strafbare feiten zijn gepleegd.
In dat geval moet de werkgever de principes van het strafrecht en van de strafrechtelijke procedure naleven, wat inhoudt dat zo’n geheime bewaking slechts kan worden georganiseerd mits toestemming en onder het toezicht van het Openbaar Ministerie!
STIEKEM FILMEN?
147
GEOLOCALISATIE
Begrip Impact op de arbeidsverhoudingen Benadering door de rechter Toepasselijke rechtsregels
148
BEGRIP Geolocalisatiesystemen bieden mogelijkheid
personen of goederen exact te localiseren door gebruik te maken van GPS- en GSM/GPRS-technologie.
Onbeperkte controlemogelijkheden in combinatie met black boxes en minicamera’s (“Desgewenst kan ook worden gekoppeld met het motor- en voertuig management systeem via CANbus, waardoor ook real-time gegevens over voertuig, bestuurder, lading en/of passagiers beschikbaar worden”)
149
IMPACT OP DE ARBEIDSVERHOUDINGEN
“Geen manuele administratie voor werkuren en verplaatsingen”
“Optimalisatie van de productiviteit van uw personeel, wagenpark en machines”
“Verlaag uw autokosten door efficiëntere planning, beter rijgedrag en minder privé gebruik”
“Sluitende rapportering voor facturatie, loonadministratie, management,…”
150
BENADERING DOOR DE ARBEIDSRECHTER
Arbitragehof Brussel 20/12/2001 en 18/11/2004:Systematisch overdreven snelheid
taxichauffeurs = dringende redenGebruik GPS-gegevens is geen inbreuk
privacy aangezien volgsysteem normaal aangewend wordt voor beheer wagenpark
151
TOEPASSELIJKE RECHTSREGELSGeen specifiek wettelijk kader voor geolocalisatieWél :
algemene privacybescherming (Privacywet 8/12/1992)Advies Privacycommissie nr. 12/2005 van 7/9/2005Arbeidsreglementenwet: rechten en plichten
toezichthoudend personeelCao nr. 39 (invoering nieuwe technologieën) (vervallen) Wetsvoorstel Mahoux, Senaat, 2004-2005, 3-
1044/1Acv-voorstel tot bespreking problematiek in de NAR
(dood en begraven)…
152
VOORWAARDEN PRIVACYCOMMISSIE
Toestemming Wn (art. 5 WVP (Wet Verwerking Persoonsgegevens) en art. 123 Wet 13/6/2005)
Transparantie en kennisgeving: aard en modaliteiten van controle en eraan verbonden gevolgen
Finaliteit: veiligheid Wn, bescherming dienstwagen, wagenparkbeheer, controle arbeid,…
153
Proportionaliteit :Permanente controle enkel voor beheer verplaatsingen
Controle Wns enkel indien aanwijzingen van misbruik of als in belang Wn
Noodzaak van mogelijkheid desactivering systeem bij afloop werktijd
Andere : aangifteplicht, recht op toegang (arbeidstijdregistratie!!!),…
154
ONRECHTMATIG VERKREGEN BEWIJS
ALGEMEEN Vroeger : via misdrijf bekomen bewijs kon niet voor
rechtbank worden gebruikt Antigoonrechtspraak cassatie (27/2/2001, 14/10/2003,
9/6/2004 en 2/3/2005) onrechtmatig bekomen bewijs is bruikbaar, tenzij :Wet nietigheid voorschrijftSchending rechten van verdedigingAantasting betrouwbaarheid bewijs
155
ANTIGOON OOK IN SOCIALE DOSSIERS?
Hof van Cassatie 10 maart 2008 Zelden nog wering uit de debatten (enkel als
schending privacy kennelijk disproportioneel) In praktijk geen echte sancties op miskenning
privacyvoorschriften op werkvloerStrafsancties: in de regel seponering Schadevergoeding: 1 tot 1.000 €Stakingsvordering: niet evident voor WnDringende reden: uitzonderlijk
156