11/10/2013

1

© OECD

A j

oin

t in

itia

tive o

f th

e O

EC

D a

nd

th

e E

uro

pean

Un

ion

,

pri

ncip

ally f

inan

ced

by t

he E

U

Danilovgrad, 9.-11. Okt. 2013.

Nova organizacija subjekata koji su nosioci javnih

ovlašćenja u Crnoj Gori,

Seminar o međunarodnim standardima

Polonca KOVAČ

Fakultet za upravu, Univerzitet u Ljubljani, Slovenija

Slovenački sistem agencija

Sadržaj

Političko-upravni i

regulatorni okvir Praksa

Javni sektor / sistem uprave u Sloveniji (SLO)

Izvršne i regulatorne agencije u SLO: regulatorni okvir javne uprave

(public adm /PA/) i agencije (agencies /PAG/) i razvoj javnih agencija i

njihova nedavna organizacija u SLO

Odnosi “nadređeni - podređeni” – u zakonu SLO i u praksi:

samostalnost i nezavisnost, profesionalizam i efikasnost?

Uticaj i paralele u EU i SLO – lekcije koje treba naučiti

2

Nezavisnost

Novi ustavni poredak

Demokratizacija

Pristupanje EU

Tržušno orijentisanje

(marketizacija)

Povećanje spoljne i

unutrašnje potražnje za

kvalitetom, efikasnošću,

otvorenošću,

odgovornošću…

Demokratska republika

Parlamentarni sistem

Podjela vlasti

Socijalna država kojom

upravlja zakon

Unitarna država

Članstvo: Ujedinjene nacije,

Savjet evrope, Evropska

unija (Eurozona i Šengen),

OECD, OSCE, NATO

Preovlađujuća (upravna)

kultura/e: Pravna država i

neoliberalizam

SLO kao država / glavne tranzicije

3

Autonomnatijela

u sastavu ministarstva

4

Slovenački državni sistem IZVRŠNA VLAST ZAKONODAVNA VLAST SISTEM PRAVOSUĐA OPŠTINA

Državna Skupština

Državni savjet

Predsjednik

Republike Vlada

Banka

Slovenije

Revizorski

sud

Ombudsman

za ljudska prava

Ustavni sud Vrhovni sud Kancelarija

državnog tužioca

Javno

tužilaštvo

Opštinski

savjet

Gradonačel

nik

Vladine

kancelarije

Ministarstva

Upravne jedinice

Upravni sud Viši sudovi Viši radni i

socijalni sud

Kancelarija

višeg javnog tužilaštva

Okružni

sudovi Radni

sudovi

Radni i

socijalni sud

Kancelarija

okružnog javnog

tužilaštva

Lokalna uprava

Povjerenik za

informacije

Komisija za

sprječavanje

Državna

revizorska komisija

Nadzorni odbor

Opštinski

sudovi

Javne agencije Javne institucije Javni fondovi Koncesionari /

PPP itd.

5

SLO – Ključne brojke (2013.)

Nezavisnost, u EU: 1991., 2004. (1996.-)

Površina/broj stanovnika (2013): 20,273 km2, 2,059 mio (147th)

Indeks demokratije (2012.): 27th/200

Vladavina prava regul. kvalitet ...: visoki i opadajući

BDP po glavi stanovnika (2012.): 28.700 USD (54th)

Rast BDP (2012./13.): -2.5/-2.4%

Izvoz (2012.): 20% Njemačka (I, A, CRO…)

Domaća potrošnja (2012./13.): -6.5/-4.1%

Radna snaga (2013.) zaposlenih.: 788.700; nezaposlenih.: 120.600 (13.3%)

Prosječna plata /rast (2013.): 1,524/998 EUR bruto/neto/ -2.5%

Javni sektor/javna uprava: 160.000/45.000 državni službenici (oko 18%) 6

Reforma javne uprave u SLO 1991.-

2013.

Period-i Reformska orijentacija

1991.-1996. Osnivanje nove države

1997.-2003. Evropeizacija

2000.-2004. Novo ustavno zakonodavstvo,

potpuno upravljanje

kvalitetom(Total Quality

Management /TQM/) …

2004.-2008.-2013. Strategije o prioritetima i

racionalizaciji u okviru EU

Nezavisnost, novi ustavni poredak, demokratizacija

Pristupanje

Tržišna orijentacija, povećanje spoljne i unutrašnje

potražnje za kvalitetom, efikasnošću, otvorenošću i

odgovornošću...

11/10/2013

2

7

Nacionalni mehanizm i dobro upravljanje kao

reformski podsticaj/podsticaj agencifikacije

Privatni sektor (preduzetnički koncept / metode)

Demokratizacija

Djelotvornost, efikasnost

Javni sektor (javni interes, zakonitost …)

NPM=Hibrid za menadžment i

klasične osnovne vrijednosti u

javnom sektoru

konflikt? Upravlja

Vesla

DOBRO

UPRAVLJANJE

Odgovorno Orijentisano

na konsenzus

Javno

Puno

razumijevanja

Pravično i

obuhvatno Djelotvorno i

efikasno

Poštuje

vladavinu

prava

Participatorno

8

Zakon o državnoj upravi (ZDU)

Zakon o inspekcijskom nadzoru (ZIN)

Novine u Zakonu o lokalnoj samoupravi

Zakon o javnim agencijama (ZJA)

Zakon o javnim fondovima (ZJS)

Zakon o javnim institucijama (ZZ)

Zakon o javnoj upravi (ZJU)

Zakon o platama u javnom sektoru (ZSPJS)

Zakon o javnim finansijama (ZJF)

Zakon o opštem upravnom postupku (ZUP)

Zakon o elektronskom poslovanju i elektronskom potpisu

(ZEPEP)

Zakon o slobodnom pristupu informacijama od javnog

značaja (ZDIJZ) …

Novo zakonodavstvo 2000-2003 itd.

JS

JU

Indirektno

JU

Direktno

JU

Državna uprava: 35.000

Lokalna uprava: 4.500

Nosioci vlasti u javnoj upravi: 5.500

Ostali državni urgani: 5.000

Javne ustanove:

Briga o djeci i obrazovanje: 57.000

Zdravstvena zaštita: 32.000

Socijalna zaštita: 11.000

Kultura: 6.000

Istraživanje: 5.000

Javna služba i jedinstveni sistem plata JS

111.000

45.000

160.0

00

Platni

razred

Platni razred

(in €) Platni razred

Platni razred

(in €)

1 440.38 34 1,606.68

2 458.00 35 1,670.94

3 476.31 36 1,737.79

4 495.37 37 1,807.29

5 515.18 38 1,879.59

6 535.80 39 1,954.78

7 557.21 40 2,032.98

8 579.51 41 2,114.29

9 602.70 42 2,198.84

10 626.81 43 2,286.81

11 651.88 44 2,378.28

12 677.95 45 2,473.41

13 705.06 46 2,572.34

14 733.27 47 2,675.25

15 762.60 48 2,782.25

16 793.10 49 2,893.54

17 824.84 50 3,009.28

18 857.83 51 3,129.66

19 892.13 52 3,254.84

20 927.82 53 3,385.03

21 964.94 54 3,520.44

22 1,003.54 55 3,661.25

23 1,043.68 56 3,807.69

24 1,085.43 57 3,960.02

25 1,128.83 58 4,118.41

26 1,173.99 59 4,283.14

27 1,220.94 60 4,454.47

28 1,269.78 61 4,632.64

29 1,320.58 62 4,817.96

30 1,373.40 63 5,010.67

31 1,428.34 64 5,211.10

32 1,485.46 65 5,419.54

33 1,544.88

9 10

Struktura JU u Sloveniji (2013)

Direktna Uprava

Državna uprava:

11 ministarstava (+resorni ministar/ministri) i 10 vladinih kancelarija

34 autonomnih tijela u sastavu ministarstava (npr. ag.?)

58 lokalnih upravnih jedinica (8?)

Lokalna samouprava: 212 opština

Indirektna uprava

16 državnih javnih agencija (+ regionalni …)

Javni instituti, fondovi …

Nezavisna tijela po statutu/zakonu

1. Agencije kao tijela u sastavu ministarstava (izvršne, sljedeći

korak)

2. Javne agencije (regulatorne i izvršne, pravno lice)

3. Druga nezavisna tijela

Tipovi agencija u SLO prema

statusu

Unutrašnja

privatizacija

Spoljna

privatizacija

11

LEVEL

CE

NT

RA

L

R

EG

ION

AL

L

OC

AL

GOVERNMENT

MINISTRY

BODY WITHIN MINISTRY

BRANCH

BRANCH

MINISTRY

ADM. UNIT

BRANCH MUNICIPIAL ADM.

Državna uprava Lokalna

samouprava

Direktna javna uprava: državna i opštinska

12

VLADA

Ministarstvo Ministarstvo

Tijelo u sastavu

ministarstva

FILIJALA

FILIJALA FILIJALA

UPRAVNA JEDINICA

NIVO

OPŠTINSKA UPRAVA

11/10/2013

3

Agencije=tijela u sklopu ministarstava

Unutrašnji dio ministarstva sa relativnom / polu-

autonomijom (profesionalni, kadrovski, finansijski)

Tipovi (samo po imenu!): Inspekcija, agencija, uprava,

kancelarija – moguća teritorijalna dekoncentracija

Regulisano Zakonom o državnoj upravi (ZDU) / vladinom

odlukom

Zadaci: izvršni (pojedinačni) organi i usluge

Razlozi da se odredi zakonom (ZDU):

Efikasniji i ekpeditivni performans od poreza korisnika

Stalni/direktni politički nadzor nije neophodan /

neprikladan...

Sve “Izvršne

agencije”?

13

Ministarstva i njihova polu-autonomna tijela

2013 (0-6 po M) Ministarstvo finansija

1. Uprava carina RS

2. Poreska uprava RS

3. Kancelarija RS za spriječavanje pranja novca

4. Kancelarija RS za priređivanje igara na sreću Uprava za javna plaćanja

5. Kancelarija za budžetsku kontrolu

Ministarstvo unutrašnjih poslova

1. Policija

2. Inspektorat unutrašnjih poslova

3. Inspektorat za javni sektor

Ministarstvo vanjskih poslova

Ministarstvo za pravosuđe

1. Uprava zatvora

Ministarstvo odbrane

1. Generalštab slovenačkih oružanih snaga

2. Uprava RS za civilnu zaštitu i pomoć od nepogoda

3. Inspektorat RS za odbranu

4. Inspektorat RS za zaštitu od elementarnih i drugih nepogoda

Ministarstvo za ekonomski razvoj i tehnologiju

1. Kancelarija RS zaštitu konkurencije

2. Tržišna inspekcija RS

3. Kancelarija RS za intelektualnu svojinu

4. Kancelarija RS za metrologiju

Ministtarstvo poljoprovrede i zaštite životne sredine

1. Agencija RS pza poljoprivredna tržišta i ruralni razvoj

2. Agencija RS životnu sredinu

3. Uprava RS nuklearnu sigurnost

4. Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i zaštitu bilja

Ministrstvo za obrazovanje, nauku i sport

1. Inspektorat RS obrazovanje i sport

2. Kancelarija za mlade

Ministrstvo za infrastrukturu i prostorno planiranje

1. Uprava RS za pomorstvo

2. Direkcija RS za autoputeve

3. Geodetska uprava Republike Slovenije

4. Inspektorat RS za zaobraćaj, energetiku i prostorno planiranje

Ministrstvo zdravlja

1. Biro RS za hemijska sredstva

2. Uprava RS za zaštitu od zračenja

3. Zdravstvena inspekcija RS

Ministrstvo kulture

1. Inspektorat RS za kulturu i medije

2. Arhiva RS Ministrstvo za rad, porodicu, socijalna pitanja i jednake

mogućnosti možnosti 1. Inspektorat za rad

Sve 34 “izvršne agencije”?

14

15

ministrstva (14) organi v sestavi (39)

javne agencije

upravne enote (58)

Geodetska uprava RS

Davčna uprava RS

inšpekcije

inšpektorati (14 od 39)

Zakon o

inšpekcijskem

nadzoru

Zakon o

državni upravi

Zakon o javnih agencijah občine (210)

Zakon o lokalni

samoupravi

javni zavodi

javni skladi

Zakon o (javnih?) zavodih

Zakon o javnih skladih

Zakon o Vladi RS vladne službe (16)

11 M sa 60 direkcija,

34-39 autonomnih tijela

u SLO 2011-2013

15

Indirektna javna uprava: nosioci javnih organa vlasti

REPUBLIKA SLOVENIJA SAMOUPRAVNA LOKALNA

ZAJEDNICA

NOSIOCI JAVNIH

OVLAŠĆENJA

=Čl.. 121 Ustava

SLO

ZAKONODAVS

TVO

VLADA

MINISTARSTVA

TIJELA UNUTAR MINISTARSTVA

ADMINISTRATIVNE

JEDINICEADMINISTRATIVE UNITS

PRAVOSUĐE DRUGI ORGANI

GRADONAČEL

NIK

SAVJET

UPRAVA NADZORNI

ODBOR

Fizičko lice

Pravno lice

(JAVNO PRAVO) PRAVNO LICE

(GRAĐANSKO

PRAVO

121

CRS

16

17

Javne agencije (JAG)

Prenos ovlašćenja JU sa M: Čl. 121 Ustava

Prva JAG u SLO 1994. (Agencija za tržište hartijama od

vrijednosti)

Ustavni zakon (Organic law) 2002. (Zakon o JAG,

ZJA&ZDU) i posebni zakon

Zadaci: U skladu sa zakonom nema izuzetka (de facto

nijesu spoljni poslovi ...)

Regulatorna i izvršna i nadzor i razvoj

Ovlašćenja i usluge

Razlozi da se osnivaju u skladu sa zakonom (ZJA & ZDU):

Efikasniji i ekspeditivniji rad, moguće sufinansiranje od

strane korisnika

Stalni / direktni politički nadzor nepotreban / neprikladan

Samoregulisanje

PAG

M

1. Zakon o javnim agencijama (2002.) kojim se uređuje Osnovno: javna uprava, kriterijumi osnivanja …

Est. koraci: posebni zakon (i vladine odluke), osnovna

imenovanja, upis u registar (od strane suda)

JAG’s tijela: Direktor i Savjet (3-9)

Zadaci: JAG kao izdavač opštih akata=regulatorna,

ind.odluke, razvoj i profesionalizam, vrši nadzor

Odnos prema korisnicima: publicitet

Program, izvještavanje, nadzor

Imovina (aktiva) , finansiranje: budžet i prodaja i drugi

resursi 18

11/10/2013

4

2. Posebni zakoni kojima se utvrđuje

Osnivanje, status i misija pojedinačnih JAG

Posebne odredbe u skladu sa Zakonom o JAG

vezano za zadatke, posebna tijela (osim savjeta i

direktora neke imaju: komisije, nadzorni odbor ...), uslovi

i postavljanje Direktora i članova Savjeta, njihovo

razrješenje itd. (jasno!? = slučaj NAKVIS ...)

Specijalni upravni postupak i odredbe o upravnim

sporovima!!! (prilično često ustavni sporovi o jednakoj

zaštiti prava strana: pravo da budu saslušani, prekluzija,

žalba ...)

19

Izdaje opšti akt, koji se odnosi na:

metodologiju za obračun naplate u mreži

metodologiju za izradu tarifnih sistema

Daje saglasnost /odobrenje za:

pravila za određivanje kapaciteta interkonektivnih

dalekovoda

tarifni sistem u pogledu električne energije za tarifne

kupce

Izdaje konkretne pojedinačne akte, kojima se:

izdaju i oduzimaju licence

podnose zalbe na odluke o odobrenju za priključenje

Nadgleda:

nezavisnost operatera sistema

vrijeme neophodno za povezivanje na mrežu

Slučaj: Agencija za energetiku

20

Proces agencifikacije

Poređenje: od agencifikacije do deagencifikacije

(Velika Britanija, Holandija, Švedska …) zbog

nedostatka koordinacije i demokratske kontrole i

odgovornosti

Često proces agencifikacije u Sloveniji i šire: od

agencije u sastavu M do JAG:

1. Slučajevi iz prakse SLO: ljekovi, zaštita

konkurencije, saobraćaj ...

2. Namijenjeno SLO: Bezbjednost hrane,

hemikalije …

3. I: obrnuto slučaj: javne nabavke 21

Agencifikacija u SLO u brojkama

Period Br. Novih

JAG

Ukupno

1994.-2000. 1 1

2000.–2004. 7 8

2005.–2008. 3 11

2009.–2012. 7 18

2013.-2014. -2,3 … 16, 15 …

22

Ustav: Ombudsman, Banka SLO, Revizorski sud

Zakoni:

Agencija za nacionalnu bezbjednost i obavještajnu

djelatnost Slovenije = vladina kancelarija

Povjerenik za informacije (v. Agencija za zaštitu

podataka =A, Hr.) ili Antikorupcijska komisija=

nevladino državno tijelo

Agencija za upravljanje osnovnim sredstvima R SLO =

nevladino, parlamentarno državno tijelo, 2011.-13…

Itd.

Nezavisna državna tijela kao 3. tip agencija?

23

Odnos nadređeni – podređeni, u teoriji SLO i zakonu (PAG Act)

Nezavisnost = eksterna

Samostalnost = interna: agencija naspram resornog

ministarstva

1. Organizacija/status: JAG=u skladu sa javnim

pravom odvojena ličnost

2. Legalan

3. Profesionalan/mgt

4. Finansijski/Budžetski

5. Lični/Zaposleni

24

1

2

3

4

5

11/10/2013

5

Legenda:

Agencija

Organizacioni oblik u funkciji ciljne uloge u

sistemu JA i zadataka tijela!?

Oblici agencifikacije u SLO kao faktor

autonomije

A

u

t

o

n

o

m

i

j

a Ministarstvo

Ministarstvo

Smjernice i

nadzor

Vladina

kancelarija

Odjeljenje

Ministarstvo

Autonomno

tijelo

Direkcija

JAG

Ministarstvo

Privatna

“A”

Ministarstvo

Vlada

25

JAG (i fondovi) i

resorna ministarstva

2012

26

Uporedite:

JAG Za sigurnost tržišta, JAG za zaštitu konkurencije, naspram

kancelarija za intelektualnu svojinu, spriječavanje pranja novca

Javna agencija za knjige naspram Agencije za zaštitu životne sredine

u sastavu ministarstva?

Slovenačka agencija za Osiguranje kvaliteta u visokom obrazovanju:

Nacionalna=“JAG”? Iscrpan slisak of javna pravna tijela!

Uporedite NAKVIS naspram Agencije RR (=javno)

Javne nabavke:

Vladina kancelarija, javna agencija (za 9 mjes.) ili direkcija u

ministarstvu (MJA) ili sastavni dio ministarstva (MF) …

SPIRIT: razvoj JAG i nacionalna turistička organizacija – 1 godina?

Penzije i invaliditet i ustanove zdravstvenog osiguranja = JAG?

Nejasan i nedosledan status nekih agencija

27

Direkcije:

1. Sistem finansija

2. Trezor

3. Javni prihodi (porez, carina)

4. Budžet

5. Javna svojina

6. Javno računovodstvo

“Agencije” u okviru MF:

1. Uprava carina

2. Poreska uprava

3. Uprava za javna plaćanja

4. Kancelarija za praćenje igara na

sreću

5. Kancelarija za kontrolu budžeta

6. Kancelarija za spriječavanje pranja

novca

JAG-e:

1. Aagencija za revizije javnog

nadzora

2.Agencija za javne pravne evidencije

i srodne usluge

3.Agencija za nadzor osiguranja

4.Agencija za tržišnu bezbjednost

Fondovi:

• Fond RS za nasljeđe

Slučaj: agencije u/pod okviru MF

Direktne

JA

Indirektne

JA

28

Agencije u M naspram JAG

Agencije u M (OVSM) Javne agencije (JA)

Osnovane od

strane

Vladini akti Poseban zakon od strane

parlamenta

Kriterijumi

organskog

zakona

Efikasnost i depolitizacija Efikasnost i depolitizacija

Zadaci

Komparativnog

tipa

Izvršni

1

Regulatorni, izvršni …

2 i u skorije vrijeme još 1

Br. 2011-14 (13) 34-39 (34) 15-19 (16)

No. of em. 2013

Sva

M=31,967/Građanski=14,8

59

In M’s ag.s=7,205

(Vojska 7,477, Policija 8,439, Zatvor

865)

Sve pribl. 1,000

(3 JAGs nijesu u vladi. Plan=180)

! !

=?

=

=?

Velike razlike: 3-

2,500 Razlike:

3-250

=?

=?

Direktne

JA Indirektne

JA

29

Agencije u M naspram JAG

Agencije u M (OVSM) Javne agencije (JA)

Nadzor Direktno ministarstvo Resorno ministarstvo

/ministarstva

Pravna ličnost Ne Da

Finansijska

samostalnost

Resursi

Da, direktni korisnik budžeta

Budžet,

Budžet, rijetko takse

Da, indirektni korisnik budžeta

Budžet i takse

Postavljanje

rukovodioca

Državna služba

Vlada / otvoreni konkurs

Da, svi (rukovodilac +

zvaničnici + osoblje)

Savjet agencije

Osim direktora je djelimično

CSA

Pregled

zakonitosti

Upravna žalba u okviru

ministarstva, sudska revizija

Rijetko M odobrenje za opšte

akte i obično nema upravnih

žalbi, sudska revizija

individualnih akata

Kontinuitet U principu da “Klasična regulatorna” da,

druga se vrlo često mijenja

Direktne

JA Indirektne

JA

=

=

=?

=?

30

=?

=

30 JAGs za

određeni period?

11/10/2013

6

Problemi sa valjanim izvršavanjem

posla u praksi? Ministarstva:

Nedostatak koordinacije u sektoru / stvaranju politike /

evaluaciji

Ograničena stručnost i formalni pristupi u resornim

ministarstvima

Često odsustvo ciljeva

Politizacija (postavljanje itd.) i pored formalnih uslova I često

sporovi)

JAG:

Programi i izvještaji M su često pro forma

Transparentnost: pro forma prema korisnicima i

javnosti/medijima

Nema političke odgovornosti 31

GG as: integrity, responsiveness, transparency …???

Performance

contracts?

Agencija za

knjigu

Finansiranje JAG

32

Budžetska sredstva

dodjeljuju se

programima umjesto

org. statusu?

Osnivačka sredstva: osnivač

Budžet: indirektni korisnik, preko

ministarstva

Takse: javna tarifa, često pristanak

ministarstva

Dio budžetskih sredstava naspram

sopstvenih sredstava:

Veoma različito, takse=0-80%

Neke takse autonomnih tijela

ministarstva=50%

PostEComAG

JAG/resorna

ministarstva

Od Status Pravni

pregled

Osoblje Finansije Procjena autonomije

(A=max)

1 Tržište hartija od vrijednosti (ATVP)/MF A 1994 A A C A A(4A, 1C)

2 Nadzor osiguranja (AZN)/MF A 2000 A A B A A(4A, 1B)

3 Energija (AGEN)/MEcon A 2001 A B C B B(2A, 2B, 1C)

4 PostE-Com (APEK)/MEcon A 2001 A B C C B(2A, 1B, 2C)

5 Javna pravna evidencija (AJPES)/MF A 2002 B A C C B(2A, 1 B, 2 C)

6 Istraživanje D (ARRS)/MVObraz. I Nauke A 2003 B A A C B(3A, 1B, 1C)

7 Željeznički transport (AŽP)/Min infrastr i

prost plan. A 2003 B C A B B(2A, 2B, 1C)

8 Preduzetništvo turizam/M ekon

(TIA+JAPTI+STO=SPIRIT) B

2004/5/12

B C B/C C B/C(3B, 2C)

9 Ljekovi (JAZMP)/M zdravlja B 2006 B C C B B(3B, 2C)

10 Knjiga (JAK)/M kultura & M nauke B 2008 B C C C C(2B, 3C)

11 Javni nadzor revizija (ANR)/MF C 2009 A B C C C(1A, 1B, 3C)

12 Kvalitet vis.obraz (NAKVIS)/min visok obr i

n. C 2009 B/C C A C C(1A, 0,5B, 3,5C)

13 Bezbjednost saobraćaja(AVP)/M Infras

prostornog plan C 2010 B D C C C(1B, 3C, 1D)

14 Civilna avijacija (CAA)/M Infras prostornog

plan C 2010 B C C C C(1B, 4C)

15 Film Centar(SFC)M kulture C 2011 B C C C C(1B, 4C)

16 Zaštita konkurencije (AVK)/M Ekon D 2012 A A A C B (3A, 1B, 1D)

Prosjek B- A- B- C+ C- B/C

? ?

Istraživanje 2012-13

33 33

Autonomija JAGs: OECD v. SLO Organizacione

karakteristike'

Razlozi

OECD –

upravljanje,

životna

sredina

environment

OECD –

mgtm+prof.

autonomija

Zakon o JAG

SLO /

realizacija

(gap)

1.

Efikasnost

a. Specijalizacija,

orijentacija na korisnika

zahtjevano moguće zahtjevana /

moderate

b. Menadžerske metode,

upravljanje prema

rezultatima

zahtjevano

moguće zahtjevana /

niska

c. Popustlivije upravljanje

i finansijska pravila

moguće moguće

/ zahtjevano

zahtjevana /

umjerena

2.

Professionalism

a. Nezavisnost preporučeno zahtjevana /

differ., moguće

b. Kontinuitet moguće

zahtjevano /

moguće

moguće

/ često

c. Učešće civilnog

društva

moguće zahtjevano /

moguće

moguće

/ nizak

d. Učešće korisnika

partnerstva

moguće zahtjevano /

moguće

zahtjevano /

umjerena

34 34

Lekcija 1: politička/sistemska

stabilnost/usklađenost i uticaji

1. Uzimajući u obzir status države u tranziciji:

povlačenje post-komunističke države: određeni period,

JAG?

Politizacija, nezrelost strateških namjera, niski nivo

povjerenja...

2. Problemi male države: problemi: neformalne veze,

zatvorenost, specijalizacija?

3. Uticaj EU? U SLO značajan u regulatornim JAG, više kao

“izgovor” za ostalu reorganizaciju

4. Uticaj finansijske krize? U SLO u principu (politički diskurs)

značajan, u praksi je prilično nizak i indirektan

Analiza procjene/uticaja traje nekoliko godina!

(preoblikovanje sistema/agencja godišnje???) 35

Lekcija 2: pravni okvir

Uloga sistemskog pristupa i ustavni zakon / zakoni (lex generalis):

Kao vodeća šema u indirektnim prodručjima i antifragmentizacija

Po sistemskom pristupu prevazilaženje nedostatka demokratskog

legitimiteta

Međutim, paralelno slijedi:

Uključivanje svih tipova agencija u zajedničko zakonodavstvo koje se

odnosi na JU (finansije, javne službe, sloboda informisanja, upravni

postupci, sudsku reviziju ...) i

Prepoznavanje razlika: naročito regulatorne naspram izvršnih

Status agencija u funkciji njenih zadataka, ne obrnuto

Napomena “Mit naziva”!?

36

11/10/2013

7

Lekcija 3: rezonovanje o agencijama

Zvanični pravni i drugi protiv skrivenih razloga (manje strogi sistem

plata/rada, korporativizam!?)

Efikasnost: povećanje kvaliteta, smanjenje troškova, prenos

(su)finansiranja direktnim korisnicima; povećanje pristupa JU +

orijentacija na korisnika

Depolitizacija: naročito u regulisanju tržišta (vođenih od strane EU)

Uloga indirektne uprave u vrijeme krize:

Obim JU (PS) i tereta javne potrošnje: potraga za budžetskim

izvorima, smanjenje JU (PS), lakša orijentacija na korisnika, PPP,

uklanjanje administrativnih barijera

Politika zasnovana na ekspertizi u javnom interesu

JAG naspram izvršnih agencija u sklopu (direktnih) JA: u obliku

podružnice: ukoliko je JU dovoljna=JAG kao izuzetak!

37

Lekcija 4: mogućnosti (ili

potrebe?) i rizike agencifikacije

Plus: depolitizacija, usmjeravanje od veslanja, i

profesionalizam sa stabilnošću na regulatornim tržištima,

sprovođenje reformi u skladu sa zahtjevima EU, rasterećenje

državnog budžeta, usmjerenje na korisnika, posebno

regulisanje u skladu sa potrebama specifičnih oblasti,

disperzivna vlast (dispersing authority) …

Minus: nedostatak koordinacije i kontrole u javnoj politici,

nedostatak transparentnosti i odgovornosti u sistemu JU i

idividualnim agencijama, zaštita udruženja, (previše) uzak

krug korisnika, uticaj na industriju, sukob interesa i korupcija,

neustavni izuzeci, raskorak u sprovođenju... 38

Zaključne preporuke

Reforma JU/JAG (PA/PAGs) nije projekat, nego konstantna politika političko-upravna volja treba da bude dosledna u osnovnoj strategiji bez obzira na prioritete/orijentaciju trenutne vlasti

Regulatorni okvir sa njegovom usklađenošću je ključni faktor, ali nije dovoljan za jasnoću odnosa i napredak u CG

Nemojte zanemariti odnos prema klijentima i NVO

Status / organizacija / autonomija agencije (agencijskog tipa) treba da bude u korelaciji sa njenom misijom i zadacima

Značaj finansijske samostalnosti i odgovornosti profesionalnu samostalnost i depolitizacija

39 39

40

Hvala!

Pitanja?