Hoorcollege – Geriatrie (04-03)Door de vergrijzing in Nederland is de geriatrische patiënt in het ziekenhuis eerder regel dan uitzondering. De geriatrische patiënten vertoont een complex ziektebeeld ten gevolge van multipele pathologieën, stoornissen in lichamelijk functioneren, stoornissen in geestelijk functioneren en ontregelde sociale situaties.Hierdoor is de geriatrische patiënt kwetsbaar, aangeduid met de term ‘frailty’, en hiernaast heeft deze patiënt een verminderde reservecapaciteit, wat inhoudt dat het herstel na ziekte moeizamer gaat en daarmee langer duurt.

‘Frailty’ oftewel fragiliteit geeft aan dat de geriatrische patiënt kwetsbaar is. Fragiliteit is de verhoogde kans op een negatieve uitkomst na ziekte of ziekenhuis opname. Zo’n ziekenhuis opname heeft dan ook een merkbaar effect. Tien dagen bedrust staat gelijk aan vijftien jaar veroudering, want bedrust brengt complicaties met zich mee. Deze complicaties vinden overal in het lichaam plaats.

Spierweefsel 5% spiermassaverlies per week (sarcopenie) Botweefsel Botontkalking en vermindering botdichtheid Bindweefsel Verminderde mobiliteit Hart en vaten Verlies van plasmavolume en lage bloeddruk Longen Verhoogde kans op longaandoeningen, sputumretentie en

ademproblematiek Verteringssysteem Incontinentie

Bij 30% van de opgenomen geriatrie patiënten (70+ jaar) is er sprake van vermijdbaar functieverlies. Indien de patiënt vijftien minuten per dag loopt is het functieverlies al de helft. Hier ligt een grote rol voor de fysiotherapeut. De diagnostiek zal besproken worden en de behandeling niet, omdat de fysiotherapeut onderzoekend behandelt is de behandeling een resultaat van de onderzochte grootheden.

De diagnostiek vindt plaats aan de hand van meetinstrumenten. Dit is om alle verschillende domeinen van de patiënt in kaart te brengen.

Functional Ambulation Categories (FAC) De Morton Mobility Index (DEMMI) Short Physical Performance Battery (SPPB) Knijpkracht (algehele spierkracht en uithoudingsvermogen) Twee Minuten Wandeltest (2MWT) Narrow Path Walking Test (NPWT) Back Scratch Test / Sit and Reach Self-Management Ability Scale (SMAS)

De Functional Ambulation Categories (FAC) is een meetinstrument waarmee de mate van zelfstandigheid van lopen (mobiliteit) van de patiënt wordt geëvalueerd. De categorieën worden gescoord op een ordinale zespuntsschaal, van nul tot vijf.

De Morton Mobility Index (DEMMI) is een observatielijst waarmee problemen in de mobiliteit, bewegen en dagelijkse activiteiten kunnen worden vastgesteld, bestaande uit vijftien items. De categorieën worden gescoord op een ordinale driepuntsschaal, van nul tot twee. Dit

meetinstrument is ook belangrijk voor de ontslagcriteria in het kader van transfers.

De Short Physical Performance Battery (SPPB) is een meetinstrument waarmee de balans, de loopsnelheid en het opstaan uit een stoel wordt geëvalueerd. De categorieën worden gescoord op een ordinale vijfpuntsschaal, van nul tot vier. Het wordt in onderzoeken gebruikt als een voorspeller van algemene fysieke achteruitgang en mortaliteit.

De knijpkracht en het knijpuithoudingsvermogen kan worden gemeten middels een handheld dynamometer. Het doel is om de kracht en het uithoudingsvermogen te meten i.v.m. de sarcopenie.

De Twee Minuten Wandeltest (2MWT) is een meetinstrument waarmee de algemene conditie van ouderen in kaart te brengen. De uitkomstmaat is het aantal gelopen meters in de twee minuten van de test. Het kan hierbij ook goed ter evaluatie worden gebruikt. Als de patiënt meer dan veertien meter aflegt t.o.v. de vorige keer dan is er sprake van een verbetering.

De Narrow Path Walking Test (NPWT) is een meetinstrument waarmee de loopsnelheid wordt gemeten. Deze loopsnelheid wordt beïnvloed indien er op andere niveaus aanspraak wordt gedaan door het lopen zelf te bemoeilijken of dubbeltaken te geven.

De Back Scratch Test en de Sit and Reach Test zijn korte testen waarmee de lenigheid van de patiënt geëvalueerd kan worden. Hierbij moet de patiënt bij de Back Scratch test met de handen, achter de rug om elkaar aanraken. Één arm gaat via de bovenkant en de andere via de onderkant. De uitkomst verschilt per leeftijd. De Sit and Reach test houdt in dat de patiënt vanuit zit met gestrekte benen naar de tenen moet reiken.

De Self-Management Ability Scale (SMAS) is een meetinstrument waarmee zes zelfmanagementvaardigheden bij ouderen worden gemeten met als doel het evalueren van de zelfmanagement. Hieronder staat de SMAS-30 vragenlijst, ik ben onzeker of dit dezelfde is.