O Provisional 43

8/14/2019 O Provisional 43

http://slidepdf.com/reader/full/o-provisional-43 1/24

19 de decembro de 2008 Viveiro

O Provisional Ano XV - Número 43

Xornal de Información Xeral do Instituto de Educación Secundaria "María Sarmiento"

PREMIO NACIONAL ÁS MELLORESPRÁCTICAS EDUCATIVAS

CURSO 2003-04

S U M A R I O :S U M A R I O :S U M A R I O :S U M A R I O :S U M A R I O :

• Eleccións ao Consello Escolar• Entrevista: D. Pedro Álvarez

• EFQM, que é?• O muíño de vento de Celeiro

• Sargadelos, tradición emodernidade• Plan Valora

• "Aventura no camiño" dePrimitivo Marcos

• Vacina contra o VPH• Alice Aubert, lectora de Francés

• Stevie Ray Vaughan• O couto de Segade

• O maltrato entre iguais

A Fundación Alcoa de San Cibrao colaborará coa Consellería de Educación na prevención de riscos

laborais nos IES Pedouro de Burela, María Sarmiento e no CIFP de Ribadeo

RamónPiñeiro López RamónPiñeiro López RamónPiñeiro López RamónPiñeiro López RamónPiñeiro López A Real Academia Galega tomou adecisión no consello do 5 de xullo

de que fose homenaxeado noDía das Letras Galegas 2009.Día das Letras Galegas 2009.Día das Letras Galegas 2009.Día das Letras Galegas 2009.Día das Letras Galegas 2009.

Destaca a dedicación total e des-interesada da súa vida na defensade Galicia e a súa cultura, polo que

debe ser "unha referencia moralindiscutible e necesaria para as

novas xeracións"

***

PROXECTO PILOTO PARA

A PREVENCIÓN DE RISCOSLABORAIS

- Acto de presentación do proxecto o día 5 de novembro no IES María Sarmiento -De esquerda a dereita están: D. Antonio Vázquez Vázquez, Director Xeral de F.P. e Ens. Especiais,

D. Juan J. Pardo Gato, Director do IES María Sarmiento, Dª Laura Sánchez Piñón, Conselleira de Educación,o Director de Alcoa en San Cibrao, D. José Manuel Alvarado Cendán, e o Delegado Provincial de Educación,Don Luís Manuel Álvarez Martínez.

O plan presentado contempla diferentesactuacións en materia de formación e preven-ción de riscos laborais que se desenvolveránao longo deste curso nos tres centros educa-tivos sinalados; para levalo a cabo haberá unhaimportante achega económica da FundaciónAlcoa-Inespal de San Cibrao.

Preténdese facer unha avaliación dos ris-cos derivados da utilización de máquinas einstalacións nos centros da Mariña que im-parten ciclos formativos de Formación Pro-fesional Inicial. Posteriormente elaboraranseprocedementos para o desenvolvemento dasactividades docentes dun xeito máis seguro,así como fichas resumidas das máquinas,equipamentos e procesos de traballo.

Na súa intervención, a Conselleira de Edu-cación destacou os beneficios que pode terpara a sociedade en xeral promover accións,coma a que se presenta, tendentes a mellorara cultura da prevención e tratamento dos ris-cos laborais e a autoprotección..

Pola súa banda, o Sr. Alvarado, destacou abaixa sinestrabilidade laboral na factoría deSan Cibrao, situación á que se chegou depoisdun longo período de aprendizaxe de méto-dos que agora se poñen a disposición doscentros educativos da Mariña de Lugo.

Os directores dos tres centros implicadosagradeceron á Consellería de Educación e aAlcoa-Inespal o apoio prestado para facerrealidade este proxecto.



E D I TO R I A LE D I TO R I A LE D I TO R I A LE D I TO R I A LE D I TO R I A L

O aumento da demanda de postosO aumento da demanda de postosO aumento da demanda de postosO aumento da demanda de postosO aumento da demanda de postosescolares, un recoñecemento aoescolares, un recoñecemento aoescolares, un recoñecemento aoescolares, un recoñecemento aoescolares, un recoñecemento ao

noso traballo diarionoso traballo diarionoso traballo diarionoso traballo diarionoso traballo diario

O Director: Juan J. Pardo

xubilación:GENEROSO RAMALLAL DOPACIO

O Provisional

Ao remate do curso 2007-08 vén de xubilarse o profesor deAdministración, Generoso Ramallal Dopacio.

Generoso prestou servizo no IES "María Sarmiento" dendecomezos do curso 1994-95 e foi Xefe do Departamento deEconomía no 1999-2000. Anteriormente estivo destinadono IES "As Mercedes" de Lugo e no IES de A Pontenova.

Desexámoslle moita sorte e saúde para afrontar esa novaetapa da súa vida.

********

O Vicedirector, Víctor Otero Formigo, entregoulle a Generoso (á dereita nafotografía) unha placa en nome de todos os compañeiros por mor da súa

xubilación

19 decembro 2008Páxina 2

COLECTIVO CENSO VOTANTES %

alumnos 750 696 92,8

pais 1412 5 0,35

profesores 93 46 49,4

persoal non 11 5 45,4docente

Está en marcha un novo curso, son moitos os alumnos e alum-nas novos que viñeron a realizar os seus estudos ao noso centro,tanto estes alumnos coma a súas familias deben saber quetraballaremos o mellor posible para eles xa que esta é a nosamisión na sociedade.

Unha vez rematado o curso pasado, e avaliados os resultados, podemos dicir que foron os mellores dos últimos anos e supuxeronun recoñecemento do noso sistema de xestión enfocado á melloracontinua.

Os neveis de titulación na ESO do 82%; No PDC do100% e nobacharelato do 93% quere isto dicir que nestas ensinanzas nasque parece que existen tantos problemas a nivel xeral, connosco,non existe ningún. Pero isto só se consigue cun traballo excepcio-nal do equipo docente, que deberían de recoñecer as autoridadeseducativas.

O noso enfoque de atención real á diversidade de alumnos ealumnas ten un recoñecemento social que se reflicte na gran de-manda do noso instituto por parte dos alumnos e das familias. Ocrecemento da matrícula fai que, malia a ter cinco edificios cheosde aulas e de talleres, non nos son suficentes para atender a grandemanda de prazas sobre todo no caso de bacharelatos, sentimoster que deixar sen poder atender varias solicitudes.

No caso dos ciclos formativos de nivel medio e superior taménse produciu un uncremento de matrícula que nos leva a ser ocentro máis importante nestas ensinanzas da zona norte de Galicia.

Para este curso propuxémonos traballar en obxectivos deseguridade e medio ambiente. Pensamos que podemos mellorar un pouco nese apartado e para iso temos en marcha varios

proxectos como a instalación de medios antiincendios en todas asaulas do centro. Revisamos a seguridade das instalacións eléctri-cas. Fíxose unha avaliación de riscos laborais de todas asinstalacións do centro encamiñada a medir a ergonomía do lugar de traballo de todo o persoal e por extensión de todo o alumnado.

Estamos a pasar inspeccións de medio ambiente en relación aresiduos perigosos e estamos a incorporar colectores de recollidaselectiva para que o traballo que están a desenvolver os profeso-res do centro nesta liña teña unha repercusión visible cos alum-nos e alumnas na aprendizaxe práctica de hábitos de saúdemedioambiental.

O feito de que a Conselleira de Educación e o Director de Alcoa presentaran neste centro o proxecto innovador de seguridade para os ciclos formativos reforzou o punto principal da nosa planificación de obxectivos para este curso.

PORCENTAXES DE PARTICIPACIÓN NASELECCIÓNS AO CONSELLO ESCOLAR

2008-2010



O Provisional Páxina 319 decembro 2008

Baixo este suxerente título cele-brouse, o 5 de novembro, no salónde actos do IES María Sarmiento unhacharla dirixida á comunidade educa-tiva de toda a bisbarra co obxectivode fomentar a participación de todose todas nas eleccións de represen-tantes nos consellos escolares doscentros educativos.

Foron dous membros da ComisiónPermanente do Consello Escolar deGalicia desenvolveron o seguinte pro-grama: "Participar, por que?, para que?,como?", "O Consello Escolar de Cen-tro" e "Boas prácticas no funciona-mento dos consellos escolares". Aoremate houbo unha quenda de inter-

vencións dos asistentes.Tamén, neste axcto, entregouse

unha insignia do Consello Escolar deGalicia a todos os asistentes e unhamemoria USB coa lexislación básicapara os consellos escolares. A coor-dinadora da actividade foi MilagrosBlanco Pardo, Vicepresidenta do Con-sello Escolar de Galicia.

Participar,Participar,Participar,Participar,Participar,por que?,por que?,por que?,por que?,por que?,para que?para que?para que?para que?para que?

como?como?como?como?como?

RENOVACIÓN DO CONSELLO ESCOLAR* * * * *

A resolución do 1 de setembro de 2008, da Dirección Xeral de Ordena- ción e Innovación Educativa,estableceu o calendario para a celebración de eleccións nos consellos escolares de centros docentes sostidos con fondos públicos. En cumprimento da mesma, proce- deuse á renova- ción parcial do Consello Escolar do centro.

-Momento da votación correspondente ao colectivo de alumnos-

No proceso electoral celebrado entre 24 de novembro renováronse tres representantesdo alumnado, catro profesores, un pai e un membro do persoal non docente.

Os membros do Consello Escolar que saíron foron: Ariana González Pigueiras e LucíaLozano Bermúdez (alumnas), Xosé Manuel Cociña Regal, Luís Mel Galocha, David PardoLópez, Víctor Manuel Otero Formigo e Manuel Rey Fernández (colectivo de profesores), MªCarmen Alonso Cobelo (nai), e Marta Arias Chao (persoal non docente).

O máis significativo de todo o proceso electoral foi a escasa participación dos colectivos,particularmente o de pais que só acadou a un 0,35 % do censo total de posibles votantes.

R E S U L T A D O S E L E C T O R A I S :

-PORCENTAXES DE PARTICIPACIÓN NA PÁXINA ANTERIOR-(EN NEGRIÑA FIGURAN OS NOMES DAS PERSOAS QUE PASAN A FORMAR PARTE DO CONSELLO;

OS DEMAIS SERÁN SUPLENTES SEGUINDO A ORDE DOS VOTOS OBTIDOS)

ALUMNOS:

Fátima Coello Mariña, 10 votosCelia Cuevas Seoane, 43Cristian Díaz Louzao, 58Martín Gómez Otero, 33Sara García Cabeza, 20

Ramón García Cabeza, 10Kevin Lage González, 57

Claudia Livanov, 13 J. Manuel Paleo Cáceres, 14

Brais Paleo Riveira, 112Brais Paleo Riveira, 112Brais Paleo Riveira, 112Brais Paleo Riveira, 112Brais Paleo Riveira, 112Ivén Pernas López, 29

Federico Pulleiro Crespo, 26Cristian Regueira Dovale, 17

Ainé Sánchez Castro, 17 Adrian Sánchez Díaz, 37

José Ignacio Santos Rivas, 70 José Ignacio Santos Rivas, 70 José Ignacio Santos Rivas, 70 José Ignacio Santos Rivas, 70 José Ignacio Santos Rivas, 70 Abrahan Viamonte Riveira, 87brahan Viamonte Riveira, 87brahan Viamonte Riveira, 87brahan Viamonte Riveira, 87brahan Viamonte Riveira, 87

PAIS:

Maura Seara Bathancourt, 4Maura Seara Bathancourt, 4Maura Seara Bathancourt, 4Maura Seara Bathancourt, 4Maura Seara Bathancourt, 4

Jesús Fernández Fernández, 1

PROFESORES

Pilar Asensio Rodríguez,Pilar Asensio Rodríguez,Pilar Asensio Rodríguez,Pilar Asensio Rodríguez,Pilar Asensio Rodríguez, 2323232323 Jorge Santamariña García, Jorge Santamariña García, Jorge Santamariña García, Jorge Santamariña García, Jorge Santamariña García, 2525252525

Antonio Iglesia Fustes, 9Emma García Rivas,Emma García Rivas,Emma García Rivas,Emma García Rivas,Emma García Rivas, 2626262626

Manuel Rey Fernández,Manuel Rey Fernández,Manuel Rey Fernández,Manuel Rey Fernández,Manuel Rey Fernández, 3535353535 Jessca Fernández Polo, 24 Jessca Fernández Polo, 24 Jessca Fernández Polo, 24 Jessca Fernández Polo, 24 Jessca Fernández Polo, 24

PERSOAL NON

DOCENTE:

Marta Arias Chao,Marta Arias Chao,Marta Arias Chao,Marta Arias Chao,Marta Arias Chao, 44444 votos votos votos votos votosLuísa Díaz Cruz, 1



O Provisional 19 decembro 2008Páxina 4

Como veu vivir a Viveiro?Soy natural de Lugo, donde nací y viví

con mi familia, luego marché a estudiar aMadrid donde estuve hasta finalizar, medesignaron una plaza de profesor en Mon-forte de Lemos, pero logré venir para Vi-veiro por medio de una permuta con otrocompañero, pues a mi me encantaba la cos-ta a la que había tenido la oportunidad deconocer en años anteriores, por venir a ju-gar al fútbol con equipos de Lugo contra elViveiro C.F. y aunque la permuta era poruno o dos años y me habían prometido irpara Lugo con plaza definitiva, yo me que-dé en Viveiro permanentemente pues tantoa mi esposa como a mi nos encantaba gran-demente y nos encontramos siempre bienaquí, por eso decidimos fundar nuestro ho-gar en Viveiro donde nació nuestra hija.

Como lembra aquelesprimeiros anos no ensinoe como era a relación cosalumnos e compañeiros?

Al llegar aquí en el año

1956, nos encontramos conque había muy pocos alum-nos, con un claustro de pro-fesores muy menguado ycon unos haberes entre las250 y las 500 pesetas men-suales, entonces ideamospara incrementar el númerode alumnos ir por las locali-dades limítrofes, Ourol,Xove, Burela, Cervo, Traba-da, etc., y montar unas ex-posiciones itinerantes contrabajos realizados en el cen-tro por los alumnos de todaslas especialidades: carpinte-ría, ebanistería, torno, fresa,ajuste, delineación de pla-nos, electricidad y bobinados

tener como mínimo 30 alum-nos y no se llegaba a esa ci-fra. De aquella la relación en-tre profesores y alumnos eraexcelente, había un ambiente

muy familiar y con gran res-peto entre todos. Debido a quelas clases se daban en losClaustros de San Franciscopoco a poco se fueron que-dando pequeños con lo cualse hizo el centro actual en laMisericordia al cual nos tras-ladamos en el año 1.963 yaquí empezó una nueva épo-ca que sigue ahora, aunquehubo que mejorar muchasinstalaciones sobre todo lorelativo a la Educación Físi-ca pues no había ni canchaspara jugar ni gimnasio y con-seguimos una subvención dedoscientas mil pesetas y serealizó, dotándolo con los

Equipo de fútbol da Escola de Mestría Industrial (1 de febreiro de 1969)De pé, de izquierda a dereita, están: Pablo Mateo Chao, Antonio LópezGato, Amado Aguiar Aguiar, Vicente Balseiro Castro, Manuel Álvarez

Otero, Manuel Paz Paz. Agachados, na mesma orde, Generoso MartínezMíguez, Humberto del Río Vieira, Francisco Antonio Grela Díaz e

Pedro Álvarez Expósito

entrevista:

Profesor xubilado dende xuño de 1988, exerceu no noso centro dende o 15 denovembro de 1956 como Profesor de Formación del Espíritu Sindicalista,

pasando en 1957 a impartir tamén Educación Física.Foi interventor dende 1959 ata 1962, e dende o 16 de Xaneiro de1965 ata o 17 de Novembro de 1974 ocupou o posto de habilitado;tamén foi Xefe de Estudos. En xaneiro de 1978 foi nomeado funcio-nario do Corpo Civil do Estado.

D. Pedro Álvarez Expósito

entre otros, ya que de aquella lospocos alumnos que tenían medioshacían el bachillerato y apenas sele daba importancia a las Escue-las Elementales de Trabajo. Perotodo este trabajo de las exposicio-nes dio sus frutos y la gente supoque era una salida profesional muybuena aparte de que se podía seguirestudiando y llegar a la universidad,con lo cual la matricula se fue incre-mentando notablemente hasta el puntoque venían alumnos de Ribadeo, Foz,Ortigueira, etc. y que paraban enpensiones en Viveiro, así se fueronmanteniendo casi todas las especia-lidades y aumentar a otras, la únicaque hubo que cerrar fue carpinteríapor falta de alumnado pues había que




mejores y mas modernos aparatos de la épo-ca como espalderas, escalera horizontal, po-tro, potro con anillas, plinton, barra, cuer-da y cuerda con nudos vertical y otros mu-

chos aparatos y material deportivo, ademáscomo habían hecho unos servicios que notenían desagüe, nuestro compañero Sr. Vei-ga realizó una fosa séptica de recogida deestos desagües.

Quisiera hacer notar queel profesorado era tan efi-ciente, que se logró que lagran mayoría de los alum-nos que terminaban sus es-tudios encontraron trabajoen grandes empresas don-de destacaron por su granprofesionalidad y otros lo-graron entrar como profe-sores en el centro tras su-perar las oposiciones locual demuestra la gran cali-dad de enseñanza que seimpartía en la Escuela deMaestría Industrial. Tam-bién quisiera decir es queguardo gran cariño a todosmis compañeros de aquellasépocas como asimismo aleficiente personal adminis-trativo, que tan bien han de-

sarrollado la labor duranteestos años quedando actual-mente Loly y Mariño comobuenos ejemplos.

Cóntenos algo da súaafición a fotografía.

Cuando yo llegué a Vi-veiro, traía dos cosas parami inseparables, una motoPeugeot y una máquina defotos Kodak Retina. Conla máquina fotográfica hicemuchísimas fotografías,entre otras una colección que guardé enun álbum para el centro, y otras que mequedé yo de recuerdo; también realizabafotos tamaño carnet para todos los alum-nos que jugaban en equipos del centro,para poner en las distintas acreditacionesfederadas, y hoy en día aún la conservo ycomo me gusta mucho viajar la llevo parahacer reportajes fotográficos, y no la cam-biaría por la mas sofisticada máquina di-gital del mercado actual.

Como se daban as clases de Educa-

ción Física en aquela época.En la antigua Escuela Elemental de Tra-bajo sobre el año 1.956 montamos unapequeña cancha de baloncesto en uno delos Claustros de San Francisco, fue la pri-

mera que hubo, las porterías fueron rea-lizadas por los alumnos y los aros forja-dos en los talleres, por aquella aquí no seconocían deportes como baloncesto, ba-

lonmano o voleiból antes llamado balón-volea. Los alumnos cogieron estas disci-plinas con tanto interés que se llegaron aproclamar campeones provinciales en al-

guna de estas especialidades, y solíamoscompetir con equipos de Monforte yLugo ya que de aquella no había centrosmas que en estos tres sitios.

Por otro lado las fiestas es tudianti-les en honor a San Juán Bosco, tuvieronun éxito muy importante, y en ellas losalumnos participaban en diversas activi-dades que se realizaban durante las mis-mas, así había muchas competiciones de-portivas, teatro, festival artístico musicaldonde participaban grupos y cantantes,además se designaban las mises del cen-

tro y las damas de honor. También fue-ron interesantes las marchas atléticas querealizaban los alumnos desde diversas lo-calidades en las que se recogía con unaantorcha el fuego de la iglesia parroquial

y se trasladaba hasta el pebetero instaladoen el patio del centro, los componenteshacían el recorrido por relevos por el mar-gen derecho de la carretera escoltados por

la Policía Nacional de Tráfico, en las po-blaciones se hacían dos filas por los már-genes y la antorcha iba por el centro, así cada año se iba a un lugar distinto llegan-

do a recorrer grandes dis-tancias como Santiago -Vi-veiro.

Que diferencia ve Vde.entre a xuventude de an-tes e a de agora.

Bueno la de antes conta-ba con muchos menos me-dios, pero en cambio lossuplía con espíritu de sacri-ficio y superación, y trata-ba de perfeccionarse mayo-ritariamente en la parte téc-nica de los estudios, ademáshabía mucho respeto entreprofesores y alumnos.

La de ahora tienen másmedios pero tiene menosiniciativa y también es pocosacrificada e incluso me lla-ma mucho la atención queno guardan el respeto que

anteriormente había.Porque non ten visita-

do o centro nestes anos.Un amigo al cual admi-

raba mucho, me recomen-dó que una vez que me lle-gase la jubilación no vol-viese por el Centro en elcual había realizado mi la-bor, de esta forma evitaríanostalgias y añoranzas delpasado. No obstante lo tuveen cuenta pero en algunas

ocasiones cuando paso por cerca del cen-tro lo miro un poco de reojo causándomecierta melancolía y reponiéndome me cau-sa un gran asombro por lo que creció re-cordando lo poquito que éramos cuandoempezamos y llegando a ser actualmenteuno de los más importantes, sino el mejorde toda la provincia. También quiero re-cordar que soy el profesor más viejo enedad y el más antiguo de los que forma-ron y forman actualmente el claustro deprofesores, y también manifestar que sigocon asiduidad los relatos informativos que

a través del periódicoO Provisional queedita el centro y que es una forma de estaren contacto los que fuimos y los que son.

Muchas gracias y hasta siempre

Foto tomada na homenaxe de xubilación de Pedro (21 de Xullo de 1988)no Restaurante Louzao de Area.

Con Pedro están: Juan José Lagares Roibás (1º pola esquerda) e á súadereita Ángel Rodríguez Vázquez (Director naquel momento) e

Modesto Prieto Chao profesor de Educación Física.




A medida que iba conociendo a lo sprofe-sores decubría como eran.

Josefa: seria, pero simpática. Marcos: eracomo uno más de nosotros. Emma: seria y

trabajadora. Ansede: simpático. Pablo:agradable. Maricarmen: muy paciente. Ana:buena y trabajadora. Basanta: gracioso. DonXuxo: muy trabajador y serio. Marta: seria eimpaciente.

Este curso fue muy divertido, ojalá quepudiera quedarme siempre en esta clase,donde tanto me reí, a veces lloré, y otrassimplemente trabajé.

Iria Matilde Moliner Piñón 1º-B

LO QUE SIGNIFICÓ PARA MI EL PRIMER CURSO EN EL MARÍA SARMIENTO

Laura García, finalista no Festival da Laura García, finalista no Festival da Laura García, finalista no Festival da Laura García, finalista no Festival da Laura García, finalista no Festival da Canción do Landro 2008Canción do Landro 2008Canción do Landro 2008Canción do Landro 2008Canción do Landro 2008

Este curso estuvo lleno de sorpresas, cuan-do llegué al centro no creí que iba hacertantos amigos. Además, en mi antiguo colegiosólo éramos diez a alumnos, y claro, cuandopisé por primera vez este Instituto y ví la can-tidad de gente que había, me quedé tan asom-brada en ese momento que casi me mareo.

A medida que iba avanzando el curso ibadescubriendo nuevas cosas de mis compa-ñeros.

Sus travesuras, sus rebeldías, sus ganasde pasarlo bien... lo que menos me gustó fuéque a algunos no les importaba lo que hicie-ran los demás, es decir, hacían lo que lesdaba la gana.

APROBADOSNAS ÚLTIMA S

OPOSICIÓNS

Nas oposicións aos corpos de EnsinoSecundario e Profesores Técnicos deFormación Profesional celebradas enxullo deste ano 2008 obtiveron prazaos seguintes profesores do noso centro:

-Francisco Hermida Trastoy e JoséFrancisco Díaz Moscoso, que conse-guen así unha dobre oposición; agorateñen a de Debuxo e xa tiñan, ámbolosdous, a de Profesores Técnicos deConstrución e Edificación Civil.

-Marta Coria Blanco, Profesora deXeografía e Historia.

-Rosana Rodríguez López, Profesorade Formación e Orientación Laboral.

-Patricia Mariño Bouza, Profesora deOrganización e Procesos de Mante-mento de Vehículos, que este cursovolve estar destinada no IES MaríaSarmiento en espectativa de destino.

-María Elena Pérez Inés, Profesora deFrancés; foi profesora fai dous anos eneste curso tamén se reincorpora ao nosocentro.

Tamén aprobaron os ex-profesoresVíctor Manuel Allegue Miño deOrganización e Procesos de Mante-mento de Vehículos e Verónica RamilFerreiro, Profesora de Música.

Noraboa a todos.

A alumna de 1º de Bacharelato de Humanidades chegou á final interpretando untema con letra e música do cantautor celeirense Caxete

HOMENAXE A XAQUÍN MARIN POR MOR DA SÚA XUBILACIÓN

CORRECCIÓN DE ERROSNo número anterior (xuño de

2008) incluíamos unha foto co pé"campións da liga de fútbol salamasculina" (páxina 19) que enrealidade se corresponde cos

subcampións. Desculpas a Anto-nio de Mañón e os seus amigos.

900 100 828 [email protected]

A Comunidade Educativa do IES "María Sarmiento" de Viveiro quere- mos desexarche Xaquín, moita sorte para afrontar esa nova etapa da túa vida; que sexa tan frutífera como nos tés acostumados.




Por José María Leal López

Segundo referencias his-tóricas, os primeiros muí-ños dos que se gardan tes-temuños atopáronse enIrán e datan do século VIIdespois de Cristo. Tratá-base de muíños de eixo ver-tical, loxicamente moi ru-dimentarios, que eran mo-vidos por unhas aspasoblicuas de madeira, cuber-tas con peles secas de ani-mais e de forma alongada erectangular para aproveitarmellor o vento.

En Europa fixeron a súaaparición no século XII,primeiro en Francia e In-glaterra, para logo distri-buírse por todo o continentee o resto do mundo. Estesmuíños consistían nunhastorres de madeira que se fa-cían xirar á man arredor dunposte central para orientaras aspas á dirección do ven-to. A partir do século XIV,en Francia apareceu untipo de muíño cunhas pa-redes de pedra a modo de castelo e coroadopor unha estrutura rotativa de madeira quesoportaba o eixo vertical, amais de toda a

súa maquinaria; de alí saía un eixo horizon-tal que sobresaía do mesmo e onde se colo-caban de catro a oito aspas de madeira cu-bertas, ben con teas ou con pranchas lixei-ras de madeira. Daquela a forza do ventofacía xirar o eixo horizontal, para logo, pormedio dun sistema de engrenaxes, transmi-tir ese movemento de rotación ó eixo verti-cal en cuxa base da estrutura estaba situadoo muíño.

Os muíños de eixo horizontal foron usa-dos maioritariamente na Europa occidental,sobor todo para moer trigo. En España a

zona máis importante foi Castela; cabe re-cordar que Cervantes se inspirou nos xafamosos muíños do vento da Mancha paraescribir un dos episodios máis famosos doQuijote, no que se transformaban en xigan-

-O muíño de vento, no lugar da Casanova; tiña 4,90 metros de diámetro e uns 4 de altura.Foi propiedade da familia Pereiro. (Finais do século XIX)-

*** O muíño de vento en Celeiro ****** O muíño de vento en Celeiro ****** O muíño de vento en Celeiro ****** O muíño de vento en Celeiro ****** O muíño de vento en Celeiro ***

Os muíños de vento levan moitos séculos convertendo o vento en enerxía, a cal se empregaba para moer a gra, o sal ouo azucre; tamén para bombear auga, e, ultimamente, para producir electricidade por medio dos aeroxeradores.

O deseño dos mesmos varía segundo os lugares onde estean instalados, aínda que o principio de funcionamento sexa omesmo para todos.

tes perante os ollos de Don Quijote, peroSancho Panza seguía vendo muíños.

En países coma Holanda foi onde máis seusou este tipo de enerxía eólica, pola súaconfiguración de “países baixos” favorecíamoito as correntes do vento e aínda hoxen-día se usan, pero de forma testemuñal, eforman parte da paisaxe e da simboloxíadeste país.

Coa progresiva desaparición dos muíñosde vento, na nosa época pasouse a aprovei-tar a enerxía eólica nos modernos aeroxera-dores que transforman de forma limpa e eco-lóxica a enerxía do vento en enerxía eléctri-ca, razón pola cal podemos ver os montescheos destes artefactos.

Aquí en Galicia, os primeiros muíños queapareceron datan do século XVI e foron ins-talados na Coruña, quizais pola influenciaportuaria de movemento de mercadorías ede xentes do norte de Europa, e a partir de

aquí fóronse estendendo por toda Galicia.A cidade herculina chegou a ter ata setemuíños de vento no século XVIII. Un sécu-lo máis tarde había sobor duns quince enpoboacións coma a Illa de Arousa, A Garda,Catoira e A Coruña, e a comezos do XXchegaron a contabilizarse ata uns vintetrésnas zonas de Catoira, Ortigueira, O Vicedo,Ribadeo, Vigo, Muros, Mañón, Bares, Ce-leiro-Viveiro, Xermade, a Pontenova, Meis,Barro, Laxe ou Cotobade, e nalgún destessitios non había só un.

Non cabe dúbida de que os muíños de ven-to daban vida aos lugares onde se asentabane, á parte de que non contaminaban comoas minas, producían enerxía limpa, inesgo-

table e sen residuos, polo cal nas zonas ondese implantaban facían que se cultivaran moi-tos cereais, xa que a moenda era fácil de caraa obter a materia base do pan, que era afariña. Cabe sinalar que cerca dos muíños se




asentaban poboados de xente e se construíanhórreos para gardar a gra das colleitas parasecar.

Pero dende sempre os muíños máis im-portantes en Galicia foron os hidráulicos,ou sexa, os movidos pola auga, entre os ca-les se distinguían dous tipos: os de augacorrente de ríos e regatos e os chamados demaré, que se localizaban na bocana dos ríosco mar, nos lugares onde se facían sentir asmareiras. Estes últimos funcionaban do se-guinte xeito: gardábase a auga coa marea cheapor medio de comportas e coa mareira baixasoltábase a auga retida que na súa caída mo-vía as aspas do muíño. Consérvase un enViveiro, nas Aceas de Xunqueira.

Na instalación de muíños de vento sem-pre se buscaron zonas principalmente dacosta onde bateran fortementeos ventos do mar; por iso, amaioría deles situáronse nes-tas zonas. Aquí cerca está aEstaca de Bares, onde chegoua haber ata catro, por ser unhazona con ventos cáseque todoo ano. Debido a isto, Endesainstalou hai uns anos un par-que eólico experimental deprodución de enerxía eléctri-ca, que foi un dos primeiros

que se instalaron en Galicia.Outra zona axeitada foi a doVicedo, a carón da Praia deXilloi tamén se instalaron al-gúns muíños máis.

Por outra banda, era moi co-rrente que no verán as xentesda bisbarra, viñeran a moerós muíños de Viveiro, tanto óde maré de Xunqueira coma ó do vento sitoen Celeiro, xa que os de auga de río cesaban,como diciamos, por escaseza desta, e por-que tamén se empregaba nos regadíos.

Todo isto influía notablemente no mo-vemento comercial da vila de Viveiro, queera o centro administrativo de toda a co-marca.

Os muíños de vento eran poucos encomparación cos de auga de río que abun-daban por todo o territorio galego, comodicía Álvaro Cunqueiro “Galicia terra dosmil ríos”, pero a misión dos primeiros erasubstituír aos segundos en épocas de seca eservirlles de complemento, pero, como osventos que temos aquí soen ser irregulares esó permitían unha moenda intermitente, a

tecnoloxía aplicada ós mesmos nunca foimoi adiantada en comparación cos muíñosde auga. Isto explica que a implantación entoda Galicia non fora moi ampla e o seuperfeccionamento non acadara o nivel dos

que se instalaron por Castela e por outraspartes de Europa, onde si foron moi impor-tantes.

O funcionamento dos que se instalaronaquí era, basicamente, coma os do resto deEuropa, e distinguíanse dúas tipoloxías: oprimeiro tipo era aquel no que o tellado xi-raba sobor dunhas pequenas rodas arredorda soleira das paredes e nas que os abanosformaban un só corpo con este, desta formaorientábase xirándoo segundo a dirección dovento; namentres nos segundos os telladosían fixos ás paredes do muíño, polo quelevaban un sistema dobre de aspas, usandocada vez as máis apropiadas para aprovei-tar mellor a dirección do vento. O resto daestrutura do muíño tiña forma cilíndrica; as

paredes eran de pedra con muros grosos parasoportar todo tipo de temporais e o teito de

forma cónica a unha ou a dúas augas. Polasúa banda, os abanos facíanse con táboasplanas que se xuntaban entre si e formabanunha soa peza rectangular que se engancha-

ba nas vigas de madeira que saían do eixohorizontal; este atravesaba a parede ou otellado do muíño e transmitía o xiro á cha-mada viga vertical por medio dunha coroade dentes que engranaban nun piñón suxei-to a esta, logo esta viga vertical atravesaba a

pedra de moer ou moa, que era circular, etamén a base ou soleira, sendo estes dous

mecanismos os que ó xirar trituraban porfrotamento a gra ou outros produtos ataconvertelos en fariña, polo tanto o funcio-namento destes mecanismos de moenda era

igual que os dos muíños de auga. Cando osmuíños funcionaban, había que engraxar aspartes de roce e tamén refrixerar con augaaquelas partes onde había frotamento paraque non se quentaran demasiado; tamén le-vaban na base un freo que consistía nunguindastre que subía o eixo vertical e desco-nectábao da moa. Ademais, cando non ha-bía moenda ou había temporal, retirábanseos abanos para que a forza do vento nonactuase sobor deles.

Hoxendía consérvanse algúns muíños dovento antigos por Catoira e nalgúns lugares

máis e por esta zona do norte tamén haialgún restaurado no Concello de Mañón, nasparroquias do Barqueiro e deSanta María de Mogor, taménno Concello do Vicedo; aíndaque de cinco que había, hoxesó se poden ver dous restau-rados.

En Celeiro, arriba do porto,no lugar da Atalaia e situado acarón da Casanova, había unmuíño de vento. Trátase dunlugar elevado exposto tanto ás

correntes de vento proceden-tes do mar coma dos saíntes,polo cal o muíño aproveitabao vento de terra xunto co domar como forza motriz paramover as aspas; era fixo detorre cilíndrica de pedra, concuberta xiratoria. Como dixe-mos antes, ata principios dos

anos 1990 aínda se podían ver os restos,que eran a parte da torre pero xa non tiñacuberta. Os últimos propietarios foron afamilia Pereiro. Logo desapareceu e non que-

da máis que o recordo e o lugar da súaexistencia.

Os muíños, como construcións, sonunhas excelentes formas arquitectónicasdignas de ver que a historia nos regalou,e que convén non perder. Tamén eran unpunto de encontro tanto económico comosocial para a zona, xa que eran os nú-

cleos arredor dos que xiraban as relaciónsda xente da parroquia, posto que había queir cáseque de seguido e, namentres se moía,aproveitábanse o tempo, xogando, bailan-do, cantando ou namorando.

Viveiro, novembro de 2008

situación do muíñode vento

Tanto os muíños de maré como os de vento foron unha alternativa nas épocas estivais ede poucas choivas, nas que as augas dos ríose regatos eran escasas, amais de que tamén se

aproveitaban para os regadíos

“Anda e non ten pés, come e non ten boca, canta comida lle dan,toda lle parece pouca”




VISTA Á EXPOSICIÓN DE MOTORES ANTIGOS DE BENEDICTO DÍAZ BLANCO

Un grupo de alumnos de 2º curso doCiclo Formativo de "Electromecánica de

Vehículos" visitou a exposición de moto-res antigos que o industrial viveirense,Benedeicto Díaz Blanco (antigo dono daRenault), ten en Magazos.

Durante a actividade estiveron acom-pañados por profesores do Departamen-to de Mantemento de Vehículos e polopropio Benedicto, que amosou os mode-

P e d r o D í a z D í e z ( 3 º B )

los expostos así coma as súas caracterís-ticas e historia. Tamén puxo en funciona-mento algúns destes motores, coma un

vello "de Dion Bouton" , fabricado en Cha- vín, e que recolleu no lugar de Vilares(Guitiriz).

Benedicto amósase moi satisfeito dasúa obra de recuperación, que deberíater cabida nalgún tipo de museo indu-trial da nosa Comarca.

DEPARTAMENTO DEFRANCÉS

O pasado día 9 de decembro, osalumnos de 3º e 4º de ESO, xuntocos de Bacharelato que cursan amateria de Francés participaron nun-ha representación teatral no ColexioSan José de Lugo.

A obra representada foi "Je ne suis plus un enfant", cun notable éxito depúblico.

Xunto aos alumnos asistiron asProfesoras do Departamento, MariluzPoch Villar e Elena Pérez Inés.

IES MARÍA SARMIENTORúa: Misericordia, 58

27850 - VIVEIRO (Lugo)Teléf.: 982.56.04.49 - Fax: 982.56.23.06

Móbil 606.54.11.55E-mail: [email protected]

http://www.iesmariasarmiento.net




berno da empresa tras a morte do pai. Coaaxuda dos seus tíos maternos e da súamuller, Ana Varela, ampliou a fábrica orixinalata instalar tres fornos grandes de produ-ción, dous pequenos para ensaios e variostalleres, un deles con 25 tornos; chegaron aproducir unhas 20.000 pezas anuais de lou-za a comezos dos anos trinta do XIX.

O primeiro director da fábrica foi JoséAntonio Correa de Sá, que deixou o cargono 1829 para montar unha fábrica propia enCervo, aínda que morreu sen logralo. Suce-deuno Hilario Marcos de Santo Domingo daCalzada que permaneceu no cargo ata ofinal desta primeira etapa.

Como artistas destaca a presenza do es-cultor santiagués Manuel de Prado Mariño.

As louzas características desta época

son de cor branca, con esmalte brillante deremate cremoso ou lixeiramente azulado.Sobresaen as placas, floreiros e xerros,deseñados cun estilo neoclásico, inspiradona louza inglesa de Bristol, Alcora(s XVIII) eDelf. Corresponden a esta época as primei-ras pezas pintadas á man.

Como traballos emblemáticos sinaleremos:

-Placas, copia do bronce adicado a Fer-nando VII -1814- no Museo ArqueolóxicoNacional.

-Imaxes, pías e benditeiras; molde da Pe-regrina (Museos de Pontevedra e Coruña)

-Bustos e ánforas; moi deteriorados, con-sérvase un no Museo de Lugo.

-Candelabros de tres brazos de estilo Im-perio.

-Floreiros de dedos e mans (museo dePontevedra)

-Figuriñas, cans sentados.-Botamen de botica decorados con escu-

do do Imperio (templete con dúas columnas,elipse no centro, ramas no alto); presentesnos museos de Lugo e Pontevedra.

Vaixela. O xarrón dodecagonal de 44,3cms. de alto que está no Museo provincialde Pontevedra.

Salseira con asa imitando vimes copiada

de Staffordshire, ensaladeira e fontes

Segunda época (1835-1842)

Rexencia

Tras o peche de 1832, incíase de novo aactividade en 1935.

José Ibáñez asociouse con Antonio TapiaPiñeiro para constituír a empresa Ibáñez y

Tapia o 19 de maio de 1835. Coa direccióndo francés M. Richard, chegado dende Tu-rín e persoal técnico de Andalucía e Levan-te, apostaron pola fabricación de louza finaen cor branca pintada a man. Tamén abor-daron as primeiras probas de estampado e

policromía.No plano artístico destaca o gravador va-

lenciano, José María Gómez que chegou aSargadelos no 1838 para os primeiros en-saios de estampación .

Desta época, sobresaen:

-Lámpadas e candeeiros en forma de cas-telo,

-Vaixela decorada con estampado de to-nalidade verde-chumbo onde se representaa unha parella bailando a muiñeira ao son damúsica do gaiteiro e tamboril.

-Louza pintada (catálogo de 1837); des-tacan as excelentes pezas de toucador da

familia Isla Cobián.-Placas (Vodas de Eros e Psiquis, Amor-

ciño sobre león, Hércules, …) tamén de tiporelixioso (A Magdalena, San Pedro). A co-lección máis completa tamén se atopa ex-posta no Museo de Pontevedra.

igrexa de Santiago deSargadelos

límite do conxuntoHistórico-Artístico

pazo do Marquésde Sargadelos

a Viveiro, 19 Kms.a Burela, 5 Kms.

antiga fábrica delouza

siderurxia e cuarteis

casa da administra-ción. (Museo Históricode Sargadelos creado en1988 baixo os auspiciosdo Real Padroado de

Sargadelos; pretende dara coñecer a historia das

Reais Fábricas)

presa sobre o ríoXunco

actual complexo deSargadelos

Paseo dos Namorados

a carón da canle queabstece á pequena centralhidroeléctrica ao pé da

casa da administración

En 1972, o perímetro das antigas fábricas foi declarado conxunto Histórico-Artísticoconverténdose asinun espazo reservado á memoria colectiva

estrada vella( Construída na 3ª épocapara sacar o material encarros cara ao porto de

San Cibrao)

Terceira época (1845-1862). Isabelina.A época dourada de Sargadelos

No ano 1845, Luis de la Riva e R. Francis-co Piñeiro, que foran arrendatarios nos últi-mos dous anos (a fábrica chamábase así nese momento: "Luis de la Riva e Cía"), xun-to con Pickman de La Cartuja, cédenlle aadministración de Sargadelos á familia Ibá-ñez, tamén de forma arrendataria.

Máis de 1.000 familias chegaron a traba-




Cuarta época (1870-1875).Revolución .

Nesta última etapa do Sargadelos históri-co, a familia Ibañez recobra a xestión dafábrica da man dos netos de D. Antonio Rai-mundo Ibañez, asociándose cos coruñesesAtocha e Morodo o 1 de febreiro de 1873.Baixo a dirección do enxeñeiro Carlos Ibá-ñez (neto de Ibáñez) cesaron os investi-mentos en novas instalacións e prescindiu-se dos expertos ceramistas estranxeiros.

O librecambismo e as malas comunicaciónsderon lugar a un estancamento que propiciouun período de subsistencia e o peche.

No plano ceramístico, reprodúcense aspezas da etapa anterior, pero sen acadar asúa mesma calidade; se acaso a pasta émenos crema e o vidrado máis brilante con-tinuando o traballo de pincelistas en decora-ción floral; nas marcas engádese ao azul overde (hai un exemplar no Museo de Ponte-vedra). É destacable a presenza, nestesúltimos anos de andadura da fábrica, dodebuxante José María Cao Luaces, naturalde Cervo, e do seu pai.

Desde entón (etapa de paralización), ataa recuperación deste legado histórico, xana segunda metade do século XX, houbo

tamén algún intetento de recuperación -paraa fabricación de ladrillo refractario (1901-1908); continuamos a historia daquel formi-dable emprendedor e as testemuñas da be-leza acadada nos seus talleres, estendidapor todo o mundo.

No 1968 principiaron as obras da nova fábrica de Sargadelos en Cervo, comezando deseguida afabricación das primeiras pezas. A planta circular foi inaugurada o 10 de maio de 1970. No 1984 púxose

en funcionamento a nave principal que alberga hoxe en día a maioría do proceso de producción.

llar para a fábrica en 1849,de onde saían 205 carrose 22 buques de cabotaxecon máis de 100 fornadasde louza cada ano. Habíacatro fornos distintos, 30estufas, muíños, novegrandes almacéns, talleresde estampado con oitoprensas...

Entón, acadáronse cali-dades e variedades ex-cepcionais de vaixelas e fi-guras baixo a dirección doceramista británico EdwinForester. Á súa mestríadébese á introdución dalouza alumada chamadachinesa opaca ou semichi-nesa, diferenciada polacalidade da súa feitura epola súa decoración conmotivos florais, estampa-dos en sepia e castaño epintados con pincel enverdes, azuis, amarelos erosas.

Outras novidades técnicas de Foresterforon as estampados monocromas (so-bresae a cor negra) e a impregnación decor nos fondos das pezas de vaixela bran-ca, brillante e lixeiramente azulada.

Característicos desta época son as pe-zas utilitarias:

-Botella coa forma da Virxe das Dores oudas Ermitas.

-Pías de auga bendita-Mambrús, xerros feitos coa figura dun

home sentado semellante ao Toby Jug dacerámica inglesa,

-Vaixelas ilustradas con estampados lito-gráfica (quizais, por primeira vez en Espa-ña) de tipo Góndola: en primeiro plano, xar-dín, balaustrada, escalinata e xerro decora-tivo; en segundo, lagoa con barca; e maisarquitecturas fantásticas no fondo.

-Macaco, outro personaxe inglés ( JohnBull), bebedor de cervexa deforme.

-Cantimploras con figura de muller (cara-mañolas)

-Salseiras e compoteiras

-Palilleiros (osiños, macacos, esquíos)-Asubíos, tipo cabeza de canEn canto a pezas decorativas destacan

nesta terceira época:-Estatuiñas moi grandes relixiosas (de 23

a 30 cms.)-Estatuiñas de persoeiros: busto carica-

turesco de Napoleón, Isabel II e algúns xe-nerais

-Mitolóxicas, Hércules, Cástor e PóluxTamén hai unha colección de persoeiros

indeterminados-Figuras miúdas (duns 12 cms): cabeza

de militar, arlequín, aves do paraíso, galo,cisne, etc.

Son característicos desta época tamén:-Escribanía isabelina en branco con file-

teado azul (Museo de Pontevedra)-Igrexas e castelos (parece ser que che-

gou a moldearse unha catedral gótica coassúas fiestras e pináculos)

-Louza pintada con flores e follas (colec-ción de Sampedro e Folgar de Pontevedra)

Fonte e prato da 3ª época con gravados da Habana - (Museo de Pontevedra)Tamén son comúns as copias de modelos ingleses sobre temas locais (vistas de cidades)




Quinta época (1949-2004)Da man de Isaac Díaz Pardo e oInstituto de Formas de Galicia

Antes do novo Sargadelos en Cervo(1970) o complexo de cerámicas do Castrode Samoedo, iniciou as actividades en 1949da man de Isaac Díaz Pardo. Preto dun anti-go castro celta no concello de Sada (A Co-ruña), ergueuse a primeira fábrica na quevolveron producir cerámicas feitas con te-rras galegas do norte lugués.

Logo de experimentar técnicas e dese-ños diferentes, acadaron por reproducir enseries moi limitadas figuras orixinais de ar-tistas plásticos, utilizando unha pasta fina,translúcida de gran dureza e brancura, quepuideron presentar xa no ano 1951 en Gali-cia, Madrid e Barcelona.

En 1955, o interese suscitado polas ex-periencias do Castro permitiu a creacióndunha proxección na Argentina: a Fábrica

de Porcelanas “A Magdalena”, a 100 quiló-metros de Bos Aires, que mantivo o procesoprodutivo máis de trinta anos. Este proxectotransoceánico serviu tamén, para interesaraos intelectuais galegos exiliados na inten-ción de traballar pola recuperación econó-mica e cultural de Galicia; isto concretouseno 1963 coa creación do Laboratorio deFormas, mentres no Castro se inaugurabaunha nova planta incorporando á súa pro-dución deseños entroncados con motivosabstracto-xeométricos tomados do románi-co e do barroco galegos, ou as formas que,dalgún xeito, gardan un paralelismo co sim-bolismo formal da arte románica.

En 1963, Cerámicas do Castro e o Labo-ratorio de Formas asinan un convenio paraa creación do Museo Carlos Maside, Ediciósdo Castro e outras institución ideadas paratraballar na recuperación da memoria histó-rica de Galicia.

Sargadelos actual

En 1968, principiaron as obras da facto-ría de Cervo (Lugo), tras a constitución da

sociedade Cerámica de Sargadelos, come-zando deseguida a fabricación das primei-ras pezas. Tratábase de restaurar nestanova etapa o espírito de empresa do antigoSargadelos, a súa concepción ética da em-presa, afastada de calquera tentación es-peculativa.

Sargadelos fora concibida como unhaasociación de recursos propios para, en-gadíndolles valor, poder satisfacer necesi-dades auténticas. A empresa de máis alen-to e prestixio do noso pasado industrial gar-daba esta virtude fundamental que era ne-cesario recuperar coa mesma dimensiónhistórica, económica e artística coa que fora

creada no seu día.Así pois, Cerámica do Castro e o Labora-

torio de Formas de Galicia puxeron en mar-cha os proxectos que cristalizaron cun sec-tor experimental en 1968, e coa inaugura-ción da planta circular de Sargadelos o 10

de maio de 1970. A concepción deseñís-tica da nova andaina de Sargade-

los está claramente diferenciadada etapa anterior. Son concep-tos máis en consonancia coarealidade diferenciada e esencialdo noso carácter.

Sexta etapa(2004 - ACTUALIDADE):

Díaz Pardo perde ocontrol de Sargadelos

Isaac Díaz Pardo, ideólogo e artífi-ce xunto con Luís Seoane e Andrés Fer-

nández-Albalat do grupo Sargadelos que-dou, despois de medio século de intensotraballo, fóra do Consello de Administracióndo grupo logo dun longo período de enfron-tamentos con parte do accionariado lidera-do por Segismundo García.

Os motivos parecen estar no enfoque dofuturo da empresa. O primeiro pretendía

arraigar un carácter máis sociocultural, através dunha fundación, mentres que partedos socios esperaban un cambio de rumbona política empresarial máis orientada aosresultados económicos.

Aínda agora o IGI (Instituto Galego da In-formación), unha das empresas do grupo,está en litixio e puidera ser unha futura fun-dación en mans da Xunta de Galicia; todaesta controversia chegou aos xulgados exerou moita procupación en sectores inte-lectuais do País, empregados, e sociedadeen xeral. Se acaso os políticos estiveron,coma case sempre, máis alleos ante a si-tuación.

Esperemos que non se repita a historia eque unha vez que logramos ter na Comarcaunha industria nacida das nosas terras,forxada cos nosas mans, coa identidadedo azul cobalto, non volva a desaparecer.

Isaac Díaz Pardo (Santiago, 1920 - ) é o intelectuale artista que xunto con destacados galeguistasrecuperaron a memoria histórica de Sargadelos ecrearon un grupo de empresas unindo á tradición emodernidade nun exemplo único para Galiza.Fillo do pintor e escenógrafo Camilo Díaz Baliño(fusilado ao comezo da Guerra Civil, membro ac-tivo das Irmandades da Fala); na súa casa tiñanlugar reunións nas que participan personalidadescomo Castelao, Vicente Risco, Otero Pedrayo,Ramón Cabanillas, Antón Villar Ponte, EduardoBranco Amor ou Asorey.Por mor da guerra civíl española, Isaac tivo queesconderse na casa do seu tío Indalencio, na Co-ruña, e logo a traballar como rotulista; unha vezrematada a contenda obtén unha bolsa da Deputa-ción da Coruña, grazas á cal cursou estudos naReal Academia de Belas Artes de San Fernando,en Madrid (1939-1942). En 1941 participou na pri-meira experiencia española sobre deseño indus-trial, baixo a dirección do debuxante "oficial" dofranquismo, Carlos Sáenz de Tejada. En 1942,cunha bolsa da fundación Conde de Cartaxena,viaxa por Italia, experiencia definitiva na súa con-cepción plástica, xa que vai descubrir a pintura doRenacemento.Pasou logo a ter unha praza de profesor na RealAcademia Catalá de Belas Artes de San Jorge deBarcelona e comezou as exposicións en España

(A Coruña, Madrid e Vigo) e no estranxeiro. OteroPedrayo presenta unha exposición de Díaz Pardoen Madrid, onde xa están algúns dos seus cadros«nazarenistas» que han caracterizar o seu enten-demento da estética durante algúns anos.Abandonou despois as artes plásticas, pasando ácerámica e fundando con outros socios a fábricado Castro (Sada), ensaiando con materias primasusadas nas primitivas cerámicas de Sargadelos,e conseguindo cerámica de gran calidade. En 1955viaxa a Arxentina, iniciando outro proxecto indus-trial cerámico en Magdalena, preto de Bos Aires.En 1963, constituíu en Arxentina, xunto con outrosdestacados intectuais, como Luís Seoane, o Labo-ratorio de Formas, precursor doutras actividades

industriais e culturais como a restauración da pro-dución de cerámica de Sargadelos, en colabora-ción con Cerámicas do Castro (1963), o MuseoCarlos Maside (1970), a editorial Ediciós do Cas-tro (1963), o restaurado Seminario de Estudos Ga-legos (1970 ou o Instituto Galego de Información.

Reprodución dunha caricatura de Díaz Pardo nunhacunca de Sargadelos actual

Autor: Xosé Vizoso (deseñador mindoniense)

MCB-NTL




paxaros: cálao corvo (bucorvus cafer)

Javier Díaz Gómez

3º ESO-A

baixada do landro en piraguabaixada do landro en piraguabaixada do landro en piraguabaixada do landro en piraguabaixada do landro en piragua

actividades do Plan ValoraDentro das actividades programadas no Plan Valora 2008 celebrouse, o pasa-do día 10 de outubro, a baixada do río Landro en piragua. Na mesma partici-

paron máis de 40 persoas entre alumnos e profesores.Tamén houbo un curso de iniciación ao manexo da piragua dirixido a alumnos

de 1º e 2º de ESO que tivo lugar entre os días 30 de setembro e 3 de outubro.Agora está pendente de realizarse a subida ao Monte Castelo (suspendida xa

en dúas ocasión debido ao mal tempo) e outras rutas pola Comarca.Para levar a cabo estas accións cóntase cunha dotación económica de 3000euros e co apoio dunha vintena de profesores que participan activamente nas

actividades cos alumnos.

FESTIVAL DE NADAL

Como peche das actividades escolaresdo primeiro trimestre tivo lugar o pasadomércores unha representación teatral no sa-

lón de actos a cargo dos alumnos de 2º deESO (A e B), coas obriñas: "A veces, las apariencias engañan" e " ¿Quién mató al Sr. Torres" de Nuria Bellido.

Tamén se fixeron uns xantares interna-cionais coa degustación, en catro postosdiferentes, de produtos típicos de Inglate-rra, España, Francia e Galicia.

O Belén vivinte, coa escenificación deescenas da Biblia e da Epifanía a cargo dosalumnos de 1º e 3º de ESO, puxo fin a estaintensa semana de actividades.

XII Torneo de Xadrez

O habitual torneo de xadrez que se fai no nosocentro por iniciativa do profesor de Matemá-ticas, Jorge Santamariña García, conta este anocon dúas categorías: 1º Ciclo de ESO e 2º Ci-clo-Bacharelato e Ciclos. Ao igual ca en ediciónsanteriores mediante unha liga, a dobre enfron-

tamento, sairán os dous primeiros clasificadosque pasan á final que se xoga ao mellor de trespartidas. Unha novidade deste XII Torneo éque se celebrou durante o primeiro trimestrepara non coincidir coas multiples actividadesque se celebran a partires de marzo.



19 decembro 2008O ProvisionalPáxina 16

Os alumnos tiveron a oportunidade de visitar obuque oceanográfico atracado no porto de

Celeiro, onde lles explicaron o seu funcionamentoe o dos equipos de investigación abordo

CHARLA SOBRE AS INVESTIGACIÓNSOCEANOGRÁFICAS REALIZADAS NA

RÍA DE VIVEIRO

O martes, 18 de novembro,atracou no porto de Celeiro obarco oceanográfico Mytilus,implicado nun estudo científi-co pioneiro sobre o "grao decontaminación das augas dasrías de Viveiro, O Vicedo eOrtigueira", proxecto financia-do pola Comisión Inter-minis-terial de Ciencia e Tecnoloxía.Esa mesma mañá, un dos cien-

tíficos do Centro Superior deInvestigacións Científicas(CSIC) implicados na realiza-ción deste proxecto, RicardoPrego, realizou unha charla noIES María Sarmiento dirixida aoalumnado 1º de Bacharelato,aínda que, dada a importanciada mesma, tamén asistiron osalumnos de Bioloxía de 4º deESO e 2º de BAC.Durante o acto, o científico ex-

puso as liñas mestras doproxecto de investigaciónacompañando a exposicióncon imaxes das actividades le-vadas a cabo no barco oceano-gráfico.Dado o interese e a importancia do estudo para a poboación, agradecemos a inesti-mable colaboración de todo o persoal, que tan desinteresadamente se prestou ainformar sobre dito proxecto.

O día11 de novembro de 2008 celebramos o DÍA DO PEÓNreunímonos na pista de baloncesto

para "bailar" este marabilloso xoguete,con tanta historia.

Divulgar iniciativas encamiñadas árecuperación e conservación dasactividades lúdicas tradicionais,

favorecer a relación alumno-profesor,diversificar a oferta de actividades para

o tempo de lecer no propio centro, asícomo promover o exercicio físico e o

xogo cooperativo, foron os obxectivospropostos polos profesores organizado-res do encontro; en total asitirmos máis

de 50 alumnos aos que se nosagasallou cun peón.

¡todos o pasamos en grande!

PARA REFLEXIONAR:UN PEÓN CUSTA 1 EURO...UNHA PLAY STATIÓN 300!

PRADOLONGOO venres 21 proxectouse a película en

galego Pradolongo. A ela asistiron a mei-

rande parte dos alumnos e alumnas docentro, que puideron ver unha historia deamores e desencontros entre rapaces naGalicia dos nosos días. Ademais de tratarproblemas próximos ao alumnado, a pelí-cula contribuíu a un mellor coñecementoda linguaxe cinematográfica e do galegoque empregan nunha parte da Galicia orien-tal, Valdeorras. Colaboraron Vicedireccióne o departamento de Lingua Galega.

O CLUB DACALCETA

Co obxectivo de poñer ao alumnadoen contacto con outras linguaxes e outrasalternativas ao lecer, tocoulle o venres28 ao teatro: no Pastor Díaz de Viveiroos alumnos e alumnas de 4º da ESO, 1ºe 2º de Bacharelato asistiron á repre-sentación da obra O club da calceta acargo da compañía Teatro do Morcego,baseada na novela homónima de MaríaReimóndez, que trata temas tan de ac-tualidade como a violencia doméstica, omachismo ou a discriminación da mu-ller. Colaboraron para que levara a caboPolítica Lingüística, a editorial Xerais e odepartamento de Lingua Galega.



O Provisional

http://ie s masa2.b l ogspot.c o m

Páxina 1719 decembro 2008

N é f e r

T o

l e d a n o

d a

S i l v a

( 4 º E S O )

P

L Á

S

T

I C

A

c a d e

l i ñ o

G o o

f y

100% de aprobadosna selectividade

Na convocatoria de xuño aprobarontodos os alumnos presentados do IESMaría Sarmiento, tanto do réxime ordi-nario coma de adultos.

En setembro os resultados foron algoinferiores á media galega, situándosepor debaixo do 62%.

CINENSINOOrganizado pola Unidade Asistencial de

Burela en colaboración co Concello de Vi-veiro e o Departamento de Orientación,proxectouse o día 23 de outubro, no Teatro“Pastor Díaz”, o filme“Los seis signos de la luz” ; posteriormente traballouse dende a ti-toría co material didáctico complementario ápelícula co obxectivo da prevención das dro-godependencias.

Os alumnos de 1º e 2º de ESO partici-pantes na actividade foron acompañadosdos seus titores e a responsable do Depar-

tamento de Orientación.Está previsto que esta acción se amplíeaos alumnos de 3º e 4º con proxeccións dofilme “El niño de Marte” o vindeiro 28 defebrero de 2009.

CURIOSO-O alumno de máis idade do noso centro

naceu o 29 de decembro de 1955; logo vaicumprir os 53 anos.

-O alumno máis novo cumprirá 12 anoso vindeiro día 30.

Tania López Vizoso - 1º D

visitandoViveiro coamiña familia




AVENTURA NO CAMIÑO DE SANTIAGO

O día 21 de novembro presentouse en Santiago deCompostela o libroAventura no camiño de Santiago de

Primitivo, profesor de Inglés no IES María Sarmiento e colabora-dor deste xornal coa súa divertida personaxe “Xulieta”.

Outros traballos da súa autoría podémolos descubrir narevista Golfiño, desgrazadamente xa desaparecida, coa serie “OsFernández” e na revista Lucus da Deputación de Lugo. No ano2000 as súas creacións foron recoñecidas co Premio Ourense deBanda Deseñada. Se vos gusta a banda deseñada, non perdades a

oportunidade de pasar un rato divertidísimo coas peripeciasdunha familia da nobreza do século XIII que na súa peregrinaxe

cara a Santiago vai ter que enfrontarse a bandidos, animaissalvaxes e outros perigos. Como di Francisco Segul no Limiar da

obra, esta ofrécenos “preciosos debuxos, mestura lenda e tradi-ción, historia con poesía”; en fin, agasallade os vosos olloscunhas figuras trazadas con man segura, liñas que nos van

mergullando na arte da imaxe e a palabra.

C O N S E L

L O S P A R A

A F O R R A

R E N E R X

Í A

1.- Acender soamente as luces quese necesite. Non deixar luces

prendidas en espazos baleiros.

2.- Aproveitar a luz natural. Abrir aspersianas durante o día.

3.- Programar o ordenador para quecando estea inactivo máis de 10

minutos entre o programa de aforrode enerxía.

4.- Se non utiliza o ordenador,apague o monitor, xa que consumetanto como unha lámpada de 100

vatios.

5.- Evitar os consumos ocultos dosequipos eléctricos (fotocopiadoras,

impresoras, ordenadores, etc).Cando non se utilicen, apagalos.

6.- As tecnoloxías informáticaspermiten a transmisión e recepciónde información se necesidade de

utilizar papel.

7.- Manter pechadas as portas e ventás cando funcione a calefacción

ou a climatización.

8.- Non abusar da calefacción.Regular o termostato nos 18-20 ºC.

Pechar os radiadores que nonnecesite.

9.- Promover a utilización de papele consumibles reciclados.

10.- Valorar a opción de usar otransporte público ou comparta o

vehículo con compañeiros que vivanen zonas próximas.

***¡un consumo enerxético responsable supónun aforro económico importante, ademaisde contribuír á mellora medioambiental!



A VAC INA CONTRA O VIRUS DO PAPILOMA HUMANO COMEZOU ADMINISTRASE SISTEMÁTICAMENTE EN GALICIA

Páxina 19O Provisional19 decembro 2008

No número anterior de O Provisionalinformabamos detidamente aos nososlectores de todo o relacionado con estavacina; daquela aínda se descoñecíacando se ía comezar a aplicar; pois ben,dende primeiros de outubro a DirecciónXeral de Saúde Pública puxo enmarcha a campaña para vacinación dasadolescentes que vaian cumprindo os 14anos, é dicir, a vacina van recibila asnacidas a partir do 1 de xaneiro de 1994 amedida que cumpran esa idade (inicial-mente só abarcaba dende o 1 de xullo,pero foi ampliado o entorno de idade polapresión de colectivos de pais).

No noso centro son susceptibles devacinación 67 rapazas, quedando fóra doprograma (dentro da idade de 14 a 26)unhas 218. Isto significa que só un 23,5%terán acceso gratuíto nesta campaña,mentres que o resto, 76,5%, terán quecusteala do seu peto se queren acceder aesta acción preventiva. Non podemosesquecer que pode haber casos nos quenon se adopte esta medida polo importantecusto da vacina, uns 400 euros as tresdosis que hai que poñer.

Mírao así A responsabilidade no só é cousa de adultos

É tamén cousa dos mozos e mozas Infórmateen http://

www.galiciasaude.es/muller

ou no 902 400 116 e protéxete

PLAN DE ATENCIÓN INTEGRAL Á SAÚDE DAMULLER DE GALICIA

Consellería de Sanidade

Servizo Galego de Saúde

Xunta de Galicia

Se algo pode saír mal, non tenpor que saír mal.

Porque despois de anos estu-dando, sabemos vencer as posi-bles situacións de perigo.

Porque imos traballar nunhaempresa onde a seguridadedebe ser prioridade máxima.

Porque a prevención é a nosaarma, e se Murphy actúa,

terémolo previsto.

Porque sabemos que os riscosno traballo se poden evitar...

estamos preparados! Acabemoscoa Lei de Murphy

OS ALUMNOS DOS CICLOSFORMATIVOS CONTRA A

LEI DE MURPHY

O EQUIPO DO CICLO DE "SOLDADURA E CALDEIRERÍA" DO IES MARÍA SARMIENTO QUEDGALICIA NO XOGO DE ROL "MOVEMENTO CONTRA A LEI DE MURPHY" REALIZADO POLO IN

GALEGO DE SEGURIDADE E SAÚDE LABORAL.(Foto publicada pola Voz de Galicia o 26 de novembro, na páxina L4 da Edición de A

Mariña. Xunto aos mozos está Fidel Esqueira Huerta, profesor coordinador da actividade)

A VACINA CONTRA O VIRUS DO PAPILOMA HUMANO COMEZOUADMINISTRASE SISTEMÁTICAMENTE EN GALICIA



O ProvisionalPáxina 20 19 decembro 2008

Alice Aubert, lectora de Francés

-Momento dunha actividade directa cos alumnos de Bacharelato onde Alice induceao grupo a unha conversación en Francés-

Alice chegou ao noso centro a come-zos do mes de outubro procedente deDijon a súa cidade natal na Borgoña. Estaxove Licenciada en Lengua e Literatura eCivilización Española participa este ano,por primeira vez, no programa de Auxilia-res de Conversación auspiciado polo Mi-nisterio de Educación, Política Social eDeporte de España.

Durante todo o curso apoiará ás profe-soras do Departamento de Francés quecoordina Mariluz Poch Villar, co obxectivode favorecer unha mellora na aprendizaxepráctica da Lingua Francesa dos nososalumnos; para iso, planificáronse diferen-tes sesións cos grupos, priorizando aos

dos cursos máis altos, cos cales se utilizaunha metodoloxía de traballo diferenteá habitual en grupos reducidos; todos osalumnos beneficiarios están a valorar ainiciativa moi favorablemente.

Para poder contar con esta axuda, foinecesaria a correspondente solicitude eacordo do Departamento e o apoio doClaustro e da Dirección; pola súa banda,Alice, amósase moi satisfeita polo tratoque está a recibir, tanto no ámbito profe-sional coma no persoal, por parte de to-dos e xa está desexando participar nasactividades complementarias e extraeso-lares que habituamente se fan no últimotramo do curso.

MÁIS INFORMACIÓN SOBRE ESTE PROGRAMA EN http://www.mepsyd.es/educa/jsp/plantilla.jsp?id=140&area=internacional

CONCURSO LITERARIO

Vén de rematar o prazo de presenta-ción de traballos para o concurso depoesía, narrativa e teatro que se orga-nizou dende a bliblioteca do centro.

No momento de peche deste xornalescolar, o xurado (integrado por profe-sores que colaboran habitualmente naBiblioteca) aínda non dera a coñecer onome dos gañadores/as; será no próxi-mo número de O Provisional cando pu-bliquemos os mellores traballos.

O tema a desenvolver foi de carácter

libre, en dúas categorías:Categoría A: para os alumnos de 1º

e 2º de ESO.Categoría B: o resto do alumnado.En canto aos premios, fallaranse tres

por cada categoría, cunha dotacióneconómica de 60, 40 e 20 euros res-pectivamente para o primeiro, segun-do e terceiro clasificado.

O persoal do IES María Sarmientoxoga este ano na lotaría de Nadal

8.500 euros ao número 05699.

O números 53 e 54 da Revista Galega do Ensino (ediciónsmaio-agosto e setembro-decembro) están xa nos centros a

disposición de toda a Comunidade Educativa.O tema central donº 53 é a "Competencia plirulingüe" ;

ademais das seccións habituais, fálase na entrevista conDavid Marsh sobre "aprendizaxe integrada de estudos e

linguas estranxeiras". Tamén se recolle un artigo de Narci-so de Gabriel sobre Xosé María Álvarez Blázquez -Diario

escolar dun mestre republicano-O nº 54 céntrase nas "Ensinanzas artísticas" e inclúe unha

ampla entrevista con Víctor Pablo Pérez;nesta ocasión o apartado de nomes propios está adicado

a Isaac Díaz Pardo. e d u g a

LOTARÍA



O Provisional, fai 10 anos

O Provisional

Nº 13, publicación: 22-12-98E D I TO R I A L :

Incorporación do 1º ciclo da ESO ós IESS U M A R I O :

Primeiro día de comedorRenovación do consello escolar

Curso de autocadOs castelos de Covas

Adscrición do profesoradoInaugurada a nova ampliación

¿De onde vén a sida?Descrición topográfica de ViveiroEsa muller ¿quen é?

Os caldeiróns no VicedoA pesca da sardiña

Carné xove

19 decembro 2008 Páxina 21

Os piratas da illa da EsperanzaRivadulla Corcón, tamén coñecido como

poeta e guionista de radio e televisión, vol- ve ao seu escenario predilecto: o mar. A che-gada dun home misterioso, ao que toda axente dá en chamar Vagabudo vai cambiar a

vida dun grupo de rapaces. Ao comezo vixía-no de lonxe, logo vanse achegando a el ataconvertérense en amigos. Ese descoñecido

vailles descubrir o mundo da lectura...Peronon todo é perfecto...Se tedes entre doce equince anos, estades na idade de perdervosnas páxinas desta pequena novela.

Otra idea de Galicia , de Miguel Anxo MuradoOtra idea de Galicia é un libro que, con humor e ironía, tenta rachar coa morea de

tópicos e imaxes negativas que foron xurdindo sobre Galicia; está, en principio,dirixido aos foráneos, pero como moitos dos falsos mitos sobre a nosa terra os fomoscreando os propios galegos e, quizais a forza de repetilos, acabámolos crendo, éesta unha boa lectura para o inverno.Por que emigran os galegos? Por que Galicianon aparece nas historias de España? Somos celtas ou non somos celtas? Como éque agora nos din “riquiños” se antes nos tiñan fobia? Miguel Anxo Murado, coñeci-do máis pola súa faceta de narrador e incluso de colaborador en varios xornais,tamén é licenciado en Xeografia e Historia e co seu libro vén correxir a “cegueira” demoitos especialistas.

Festina lente, de Marcos S. CalveiroFestina lente , expresión latina que significa “Apúrate sen présa”, é a historia da

vida do encadernador do século XVII Armando Cavaleiro, a partir do intre en quesendo un rapaz abandona Pontedeume e se vai a Santiago, onde vivirá o resto dosseus días. Cavaleiro conveterase nun solitario amante dos libros, pero non poderápermanecer á marxe do que acontece na cidade: as persecucións da Inquisición e unenfrontamento a vida ou morte entre os membros dunha sociedade secreta polaposesión dun misterioso códice. Festina lente é unha novela para os que xa tedes ohábito da lectura “inoculado” nas veas: escrita nun galego moi coidado, disfrutare-des con ela e ao mesmo tempo iredes coñecendo un algo máis a Galicia do séculoXVII, a arte da encadernación, os libros prohibidos que circulaban polo país, a formade actuar do Santo Oficio, a relación entre os mestres artesáns e os seus aprendi-

ces... Lédea sen présa.

Ventá aberta aos libros Ventá aberta aos libros Ventá aberta aos libros Ventá aberta aos libros Ventá aberta aos libros

DÉMOSLLE SORTE!!

O curso pasado estivo no noso cen-tro o escritor vilalbés Agustín Fer-

nández Paz, quen durante pretodunha hora nos foi contando algúndos segredos da súa escrita; xusto noano en que andaba a presentar o seunovo libro, unha colección de con-tos titulada O único que queda é oamor . Pois ben, o 24 de outubro che-gábanos a nova de que Agustín aca-dara por ese mesmo libro o PremioNacional de Literatura Xuvenil. Te-mos, xa que logo, unha razón máispara animarvos a ler esa obra que se

centra nun dos temas máis univer-sais e que a todos nos rasa: o amor;unha lectura aconsellable, coma oamor, para todas as idades.

VISITA

http://www.opatrimonio.org

FELIZ NADAL E BO ANINOVO 2009

a cultura galego-portuguesa, para

nos, e obra mestra!



"STEVIE RAY VAUGHAN"Por Javier Caneda González

Páxina 22 O Provisional 19 decembro 2008

A carón do blues

Se algunha vez houbo alguén que puido facer perigar o trono de Jimi Hendrix como mellor guitarrista da historia, esealguén ben puido ser Stevie Ray Vaughan, guitarrista e cantante texano que, cun estilo blues/rock agresivo e directo,

reinou nos anos oitenta co seu instrumento, ata que un fatal accidente acabara de súpeto coa súa vida en 1990.

Steven Ray Vaughan naceu o 3 de outubro de1954 en Dallas, Texas. Os seus pais, grandesafeccionados á música, fóronlle inculcando pouco apouco esa afección ao cativo ata converterse enalgo fundamental na súa vida. Tomou as súasprimeiras clases do seu irmán maior Ji-

mmie e comezou a desenvolver oseu propio estilo sen aprender xa-mais a ler música dunha partitura.Dende moi novo, comezou a to-car de xeito semi-amateur ata que,arredor dos 17 anos, deixa os es-tudos e traslaádase a Austin coasúa banda, para adicarse xa dexeito definitivo á música.

Dende comenzos de 1972 for-mou parte de varias bandas,“Blackbirds”, “The Night-crawlers”, “The Cobras” (coa quefixo as súas primeiras gravacións)e “Triple Threat Revue”. Con estaúltima traballou finalmente durantemáis de dous anos ata que en1977 formou a definitiva “DoubleTrouble”, con Chris Layton á ba-tería e Jackie Newhouse ó baixo,pouco despois substituído por Tommy Shannon, cocal quedaría formada a alineación definitiva. Estaformación definiu un perfil musical claro: un bluesduro, eléctrico e rítmico, moi próximo ó rock que osidentificaría rapidamente.

En 1982, cando aínda eran uns completos des-coñecidos para o gran público, xa que nin sequeratiñan un disco publicado no mercado, foron invita-dos para actuar no Festival de Jazz de Montreux.Esta data foi decisiva na súa carreira xa que, aíndaque a actuación non enganchase co público asis-tente, as críticas da época foron inmellorables. Estaactuación daría lugar anos máis tarde a un incribledisco en directo de SRV: “Live At Montreux”.

A partires deste momento comezou a súa as-censión cara o estrelato: participa nun disco deDavid Bowie e firma por fin un contrato para futurasgravacións en Epic Records. Deste xeito, en 1983,publicouse o seu primeiro disco, “Texas Flood”. Oéxito non se fixo agardar, disco de ouro, nomina-

ción para osGrammys e premios da revista “Gui-tar Player” como mellor novo talento, mellor álbume mellor guitarrista de blues.

Un ano despois publica o seu segundo traballo,“Couldn´t Stand The Weather”, onde inclúe a famo-

Texas FloodCouldn´t Stand The Weather

Soul To SoulIn Step

The Sky Is CryingIn The Beginning

Live At Carnegie HallLive At Montreux 1982 & 1985

SRV (Box Set)

D I S C O G R A F I A

S E L E C C I O N A D A

sa versión do clásico de Jimi Hendrix “VoodooChile (Slight Return)”. Con este álbum repite o éxi-to do anterior e recolle máis premios, entre elesdousNational Blues Award como mellor showmane mellor instrumentista de blues, converténdose naprimeira persoa branca en gañar calquera destespremios.

En outubro dese mesmo ano fai realidade un dosseus sonos, actuar no Carnegie Hall de New Yorkcon motivo do seu 30 cumpreanos. Alí contou coacolaboración de xente como o pianista Dr. John, acantante Angela Strehli ou o seu propio irmá Jim-mie. Esta grabación deu lugar tamén anos máistarde a outro excelente disco en directo: “Live AtCarnigie Hall”.

“Soul To Soul”, o terceiro álbum da banda, foipublicado en 1985 e in-corporaba unha impor-tante novidade: a inclu-sión no grupo dun teclis-

ta, Reese Wynans. Nodisco apreciase xa unhanotable madurez no esti-lo de Stevie que manti-vo intacto o seu status

de mellor guitarrista do planeta. Daquela as súasxiras percorrían xa todo o mundo incluíndo por su-posto Europa ou Xapón.

O vertixinoso ritmo de vida que levaba nesaépoca e unha forte adicción á cocaína e o alcohol,obrigouno a mediados de 1986 a ser internado nun

centro de rehabilitación onde permaneceu case unano. Por mor deste parón na súa actividade, Epicpublicou “Live Alive”, un dobre disco en vivo quenon facía xustiza ó nivel que realmente acadaba abanda nas súas actuacións en directo.

Na primavera do 87 aparece de novo en escenaparticipando en shows doutros artistas, gravandoun pequeno acústico para a cadea MTV ou colabo-rando nalgunha película como “Back To The Beach”.

Pouco a pouco Stevie e a Double Trouble come-zaron a poñerse en forma de novo e, deste xeito, oseu retorno ós estudios de gravación foi demoledorxa que, en 1989, gravou o seu mellor álbum,“InStep” que gañou indiscutiblemente o premioGra- mmy como mellor disco de blues do ano.

O 27 de agosto de 1990, despois de participarnun recital de blues en Wisconsin, xunto a EricClapton, Buddy Guy, Robert Cray ou Jimmie Vaug-han, o helicóptero que o levaba de volta a Chicagoestrelouse nas montañas pouco despois do despe-gue, por mor da néboa. Os cinco pasaxeiros queían a bordo foron atopados días máis tarde. Todosmorreran instantaneamente, entre eles estaba Ste-vie Ray Vaughan.

A partir dese momento e nos anos posteriorescomezaron a sucederse múltiples homenaxes eálbums póstumos. O primeiro foi “Family Style”, oálbum no que estaba traballando xunto ó seu irmáJimmie pouco antes da súa desaparición. Destesálbumes, o recopilatorio de temas inéditos “The SkyIs Crying”, unha gravación en vivo de comenzosda súa carreira “In The Beginning”, ou os xa co-mentados discos en directo son, se cadra, os máisdestacados dun dos grandes guitarristas e compo-sitores de blues que coñeceu este mundo.



Rúa: Misericordia, 58

27850 - VIVEIRO (Lugo)Teléf.: 982.56.04.49 - Fax: 982.56.23.06Móbil 606.54.11.55

E-mail: [email protected] http://www.iesmariasarmiento.net

Impreso, en papel reciclado, nos talleresde PUBLILAR - Magazos - Viveiro

Depósito Legal: LU-402-94Viveiro, 19 de decembro de 2008

ANO XV, NÚMERO 43TIRADA 900 EXEMPLARES

DISTRIBUCIÓN GRATUÍTA a alumnos eprofesores: 820 exemplares,

por correo a antigos profesores,institucións, centros e medios de

comunicación: 80

SUBVENCIONA:EQUIPO DE NORMALIZACIÓN

LINGÜÍSTICA DO IES MARÍA SARMIENTO

O Provisional

7 5 A MS07 220132

COLABORAN NESTE NÚMEROCOLABORAN NESTE NÚMEROCOLABORAN NESTE NÚMEROCOLABORAN NESTE NÚMEROCOLABORAN NESTE NÚMERO ALUMNOS: ALUMNOS: ALUMNOS: ALUMNOS: ALUMNOS:

Iria Matilde Moliner Piñón Javier Díaz Gómez

Néfer Toledano da SilvaÚrsula Vázquez Pajón

Tania López VizosoPedro Díaz DíezPROFESORES:PROFESORES:PROFESORES:PROFESORES:PROFESORES:

Xosé Cabana CabanaJéssica Fernández Polo

Marta Coria Blanco José María Leal López

PROFESORES DOUTROSPROFESORES DOUTROSPROFESORES DOUTROSPROFESORES DOUTROSPROFESORES DOUTROSCENTROS:CENTROS:CENTROS:CENTROS:CENTROS:

Cándido Dacosta LagoPERSOAL NON DOCENTE:PERSOAL NON DOCENTE:PERSOAL NON DOCENTE:PERSOAL NON DOCENTE:PERSOAL NON DOCENTE:

Javier Caneda GonzálezDISTRIBUCIÓN E ARQUIVO:DISTRIBUCIÓN E ARQUIVO:DISTRIBUCIÓN E ARQUIVO:DISTRIBUCIÓN E ARQUIVO:DISTRIBUCIÓN E ARQUIVO:

José López Peña

Antonio González da TorreLucía Lage PolFOTOGRAFÍAS:FOTOGRAFÍAS:FOTOGRAFÍAS:FOTOGRAFÍAS:FOTOGRAFÍAS:

Arquivo IES María SarmientoPedro Álvarez ExpósitoCOORDINACIÓN ECOORDINACIÓN ECOORDINACIÓN ECOORDINACIÓN ECOORDINACIÓN E

MAQUETACIÓN:MAQUETACIÓN:MAQUETACIÓN:MAQUETACIÓN:MAQUETACIÓN:Néstor Timiraos Labaen

19 decembro 2008 O Provisional Páxina 23

O couto de Segade

O couto de pesca de Segade atópase nundos ríos menos contaminados de España enunha contorno natural verdadeiramente pri-vilexiada. Non hai moitos anos que no Sorpodíamos pasar xornadas de pesca inolvi-dables, aínda que as súas troitas nunca fo-ron dun tamaño esaxeradamente grandes,

máis ben son dunha beleza e calidade in-comparable.Percorrendo unhas fragas que nada te-

ñen que envexar a outras de máis fama, oSor ensínanos taboas e remansos nos quee difícil non ter unha picada. Lástima que o90% das troitas non alcanzan o tamaño re-gulamentario exixido.

Neste río apreciamos co paso dos anos adegradación das súas ribeiras. Cada día máispoboadas de eucaliptos, que asentan assúas raíces no mesmo cauce, e que coassúas follas e froitos, contaminan o leito, pro-ducindo a morte dos macroinvertebrados ne-cesarios para a alimentación dos peixes. Adiminuición de troitas é notable nos últimostempos e de non tomarse solucións urxen-tes, en pouco tempo pescar unha troita nesterío será toda unha fazaña. Non obstante,pescar nas augas deste Couto de Segade éun verdadeiro pracer, xa que á limpeza etransparencia das súas augas hai que en-gadir o constante sentir dunha natureza vir-xe, que a cada paso nos sorprende conpercepcións e avistamentos de diferentesespecies animais ou vexetais, que noutroslugares nos sería moi difícil de atopar.

As picadas, a pesar de todo, e soen serhabituais, pero dun tamaño moitas veces in-significante. Por iso é que neste río a pescasen morte é case obrigatoria, se non des-examos que a controvertida gardería desterío nos sancione. A "cucharilla" e a mosca

serán os cebos preferentes a utilizar, sen-do a seca a que máis satisfaccións nosdará e que, por outro lado, menos danoscausaremos ás nosas “pezqueñinas”. Detodas formas, de vez en cando tamén pode-mos ter algunha picada de tamaño regula-mentario e que nos proporcionará unha loita

inigualable, xa que as troitas deste río sonde gran bravura, propiciada pola súa esvel-tez e forma adquirida a base de loitar contraas súas correntes. Máis abundantes son osreos e, aínda que tamén sofren unha pro-gresiva diminución, aínda podemos obtercapturas que farán de pescar no Couto deSegade un pracer para os nosos sentidos.

Para chegar a este Couto o mellor é ir ataAs Pontes de García Rodríguez e alí tomar anova estrada que nos conduce a Ortigueira,despois de 7 km. de percorrido, e unha vezpasado o Alto do Caxado, desviarémonos ádereita, tomando tamén a nova estrada quenos conduce a Mañón. Percorridos arredorde 4 Km. e á man dereita xa vemos os rama-les que conducen as diferentes tramos desteCouto.

Dende Viveiro podemos ir ata o Folgueiro,coller a estrada ata Negradas e de alí ata AsRibeiras; alí xa atopamos indacadores parachegar aos diferentes tramos do río.

Distintas áreas recreativas e cunhas ins-talacións ben conservadoras nos facilitaránrefuxio e descanso na nosa excursión depesca a este bonito río.

Unha cantina na área de Ponte Segadeproporciónanos ademais un bo bocadillo ouun refresco tan apetecible nesas horas es-tivais, nas que despois do necesario madru-gón, o estómago empézanos a reclamar com-bustible.

-ÚRSULA VÁZQUEZ PAJÓN-

-Ponte sobre o río Sor, abaixo de Segade-

¡ANIMADEVOS, NON É SÓ UN BON SITIO PARA PESCAR, SENÓN QUE TAMÉN É UN BON SITIO PARA PASEAR E VER O PERCORRIDO DO FERMOSO E ESVELTO RÍO SOR!



UN TEMA VITAL

O maltrato entre iguais

* * *Podemos falar de maltrato entre iguais cando unrapaz ou rapaza, ou un grupo pega, intimida,acosa, insulta, exclúe, amola, ignora, abusa,ameaza, chantaxea, etc., a outro rapaz ou rapazade forma repetida e durante un tempo prolongado,coa intención de facerlle dano, e ocultándose dequen pode amañar a situación (profesorado,familia).Estes feitos ocorren nos lugares onde estudan ouxogan, diante doutros compañeiros sen que osque o observan fagan nada por evitalo ou paralo.Non pode, polo tanto, considerarse maltrato unhapelexa ou discusión esporádica, nin as cambade-las, empurróns ou patadas que se producenocasionalmente practicando algún deporte ouxogo, nin certos episodios nos que se lle toma opelo a alguén como parte de bromas entre iguais.

Páxina 24 O Provisional 19 decembro 2008

Son situacións moi difíciles polas que pasan algúns rapaces e rapazas, tales como agresións, pelexas ou insultos que constitúen condutas contrarias á convivencia atentando contra a dignidade

individual. Estar atentos aos cambios de humor ou comportamento é fundamental para atallar o problema e actuar a tempo.

Entre todos podemos loitar contra todas as formas de maltrato presentes na sociedade

FORMAS DE MALTRATO

Poden presentarse moitas e variadas,

case sempre combinadas unhas conoutras. Ás veces físicamente: pata-das, puñazos, golpes con obxectos;dun xeito verbal: agachar, cambiar desitio, roubar… obxectos da vítima.Pero non podemos esquecer outrasformas coma: vocear, burlarse, insul-tar, poñer alcumes, falar mal ás súascostas insistentemente, facer que oíade “casualidade”, pintadas, mensaxesao móbil…Tamén, o aspecto relacional soe estarpresente nas formas de maltrato conaccións encamiñadas a minar a au-toestima da vítima e fomentar a sensa-ción de inseguridade e o temor; a ex-clusión deliberada de actividades, im-pedir a súa participación, deixar a víti-ma soa no patio, facer parellas ou gru-pos na clase sen contar con esa per-soa.

SINAIS DE ALARMA

Moitas veces unha persoa está pade-cendo intimidación e maltrato por outrasdo seu contorno ou grupo e podemosnon sabelo.Hai unha serie de signos físicos, emo-cionais, psicolóxicos e de conduta queindican a existencia dun posible mal-trato, sobre todo se se dan varios aomesmo tempo. Por exemplo:• Comenta que recibe insultos ou bur-las no colexio ou que falan mal del/a?

veces trainos rotos?• ”Perde” con frecuencia obxectos per-

soais ou diñeiro?• Mostra sinais externos de golpes,rabuños, magulladuras ou feridas?• Comeza a non querer ir ao colexioou ao instituto con desculpas (dor de

cabeza, de estómago, vómitos) paranon asistir ás clases ou cando estánelas reclama que o vaian recoller?• Non ten gañas de comer?• Evita ir a determinados lugares?• Ten cambios nos patróns de sono?• Denota, a miúdo, tristeza ou cambiarepentinamente de humor?• Está baixando visiblemente o seurendemento escolar?• Manifesta unha alta ansiedade e in-seguridade?• Cústalle relacionarse con outras per-soas da súa contorna?• Está perdendo amigos ou amigasquedandose só ou soa?Se está sucedendo isto, o voso fillo oufilla necesita axuda canto antes.

É moi importante coidar dos nosos fillos sen sobreprotexe-los, fomentando a autonomía e capacidade afectiva.

Na nosa vida diaria en familia debemos facelos partícipesdas decisións na xusta medida, os costumes, a respectar asnormas, fomentar a solución dos problemas por medio do

diálogo, promover o respecto polas diferenzas individuais.

... E QUEN MALTRATA?

Aínda que nos pareza imposible, pode

ser o noso fillo/a o que maltrata a outrapersoa; o primeiro que habería quefacer é confirmar esta posibilidade. Paraisto, debemos estar atentos a diferen-tes signos que poden denotar este tipo

de actitudes:• É unha persoa agresiva, dominanteou prepotente; insulta e descualifica?• Intimida ou maltrata os seus irmáns eos seus amigos ou amigas?• Quere levar sempre razón, impoñen-do as súas ideas pola forza?• Ten ataques incontrolados de ira enon soporta contrariedades?• Nunca se pon no lugar dos demais?• Ten dificultades para comunicar osseus sentimentos e afectos?• Gábase das súas actuacións violen-tas e xustifícaas sempre?• Nunca sente remordementos?Se observamos este tipo de actitudesno noso fillo/a, debemos afrontar convalentía a situación.

AGORA QUE?

Unha vez que, como familia, detecta-

mos sinais de alarma e cremos que onoso fillo/a pode ser vítima ou maltra-tador/a, que podemos facer?• Falar con el/ela favorecendo un cli-ma de confianza; non obrigalo a contaros feitos, darlle a oportunidade de fa-celo e non xulgalo. O malo é a situa-ción, non as persoas.• Comprender os seus medos e pro-porcionarlle a seguridade necesaria.El/ela vale moito por si mesmo.• Transmitirlle que contar a situación ofará sentir mellor e que sempre haimodos de mudar as situacións.• Acudir ao centro educativo e falar cotitor/a; este transmitirá a situación aoresto do profesorado, xefe de estudos,orientadora…• Seguir as indicacións que se nosdean dende o centro. Cada caso éindividual e o seu tratamento taméndebe selo.• Pódense propoñer sesións de me-diación, traballo sobre habilidades so-ciais e convivencia, sancións discipli-nares… Será necesario ter en conta avítima, agresores/as e ás testemuñas(se as houbera) para solucionar o fon-do do problema.

Debemos ter en conta que as mellores medidas sempre son as de

tipo preventivo.

O Provisional 43

Documents

Transcript of O Provisional 43