Nightingale Health Journal (Nov-2013)
Transcript of Nightingale Health Journal (Nov-2013)
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 1/16
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 2/16
usef ;rma&;*sme,f trS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf2 NIGHTINGALEt,f'D wmcsKyf - a'guf wmpifoD ,mar mif wm0efcHt,f'D wm -*grPdt,f'D wmtzG J U 0if -a'guf wmcifapm0if ;
a'guf wmoD [armifa'guf wmvG Pf ;aqG
Layout & Design - ausmftJe,f pmpD pm½d k uf - apmtJtJ
t ,f 'D w mh t m a b mft ,f 'D w mh t m a b mft ,f 'D w mh t m a b mft ,f 'D w mh t m a b mft ,f 'D w mh t m a b mf
tem*wf twG uftpm;taomuf rsKd ;quf opf jzpf wJ h uav;ol i,f awG [m t&G ,f a&muf vmwJ h aemif wcsd ef rS m vl YtzG J Ytpnf ;&J U vk yf ief ;aqmif wmawG udk t"duvkyfudki fxrf;aqmifMur,fholawGjzpfygw,f/ 'gaMumif h olwd k Y&J U ynma&; usef ;rma&;awG ud k taumif ;qHk ; jzpf atmif aqmif &G uf ay;wmud k tem*wf twG uf &if ;ES D ;jr§ Kyf ES H jcif;vd kY ac:qdkavh &Sd ygw,f/
'DxJrSm wGJzufyg0i fvmwmu uav;oli,fawG&J U vuf &S d^tem*wfusef;rma&;eJ Y rkefYyJoa&pmawG qufpyf rI jzpf ygw,f/ urÇ mh Ed kif iH tm;vHk ;rS m uav;ol i,f awG twG uf rk efYyJoa&pmvk yfief;[m tifrwef BuD;rm;wJ h pD;yGm;a&;
vk yf ief;? rwdrfaumEdk if wJh ½d k;&m"avhawG jzpfygw,f/ 'gh aMumif h rk efYyJ oa&pmawG [m uav;awGtwG uf tEÅ
&m,fuif ;zdk Y? tm[m&&Sdzdk Y tifrwef ta&;BuD;vmygw,f/ avmbom;pD ;yG m;a&;orm;awG [m tjrwf rsm;rsm;usef atmif aps;ouf omwJ h qk d ;aq; csKyf aq;awG? wjcm;"mwk aA' aq; awG? qD tnHh awG xnfhoGif ;Muovdk uav;awGud k yd kqGJ aqmif Ed k if atmif vnf ; oMum;? *uf pf? qm;? tcsKd rI ef Y? jynf h 0 tqD? u,fvd k&D rsm;wJh oD;ESHawG oH k;pG JMuygw,f/
txl ;ojzifh w½kwf Ekd ifiH u wif oG if ;vmwJ h rk ef Yxk yf awG [m urÇmhusef;rma&;tzGJYBuD ; WHO cGifhjyKrxm;wJ h "mwf ypönf;awG yg0ifaewJhtwGuf vufiif;tEÅ&m,f&Sd½Hkru a&&SnfrSmvnf; uifqma&m*g? ESvH k;a&m*g? qD;csdKa&m*g? t0vG ef rI awG jzpf apEd k if wJ h tvm;tvmawG yd k rsm;aeygw,f/
WHO cGifhjyKwJh "mwfypö nf ;awGeJ Y vkyfwJ h uav;rkefYawG rSmvnf; u,fvdk &Drsm;wm? qm;? qD? oMum;rsm;wmawG aMumifh taemufEdk if iH awGrSm atmufwef ;pm;rk ef Y Junk Food
vd k Y owf rS wf NyD ; uav;awG eJ Y rd bawG taeeJ Y tm[m& jynf h 0wJhrkefYawG a&G;cs,f 0,f,l Ed kif atmif pnf;½Hk;vI yf &Sm;aeMu ygw,f/
jref rmEd k if iH rS mawmh uav;rk ef YawG rS m txuf uajymcJ h wJ h tEÅ&m,f&Sd"mwkypö nf;awG? usef;rma&;eJYrnDwJh obm0 ypö nf ;awG &J U ab;&ef omru oef Y&S if ;rI r&S d wJ h vrf ;ab; ½d k ;&m vufvkyf rkefYawGaMumifh 0rf;ud kuf0rf;avQm? tonf;a&mif tom;0gpwJha&m*gawGtjyif pm;tkef;qDeJY taMumf qDusef awGaMumifh ESvH k;aoG;aMuma&m*g tEÅ&m,fawGyg jrif hrm; aeygw,f/
'gaMumifh tem*wf rSm vl BuD;rsm;tjzpf rdom;pkwm0ef? wd kif ;jynfwm0ef awG xrf;Mur,fh ,aeYuav;awG twG uf oef Y&S if ;NyD ; tm[m&"mwf jynf h 0 usef ;rma&;tEÅ &m,f uif ;wJ h rk ef YyJ oa&pmawG xk wf vk yf a&mif ;csjcif ;? wif oG if ;jzef YjzL;jcif ; awGvkyfNyD; tEÅ&m,fay;EdkifwJhrkefYawGudk ydwfyifwm;jrpf ta&;,l wmvk yf atmif wm0ef &S d tpd k ;&eJ YwuG pD ;yG m;a&; vk yf ief;&S ifrsm;? aps;onfrsm;udk rdbrsm;? ausmif ;q&m-q&mr rsm;eJY usef;rma&;0efxrf;wdkYu wufwuf<u<uvIyf&Sm; ta&;qd k zd k Y Ed k uf wif a*;vf usef ;rma&;*sme,f u jref rmEd k if iH u]rkefYwdk ufyGJ} udk axmufcH wd kufwGef ;vdk ufygaMumif;/
tpm;tpmjyóem
jrefrmE dkifiH qifajc axmufa &m*g pufwifbmvtwGif;u
rEÅav;wkdif;twGif ; jynfol rsm;tm; aoG;azmufí qif ajcaxmufy dk; ppf aq;&m t r&yl&NrdKUe,f wGif vl 500 ü 44 OD ;? r[matmi fa jr Nr dK U
OD;aES mufqJvf ta&twGuf = 100 bDvD,H tm½Hk aMumtjrefEIef; = wem&D rdkif 270 aoG;aMumrsm;t&Snf = rd kif 100000 (wod ef;) ESvHk ;\aeYpOfn§pfxk wfwJhaoG ;yrmP = *gvH 2000 aeYpOftouf½SLwJhtBud rf = 25000 MunfhzdkYtwGuf rsufvHk;<uufom; vIyf&Sm;&wJhtBudrf = 100000 (wodef;) aeYpOf rsuf awmifcwfwJhtBud rf = 15000 aeYpOfxGufwJ hwHawG; = 6 cGuf aoG;qJ vfxkwf vkyfrI = wpuúefYudk 3 oef; ausmufuyfu aeYpOfoef Ypifay;wJhaoG;yrmP = 50 *gvH touf 70 t&G ,fxd vlwa,muf vrf;avQmuf wJh twdkif; twm = urÇ mudk 4 ywf pmavmufywfNyD ;/ aeYpOf ajcqDxGufyrmP = 2 cGuf aeYpOf ta&jym;qJvfa[mif;uGmusrI = oef ; 50 ta&jym; 1 vu®ywfvnf = acR;*vif; 650? aoG;aMum ay 20? a&mifjc,f qJvf 60000? tm½Hk aMumtzsm; 1000/
Reader's Digest
odau mif ;p &m vlYcE m
jynfywifoGif; pm;aomufukef jynfyrS w&m;0if^w&m;r
0if wifoG if ;vmwJ h pm;aomuf uk efrsm;&JU 60% [m uifqm
a&m*grsm jzpf yG m;Ed k if aMumif ; jref rmEdkifiH pm;oHk ;ol umuG,fa&; toif ;OuúX OD;Atkyfcd kifu ajymw,f/ 'DxJrSm tuifrsm;?
at;c Jtom ;rsm;? Muuf t onf;tjrpfxkyf rsm;? uGrf;pm; aq;? toifhpm; pm;aomuf zG,f rsm; yg0ifNyD ; wm&Snf cH "m wk aq;? rI d owf aq;awG u uif qmjzpfapEd k ifygw,f/
Family Health
j y n f w G i f ; tp m ; tp m atmuf wdkbm 15 &ufaeY
u {&m0wDw dki f; ZvGe fNr dKU anmif yifaps;&yfuG uf txuf wef;ausmi f;rSm ausmif;om; ausmif;ol 32 a,muf tpm tq dy foif h cJ hM uy gw,f / ausmif;rk efYaps;wef;u acguf qGJaMumf? MumZHaMumf? a&cJ acsmif;wdkY0,fpm;&mu rl;a0 atmhtefuk ef wm jzpfygw,f/
The Voice
rk efYw dku fyG J rauG ;wd k if ; awmif wG if ;BuD ;
Nrd KUrS m oG m;buf qd k if &m q&m0ef
vnf ;jzpf? ausmif;usef ;rma&; tzGJY acgif;aqmifvnf ;jzpfol a'guf wmausmf aqG OD ;aqmif NyD ; "mwk qd k ;aq;ygEd k if iH jcm; (txl ; ojzifh w½kwf) rkefYyJoa&pm rsm; qefYusifa&;vIyf&Sm;rIudk Mo*kwfvupNyD ; qifET Jae&m y nmay; vufurf;pmapmifrsm;
a0NyD; a[majymyG Jrsm;vkyfcJh yg w,f/ 'gayr,f h atmuf wd k bm 15 &ufrSm a'guf wmausmf aqG ud k &Ju ac:ppfcJh NyD; wdk ufyGJ qdk wJh toHk;tEIef;roHk ;zdkY zdtm; ay;cJh ygw,f/ a'guf wmausmf aqGuawmh ,if;vIyf&Sm;rIudk wjynfvHk; ysHUES HYatmifvkyfzdkY pnf;½Hk;aeygw,f/ jrefrmEdk ifiH twGif; &,f 'Drdwf rk efY aps;uGuf rSm w½kwfjynfvkyfrkefYrsm;u 60%? xdk if;Edk if iH vkyfrk ef Yrsm;u 30%? jynfwGif ;xkwfyguif
rk ef Yrsm;u 10% ae&m,l xm;yg w,f/Irrawaddy,
U Kyaw Swe Facebook
e,fwG if vl 538 OD;ü 2 OD;? ykodrf BuD ; Nrd KUe,f wGif vl 520 ü 20 OD;? csrf;jrompnfNrdKU e,fwG if vl 610 ü ydk;rawGY? ompnfNrd KUe,f wGif vl 500 ü 1 OD ;? 0rf ;wG if ;NrdKUe,f wGif 504
OD;ü 23 OD;? anmif OD;Nrd KU 481 OD;ü ydk; rawG U? ausmufye f; awmif ;NrdKUwG if vl 500 ü 23 OD;? EG m;xk d;BuD;NrdKUwGif vl 501 OD;ü 14 OD;? wHwm;OD;NrdKUwGif 565 OD ;ü 20 OD;? jrpfom;NrdKU wGif vl 530 ü 8 OD;awGU&S d? rwå &mNrd KUe,f wG if 541 OD;ü yd k; rawGU? pOfhul;NrdKUe,fwGif vl
510 ü 1 OD; qifajcaxmuf ydk;&S donf udk awG U&S dcJh onf/
qif ajcaxmuf a&m*g onf a&ykyf a&qkd;rsm;wGif ckd atmif; avh&Sd aom Culex jciftrsKd;t pm;rS wqih f ul ;puf onh f a&m*g wrsKd;jzpfNyD; ul;pufcH&ygu cE¨ mud k ,f jyef &nf aMumpepf rsm; aumif;pG mpD ;qif;Ekd ifrI r&S djcif ;? jyef&nf>ye frsm; us,fvmNyD; bufwD ;&D;,m;ydk;rsm; >yefrsm;
twGif ; ck datmif;í udk ,fvuf t* Fg rs m; Bu D;xG m;vmum toufraoapEdkifaomfvnf; aumif ;pG m tvk yf rvk yfEk dif jcif ;? ½kyf qif;t*Fgysuf,G if;jcif ;? ajc vuf rsm; qif ajcaxmuf rsm;uJ h od k Y BuD ;xG m;vmjcif ;rsm; jzpf ay: Ekdifonf/ a&m*g vu©Pmrsm; rS m csrf;wkef zsm;jcif ;? rSifx yif h
ul,Sufjcif; (Lymphangitis)? eD&J ylavmif a&mif&rf;jcif;? t usdwfrsm; a&mif &rf;jcif;? qD; oGm;vQif tjzLysp fusJusJrsm; oG m;jcif;? &if usyfjcif;? trsKd; om;t*Fgr sm;atmi fhjcif; BuD; jcif ;? a&rk wf pG J jcif ;? ajcvuf rsm; wjznf ;jznf ; BuD ;xG m;vmjcif;? qif ajcaxmuf uJh odk Yjzpfjcif ; p onf wdkY jzpfonf/
Popular Myanmar News
jref rmEdk ifiH xJ rSm jynf ol vl xktwG uf tEÅ &m,f uif ;wJh t qif h twef ;rD usef ;rma&; apmif h a&SmufrI&&Sdapzdk Yqd kNyD; usef;rm a&;0ef Bu D;u vuf a& G;pi f yk*¾ Kdvf awGeJ Y zGJ Ypnf;xm;wJh jref rmEd kif iH aq;aumif pD[m aq;y nm oif Mum;a&;eJY aq;ynm bG JY? q&m0ef vdkifpif? q&m0ef usifh0wfodu©me JY pnf;urf ;? aq;½H k aq;cef ;rS wf yH k wif eJ Y pH csd ef pHñTef;udpöawGudk t"duBuD; Muyf uG yf uJ zd k Y &nf &G ,f csuf? wm 0efeJY vk yf ydk if cG ifh awG&Sd ygw,f/
'D vd k vk yf zd k Y jref rmEd k if iH aq; aumifpDOya'udk jy|mef;xm; ayr,f h aq;ukcG if h vd k ifpif r&S d bJ vlemawGudk Munfh½I ppfaq; uk ojcif;? a&'D ,dk? *sme,f? o
aq;aumifpDjyóem wif;pm? r*¾Zif;awGuwqifh ay:ay:xifxif aMumf jimjcif;? tmrcH txl;avQmhaps;rsm;e JY a,mifjyqGJaqmifNyD; aiGaMu; rsm; n§ pf ,l jcif;? jrefrmpum;- t*F vdyf pum;rwwf aom y nm&S if qd k ol rsm;? ol emjyK? uRrf ; usifqdkolrsm;udk ac:,luko apjcif;r sm; vkyfaeMuw,f? 'Dvd kjzpf&wm[m Oya'bJ&SdNyD ; enf;Oya'r&Sdao;wm? Oya' udk,füu acwfeJYrnDwmawG aMumif h vd k Y cG J pd wf txl ;uk orm; awmf ygarmu© a'gufwm jr od ef ;[ef (tNid rf ;pm; Ad k vf rS L;csKyf ESi fh wyfrawmfaq;0efxr f; ñT ef Mum;a&;rS L;a[mif ;) u a0 zef xm;ygw,f/
Family Health
Edkufwifa*;vf usef;rma&;*sme,fudk tifwmeuf wGif zwf½IvdkygvQif ...
www.maetaoclinic.org/publications ESifhwww.bmahealth.org wGif zwf½IEdkifygonf/
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 3/16
usef ;rma&;*sme,ftrS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf NIGHTINGALE 3
ar;/ q&mwk d YqD rS m cG J pd wf uk Surgery eJ Y xdcd k uf'Pf&m Trauma qk d NyD ;XmecG J xm;ovm;cifAs/
ajz/ t&if wk ef ;uawmh usaemf wk dY Trauma yJ vk yf w,f/ aemuf yk d if ; vk yfief;us,fjyefYvmawmh Surgical jyef ay:vmw,f/ trS efawmh wXmewnf ;yJ/ Trauma vnf ;ac:w,f/ Surgery vnf ;ac:w,f/ar;/ rk wfa&m*g (Hydrocele) vk d rsdK; cG J&wmawGawmh Trauma r[k wfawmhbl ;ayghaemf/ ajz/ [k wfuJ h/ar;/ 0ef xrf ; b,fES pfa,mufavmuf&S d ygovJ/ ajz/ t&if wk ef ;u 32 a,muf/ tck 29 a,mufyJ usef awmh w,f/ar;/ Trauma ykdif;eJ Y ½k d ;½kd ; Surgery yk dif;twGuf 0ef xrf ;awG wm0efcG Jao;vm;/ ajz/ wqdkif;rS mqkd&if Staff ESpfa,mufuawmh olwk dY cG Jpdwfwwf aeNyD/ 'gayr,fh tm;vkH ;awmh r&ao;bl;aygh/ ajym&r,f qkd&if trsm;tm;jzifh awmh cGJvk dY&NyD/ wu,fvkd Y vkdtyfr,fqk d&if? olwk dY
tcuf tcJ awGY&if ukd ,fu Munhfay;vkdY&w,f/ar;/ tm;vk H ;u oif wef ;wuf NyD ;om;awGayghaemf/ ajz/ [kwf w,f/ar;/ tvk yfoifawG&S dovm;/ ajz/ tvk yfoifawmh &Sd w,f/ enf;enf;aygh/ vufawGYjyef vm qif;wJ hol awG yJ &S dw,f/ar;/ q&mwk d YqD rS m Ek difiH jcm;om; Volunteer awG&S dovm;/ ajz/ wa,muf wavawmh tNrJ wrf ;vmw,f/ 'gayr,f h ol wk dYu wESpfqkd wacgufaygh/ wacgufqk d&if wywfavmuf/ NyD;&if jyef oGm;w,f/ar;/ ol wkd Y u q&m0ef BuD;awG vm;/ ajz/ [kwfw,f/ 2002-2003 ywf 0ef;usifavmufwk ef ;u q&m 0efwa,mufvmw,f/ 2004 rSmvnf; wa,mufvmw,f/
a'gufwma';Apf/ aemufNyD; *syefq&m0efvnf; vmaew,f/ ajym&r,f qk d &if tqufrjywf ygyJ/ trsm;BuD;yJ/ 'D ES pf Ek d0if bmrS m wa,muf vmr,f/ t½d k ;txl ;uk aygh/ &uf ES pf q,f avmuf vmae r,fvk dYajymw,f/ 'D rS mawmh q,f&ufausmfaygh/ olvnf ; tjcm; ae&mawG rS m oG m;&wm&S dw,f/ar;/ ol u oif wef ;vmay;rS maygh/ ajz/ oifwef;vnf ;ay;r,f/ cG Jpd wfwmukd vnf; jyay;r,faygh/ar;/ w&uf uk d Trauma orm;awG b,favmuf vmovJ/ ajz/ twdtusawmh ajymvk dYr&bl;/ vlemtopf u 20 ausmf vnf ; &S d &if &S d w,f/ wcgwav 30 vnf ; &S d w,f/ vl emta[mif ; awG qk d &if rJ aqmuf teD ;w0k d uf rS maewJ h vl emawG u aq;vmxnf h & wm&Sdw,f/ Follow-up patient awGaygh/ yQrf;rQqkd&if 30-40 avmuf &S dw,f/
ar;/ q&mwkd YqDrSm twGif;vlemta eeJY b ,favmuf vufcHxm;Ekd ifovJ/ ajz/ ukwifu 36 vkH;&Sd w,f/ wcgwavvnf; jynfh w,f/ 'g ayr,f h cGJpdwfvl emuawmh tMumBuD ;rxm;bl ;/ Oyrm- tl us(Hernia) qkd &if trsm;qk H;rS wywfavmufyJ/ tJavmufxdrqkd ; bl ;qkd &if ok H ;av;ig;&ufqk d ay;jyef w,f/ jref jrefjyef ck d if;wmaygh/ aq;½kH ay:rS mqk d&if a&m*gxyf ul;rS mpk d;&drf &w,f/ar;/ xdcd k uf'Pf&musawmh b,f vk d trsdK;tpm;awG uk d Munh fovJ/ ajz/ trsd K;tpm;usawmh um;wk d uf wmwk d Y? qk d ifu,f wkd ufwmwkd Y? ½k duf wmwkd Y? &ef jzpfwmwkdY trsd K;rsdK;&Sdw,fav/ acgif ;uGJ ajcusd K;? vufusdK;awGaygh/ar;/ rk dif ;xd wmusawmha&m/ ajz/ t&if vk d ppf wk duf wmawG r&S d awmh od yfr&S d awmh bl ;/ 'gayr,fh
rk d if;awmhxdao;wm&S dw,f/ wcgwav usefcJ hwJ hrk dif ;awG &Gmom; awG uk d xd wm&S d ao;w,f/ od yf enf ;oG m;w,f/ awG Y&if awmh usaemf wk dYu aq;½kHBuD;ukdykdYay;w,f/ 'gayr,fh ol Ytem rqkd ;0g;bl ; qk d &if awmh 'D rS myJ xm;w,f/ 'D vd k bJ aoewf rS ef wmvnf ; od yf rvm awmhbl ;/ar;/ rD ;avmif wma&m &S dovm;/ ajz/ &Sd w,f/ uav;a&mvl BuD ;a&myJ/ trsm;tm;jzif h uav;aygh /ar;/ um;wk d uf vk dY vmwma&m/
ajz/ um;wkd uf wm? aemuf NyD; uav;awG upm;&if ;eJ Y jyKwf usvkd Y acgif ;zk? acgif ;uG J? ajcusd K;? vuf usdK;wmawG awmh awmf awmf av;
rsm;w,f/ar;/ aemufwck u t vkyform;aw G tvky fvk yf&if;ua eNyD; rawmf
wq jzpf wmawGa&m/ ajz/ tJ 'gawG vnf ;&S d w,f/ wk d uf ay:us jyKwf uswmawG? puf xJ rS m nyfoGm;wm? pufeJYxdwm? opfjzwf&if;eJYxdwm 'gawGvnf; &S dw,f/ar;/ tJ'gawG uk d pm&if ;aumuf xm;wmrsm; &S dovm;/ ajz/ tJ'gu Data xJrSm pm&if;oGif;NyD ; cG Jxm;wm&S dw,f/ tJ 'Dpm &if;u HIS ½kH;rSm&Sd w,f/ 2012 ckESpfrS m rD ;avmifvlem 174 OD; (xk dif ;bufurf;rS 105? jrefrmbufurf;rS 69)? acG ;udkuf vlem 383 (xdk if ;bufurf ;rS 279? jrefrmbufurf;rS 104)? t½d k;usKd ;vlem 222 (xdk if;buf rS 85? jrefrmbufrS 137)? yGef;yJhjywf&S 68 (xdkif;bufrS 47?
jref rmbuf rS 21)? aoewf 'Pf &m 15 (xd k if ;buf rS 8? jref rmbuf rS7)? rd k if ;xd vl em 3 (xd k if ;buf urf ;rS 2? jref rmbuf rS 1) &S d cJ h ygw,f/ar;/ q&mwkdYtaeeJY b,fvkdtrsdK;tpm;ukd vTJajymif;wm (referral)
vkyfovJ/ ajz/ acgif;rSm 'Pf&m&NyD ;owdarhwmwk dYvkd qk d;qkd ;&Gm;&Gm;aygh/ usaemfwkd Y wk duf ½k duf rykdYEkdifwmawmifrS ol wkdYukd ajymjy&wmaygh / bmaMumif h vJ qk d &if usaemf wk d YrS mvnf ; referral vk yf zk d Yu tcuf tcJ trsdK;rsdK;&Sd w,f/ uav;qkd &ifawmh enf ;enf ;OD;pm;ay;NyD; ykd Yay; w,f/ tm;vk H;ukdawmh ryk dYEkd ifbl ;/ar;/ t½k d ;usdK;wmusawmha&m/ ajz/ t½kd;usd K;wmusawmh wcgwav 'DrS mvkyfay;Ekdifwmvnf; &Sd w,f/ Oyrm ajcacsmif ;/ vufacsmif ;rS mqkd &if usaemfwk dYtaeeJ Y ausmufywfwD; jyef pnf;ay;vkdY&w,f/
ar;/ oHacsmif ;xnf h wma&mvk yfovm;/ ajz/ tJ'gawmh rvkyfbl;/ aq;½kHBuD;rSmyJ vkyfw,f/ar;/ vlemawGu trsm;tm;jzifh rJaqmufuvm;/ jr0wDuvlemawGa&m rsm;vm;/ ajz/ jr0wD zufuvl emawGvnf ; &Sd w,f/ 'DzufukdyJ tm;uk d;NyD; vmMuw,fav/ar;/ jzwf wmawG vk yfovm;/ ajz/ vk yf w,f/ ajym&r,f qk d &if Oyrm- aq;vd yf aomuf rsm;wJ h ol awGqk d&if ajcaxmufykyfoGm;wwf w,f/ olY&JUaoG;awG ppf aq; Munf h w,f/ qD ;csd Ka&m*g&S d wmrsd K;awG usaemf wk d Y 'D rS m jzwf ay;w,f/ar;/ rD ;avmif NyD ; ta&jym;jyeftpm;xk d ;wmrsdK; vk yfovm;/ ajz/ tJ'gvnf; 'gPf&mi,f&if vk yfay;w,f/ tBuD;BuD;awmh rvkyfbl;/
ar;/ tNrJ wrf ;vk yfay;&ovm;/ ajz/ odyfr&S dvkd ygbl ;/ar;/ (a,mufsm;t*Fg)BuD;aq;xkd;xm;wJh vlemawGa&m aemufykdif;
vmao;ovm;/ ajz/ &Sdw,f/ befaumufujyef vmwJhvlawG rsm;w,f wcsdKUqkd &if a,mif ukd if ;NyD; ykyf vmwmawG awGY&w,f / a&jym;jyef uyf ay;
olw kd YXmerS m aygif;tk d;BuD; BuD ;eJ Yay gi f;N yD ; ykd ;ow fw,f/ "mwfa&mifjcnf eJY yd k;owfwmawmh r&Sdao;bl;/ar;/ X-ray ½k d uf wma&m &S dovm;/ ajz/ X-ray awmh r&Sdbl ;/ wu,fvk dY vl emu ½kduf csifw,fqk d&if usaemf wkd Yu request form a&;ay;w,f/ar;/ q&mwk d YXmerS m tcsif ;csif ; &ef jzpf vk d Y 'Pf&m&NyD ; a&muf vm wmrsdK;&Sdovm;/ ajz/ &S dw,f/ "m;eJYxkd ;wmwk dY? yk vif;eJY½kduf wmwkd Y? csdef;Bud K;eJ Y
½kd ufwmwkdY trsdK;rsdK;aygh awG Y&w,f/ar;/ jref rmjynf rS mqk d&if tJ'grsdK;u &Jta&;yd kif wJ htrI (police case) av/tjyifaq;cef;rSm jyvkd Y r&bl;/ a q;½kH BuD;rS myJ jyvk d Y&w,f/ q&mwkd YqD
rS mua&m/ ajz/ 'D rSmvnf ; usaemfwk dYuawmh wwfEkdifoavmuf a&Smifay; w,f/ wcgwav csKyfay;w,f/ 'gayr,fh 'D avmuftxd jyó em BuD ;BuD ;awmh r&S dygbl;/ oli,f csif ; tcsif;csif ; t&ufaomuf NyD ; jzpf wmavmuf yJ qk d awmh vk yf ay;w,f/ "m;xk d ;? aoewf ypf wm rsd K;usawmh usaemfwkdYa&Smifw,f/ odyfrvk yf&Jbl;av/ usaemf wkd YtwGuf jyóem&Sdw,f/ BuHKcJ hzl;wm vnf;&Sd w,fav/ar;/ q&mwk d YtaeeJ Y b,f vk d rsdK;uk d cG J pd wf vk yf uk dif&wm yk d rsm;ovJ/ ajz/ trsm;aomtm;jzifh tlus? rkwf (Hernia, Hydrocele) wkdY ykdrsm;w,f/ aemuf a,musf m;om;aMumjzwf wmwkdY vkyfw,f/
ar;/ ta&;ay:taeeJ Y a&muf vmwmrsdK;usawmha&m/ ajz/ ta&;ay:taeeJYu wcgwavrSyg/ tlusNyD; jyefoG if;r& wmawG/ ajym&r,f qkd &if qkd ;qk d ;&G m;&G m;r[k wf bl;/ vl emuvnf; tajctaet& ½kwfw&ufjzpfvmNyD; 'DrSmvmcG Jwm&S dw,f/ odyfr rsm;bl;/ wu,fvkd Yrsm; tcsd efMumNyDqk d&if awmh usaemfwk dYtaeeJ Y aq;½k HBuD;uk dykdYw,f/ ajym&r,fqk d&if tlawG yk yf Ek difw,f/ar;/ &ef jzpf vk d Y "m;awGeJ Y xk d ;wmrsdK;u Ad k uf xJ teuf BuD ;0ifoG m;wmrsKd ;/ ajz/ tJ'gawmh usaemfwkd YqD rSm rvkyf bl;/ aq;½kH BuD ;ukd yk dYw,f/ar;/ q&mwkdYqDukd ta&;ay:taeeJYa&mufvm&if vlemawGtaeeJYbmuk dt&if vk yfaqmif&r,fqk d wmuk d &Sif ;jyay;yg/ ajz/ wcgwav vl emu aoG ;awG wtm;xG uf w,f/ usaemf wk d YqD u wkd uf ½kd uf vmck dif ;w,f/ vmNyD ;rS vuf rSwf oG m;vkyf vkd Y&w,f/ tJ vkdtajctaerSm vlemu apmifhvk dYr&awmh bl;/ t&ifvk daeNyD/
'D uk d wk d uf ½k d uf rvmbJ eJ Y? vuf rS wf oG m;apmif h qk d &if aoG ;awG yk d xG uf oGm;r,f/ ykdqkd ;oGm;r,f/ aoG ;xGufrsm;&if raumif;bl;/ar;/ tckaemufykdif; q&mwkdYrSm aq;awG? ypönf;awGu bwf*suftajctaet& jywf vyf wmawG &S dovm;/ ajz/ wcgwav aq;awGu rvkHavmuf wmrsdK;awmh &S dygw,f/ tJ vkd tajctaersd K;jzpf vm&if usaemfwk d Yu wjcm;XmeawG uaeNyD ; cP,lok H;xm;&w,f/ wjcm;XmeawG vnf; aq;rvk Havmuf&if usaemf wk d Y Xmeuae cP,l ok H ;aeMuwmyJ/ wcgwav usaemf wk d Y cef YrS ef ;xm;wJ h vl emOD ;a&u enf ;aeNyD ;awmh vl emOD ;a& tajctae t& okH;&wJhaq;awGu rsm;oGm;wmrsdK;&Sdw,f/ usaemfwkdYrSm rvk H avmuf &if wjcm;XmeawG uae,l xm;NyD ; aemuf jyef ay;w,f/ XmeawGtrsm;BuD;qkd ayr,f h 'Dvkd yJ tjyeftvSef aygh/ar;/ Edkufwifa*;*sme,fpmzwfy&dowfudk wjcm;bmrsm; ajymcsif
ygovJ/ ajz/ jzpf Ek d if r,f qk d &if usaemf wk d Yuvnf ; vl emawG uk d vuf urf ;pm apmifav;awG ay;zwf wmrsd K;&S d ygw,f/ ay;zwf &J Uom;eJ Y wcsd KUqk d &if vkyfwJholuawmh vkyfaewkef ;yJ/ t"du ajymcsifwmu (a,muf sm;t*F g)BuD ;aq;xk d ;wmqk d &if raumif ;ygbl;/ vl i,f awG taeeJ Yaygh/ rvk yf zk d YajymaewmyJ/ vk yf wJ h ol uvnf ; vk yf aewmyJ/ raumif;ygbl;/ tJ'g *sme,frSm a&;xnfh ay;apcsifygw,f/
r,faw mfaq;cef;? cGJpdw fukESifh xdcdkuf'P f&mXmewm0efcH
apmt,f hwrG D;ESif hawGUqH kar;jref;jcif;
w, f/ jzwf awmh rjzwf&ygbl ;/ar;/ cGJpdwfwJhud&d,mawGub,f vk dtrsdK;tpm;awG vJ/ aj z/ ud &d,muawm h trsd K;rsd K;&S d wmaygh/ cG J pd wf cef ;rS m okH; zkd Yqk d&if ykd ;owf NyD ;om;
ud &d,maygh/ cGJpdwfcef ;xJrS myJ xm;w,f/ ½kd;½kd; aq;xnf h(Dressing) uk di fr,fqk d& if wae&mrS m xm;w,f/ usaemf wkdY vkyfukdi fNy D;NyDqk d&if IPU
Xmeukd ykdYw,f/ tJ'DXmeuae ykd ;owfay; NyD; jyef yk dYay;w,f/
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 4/16
usef ;rma&;*sme,f trS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf4 NIGHTINGALE
tpyxruawmh twlwl? aemufusawmh rS awG ;ac:yk H awG ajymif;vJcJh Muwmyg/ 'DurÇm ay:rSm acwf rD odyÜ Henf ;us (t aemufwkdif; aq;ynm)qk dwm ay:rvmcifu taemufwkdif; aq;ynmzcifBuD;vkdY todt rS wf jyKMuwJ h *&dvlrsd K; [pf yk d u a&;wD;vnf ; obm0"mwf BuD ; 4 yg; (yx0D? awaZm? tmayg? 0ga,m)uk dyJ tajccHNyD ; rusef ; rmol awG uk d aq;uk o&mrS m pOf ;
pm;awG;ac: tokH;cscJ hwmyg/ aemuf NyD ; 'D buf acwf rS mvk d aq;awmifh (Capsule)? aq; vkH;? aq;jym; (Pills, Tablets)
awG ray:cif xkd;aq;rsdK;pk H(I/M tom;aq;)? I/V taMumaq;?S/c, I/d (ta&jym;xkd;aq;) r&Sd cifwkef;u aq;rI efYeJ Yaq;&nf(Powder, Liquid) tajccHESpf rsdK; om &Sd ygw,f/
'D uaeY acwfrDcGJpdwf ud&d ,m wef qmyvm avqma&mif jcnf (Laser)? *grma&mifjcnf
okH;"g;(Gamma Knife)
?fMRI,
(PET) Scan qk d wmawG uk d ok H ;ae wJh Key Hole Laparoscopic
Surgery ac:wJ h Ak d uf uk d tayguf ao;ao;azmuf ukaewJ h q&m 0efawG&J U rd b? tbkd ;? tbG m; awG u wk dif ;&if;aq;? aq;NrD ; wkdawG&JU aus;Zl;eJ Y touf&Sif oef NyD ; acw fvlom;aemuf aygufawG ukd rsdK;qufjzefYcJ hMu vkdYom vlom;rs dK;E G,fp kawG quf jzpf aewmyg/
aqmifyg ;&Sifu ckvkdtp csD awmh acwf aemuf jyef qG J wJ h ol? avS BuD;xk d ;½k d ;½k d ;? tjrifusOf ;ol vk d Y xif MurS mygyJ/ pma&;ol t jrif rusOf ;? acwf aemufjyef r qGJygbl;/ acwfay:wckwnf ; ukdom txifBuD;od jrif wwf uRrf;orQukd jynf hpkH ukHvkHNyDvkdY em;xifaoG;a&muf? rme*kPf
ajrmufcsif ol awG? aemuf ayguf umvay:? aq;ynm q&m0ef tygt0if wk dif ;&if;aq;ynm? aq; Nr D;wk du kd txiftjri f ao;? ypfy,f½IH UcscsifolawG tm;vk H;ukd &nfpl;NyD ; 'D aqmif; yg;ukd a&;wmjzpfygw,f/
olYtcsde feJYol tcsdefrSef? enf ;vrf ;rS ef qk H ;jzwf? ok H ;wwf zkdY vkdygw,f/ (ig;okdif;rsm;? [if ;[k H )qk d wmrsd K; a&mNyH KNyD ; ok H ; zkdYawmh r[k wfbl;qk dwm owd
csyf apcsif ygw,f/ rsuf ar Smuf acwfumv acwfrD taemufwkd if ; aq;odyÜH ynm[m a&m*gjyóemrsd K;pk H uk d &mEIef;jynhf ajz&S if;Ekd ifNyD vm;/ 'Dar;cGef;ukd t&ifajzMunfhap csif ygw,f/
jynh fpk HNyDvkd Yajz&if ajzqkd ol [m a&wGif ;xJu zm;vkd jrif ol vk d Yqk d &if rS m;r,f rxif ygbl ;/ orm;ppfppf? tawGUtBuHK &ifh usu fo law Guawm h Ekao; w,f vkdY jrifygvdrfh r,f/
'gjzifh&if ta&SUwkdif;aq; ynm (wkdif;&if;aq;ynm)qkd wmua&m acwf aemuf jyef? a&S ; a&S;wkef ;uvk dyJvm;/ Oyrm aq;csd efyrmPukd uG rf;oD ;vkH; cefY? rusnf;aph? a&G;aphi,f yrmPqk dwJh t,ltqa[mif; awG eJY zuf wG ,faeqJ yJvm; qk d wm ar;csi fp&m ay:vmyg w,f/ 'DuaeY wkd;wufajymif; vJ aewJ h acwfBuD;eJ Ytwl wk dif; &if ;aq;awGukd acwf rD aq;csd ef yrmP? aq;awmif h? aq;jym;? tom;aq;? taMumaq;awG ay:ayguf tokH;jyKaewm? pOf quf rjywf aq;ok awoeawG jyKvk yf aeMuwm acwf rD ok w &S d ol wkdif; od Muygw,f/
wkd;wufacwfrDwJh Ekdi fiH wk d if ;vk d vk d rS m obm0aq;buf 0if y&aq;yif? wd&pämef xGuf
ypö nf;awG ukd pepfwus aq; ok awoejyK prf;oyf NyD ; acwf rDaq;0g;awGtjzpf zefwD;ae Muygw,f/ Oyrm- taemuf wk dif ;aq;ynmrS m ckxd &ifqkd if wk dufckduf ajz&S if;&cufcJ aeqJ jzpfwJ h HIV/AIDS a&m*grsdK;awG twG uf vG ,f vG ,f ul ul uk d ,f cH pGrf;tm;ukd jr§ifhwifay;EkdifwJh &J,kd yif (Noni) xG ufypö nf;awG ukd aq;&nftjzpf ypd zdw f ork'´&mwGif; Tahiti Ekd if iH xGuf
ypö nf;eJY tif'k deD;&S m;? uarÇm'D; ,m;Ekdifi Hjzpf aq;vkH;? aq; awmif h? jref rmEk d if iH jzpf &J ,k d azsmf &nf awG xk wf vk yf ok H ;pG J aeMuyg w,f/
aemufwrsdK;uawmh qD; ES if ;? a&cJ zk H ;awmif wef ;awG &S d wJ h [d r0EÅm? wdbufEkdifiH? jrefrm jynf ajrmuf zsm;a'o? w½k wf Ek d if iH taemuf awmif a'ouxG uf wJh owå 0gwykd if ;? tyifwyk dif; (&SD;y'D; - aqmif;cg abmuf zwf? aEG tcg rId yifzk H;) Cordy-
ceps
u aexk wfvkyfwJ h aq;Gilenya (Novartis Company)
[m 'DuaeYxd aq;okawoe jyKq J? tajz&Smq JjzpfwJh OD; aESmuf tm½kH aMumqkd if &m a&m *gwrsdK ; (Multiple Sclerosis)
twGuf tpGrf;xufwJh aq; aumif ;wvufyg/
vuf&S d tpG rf ;xuf iS uf zsm; a&m*g (Malaria) twG uf tok H; jyKaewJh Artemisinin, Arteme-
ther, Artesunate qk d wJ h aq;awG [m w½k wfwkdif;&if;aq; (y& aq;yif ) wrs dK; jzpfw Jh csif a[mufpk (Qinhao Su) ac: y& aq;yif jzpf NyD ; vl od rsm;wJ h a'ge yef;eJ Y cyfqifqifwl? trsdK ; awmf ygw,f/
aq;NrD ;wkd (Folk Medicine)
taMumif ;vnf; enf ;enf ;ajym csi fygw,f/ t"dutm;jzifh
aq;buf0ify&aq;yif? wd& pä mefxG ufypö nf;awGuk d ok H;Mu wmyg/ wckyJ &Sd wmu pepf w us acwfrD aq;od yÜH ok awoe jy Kr IawG tm;enf ;ao;wm aMumif h &,f? wcsd KUukd awmh aq; okawoejyKNyD; tpGrf ;xuf aq;yif eJ Y ypö nf ;rsm;jzpf ayr,f h aq;csdefyrmP wd usrIr&Sd wm jzpf ygw,f/ Oyrm ok H;cG ufw cGuf wif? yOöig;yg;BudKaomuf yg qk dwmrsdK;awGaygh/
aq;ynmok wjynf h pk H atmif BudK;pm;avhvmNyD; aq;NrD;wkd qkdwJh y&aq;awGukd pOf;pm; csifhcsd efum twkd if ;tqeJ Y yrm P enf;enf ;ukdom ta&;ay: okH; Ekd if ygw,f/
OyrmwcsdKUtaeeJ Yjy&&if acwf rD aq;ynm apmif h a&S muf rI awGeJ Y tvSrf;uGmwJ h vrf;yef ; qufo G,fa&;cufc J? a0;v H acgif;yg;a'ou uav;i,f wOD ; uk d ,f yl BuD ;NyD ; tzsm;wuf?]wuf}csuf rsufjzLvefae
w,fqkd ygpkdY/ b,f rSmvJ a&cJ ywftkHzkdY/ a&cJ? a&cJaowåm (vQyfppfrD;)/ b,frSm&S m&rvJ acwfrDbGJU& q&m0efBuD;awG/ ta&;ay: ]twuf}usxk d;aq;(Valium, Pheno) qk d wJ h xkd ;aq; awG/
teD ;qk H ; wrk d if? ES pf rk d if ausmf u acwfrD aq;ynmokw&Sdol? usef;rma&;0efxrf; ? usef;rm a&;vky fom;uk d ajy ;ac:Ek dif w,fyJ xm;/ tcsdef rD yghrvm;/
wkdif;&if;aq;? aq;NrD;wkd enf;wckjzpfwJh Muuf[if;cg; &Guf vufwqkyf? ESp fqk yf avmufukdacs? t&nfn§pfN yD; owåK&nf (t&Gufn§pf&nf)eJY acgif ;zsm;u ajczsm;txd oyf csNyD ; acsmif ;a&? prf;a&at; at; 'grS r[k wf oJa&ppf tk d ;xJ u at;jrjra&eJY rsufESmopf
ay;? ezl;ay: a&ywfwifMunfh yg/ tzsm;usygw,f/
wufwm (Fits &wm) jref jrefuszk dYuawmh uav;i,f &JU tay:EIwfcrf;om;txuf? ESm acgif ;aygufESpfckMum; tom; pkdifatmuf wnfh wnfhu csd Kifh cGuf ae&m (Philtrum) uk d vl BuD;
&JU vufn§d K;eJYcP 1 rdepf? 2 rdepfcef Y tomt,mzdxm; ay;yg/ Seizure/Fits/Convulsion
]twuf} cPav;eJ Y usoG m;yg vdrfhr,f/ tJ 'D ta&;ay: aq; NrD ;wkduk xkH;u a&S;a[mif; ab oZÆ e,? obm0 "r® aq;ynm eJ Y vuf n§ d K;xdyf eJ Y ES d yfwmu w ½kwfwk dif ;&if;aq;ynm uk xkH; xJu (w½k wf tyfpkduf uGuf)(Acupoint) wae&m (DU – 26)
(&if;usHK; - Ren Zhone) jzpfyg w,f/ tyfrpk dufbJ vufeJ YESdyf
wm (Acupressure) vkdYac:yg w,f/ tyf eJ Ypk d uf uk wmu (Acu-
puncture) jzpfygw,f/ aemufOyrmwcku 'efY'
vGef&Gufpdrf;&nf tokH ;jyKrIyg/ aoG;wk d;aewJ holwOD;ukd q&m 0ef? aq;0efxrf;? usef ;rma&; vkyfom; ac:jyzkd Y? oGm;jyzkd Y t ajctaeray;? tcsdef r&&if 'ef Y 'vGef &Guf pd rf;&nf (owåK&nf) t&nf n§ pf NyD ; xrif ;pm;ZG ef ; ES pf ZGef; (Two Table Spoon)? vuf zuf &nf tMurf ;yk *H ok H ;yk H wyk H cef Y
ukd wkdufauR;NyD; acwåcP pd wf Nid rfouf pG m tem;,l apyg/ aoG;aygif csdef (BP) wu,fus ygw,f/ 'D ae&mrSm BuH Kvk dYajym jycsif wmu (Reserpine) ac:wJ h taemufwkd if;aq; odyÜ Henf;eJ Y azmf pyf xm;wJh aoG ;wk d;usaq; qkdwm bkr®& mZmac:wJh y& aq;yif (Rauwolfia Alkaloid) u xk wf vk yf xm;w,f qk d wmygyJ/
wcsd KUuvnf ; ajym Mu w,f / &J,kd az sm f&nfq kdwm ausmufuyfraumif;olawGeJY? qD;cs dKa&m*gtwGuf aumif ; w,f/ tpGrf;xufw,fqkdwJh ysm;NrD;&G ufqkd wm ausmufuyf raumif;olawGeJY rwnfhbl;/ okH;vkdYr&bl;vkdY qkdMuw,f/ rSef ygw,f/ tcsd eftqr&Sd? t &rf ;uma&m okH ;Mu&i fawm h b,ft&mrqkd wefaq;? vGef ab; jzpf Ekd ifwmaygh/
taemufwkdif;aq;rS ma&m 'Dvk drokH ;oifh wJh tajctaeawG(Contraindication) awG r&Sdbl; vm;/ ab;xGuf qkd;usd K; (Side
Effects) awG eJ Y uif ;&J Uvm;/ ar;? ajzMunhf yg/
odyf&S dygw,f / taemuf wk d if ; aq;0g;tñT ef ;wk d if ;rS m wG J zufrok H;oif hwJ h tjcm;aq;0g; awG (Drug Interactions)? rokH; oifhwJ hvlem tajctae (Con-
traindication)? ab;xG uf qk d ;usd K;
&S d aMumif ; owd ay;rI awG yg&S d yg w,f/ 'gaMumif h aemif tcgrSm wk dif ;&if;aq;xkwfvkyf ol awG uvnf ; 'Dvkd yJ owday;rIawG aq;0g;tñTef;awGrSm ygoifh aMumif ; tBuHjyKvkd ygw,f/
awG ;ac:rIt,ltq
wkdi f;&i f;aq;ynmeJY t aemufwkdif;aq;ynm t"du uG mjcm;wmu awG;ac:rIt,l tqrSm jzpfygw,f/
ta&SUwkdif;aq;ynm (w ½kwf? tdEd´, tm,k aA'? *syef? ukd;&D ;,m;? xkdif; ? uarÇm' D; ,m;? vmtk d ½k d ;&maq;ynm rS ef orQ obm0w&m;? r[mbl w "mwfBuD;av;yg;eJY w½kwf rS mqk d &if "mwf BuD ;ig;yg; (0l &S if ;- Wu Shing wcsd KUuvnf; tm umo"gwfqkd wmyg xnf hpOf;
pm;NyD; ) obm0"mwfoabm w&m;awGukd n§dEIdif;aygif;pyf wm (twk d ;tavQmh? Yin - Yang
"mwfawG)ukd o[ZmwrQw atmif xdef;n§d ay;wmawG jyK vk yfNyD; vl Yywf 0ef ;usifoabm w&m;awGeJY tqifajyatmif zefwD;usef;rmapwmrsdK;qkdwJh tawG;tac:/
taemufwk dif ;acwfrD aq; od yÜH rSmusawmh a&m*grSeforQ jzpf &wJ h taMumif ;&if ;cH (Cause/
Aetiology) ukd t"du tm½kHxm;
pOf;pm;NyD;awmh a&m*gtawmf rsm;rsm;uk d (Germs) oD tk d &D? a&m *gykd ;rTm; tajccHpOf ;pm;w,f/ 'grS r[k wf rsd K;½k d ;AD ZaMumif h jzpf wmvm;vk d Yvnf ; pOf ;pm;w,f/ cG J pd wf uk ynmrS musawmh (Infec-
tive, Metabolic, Traumatic,
Degenerative, Autoimmune)
pojzif h tqihfqifh pOf;pm; w,f/ Acquired ( wck ck aMumifh jzpfwmvm;)/ arG;&myg (Cong-
enital) aMumifh jzpfwmvm;vkd Y vnf ; pOf ;pm;w,f/
aemuf NyD ; NcH Kik HpOf ;pm; ajym &&if wkdif;&if;aq;ynmqkdwm "mwfn§ day;wmrkdY tcsde f,l& w,f/ taemuf wk dif ;aq;ynm rS musawmh (Removal of Cause)
jzpfapwJh t&if ;tjrpfukd z,f &Sm;zk dY pOf;pm;wmrkdY jzwf xkwf z,f &S m;zk dYvkd &i f jzwfx kwf(Surgical Removal)? jznfh zk dYvkd &if xyf jznfh (Parenteral Ther-
apy – I/v Therapy, Blood and
Fluid) (aoG ;eJ Yt&nf )? (Replace-
ment Therapy) qkd wmawG csuf csif ;vk yf wmrk d Y (jzpf pOf ) Dynam-
ic u jrefqefw,f/ acwf pum; eJ Ya jy m& &i f
aumif;&ifvnf ; csu fcs if; ? anmif ; (ao)csif &if csuf csif ;yJ/Sorry vkdYqkdNyD; rSm;vkdYr&bl;/ [kdrSmaoNyD/ wdusw,f? jref
wd kif;&if;aq;-aq;NrD;wd keJ Ytaemufwd kif;aq;ynmoD [ol
pmrsufESm (6) odk Y
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 5/16
usef ;rma&;*sme,ftrS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf NIGHTINGALE 5
urÇ mtES H Y tMurf ;zuf rI awG wdk;yGm;vmwJhtwGuf oD;jcm; aq;ukorI qdkif&m vd ktyfcsuf awG &Sdvmw,f/ 'gud k Terror
aq;ynmqdkNyD; ac:qdkvmMu w,f/ NynfolYusef ;rma&; bm om&yfcGJwc kNzpfap olYrleJYol Nzpfap pDrHukoay;aeayr,fhTerror aq;ynm&J U xl ;Ncm;csuf awGudk od&Sdem;vnf xm;oifh ygw,f/
tpö a&; tawG YtBuH KawG u rS D ;Nirf ;ud k ;um;p&m Nzpf aew,f/ 2000 ck ESpfuwnf;u 2006 txd tpöa&;t&yfom; 1100 towfcH&NyD; 7500 avmuf 'Pf &m temw&Nzpf cJ h Muw,f/ taocH AH k;cG Jorm;awGu &yf uGuftxJxd azmufcGJcJhMuvdkY Nzpfygw,f/ 'DvdkAHk;azmufcGJrI
awG [m pydef? NAdwdoQ? wl &uD? tif'dkeD;&Sm;? a*smf'ef? tD&wf wd k if ;Nynf awG rS mvnf ; NzpfcJ h Mu w,f/ tpöa&; tawGYtBuHK uawmh aq;zuf qdk if &m pDrHuk orIawGudk wdk;wufvmapyg w,f/
Terror aq;ynmwG if e,f y,f BuD ;av;ck &Sdygw,f/ (1) Nyifqif xm;Ncif ; (2) xdcd kuf rI uk o&ef pDrHyHk (3) 'Pf&mtrs dK;tpm ;rs m;
ES ifh uk oenf ;
(4) pd wfyd kif ;qdkif&m xdcdk ufrI rsm;
(1) Nyifqif xm;Ncif ; Nyif qif xm;Ncif ;wG if pH NyK cG J
pdwfukorIqdk if&mudpö tygt 0if vufvS rf ;rSD wJhae&mawGrS m
aq;0g;awGudk pkaqmif;xm; Ncif ; vk yf ief ;rsm; yg0if ygw,f/ od k avS mif xm;wJ h aq;0g;ypö nf ; awG[m Nzpf yGm;wJ h taMumif; &if;awGeJY udkufnD&r,f/ AHk; ayguf uG J rI omru ZD 0vuf euf? "mwkvufeufeJY a&'D ,dk owå d <uypö nf;awGaMumifh Nzpfwwf wJh temw&awGtwGufvnf; Nyif qifxm;&r,f/
pkaqmif;xm;&r,fh aq; 0g;awG uawmh a'gifhoef;a&m *gtwGuf Ciprofloxacillin eJYDoxycillin vdk aq;awG? "mwk vuf euf awG aMumif h tm½k H aMum xdcdkufrIudk umuG,fukoay; EdkifwJh Atropine eJ Y Pyridostig-
mine vd kaq;awG? a&'D,d kowå d <uypö nf;aMumifhNzpfwJh Nyó emawGudk ukoEdkifwJh Potas-
sium iodide vd k aq;awG Nzpfyg w,f/
tpöa&;rSmvdk ,ltufpfrSm vnf; trsd K;om; aq;0g;pk aqmif ;od kav Smif a&; Xmeu wd k if ;Nynf &J Uae&m &S pf ck rS m (vH k NcH K wJ hae&mawG rSm xm;xm;w,f) wef 50 av;wJh aq;xkyfawG ud k toifh Nyif qifxm;ygw,f/ 12 em&DtwGif;rSm NzpfyGm;wJh a'oawGqD yd kYaqmif Ed kifatmif pDrHxm;ygw,f/
Nyif qif xm;Ncif ;vk yf ief ;wG if
NzpfyGm ;&wJhtaMumif;&i f;awG wdk;yGm ;vmE dkifw,fqd kwmud k od&S dxm;oifhw,f qdkwmyg w,f/ aq;½k HawGrSm ta&;ay: uk orIrsm;udk aq;½kH&JU vkyfEdkif pGrf ;&nfxuf 20 &mcdkifEIef ; ydk vGefpGmaqmif&GufEdkifwm tpö
a&;tp dk;& owdxm;rdw,f/ tpö a&;aq;½k H tawmfrsm;rsm; rSm tedrfhqHk; vdktyfcsufrsm; xuf ausmfvGefum t&H oif h t oH k;NyKEdk if wJh tpD trH awG vkyf aqmifxm;ygw,f/
2005 ck ESpfrSm a*s½kqvrf aq;½kHwckrSm ta&;ay:aq; uk orI pif wmwck zG if hvS pfxm; w,f/ pif wm taqmuf tOD rS m eH &H av;xyf ygwJ h twG uf ayguf uG J rI 'Pf awG ud k cH Ed k if w,f/ av 0if avxG uf aumif ;atmif vnf ; pDrHxm;w,f/ zGifh ydwfEd kifwJh ESpfxyfrSefNywif;awGygw,f/ wNcm ;aq;½k Hr sm ;w Gi fvnf ; aNr atmufcef ;aw G&S dNyD ; uk wif tvG wf awGeJY taMumaq; oGif;wdkifawGudk xm;ay;xm; ygw,f/
t&Hoifh Nyifqifxm;Ncif; wG if usef ;rma&;vk yf om;awG ud k Mud Kwif oif Mum;ay;xm;&r,f/ pD rH uk oyH k awG tygt0if toH k ; NyK&r,fh t&mrsm;udk od &S dEdk if &ef vuf csmay;Ncif;? pDrD emeJ Y vuf awGYavh usifh Ncif ;awG ud k NyKvkyf xm;Mu&w,f/
wu, fhtNzp ftysufvd k (vuf euftrsdK;rsKd ;aMumifh Nzpf &wJhNyóemawG) twkzefwD; NyD; BudKwifavhusifh xm;wm awG ud k tpö a&;aq;&k H awG rS m Nrd KU
awmftvdkuf? a'oqdkif&mt vd kuf vk yf aqmifMuwm awGY& avh &Sdw,f/
(2) xdcd k uf rI uko&ef pD rH yH kTerror aq;ynm&JU 'k wd,
tpdwftydkif;rS xdcdkuf'Pf&m
&vmMu&if b,f vd k pD rH uk o Mu rvJ qdkwm Nzpf w,f/
tpöa&;rSm tMurf;zufcH& NyD; 'Pf&m&wJ hvlawGud k trsdK; tpm;oH k ;rsd K; cG J Ncm;xm;ygw,f/ 'g[m ta&;ay: pDrHukoa&; tzG J UawG &J Uvk yf aqmif csuf awG yJ Nzpf ygw,f/
wd k uf cd k uf cH &wJ h ae&mrS mwif wwfEd kifoavmuf uk orIay; Edk if&ef Nyifqifxm;Ncif ; Nzpfyg w,f/ (Oyrm touf½SLvrf; aMumif ; zG if h xm;ay;Ncif ;eJY aoG ; xG uf vG ef Ncif ;awG ud k &yf wef Yap Ncif;/)
'Pf&m tNyif;xefqH k;vl awGudk tqif h 1 xd cd kuf'Pf&m ukopifwmudk yd kYaqmif ay;yg w,f/ 'D pif wmrS m tqif h Nrif h ud &d ,mawG eJ Y txl ;uk ocsufawG
NyKvk yf ay;Edk if w,f/ xdcdkuf'Pf&m odyfrNyif;
xef wJh vlawG udkawmh tqifh 2 od kYr[kwf tqif h 3 xdcdkuf 'Pf&mu k pifwmaw GqD ydk Y
aqmif ay;ygw,f/ 'Dvd k vkyf aqmifxm;Ncif;aMumifh aq;½kH awGrSm vlemNynfhusyfvmr,fh NyóemawG udk aNz&Sif ;NyD;om; Nzpfaeygw,f/
wd k uf cd k uf cH &tNyD ; vl emawG udk aq;½ kHaw Gudk vlemwif ,mOf Nzi fh rdep f 20 twGi f;
a&muf& Sdatmi f pDr Hxm;wm vnf; awGY&w,f/
vl emawG aq;½k Ha&muf vm wme JY ta& ;ay:ukorIXme 0if ayguf rS mwif cG J pd wf uk orm; awmf tBuD;tuJawGu (vl emrsm;udk ) 'Pf&mtaNctae ay:rl wnf NyD ;tqif h cG J ay;ygw,f/
touftEå&m,f pdk;&dr f& wJh vl em? tawmftoif h pdk ;&d rf & wJh vlemeJY pdk;&drfp&mrvd kwJh vl emqdkNyD; cGJ Ncm;ay;ygw,f/
aq;½kHwckeJYwck? aemuf
tmPmyd kif awGe JYr dom;pkaw G tMum; qufoG,faNymqdkEdk if a&;twGuf vkdufem&r,fh t csuf tvuf awG ud k vnf ; a&;qG J xm;ygw,f/
tMurf;zuform;awG[m aq;½k Haq;ce f;awGudkvnf ; azmufcGJwdkufcdkufavh&Sdw,f/ vlemwif ,mOfawGud k tMurf; zuf vuf euf udk if orm;awG u armif ;ES if vmwwf oNzif h aq;½k H t0if 0wG if (xd cd k uf 'Pf &m Nyif ; xef wJ h vl emawG ud k o,f aqmif
vmyap) ppfaq;Mu&w,f/
(3) 'Pf&mtrsdK;tpm;ESifh ukoenf ;rsm;
wwd ,vk yf ief ;uawmh vl emawG&JU 'Pf&mtrsdK;tpm;eJ Y uk oenf ;awG Nzpfygw,f/
azmuf cG J rI jzpf pOf awG aMumif h AH k ;'Pf &m&ol awG ud k uk owwf &ef orm;awmfawGeJY usef ;rm a&;vk yf om;awG avh usif h xm;& r,f/ xdk YtNyif AHk;aygufuGJ rI&JU tusdK;qufawGudk od&Sdxm;& r,f/ AHk;aygufuGJygu yxr qHk;NzpfpOfrSm avzdtm; ½kwf w&uf aNymif;oGm;wJhtwGuf em;pnfaygufuGJapw,f/ t qkwfawGeJY tNcm;t*FgawGudk ysufpD;apw,f/
tMurf;zufa&;&m aq;ynmrdwfqufTERROR MEDICINE
'k wd ,NzpfpOf uawmh tuG J tpawGaMumif h cE¨mudk, ft wGif;yd kif ; azmuf xGif ;0if a&muf wJ h 'Pf&mawG Nzpfygw,f/
wwd , NzpfpOfuawmh t aqmuf tOD ;awG Nyd KusNyD ; zd rd vd k Y xdcdkuf&wJh'Pf&mawG jzpfyg w,f/
aemufqHk ;'Pf&mawGu awmh rD;avmifuRrf;wmawG? aMurG 'Pf &mawG eJY tqd yf "mwf awGud k ½S Lrd vd kY Nzpf wJ h temw& awG Nzpfygw,f/
'Pf&mtrs dK;tpm;ay: rl wnfNyD; ukoa&;enf;emawG uG Jjym;ygw,f/ vlae&yf uGuf twGif; aygufuG JrIwG if 'Pf &m aygif;pHk awGYNrifEd kifygw,f/ ao;i,fw Jh AH k;tpteawG aMumifh tom;pawGtwGi f; azmufxGif;'Pf&mawG? t½kd;
usd K;? aoG ;aMum tm½k H aMum ysuf pD;Ncif;awG awGY&w,f/ ayguf uGJrItm; t&Sde faMumifhqd k&if tqkwf? em;pnfysufpD ;rI p onfwd kYtNyif rD;avmif'Pf &m awG yg (vl wOD ;wnf ;rS myif ) t rsdK;pHk awGYEdk if ygw,f/
'Pf &m&wJhvl awGuvnf; rsm;r,f? 'Pf&mawGuvnf; trsd K;pH k r,f qd k &if b,f vd k uk o &rvJqdkwmudk tpöa&;cGJpdwf q&m0efrsm;u vdkufem&r,fh pnf ;rsOf;awGud k csrS wfay;xm;
ygw,f/ Oyrm.. azmu fxG if ;0if a&muf'Pf&m rsm ;Nym;y gu aoG ;xGuf rvG ef ap&ef ywf wD; eJY pnf ;aESmifay;Ncif ; NyKvkyf yg w,f/ 'Pf &m Nyif ;xef wJ h ae&m awGudkawmh cGJpdwfukoay;yg w,f/ taw GYt BuH Krs m;t& vlemrSm taNctaewnfNidrf aeNyD[k xif&aomfvnf; tp yxru rawG YcJhaom 'Pf&m aMumifh taNctae ydkqdk;vm wwf ygw,f/ 'gaMumif hvnf; vl emudk xyfcgxyf cg prf ;oyf ppfaq;Mu&ygw,f/ 'grSom tpydkif;wGif rxif&S m;aom t a&;BuD ;wJ h ud k ,f wG if ;'Pf &mawG ud k awGY&SdEdk if ygw,f/
pmrsufESm (6) od kY
a ' g u f w m
w i f h a Z m f O D ;
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 6/16
usef ;rma&;*sme,f trS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf6 NIGHTINGALE aygufuGJrIaMumi fh &&SdwJh
'Pf&mawG tNyif tNcm;ydk ;rTm; vuf euf awG aMumif h Nzpf wJ h a&m *gaw Gyg ukoMu&ygw,f/ Oyrm- a'gifhoef ;? yvdyf? ausmuf BuD;/
"mwkvuf euf awGeJY "mwf
a&mifNcnf ysufNy,fapwJh aq; awGudkvnf ; aqmifxm;&yg w,f/
(2) tcif ;jzpf yG m;NyD ;aemuf pd wf yd kif ;qd kif&mxdcd k uf rI
Terror aq;ynm&J U pwkw ¬ tydk if;rSm tMur f;zufcH&ol awG&JU pd wfyd kif ;qdkif&m tusdK; quf awG Nzpf w,f/
Oyrm- 9^11 av,mOf wdkufcdkufrI NzpfNyD;aemufydkif; wG if a'go? yl aqG ;rI? pdwf "mwf
ysufNym;Ncif; pwJh vu©Pm awG ud k tMurf ;zuf cH &ol awG rS m aygif;½Hk;awGYcJh&ygw,f/ um; rawmfwqNzpfvdkY cHpm;&wJh
pdwf'Pf&mawGxuf tMurf; zuf cH&vdkY Nzpf wJh pdwf'Pf&m awG u yd k rd kNyif ;xef w,f qd k wm od omygw,f/ 'gaMumif h vnf ; pdwfydkif;qdkif&mysuf,Gif;rIawG ud k aocsmpG muk ozd k Yvd k ygw,f/
Nzpf yG m;NyD ; aNcmuf vtwG if ; (pdw fydki f;qdk if&mxdcdkufrIu dk)
xd xd a&muf a&muf ruk oygu woufvHk ; evef rxlEdkif Nzpf oGm;wwf ygw,f/
tpöa&;EdkifiHwGif tMurf; zuf cH &Ncif ;awG&J U tusd K;quf awG ud k vl xk u b,f vd k wk ef Yjyef ovJ qd kwmudk od&S datmif NyK vk yf Muygw,f/
vl rI a&;vk yf om;awG eJ Y pd wf ydkif;qd kif&muRrf;usifolawG pk aygif;um rl Mud Kausmif ; tygt 0if ausmif;awGudk tvnft ywf oG m;a&muf Muygw,f/ vl
i,fav;awG&J U tNyKtrlawGudk ol wdk Y&J Uq&mawGqD rSm ar;Nref ; Muygw,f/ tMurf;zufcH&rI aemufydkif; pdwf'Pf&m&aewJh
uav;awG ud k &S mazG awG Y&S d Ed k if NyD ; uk orIay;Ed kif ygw,f/
azm fjycJhwJh e,fy,fBuD; av;&yf tygt0if tMurf ;zuf orm;awG&J U wd kufck d uf rIaMumif h Nzpfay:vmwJh aq;zufqd kif &m taMumif;t&mtm;vHk;u dk pk aygif;NyD; Terror aq;ynmvdkY
ac:qdk Muw,f/ Terror aq; ynm[m ta&;ay:aq;ynm? uyf ab;tEå &m,faq;ynm pwmawGeJ Y qifwl wm&S dayr,f h xl;Ncm;wJh tcsu ftvufu av;awG &S dygw,f/
txufygtcsufav;csuf tNyif wd k uf cd k uf rI aemuf uG ,f u &nf &G ,f csuf? usef ;rma&; apmif h a&S muf ay;ol awG ud k Ncd rf ;ajcmuf rIeJYwuG txl;vH kNcH Ka&;udpö &yfawGyg yg0ifaew,f qdkwm awGY&SdEd kifygw,f/ xdkYaMumifh
Terror aq;ynmr Sm tMurf; zufcH &olrsm;twGuf aq;pDrH uk oqdk if&m tygt0if 'Pf&m temw&rsm;rS mvnf; trsdK;rsdK;
uGJNym;rI &S dum yH kpHpH kvS ygw,f/ 'Daq;ynm[m tqufr
Nywf zG H YNzd K;wd k ;wuf&ef vd k tyfae NyD ; pH NyKcGJ pdwfrI omru vl wOD; Ncif;eJY vlxkw&yfvHk;twGuf umuG,fa&; ? ukoa&;? Nyef vnf xlaxmifa&; udpö rsm;yg vdk tyf ygw,f/
tMurf;zuform;aw G&J U wd k uf cd k uf rI awG ud k umuG ,f &ef eJ Y tm;ay;tm;aNr§ muf rNyKrd &ef vl xkw&y fvHk ;u BudK ;yrf ;tm; xkwf&r,f/ BudKwifjyi fqif umuG ,f jcif ;?Nyef vnf xl axmif jcif ;ud pö &yf rsm;wG if ta&;rBuD ; wJ h vdktyf csufqd kwm r&Sd Edk if/
Terror aq;ynm&JU rodr NzpfwJ ht&mawG udk vl wOD;jcif; taeNzif h Nzpf ap? tzG J Ytpnf ;rsm; uNzpfap ydk rd k od&Sdvmygu vl xktwGuf xda&mufpGm um
uG ,fay;Ed k if vmrS m Nzpf ygw,f/ tMurf ;zuform;r sm;&ef wGef;vSef Ed k if ygap/
a'guf wmwif haZmfOD ;
ab;toG ,foG,f aiG eJ Y0,f? tHh zG,f½l;rdkufcef;/ aq;vdyfaomuf½SL a&m*gxl? aool rdk ufrJcef;/ aq;vdyfaMumifhao urÇmajr? rsm;ayudef ;*Pef;/ aomufol vnf;ao ½SLolao? rS wfavvl 6 oef;/ aomufvdk Yomay aovd kYae? jzpfaxG rxl;qef;/ ol\qdk;usd K; ud k,fh qdk;usd K;? ES pfrsdK; xdcdkuf &rf;/ 6 odef;ab;vl raomufol? taiGU½SL aoqHk;cef ;/ ESvHk;aoG;wd k; trsd K;rsd K;? ab;qdk;a&m*g>yrf;/ oufwrf;rjynfh aoqHk;\? owf onfhaq;vd yfpGrf;/ aq;ukp&d wf aiG ,dkzdwf? aq;vdyfaiG vkMurf ;/ aiG vk"m;jy zdwf ac:Mu? Amvt½l;ESrf ;/ aq;vdyfaomuf½SL pG Jrufol? tyl avmuf NrdKufcef;/ ESpf axmifhoH k;q,f cefYrSef;w,f? aor,f vl&S pf oef;/ aq;vdyftcGef aiG wdk;aumufap? wif ;av þpnf;urf ;/ aq;aiGUuif;pif ÓPftjrif ? qifjcifcsrSwf prf;/ odapvefYxdwf pmom;ESd yf? aq;vdyfrvGwfwrf;/ owday;pm zwfapum? ol ig tjrifvef;/ pyGefqmay; jr§LqG,fao;? raES ;uefYowfprf ;/ y½d krd k;&S if; zsm;a,mif ;jcif;? t&Sif;umuG,f prf ;/ aq;vdyfjzwfyGJ qif,ifETJ? tNrJ aumif;jrwf cef;/ aq;vdyfzd k;aiG pm;0wfae? oHk;av rmrmusef ;/ pm;aomufqd kif rsm; ½H k;cef;rsm;? a&Smif &Sm;aq;vdyfrSef ;/ trsm;ae&m wm;jrpfyg? a&Smifp&m aq;aiGU&rf;/ aq;vdyfaMumfjim tm;rem? wm;yg aumif;zd kYrSef;/ aq;vdyfqef Yusifa&; pGrf;aqmif ay;? raES; touf u,fcef;/ usef ;rmaewHk aiGrukef? vHk ;pHk aysmf&Tif usef;/
qvd kif ;a&T vif ;
yJ/ rsuf arSmuf acwfumvBuD; xJrSm usef;rma&;rl0g'trsdK ; rsd K;eJY rwnf NidrfwJh Ek dif iHa&;t ajymif ;tvJ? pm;0wfaea&; tcuftcJ pwmawG aMumif h r aooif h wJ h ol? raooif h wmawG aoaeMu&w,f/
aiGaMu;"ejynf hpk Hol? wwf EkdifolawGtwGuf wenf ;tm; jzifh Nrd KUaea&ay:qD? vl Yrvkdif vTm vlwdk if;usef;rma&;? vlxk usef ;rma&;awG eJ Y uif ;a0;wJ h ]p &dwf tukef ay; - usef ;rma&; pepf rl0g'} jzpfcJh&if vufw qkyfpm vlwpkyJ usef;rmr,f/ aiG aMu;csd KUwJ h rpk H vif ol awG vl Y b0u pG ef YcG mMu&zkd YyJ rsm;r,f /
jref rmEkd if iH rSm ck awmh apw em&S if? oma&;? ema&;? vl rI a&; toif ;awG xGufay:vmvkdY
awmfygao;&JU/ 'Dvkyfief;rsKd; awGu wkdif;j ynfrSm&Sdoifhvkd tyfwm/ 0rf;yef ;wom BudKqkd &rSm/ 'Dvkd vlxk tajcjyK pOf; pm;wJh usef;rma&;rl 0g'awG ukd vufawGUtaumif txnfazmf zkdY t"du wm0ef&Sdwmu Ekd ifiH
&JU tpkd;&/ 'Dawmh aq;ynmok wawG
jynh fpk Hw,fyJxm;/ aiGaMu;"e csdKUw Jhqif;& Jae&if acwfrDt aemufwkdif; aq;ynmukxkH; awGeJY b,fvk dukorI cH,lEkd if rSmvJ/ vrf;ab;uGrf;,mqkdif? ukefpk Hqkd if u &rf ;orf;? rS ef ;ay;
wJ h aq;awmifh? aq;jym;? aq; 0g;twG J? tpyf awGy J vG,f vG,f 0,f ok H ;/ a&m*gaysmuf &if vnf ;aysmuf? raysmuf &if vnf ; vl b0 aysmufMuayawmhaygh/
a&m*gtEkt&if h/ aemufqk H ; tcsdef vl Yb0ae0ifqnf ;qm/
'Dtykdif;rSm wcsd KUuvnf; usef ;rma&;ok oenf ;awmh a&m *gEk pOfrS m enf;vrf;wus ruk oMuwmawG&S d ovk d pepf wus acwfrD aq;ynmeJ Y ukorIcH,l Muayr,fh taemufwkdif;aq; ynm&JU tpG rf;rxufjrufao; wJ h tjcm;wbufawGrSm (bm oma&;enf ;)eJ Y uk o? ouf om &m&MuwmawG? "mwf n§ d obm0 wkdif;&if;aq;ynmeJY touf quf &S if aeol awG vnf ; wyk H w yif &SdMuygw,f / ÓPfrr D? wxG mwrk d uf eJ Y bmoma&;enf ; eJ Y b,f vk d ouf omEd k if rS mvJ vk d Y rxif vk dufMuygeJY/
rd brsd K;½k d ;pOfquf ,k H Munf ukd;u G,f&mbmomukd rd½kd ;z vmbmom0ifvkd Yom cH,lxm;
ol awG? bmomukd zmomv0g aeolawG[m aocgeD; 'grSr [k wf a&G ;p&menf ;vrf ; r&Sd Mu awmh rS om BuH &mr& bmomuk d owd &wwf MuwmawG wu,f &S dygw,f/
,kHMunf&mbmomrSeforQ
qef w,f? rS ef uef zk dYvkd w,f/
tqH k ;tjzwf (Judgement)
'D awmh b,f vk d vl em? b,f vk d ae&mrS m b,f uk xk H ;ok H ;r,f/ okH ;oi fhw,fqk dwm ]orm;} (a&S;wkef;u aq;ynmrS m eu© wåt,l tq tawG;tjrif awG yg yg0if vkdY ]orm;}eJ YwG JNyD; o rm;^[l;&m;) q&m0efrSr[kwf bl ;/ touf eJ Yxd awG Uuk d ifwG ,f olrS eforQ wkdif;&if;aq;q&m? usef;rma&;0efxrf; ? usef;rm a&;vkyfom;/ tm;vk H;eJYqkdif wmu qifjcifwkHw&m;? ykdif; jcm;a0zefodjrifrI/ aq;ynm tawG UtBuH K? ok w ukH vkH <u,f 0rI? rSefuefaomqkH;jzwfcsuf(Right Diagnosis, Right
Judgement, Right Decision,
Right Treatment) qk d wJ h (R) av; vkH;ay: rlwnf w,f/
aemufxyf xnfhoGif; pOf ; pm;oif h wmu vl rI a&;? aiG aMu; jynhfpkHrI? vlem&JUa&m*gtEkt &ifh/ aemuf qkH ;tcsdef qk d wmawG
ck d if rmwJ h ,k H Munf csuf pd wf "mwf eJY pdwfukd avhusifhysdK;axmif &ifvnf; pdwfwefckd; - pGrf; tifawGeJ Y a0'emawG ukd ausmf vT m;Ek d if w,f qk d wm wu,f vk yf Munh f ukd,f awGUBuHK? ajymr,kH? Bu HKrSod MurSmyg/ pdwfwck wnf;? bmoma&; wck wnf ;
awmh r&bl ;aygh/ oufqdkif&m aq;0g;eJY wGJzufzd kYawmh rarh oifhyg/
wavmu tonf;a&m *geJ Y uG ,fvG ef oG m;wJh pma&;ol &J U rd wf aqG wOD ;[m acwf ynm wwfwOD ;rkdY usef;rma&;okw awG eJ Y taemufwkd if;aq;ynm ukd tm;ukd ;cJ hayr,fh taemuf wkdif;aq;ynm&J U tm;enf ;ae ao;wJhtcsufaMumifh aiGaMu; pD;yGm;a&;tajctae (tonf ; a&m*g? tonf ;uif qmuk ozk d Y? tonf;tpm;xkd;uk zkdY? jrefrm Edk ifiHa&m Ekd ifiHwumrSm odef; aygif ;rsm;pGm a':vmaygif ;rsm; pGm ukefusr,fh tajctae) p wmawGaMumifh wk dif;&if;aq;y nmukd ol Yb0aemufqk H;tcsdef awGrS m okH ;cJh ygw,f/ olYukd t aemuf wk d if ; aq;ynmtm;ruk d ; vk d Y taoapm&wmvk d Y rS wf csuf ay;vkd Y r&ygbl;/
taemufwkd if; aq;ynm wzufurf;cwf wwfajrmuf usrf;usifol cG J pd wf q&m0ef BuD ; awG orm;awmf BuD ;awG ukd,f wkdif aowJhtxd vsufqm; vsuf? wkd if;&if;aq;ukd csif hcsd ef rS D0JwmawG rjrif bl;? rMum;bl ; ao;vkdYyg/ 'Dvkd csifhcsdefwkdif; xGm okH ;wwfol awG trsm;BuD ; &S d ygw,f/
aqmif;yg;tqkH;rowfcif
aus;Zl ;&S if uG ,f vG ef ol cG J pd wf uk q&m0efBuDwOD ;&J U b0rSwf csufuk d azmf jyvk dygw,f/
tJ'guawmh q&mwkd Y ]t xl;ukq&m0ef}qkdwJh q&m0ef awG[m ]wvrf;oGm;}? tm½kH pkduf? txl;uk vrf ;ukd vkd ufcJh Muawmh ukd,f odwmwckyJ rSef
w,fxifMuw,f/ olwkdYrod wm? rwwfwmawG trsm;BuD; yg/ wcsd KUuvnf; q&m0efqk d NyD ; uk d ,f od wmyJ [k wf vS NyD xif? rmefwuf Muw,f/ obm0"r® w&m;wkdY? wkdif;&if;aq;ynm wkd Yuk d txifao;? tjrifao; ypfy,f Muw,f/
]wu,fawmh aq;ynm qkdwm yifv,fork'´&mvkd us,f 0ef;wmrk dY b,f aq;ynm rqk d tok H ;0if? vl Yabmif avmu uk d tusd K;jyKwmcsnf;yJ/ owd? ÓPfyZOf? qifjcif? ol Yae&meJY ol ok H ;wwf zk d Yom vk d ygw,f}vk d Y qk dcJ h zl ;ygw,f/ oif ,l vkd Y rqk H ; EkdifwmawG trsm;BuD ;yg/
Acute Appendicitis (ta&; ay: tl twufa&mif&rf ; ayguf uG J xG uf wJ h tem)?Gastric Peptic
Ulcer Perforation and Peritonitis
(tpmtd rf em ayguf xG uf NyD ; 0rf ; wGif;ajr§;a&mif&rf;em) ta&; ay:tajctaeawG rSm tcsdef rDcG J pdwfukozkdY rjzpfrae? rvGJr aoGvk dtyfovk d taemuf wkdif; aq;ynm wwfEkdifpGrf ;&S dwJh t ajctaeu ausmfvGefwJh? w enf ;qkd &&if tajctae? tcsd ef tcgay: rl wnf NyD ; uk ooif h wJ h jznfh pGufaq;ynm (Compli-
mentary Medicine) tjcm;okH;p &m^a&G;p&menf;vrf;? aq;y nm (Alternative Medicine) qk d
NyD ; 'DuaeY rsuf arSmufumv urÇmBuD;ay:rS m xif ay:ausmf Mum;aewJ h aq;ynmqkd wm o bm0"r®? y&aq;yif? wd &pämef xG uf ypö nf ;awG eJ Y a&m*ga0'em awGuk d ukay;EkdifwJ h wkdif;&if; aq;ynm? obm0aq;ynm trsd K;rsdK;awG ygyJ/
ta&;BuD ;wmu a&m*ga0 'em&Sif &JU cHpm;ae&wJha0'em? a&m*gukd oufom? pdwfcsrf; om? usef;rmapzkd Yyg/
owå 0gwk d if ; a&S mif vT J r&Ek d if wJh tedpö aojcif;w&m;qkd wmuk d b,folrS rvGef qefEkd if ygbl ;/ taemuf wk d if ;aq;ynm wckwnf;ukdom wpkdufrwf rwf? wzufoufpGJukdif? qkyf zuf &if ; vl Yb0u apmpD ;pG m pG ef Y cGmoGm ;Muol rdw faq Gq&m 0ef awG trsm;BuD ;&Sd ygw,f/
aq;ynm&S if (orm;)wkd Y&JU wm0ef [m pOf quf rjywf acwf rDwkd ;wufwJh aq;ynmukd avh vmqnf ;yl ;&if ; uk d ,f h &J Uvl emuk d ruse f;rmolawG tm;vkH;ukd aq;ynmtawGYtBuHK? tcsdef tcg? umvHa'oHukdvkdufNyD; vkd ufbuf? uk d uf nD? rS ef uef wJ h qkH ;jzwfcsufeJ Y vl xk uk d rSef uef wJ h usef ;rma&;ok w? ynmay;rI awGvkyfzkdYyJjzpfw,f /
'Dwm0ef awG uk d od em;vnf cH ,l wwf? rS ef uef pG musif h ok H ;Ek d if rS q&m0efqkd wJh vSypGm jref rm rIjyKxm;wJh a0g[m&eJY vkduf zufwif hw,f? avmuuk d tvS qifEk dif ygvdrf hr,f/
yG if haomyef ;wk dif ;arT ;í arT; aomyef;wkdif;vef;qef; tvS qif Ekd ifMuygap/
oD [ol (uarÇZ)
ab;toG ,foG ,f aiGeJ Y 0,f tH h zG ,f½l ;rd k ufcef ;
pmrsufES m (4) rS tquf
pmrsufES m (5) rS tquf
a q ; vd yf q ef Y us if a & ; oH a yg uf u As m rs m ;
qvd kif ;a&T vif ;
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 7/16
usef ;rma&;*sme,ftrS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf NIGHTINGALE 7
jref rma&T Uajymif ; odapaMumif ;u@
]jref rma&G Uajymif ; od apaMumif ;u@} 'D r,f rd wf aqG wk d Y... aeYwk d if ;yef ;oD ;pm;Mu? Muuf oG ef jzLpm;Mu?
iSuf aysmoD; pm;Muygvm;aemf ..]taMumif;wenf;eJY armif;wD;NyD; qD;oD;a&mif;wJh tJav
armif ;wD;NyD ; Ek d;aqmfwwfwJ h q&mrkd ;&Sifh/ wynhfr 5 a,muf aygufu&ajymzk dY tJ av wynh f r 5 a,muf usef ;rma&;taMumif ; armif ;wD ;zkd Y a&mufvmMuygNyD &S ifh}
]tdef ; td ef;/ taMumif;rqufvkd Y raygif ;zufvkd uf&wJ h acgif ; &G ufaps;onfrawGa& tJ av taMumif;tqufquf eJ Y taumif; bufukd OD;wnf aeMuwJh cspfwynhfrwkdYa&/ vmMua[h? vmMu a[h/ 'DrSmewf uE´ m;jyif xm; tJ [kwf aygif vufbuf &nf? aumf zD? vuf zufok wf? *sif;okwf? 0ufom;wkwfxkd;eJY a&aEG;Murf ; tukefta<u;0,f xm; tJ av tuk efjyifqifxm;NyD ;NyD/ vmMu uGJU? vmMu}
þrnfaom tac:tajymrsm; jzpfwnf &m t&yf a'oukd ½I vwfaomf xkdif;EkdifiHawmfBuD;\ taemufajrmufykdif;a'oBuD ;&S d wmhcf c½k dif rJaqmufa&TNrdKUawmfwGif jzpf ygacswrk HY/
tES D rJ aqmuf a&TNrd KUawmf\ Ek dufwifa*;vf *sme,f wk duf&S d&m rJ aqmuf a&T awmif Mum; &yf uG uf BuD ;ü þok d Yþyk H usef ;rma&;pum; 0kd if ; zG JUjzpfMuonfu *vkd? *vkd yg y&dowf/
q&mrk d ;/ uJ r*Fvmyg wynhfwkdYa&/ 'DuaeY yef;oD;aeY wk d if ;pm;&if b,f vk d aumif ;w,f/ Muuf oG ef jzLaeYwk d if ;pm;&if b,f okdYaygh/ 'ghtjyif iSufaysmoD ;pm;wJ h rdwfaqGrsm;u b,f ykH b,f
csrf;omaygh/ tJ o[mukd 'DuaeY aqG;aEG;Mu&atmifaemf/ rdef ;uav;ig;OD ; wNydKifeuf/ aumif;ygw,f q&mrkd;? aumif;
ygw,fq&mrkd ; (pm;p&mawG jyifxm;wmu)q&mrk d ;/ at;yg/ nnf;wkd YyJ avS mifyg/ (yJawG? yJawG)
rcsdKav;(uk dÓPfqkdif)/ cifvkd Yaemufwmyg q&mrkd;&,f/ orD ;uyJ pajymyghr,f / yef;oD ;taMumif; pajymr,f aemf/ yef;oD ; qkdwm ADG'D,kd vkyfief;vnf ; r[kwf bl;/ vl &T ifawmfvnf; r[k wf bl;/ pm;p&myef;oD;uk d ajymwmaemf/ uJygav/ yef;oD;pm;&if aumif;usd K; 10 csuf&Sd aMumif;ukd tqkd ausmf qkdaw;&JU rD ;tdrf&Sif oDcsif ;tvk dufav;eJY 'Dvkd qkd jyr,faemf/
]oifh t½k d;uk d .. umuG ,f .. yef;em&ifusyfvnf ; .. t,f vf Zk dif ; rm; a&m*gvnf ; .. ol umuG,fowJ h[,f}
rrsdK;rsdK;( SPT aygif rkef Y½k H )/ rcsdKav; qkdjyoG m;wmu okH;csuf
xJ aemf/ t½k d ;uk d umuG ,f w,f/ yef ;em&if usyf umuG ,f w,f/ t,f vf Zk d if ;rm;a&m*gjzpf yG m;rI avsmh usapatmif umuG ,f w,f aygh aemf/ 'D awmh 'k d Yuvnf ; tqk d ausmf yk d ;td pH &J U rPd pE´ moD csif ;av;eJ Y a[m 'D vkd ajymjy? qkd jycsif wmath/
](tk d .. tkd ; .. pavmif;zkH;) vlYcE m .. qDu .. qD;csd K .. aoG ;csdK .. rsm;yg .. yef;oD;pm;vk dY .. xdef ;nd§ .. xdef ;nd§w,f uGm .. tonf; uifqm .. jzpfaom .. tJ'Dt&mav;rS m .. yef ;oD; ..
azsmf &nf .. aomufvkd uf&if rMum .. (tk d ... tk d; .. tk d ; .. pavmif;)} roZifjzL(rae mfpuf½k H)/ nnf;wkdYajymwmaumif;ygw,f/
(toHav;awGuvG Jvkd Y) acwfu a&mcf htif½kd ;acwf rk dYvk d Y 'kd Yuawmh usef&Sdtcsufig;csufukd a[m'Dvkd qk djyvk dufr,fuG ,f/
]tk d ; .. [k d ;[k d ; .. (uk dvufpxa&m) 3 .. waeY .. yef;oD;ES pfvk H;pm; .. (pm; .. tm; .. a&U) &if om; .. uif qm .. oG m; .. ('k d; .. *kd; .. a&U) ukd,f .. tav;csd ef .. wufrvm .. xd ef;nd § .. umuG,f (,kdY) .. tonf ; .. uifqmvnf ; .. yef;oD; .. azsmf&nfqGJ .. (qGJ 0kd;) .. tlrBu D; .. uifqmvnf; .. yef ;oD ;azsmf &nfqG J (qG J .. ,k d ;) tqkwf .. uif qmvnf ; .. yef;oD ; .. aeYwkdif;qGJ .. (qGJ .. tm; .. 0k d;)}
q&mrk d ;/ tdef aumif;o[? aumif ;o[/ o[mawGaMumifh vnf ; waeYwvk H ; yef ;oD ;pm;ok H ;Mur,f qk d &if jzif h q&m0ef awmif r vdkbl;wJh/ empfhracsmacsmav;awG q&mrkd;qD tJav q&m0ef awmifrvk dbl;vk dY taemuf wkdif;qkd ½kd;pum; &Sdoa[h/ yef;oD ;&J U aumif;usd K;aumif ;uG uf q,f csuf uawmh &S if ;ygNyD/ Muuf oG ef jzL &JU tmedoifawGuk da&m azmjy tJav rajymjyawmh bl;vm;uGJ U/
rjzLazG;( HTF ql;yk wf puf½kH )/ [kwfuJhyg/ MuufoGefjzL&JU usef;rma&;twGuf aumif;usdK;aumif;uGuf 21 csufBuD;rsm; awmif &Sd ygw,f/ tJ 'D awmh orD ;avh vmrd oavmuf uk d wif jyyg& ap/ Muuf oG ef jzL[m eH ygwf (1) aoG ;aMumtqD 0if rI uk d umuG ,f yg w,f/ eHygwf(2) ukd vufpxa&m avsmhcsay;ygw,f/ eHygwf(3) aoG ;zd tm;uk d (wenf ;tm;jzif h aoG ;wk d ;a&m*gjzpf Ek d if acsuk d ) usqif ;
apygw,f/ avsmhcsay;yg;w,f/ eHygwf (4) taeeJ Y Muuf oGef jzL [m av;bufem a*gufa&m*gukd ukoay;Ek dif ygw,f &Sifh/
r,k(tk d rD *gpuf½k H )/ tk d; .. avSBuD;xkd ;enf ;eJ Y ½kd;½kd ;BuD; &Sif;jy oG m;wmu aumif ;awmhaumif;ayr,fh em;xJ rSm t0ifracsmyg bl;awmf/ 'k dYuawmh tqk d ausmf ½k yf &S ifrif ;orD; csKd NyH K;ukd ca&ZDjzpf awmhum ]yef;yd awmufwk d Y a<u&majr}qk d wJh oD ;csif ;pmom;av;uk d zsufNyD; a[m'Dvk d ajymjyr,faemf/
]tat;rd .. tzsm;eJY .. tqkwfa&m*g .. aysmufuif;ygoav .. jynf wnfem .. usuf aporS .. qD;vrf;aMumif;u .. ul ;puf vmorQawG .. (0rf;wG if; .. tpmaMu) .. "mwk .. aq;tqd yfajy .. aoG;rcJ zkd Yuk d .. wm;qD ;ygoav .. pm;yg .. MuufoGefjzLukd .. a[}
rcsdKav;/ trav; rr,k&,f/ bmjzpfoGm;rSef;ukd rodbl;/
taqG;e,frSm jym;jym;ukd 0yfvkdYav/ uJyg&Sif/ orD;uawmh aZmf 0if;xG#f&JU pnf;vkH;csif;&JUoDcsif;wyk'f aw;pmom;tvk dufeJY a[m'D vkd qk djyvkd ufcsifw,f av/
]tqpf a&mif .. a&m*grsm; .. tif;qufeJYykd ;ukduf ovm; .. raMumuf eJ Y .. uk ooG m;r,f .. rsuf pd .. twG if ;wd rf eJ Y .. oG m;uk d uf .. 0uf NcH vm; .. ukd ,f cH tm; .. tm;BuD;wkd ;r,f .. qD;csdK .. ukovkd Y .. oifh twGuf a[ .. tpmpm; .. tm;[m;[m; .. od yf aumif;oGm;
r,f .. MuufoG ef jzL .. aeYwkdif;pm;uG,f .. (tkd; .. 0k d;)}q&mrk d ;/ tm;yg;yg; w,fvnf; tajymoGuf NyD; tqkdxuf wJh
wynfh awGygvm;/ uJ ygav pm;vnf;pm;? aomuf vnf ;aomuf? ajymvnf;ajymMuaygh/ aMomf 'geJY? tckwcg tvSnfh uswmu iS uf aysmoD ;&J U tusd K;tmedoif taMumif ;aemf/ uk d if ; b,f ol pajym rvJa[h/ 8 csuf&Sdw,f aemf/ ajymMua&mh/
rrsdK;rsdK;/ usryJ pajymr,f &S ifh/ iSufaysmoD;wvk H ;rSm ysrf ;rQtm; jzifh 105 u,fvkd &Davmuf yg0ifNyD;awmhum ukd ,fcE¨mtwGuf
vk d tyf wJ h pG rf ;tif uk d vsif jref pG m jznf h qnf ;ay;Ek d if ygw,f/ txl ;o jzifhawmh yifyif yef;yef; tvk yf vkyf NyD;csdef awG rSmayghaemf/ aemuf wcsufu rMumcPqkd ovdk ajcovk H;<uufom;awG[m <uuf wuf wwf ol awG [m iS uf aysmf oD ;pm;vk d uf &if tqif ajyNyD ; aumif ; oGm;w,fav/ iS ufaysmoD;rSmu usrwk dY ajcovkH ; <uufom; twGuf omrubJeJY wudk ,fvk H;rS m&S dwJh <uufom;awGuk d ouf awmif h ouf om&S d apwJ h r*¾ eD qD ,rf eJ Y yk d wuf qD ,rf <u,f 0pG m yg0if rIu tm;jznf hay;wmaygh av/
oZif jzL/ wwd ,tcsuf taeeJYu iSufaysmoD;rSmyg0ifwJh ykd wuf qD ,rf <u,f 0rI [m qk d 'D ,rf yg0if rI enf ;wmrk d Yvk d Y cE¨ muk d ,f &J U a&"mwfuk d xd ef;nd§ay;w,f/ aoG;wkd ;a&m*g? ESvkH ;a&m*geJY av jzwf wmukdyg tumtuG ,fay;w,f av/ eH ygwf av; tcsuft aeeJY tpmtdrfrMumcP a&mifwwf olawG[m iSufaysmoD ; pm;
vk duf&iftaumif;qkH;tpmtd rf aq;uk d &vkduf ovkdyJwJh/ rcsdKav;/ 'gwifyJ vm;qkdawmh ruao;ygbl;/ 0rf;csKyfwwf ol awG [m tpm;tpmxJ rS m trQif "mwf rsm;pG myg0if wJ h iS uf aysmoD ; uk d pm;vk d ufygwJh/ ]bGwf &T wf 'kd if ;} qk dNyD ; nmoH ay;vk dY xGuf oG m; rSmygwJ h/ tJ ntcg vom&if vnf;om? rom&if vnf; romeJY td yf raysmf ol awG twG uf awmh iS uf aysmoD ;uk d rS D 0J vk d uf &if pd wf cH pm; rI uk d aumif ;rG ef apNyD ;awmh um ES pf ES pf Ncd Kuf NcdKuf tdyf armusapygo wJh/
rjzLazG ;/ 'DunDrawG? [kdurrawG? a[m[kdu av'DawG twG uf twif ;aumif; tJav owif;aumif ;wckuvnf; iSuf aysmoD ;rS m yg0if w,f av/ tJ 'gu ]oif h tom;ta&uk d yk d rk d awmuf y apcsif ovm;/ a[m'D u iS uf aysmoD ;pm;}aygh/ iS uf aysmoD ;eJ Y rsuf ES m aygif ;wif &if vnf; aumif ;rS aumif ;aemf/ tom;ta&uk d yk drk d El;nH h
acsmrG wf apNyD ;awmh um a&"mwf uk d vnf ; yk d rk d xd ef ;od rf ;ay;xm;ygo wJh/ r,k/ tckajymrS mu &Suf p&mBuD ;vkd Y rwGuf MueJ Y/ obm0[m
obm0 aq;vd yfygyJ tJav obm0[m obm0ygyJ uG,f/ 'D vk d yg/ vd if rI ud pö rS m rpG rf ;aqmif Ek d if vk d Y pd wf npf aeMuwJ h yk &d oEG ,f 0if BuD ;awG twG uf uawmh iS uf aysmoD ;[m &mouf yef tazmf ygwJ h/ bmjzpf vk d YvJ qk d awmh iS uf aysmoD ;rS m yg0if wJ h tm[m&awG u yk &d o a,musf m;a[mf rk ef ;awG uk d yk d rk d xG uf ap½k H omrubJ vd if quf qH NyD ;wJ h aemufykdif;rSmvnf; pdwf auseyfrIukd yk drkd&apygowJ h/
q&mrk d ;/ tJ o[mawG? tJ'gawGaMumif hyJ vG,fvnf;vG,f ul? ouf vnf ;ouf omapwJ h tpm;tpmawG xJ u q,f h ES pf &moD pvk H; &&S dEkd if wJh iS ufaysmoD;uk dyJ ñT ef jyae&wmaygh uG,f/ [kwf bl;vm; [if/
racsmig;a,muf wNyKdifeuf/ [kwf uJh? [kwfuJh? [k wfuJh &S if .. [k wfuJh? [kwf uJh? [kwf uJhAsm/
tJonfaemuf jrefrma&TUajymif; od apaMumif;twG uf armif; cwfNyD;awmh ajymvkduf Muavaom q&mrkd ;ES ifh olYwynf hr ig; a,mufwk dYonf yg;pyfwG if yef;oD ;ukduf í? csdKif;Mum;ü iSufaysm oD ;n§yf í? vufxJü MuufoG ef jzLrsm; ukd if aqmifí rJ aqmuf a&T awmif Mum;t&yf rS onf rJ aqmuf 0if 'grD ,mt&yf qD ok d Y A½k wf rus bJ o½kyfjyMuavownf /
qef wmuavmh pf (acwå t*F yl )
'Dr,f rdwfaqGwd k Y aeYwd kif;yef;oD;pm;Mu?MuufoGefjzLpm;Mu? iSufaysmoD; pm;Muygvm;aemf
q e f w m u a
v m h p f
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 8/16
usef ;rma&;*sme,f trS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf8 NIGHTINGALE
oDwif ;uRwf&i f r*Fvm aqmi fawG vmygawmhr,f/ acwfvli,fawGtwGuf acwf aq;ynmt& tBu Hay;yg&
ap/ acwfvli, fawGxJrS m rdbpum; odyfem;raxmifol awGvnf;&Sdw,f/ rdbpum; em;raxmif&if q&m0efY pum; vnf; vdk ufemr,fawmh rxif yg/ 'gayr,f h tdrf axmifjyKwm rS mawmh ud k ,h f oabmcsnf ; rjyD ; wmud k odvmygvd rf h r,f/ ud k ,h f tdrfaxmifbuf? aqGawGrs dK; awG polawGryg&if jrefrmh xHk;
pH rS m tdrf axmi fjyKwJ ht&m rjynfh pHk yg/ em;axmif&rS mawG wdk;vmygNyD/ q&m0e fYpum; vnf ; eJe Jav;jzpf jzpf em;
axmif Munh fyg/ olYrS m ul;puf a&m*gawG &Sd
ovm;/ ud k,hfrSmaum tJ wm awG uif ;&S if ;&J Uvm;/ vd if uw qifh ul;pufa&m*gawG udk ppf aq;oifh w,f/ trsm;pk a&m*g awG u a&m*grjybJ yd k;&Sd aewm rsdK;jzpf Edk ifw,f/ odvd kufwmeJY aq;ukvdkuf&if tdrfaxmifjyK wJhtcsdefrSm tdrfaxmif bufudk
'k u© ray;Ed k if awmh yg/ wcsd KU a&m *gawG u aomuf aq;eJ Y&w,f/ wcsd KUvJ aq; 3 vHk ; xd k;wm eJ YNyD ;w,f/ a&m*g&SdrSef;rodbJ
td rfaxmifjyKvd kuf&if ZeD;-cif yG ef;ud komru arG;vmr,fh u av;awGudk yg 'ku© ay;r,f/
(u) vdif uwqif h ul ;pufa&m*gawGqd kwm -
1/ *Edk&D;,m; 2/ qpfzvpf 3/ uvmrd kif 'D;,m; 4/ vdif vrf;-a&,Hk
5/ x&GdKifud krd k;eyfpf 6/ &Sefum&G dKuf7/ LGV (vifzd k*&ifnLvdk
rm;-AeD;&D;,rf ;) 8/ PID wifyg;qHkwGif;
t*F grsm;a&mifjcif; 9/ toJ a&mif (bD) 10/ HIV/AIDS ckcHtm;us
a&m*gawG jzpfygw,f/
(c) vuf rxyfcif aoG ;tk yf pk ppf jcif ;
]]at-bD-td k}} aoG;tk yfpk r wlolawG vuf xyfvd kY bmrS r jzpfyg/ Rh-ve &Sdol tcsif;csif; td rfaxmifjyKwm pdk;&drfp&mr&Sd yg/ rdef;ruRh-ve eJY a,mufsm; u Rh+ve jzpf ae&if ol wd k Yuae arG ;r,f h uav;[m Rh+ve jzpf zd k Y tcGif h tvrf; 50% &S dEd k ifw,f/ tJ vdk jzpfae&if awmh jyóem
wufr,f/ uav;&JUaoG;eJY r at aoG;awG trsd K;rwl Mubl;/ uav;twGuf tEÅ&m,f&Sd
r,f/ rdcif &J U qefYusif wJh (tif wD abmf'D ) awG u wdk uf cd k ufcH & awmh aoG;eD OawG enf;NyD; aoG; tm;enf;r,f? tom;0ga&m*g &r,f? OD ;aES muf nH h r,f? Mum&if ES vH k ;a&m*g&r,f/ Ad k uf xJ rS mwif aoEdkifw,f/ arG;NyD;rMumcif
vnf ; aoEd k if w,f/ arG ;vmwJh uav;rSm aoG;a&m*g&r,fqdk &if aoG ;vJwm vkyf&w,f/
Rh (+) jzpfol 90.35% eJYRh (-) jzpfol 9.65% &Sd w,f/ (tm&f td wf csf ) tEk wf &S d ol awG u tm&S rSm 0.3% &SdNyD ;? taemuf Edk ifiHawGrSm 15% &S dw,f/ Rh
-ve udk ,f0efaqmifud k Rhogam aq;xd k;ay;&w,f / Ant i-D
globulin (RhoGAM) aq;ay;&if rdcif 99% rS m Anti-Rh (tif wDabmf'D ) awG jzpfrvmapEd kif bl;/ udk,f0e f 28 ywfrSmeJY arG ;NyD; 72 em& DtwGif ;ay ; w,f/ yxrudk ,f0efrSm rqdk ; wm rsm;w,f/ 'k wd,uav; qd k &if RH+ve jzpf bd k Y 25-50% &Sd w,f/ yxr udk,f0efaqmif wHk;u aoG;xJrSm jzpfaecJhNyD; om; ]ti fwDabmf' D} awGu
rsm;aeNyD rdk Y 'kwd,udk,f0ef jzpf aewJ h txJ u uav;ud k qd k ;qd k ; 0g;0g; wd kuf cd kuf awmh r,f/ arG ; p uav;rSm 'Da&m*gjzpfrSmudk Ad k uf xJ uwnf ;u aoG ;vJ wmeJ Y ukEd kifao;w,f/
(*) acwfvli,frsm;twGuftBuHay;csuf
ul;pufa&m*gawGeJY aoG;
tkyfpktjyif odp&mawG &Sdyg ao;w,f/ usef;rma&;ar;cG ef ; awG ajzaewm Mumvmawmh uaeYjref rmvli,fawG? vlBuD; awGrSm bmjzpfaew,fqdkwm aumif ;aumif ;od ygw,f/
- &moD rrSefolawG OG
jyyg/ - r*Fvmaqmif&ufeJ Y &m
oDvmr,f h &uf wdk uf qd k if vd kY &m oD &uf ajymif ;csif&if vnf; vk yf ay;Ed kifygw,f/
- touf i,f vG ef ;ol awG eJ Y BuD ;vG ef ;ol awG vuf xyf &if ol rsm;awG xuf ydk*½kpdkuf yg/
- ud k ,f 0ef &S d -r&S d qD ;ppf yg/ aemuf rS q&m0efud k vS rf ;ar;vd kY ajzae&wm renf;vSyg/
- om;tdr f0 (om;td rf acgif;) uifqm umuG,faq;
xdk;xm;yg/ - wa,mufa,mufrSm bD yd k;&Sdae&if usefwJh ol bD um uG,f aq;xdk;yg/
- udk ,f0efr,lcsifao;&if udk,f0efwm;enf;-wm;aq; awG ud k pepf wusoH k ;wwf zd k Y Bud K wifod xm;yg/
a'guf wmwif haqG
vG efcJhaom 5 vcef Yu jynfol YvT wfawmf yk HrS eftpnf ;ta0; wck wG if vT wf awmf ud k ,f pm;vS ,f q&m0ef wOD ;u jref rmEd k if iH w0S ef ; vkH ;½Sd tpm;taomufrsm; ab;uif;vkH NcKHrIr½S djcif;ESif hywf oufí usef ;rma&;XmetaeES ifh rnf uJ h od k Y ud k if wG ,f aqmif &G ufaeonf ud k od ½S dvd kaMumif; ar;cG ef ;xkwf ch Jygonf/
xdk ar;cGef ;udk usef;rma&;0efBuD;Xme 'k 0efBuD;rS jyefvnfajz Mum;&mwG if jrefrmEd kif iHw0Srf;vkH ;½Sd Nrd KUe,f tm;vHk ;wGif NrdKUe,f
tpm;taomufESif h aq;0g;BuD;Muyf a&;aumfrwDrsm; zG JUpnf ;NyD; xda&mufpG m udk ifwG ,faqmif &Guf aeygaMumif ; jyefvnfajzMum; oG m;cJ hygonf/
omrefrodem;rvnfol jynfolrsm;taeESifh rl xdktajzrSm [k wf ovd k vd k rS ef ovd k vd k xif aumif ;xif oG m;Ed k if aomf vnf ; Nrd KUe,f 2 NrdKUe,fwG if tpm;taomuf ES ifhaq;0g;aumf rwD twGif;a&;rS L; wm0ef udk 10 ES pf cefY wm0efxrf;aqmif cJ h&aom usaemfhtwGufrl
xdk tajzrS m rSm;,G if;aeaMumif; csuf csif;odvd kufygonf/ odk Yaomf þuJh odkYrS m;,Gif ;aeaMumif;udk usaemfuJhodkY omref
NrKd Ui,f av;wck rS usef ;rma&;t&m½S duav;wOD ;taeES if h rnf od k YrS apm'uwuf cGif h r½S dch J yg/
tu,f í tjzpf rS ef ud k trS ef twd k if ; trsm;rod ½S d ch J ygvQif vnf ; usaemf wd k Yjynf ol vl xk w&yf vk H ; roef Y½S if ;aom tpm;taomuf rsm; aMumif h vlrsdK;wkef ;&awmh rnf htaetxm;wG ifusa&mufaeayNyD /
rnf ol Yud k rS tjypf rwif vd k yg/ tjzpf rS ef ud k trS ef twd k if ; od ½S d ap vdk aom apwem? jynf olYtusdK;twGuf ta&;ay:tajctaejzpf aecsd efwGif jyKjyif oif honf htcsufrsm;ud k jrefjref qefqef jyKjyif ap vdk aom apwemomvQif ½Sdygonf/
'k 0ef BuD ;cif Asm;? 'k 0ef BuD ;awG ;xif xm;ovd k a½S Uwef ;rS jynf ol vl xk tusd K;twG uf rm;rm;rwfrwf &yf wnf NyD ; 0d ororm; pD ;yG m; a&;orm;rsm;ESifh olEdkifud k,fEdkif ,SOfNyd Kif wdkuf cd kuf&rnf h NrdKUe,f tpm;taomuf ESif haq;0g;BuD;Muyf a&;aumfrwD onf yG if hyG ifh vif; vif;ajym&vQif NrdKUwd kif;NrdKUwd kif; aumf rwDaoBuD;rsm;om jzpf
aeygonf/ rnfonf htpm;taomufud krS ab;uif;vkH NcKH rI ½Sdr½Sd 0ifa&mufppfaq;Edkifjcif;r½S d? ppfaq;Edkifavmufonf h vkHavmuf aom yh Hyd k;ulnD rIr½Sd? NrdKUe,ftwGif ; tpm;taomufxkwf vkyfol rsm;\ tjrwf &&if NyD ;a&m jzpf uwwfqef ; aqmif &Guf aeMuaom rormrIrsm ;udkvnf; rod½Sd? ñTefMum;csuf&rS tjzpfoabm avmuf om vl Mum;aumif ;½k H vk yf Ed k if pG rf ;avmuf yJ ½S d onf h aumf rwD rsm; jzpfMuygonf/
þjzpf &yf ud k awmf vS ef ajymif ;vJ Ed k if&ef tpGrf;½S d oavmuf Bud K; pm;Munfh cJh zl;ygonf/ ratmif jrif cJh yg/ taMumif ;&if;rsm;rSm--
1/ aumfrwDwckvIyf½Sm;aqmif&GufEdkif&ef vdk tyf aom&HykH aiG vk H ;0r½S d yg/ Ed k if iH awmf rS vnf ; oD ;jcm;&H yk H aiG csxm;ay;jcif ;r½S d? usef ; rma&;XmewGifvnf; þaumfrwD ESifhywfoufí bwf*sufr½Sd? wdk if;c½kdif NrdKUe,ftpDtpOfjzifh csxm;ay;aom bwf*suf vnf;
r½S dyg/ vufbuferlem? iyderlemrsm;,lNyD ; "mwfcGJcef;ydk Yvdk vQif qd k if yd k if ½S if rsm;\ jiLpl rI ud k cH Mu&ovd k &ef uk ef od k Y oG m;a&muf yd k Yaqmif &rnfh p&dwf puud k BuHzef NyD; ½SmBuHyd kY&ygonf/
2/ aumfrwDwG ifyg0ifMuaom NrdKUe,faxG tkyf? jrefrmEd kif iH&J wyf zG J U? usef;rma&;? pnfyif? wd arG;uk Xme0ef xrf;rsm; tm;vkH ;vd k vd krS m Nrd KUe,f wNrd KUe,f wG if tvG ef qk H ;wm0ef usvQif wES pf? ES pf ES pf cef Yomjzpfygonf/ rdrdwm0ef usaomumvwGif rvkyf? r½Iyf?
rjyKwf om aevdkMuygonf/ þudpöudk ifwG,fvQif tpm;tpm xk wf vk yf ol rsm;? tpm;tpmjzef YjzL;a&mif ;csaeaom vuf um;qd k if rsm;rS onf ausmif ;aps;qd k ifuJ hod kY vuf vD qd k if a&mif;csaeol rsm;\ jiLpljci f;cH&rnf/ tqifroifhí jyefNyD ;twdkiftawmcH&vQif tvk yf yg jyKwf Ed k if onf/ rvk yf vQif bmrS rjzpf? xd k YaMumif h rvk yf Mu yg/
3/ aumf rwD wG if tpm;taomuf ? aq;0g;rsm;ES if h ywf ouf aom pm&if ;Z,m;rS wf wrf ;rS wf &mrsm; pepfwus jyKpk xm;jcif ; vHk ;0r½S d yg/ wcgu Ed k if iH awmf rS w&m;r0if tjzpf owf rS wf xm;aom aq; 0g;rsm; pm&if ;½S mcd k if ;&m vH k ;0r½S d onf ud k BuH KcJ h zl ;ygonf/ Nrd KUe,f t wG if ; tpm;taomuf xk wf vk yf ol rsm;\ pm&if ;ES if h ae&yf vd yf pmrsm; pepfwus rSwf wrf;jyKpk xm;jcif ;vnf; vHk;0r½Sd yg/
4/ aumfrwD wGifyg0if aomol tm;vHk ;eD;yg;onf vk yf ief;t awG UtBuH K vk H ;0r½S d Muyg/ aq;qd k if wqd k if 0if a&muf ppf aq;&mwG if ppfaq;olrsm;onf w&m;r0if aq;0g;rsm; rl ;,pfaq;0g;rsm;udk wcgrS rjrif zl ;olrsm;uom rsm;ygonf/ ppf aq;olrsm; vkyfief;
vG ,ful acsmarGUatmif taxmuftuljyKEdkifonfh w&m;r0ifaq; 0g;bl ;cG H? odk Yr[k wf "mwf yk H ponf h taxmuf tul ypö nf;rsm;r½S d yg/
5/ tpm;taomuf rsm;wGif vludktEÅ&m,fay;Edk ifaom "mwf ypö nf ;rsm; yg0if rI ½S d r½S d ppf aq;Ed k if rnf h "mwf cJ G cef ;rS m &ef uk ef rS mom ½S d ygonf/ vufbuferlem? iyd erl emrsm; &ef uk ef yd k YNyD ;ppf aq;vQif tenf;qk H; 2 vMumrS om tajzodEd kif ygonf/ xdk tcgrS odrf; qnf;&ef oG m;aomtcg aps;onfu a&mif;vdk YukefaeygNyD/
usef;rma&;0efBuD;cifAsm;? ,ckusaemfajymaeaom tcsuf rsm;onf NrdKUe,frsm;\ yuwdtajctaersm;udk trSeftwdkif; od jrif Ed k if ap&ef t½d k ;cH pd wf xm;jzif h wif jyjcif ;jzpf ygonf/ wif jyrd í jzpfay:vmrnfh tusdK;qufrsm; &S dcJ hygvQifvnf ; usaemf cH ,lyg rnf/
tpm;taomuf rsm;ESifh aq;0g;twkrsm;aMumif h Ed kifiH awmf ES ifh
jynfolvlxk tay: tEÅ &m,fusa&mufaerI udk tjref umuG,f wm; qD ;Ed k if ap&ef jynf ol vl xk \ trS ef wu,f vd k vm;awmif h waeaom &ifwG if;qE´rsm;rS jrpf zsm;cH vmaom vTwfawmftwGif ; ar;jref; csuf ud k jzpf ovd k ajzMum;aernf h tpm;? usaemf wif jycJ h aom tcsuf rsm;ud k aocsmpG mok H;oyf jyKjyif ay;yg&ef vlxktusdK;a&SU½Ií wdk uf wG ef ;awmif;qdktyf ygonfcifAsm;/
a'guf wmOD ;ausmfaqG
oDwif;uRwf&ifzwfapcsifMarriage Advice
t ,f 'D w mh xH a y ; p m
usef;r ma&; 'k0efB uD; r odao;ao m jz pf&yfrSef
a ' g u f w m
w i f h a q
G
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 9/16
usef ;rma&;*sme,ftrS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf NIGHTINGALE 9
]]q&m usrwd k Yud k 0if cG if UjyK yg}}
aq;cef; ydwfawmhrnft vkyf Mum;vd kuf&aom toH w ck/ touf 60 cef Y&S d vif r,m; jzpf[ef wlaom tbdk;BuD; t bG m;BuD ;ES pf a,muf/ vuf xJ rS m vnf ; pmtd wf av; wtd wf ud k if vdk U/
]]atmf vmavAsm 0if 0if }}]][d k av q&m? usrorD ;u
0guRwf&if r*Fvmaqmif awmh
rSm/ tJ'gudk owd kYom;buf u 'gav; ppf ay;ygqdk vdk Y raeUu oGm;ppfw,fq&m/ bmvJqdk wm rzwfwwfvd kY ulnDygtHk ; q&m}}
]]tm &ygw,f? jyygtHk;}} pmtd wfay:rSm "mwfcGJcef ;
emrnfudk a&;xm;onf/ pm tdwf ud k azmuf Munf h vd k uf awmhTest emrnfud k t&if qHk; awGU vd kuf&onf/
“HIV test”
bk&m; bk&m;? 'DowdkYom; ES,f udk,f,lr, fhrdef;rudk 'D avmuf r,HkMunf&ovm;/ 'DTest emrnf udkawGU&if a'guf wmyG tvdkvd kae&if; MuufoD ; xrd \/ odk YESifh Munf haeust wdk if; zJ yGwf ovd k wjznf;jznf ; csif; yGwfMunfh rd onf/ bk&m; odMum;rvdk Y r&Sd ygapeJ Y/ yG wf w,f pmvHk;awG pawGU&NyD/ wufvmNyD wufvmNyD/
“Reactive”
cGD;;;;;;;;;;;; / rsufpdrSm;ae wm jzpf ygap/ 'D wcgawmh r yGwfawmh? pm&Gufw&Gu fvHk; xk wf Munf h vd k uf onf/ Reactive
rS Reactive tppf / 'k u©/ a'guf wmyG wa,muf rdrdta&S UwGif rdrdEIwfrS xGuf vmrnfh tajz tm; arQmf vifh wBuD ; apmifhae Muaom tbdk ;BuD ; vifr,m; tm; rsufESmrMun fh& Jawm h/
b,fvd k ajymjy&rvJ/ pOf ;pm; prf; pOf;pm;prf;/ acR;rsm;yif pdk Yvmonf/ tjypfv kyfxm; aomola&S UwG if a&muf aeovd k cHpm;&onf/ t"duu em; vnfvufcHvmatmif b,fvd k ajym&rvJ pOf;pm;& Muyfae jc if ;y if / awmf Mu m 'D ES pf a,muf xJ u wa,muf a,muf u aoG;wdk;awGbmawG &Sdae &if 'ku© / csufcsif; a&Smh rsm;jzpf oGm;rvm;/ [,f 'gu rajym
vdk YvJ r&wJh udpö yJ/ rwwf Edk if/ ouf jyif;wcsuf rIw fxkwf vdk uf onf/
]]'geJY aoG;ppfwJh um,uH &S if ua&mAs}}
]]olu em;raxmif &Jvd kYwJ h? td rf rS maecJ Uw,f}}
awmfvd kuf wJ horD;rsd K;/]][dkav b,fvd kajym&rvJ
qdk awmh Asm? [d k Opö mav? &S d w,f vd kYawmh a&;xm;w,f}}
]]Asm}}]]&S if}}]][dkav? ol uawmh Re-
check jyefvkyfygvdkY a&;xm; w,f/ odyfraocs mao;bl; qd kwJh oabmaygYAsm}}
rwwfEdkif/ twwf Edk ifqH k; ajyjypfatmif ajymvdkuf &aomf jim; pdwf xJuawmh raumif;/
]]q-q-q&m&,f/ ao- ao-ao- aocsmvdk Yvm ;/ aemufwacguf jyef zwfMunfh ygtH k; .. q& m&,f .. ae mf ? awmif ;yefygw,f tD;[D;}}
tbGm;BuD ;\ awmif;yef oH/ a'gufwmyGwa,muf ol wd kY pd wf auseyf ap&ef pm&G uf ud k aemu fwacguf xy fzwf jy vdkuf&onf/ Result uawmh 'gygyJ/
]]tif; tcktcsdef usaemf taumif;qHk; tBuHay;csifwm uawmh r*F vmaqmifr,fh udpö
udk cPav;a½TUvdk Y&&if a&TU xm;? aemufoHk;vavmufae &i f ao G; jye faz mu fMun fh 'D avmuf yJ ajymvd k Y&w,f}}
]]tD;[D;;;;;;;;;[D;}} onf vd k ES if h ES pf a,muf om;
wa,mufudkwa,muf az;r um wkefwkefcsd csdESifh jyef xGuf oG m;Muaom NrifuGif;udk rsuf vH k;xJ ,ck xdrxGuf/ HIV, HIV
emrnfMum;vdkuf½HkESifh a'guf wmyG ao;xGufcsifonf/ odk Y
aomf rdrdwdkYaq;avmuom; rsm;um; 'Dvlem HIV Nzpfae w,fqd kNyD; a&SmifxGufoGm;vdk Y r&/
]]q&ma&.. Retro positive
(HIV positive) eJY AdkufBuD;onf Ad k uf emaeNyD}}
xdkpum; Mum;&cdkufonf acgif;xJ wGif tcsufay;acgif; avmif ;oH rsm; wnH nH jzpf aom tcsdef/
]]ig aoaocsmcsm *½k pd k uf & r,f? tyf rxdk ;rdatmif *½kpd kuf &r,f}}
qdkaom tcsufay;acgif; avmif ;oH yi f/ [,f .. HIV
positive BuD ;.. rarG ;ay;bl; [k ajymvdk Yr&ayonfudk;/ odk YESif Y vufwGif temjzp faeygu yvmpwmE Sifh aoaocsmc sm uyf/ vuf td wf ud k ES pf xyf 0wf/ wud k,f vHk;udk aoG ;pifonf hae &m r&Sd&avatmif aoaocsm csm xkyfydk;NyD;rS uav;arG;cef; xJ odkY 0if&avonf/ arG;vrf; aMumif;csJ Uxm;aomae&mudk jyefcsKyfvQifawmh owdBuD;pGm xm;&avonf/ wcgwav owdxm;ygvsufeJY tyfpl ;rd onf htcgvnf; &Sd onf/ 'gqdk &if awmh 6 vavmuf Psycho
(pdwÅZ) ½d kufaeayawmh/ xd k 6 vtwGif ; 0rf;av; eJ eJravQm vdk uf ES ifh/ igawmh HIV jzpfygNyD
qdkNyD ; oHk;&ufavmuf tdyf r& onfuvnf; &Sd ao;onf/
tckaemufydk if; acwfpm; vmwmu toJa&miftom;0g pD yd k ;/ ol vnf ; jzpf vd k uf &if awmh prHkwHk;wmyJ/ aq;cef;xdkifae wk ef ;uvJ azmuf onf vd k jzpf ae aom rdef ;rwa,muf aq;cef ;
zG if h zG if h csif ; pmtd wf av;ud k if um olUa,musfm;aq;ppf xm;aom pm&Guftm; vmjyonf/
]]q&m.. usra,musfm;u pDydk ; jzpf aew,fqd k [kwfvm;? Munf hay;ygtH k;}}
zwf Munfhvd kufawmh [kwf ayonf/
]]'gqdk q&m&,f.. usr tultnDwck avmuf awmif ; csifvdkY ol Utaru tcke,f u ae 'D ud k a&muf aew,f/ ol Uom; tJ vd kjzpfaew,f qd kwm r,Hk vd kY
wJh? cPaeus&if q&mh qDvm vdrfhr,fq&m? tJ'g q&mhudk vmar;&if yd k ;r&S d bl ;vd k Y ajymay; yg q&m}}
]]iif b,fvdk? em;rvnf bl ;}}
]]'D vdk q&ma&? ol Utaru olUom; wu,fjzpfNyDqd k&if aq;ukzdkY ajymawmhrSm/ usr Mum;zl;wmu pDydk;jzpf&if uk&
tG ef aocsmvS ygvm;/ rsuf ESmemaeaom azmufonfrd kY bmrSrajymayr,fh r&Sdbl;vd kY awmh raNymcsif/ yJavSmfMum; qm; n§yfrnfhudef;/ xdktrsdK; orD;vnf; jyefoG m;a&m? aq; cef ;ud k csufcsif;yd wf NyD ; jyef ajy; &if aumif ;rvm;? taemuf rS myJ
oG m;ykef; ae&rvm;[k yif awG; rd onftxd/ awmf ao;onf/ ol Ua,mu© rqd k ol xd k aeYu ay: rvm/ e,fajymif;cgeD; BuHK& aom t&mwckawmh wouf arh Ed k if r,f rxif/ ouf vwf yd k if ; a,musfm;wa,muf &ufydkif; omom&S d aomuav;ud k ayG Yum 0if vmonf/
]]ajym.. cav;u arG ;uif ;p av;ygvm;? bmNzpf vdkYvJAs}}
]]q&m wcsuf Munf Uay;yg? 'Duav; usaemf eJ U wlvm;}}
]]iGif.. usaemf ½kyfwlrwl rMunf hwwfbl ;As [D ;}}]]vk yf ygtH k;.. ul nDyg q&m
&,f? usaem fhtwGuf t&rf ; ta&;BuD;aevdkYy g/ 'Duav; usaemf eJ Y wlvm; rwl bl ;vm;yJ ajymay;ygq&m}}
]]t[if h}} jyóemudk awmh tenf ;
i,f &d yf pm;rd ovdk yif/ cuf wm
bmawG avQmuf ajymvd k uf awmh xd k ol vnf ; vnf oG m;yH k &onf/ olvn frvn fawm h ro d/ udk,fvnf; tawmfvnfoGm; onf/ aemuf ES pf ywf cef YtMum xdkol jyefa&mufvmonf/ 'D wcgawmh rd ef ;rjzpf ol yg ygvm onf/ Munfh &wmawmh NyHK ;
NyHK;&Tif&Tife JY ajyvnfoGm;yHk& onf/
]]q&m.. aus;Zl;wifvdkuf wm q&m&,f/ cav;u us aemf h cav;As.. [m;[m; [m; [m;}}
]][kwfvm;? 0rf;omw,f Asm.. [m;[m;[m;[m;}}
]]a[;a[;a[;a[;a[;}}]]a[;a[;a[;a[;a[;}}]]tJ 'g q&ma&.. [D;[D ;[D ;
[D;[D;}}]]iif rNyD;ao;ygvm;.. [D;
[D ;[D;[D;}}]]wckavmuf ul nD ygtHk ;}}]][k wf uJ h.. ajymygtH k;}}]][m;[m;[m;[m;}}]]iif &DjyefbD [m;[m;
[m;[m;}} ol&Díom vdkuf&D&onf/
bmvd kY&DrSef ;vJawmh rod/ NyD; awmh bmawG aus;Zl ;vSdrfhwif aerSef;vJ rod/ udk,f vJ bmrS
q&m0ef Yt½I H;-q&m0ef Ytjrwf ud k yG
Ed k uf wif a*;*sme,f \ yif wk d if aqmif ;yg;&S if wOD ;jzpf ol owif;pmq&mBuD; OD;aomif;0if;Adkvf ac: pdefoHvHk;
(touf 66 ES pf ) onf Mo*k wf v 23 &uf reuf u vl BuD ; a&m*gjzif h rJ aqmuf Nrd KUaetd rf ü uG ,f vG ef oG m;ygojzif h Ed k k uf wif a*;vf *sme,f 0d k if ;awmf om;rsm;u rd om;pk ES if h twl xyf wl yl aqG ;0rf ;enf ;aMumif ; rS wf wrf ;wif tyf ygonf/ q&m BuD; aumif;&mok*wd vm;ygapaMumif;vnf; qk awmif; vdk uf ygonf/
Ed k uf wifa*;vf usef ;rma&;*sme,f
0rf ;enf ;aMuuG J jcif ;
rvk yf ay;vd k uf&wmud k/]]tJ'g.. aus;Zl;wifvGef;
vd kY cav;udk emrnf ay;&if q &mhemrnf wvHk ;avmuf xnfh rS nf h ysap}}
]]cGD;;;;;;;;;;;;;;;;}} bmr Svnf ; rqd kif / odk Y
aomf olwdk Yajyvnfaeonfh tcdku ftwef Yav;u dk pdwft aESmif ht,S uf rjzpfapcsif/ odk Y ESifh rdrdemrnf\ tv,fu tvH k;tm; &uf&ufa&ma&m rSn fhc Gif hjy K vdkuf&avawmh onf/ ud k yG
u udk,fawGu ½kyfwl rwl Munf h aom q&mvnf ; r[k wf/
]]wl ovd k vd k yJanmf.. t[J}}]]q&m.. aocsmvm;}}]][mAsm.. usaemf u aq;yJ
ukwm? ½kyfwlrwl MunfhwJ hol r[kwf bl; 'ku©yJ}}
eJeJ ayguf vmí ajymcsypf vd kuf onf/ 'D awmh rS xd k ol av oHaysmhoGm ;on f/ jyóem uawmh olYrdef;r olr,Hkí jzpf onf/ odkYES ifh xdkt&mu ajym& cuf aMumif ; aoG ;ppf NyD ; tajz&S m csif&Sm 'grSr[kwf DNA awG
wmu reJbl ;qdkyJ/ tJ'g avm avmq,f usrwdkYrSm yd kuf qH r&Sdao;bl;q&m/ ukwmawmh ukrSmyg? avmavmq,f olU tar pd wfat;oG m;atmifvd kYyg
ul nDygtH k;q&m}}]][dkav? tJ'guawmU r
jzpfE dkifbl ;xifw,f/ 'DrSmu &Sdaewm txif&Sm;BuD;yJav/ rawm f olur,Hkvdk Y wjcm; aq;cef ;xyfoG m;jyNyD ; zwfcdk if ; &if rcufvm;}}
]]rylygeJ U q&m&,f? roGm; ygbl;}}
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 10/16
usef ;rma&;*sme,f trS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf10 NIGHTINGALE
onfwywf tod ay; wif jycsif wJ h taMumif;t&mu jref rm-xk dif;e,fpyfwvQmuf rJ aqmuf? zk wf z&mh 0ef ;usif? jref rmjynfwG if; &ef ukefeJY rEÅav; wkdYrSm vufcH&,lEkdifwJh pdwf usef;rma&;taxmuftuljy K tp Dt pO f} Mental Health
Assistance Program (MHAP)
yg/ tpDtpOf taMumif; rajym cifrS m pdwfusef ;rma&; Mental
Health taMumif ; ueOD ; ajymjy vkdygw,f/ urÇmhusef;rma&;
tzG JYWorld Health Organization
(WHO) u uk d,f cE¨ m usef;rmzkd Y tjyif pdw fusef; rma&;e JYyg jynf h pH k NyD ; rd rd wk d Y&J U aeYw"l 0 vk yf ukdif aqmif&Gufz G,f&mawGuk d pG rf ;&nf tjynh f vk yf uk d if Ek d if MurS om usef;rmjcif;eJY jynfhpHknD nG wf w,f vk d Y qk d ygw,f/ onf ae&mrS m ud k,f cE¨ m usef ;rma&; qk d wmeJ Y ywf ouf vk d Y od yf txl ; taxG ajymp&m vkdr,f rxif awmhygbl ;/ trsm;em;vn f xm; Muwm a&m*gb,awG uif;a0;jyD; jrif omxifomwJh a0'emawG r&S d &if ½k yf yk d if ;qk d if &m usef ;rmMuw,f aygh/ pd wf usef ; rma&;qk dwmMuawmh ck euvkd trsm;tm;jzif h jrif omxif om&S d wJ h t&mawG r[k wfawmh bl ; ... vlYcE¨mudk,fu bmrScsdKU,Gif; csuf? jyóem? a&m*gr&Sdbl ;? 'gayr,hf pdwfrcsrf;ombl;? r ays mf& Tifbl; ? ae&xkdif&wm? oufawmihf ouf omr&S dbl ;? t qifrajyvS bl;? aeYpOf vk yf&Sm; aqmi f&Gu fae&wmrSm ukd, f oGm;wkdif; pdwf u rygcsifbl;? wckckawmh vkdtyfaeovkdyJ/ taMumif;&if;&Smvkd uf&if pdwf usef;rma&;rSm vkdtyf csuf&Sdae jyD qkd wm awGU&avh &S dygw,f/
pdwfusef;rma&;qkdwmu jref rm trsm;pk eJ Y &if ;ES D ;uRrf ;0if rI odyf r&SdvS bl;/ pdwf usef;rm
a&;vkdY qkd vkdufwmeJY ]½l;w,f} qk dwmeJY quf pyfawG;xifrdMu NyD ;? aMumufMuw,f/ t½l;vkd Y tajymcH &rS m tvG ef aMumuf Mu w,f/ pd wf usef ;rma&;eJ Y rjynf h pHkbl; mental disorder/ mental
illness qk dvkduf wmeJ Y acgif;xJ a&muf vmwmu ]½l;aeNyD} qkd wmygyJ / us aemfwk dY aq; ausmif;wufpOfueJ Y q&m0ef jzpfjyD ;csdeftxd urÇ mat;bk&m; vrf ; rd k ;^Zv ½H k ;eJ Y 8 rk d if vrf ;qH k tMum;rSm wHwm;av;qkdwJ ht
&yf? tck pG,fawmfjrwfapwD ae&mrS m aq;½Hkwck &S dw,f/ ck acwftac:awmh pdwfusef;rm a&; txl;ukaq;½Hkaygh - us aemf wk d Yacwf tcguawmh t&yf tac: t½l;axmifwJ h/ vlw a,muf uk d tl aMumif aMumif jzpf ae&if ]wHwm;av;ykdYvkduf a[h} qkd wm t½l;axmif ykdYvkd ufvkd Y ajymwmygyJ/ qk d csif wmu pd wf usef ;rma&;qk d wmuk d jref rmawG Mum;rSm ½l ;w,f qkd wmeJ Y wJ G jrif rSwf,l xm;MuwmrkdY? pdwf usef; rma&; uk orIcH,lw,f? pdwf usef;rma&;eJY rjynfhpH kbl;vkdY owfrSwfcH&rSmudk aorwwf aMumufvefY Muygw,f/ 'Dp um;vH k; taMumif;jcif;&meJY yufoufqufET,frI vHk;0r&Sd csifMubl;/
wu,f wrf ;rS mawmh toD ; oD;aom ppfwrf;rsm;eJY okaw oe jyK csuf aw Gt& vlw a,muf [m b0woufwmrSm tenf;qHk; wBudrfwcg pdwf usef ;rma&;rjynh fpH kwm? vk dtyf csuf&S dcJ hwm jzpfzl;Muw,fwJh/ trsm;em;vnf vG,fwJhpum; ajym&&if uk d,f rSm t0wf tpm; ruyf bJ vrf ;ay:xG uf ajy;aerS pdwfusef;rma&;jyóem? vkd tyfcsuf&S dwmr[k wf bJ yHk rSef t ajctae within normal limit
uae tpG ef ;wzuf zuf uk d enf ;
enf;avmufa&GUo Gm;w,fqkd &ifukd pdwfusef;rma&;vkdtyf csuf &S d aejyD vk d Y ajym&Ek d if ygw,f/ aemufxyfwck ... ]½l;aeNyD}?]t½l;} vkdYqkdwmeJY ukxHk;u a&Smcf ½k duf Electro Convulsive
Therapy (ECT), formerly known
as electroshock uk owmud k w quf pyfwnf; awG ;jrif Mujyef w,f/ ½l;w,fvk dY owfrSwf cH & &if t½l ;axmifrSm acgif;a&Smh cf ½k d uf tuk cH &awmh r,f? wouf wm raysmuf awmh bl ;? tqk d ;qH k ;
u... ½l ;w,fqkd wm rsdK;½dk ;vkd uf w,f qkdwmygyJ/ [kwfygw,f ...tJ 'gu wzuf pG ef; tqk d;qH k; tajctaew&yfrSm tjcm;t jcm;aom ukxHk;tqifhqihfeJY ukovkdY b,fvkdrS wkd;wuf ajymif ;vJ rI &S d rvmcJ h&if vk yf uk d if &wJh enf ;vrf ;wck yg/
tckwifjyrdwfquf tod ay;csif wmu tJ 'DtpG ef ;eJ Y qef Y usifbuf tjcm;wzuf xdyf rSm usaemf wk d Y vk yf uk d if ay;aewJ h? t csdK Uaomolrsm; Mum;zl;em;0 &S d aumif ;&S d Ek d if ayr,f h? trsm;&if ; ESD;uRrf;0i frIr& Sdao;w Jh pdwf usef ;rma&; ES pf od rf h aqG ;aEG ;jcif ;Mental Health Counseling yg/ ynm&y ftac:u Common
Elements Treatment Approach
(CETA) ]]uk xH k ;rsm;jzif h csOf ;uyf uk ojcif ;}} yg/ [k d t&ifac:wm u Components-Based
Cognitive Behavioral Therapy
Intervention (CBI) ]]uk xH k ;tqif h qif h jzih f ajz&S if ;aqmif &G uf uk o jcif ;}} yg/ ynm&yf qk d if &mtac: ta0:awGrjzpfraeazmfjy&ay r,hf a&SUquf trsm;em;vnf oabmayguf atmif wwf Ek d if o rQ ½d k;½d k;t&yf pum;eJY &Sif ;jyay; oG m;yghr,f cifAsm/
urÇ mh emrnf BuD ; wuú ok d vf toD ;oD ;u pd wf a&m*guk orI eJ Y tjyKtrl tusihf qkd if&m od yÜH Xm
ersm;u ygarmu©rsm; OD ;aqmif NyD; Ek dif iHtoD;oD; ae&mtES HYt jym;rS m ok awoejyK aqmif &G uf csufawGtajccHNyD;? 2010 ck u pvdkY jrefrm-xk dif;e,fpy fw avQmuf rJaqmufudk tajcjyK 2 ESpf Mum pdwf usef ;rma&; okaw oewck jyKvkyfcJhygw,f/ tJ'D ok awoeu &&S d wJ h &v'f rsm;eJY ,cif &&S d xm;NyD ; tcsuf tvuf rsm;uae txufrSmwifjycJ hwJ hCETA uk xH k ;ay: ayguf vmcJ h yg w,f/ 'DukxH k;rsm;jzih f csOf ;uyf
ukojcif;Common Elements
Treatments Approach (CETA)
ud k t&G ,f a&muf NyD ; 18 ES pf jynh f NyD;ol usm;-r vl rsdK;bmomr a&G ;? uk orI cH ,l r,f h ae&ma'o rSm tenf;qH k; ESpfvcGJ? oHk ;v cef Y aexk d if rnh f ol rsm;tm; OD ;pG m yxr pd wfusef;rma&;ppfwrf ; w&yf aumuf ,l apygw,f/ t ouf 18 ESpfjynf holvk dY owf rS wf &jcif ;[m rd rd oabmqE´ t avsmuf ukorIcH,lzkd Y qHk;jzwf Ek dif pGrf;&Sdzkd Y vk dtyfvkd Yyg/ uk o &mae&ma'orS m ES pf vcG J? oH k ;v tenf;qHk;&Sdzkd Y owfrSwf&jcif ; uawmh 'Duk xHk;&JU ukorIum v[m &ufowåywf wywf vQif wMudrf EI ef;ESih f tenf ;qH k ; 8 Budrf (2 v) uae 12 Budrf (3 v) txdvkd tyf vkdYyg/ ppf wrf ;r Sm pdwf'Pf&mj zpf &y fTraumatic Events pdwf "mwfus qif;rI Depression pdwf 'Pf&m vu©Pm&yfrsm; Symptoms of
Trauma pdk;&drfylyefrI Anxiety
aeYpOfvky fief ;aqmifwmrsm;Functioning t&uf ESifh aq;0g; oHk;pG JrI Alcohol and Substance
Use &ef vkd pd wfwkdrI Aggression
vuf iif ;jyóem&yf rsm;Current
Problems eJY vHkjcH Kpdwfcs&rI?Safety wd k YES if h oufqk d if onfh ar; cGef;tcsdKUukd tcsdef tenf;i,f ,l ajzMum;&rS mjzpf ygw,f/
tqkdygppfwrf;ar;cGef;\ tajzrsm;rS &&S donfh &rS wfrsm; ay: rlwnfum CETA ukxHk; ay;oihf^roih fES ihf ay;tyfoihf ygu rnfonhfukxHk;yHkpH ay; tyf rnf ukd tywf pOf jyKvk yfae onfh BuD;MuyfrItpnf;ta0; wGif qHk;jzwfum? txyfxyf
avhusih foifMum;ay;xm;onf h uRrf ;usif aumif q,fvm Cou-
nselors rsm;xJu oih favsmfol wOD;tm; CETA uk xHk;ay;tyf &ef wm0ef ay;ygonf/ jref rm- xk d if ;e,f pyf rJ aqmuf NrKd U tajc pkduf trsdK;orD;rsm; vlrIapmihf a&S mu fu lnD a&;tz GJ Y Social
Action for Women (SAW) ESihf EkdifiH a&;tusOf ;om;rsm; ulnD apmih fa&S mufa&;toif; (AAPP
– Burma) wk dY&Sd pepf wus avh usihf oifwef;rsm; &,lxm;NyD;
onfh aumif q,fvm 25 OD;? ukorI BuD;Muyf a&;rS L; 5 OD;? BuD;Muyfa&;rSL;csKyf 2 OD;? pDrH ud ef;twkd ifyif cH q&m0efwk dY\ tqih f qih ftuJ jzwf BuD ;Muyf rI wk dYjzih f ]]uk xHk ;rsm;jzihf csOf ;uyf ukojcif;}} CETA \ atmuf azmf jyyg ukxH k;tqif hqih fukd p epfwus ay;tyf Muygonf/
t"du ukxHk;tqifhqifhCore Components
1/ yl;aygif;yg0ifrI&Sdap
a&; tm;ay;wGJac:aqmif&Guf jcif ;/ Encouraging Participation
pdwfusef;rma&; ESihfquf ET ,f aom tajctaersm;uk d ajz &Sif ;ukoay;onf h tpDtpOft aMumif; tao;pdwf&Sif;jyum okawoejyK avhvmprf;oyf NyD ;jzpf onfh ,ckuk xHk;uk d oif Mum;ay;jcif ;jzih f cH pm;ae&onf h pd wf cH pm;rI tajctaersm; ouf omavsmh enf ; yaysmuf oG m;rnf jzpfaMumif; arQmfvhifcsufay; um yl;aygif ;yg0ifvmapa&; aqmif &Guf ygonf/
2/ CETA ukxHk;rsm;t aMumif ; &S if ;vif ;rd wf quf jcif ;/CETA Introduction
ukx Hk ;vu fcH &,lol u vk d if ;,ih f (client) \ t&if ;ES D ;qH k ; rdwfaqG? ol i,f csif ; okd Yr[k wf rd om;pk 0if wOD ;OD ;uk d yg zd wf ac: NyD; uk xHk ;ay;tyf rnf h tpD tpOf tao;pdwfuk d em;vnfvufcH ap&ef &Sif;jyygonf / xk d Yaemuf uvk d if ;,ih f ES ih f wOD ;csif ;awG YqH k um od vk d orQ ar;jref ;onf rsm; &Sif;vif;ajzMum;jcif;? ukxHk; rsm;taMumif;? tywfpOfawGY qHk rI wBud rf pDwG if taMumif;t &mrsm; ppfaMumjcif;? jyefvnf oHk ;oyfjcif;rsm; yg0ifyHkESihf uk xHk ;tpD tpOf Mumjrif h csd efumv wk d Yuk d Oyrmrsm;oH k ;í &S if ;jyjcif ; jyKvkyf ygonf/
3/ tjcm;enf;vrf; jzihf awG ;awmapjcif ;
tykdif; 1/ Thinking in a
different way–Part 1
vl wk d YwG if tawG ;rsm; cH pm; rI rsm;ES ih f tjyKtrl wk d Y quf pyf yH k ud k em;vnf oabmayguf ap&ef &S if ;vif ;ajymjyNyD ; ,if ;ok d Yquf
pyf rIuk d avhvmowdxm;rdap jci f;j zih f taumif ;bu fok dY ajymif;vJawG ;awm jci f;? w enf;-tusdK; jyKaomtawG; rsm; ajymi f;vJawG ;awmjcif;Cognitive Coping rsm;jyKvkyf um pdwfcH pm;rIrsm; oufom avQmhenf;apygonf/ xkd enf; jzi hf usd K;aMumif ;nDnGwfpGm ajz&Sif ;Edk ifrI pG rf;&nfud k jr§ihf wif ay;ygonf/ 4/ tjcm;enf;vrf; jzifh awG;awmjcif;? tykdif; 2/
Thinking in a different way–Part 2
uvk dif ;,ih f\ tusd K;rjyK aom taw G;rsm ;taMumi f;
(unhelpful thoughts) aqG ;aEG;
MuNyD; pdwf cHpm;rI aumif;vm ap&ef rnf ok dYawG;awm ajymif; vJ &rnf ud k avh vmwwf ajrmuf apygonf/ tusd K;rjyKaom t awG ;rsm; jzpf apjcif ;onf pd wf cH pm;rIukd qkd ;&Gm;apojzihf pd wfcH pm;rI wk d ;wuf aumif ;rG ef vmap &ef avh usih fawG;awm&rnfh t
wwfynmrsm; oifMum;ay;yg onf/ 5/ tjyD;owf tqihfrsm;/
Finishing Steps
uk xH k ;tqih f qih f uk d uvk d if ; ,ihftm; avh usihf wwfajrmuf apjyD;aemuf ukxHk ;vkyf ief;pOf rsm;tm; jyef vnf oH k ;oyf tES pf csKyfapygonf/ uvkdif;,ih ft aeESifh aemufaemif tcuftcJ jyóemrsm; BuHKawGY&ifqkdif vm&ygu ajz&S if ; ausmf jzwf Ek d if ap&ef jyef vnf NcH KiH k qef ;ppf ay;
jcif ;jzpfygonf/
t j c m ; u k x H k ; t q i h f q i h f Additional Components
6/ vHkNcKHpdwfcsaprI t wwf ynm/ Safely Skills
uvk d if ;,ih f \ vH k NcH KrI uk d pk d ; &drf&aom tajctaewGif ,ck uk xHk;uk d taumiftxnf azmf &ygonf/ awG YqH krI tcsdef wkd if; wG if tcsd ef tenf ;i,f ,lí u vkdif;,ihftm; ,if;ukxHk;ud k avh usih f apygonf/ uk xH k ;onf
aoaMumif;BuH&ef tawG;? ao aMumif ;BuH &efBud K;pm;rI ES ihf rvk d vm;tyfaompGefYpm;rI ponfh vH kNcHKrI tEå &m,f rsm;ukd t"du xm; umuG ,f ay;&efjzpf onf/
7/ ajzavQmhtem;,lr I/Relaxation
b0rS maeaysmfzd k Y pdwfusef;rma&; *½kpd kuf Mupd k YTo feel more better and get good life
pmrsufES m (11) od kY
a'guf wmxifaZmf
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 11/16
usef ;rma&;*sme,ftrS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf NIGHTINGALE 11
ckcsdef rS m urÇmeJUt0S rf ; a&m *gtrsdK;rsdK;awG jzpf Buvd kU vl awG rusef;rrmjzpfBu? wcsdKU uk or&awmh vd k U touf qH k ;½S H K;
&rIawG rsm;vmwmudk Bum;od awG Ujrif ae&ygw,f/ wd&dpämef awG uae vl ud k ul ;puf vmEd k if wJ h a&m*gawG? Oyrm- Muuf iSuf wkyf awG;? 0ufwkyfauG; rsd K;uGJ awGv dkr sdK ;a&m*gaw GeJ U pu wnf;u a&m*g&Sd wJh wd&dpämef awG &J U tom;awG udk pm;oH k;rd vd k U pm;oH k ;rd wJ h vl ud k ul ;puf jzpf yGm;vmwJh a&m*gaw G &SdcJh yg w,f/ 'gudk aq;od yÜH ynm&Sif awGeJU tm[m&aA'ynm& Sif awG u vl awG twG uf tEÅ &m,f
tuif ;qHk ;eJU usef ;rma&;t wGuf taxmuf tyH U tjzpf Ed kif qH k ;? vl awG pm;oH k ;oif h wJ h tpm; tpmawG udk avh vmok awoe jyKjyD; wifjyxm;wJh tpm;t aomufeJU pm;aomufaexdki f enf;awGudkvnf; trsm; BuD; awGU vm&ygw,f/
taemuf wdkif; aq;od yÜH y nm&Sif awGa&m? wdk if;&if;aq; q&mawG trsm;pk uyg axmuf cH wifjyvmwmuawmh ouf
owf vGwfvdkUac:wJ h tom;udk a&S mif NyD ; [if ;oD ;[if ;&G uf opf OopfzkawGu dk pm;wmu vl om;awGudk ydkNyD; a&m*gb,
awGu uif;a0;ap? ouf&Snf usef;rmjzpfapw,f qdkwJh t csuf ygyJ/ 'Dae&mrSm ouf owf vGwf 0g'D ynm&Sif awG eJU om; ig; pm;oH k;rI bufu ynm&Sif awG Mum;rS m tajctwif tjiif ; yGm;p&m jyóemawG &Sdc Jhwm vnf; ckcsdef xdygyJ/
'D ud pö eJ Uywf ouf NyD ; usaemf jynfwGif;rSm &SdwHk;uwnf;u oufowfvGwf ESpf &Snfvrsm; pm;oHk;vmolwcsdKUeJU om;ig; pm;oHk ;rIud k tav;ay;wJ hol w
csdKUeJU awGUqHkar;jref;avhvm? okawoepmwrf;awGudk udk; um;NyD; tawG;tjrif pmpOf rSm]uREkfyfwdkUESif h oufowfvGwf pm;oHk;jcif ;} vm; ]oufowf vG wf pm;oHk ;jcif ;ESif h uREkf yfwdk U} jzpfrvm; aqmif ;yg;aqmif ;pOf udk awmh rrS wfrdygbl ;? usaemf a&;om; wifjycJhzl;ygw,f/ ck wcg &S mazG zwf Bunf h&if ; awGU vmwJh aqmif ;yg;&Sif Curly
Schuna &JUawGU&S dcsuft&awmh
olu opf oD;opf OawG eJ U [if; oD ;[if;&GufawG ydk NyD; pm;oHk; wm[m tm[m&"mwft&a&m usef;rma&;t&yg t"du t
usdK;jzpfxGef ;oufa&mufrSKawG &Sdygw,f? 'gayr,fh udk,fh&JU udk,ftav;csdefudk avQmhcszdkU 'grS r[k wf udk,f h&J Uusef;rma&; wd k ;wuf aumif ;rG ef vmzd k U ud k ,f pm;r,fhtpm;tpm;awGxJu wjcm; tpm;tpmawGudk z,f xk wf xm;wmuawmh pd wf cs vH k NcHK&wJh r[mAsL[mwck r[k wf ygbl;vdkU qdkygw,f/ 'Dawmh opfoD;opfOawGeJU [if;oD; [if;&GufawGudkyJ oDwif; 2 ywf 'grS r[k wf 'D xuf yd k NyD ; pm;
oH k ;r,f qd k&if awmh pm;olawG&JU usef;rma&;twGuf tEÅ &m,f &SdvmEdkifw,fvdkU qdkygw,f/ChooseMyPlate.gov uawmh opfoD;opfOawGeJU [if;oD; [if ;&Guf awG rS m ol wd kU&J U ta&; BuD ;wJ h AD wmrif awG owå K"mwf awG eJ U tm[m&"mwf awGyg0if rI jrif h rm;wmaBumif h tm;aumif ; wJ h t[m&aA'qdkif&m t&nf taoG ;awG &Sdaeygw,fvdkU qdk ygw,f/ Oyrm trQif"mwf awG
ud k opf oD ;eJ U [if ;oD ;[if ;&G uf awGrS m trsm;qH k;awGU&NyD; tJ 'gawG u ud k ,f tav;csd ef avsmh uszdk U 'grSr[kwf cE¨mu dk,f
usef;rmaewJh tajctae udk,f tav;csde fudk xdef;odrf ;ay; Edkifygw,f/ tifwDatmufqD 'if h? AD wmrif awG eJ U owå?"mwf awG tpm;tpmawG rS m yg0if ae Buovdk ausmufuyf ausmuf wnfrI? ESvHk ; ½kwfw&uf &yf oG m;wm? qD ;csd K? uif qmeJ U av jzwfwm? t½dk;aqG;wmawG t ygt0if pd k;&d rf&wJh usef;rma&; tajctaeawG udk avsmhusEd kif apwJhtpGrf;awGvnf; &Sdaeyg w,f vd kUqdk ygw,f/
'gayr,fvdkU ydkNyD;rwluGJ jym;wJ h pm;aomuf yH k wck uawmh tav;eufqH k; usef ;rma&; t usd K;ouf a&mufrI awG eJ U vdk tyf orSs tm[m&"mwfawG tm; vHk ;ud k jzn fhqnf;ay;Edk ify g w,f/ vl awG &J UcE¨ mud k ,f u rS ef uefwJh vkyfief;aqmif wmawG twGuf tqDeJ U y½d kwdef;"mwf awG vd k ygw,f/ 'gayr,f h tJ 'g awGudk opf oD;awGeJU [if;oD ; [if;&G uf awGtrsm;pku ay;Edk if
wmu enf;enf;av;yg/ tJ 'Dawmh tJ'Dvd ktpm;tpmr sdK; awGudkyJ oDwif ;ywf tawmf rsm;rsm; uef Uowf pm;oH k;aewJ h ol awG twG uf uawmh tm[m& "mwfcs dKUiJh rI jzpfvmEdkifovdk tm;tif qk wf ,k wf wm? rl;armf wmawG? tm;uk ef wmawG 'grS r
[kwf tjyif ;txef awmifhw rIawG jzpfvmEdk if ygw,f/
u,fvdk &DtqD jzpf &Sd rI enf; yg;wJ h [if ;oD ;[if ;&G uf eJ U opf oD;opfOawG[m pGrf;tifodyf onf;r Itqif ht& edrfh yg;ay r,fh zdkifbm"mwf eJU a&yrmP uawmh rsm;ygw,f/ tusdK;& v'ftm;jzifhawmh tJ'gawGudk pm;oHk;olawGu trsm;BuD ;pm; Ed k if NyD ; ol wd k U&J U yH k rSef pm;aomuf rIu &Edk ifwJ h u,f vdk&DyrmP xuf yd k NyD ;enf ;wJ h u,f vd k &D ud k yJ
&&SdBurSmyg/ 'Dawmh opfoD; opf OeJ U [if ;oD ;[if ;&G uf awG yJ pm;oHk;r,fqdk &if vl awG&J U aeU pOf u,fvd k&D &,l rI u usqif ; oGm;Edkifygw,f/ 'gayr,fh vl awGud k usef ; rma&; uRrf;usif olawG axmufcHtm;ay;xm; wmxuf yd kjyD ; vQifvQif jrefjref udk ,ftav;csdef xdk;us oGm;ap Edkifygw,f/ wu,f vdkU vlw a,muf[m wywfrS m ES pfaygif xuf yd k NyD ; avsmh usoG m;r,f qd k &if udk,ftav;csdef wjznf;
jznf ; uswmrsKd ; r[k wf awmh bJ &Sdoifh&dSxdkufwJh udk,ftav; csd ef xuf yd k NyD ; usqif ;oG m;Ed k if wJ h tvm;tvm&Sd w,fvdk Y a&m*g xd rf ;csKyf a&;eJ U umuG ,f a&; Xm eu owday;xm;ygw,f/
[if;oD;[if;&GufeJU toD; awGud kyJ pm;wmxuf ydk NyD ; pdwfcs&? usef;rma&;aumif ; rG ef apEd k if wJ h wjcm;a&G ;cs,f p&m wckuawmh *sHK? tqD enf; EdkU xG uf tpm;tpmeJ U tom;"mwf
oufowfvGwfcsnf;yJ pm;zd k Yoif hroif h pdk;aevif;
tygt0if t"dutkyfpkBuD ; 4 cku u,fvdk&D enf ;yg;wJ h t pm;tpmtrsdK;rs dK;udkyg wdk;csJU pm;oHk ;wmyJjzpfw,fvdk Y qdkyg w,f/
'gayr,fh wu,fvdkY cif Asm;wd kYrSm emwm&Snf usef;rm a&; taj ctaew&yf &yf jzpf ae
w,f qd k &if awmh wd wdusus t pm;a&Smif wmrsdK; rvkyfcif cif Asm;wd kU&J U q&m0ef 'grSr[kwf tm[m&aA' uRrf;usifol w a,mufeJU wdkif yifoif hygw,f/ tcsd ef twdk if ;twmwck MumwJ h txd [if ;oD;[if;&G ufeJ U opf oD ;awGud kyJ pm;aeNyD; aexdk if r aumif ;jzpf vmr,f? ½k yf yd k if ;qd k if &mt& aerxd xd k if rom jzpf vm r,f qd k &if awmh q&m0ef eJ U awG U qH kwm aumif ;ygw,f/
a,bk,stm;jzifhawGU&wJh
tBuHay;csufawGuawm h t om;pm;wmxuf [if;oD ;[if; &GufawG opfoD;opfOawG pm; wmu vl &J Uusef ;rma&;ud k ydk NyD ; taxmuftyHU jzpfapw,fvd kU qdkygw,f/ udk,faeUpOf pm; aomufwh J tpm;tpm tr,f awGxJrS m [if;oD;[if;&G uf t rsm;pk yg0i fzdk Uygy J/ Oyrm- udk,fpm;wJh xrif;yef;uef&JU w0ufavmuf[m [if ;oD ; [if;&GufawG jzpfoifhw,f vdkU tBuH jyKxm;wmudk vnf; awGU
&ygw,f/ ajymvdk&if;uawmh udk,f pd wf 2 yg; usef ;rmBuzd k Uu t"d u jzpfwJh twGuf cE¨mud k,fu vd k tyf aewJ h tm[m&"mwf awG udk owd eJU,SOf NyD; a&G ;cs,f pm; oH k ;wmu taumif ;qH k ;jzpf r,f qd k wmygyJ/ jref rmawG ajymavh &SdwJh qdk½dk;pum;wckuvnf;]wefaq; vGefab;} vdkU qdk xm;w,f r[kwf ygvm;/
pd k ;aevif ;
pdwfcHpm;rIrsm;ukd &ifqkdif ajz&Sif;&e f zdpD;rIrsm ;avQm hcs Ekd ifaomenf;vrf ;rsm; avhvm apjcif;jzpfonf/ cE¨mukd ,f t pdwf tyk d if;toD ;oD ; zd pD ;rI trsd K; rsd K;rS ouf omap&ef vk yf aqmif &jcif ;jzpfygonf/
8/ Ekd;Mum;wuf<uvm ap&efaqmi f&Gufr I/ Getting
Active
yH k rS ef vk yf uk d if aeus t&mw ck ck ud k vkyfaqmif zk d Y&m tcuf t cJ ? jyóem&Sd aeolr sm ;tm; ,if;w kdY vkyfay smfu kdifaysmf&Sd onf h t&mrsm; jyef vnf vk yf ud k if apjcif;jzihf pdwfcHpm;rIESihf t awG;rsm;ukd ajymif;vJ apEk dif aMumi f; enf;vr f;ay;oifjy jcif ; jzpfygonf/
9/ cufc Jaomtjzp ft
ysuf? 'Pf&ma[mif ;r sm ;t aMumi f;ajymqkdj cif;/ Talking
about the difficult memories.
uvk dif;,ihf \ pdwf'Pf &m jzpf&yfrsm ;tm; wjznf;jznf; tao;pdwf ajymckd if ;apNyD; pd wf 'Pf&mjzpf &yf\ tpd wftykdif; tvkduf qufpyftawG;r sm;thoughts ESihf cHpm;rIrsm; feel-
ings &,lygonf/ ,if;ok dY w jznf;jznf; azmfxk wfajymqkd ae pOf twG if ; uvk d if ;,ih f \ pd wf cH pm;rItwkdif;twm feeling rate
uk d ppf aq;rS wf wrf ; jyKygonf/ 10/ vufawGYazm fxkw f
xdawG YrI/ LIVE Exposure
uvkd if ;,ih f\ pd k;&d rfyl yef rI ukd avsmhusap&ef ? aMumuf&GHU xdwf vefYrI rsm;tm; a&Smif MuOf pkd;&GUH rI avsmh enf; yaysmuf atmif avhusihfaqmif&GufrI?
txyfxyf jyKvk yfapygonf/ 11/ jyóemrsm; ajz&S if;
jcif;/ Solving Problems
jyóemajz&Sif;jcif; uk xHk; tm; avh usih foif,l apjcif;jzih f pdwf"mwfusrI depression ES ihf pkd;&drf ylyef rI anxiety wk dYaMumihf jzpf ay:aom pd wfcHpm;csuf rsm; avsmhusap&ef ulnDEkd ifNyD; jy óemrsm;ajz&Sif;Ekdifjcif;onf uvk d if ;,ihf \ rd rd uk d ,f ukd wef zk d ;xm;jcif ;tm; wk d ;wuf vmap NyD ; ,if ;wkdY rd rdywf0ef;usift ay: xd ef;csKyfEk difrI &Sd onf[k cH pm;vmEk d if ap&ef ul nD Ek d if onf/ ,if;wkd Y\b0wG if BuHKawG YEkdif aom jyóemrsm;twG uf xk d uk xH k ;onf vG ef pG mtoH k ;0if onf/
12/ t&ufaopmE Sihf pGJ vef ;apaomaq;0g;rsm; oH k ;pG J rI tu sO f; ukoj ci f; / Brief
Intervention for Substance Use
t&ufaopmESif h pGJ vef;ap aom aq;0g;rsm ; toHk;jyKrI vGef uJum pdwf usef;rma&; xd ckdufaeolrsm;tm; trSwfay; tqihfowfrSwfNyD; owfrSwf abmif twG if ; criteria 0if ol rsm; tm; tusO f;enf ;ukoay;rI jzpf yg onf/
azmfjyyg uk xHk;tqifh qihf jzih f okkawoeumv 2010- 2012ckESpf 2 ESpfwmumvES ihf 2012-2013 wkd;csJUumv 1 ESpf? aygif ; 3 ES pftwGif ; pd wf usef;rma&;jyóem&Sdolaygif; rsm;pGmtm; ukorIay;cJh Ny D; atmif jrif rI &&S dcJhygonf/ pdwf 'Pf&mjzpf&yfa[mif;rsm; jyef vnfawG;awmjcif ;jzih f tcuf tcJ rsm;pG may:ayguf um aexk d if rI vlrIb0 cufcJpG m ½kef;uef
ausmf vT m;aeMuol rsm;\ pd wf cH pm;rItajctaeESihf pdwfzdpD;rI rsm; avsmh enf ;ouf omvm Mu ygonf/ okdYygí pdwfusef ;rm a&; taxmuftultjyK tpD tpOf Mental Health Assistance
Program (MHAP) vufcH&,l vk dolrsm; atmufazmfjyyg tzGJ Y tpnf;rsm;od kU Edk ufwif a*;vf *sme,frSwqif h qufoG ,far; jref;í ppfwrf; (assessment)
aumuf cH ,l um vk d tyf ygu uk xHk ;r sm ; vufcH &,l Ekd ifyg aMumif;/
Johns Hopkins Field Office
Social Action for Women
(SAW)
Assistance Association for
Political Prisoners (AAPP-
Burma)
a'guf wmxifaZmf
pmrsufES m (10) rS tquf
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 12/16
usef ;rma&;*sme,f trS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf12 NIGHTINGALE
aq;ynmusi fh0wf oif wef ; ay;NyD qk d &if oif wef ;om; awGtwG uf rSwf&vG,fatmif tNrJajym&wm&Sd ygw,f/ Medi-
cal Ethics qkdwmrSm tajccHrl
(4)csuf &S dw,f/Do good : vlemaumi f;
usdK;ukd tNrJOD ;pm;ay;&r,f/Do no harm : usef ;rm
a&;vky fom ; aq;q&mawG aMumifh vlemudk xdcdkufrIrjzpf atmif? tEå &,f r&S d atmif tNrJ yJ *½k pd k uf &vd rf h r,f/
Autonomy : qk dwmuawmh vl em[m rd rd &J U usef ;rma&;ud pö ukd rdrdbmom qHk;jzwfydkifcG if h &Sd&r, f? vlemoabmrwlbJ twif;tMuyf rvkyf&bl;/
Justice : qkdwmuawm h w&m;rQwrIjzpfygw,f/ vlem tm;vHk;[m usef;rma&;eJY vlY tcG if hta&;ud k wef;wl cHpm;cG ifh &S dygw,f/ usef ;rma&;vk yf om; rsm;[m vlemudk qufqH &mrS m vnf; cGJj cm;qufqHrIr& SdbJ tm;vHk ;udk wef;wl nDrQ quf qH&r,f/
tck ajymcJh wmuawmh aq; ynmusif h0wf rS m ta&;BuD;wJh rlBuD; 4 csufjzpfygw,f/ tJ'D rl 4 csufud k xyfrH tm;jznh f yHh ykd ;ay;wJ htcsuf 2 csuf&S dao; w,f/ tJ'guawmh Respect
vkdYac:wJh vlemuk d av;pm;pG m qufqHjcif;? Truth vkdYac:wJh trSe fw&m;uawm h vlemu dk vdrfnmrajym&bl ;? a&m*geJ Y ywf ouf vk d Y od oih f od xk d uf wm
awGudk rvdrfrnmbJ &S if;jy& r,f/ ao;wJ ha&m*gukd BuD;wJh a&m*gvkdrsdK; vdrfnmNyD; tc aMu;aiG,lwmrsdK; rvkyf&bl; qkdNyD; oifwef;om;awG em;
vnfatmif awmf½kH eJY arhroGm; atmi f ajym jy aq G;aE G;&y g w,f/
aqG ;aEG ;MuwJ h tcgrS mvnf ; jref rmvk d ouf ouf r[k wf bJ t ck vk d rsd K; t*F vd yf vk d toH k ;tEI ef ; av;awGeJY wGJNyD;a jymwJhtcg rS wf &wmvJ yd kvG ,f NyD ; t*Fvd yf vkdodwJhtcgrSm tJ'DpmvkH;udkGoogle rS mES d yf NyD ;&S mazG vk dYvnf ; &ygw,f/ oifwe f;u ykdYcs vkdufwJ h tcsuftvufawG tjyif rdrdbmom tif wmeuf rS m &S mNyD ;avh vmvk d Y vnf ;&wm qdkawm h b,favmuftus dK; &SdvJ? BudK;pm;&if BudK;pm ;o avmuf rS wf om;p&m awG yd k vm wmaygh/
usrtaeeJ Y usef ;rma&; vkyfom;awGudk usef;rma&;eJY vlYtc Gifhta&;oifwef; ykdYcs vmcJ hwm c&pfESpf 2000 uae ,ck xd qdk awmh q,fpk ESpfwpfck ausmfcJhyg NyD/ tckaemufydk if; rSmawmh usef;rma&;eJ YvlYtcGifh ta&;bmom&yftjyif aq; ynmusifh0wfyg oifwef;rSm xnhf ajymcJ hwm vGefcJ hwJh 3-4 ESpfavmufu pcJhygw,f/
tck aqmif ;yg;rS mawmh aq; ynmusif h0wf oifwef ;ud k NyD;cJ h wJh ZGef-Zl vdkif 2013 rSm ay;cJh pOfu oifwef;om; q&m q
&mrrsm;&JU udk,fawGU tawGU tBuHKay:rS m tajccH NyD; olwkd YeJ Y aqG;aEG;cJ yHkawGudk jyefvnf wifjyrSm jzpfy gw,f/ aq; ynmusihf 0ef&J Url 4 csufxJ rSm Autonomy udk tawmfav; aqG ;aEG ;cJ h Muw,f/ a&m*guk o &mrSm vlem&JU ukd ,f yk dif qHk ;jzwf
cGifhudk av;pm;&r,fvk dY qd kay r,fh vufawGUrSmusif hoHk ;zkd Y r vG,fbl; jzpfaew,fvkd Y oif wef;om;awGu wifjyvmyg w,f/ Oyrm- tpmtd rfrSm t vH k ;&S d aew,f? uif qmvkd Y oH o ,&S d w,f? 'D a&m*guk d bJ cG J xk wf ypf vk d YvJ &w,f? rcG JbJ xk d ;aq; pm;aq;eJ Y apmih f Munh f r,f qdk vJ ESpfvavmuf apmihfMunhfvkdY &w,f? tJ 'D vk d tajctaersd K;rS m aq;ynmusifh 0wfuk d vkd ufem &r,f qk d &if vlemud k qHk ;jzwfcG if h
a&G;c s,fcGifhay;&rSmjzpfw,f ? vlemu bmvk yfcsifovJ cG J csif ovm;? aq;xkd ;cs ifovm; a&G;cs,fcGifhay;&r,f/
'gayr,f h usrwd k Y vl emawG u olwdkYudk,f wkdif ukoenf; a&G ;cs,f zk d YUqd k wm b,f vk d rS rjzpf Edkifbl;/ tpOftvmudk r&dScJh wm/ q&m aumif;ovkdom vk yf yg? q&mr aumif ;ovk d om vk yfyg? q&mwkdY q&mrwkdYudk tyfygw,f? tJ'Dvkd bJ ajymMu wm/ 'D q&m? q&mrawGbJ
aumif ;r,fxifwm vkyfay;& awmhwmbJ/ 'gukd usifh0wf azmuf zsuf w,f vk d Y ajym&rvm; vk dY oifwef ;om;awG u ar;yg w,f/
[k wf awmh [k wf ygw,f/ vl emuk d a& G;cs,fcG if hr ay ;b J usef;rma&;vkyfom;awGu rdrd ynm tawG UtBuH Kt& vl emt wG uf taumif ;qH k ; jzpf r,f xif wJ h ukoenf;ud k a&G;cs,fay;& wm tpOf tvmjzpf aeygNyD/ tJ 'g bmaMumihfvJqkdawmh usr wd k Yvl emawG u aq;ynmeJ Y ywf ouf wJh tod nmPf A[kokw awG r&Sd Muao;vkd YygyJ/ usef; rma&;ud pö eJYywf oufvkd Y tqd k; taumif ; rodwJh tcg qHk ;jzwf EkdifpGrf ;vnf; r&S dEkdifyg/ avm avmq,f tajctaerSmawmh
vlemawG &J U usef;rma&;ud pö udk usef;rma&;vkyf om;wkdY? q&m 0efwkd Yuy J qHk ;jzwfay;ae& tHk;rSmygyJ/ ar;cGef;xkwfp&m aemuf wckuawmh Respect qdk wm eJ Y ou fq kd if ygw, f/Respect &JU wk duf½kd uft"dyÜg,f uawmh av;pm;jcif;aygh / rdrd
&JUvl emuk d av;pm;&r,f qdk wm ½d k aowmeJ Yawmh rwlygbl ;/ vl emrsm;[m vl om;rsm;jzpf w,f/ vlom;*kPfodu©m n§dK;EGrf;ap r,fh tjyKtrl a&Smif MuOf&rSm jzpfw,f/ tJ'DtcgrSm *kPf odu©musqif;apwJh vlem&JUt wGif;a&;? vl em&JUvQKdU0Suftyf wJhudpö rsm;udk raygufMum;ap &bl ;? vQKd U0S uf pG mxd ef ;od rf ;xm; &r,fvkd Y qdkvk dygw,f/ tJ 'Dt aMumif;t&mawGudk aqG;aEG; awmh HIV/AIDS eJYywfoufwJh
vkyfief;rsm; vkyfaqmifaewJh oifwef ;om;q&mwa,muf u ar;ygw,f/
q&m&JUvlemtrsdK;om;rSmHIV yk d ;&S d w,f/ 'gayr,f h ol UrS m yk d;&S dwm olUZeD;eJYol Urdom;pk udk rodapcsifbl;? zH k;xm;ay;ygvk dY ajymw,f/ vl em&JU awmif;qdk csuf twk dif; zHk;xm;ay;&rvm; 'grSr[kwf olY&JUZeD;ukd ajym oihf ovm;? b,f [mu usifh 0wfazgufzsufovJvkd Y ar;yg w,f/
'D ae&mrSmawmh vlemtrsdK; om;rSm HIV ykd;&Sd wm ZeD;udk t oday;zkdY vk dtyfygw,f/ aq; ynmusifh0wf rSm vQKd U0Suftyf wJh ud pö ukd raygufMum;ap&bl ; vkd Yqk dxm;ayr,f h wu,ftwd tustao;pd wfrS m azmf jyxm; wmu rod oif h wJ h? od zk d Yrvk d tyf wJhol awGudk rod apvkd wm rSef ayr,fh ckevlemvkdrsdK; taet xm;rSm olY&JUZeD;[m odoif hod xk d uf ol jzpf wJ h twG uf cif yG ef ;rS m yd k ;&S d aew,f qdk wm ZeD ;ud k tod ay;&rS mjzpf w,f/ 'grSom ZeD ; onf rS m HIV a&m*gyk d ; rul ;puf atmif umuG ,f Ed k if rS mjzpf w,f/
wu,fvkdYrsm; tJ'DtrsdK; om;[m wpH kwck aMumif h cG J pd wf ukozkdY vk dtyfvm&if olUukd cGJ pdwf ay;r,f hq&m0ef? ol emjyK?
usef ;rma&;vk yfom;wk dudk HIV
a&m*gyk d ;&S d aMumif ; tod ay;&rS m jzpfygw,f/ 'D vkdtoday;jcif; [m aq;ynmusif h0wfudk csd K; azmuf wmr[kwfbJ aq;ynm usif h 0wf uk d vk d uf emjcif ;om jzpf ygw,f/
aq;ynmusif h 0wf [m tif
rwef us,f jyef YeufeJ ygw,f/ awmfawm frsm ;rsm ;udpöawGrSm trS m;trSef tjzLtrJ? wduswJh tajzr&S d ygbl ;/ ae&ma'o ,Of aus;rI ½kd ;&m"avh xHk ;pH awGay: rSm rlwn fNy D; tajctaeeJY vk d uf avsmnD axG usif h oH k ;&wm awG &Sdygw,f/ 'ghtjyif rdrd a&muf &S d aewJ h wk d if ;jynf a'o&J U usef ;rma&; rl0g' ay:vpDay: rSm rlwnfNyD; uGJjym;rIawGvJ &Sdygw,f/ Oyrm- tJ'Dwkdif; jynfrS m uav;zsuf cscG ifh cG if h jyK
xm;w,f qkd &if oaEom;zsuf csay;wm aq;ynmusif h0wf azguf zsuf wmr[k wf ygbl ;/ 'g ayr,fh usef ;rma&;ay:vp D (rl 0g')rS m w&m;0if uav; zsuf cscGifhay;rxm;&if uav;zsuf csay;wm[m usifh0wfazmuf zsuf &m usaeygvdrfhr,f/
,ck xuf xd aq;ynmusif h 0wf uk d azmuf zsuf wm [k wf o vm;? r[kwf bl ;vm;qd kwJh ud pö wck &S daeygao;w,f/ tJ'gu awmh Euthanasia vkd Yac:wJh vl
aq;ynmusif h0wfa'gufwmcifapm0if;
emudk owfcGifhay;jcif; udpö yg yJ/ ukovk dYr&wJha&m*g? tifr wef emusifrIa0'emcHpm;NyD; aotH hqJqJvlemawG[m t ouf qufr&S ifEdk if awmh r,f h t wl wl jrefjrefaocsifMuw,f/ aoaq;xkd;ay;ygvkd Y q&m0ef awG ud k cG if h awmif;wJ htcg q&m
0efu xk d;ay;oifh ovm; qk dwJh udpö[m Edkifi Hwum&J U aq; ynmavmurSm tckxufxd tjiif;yGm ;aeqJjzpfygw,f/ avmavmq,f wcsd KU Oa&my wk dif ;jynfrsm;jzpf wJh b,fvf *sD ,rf? e,f omvef? qGpfZmvef wkd YrSm vlemawmif ;qk d&if q&m 0ef u aoaq;xkd;ay;cGifh &Sd yg w,f/ w&m;0if cG if hjyKxm;aomf vnf ; a0zef csuf awG &S d aevk d Y w u,f hvufawGUrSm us,fus,f jyefY jyefY usifhoH k;rIr&S dao;yg
bl;/ aq;ynmusifh0wfrSm avh vmp&m oH k ;oyf p&mawG trsm; BuD;&Sdaeygao;w,f/ usef;rm a&;udpö aqmif&Gufawm hr,f qd k&if rnf olrqdk CHW, HA,
q&m0eftygt0if usef;rma&; vkyfom;wkdi f;[m aq;ynm usih f 0wf bmom&yf uk d oif wef ; &J U oif cef ;pmw&yf tjzpf xnh f oGi f;oif Mum;zk dY vkdty fvS aMumif ; wifjytyfw,f/
a'guf wm cifapm0if ;
(3) ac:oG m;cgrS pdwfa&m*guk aq;½kHrS q&m0efwpk vlemwa,muf udk t½l;
[k rxif/ vl aumif;jzpfaMumif ; oufaoxl&ef vl emud k ½kyf &Sifvd kufNy
w,f/ ½k yf &S if ½k H txJ wG if aq;raNcmuf ao;aom cH k wef ;rsm;ud k awG Y &w,f/
q&m0ef awG u 'D twd k if ; xd k if csvd k uf w,f/ vl emu owif ;pm wapmifudk ,lcif;NyD; ususeexdkifw,f/
q&m0efawG NyHK;NyD; vl emudk ar;w,f/]]cif Asm; usaemfwd kYvdk bmaMumifh rxd kifwmvJ}}]]'D vdk cif;xm;rS tNrif hrS m xdkifovdk NzpfNyD; NrifuG if;ydk &Sif;
rSmaygh/ r[k wfbl;vm;}}
(1) rD ;anmif
pd wf a&m*g a0'emonf oH k ;OD ; aq;½k H rS xG uf aNy;zdk YBuH pnf NyD ; *d wfwcg; tem;a&mufvmMuw,f/
tapmifhrs m; r&dyfrdap&ef wa,mufu aMumifatm foH rD ;anmif vdk Y atmfw,f/
aemuf wa,mufuvnf; 'Dvdk yJ atmf w,f/ 'gayr,f h aemufqH k;wa,muf atmf vdk ufwmu]]usKyf vnf ; aMumifyJ As}}
(2) tckawmh usaemfod NyD vl emu olYud k,fol aoNyDxifaew,f/ pdwfa&m*gukq&m0ef u olYudk rS efwcsyf ta&SU&yfcdkif;um
vl aoqdkwmaoG;rxGufqdk NyD; tBud rfrsm;pG m atmfcdkif;xm;w,f/ aemuf q&m0ef Nyef vmNyD ; vl emh vuf xd yf av;ud k tyf eJ Y azmuf
vdk ufw,f/ aoG; enf;enf;xGuf vmwmaygh/ q&m0efu atmifNrifpGmNyHK;NyD; vl emud k]]Nrif NyD r[kwfvm;}} vl emu tH hMowMuD;Nzifh]][if vl aovnf ; aoG;xGuf wmyJ aemf}}
t½l;avmurS [morsm;
a'guf wm *sdKum
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 13/16
usef ;rma&;*sme,ftrS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf NIGHTINGALE 13
ar;/ trsKd ;orD ;awG(tcsOf )t&omwtm;BuKd uf wmbmaBumif h vJ/ ajz/ trsKd ;om;wcsKdYvJ(tcsOf) BuKd ufwwfMuayr,fh? a,bk,s tm;jzif Y trsKd;orD ;xktrsm;pk awG? tcsOft&omuk d trsKd;om;awG xuf yk dBudKufBuygw,f/ tay:,H pOf;pm;&if wOD;csif;qd kif &m ES pfNcKduf rI tBudKufqE´vkd Yxif&ayr,fh aq;odyH Üt&MunfY&if t aMumif;&if;cHppfppf tajz&S dygw,f/
bmaMumifhvJ qkdawmh (zkd^r) obm0tajccH? cE¨maA'wnf aqmufykH rwlnD ovkd ZD 0ur® aA' vkyf ief;t& trsddK;orD;awG rSm b0Zmwf q&m uH w&m;tvk d (tma0ed u)a0'em? vpOf "r® wmyef ; yG if hvef; (Menstruation) &wmawG&Sd ygw,f/ 'gaMumifh trsdK;orD; awG rS m vpOf &moD aoG ;qk H ;½I H ;rI? rD ;zG m;pOf aoG ;qk H ;½I H ;rI awG &S d NyD ; 'D vk d qkH ;½IH ;rI awGtwGuf jyefvnf tpm;xk d;? aoG;opfavmif;jznfh wif; zk d Y MoZmtm[m&? tqD tES pf rsd K;pk H eJ Ytwl AD wmrif pD? oH "mwf? Folic
Acid (azmvpf tuf qpf )? Vit B12 qk d wmawG vk d tyf ygw,f/ txl ; ojzifh "mwfwk d ;qef Yusif ypö nf;wrsd K;jzpfwJ h Vit C (tcsOf "mwf )[m cE¨mukd,f ZD 0vkyfief ; tajccHawG rS m r&S drjzpfvkd tyfygw,f/
tJ'Dvk d obm0cE¨muk d,f vkdtyfcsuft& trsdK;orD ;awG[m tcsOftrsdK;rsd K;awGuk d ykdcsOfcsif ;wyf? pm;vkdMu? BudKufESpfoufMu ygw,f/ obm0opfoD;trsm;pk rSm Vit C (Ascorbic Acid) (Oyrm
qD ;jzLoD;wGif trsm;qk H ;)? pD ;x&pf tuf qpf (Citric Acid oH yk &moD ;? tcsOf rsd K;pk H wG if trsm;qk H ;yg0if )pwmawG ayg<u,f NyD ; 'D tcsOf "mwf awG[m rD ;eJY? tyleJYxd&if NydKuG Jysuf pD;vG ,fygw,f/ opfoD ;awG tpdrf ;b0rS m tcsOf "mwf rsm;NyD ; rS nf h &if tcsOf "mwf avsmh? t&om csd KoG m;Muwmrk d Y trsd K;orD ;awG o&uf oD ;pd rf ;? r&rf ;oD ;pd rf ;? a&S muf? oHyk&moD ;awG odyf Bud KufMuwm obm0yg/
usef;rma&;? aq;ynmokw tajz&S m
a'guf wmOD ;pH abmf [m wif yg;qH k½d k ;eJ Y aygif ½d k ;vnf wd k if yd k if ;
t½d k ;usKd ;tuf rI ud k qif pG ,f eJ Y t pm;xdk;ukorIudk urÇmay:rSm yxrqH k ; azmf xk wf vk yf aqmif cJ h ol jzpfNyD; EdkifiHwumaq;avm u&JU csD;usL;*k PfjyKrIudk cH &ol jzpfygw,f/
a'gufwm OD ;p Habm fu dk 1922 ck ES pf ZG ef v 29 &uf aeYrS m om,m0wDc½dkif wmyG efNrdKUu av;rS m arG ;zG m;cJ h ygw,f/ tajc cHynmudk uavmNrd KU pdeftJ* eufpf oDv&Sifausmif;eJY &ef uk efNrd KU pdefaygausmif ;rSm oif
,l cJ h ygw,f/ 1950 ck ES pf rS m &ef uk efwuúodk vfuae trf bDbD tufpf aq;ynmbGJ Y &cJ hyg
w,f/ 1954 ckESpfrS m tar &duefE dkifiH yifq,fvfaA;eD;
,m;wuúodkvf rSm tpd k;&ynm awmfoiftjzpf qnf;yl;c Jh&m 1958 ckrS m r[modyÜ H (t½dk;t xl;uk) bGJY&cJhygw,f/ jrefrm jynfjyef a&mufwJhtcg rEÅ av; jynfol Yaq;½H kBuD;eJY rEÅav; aq;wuú od k vf rS m t½d k ;txl ;uk uxdutjzpf trIxrf; cJh yg w,f/ 1975 ck rS m &ef uk ef aq; ½H k BuD ;eJ Y &efuk ef aq;wuú od k vf 1 udk ajymif;a&TU cJhygw,f/ 1980 ckESpf rSm tNidrf;pm;,l cJh NyD;aemuf 1984 ckESpfrSm rEÅ
av;rS m uG,fvGef cJ hygw,f/ q&mBuD ;OD ;pH abmf [m tar &duefEdkifi HrSm ynmoifaeu
wnf ;u wif yg;qH k ½d k ;eJ Y aygif ½d k ; vnf wdk if yd kif; usKd;tufwJ htcg oHk ;aeus owå Kxuf obm0 qifpG ,feJ Y tpm;xdk;uk zdk Y pd wf ul;&cJ hygw,f/ jrefrmEd kif iHjyef a&mufNyD; wm0efxrf;wJhtcg qifpG,ftpm;xd k;vkyfie f;ud k 1959 ck rS m pwifok awoe jyK
cJh ygw,f/ 1960 ckESpfrS m touf 80
t&G,f oDv&SifBuD ;a':yk n&JU aygif½d k ;vnfwHusKd;wmud k qif pG ,f eJY yxrqHk ;tpm;xk d; uk o cJ h ygw,f/ yef ;ykq&mrsm; tul tnD eJ Y 1960 ck ESpf uae 1969 ckESpftxd vlemaygif ; 100 ausmfud k qif pG ,f t½d k ;tpm;xdk ; uk oay;cJ h NyD ; aemuf quf wG J t us Kd ;quf aw Gu dk awmuf avQmuf avh vmcJ h wJ h tcg owå K t½d k ;wk xuf yd k omvG ef wm awG Y
cJ h ygw,f/ tJ 'D umvwH k ;u jref rmEdk ifiHrSm qifpG,ft½d k;wk[m owåKt½dk;wkxuf trsm;BuD;
aps;ouf omcJ h ygw,f/ qif pG ,f [m rl vvlYt½d k ;eJ Y ZD0aA'enf; t& (wpfoQL; ? aoG;? tm½Hk aMumf) wom;wnf;jzpfoGm; wmudk vnf; 1968 ck ESpfrSm t PkMunfh rSef ajymif ;eJ Y awGY&Sd oufaojy EdkifcJhygw,f/ 'g aMumif h NAd wd oQt½d k ;tqpf avh
vma&;aq;ynm*sme,fud k ok awoeawG Y&S d csuf pmwrf ; wif oG if;azmfjycJ h NyD ; 1969 ck NAd wd ef t½d k ;txl ;uk orm;awmf rsm; nD vmcHrSmvnf; pmwrf;wuf a&muf zwfMum;cJh&ygw,f/ t½d k;tqpfaq;ynm e,fy,f rS m 'g[m urÇ mh yxrqH k ; uk xH k ; tjzpf Ed kif iHwumynm&SifawG u csD ;usL;cJhMuygw,f/ q&m BuD;[m tNidrf;pm;,l wJ h umv txd vlemaygif ; 300 ausmf ud k t½dk ;tpm ;xdk ; ukoay;cJh yg
w,f/ &nf ñTef ;/ pm&Pr*¾Zif ;yga'guf wmvSaz\aqmif ;yg;
xl ;cRef xif&S m; aq;orm;
t½d k;txl;uka'gufwmOD;pHabmf
ar;/ cspf pd wfqk dif&m tcspfa[mf rkef ; (Love Hormone) qk d wm &S dovm;/ ajz/ cspf jcif ;tp rsuf pd uvk d Y qk d ol uqk d/ ]cspf pd wf wnf &m tonf ; ES vk H;}ygvk d Y a&S;a[mif ; ES vk H;oDtk d &D t,ltqt& ,aeYxd rS wf,l aeqJ&Sd olawG? ,kH Munfvuf cH aeMuayr,f h/ acwf rD aq;odyÜH (OD ; aESmufeJYtm½kHaMum) aq;okawoejyKrIawGt& cspfpdwfwu,f pwm OD;aES muf&JUtwGif ;ykd if; tv,f A[kd cef YrSm&S dwJh rsuf &nf puf? a&puf vk d wG J wG Jav;&S daewJh VTA (Ventral Tegmental Area) jzpfNyD ; ol eJYtwl e,l;uvd ,yfpf - aturf bif? Aifx&,f yvD'ef ? &m zD ;e,l uvd ,yf pf qk d wJ h ae&mawG vnf ; cspf pd wf tajctaetrsd K;rsd K; ay: rlwnfvI yf &S m;ouf 0if tvkyfvk yf Muygw,f/ 'D vkyfief;awG
twGuf t"d uZmwfaqmif yg0ifujyolu 'kdygrif (Dopamine)
a[mfrkef;jzpfNyD;awmh qD½k dwk deif? zD ½kd rkH ;? atmuf pD wk dpif (Oxytocin)
a[mfrkef;qkd wJh tazmfawGu 0kdif;0ef ;ulnDMuygw,f/ cspfpd wf eJ Y t½l ;trl ;jzpf csd ef (Romantic Love) rS m 'k d ygrif? qD,kd
wkd eif? zD½kd rk H;qk d wJ h a[mf rk ef ;awG u wuf wuf <u<u vI yf &S m;MuNyD; aemuf ykd if;rS m pGJ vrf;wG,fwmpd wf (Attachment) twGuf Oxytocin
u y"meMuygw,f/ rd cifeJ Yom;orD ;? &ifaoG;wG,fwmapwm vnf ; atmuf pD wk d pif ygyJ/ ]cspf pd wf awG Mumavav? ck d if NrJ avav} qk dwm (Bonding) jzpfapwm atmufpDwk dpifaMumifh jzpfygw,f/ 'gawG[m tcspf a[mf rkef; awGyg/
wuf px½kd½kef; (Testosterone) usm;a[mfrkef;? tDpx½kd *sif(Oestrogen)? y½kd*sufpx½kef ; (ra[mfrkef;) qk dwJh Sex Hormones
awG [m (usm;-r)obm0 zef wD ;ay;wJ h a[mf rk ef ;awG jzpf ygw,f/
ar;/ ]a[muf} oH&JUaemuf uG ,f rS m aMumuf p&m tEÅ&m,fawG&S d w,fqk dwm bmawGvJq&m/ ajz/ tdyf puf wJhtcg a[muf oH bmaMumif hxGuf &wmvJ/ yxr qk H; taMumif;&if ;cHu t0vGefa&m*g (Obesity) jzpfygw,f/ t0 vG efol trsm;pk[m a[mufoH zefwD;&SifawGyg/ 'kwd,tcsufu
touf t&G ,f tk d rif ;&if h a&mf jcif ;? wwd ,tcsuf u cE¨ maA'qk d if &m rlrrSef wm (Oyrm ar;½kd;t&G,ftpm; odyf ao;wm)? pwk w¬t aMumif ;&if ;u t&uf aomuf wm? yOö ru pd wf Nid rf aq;aomuf wm jzpfNyD ; qXrtcsufu yufvufvS eftdyf wwfwm jzpf ygw,f/
a[muf wmuk d Snoning vk d Yac:ygw,f/ trsm;tm;jzif h a[muf wwf wm obm0yJavqkd NyD ; od yf *½k rpk duf wwfMubJ vl enf ;pku om q&m0ef uk d jyoppf aq; uk orI cH ,l avh &S d w,f vk d Y ok awoD awG u qk dygw,f/
a[muf oH jzpf ay:yk H uawmh td yf wJ h tcg txl ;ojzif h yuf vuf vSeftdyf wJhtcg vQmuaemufzufukd avQmvefusNyD ; touf ½S L
vrf;aMumif;rSm oG m;zd wmaMumifh touf ½SLoGif;? ½S Lxk wfvk yf &m rSm a[mufoH ukd jzpf apwmyg/ a[mufoH ykdus,fav e*kdtcH a&m*gwck ck &Sd avvkd Y qk d Ekd if ygw,f/ trsm;tm;jzif h aoG ;wkd ;orm;? t0vGefol awGrS m a[mufoH ykdus,f ygw,f/
a[muf oH &J Uaemuf uG ,f u aMumuf p&mtEÅ &m,fqk d wmu w csd KUvl awG rS m vQmaemuf vef? touf ½S Lvrf ;aMumif ;yd wf qk d YrI aMumif hObstructive Sleep Apnoea ac:wJh td yf aepOf touf½S L&yf (acwå cP) oGm;wmrsd K; Apnoea jzpfwwfwmyg/ 'g[m tifrwef tEÅ &m,f &Sd ygw,f/ 'D vk d jzpf wwf ol awG rS m aemuf quf wG J tEÅ &m,f t jzpf aoG ;wk d ;a&m*g? ES vk H ;aoG ;aMumyd wf wm? avjzwf wm (Stroke)
wk dYjzpf wwfovk d Early Dementia ac:wJh OD;aES mufa&m*gawG jzpf vmEk d if wmaMumif h a[muf wwf ol awG raygh qoif h bJ uRrf ;usif ol q&m0efxH jyoppfaq; uk orI cH,l oihf ygw,f/
ar;/ ca&yif&J Uaq;zuf 0if yk HawG uk d odcsif ygw,f/ ajz/ ca&yif qk d wm Sapotaceae rsd K;&if ; Family rS myg0if wJ h tyl yk d if ; ZkH? tNrJpdrf;? wm&SnfcHtyif jzpfNyD;awmh ½k u©aA'emrnfu Mimu-
sops Elengi yg/ ta&S Uawmif tm&S Ek dif iH awG jzpf wJ h
(4) vG ,f ygw,f pd wfa&m*g q&m0efBuD; vl em 3 a,mufudk ppfaq;w,f/ q&m0efBuD;/ / 3 taNrmuf 3 b,favmuf vJ/ yxrvlem/ / 274 q&m0ef BuD; pd wfysuf pGmeJY 'kwd,vlemudk ar;w,f/ 'kwd,vl em/ / t*FgaeY/
q&m0efBuD; ydkpdwf ysuf oGm;w,f/ aemufqH k; vl emud kar;awmh]]ud k ;}} q&m0efBuD; aysmf oGm;w,f/]]'geJY cif Asm;taNz b,f vdk xkwf vdk ufowk ef ;}} aemuf qH k ;vl em// bmcufwmvd kufvd kY/ 274 txJ u t*F g
aeYudk EI wfvdk uf&if &wmyJ[m/
(5) cgwd kif ;vnf ; 'D vd k ygyJ pdwfa&m*gonf wa,muf/ waeYvHk; eH&Hudk em;eJYuyf
em;axmif aew,f/ q&m0efuawmh apmifhMunfh aew,f/ waeYNyD; waeY 'D vlem
'D vd k yJ vk yf aea&m/ aemufqHk; q&m0ef qH k;Nzwfvd kufw,f/ vlembmawG em;
axmif aeovJ qdk wm od csif wmeJY ol ud k ,f wdk if eH &H rSmem;eJ YuyfNyD; em;axmifMunfhw,f/ bmtoHrS rMum;&/
qdk awmh vlemudk]]bmtoHrSvnf; rMum;&ygvm;uG,f}} vl emu]]usaemf odygw,f/ cgwdk if;vnf ; bmtoHrS Mum;&wmrS
r[k wf wm}}
(6) qifawGud k armif ;xk wfaewm pd wf a&m*guk q&m0ef wa,muf vl emud k aq;½kH w½k H vd kufyd kY
w,f/ &xm;pD ;NyD;oG m;Muw,f/ vl emu pm&Gufav;awGud k qkwfNzJ NyD; Nywif;aygufuae
ypf csaew,f/
wvrf;vHk ; 'Dvd kvkyfaeawmh q&m0efu vlemudk]]bmawG vk yf aevJ}}]]qif awG ud k armif ;xk wf aewm}}]]'DrSm qifwaumif rS r&S dygbl;uG}} q&m0ef u aNymvdk ufawmh vlemu]]uJ b,favmuf xda&mufovJ usaemf vk yfwm}}
a'guf wm *sdKum
a'guf wm ok w
pmrsufES m (14) od k Y
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 14/16
usef ;rma&;*sme,f trS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf14 NIGHTINGALE
tar&duef use f;rma& ; apmif ha&SmufrI e,f y,frS m q&m 0ef? olemjyKpwJh usef;rma&; vkyfom;awG[m owfrSwfjy
|mef ;xm;wJ h aq;uk oa&; vrf ; ñTefcsufawGtwkdif; rvkyf&if tjypfay;wm cH ae&ygw,f/
aq;½H k ay:uvl emwa,muf ud k qD ;yd k uf xnf h xm;&mrS m owf rSwftcsdefumvxuf ausm f xnf h xm;&if aq;½H k ul ;puf a&m *gawG 0ifvmEd kifw JhtwGuf oufqdkif&m q&m0ef? q&mr awGudk 'Pf½dk ufwmrsKd;? qD ;csKd vlemwa,mufudk aoG;xJu oMum;yrmP xdef;xm;Edk if wJh twGuf? aoG;wd k;vlemudk aoG ;
aygif ES drfhxm;Ed kifwJhtwGuf aiG om; qkcswmrs Kd; vkyfaeyg w,f/ 'Denf;eJ Y usef;rma&; vkyfom;awG[m vlemawG&JU usef ;rma&;ud k yd k *½k pd k uf vmr,f vdk Y ,lqwmjzpf ygw,f/ 'gay r,fh wcsKdUq&m0ef awG uawmh tJ ovk d vk yf &if q&m0ef awG [m ud kif wG ,f&vG,fr,fh vl emudk bJ a&G ;wm jzp fvmr,fvdk Y uef Y uG uf Muygw,f/
0g&if h orm;awmf BuD ;wOD ;u awmh qD;csKdxdef;wm? aoG;wdk ;
cswm? qD;ydkufjzKwfwm? vlem
ta&S Uwdkif;rS m ESpfaxmifeJY csD NyD ; oH k ;aewJ h ypö nf ;wcsKd Uud k t aemufwdkif;aq;ynm a&muf vmwJhtcg usef;rma&;eJY rnD ñGwfbl;? tEÅ&m,f&Sdw,fvkdY wdkuf cd kuf½Iwf cswmawG vk yf cJh
Muygw,f/ 'gayr,f h tck awmh 'Dy pön f;awGr Sm tus Kd; &SdwJh tmed oifawG? "mwfypö nf ;awG &S dwmudk odyÜHenf;usawGY&Sd vm vdkY taemufwdkif;aq;ynmrSm a&m? taemuf wd k if ; aq;uk rÜ PD awG? vloHk ;ukefypö nf; ukrÜPD awG u vufcHoHk;pG Jwm xkwf vky fa&mif;cswm vky fvmyg w,f/
'D xJrS m wcku tk ef;qD jzpf ygw,f/ wcs defu tke f;q D tk ef ;EdkYrSmyg0ifwJ h tqDawG [m
ESv Hk; a&m*g jzp fapw,fvdk Y owfrSwfcJhygw,f/ tckawmh tkef;qD[m udk,fcE¨ m&JU ckcH tm;ud k jr§ if h wif ay;w,f? tusKd ; jyKa[mf rk ef; xkwf vkyf rI udk tm; ay;w,f/ qD ;csKd umuG ,f w,f/ pGrf;tiftoH k;csrI aumif;ap w,f/ tpmacsrIudk ulnDw,f vd k Y awG Y&S d xm;ygw,f/ 'gh tjyif tkef;qDrSmygwJh avm&pftuf
qpf lauric acid vd kYac:wJh jynf h 0tqD [m aoG ;xJ u aumif ;wJ h ud k vuf pxa&m HDL yrmPud k wdk ;wufapNyD; raumif;wJh udk vufpxa&mudk avsmhenf;ap w,f? x½dk if *vpfq½d kuf tqD
"mwf ygvd k Y tonf ;vk yf ief ;awG tm;aumi f;apw,fvd kY qdkyg w,f/ w&ufudk tkef;qD ZGef; Bu D; 2 ZG ef ; 3 vavmuf aomuf vd k uf &if Ad k uf tqD usNyD ; ESvHk;a&m*g umuG,fEdkifw,f vdkYvnf; avhvmcsufwc ku awG Yxm;ygw,f/
rD;zdkacsmi fxJu rD;aoG;eJY oG m;wd k ufwm oGm;ud k ysuf pD ;ap w,fvd k Y wcsd ef u,l qcJ h ayr,f h tckawmh xif;rD;aoG ;[m cH wGif ;eHY reHatmif umuG,f
w,f? oGm;arS ; plaque uyf wm z,f&Sm ;w,f? oGm;u dkjz LazG; apw,f? buf wD ;&D ;,m;yd k ; um uG,f wm;qD;w,f? tqdyfawG udk oefYpifz,f &Sm;ay;w,fvdk Y awGY&S dvmwJh twGuf oGm;wdk uf wHeJY oGm;wd kufaq;awGrSm rD; aoG ; xnf h oG if ;xk wf vk yf vmMu ygw,f/ txl ;ojzif h *syef Ek d if iH u bif cdk wef opf rmrD;aoG;eJ Y
0g;yif rD ;aoG ;ud k oH k ;Muygw,f/ rD;aoG;eJY rkefYzkwfqdk'g pyfNyD; wywf wcg oG m;wd kuf &if oGm; awG ododomom jzLvmap w,f vdk Y qdkygw,f/
tvm;wlbJ ta&SUwdk if ;rSm
temawGudk qEGif ;rIefYodyf&if? rD;aeonfawG qEGif;vdrf ;&if yd k ;0if r,f? od yÜ H enf ; rusbl ;vd k Y taemuf wd k if ;aq;ynm&Sif awG txifao; ES macgif ;½I HUcJ h&mu tck awmh qEG if;rIefYrS m ydk ;owf wJh tme doi f anti-bacterial
effect? a&mif&rf;rIusqif;ap wJ h tmed oif anti-inflammatory
effect? temtusufjref apwJh tmedoif healing effect awG&Sd wmud k "mwfcGJawGY&S dvdk Y qEG if; rI ef Yoef Yoef YoH k ;pG J a&;ud k tm;ay;
aeMuygNyD/ 'ghtjyif uifqm umuG ,f rI? tqpf tjrpfa&mif oufom aprI? qD;csKda&m*g oufomap rI? tonf ;tqd yf ajzrI? t,f vf Zdkif;rm;a&m*gumuG,f rI? tqD usaprI? udk,f cHtm; jrif hwuf aprI tusKd;awGud kvnf; awGY&Sd xm;ygw,f/
CNN/Mother Nature
t,l tqa [mi f;e JYa wGU&Sdcsu fop f
wmudk vlawGrodMuygb l;/ 1000 pD pD tiH&nfwykvif ;rSm qm; vzuf&nfZ Gef; 2 ZGef; avsmhavsmhbJygygw,f/ 'gay
r,fh puf ½H kuaeaq;qd k if? aq; qd kif uaeaq;½Hk a&mufoG m;wJh vrf;aMumif; tqifhqifh rSm vl od rcH yG if h vif ;jrif omrI r&S d wJ h t a&mif ;t0,f uefx½d k uf pmcsKyf awGaMumif h aps;EIef;awG trsKd; rsKd ; jzpf oGm;ygw,f/ Mum;yG J pm;
udk aq;rSefrSefpm;cdkif;wmawG vk yf zd k Yqd k wm q&m0ef wa,muf &JU wm0ef bJjzpfw,f/ 'gawG vk yf zd k Y ruf vH k ;ay;p&mr[k wf bl ;
vd k Y jywfjywf ajymygw,f/ aq; avmuud k p0ifuwnf;u usef ;rma&;vk yf om;awG [m 'g awG vk yf zd kY rG ef jrwf wJh wm0ef ,l xm;vd k uf wmjzpf w,f/ 'D vd k rG ef jrwf wJhwm0ef udk tav;rxm; bJ qkay;'Pf ay; rufvH k;awG udk ydktav;ay;wm[m aq;y nmavmuud k a&m? vl emawG ud k yg apmfum;wmjzpfw,fvdk Y q &mBuD;u ajymygw,f/
tar&d uef aq;ynm avm urS m t&nf taoG ;jr§if hwifa&;
acgif;pOfatmufrSm pD;yGm;a&; trl tusifh ynm&yf e,f y,fu t,l tqawG oG wf oG if ;vmNyD ; qk ay;'Pf ay;pepf awG usif h oH k ; vmwm jzpfygw,f/ vufawG Y &v'f awG uawmh omref trl t usifhykdif;eJY qdkifwJhtvkyfawG? xyf wvJ vJ yH k aoum;usvk yf & wJh tvkyfawGrSm wdk ;wufvm ayr,f h ydk tqifh jrifh ½I yf axG;wJh tvk yf awG rSm wDxGif zefwD;Edkif pGrf; usqif ;wm? aq;ynm&yf eJY ywfoufvd kY us,fus,f jyef Y
jyefY azmufxG uf rpOf ;pm;Ed kif bJ
xH k xd k if ;wmawG jzpf vmygw,f/ 'ghtjyif owfrSwfcsuf vkyf r xm;wJ h e,f y,f awG ud k *½k rpd k uf awm hwm? tcs defukef rcHwm
awGvnf ; jzpfvmygw,f/ t xl ;ojzifh ta&twGufeJY wkdif; wm tuJ jzwf vd k Yr&Ed k if wJ h usef ; rma&; apmifh a&S mufrIu@awG? q&m0efwOD;csif;&J U xd ef ;csKyfrI atmufrSmr&SdwJh e,fy,fawG vnf ; &Sd ygao;w,f/
'DuaeY aq;ynme,f y,f rSm ]ukool} eJ Y ]vlem} qdk wJh a0g[m&awG ud k ]0ef aqmif rI ay; ol} eJ Y ]pm;oH k ;ol} qdk wJ h a0g[m &awGu tpm;xdk;vmaewJht wG uf q&m0efawG&JU rlv&nf
rS ef ;csuf eJ Y ynmrmeud k jyef EI d ;qG ae &y gw,f / q& m0e fw a,muf ajymwmuawmh ]]usKyf u oef ;acgif ausmf 2 csufwD; tcsd ef td yf &mxJ uxwm azmuf onf wa,muf udk 0efaqmif rI ay;zdk Yr[kwfbl;As/ usKyfvlem twG uf b,f njzpf jzpf b,f t csdef jzpf jzpf vdkuf rS m/}} vGef cJh wJh ESpf 30 aq;½Hk rSm ol q&m0ef tvkyf p0if csdefwHk ;u tjzpft ysufudk jyefajymjy&mrSm ol[m aq;½H k rS m ES pf &ufvH k ;vH k ;rem;bJ
tvkyf vkyf cJ h&vd kY nydk if ;warS; avmuf arS ;aewHk; oef;acgif ausmf prS m tm½H k aMumq&m0ef u owdvpf arh arsmaewJh vlemw a,muf ud k oG m;Munf h zd k Y ol Yud k zH k ; quf ac:ygw,f/ 'geJY ol[m rxcsif xcsif xNyD ; vl emcef ;ud k yif yef;EGrf ;e,f pG m a&mufoG m;cJ h
qkay;'Pfay; usef;rma&;
uk rÜ PD awG eJY aq;jzef Ycsd a&; uk rÜ PDawG u ½d kuf pm;oG m;wmjzpf ygw,f/
Oyrm- tpmtqdyfjzpf vdkY ykvif;BuD;csdwf&wJhaps ;EIef;udk
vl BuD ;twG uf 787 a':vm? u av;twGuf 393 a':vm awmif;ygw,f/ abmufcsmrSm aq;aps;EIef;u b,favmuf? q&m0e f-olemjy K0efaqmifc b,favmuf? aq;½Hk tc b,f avmuf cGJrjyygbl;/
vl emwa,mufuawm h 0.86 a':vmwe fwJh '&pfyk vi f;tw Gu f 91 a' :vm awmif ;cH &ygw,f/ 'D xJ rS m 0,f ,lp&d wfeJY xd ef;od rf ;p&dwfawG
yg0ifw,fvdk Yqdk NyD; aq;oGif;c uawmh 127 a':vm? ta&; ay:cef ; 0ef aqmif p&d wf u 893 a':vm xyfusygao;w,f/
usef ;rma&; tmrcH vk yf xm; wJ h vle mwa,mufuawm h aq;½Hk 3 &ufwuf wm 8 a':
ygw,f/ ola&mufoGm;csdefrSm tm½H kaMumq&m0ef [m vlem&J U aq;½H k0wf½Hkud k tomav;vSef
NyD; 'l;acgif;udk wlav;eJYxkNyD ; tm½Hk wk ef Yjyef rIudk ppfaq;aeyg w,f/ raeYu tajctae r eufutajctaeeJ Y EI d if ;,S OfNyD ; rSwfwrf;xJxnfha&;ygw,f/ 'Daemuf 0wf½ Hkjyefz Hk;ay;NyD; aemufajcaxmufwzufrS m t omav;xyf prf ;jyef ygw,f/ w
u,f awmh 'D tm½H k aMum q&m0ef vnf; em&Daygif; 30 ausmf t vkyf vk yfaecJ h NyD;jzpfygw,f/ vl
em[m owdjyefvnfvmr,fh tajctaer&Sdwmvnf; olod aeNyD ; vl emh ud k ,f rS m bmppf aq; a&;ud&d ,m tcsuf ay;ud &d,m rS wyf rxm;ygbl;/ 'gayr,fh tm½H k aMumq&m0ef [m ol Ytcsd ef eJYol vkyf&r,fh ppf aq;csufud k av;av;pm;pm;? jiifjiifom
om ta&;w,l eJ Y ud k ,f h rd om;pk 0if wOD ;tay: *½k pd k uf ovd k rsKd ; vkyf cJh ygw,f/
qkay;'Pfay; ruf vHk ;awG [m 'kwd,wef;tqifhrSmbJ &Sd oifhNyD; q&m0efwa,muf&JU wm0ef 0wå &m;awG u rl vyxr jzpfoifhw,fvdkY a,;vfwuú od k vf aq;ausmif;u a'guf wm '½kA fcl ;vmu rSwfcsu fcsyg w,f/ New York Times
td Ed ´ ,? jrefrm? xk d if;pwJh Ed kif iH awG eJY Mopaw;vsEk d ifiH ajrmuf ykd if ;rS m aygrsm;pGmaygufa&muf NyD ; ca& &Guf? ca&yGifh? ca&oD;? ca&yif tacguf? tom;tm;vkH ; aq; zuf 0if *kPf owå d xl ;awG&S dwJh wyif vk H;tokH ;0if y&aq;yif jzpf yg w,f/
ca&yG if h awG [m arT ;ysH Uoif ;Bud Kif NyD ; trl ;tarmajyap? OD ;aES muf eJ YES vk H ;uk d Nid rf ;at;ap? tyl usapygw,f/ ca&oD ;rS nf h uk d a&eJ Yazsmf NyD; rD ;zG m;r,fh vl emuk d wk dufauR;&if arG ;zG m;&mrS m vG,f ul apw,f vkdY [dE´Laq;usrf;awGu qk dygw,f/
oG m;zk H ;a&mif? oG m;ykd ;pm;? oGm;eJ YwmawG? cH wGif ;eH Yraumif ;wm awG umuG,fay;ygw,f/ acwf rD aq;ok awoeawGt& tylus apwJ h owå d/ emusif rI ouf omapwm? a&mif &rf ;rI avsmh apwm? aoG ; wG if ;tqD usapwm? a&m*gyk d ;rT m;? buf wD ;&D ;,m;? rI d awG uk d Ek d if ES if ; ½k H omru uif qmqJ vf yG m;rsm;rI uk d [ef Ywm;umuG ,f ES d rf ES if ;Ek d if wJ h owåd? tyl usapwJh owå d pwmawG awGY&ygw,f/ aEG &moD yljyif ; wJ h tcgjzpf wwf wJ h tyl rd wf zk (Heat Pricks) xG uf &if ca&yG if h ajcmuf rIefYeJ Y a&azsmfvl ;wm? oeyfcg;eJYa&mvdrf;wmvkyf&if tom;uk d at;apygw,f/
a'guf wm okw
vmbJ ay;cJ h&ygw,f/ 'gayr ,f h tmrcH ukrÜ PDu aq;½Hk udk &S if ;&wJ h ajypmrS mawmh pk pk aygif ; 6844 a':vm usoifhNyD; tJ 'D xJrSm tief&nf 6 ykvif;t
wG uf 546 a':vmusygw,f/ jrefrmEdkif iH rS mvnf ; aq;½Hk
aq;cef ;awG rS mjzpf ap? awme,f awGu tyf yHk ;orm;awGjzpfap '&pfykvif;oGif;&if aiG wtm; ay;&wm vlwdk if;tod jzpfyg w,f/ New York Times
ausmzH k ;rS tquf
pmrsufES m (13) rS tquf
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 15/16
usef ;rma&;*sme,ftrS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf NIGHTINGALE 15
½kw fw&uf ESv Hk; a&m*g azmufwJ htcg ESvHk ;<uuf om; awG ud k axmuf yH h aewJ h aoG ;aMum wckydwf qdkYoGm;vdkY ESvH k;ae&m wck atmufqD *sif jywfvyf NyD ; tvk yf rvk yf Ed k if jzpf oG m;wwf yg w,f/ t&yf om;tac: heart
attack vd k Yod MuNyD; aq;ynmt ac:u myocardial infarct jzpf
vl awG rS m BuD ;aumif 0if um v[m touf 25 ESpf txd &Sd w,f vd k Y pd wf ynm&S if awG u ,l qaeMuNyD; 18 ESpfrS m vl BuD ; jzpf NyDqd kwJh t,ltqudk y,f
csaeMuygw,f/ 18 ES pf jynf h ay r,fh pd wf yd k if ;qk d if &m &if h usuf rI? a[mf rk ef ; zG H YNzd K;rI eJ Y OD ;aES muf vI yf &Sm;rIwdk Y[m 25 ESpftxd quf oGm;aeao;wmud k okawoD awG awGY&Sdxm;ygw,f/
'gaMumifh tcktcg BuD; aumif0ifumvudk tqifhoHk; qif h owfrS wf xm;NyD; ueOD ;t qif h 12 ESpfrS 14 ESpf? tv,f qifh 15 ES pfrS 17 ESpf? aemuf ydk if;tqifh 18 ES pftxufqdk NyD ; cG Jxm;ygw,f/
NAdwdef EdkifiHawmf0ifuav; aq;ynmaumvdyf &JY okawo ejyKcsuf t& touf 30 ausmf rS uav;,l wm uav;&JU usef ; rma&;twGuf ydktusKd;&Sd w,f
BuD ;au mif 0ifw Jht& G,f? uav ;,l zdkYt&G,f vdk Y awGY&S dxm;ygw,f/
vef 'ef ,l eD AmpD wD aumvd yf u uav;usef;rma&;XmeeJY yl ;aygif ;vk yf aqmif wJ h ok awo ejyKcsufrSm 1980 ESpfpuae
2010 ESpfukeftxd NAdwdefEdkif iHu 9 ESpfatmufuav; ao qH k ;rI pm&if ;tif ;awG ud k avh vm cJhygw,f/ 'DtcgrSm touf 30 atmufrd cifawGu arG;wJh uav; aoqHk;rIEIef;[m t ouf 30 eJY 34 ES pfMum; rdcif awGuarG;wJh uav;aoEIef; xuf 11 &mcdkifEIef ; yd krsm;wm awG Y&ygw,f/ touf 30 atmuf rdcifawGu arG ;wJh u av; aoqHk;rI[m pk pkaygif;&JU 52% &S dNyD; touf 20 atmuf
rdcifawGuarG;wJhuav; ao EIef ;u 3.8% bJ &Sd ygw,f/
trsm;qHk ; uGmjcm;csuf awG Y wmu touf wvom;uae wESpfom;txd umvtwGif;
rS m jzpfygw,f/ ES pf 30 twG if ; uav; aoqHk ;rIawG &JU 22% [m rdcifawGt&ufaomufrI? aq;vdy faomufrI? tm[m& csKd UwJ h rI wd k YaMumif h jzpf Ed k if w,f vd k Y
ok awoD awG u qd k ygw,f/ ok awoetzG J Y&J U wjcm;awG Y&S d csuf wckuawmh uav;aoqHk;rI trsm;qHk;jzpfapwJh taMumif; &if ;u xdcdkuf 'Pf&mjzpfNyD ; 4 ESpf atmufuav; aoqH k;r I aygif ;&JU 31% &Sdygw,f/
vuf&S dumvrS m tpd k;& usef ;rma&;XmeawG [m uav; aoEIef;avQmhcsa&;twGuf t ouf 20 atmuf rdcif awG udk OD;pm;ay; apmifh a&SmufwmawG vk yfaewmudk touf 30 t
&G ,f awG txd wd k ;csJ Uzk d Y rd om;pk eJ Y uav;apmifha& Smufa&; &efyHk aiG tzG J U rl 0g'a&;&meJ Y ok awo etBuD;tuJ *sD;vf&wfwmu wd kufwG ef;ygw,f/ BBC
ESvHk;a&m*g ukenf;opf ygw,f/ aoG;aMumyd wfqdk YrIud k jzpf apwmu tqD? ud k vuf px a&m? aoG;cJ? aoG;jzLOcJ wd kYjzpf ygw,f/
'gud kuko&mr Sm toJt oef vlemce f;rSm ESvHk; aoG; aMum taetxm;jywJh "mwf rS ef angiogram ½d kufNyD ; usOf;ae wJhaoG;aMumudk&Sm? aygifaoG;
vT wfaMum odkYr[k wf vuf zsH aoG ;vT wf aMumuae umoD wm `yGefacsmif;av;wckxnfhNyD; ES vH k ; aoG ;vT wf aMumawG qD oG m;? usOf ;aewJ h ae&mud k yl azmif ;av oG if;NyD ; csJU&wm jzpfygw,f/ 'D enf;ud k angioplasty vd k Yac:yg w,f/
e,l;t*F vef aq;ynm *sm e,frSm azmfjyxm;wJh enf;opf rSmawmh ydwfaewJh ESvHk;aoG; vT wf aMumudk wif rcsJ UbJ usOf; aewJh wjcm;ESvHk; aoG;vTwf aMum tm;vHk ;ud kyg wcs def wnf ; csJ Uay;wJhtcg tif rwef tus Kd;&Sdwm awGY cJh ygw,f/ enf ;opf [m enf ;a[mif;xuf rdepf 20 bJ tcsde fydkukefyg w,f/
paumhwvefjynf e,f u vdkuf'fbifh ufaq;½Hku aq;y nm&Sif awG OD;pD;wJ h 'Dprf ;oyfrI rS m vl em 465 OD ;ud k NAd wdef Ed k if iH wvT m;u aq;½Hk 5 ckrSm prf; oyf uk ocJ hygw,f/ vlemw 0ufudk or½dk;usenf;a[mif;
t,fvfqmvfaA'dkEdkifiHrSm trs Kd;orD; awG[m udk,f0e f zsu fcsonf jzp fap ? ysu fus onfjzpfap vlowfrIeJY ta&; ,lNyD; axmif 'Pf 10 ES pfuae ESpf 50 txd uscHEdkifygw,f/
wjcm; vufwiftar&duEdkif iHawGjzpfwJh eDu&m*Gm? csDvD? [Gef'l;&yfpfeJY 'dkrDeDuef EdkifiH awGrSmvnf; udk,f0ef zsufcs rIud k vHk ;0ydwfyifxm;ygw,f/ rk'def;usif hcH&vd kY ud k,f0ef &Sd wm jzpfap? udk,f0efvG,fxm;&if odkYr[kwf rD;zG m;&i f rdcift oufqHk ;r,fh a&m*grsKd ; &dS wm jzpf ap? Ad kufxJ uoaE¨om;rSm BuD ;BuD ;rm;rm; ud k,ft*Fg csKdU ,Gi f;aewmjzp fap udk,f0ef zsufcscGifh r&Sd ygbl;/ 'gaMumifh
t,f vf qmvf aA'd k Ed k if iH rS m 2000
aumufygw,f/ w&m;0if t qdkt& ]rl,mrm,mvky fvd kY 'Pf½dkufwm} vdkYa jymayr,fh wu,fwef;rSmawmh aq;½ Hk 0efxr f;awG tBuHtzefvkyf wmbJ jzp fy gw,f / vlw
a,muf wESpf0ifaiG a':vm 150 bJ &S d wJ h Ed k if iH rS m rD ;zG m;p &d wf a' :v m 50 ra y; Ed k if wJ h rdcifeJYuav;ud kvnf; tdrfjyef cGifhray;bJ aq;½HkrSmbJ csKyf aES mifxm; NyD ; olYrdom;p kudk aiGeJYvma&G;apygw,f/ ra&G; Ed k if cif aq;½H k rS mcsKyf xm;wJ h &uf awGtwGufvnf; twdk;ay;& ygw,f/ 'gaMumif h rd cif avmif ; tr sm ;t jym;[m tdrf rS mb J ud k ,f h zmomud k ,f uav;arG ;Mu ygw,f/ 'gaMumifh ZifbmabG
Ed k if iH rS m yQrf ;rQtm;jzif h w&uf ud k
tjrifoabmxm;awG ajymif; vJ apzdkY (aq;vdyf aomufjcif; ud k 'k p½dk ufrI wck tjzpf jrifap zdkY) pojzifh usifhoH k;oGm;rSm jzpf ygw,f / vuf&S drSmawmh vk yfief ;cGif? t&ufqk difeJ Y Ed kuf
uvyf awGrSm aq;vd yf aomuf cGifh ydwfyifxm;NyD jzpf ygw,f/
jrefrmeJY xdkif; EdkifiHwdkY &JU tdrf eD;csif ; avmEd kif iHrSm wEdk if iH vH k ;u rd ef ;uav;awG udk om; tdrfacgif;uifqm HPV um uG ,faq; tcrJ h xd k;ay;zdk Y pwif vkyfaqmifaeNyD jzpfygw,f/ 'D pDrHudef;udk urÇmvHk; qkdif&m umuG ,faq;eJY umuG,faq; vk yf ief ; r[mrd wf tzG J Y GAVI u axmuf yH h wm jzpf ygw,f/ avm EdkifiHrS m om;tdrf acgif ;uifqm
jzpfEIef ;eJYaoEIef; jrifhrm;vSNyD;
Edkifi Hrs m;& JUusef;r ma& ;ay :vp D
twdkif; aoG;aMumcsJ Uay; NyD; usefw0ufud kawmh aoG;aMum tm;vHk ; csJUay;cJhygw,f/ enf ; opf eJ Y uk ocH &wJ hvl emawG [m aoEIef;? aemuf xyf ESvHk ;a&m *g azmufEIef;? ES vHk; pl ;atmifh EI ef ;awG oH k ;yH k ES pf yH k usqif ;oG m;
wm awG Y&vd k Y prf ;oyf rI ud k owf rS wf csd ef ra&muf cif &yf vd k uf NyD ; enf;opf udk axmufcH aMunm cJ h&ygw,f/
aq;ynmavmurS m uk xH k ; opf wck ud k twnf jyKzd k Y tenf ; qHk ; 10 ESpf tcsd ef,l&ayr,f h t
ckenf ;opf[m xl;jcm;aumif; rG efvSwJh twG uf jref Ed k iforQ t jrefqHk ; aq;ynme,fy,f wck vHk;u vufcH usifhoH k;atmif aqmif &G uf oG m;zd k Y ES vH k ;yg&*l awG u wd kufwG ef; tm;xkwfaeyg w,f/ BBC
ckESpfuae 2011 ckESpft xd tr sK d;or D;ta,muf 200 tzr f;cH cJh &Ny D; 'DxJrSm 129 a,muf w& m; pG Jc H& ? 26 a,muf vl owf rI eJ Y axmif us? 23 a,muf u ud k ,f 0ef ysuf rI eJ Y axmifuscJ hygw,f/ 'Dtr sKd; orD ;trsm;pk[m tif rwe f qif;&J pmrwwf ayrwwfjzpf
NyD; tdrfaxmifr&SdolawG jzpf Muygw,f/ tpd k ;&aq;½H k vmjy olawGbJ tckvdkta&;,lcH& wmjzpfNyD; yk *¾ vdu aq;½H kaq; cef ;aw Gvm jyolawGuawm h wa,mufrS ta&;,lcH&wm r&Sd ygbl ;/
tmz&duwdkufu tusifh ysufjcpm;rIawG qdk;0g;vSwJh tmPm&SifEdkifiH ZifbmabGrSm a'oEÅ &aq;½H k w½H k [m rD ;zG m; wJ h trsKd;orD;awGudk rD;zGm;aewHk ; wc gatmf &i f 5 a' :vm
rdcifavmif; 8 a,muf rD;zGm; &if; touf qHk;aew,fvdk Y uk vor*¾ u owif;yd kYygw,f/
tdki f,mvefE dkif iHuawmh 2025 ck ESpfrSm aq;vd yfuif;rJh Edk ifi Hjzpf zdk Y pDr Hc sufqGJxm; ygw,f/ avmavmq,fr Sm touf 15 ES pftxuf Edk ifiH om; 22% aq;vdyfaomuf
aewJh tajctaeuae vlOD; a&&J U 5% atmufbJ aq; vdyfaomuf ol &SdzdkYudk &nf&G,f wmjzpf ygw,f/ pDr Hcsuf& JU enf;emwcku aq;vdyfaps ; awG jr§ifhwmjzpf NyD ; um;xJ aq;vdyfaomufwmydwf yif zd kY? ae&mrS mwif csufjcif; 'Pf aiG ½dkufz dkY? aq;vdy fa&mi f;cGifh&S d wJhae&mawGudk ydkNyD;uefYowf zdkY? aq;vdyf tvdktavsmuf a&mif ;wJhpufawG ydwfyifzdk Y? aq;vd yf eJ Yywf ouf wJ h vl awG &J U
uif qma&m*gonf awG twG uf "mwfuif wJh pufawmif r&Sd yg bl;/ HPV umuG,faq;[m uav;awGtwGuf umuG,f aq;awGxJrS m aps;tBuD;qHk; jzpf NyD ; t*F vef Ed k if iH rS m xd k ; aq; 3 BudrftwGuf a':vm 320 ausmf? xd k if ;Ed k if iH rS m bwf 7500 avmuf usoifhNyD; tck GAVI
tzGJ Yu 16 a':vm avmufeJ Y xdk;vdkY &atmif ulnDay;wm jzpfygw,f/ pDrH ud ef; yxr 2 ESpfrS m rdef;uav; 20000 udk umuG,faq;xdk;ay;rSmjzpfNyD; tvkyf jzpf&if wEdkifiHvHk;rSm xdk ;ay; rS mjzpfygw,f/ GAVI
[m 2020 rwdkifrD Edkif iH 40 ausmf u rdef;uav; oef ; 30 ud k om;tdrfacgif;uif qm um uG ,faq;xdk;zdkY BuHpnf xm;yg w,f/
BBC/Washington Post
8/13/2019 Nightingale Health Journal (Nov-2013)
http://slidepdf.com/reader/full/nightingale-health-journal-nov-2013 16/16
usef ;rma&;*sme,f trS wf-38? Ed k 0ifbmv? 2013-ckES pf16 NIGHTINGALE
a&S;vlBuD ;awG t,ltq t& xdkifxvSJavQmuf qdkwJh £&d,my kwf av;rs Kd; rQwrS usef ;rma&;eJ YnD w,f vd k Y qd k xm; ovk d tck acwf avh vmprf ;oyf
rIawGt& rwfwyf&yfwm[m xd k if wmxuf u,f vd k &D pGrf ;tif avmifuRrf;rI ydkrsm;apwJh t wGuf t0vGefa&m*g? aoG; aMum tqDyd wfa&m*gawG um uG,f&ma&mufw,f vdkY od &yg w,f/
avh vmrI wck t& taemuf EdkifiHawGrSm vltrsm;[m w &uf ud k 12 em&D avmuf xd k if NyD ; uGefysLwm vk yfwm? wDADMunfh wm vkyfMuygw,f/ tJ'gudk tdyfcsd ef 7 em&Daygif ;vdkuf &if
usaemfwdk Y[m 19 em&D avmuf Nid rf ae&wm jzpf aeygw,f/ 'D vd k txd k if rsm;? tNid rf rsm;wJ h vl awG [m vI yf vI yf &S m;&S m; vl awG xuf oufwrf; 2 ES pfavmuf ydkwdk wm awG Y&ygw,f/
txd k if rsm;wJ h vl awG rS m yH k rS ef avh usifh cef; vkyf &ifawmif 'g udk ajzazsmufzdkY rvHkavmuf ao;ygbl;/ 'gaMumif h xdkifNyD ; tvk yfrvk yf bJ rwfwyf &yf &if ; eJY pma&;wm? uGefysLwm vkyf wmawG vk yf zd kY okawoD awG u
tBuHay;aeygw,f/ EdkifiHa&; acgi f;aqmifcsmcsDe JY z&ifu vif? pma&;q&m [J rif ;a0; wd k Y [m rwf wyf &yf &if ; tvk yf vkyf pma&;cJ hMuolawG jzpfygw,f/
csu fpfwm wuúo dkvfua'gufwm*RefbwfuvDeJ tzJ
[m vl 10 a,muf ud k wd k if ;wm a&; ud &d ,mawG wyf qif NyD ; w &ufud k tenf;qH k; 3 em&D eJ Y w
ywfMum rwfwyf&yfc dkif;cJ hyg w,f/ 'DvlawGrSm aoG;wG if ; * vl ;udk Y"mwf xdef ;Edk ifpGrf ; yd k&Sd NyD; u,fvd k&D ydkavmifuRrf ;wm awGY&ygw,f/ 'D vdkom wESpf vHk ; vkyfoGm;&if rm&oGef 10 yGJ ajy;wmeJYwlnDwJh tusKd ;&rSm jzpfygw,f/
wcsdef wHk;uvnf ; bwfpf um;armif;orm;awGeJY bwfpf um; vufrSwfa&mif; orm;
awGudk avhvmcJ h&mrS m um; armif ;orm;awG [m ES vH k ;a&m*g jzpf r,f h tEÅ &m,f ES pf qyd k rsm;wm
awG YcJ hzl;ygw,f/ vl wdkif; rwf wyf&yf NyD; t
vk yfvk yfzkdY rjzpfEd kif &ifawmifrS ted rf h qH k ;tm;jzif h zH k ;ajymwJ h tcg rwfwyf&yf ajymwm? ½H k;xJu vltcsif ;csif ; csufwif½d k uf tD; ar;ydkYr,fhtpm; xoGm;NyD; p um;ajymwmawG vk yfoifh w,f vdkY okawoDawGu tBuHjyK xm;ygw,f/
BBC
txd kifrsm;olawGrwfwyf&yfapcsif
tar&duef Edk if iH abmfvfwD rdk ;NrdKU *Refa[mhyfuif ;aq;½H krS m vk yf cJ h wJ h avh vmrI wck rS m ta&; ay: Xmeudka&mufvmwJ h vlem oH k ;yH k wyH k [m t&uf eJ Yywf ouf aeNyD ; bD ,mtrsKd ;tpm;wcsKd UeJ Y
yd k oufqk dif aew,fvd kY awG Y&S dcJh
ygw,f/ tJ 'D bD ,mawG u awmhBudweiser vdk rka,m pyg;ud k azmuf wJh bD,mawGjzpfNyD; ½dk; ½dk;bD,mawGxuf t,fvfudk a[m yrmP yd krsm;ygw,f/ t ar&duef wEdkifiHvHk ;rSm rka,m
pyg;bD,m aomufwJhvl 3 &m
cd k if EIef ; rjynf h ayr,f h ta&;ay: cef;a&muf wJ h vlemxuf0uf eD; yg;[m rka,mpyg ; bD,m aomu fxm;wm jz pf aeyg w,f/
ta&;ay: xdcdkuf'Pf&m Xmeud k a&muf vmwJ h vl owf rI? &ef jzpf rI? ,mOf wd k uf rI? tjrif h u
vd rf h usrI? a&epf rI awG rS m t&uf [m tawmf rsm;rsm; ywfouf aew,fvdk Y avh vmrI u qdk yg w,f/ 'gaMumifh t,fvfudk a[m yrmPrsm;wJh bD,mawG rSm owday;pmawG uyfxm; oifhw,fv kdY *Refa[mhyfui f; aq;ausmif ;u a'guf wm *smeD *efu ajymygw,f/
jref rmEd kif iHrS m vl Bud Kuf rsm; wJ h ABC Stout bD ,m[m vnf ; rk a,mpyg;u xk wf vk yf wm jzpf ygw,f/
New York Times
bD,meJ Yta&;ay:
tpm ;ta omuftxk y f awG rS m b,f &uf twG if ; pm;oH k ; zdk Yqd kNyD; a&;xm;wmawG &Sday
r,fh wcsK dUtpm;tpmawGu &uf vGef &if tEÅ &m,f&S dwm r [k wf bJ t&omyd k if ;rS m csKd U,G if ; oG m;wmjzpf w,f vd k Y tar&d uef Edk ifiH obm0 o,H Zmw um uG,fa& ;aumifpDu tpm; tpmynm&Sif 'gem*ef;'g; u ajymygw,f/
'Dtpm;taomufawG u awmh -
1/ 'defcsOf/ ow fr Sw f&uf
ausmfNyD; 6 ywftxd pm;vdkY& w,f/ wu,fvdkY rIdwufae wm&Sd&if rIdudk jcpfxkwf z,f xkwf NyD; pm;Ed kif ygw,f/
2/ acsmuvuf/ tMumBuD; xm;vdk Y&w,f/ 'gayr,f h av eJYxd &if tjzLa&mif tarS;wck jzpf vmwwf w,f/ rI d r[k wf vd k Y
'dwfvGefvnf; pm;vd k Y&wJ htpm;taomufrsm;
pm;vdkY&ygw,f/3/ MuufO-bJO/ 3 ywfu
ae 5 ywf txd xm;vd k Y&w,f/ 'gayr,fh a&cJaowåmrSm (5 'D*&D pifwD*&dwf atmuf rSm) xm;wmaumif ;w,f/ tJ vdk r xm;&ifawmh qmvfrGefeJvm; bufwD;&D;,m;ydk; aygufzGm ;
vmEd k if w,f/4/ Ed k Y/ &ufausm f&if teHYr
aumif;wm? t&omraumif; wm jzpfvmayr,f h Oyg'f ray; ygbl;/ a&cJ aowå m tjyif rSm om rxm;&if Ed k Yud k ysuf pD ;apwJ h ydk;rTm;awG r&SifoefEd kif yg/ 'g aMumifh Ed kYykvif;? EdkYAl ;xJu ,l aomufN yD; &if tzH k; jrefj ref ydwf NyD; a&cJaowåmxJ jyef xnf hyg/ a&cJaowå m tat; cs de fud k 2 'D*& DpifwD*&dwf avmufrSm xm;yg/
5/ awmfw Dvm (ajy mif;z l;csygwD )/ wvausmf oG m;&if jyif ; wG J wG J eJ Y t&om atmuf apmf eH ay r,f h tEÅ &m,f r&S d yg/ qDav;eJ Y jyefzkwfv dkuf&if jyefuRwf& G oG m;r,f/ avvH kwJhAl;xJ xnfh xm;&ifvnf; yd kMum Mumc H w,f/ BBC
tjym½k yf &S if e,f y,f rS m td yf csftdkifAGDa&m*g umuG ,fa&;t wGuf wif;Muyf wJh vk yf xHk ;vk yf enf ;awG usif h oH k ;NyD ; ½k yf &S if ½d k uf MuwJ h taMumif ; Ed k ufwif a*;vf *sme,frSm azmfjycJhzl;ygw,f/ 'gayr,fh xkwfvkyf ol olaX; awG[m tay:,H [ef jyb J wif ;Muyf wmjzpf vd k Y tjymo½k yf aqmifwcsKd U 'DESpfxJrS m tdyf csf td k if AGD yd k ; ul ;puf cH cJh &ygw,f/ 'D vd k ul ;puf rI aMumif h tar&d uef
Edk if iHrS m tjym½k yf &S if vkyf ief ; w
csKdU &yf qdkif;xm;cJh&ygw,f/ ul;pu fcH&w Jh rif;om;-
rif;orD;wcsKdUawmh tjym ½kyf &Sif awG rSm uG ef'Grf roH k;rae& pnf ;urf ;csrS wfzd k Y awmif ;qd k ae ayr,f h xk wf vk yf ol awG uawmh uG ef 'G rf eJ Yqd k &if vl Munf h enf ;NyD ; 0if aiG enf ;rS mud k pk d ;&d rf vd k Y uG ef 'G rf rygbJ ½dk ufcd kif;Muygw,f/ ol wk d Yu tck ul ;puf rI awG [m ½d k uf uGif;uae ul;pufwm r[kwf bl ;/ o½k yf aqmif awG ol wd k Y yk *¾
vdu b0rSm qufqH&muae
tjym½kyf&Sifo½kyfaqmifawG&JUaygufuG JrI
ul;pufwm jzpfzdkYrsm;w,fvdkY wm0efvT J csaeygw,f/
ul ;pufcH&olawGrSm tjym o½kyf aqmif ouf wrf; 2-3 v om&Sdao;wJh rif;orD;opf w a,mufvnf; yg0ifygw,f/ ol ru tjym½kyf&Sifvkyfief ; xJ u 2 ywf wBud rf aq;ppf csuf awG udk ½d k ;½d k ;om;om; oG m;,H k rd wm rS m;w,f vkd Y qd k aeygw,f/ wu,f vd k Y o½k yf aqmif awG u uG ef'GrfeJYrS ½dk ufr,fvdk Yajym&if
xk wf vk yf ol awG twG uf uG ef 'G rf rygbJ t½dkufcHr,fh i,fi,f acsmacsm o½k yfaqmifawG tNrJ toifh&S daew,fvdk Yvnf; o wif ;pm&S if ;vif ;yG J rS m id k NyD ;ajymjy ygw,f/ td'fpfu se f;rma&; apmif h a&S muf rI azmif a';&S if ; Ouú X rd kufu,f0def;pwd ef;u ]]a&m *gumuG,fzdkY 'DEdkifiHrS m wm0ef &Sdwmu jynfolYusef ;rma&; p epf jzpfw,f/ tjym½k yf &S if q&m awGqDu use f;r ma& ;tBuH ÓPf ud k r,H k pm;oif h bl ;}} vd k Y qd k
ygw,f/ BBC
0rf;avQmvd kY a&"mwf qH k ;½I H ; wJ h vl emutp taMumaq; t rsKd ;rsKd ;xdk;&r,f h vl emawGtxd toH k;0if vSwJh aq;0g;wrsKd;u awmh qm;&nf? tiH&nf odkY r[k wf qvd k if ;&nf vd k Yac:MuwJ h
½k dufpm;aq;avmu jzpf ygw,f/ tar&duef Ed k if iHrS m 'D taMumoGif ;ykvif;BuD ; w vHk ;&J U ukrÜPDxkwfaps;EIef;[m tedrfhqH k; 0.44 a':vm? tjrifh qH k ; 1 a':vmbJ &S d vd k Y aps;tayg qHk ; aq;0g;wck jzpf ygw,f/
xJ a&muf oG m;wJ h tcg aps;rayg awmh ygbl ;/ taMumaq;oG if ;rI acgif;pOf eJY aq;uk abmufcsm rSm tq 100 uae 200 txd jywmawG awG Y&ygw,f/ wcsKdU vlemawGrSmqd k&if wjcm;aq; aw GeJY aygif ;NyD ; tq 1000 tx d usoi fh ai Gj yxm;wm vnf ; &S d ygw,f/ 'g[m aps;t aygqH k;aq;wckud kbJ erlemjy wmjzpf NyD ; wjcm;aq;0g; aygif ; pH k rS mvnf ; tvG ef tuRH aps;jr§ if h jyxm;wm jzpfygw,f/
taMumaq;oGif;&if aiGt rsm;BuD; ay;ae&ay r,fh apm apmu ajymovdk tiH &nf w ykvi f;&J U wu,fhwefz dk;[m aumfzD wcGufpmawmif r&Sd
pmrl rsm; ay;yd k Y vd k vQif ...
t,f'DwmtzGJU Edkufwifa*;vfusef;rma&;*sme,f r,fawmfaq;cef; pmMunf hwd kuf rJaqmufNrd KU/P.O.Box 156, Mae Sot, 63110
Tak Province, Thailand
Phone : Office - 055544495
E mail : ntg journal@gmail com