Nau mai ki te Roopū Kapa Haka o Tirimoana, 2016 … · Web viewNau mai ki te Roopū Kapa Haka o...

19
1 Nau mai ki te Roopū Kapa Haka o Tirimoana, 2016-Welcome to the Tirimoana Kapa Haka Group. Matua Doug and Whaea Kura welcome you to te Roopū Kapa Haka for 2016. During our learning journey together we will be growing our cultural confidence, words and phrases in te Reo Māori. Enclosed are waiata that we will be learning and performing during the year. Several more will be added later in the year to ensure that our performance programme reflects our goals for the year. Many of the tunes can be found on youtube and we encourage parents to download those for you to learn. Those that are highlighted with a star () are those that we will focuss on learning first. Practise makes learning permanent and selection into public performances is dependent on personal knowledge, confidence in choreography and availability. These can only developed by attending the 2 weekly sessions and wananga that will be held later in the year. 1

Transcript of Nau mai ki te Roopū Kapa Haka o Tirimoana, 2016 … · Web viewNau mai ki te Roopū Kapa Haka o...

1

Nau mai ki te Roopū Kapa Haka o Tirimoana, 2016-Welcome to the Tirimoana Kapa Haka Group.

Matua Doug and Whaea Kura welcome you to te Roopū Kapa Haka for 2016.

During our learning journey together we will be growing our cultural confidence, words and phrases in te Reo Māori. Enclosed are waiata that we will be learning and performing during the year. Several more will be added later in the year to ensure that our performance programme reflects our goals for the year. Many of the tunes can be found on youtube and we encourage parents to download those for you to learn.

Those that are highlighted with a star () are those that we will focuss on learning first.

Practise makes learning permanent and selection into public performances is dependent on personal knowledge, confidence in choreography and availability. These can only developed by attending the 2 weekly sessions and wananga that will be held later in the year.

If you have any questions or concerns please feel free to talk with Matua Doug and Whaea Kura.

1

2

Ngā Tono-CommandsMe noho-Lets sit or stayE tū-Stand or stopRarangi mai- Line up hereKia tau- Be settledKi raro o ringa-Hands downKia mau-Stand firm with your hands on your hips Turituri- Be quietTakahuri ki katau- Turn to the rightTakahuri ki mauī-Turn to the leftPupuri ou ringa- hold hands Haere- GoMe inoi tātou- Lets prayHoki- returnWhakamua- Return to the frontWhakamuri- Return to the backKia rite-Get readyKokiri/Timata- Start

Tēnei au Tēnei au, tēnei auTe hōkai nei i taku tapuwaeKo te hōkai-nukuKo te hōkai-rangiKo te hōkai ō to tipunaA Tane-nui-a-RangiI pikitia aiKi te Rangi-tūhahaKi Tihi-i-manonoI rokohina atu rā

2

3

Ko Io-Matua-Kore anakeI riro iho aiNgā Kete o te Wānangako te Kete Tūauriko te Kete Tūāteako te Kete AronuiKa tiritiria, ka poupouaKi a PāpātūanukuKa puta te Ira-tangataKi te whai-aoKi te Ao-māramaTīhei mauri ora!

Io MataIo mata ngaroIo mata waiIo nuiI hanga a wairuatiaNgā mea katoaI ngā Rangi-tū-hāhāI Pāpātūānuku(I tauhere ai …)I tauhere ai mātou Hei poutiriao I Papatūānuku(Aratakinga mātou) Aratakinga mātouKi te ara iWhakaritea(Hei oranga) Hei oranga A wairuaA ngākauA tinana(Whakatōria) Whakatōria he ngākau

3

4

aroha MāhakiHe ngākau mārama ki roto I tēnā I tēnā ō mātou

E To Mātou MatuaE to mātou Matua i te rangi Kia tapu tou ingoa Kia tae mai tou rangatiratanga.Kia meatia tau e pai ai ki runga ki te whenua, 

kia rite anō ki to te rangi.Hōmai ki a mātou aiānei he taro mā mātou mō tēnei rā.Murua ō mātou haraMe mātou hoki e muru nei i ō te hunga e hara ana ki a mātou.Āua hoki mātou e kawea kia whakawaia;Engari whakaorangia mātou, i te kino: Nōu hoki te rangatiratanga,te kaha, me te kororia,Ake, ake, ake. Amine

4

5

He HonoreHe hōnore, he korōriaMaungārongoō ki te whenuaWhakaaro pai e Ki ngā tangata katoaAke ake, ake ake ĀmineTe Atua, te piringa, Tōku oranga

E te AtuaE te AtuaKaha rawaManaakitia mai mātou (Anō/Repeat)Āe nōu Nōu te kōroria (Anō/Repeat)Āe rire rireHau!Paimarire.

Wairua Tapu

Wairua tapu tau mai ā

5

6

Wairua tapu mai rungaUhia mai ngā taonga paiHomai tō arohaWāhia, kia tikaAkona mai rā kia ū kit e paiHoroia, kia mau tonu rāMōhou te tino kororia

Te PouTēna ko te pou, Tēna ko te poute tokotoko I whenukute tokotoko i wherangi Tokia! Tukia!Ko te mūmū, ko te āwhaKo te mūmū, ko te āwhaKo te mānihi kaiotaTakiri panapanaKa rau i runga, ka rau i raroKa whai tāmore i runga,Ka whai tāmore i raro

6

7

Tēna ko te pouTēna ko te pou Te pou o Rongo, nō Rongo Mauri oraKa ō ā e

RimurimuRimu-rimu, tere tere E rere ki te moana. E tere ana ki te ripo I waho e.

Tirohia i waho rä E marino ana e. Kei roto i ahau E marangai ana e.

Kei te tio te huka I runga o ngä hiwi. Kei te moe koromeke Te wairua e.

Rite tonu tö hanga Ki te tïrairaka e Waihoki tö hanga Te wairangi e.

7

8

Hine E HineE tangi ana koe Hine e hine E ngenge ana koe Hine e hineKati tö pouri rä Noho i te aroha Te ngäkau o te Matua Hine e hine

E Kiwi ETaukuri rā, te aroha eE Kiwi e, roha ra O parirau hei awhi mai Te Hokowhitu-A-Tu toa A Tumatauenga e, aue! Taukuri ra, te aroha e. 

Maringi noa nga roimata E taea te pupuri ra Te hokowhitu a tu toa A Tumatauenga e, aue! Taukuri ra, te aroha e.

Hoea Hoea RaNgā waka e whitu e tau nei

8

9

Hoea hoea rā Tainui, Te Arawa, Matatua Hoea hoea rā 

Tokomaru, Takitimu, Kurahaupo, Aotea ra,Nga waka eneihoea ra, E o tatou tupuna

Maharatia Mai /Katahi NapinapiMaharatia mai ki toku rangi hohonu hohonuTē teiteiTe rangi hohonu, hohonu,Tē teiteiTe rangi hohonu, hohonu.Ka tahi napinapiKa rua napinapiKa toru napinapiPakia katahi ka pioioiKarua ka pioioiKatahi ka huraKa rua ka huraKatahi ka pūkanaKatahi ka pukana eTakiri! Takiri! Takiri!

9

10

Ka Pioioi EKa pioioi eTohu aroha haukāinga 

E hoki mai rā Kia kite atu i tō iwi e.E rotarota anaE katakata ana mai rā. 

Pūkana whetero mai I te ihi ā ō mātua. 

Kia kite atu ano I tō ataahua ai kanapaPupuhi ai e te hau Kapohia āku roimata. 

Ka pioioi he tohu aroha haukāinga. 

Me He Manu RereMe he manu rere ahau e, Kua rere ki tō moenga, Ki te awhi tō tinana, Aue, aue!E te tau, tahuri mai.

Kei te moe te tinana, 

10

11

Kei te oho te wairua, Kei te hotu te manawa, Aue, aue! E te tau, tahuri mai

Ma Te KahukuraMa te kahu kura ra rere te manu Ma nga huruhuru neiKa rere koeRere runga rawa ra eKia tae atu koe Ki te taumataWhakatau mai ra eMau ana taku arohaWhai ake I ngaWhetuRere to tikaRere paiRere runga rawa ra ePoi e

E rere rā e taku poi porotiti Tītahataha ra, whakararuraru e Porotakataka rā, poro hurihuri mai Rite tonu ki te tiwaiwaka e 

Ka parepare ra, pīoioi a Whakahekeheke, e kia korikori e Piki whakarunga ra, ma muinga mai a Taku poi porotiti, taku poi e! 

Poi E, whakatata mai Poi E, kaua he rerekē 

11

12

Poi E, kia piri mai ki au Poi E, e awhi mai ra Poi E, tāpekatia mai. 

Poi E, ō tāua aroha - - Poi E - paiheretia ra. POI... TAKU POI E

Hakapōhiri Aue ka tahi, ka rua, ka toru pōhiritia atuAue whakapiki ake ahau Ki te tihi o te maunga Titirangi eE I aha tēraKa huri ngā whakaaro ki te kāhui tipuaTe iwi Turehu, Maru Iwi, KawerauMe te Waiohua.A Ngāti Whatua eE I aha tēra!Haramai i te ao kōhatu ki naianei eHaramai! Haramai!Haramai! HaramaiE whakapiri mai ki te Whanau o Tirimoana e

12

13

Toia maiLEADER:  Ā, tōia mai, CHORUS: Te waka! LEADER:  Ki te urunga, CHORUS: Te waka! LEADER:  Ki te moenga, CHORUS: Te waka! 

ALL:      Ki te takoto rungai,           Takoto ai,          Te waka! Hi!

Te Ahunga Mai O Ngā WakaI ahu mai ngā waka tipunaMai I HawaikiHawaiki nuiHawaiki roaHawaiki pāmaomaoHawaiki tawhiti eI aha ra- I ahaaha ra! (X3)Ta-nga-ro-a e Tangaroa te AtuaTe ArikinuiI heke mai ra a Ranginui rāua ko Pāpā-tu-a-nukuKoia rā te poutiriao o te Atea o HinemoanaTa-nga-ro-a e

13

14

Tika tonuLeader

EveryoneLeader 

Everyone

Leader EveryoneLeader Everyone

Ki aro Kia whakaronga, kia mau! Hi ! Ringaringa e torōna kei waho hoki mai! Kss Kss 

Tika tonuTika tonu! U - e! Tika tonu! U... e! Tika tonu atu ki a koe, e tama Hiki nei koe aku whakaaro, pakia!He hiki aha to hiki? He hiki roa to hiki? I a ha hā!

E tama, te uaua ana E tama, te mārō Roa ina hoki ra Te tohe o te uaua naE tāu nei. Āna! Āna! Āna! Aue... Hī!

Poutini14

15

Poutini! Poutini ki to rua rerehaAue kapa! Aue kapa! Ki to rua rerehaUa tana auahi anaUa tana auahi anaKss hi! Kss hi! Kss hei ha! (X2)

Hararu kau anaHararu kau ana (x2)Te tau o toku ate, ate hi!Ate! Ate! Ate hī!

RuamokoKo Ruaumoko e ngunguru nei! Hi Au! Au ! Aue ha! Ko Ruaumoko e ngunguru nei! Hi Au! Au! Aue ha! I aha aha

E ko te rakau a Tu-nga-werewere! I ha ha! He rakau tapu na Tutaua ki a Uenuku. I patukia ki te tipua ki o Rangitopeka, 

15

16

Pakaru te upoko o Rangitopeka, Patua ki waenganui o te tau ki Hikurangi, He toka whakairo e tu ake nei. He atua! He tangata! He atua! He tangata, ho! He atua, he atua, tau Paretaitoko. 

Kia kitea e Paretaitoko te whare haunga! I ha ha! Kia whakatete mai o rei, he kuri! Au! I Ahaha Na wai parehua taku hope kia whakaka te rangi Kia tare au! Hi!He roha te kawau! Hi!

Kei te pou tara Tu ka tete, ka tete! Tau ha! Ko komako, ko komako! E ko te hau tapue rite ki te kai na Matariki pakia,Tapa reireia koi tapa! Tapa kononua kaiana tukua!

I aue hi! I ahaha Ka tu te ihiihika tu te wanawana Ki runga i te rangie tu iho neiHi!

16