MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

download MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

of 116

Transcript of MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    1/116

    MIZO SUNDAY SCHOOL UNION

    PATHIANNI NAUPANGINKHAWM HRUAINA BU

    ZiaktuA. Lalchhandami

    SYNOD LITERATURE & PUBLICATION BOARD

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    2/116

    2NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    Published

    by

    The Synod Literature & Publication Board

    Synod Press Building (Top)

    Aizawl 796 001

    Mizoram

    for

    The Mizo Sunday School Union (MSSU)

    Chhut khatna 2010

    Copies 1,000

    (All rights reserved)

    Printedat

    The Synod Press

    Aizawl 796 001

    Mizoram.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    3/116

    3NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    A CHHUNGA THU AWMTE

    Thuhmahruai v

    Ziaktu thuhma vi

    Pathianni Naupang Inkhawm dan tur kaihhruaina vii

    Tih tur 1 Hming ziah ni ............................................. 1

    Zirlai 1 Pathian fate chu tute nge?................................2

    Tih tur 2 Naupangte tihtlangnelna leh pawl siam rem hun ..... 6

    Zirlai 2 Pathian fate nih theih dan ................................7

    Tih tur 3 Bible quiz .................................................. 11

    Zirlai 3 Pathian fate danglamna an nunah ................... 12

    Tih tur 4 Hla zir .................................................... 17

    Zirlai 4 Pathian fate danglamna an nungchangah .......... 17

    Tih tur 5 Biak Ina inkhawm........................................21

    Zirlai 5 Pathian fate danglamna \hian kawmah..............21

    Tih tur 6 Tumkau Ni ............................................... 26

    Zirlai 6 Pathian fate danglamna in\henawm khawvennaah 27

    Tih tur 7 Easter Sunday ........................................... 34

    Zirlai 7 Pathian fate danglamna an thil tuipuiah............ 34

    Tih tur 8 Bible Quiz ................................................ 39

    Zirlai 8 Pathian fate danglamna an thil en duh zawngah ...41

    Tih tur 9 Fimkhur tura inzirtirna hun ........................... 46Zirlai 9 Pathian fate danglamna an thil ngaihthlak

    duh zawngah ............................................. 47

    Tih tur 10 Food Festival ..............................................51

    Zirlai 10 Pathian fate danglamna an mi ngaihsan zawngah 52

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    4/116

    4NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    Tih tur 11 Rualbanlote ni ........................................... 56

    Zirlai 11 Pathian fate danglamna an huaisen ................. 58

    Tih tur 12 Health Sunday ........................................... 64

    Zirlai 12 Pathian fate chu an rinawm \hin Pathian lakah ... 65

    Tih tur 13 Biak Ina awm dan mawi ............................... 69

    Zirlai 13 Pathian fate chu an rinawm \hin an mihringpuite

    lakah .......................................................71

    Tih tur 14 Biak In leh a vel vawn fai .............................. 75

    Zirlai 14 Pathian fate chu an rinawm \hin an chhungte

    lakah ...................................................... 76

    Tih tur 15 Games leh sports ........................................81

    Zirlai 15 Pathian fate chu an rinawm \hin hna leh

    zirlaiah ....................................................81

    Tih tur 16 Lawm thu sawi .......................................... 86

    Zirlai 16 Pathian fate chu an rinawm \hin pawisa (sum

    leh pai)-ah ................................................ 87

    Zirlai 17 Pathian fate chu an rinawm \hin mahni chauhva

    awm pawhin.............................................. 92

    Zirlai 18 Pathian fate chu an hlim................................ 96

    Zirlai 19 Pathian fate thiltum .................................... 100

    Zirlai 20 Pathian fate lawmman ................................. 104

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    5/116

    5NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    THUHMAHRUAI

    Mizo Sunday School Union hian Naupang leh Tleirawl

    Inkhawm kaihhruaina hi kum tin a chhuah \hin a. Naupangte

    zinga rawngbawlna lam bik ngaihtuahtu, MSSU hnuaia Child

    Evangelism Cell-in zir tur thupuite uluk taka thlangin a bu ziaktu

    tur pawh a ruat \hin.

    Kum 2011 Pathianni Naupang Inkhawm kaihhruaina pawhhi, Committee-in zir tur thupuite a thlan hnuah a bu ziak turin

    Pi A. Lalchhandami, Chanmari Veng, Aizawl a ruat a. Ani hian

    \hahnemngai taka ziakin a hun takah a rawn zo thei a, a inpekna

    hi a chhuanawm hle.

    Naupangte kaihhruai leh zirtir hi kohhran hna pawimawh

    tak a nih avangin, he lam kawnga insenso leh \hahnemngaih hi

    kan inhuam deuh deuh a pawimawh hle a, mawhphur tura ruat

    bikte phei chuan \an la thar \heuh ila a \ha hle ang.

    Chutiang kawnga rawngbawlna atan he lehkhabu hi

    hmanraw \angkai tak a nih ngei ka beisei a, a chhiartu leh zirtu

    zawng zawngten hlawkna an chhar chhuah ngei theih nan

    duhsakna ka hlan e.

    (REV. ZOSANGLIANA COLNEY)

    Executive Secretary

    i/c MSSU, etc.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    6/116

    6NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    ZIAKTU THUHMAHRUAI

    Kum 2011 Naupang Pathianni Chawhnu Inkhawm Kaihhruaina

    Bu ziak tura min ruatna lehkha ka han hmu chu, huphurh ngaihna

    pawh ka hre lo va, An va ti mak e! ka ti rilru ngawt a, a hna

    huphurhawmna leh ka tlin lohzia khan min la deng chiah lo a ni ber.

    Mahni tawkah tih tur leh ziah tur neuh neuh ka lo nei ve nen, bul ka

    \an thei lawk lo lehnghal a. A hun tiam a awm si a, tiin bul kan \an

    ta chu ka zam \an dawn vel chauh a ni. |awng\ai chung zelin pakhatte tein ka han ziak \an ta a, a bung tawp ka thleng ve ta hlawl mai

    chu ka lawm ve khawp mai. He lehkhabu ka ziah chhung hian Pathian

    khawngaihna nasatzia leh a tana nung tur kan nihnate ka hre chiang

    zual a, eng ang taka nung tur nge kan nih tih te pawh min ngaihtuahtir

    nasa khawp mai a, keima tawkah ka hlawkpui ta hle a ni.

    Naupang t> t> zir tur a nih avangin mawl taka ziaha, tihpui tur

    lam ziah uar \hain ka hria a, rin aiin ziah mawl ka thiam lo khawp

    mai. Zirtirtuten naupangte kum mil leh an tana hriat awl tura mawlin

    sawi chhawn ni mai se. Bung tinah hian Zir chhuahpui tum dah

    vek a ni a, hei hian min kaihruai se a \hat a rinawm. Chu bakah,

    bung tinah Tihpui tur dah vek a ni bawk a, hei hi ngaih pawimawh

    hram ni se. Naupangten ngaithla liam mai lova eng emaw an tih ve

    hian an tan a phurawm bakah, an thil hriat a tichiang a; chuvangin,

    thil tih ve tur lam hi uar ngei ni se a \hain a rinawm.

    Tihpui tur lam hi uar a nih takah chuan zirlai puitu tur Tea-

    ching aidpawh mamawh a awm nual dawn a. A theih hram chuan

    blackboard leh chalk hi awm thei ngei se; chu bakah, chart paper

    leh eng emaw lei ngai a awm \hin avangin budget tlem tal siam ve ni

    thei bawk se a lawmawm ngawt ang.

    He lehkhabu ka ziaha min enpuitu ka \hiannu, Pi Ramdinthangi

    leh ka pasal, Upa C. Vanlalvuana-te chunga ka lawm hle a ni.

    A. Lalchhandami

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    7/116

    7NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    PATHIANNI NAUPANG INKHAWM DAN TURKAIHHRUAINA

    1. Kohhran Sunday School Committee hnuaiah Pathianni

    Naupang Inkhawm Committee siam ni sela. Pathianni

    Naupang Inkhawm Committee hnuaiah hian Naupang

    leh Tleirawl pual inkhawm a hrana buatsaih \hin chuduhthusam a ni. Pathianni chawhnua naupangte kaihruai

    tur hian mi tui leh mi inpe, K|P leh kohhrana mi hman

    laite an \ha ber ang.

    2. Committee hian programme siam laiin, chanvo inp>k

    chungchangah Committee chhk thiam a \ha

    hle ang.

    3. Kaihhruaina bu hi a theih chin chinah zawm hrm tum

    ila. A bu a t>t deuh avang erawh chuan duh angin a

    famkim tak tak thei lo va. Zirtirtuten lehkhabu dangterwna inbuatsaih a ngai dawn a; chuvangin, thla tharah

    emaw, a hma thei anga programme siam lwka, chanvo

    neitute pawh inbuatsaih lwk ni se a \ha ang.

    4. Kaihhruaina buah hian a ni dah a ni lo va. Ni bika

    zirlai hranpa siam tih loh, ni pangngaiah chuan zirlai

    indawt dan ang hian kal zel mai tur a ni ang. Zirlaitinah hian Bible chhiar tur tar lan a ni a, programme

    kimchang chu Pathianni Naupang Inkhwm secretary

    emawin a hrangin siam se. Hruaitu, \antu leh chanvo

    dang nei turte pawh chutah chuan siam ni mai se. A bu

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    8/116

    8NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    hi kaihhruaina mai a ni a, mahni kohhran \heuhvah a

    remchan dan anga her rem zel theih a ni tih hria ila.

    Hei aia programme \ha zwk kan duang thei a nih phei

    chuan duhthusm a ni.

    5. Pathianni \henkhatah chuan programme chi dang, entir

    nan talent show (naupangte thiam bik thil hriatsak

    hman chhuahtir) te, kohhran dang nena intlawh tawnhun hman te, department khat chauhvin item chi hrang

    hrang an tihna n bik te ruahman krthlk \hin a \ha

    bawk ang.

    6. Hla hi a tam zwk chu thlan chawp tura tih a ni a.

    Naupang Hla Bua mite leh Kristian Hla Bua mi,

    naupang sak wm thlan ni se a \ha ang.

    7. Biak Inah a kht twka inkhwmpui \hinna hun dah a

    ni a. A theih chuan chanvo siamsak ngei a \hain a

    rinawm. Hemi atana inbuatsaihna pawh hi a remchan

    angin ruahman \hin ni se a \ha ang.

    8. H>ng programme hrang hrang hi tihhlawhtlin a nihtheih nan, zirtirtuten kan peih twka keuh mai lovin,

    rawngbwlna rilru pu chungin, naupangte swtna tur

    leh \hatpui tur rilruah lian ber sela, rawngbawlna pawh

    a hlawhtling lehzualin a rinawm.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    9/116

    9NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    TIH TUR 1-NA

    HMING ZIAH NI

    Chairman : Leader

    |antu : Zirtirtu a\angin

    Hla sak ho

    Pathianni Chawhnu Inkhawm hun hmasa ber a nih

    avangin, naupang inkhawm zawng zawngte chu an hming

    ziah luh vek tur a ni a. A remchan dan angin Group-a \hen

    nghal ni thei se. Naupang inkhawm \hin tam dan azirin

    group thumah emaw, group li-ah emaw zirtirtuten a \ha an

    tih angin \hen ni se.

    Group tin chu hming phuah vek tur a ni a, chu chu

    kum tluana an group hming tur a ni dawn a ni. Entir nan -

    rawng hming (blue, green, red) emaw, Bible bu hming

    (Matthaia, Marka, Luka) emaw, Bible-a hming dang

    (Daniela, Josefa, Davida) emaw pawh, zirtirtuten \ha an tih

    angin group hming chu phuah tur a ni.

    Naupangte hi an kal taimak dan leh an harhvan dan a

    inang lo thei viau mai a, kum tluana inelna leh sports te, a

    huhova thiltih chi reng rengah group-a tih a nih \hin dawn

    avangin group chu a intiat thei ang bera siam theih ni se.

    Group tinah chuan Leader leh Assistant Leader siam

    ni se; anni hian an group-ah mawh an phur ang a, grouphming lam te, group-a thiltih honaah te hruaitu an ni \hin

    dawn a; chuvangin, Leader leh Assistant Leader-ah chuan

    an zinga lian leh upa lamte thlan ni se a \ha ang.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    10/116

    10NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    ZIRLAI 1-NA

    PATHIAN FATE CHU TUTE NGE?

    Chhiar tur : Rom 8:14-16, Gal. 3:22-29; I Joh. 3:1-3,10

    Zir chhuahpui tum

    1. Mi zawng zawng hi Pathianin duh taka a siam kan ni.2. Mi zawng zawng erawh chu Pathian fate kan ni vek lo.

    3. Pathian thu awih leh amah ringtute chauh Pathian fate

    an ni.

    Tihpui tur : Chhungkua awmzia an hriat fiah thiam dannaupangte chu sawitir ni se, an sawi fiah thiam loh pawhin

    zirtirtu chuan hrilhfiah se. An chhungkuaah tute nge awma,

    eng nge an inlaichinna tih naupangte chu zawh ni se. A

    theih chuan milem emaw, thlalak emaw, chhungkua tilang

    fiah tur entir ni se.

    1. Chhungkua : Chhungkuain kan awm vek tirawh u?Chhungkuaah chuan nu leh pa leh an fate an awm a,

    chhungkaw \henkhatah chuan pi leh pute pawh an awm

    \hin. Chhungkuaah tu nge thu ber le? A tlangpui thuin pa

    an thu ber \hin em? Pa chuan kan chhungkua min enkawl a,

    kan mamawhte min ngaihtuahsak a, ei tur kan neih theih

    nan hna te an thawk a, nasa takin chhungkaw tan ngaihtuahna

    an seng \hin a ni. Keini pawhin kan pate hnenah chuan kan

    duh zawngte pangchang takin kan thlen \hin tirawh u? Hmunharsa leh hlauhawmah pawh awm ila, kan bulah pate an

    awm chuan kan thla a muang \hin. A chhan chu kan pate

    chuan min vengin min \anpui dawn tih kan hre tlat a ni. Kan

    pate chuan kan tana \ha tur lo chuan thil min tihsak dawn lo

    tih kan hria a, an tan eng mah tihsak ve theih kan nei lo a

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    11/116

    11NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    nih pawhin, kan nu leh pate chuan engkim min tihsak an

    inhuam reng a, eng mah ph

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    12/116

    12NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    3. Tute nge Pathian fate chu? : Pathian fate chu tute ngenia in hriat le? Han sawi chhin teh u

    Pathian fate chuan:

    1) Isua hi Chhandamtuah an pawm.

    2) Pathian an hmangaih.

    3) Pathian fak nuam an ti.

    4) Pathian thu an awih.

    5) Thil sual an ti duh lo.

    6) Pathian hnenah an \awng\ai \hin.

    7) Bible an chhiar \hin.

    8) Inkhawm an ngaina \hin.

    9) |anpui ngaite an \anpui \hin.

    Tihpui tur

    1. Group tin a\angin mipa pahnih leh hmeichhe pakhat ko

    chhuak la, an hmingah chuan Bible-a chhungkaw hming,

    entir nan Zakaria, Elizabeti, Johana, Abrahama, Sari,

    Isaaka, etc. tih phuah tur a ni. Kil khatah an nu leh pa ding

    sela, a lehlam kilah an fapa ding thung sela. An fapa mitchu puanin, hmu thei lo tura tuam tlat tur a ni. A pate leh

    an fa inkar kawngah khan pal theih thil hnawk eng emaw

    pathum/pali vel dah tur a ni. A pa chuan a fapa hnenah

    chuan, chung thil hnawkte chu su lova an hnen a thlen theih

    nan a kal dan tur a lo hrilh dawn a ni. Him taka a pa hnen

    a thlen dawn chuan a pa thusawi a zawm a ngai a ni.

    Fate tan chuan nu leh pa thu zawm hi kan himna ber a

    ni a, kan nu leh pate chuan kawng dik min kawhhmuh \hin

    a, an thu kan awih phawt chuan kan kal sual tur pawh min

    venghim \hin a ni tih he game a\ang hian a zirtir theih a ni.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    13/116

    13NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    2. Naupangte chu ding sela, hetiang hian \awng\ai se

    Aw Lalpa, min hmangaih a ni tih ka hria a, lawm thu

    ka hrilh a che. I fa ka ni a, i duh anga nung turin min pui

    la, sual lakah min hum tlat ang che. Nu leh pate thu ka

    zawm tlat theih nan min pui ang che. Isua hmingin ka dil a

    che. Amen.

    .....

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    14/116

    14NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    TIH TUR 2-NA

    NAUPANGTE TIHTLANGNELNA LEHPAWL SIAM REM HUN

    Chairman : Leader

    |antu : Zirtirtu a\angin

    Kum tir a la nih avangin naupang lo kal thar hming

    ziah leh pawl siam rem a la ngaiin a rinawm a. Chumi hun

    atan chuan hman ni phawt se. Tih tur \ulte tihpui a nih

    hnuah naupangte tihtlangnel nan game eng eng emaw tihpui

    a \ha. Entir nan:

    1. Ball emaw, puan tumt>l emaw in-pass kualtir : Anin-pass kual lai chuan zirtirtuin khuang lo vua se, a duh hunhunah a vaw twp ang a, ball/puan tumt>l chang apiang

    khan ring takin, a hming leh eng Sunday School depart-

    ment-a awm nge a nih a insawi zel dawn a ni.

    2. Dawhkan hruk faia intihsiak : Group tin a\angin mi

    510 vel thlan chhuah tur a ni. Inkhawmna in hma lamahdawhkan emaw, \hutthleng emaw a awm remchan dan angin

    an group mil zat chu h

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    15/116

    15NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    zawhah a tlan kir leh vat ang a, a dawt chiaha mi a tlan leh

    ang a, a hmasa berin a tih ang chiah khan a va ti ve leh ang

    a, a dawta miin a va \hiat leh ang a. Chutiang chuan, a zo

    hmasa ber group chu pakhatna an ni ang.

    ZIRLAI 2-NA

    PATHIAN FATE NIH THEIH DAN

    Chhiar tur : Johana 1:9-13; 3:16-18

    Zir chhuahpui tum

    1. Mi zawng zawng hi Pathian laka hrang, mi sual kan ni

    tih kawhhmuh.

    2. Pathian nena kan inzawm leh theihna chu Isua Krista a

    ni tih kawhhmuh.

    3. Isua kan rina, kan sualte thupha kan chawi chuan Pathian

    fate kan ni leh thei a ni tih kawhhmuh.

    Tihpui turChhandamna thu sawi tur a nih avangin vawiina kan

    zirlai hi a pawimawh >m >m a, zirtirtute pawh nasa taka

    \awng\ai chungin inbuatsaih ni se. Naupang \henkhat chu

    an pute leh an pate hming sawitira, an pute leh an pate nena

    an inlaichin dan zawh ni se. An chhanna a\angin inthlah

    chhawn dan sawi fiah ni se.

    1. Kan vaia pa Adama : Pathianin tu nge a siam hmasakber kha? Adama a siam hmasa ber a, a dawtah chuan a

    nupui Evi a siam leh a ni. Pathian chuan mihring a siamte

    chu a hmangaih em em a, huan nuam tak a siamah a awmtir

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    16/116

    16NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    a, hlim takin an awm ho \hin a ni. Mahse, Adama leh Evi

    chu Setanan a thlem a, Pathian thu awih lovin Pathianin ei a

    phal loh thei an lo ei ta a, Pathian chuan a thu an awih loh

    avang chuan a bula an awm a phal ta lo va, Eden huan

    a\ang chuan Adama leh Evi chu a hnawt chhuak ta a ni.

    Pathian chu thianghlim leh sual nei reng reng lo a nih avangin

    a kiangah mi sual chu awm theih a ni tlat lo a ni. Adama leh

    Evi-te chuan fa an nei a, an fate chuan fa an nei zel a;tichuan, khawvela mihring zawng zawng hi an fate fa

    lehchhawng kan ni ta vek a ni.

    2. Pathianin min hmangaih : Pathian chuan Adama lehEvi-te chu a hmangaih reng a, an fate zawng zawng pawh

    chu min hmangaih vek a, a kianga awm turin min duh >m

    >m a ni. Mahse, sual reng reng chu a haw bawk si a. Adamaleh Evi-te khan Pathian dan an lo bawhchhe miau tawh si a,

    an fate zawng zawng pawh Pathian mit hmuhah chuan sual

    vek kan ni ta tlat a, a hnena awm ve tlak kan ni lo. Keimahni

    chu min hmangaih mah se, kan sual chu a hua a nih chu.

    3. Sualin Pathian nen min tihrang : Pathian duh loh

    zawng sual i ti tawh em le? Han inngaihtuah teh. Adamathlah, Pathian duh loh zawng ti leh ti \hin kan nih miau

    avangin Pathian lakah kan hrang tawh tlat a ni. Pathian thu

    chuan, Mi zawng zawngin thil an ti sual tawh vek a, Pathian

    ropuina an chang zo ta lo a ni, tih min hrilh. A fate tana a

    buatsaih vanramah pawh kan kal thei ta miah lo a nih chu.

    A pawi tirawh u? Mahse, Pathian chuan kan vai hian min

    hmangaih si a, mi sualte awmna tura a buatsaih meidila kankal tur chu min khawngaih a, a hrehawmzia a hre chiang si

    a, min ngaihdam theih dan tur a ngaihtuah ta a ni. A

    ngaihdamna kan chan chauh loh chuan Pathian nen kan

    inzawm leh thei miah si lo. Engtin nge Pathian nen kan

    inzawm leh theih ang? In hria em le?

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    17/116

    17NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    4. Pathian min ngaihdamna Isua : Pathian thu chuan,Sual man chu thihna a ni, a ti a. Chuvangin, kan sual

    avang chuan kan thih ngei a ngai ta a ni. Mahse, Pathian

    chuan kan aia thi turin a fapa Lal Isua Krista chu khawvelah

    a rawn tir a; Isua, sualna reng reng nei lo chu kan aiah

    krawsah an kheng bet ta a. Kan sualte avangin a thi ta a nih

    chu. Kan aia a thih tak avangin Pathian chuan Isua avang

    chauhvin kan sualte min ngaidam thei ta a, amah nen kaninzawm leh theihna kawng a hawng leh ta a ni. Thia meidila

    kal ngei ngei tur kha vanram kawng min hawnsak leh ta a

    nih chu. A lawmawm tirawh u?

    5. Isua ringtute tan chauh chhandamna a awm : Isuachu khawvela mi zawng zawngte chhandama an awm theihna

    turin a thi a: mahse, kan tan a thi a ni tih awih duh lote chuchhandamin an awm chuang miah lo. Hmanah Israel fate

    pawh thlalera Pathianin a hruai laiin an phunnawi a, Pathian

    thinur chuan rul chuk na mi a tir a, rul chuan mi tam tak a

    chuk a. Mosian \awng\aiin Pathian hnenah a dil a; Pathian

    chuan darin rul lem siam turin a hrilh a, dar rul en apiang

    chu an dam zel a, a en duh lo chu an dam chuang lo a ni.

    Chutiang chiah chuan keini pawhin, Isua chu kan sualteavangin kan aiawhin a thi a ni tih kan rin loh chuan chhandam

    kan ni thei lo va, Pathian nen kan inzawm leh thei lo a ni.

    Pathianin kan inzawm nan Isua chauh a pawm avangin Isua

    ringtute chauh Pathian fate kan ni thei a ni.

    6. Kan sualte thupha kan chawi a ngai : Pathian chuan

    sual a duh loh avangin, Amah nen kan inrem leh theih nankan sualte avangin Pathian hnenah ngaihdam kan dil ngei

    ngei a ngai. Keimahni chuan Pathian hmaah kan ding thei

    lo; mahse, min dinpuitu leh min sawipuitu Isua Krista, mi

    fel kan nei a ni. Isua chu kan sual thupha chawina a ni. Kan

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    18/116

    18NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    vannei tirawh u? Pathian chuan a Fapa Isua Kristaah nunna

    a dah a, Isua neitute chuan nunna kan nei ve ta a, Pathian

    fate kan lo ni ve thei ta a nih chu.

    Tihpui tur

    1. Isua Krista chu ka tan a thi a; chuvangin, Pathian nen

    kan inzawm leh ta a ni tih ring zawng dintir ni se. Pathian

    hnena inhlanna leh sual thupha chawi \awng\aina hmanpuini se.

    2. Lehkha hlai tak lo ngaihtuah lawk ni se, chutah chuan,

    Isuan min chhandam a, Pathian fa ka ni ta, ti zawngte

    chu anmahni ngei an hming ziahtir tur a ni. Zirtirtute pawhin

    an hming ziak ve bawk se. He lehkha hi an inkhawmna

    pindanah chuan \ha taka tar reng tur a ni.

    .....

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    19/116

    19NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    TIH TUR 3-NA

    Chairman : Zirtirtu

    |antu : Naupangte a\angin

    BIBLE QUIZ

    Group-a inel tur a ni dawn a, zirtirtu lo inbuatsaihlawk sela, naupangte tana inbuatsaih vak ngai lem lo, an

    hriatna a\anga chhan mai theih chite zawh ni se. Entir nan:

    1. Bible-a khaw hming hrang hrang.

    2. Bible-a mipa hming an hriat apiang.

    3. Bible-a hmeichhe hming an hriat apiang.

    4. Bible-a pafa/nufa hming an hriat apiang.

    Hengte hi group indawta zawh tur a ni a, an sawi apiang

    chu blackboard-ah lo ziahsak tur a ni. Group pakhatin an

    sawi hnu chu sawi ve leh awih loh a ni ang. A hre tam

    apiang group chu pakhatna an ni ang a, lawmmanah chuan

    STAR*pek tur a ni ang.

    STAR* pek awmzia

    Lehkhaphek hlai (chart paper emaw, calendar hlui, a

    hnung ziah ran loh emaw pawh) hi an group zata rin hran

    tur a ni. Entir nan group 3 an nih chuan lehkha chu hmun

    thumah \hen tur tihna a ni. Kum tluanin group intihsiakna

    neihtir deuh reng tur a ni a, intihsiakna an neih apiangin

    chutah chuan a ti\ha group zawnah arsi lem ziahsak zel tur

    a ni. Star pek hian naupang a ti\ang a, a tiphur bawk a, thil

    man to si lo, uiawm bawk si lo, lawmman siam dan \ha tak

    a ni. Tichuan, kum tawpah emaw, kum chanveah emaw a

    ti\ha ber group te chu lawmman pek ni se.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    20/116

    20NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    ZIRLAI 3-NA

    PATHIAN FATE DANGLAMNA AN NUNAH

    Chhiar tur : Rom 8:28; 12:1-2; II Kor. 8:20-21

    Zir chhuahpui tum

    1. Pathian fate nunah chuan Isua Krista a lal \hin a ni tihhriattir.

    2. Pathian fate chuan an nunin Pathian an chawimawi \hin

    a ni tih hriatir.

    3. Pathian hretute chu harsatna an tawh pawhin an

    thlamuang \hin a ni tih hriattir.

    Chawlhni hmasa lama Pathian hnena kan sualte avanga

    ngaihdam dila, Pathian hnena inhlan zawngte kha ban han

    phar teh u le. Pathian hnenah in inhlan tawh a, in piangthar

    tawh a, Pathian fate in ni tawh a ni. Chuvangin, Pathian duh

    zawnga nung tur in ni tawh tih in inhria em aw? Pathian fate

    chu Pathian thu awih lote nena khaikhinin an danglam \hin

    a, an nunah Pathian duh zawng a lang \hin.

    1. Pathian fate chuan Pathian an \ih tlat : Pathian \ihchu Pathian hlau tih nen a inang lo va, Pathian an hmangaih

    avangin a thu awih loh an duh lo a ni zawk. Pathian ringtute

    chuan Pathianin min hmangaihzia an hria a, a duh zawng

    tih an duh \hin. Pathian duh loh zawnga awm hlauhawm

    theihzia pawh an hre bawk a, an nunah Pathian a lal tlattawh \hin a ni. Chuvangin, ni tin an nunah Pathian chu

    kaihruaitu leh vengtu ni turin an sawm \hin a. Thil sual ti

    tura thlemna an tawh chang pawhin, Pathian huat zawng a

    ni tih an hriat chuan thlemna chu an tlansan vat \hin.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    21/116

    21NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    Meizial zu tura thlemna i tawk tawh em? Dawt sawi

    tura thlemna i tawk tawh em? A nih leh, nu leh pate thu

    awih lo tura thlemna te i tawk tawh em? Han ngaihtuah

    chhin teh. A chang chuan inkhawm, a bik takin Pathianni

    chawhnu inkhawmte hi a peihawm loh in ti \hin em? |hiante

    zawng zawngin inkhawm lova khawiah emaw kalna tur leh

    tih tur nawm hmel deuh an neih te hian, inkhawm lova kal

    ve daih mai te a chkawm \hin a ni. Inkhawm lo tura thlemnain tawk \hin ang tirawh u? Chung thlemna in tawh lai chuan

    engtin nge in tih \hin le? Thlemna laka tlan chhuah dan

    kawng in hre lo \hin em? Engtin nge in tih ang? Kawng dik

    leh dik lo in hre thiam lo \hin te pawh a ni mai thei.

    Pathian fate chuan, Isua ni se, hei hi engtin nge a tih

    ang aw? tiin in ngaihtuah ang a, Isuan a tih duh loh turkha chu a \ha lo tih in hre mai ang. Thil an tih chk tak

    pawh ni se, Pathian fate chuan Pathian an \ih avangin thil

    \ha lo, Pathian duh loh zawng chu an ti lo mai \hin a ni.

    2. Pathian fate chuan danglam nih an ngam : Pathianleh Setana hi an inang em? |ha an tih zawngte hi a inangin

    in ring em aw? An inang miah lo tirawh u? Pakhat chufelnaa khat a ni a, pakhat ve thung chu sualna leh verveknaa

    khat a ni. Pathian fate chuan Pathian duh zawnga nun an

    tum tlat avangin \hiante zingah pawh danglam nih an ngam

    \hin a ni. |hiante zawng zawngin Pathianniah inkhawm lova

    hmun danga kal an duh laiin, mahni chauh pawha inkhawm

    tlat nih te an ngam. |hiante zawng zawngin mei zuk te,

    tiranga ei te, sahdah hmuam te an chin \hin laiin Pathian fachuan an ti ve duh lo \hin. A hunaAIHti ngam, mi huaisen

    Lalpan a duh a ni. A huna duh lo ngamte chuan sual an ti

    lo nge nge \hin.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    22/116

    22NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    Bible-ah Daniela te \hianzaho chanchin kan chhiar

    \hin tirawh u? Daniela leh a \hiante chuan, mi dang zawng

    zawngin sa leh thil tui chi tinreng an ei laiin an ei ve duh

    lo ngam a, mi zawng zawng milem hmaa an kun suau

    suau laiin an kun ve lo ngam. Mahse, a tawpah chuan

    eng nge lo thleng kha? Sadraka, Mesaka leh Abednegoa-

    te kha meipui ata Pathianin a chhanchhuak a, meipui sa

    >m >ma an paih luh pawhin kan chu sawi loh, mei rimpawh an nam lo a ni. Anmahni h>ktute ve thung chu

    anmahni paih l

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    23/116

    23NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    takin, Pathianin cancer natna ka vei hi a phal a. Ka pasal

    rawngbawlnaah kal thei tawh lo mah ila, ka khum a\angin

    ka la \awng\ai thei tho alawm, a ti mai a ni. Tichuan a

    khum chu Pathian pawlna hmun \ha takah a ngai a, a pasal

    rawngbawlna atan leh \awng\aipui ngai a hriatte tana

    \awng\aina hmun atan a hmang ta zawk a ni. Amah enkawltute

    ngei pawhin Pathian an hmuh phah a, a thih hnuah pawh

    Pathiana a lawm reng \hinna khan mi nunah thu a la sawi tazel a ni.

    4. Pathian fak nuam an ti : Pathian i fak ngai em? Pathianchu engtin nge i fak \hin? Pathian ropuizia te, min hmangaihzia

    te hre chiangtu apiangin Pathian fak nuam an ti a ni. Lal

    Davida khan Pathian a hre chiang em em a, Pathian fak a

    ngai pawimawh a ni. Sam ziak kan chhiar chuan Pathianfak turin min hrilh mawlh mawlh a ni. Pathian fak \hinte

    chu an hlim a, Pathian an hnaih sawt \hin. Pathian fate chuan

    an \awngkam mai bakah an taksa ngeiin Pathian an fak \hin

    a, Pathian faka zai te, rimawi chi hrang hrang hmanga Pathian

    fak te, lm te nuam an ti \hin. Pathian chawimawi thei leh

    fak theia kan awm ringawt te pawh hi kan vannei em em a;

    chuvangin, Pathian fak leh chawimawi hi kan tih turpawimawh tak a ni.

    Tihpui tur

    1. Naupang zinga fel deuh pali vel thlang chhuak la, role

    play tihpui tur a ni, hetiangin naupang palite chu inkawmin

    infiam ho se, an zinga pakhat chuan Pathianni chawhnu

    inkhawm hun a nih avangin a \hiante chu infiam tawh

    lova, inkhawmnaa kal turin sawm ta se, a \hiante chuan duh

    lovin, Inkhawm ai chuan vengchhak field-ah inkhel zawk

    ang u, tiin sawm let zawk ta daih se. Mahse, chu naupang

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    24/116

    24NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    chuan inkhawm hun a nih avangin a inkhel ve hman lo tih

    thu sawi pahin kalsan se.

    2. Hetiang deuh hian mei zu ru tura inthlem, mahse, nu

    leh pa phal loh a nih bakah hriselna atana thil \ha lo tak a

    nih avanga mei zu duh ve lova, \hiante thlemna hnawl ta lem

    te pawh a chantir theih bawk.

    3. Hla hnuhn

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    25/116

    25NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    TIH TUR 4-NA

    Chairman : Zirtirtu a\angin

    |antu : Naupangte a\angin

    HLA ZIR

    Hla zir hun atan hman ni se. Tunlai \halai hla lar lehsak nuam deuh tur thlan ni se. Hlate hi \um khat chauh zir a

    tawk dawn lo va, ni dangah pawh inkhawm apiangin sakpui

    zel tur a ni tho dawn na a, vawiinah hi chuan uluk zawka

    zir bing nan hman ni se. Heng an hla zirte hi a remchan

    dan angin biak inah, inkhawmpuia special item anga la remtir

    tur a ni ang.

    ZIRLAI 4-NA

    PATHIAN FATE DANGLAMNA - ANNUNGCHANGAH

    Chhiar tur : Kol. 3:12-17; Rom 1:28-32; 12:9-21

    Zir chhuahpui tum

    1. Pathian ringtute chuan an nunin Pathian an chawimawi

    \hin.

    2. Pathian fate chu an nungchangah an hriat \hin.

    Khawvelah hian mi tam tak kan awm a, chung zawng

    zawng chu pawl pahnihah kan in\hen phawk a. Chu pawl

    pahnihte chu in hria em? Pathian pawl leh Pathian pawl ni

    ve lote an ni. Nang tu pawl nge i nih le? Pathian pawl chuan

    Pathian an hmangaih a, a duh zawnga awm chu an chaw tui

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    26/116

    26NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    ber a ni \hin. Pathian chu \ha famkim a ni a, hmangaihna

    leh ngilneihnain a khat a ni. Amahah chuan sual leh thil \ha

    lo te, dik lo leh rinawm lohna te a awm reng reng lo.

    Chuvangin, Pathian fate chuan Pathian an \ih tlat a, a duh

    zawnga awm an tum tlat \hin avangin an nungchangah a

    lang chhuak \hin a ni.

    Vawiinah hian thawnthu pahnih, thil thleng tak tak,mipa naupang leh hmeichhe naupang pakhat ve ve, Pathian

    \ih tlatte chanchin ka hrilh dawn che u a. Naupang te mah

    ni se, an nunah Pathianin thu a sawi tawh tlat avangin an

    nungchangah Pathian mi an nihna a lang a ni.

    1. Mipa naupang thu dik \an ngam : Kum tam tak kal

    tawhah khan Mizo zinga pa hausa hmasa hian an in bulvelah huan nuam deuh mai hi a siam a, an kawt te chu phul

    hring dup a nih theih nan Calcutta (Tunah Kolkata) lam

    a\angin phul chite a la a, uluk takin an kawtzawlah chuan a

    phun a. Tlai khat chu a fapa leh a \hiante chu an tualzawlah

    chuan an infiam a, a pain uluk tak maia a enkawl \hin phul

    chu an tichhe ta vek mai a. Tlaia a pa a lo haw chuan, duat

    taka a enkawl \hin a phul lo darh ta nuaih mai chu a rawnhmu a, a thin a rim em em mai a, Tu nge ka phul tichhia?

    a ti a, naupangho chu a mal te tein a zawt vek a; mahse, tu

    mahin an tih a ni tih an sawi ngam lo. A fapa a zawh ve hun

    chu a lo thleng ta a, a pa chu a thinrim nasa mai si a, a fapa

    chuan a hlau rilru khawp mai a ni. A dik tak chuan, an

    \hianzahovin an tum reng vang pawh ni lova an tihchhiat

    palh a ni a.

    A pa chuan, He ka phul hi tu tihchhiat nge ni i hria

    em? tia a zawh chuan a fapa chuan, Keimahni tihchhiat

    palh a ni a, kan tihpalh, tiin a chhang a. A pa chu a

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    27/116

    27NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    thinrim hle nachungin, a fapain dawt sawi miah lova huaisen

    taka an thiltih dik loh a sawi chhuak ngam leh, a \hiante

    tihsualah pawh mawhphur ngama a awm kha a lawm hle ta

    zawk a ni. Chu mipa naupang chu a lo puitlin hnuah pawh

    Pathian \ih tlat, mi dik leh huaisen, pa fing leh ram hruaitu

    ropui tak a ni ta nghe nghe a ni.

    2. Hmeichhe naupang rinawm : Hmeichhe naupang feldeuh, inkhawm taima tak hi a awm a. Ni khat chu a sikulkalkawngah pawisa bag a chhar a; a han hawi vel a, tu mah

    a hmu si lo va, pawisa bag chu a keng ta ringawt a. An

    sikul kawng velah chuan dawr a awm nual a, a pawisa

    chhar chuan sweet leh chewing gum vel lei chu a chk

    khawp mai a, a pawisa neitu lah chu a hre der si lo. Mahse,

    pawisa chu a ta a ni tlat lo va, mi tihbo palh a ni tih kha arilruin a hre kar a; chu vang chuan hmang mai tur a ni lo a

    ni tih a inhria a ni. Tichuan, an zirtirtu hnenah a pawisa

    chhar chu a pe ta zawk a. An zirtirtu chuan a neitu a lo

    zawnpui a, a neitu dik tak hnenah chuan an pe leh ta a ni.

    Pawisa tibotu chu a lawm em em a, chu hmeichhe naupang

    rinawm tak hnenah chuan lawmman pek hial a duh a ni.

    Mahse, pawisa neitu ai chuan a chhartu chu a lawm zawkem maw tih mai tur a ni. Pathian thu awih a ni a, dik tak leh

    rinawm taka a pawisa chharte a pek leh avang khan a chungah

    Pathian a lawm em em ang tih a ring tlat a ni.

    A chunga kan sawi thawnthu pahnih a\ang pawh khian

    Pathian thu awih, Pathian pawlte nungchang chu a hriat

    nghal mai tirawh u? Pathian pawl kan nih chuan mi danginthil dik lo leh \ha lo an ti a nih pawhin keini chuan kan ti ve

    thei lo a ni. Kan Pathian hnung kan zuinaah dikna leh

    rinawmna te, hmangaihna leh dawhtheihna te, lainatna leh

    ngilneihna te, inngaihtlawmna leh thuawihna te kan neih a

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    28/116

    28NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    ngai a. Chuvangin, Pathian fate chu kan nungchangah pawh

    kan danglam tur a ni. Kan bula awm mi dangte hian Pathian

    thu awih kan ni tih an hriat ngei theihna turin kan nungchang

    leh kan \awngkamahte kan lan chhuahtir a pawimawh. Kan

    Pathian duh zawnga kan nun hian Amah kan chawimawi a

    ni si a.

    Tihpui turA hnuaia mite hi a remchang zawk zawk tihpui ni se:

    1. Lehkhaah heng a hnuaia thute hi a hrang \heuhva ziaka,

    thleh vek tur a ni. Ipah emaw, bwm pakhatah emaw khung

    khawm ni se. Naupangte chu a mal te tein pakhat pawhtir

    tur a ni. An pawh apiang chu nungchang \ha nge a nih

    nungchang \ha lo tih naupang zawng zawngte chu zawh zeltur a ni. A theih chuan blackboard-ah emaw lo ziah zel ni

    se (Lainatna, ngilneihna, duhmna, inngaihtlawmna,

    dawhtheihna, ngaihdamna, hmangaihna, rinawmna,

    khawngaihna, dawt sawi, nu leh pa thu awih, remna siamtu,

    insual, mi rel, chapo, chuhhelh, thil ruk, mei zuk, nunrawng,

    mi huat, inkhawm peih lo, etc.)

    2. Naupangte chu group-ah \hen ni se, an tam dan azirin

    group chu tam mai se. Group tin chuan Bible keng vek

    sela. Rom 1:18-32 chhunga mihring fate sualna inziakte lak

    chhuahtir ni se, group \henkhat chu Rom bung 12-naa Kristaa

    nun thar awm dan tur inziak te lak chhuahtir ni bawk se.

    An zawh hunah group report pektira, a theih chuan black-

    board-ah ziak ni se.

    .....

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    29/116

    29NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    TIH TUR 5-NA

    BIAK INA INKHAWM

    Biak Ina inkhawmpuina hun atan hman ni se. A theih

    chuan Chawlhni hmasa lama an lo zir tawh hla kha rem ni

    se. An zingah special item nei thei an awm chuan chungte

    pawh chuan item nei bawk ta se.

    ZIRLAI 5-NA

    PATHIAN FATE DANGLAMNA |HIAN KAWMAH

    Chhiar tur : Joh. 15:12-17; Thuf. 17:17; I Kor. 15:33-34

    Zir chhuahpui tum

    1. |hian \ha neih hi a hlu a, \hian \ha thlan thiam a

    pawimawh.

    2. |hian \ha nei tur chuan \hian \ha nih hmasak a ngai.

    3. |hiante kan hmangaih tur a ni.

    |hian in nei em le? Mi zawng zawng hian \hian kan

    mamawh vek a, sikulah te, inah leh inkhawmnaahte \hian

    kan kawm \hin a ni. |hiante nen chuan thil tih ho te a nuam

    a, kan \hiante chu min tihlimtu leh kan nun tinuamtu an ni.

    |hian neih hlutna in hriat apiang han sawi teh u le.

    |hian hi lei theih a ni em le? A ni lo tirawh u? |hian

    nei tur chuan \hian nih ve hmasak phawt a ngai \hin. |hiante

    zinga intilal lutuka awm te, mahni thu thua \hiante dah tum

    te hian \hian \ha a neih theih loh. Chu bakah, mi dang

    kawm tum loh te, biak hmasak tum loh te hi a \ha lo hle

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    30/116

    30NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    bawk. Mahse, \hian \ha nei tur chuan \hian tur kan thlan

    thiam a ngai a, mi dangte tana \hian \ha ni tura kan awm ve

    a ngai bawk. Kan Bible-ah chuan, |hian sualte chuan

    nungchang \ha an tikhawlo \hin (I Kor. 15:33) tih kan

    hmu a; chuvangin, \hian tur thlan thiam loh chuan kan nun

    a khawlo vek thei a, \hian kan thlan thiam erawh chuan kan

    tan vanneihna a ni thei tih kan hriat reng a pawimawh hle.

    |hian \ha leh \ha lo nia in hriatte han sawi teh u (an

    sawi apianga kha lo chhinchhiahsak ni se).

    |hian \ha chuan min hmangaiha, thil sual ti turin minthlem ngai lo va, kan tana pawi tur thil lakahte min veng

    zawk \hin. Kan mamawh hunah kan tan an awm a, kan

    lungngaih ni te, kan lawm ni te pawhin kan tan innghahnaan ni \hin. |hian \ha chuan min hre thiam a, kan mamawhte

    min hriatsak a, mi zawng zawngin min kalsan hunah pawh

    min kalsan ve ngai lo. |hian \ha chuan hauh kan ngaih

    hunah pawh min hau hreh lo va, \anpui kan ngaih hunah

    pawh min phatsan ngai lo.

    |hian \ha lo ve thung chuan ama hma a sial a, kantana \ha lo ti turin min hruai \hin. Dawt min hrilh hreh ngai

    lo va, thil sual tihpuiah te min sawm zawk \hin. A tana thil

    kan tih chhung chuan min kawm duh a, kan mamawh ve

    hunah kan tan an inphal ve ngai lo. Harsatna kan tawhin

    kan auh phakah an awm ngai lo va, \anpui kan ngaihin mi

    kalsan zawk \hin a ni.

    |hian \ha leh \ha lo danglamna kan sawi takte hi ngun

    takin ngaihtuah la. Nangmah ngei kha \hian \ha nge i niha

    \hian \ha lo? A tlangpuiin kan \hiante hi chu kan duh zawng

    duh ve, kan tui zawng inangte hi an ni duh khawp mai a.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    31/116

    31NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    Chuvangin, Kristian naupang fel tak takte \hian kawm duh

    zawngte chu biak in ngaina, an inkhawmpui theih te, taima

    taka sikul an kalpui theih te, nu leh pa leh aia upate zah

    thiam, mi \anpui peih leh ruih theih thila buai lo te an ni

    tlangpui \hin.

    Naupang fel tak, mi hriat thiamna ngah tak, mite \anpui

    peih tak leh mite \hian ni tura inpe tak chanchin ka hanhrilh ang che u.

    Tim-a, mi zakzum chanchin : Tim-a chu mi zakzumdeuh mai, \awng tlem em em mai a ni a. A hmel tak chu a

    chhe lem lo na a, thau ve angreng tak a ni. Mi tu mah a be

    ngai lo va, an sikulah te chuan tu mah a biak ngai loh

    avangin \hian tu mah a nei lo a ni. Chhun chawlh te hianmahniin ngawi rengin a chhun chaw paite chu a ei a, mi

    dang zawng an infiam laite hian kil khatah ngawi rengin a

    lo \hu ve reng ringawt \hin. Mahse, tu pawhin ngaiah an nei

    tawh a, tu mahin mak an ti tawh lo a ni.

    An sikulah chuan mipa naupang pakhat, hmel\ha lem

    lo tak lut thar hi a awm a; a hnar te chu a lian em em a, abeng te pawh chu mi dang beng aiin a hlai bawk a. Mahse,

    chu naupang thar chu tlangnel takin an sikula hmeichhe

    hmel\ha leh lar ber, Jennifer-i bulah chuan inkawmngeih sa

    ni wm tak hian a awm chawt a, nel takin a be nghal mawlh

    mawlh mai a. Tim-a chuan mak a ti hle.

    |um khat chu chhun chawlh laiin chu sikul naupangl

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    32/116

    32NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    kawm ngai loh leh an biak ngai miah loh, Tim-a bulah

    chuan a rawn phei a, Khawngaih takin i bulah hian ka lo

    \hu thei ang em? Ka hming chu Jeff-a a nia, a rawn ti ta

    mai a. Tim-a chu a hamhaih hial zawk a ni. Lawm takin

    \hutna chu a lo kian a, chuta \ang chuan Jeff-a chu ni tin

    Tim-a bulah chuan a rawn \hu ta ziah a, Tim-a pawh chuan

    nuam a tiin, \hian han neih vea biak tur han neih ve chu a

    lawm hle a ni. Jeff-a chuan an ina lengah te a sawm a,ramhnuaia chhuahvahpuiah te a sawm ta zel a, rei lo teah

    chuan Tim-a leh Jeff-a chu an inkawmngeih ta viau mai a.

    Chutia ramhnuaiah leh field vela an len chhuah dun fo

    avang chuan Tim-a pawh chuan a hriat lem lohvin exercise

    a la nasa mai hi a lo ni a, a thau lutuk te pawh chu a lo

    ziaawm ta hle a. An sikula naupangho infiamna velah tepawh chuan a tel ve \an ta a, mi dangte pawh chuan an be

    ve ta zeuh zeuh va, ani pawhin mi dang biak ve nachang te

    a hre ve ta bawk a, \hiante pawh a nei ve \an ta a ni. Sikul

    kal te chu nuam a ti ta hle a, sikul bana infiam te pawh chu

    a nghakhlel hle \hin a ni.

    |um khat chu Tim-a chuan, Jeff, engati nge hmanahkhan ka bulah khan i rawn \hut a? Jennifer-i khan a bula

    \hut kha a phal lo vem ni? tiin a zawt ta hlawl a. Jeff-a

    chuan, Phal e; mahse, ani chuan min mamawh lo va,

    nangmah khan min mamawh zawk a, ka lo kal phei a nih

    kha, a ti a, Tim-a chuan, Ka mamawh che a maw? a ti

    hu a. Jeff-a chuan, Aw, khawhar taka i \hu kha ka hmu

    che a, hmana ka awm dan ang a nih avangin ka hre thiamlutuk che a, i \hian ni turin ka rawn pan che a nih kha. Kei

    pawh hmanah chuan ka hmelchhiat >m avang hian hrehawm

    ka ti lutuk \hin a, tu mah ka be ngam ngai lo va, \hian

    pawh ka nei ngai lo. Mahse, ka \hian \ha tak pakhat hian

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    33/116

    33NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    ka hnar len leh beng hlai avanga khawhar ka ni lo, ka nuih

    ngai loh avang leh mi dang ka biaka ka kawm ngai loh

    avanga khawhar ka ni tih min hrilh a. Chuta \ang chuan

    mi biak hmasak te, mi \hiana \an nachang te ka hre ta a;

    chuvangin, \hian tam tak ka neih phah ta a nih hi, a ti a.

    Tichuan, mi khawngaih thei leh mi hriat thiamna nasa tak

    nei, Jeff-a avang chuan Tim-a chuan \hian neih dan leh mi

    \hian nih dante a lo hriat phah a, nun hlim tak a neih phahta a nih chu.

    Jeff-a hi a fel in ti em? Tu ma kawm duh loh Tim-a,

    naupang thau leh inthazo lo chu a hmuhin a khawngaih tlat

    a, \hian a mamawh tih a hria a, a \hian ni turin a va inpe a

    ni. Chu mai chu ni lovin, Tim-a thau lutuk a lo reh theih

    nan ram a kalpui a, a infiampui a, thil tam tak a tihpui a, alo cher phah sawt te kha a ropui tirawh u? Keini Pathian

    fate pawh hi Jeff-a ang hian mi dangte tan \hian \ha ni turin

    kan inbuatsaih ve ang a; chutiang bawkin kan tana \ha tur,

    min hmangaiha, a \ha lama min kaihruai theitu tur \hian kan

    thlan thiam a pawimawh em em a ni.

    Tihpui tur : Zirlai zir zawhah naupangten an \hiante hnenathawn tur thu tawi t> leh, an duh chuan milem eng pawh

    lehkha phekah ziak se, entir nan Ka \hian \ha tak i nih

    avangin ka lawm e, Ka \hian \ha tak, ka hmangaih a

    che, Ka \hian, min \anpui \hin avangin kalawm e, etc.

    Thu tawi t> eng pawh, an \hiante thawn atana an duh

    ziahtira, an \hiante hnena pektir ni se. Duh chuan card

    ang pawhin a siam theih ang a, rawng pencil-in an cheitheih chuan a \ha lehzual ang.

    .....

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    34/116

    34NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    TIH TUR 6-NA

    Chairman : Zirtirtu a\angin

    |antu : Naupang a\angin

    Hla sak ho

    TUMKAU NI

    Hemi ni hian a rem a nih chuan a hma lam Chawlhni

    velah te lo inbuatsaiha, biak ina inkhawmpuia, special item

    neihtir theih ni se. Hei hi a rem lo a nih erawh chuan

    Pathian chawimawina lam hawi deuhva hun hmanpui ni thei

    ta se, hetiangin:

    Fakna hlate sakpuia, chumi bakah lehkhapuan, a theihchuan chart paper, a theih loh pawhin ziak loh bu eng pawh

    phek khat \heuh leh a ziahna tur rawng pencil/pencil/pen

    keng vek turin naupangte chu hrilh ni se.

    Zirtirtu chuan Lal Isua chawimawia a awm thu leh,

    keini naupangten kan chawimawi ve a pawimawhnate tawi

    tein hrilh nawn leh sela, a theih chuan a lemte pawh entirnghe nghe se. Chumi hnuah chuan naupangte chuan an

    lehkha ken \heuhvah chuan Isua chawimawina thu ziak vek

    sela, entir nan:

    Lalpa chu fak rawh u;

    Lalpa hming chu chawimawiin awm rawh se;

    Lalpa, ka fak a che;Lalpa chu chawimawi rawh u;

    Ka awin Lalpa ka fak ang;

    Ka nun hian Lalpa chu chawimawi rawh se.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    35/116

    35NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    Heng thu bakah hian a dang \ha tak tak phuah belh ni

    se. An lehkha \heuhva an ziah zawhah an \hiante nen inthleng

    kual se, a rem leh an lehkhate chu kengin, kawng tawi t>

    zawhpui leh ni ta se. Kawng zawh hi a rem lo a nih pawhin

    an thil ziak chu inah hawn veka, an in \heuhva tar turin

    hrilh ni se.

    ZIRLAI 6-NA

    PATHIAN FATE DANGLAMNA IN|HENAWMKHAWVENNAAH

    Chhiar turte : Lev. 19:9-17; Thuf. 25:17-18

    Zir chhuahpui tum

    1. Khawtlang tana hnawksak zawnga awm lo tura

    kaihhruai.

    2. |anpui ngaite \anpui \hin hi Pathian duh zawng a ni tih

    zirtir.

    3. Aia upate zah thiam pawimawhna hriattir.

    Zirtirtu tan

    Khawvelah hian hnam hrang tam tak kan awm a, chung

    hnam hrang hrang zingah chuan Mizote anga hnam inpawh

    leh khawtlanga nun ho thiam hi an tam lo mai thei a ni. Kan

    lawm ni leh hlim nite kan inhriatpui tlang ang bawkin, kan

    lungngaih ni leh hrehawm niahte pawh kan in\awiawm tlang\hin a ni. Hetiang taka khawtlang inrelbawlna \ha hi a awm

    kher wm lo ve. Hnam dang zingah chuan kum tam tak an

    in bul chiaha awmte pawh tute nge an nih hre lo leh, biak

    pawh inbe ngai miah lo an tam mai. Mizote rilruah chuan

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    36/116

    36NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    hei hi thil mak tak niin kan hre \hin. Tunlai hunah erawh hi

    chuan hei hi kan hnaih ve ta tial tial niin a lang. In\henawm

    khawven thu-ah te, inhmangaiha in\anpui tawnna lamah te

    tun hma kan pha ta meuh lo em ni aw, tih ngaih dan te pawh

    a piang ta a; chuvangin, vawiina kan zir tur hi kan hnam ro

    hlu tak, \henawm khawveng induhsak tawnna, in\anpui

    tawnna, aia upa zah thiamnate bakah khawtlang tana mi

    hnawksak nih pawizia inzirtirna hun atan \hahnemngai takazirtir ni se. He laiah ziak vek sen a ni lo va; chuvangin,

    mahni khawtlang mila her rem te pawh ni se a \hain a rinawm.

    Naupangte tan

    Khawvelah hian mi tam tak, hnam hrang hrang kan

    awm a, a \hen chu Isua chanchin la hre miah lote an ni.

    Hnam hrang hrang karah hian Isua \an tlattu leh a duhzawnga awm tlat \hinte an awm bawk a ni. Isua pawl leh

    Isua hre miah lote hi an inangin in ring em? Chen honaah

    Isua pawlte chu an nunzia a danglam bik \hin a ni.

    1. Mihring hi cheng ho tura siam kan ni : Pathianinhnam hrang hrang a siam a, ram hrang hrangah kan awm

    a, chung hnam hrang hrangte chu a huhovin kan awmkhawm a ni. Mahni chauhvin khaw pakhatah awm ta ula, in

    ngam ang em? A nawm in ring em? A nuam miah lo vang

    tirawh u? A nih leh kan khua/venga mite hi inngeih lovin

    insual bur bur \hin ta ila, mahni duh dan danin awm ta vek

    ila, a nuamin in ring em? Nuam lo vang. Hmun \henkhat,

    Isua hre lote awmna hmunah chuan insual te, thil inruksak

    te, tualthah te a awm \hin. Mahse, keini chu Pathian fate kan

    ni a, inhmangaih leh inngeih taka awm ho leh a \ul ang

    anga in\anpui tawna cheng ho tur kan ni. Mi tinin kan tih

    tur \heuh kan tih hian chen ho a nuam \hin a ni.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    37/116

    37NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    2. Khawtlang tana \angkai zawnga nun : Pathian thuawihte chuan mahni chauh inngaihtuah lovin, mi dangte

    tana \angkai leh mi dangte puitu nih an tum reng zawk \hin.

    Mi dangte huat zawnga awm palh te a hlauhawm a ni. Chen

    honaah Pathian thu awihte chu an nungchangah an hriat

    theih \hin a ni.

    1) Bawlhhlawh pa ih chungchang : Khawiah ngebawlhhlawh in paih \hin le? Bawlhhlawh bwmah chauh inpaih \hin em? Kan sweet eina kwr te, chewing gum funna

    te, balhla kwr leh kan thil eina kwr te kan ei zawhna

    hmun apianga paih mai \hin hi thil \ha lo leh thil mawi lo

    tak a ni. Keiniho hian paih miah lo ila chuan kan khawlai

    vel chu a fai mai ang tirawh u? Kan bawlhhlawh paih hian

    mite tan harsatna a thlen \hin tih kan hria em le? Kan\henawmte tana hnawksaka awm hi kan tih tur a ni ang em?

    2) Bengchhen loh tur : 1 2 3 ka chhiar ang a, ka kut hi en

    reng ula, ka phar veleh theihtawpa ringin in au vang a, ka

    kut ka lak thlak veleh tawp nghal vat tur a ni ang. A

    bengchheng in ti em? In bengte kha a na vek lo maw? Ka lo

    tlu \ep mai a, a chhan chu taksa a chak loh chuan bengchhengte hi kan ngaithei lo mai \hin a. Kum upa leh damlote tan

    phei chuan bengchheng hi a hrehawm thei hle a ni. Naupang

    tan pawh ri bengchheng lutuka awm tam chuan benga kan ri

    hriatna hi a chhe thei a ni. Chuvangin, khawlaia ring tak taka

    au vak vak te, music ring taka tihrik te hi kan bul vela mite

    tan a ninawm thei a ni tih hriat kar tur. Kan bul hnaiah tar leh

    damlo an awm phei chuan bengchhen miah loh tur a ni.

    3) Mi ina len tam loh : In leng ngai em? Eng tiin nge in

    len \hin le? Tih tur bik nei lem lova mi ina len mai mai hi a

    \ha lo hle a, Kristian naupangte chuan chin miah loh tur a

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    38/116

    38NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    ni. Ui pawh hi a vah a vah chuan ek \hing a tawng nge nge

    an ti \hin. Chutiang chiah chuan, tih tur awm lova len mai

    mai kan chin chuan thil \ha lo kan tawng palh ang a, thil \ha

    lo kan ti palh mai ang tih a hlauhawm a ni. Tunlaiin a bikin

    khawpuiah chuan chhung tin an buai tawh em em a, inlengte

    pawh an kawm hman tawh mang lo a ni. Mi tam tak chuan

    an in chhungte fai taka enkawl an duh tawh a, \hiante nih

    vang ngawta tlangnel taka duh duh khawih te leh an phalnala hmasa lova an TV on te, an thil tar khawih te, an mutna

    pindana luh te tih loh tur a ni. Pathian thuawihte chu

    \henawmte tan hnawksakin kan awm tur a ni ang em?

    4) Tui leh electric ren nachang hriat : Tui leh electric

    current \angkaina han sawi teh u le, in hria em aw? Tui tel

    lovin mihring leh ran te, thing leh hnimte pawh kan awmthei lo. Pathianin kan mamawhzia hriain min pe a ni ang

    tirawh u? Electric pawh tunah chuan a tel lovin awm harsa

    kan ti tawh a ni. Tui leh electric hi awm ta miah lo se,

    engtin nge kan awm ang le? Khawpuiah chuan sawrkarin

    sum tam tak sengin mipui hnenah tui a sem \hin a, chu chu

    mahni inah nuamsa taka lo herh haw a ni mai tawh a, a

    vanneihthlak hle. Mahse, sawrkarin tui a semna atan hiansum a sente a tam em em a, veng hrang hrangah sem darh a

    ngai bawk si a, tui indaih lohna a nasa thei hle. Tui kan

    hmannaah kan fimkhur hle tur a ni. A \ul lova luan raltir

    mai mai te hi thil pawi tak a ni. Zo khaw lam, sawrkarin tui

    a la sem ve lohnaah pawh tuikhura mi hah takin kan nu leh

    paten an chawi a, ruahtui te pawh an khawl bawk a; mahse,

    tui hi kan mamawh tam em avangin kan indaih tak tak thei\hin lo. Chuvangin, mi tinin tui kan ren thiam a pawimawh

    hle a ni.

    Electric current phei chu kan ramin kan la siam ve

    meuh loh avangin, phai lam a\angin sawrkarin sum tam

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    39/116

    39NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    tak senga a lei, ram pum puiin kan in\awm a nih avangin

    mahni in \heuhva ren nachang kan hriat hian ram tan hna

    \ha tak thawk kan ni. Kan awm lohna pindan apiang chu

    light off zel nachang hriat tur a ni a, chu chu keimahni leh

    mi dangte tan a \ha a ni. Chuvangin, keini Kristian nau-

    pangte chuan tui leh current-te hi ren vek tawh ang u aw?

    3. |anpui ngaite tanpui : Mi in \anpui tawh ngai em?Pathian chuan mahni kan inhmangaih angin mi dangte pawhhmangaih turin min zirtir a ni. In in chhung bakah in

    \henawmahte \anpui ngai in hmu \hin em? Keini aia rethei

    zawk, \anpui ngaite in hria em? Tar chak lo te, pianphunga

    rualbanlo, vohbikte in khua/vengah an awm em? In \anpui

    ngai em le? Isua khan he khawvela a awm lai khan \anpui

    ngai a hmuh apiang a \anpui \hin a; mitdel te, kebai te,damlote a tidam \hin. Tunah chuan vanah kan tan hmun

    buatsaihin a awm a, leiah hian amah tak chu a awm tawh

    rih lo a ni. Keini a fate hi a aiawh tur kan lo ni reng mai a,

    chu vang chuan nangni pawhin in in chhungah leh in \henawm

    khawvengahte \anpui ngai in hmuh chuan \anpui nghal \hin

    tur a ni ang tirawh u? Isua aiawhin in \anpui a ni tih in hre

    reng dawn nia.

    4. Aia upa zah : Mizo ziaa mawi deuh mai chu mahni aiaupate zah leh ngaih pawimawh hi a ni a, chu chu Pathian

    mite tih tur pawh a ni. Mahse, tam tak chuan hei hi a nachang

    kan hre tawh lo hle mai a, a pawi hle a ni. Hmanlai chuan

    chaw ei dawn pawhin, aia upaten an bar hma chuan naupang

    zawkin an bar hmasa ngai lo. Puitling leh nu leh pate thupawh an hnial zawt zawt ngai lo. Kan Bible chuan nu leh

    pate thu awih turin min hrilh a, naupang \henkhat chuan

    Pathian thu awih lovin nu leh pate zah nachang an hre tawh

    lo. Pathian a lawm ang em? Lawm lo vang tiru? Isua pawhin

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    40/116

    40NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    a Pa thu a awih a, vanram nuam lutuk kalsanin leiah a rawn

    kal a, nasa taka tuarin krawsah khen beh a ni ta a ni. Keini

    pawh Isua pawlte kan nih avangin, kan nu leh pate bakah

    kan aia upate kan zahin kan ngai pawimawh ve tur a ni.

    Tichuan, naupang fel, kan nuna Pathian chawimawi kan lo

    ni dawn a ni.

    Tihpui tur1. Naupang eng emaw zat \um khatah ko chhuak la, an

    \hiante hmaah din tlartir tur a ni. Sweet pakhat \heuh pe la,

    sweet inei chaksiakah ineltir tur a ni. 1 2 3 i chhiar veleh an

    hmawm ang a, a ei zo hmasa ber hnenah lawmman pek tur

    a ni ang. A tawpah khaw nge an sweet kwr an paih zawh

    ni se. Bawlhhlawh chu a bwma paih tur, tia an sawi ang

    khan an ti reng em? Nge, chhuatlai velah an kheh a, anpaih thla tawp? Kan sawi anga nun kan tum a pawimawh a

    ni tih sawi nawn leh ni se.

    2. Aia upate kan zah dan tur te thawh khawmtir ni se,

    zirtirtuten lo pui bawk se.

    3. Hetiang hian au rualtir ni se:

    Zirtirtu : Pathian fate chu.

    Naupang : Pathian thu awih keimahni.

    Zirtirtu : Khawvela Isua aiawha thawk turte chu....

    Naupang : Pathian thu awih keimahni.

    Zirtirtu : Nu leh pa thu awihte chu.

    Naupang : Pathian thu awih keimahni.

    Zirtirtu : Aia upa zah nachang hriate chu

    Naupang : Pathian thu awih keimahni.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    41/116

    41NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    Zirtirtu : Tuten nge bawlhhlawh a bwmah chauh paih \hin?

    Naupang : Pathian thu awih keimahni.

    Zirtirtu : Tuten nge tui leh electric ren nachang hria?

    Naupang : Pathian thu awih keimahni.

    Zirtirtu : Tuten nge \anpui ngaite \anpui ang?

    Naupang : Pathian thu awih keimahni.

    Zirtirtu : Tute nge leng mai mai lo tur?

    Naupang : Pathian thu awih keimahni.

    Zirtirtu : Tute nge \henawmte tana bengchheng lo tur?

    Naupang : Pathian thu awih keimahni.

    .....

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    42/116

    42NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    TIH TUR 7-NA

    Chairman : Zirtirtu a\angin

    |antu : Naupangte a\angin

    Hla sak ho

    EASTER SUNDAY

    Naupangte chuan inkhawmnaah artui chhum hmin sa

    leh rawng pencil rawn keng vek sela, hunserh hman zawhah

    an artui ken \heuhte chu an duh dan danin cheitir tur a ni.

    An chei zawhah hmun pakhatah dah khawmtir leh vek tur a

    ni. Chumi hnuah a mal te tein an \hutna a\angin lo chhuak

    sela, lehlam hawi chungin an duh ber artui chu laktir tur a

    ni. Artuite chu a huhova eitir emaw, hawntir emaw tur a ni.

    Naupang zingah artui keng lo awm theih a ni a, chung

    naupangte chu an hrilhhai loh nan zirtirtuten artui eng emaw

    zat lo ngaihtuah lawk a \ul ve bawk \hin.

    ZIRLAI 7-NA

    PATHIAN FATE DANGLAMNA AN THILTUIPUIAH

    Chhiar tur : Rom 12:1-2; I Kor. 10:31; Gal. 6:6-10

    Zir chhuahpui tum

    1. Pathian fate kan nih chuan Pathian duh zawnga awm

    tur kan ni tih hriattir.

    2. Pathianin chhia leh \ha hriatna min pe tih hriattira, chu

    chu hmang thiam tura kaihhruai.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    43/116

    43NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    3. Thil \ha tih hi Pathian duh zawng a nih avangin thil \ha

    tih tum tura kaihhruai.

    4. Pathian duh zawnga awmten hlimna leh lungawina an

    nei a ni tih hriattir.

    1. Ropui taka siam mihring : Mihringte hi tu siam ngekan nih kha? Pathian siam kan ni. Duh taka a siamte kan ni

    bawk a, han inen chiang ila, Pathian themthiamzia hi kanhre thiam lo zawk mai thei a ni. Kan mit te, kan hnar te, kan

    ka, kut leh ke te, kan taksa bung hrang hrangte hi a \angkai

    em em vek a ni. Heng lang thei bakah hian lang thei lo, kan

    kawchhung hi a la ropui zawk mah em maw tih tur a ni.

    Kan pumpui leh ril te, kan thin, lung leh kalte hi a va han

    ropui tak em tirawh u? Heng pakhat pawh hian a thawh tur

    ang a thawh theih loh chuan kan damlo a ni der mai a ni.Heng zawng zawng bakah hian thluak \ha tak mai min pe

    bawk a; thil \ha leh \ha lote hre hrang thei turin, duh thlang

    thei rilru leh ngaihtuahna min siamsak bawk a ni. Chu chu

    thil nung dang ran leh savate aia mihringte kan chungnunna

    a ni. Pathianin heng thil siam dang zawng zawng chunga

    roreltu ni tura min dah chhan pawh hi a ni.

    2. Duhthlang thei tura siam mihring : Dawt in sawingai em le? Dawt sawi nge \ha sawi loh? Thil ruk nge \ha

    ruk loh? A nih leh, nu leh pa thu awih nge \ha awih loh?

    Kan duh zawk zawkin kan awm thei a ni tirawh u? Kan duh

    chuan dawt kan sawi thei a, kan sawi lo thei bawk. Kan duh

    chuan mi thil kan ru thei a, kan ru duh miah lo thei bawk.

    Kan duh chuan kan inkhawm thei a, kan duh chuan inkhawmlovin kan leng mai mai thei bawk. Kan duhthlanna a ni.

    Mi \henkhat chuan a \ha lo tih hre reng chungin mi thil

    an ru a, dawt te an sawi \hin. Chutianga awm \hinte chu tu

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    44/116

    44NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    pawl nge an nih ang le? Setana pawl an ni ang. Pathian hian

    thil eng mah ti turin min tilui ngai reng reng lo va, kan duh

    zawng zawnga awm turin zal>nna min pe a ni. Thil \ha leh

    \ha lo kan hriat theih nan chhia leh \ha hriatna \ha tak min pe

    a, chumi hmang chuan kan duhthlannain thil kan ti \hin. Thil

    \ha leh \ha lo chu kan hria tirawh u? Kan nu leh pa te, kan

    zirtirtuten thil \ha leh kawng dik min kawhhmuh reng \hin a,

    an thusawite kan zawm chuan kawng dikah kan kal thei ang.

    3. Pathian fate chu an danglam : Pathian fate chu tutenge ni kha? Pathian chhandamna changtute leh a thu awih

    tlatte hi Pathian fate an ni. Pathian thu awihte chuan Pathian

    an \ih a, a duh zawnga awm an thlang \hin. An thil tuipui

    z^wng pawh Pathian lama hnuk hnai thei lam thil a ni \hin.

    Kan rilrua kan ngaihsante hi kan nun kaihruaitu an ni \hina, hetah tak hian Pathian \ih mi leh Pathian hre lo mi

    danglamna a lo lang \hin a ni. Pathian fate chuan Pathian

    fak leh chawimawite nuam an ti \hin a, Pathian mite bula

    awmte leh Pathian thusawi ngaihthlakte an tuipui \hin.

    Inkhawm te, Pathian fakna hla sak te, \awng\ai te an ngainain

    nuam an ti \hin.

    Pathian hre lo mite chu nuam an tih zawng zawngin an

    awm mai a, an thiltih duh zawng te, an thil en chk zawng te,

    an thil ngaihthlak duh zawng te chuan Pathian ropuina a

    kawk lo fo. Pathian thu awihte erawh chuan an chk zawng

    tak pawh ni se Pathian hmingin an ti lo mai a; a chhan chu

    Pathian duh zawnga awm an thlan zawk vang a ni \hin.

    Duhthlanna dik leh dik lovin a nghawng : Khaw pakhatah

    hian naupang rual khat hi an awm a, Primary School a\angin

    pawl khatah an awm tlang dial dial \hin. Naupang \henkhat

    chu chhungkaw hausa deuhva mite an ni a, a \hente erawh

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    45/116

    45NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    chu neinung vak lo chhungkuaa mite pawh an ni. An naupan

    lai chuan an puitlin huna an nih tum te an sawi sap sap \hin

    a. Hun a lo kal zel a, an rawn tleirawl chhuah meuh chuan

    chung \hianho chu an inkawm hlei thei ta lo va. A chhan

    chu an duh zawng a inan tawh loh vang a ni.

    An zinga mi pali chuan mei zuk ruk te an ching \an a,

    sikul te an tlan bo fo ta mai a, an zirtirtute hnenah chuan,

    Ka damlo va, ka lo kal thei lo, te an ti a, an chhungtehnenah erawh chuan, Sikul kan chawl, te an ti daih \hin.

    Thil dik lo an tih avangin dawt an sawi tel a ngai \hin a ni.

    Zara, Hmingmawia leh Tlanzova-te ve thung chuan chutianga

    awm chu an duh ve miah lo va, meizial zu tura an thlem

    pawhin an duh ve ngai lo. Sikul kala, chhun chawlha infiam

    te nuam an ti a, taima taka sikul an kal \hin avangin lehkha

    pawh an thiam bawk a, an fel avang leh zirtirtute thu anawih avangin duhsak pawh an hlawh a ni. Pathianniah ni se

    Sunday School an kal dial dial a, inkhawm te, zai ho te

    nuam an ti a, an \hianho chuan an zirtirtute puihnain group

    zai tein an zai \hin. An \hian dangte nen chuan an nuam tih

    zawng a inang ta lo hle mai.

    A nih leh chung naupang felte chu engtin nge an lo sei

    liana in rin le? Zara chu doctor a ni a, Hmingmawia chu an

    khaw high school-ah zirtirtu a ni a, Tlanzova chuan sumdawn

    lam a bei a, dawr lian tak a nei a ni. An \hian dang palite

    erawh chu tu mah puitling an awm lo. Pakhat chu ruih theih

    thil vangin kum 17 a nihin a thi a, pahnih chuan zu ngawl an

    vei a, an zinga an hotu ber pawh chuan ruih thei thil a tih \hin

    avangin rilru buai chang a nei a, nupui pawh a nei thei lo a ni.

    He thawnthu a\ang hian Pathian thu awih \hatzia leh

    mahni duh dan dana awm pawi theihzia kan hmu a ni. Khang

    naupangte khan an kawng duh zawng \heuh an zawh a.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    46/116

    46NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    Group khat chuan an nuam tih zawngin hun an hmang \hin

    a, Pathian an hre lo va, an nuam tih zawng chu Pathian duh

    loh zawng zel a ni a, an lo puitlin meuh chuan inchhir a

    sawt tawh miah lo. An hmuhsit em em, an nuihzat \hin an

    \hiante kha an awt em em tawh a ni. Zara te thianho erawh

    chuan peih lo chung chunga an inkhawm \hin azarah Pathian

    \ih tlat awmziate an zir chhuak a, Pathian duh zawng tih

    chu an nuam tih zawng a lo ni chho zel a. An lo puitlinmeuh chuan mi hlawhtling tak leh Pathian thu awih tak,

    Kohhrana rawngbawltu \ha tak an lo ni ta a ni.

    Tihpui tur

    Naupangte chu heng zawhnate hi zawh ni se:

    1. Eng tih nge nuam in tih ber? Lehkha zir/Inkhelh/TV

    en (Naupangte chuan an nuam tih zawng zawng sawi

    \heuh sela).

    2. A nih leh eng hla nge mawi in tih? (Sawitir leh ni se)

    3. A nih leh khawi zawk nge in duh le:

    Sikul \ha taka kal nge sikul kal loh?

    Dawt sawi nge thu dik chauh sawi \hin?

    Inkhawm laia chhuah sek nge \ha taka \hut hle hle? Home work tih nge TV en mai mai?

    Chawhnu inkhawm nge len vel mai mai?

    Meizuk ruk nge zuk duh miah loh?

    Pathian hla sak nge khawvel music ngaihthlak?

    A ruala \awng\aina hman ni se, hetiangin: Aw Lalpa, i

    duh zawng hre thei turin min \anpui la, kawng dik ka thlanzel theih nan min \anpui la, i tana rinawm taka ka awm reng

    theih nan min pui ang che. Isua hmingin ka dil a che. Amen.

    .....

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    47/116

    47NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    TIH TUR 8-NA

    Chairman : Zirtirtu a\angin

    |antu : Naupangte a\angin

    BIBLE QUIZ

    Group inelnaa hman tur a nih dawn avangin naupangtechu \ang turin fuih ni se, a ti\ha ber group hnenah STAR*

    pek tur a ni ang. Zawhna zawh wm chite, entirna atan tlem

    tar lan a ni a, hengte hi hman ngei tur tihna a ni lo. Zirtirtuin

    naupangte dinhmun enin, a \ul a tih angin zawhna hrang

    hlak pawh a siam theih tho a ni. Zawhnate chu naupang

    dinhmun en chungin siam ni se a \hain a rinawm.

    1. Tu nge Isua a pai dawn tih Mari rawn hrilhtu kha?- Vantirhkoh Gabriela.2. Tu nge nausen Isua thah tumtu lal kha?- Lal Heroda.3. Tu nge Isua baptisma chantir?

    - Baptistu Johana.4. Tu nge a zirtirte zinga Isua vawi thum phatsan kha?

    - Petera.5. Isuan zirtir eng zat nge a neih?- Sawm leh pahnih.6. Baptistu Johana nu kha tu nge a hming?

    - Elizabeti.7. Isuan baptisma a channa hmun hming kha eng nge?- Jordan lui.

    8. Isuan Mari nu\a thi tawh a kaihthawh leh kha tu nge ni?- Lazara.9. Tu nge >ngin a chhun thlngin a chhun thl

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    48/116

    48NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    11. Eng hnate nge an thawh le?

    1) Petera Sangha mantu

    2) Matthaia Chhiahkhawntu

    3) Josefa Thingrem siamtu

    4) Kornelia Sipai za hotu

    5) Akuila Puan in siamtu

    6) Luka Daktawr

    7) Zakaia Chhiahkhawntu8) Zakaria Puithiam

    9) Simona Savun siamtu

    10) Johana Baptistu

    12. Pathian Lehkhabu chungchang:

    1) Bible bu puma a bu hmasa ber eng nge?

    - Genesis.

    2) Thuthlung Thara bu hmasa ber eng nge?

    - Matthaia.

    3) Chanchin |ha bu eng zat nge awm?

    - Pali.

    4) Chanchin |ha bute chu engte nge?

    - Matthaia, Marka, Luka leh Johana.5) Thuthlung Thar bu tawp ber eng nge?

    - Thupuan.

    6) Thuthlung Thar bua bu pakhat, G-a in\an in hria em?

    - Galatia.

    7) Bible bu puma a lai tak eng bu nge?

    - Sam.

    8) Thuthlung Tharah hian bu eng zat nge awm?- Bu 27.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    49/116

    49NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    ZIRLAI 8-NA

    PATHIAN FATE DANGLAMNA AN THIL ENDUH ZAWNGAH

    Chhiar tur : Sam 119:33-36; Mat. 18:7-9; I Joh. 2:15-17

    Zir chhuahpui tum1. Pathian thu awihte nunah chuan Pathian a lal \hin.

    2. Pathian thu awihte chuan Pathian duh zawnga awm an

    tum tlat \hin.

    3. Pathian thu awihte chu an thil en duh zawngah an

    fimkhur.

    4. Kan thil hmuh leh hriatte hian kan rilru a kaihruai \hin.

    TV in en ngai em le? TV programme-ah chuan eng

    nge hmuhnawm in tih ber? Eng channel-te nge in hriat han

    sawi hmasa teh u. Chung channel hrang hrangah chuan eng

    nge hmuhnawm in tih bera, eng programme nge in en zin

    ber le? Chhungkua pawh kan en duh zawng leh hmuhnawm

    kan tih zawng a inang lo a ni. Nu leh paten Mizo programmete, Discovery channel te, Star sports te hmuhnawm an tih

    laiin, naupangte chuan cartoon te, Pogo te hmuhnawm in ti

    \hin a ni tirawh u?

    1. Kan thil en \hinte hian kan nun a kaihruai \hin :Naupang pakhat chu TV en hi a hrat khawp mai a, wres-

    tling hi hmuhnawm a ti ber nghe nghe a, TV-a wrestling achhuah tawh phawt chuan en ngei ngei a duh \hin. Wres-

    tler-ho intihuai leh intihlauhawm velte chu hmuh nuam a ti

    a, an tih dan te a zir vak vak \hin. A nau leh a \hiante nena

    an inkawm pawhin wrestler-ho tih dan ringawt hi a zir \hin

    a, a \hiante pawhin an ning viau \hin a ni. |um khat chu a

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    50/116

    50NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    nau nen an infiam a, wrestler-ho an inpaiha an inpet sawk

    sawk \hin ang hian a nau chungah chuan a ti ta a. A nau

    chuan na a ti a; n tia a \e te chuan a tiphur sauh sauh zawk

    a ni. Ama ngaih chuan an unau an infiam ve mai a ni a;

    mahse, a tum r>ng pawh ni lovin, a hriat loh hlanin tihpalh

    thil thu-ah a nau nakruh chu a lo tih-auhsak der mai a ni. A

    nuten an han hriat chuan an thin a rim em em mai a, amah

    pawh chu an vaw hial a ni. A thil tihpalhah chuan a inchhirhle a; a nau pawh chu a khawngaih viau na a, inchhir a sawt

    tawh miah si lo. A nau nakruh chu a auh tawh tho tho a ni.

    Kan thil en \hinte leh kan hmuhnawm tih zawngte hian

    nasa takin kan rilru a kaihruai thei a ni tih he naupang a\ang

    hian kan hre thei. Mi nunrawng deuh kan hmuh fo chuan

    nunrawn kan zir chhuak mai a; zai kan en tam chuan zaithiam nih ve kan chk mai a, an tih dan te kan zir zung zung

    \hin tirawh u? Football khel kan en lahin kan hun awlah

    football kan khel chk ve zel bawk \hin a ni. Chuvangin,

    Pathian thu awih tan chuan eng nge kan tana en \ha anga,

    eng nge \ha lo vang tih kan ngaihtuah \hin a pawimawh hle.

    2. TV programme, en atana \ha lote : TV-a chhuak turprogramme duan reng reng hi mit la thei tur ang bera siam

    a nih avangin, a hmuhnawm hle \hin a ni. Hmuhnawm lo

    chu a vang khawp mai. A bik takin naupang en tura siamte

    phei hi chu thil ni thei reng reng lo, ngaihruatna leh

    hmuhnawm tur ngawr ngawra siam a ni \hin. Ramhuai leh

    dawithiam tar lanna film te, chakna (power) mak tak tak nei

    heng Power Rangers, Superman, Spiderman, Batman, BenTen, Dragon Ball, Pokemon, Digimon leh a dangte hi thil

    awm thei lo a ni a, awih tur a ni lo. Power nei chu Pathian

    chauh a ni a, amah chauh hi thiltithei chu a ni tih kan hre

    reng tur a ni.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    51/116

    51NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    Naupang \henkhat chuan heng milemte hi thil awm tak

    tak em maw an ti a, an tchilh a, power neih ve te an chk

    \hin. Milem mak pui puia an siamte hi a \hen phei chuan an

    hlau hial \hin a ni. Kan hriat reng tur chu hmuhnawm

    atan mai maia thawnthu phuah chawp a ni a, thutak a awm

    reng reng lo, tih hi a ni. Wrestler-ho tih dan te hi zir reng

    reng loh tur a ni. TV-a wrestling titute ngei pawh hian,

    Wrestler-te hian wrestling hi a tih dan turte nasa taka train-ing-a kan zir a ni a; chuvangin, in lamah tu mahin kan tih

    ang hian lo ti ve chhin reng reng suh u, tiin an sawi \hin.

    Kan TV en \hin hian kan rilru a la peng nasa thei em

    em a; chuvangin, Pathian thu awih naupangte chuan TV hi

    tchilh miah loh tur a ni. Kan en \hin a nih pawhin eng

    programme nge en pawi lova, eng programme nge en atanapawi tih thliar thiam a pawimawh khawp mai. Kan en atana

    \ha leh \ha lo kan hriat loh chuan kan nu leh pate emaw,

    kan zirtirtute emaw zawh mai tur a ni. Pathian thu awih

    naupangte chuan TV programme en tur kan thlan thiam a

    pawimawh takzet a nih chu.

    3. Kristian naupangte tana en \ha lem lo dangte1) Tharum thawhna lam chi ennawm :Tunlaiin TV-ahchang lo, cinema-ah te pawh tharum thawhna lam insual,

    inthah, inkah bur bur lam chi hmuh tur a tam hle mai. Ram

    dangah pawh heng an en nasat vangte pawh a ni mahna,

    mi sual silai kengin sikul leh hmun dang, mi tamna laiah

    silai a pawng kah vak tih chanchin hriat tur a awm leh \hin.

    Chuvangin, thil \ha lo leh entawn tlak loh hi chu en loh a

    \ha ber.

    2) Ar insualtir :Hmanlai Rom sawrkar vanglai tak takchuan mihringte hi an man a, chak leh hrisel wm deuhte

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    52/116

    52NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    chu ennawm atan hriamhrei nen an insualtir \hin a, an thih

    thlengin nasa takin mi ennawmah an insual \hin. Pathian

    huat zawng a nih in ring em? Chutiang deuh chuan tunlai

    hian mi \henkhat, ar insual hmuhnawm tia, insualtir tur

    ringawta ar pawm kual \hin an awm. Ar te hi thil nung, na

    pawh hre ve vek an ni a, an insual hian an inchuk thi nasa

    thei hle a, an hah thei em em bawk. An na tuar lam pawisa

    miah lova, an duh emaw duh lo emaw, an inhuat vang nimiah lova, hmuhnawm tih avanga insualtir hi thil \ha lo tak

    a ni. Kristian naupang, Pathian thu awihte chuan tih ve

    miah loh tur a ni.

    3) Lehkhabu leh thawnthu bu : Lehkha chhiar hi a \ha

    em em a, lehkhabu leh chanchinbu a\angin finna leh thiamna

    tam tak chhar tur a awm a ni. Nimahsela, lehkhabu \henkhatchu lehkhabu \ha lo, nun hruai sualtu leh tikhawlo thei a ni

    a. Chuvangin, lehkhabu leh milem bute pawh chhiar tur chi

    hriat thiam a ngai. Nu leh pate hmaa kan chhiar ngam loh

    chi reng reng chu lehkhabu \ha lo a ni duh khawp mai.

    Pathian thu inziahna bu te, thawnthu buah pawh a \ha zawnga

    min kaihruai thei tam tak a awm a, hengte hi chhiar \hin tur

    a ni.

    4. Nun kaihruaitu tur \ha hriat : Pathian fa kan nihchuan ni tin kan nun hi uluk em em a ngai a, Pathian hre

    lote duh zawng leh Pathian mite duh zawng a inang lo \hin

    tih kan hriat reng a pawimawh a ni. Thil hmuhnawm kan

    tih tak te, ngaihnawm kan tih te pawh Pathian lam min

    hnaihtirtu a nih loh chuan, piangthar tan chuan tih loh maizawk a \hat hun a awm \hin a ni. Pathian duh zawng eng

    nge ni, tih rilrua kan ngaihtuaha, chu chu kan zawm zawk

    zel a \ha a ni.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    53/116

    53NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    Tihpui tur

    1. TV-a programme an en \hinte sawi chhuahtir ni se.

    Programme \ha leh \ha lo te, channel en tlak leh tlak

    loh te sawipui ni se.

    2. Naupang intiat tlang deuh thlan chhuah ni se, arpa insual

    anga tihtir ni se. An tih zawhah arpa insualtir \hat lohna

    sawipui ni se. Na hre thei, pem thei, thi thei an ni a,Pathian siam an ni. Kan mit tlaina tura insualtir hi kan

    tih loh tur a ni tih sawipui ni se.

    .....

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    54/116

    54NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    TIH TUR 9-NA

    Chairman : Zirtirtu a\angin

    |antu : Naupang a\angin

    FIMKHUR TURA INZIRTIRNA HUN

    Vawiina kan tihpui tur hi a pawimawh hle a, zirtirtutepawhin uluk takin, naupangte rilru tur wm ngaihtuah chunga

    zirtir a \ul viau dawnin a lang. Tunlai kan hun hman mekah

    hian naupang pawi sawi lo khawih chingpen thawm hriat

    tur a awm leh \hin a, a pawi hle a ni. A ven dan pakhat chu,

    naupangte hnena fimkhur dan tur zirtir hi a ni wm e.

    Chuvangin, vawiinah hian kan naute hnenah hemi kawnga

    an fimkhurna tur kan zirtir dawn a, sawi dan tur pawhzirtirtuin uluk taka ngaihtuah lawk ni se. Heng a hnuaia

    point-te hi ngaihtuahna kaihruaitu atan tar lan a ni:

    * Kan taksa hi awmze nei veka Pathian siam a ni. Mit

    hmuh nan, beng hriat nan, ke kal nan, kut

    hnathawh nan, etc.

    * Kan taksa hi kan duat tur a ni a, tihnat kan phal tur a ni

    lo va, kan theihtawpin kan veng tlat tur a ni. Mi pawh

    kan intihnattir phal tur a ni lo.

    * Kan nuten min bual \hin a, chu chu a pawi lo. Chumi a

    nih loh chuan tu mah kan taksa, a bik takin kan wm,

    mawng leh serhte khawihtir miah loh tur a ni.

    * Kan nu leh pa leh kan ute ni lo chu nu leh pa hriatlohvin khawiah mah kalpui loh tur. Kan hriat ngai lohte

    phei chu, sweet pawh min pe dawn se zui loh tur.

    * Lu, koki, khup leh ke tih hla sakpuia, chuta an khawih

    bak chu tu mah khawihtir miah loh tur tih hrilh a \ha.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    55/116

    55NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    Blackboard-ah milem, taksa pumpui lang lem ziak a, a

    taksa hmun hrang hrang kawh paha khawih a pawi leh pawi

    lo lai sawitir ni se.

    ZIRLAI 9-NA

    PATHIAN FATE DANGLAMNA AN THILNGAIHTHLAK DUH ZAWNGAH

    Chhiar tur : Thuf. 17:4; Mat. 5:14-16; Eph. 4:29

    Zir chhuahpui tum

    1. Mi chanchin a chhe zawnga sawi ching lo tura zirtir.

    2. Thu belh chian dawl lo chu ngaihven lo tura zirtir.

    3. Pathian thu ngaihthlak \hatna hriattir.

    4. Rimawi ngaihthlak tur thlang thiam tura zirtir.

    Tihpui tur

    Group-in emaw, an \hut tlar dan angin emaw intihsiaktir

    tur a ni a. Group tina a hmasa ber hnenah chuan thil engemaw hrilh ru la; entir nan, Tukin chu ar khuang ri mawi

    tak ka hria a, tih ang te. Tichuan, a hmasa berin a thu

    hriat chu a bul chiaha mi hnenah hrilh ru ve leh se, chutiang

    zelin an group-ah chuan inhrilh ru chhuak vek se, a tawpa

    miin a hriat dan chu sawi chhuahtir tur a ni. A sawi dik ber

    group chu pakhatnaa puan tur a ni.

    Khaw pakhatah hian naupang pakhat, Lalrenga hi a

    awm a, naupang harh leh dawt sawi hreh vak lo hi a ni a. A

    \hiante dawt hmanga bum a ching viau mai a, an thinrim

    dawna a hriat veleh nui pahin, Ka fiamthu mai mai a nih

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    56/116

    56NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    kha, a ti leh daih zel \hin. Naupang chauh lo, puitlingte

    pawh dawt hrilha biakbum a ching khawp mai a, mi thin

    pawh a tirim hle \hin a ni. Chu mai chu a ni lo va, mi

    chanchin sawi a hrat em em bawk a, thu dik leh dik lo pawh

    a sawi zung zung \hin. Chutiang mi a nih avang chuan mi

    chanchin hi a ngaihven a, thu \ha vak lo pawh tam tak a

    hriat phah \hin a ni.

    Lalrenga awm dan chu a \ha in tih zawng a ni em? Isua

    ringtu naupang awm dan tur a ni ang em aw? Pathian fate

    kan nih chuan, kan bengte hi thil \ha lam chauh ngaihthlak

    duh turin kan thunun thei tur a ni dawn lawm ni tirawh u?

    1. Pathian fate chuan mi chanchin chhe lam ngaihthlak

    an duh lo : Ni tin sikulah \hiante nena in inkawm laiin midangte chanchin in sawi \hin em? Mi \henkhat chuan an

    \hiante leh mi dang chanchin \ha lo lam te sawi nuam an ti

    \hin. An thu hriatte chu dawt phuah chawp belha sawi

    chhawn te an ching \hin. Mahse, Pathian mite chuan chutiang

    chuan an ti ve ngai lo. Mi chanchin a chhe zawnga sawi fo

    te, ngaihthlak fo te hian kan rilru a \ha lo zawngin a hruai

    thei a, hlimna aiin hlim lohna min thlen zawk \hin.Chuvangin, kan bengte hi thu \ha leh dik chauh ngaihthlak

    nuam ti tura buatsaih kan tum tur a ni. Miin mi chanchin a

    chhe zawnga in bula sawi an tum chuan kalsan daih emaw,

    ngaihthlak \hat duh loh tur emaw a ni. Chutianga in tih \hin

    chuan in bulah tu mahin mi rel an tum lo vang. Pathian

    thuawih chu an danglam \hin a ni.

    2. Pathian fate chuan Pathian thu ngaihthlak nuaman ti : Naupang kum thum mi vel lek a nih lai a\ang tawhinPartei chuan biak ina kal hi nuam a ti hle \hin a, eng emaw

    avanga a kal theih loh te hian hrehawm a ti zawk \hin a ni.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    57/116

    57NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    Sunday School-a an zirlaite chu ngaihnawm a ti \hin a, inah

    a chhungte a hrilh chhawng leh thei deuh vek \hin. Nula a

    lo nih hnu chuan Partei chuan hun puma rawngbawl a duh

    ta a, missionary-ah a inpe ta nghe nghe a ni. Pathian fate

    chuan biak in hi an ngaina \hin. Pathian thu hi nunna atan a

    pawimawh a, ngaihthlak \hin atan pawh a \ha ber a ni. Kan

    rilru leh ngaihtuahnate hi benga kan hriatte hian nasa takin

    a thunun \hin a, Pathian thu ni lo thil dang mi chanchinchhe lai te, mi sual chungchang te leh thil \ha lo lam kan

    ngaihthlak fo chuan kan rilru a buai a, ngaihtuahna \ha lo

    tak tak kan neih phah thei \hin a ni. Chuvangin, Kristian

    naupang fel tak takte chuan Pathian thu ngaihthlak hi nuam

    kan tih zawng ber a nih theih nan biak inah te kan kal taima

    tur a ni.

    3. Pathian fate rimawi ngaihthlak duh zawng : Tu ngezai thiam in tih ber? TV-ah te zai chi hrang hrang kan

    ngaithla \hin a, radio-ah te, tape recorder-ah te pawh hla

    leh music tam tak ngaihthlak tur a awm. Zai thiam tak zai

    ngaihthlak te hi a nuam tirawh u? Min tihlim thei a ni.

    Rimawi hi chi hrang hrang a awm a; mahse, rimawi leh hla

    \henkhat hi chu Pathian fakna leh chawimawina hla a ni lo.Khawvel lam hla tam tak a awm a, hla \henkhat phei chu

    Pathian thu awih tan chuan ngaihthlak atan a \ha lo a ni.

    Rimawi te hian power eng emaw tak hi a nei a, kan hla

    ngaihthlak \hinte hian nasa takin kan hriat loh hlanin min

    thunun thei a ni. Chuvangin, kan hla ngaihthlak turte hi hla

    \ha a ni em, Pathian thu awih naupangte ngaihthlak chi a ni

    ang em, tih nu leh pate emaw zawh hmasak nachang hriat a\ha a ni. Chuti lo chuan, hla \ha lo tak tak hi kan lo ngaithla

    ang a, kan nun a hruai khawlo mai ang tih a hlauhawm a ni.

    Chuvangin, Pathian chawimawina hla leh rimawite hriat kan

    tum ang a, chung chauh chu ngaihthlak kan tum dawn nia.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    58/116

    58NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    Tihpui tur

    1. Naupang panga vel ko chhuak ula, an zinga pakhat chuan

    a \hiante chu mi chanchin chhe lam hrilh tum sela, pahnih

    chuan phur takin lo ngaithla se, pahnih dang chuan lo

    ngaithla duh lo se. Chutianga lem an chan zawh chuan,

    khawi zawk kha nge Pathian thu awihte awm dan tur ni

    ang, tiin naupangte chu zawh ni se.

    2. Naupangte chu ngaihthlak atana \ha leh \ha lo rimawi

    leh hlate engte nge ni ang, tih zawh ni se. Ngaihthlak

    atana \ha lo hlate leh nun a hruai sual theih dante sawi

    zuipui ni se.

    .....

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    59/116

    59NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    TIH TUR 10-NA

    Chairman : Zirtirtu a\angin

    |antu : Naupangte a\angin

    Hla sak ho

    FOOD FESTIVAL

    Food Festival-ah hian naupangte chuan ei tur an neih

    ang ang in lam a\angin rawn keng khawm sela. Hmun

    \henkhatah chuan chips, wai wai leh biscuit-te ken a awl

    mai thei a; hmun \henkhatah erawh chuan bal, kawlbahra,

    balhla, artui tihte pawh a ni mai thei. Hmun \henkhatah

    chuan chaw chhum sa ken khawm te pawh a awl mai thei

    bawk. Kan awmna hmun azirin ken khawm wm chuzirtirtuten an naupangte hnenah hrilh lawk mai tur a ni.

    Ei tur an ken khawmte chu hmun khatah a theih ang

    angin chhun khawm tur a ni.

    He Food Festival hi hlim taka naupangte thil ei

    khawmpui tumna a nih rualin, chuhhelh loh te, mahni hunnghah theih te, mahni ei tawk lak thiam te, mi dang tana

    ei tur khek ve nachang hriat te, felfai taka thil ei te leh

    bawlhhlawh bwm hman nachang hriat te zirtir nan hman

    nghal tur a ni.

    Naupangte chu intlartira, ei tur an lakna tur paper plate

    emaw, thleng emaw, hnah emaw, lehkha emaw pek vek tur ani. A indawtin an ei tur chu anmahni laktir tur a ni a, chu

    chu zirtirtuten lo vil tur a ni. Naupangte hnenah chuan a

    tawk chauhva la tur te, tibaw lova la tur te, duhm lo turtea

    lo hrilh zel tur a ni.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    60/116

    60NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    An thil ei lai chuan felfai takin an ei em tih zirtirtu

    \henkhatin an vil reng ang a, an ei zawhah pawh an eina

    hnuhma fai taka thawhsan dan tur an kawhhmuh vek bawk

    ang. Bawlhhlawh bwm, an thil paihna tur h

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    61/116

    61NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    awih lo \ha tih zawngte hi a inang lo thei hle bawk a ni.

    Chuvangin, Pathian thu awih tan engte nge thil \ha nia,

    engte nge thil \ha lo chu tih kan hriat a pawimawh hle a ni.

    2. Kan mi ngaihsan zawng : Nichinah khan in mingaihsan zawngte kha in sawi tawh a, a inang lo hlawm mai

    thei a ni. Mi \henkhat chuan zaithiamte in ngaisang a, a

    \henin sport leh inkhelh thiam lam in ngaisang a, a \henchuan hmel\ha in tih zawngte pawh in ngaisang a ni mai

    thei. Filmstar leh mi hausate pawhin ngaihsan an hlawh hle

    \hin. Kan ngaihsan zawngte nun hian kan nun hi a kaihruai

    thui thei hle mai a, an inchei dan te, an sam tih dan te kan

    entawn zung zung \hin. Mi \henkhat chuan TV-a zai, mak

    pui puia inchei, nasa taka \e vak vak \hinte hi an ngaisang

    a, an tih dan te an entawn \hin. An sam te an zuah ve a, anih loh leh an sam an tiphir a, an rimawi tum ang tein tih ve

    an tum \hin. Pathian thu awih tan chuan chung angte chu

    entawn atan a \ha lo zawk mah thei a ni. Chu vang chuan,

    tute nge ngaihsan atana \haa, tute nge ngaihsan tlak loh tih

    kan hriat hran a \ul hle a ni.

    3. Tute nge ngaihsan tur ni ang?

    1) Pathian \ih tlat \hin mi : Mi tu pawh hmel\ha leh \ha

    lo deuh te, hausa leh rethei te, officer leh kut hnathawktu te,

    filmstar leh zaithiam te, tu pawh niin eng hna pawh thawk

    se, Pathian an hriat lohva Pathian thu an awih loh chuan an

    tawpna tur chu meidil a ni. Pathian pawl an nih loh chuan

    Setana pawl an ni tihna a ni. Chuvangin, Pathian \ih tlata, athu awih tlattute hi an ngaihsanawm a; a chhan chu an

    nunah Isua a lal a, chu chuan an nun a kaihruai a, an bula

    awm pawh a hahdam bik \hin.

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    62/116

    62NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    2) Mi dik leh rinawm : Pathian fate tana ngaihsanawm

    ber chu Isua Krista a ni. Ani chu mi dik leh a hnaa rinawm

    tlat a ni. Khawvela a lo kal chhan chu min chhandam turin

    a ni a; chuvangin, hrehawm hle mah se a lo kal chhan ang

    ngeiin Rom sipaiten an man a, nasa takin an vua a, a

    tawpah krawsa khen beh hial a tawk ta a nih kha. Pathian

    hian a tana thawk turin mi dik leh rinawmte chauh a thlang

    \hin. Lal ropui leh Pathian \ih tak, Davida pawh kha aberam venna kawngah a rinawm em em a, Pathianin lal

    atan a thlang nalh mai a ni. Josefa pawh mi dik tak leh

    rinawm tak a nih avangin a pu Potiphara in chh

  • 7/29/2019 MSSU- Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu

    63/116

    63NAUPANG INKHAWM KAIHHRUAINA

    zirnaah te, in lama nu leh pate \anpuina kawngah te

    theihtawp kan chhuah ve \hin tur a ni. Pathian thu awih

    chu an thatchhe tur a ni lo.

    Tihpui tur

    1. Lehkha themah an mi ngaihsan zawng leh ngaihsan loh

    zawng pakhat ve ve ziahtir la.

    2. Dawhkanah bwm pahnih ngaihsan bwm leh

    ngaihsan loh bwm hung la, chutah chuan lehkhaa an

    ziak chu thlaktira, a tawpah chhiar chhuahsak leh ni

    se. A nih loh pawhin, blackboard chu a laiah rin hran

    phawka, ngaihsan zawng leh ngaihsan loh zawng an

    ziak