1

Arhitektonske tehnologije 2

PREDAVAČProf. dr Željko Jakšić, dipl.inž.arh.

MASIVNE ZGRADE

MASIVNI KONSTRUKCIJSKI SISTEM

MASIVNI sistemi - sistemi sa vertikalnim nosećim elementima,zidovima materijalizovanim od opeke, blokova, kamena ili betona.

Zid je vertikalni element zgrade (objekta), ima dve dimenzije bitnoizraženije od treće: dužina i visina su mnogostruko većeod debljine.

Rasponi se obično kreću od 4,0-6,0m

U zavisnosti od pravca pružanja konstrukcijskih zidova mogući susledeći tipovi masivnih konstrukcijskih sistema:

– masivni podužni sistemi, kod kojih se konstrukcijski zidovipružaju paralelno sa fasadom,

– masivni poprečni sistemi, kod kojih se konstrukcijski zidovipružaju upravno na fasadu,

– masivni unakrsni sistemi, kod kojih se konstrukcijski zidovipružanju paralelno i upravno na fasadu.

2

masivni podužni sistemi

masivni poprečni sistemi

masivni unakrsni sistemi

L

L

L

L1

L1

L2

L1:L2 = 1:1 do 1:1,5 (max 1:2, ali ako je ikako moguće, izbegavati)

ZIDOVI

ZIDOVI u okviru objekta prihvataju opterećenja (nose), zatvarajuprostor, štite korisnike od uticaja okoline, temperaturnih promena,vetra, vlage, buke, prašine, potiska zemlje, vatre, pogleda,svetlosti.

Često zid ima više funkcija istovremeno

Zidovi se mogu podeliti:– prema nosivosti– prema funkciji i položaju u zgradi– prema materijalu od kog su građeni– prema načinu građenja

3

ZIDOVI

Podela zidova prema nosivosti:

• konstruktivni zidovi:

- primaju i prenose vertikalna opterećenja (sopstvena težina zida, opterećenje od međ. konstrukcije, kosih konstrukcijskih elemenata, pokretna opterećenja),- primaju i prenose horizontalna opterećenja (vetar, zemljotres).

• pregradni zidovi:

- samonoseći (nose uglavnom samo sopstveno oterećenje) - nošeni (zid-zavese, fasadni zidovi koji spolja “oblače” zgradeviseći na skeletnoj konstrukciji)

ZIDOVI

• prema funkciji i položaju u zgradi:1. unutrašnji konstruktivni2. spoljašnji konstruktivni3. unutrašnji pregradni4. spoljašnji pregradni5. podeoni6. stepenišni7. krovni nazidak8. atika9. zabatni zid10. kalkanski zid11. podrumski zid12. temeljni zid13. potporni zid14. požarni zid

• prema položaju- spoljašnji zidovi- unutrašnji zidovi

4

ZIDOVI

ZIDOVI

prema materijalima:

• zidovi od opeke i blokova-opekarski proizvodi

• zidovi od betonskih blokova• zidovi od blokova od

organskih materijala• zidovi od betona• zidovi od armiranog betona• zidovi od kamena• zidovi od drveta i drvene

prerađevine• zidovi od metala• zidovi od stakla• ćerpič i naboj

prema načinu građenja:

• građenje na licu mesta (u oplati od materijala koji imaju homogenu strukturu, laki, nearmirani i armirani zidovi)

• prefabrikovano građenje (montažni zidovi od manjih panoa, ploča i sl. često spojeni posebnim elementima, komponentama ili konstrukcijom)

prema strukturi:

• monolitni• višeslojni (sendvič-

zidovi), formirani od više slojeva različitih materijala (zaštitne funkcije)

5

ZIDOVI - razni materijali i način

izvođenja

• izbor materijala i načina građenja zidova, zavisi od postavljenih zahteva i preduslova stabilnosti, nosivosti, trajnosti, ekonomičnosti, vatrootpornosti, otpornostina spoljne i unutrašnje agense, mogućnosti realizacije i montaže,urbanističkih koncepcija, podneblja, estetike i dr.

ZIDOVI-opeka

6

ZIDOVI-blokovi

ZIDANJE

7

ZIDANJE-blokovi

ZIDOVI - tehnička regulativa

• U masivnim konstrukcijskim sistemima zidovi su osnovni elementi u sklopu trupa koji prihvataju i prenose opterećenje od međuspratnih tavanica na temelje.

• Tehnička regulativa, pravilnici definišu način izrade i proračun zidova u masivnim konstrukcijama.

• Pravilnik o tehničkim normativima za zidane zidove.

• Pravilnik o tehničkim normativima za izgradnju objekata visokogradnje u seizmičkim područjima.

• Minimalna debljina nosećih zidova je 19cm, a minimalna debljina fasadnog obložnog zida 12cm, s tim da noseći i obložni deo fasadnog zida moraju biti povezani ankerima. Svi zidani zidovi objekta moraju biti ukrućeni zidovima za ukrućenje ili AB elementima, horizontalnim, vertikalnim i kosim.

8

ZIDOVI - tehnička regulativa

Zidani objekti mogu se izvoditi kao:• konstrukcije sa nearmiranim zidovima,• konstrukcije sa zidovima ojačanim serklažima,• konstrukcije sa armiranim zidovima,• konstrukcije sa armiranobetonskim zidovima.

• dozvoljeni broj nadzemnih etaža za zidane konstrukcije prema Pravilniku

vrsta zidanih konstrukcija VII

seizmički stepen

VIIIIX

obične 3 2 /sa vertik. i horizont. serkl.

5 4 3

armirane 8 8 8

ZIDOVI - tehnička regulativa

• Prema Pravilniku širine otvora kod zidanih konstrukcija ograničavaju se na:- 2,5m u zonama VIII i IX stepena seizmičnosti,- 3,5m u VII zoni seizmičnosti,

• uz mogućnost povećanja za 30%, ako se otvor ojača armiranobetonskim okvirom povezanim sa horizontalnim serklažima uvisini međuspratnih konstrukcija.

• Širine međuprozorskih stubaca su u funkciji širine odgovarajućih otvora:- ne manje od 23 širine otvora za VIII I IX seizmičku zonu i- ne manje od 13 širine otvora za VII seizmičku zonu.

9

ZIDOVI-povezivanje

SERKLAŽI

10

ZIDOVI - od betona

• u masivnim sistemima javljaju se kao konstruktivni zidovi

• zidovi od nearmiranog ili armiranog betona

– relativno se brzo izvode, ali su skuplji od drugih zidova (oplata)

– treba ih primenjivati tamo gde su konstruktivno i ekonomski opravdani (visoki objekti na skupim lokacijama)

BLOKOVI OD LAKOG BETONA

• šupljikavi ili gas beton (u vodu za spravljanje betona dodaje se materijal za razdvajanje gasa, hlorni kreč ili aluminijumski prah,koji tokom vezivanja stvaraju mehuriće koji ostaju zarobljeni u betonskoj masi kada ona očvrsne)

• laki beton jednake granulacije (od lakog ili teškog agregata i cementne kaše, sa zrnima približne veličine i neispunjenim prostorima između njih koji formiraju šupljine)

• laki beton od lakih mineralnih agregata (prirodni plovućac, tuf, topionički plovućac, zgura, ekspandirana glina)

• laki beton od organskih materijala (strugotina, drvena vuna, šuške i sl materijali)

11

ZIDOVI– od siporeksa

ZIDANJE-blokovi od porobetona

12

ZIDANJE-blokovi od porobetona

ZIDANJE-blokovi od porobetona

13

ZIDANJE-blokovi od porobetona

ZIDANJE-blokovi od porobetona

14

ZIDANJE-blokovi od porobetona

ZIDANJE-lako-betonski blokovi

• beton sa lakim agregatom mineralnog porekla

• pogodni su za zidove ispune skeletnog sklopa

• mogu se koristiti u konstruktivnim zidovima za zgrade visine 2-3 etaže

15

ZIDOVI – gips (pregrade)

ZIDOVI – gips (izvođenje)

16

ZIDOVI OD STAKLA

ZIDOVI –od stakla (pregrade)

17

ZIDOVI-spoljašnji-termoizolacija

PRINCIPI:• potrebno je termoizolovati ceo objekat.• termoizolaciju stavljati što bliže izvoru toplote/hladnoće (objekat

treba "oblačiti termoizolacionim materijalima spolja, a ne unutra).

• potrebno je termoizolovati zidove, podove, krovove i krovne terase.

• potrebno je obezbediti neprekidnost izolacije-izbeći hladne mostove.

• materijali moraju imati termostatička svojstva (slabi provodnici temperature), moraju biti porozni, laki vodoodbojni.

• najviše se koriste drveni otpaci, mineralna vuna, ekspandirani prirodni materijali, polimeri (sintetički) i dr.

• koriste se u vidu ploča, jastuka, dušeka, traka, kao punioci lakih betona i sl.

• komercijalni nazivi: tarolit, durisol, keramzit, siporeks, ytong, perlit, vunizol, tervol, stiropor, stirodur, porofen, poliuretanska pena i sl.

ZIDOVI -spoljašnji-termoizolacija

• neracionalno je projektovati deblje zidove nego što zahteva statički proračun, da bi se zadovoljili termički propisi, pa se u našim klimatskim uslovima rade "sendvič zidovi od različitih materijala sa tačno definisanom funkcijom, pa samim tim određenim položajem tih slojeva u strukturi zida:

• fasadna obloga (štiti izolacioni sloj od mehaničkih oštećenja i učestvuje u arhitektonskom oblikovanju zgrade),

• izolacioni sloj (po pravilu postavljen sa spoljne strane)

• parna brana stavlja se na izolaciju sa unutrašnje strane, da bi sprečila prodiranje vodene pare kroz zid u šupljikavu termoizolaciju i tu se kondenzovala)

• spoljni zid (konstruktivni ili pregradni)

• unutrašnja obloga zida

18

ZIDOVI –termoizolacija

• TERMOIZOLACIJA – spoljašnji zid od opeke– armiranobetonski elementi na fasadi

DEMIT fasada

DEMIT fasada

• spoljni zidovi objekta oblažu se tvrdopresovanim falcovanim stiroporom debljine 5cm (debljina sloja uslovljena termičkim proračunom), koji se lepi i tipluje za fasadu,

• preko njega se nanosi dva sloja mrežica i dva sloja lepka,

• završna obrada se vrši bavalitom ili sl. gletuje se masom za spoljno gletovanje i boji fasadnom bojom u tonu po izboru projektanta