MANUAL CL Í NICO DE GASTROENTEROLOG Í A Y …media.axon.es/pdf/75309.pdf · 4 Dispepsia y...
Transcript of MANUAL CL Í NICO DE GASTROENTEROLOG Í A Y …media.axon.es/pdf/75309.pdf · 4 Dispepsia y...
MANUAL CL Í NICO DE GASTROENTEROLOG Í A Y HEPATOLOG Í A
PRELIMS.indd iPRELIMS.indd i 9/16/2009 3:36:26 PM9/16/2009 3:36:26 PM
PRELIMS.indd iiPRELIMS.indd ii 9/16/2009 3:36:27 PM9/16/2009 3:36:27 PM
MANUAL CL Í NICO DE GASTROENTEROLOG Í A Y HEPATOLOG Í A
EDITORES
Nicholas J. Talley MD, PhD, MMedSci (Epi), FRACP, FRCP (London), FRCP (Edin), FAFPHM, FACP, FACG, AGAF Professor of Medicine, Mayo Clinic College of Medicine; Chair, Department of Internal Medicine, Mayo Clinic, Jacksonville, FL; Consultant Gastroenterologist, Mayo Clinic Jacksonville, FL, USA
Isidor Segal MBBCh, PhD, FRACP, FRCP (London), AGAF Emeritus Professor (University of Witwatersrand, Johannesburg), Gastroenterology Department, Prince of Wales Hospital, Sydney, NSW
Martin D. Weltman MBBCh, PhD, FRACP, FAChAM Associate Professor of Medicine, University of Sydney, NSW; Senior Staff Specialist Gastroenterologist and Head of Department of Gastroenterology and Hepatology, Nepean Hospital, NSW; Clinical Director, Drug and Alcohol Services, Sydney West Area Health Service, NSW
PRELIMS.indd iiiPRELIMS.indd iii 9/16/2009 3:36:27 PM9/16/2009 3:36:27 PM
Í NDICE DE CONTENIDOS
Prefacio 1 Profesor Lawrie Powell ix
Prefacio 2 Profesor Eamonn Quigley xi
Pr ó logo xii
Colaboradores xiii
Abreviaturas xv
Gastroenterolog í a
1 Dolor bucal : D. Murray Walker 1
2 Disfagia y odinofagia : Ian Cook 15
3 Pirosis, regurgitaci ó n y es ó fago de Barrett: Peter Katelaris 27
4 Dispepsia y dispepsia funcional : Stephen Philcox y Nicholas Talley 42
5 N á useas y v ó mitos : Stephen Philcox y Nicholas Talley 52
6 Neoplasias del es ó fago, est ó mago, intestino delgado, ves í cula biliar y v í as biliares : Greg Keogh 65
7 Dolor abdominal agudo : Philip Truskett 79
8 Hematemesis y melenas : Joseph Sung 89
9 S í ndrome del intestino irritable : Gerald Holtmann 97
10 Alergia e intolerancia alimentaria : Brynn Wainstein 107
11 Malabsorci ó n y enfermedad cel í aca: Martin Grehan 115
12 Pancreatitis cr ó nica : Rupert Leong, Minoti Apte y Jeremy Wilson 125
13 C á ncer de p á ncreas y lesiones qu í sticas pancre á ticas : Isidor Segal 137
v
Prelims1.indd vPrelims1.indd v 9/16/2009 3:39:34 PM9/16/2009 3:39:34 PM
MANUAL CLÍNICO DE GASTROENTEROLOGÍA Y HEPATOLOGÍAvi
14 Estre ñ imiento problem á tico : Katherine Ellard 146
15 Diarrea aguda : Jeffrey Engelmann 155
16 Enfermedad infl amatoria intestinal : Paul Pavli 162
17 C á ncer colorrectal : Arie Figer y Nadir Arber 179
18 Cribado del c á ncer colorrectal : Revital Kariv y Nadir Arber 191
19 Incontinencia fecal : Simon Chew 205
20 Rectorragias y hemorroides : Shing Wong 218
21 Dolor anal : Shing Wong 227
22 VIH/SIDA: manifestaciones gastrointestinales y hep á ticas: Isidor Segal 235
23 Hemorragia digestiva oculta y anemia ferrop é nica : Martin Weltman 244
24 P é rdida de peso : Ian Roberts-Thomson 258
25 Trastornos del comportamiento alimentario: anorexia nerviosa: Michael Kohn 265
26 Aspectos pr á cticos en nutrici ó n y suplementaci ó n en las enfermedades digestivas: Stephen O’Keefe 277
27 Cirug í a de la obesidad : Michael Talbot 287
28 Preparaci ó n de los pacientes para los procedimientos endosc ó picos: Ian Norton 298
29 Anestesia para los procedimientos endosc ó picos : Jenny Kaldor 311
Hepatolog í a
30 Evaluaci ó n de las anomal í as de las pruebas de funci ó n hep á tica : Jacob George 316
31 Ascitis : Stephen Riordan y Robert Kim 329
32 Colestasis e ictericia : Brett Jones 340
33 Biopsia hep á tica : Simon Benstock 354
34 Hepatitis aguda : Nghi Phung 359
Prelims1.indd viPrelims1.indd vi 9/16/2009 3:39:36 PM9/16/2009 3:39:36 PM
MANUAL CLÍNICO DE GASTROENTEROLOGÍA Y HEPATOLOGÍA vii
35 El paciente con hepatitis C : Bill Sievert 370
36 El paciente con hepatitis B : Katrina Watson 382
37 Paciente con sospecha de sobrecarga de hierro o ferritina s é rica elevada: Graeme MacDonald 395
38 Hepatitis cr ó nica no v í rica : Stuart Roberts 403
39 Alteraciones de las pruebas de funci ó n hep á tica y obesidad : Martin Weltman 417
40 Hepatopat í a alcoh ó lica : Paul Haber 427
41 Hepatotoxicidad por f á rmacos : Paul Desmond 440
42 Antecedentes familiares de hepatopat í a : Isidor Segal 447
43 Granulomatosis hep á tica : Hugh Harley 463
44 Tumores y masas hep á ticos : Christopher Liddle 469
45 Nutrici ó n en el paciente hepat ó pata : Hossam Kandil 476
46 Hepatopat í a descompensada : Simone Strasser 485
47 Insufi ciencia hep á tica aguda : John Darke y Martin Weltman 499
48 Embarazo y hepatopat í a : Jenny McDonald 510
49 Complicaciones m é dicas tras el trasplante hep á tico: Darrell Crawford 529
Í ndice alfab é tico 541
Prelims1.indd viiPrelims1.indd vii 9/16/2009 3:39:36 PM9/16/2009 3:39:36 PM
Prelims1.indd viiiPrelims1.indd viii 9/16/2009 3:39:36 PM9/16/2009 3:39:36 PM
ix
PREFACIO 1
La funci ó n de los textos impresos est á cambiando con la generaliza-ci ó n del uso de Internet y de los programas docentes en la red. Los textos extensos, completos y acreditados siguen teniendo su sitio en la formaci ó n m é dica, pero los textos especializados de menor exten-si ó n se utilizar á n cada vez menos. Sin embargo, sigue siendo ú til la bibliograf í a escrita disponible en la cabecera del paciente y en la consulta.
É ste es el objetivo del libro de bolsillo de los profesores Talley, Segal y Weltman. El texto ofrece los fundamentos de la gastroentero-log í a y la hepatolog í a en un formato accesible, centr á ndose esencial-mente en los trastornos observados con m á s frecuencia en la consulta y en pacientes hospitalizados. La orientaci ó n hacia los problemas con los que se enfrentan el internista o el estudiante es el rasgo distintivo que hace que el libro tenga su hueco en la pr á ctica cl í nica.
Por tanto, frente al formato habitual de los libros de texto, encon-tramos cap í tulos dedicados a los signos y s í ntomas frecuentes que llevan al paciente a la consulta. Algunos ejemplos son: dolor en la boca, dolor anal, rectorragia, obesidad, alteraci ó n en las pruebas de funci ó n hep á tica, trastornos hep á ticos en el embarazo y antecedentes familiares de hepatopat í a.
Esta forma original de formaci ó n m é dica en la cabecera del paciente o en la consulta tendr á é xito entre los estudiantes y pro-fesionales en distintos á mbitos, y podemos esperar actualizaciones peri ó dicas. El í ndice exhaustivo aumenta la utilidad y el atractivo de este texto innovador.
Lawrie W Powell AC, MD, PhD, FRCP, FRACP Professor Emeritus of Medicine The University of Queensland Director of Research, Royal Brisbane and Women’s Hospital Brisbane , Australia
PRE1.indd ixPRE1.indd ix 9/16/2009 3:45:31 PM9/16/2009 3:45:31 PM
PRE1.indd xPRE1.indd x 9/16/2009 3:45:31 PM9/16/2009 3:45:31 PM
xi
PREFACIO 2
¿Otro libro de gastroenterolog í a? ¿C ó mo justifi camos la aparici ó n de otro texto de esta materia? Para responder correctamente estas preguntas hacen falta pruebas fehacientes de que esta nueva cria-tura en el saturado mercado es diferente y se distingue del resto. Creo que este libro de bolsillo triunfa en este aspecto. De entrada supone la vuelta al formato vadem é cum, tan popular en el pasado y de nuevo favorito entre nuestros agobiados y presionados j ó venes. Hay mucha informaci ó n ahí fuera: ha habido cambios muy impor-tantes en gastroenterolog í a y hepatolog í a, con la aparici ó n de enfermedades nuevas, un arsenal de nueva tecnolog í a y estrategias originales en problemas «viejos». Este libro aporta un resumen preciso, actualizado, basado en la evidencia y debidamente revi-sado, de los aspectos importantes de esta especialidad. No tiene las expresiones infalibles de los grandes y buenos, sino un an á lisis sensato y de los aspectos m á s notables extra í dos del conjunto de datos de m é dicos reales. Debe tratar las cuestiones clave, orientar al tratamiento adecuado y sin riesgos y remitir al lector a la fuente de informaci ó n adicional m á s detallada. El fallo del jurado es que este libro est á m á s que justifi cado.
Eamonn MM Quigley MD, FRCP, FACP, FACG, FRCPI Professor of Medicine and Human Physiology, Head of the Medical School National University of Ireland Cork , Ireland President , World Gastroenterology Organisation (WGO-OMGE), Vice -President, American College of Gastroenterology
PRE2.indd xiPRE2.indd xi 9/16/2009 3:46:17 PM9/16/2009 3:46:17 PM
xii
PR Ó LOGO
Vivimos una é poca de retos en gastroenterolog í a. Ha habido avan-ces importantes en el diagn ó stico y tratamiento de las enfermedades intestinales y hep á ticas que no dejan de ser revolucionarios. Adem á s siguen surgiendo nuevos desaf í os como el aumento de complicacio-nes tras cirug í a de la obesidad y problemas m é dicos postrasplante hep á tico. Este libro resume de forma sucinta la estrategia moderna de diagn ó stico y tratamiento de las enfermedades intestinales y hep á ticas. El texto se organiza en torno a un tema clave o problema cl í nico para conseguir el m á ximo rendimiento en aprendizaje y retenci ó n. Cada cap í tulo contiene un resumen de puntos clave y algoritmos ú tiles para ayudar en la organizaci ó n de los cuidados. Cubre cuestiones importantes con frecuencia ausentes en otros tex-tos, como la preparaci ó n del paciente para procedimientos endos-c ó picos, anestesia en la endoscopia, cribado del c á ncer de colon, dolor en la boca, trastornos de la conducta alimentaria, cirug í a de la obesidad en gastroenterolog í a, valoraci ó n nutricional en enfer-medades gastrointestinales y hep á ticas, y antecedentes familiares de hepatopat í a y alergias alimentarias. Esperamos que el libro se lleve y consulte con frecuencia en el trabajo diario. Todos los cap í tulos est á n escritos por expertos que han sintetizado la informaci ó n dis-ponible para facilitar su comprensi ó n y utilizaci ó n.
Queremos agradecer a nuestros mentores y estudiantes, que tanto nos han ense ñ ado y que siguen inspir á ndonos. Damos las gracias especialmente a todos los colaboradores que han contribuido de forma desinteresada con su experiencia. Por ú ltimo agradecemos a nuestras familias su apoyo durante el largo y laborioso proceso de redacci ó n y edici ó n.
Nicholas J. Talley Isidor Segal Martin Weltman Junio 2007
FOR.indd xiiFOR.indd xii 9/16/2009 3:47:05 PM9/16/2009 3:47:05 PM
COLABORADORES
Dr Minoti Apte Liverpool Hospital, Sydney, Australia
Professor Nadir Arber Tel Aviv University, Tel Aviv, Israel
Dr Simon Benstock Sydney , Australia
Dr Simon Chew Nepean Hospital, Sydney, Australia
Professor Ian James Cook St George Hospital, Sydney, Australia
Professor Darrell Crawford Greenslopes Private Hospital, Brisbane, Australia
Associate Professor Paul Desmond St Vincent’s Hospital, Melbourne, Australia
Dr John Darke Nepean Hospital, Sydney, Australia
Dr Katherine Ellard Royal North Shore Hospital, Sydney, Australia
Dr Jeffrey Engelmann St George Private Hospital, Sydney, Australia
Dr Arie Figer Tel Aviv University, Tel Aviv, Israel
Professor Jacob George Westmead Hospital, Sydney, Australia
Dr Martin Grehan Nepean Hospital, Sydney, Australia
Associate Professor Paul Haber Royal Prince Alfred Hospital, Sydney, Australia
Dr Hugh Harley Royal Adelaide Hospital, Adelaide, Australia
Professor Gerald Holtmann Royal Adelaide Hospital, Adelaide, Australia
Dr Brett Jones Royal North Shore Hospital, Sydney, Australia
Dr Jenny Kaldor Royal Hospital for Women, Sydney, Australia
Dr Hossam Kandil University of Pittsburgh, Pittsburgh, PA, USA
Dr Revital Kariv Tel Aviv University, Tel Aviv, Israel
Associate Professor Peter Katelaris Concord Hospital, Sydney, Australia
Dr Greg Keogh Prince of Wales Hospital, Sydney, Australia
Dr Robert Kim Prince of Wales Hospital, Sydney, Australia
Dr Michael Kohn The Children’s Hospital at Westmead, Sydney, Australia
xiii
CTR.indd xiiiCTR.indd xiii 9/16/2009 3:47:51 PM9/16/2009 3:47:51 PM
MANUAL CLÍNICO DE GASTROENTEROLOGÍA Y HEPATOLOGÍAxiv
Dr Rupert Leong Concord Hospital, Sydney, Australia
Associate Professor Christopher Liddle Westmead Hospital, Sydney, Australia
Dr Graeme MacDonald Royal Brisbane Hospital, Brisbane, Australia
Dr Jenny McDonald Wollongong Hospital, Wollongong, Australia
Dr Ian D. Norton Royal North Shore Hospital, Sydney, Australia
Professor Stephen O’Keefe University of Pittsburgh, Pittsburgh, PA, USA
Dr Paul Pavli Canberra Hospital, Canberra, Australia
Dr Stephen Philcox Nepean Hospital, Sydney, Australia
Dr Nghi Phung Nepean Hospital, Sydney, Australia
Associate Professor Stephen Riordan The Prince of Wales Hospital, Sydney, Australia
Dr Stuart Roberts The Alfred Hospital, Melbourne, Australia
Professor Ian Roberts-Thomson Queen Elizabeth Hospital, Adelaide, Australia
Professor Isidor Segal Prince of Wales Hospital, Sydney, Australia
Dr Bill Sievert Monash Medical Centre, Melbourne, Australia
Dr Simone Strasser Royal Prince Alfred Hospital, Sydney, Australia
Professor Joseph Sung Prince of Wales Hospital, Hong Kong
Dr Michael Talbot St George Hospital, Sydney, Australia
Professor Nicholas Talley Mayo Clinic College of Medicine, Jacksonville, FL, USA and University of Sydney, Nepean Hospital, Sydney, Australia
Dr Philip Truskett Prince of Wales Hospital, Sydney, Australia
Dr Brynn Wainstein Sydney Children’s Hospital, Sydney, Australia
Emeritus Professor D. Murray Walker Westmead Dental Hospital, Sydney, Australia
Dr Katrina Watson St Vincent’s Hospital, Melbourne, Australia
Associate Professor Martin Weltman Nepean Hospital, Sydney, Australia
Professor Jeremy Wilson Liverpool Hospital, Sydney, Australia
Professor Shing Wong Prince of Wales Hospital, Sydney, Australia
CTR.indd xivCTR.indd xiv 9/16/2009 3:47:52 PM9/16/2009 3:47:52 PM
ABREVIATURAS
AA alcoh ó licos an ó nimos AAA amino á cidos
arom á ticos AACR amino á cidos de cadena
ramifi cada AAF aspiraci ó n con aguja
fi na AAF-EE aspiraci ó n con aguja
fi na guiada por ecogra-f í a endosc ó pica
AAM anticuerpos antimitocondriales
ACAS anticuerpos anti-Saccaromyces cerevisiae
AD aldeh í do deshidrogenasa ADN á cido
desoxirribonucleico ADT antidepresivos
tric í clicos AFP alfafetoprote í na AINE antiinfl amatorios no
esteroideos AKF anillo de
Kayser-Fleischer ALLF aglutinaci ó n con l á tex
de lactoferrina fecal ALT alanina
aminotransferasa AN anorexia nerviosa ANCA anticuerpos antineu-
tr ó fi los citoplasm á ticos (antineutrophil cyto-plasmic antibodies)
Anti- LKM anticuerpos antimi-crosomales hep á tico-renales (liver/kidney microsomal)
ARF ablaci ó n por radiofrecuencia
ARHH2 antagonistas de los receptores de la hista-mina H2
ASA American Society of Anaesthesiologists
AST aspartato aminotransferasa
AUDC á cido ursodesoxic ó lico BGAL banda g á strica ajustable
laparosc ó pica BPYR bypass en Y de Roux BUN nitr ó geno ureico en
sangre CA 19-9 ant í geno carbohidrato CAEFA comisi ó n asesora de
efectos farmacol ó gicos adversos
CBP cirrosis biliar primaria CCD dispositivo de cargas
el é ctricas interconectadas (charged couple device)
CCK colecistocinina CCR c á ncer colorrectal CCRNPH c á ncer colorrectal no
polip ó sico hereditario CEA ant í geno
carcinoembrionario CEP colangitis esclerosante
primaria CHC carcinoma
hepatocelular CHCM concentraci ó n de hemo-
globina corpuscular media
CID coagulaci ó n intravascu-lar diseminada
CIE clasifi caci ó n internacio-nal de enfermedades
CLF cadena ligera de la ferritina
CMV citomegalovirus COX-2 ciclooxigenasa 2 CPF cadena pesada de la
ferritina CPRE colangiopancreatograf í a
retr ó grada endosc ó pica
xv
HTU.indd xvHTU.indd xv 9/16/2009 3:48:42 PM9/16/2009 3:48:42 PM
MANUAL CLÍNICO DE GASTROENTEROLOGÍA Y HEPATOLOGÍAxvi
CPRM colangiopancreatograf í a por resonancia magn é tica
CRE colangiograf í a retr ó grada endosc ó pica
CTHP colangiograf í a transhe-p á tica percut á nea
Cu cobre CU colitis ulcerosa CV colonoscopia virtual DAAT defi ciencia de alfa 1
antitripsina DBP derivaci ó n
biliopancre á tica DCI derivaci ó n coronaria con
injerto DDE densitometr í a de doble
energ í a (DXA) DE desviaci ó n est á ndar DGB defecograf í a con bario DNU dispepsia no ulcerosa EBDC enema de bario con doble
contraste EC endoscopia con c á psula ECEH Escherichia coli
enterohemol í tica ECF epirubicina , cisplatino y
fl uorouracilo ECG electrocardiograma Eco ecograf í a EcoE ecograf í a endosc ó pica EDG enteroscopia con doble
globo EE esfi nterotom í a
endosc ó pica EEI esf í nter esof á gico inferior EF electroforesis EGD esofagogastroduodenos-
copia EGG electrogastrograf í a EH encefalopat í a hep á tica EHNA esteatohepatitis no
alcoh ó lica EHPAD enfermedad hep á tica
poliqu í stica autos ó mica dominante
EII enfermedad infl amatoria intestinal
EL ecograf í a laparosc ó pica EPH enfermedad poliqu í stica
hep á tica EPOC enfermedad pulmonar
obstructiva cr ó nica ERGE enfermedad por refl ujo
gastroesof á gico ERPAD enfermedad renal poli-
qu í stica autos ó mica dominante
ETR respuesta al fi nal del tratamiento (end of treatment response)
EVAG ectasia vascular el antro g á strico
EW enfermedad de Wilson FA fosfatasa alcalina FDG-PET tomograf í a por emi-
si ó n de positrones con fl uorodesoxiglucosa
Fe hierro FLAGS Intervenci ó n en abuso
de alcohol feedback/lis-ten/advise/goals/strate-gies
FQ fi brosis qu í stica GASA gradiente de alb ú mina
suero/ascitis GCH gonadotropina cori ó nica
humana GE gastroenteropat í a
eosinof í lica GEB gasto energ é tico basal GEP gastrostom í a endos-
c ó pica percut á nea GEP-J gastrostom í a endosc ó pica
percut á nea con extensi ó n pospil ó rica en J
GFQ gen de la fi brosis qu í stica
GGT gammaglutamiltransfe-rasa
GHH gen de la hemocromato-sis hereditaria
GHP gastropat í a hipertensiva portal
GI gastrointestinal
HTU.indd xviHTU.indd xvi 9/16/2009 3:48:43 PM9/16/2009 3:48:43 PM
MANUAL CLÍNICO DE GASTROENTEROLOGÍA Y HEPATOLOGÍA xvii
GIST tumores del estroma gastrointestinal
GPVHP gradiente de presi ó n vena hep á tica-vena porta
GSH glutati ó n GUNA gingivitis ulcerosa necro-
sante aguda GVB gastroplastia vertical con
banda HA hepatopat í a alcoh ó lica HAI hepatitis autoinmune HAMP gen de la hepcidina HBcAc anticuerpo anticore de la
hepatitis B HBe Ac anticuerpo anti e de la
hepatitis B HBe Ag ant í geno e de la
hepatitis B HBs Ag ant í geno de superfi cie de
la hepatitis B. HC hemograma completo HCM hemoglobina corpuscular
media HDL lipoprote í na de alta densi-
dad (high-density) H-E Hematoxilina -Eosina HELLP s í ndrome hem ó lisis,
aumento enzimas hep á ticas, disminuci ó n plaquetas
HGAE h í gado graso agudo del embarazo
HGNA h í gado graso no alcoh ó lico
HH hemocromatosis hereditaria
HJV gen hemojuvelina HLA ant í geno leucocitario
humano HNF hiperplasia nodular focal HNP hepatopat í a por nutrici ó n
parenteral 5-HT serotonina IBE impedancia bioel é ctrica IBP inhibidor de la bomba de
protones IEF inmunoelectroforesis
IgE inmunoglobulina E IgG inmunoglobulina G IHA insufi ciencia hep á tica
aguda IHF insufi ciencia hep á tica
fulminante IMC í ndice de masa corporal IMS inestabilidad de
microsat é lite INR í ndice normalizado
internacional IP inhibidor de la proteasa ISRS inhibidores selectivos
de la recaptaci ó n de serotonina
K potasio KU/L kilounidades /litro LCHAD hidroxiacetil Co A des-
hidrogenasa de cadena larga
LDH l á ctico deshidrogenasa LED lupus eritematoso
discoide LES lupus eritematoso
sist é mico LKM anticuerpos microsoma-
les h í gado/ri ñ ó n M met á stasis MAC complejo Mycobacterium
avium MAC medicina alternativa y
complementaria MAR manometr í a anorrectal MAV malformaciones
arteriovenosas MCP malnutrici ó n cal ó rico
proteica MDF funci ó n discriminante de
Maddrey MHT modelo de hapatopat í a
terminal MI metaplasia intestinal MPE malnutrici ó n proteico
energ é tica MPFF fracci ó n fl avonoide
micronizada purifi cada N adenopat í as
HTU.indd xviiHTU.indd xvii 9/16/2009 3:48:43 PM9/16/2009 3:48:43 PM
MANUAL CLÍNICO DE GASTROENTEROLOGÍA Y HEPATOLOGÍAxviii
NBT-PABA á cido N-benxoil-L-triosil-para-aminobenzoico
NG nasog á strico NHMRC Nacional Health and
Medical Research Council of Australia
NMPID neoplasia mucinosa papilar intraductal
NNH n ú mero necesario para lesionar (number needed to harm)
NNT n ú mero necesario para tratar
NP nutrici ó n parenteral NPT nutrici ó n parenteral
total NQM neoplasia qu í stica
mucinosa OMS Organizaci ó n Mundial
de la Salud PAF poliposis adenomatosa
familiar PAS á cido pery ó dico de
Schiff PBE peritonitis bacteriana
espont á nea PCA poliposis adenomatosa
de colon PCR prote í na C reactiva PCR reacci ó n en cadena
de polimerasa (Polymerase Cha í n reaction)
PCT porfi ria cut á nea tarda PEG polietilenglicol PEG prueba de expulsi ó n
del globo PET tomograf í a por emisi ó n
de positrones (positron emission tomography)
PET-TC tomograf í a por emisi ó n de positrones- tomo-graf í a computarizada
PFC plasma fresco congelado PFH pruebas de funci ó n
hep á tica
PH p é rdida de heterocigosidad PIC presi ó n intracraneal PPC poplienilfosfatidil colina PRSS1 gen cati ó nico del
tripsin ó geno QET quimioembolizaci ó n
transarterial R0 resecci ó n completa RBID radiolog í a con bario del
intestino delgado RFCE receptor del factor de cre-
cimiento epid é rmico RI resistencia a la insulina RL recuento leucocitario RT receptor de transferrina RVP respuesta virol ó gica precoz RVS respuesta virol ó gica
sostenida SAMe S -adenosilmetonina SDE s í ndrome de dolor
epig á strico SDRA s í ndrome de difi cultad
respiratoria aguda SIDA s í ndrome de inmunodefi -
ciencia adquirida SII s í ndrome del intestino
irritable SII-A s í ndrome del intestino
irritable que alterna diarrea/estre ñ imiento
SII-C s í ndrome del intestino irritable con predominio de estre ñ imiento
SII-D s í ndrome del intestino irritable con predominio de diarrea
SMP s í ndrome de malestar posprandial
SNC sistema nervioso central SOH sangre oculta en heces SPECT tomograf í a por emisi ó n de
fotones simples SPINK1 gen inhibidor de la serina
proteasa Kazal 1 SPT prueba de punci ó n cut á nea SVC s í ndrome de los v ó mitos
c í clicos
HTU.indd xviiiHTU.indd xviii 9/16/2009 3:48:43 PM9/16/2009 3:48:43 PM
MANUAL CLÍNICO DE GASTROENTEROLOGÍA Y HEPATOLOGÍA xix
T tumor T3 triyodotironina T4 tiroxina TARGA tratamiento antirretroviral
de gran actividad TB tuberculosis TC tomograf í a computarizada TCC tomograf í a computarizada
con contraste TDC transferrina defi ciente en
carbohidratos THO trasplante hep á tico
ortot ó pico TIPS derivaci ó n portosist é mica
por v í a transyugular TNF factor de necrosis tumoral TPMT tiopurina metiltransferasa TS timidilato sintasa TSH hormona estimulante del
tiroides TSS tetradecil sulfato de sodio TTC tiempo de tr á nsito col ó nico U urea UD ú lcera duodenal UG ú lcera g á strica UI unidad internacional VCM volumen corpuscular
medio VEB virus de Epstein Barr
VEGF factor de crecimiento del endotelio vascular
VHA virus de la hepatitis A
VHB virus de la hepatitis B
VHC virus de la hepatitis C
VHD virus de la hepatitis D
VHE virus de la hepatitis E
VHH-3 virus de la varicela z ó ster
VHH-5/CMV citomegalovirus VHS virus del herpes
simple VIH virus de la inmuno-
defi ciencia humana VSG valoraci ó n subjetiva
global VSG velocidad de sedi-
mentaci ó n globular YED yeyunostom í a
endosc ó pica directa ZDQ zona desencadenante
quimiorreceptora
HTU.indd xixHTU.indd xix 9/16/2009 3:48:44 PM9/16/2009 3:48:44 PM
HTU.indd xxHTU.indd xx 9/16/2009 3:48:44 PM9/16/2009 3:48:44 PM