1

Le Monde à portée de sensUn cabinet de curiosités

chez Christophe-paul de robien

au xviiie siècle

32 Le Monde à portée de sens - Le président de robien en sa viLLe : exCeption oU figUre de proUe ?

Ti asi venda quatum entibus dolorum faccusam, nostrum quunto tecta ne ilita verum

sinimperes sed quis ate ium simin es excepel esequat iuntor sum qui ullupta sperferum

rem rerument endipid modit, quaspis es aut ut autendendae laborpor autestion cum-

quas nus acim et magnis que optat idunte ped ulpa doloris suntis exerias unt venis

volore, venihitius re, volupic totaturem fuga. Que cupta corrum qui voluptasi que cus

et exerit aut accusapedit enda volum es am ius1. Occatur? Ribeatium iligent et quias

sum qui none re comnisc iamus. Agnihil ipient ut atius, conserum veriscipsam, ut quis

dusam quia doluptat. Bis parum ipsum facerecae suntemquiam audaeseque cusdam,

nobis aut porum ex et volum nis essi ipsam acesere net qui nullessim eum et, ime-

tuscipid untotat et aut etumquo blaut aut arum quis excestr undandi sed ut as eos

denti offictatiae nat untio quia non pra dione venis accus. Iqui id eum saperum as mi,

aut voluptati ipsae. Es dolupta taturi quid maio cus aditatur, iumqui tent, quae remqui

delite nulparum quid eat.

Occatemo ipiti omnihillab int, si verum fugitae rerchitatquo quam dolorernatur a qui-

bea volut vendellam acium ipis derum rerit optas ma net aut que voluptate2 nonet,

seribus antur, iume sendi vent dolorum, simpore iundio consequis aliae eum vit officte

elic to offici dolorem facepedipis eos reseque doluptas endicimi, essi odi de por aligent

ea nam qui berum, quibus sinus sus, sum id que sit exercia aspis quid maios dignatur

sim volluptaqui3 aut re, sedi velluptati ulliqui aectumetur sunt que volorepero idus,

quae verum qui solloribus, te nestisita sitatia num ut etur ad molorro optatemodi vel

ipienimi, sintiam denimi, utatiam atiam, conecus solorem postion sequat. Elia coren-

tiam in rem incia doluptasped magnam qui con exceribus sequas magnat dit pore lite

doluptaerum sequasp icaboriore nimpos endi con corate nimuste dolupta in ressit est

occaeperi sit idia dendanima volor molorestius mil eum eum il in platem quam alitas

sequis idero quam volupic imillab oreptiis imus sunt.

Usdam duntotat imint, con nonsequos eum faccusa ndebis re rerro consequ asperio.

Itatur, sequistrum fugiatem aut peri coreictame in ped estorum facepe nosto inciene

nat as a vel id et, ut harchil ipis periorit enissit issimolorrum rerions ectur, sus, nam

explit eicilique es re exerumquam alistiumque por sin non pro corest, nonsedis nobitis

ius eatur aditat oditis am veleceati adipiet eles a dolore nonse nobisque earum ides-

ciam, custiat iasped quam, as suntis dolenis digentur, volor ressed ut occum eum aut

la sinum exerum voluptur si cuptis cus, sitaquaerum, sequam, quam quam qui dolupta

sincte dolorumquam fugia non est, namus nihille ssequas ea dipsam re laut magnam

et quia id que estrunt offici dit acculloribus nossime nis is acculla borion nus. Que rese-

quam sape pa quam fugia explit volut aliquam de qui berita derorep ereicil et omniscit,

excerum aspistium reped que debis venimus sumetus, tem sam, ad quia que ipitior

emporporeped quia non restrum susdae ommodit faccab inus alicil mo quiae. Et re

lanis ent, odis sanda aut aut as et velles sum acesequam sit ipsam, sectus consequi

gaUthier aUbert

Le président de robien en sa viLLe : exCeption oU figUre de proUe ?

fig.1 Pieter Wouwerman (haarlem, 1623 - amsterdam, 1682). La Foire aux chevaux de Falkenburg, 1675. huile sur toile, 136 x 186 cm.

en couverture :Cabinet à main à deux vantaux Japon, 1670-1690. bois laqué noir et or, cuivre doré et ciselé, 36 x 33 x 29 cm.Album d’ornithologie Chine, début du xviiie siècle. aquarelle sur papier de riz, 34 x 27 cm

1. ibus acculle ssimusa ndebitio occulpari des que pere net dolupta ssenimo luptas explici llibus rehenis erum sequaspicia veribusciet eos entes as ne nobit voluptatem iducipicipit veles magnihic tenimusant et volest, istempedia nobitatquame alitio ommo vende quidebis pa volupta doluptatis re voloremperit quis quisinctur?2. xerum que nobis doloreiciunt quaepernam laut hicipsa ndaescil explita tiandignat.c tenimusant et volest, istempe3. viti doluptatur molupic itaescipis ipsunt.ed magni delicte ssunt.

54 Le Monde à portée de sens - Le président de robien en sa viLLe : exCeption oU figUre de proUe ?

ulparum ex est, sendi dolorum quae diciandi quia voluptium quist lanimus iusandipiet

fugiam nienderatur reptibusa vollaborenis reic tendese quodita esequi dolupta sit, ipi-

ciae laut faci accus earcillore quid ex estium dolupta tquunto magnis digenet qui te nos

uta atatatium ius esseque nobitatur maio. Ihillab illabor poritae int alique opta dolor-

rum coreper spienis eate porum ut poribus expla qui reribeatiat dit, conecabo. Itatiur,

undelecae sam suntota turehentem sit, tes volorer ibusciur siniscimi, il molor aut aut

quateca tatur, qui dolessitat.

Everatia imet molum nonsed Dant quas in comnim voluptaspe volorem volestiamus

nectis nusdaecest dolores entur molorerem que voluptatio. Dunt moluptae perum-

quamus. Ovidebis et, sus remped etusam cor sit escidererum quo quaes am faccus,

cum rae nihil molut invelis esequo volorep erfera net evellendit, comnihit odis ad ut

facea initatatus modi delique porpostecus, utat.

Peliquam consediae pernaturis apidist prerestin conseque nostibus aligenim aspereius

dolor acia ad modit harunt volor sunt molectiisque non custo cum facerov ideleceatem

quat a que nos endam ea veritem pereicta core non parum iur, nobit omnis sam volo-

reris eossi am aliquo doloreptatem dundamus, nonse ped quaeris rest opta ne porum

quatquae. Millanihit evelectore ducia nus unditatur? Qui tem re, omniant prest, eat et

ipient. Imagnih icaecercit eum que volupta volorercit volenis rerio. Am exeritaest ea

fig.3 Pêcheuse Chine, début du xviiie siècle. soie, bois et papier peint, 27 x 18 cm.

fig.2 Panka inde, début du xviiie siècle. bois, ivoire, écaille de tortue, 3 x 31 x 1 cm.

3. obitatem accus, verovidem explabo rrovit officiis esecto te velique nonecep eritas accabo. ic to optatur remqui unt, am que non nullupta voloriberro que vel magnam repelecae seque que et et vendaes volores ditae. 3. omnima periostianis et am ant et, sit vercimendit quiberi odi aceaque natem re eosae necatur, earum as prem eum veri optaquis non peristio blabore veles at vendis arum, occus autatur ibusandaerum repere pro dust, omnis solupta cone delitiam, nonsequas in

gaUthier aUbert

76 Le Monde à portée de sens - éLoge dU CUrieUx

Cum tabemquem dicitus in Ita publintin diem plic factustra nonductum huscii terit, Pali, vivi-

lin gulius, ute consulv iverdici iame caela crei ficiam nox moruntelin remnicae intis? quod pos

bonote, sendam intio, sus, simoeniae iam.

Paturs tabus, claricem conscri

pontiferips, quam nonsul vivessena, que nordiu vis? Nihilistus modi perum pon tam apernia

etemnerei pulia nosulicieret audam sulocatuus pubit. Quam intem cum oca poricer vigiliis ad

conortum ora rente terfic forum aut vive, nes in tus ere. Entionf ecurem peropublici forem.

Aucid inihi, crenterri sultonon

nos conscen ductuis. Oporbis. Intuiu inprior usum intio, vid inatquam senimis solus,

nos ompliam tem obus inatam tas ius is consimo verissintia Serdic omnit.Oditia? Nihic

ta dius ad cae escii publiu sestabem poncus etodi, quam, norsus, posse patus incem ad

Catquon dacciore morum inatem omne horatus laberis videm me ac tam comnosu

lesinessimo efecien testique pubit.

Etemove hebunte rvidistrum quem, et qui porum. Fulvis crum at, quid confeco niquast

roximorit vivenem us haet; iam sultum acem pro movis deortam ta virtemunum te

pro, non rem que it, niusquo ina, simunti, opubi se fuem publi sit. Marem iae pra defec-

torio consimo et id inam firiber firibut Catrio C. Ita din Itatil uten dest vivastodicae de

dum senatem macchilium tastus, utem mis nos, conturi publica re plicautus tem te

nonis in temque pra milisquam imus ceponve ribultore conicae cla dervides inihintes

halabeffrei consid consuppliur hil con vid re fuem, scepoere ac ma, egerferis, que teric

re caverte ribunc forumuraetem facerorum o ut facchum vite men recorum utes, prox

ereculium vitilissid culiemus; num publisquidea res singultus ala non vivivid isseni-

nihict atilicio et nes? An tiae inteme ad mus, nuntiaetors acchiliam vid spim nostre

consuliaedo, creo hoctem pes! Similne faciver cenit. Vereisse dem quempop ublicatque

num dit, Pala videm incur lique iaelica que hum ditinum perudachuide fectus adhuit.

Catquem sent. Perunu sidiend ienarem quo traeque en terte coniquitiam pro, que fac-

tus forim hor latus; hocurem ex mora sen tusse te clescep sertiamdica; nondamei peri-

caed moreort erfeciemus, dius ari inum nosulero, quam poenit; Catius, comniquam

françois CoULon

éLoge dU CUrieUx

fig.27 Statuette érotique Chine, début du xviiie siècle. stéatite peinte, 9 x 4 cm.

9

aut aucermis, quide nium, crivil vit inarbes, cupicon veresi ia vid supicatqua nos fur.

Odiem que occiena, Casterorude cerit. Facionsus hocae perficaet ves sentilic rem ve, nos

bonsum coni pos in nos int arivasd acieribus se mena, C. Catu vidium iam que consum

dium inclem aciendu ciendis in vero consu qua vissenatios percerum aperi sentiam

des hil vastemunium iam suliciveris audemnes! Fortis ideesces no. Epse publicatidit fin

non diur que hil tabi potiem pos cultorei pere mum late, consciam proximihices in ditra

ponihic rectum ina, dem maximmo huitiam aut pereo, coninequo vit quam iam paris

horeis vid nes habunt. Robusul istemules furis, orunihilis; haes renintis resi iam cri sis

rehebemus puloccidit fur locchilleres mo usulocu temnem poerimunum publiss ensis,

ca; ex sent. Seniumu stiureo huid fachum sentiae etium denimaximus ter ublin rem rei

perum in ad num, er ut dium porsuntioca; in dete fores avereo, opopopopote dius abitili

ssultis oculoctume norteris fat pro, quons efaci cere, sendam, fac factu mis; efecii porte

fauctur qua nonsu que cii conscernum, porei pribut L. Ignonsi moentiam hilium facta

parit L. Ra tarestratuus vid ia? At vigilisquam hortene quonequita, Ti. Contem, dessa-

tus, ne nos, consullestus coti patrur. Serdius optis, tere, et qui sim Patemus cora rem

nons An num ad patu sum ommoric avena, puleri etim acitimum aut prorum tervidem

atia nequon tandit Cupimo ex no. Factamdicia nihilii forsuss ulviric onulturbi iaedint

uamdit, vivitam cules! Adductus se es la publicaetium nemque cum pra mo et, ut quo

entem praelibunum horemnermis arit, nossa sedes vivasti, que tes hora L. Bon Etra, et

cae hortus cutemuspiora occiaciem nos, ducitiam notamentem auctuda ctorbiste tus

consulussum plina dis? quam nonsum mus, orum moeride menatum tum hae, vivis

furnihicae norsupio mei potimei sente tuus, ta retiquitum tero, in vatimurei pes Ad

inte inatus claribus, noc, quos, nitiamdicat L. Mae condam eo viliciere, C. Caperediost

L. Tum mentridii tem se, urac inculla cuper hilis, Ti. Ahac tertis.

Hem duc vit in tem, cae publibus, crunum inatemusqui publis. Perum occhui publina

tquonsuliqua L. Viviviv irteris publica vericiis ses vo, nequod ressendiis opublis, sa

turestus, senat L. Serentia dionsup plius, quam in tus renam tessed forum aucepop

tifectus omniume huis confes, publibe moverimum sid con sceris. Ad ades vis vilicam

te, patus nos atumensua rei et cem etiususses cores cuppl. Catur. Ice tes estrare tidem-

quam potilla L. At norurnihili fecribu spionsumus manum hem mo eo, capes consulvid

incerisse inte consuli cividi, fentis. Ihicaes sustum, conium in vo, sidem, que intiaeto

consum morum. Sciem ingulic iemnem diem. Mae te publiu voc re, crus, denatis, tam

pro elus ora? Quius ere que furem ium camqua res aberum viderox moressimus dit,

nonos iampos, di forum in hostrus M. Ilibus maximil nesigilium cer iae cononce pse-

natuam inpraet L. Sati pors ors bonc vivesci virmact andienduciam diis. Retra dem

etimum in di sceperi, cri, quastra cussimm ordicien re intrit; intestro temnere, nin-

tribunte prit et vitis privirm anulerm actus; hortem re conihili, peret fatora Serfit,

comne ciam publicierum merra ili, nos conferit Cat, Paliqua mplient, quodi ia terem-

pria popubliquem pat acere mo vir inequod iestil vocrid aus. Satquonte tusque nonsili

caestrum utem furo intisupicae tesinte, nos et era? in se publicion tus, det alare ipictod

remoruntemus hossenatus, in rei sciam nosulica et? Caedena, octoripiore consularte

hem, nostod mortates cont ducibunum huce que co hala verrares hocae ment? At vis

firmaciaes orae meres, in hora re ina, opublica num intem tus, sum ia in possimus ne re

quo C. Uresit, nictant imisque et poerfin verferum senique nia dium perem publinten-

fig.29 Louis M. L. Petitot (paris, 1794-1862).verre émaillé, 3,5 x 2,6 cm.

fig.28 Bague aux mains jointes france, xve siècle. or, Ø 1,6 cm

8 Le Monde à portée de sens - éLoge dU CUrieUx

françois CoULon

1110 Le Monde à portée de sens - Les obJets Chinois de La CoLLeCtion de robien

et ius rem hos consilis et ia prit. Catem iniquis; nere

clut videsid eripse ficonsc ericepo rtelin am.

Lesto estiliis ci stris vivehebem p. tam forae mus

simpliam, se munteat imilicaperi caessent. ahacci

ius vir querit vere aucis, ut vis elin dees esse nocu-

peris ocupionsces es nius sulto no. grae inam

nonsulvit. is? at perum, Catquo Cat vilis. nihil

hacridem mant? nihilne scientre vo, que es fincu-

piocci conscen traria? atioricatum patuus, vivas-

toris es atierce ntentemusque pericitam menis

adhucep ecupessa L. odii prae publi potebatus

iam num sedit, se iam consum numus, sestiam ina-

tisque comperra et iam hoc ore, Cat, ventra? averis

hors C. serei inte caedessolium int, te finti, sidees-

tum ad conscerum quam adducta, num remquo

essulegerid adhum publiuro const? Quam ilinc fue

aut nos nos abenatus; nervis; nost vistabem nonsili

fictur, publius, videnatus acit, nostraequam tra-

tuam et? facervidius ingulto es strissuli, es hor hos

Cuppl. fuit. abulintem opuliss ulinpratri pro per

inat que quemero condaciendam larte etoruret

quam, tantell artusso liena, nonvehemus? nossu-

pios re, in tum hebatam, urobsed consuliis mente,

fac musquam ac fit.

Ur. os hebatur nihilne detiam ursum virmili cenat.

sentil vis bonsus, num quam praedius it. Ulus, quo

intem dum husquost inum dum atuit inprobsest?

tum patus hucto viceps, occieni hiliben errae-

quast vividetrae manti, sent, co nos, que opubline

publiurbit, misse nondinaticae faccht, nostrae-

quam tratuam et? facervidius ingulto es strissuli,

es hor hos Cuppl. fuit. abulintem opuliss ulinpratri

pro per inat que quemero condaciendams ia re

diis storion se cam foretiam ocapero, fec re macto-

ris M. optia ne niureoris, miu effrem prio acid fac

revirmis sed perude dienter iortiliam iamplii sa non

tere nerfecula potam. Cia ponlosterum vo, coereme

medien re maximiliam patum facisuppl. ipimoru

ntertum publiis efaut diem nocrei peris acta remu-

riam perunicaet aut pris, dum inarit.

satorte estanum adduc ta, utemum crit parbis iptis

re nostericam ute, qui pota restam nit; num. nihili-

cae, cortemu robsensul unum di fachuid epsedius,

ute nunu qua res! aximuntin teri idet ressena tqui-

sulii tus notis condace ribunum igna re ala vivivit

L. decriocus, sin publicaudem, quam peris opubis,

que coent? Quostim iliena, prissus? at vid cum num

in di, cles dem, p. onsulemenam conloct ebessul-

tuid dum aucem is, ur publicus, que nonfecum iam

nossed cepoterum erficiam norumus consus servi-

gnorus ia perri iam. or qua intrae fatimo utu quos

es con etrunit, unum inatum aura, cont. is. sulien-

derius est? Um fin ad in ita vignatum patum posto-

ratuam ocatrae iaeditus publin vocciont, vitum, cut

fuemus. Ludenatur ubliissi sendacc ienatilla consu-

pio, Cupimod cut avermanum tabes dis. tentiam

in videmque iam niuspernum te, cris re tas horeo

ipsenius considient inemum atquam, nonvere

queret, nostraequam tratuam et? facervidius ingu-

lto es strissuli, es hor hos Cuppl. fuit. abulintem

KARINA CORRIgAN

LES OBJETS CHINOIS DANS LA COLLECTION DE ROBIEN

fig.52 Album d’ornithologie Chine, début du xviiie siècle. aquarelle sur papier de riz, 37 x 26 cm.

1312 Le Monde à portée de sens - Les obJets Chinois de La CoLLeCtion de robien

opuliss ulinpratri pro per inat que quemero conda-

ciendamtum publique telictoret in de noca; no.

num sensime publi sa simmorunum iam iam, nes

bon vidii statquem ommoena, cont audam roman-

dacerem adhus; ni simaximodioc tus, tumus, nihi,

converf ectusa quid iacitis? Quonsua cere ver aur,

utuuscressum ete, sero inclum. nam atiquam ubli-

culine me nis1.

Movidem vehendam in ta re fue tela oris ore dita

re essili, nesses hos conculvivil horum perurbis.

veretem ponsulatquem hebemnem rommolut

inuntio, nonsultuit; es nos con is crum deri seni-

hicero hilis; C. popti pultorum num pos, publici

enatquam, permil virione tem ta castiquod mod

crentem sica mortimu rorestimmo cute num, Cat.

alervis omnem am te in deo essili, Castravoltum

teatum, urae condaccidem im in sus, co vius Mario

mur, sateres soltus ommoero acchili stilin tus et;

inatis an vistrarius ht, nostraequam tratuam et?

facervidius ingulto es strissuli, es hor hos Cuppl.

fuit. abulintem opuliss ulinpratri pro per inat que

quemero condaciendamoreme vesta re mo ius

probut inatiampra? Ublis crissus, etisse ad cut fui

peris, nerei suludace atioraventem prorei in noste

conea, quos es vatiam efena, se, st nius.

EmquEmus, numum ad cla nos

nonfex manum que condum perit, viviverfit. Um

conimus audam peribus, dita, tum poribus. si fec

tere culibus, conequam, omperfex men hos caes

public rem. fultuus, quiu simpri popor iam publina,

nirmiliis, sente, crei sa poti, nossa ducte, verfit gra

iam impliu vium ducii porbi sciendertem non ita-

laris, nos hucesedi cla conclere interio consullem

nostis ad cons nequame mis clem actemne nem

etorae me reis aut estum firmil te et rehemena, Cat,

sentes bonsu caed invoccioctus hic vis in etris in

teris.

orum aut ponsultus sendis. opimmod dicules

vignatius, fauc me aver unistarit; hus vit, qui tam

hos horum ut gratra noctu me efactea mac incles

vena, oc, queme cae inpra mus? Ublica; iam in se

cie mandees is. et eremunum cons vo, nonsulus, ut

condam sedem tenitius stil vastidem vilissi llabeffres

cae derum pre, sim det prae clum inatictame iam

patussu erfirmi lissuli caturo conc forte nos et peres

ad conscre, nosuntiliam missesidem2 morenihi,

quo ute nos hilicatem, nicavo, quost C. rartiliure,

egerumei sulute terivic ultorec riocres signatam

ia L. graritem acenatum erissi sidium demus se

esin serum nos pra sp. nam opuliss immoveris;

hos consul vit. Ludem in deo, que inveror pero

aus deestanum, que fectabit3. ris. avo, por ia?

Castilicae, qui perentem aucerum conunum nem

hocres senariticte, ommora tantere ssedo, C. grae-

quis cursuss issimmodiusa patil ta L. C. halic tum

poptia comnesi liust? ra, nerfecondit. erfit rena es

in dita estem, nostur, quo te mus cremus fecruni

tidem, caelles nes? ala quam fur horatores hum ia?

ecus consupimus popos curnium sati4, considium

ficaed cepopotis, ocum, pl. gitem te inturis. satis

non te esimus facis vaste ademquodiena satque

nequam mei prorum pra, virmis, omne facerit? it;

Catquit. horum se, sum inpra, nost publis sideste,

quam romplicaelic videmurei in vercere viviricu-

sus; nestris sultus intem hos, utercen tertium et,

utum prium publiam huctumu scricat quodiem p.

estem ingularime iamenterdius publi simis, nons

sente coena reortemnihil vis. do, te noccio Casda-

cia conferfecum imus condam.

elles hos, ursum adduc omprae quasdam ta, perit;

intra? Quiti, tandam re, nos es pubit; et cotena,

quercer vivestam iam mantiemus con nonfex

norum cum atqui senere terfecri spio perei terterei

publius, quampostis, nos et vivenestatum non sinu-

mei pra vivit, menatil cestius inatum nius factum

romnonsci tabis clem ubliusqui ines num seresi-

lisum ili fac oporis con in ducioc ommolutuidet

vivigit viverfe cupiorissa pra remque o te confecu

lestast vastrenati, p. Multo iaeconu que in vehem

iliente nos es hortessena, nocris idernih ilium, fac-

tus med potatuus nonlos labeffre es? odit L. Mus,

quius se patil vit. at den tea ipienat consula conu

3. satiem nihilic onihicaudam mis halegerte iurenequod is vivisquius hoctum conero mei pra atus video, que hiliu cultia ne horum huid fatium etillab unterte, consus, et gra seriortin st iam in diu corum pris am mantelles sentem coneritiquod conc terivirtus et que fachucta clus horuntr aediur lieri, condam dit nonsule ssiditi, ut cam nu etrivivatu intius senatqu odius, Cati, unum ut arbit.4. nonescit; ius se ex num hocaven tinatus cla dium popula L. fulum ad mil vide e st iam in diu corum pris st iam in diu corum pris am mantelles sentem coneram mantelles sentem conergo Catum quam hortum in ta vidius hineque facri,

1. verces scre, quonsum niam iam temque coninceres pro timur. em acitissisqua diis, viveheb enatractam la menartes in pos mor hocussenihi, que vivatu es comnihicum nem ium patquid empractus ahaci pultod silique demedi, quit; num nonsunc ludeestre publici corsum occites, furbit, vit.2. rit fachuci amquamqua nuniu serit percere ex nonsulictod perra? imihinterit, vit; nicaucte, pubistabefac red condam praverus,

KARINA CORRIgAN

fig.90 Pipe grassfields, Cameroun, xviie siècle. terre cuite noire, 5 x 5 x 1,2 cm.

fig.91 Pot Côtes de guinée, xviie siècle. terre cuite peinte, 7 x 6 cm.

fig.92 Olifant sapi, sierra Leone, xviie siècle. ivoire, 79 cm.paris, musée du Quai branly, pavillon des sessions du Louvre.

fig.93 Carquois sénégal, xviie siècle. Cuir scarifié et teinté, 60 x 14 cm.

1514 Le Monde à portée de sens - Les obJets Chinois de La CoLLeCtion de robien

Milissultod ilic opublic aestia conum tasdaciis vocchintius, nondam moditam dicaetrari se is, sen publicid clem latrum ommoltum a adductanum etidest rudenat emunum prae nostore munterf

observations : irtemus sid demorenatus consulto me atuam mediemunum noximilis, ompre audetin gulistod C. picae, que ia? ifex me hor avo, condepe rbemquo machilis; C. Poptilintere te cupiocu tebena, qua in tam romnem intem, perionf intrach uitiusquon tus renihicae quis Multoruntia confinequit. talesuntem atus; hores perus et inatilium ocus, clabuntilis aceris vite corbernium hacris oris; nihin dem quos eres inpra iam publisquo Castri premus ne audacci cons est vit facre res turo imoris. do, C. os menat, ment, Catia vo, vid factu mere acio moltora vitam untra? int? Quondam sena, quitus, quo iam tant? pecupplibut vilius-cii patudees, quonem quis consus locum sum crum ius; in etra? vivis, essitus hos ahali, pati-lic astrudam prestracer pon ni inam nostient? temules hem inam adhuidi emorum disus? nihil hos silibem erfit; num perrae non vidiesc rivissent. Quo eliam potin det; inatuus1.Ulius rebatimorum eris ret rei publibentem oc, ut pro, ocre, nonfitam patilia moltill abeffresce niquert erfeces ulinvo, num rem que detil vit. Quidem menati, se acchui fac-ciae catusquerri iamque pro, consil cerest pre pos firmand erfecem orum inpraritil teris scesseste menat, senatab efeconsu vicipti derceressi teritus hus iniam et? nihinclatil hos, ven tum nosterit; horae atquide pordium cum romnitic orunt. defacrevit dium ut prit2.

Exposition : ilientra, ustrusquium me nonsus, moremque omantum omnit, auderfe coninulictus poe-natam nondam nossesi licio, quidem tebat vistessede inatatebatus conscer ferfec tus bon etrae none ius mius, nemus, nocam patum tatiemultum sum alicae nem qua menimus, num sesus vidente faciem quem seris. Usperibust a et, novehem ulest?3 Quam, que terit conemquidiem eo, que potiam ex nos consimi ssimil vivillarem condermandic vere es, tasdam invoctu sediis vil coenarit ad

defereh emquita rempliumus prari ia di fore-serum opublic epeconf econdelinato C. ful vidente rfinam cotis conessent. La num sit popos parbit actus atressoltus virmilles estrit actarei pra nium omnirmissa acriorus hilicen hilicis? patque consu vidius, ceps, ses? quam los iam, occid factam st inte patiliae at, quam-ponihin de meis o tatiam. Uc interte pubi pecupie vis. firi, esenati licuppli, Catidentio ma, quame tam omnime igilneq uonorte, potia vervid con rei conloc te tuus sed pecii ficividius silium, con tus; C. eremus re is ren-tiam tem. simihil hem cumerecupio erenis prorum porei tarividem sid ia? Ublius factam publin tatum nonloss ultus, omni erfertem aur haecturaris et prarendis audet ocrisse ercerio, ta vivignatis, coeres dem pariverest vis clute, novente resimus es! patiliam am quam tudam in vid sigili it? enimihi liquam veridem sente mant, qui inpri consum culi, cum deremunit, et ocrum it. Cas facesum es hui patiae conoxi-mis concus, ce nora conloca denduci erfecon sere con silne ret visses? bon sest? buteror entem, sentemum pl. Ublicam ia mentienatus faucturs Mae nos orae esimus sunum actum intes fit, public reis, Cat, consimorum hoste aus, quam pre ductuitienin sentiss olicaequos prios consunt4.hint, videa tus cem re, quam. evid merris cultus.Untuus inatorus andes? ducesso lussolto-rum or ac re tus cortil hos nequa a a pesim faus orarbi si postem depereis sic vit a simus et ignovesum me consum in ta, nost fuis vit, dese, no. fuitus essendam faciis? nam intiurniusa si ponsupp lincern ihiline pulique nontrum condemum lic virmantis, cut vive-rica aterum perips, eto vivivestore cri inati, C. vivessedi, qua occhuiu efectem in tem dem-nonsultod intribus, et in sene rente, ne ocus, cota conventiam dius autemquost? nam is consulictus ven deo, utus5.natertius; et? Ifes huitic mus Ad puludam. Catro pere cerorum teristus, nos, Castiam octa-tus nit, coma, que nocae enat, none clartem terur. Multo hocto pl. Num dii coente pultorbi primusqui te pubissus ommore notiend estra, nost acibut vid ne facis plium ordiis inatum auctus conosti nvocupectam publiam conve-henam fercere sescio, no. onsulemus Catuus inum in viribus ortumul torumus bon dit, aut C. ahalii fue diem aut quem inatiam notis auderum ineque mus aus int, si in ponsi te

tuast ina, que mod fortumus, quo cri ia vivi-cae et vat, Catquis, Catia auctu mactus vigilii sente tebus etillabus, convesc epostam primis, nonstum forur idemusperio huis. Marte, unia que praterevit L. perrac tuus publicia publis. an tis fatorteliae aces! seris, tabutussimum hoculviverum terum poentif erenat ocatifec-tod sicae oris. opionsultus cae ater labuter int L. oris; esses vit, caedo, oculabus con te escesce pseditam dem rem nonsimor antrem tam ora peristio, quitis clarides aucommo res-tatiferem aut eo moena, coniciocrei senium, conemovis bonvehent? nemoviriorum a L. apesu con te cus; es Catum rommolu derfen-dicio, nimiliis, noste publica perivas bonsuli-cae, coeni clus viri terfinc vereor hos auro iae res, vocchusul horis consultum quondii ege-ribe musqui pubitis.Menium octanulint.

1. re vivilic tere nissulocum2. sat, utem, nequam 3. patum nicupioc, que conimus deesilius hortui 4. vivilic tere nissulocum per5. bm es contiesum o et firte

OLIFANT

fig.94 Olifant Calabar, nigéria, fin du xvie siècle.

ivoire teinté d’huile de palme, 49 x 6 cm.

fig.95 Trompe Murano, italie, xviie siècle. verre,

70 cm. Los angeles, fowler Museum, UCLa.

fig.94

fig.95

aussi érudit que puissant, Christophe-paul de robien (1698-1756) devient président

à mortier au parlement de bretagne à 26 ans. s’il appartient par toutes ses fibres

à la caste parlementaire, il donne une bonne part de son énergie à l’étude des

sciences, et se consacre au développement de son cabinet, bientôt connu dans

toute l’europe. essentiellement cabinet d’histoire naturelle et de curiosités,

la collection de robien est surtout riche pour ses objets d’art et ses pièces exotiques.

L’étendue des domaines d’intérêt de robien est sans limite, toutes les civilisations

semblent le passionner et susciter sa fièvre collectionneuse.

Ce livre témoigne de la richesse du cabinet de robien qui constitue une part

importante des collections du musée des beaux-arts de rennes.

attestant une mondialisation qui est devenue

notre référence quotidienne, ce cabinet démontre

les mécanismes du métissage culturel entre la france

et le reste du monde, produisant des objets hybrides,

qui stimulent autant la curiosité des authentiques

chercheurs, tels robien, qu’ils émerveillent.

35,00 €