•

-

l•i Sa Edaaga•

Sa Kellasa Ta

COTABATO MANOBO

lni Sa Edungan Sa Kebasa Ta

This is the Beginning Of Our Reading

Illustrations done by

Mitchell Bayo and

Dan Elkins

··~ SUMMER INSTITUTE OF LINGUISTICS-Philippines, Inc. Translators 1989 Publishers

Published in cooperation with the

Institute of Philippine Languages arid the

Department of Education, Culture and Sports Manila, Philippines

This book or any part thereof may be copied or adapted and reproduced for use by any entity of the Department of Education, Culture and Sports without permission from the Summer Institute of Linguistics. If there are other organizations or agenci~s who would like to copy or. adapt this book we r~quest that permission first be obtained by writing to:

SlDDmer Institute of Linguistics P.O. Box 2270 CPO

1099 Manila

Funds for the production of thfs publication were provided by the1

Canadian International Development Agency, Ottawa and the Alberta Agency for International Development, Edmonton.

Reprint Cotabato Manobo

Preprimer 03.73-489-3M 52.30P-896023N

ISBN 971-18-0I23~X

Printed in the Philippines SIL Press

PA~ SALITA

Bah~gi ng ating yaman ang pagkakaroon ng iba't ibang wika at kultura sa ating bansa. Iba't ibang wika ang sinasalita ng iba' t ibang pangkat na naninirahan sa ating kapuluan. Ikinararangal nating pangalagaan ang mayamang pamanang pangkalinangan ng mga pangkat na i to upang palaganapin ang pagka.kaisa at ang pagmamala.ki sa pambansang pagkakakilanlan.

Ang aklat na ito na nasusulat sa isa sa mga katutubong wika sa Pil ipinas ·ay naglalayong paunlarin ang kasanayan sa pagbasa at pagkaunawa, dagdagan ang kaalarnan, patindihin ang pagmamalaki sa unang wika, at ihanda ang estudyante sa pagtanggap sa pambansang wika. Sa ganitong lapit, mawiwiling magbasa ang isang batang bago pa lamang natututong magbasa, at nagka.karoon siya ng tiwala sa sarili. Dahil dito'y nasisiyahan siyang magpatuloy ng pag-aaral upang maging bahagi ng pagpapaunlad ng bansa.

Ikinararangal ng Kagawaran ng Edukasyon, Kultura at Isports na ipa.kilala ang aklat na ito bilang pina.kahuli sa isang serye ng mga a.klat na naglalayong palaganapin ang pagkatutong bumasa at swnulat. Sa pamamagitan ng pagpapalakas sa mga pangkat linggwistiko, pinalalakas din natin ang bansa.

~~, LOURDES R. QUISUMBING

l<alihim

I'

"

"

•.'

•

l I j I· t i ~

PREFACE

0 Medoo Mistelu,

Ini sa libe"iu kena EDUNGAN SA KEBASA TA.

yu -umedung tumulii, INI SA Binaelan ke siini libelu anl

duen peedungan yu tumulu sa medoo duma yu Menubu eg-ugpa diya sa Sultan Kudarat, Pilipinas.

Taman lima agdaw sa ketulii siini libelu. Agule umedllllg yu dema diya sa dakel libelu, EG-INAOWEN TA SA KEBASA.

Siini sa medoo dalem di:

Agdaw 1: Lapin 1 - 10 Agdaw 2: Lapin 11 - 19 Agdaw 3: Lapin 20 - 26 Agdaw 4: Lapin 27 - 33 Agdaw 5: Lapin 34 - 41

Sa lapin 1, 11, 20 owoy 27, meinauwan sa kesabl· pinsil.

Sa lapin 2, 3, eg-edungan kebasa diya kuwanan. Owoy diya leketana.

12, owoy 21, meinauwan sa nesugat anl umedung diya sa bibang mangay umedung ma diya sa lekeatas mangay

Sa lapin 4, 5, 6, 13, 14, 22, 28, 29, 34, .owoy 36, meinauwan sa kehahaa sa medoo tuladan ataw ka medoo titik anl metiigan ma sa kena da nesetepeng owoy sa kena da neamu.

Sa lapin 7, 16, 18, 24, 3_2 owoy 38,. meinauwan ma

dahiya sa denu sa kesulat anl melayam sa belad eg-inau.

Sa lapin 8, 15, 23, 30, 35, owoy 37, meinauwan sa

mepion kedinegdineg sa medoo edungan kagi owoy sabuhanan kagi anl egketiigan sa kena da nesetepeng owoy sa kena da neamu.

Sa lapin 9, 10, 17, 19, 25, 26, 31, 33, 39,_ 40, owoy 4f, meinauwan ma dahiya sa denu sa kebilang owoy kesulat ma sa medoo lemilu.

Sa medoo igsugu diya sa mistelu, mehaa diya sa lapin di melalega kena yu tumulu uman agdaw.

Yoko egpeb~sa duu diya sa eg-inau sa medoo baed kagi ataw ka kagi diya sa libelu •.

Amuk egkelikutan sa eg-inau, mepion amuk pelikulikuan yu sa tapay neukitan da de. Mebaluy ma amuk pebael yu kenagda sa iling sa tapay igtulu yu. Apiya di pa mesiyapat da egpeketiig,·yoko de eg-uman duu egtulu anl medelamet meubus sa libelu.

r

AGDAW l

Llpin l -- Ilingan sa eg-inau sa egoh-egoh sa belad da diya sa kalatas. Tului ko denu sa mepion k.esaba da sa l ibelu. Basa ko ma sa kagi di denu lekeatas.

Lapin 2 -- lni sa tukeey eg-ikagi.yen. Basa ko owoy t inudui ko diya sa ken a ko egbasa diya k.enagda. Tagui k0 sa x de nu lekeatas owoy de nu bi bang anl. end a m·2l ipengan da ::>a ken a yu eg-.:-dung.

Lapin 3 lni sa tuladan medoo bunga owoy pesu di. Pekulese ko sa eg-inau, umedung diya hunga denu bibang mangay diya pesu di denu kuwanan. Pebaeli ko kenagda taman melmet sa langun tuladan.

Lapin 4 -- Ingadani yu sa muna tuladan diya sa sebaen denu lekeatas. Libolen (0) sa eg-inau diya sa tuladan denu dibaluy tigtu nesetepeng sa muna. Agule umani yu pa taman meimet sa langun tu1adan.

Lapin 5 -- Libolen da dema sa tuladan tigtu nesetepeng sa muna tuladan. Agule seolomoy yu sa tigesa sa palas sa gelat owoy sa tigesa egoh tuladan.

Lapin 6 Libolen nesetepeng. Pengagbeten tuladan diyl dibaluy.

da da

deaa diyl

sa sa

deluwing tigtu sigbaen-baenay

Lapin· 7 -- Peilingi ko kanagda sa igsulat denu bibang taaan mepenu sa medoo llniya.

Lapin 8 -- Ingadani yu sa medoo tuladan denu lekeatas. Pedinegdinegi ko diya sa medoo eg-inau sa edungan kagi nesetepeng. Agule peliboli ko kenagda sa medoo tuladan nesetepeng sa edungan di. Umani yu de taman sa leketana.

Lapin 9 lngadani yu sa medoo tuladan. Agule pebilang ko sa medoo eg-inau. Pehauwi ko kenagda sa nesugat limelu neseselatal diya sa tuladan ·denu kuwanan.

Lapin 10 pebilangi ko leruilu.

lngadani yu kenagda owoy

sa medoo peliboli

tuladan. Aguie ko sa nesugat

I I

Bae Ii ko sa be lad ko.

1

,,.

Oakel Linug (igs·ulat i PidaJ Utub)

Na egoh sa dakel I inug egtebow di ya si ini tana, nel imedangan sa medoo anak ku. Na, . k . d "~ ' 1ya sa. ag1 a, l-ma, Ema, kuwa ·ko kami. _Mematay ke amuk mepi lay siini dalesan ta."

Enday ta. duu sa pesuwan. di tak~ egl inug. Enda egket ii gan ku duu.

2

3

4

5

D 0 D

0 0 x

I o· ,

x x 0

I I A

6

-l f- ----------------

· -rr-----------------

-\\------------------ff-----------------

-~ - - - - - - - - - - - - - -. - -

-y/ ___ ----- ------ --

7

8

(?lit ~ 1

2

4

5 ~~~~

~

9

l 1 2 3 4 5

1 2 3 4 5

1 2 3 4 5

1 2 3 4 5

1 2 3 4 5

10

AGDAW 2

Lapin 11 Pebaell ko s~ deluwing diyl sa eg-inau, upama kayu, saging ata~ ~a kuden.

Lapin 12 -- Pekulese ko diya kenagda sa medoo tuladan um.edung diya sa diisek tuladan dem.1 bibang mangay diya sa dakel tuladan denu kuwanan. Pebaeli ko kenagda taman meimet sa langun tuladan.

Lapin 13 Eglibolen da dema sa tuladan tigtu nesetepeng. Pehauwi ko kenagda amuk denu bibang ataw ka denu kuwanan sa eg-isaluwan da.

Lapin 14 lni sa medoo titik. Pelagbeti ko sa eg-inau sa titik nesetepeng sa muna titik diya sa denu lekeatas. Agule libolen da de. Yaka eg-ikagi sa ngadan sa medoo titik. Aguie umani yu dema.

Lapin 15 -- lngadani yu sa medoo tuladan diya sa sebaen denu lekeatas. Pedinegdinegi ko kenagda sa edungan kagi di. Agule libolen da sa duwa tuladan duen nesetepeng sa edungan kagi di. Aguie umani yu taaan sa leketana di.

Lapin 16 -- Peilingi ko kenagda sa egsulat denu bibang taaan aepenu sa aedoo liniya.

Lapin 17 Pebilangi ko kenagda sa medoo tuladan owoy peliboli ko sa nesugat bilangan denu kuwanan.

Lapin 18 Baell ko auna sa lemilu diya sa dakel belak bod ko. Agule baeli ko dema diya sa awang, agule

umiling da ma. Eg-inau da mlllla diya sa belak bod da, agule sumulat da de diya sa libelu da.

Lapin 19 Pebilangi ko k.enagda sa tuladan denu· lekeatas. AgulE pesulati ko kenagda, sa nesugat bilangan . diya sa mepoko liniya denu kuwanan. Diya mendaa sa baelan da taman leketanA.

Bae Ii ko sa de.luwi~g.

ll

D 0

12

D 0 L· 0

13

· l a ~- k e l

• n n 1 o u

b a b l k

k d· h w k

e g m e o

14

• .

15

()------------------

G-

uu uo ________________ _

n--------16

1 2 3 4 5 ....----- - ---·--- .. --·- ·- ·-~

3 4 5

1 3 5

2 4 5

4 3 2

v

. I -1- - - --·- - - - - -- - - - - - - -

I/ ,

2----------------.--1//

3------------------f//

q- -----------------Ill/I .

5- -c - - - - - - - - - - - - - - ~ -

18

JCY. •·'" .. . . . --.....

fCY JCY. :· ' .. . . ·

19

Saeli ko sa deluwina ._,

sa dalesan ko.

20

AGDAW 3

Lapin 20 -- Pedeluwingi ko diyi sa eg-inau sa dalesan da.

Lapin 21 -- Pehauwi ko sa medoo tuladan. Pekulese ko kenagda sa tuladan denu lekeatas umedung diya sa tuladan denu bibang mangay diyl sa tuladan denu kuwanan. Diya mendaa sa baelan da diya sa liyu tuladan taman leketana.

Lapin 22 Ini sa medoo baed kagi. Pelagbeti ko sa eg-inau sa baed kagi diya sa denu bibang. Agule peliboli ko kenagda. Yaka eg-ikagi sa ngadan sa medoo baed kagi. Agule umani yu de taman sa leketani.

Lapin 23 -- Ingadani yu sa medoo. tuladan diya sa sebaen denu lekeatas. Pedinegdinegi ko kenagda sa sabuhanan kagi. Agule libolen da sa duwa tuladan nesetepeng sa sabuhanan kagi di. AguU tDDani· yu taman sa le ketana.

Lapin 24 -- Peilingi ko kenagda sa igsulat denu bibang taman mepenu sa medoo liniya.

Lapin 25 Ingadani pebilangi ko sa eg-inau.

yu sa medoo Pehauwi ko

tuladan. Agule ma kenagda sa

nesugat bilangan sa tuladan denu kuwanan.

Lapin 26 pebilangi ko bilangan diya

Ingadani yu

kenagda owoy dibaluy di.

sa medoo peliboli

tuladan. Aguie ko sa nesugat

D------------0 D 0 D 0 D 0

21

. ma ma me m1 mu

I i lu I i le la

. SU SI se sa .SU

ko ke ku ko ka

eg . IC

-.J da eg ne

di ho di ke de

11111~~/J/f~l~~lll W/1111111~

23

-I

l

G

LI

u 24

6 .

~·~ -: ~"'

~~~~ 7

Ill/ /Ill 8

1''

. ~~~ ~~~ 9 ~~' BeB~~

10 e tj e e ~ 25

I T T l l l l T

26

6 7 8 9 10

6 7 8 9 10

6 7 8 9 10

6 7 8 9 10

6 7 8 9 10

AGDAW 4

Lapin 27 -- Pebaeli ko diya sa eg-inau sa deluwing sa tigtu egkeiyapan da kaenen.

Lapin 28 -- Pehauwi ko diya sa eg-inau sa tuladan denu lekeatas. Agule pelagbeti ko kenagda sa tuladan nesetepeng egoh-egoh di diya sa medoo tuladan denu kuwanan. Agule peliboli ko kenagda sa tuladan nesetepeng sa egoh-egoh di. Diya mendaa sa baelan da diya sa liyu tuladan taman sa leketana.

Lapin 29 Pehauwi ko diya sa eg-inau sa baed kagi denu lekeatas. Yaka egbasa duu. Agule pelagbeti ko kenagda sa nesetepeng egoh-egoh di denu kuwanan. Aguie, peliboli ko ma kenagda. Yaka egba.sa duu SJ

medoo baed · kagi. Diya mendaa sa baelan da taman leketana.

Lapin 30 -- lngadani yu sa medoo tuladan diya sa sebaen denu lekeatas. Pedinegdinegi ko ken~gda sa sabuhanan kagi. Agule libolen da . sa do.lwa tuladan nesetepeng sa sabuhanan kagi di. Agule umani yu taman sa leketana.

Lapin 31 -- Pebasawi ko kenagda sa pebilangi ko owoy pelumanan da nesugat.

!Jilanga11. Agule sa kedoo di ta man

Lapin 32 -- Baeli ko muna sa lemilu diya sa dakeJ belak bod ·ko. Agule baeli ko dema diya s:l awang, agule umiling da ma. Eg-inau da muna diya sa belak bod da, agule sumulat da de diya sa libelu da.

Lapin 13 Pebilangi ko kenagda sa tul!ldan denu lekeatas. Aguie pesulati ko kenagda sa nesugat bilangan di ya sa mepoka liniya de nu kuwanan. Di ya menda.i sa baelan da tam an leketanl.

Bae Ii ko sa deluwing tigtu ,egkeiyapan ko kaenen.

0 ) 0 ) ~

C[J) <fl) C[)) ( )

@9 G @•fl

~I~ o ·1 A I

0 &:> - 0 El.b 11!!1 I

28

ba u b a

ku k ng u t

ag d a g

da g d a

san s u a n

' po " 0 b a p

29

/

6

7

31

AW/II 6------------------ .

. ¥11/f I/If . 7------------------

11#111! RI/I/ -8- -----------------

11!//l!!I# -9------------------ .

llll/111/Jlll . . lEJ -----------------

32

----------+----

---------+------

.......__ _______________ ,____.__ _____ _ 33

0

da bu ka .

SI da

ul ul lu em ho

la ' ga di 1a. so

34

AGDAW 5

Lapin 34 -- Pehauwi ko diya sa eg-inau sa tuladan denu lekeatas. Agule pelagbeti ko kenagda sa tuladan nesetepeng egoh-egoh di diya sa medoo tuladan denu kuwanan. Agule peliboli ko kenagda sa tuladan nesetepeng sa egoh-egoh di. Diya mendaa sa baelan da diya sa medoo baed kagi diya leketana.

Lapin 35 Ingadani yu sa medoo tuladan diya sa sebaen denu lekeatas. Pedinegdinegi ko kenagda sa edungan kagi di. Agule libolen da sa duwa tuladan duen nesetepeng sa edungan kagi di. Agule umani yu taman sa leketana di.

Lapin 36 Pehauwi ko diya sa eg-inau sa baed kagi denu lekeatas. Yaka egbasa duu. Agule pelagbeti ko kenagda sa nesetepeng egoh-egoh di denu kuwanan. Agule, peliboli ko ma kenagda. Yaka egbasa duu sa medoo baed kagi. Diya mendaa sa baelan da taman leketana.

Lapin 37 -- Ingadani yu sa medoo tuladan diya sa sebaen denu lekeatas. Pedinegdinegi ko kenagda sa sabuhanan kagi. Agule libolen da sa duwa tuladan nesetepeng sa sabuhanan kagi di. Agule umani yu taman sa leketana.

Lapin 38 -- Pesulati ko diya sebaen taman sepulu diya sa diya lekeatas taman leketana.

sa eg-inau sa lemilu medoo l in i ya • Urned ung da

Lapin 39 -- Ini sa egoh-egoh sa lilus, di. Basa yu sa medoo bilangan di lemil '-' sebaen taman sepulu o.woy duwa. ko kenagda sa medoo bilangan diya leketana. Peilingi ko kenagda sa lil1,15

enda duen belad umed\Jng diya sa Agule pesulati sa medoo liniya denu lekeatas.

\' Lapin 40 -- Duen de belad diya siini medoo lilus. Sa be lad mepoko egtinudu diya sa bilangan sa ulas. Amuk mesugat sa belad metaes diya sa 12, iya sa tigtu ulas. Na, basa yu sa medoo lilus dahiya. Agule pesulati ko kenagda sa ulas di di ya sa liniya.

Lapin 41 -- Pesulati ko kenagda sa ulas d1 diya sa liniya.

'·

35

yuk y a u t k

tep d t e 0 p

daw b • I d w a

.un a u h n g

lat 0 a

bak k b a k m

36

38

-:------~··

39

1: 00

3:00

11. 12 1

910 ~

5:00

3

2:00

4:00

7 6

6:00

9 3

41

!'1. i sa medoo tuladan diy~ sa kagi Menubu.

1-a pin 8 pinsil pitik dagum tepaya seluwel/sempek selagi ubal togo tuyang gunti~g kalabaw k.amantis

lapin 15 seluwel kale tun sinilas tebu ta tung bulok kuden gunsl gun ting togo eget telak bu la tu yang bangkii

lap.in 23 tepaya kuda pinsil apuy kayu libelu lilus tutuk nanas suwat bakbak gel at

lapin 30 lisen kuda bulan tab ii miyong kambing kawal kamantis tapasal pilak pegenos bakbak

lapin 35 salidut anak manuk agsl ikam pal a ipes bulok bisikelita manuk be lad balbal selagi libelu

lapin 37 kalabaw tepay! egsinegaw bayi dugi nan as pinsil le sung ubal kayu dalesan tuelan

42