Kultura Connect, edition 8

Connect to a World of Culture

KULTURA CONNECT M A G A Z I N E

Edition 8, 2011 | Numer 8, 2011

CAMBODIAFeasts and free time

Kambodża: uczty i czas wolny

ZURICHA wealth of history

Zurych: bogactwo historii

ANNECYIn the market for taste

Annecy: na rynku smaków

CONTENTS SPIS TREŚCI NEWS AND PERSPECTIVES WIADOMOŚCI I POGLĄDY

3 Calendar notes Notatki z kalendarza4 Speech notes Notatkizprzemówień5 Noël numbers Bożonarodzenioweliczby

FEATURES REPORTAŻE

6 Off to market Idziemynatarg10 Rich past, rich present Zurych:bogatywtedy,bogatyteraz16 Neutralanddignified Neutralnaidystyngowana

PHOTO-ESSAY ESEJ FOTOGRAFICZNY

18 The taste of leisure Smakwolnegoczasu

WORLD VIEWS WIDOKI ZE ŚWIATA

25 Postcard from Yvoire Pocztówka z Yvoire POETRY POEZJA

26 63 rue de Seine – 15 quai Voltaire (OnlyinPolish)

18

16

6

DEAR READERSDRODZY CZYTELNICY

East and West meet in this edition of Kultura Connect, whichpresentssomeoflife’spleasures:samplingdeliciousfood(atthemarketsinAnnecy,p.6),visitingnewplaces(suchasZurich,p.10)andenjoyingleisuretime(inCambodia,p.18).

Themagazineisnowbeingpublishedbyaneworganisation–KosciuszkoHeritageInc.–butitsform,styleandthemesremainthesame.

WschódizachódspotykająsięwtejedycjiKultura Connect,któraprzedstawiaróżneprzyjemnościżycia:degustowaniewybornegojedzenia(natargachwAnnecy,str.6),zwiedzanienowychmiejsc(jakn.p.Zurych,str.10)ikorzystaniezczasuwolnego(wKambodży,str.18).

Magazynpublikowanyjestprzeznowąorganizację–KościuszkoHeritageInc.–alejegoforma,styliporuszanetematypozostajątakiesame.

2 | KULTURA CONNECT

16

6

KULTURA CONNECT | 3

NEWS AND PERSPECTIVES

Kultura ConnectmagazineispublishedbyKosciuszkoHeritage.

The views expressed in this publicationdonotnecessarilyreflecttheviewsofKosciuszko

Heritage.

Themagazineisafree,not-for-profitculturalwork.

ContributeSendyourletters,articlesand

photos to [email protected]

EditorLukasz Swiatek

PhotographersEmlynCrockettandWojciech

Ihnatowicz

WritersWojciechIhnatowicz,DariuszJacekBednarczykandLukaszSwiatek

Cover PhotoA statue of Buddha in Cambodia

ContactComments or questions should be

addressed [email protected]

issuu editionThiseditionofthemagazineis

available at issuu.com/kulturaconnect

Past issuesEditions one to seven of the magazineareavailableat

www.fkpp.org/kulturaconnect.html

About the magazineTheaimofthemagazineistoconnect readers to a world of culture,bytellingthestoriesof

special people, places and events fromaroundtheglobe.Themagazinehasacosmopolitan

flavour,embracingmanyculturesandnations.

PublishedDecember24,2011UpdatedDecember26,2011

Connect to a world of culture

www.kosciuszkoheritage.com

Calendar NotesMajor dates and anniversaries from around the world

Ważne daty i rocznice z całego świata

SpotlightoncooperativesNextyearistheInternational Year of Co-operatives.Inrecognisingthe importance of co-ops (“businesses owned and run byandfortheirmembers”),theUNisseekingtocelebrateastyleofbusiness“focused on human need nothumangreed”.

PrzyszłyrokjestMiędzynarodowymRokiemSpółdzielczości.Wuznaniurolijakąodgrywająspółdzielnie(„biznesyprowadzone przez i dla członków”),ONZstarasiępromowaćstylbiznesuktóry„koncentrujesięnapotrzebach ludzkich a nie nachciwościludzkiej”.

Forest focusThe United Nations designated2011astheInternational Year of Forests.Inhighlighting“our relationship with forests”and“humankind’sroleinensuringtheirwell-beinganddevelopment”,arangeofeventswasheld,includingfestivals,exhibitionsandfieldtrips.

OrganizacjaNarodówZjednoczonychwyznaczyłarok2011MiędzynarodowymRokiemLasów.Odbywałysięróżneimprezy–wtymfestiwale,wystawyiwycieczkiterenowe–podkreślające„naszzwiązekzlasami”i„rolęludzkościwzapewnieniuichbezpieczeństwairozwoju”.

PurepoetryDecember24marksthe130thanniversaryofthebirthofJuanRamónJiménez,aSpanishpoetwho won the Nobel Prize inLiteraturein1956.InhisNobelcitation,Jiménezwaspraisedforthe“highspiritandartisticalpurity”ofhislyricalpoetry.

24grudniaminęła130 rocznica urodzin JuanRamónJiménez,hiszpańskiegopoety,któryzdobyłLiterackąNagrodęNoblaw1956roku.Wuzasadnieniu noblowskim Jiménezbyłchwalonyza„wielkiegoduchaiczystośćartystyczną”swojejlirycznejpoezji.

CreatingtheCommonwealthEightyyearsago,theCommonwealth of Nations was established after the Parliament of the United KingdompassedtheStatuteofWestminster.TheStatutegaveCommonwealthcountriespoliticalandlegalindependence.Fifty-threecountriescurrentlybelongtotheCommonwealth.

Osiemdziesiątlattemu,po uchwaleniu Statutu Westminsterskiegoprzezparlamentbrytyjski,powstałaWspólnotaNarodów.StatutdałkrajomweWspólnociepolitycznąiprawnąniezależność.ObecniedoWspólnotynależą53kraje.


I am not I.

I am this one

walking beside me

whom I do not see,

whom at times I

manage to visit,

and whom at other

times I forget;

who remains calm

4 | KULTURA CONNECT

Speech NotesFascinating talks from around the worldFascynujące prezentacje z całego świata

Inthiswide-ranginglectureentitledEntertainment or Policy: The Influence of Media on Politics,JohnKerinlookedatthechangingnatureofpolicydevelopmentandpoliticsintermsofmedia.TheformerAustralianTreasurersharedsomeofhislife’slessonsandexperiences,arguingthatmediahavebecomeentertainment-driven:asituationthatisfine,“aslongaspoliticsisnotseenasjustanotherformofentertainment”.December 6, Australian National University, Canberra

Wtymobszernymwykładziep.t.Rozrywka czy strategia: wpływ mediów na politykę,JohnKerinanalizowałzmieniającysięcharakterrozwojustrategiiipolitykiodnośniemediów.ByłyministerfinansówAustraliipodzieliłsięlekcjamiidoświadczeniamizeswojegożycia,argumentując,żemediasąnapędzanerozrywką;sytuacjatajestwporządku„takdługo,jakpolitykaniejestpostrzeganajakopoprostuinnaformarozrywki”.6 grudnia, Australijski Uniwersytet Narodowy, Canberra

Media watch

Watch | Obejrzyj:anu.edu.au/vision/videos/4711/

To celebrate The Chicago Manual of Style, which turned105thisyear,apaneloffourexpertsfromtheworldsofwriting,publishingandlinguistics–Ben Zimmer, Carol Fisher Saller, Anita Samen and JasonRiggle–tackledquestionssuchas:“Whatisstyle?”and“Whydowecaresomuchaboutstyle?”Inaneraofnewcommunicationtechnologies,itseemsthatstyleinwritingisasimportantasever.November 8, the University of Chicago, Chicago

AbyuczcićprzewodnikstyluChicago Manual of Style,któryskończyłwtymroku105lat,zespółczworgaekspertówzeświataliteratury,publicystykiilingwistyki–BenZimmer,CarolFisherSaller,AnitaSameniJasonRiggle–zmierzylisięzpytaniamijakn.p.:„Cotojeststyl?”i„Dlaczegodbamytakbardzoostyl?”Werzenowychtechnologiikomunikacyjnych,wyglądanato,żestylwpisaniujesttaksamoważnyjakzawsze.8 listopada, Uniwersytet Chicagowski, Chicago

Amatterofstyle

Watch | Obejrzyj:youtube.com/watch?v=yG63ApHlhP4


Drawingonacurrentmuseumexhibition(The Tomb of the Unknown CraftsmanbyGraysonPerry),LisaJardinelooksatthenatureofthemodernmuseumandthemuseum-goingexperience.Today,patronsexpecttobeaskedtofindmeaninginexhibitions;theyareagents,notpassiveconsumers.AsJardineexplains,“itisvisitorswhoshapetheirownencounters”.November 11, the British Museum, London

BazującnaobecnejwystawieGrób nieznanego rękodzielnikaGrayson’aPerry,LisaJardinerozpatrujecharakterwspółczesnegomuzeumiprocesjegozwiedzania.Odwiedzającyobecnieoczekująpytaniaoodnalezieniesensuwwystawach;sąagentami,aniebiernymikonsumentami.JakJardinewyjaśnia,„zwiedzającykształtująswewłasnedoświadczenia”.11 listopada, Muzeum Brytyjskie, Londyn

Nightatthemuseum

Listen | Posłuchaj:britishmuseum.org/channel/events/2011/audio_imaginary_museum.aspx

Around the world, women are under-represented inpoliticaloffices.Thistalk,deliveredbyPippaNorris,examinedwhythisissoandwhatcanbedoneaboutit.Thebenefitsanddrawbacksofvariousapproacheswerediscussed,includingelectoralreforms,legalquotas,andpartyselectionrulesandprocedures.AccordingtoNorris, an emphasis must be placed on effective, practicalandnear-futurewaystorectifygenderinequalityingovernment.November 21, the University of Edinburgh, Edinburgh

Nacałymświeciekobietysąniedostateczniereprezentowanenastanowiskachpolitycznych.Wykładten,zaprezentowanyprzezPippęNorris,przedstawiałdlaczegotakjesticomożnazrobić.Omawiałzaletyiwadyróżnychmetod,jakn.p.reformywyborcze,normyprawne,orazpartyjnezasadyiprocedurywyborcze.WedługNorris,należypołożyćnacisknaskuteczne,praktyczneirychłesposobynaprawienianierównościpłciwrządzie.21 listopada, Uniwersytet Edynburski, Edynburg

Genderingovernment

Watch | Obejrzyj:youtube.com/watch?v=ygYmUBNap34

NOËL NUMBERS

• At1,600squaremetres,theSamsungGalaxyIceRinkisthelargestoutdooricerinkintheUnitedKingdom.Therink,whichformspartoftheWinterWonderlandeventinLondon’sHydePark,took10daystobuild,uses100,035litresofwaterandisfrozen at -12oC,saytheorganisers.

• Gastronomicandartisantreats,suchaspretzelsandwoodcarvings,arebeingsoldbyexhibitorsrunningthe150stallsattheCologneCathedralChristmas market (Weihnachtsmarkt am Kölner Dom).

• The Rockefeller Center Christmas Tree in New Yorkhasbeendecoratedwith30,000LEDlights.

• Copenhagen’sTivoliGardens,thesecond-oldestamusement park in the world, has constructed a RussiancityforChristmas;featuringareplicaofSt.Basil’sCathedralwitha21-metre-hightower,the2,000-square-metercityevenhasaminiatureversionoftheTrans-SiberianRailway.

• LodowiskoSamsungGalaxyIceRink,opowierzchni1,600metrówkwadratowych,jestnajwiększymplenerowymlodowiskiemwWielkiejBrytanii.ŚlizgawkatastanowiczęśćimprezyWinterWonderlandwlondyńskimHydeParkuibyłabudowanaprzez10dniprzyużyciu100,035litrówwodyzamrożonejwtemperaturze-12oC,jakmówiąorganizatorzy.

• Gastronomicznesmakołykiirzemieślniczecudeńka,takiejakprecleidrewnianerzeźby,sąsprzedawaneprzezwystawców150straganównajarmarkuBożonarodzeniowympodKatedrąwKolonii(Weihnachtsmarkt am Kölner Dom).

• ChoinkaprzedRockefellerCenterwNowymJorkuzostałaudekorowana30,000światełLED.

• WkopenhaskichOgrodachTivoli,drugimnajstarszymparkurozrywkinaświecie,skonstruowanonaświętarosyjskiemiasteczko.Miasto to, o powierzchni 2,000 metrów kwadratowych,posiadareplikękatedryśw.Bazylegozwieżąowysokości21metrów,anawetminiaturowąwersjękoleitranssyberyjskiej.

Apresentforbeancounters:ChristmasstatisticsfromaroundtheworldPrezentdlamiłośnikówcyfr:statystykiBożonarodzeniowezcałegoświata

Above:decorationsinTheStrandArcade,SydneyPowyżej:dekoracjewarkadzieTheStrandwSydney


KULTURA CONNECT | 5

off to markethebronze-coloured,freshlybakedcroissantswereimprovedbyit.Themacarons,alreadylightandsweet,weremademoreflavoursome

thankstoit.Cheesealsoseemedmoredelicious.Inalloftheseproducts,onlyonemysteryingredientwasatwork:Annecy.

Thisflavourenhancerisnotaculinaryelement,butatown.Locatedinsouth-easternFrance,intheRhône-Alpesregion,AnnecyisfamousforitsVielle ville(oldtown),whichstandsontheriverThiou.Thetown,whichwasthecapitalofthecountsofGenevoisfromthe10thcentury,hasbeencalledthe“pearloftheAlps”andthe“VeniceoftheAlps”,onaccountoftheancientcanalsthatthreadtheirwaythroughoutthetownandcarrywatertoLakeAnnecy,knownasthecleanestlakeinEurope.Connectedbysmallbridgesandnarrowcobblestonestreets,theoldtownisfilledwithantique-styleshopsthatsellallmannerofgoods,fromhandmadechocolatestofreshflowers.

wieżoupieczonebrązowerogalikisątutajjeszczelepsze.Makaroniki,itakjużlekkieisłodkie,zyskująwięcejsmaku.Seryrównieżwydająsię

bardziejsmakowite.Wewszystkichtychproduktachużytyzostałtylkojedentajemniczyskładnik:Annecy.

Tenwzmacniaczsmakutonieelementkulinarny,leczmiasto.Położonewpołudniowo-wschodniejFrancji,wregionieRhône-Alpes,AnnecysłyniezeswegoVielle ville(staregomiasta)nadrzekąThiou.Miasto,którebyłosiedzibąhrabiówGenevoisz10-egowieku,jestnazywane„PerłąAlp”i„WenecjąAlp”,zewzględunastarożytnekanałyprzepływająceprzezmiastoizabierającewodędojezioraAnnecy,uznawanegozanajczystszejeziorowEuropie.Połączonemałymimostkamiiwąskimibrukowanymiuliczkami,staremiastowypełnionejestzabytkowymisklepikami,któresprzedająwszelkiegorodzajutowary,począwszyodręcznierobionychczekoladekażpoświeżekwiaty.

T Ś

DelectablefoodsoldinadelectablelocationZnakomiteproduktyżywnościowesprzedawanewurokliwymmiejscu

6 | KULTURA CONNECT

Left:(top)aboxofmacarons,(bottom)arangeofantipasto.Centre:freshflowers.Right:(top)Colombièrecheese,(bottom)assortedcakes.Po lewej:(ugóry)pudełkomakaroników,(nadole)różneantipasti.W środku:świeżekwiaty.Po prawej:(ugóry)serColombière,(nadole)rozmaiteciasta.

It’seasytosee,then,whyfoodeateninthischarming,historiclocationmightseemtobemoredelicious.Ambianceaffectstheenjoymentoffoodand,atAnnecy,thepleasantatmospherehelpstomakeforpleasantconsumption.

The market is held in different locations and offers adifferentsetofproducts,apartfromfood,dependingonthedayoftheweek.Forexample,amarketwithmiscellaneousproductsoperatesonTuesdays,Thursdays,Fridays(butonlyattheQuaidel’Evêché),SaturdaysandSundays,whilethreemarketsforsecond-hand,artisticanddesignergoodsoperateeverylastSaturdayofthemonthintheoldtown,theQuaiduSemnozandthePlacedesCordeliers,respectively.

Onetraveller,KimberlySullivan,wastakenbythemarketduringhervisittoAnnecy,asshewroteonthetravel website Europe a la Carte:“The Michelin Green GuidecallsitthebestmarketinFrance.Wewereskeptical–Francehassomanywonderfulmarkets–butafterourSundayofwanderingthecolourfulstallsinthewindingstreetsofthisidyllicmountaintown,wehadtoagree.Thestallsarepackedtightthroughthenarrowstreetsoftheoldtown,makingfoottrafficslow.Butwho’sinarushwithsomanycolourstodelighttheeyeanddelicaciestotemptthestomach?”

Of course, some visitors skip the town’s

Łatwozrozumiećwięc,dlaczegojedzeniespożywanewtymuroczym,historycznymmiejscumożewydawaćsięsmaczniejsze.AtmosferapanującawAnnecysprzyjadelektowaniusięjedzeniem;przyjemneotoczenieuprzyjemniakonsumpcję.

TargwAnnecyfunkcjonujewróżnychmiejscachi,opróczżywności,oferujeróżnorodnyzestawproduktów,wzależnościoddniatygodnia.Naprzykład,targzproduktamiogólnymiodbywasięwewtorki,czwartki,piątki(aletylkonaQuaidel’l’Evêché),wsobotyiniedziele.Natomiasttrzytargisprzedającetowaryużywane(wstarejczęścimiasta),artystyczne(wQuaiduSemnoz)iwyrobymarkowe(wPlacedesCordeliers)odbywająsięwkażdąostatniąsobotęmiesiąca.

Pewnapodróżniczka,KimberlySullivan,byłatakzachwyconatargiempodczaspobytuwAnnecy,żenapisałaconastępujenastroniepodróżniczejEuropy a la Carte:„Zielony Przewodnik Michelinmówi,żejesttonajlepszytargweFrancji.Byliśmysceptyczni–Francjamatakwielewspaniałychtargów–aleponaszejniedzielnejwędrówcewśródkolorowychstraganówpokrętychuliczkachtegomalowniczegogórskiegomiasteczka,musieliśmysięzgodzić.Stoiskasąmocnowciśniętewwąskieuliczkistaregomiasta,copowoduje,żeruchpieszyjestpowolny.Alektoby

KULTURA CONNECT | 7

gastronomicandhistoricattractionsinfavourofmodernAnnecyandLakeAnnecy’spristine,sparklingwater.AsDuncanGarwoodnotesinhisbook Mediterranean Europe,“swimminginthisshimmeringlakesurroundedbysnowymountainsreallyisanAlpinehighlight”.Townandlakedon’thavetobemutuallyexclusive,though.Afterenjoyingthewater,whynotstrolldownthenarrowstreetsoftheoldtown,pastryinhand,withabagofsomeoftheregion’sfamous Reblochoncheese,savouringtheatmosphereoftimesgoneby?

sięspieszyłwśródtyluzachwycającychoczykolorówiprzysmakówkuszącychpodniebienie?”

Oczywiście,niektórzyturyścipomijająatrakcjegastronomiczneihistorycznenarzecznowoczesnejczęściAnnecyilśniącejwodyjezioraAnnecy.DuncanGarwoododnotowujewswojejksiążceEuropa Śródziemnomorska,że„pływaniewpołyskującymjeziorzeotoczonymośnieżonymigóramijestnajbardziejwysublimowanąatrakcjągórską”.Oczywiście,miastoijezioroniemusząsięwzajemniewykluczać.Pospędzeniuczasunadwodą,dlaczegoniewybraćsięnaspacerprzezwąskieuliczkistaregomiasta,zciastkiemwdłoni,zkawałkiemsłynnegoregionalnegoseraReblochonwtorebce,delektującsięatmosferądawnychczasów?

Right:Tomme de ferme cheese, made with raw

cow’s milk

Prawo:SerTomme de ferme,wykonanyz

surowegomlekakrowiego

FEATURE

8 | KULTURA CONNECT

Clockwise from top:compotesandsyrups;aliononafountaininfrontofl’église Notre-Dame-de-Liesse(OurLadyofLiesseChurch);thePalais de l’Isle (Palace oftheIsle)museum;varioustypesofcheese;pain au chocolat(chocolatebread)andcroissants.

Według ruchu wskazówek zegara od góry:kompotyisyropy;lewnafontannieprzed Eglise Notre-Dame-de-Liesse (Kościółpw.NajświętszejPannyzLiesse);muzeum Palais de l’Isle(PałacnaWyspie);różnetypyserów;pain au chocolat (czekoladowychlebek)irogaliki.

FEATURE

KULTURA CONNECT | 9

Rich Past, Rich PresentItisoftenseenasafinancialcity,butZurichiswealthyinmorewaysthanoneCzęstojestpostrzeganyjakomiastofinansowe,leczbogactwoZurychujestpod

wielomawzględamibardziejróżnorodne

Wordsandphotography:WojciechIhnatowiczTekstizdjęcia:WojciechIhnatowicz

The Old Town, viewed from Lake ZurichStareMiastoodstronyJezioraZuryskiego

lreadyatZurichAirport,thecharacteristicsoundsofSwissfolkloregreetnewcomers.Forwearytravellers,afterahard,often-long

intercontinentaltrip,thisisapleasantsurprise.Throughthespeakersystem,theroarofcows,thepleasantringingofbellsandthestrong,powerfultonesof Swiss mountaineers’ Alphorn trumpets welcome visitorsstarvedofbeauty.AwaitingthemaresimplychocolatysweetviewsoftheAlps,thematureflavourofSwisscheese,greatorderandharmony,aswellastheprecisionofSwisswatches.Travelinacountrywhosecurrency(theSwissfranc)reachesquotesthataretrulythescaleoftheMatterhorn,andwhosefinancialstrengthallowsforthemaintenanceofitseconomic,politicalanddefensiveneutrality,isfullofaestheticdelightsandsurprises.

Admittedly,thisincredible,almostsurrealcacophonyofacousticimpressions,onfirstcontactwith Switzerland in a modern airport in Zurich, for manymaybeassociatedwithart,orperhapstheanti-artofDadaism,whoserootsreachbacktoZurich.WhentheFirstWorldWarwasraginginEurope,thisformofartdevelopedintheneutralbourgeoissocietyofSwitzerland,anditwasademonstrationof displeasure and disapproval with the canons of contemporaryEurope,bleedinginthetrenchesofthedramaoftheWar.

Demonstrations,publications,meetingsandmusicaleventswerethepledgeofartistsinrepresentingdissatisfactionwiththeorderthatexistedinEurope.HailingfromSwitzerlandisalsothelegendaryWilliamTell,who,intheMiddleAges,withhisattitude,alsoobjectingtoAustrianattemptstosubordinatethisbeautifulregionofEuropetoitsinfluences,wasthecatalystfortheunificationofSwitzerland in a free and independent confederation of cantonsinlatertimes.

Today,Zurichisanimportantlinkinglobalfinance.AtParadeplatz(ParadeSquare),whereamagnificenttramgridcriss-crosses,behindtheelegantfacadesofsolidlyconstructedbuildings,alsointersectfinancialflowpaths,aswellascurrencyexchange,settlementsoftheworld’sfinances,andexchangesofsharesinstockmarkettransactions.Here,too,shareholdersarewaitingwiththehopethatthese‘instruments’willplayanimportantroleintheexitfromthecrisisofconfidenceandcollapsethatfacesglobalfinanciersandtheglobaleconomy.Duringthe17thcentury–relativelyrecentlyinthehistoryofthiscentralsquareofZurich,ultimatelytheheartofSwissfinancethatisParadeplatz–locatedherewasanothermarketofexchange,butnotofconventionalfinancialinstrumentssuchascurrency,autoinsurance,stocksorpreciousores,butratherpigs.Itwassimplyasquareforsellingcattle.ItwasaplacewhereSwissshepherdsandpeasantssoldtheirfour-leggedcreatures.ThesquarewasthencalledSäumärt:basically,‘pigs’market’,which,formany,lookingatwhatiscurrentlyhappeningintheareaofglobalfinance,wouldgivemuchfoodforthought.Then,in1819,thissquarewasnamedNeumarkt(NewMarket),onlytoberenamedagaintoParadeSquareatthecommencementoftheelegantavenueofBahnhofstrassein1865.

Today,thesquarehousestheofficesoftherenowned banks UBS and Credit Suisse, which hold

użnamiędzynarodowymlotniskuZurych-Klotendochodząprzybyszycharakterystycznedźwiękiszwajcarskiegofolkloru.Dla

zmęczonychpodróżnych,potrudach,częstodługiejmiędzykontynentalnejpodróżyjesttomiłaniespodzianka.Rykkrów,miłepodźwiękiwaniedzwoneczków,silnetonypotężnychtrąb„alphorn”góraliszwajcarskichAlp,witajązgłośnikówturystówspragnionychpiękna.OczekująichwręczczekoladowejsłodyczywidokiAlp,wytrawnysmakszwajcarskichserów,wspaniałyporządekiładorazprecyzjajakwszwajcarskichzegarkach.Podróżpokraju,któregowaluta(szwajcarskifrank)sięganotowańiścienaskalęMatterhornuafinansowasiłagospodarkipozwalanautrzymanieswejekonomicznej,politycznejatakżeobronnejneutralności,jestpełnaestetycznychdoznańiniespodzianek.

Coprawdataniebywała,bezmałasurrealistycznakakofoniaakustycznychimpresji,przypierwszymkontakciezeSzwajcariąnanowoczesnymlotniskuwZurychu,dlawielumożekojarzyćsięzesztuką,czymożeanty-sztukądadaizmu,siegającegokorzeniamiswegopowstaniawłaśniewZurychu.GdynaterenieEuropyszalałapierwszawojnaświatowa,wneutralnejoburżuazyjnymprofiluspołeczeństwaSzwajcarii,rozwinęłasiętaformasztuki,będącejdemonstracjąniezadowoleniaidezaprobatykanonówówczesnejEuropy,krwawiącejw„okopach”wojennegodramatupierwszejwojnyświatowej.

Demonstracje,publikacje,spotkaniaimuzycznewydarzeniabyłyrękojmiąartystówwreprezentowaniuniezadowoleniazładujakiistniałwEuropie.TotakżestądpochodzilegendarnyWilhelmTell,którywśredniowieczu,swąpostawą,rownieżsprzeciwudoaustriackichusiłowańpodporządkowaniategopięknegorejonuEuropyswymwpływom,byłwpóźniejszychczasachkatalizatoremwzjednoczeniuSzwajcariiwwolną,niezależnąKonfederacjękantonów.

ObecnieZurychtoważneogniwoświatowejfinansjery.NaParadeplatz(PlacuParady),gdziekrzyżująsiętrasywspaniałejsiatkipołączeńtramwajowych,zafasadamieleganckich,solidnieskonstruowanychbudynków,krzyżująsietakżefinansowedrogiprzepływuorazwymianywalut,rozliczeńświatowychfinansów,wymianyudziałówwgiełdowychtranzakcjach.Tutakże,znadzieją,udziałowcyoczekująiż,właśniete„instrumenty”odegrająważnąrolęwwyjściuzkryzysuzaufaniaorazzapaścizjakąborykasięglobalnafinansjeraorazświatowagospodarka.WokresieXVIIstulecia,stosunkowoniedawnowhistoriitegocentralnegoplacuZurychu,wkońcusercaszwajcarskichfinansów,jakimjestParadeplatz,miesciłsiętu,także„rynekwymiany”,alenieklasycznychśrodkówfinansowychinstrumentówjakimisąwaluty,bondy,akcje,szlachetnekruszce,leczbyłytotrzodychlewne.Poprostubyłtoplacsprzedażybydła.Byłotomiejscegdzieszwajcarscypasterzeorazchłopisprzedawalisweczworonożnestworzenia.Placbyłwówczaszwany„Säumärt”„Świnski”lubdelikatniejmówiąc„Prosięcyrynek”,codlawielu,patrząccosięobecniedziejewsferzeświatowejfinansjery,dajewieledomyślenia.Następniewroku1819PlactennazwanoNeumarkt(NowyRynek)abywmomencierozpoczęcia

FEATURE

KULTURA CONNECT | 11

A J

hugeamountsofcashintheirvaults,whiletheirsafesstorethegreatwealthofthebaronsandlordsofglobalfinance,aswellasofthenewlyrichcomingherefromaroundtheworld.AtParadeSquare,therearealsomanyotherfamousSwissinstitutions.Tosweetenthebitternessthatsomemayfeelfromacertaindegreeofjealousyarisingfromobservingthewealthflowingfromthejewellerystores,ortheboutiquesoffamousfashionbrands,thecompanyLindt&Sprüngli,initsmagnificent,elegantstore,presentschocolateconfectionproducts.Theyear1845wasamomentwhenafashionbeganforchocolate:atrendthatcontinuestoday.AtParadeSquare,beyondthemonumental19thcenturybuildings,thereisalsotheGriederhaus,anarchitecturallyinterestingbuildingrobedinacharmingArtNouveaustyle.

FromParadeplatz,theelegantavenue Banhoff Strasse, as the namesuggests,leadstothetrainstation, where important parts oftheeconomyalsointersect,throughrailtransport.FromtheHauptbahnhof(mainrailwaystationofZurich),youcangettomanyspectacularcornersofSwitzerlandandtheAlps.Itisworthnotingthatthefirsttrainrodeoutfromtheattractivestationbuildingin1847;itwasdesignedatanearlystage,asthefirstraillinkinSwitzerland.Thelocomotive,calledBrötliBahn,tookthechosenpassengerstoBaden.This20kmtrainroutewasconqueredin45minutes:adizzyingpaceforthosetimes.Sobegantheconstructionoftherailwaynetwork,whichnowallowstravellerstogettothespectacularsitesofSwitzerland.FromHauptbahnhof,manyexpresstrainsleaveformanyEuropeancapitals,aswellastoLucerne,wheretheproudlynamedtrainWilliam Tell ExpresscarriespassengersdailythroughtheGotthardtunneltoItaly’sLocarno.

AttheBahnhofstrasse(railwaystationstreet),which,insomeways,isequivalenttoarefined,tree-filledavenue,therearealsomanyfineshops,amongwhicharewatchsalonsthatenchantpassers-by.Cyma,Doxa,Longines,and,ofcourse,superbPatekPhilippe

eleganckiejAleiBahnhofstrassewroku1865przemianowaćgonaPlacParad.

WspółcześnienaplacutymznajdująsiębiurasłynnchbankówUBS,CreditSuisse,którewswychkasachtrzymająogromnesumygotówki,natomiastwsejfachwielkiebogactwo,światowychbaronówimagnatówfinansjeryazarazem„nowo-bogackich”zjeżdżającychtuzcałegoświata.NaPlacuParadznajdujesiętakżewieleinnych,słynnychinstytucjiSzwajcarii.Dla„osłody”goryczyjakąconiektórzymogąodczuwaćspowodowanąpewnądozązazdrościwypływającązobserwowaniabogactwajakiewręczsięprzelewazwitrynjubilerskichsklepów,czysłynnychmarkowychsalonówmody,firmaLindtundSprungliwswymwspaniałym,eleganckimsklepieprezentuje

wyrobykonfekcjiczekoladziarskiej.Rok1845byłmomentemgdyrozpoczęłasięmodanaczekoladę,któratrwanieustanniedodziś.NaParadeplatzpozamonumentalnymigmachamizXIXwieku,znajdujesiętakżeciekawyarchitektoniczniegmachGriederhaus,prezentującyurocząszatęstylu„ArtNouveau”.

ZParadeplatzeleganckaalejaBanhoffStrasse,jaknazwawskazuje,prowadzinadworzeckolejowy,gdzie

krzyżująsiętakżeważneelementyekonomiijakimjesttransportkolejowy.ZHauptbahnhof(głównejstacjikolejowejZurychu)możnasiędostaćdowieluspektakularnychzakątkówSzwajcariiorazAlp.Wartododać,iżzatrakcyjnegobudynkustacji,w1847roku,odjechałpierwszypociąg,zaprojektowanyiwpoczątkowejfaziebędącypierwszympołączeniemkolejowymwSzwajcarii.Lokomotywazwana„BrötliBahn”pociagnęłapociągzwybrańcamidoBaden.Dwudziestokilometrowątrasępociągtenpokonałwjaknaoweczasyzawrotnymtempie45minut.Takwięcbyłtopoczątekbudowysiećkolejowej,któraobecnieumożliwiapodróżnymdostaniesiędospektakularnychmiejscSzwajcarii.ZestacjitejodjeżdżatakżewieleekspresowychpociągówdowielustolicEuropy,atakżedoLucerny,skąd,odumnejnazwiepociąg„WilhelmTellExpress”,codzienniewieziepasażerówprzezTunel

From the Old Town, in atypical,almostalpine,train,youcangetintotheUniversity,fromwhoseterraceyoucanenjoyabeautifulviewofthecity,lakeandsurroundings

FEATURE

12 | KULTURA CONNECT

Left:MamanbyLouiseBourgeoisonBürkliplatz.Right:theroofsandtowersofZurich.Po lewej:MamanwykonanaprzezLouiseBourgeoiswBürkliplatz.Po prawej:dachyiwieżeZurychu.

watches:theseareiconsoftheartofwatchmakingand products of the arcane construction of these chronometers.ItisworthmentioningafewinterestingaspectsofthestoryofthefoundingofPatekPhilippe,whosewatchesareamongthemostexpensiveintheworld.OnMay1,1839,inGeneva,twoPolishimmigrants,AntoniPatek(anentrepreneur)andFranciszekCzapek(awatchmaker),jointlyfoundedacompanycalledPatek,Czapek&Cie.In1844,Patekmet the French watchmaker Adrien Philippe in Paris, andtogethertheyfoundedanewcompany,which,intheend,in1851,wascalledPatekPhilippe&Cie.Inthisway,PolesalsocontributedtothesuccessoftheSwisseconomy.

Nearthestation,thereisthecharmingOldTownofZurich.Medievalbuildings,narrow streets with colourful and decorative coats of arms oftheguildsofcraftsmen,andtheRenaissancebuildingoftheCityCouncilcreateapleasantatmosphere in which to spend pleasant moments, perhaps eatingoneofthetypicaldishesofSwitzerland:namely,cheesefondue.Thisdishisahomelyfeast, where revellers at the table dipbreadimpaledonlongmetalskewersintogreatSwisscheeses.FromtheOldTown,inatypical,almostalpine,train,youcangetintotheUniversity,fromwhoseterraceyoucanenjoyabeautifulviewofthecity,lakeandsurroundingsdominatedbytheSwissAlps.

Near the Old Town is the attractive church Grossmünster,withitstwomonumentaltowers.ThisisaninterestingbuildingintheRomanesquestyle,datingbacktothe12thcentury.Asthelegendgoes,theplaceforitsconstructionwasinitiatedbythedeepfaithoftheEmperorCharlemagne,asitwashere,wheretodaytherearebeautifulviewsofZurich,thatthreeChristianmartyrswereburied,andtheChurchwasbuilt.

AnotherinterestingobjectofreligiousworshipistheChurchofSt.Peter,withastylish,attractivetower,inwhichthebiggestchurchclockofEuropeis

GotthardadowłoskiegoLocarno.NaBahnhofstrasse(ulicydworcowej),któraw

pewnymsensiejestodpowiednikiemwytwornej,zdrzewostanem,alei,znajdujesiętakżewieleeleganckichsklepów,wsródktórychsalonyzzegarkamiczarująspacerowiczów.Cyma,Doxa,Longines,noioczywiściewspaniałezegarkiPatekPhilippe,tosąikonyzegarmistrzowskiejsztukiiarkanbudowytychchronometrów.Wartowspomniećkilkaciekawychaspektówhistoriizałożeniatejfirmy,którejzegarkisąjednymiznajdroższychnaświecie.Otóż1-egomaja1839wGenewie,dwajpolscyimigranci,AntoniPatek(przedsiębiorca)orazFranciszekCzapek(zegarmistrz)założyliwspólniefirmęPatek,Czapek&Cie.Wroku1844,PatekspotkałwParyżufrancuskiego

zegarmistrzaAdrienPhilippeiwspólniezałożylinowąfirmę,którąwkońcuwroku1851,nazwanoPatekPhilippe&Cie.TakwięcPolacytakżeprzyczynilisiędosukcesuszwajcarskiejgospodarki.

WpobliżudworcaznajdujesięuroczestaremiastoZurychu.Średniowiecznebudynki,wąskieuliczkizkolorowymiiozdobnymiherbamicechówrzemieślników,renesansowybudynekRadyMiejskiejtworząmiłąatmosferę

dospędzeniaprzyjemnychchwil,przyjedzeniujednejztypowychpotrawSzwajcariijakąjestserowefondue.Danietojestswojskąucztągdziebiesiadnicyprzystolemaczająnadzianynadługie,metaloweszpikulcechleb,rozsmakowującsięwznakomitychszwajcarskichserach.ZeStarówki,typową,wręczalpejską,kolejkąmożnadostaćsięnaterenUniwersytetu,zktóregotarasurozpościerasięprzepięknywidoknamiasto,jezioroorazokolice,nadktórymikrólująszwajcarskieAlpy.

WpobliżuStarówkiznajdujesięatrakcyjny,zdwomamonumentalnymiwieżami,kościółGrossmünster.Jesttointeresującabudowlawstyluromańskim,datującasweistnieniezXIIwieku.Jakgłosilegenda,miejscepodbudowęzostałozainicjowanegłębokąwiarąCesarzaKarolaWielkiego„Charlemagne”,iżwłaśnietu,skąddzisiajsąpiękne

ZeStarówki,typową,wręczalpejską,kolejką

możnadostaćsięnaterenUniwersytetu,zktóregotarasurozpościerasięprzepięknywidokna

miasto,jezioroorazokolice

FEATURE


Left:afountainintheOldTown.Right:aclose-upofthefountain.Po lewej:fontannanaStarymMieście.Po prawej:fontannazbliska.

located.Thehistoryofthebuildingconnectsthecitywiththeeighthcentury:anexampleoftherichpastofSwitzerland.Inthepresentbaroqueinterior,GothicelementsandmedievalaspectsexpressingthedeepChristianityofSwitzerlandbeautifullyblendtogether.InFraumünsterchurch’sstainedglasswindows,withtheirrichcolouringandinterestingformsofartisticexpression,suchasglassmosaics,thefamousartistsGiacomettiandMarcChagallhavefoundaplacetoexpresstheirartisticspirituality.

LakeZurich(Zürichsee)–onwhichZurich is situated,andinwhosesurfaceinsunny,clearweather,withabluesky,arereflectedthesnowymountainsof the Alps – is an important aspect of adventure tourisminthisinterestingcity.Youcanarrangeanice,littleboatride,orbyalargersteamboat,ontheplacid waters of the lake, where swans, ducks and otherwaterfowlhelptocreateanenjoyablejourney.You can also use these water transports for a pleasant triptothetownofRapperswil,whereaglassofwinewillstrengthenyourexperiences,andbreathtakingpanoramicviewswillleaveyouwithunforgettablememoriesofZurich.Ofcourse,awalkalongthebeautifulwalkingtrailisalsoagreatexperience.Elegantminiboulevards,showing,aswiththewholecity,greatsculptures,statues,miniatures,carvingsandotherformsoffiguralsculptureandcraft,createanagreeableatmosphereforstrollers.ItshouldbeaddedthatZurichisfamousforbeingthe“capitalofsculpture”,becauselocated inthecity,asevincedbystatistics,is thelargestamountofhighquality,three-dimensional sculptures and other forms of contemporaryart,withavant-garde‘mobile’,orsteelorstonestatues,stimulatingtheimaginationofaudiences.

Zurich – with its tourist attractions, its position ontherouteofinter-continentalflightstoEurope,withairlinessuchasSingaporeAirlines,ThaiInternational,andLOTPolishAirlineslandingthere,aswellasitsgeographicallocation–isanaturalplaceforanattractivestayandtostartwanderingaroundSwitzerlandandEurope.

widokinaZurych,wmiejscupochówkutrzechchrzescjańskichcierpiętników,mastanąćKościół.

NastępnymciekawymobiektemreligijnegokultujestKościółŚwiętegoPiotra, zestylową,atrakcyjnąwieżąnaktórejumieszczonyjestnajwiększykościelnyzegarEuropy.Historiaswąbudowlałączymiastozósmymstuleciemn.e.,cojestprzykłademświadczącymobogatejprzeszłościSzwajcarii.Wobecnąbarokowąszatęarchitekturywnętrza,atrakcyjniewkomponowująsięelementygotykuatakżeśredniowieczneaspektywyrazugłębokiegochrześcijaństwaSzwajcarii.Natomiast wwitrażachkościołaFraumünster,obogatymkolorycieiinteresującychformachartystycznegowyrazu,słynniartyściGiacomettiorazChagall,tworzącszklanemozaiki,znaleźlimiejscenawyrażenieswegoartystycznegouduchowienia.

JezioroZuryskie(Zürichsee),nadktórympołożonyjestZurych,wktóregotafliprzysłonecznej,bezchmurnejpogodzie,zbłękitemniebaodbijająsięśnieżneszczytyAlp,jestważnymaspektemturystycznejprzygodywtymciekawymmieście.Możnazaaranżowaćsobiepięknąprzejażdżkęmałymstateczkiemlubwiększymparowcempospokojnychwodachjeziora,gdziełabędzie,kaczkiiinnewodneptactwoumilająpodróż.MożnarównieżwykorzystaćwodnąprzejażdżkęnapodróżdosympatycznejmiejscowościRapperswil,gdzielampkawinaumocnidoznaniaigdziedechzapierąjacewidokizostawiąniezapomnianewspomnieniazZurychu.Oczywiście,spacerwzdłużpięknychtrasspacerowychtotakżemiłeprzeżycie.Eleganckieminibulwary,prezentujące,zresztąjakcałemiasto,wspaniałerzeźby,pomniki,miniatury,płaskorzeźbyorazinneformyrzeźbiarskiegoifiguralnegokunsztu,kreująmiłąatmosferędlaspacerowiczów.Należydodać,iżZurychsłyniezmiana„stolicyrzeźby”,gdyżwtymmieścieznajdujesię,jakwskazująstatystyki,największailośćwysokiejklasyrzeźborazinnychtrójwymiarowychformwspółczesnejsztuki,gdzieawangardowe„mobile”,czystalowelubkamiennefigury,stymulująwyobraźnięodbiorców.

Zurych–zeswymiturystycznymiatrakcjami,atakżeznajdującsięnaszlakuinter-kontynentalnychpołączeńlotniczychzEuropą,gdzielądująmiędzyinnymiSingaporeAirlines,ThaiInternationalorazLOTPolishAirlines,zarazemzeswymgeograficznympołożeniem–jestnaturalnymmiejscemnaatrakcyjnypobytinarozpoczęciewędrówkipoSzwajcariiorazEuropie.

FEATURE


Noteworthywebsites

zuerich.com/en/ TheofficialwebsiteofZurichsingaporeair.com/SAA-flow.form?execution=e3s1 SingaporeAirlineslot.com LOT Polish Airlines

Ważnestrony:

zuerich.com/en/OficjanastronainternetowamiastaZurychsingaporeair.com/SAA-flow.form?execution=e3s1 SingaporeAirlineslot.com LOT Polish Airlines

Above and below:St.Peter’sChurchRight:streetsintheOldTown

Powyżej i poniżej:KościółŚw.PiotraPo prawej:uliceStaregoMiasta

FEATURE


NeutralandDignified

anderingaroundGeneva’sOldTown,it’spossibletobecomelostintwothings:the maze of cobblestone streets and the

quietness.It’snotafriendly,relaxingquietness,though;it’sapeacefulnessthatissolemn,serious,almostforeboding.LikeSwitzerlanditself,theOldTownisneutralanddignified.

HumanremainsindicatethattheareaknowntodayasGenevawasinhabitedaround5,000yearsago,buttheOldTownbegantodevelopfrom500B.C.,whentheAllobroges,aCeltictribe,establishedthemselvesthere.ThetribewasconqueredbyRomefrom122to120B.C.,withJuliusCaesararriving62yearslater.TheeventiscommemoratedinamosaicbyAlexandreCingriaintheOldArsenal.

GenevaalsobecametheheartoftheProtestantReformationandtheseatofCalvinism,afterJohnCalvinmovedtherein1536.IntheSt.PierreCathedral–thehighestpointoftheOldTown–standsawoodenchairusedbyCalvin.TheInternationalMuseumoftheReformation can be found next to the cathedral, as well astheAuditoiredeCalvin(CalvinAuditorium),a13th-centurychapelinwhichProtestantinstructionwasgivenduringtheReformationtorefugeeswhospokenoFrench.

Inthe16thcentury,exiledProtestantswerealsoaccommodatedinthePlaceduBourg-de-Four,theoldestpublicsquareinGeneva,andamarketplacesinceRomantimes;thesquareisnowlinedwithcafés,antiqueshopsandbistros,andfeaturesan18th-centuryflower-filledfountain.AlittlefurtheralongistheseatofgovernmentinGeneva:theHôteldeVille,theCityHall,whichhostedthefirstAssemblyoftheLeagueofNationsonNovember15,1920.StraightdownfromthisbuildingistheGrand-Rue,thestreetonwhichthephilosopherJean-JacquesRousseauwasbornin1712.

IfthequietgreynessoftheOldTownbecomesoverwhelming,nottoofarawayisalittleverduretorevivethesenses:thePromenadedelaTreille,achestnuttree-linedwalkwaythatoffersaviewofthecity.Liningthepathisa120-metrewoodenbenchthatissaidtobethelongestintheworld.

ędrującpoStarymMieściewGenewie,możnazagubićsięwdwóchrzeczach:labirynciebrukowanychuliczekispokoju.

Jednakniejesttoprzyjazny,relaksującyspokój;jesttocisza,którajesturoczysta,poważna,prawieniepokojąca.TakajaksamaSzwajcaria,StareMiastojestneutralneipoważne.

Odnalezioneludzkieszczątkiwskazują,żeobszarznanydziśjakoGenewabyłzamieszkanypięćtysięcylattemu,aleStareMiastozaczęłorozwijaćsięodroku500p.n.e.,kiedyosiedlilisiętamAllobrogowie,plemięceltyckie.PlemięzostałopodbiteprzezRzymmiędzy122i120p.n.e.,aJuliuszCezarprzybyłtam62latapóźniej.WydarzenietojestupamiętnionewmozaiceAleksandraCingriawStarymArsenale.

Genewastałasięrównieżcentrumreformacjiprotestanckiejisiedzibąkalwinizmu,poprzeniesieniusięJanaKalwinadomiastawroku1536.Wkatedrześw.Piotra–najwyższympunkcieStaregoMiasta–stoidrewnianekrzesłoużywaneprzezKalwina.ObokkatedrymożnaznaleźćMiędzynarodoweMuzeumReformacji,jakrównieżAuditoiredeCalvin(AudytoriumKalwina):13-wiecznąkaplicę,wktórejuchodźcyniemówiącypofrancuskuotrzymywaliprotestanckienauczaniawokresiereformacji.

WXVIwiekuwygnaniprotestancibylirównieżzakwaterowaniwPlaceduBourg-de-Four,najstarszymplacuGenewy,którysłużyłjakorynekjużodczasówrzymskich.Terazplacjestwypełnionykawiarniami,sklepamizantykamiibistrami,atakżeznajdujesięnanimpełnakwiatówfontannazXVIIIwieku.NiecodalejmieścisięsiedzibarząduwGenewie:HôteldeVille,ratusz,wktórymodbyłosiępierwszeZgromadzenieLigiNarodów15listopada1920roku.NawprostodtegobudynkuwiedzieGrand-Rue,ulicaprzyktórejurodziłsięw1712rokufilozofJean-JacquesRousseau.

JeślispokojnaszarośćStaregoMiastastaniesięprzytłaczająca,niedalekomożnaznaleźćtrochęzieleninaożywienieducha:PromenadedelaTreille,deptakzkasztanami,któryoferujewidoknamiasto.Wzdłużścieżkiustawionajest120-metrowadrewnianaławka,uważanazanajdłuższąnaświecie.

W W

ApeacefulpartoftownwithsomeremarkablepiecesofworldhistorySpokojnadzielnicazniezwykłymielementamizhistoriiświata

FEATURE



PHOTO-ESSAY

THE TASTE OF LEISURE:CUISINE AND QUIET MOMENTS IN CAMBODIA

PHOTOGRAPHY: EMLYN CROCKETT

Courtesy of Thinkbox Visual Communicationssydney.edu.au/business/thinkbox


PHOTO-ESSAY

hanks to its climate, Cambodia is almost two differentcountries:alandofroutine-boundworkerswhorisebeforedawn,andasleepy

placefilledwithgentle,unhurriedpeople.Thehot,humidweathermeansthatCambodiansstartearly,tryingtoavoidtheoppressivenessofthemiddleoftheday,andworkeitherinthemorningsorlateafternoons.Atothertimes,lifeistakenataleisurelypace.ThisdaytimelanguorwasacutelyfeltbyOlyShipp, a volunteer who lived in Cambodia for over twoyearsandwroteabouthisexperiencesonOly’s Cambodia Blog,commenting:“Wanderroundmy

ziękiswemuklimatowi,Kambodżaskładasięniemalzdwóchróżnychkrajów:państwarutynowychpracownikówwstającychprzed

świtemorazsennegomiejscapełnegołagodnych,niespieszącychsięludzi.Gorącaiwilgotnapogodapowoduje,żeludnośćrozpoczynaswójdzieńwcześnie,próbującunikaćprzytłaczającejpogodywśrodkudniaipracujealboranoalbopóźnymipopołudniami.Winnychporachdniażycietoczysięspokojnymtrybem.TocodzienneznużenieodczułsilnieOlyShipp,wolontariusz,którymieszkałwKambodżyprzezponaddwalataipisałoswoichdoświadczeniachnastronie

T D


PHOTO-ESSAY


PHOTO-ESSAY

villageandtheabidingimageisofpeoplesleeping.There is a whole culture of hammock life here, from thevigourousswingingoftinybabiestothegentleswayofancientwrinklies.”Coupledwithstrikingfloraandmouth-wateringfood,Cambodiabecomesaplacetosampletheunhurried,quietmomentsoflife.AsOlyShippreflected,“oneofthebestlessonsI’velearnedfrommyCambodianfriendsandcolleaguesisthevalueofslowingdownalittle.Thereislittleofthestresshereofwesternlife–nopackeddiaries,roadrage,executiveburnout–andisn’tthatagoodthing?”

Oly’s Cambodia Blog,komentując:„Wędrujęposwojejwiosceitrwałyobraztośpiącyludzie.Istniejetutajcałakulturażyciawhamakuodintensywnegohuśtaniamalutkichdziecidołagodnegokołysaniasięstaruszków”.Wrazzzadziwiającąprzyrodąiznakomitymjedzeniem,Kambodżajestmiejscemnasmakowanieniespiesznych,spokojnychchwilżycia.JakpiszeOlyShipp,„jednąznajlepszychlekcji,którejnauczyłemsięodmoichkambodżańskichprzyjaciółikolegów,todocenianieznaczeniazwalnianiażyciowegotempa.Niewielejesttustresutypowegodlazachodniegostylużycia–niemawypełnionychkalendarzy,agresywnościdrogowej,wypaleniazawodowego–iczytoniejestpiękne?”


PHOTO-ESSAY


PHOTO-ESSAY

POSTCARD

The Castle of Yvoire on the shore of LakeGeneva(Lac Léman)ZamekwYvoirenadbrzegiemJezioraGenewskiego(JezioraLemańskiego)


63 rue de Seine – 15 quai Voltaire

pozorniewjednymstyludwieuliceświatła

okołoośmiuminutdrogimógłbymtamchodzićcodziennie

wrośniętewpodobnąperspektywęciężarulatustępującniechętniezaodrzwiaminiedoodgadnięcia

UtrillapocztówekmożezRabelais


stopniezkamieniaporęczewyślizganezprętówstrzegącebramywewnętrzne

pojemnikównaśmiecikonsjerżkiśniętealbolippańskichgdziekodyzniewalajązamek

apodrugiejstroniejaktokloszardziwwietrznympodpieraniużyciapodwpływem

wzapadnięciubrukówławiceliścibluszczeoplątującekrzyweściany

itylkojednątakąwiosnętylkojednąwżyciu!odkwietniadokońcaczerwcanimstanęłaCelina

byranopojawićociekającświeżąfarbąpagórkiLitwyniknącepodwieczórsennie


DariuszJacekBednarczyk


www.kosciuszkoheritage.com

Kultura Connect, edition 8

Documents

Transcript of Kultura Connect, edition 8