Kontiudu

Modul 1. Indtrodusaun ba Radio Komunidade

1.1 Kode Étika Jornalista nian

1.2 Programa audiu 'Edukasaun, Saúde & Kultura'

Modul 2. Funsiona ka halao Estudiu

2.1 Diagrama hatudu oinsa lian lao/movimenta

2.2 Modelu mikrofone foti ka lori sound [lian]

Modul 3. Editing [edita] Audiu nian ho Cool Edit Pro

Foti Akrán/screen oinsa atu:

3.1 Loke fila ka arkiva foun ida

3.2 Loke file ka arkiva ne’ebé rai ka save ona

3.3 Ko’a no ‘paste’

3.4 Muda amplitude

3.5 ‘Fade in and fade out’

3.6 Rai ka save

Modul 4. Abilidade báziku halibur notisia

4.1 Senariu ida

4.2 Senariu rua

4.3 Senariu tolu

Modul 5. Intervista no hakerek eskrita/naskah

5.1 Ezemplu pergunta intervista nian

5.2 Ezemplu eskrita ka Naskah

Modul 6. Dezeina Programa no Aprezentasaun

6.1 Ezemplu Audiu nian

6.2 Ezemplu running sheet

6.3 Model ka template running sheet nian

Modul 1. Introdusaun ba Radio Komunidade

1.1 Kode Étika Jornalista nian

1.2 Programa audiu 'Edukasaun, Saúde & Kultura'

Modul 2. Funsiona/halao estudiu

2.1 Oinsa lian lao ka moveimenta

Estasaun radio ne’e kompostu husi ema, mikrofone, meza mixing nian, transmiter no antena. Ne’e ekipamentu hothotu ne’ebé ita-boot sira presiza atu hahu transmisaun. Grafika tuir mai hatudu lian ne’ebe lao husi aprezentadór radio nian ba audensia.

2.2 Modelu mikrofone lori ka foti sound [lian]

Omnidirectional1. Lori lian husi diresaun hothotu2. Imajina sirklu boot ida iha mic nia ulun nian sorsorin – ida-ne’e area lori ka

foti lian nian3. Relativamente sensitividade tu’un ba hodi dada iis, anin no no trata lian4. Bolu/hanaran mós non-direksionáls

Cardoid1. Foti/lori lian husi area ia fuan/jantung nian [a heart shaped area] katak la foti lian

sira direitamentu husi mic nia kotuk.2. Lian makas ne’e foti husi mic nia oin.3. Maske diresionál, ida-ne’e foti lian baruilu sira relativamente husi area boot.

♥

Modul 3. Editing [edita] Audiu nian ho Cool Edit Pro

3.1 Loke fila ka arkiva foun ida

3.2 Loke file ka arkiva ne’ebé rai ka save ona

3.3 Ko’a no ‘paste’

3.4 Muda amplitude

3.5 ‘Fade in and fade out’

3.6 Rai ka save

Modul 4. Abilidade báziku halibur notisia

4.1 Senariu Ida

Governu planu dadauk atu faan rai besi ita-boot sira nia suco. Rai ne’e iha

loos Estrada boot ida nia ninin. Dadauk ne’e ema sira hela iha rai ne’e. Ema

sira ne’e halo negosiu ki’ik faan hahan ema sira ne’ebé lao liuhosi Estrada

refere. Governu planu atu muda sira ba iha fatin seluk, nune’e sir abele faan

rain ne’e.Ema sira ne’ebé hela Estrada sorin mós laran-todan hela katak sira

sei la susesu atu halao sira nia negosiu iha fatin ne’ebé sira sei muda ba.

Ema sira ne’ebé dadauk ne’e mós laran-todan hela katak sira la hetan

konpensesaun nato’on husi Governu. Sira lakohi muda.

Diskusaun ba pergunta sira

1. Tansa ita-boot sira sei kovre istória ne’e? Ne’e sei relevante ba se?

2. Informasaun estra saida maka ita-boot sira presiza atu buka ka

konfirma kona-ba Governu nia planu?

3. Informasaun estra saida maka ita-boot sira presiza atu hetan ka

konfirma kona-ba ema sira ne’ebé hela iha ponti ninin nia situasaun

4. Oinsa ita-boot sira sei informasaun ne’e?

5. Sé maka ita-boot sira sei intervista?

4.2 Senariu rua

Iha kazu disputa rai balu iha ita-boot sira nia suco dadauk ne’e ne’ebé tama

ona ba violensia membru familia balu ataka membru familia seluk iha

reunisaun komunidade nian ida. Komunidade ne’e fahe ba rua kona-ba sé

maka iha direitu atu hela iha rain ne’e no arbitrasaun komunidade nian

involve familia rua ne’e, membru komunidade seluk, katuas sira no matenek-

nain lei nian faila ona hodi hetan solusaun ida. Ema sira laran-todan katak

disputa ne’e sei kontinua hodi kauza diskonfiansa, konflitu no violensia iha

komunidade

Diskusaun ba pergunta sira

1. Tansa ita-boot sira sei kovre istória ne’e? Ida-ne’e relevante ba sé?

2. Informasaun estra saida maka ita-boot sira presiza atu buka (inklui

istória no kontestu istória nian, informasaun legal kona-ba direitu ba rai,

seluseluk tan)

3. Oinsa ita-boot sira sei hetan informasaun ne’e?

4. Sé maka ita-boot sei intervista?

4.3 Senariu tolu

Tour De Timor sei lao liuhosi ita-boot sira nia suco ba dahuluk iha tinan ne’e.

Komptetidór sira sei toba iha fatin eskola lokal sira. Ema balu iha komunidade

mosu ho laran-nakali tamba Tour ne’e liuhosi suco ne’e. Sira seluk laran-

todan oinsa ema barak hanesan ne’e hakas hodi uza rekursu ne’ebé suco

ne’e iha. Konseilu suco nian planu hela atividade balu involve eskola lokal

oan sira atu simu partisipante Tour nian ne’ebé ba iha ita-boot sira nia suco.

Diskusaun ba pergunta sira.

1. Tansa ita-boot sira sei kovre istória ne’e?Ida-ne’e relevante sé ?

2. Informasaun estra saida maka ita-boot sira presiza buka ka konfirma?

3. Oinsa ita-boot sira sei hetan informasaun ne’e?

4. Sé maka ita-boot sira sei intervista?

Modul 5. Intervista no hakerek eskrita/naskah

5.1 Ezemplu pergunta intervista nian

5.2 Ezemplu eskrita ka Naskah

Modul 6. Dezeina Programa no Aprezentasaun

6.1 Ezemplu Audiu nian

6.2 Ezemplu running sheet

Programa nia naran: Rona Mai

Kru: Estela (Aprezentadór/panelista), Julio (aprezentadór), Charles (produtór)

Durasan programa nian: minutu 30

Data/loron no Óras Transmisaun nian: Sabadu 5:30 lokraik Óras Materia Durasaun Fonte5.30 lokraik Intro muzika 1'50'' Komputadór

5.32 lokraik

Hato’o introdusaun

Boa tarde no bemvidu ba ‘Rona-Nain sira’, ita-boot

sira nia notisia no istória iha Radio Rai Husar, Aileu.

Ha’u nia naran Estela, ha’u nia maluk aprezentadór

ohin nia maka Julio. Iha show ka aprezentasaun

ohin nia ita sei rona husi komunidade sira kona-ba

sira nia protesta hasoru desizaun administrasaun

munisipiu nian atu perevene ema hodi uza raihenek

mota nian ho gratuitu. Ida-ne’e orsida sei hato’o iha

show ka aprezentasaun ne’e. Uluk nanain ita rona

husi senora Fernanda Soares husi koperativa

agrikultór kona-ba oinsa udan iha semana ida ne’e

no inundasaun/bee sa’e ne’ebé afeita ona sira nia

aihan no iha ne’ebé membru sira bele ba hodi

ajuda.

2'00” mics

5.34pmIntervista ho Senora Fernandes, membru sira husi

koperativa agrikultór nian8'10”

Mics (in-

studio)

5.42pm ID estasaun nian 0'30” komputadór

5.43pm

Intervista ho Senor Jacinto Alvaro no Senora

Emelina da Silva, ema sira husi suco iha Aileu

dadauk ne’e halo uma uza raihenek mota nian

12'20”

Komputaór

(pre-

gravasaun)

5.56pm

Outro show nian

Obrigadu ba ‘Rona-Nain’ sira iha semana ne’e. Ita

rona husi Senora Fernandes Soares, husi

koperativa agrikultór nian no husi Jacinto Alvaro no

mós Senora Emelina da Silva, ema sira husi suco

ne’e koko atu halo uma hodi uza raihenek mota

nian. Labele haluha atu rona ida-ne’e iha óras

hanesan iha semana oin no favór telefone ka sms

mai estasaun/radio karik iha asuntu ruma ne’ebé ita-

boot sira hanoin atua ami bele kovre. Bele telefone

mai iha númeru 77396288. Ha’u Estela. Ha’u nia

maluk aprezentadór maka Julio. Obrigadu husi ami

no boatarde.

2'00” mics

5.58pm Muzika Outro nian 2'00” Komputadór

6.3 Model ka template running sheet nian

Programa nia naran:

Kru:

Durasan programa nian:

Data/loron no Óras Transmisaun nian: Óras Materia Durasaun Fonte