It's about ability - An evaluation (Montenegrin version)

Sadržaj

• Metodologija

• Stavovi o Unicefu

• Upoznatost sa Paraolimpijskim i Specijalnim olimpijskim igrama

• Interakcija sa djecom sa smetnjama u razvoju

• Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju

• Stavovi građana o Dnevnim centrima i Grupnim kudama

• Vidljivost kampanje „Govorimo o mogudnostima“

• TV kampanja

• Ključni događaji realizovani u okviru kampanje

• Imidž kampanje

• Socijalna distanca prema djeci sa smetnjama u razvoju

• Pozitivne promene stavova prema djeci sa smetnjama u razvoju

• Sažetak

2

Metodologija

• Ad hoc f2f anketa u kudi ispitanika

• Prikupljanje podataka na uzorku reprezentativnom za populaciju građana Crne Gore starih 18+ godina

• Veličina ciljne populacije: 474 655

• Veličina uzorka: 1206 (sa 152 uzoračke tačke)

• Tip uzorka: stratifikovani troetapni uzorak verovatnode sa slededim etapama:

Jedinica prve etape - teritorija biračkog mesta – približna veličina oko of 200 HH (PPS sa verovatnodom proporcionalnom veličini)

Jedinica druge etape - domadinstva odabrana metodom slučajnog koraka počev od datih adresa (SRSWoR)

Jedinica trede etape – članovi domadinstva izabrani sa istom verovatnodo (SRSWoR) – Kish tablice

• Stratifikacija se vrši po:

Tipu naselja – urban/rural

4 geo-ekonomska regiona

• Post stratifikacija se vrši po: polu, starosti, tipu naselja i geo-ekonomskim regionima

• Kontrola terenskog rada obuhvata 12% od ukupnog broja anketiranih u svim stratumima proporcionalno veličini uzorka, alogička kontrola i kontrola konzistencije se vrši u 100% slučajeva

• Period prikupljanja podataka: od 15. do 20. decembra 2012.

• 95% interval pouzdanosti za pojave sa incidencom od 05% je +/- 1.2%



3

Uzorak

4

49%51%

23%19%

17%

27%

14%

20%

60%

21%

33%

18%

30%

20%

64%

36%

Mu

ška

rac

Že

na

18

-29

30

-39

40

-49

50

-64

65

+

Osn

ovn

o i n

iže

Sre

dn

je

Viš

e i v

iso

ko

Po

dg

ori

ca

Pri

mo

rje

Sje

ve

ro-z

ap

ad

Isto

k

Urb

an

Osta

lo

Pol Godine Obrazovanje Stratum Tip naselja

Upoznatost sa Paraolimpijskim i Specijalnim olimpijskim igrama

Upoznatost sa Paraolimpijskim igrama

6

Baza: Oni koji su čuli za Paraolimpijske igre (72% od ciljne populacije)

Ko učestvuje na Paraolimpijskim igrama?

Da, čuo/la

sam

72%

Ne, nisam

čuo/la

28%16%

11%

10%

7%

6%

3%

3%

2%

1%

2%

7%

35%Osobe/ sportisti sa invaliditetom

Hendikepirane osobe/ sportisti

Osobe/ sportisti sa smetnjama u razvoju

Osobe/ sportisti sa posebnim potrebama

Djeca sa smetnjama u razvoju

Djeca sa posebnim potrebama

Osobe sa smetnjama/ nedostacima/

poremedajem

Djeca sa invaliditetom

Paraplegičari/ paralizovani

Djeca sa hendikepom

Ostali odgovori

Ne zna\Odbija

Da li ste čuli za Paraolimpijske igre? Ko učestvuje na Paraolimpijskim igrama?

Baza: Ukupna ciljna populacija

Da li ste čuli za Paraolimpijske igre?

Upoznatost sa Paraolimpijskim igrama

7


Da li znate koje godine su organizovane posljednje Paraolimpijske igre? Da li znate u kom gradu su organizovane?

0%

0%

0%

3%

60%

37%

0%1990

2000

2009

2010

2011

2012

Ne zna\Odbija

Da li znate koje godine su organizovane posljednje Paraolimpijske igre?

1%

46%

53%London

Ostali odgovori

Ne zna\Odbija

Da li znate u kom gradu su organizovane?

43% od svih građana Crne Gore

38% od svih građana Crne Gore

Da,

učestvovala

je

79%

Ne zna

17%

Ne, nije

učestvovala

4%

Upoznatost sa učešdem Crne Gore na Paraolimpijskim igrama

8


Ne

30%

Da

69%

Ne zna\

Ne sjeda

se

1%

Da li je Crna Gora učestvovala na posljednjim Paraolimpijskim igrama?

Da li ste ispratili na televiziji, pročitali u novinama ili na Internetu bilo koju vijest o rezultatima naših sportista

sa posljednjih Paraolimpijskih igara?

(57% od svih građana Crne Gore)

(39% od svih građana Crne

Gore)

Baza: Oni koji su čuli za Paraolimpijske igre i potvrđuju da je Crna Gora učestvovala na posljednjim Paraolimpijskim igrama (57% od ciljne populacije)

Upoznatost sa Specijalnim olimpijskim igrama

9

Baza: Oni koji su čuli za Specijalne olimpijske igre (22% od ciljne populacije)

Ko učestvuje na Specijalnim olimpijskim igrama?

Da, čuo/la

sam

22%

Ne, nisam

čuo/la

78%

12%

12%

10%

9%

7%

7%

4%

2%

20%

16%Osobe/ sportisti sa invaliditetom

Deca sa posebnim potrebama

Deca sa smetnjama u razvoju

Hendikepirane osobe/ sportisti

Osobe/ sportisti sa posebnim potrebama

Osobe sa intelektualnim/ psihičkim

smetnjama

Osobe/ sportisti sa smetnjama u razvoju

Osobe sa smetnjama/ nedostacima/

poremedajem

Ostali odgovori

Ne zna\Odbija

Da li ste čuli za Specijalne olimpijske igre? Ko učestvuje na Specijalnim olimpijskim igrama?

Baza: Ukupna ciljna populacija

Da li ste čuli za Specijalne olimpijske igre?

Upoznatost sa Specijalnim olimpijskim igrama

10


Da li znate koje godine su organizovane posljednje Specijalne olimpijske igre? Da li znate u kom gradu su organizovane?

1%

8%

24%

68%

0%1995

2010

2011

2012

Ne zna\Odbija

Da li znate koje godine su organizovane posljednje Specijalne olimpijske igre?

9%

4%

68%

19%London

Atina

Ostali odgovori

Ne zna\Odbija

Da li znate u kom gradu su organizovane?

2%

1.7%

Upoznatost sa učešdem Crne Gore na Specijalnim olimpijskim igrama

11


Ne zna\

Odbija

43%

Da,

učestvovala

je

40%

Ne, nije

učestvovala

17%

Ne

40%

Da

55%

Ne zna\

Odbija

5%

Da li je Crna Gora učestvovala na posljednjim Specijalnim olimpijskim igrama?

Da li ste ispratili na televiziji, pročitali u novinama ili na Internetu bilo koju vijest o rezultatima naših sportista

sa posljednjih Specijalnih olimpijskih igara?

Baza: Oni koji su čuli za Specijalne olimpijske igre i potvrđuju da je Crna Gora učestvovala na posljednjim Specijalnim olimpijskim igrama (9% od ciljne populacije)


Gore)


Gore)

Upoznatost sa Paraolimpijskim i Specijalnim olimpijskim igrama

72% građana Crne Gore kaže da je čulo za Paraolimpijske igre i gotovo svi oni kao učesnike prepoznaju osobe sa smetnjama u razvoju, a od njih je 17% (12% ukupne populacije) koji navode da su djeca sa smetnjama u razvoju učesnici Paraolimpijskih igara.

Dalje, od svih koji kažu da su čuli za Paraolimpijske igre, 60% zna da su posljednje organizovane 2012. godine (43% od svih građana Crne Gore), a 53% da su organizovane u Londonu (38% od svih građana Crne Gore). 79% od svih koji kažu da su čuli za Paraolimpijske igre zna da je Crna Gora učestvovala na tim igrama (57% od svih građana Crne Gore), a 69% kaže da u medijima ispratilo makar neku vijest o tome (39% od svih građana Crne Gore).

Kada je riječ o Specijalnim olimpijskim igrama, situacija je značajno drugačija pa tek 22% građana Crne Gore kaže da je čulo za Specijalne olimpijske igre. Od svih njih koji kažu da su čuli, tek 7% (1.5% od svih građana Crne Gore) nedvosmisleno tačno navodi ko su učesnici Specijalnih olimpijskih igara. Ipak, važno je naglasiti da svi koji su čuli za Specijalne olimpijske igre kao učesnike navode osobe sa smetnjama u razvoju.

Od svih koji su čuli za Specijalne olimpijske igre, tek 8% navodi tačnu godinu održavanja poslednjih igara ( 1.7% od svih građana Crne Gore), a 9% kaže da su poslednji put organizovane u Atini (2% od svih građana Crne Gore). Dalje, 9% svih građana Crne Gore smatra da je Crne Gora učestvovala na poslednjim Specijalnim olimpijskim igrama, a 5% od svih kaže da je ispratilo makar neku vijest u medijima o tom učešdu. 1

2

Interakcija sa djecom sa

smetnjama u razvoju

23%

17%

12%

10%

7%

6%

3%

3%

3%

2%

20%

27%

4%

9%

19%

2%

0%

1%

6%

2%

19%

24%

12%

3%

20%

0%

1%

1%

5%

2%

13%

28%

12%

7%

24%

1%

3%

2%

Hendikepirana djeca

Djeca sa posebnim potrebama

Djeca sa invaliditetom

Bolesna djeca

Djeca ometena u razvoju

Jadni, žalosni, nesredni

Djeca, kao i druga djeca, ne

pravi razliku

Djeca sa nedostatkom

Zaostala djeca/ zaostala u

razvoju

Retardirana djeca

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Decembar 2012

Izraz koji se najčešde koristi kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju – spontani odgovori

14

Višestruki odgovori; Baza: Oni koji su čuli za Unicef (2011: 94% od ciljne populacije; 2012: 95% od ciljne populacije)

Možete li mi redi koji izraz Vi lično najčešde koristite kada su u pitanju djeca čije su tjelesne, umne ili čulne sposobnosti ispod prosječnih mogudnosti djece u njihovom uzrastu?

Statistički značajna razlika na nivou 0.05 u odnosu na Avgust 2010.

Statistički značajna razlika na nivou 0.05 u odnosu na Novembar 2011.

Da li poznajete neko dijete sa smetnjama u razvoju ili nekoga (rođak, prijatelj, poznanik i sl.) čije dijete ima ovakve ili slične smetnje?

15

Baza: Ukupna ciljna populacija Da li poznajete neko dijete sa smetnjama u razvoju ili nekoga (rođak, prijatelj, poznanik i sl.) čije dijete ima ovakve ili slične smetnje?

68

68

68

68

32

32

33

32

Avgust 2010.

Decembar 2010.

Novembar 2011.

Decembar 2012.

% Da % Ne

Koliko često dolazite u kontakt sa djecom sa smetnjama u razvoju?

16 Baza: Ukupna ciljna populacija Koliko često dolazite u kontakt sa djecom sa smetnjama u razvoju?

13%

5%

4%

11%

8%

10%

11%

11%

14%

10%

4%

8%

11%

5%

14%

8%

8%

8%

8%

12%

20%

0%

17%

10%

5%

15%

13%

12%

8%

9%

6%

4%

13%

9%

6%

18%

12%

10%

10%

7%

10%

4%

Svakodnevno

Nekoliko puta nedjeljno

Jednom nedjeljno

Nekoliko puta mjesečno

Jednom mjesečno

Jednom u 2-3 mjeseca

Jednom u 6 mjeseci

Jednom godišnje

Rjeđe od jednom godišnje

Nemam nikakav kontakt sa djecom sa smetnjama u razvoju

Ne zna / Bez odgovora

Avgust 2010.

Decembar 2010.

Novembar 2011.

Decembar 2012.

39

21

38

20

Da li ste se ikada družili sa djetetom/osobom sasmetnjama u razvoju?

A da li se Vaše dijete ikada družilo ili se sada druži sadjetetom/osobom sa smetnjama u razvoju?

% DA - Novembar 2011. % DA - Decembar 2012.

Druženje sa djecom sa smetnjama u razvoju

17

Baza: Ukupna ciljna populacija Da li ste se ikada družili sa djetetom/osobom sa smetnjama u razvoju? A da li se Vaše dijete ikada družilo ili se sada druži sa djetetom/osobom sa smetnjama u razvoju?

Sveukupno gledano, koliko ste informisani o djeci sa smetnjama u razvoju?

18 Baza: Ukupna ciljna populacija Sveukupno gledano, koliko ste informisani o djeci sa smetnjama u razvoju?

7%

38%

44%

43%

12%

9%

3%

9%

32%

40%

45%

14%

11%

3%

8%

27%

35%

47%

16%

11%

5%

9%

34%

43%

45%

11%

8%

3%

Ne znam ništa o djeci sasmetnjama u razvoju

Veoma malo znam o djecisa smetnjama u razvoju

Sum -

Znam ponešto o djeci sasmetnjama u razvoju

Sum +

Znam mnogo o djeci sasmetnjama u razvoju

Znam veoma mnogo odjeci sa smetnjama u

razvoju

Avgust 2010.

Decembar 2010.

Novembar 2011.

Decembar 2012.



Po Vašem mišljenju, među djecom starosti do 18 godina, koliki procenat čine djeca sa smetnjama u razvoju?

19 Baza: Ukupna ciljna populacija Po Vašem mišljenju, među djecom starosti do18 godina, koliki procenat čine djeca sa smetnjama u razvoju?

18%

16%

18%

13%

6%

30%

20%

19%

25%

14%

6%

17%

23%

23%

18%

11%

5%

20%

27%

22%

23%

12%

4%

13%

Do 3%

3.1-5%

5.1-10%

10.1-20%

Preko 20%


Avgust 2010.

Decembar 2010.

Novembar 2011.

Decembar 2012.



Po Vašem mišljenju da li bi dijete sa smetnjama u razvoju jednoga dana moglo da postane poznati umjetnik, biznismen, uspješan političar ili državnik u Crnoj Gori?

20

Baza: Ukupna ciljna populacija Po Vašem mišljenju da li bi dijete sa smetnjama u razvoju jednoga dana moglo da postane poznati umjetnik, biznismen, uspješan političar ili državnik u Crnoj Gori?

77

62

14

25

Novembar 2011.

Decembar 2012.

% Da, to je mogude % Ne zna % Ne, to nije mogude


Interakcija sa djecom sa smetnjama u razvoju

Kao i u prethodnim talasima, velika vedina građana (68%) poznaje neko dijete sa smetnjama u razvoju ili roditelja čije dijete ima ovakve ili slične smetnje - nijesu nađene razlike između 1, 2, 3. i 4. talasa. Takođe, nijesu registrovane razlike kada je riječ o procentu građana koji su se družili sa djecom sa smetnjama u razvoju kao ni kod onih koji kažu da su se njihova djeca družila sa djecom koja imaju smetnje u razvoju.

Međutim, u ovom talasu je registrovan nešto vedi procenat građana koji kažu da nijesu informisani o djeci sa smetnjama u razvoju u odnosu na prethodni talas istraživanja, i to su češde od drugih oni koji imaju preko 65 godina, oni koji su završili samo osnovnu školu ili niže.

U odnosu na period prije sprovođenja kampanje “Govorimo o mogudnostima” značajno je porastao procenat građana koji smatraju da u populaciji djece do 18 godina ima do 10% djece sa smetnjama u razvoju. Takođe, značajno je smanjen procenat građana koji nemaju jasnu predstavu o tome koliko ima djece sa smetnjama u razvoju (sa 30% 2010. godine na 13% 2012. godine). Kada se posmatraju promjene u odnosu na prethodni talas, nastavljen je trend opadanja procenta onih građana koji nemaju jasnu predstavu o tome koliko ima djece sa smetnjama u razvoju (sa 20% 2011. godine na 13% 2012. godine). Osim toga, u odnosu na prošlu godinu, registrovano je značajno više onih koji smatraju da u populaciji djece do 18 godina ima između 5% i 10% djece sa smetnjama u razvoju; sada to smatra 23% građana, a 2011. je to smatralo 18% građana.

Da bi dijete sa smetnjama u razvoju jednoga dana moglo da postane poznati umjetnik, biznismen, uspješan političar ili državnik u Crnoj Gori smatra 62% građana Crne gore, što je 15% manje nego u prethodnom talasu istraživanja koje je sprovedeno u novembru 2011. godine.

21

Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju

1

2

56

9

8

21

90

90

23

Država i društvo bi trebalo da učine sve što je unjihovoj modi, kako bi obezbijedili jednake

mogudnosti i šanse za djecu sa smetnjama u razvoju,bez obzira na troškove

Djeca sa smetnjama u razvoju su jednako vrijedničlanovi društva kao i svi ostali građani.

Država i društvo nijesu u mogudnosti da značajnopomognu djeci sa smetnjama u razvoju, ma koliko se

trudili i ulagali novca.

% Ne slažem se % Neodlučan/na sam % Slažem se

Odnos društva prema djeci sa smetnjama u razvoju

23

Baza: Ukupna ciljna populacija Na skali od 1 do 5, pri čemu 1 znači Uopšte se ne slažem a 5 U potpunosti se slažem, ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji.

4

1

2

1

4

4

4

9

92

95

94

90

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Decembar 2012


Država i društvo bi trebalo da učine sve što je u njihovoj modi, kako bi obezbijedili jednake mogudnosti i šanse za djecu sa smetnjama u razvoju, bez obzira na troškove.

24

Baza: Ukupna ciljna populacija Sada du Vam pročitati nekoliko tvrdnji. Na skali od 1 do 5, pri čemu 1 znači Uopšte se ne slažem a 5 U potpunosti se slažem, ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji.


Djeca sa smetnjama u razvoju su jednako vrijedni članovi društva kao i svi ostali građani.

25


11

4

1

2

16

12

6

8

74

84

92

90

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Decembar 2012



Država i društvo nijesu u mogudnosti da značajno pomognu djeci sa smetnjama u razvoju, ma koliko se trudili i ulagali novca.

26


47

63

61

56

17

15

18

21

36

22

22

23

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Decembar 2012



Odnos društva prema djeci sa smetnjama u razvoju – prosječne ocjene

27

Prosječne ocene; Baza: Ukupna ciljna populacija Na skali od 1 do 5, pri čemu 1 znači Uopšte se ne slažem a 5 U potpunosti se slažem, ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji.

4,52

4,47

2,38

4,33

4,31

2,50

Država i društvo bi trebalo da učine sve što je u

njihovoj modi, kako bi obezbijedili jednake

mogudnosti i šanse za djecu sa smetnjama u

razvoju, bez obzira na troškove

Djeca sa smetnjama u razvoju su jednako vrijedni

članovi društva kao i svi ostali građani.

Država i društvo nijesu u mogudnosti da značajno

pomognu djeci sa smetnjama u razvoju, ma koliko

se trudili i ulagali novca. Novembar 2011

Decembar 2012


Koja od sledede dvije tvrdnje je bliža Vašim stavovima?

28 Baza: Ukupna ciljna populacija Koja od sledede dvije tvrdnje je bliža Vašim stavovima?

28

40

36

34

72

59

63

65

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Decembar 2012

% Dijete sa smetnjama u razvoju bi prevashodno trebalo da se prilagođava životu u društvu, uz pomod porodice i okoline

% Ne zna / Bez odgovora

% Društvo i sredina u kojoj dijete živi bi prevashodno trebalo da se prilagođavaju djetetu sa smetnjama u razvoju, uvažavajudisve njihove sprecifičnosti


Koja od slededih tvrdnji je bliža Vašim stavovima?

29 Baza: Ukupna ciljna populacija Koja od slededih tvrdnji je bliža Vašim stavovima?

15

21

18

19

80

71

78

69

5

7

3

9

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Decembar 2012

% Pružanjem stručne pomodi i posebnim odnosom društva i institucija, mogude je dijete sa smetnjama u razvoju U POTPUNOSTIosposobiti za život u društvu

% Ne zna / bez odgovora

% Pružanjem stručne pomodi i posebnim odnosom društva i institucija, mogude je dijete sa smetnjama u razvoju DONEKLEosposobiti za život u društvu

% Bez obzira na stručnu pomod i poseban odnos države i društva, nije mogude učiniti NIKAKAV IOLE ZNAČAJAN NAPREDAK kadaje riječ o osposobljavanju djece sa smetnjama u razvoju za život u društvu.



Stav prema inkluzivnom obrazovanju

30


49

25

26

9

11

10

10

5

25

38

34

17

19

16

20

23

23

32

37

71

67

71

68

68

Crna Gora trenutno ima mnogo vedih problema i mnogo važnijih pitanjanego što je prilagođavanje redovnih škola potrebama djece sa smetnjama urazvoju, kreiranje novih obrazovnih programa i obučavanje nastavnika koji

bi radili sa tom djecom.

Pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvojudovodi do toga da nastavnici njima posveæuju previše pažnje, pa druga

djeca ostaju pomalo uskraæena.

Za razvoj djece sa smetnjama u razvoju mnogo je bolje da pohađajuspecijalizovane ustanove za obrazovanje nego da idu u redovne škole.

Uključivanje djece sa smetnjama u razvoju u redovne škole doprinijelo biboljem razumijevanju ove djece od strane svojih vršnjaka.

Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohađaju redovne škole, jer se nataj način razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.

Pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvojupozitivno utiče na njihov razvoj

I kad djeca sa posebnim potrebama prođu kroz svoje obrazovanje, imajumanje šanse da se zaposle nego ostali građani istog nivoa obrazovanja.

Škole u Crnoj Gori nijesu građene tako da budu dostupne djeci sasmetnjama u razvoju, pa bi arhitektonsko prilagođavanje ustanova

potrebama ove djece trebalo da bude jedan od važnijih zadataka države idruštva.

% Ne slažem se % Nedlučan/ na % Slažem se

Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Slažem se (4+5)

31


74%

66%

64%

59%

57%

50%

41%

17%

80%

66%

69%

64%

64%

45%

41%

20%

68%

65%

67%

66%

66%

42%

34%

20%

68%

71%

68%

67%

71%

37%

32%

23%

Škole u Crnoj Gori nijesu građene tako da budu dostupne djeci sa smetnjama

u razvoju, pa bi arhitektonsko prilagođavanje ustanova potrebama ove djece

trebalo da bude jedan od važnijih zadataka države i društva.

Uključivanje djece sa smetnjama u razvoju u redovne škole doprinijelo bi

boljem razumijevanju ove djece od strane svojih vršnjaka.

I kad djeca sa posebnim potrebama prođu kroz svoje obrazovanje, imaju

manje šanse da se zaposle nego ostali građani istog nivoa obrazovanja.

Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohađaju redovne škole, jer se na

taj način razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.

Pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju

pozitivno utiče na njihov razvoj.

Za razvoj djece sa smetnjama u razvoju mnogo je bolje da pohađaju

specijalizovane ustanove za obrazovanje nego da idu u redovne škole.


dovodi do toga da nastavnici njima posveduju previše pažnje, pa druga djeca

ostaju pomalo uskradena.

Crna Gora trenutno ima mnogo vedih problema i mnogo važnijih pitanja

nego što je prilagođavanje redovnih škola potrebama djece sa smetnjama u

razvoju, kreiranje novih obrazovnih programa i obučavanje nastavnika koji

bi radili sa tom djecom.

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Decembar 2012

Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Ne slažem se (1+2)

32


63%

24%

23%

18%

18%

12%

11%

7%

64%

24%

27%

14%

14%

8%

9%

5%

53%

26%

19%

12%

10%

9%

7%

4%

49%

25%

26%

10%

11%

10%

9%

5%

Crna Gora trenutno ima mnogo vedih problema i mnogo važnijih pitanja nego što je

prilagođavanje redovnih škola potrebama djece sa smetnjama u razvoju, kreiranje

novih obrazovnih programa i obučavanje nastavnika koji bi radili sa tom djecom.

Pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju dovodi do

toga da nastavnici njima posveduju previše pažnje, pa druga djeca ostaju pomalo

uskradena.

Za razvoj djece sa smetnjama u razvoju mnogo je bolje da pohađaju specijalizovane

ustanove za obrazovanje nego da idu u redovne škole.

Pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivno

utiče na njihov razvoj.

Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohađaju redovne škole, jer se na taj

način razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.

I kad djeca sa posebnim potrebama prođu kroz svoje obrazovanje, imaju manje

šanse da se zaposle nego ostali građani istog nivoa obrazovanja.

Uključivanje djece sa smetnjama u razvoju u redovne škole doprinijelo bi boljem

razumijevanju ove djece od strane svojih vršnjaka.

Škole u Crnoj Gori nijesu građene tako da budu dostupne djeci sa smetnjama u

razvoju, pa bi arhitektonsko prilagođavanje ustanova potrebama ove djece trebalo

da bude jedan od važnijih zadataka države i društva.

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Decembar 2012

Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – prosječne ocjene

33 Prosječne ocene; Baza: Ukupna ciljna populacija Na skali od 1 do 5, pri čemu 1 znači Uopšte se ne slažem a 5 U potpunosti se slažem, ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji.

3,91

3,54

3,60

3,71

3,65

3,43

3,24

2,35

4,02

3,73

3,69

3,74

3,67

3,33

3,16

2,35

3,96

3,81

3,79

3,87

3,72

3,36

3,08

2,45

3,91

3,91

3,82

3,79

3,78

3,21

3,07

2,59

Škole u Crnoj Gori nijesu građene tako da budu dostupne djeci sa

smetnjama u razvoju, pa bi arhitektonsko prilagođavanje ustanova

potrebama ove djece trebalo da bude jedan od važnijih zadataka države i

društva.


pozitivno utiče na njihov razvoj.

Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohađaju redovne škole, jer se

na taj način razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.

I kad djeca sa posebnim potrebama prođu kroz svoje obrazovanje, imaju

manje šanse da se zaposle nego ostali građani istog nivoa obrazovanja.

Uključivanje djece sa smetnjama u razvoju u redovne škole doprinijelo bi

boljem razumijevanju ove djece od strane svojih vršnjaka.

Za razvoj djece sa smetnjama u razvoju mnogo je bolje da pohađaju

specijalizovane ustanove za obrazovanje nego da idu u redovne škole.


dovodi do toga da nastavnici njima posveduju previše pažnje, pa druga

djeca ostaju pomalo uskradena.

Crna Gora trenutno ima mnogo vedih problema i mnogo važnijih pitanja

nego što je prilagođavanje redovnih škola potrebama djece sa

smetnjama u razvoju, kreiranje novih obrazovnih programa i obučavanje

nastavnika koji bi radili sa tom djecom.

Avgust 2010 Decembar 2010 Novembar 2011 Decembar 2012


Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji?

34


25

39

11

9

18

6

2

4

35

25

38

32

22

19

16

15

39

36

51

58

60

74

81

80

U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju, druga

djeca obično bivaju zapostavljena.

Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave u specijalizovanim

ustanovama nego da žive u svojim porodicama, jer se tamo nalaze

stručnjaci koji su posebno obučeni za rad sa njima

Roditelji djece sa smetnjama u razvoju često zauzimaju previše zaštitnički

stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije djeteta od druge djece.

Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bez roditeljskog staranja,

bolje je smestiti ga u hraniteljsku porodicu nego u dom.

Žao mi je porodica u kojima živi dijete sa smetnjama u razvoju, jer su

žrtve nesrednog slučaja.

Roditelji koji podižu djecu sa smetnjama u razvoju obično u potpunosti

moraju da mu podrede život.

Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sa smetnjama u razvoju,

nauče da budu pažljivija i tolerantnija.

Od porodice djeteta sa smetnjama u razvoju se ne može očekivati da sve

izazove prebrodi sama, neophodna im je podrška šireg društva

% Ne slažem se % Nedlučan/ na % Slažem se

Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Slažem se (4+5)

35

84%

80%

77%

76%

62%

51%

46%

43%

85%

84%

73%

68%

59%

52%

40%

40%

84%

77%

66%

53%

53%

53%

35%

33%

80%

81%

74%

60%

51%

58%

36%

39%

Od porodice djeteta sa smetnjama u razvoju se ne može

očekivati da sve izazove prebrodi sama, neophodna im je

podrška šireg društva

Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sa smetnjama u

razvoju, nauče da budu pažljivija i tolerantnija.

Roditelji koji podižu djecu sa smetnjama u razvoju obično u

potpunosti moraju da mu podrede život.

Žao mi je porodica u kojima živi dijete sa smetnjama u razvoju,

jer su žrtve nesrednog slučaja.

Roditelji djece sa smetnjama u razvoju često zauzimaju previše

zaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije

djeteta od druge djece.

Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bez roditeljskog

staranja, bolje je smestiti ga u hraniteljsku porodicu nego u dom.

Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave u

specijalizovanim ustanovama nego da žive u svojim porodicama,

jer se tamo nalaze stručnjaci koji su posebno obučeni za rad sa

njima.

U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju,

druga djeca obično bivaju zapostavljena.

Avg 2010

Dec 2010

Novembar 2011

Decembar 2012


Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Ne slažem se (1+2)

36

29%

22%

18%

12%

7%

6%

6%

5%

34%

31%

14%

14%

14%

3%

7%

4%

38%

28%

15%

11%

20%

4%

10%

4%

39%

25%

9%

11%

18%

4%

6%

2%

Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave u specijalizovanim

ustanovama nego da žive u svojim porodicama, jer se tamo nalaze

stručnjaci koji su posebno obučeni za rad sa njima.

U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju, druga

djeca obično bivaju zapostavljena.

Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bez roditeljskog staranja,

bolje je smestiti ga u hraniteljsku porodicu nego u dom.


zaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije djeteta od

druge djece.

Žao mi je porodica u kojima živi dijete sa smetnjama u razvoju, jer su

žrtve nesrednog slučaja.

Od porodice djeteta sa smetnjama u razvoju se ne može očekivati da sve

izazove prebrodi sama, neophodna im je podrška šireg društva

Roditelji koji podižu djecu sa smetnjama u razvoju obično u potpunosti

moraju da mu podrede život.

Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sa smetnjama u razvoju,

nauče da budu pažljivija i tolerantnija.

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Decembar 2012


Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji?

37 Prosječne ocene; Baza: Ukupna ciljna populacija Na skali od 1 do 5, pri čemu 1 znači Uopšte se ne slažem a 5 U potpunosti se slažem, ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji.

3,30

3,90

3,90

3,50

4,00

4,10

3,30

3,70

3,00

4,00

3,80

3,50

3,70

4,10

3,10

3,50

2,95

3,93

3,71

3,51

3,45

4,13

3,05

3,50

2,93

4,02

3,94

3,70

3,62

4,13

3,18

3,52




njima.



Roditelji koji podižu djecu sa smetnjama u razvoju obično u

potpunosti moraju da mu podrede život.



Žao mi je porodica u kojima živi dijete sa smetnjama u razvoju,

jer su žrtve nesrednog slučaja.

Od porodice djeteta sa smetnjama u razvoju se ne može

očekivati da sve izazove prebrodi sama, neophodna im je

podrška šireg društva

U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju,

druga djeca obično bivaju zapostavljena.


zaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije


Avgust 2010 Decembar 2010 Novembar 2011 Decembar 2012Statistički značajna razlika na nivou 0.05 u odnosu na Novembar 2011.

Po vašem mišljenju da li bi država trebala da pruži finansijsku pomod porodicama sa djecom zaostalom u razvoju?

38

97

89

93

94

3

8

5

4

1

4

2

2

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Decembar 2012

% Da % Ne zna / Bez odgovora % Ne

Baza: Ukupna ciljna populacija Po Vašem mišljenju, da li bi država trebalo da materijalno pomaže porodice djece sa smetnjama u razvoju?


Prava djece u Crnoj Gori

39

40

43

47

48

51

44

41

41

13

12

11

10 Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Decembar 2012

% Prava djece sa smetnjama u razvoju poštuju se u manjoj mjeri nego prava druge djece


% Prava djece sa smetnjama u razvoju poštuju se podjednako kao prava druge djece

% Prava djece sa smetnjama u razvoju poštuju se u vedoj mjeri nego prava druge djece

Baza: Ukupna ciljna populacija Da li se, po Vašem mišljenju, prava djece sa smetnjama u razvoju poštuju u vedoj, istoj ili manjoj mjeri od prava druge djece?




Devet od deset građana smatra da država i društvo treba da učine sve što je u njihovoj modi da obezbijede jednake mogudnosti za djecu sa smetnjama u razvoju. Ipak, to je 4 procentna poena manje nego u prethodnom talasu što je statistički značajno na nivou 0.05. Međutim, ako se posmatra u odnosu na početak kampanje, ta razlika nije statistički značajna.

U odnosu na prethodni krug istraživanja procenat građana koji smatraju da su djeca sa smetnjama u razvoju jednako vrijedni članovi društva kao i svi ostali građani nije značajno promijenjen, ali u odnosu na period koji je prethodio kampanji „Govorimo o mogudnostima“ registrovan je rast za 16 procentnih poena što je statistički značajno na nivou 0.05 (sada to smatra 90% građana, a 2010. godine 74% građana).

Da društvo i država imaju mogudnosti značajno da pomognu djeci sa teškodama smatra 56% građana Crne Gore što je za 9% više nego u periodu prije kampanje „Govorimo o mogudnostima“.

U ovom talasu je registrovano značajno povedanje onih koji smatraju da bez obzira na stručnu pomod i poseban odnos države i društva, nije mogude učiniti NIKAKAV IOLE ZNAČAJAN NAPREDAK kada je riječ o osposobljavanju djece sa smetnjama u razvoju za život u društvu; sada to smatra 9% građana, dok je prošle godine ovo mišljenje delilo 3% građana.

40


Sedam od deset građana Crne Gore (71%) smatra da bi uključivanje djece sa smetnjama u razvoju u redovne škole doprinijelo boljem razumijevanju ove djece od strane svojih vršnjaka, i to je značajno povedanje u odnosu na prethodni talas, 2011. godine, kada je ovo smatralo 65% građana. Takođe, značajno je porastao procenat onih građana koji ne smatraju da je za razvoj djece sa smetnjama u razvoju mnogo bolje da pohađaju specijalizovane ustanove za obrazovanje nego da idu u redovne škole (sa 19% građana 2011. godina na 26% građana 2012. godine).

Mišljenja o tome da li je za djecu sa smetnjama u razvoju bolje da borave u specijalizovanim ustanovama ili da žive u sopstvenim porodicama su i dalje podijeljena – značajno je da institucionalizaciju podržava 10% građana manje nego u periodu koji je prethodio kampanji “Govorimo o mogudnostima (2010. godine je institucionalizaciju podržavalo 46% građana, a sada to čini 36% građana).

Vedina (80%) smatra da je porodicama u kojima živi dijete sa smetnjama u razvoju neophodna podrška šireg društva. Ako detaljnije ispitamo percepciju ovih porodica, vidjedemo da 74% građana smatra da roditelji ove djece obično u potpunosti moraju da im podrede život (8% više nego u prethodnom talasu), a za 6% se povedao procenat građana koji se slažu sa tvrdnjom da su druga djeca obično zapostavljena u porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju.

41

Stavovi građana o Dnevnim

centrima i Grupnim kudama

Da li znate šta su Dnevni centri za djecu sa smetnjama u razvoju?

43 Baza: Ukupna ciljna populacija Da li znate šta su Dnevni centri za djecu sa smetnjama u razvoju?

57

57

41

42

Novembar 2011.

Decembar 2012.


44

U dnevnim centrima, djeca sa smetnjma u razvoju

svakodnevno učestvuju u raznim edukativnim i kreativnim aktivnostima koje pospješuju njihov razvoj i organizovane

su od strane stručnjaka raznih profila.

Djeca borave u dnevnom centru nekoliko sati dnevno, što njihovim roditeljima omogudava da budu zaposleni ili da za

to vrijeme završe neke od kudnih obaveza. Na ovaj način, pruža se pomod porodicama djece sa smetnjama u razvoju

i sprečava se odvajanje djece od njihovih porodica.

Stvaranjem mreže dnevnih centara, koja de obuhvatiti svaku opštinu u Crnoj Gori, spriječide se odvajanje djece sa

smetnjama u razvoju od njihovih porodica, pa de se tako i smanjiti broj djece u institucijama.

Dnevni centri za djecu sa smetnjama u razvoju

Da li je u Vašem gradu potrebno otvoriti Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju?

45

85

88

14

11

Novembar 2011.

Decembar 2012.


Baza: Ukupna ciljna populacija Da li je u Vašem gradu potrebno otvoriti Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju?

A da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem gradu otvorio Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju?

46

2

3

96

96

Novembar 2011.

Decembar 2012.


Baza: Ukupna ciljna populacija A da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem gradu otvorio Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju?

Da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem neposrednom komšiluku otvorio Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju?

47

3

5

94

93

Novembar 2011.

Decembar 2012.


Baza: Ukupna ciljna populacija A da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem neposrednom komšiluku otvorio Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju?

Dnevni centri

48

88

93

96

Oni koji smatraju da je u njihovom gradu potrebno

otvoriti Dnevni centar za djecu sa smetnjama urazvoju

Oni koji nemaju ništa protiv da se u njihovom

neposrednom komšiluku otvori Dnevni centar zadjecu sa smetnjama u razvoju

Oni koji nemaju ništa protiv da se u njihovom graduotvori Dnevni centar za djecu sa smetnjama u

razvoju

Baza: Ukupna ciljna populacija Da li je u Vašem gradu potrebno otvoriti Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju? A da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem gradu otvorio Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju? A da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem neposrednom komšiluku otvorio Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju?

Da li znate šta su Grupne kude za djecu sa smetnjama u razvoju?

49

34

33

66

66

Novembar 2011.

Decembar 2012.


Baza: Ukupna ciljna populacija Da li znate šta su Grupne kude za djecu sa smetnjama u razvoju?

50

Grupne kude imitiraju porodično okruženje i predstavljaju

alternativu za djecu koja borave u instituciji, ali ne i zamjenu za pravo djeteta da živi u porodici.

Radi se dakle, o privremenom smještaju dok se ne stvore uslovi da se dijete vrati u biološku porodicu; da se za njega

nađe odgovarajuda hraniteljska porodica; da se dijete usvoji ili pripremi za samostalan život.

U jednoj grupnoj kudi živi najviše petoro djece sa stručnjacima koji im pružaju ljubav i stručnu pomod za

pravilan rast i razvoj u atmosferi u kojoj se imitira porodično okruženje.

Grupne kude za djecu sa smetnjama u razvoju

Da li je u Vašem gradu potrebno otvoriti Grupnu kudu za djecu sa smetnjama u razvoju?

51

79

78

21

21

Novembar 2011.

Decembar 2012.


Baza: Ukupna ciljna populacija Da li je u Vašem gradu potrebno otvoriti Grupnu kudu za djecu sa smetnjama u razvoju?

A da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem gradu otvorila Grupna kuda za djecu sa smetnjama u razvoju?

52

2

4

97

96

Novembar 2011.

Decembar 2012.


Baza: Ukupna ciljna populacija A da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem gradu otvorila jedna mala Grupna kuda za djecu sa smetnjama u razvoju?

Da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem neposrednom komšiluku otvorila Grupna kuda za djecu sa smetnjama u razvoju?

53

3

7

96

93

Novembar 2011.

Decembar 2012.


Baza: Ukupna ciljna populacija A da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem neposrednom komšiluku otvorila jedna mala Grupna kuda za djecu sa smetnjama u razvoju?


Grupne kude

54

78

93

96

Oni koji smatraju da je u njihovom radu potrebnootvoriti Grupnu kudu za djecu sa smetnjama u

razvoju

Oni koji nemaju ništa protiv da se u njihovomneposrednom komšiluku otvori Grupna kuda za

djecu sa smetnjama u razvoju

Oni koji nemaju ništa protiv da se u njihovom graduotvori Grupna kuda za djecu sa smetnjama u razvoju

Baza: Ukupna ciljna populacija Da li je u Vašem gradu potrebno otvoriti Grupnu kudu za djecu sa smetnjama u razvoju? A da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem gradu otvorila jedna mala Grupna kuda za djecu sa smetnjama u razvoju? A da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem neposrednom komšiluku otvorila jedna mala Grupna kuda za djecu sa smetnjama u razvoju?

Stavovi građana prema Dnevnim centrima i Grupnim kudama

Stavovi građana prema Dnevnim centrima i Grupnim kudama za decu sa smetnjama u razvoju se ne razlikuju u poređenju sa prethodnim talasom istraživanja i generalno su veoma pozitivni.

Skoro 90% građana mišljenja je da bi trebalo otvoriti Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju, odnosno zanemarljiv njih se ne slaže sa idejom otvaranja ovakvog centra u njihovom gradu (3%) ili komšiluku (5%).

Kada je riječ o Grupnim kudama za djecu sa smetnjama u razvoju, 78% građana se slaže sa otvaranjem ovakvih kuda, dok bi 4% njih imalo nešto protiv otvaranja Grupne kude u njihovom gradu, a 7% njih protiv otvaranja Grupne kude u njihovom neposrednom komšiluku.

55

56

Vidljivost kampanje “Govorimo o mogudnosti”

Da li ste prethodnih mjeseci primijetili neke kampanje vezane za djecu sa smetnjama u razvoju, bilo na televiziji, radiju, novinama, bilbordima, kroz promociju javnih ličnosti ili intervjue?

57

Baza: Ukupna ciljna populacija Da li ste u prethodnih mjeseci, primijetili neke kampanje vezane za djecu sa smetnjama u razvoju, bilo na televiziji, radiju, novinama, kroz promociju javnih ličnosti ili intervjue?

55

58

45

42

Novembar 2011.

Decembar 2012.

% Da % Ne

Da li se sjedate ko je pokretač/ ko su pokretači inicijatori ove kampanje?

58

59%

19%

8%

7%

4%

29%

60%

24%

7%

6%

6%

27%

UNICEF

Vlada Crne Gore

Udruženje roditelja

hendikepirane dece

Evropska unija

NVO

Ne zna/Odbija

Novembar 2011.

Decembar 2012.

Višestruki odgovori; Baza: Oni koji su primijetili neke kampanje vezane za djecu sa smetnjama u razvoju, bilo na televiziji, radiju, novinama, bilbordima, kroz promociju javnih ličnosti ili intervjue (2011: 55% od ciljne populacije, 2012: 58% od ciljne populacije) Da li se sedate ko je pokretač/ ko su pokretači inicijatori ove kampanje?

Unicef, Vlada Crne Gore, Delegacija Evropske unije i Udruženja roditelja djece sa smetnjama u razvoju su u prethodna 3 mjeseca, tj. od početka septembra imali kampanju vezanu za djecu sa smetnjama u razvoju „Govorimo o mogudnostima“. Da li ste primijetili ovu Unicefovu kampanju?

59

62

73

38

26

Novembar 2011.

Decembar 2012.

% Da % Ne

Baza: Ukupna ciljna populacija Unicef, Vlada Crne Gore, Delegacija Evropske unije i Udruženja roditelja djece sa smetnjama u razvoju su u prethodnih mjeseci imali kampanju vezanu za djecu sa smatnjama u razvoju „Govorimo o mogudnostima“. Da li ste primijetili ovu Unicefovu kampanju?


Gdje ste, na kojim mjestima i u kojim medijima, videli ili čuli za ovu kampanju?

60

Višestruki odgovori; Baza: Oni koji su čuli bilo koju od ovih poruka (2011: 65% od ciljne populacije; 2012: 73% od ciljne populacije) Gdje ste, na kojim mjestima i u kojim medijima, vidjeli ili čuli za ovu kampanju?

78%

48%

26%

20%

12%

12%

1%

1%

81%

28%

40%

18%

43%

6%

4%

2%

0%

3%

1%

TV reklama (spot)

Bilbordi i ulični posteri

Reklama u novinama

TV emisija (vijesti, prilozi ili posebne emisije)

Članak u novinama

Radio emisija (vesti, prilozi ili posebne emisije)

Bioskop Ster Cinema u Podgorici

Muzički spot

Na nekom događaju u lokalnoj zajednici - događaj u školi

Fejsbuk stranici Unicef-a

Internet sajtu Unicef-a

Online portalima

Drugo

Ne zna/Odbija

Novembar 2011.

Decembar 2012.


40%

38%

33%

24%

23%

10%

3%

1%

33%

69%

2%

5%

10%

19%

2%

2%

TV Vijesti

TV Crna Gora (1 program)

TV In

TV Pink Montenegro

TV Atlas

TV Crna Gora (2 program)

TV Elmag

TV Montena

Novembar 2011.

Decembar 2012.

Na kojim TV stanicama ste vidjeli emisije, priloge, vijesti ili reklamu (spot) o kampanji „Govorimo o mogudnostima“?

61

Višestruki odgovori; Baza: Oni koji su čuli o kampanji na TV-u (2011: 55% od ciljne populacije; 2012: 70% od ciljne populacije) Na kojim TV stanicama ste vidjeli emisije, priloge, vijesti ili reklamu (spot) o kampanji „Govorimo o mogudnostima“?


38%

27%

21%

8%

6%

4%

4%

4%

63%

9%

14%

10%

1%

5%

9%

4%

Radio Crna Gora

Radio Elmag

Radio D

Radio D+

Radio Montena

Radio Delfin

Radio Antena M

Radio Fokus, Bijelo Polje

Novembar 2011.

Decembar 2012.

Na kojim radio stanicama ste čuli emisije, priloge ili vijesti o kampanji „Govorimo o mogudnostima“?

62

Višestruki odgovori; Baza: Oni koji su čuli o kampanji na radio stanicama (2011: 7% od ciljne populacije; 2012: 13% od ciljne populacije) Na kojim radio stanicama ste čuli emisije, priloge ili vijesti o kampanji „Govorimo o mogudnostima“?


67%

30%

16%

7%

6%

2%

7%

34%

23%

9%

4%

1%

67%Vijesti

Dan

Pobjeda

Dnevne novine

Monitor

Drugo

Ne zna/Odbija

Novembar 2011.

Decembar 2012.

U kojim novinama ste pročitali članke ili videli reklamu u kojima se pominje kampanja „Govorimo o mogudnostima“?

63

Višestruki odgovori; Baza: Oni koji su čuli o kampanji iz novina (2011: 23% od ciljne populacije; 2012: 29% od ciljne populacije) U kojim novinama ste pročitali članke ili videli reklamu u kojima se pominje kampanja „Govorimo o mogudnostima“?


Vidljivost kampanje “Govorimo o mogudnostima”

Na pitanje da li su u prethodna 3 mjeseca primijetili neku kampanju vezanu za djecu sa smetnjama u razvoju, 58% ukupne populacije je odgovorilo potvrdno. Kampanju su nešto ređe primjetili stariji od 65 i oni koji imaju završeno osnovno obrazovanje. Dalje, od svih njih 60% spontano navodi da je Unicef pokretač te kampanje (35% ukupne populacije).

I na promptno pitanje da li su vidjeli kampanju Unicefa, Vlade Crne Gore, Delegacije Evropske unije i Udruženja roditelja djece sa smetnjama u razvoju čak 73% građana je odgovorilo potvrdno, što je 11% više od prethodnog talasa.

Najvedi broj građana je vidio emitovani tv spot (81% od svih koji su čuli za neki od slogana iz kampanje). Muzički spot i članak u novinama je primjetilo četvoro od deset od svih građana koji su primjetili kampanju Unicefa.

Za razliku od prethodnog talasa, najvedi procenat građana je primjetio kampanju na TVCG. Građani su prošle godine u najvedem broju primetili kampanju na TV Vijesti (40%), a zatim na prvom programu TVCG (38%), dok sada dominira prvi program TVCG (69%), a tek onda sledi TV Vijesti (33%).

64

TV kampanja

TV kampanja

66

Baza: Oni koji su primetili reklamu (2011: 55% od ciljne populacije; 2012: 67% od ciljne populacije)

6755

3345

Decembar 2012.Novembar 2011.

% Ne

% Da

Da li ste primetili TV reklamu, u okviru kampanje koju je pokrenuo Unicef, u kojoj se pojavljuje DJEVOJČICA SA

SMETNJAMA U RAZVOJU KAKO SVIRA BUBNJEVE (2011) / MARIJANA GORANOVID, MLADA SPORTISTKINJA SA SMETNJAMA U RAZVOJU KOJA SE BAVI BACANJEM

KUGLE (2012)?

Kakav Vam je opšti utisak o ovoj reklami?

Baza: ukupna ciljna populacija

0%

1%

1%

17%

83%

41%

41%

0%

0%

0%

16%

84%

37%

47%

Veoma loš

Uglavnom

loš

Sum -

Niti dobar

niti loš

Sum +

Uglavnom

dobar

Veoma

dobar

Novembar 2011

Decembar 2012


Zašto tako mislite? Šta je najviše uticalo na to da ova reklama ostavi DOBAR utisak na vas?

67

21%

17%

10%

9%

5%

5%

5%

4%

3%

19%

12%

22%

8%

3%

2%

5%

10%

3%

8%

7%

Mogudnosti djece/ način da dokažu svoje sposobnosti

Pozitivan utisak, dobro osmišljeno

Hrabrost, snaga, borbenost djece

Uključivanje djece u društvo/ ravnopravnost u društvu

Promoviše ljubav, humanost, prihvatanje

Ubjedljiva, realna, edukativna poruka

Optimizam, radost djevojčice

Skretanje pažnje/ angažovanje društva

Pomod/ pažnja/ briga o toj djeci

Pozitivan primer/ podstrek drugim hendikepiranim licima

Divljenje/ poštovanje/ radost zbog njihovog uspeha

Novembar 2011.

Decembar 2012.

Višestruki odgovori; Baza: oni čiji je generalni utisak o ovoj TV reklami bio dobar (2011: 46% ukupne ciljne populacije; 2012: 59% ciljne populacije) Zašto tako mislite. Šta je najviše uticalo na to da ova reklama ostavi dobar utisak na vas?


Primedenost muzičkog spota u okviru kampanje

68

Baza: Ukupna ciljna populacija Da li ste primjetili muzički spot za pjesmu Ramba Amadeusa i djece Crne Gore „Govorimo o mogudnostima“ koji je emitovan na TV stanicama i internet portalima početkom 2012. Godine?

Da

45% Ne

55%

3%

4%

22%

74%

29%

45%

1%Veoma loš

Uglavnom loš

Loš (1+2)

Niti dobar niti loš

Dobar (4+5)

Uglavnom dobar

Veoma dobar

Da li ste primjetili muzički spot za pjesmu Ramba Amadeusa i djece Crne Gore „Govorimo o mogudnostima“ koji je

emitovan na TV stanicama i internet portalima početkom 2012. Godine?

Kakav Vam je opšti utisak o spotu i ovoj pjesmi?

Baza: Oni koji su primjetili muzički spot (45% od ciljne populacije) Kakav Vam je opšti utisak o spotu i ovoj pjesmi? Ocenite na skali od 1 do 5, gde 1 znači da vam je utisak veoma loš, a 5 da vam je utisak veoma dobar.

Zašto tako mislite? Šta je najviše uticalo na to da ova pjesma i spot ostave DOBAR utisak na vas?

69

18%

14%

10%

8%

8%

8%

7%

6%

6%

5%

Zanimljiv/ dobro osmišljen spot

Deca u spotu/ zadovoljna, nasmejana deca

Humanost/ pružanje podrške, pomodi deci

Ideja/ poruka spota/ poučan spot

Skretanje pažnje društva/ budjenje svesti

Druženje dece sa smetnjama u razvoju sa zdravom

decom

Govori o jednakosti/ ravnopravnosti/ uključivanju

dece u društvo

Melodija/ tekst pesme

Učešde Ramba Amadeusa

Pokazuje mogudnosti/ trud/ borbenost dece sa

smetnjama u razvoju

Baza: Oni koji su primjetili muzički spot (33% od ciljne populacije) Zašto tako mislite? Šta je najviše uticalo na to da ova pjesma i spot ostave dobar utisak na vas?

Primjedenost televizijskih emisija u okviru kampanje

70

Baza: Ukupna ciljna populacija Da li ste primjetili TV emisije „Govorimo o mogudnostima“ koje su pravila djeca sa i bez smetnji u razvoju kao mladi novinari – 4 emisije od po 20 minuta emitovane su na Prvom kanalu TVCG tokom poslednje nedjelje novembra?

Da

32%

Ne

68%

1%

1%

27%

71%

34%

38%

1%Veoma loš

Uglavnom loš

Loš (1+2)


Dobar (4+5)

Uglavnom dobar

Veoma dobar

Da li ste primijetili TV emisije „Govorimo o mogudnostima“ koje su pravila djeca sa i bez smetnji u razvoju kao mladi

novinari – 4 emisije od po 20 minuta emitovane su na Prvom kanalu TVCG tokom poslednje nedjelje novembra?

Kakav Vam je opšti utisak o TV emisijama?

Baza: Oni koji su primjetili TV emisije (32% od ciljne populacije) Kakav Vam je opšti utisak o TV emisijama „Govorimo o mogudnostima“? Ocenite na skali od 1 do 5, gde 1 znači da vam je utisak veoma loš, a 5 da vam je utisak veoma dobar.

Zašto tako mislite? Šta je najviše uticalo na to da TV emisije ostave DOBAR utisak na vas?

71

23%

12%

12%

11%

9%

8%

7%

5%

5%

3%

2%

2%

9%

Informisanje, upoznavanje te dece/ budjenje svesti, pažnje

Druženje dece sa smetnjama u razvoju sa zdravom decom

Humanost/ pružanje pomodi, podrške

Borba za prava dece/ prihvatanje, jednakost u društvu

Mogudnosti dece/ način da dokažu svoje sposobnosti

Ideja, cilj, koncept emisije/ dobro osmišljeno, zanimljivo

Trud, upornost dece/ želja za uspehom

Dobra, pozitivna atmosfera/ zadovoljstvo dece

Stalno podsedanje/ uključivanje više ljudi/ više takvih

Sve/ kompletan utisak

Daje nadu, podsticaj, nove mogudnosti deci

Ostali odgovori

Ne zna\Odbija

Baza: Oni koji su primjetili TV emisije (23% od ciljne populacije) Zašto tako mislite. Šta je najviše uticalo na to da TV emisije „Govorimo o mogućnostima“ ostave dobar utisak na vas?

TV kampanja

Ovogodišnju TV reklamu, u okviru kampanje koju je pokrenuo Unicef, primjetilo je znatno više građana (67%) u poređenju sa prethodnom godinom, kada je reklamu primetilo 55% građana. Građani generalno iskazuju pozitivan stav o ovoj reklami; na 84% njih reklama je ostavila pozitivan opšti utisak. Reklama je prvenstveno ostavila pozitivan utisak jer govori o hrabrosti i snazi djece sa smetnjama u razvoju (22%), kao i njihovim mogudnostima (19%). Takođe, u poređenju sa prošlogodišnjom reklamom, ona, prema mišljenju građana, izaziva skretanje pažnje (10%), predstavlja pozitivan primjer, odnosno podstrek drugima (8%) i izaziva divljenje zbog uspjeha djece (7%). Prošlogodišnja reklama je odavala dobar utisak zbog potenciranja mogudnosti djece sa smetnjama u razvoju da pokažu svoje sposobnosti (21%).

Kada je riječ o muzičkom spotu, njega je primjetilo nešto manje od polovine građana (45%) i on je na vedinu onih koji su ga vidjeli ostavio dobar utisak (74%), najčešde zbog toga što je zanimljiv (18%) i prikazuje zadovoljnu i nasmijanu djecu (14%).

Tredina građana (32%) primjetila je televizijske emisije u okviru kampanje i oni iskazuju pozitivan stav prema njima (71%); njihova najčešde navođena prednost tiče se informisanja građana i pružanja mogudnosti upoznavanja sa djecom sa smetnjama u razvoju (23%).

72

Ključni događaji realizovani u okviru

kampanje

Upoznatost sa aktivnostima đačkih parlamenata u okviru kampanje

74

Baza: Ukupna ciljna populacija Da li ste ispratili ili čuli neku vijest ili prilog u vezi sa aktivnostima đačkih parlamenata koji promovišu jednaka prava djece sa smetnjama u razvoju? Kakav Vam je opšti utisak o ovim događajima? Ocijenite na skali od 1 do 5, gde 1 znači da vam je utisak veoma loš, a 5 da vam je utisak veoma dobar.

Da

31%

Ne

69%

1%

1%

28%

58%

32%

26%

0%Veoma loš

Uglavnom loš

Loš (1+2)


Dobar (4+5)

Uglavnom dobar

Veoma dobar

Da li ste ispratili ili čuli neku vijest ili prilog u vezi sa aktivnostima đačkih parlamenata koji promovišu jednaka

prava djece sa smetnjama u razvoju? Kakav Vam je opšti utisak o ovim događajima?

Upoznatost sa osnivanjem volonterskih klubova za druženje djece sa i bez smetnji u razvoju

75

Baza: Ukupna ciljna populacija Da li ste čuli da su u BARU, HERCEG NOVOM, PLJEVLJIMA I BIJELOM POLJU osnovani volonterski klubovi za druženje djece sa i bez smetnji u razvoju u lokalnoj zajednici, a koji su organizovani u lokalnim školama u partnerstvu sa Udruženjima roditelja djece sa smetnjama u razvoju? Kakav Vam je opšti utisak o formiranju ovih volonterskih klubova za druženje djece sa i bez smetnji u razvoju? Ocijenite na skali od 1 do 5, gde 1 znači da vam je utisak veoma loš, a 5 da vam je utisak veoma dobar.

Da

33%

Ne zna/

Odbija

7%

Ne

60%

1%

1%

24%

63%

35%

27%

13%

0%Veoma loš

Uglavnom loš

Loš (1+2)


Dobar (4+5)

Uglavnom dobar

Veoma dobar

Ne zna\ Odbija

Da li ste čuli da su u BARU, HERCEG NOVOM, PLJEVLJIMA I BIJELOM POLJU osnovani volonterski klubovi za druženje djece sa i bez smetnji u razvoju u lokalnoj zajednici, a koji

su organizovani u lokalnim školama u partnerstvu sa Udruženjima roditelja djece sa smetnjama u razvoju?

Kakav Vam je opšti utisak o formiranju ovih volonterskih klubova?

Stav prema klubovima za druženje dece sa i bez smetnji u razvoju

76

Baza: Ukupna ciljna populacija Da li biste Vi svoje dijete učlanili u takav klub da se redovno druži sa vršnjacima sa i bez smetnji u razvoju kroz razne kreativne aktivnosti? Da li biste Vi svoje dijete učlanili u lokalni sportski klub gdje se rekreativno sportom bave i druže djeca sa i bez smetnji u razvoju?

Ne zna/

Odbija

19%

Da

64%

Ne

17%

Da li biste Vi svoje dijete učlanili u takav klub da se redovno druži sa vršnjacima sa i bez smetnji u razvoju

kroz razne kreativne aktivnosti?

Da

66%

Ne zna/

Odbija

19%

Ne

15%

Da li biste Vi svoje dijete učlanili u lokalni sportski klub gdje se rekreativno sportom bave i druže djeca

sa i bez smetnji u razvoju?

Povezanost između primijedenosti TV reklame o Paraolimpijadi i spremnosti roditelja da decu učlane u inkluzivni sportski klub

77

Baza: Ukupna ciljna populacija Da li ste primijetili TV reklamu, u okviru kampanje koju je pokrenuo Unicef, u kojoj se pojavljuje MARIJANA GORANOVIĆ, MLADA SPORTISTKINJA SA SMETNJAMA U RAZVOJU KOJA SE BAVI BACANJEM KUGLE (2012)? Da li biste Vi svoje dijete učlanili u lokalni sportski klub gdje se rekreativno sportom bave i druže djeca sa i bez smetnji u razvoju?

50

16

10

9

7

8

Da

Ne

Da Ne zna/Odbija Ne

Da li biste Vi svoje dijete učlanili u lokalni sportski klub gdje se rekreativno sportom bave i druže djeca sa i bez smetnji u razvoju?

Da li ste primijetili TV reklamu?

Ključni događaji realizovani u okviru kampanje

Kada se uporede aktivnosti dječije participacije, odnosno TV emisije “Govorimo o mogudnostima”, volonterski klubovi i đački parlamenti, uočava se da su one jednako primijedene; otprilike ih je primijetio svaki tredi građanin. Ipak, najpozitivniji utisak na građane ostavile su TV emisije (71% građana iskazuje pozitivan stav prema njima), zatim volonterski klubovi (63%), pa đački parlamenti (58%).

Oko dvije tredine roditelja spremno je da učlani svoje dijete u takav volonterski klub za druženje djece sa i bez smetnji u razvoju, ili pak u sportski klub gde se druže djeca sa i bez smetnji u razvoju. Manju spremnost da učlane svoje dijete u volonterski klub ili sportski klub gde se druže djeca sa i bez smetnji u razvoju iskazuju niskoobrazovani i logično, osobe koje ne poznaju nijedno dijete sa smetnjama u razvoju ili su neinformisane o djeci sa smetnjama u razvoju.

Uočljiva je povezanost između primijedenosti TV reklame o Paraolimpijadi i spremnosti roditelja da svoje dijete učlane u inkluzivni sportski klub. Pojedinci koji su primijetili ovu reklamu znatno su spremniji da učlane svoje dijete u sportski klub gdje se druže djeca sa i bez smetnji u razvoju (50%) nego što su to oni koji nijesu vidjeli ovu reklamu (16%).

Imidž kampanje

Generalno, koliko mislite da Vam je ova nedavna Unicefova kampanja „Govorimo o mogudnostima“ koja se odnosila na djecu sa smetnjama u razvoju privukla pažnju?

80

Baza: Oni koji su primjetili kampanju „Govorimo o mogudnostima“ (2011: 82% od ciljne populacije; 2012: 79% od ciljne populacije) Generalno, koliko mislite da Vam je ova nedavna Unicefova kampanja „Govorimo o mogudnostima“ koja se odnosila na djecu sa smetnjama u razvoju privukla pažnju?

22%

41%

63%

25%

12%

9%

2%

15%

41%

56%

24%

19%

12%

6%

Veoma mi je privukla

pažnju

Uglavnom mi je privukla

pažnju

Sum +

Niti mi je privukla pažnju

niti nije

Sum -

Uglavnom mi nije

privukla pažnju

Uopšte mi nije privukla

pažnju

Novembar 2011.

Decembar 2012.


Koliko Vam se generalno dopala ova kampanja?

81

31%

45%

20%

4%

3%

1%

24%

46%

70%

21%

7%

5%

2%

76%

Veoma mi se dopala

Uglavnom mi se dopala

Sum +

Niti mi se dopala, niti mi

se nije dopala

Sum -

Uglavnom mi se nije

dopala

Uopšte mi se nije dopala

Nobembar 2011.

Decembar 2012.

Baza: Oni koji su primjetili kampanju „Govorimo o mogudnostima“( 2011: 82% od ciljne populacije; 2012: 79% od ciljne populacije) Koliko Vam se generalno dopala ova kampanja?


Da li ste tokom kampanje saznali nešto novo, o čemu ranije niste razmišljali ili što niste znali, kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju i njihova uključenost u zajednicu?

82

16%

38%

54%

13%

33%

7%

26%

11%

38%

49%

12%

37%

9%

28%

Saznao/la sam dosta novih stvari

Saznao/la sam ponešto novo

Sum +

Niti sam saznao/la niti nisam saznao/la nešto novo

Sum -

Uglavnom nisam saznao/la ništa novo

Ništa novo nisam saznao/la

Novembar 2011.

Decembar 2012.

Baza: Oni koji su primjetili kampanju „Govorimo o mogudnostima“( 2011: 82% od ciljne populacije; 2012: 79% od ciljne populacije) Da li ste tokom kampanje saznali nešto novo, o čemu ranije niste razmišljali ili što niste znali, kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju i njihova uključenost u zajednicu?


Šta je to novo što ste saznali iz ove kampanje?

83

36%

30%

27%

25%

24%

20%

19%

14%

14%

11%

10%

9%

8%

1%

2%

5%

19%

37%

17%

31%

37%

24%

15%

19%

26%

9%

9%

10%

6%

8%

Saznao/la sam za grupne kude.

Saznao/la sam da djeca sa smetanjma u razvoju mogu danapreduju

Saznao/la sam za dnevne centre za djecu sa smetnjama u razvoju

Da im treba pridi i tretirati ih kao svu drugu djecu.

Da mogu da izrastu u uspješne umjetnike, sportiste, novinare

Da mogu da pohađaju redovne škole.

Da je obaveza društva da im omogudi da rastu u porodici

Da treba da im se omogudi da žive u porodici umjesto uinstitucijama

Da mogu da budu dobri prijatelji sa djecom koja nemaju smetnjeu razvoju

O dobrobitima koje donosi druženje djece sa i bez smetnji urazvoju

Saznao/la sam kako da pomognem djeci sa smetnjama u razvoju.

Saznao/la sam da je najbolje za djecu da rastu u porodici.

Saznao/la sam o negativnim posljedicama boravka djece uinstucijama

Sve/ mnogo toga

Ništa/ ništa što ved nisu znali

Ne zna/Odbija

Novembar 2011.

Decembar 2012.

Višestruki odgovori; Baza: Oni koji su saznali nešto novo tokom kampanje (2011: 61% od ciljne populacije; 2012: 57% od ciljne populacije) Šta je to novo što ste saznali iz ove kampanje?


Generalno, koliko mislite da je ova Unicefova kampanja uticala na Vas da ozbiljno razmislite o djeci sa smetnjama u razvoju i odnosu društva prema njima?

84

20%

38%

59%

29%

11%

6%

5%

1%

10%

30%

40%

32%

25%

13%

13%

2%

Veoma je uticala

Uglavnom je uticala

Sum +

Niti je uticala niti nije

uticala

Sum -

Uglavnom nije uticala

Nije uopšte uticala


Novembar 2011.

Decembar 2012.Baza: oni koji su primjetili kampanju „Govorimo o mogudnostima“( 2011: 82% od ciljne populacije; 2012: 79% od ciljne populacije) Generalno, koliko mislite da je ova Unicefova kampanja uticala na Vas da ozbiljno razmislite o djeci sa smetnjama u razvoju i odnosu društva prema njima?


Da li je ova kampanja uticala da promijenite neke vaše stavove kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju?

85

56

58

22

21 3

22

19

1Novembar 2011.

Decembar 2012.

% Nije uticala uopšte jer se sve što sam vidio u kampanji podudara sa mojim stavovima opravilnom odnosu prema

% Nije uticala, moji stavovi se donekle razlikuju ali ne mislim da treba da ih mijenjam


% Uticala je da promijenim neke svoje stavove

Baza: Oni koji su primjetili kampanju UNICEF-a „Govorimo o mogudnostima“ (2011: 82% od ciljne populacije; 2012: 79% od ciljne populacije) Da li je ova kampanja uticala da promijenite neke vaše stavove kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju?


Možete li mi redi koje stavove ste promijenili?

86

Višestruki odgovori; Baza: oni koji su promijenili stavove (2011: 22% ukupne ciljne populacije; 2012: 19% od ciljne populacije) Možete li mi redi koje stavove ste promijenili?

34%

33%

30%

24%

20%

17%

2%

33%

30%

37%

22%

31%

22%

4%

Među djecom sa smetnjama u razvoju sada

vidim i potencijalne budude umjetnike i

uspješne/istaknute članove naseg društva

Više vjerujem da je mogude obezbijediti

kvalitetan život djece sa smetnjama u razvoju

u našem društvu

Manje su mi djeca sa smetnjama u razvoju

nepoznata – bolje ih razumijem

Više mi ne smeta druženje sa djecom sa

smetnjama u razvoju u školi, na igralištu i

tome slično

Više posmatram djecu sa smetnjama u

razvoju kao i svu ostalu djecu

Manje se plašim kontakta sa djecom sa

smetnjama u razvoju/osobama sa

invaliditetom

Ne zna/OdbijaNovembar 2011.

Decembar 2012.


Da li je ova kampanja uticala da promijenite neko vaše ponašanje kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju?

87

23

25

77

74

Novembar 2011.

Decembar 2012.

% Da % Ne

Baza: Oni koji su primjetili kampanju UNICEF-a „Govorimo o mogudnostima“ (2011: 82% od ciljne populacije; 2012: 79% od ciljne populacije) Da li je ova kampanja uticala da promijenite neko vaše ponašanje kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju?

Možete li mi redi koje ponašanje ste promijenili?

88

Višestruki odgovori; Baza: oni koji su promijenili ponašanje (2011: 23% ukupne ciljne populacije; 2012: 25% od ciljne populacije) Koje/a ponašanje/a ste promijenili?

53%

40%

15%

15%

13%

9%

2%

58%

41%

19%

14%

12%

14%

0%

Manje mi je nelagodno kada vidim dijete sa smetnjama urazvoju/osobu sa invaliditetom

Lakše komuniciram sa djecom sa smetnjama u razvoju /osobamasa invaliditetom

Počeo/la sam da podstičem/podržavam donacije za inkluzivnoobrazovanje i podršku porodicama sa djecom sa smetnjama u

razvoju

Počeo/la sam da podstičem/podržavam volontersku podrškudnevnim centrima i udruženjima roditelja djece sa smetnjama u

razvoju

Više se družim/komuniciram sa djecom sa smetnjama urazvoju/osobama sa invaliditetom

Počeo/la sam da podsticem druženje sa djecom sa smetnjama urazvoju

Ne zna/Odbija

Novembar 2011.

Decembar 2012.

Generalno gledano, kada mislite o Unicefovoj kampanji „Govorimo o mogudnostima“ čega se najviše sjedate iz te kampanje?

89

17%

12%

11%

10%

5%

3%

3%

2%

2%

2%

Spot/ muzički spot/ Rambo Amadeus u djeca koja pjevaju sanjim

Paraolimpijci/ Marija Goranovid/ sportisti

Reklame

Djeca/ lica djece/ slike djece

Dobra ideja, pokretanje, organizacija kampanje

Osmjeh/ veselost/ radost djece

Deca koja se bave sportom ( tenis, atletika)

Mogudnosti, sposobnosti te dece

Bilbordi

Pažnja/ briga o djeci

Baza: Oni koji su primjetili kampanju UNICEF-a „Govorimo o mogudnostima“ (2011: 82% od ciljne populacije; 2012: 79% od ciljne populacije) Generalno gledano, kada mislite o Unicefovoj kampanji „Govorimo o mogudnostima“ čega se najviše sjedate iz te kampanje?

Šta vam se najviše dopalo?

90

20%

8%

5%

4%

4%

4%

3%

3%

3%

2%

2%

2%

1%

29%

10%

2%

7%

7%

1%

5%

5%

2%

2%

4%

4%

8%

8%

4%

2%

21%

Sve

Reklame

Osmjeh/ veselost/ radost djece

Dobra ideja, pokretanje, organizacija kampanje

Djevojčica koja svira bubnjeve

Pažnja/ briga o djeci

Djeca/ lica djece/ slike djece

Da su ravnopravni/ prihvadeni/ uključeni u društvo

Slogani, poruke

Bilbordi

Skretanje pažnje/ budjenje svijesti društva

Podrška, prijateljstvo zdrave djece

Volja, snaga, hrabrost, borba

Paraolimpijci/ Marija Goranovid/ sportisti

Pesma/ muzika

Spot Ramba Amadeusa/ djeca koja pevaju s njim

Ne zna/Odbija

Novembar 2011.

Decembar 2012.

Baza: Oni koji su primjetili kampanju UNICEF-a „Govorimo o mogudnostima“ (2011: 82% od ciljne populacije; 2012: 79% od ciljne populacije) A šta vam se najvise dopalo?


Šta bi vi promijenili kad ova sama kampanja u pitanju? Šta biste uradili drugačije?

91

3%

3%

2%

1%

1%

1%

1%

0%

1%

54%

35%

8%

4%

2%

2%

4%

2%

3%

1%

3%

38%

34%

Više akcija, vede, duže kampanje

Veda zastupljenost u medijima

Uključiti vedi broj dece, gradova, radionica,

ustanova

Više konkretnih akcija, dela a ne reči

Više brige, pažnje, pomodi

Više finansijskih sredstava, ulaganja, donacija

Uključivanje poznatih ličnosti u kampanju

Uključenje vedeg broja ljudi, institucija, države

Veda razumljivost/ približiti običnim ljudima

Ostali odgovori

Ništa

Ne zna/Odbija

Novembar 2011.

Decembar 2012.

Baza: Oni koji su primjetili kampanju UNICEF-a „Govorimo o mogudnostima“ (2011: 82% od ciljne populacije; 2012: 79% od ciljne populacije) A šta bi vi promijenili kad ova sama kampanja u pitanju. Šta biste uradili drugačije?


O čemu bi građani voljeli da se informišu o djeci i ljudima sa smetnjama u razvoju

92

11%

7%

6%

6%

5%

4%

4%

3%

3%

29%

Dovoljno/ dosta su informisani

Uključenost, pomod države i društva/ tretman u društvu

Način da im se bolje pomogne/ donira/ volontira

Njihove mogudnosti/ sposobnosti/ uspesi/ rezultati

Njihova osedanja/ želje/ iskustva/ način života

Status/ otvaranje/ stanje u školama/ ustanovama/ grupnim

ku

Upoznavanje sa njihovom bolešdu/ problemima/ potrebama

O pomacima na bolje/ boljem položaju dece

Lečenje/ ozdravljenje/ poboljšanje stanja

Ne zna\Odbija

Baza: Ukupna ciljna populacija Šta je to što biste Vi lično voleli da saznate/naučite/čujete o djeci i ljudima sa smetnjama u razvoju?

Imidž kampanje

Sprovedena kampanja je uticala prije svega na to da se građani informišu o tome da djeca sa smetnjama u razvoju mogu da napreduju (37% sa 30% 2011. godine), zatim da mogu da budu uspješni sportisti, umjetnici (37% sa 24% prošle godine), kao i da mogu ostvariti prijateljski odnos sa djecom koja nemaju smetnje u razvoju (26% sa 14% 2011. godine).

Pored toga, pozitivni uticaji kampanje ogledaju se u promjenama stavova građana, prvenstveno u tome što oni izjavljuju da sada više posmatraju djecu sa smetnjama u razvoju kao i svu ostalu djecu (31% sa 20% prošle godine). Teže je uticati na promjenu stavova građana koji ne poznaju nijedno dijete sa smetnjama u razvoju.

Kada je riječ o promjenama u ponašanju, najvedi broj građana ističe da im je posle kampanje manje nelagodno da budu u kontaktu sa djetetom sa smetnjama u razvoju (58%), kao i da lakše komuniciraju sa njima (41%).

Generalno gledano, najupečatljiviji segment kampanje bio je spot Ramba Amadeusa koga se seda 17% građana Crne Gore.

93

Socijalna distanca prema djeci sa smetnjama u razvoju

Kada govorimo o djeci sa smetnjama u razvoju, molim Vas da mi kažete koji od sljededih odnosa su za Vas prihvatljivi.

95

Baza: Ukupna ciljna populacija Kada govorimo o djeci sa smetnjama u razvoju, molim Vas da mi kažete koji od sljededih odnosa su za Vas prihvatljivi. Nabrojte mi sve odnose koji su za Vas lično prihvatljivi.

88%

71%

61%

57%

33%

6%

3%

4%

1%

Živi u istom naselju / ulici sa vašim djetetom

Ide u istu školu / odbanište / vrtid sa Vašim djetetom

Ide u isto odjeljenje / grupu sa Vašim djetetom

Druži se / igra se sa Vašim djetetom

Najbolji je drug / drugarica sa Vašim djetetom

U starijem uzrastu je u emotivnoj vezi sa Vašim

djetetom

U odraslom dobu stupa u brak sa Vašim djetetom

Nijedan

Ne zna\Odbija

Decembar 2012.

Socijalna distanca prema djeci sa smetnjama u razvoju

Dok je vedini građana Crne Gore prihvatljivo da djeca sa smetnjama u razvoju žive u istom naselju ili ulici (88%) i idu u istu školu ili vrtid sa njihovim djetetom (71%), manje njih prihvata da djeca sa smetnjama u razvoju budu u istom odjeljenju sa njihovim djetetom (61%), odnosno da se sa njim druže (57%). Socijalna distanca prema djeci sa smetnjama u razvoju raste sa povedanjem bliskosti odnosa, pa tako tek tredina građana prihvata da je najbolji drug njihovog djeteta djete sa smetnjama u razvoju, a manje od 10% njih da im djete bude u emotivnoj vezi ili stupi u brak sa djetetom sa smetnjama u razvoju.

Pojedinci koji iskazuju vedi stepen socijalne distance prema djeci sa smetnjama u razvoju su stariji i ljudi koji žive na primorju; oni rjeđe prihvataju da djeca sa smetnjama u razvoju idu u istu školu ili budu u istom odjeljenju sa njihovom djecom. Takođe, niskoobrazovanima i građanima sjeverozapadne Crne Gore rjeđe je prihvatljivo da se njihovo dijete druži sa djetetom sa smetnjama u razvoju.

96

Pozitivne promene u

stavovima prema djeci sa

smetnjama u razvoju

Pozitivne promene u stavovima prema djeci sa smetnjama u razvoju

98

46

64

77 74

40

54

67

84

35

52

65

92

36 39

67

90

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

% građana koji smatraju da je bolje dadjeca sa smetnjama u razvoju borave u

specijalizovanim ustanovama nego usvojim porodicama

% građana kojima je neprihvatljivo dadijete sa smetnjama u razvoju bude uistom odjeljenju sa njihovim djetetom

% građana kojima je neprihvatljivo dadijete sa smetnjama u razvoju bude

najbolji drug/drugarica njihovom djetetu

% građana koji smatraju da su djeca sasmetnjama u razvoju jednako vrijedni

članovi društva

Avgust 2010. Decembar 2010. Novembar 2011. Decembar 2012.

Pozitivne promene stavova prema inkluzivnom obrazovanju - Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Slažem se (4+5)

99


66%

59%

57%

50%

41%

66%

64%

64%

45%

41%

65%

66%

66%

42%

34%

71%

67%

71%

37%

32%

Uključivanje djece sa smetnjama u

razvoju u redovne škole doprinijelo bi

boljem razumijevanju ove djece od

strane svojih vršnjaka.

Dobro je da djeca sa smetnjama u

razvoju pohađaju redovne škole, jer

se na taj način razvijaju i društvene

vještine i tolerancija druge djece.

Pohađanje nastave u redovnim

školama djece sa smetnjama u

razvoju pozitivno utiče na njihov

razvoj.

Za razvoj djece sa smetnjama u

razvoju mnogo je bolje da pohađaju

specijalizovane ustanove za

obrazovanje nego da idu u redovne

škole.



razvoju dovodi do toga da nastavnici

njima posveduju previše pažnje, pa

druga djeca ostaju pomalo

uskradena.

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Decembar 2012

Pozitivne promene stavova prema inkluzivnom obrazovanju - Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Ne slažem se (1+2)

100


23%

18%

18%

27%

14%

14%

19%

12%

10%

26%

10%

11%

Za razvoj djece sa smetnjama u

razvoju mnogo je bolje da

pohađaju specijalizovane

ustanove za obrazovanje nego da

idu u redovne škole.



razvoju pozitivno utiče na njihov

razvoj.

Dobro je da djeca sa smetnjama u

razvoju pohađaju redovne škole,

jer se na taj način razvijaju i

društvene vještine i tolerancija

druge djece.

Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Decembar 2012

Pozitivne promene stava prema razvoju dece sa smetnjama u porodicama - Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Slažem se (4+5)

101

62%

51%

46%

59%

52%

40%

53%

53%

35%

51%

58%

36%

Roditelji djece sa smetnjama u

razvoju često zauzimaju previše

zaštitnički stav prema svom

djetetu, što dovodi do izolacije


Ako je dijete sa smetnjama u

razvoju ostalo bez roditeljskog

staranja, bolje je smestiti ga u

hraniteljsku porodicu nego u

dom.

Za djecu sa smetnjama u

razvoju bolje je da borave u

specijalizovanim ustanovama

nego da žive u svojim

porodicama, jer se tamo nalaze

stručnjaci koji su posebno

obučeni za rad sa njima.

Avg 2010

Dec 2010

Novembar 2011

Decembar 2012


Pozitivne promene stava prema razvoju dece sa smetnjama u porodicama - Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Ne slažem se (1+2)

102

29%

18%

7%

5%

34%

14%

14%

4%

38%

15%

20%

4%

39%

9%

18%

2%




njima.



Žao mi je porodica u kojima živi dijete sa smetnjama u razvoju, jer

su žrtve nesrednog slučaja.



Avgust 2010

Decembar 2010

Novembar 2011

Decembar 2012


SAŽETAK (1)

• Kampanju “Govorimo o mogudnostima” kao Unicefov projekat spontano

navodi 18% građana koji su čuli za tu organizaciju. • Oko tri četvrtine građana upoznato je sa Paraolimpijskim igrama, dok je tek

petina čula za Specijalne olimpijske igre.

SAŽETAK (2)

• Procenat građana koji smatraju da su djeca sa smetnjama u razvoju jednaki članovi društva kao i svi ostali građani nije promenjen u poređenju sa prethodnim talasom istraživanja, ali je značajno vedi nego pre sprovođenja kampanje (sada je 90%, a pre kampanje je bio 74%).

• Mogudnosti države i društva da značajno pomognu djeci sa smetnjama u razvoju uočava 56% građana, što je za 9% više nego u periodu pre sprovođenja kampanje.

• Ipak, povedao se broj građana koji dele mišljenje da bez obzira na stručnu pomod i poseban tretman društva i države, nije mogude učiniti napredak kada je riječ o osposobljavanju djece sa smetnjama u razvoju za život u društvu (sa 3% na 9% građana).

• Ključne pozitivne promene koje su uočljive, odnosno nastavljanje pozitivnog trenda, tiču se toga da se vedi procenat građana slaže sa inkluzijom djece sa smetnjama u razvoju u redovne škole, kao i da je za djecu sa smetnjama u razvoju bolje da rastu u porodicama (biološkim ili hraniteljskim), nego u specijalizovanim ustanovama.

Pozitivne promene stavova prema djeci sa smetnjama u razvoju

Primijetne su značajne pozitivne promjene u stavovima građana.

Kada je riječ o inkluzivnom obrazovanju, znatno vedi procenat građana smatra da je dobro da djeca sa smetnjama u razvoju pohađaju redovne škole jer to pozitivno utiče na njihov razvoj (71% sa 57% prije sprovođenja kampanje), kao i na razvoj tolerancije druge djece, u poređenju sa periodom prije sprovođenja kampanje (67% sa 59% prije kampanje). U skladu sa tim, manji je procenat građana koji su mišljenja da djeca sa smetnjama u razvoju treba da pohađaju specijalizovane ustanove za obrazovanje (37% sa 50% prije kampanje), kao i da njihovo uključivanje u redovne škole dovodi do zanemarivanja druge djece od strane nastavnika (32% sa 41% prije kampanje). Takođe, u poređenju sa prethodnim talasom istraživanja povedao se procenat onih koji smatraju da uključivanje djece u redovne škole dovodi i do boljeg razumijevanja ove djece od strane njihovih vršnjaka (71% sa 65% prošle godine).

Dodatno, značajno se smanjio udio građana koji iskazuju stav da je za djecu sa smetnjama u razvoju bolje da borave u specijalizovanim ustanovama nego da žive u svojim porodicama (36% sa 46% prije kampanje). Saglasno ovome, vedi je udio onih koji smatraju da je dijete sa smetnjama u razvoju koje je ostalo bez roditeljskog staranja bolje smjestiti u hraniteljsku porodicu nego dom za nezbrinutu djecu (58% sa 51% prije kampanje). Takođe, manji je procenat građana koji dijele mišljenje da roditelji često prezaštiduju djecu sa smetnjama u razvoju, što dovodi do izolacije dijeteta od druge djece (51% sa 62% prije kampanje).

105

106

Vidljivost

Unicefovu kampanju

„Govorimo o mogudnostima“ je vidjelo 79% građana Crne

Gore.

107

Najzapaženiji dio kampanje

Pojedinačno gledano, najzapaženiji dio kampanje je bio TV spot

koji je vidjelo 67% ciljne populacije, znatno više nego prošle godine kada

je spot primijetilo 55% građana. Opšti utisak

o ovogodišnjem spotu je pozitivan za 84% od svih onih koji

su vidjeli taj spot, a negativan za manje od 1% građana. Osim toga,

muzički spot korišden u ovoj kampanji je vidjelo 45% građana

Crne Gore, a TV emisije 32% građana. Jednako primijedene su i

aktivnosti dječije participacije – volonterski klubovi i đački

parlamenti; otprilike svaki tredi građanin ih je primijetio.

108

Utisak

Kampanja “Govorimo o mogudnostima” je, generalno gledano, ostavila veoma pozitivan utisak na građane Crne Gore (70%) a samo 7% onih koji su primjetili

kampanju kaže da im se nije dopala.

109

Uticaj

Kampanja “Govorimo o mogudnostima” je, generalno gledano, imala snažan uticaj na građane Crne Gore. 49% građana Crne Gore je tokom kampanje saznalo

nešto novo o djeci sa smetnjama u razvoju, a 25% kaže da je promjenilo svoje ponašanje prema djeci sa

smetnjama u razvoju.

110

Vidljivost kampanje “Govorimo o mogudnostima”

79% građana Crne Gore je primijetilo kampanju “Govorimo o mogudnostima”

Kampanju je primjetilo 82% građana Podgorice, 90% onih koji žive na

primorju, 77% onih koji žive na sjevero-zapadu zemlje i 67% u istočnom

dijelu. Kampanju su u manjoj mjeri primijetili oni koji imaju 65 ili više navršenih godina, oni sa završenom osnovnom školom ili niže i oni koji žive na istoku zemlje.

Uticaj

111

40

31

22

11

21%

39%

56%

79%

31

22

11

40

Građani Crne Gore kojisu promjenili svoje

ponašanje prema djecisa smetnjama u razvoju

Građani Crne Gore koji

su tokom kampanjesaznali nešto novo

Građani Crne Gore

kojima se dopalakampanju

Građani Crne Gore kojisu vidjeli kampanju

70%

49%

25%

% u odnosu na populaciju koja je vidjela makar neki dio kampanja

Slededi koraci

Primjedeno je da oni koji nemaju kontakt sa djecom sa smetnjama u razvoju kao i oni koji se nikada nijesu družili sa djecom sa smetnjama u razvoju rjeđe imaju pozitivne stavove prema djeci sa smetnjama u razvoju, a i u manjoj mjeri primjeduju kampanju „Govorimo o mogudnostima“ u odnosu na ostatak populacije.

Stoga je potrebno u vedoj mjeri ohrabrivati aktivnosti koje imaju za cilj kontakte opšte populacije, a naročito djece sa vršnjacima koji imaju smetnje.

Dalje, iako je vidljivost izuzetno velika, jedan značajan segment populacije ostaje van uticaja kampanje „Govorimo o mogudnostima“. Riječ je o starijim ljudima, ljudima sa osnovnoškolskim ili nižim obrazovanjem, kao i građanima istočne Crne Gore.

Naime, od populacije sa završenom osvnovnom školom ili niže:

• 44% nije primjetilo niti jedan segment kampanje „Govorimo o mogudnostima“

• 53% nije vidjelo TV reklamu korišdenu u ovoj kampanji

• 77% nije vidjelo muzički spot koji je korišden u ovoj kampanji

Stoga je potrebno prilagoditi media-mix koji se koristi u ovoj kampanji kako bi se uticaj i poruka kampanje „Govorimo o mogudnostima“ efikasnije prenijela i do ovog dijela opšte populacije.

11

3

Ipsos Strategic Marketing

Gavrila Principa 8

Beograd, Srbia

Tel. centrala: +381 11 328 40 75

Fax: +381 11 2626430

www.ipsos.com

Ipsos Strategic Puls

Rimski trg 50, PC Kruševac

Podgorica, Crna Gora

Tel. centrala: +382 20 411 610

Fax: +382 20 411 610

www.ipsos.com

It's about ability - An evaluation (Montenegrin version)

Education

Transcript of It's about ability - An evaluation (Montenegrin version)