Democratie.Nu

Is de stad Leuven Is de stad Leuven democratisch?democratisch?

Bert PenninckxWorkshop Democratie.NuLeuven, 8 december 2008

zoektocht naar waarheid

secretariaat@democratie.nu

Maken de Leuvenaars zelf hun wetten?

Democratie.Nu

Democratie.nu vzw

• onafhankelijke burgerbeweging• politiek neutraal• voor de invoering van het BROV• informeren, acties, workshops

Democratie.Nu

Iedereen wilt democratie

•Groeiende aantal landen met een representatieve democratie Stijging:14% tussen 1990 en 2000•Elk jaar een staat er bij•Democratie is de norm•politiek = maatschappelijk overleg•<> Saoedi Arabië, Bhutan

Democratie.Nu

De beginselen van de volksvergadering

Het gelijkheidsbeginsel Het initiatiefrecht De meerderheidsregel Het mandateringsbeginsel

Democratie.Nu

Een direct democratische procedure in drie stappen

Burgerwetsvoorstel 10.000 handtekeningen = 0,1% (federaal niveau)

Referendumaanvraag 100.000 handtekeningen = 1 % (federaal niveau)

Bindend referendum

Democratie.Nu

Subsidiariteit

top delegeert de bevoegdheden = piramidaal systeem = militair begrip = principe van de Kerk

Democratie.Nu

Van onder uit

basis geeft bevoegdheden naar hoger niveau basis kan bevoegdheden terug nemen basisbevoegdheden liggen bij de gemeente = federalisme zo blijft de mens zijn eigen baas

Democratie.Nu

Eerlijke referenda

Lage handtekeningendrempel niet te hoog –> initiatiefrecht voor gewone burgers

Voldoende tijd en plaatsonafhankelijk Geen uitsluiting van thema's waarvoor het

wetgevend orgaan eveneens bevoegd is Het representatieve bestuursorgaan moet zich snel

uitspreken over het volksinitiatief De voor- en tegenstanders moeten op voldoende

en gelijkwaardige wijze aan het woord kunnen komen in de media

Democratie.Nu

Eerlijke referenda

Drie weken voor het referendum ontvangen de kiesgerechtigden een kiesbrochure met de tekst van het voorstel, de argumenten van voor- en tegenstanders en een verslag over de budgetaire en fiscale implicaties van het voorstel.

Er kunnen geen meerdere referendum campagnes lopen over een reeds ingediend onderwerp binnen een legislatuurperiode.

De meerderheid van de uitgebrachte stemmen beslist. Geen deelnamedrempels Geen goedkeuringsdrempels Geen speciale meerderheden

Democratie.Nu

particratische valkuilen

kiezers zijn bekwaam om politici te kiezen De massa = wijzer dan de enkeling Short cuts Iedereen heeft het vermogen om een

onderscheid tussen "goede" en "slechte" wetten te maken

Even veel conservatief - progressief

Democratie.Nu

Het initiatiefrecht

Elke Leuvenaar moet de mogelijkheid hebben om wetten te maken (+wijzigen + afschaffen)

Niet elke Leuvenaar kan een wet gestemd krijgen

Democratie.Nu

IIbis- Voorstellen van burgers Art 200bis : De inwoners hebben het recht te verzoeken om de door hen in een

gemotiveerde nota nader omschreven voorstellen en vragen over de gemeentelijke beleidsvoering en dienstverlening op de agenda van de gemeenteraad in te schrijven en om deze agendapunten te komen toelichten in de gemeenteraad. Ze voegen bij die nota eventueel alle nuttige stukken die de gemeenteraad kunnen voorlichten.

Dat verzoek moet worden gesteund door ten minste : 1° 2 % van het aantal inwoners ouder dan 16 jaar in gemeenten met minder dan 15

000 inwoners; 2° 300 inwoners ouder dan 16 jaar in gemeenten met minstens 15 000 inwoners en

minder dan 30 000 inwoners; 3° 1 % van het aantal inwoners ouder dan 16 jaar in gemeenten met minstens 30 000

inwoners. Opmerking : Alhoewel er een termijn bepaald is voor de behandeling is er geen

termijn bepaald voor een beslissing. De handtekeningdrempel is redelijk maar er moet niet veel resultaat verwacht worden. De gemeenteraad bepaald zelf welk gevolg er wordt gegeven en hoe de beslissing wordt meegedeeld. Voorzichtig bruikbaar.

Democratie.Nu

II- Verzoekschriften aan de gemeenteraad

Art. 201 : Ieder heeft het recht verzoekschriften, door een of meer personen ondertekend, schriftelijk bij de gemeenteraad in te dienen.

Verzoekschriften die een onderwerp betreffen dat niet tot de bevoegdheid van de gemeente behoort, zijn onontvankelijk.

Opmerking : Er is een afgesproken tijdschema voor antwoord, dit lijkt een nuttig instrument.

Democratie.Nu

V- Volksraadpleging De gemeenteraad kan, op eigen initiatief of op verzoek van de inwoners van de gemeente,

beslissen om de inwoners te raadplegen over de aangelegenheden, bedoeld in artikel 2, eerste lid.

Het initiatief dat uitgaat van de inwoners van de gemeente moet worden gesteund door ten minste:

1° 20% van de inwoners in gemeenten met minder dan 15.000 inwoners; 2° 3000 inwoners in gemeenten met minstens 15.000 inwoners en minder dan 30.000 inwoners; 3° 10% van de inwoners in gemeenten met minstens 30.000 inwoners. Opmerking : Onrealistische handtekeningdrempels, hoog opkomst quorum ed die behoren tot de

hoogste ter wereld. En dat voor een niet bindend referendum (vrijblijvende raadpleging); Dit behoort duidelijk tot de instrumenten bedoeld om de directe democratie ( burger beslissingsrecht ) in diskrediet te brengen. Bovendien zijn ook nog een aantaal relevante onderwerpen uitgesloten zoals rekeningen en begrotingen enz.. , zijn er ruime sperperiodes, is de gemeenteraad niet verplicht het referendum te houden, zelfs als aan de voorwaarden voldaan is, is niet bepaald hoe en wie de vragen opstelt en hoe de uitslag bekendgemaakt wordt. Daar de uitslag slechts informatief is zijn ook geen uitvoeringstermijnen ed bepaald. Het hoge opkomstquorum vraagt om boycotactie zodat de gelijkwaardigheid tussen voor en tegenstemmers niet gewaarborgd is.

.

Democratie.Nu

Lage handtekeningendrempel?

Lage handtekeningendrempel niet te hoog –> initiatiefrecht voor gewone burgers

Voldoende tijd en plaatsonafhankelijk Geen uitsluiting van thema's waarvoor het

wetgevend orgaan eveneens bevoegd is Het representatieve bestuursorgaan moet zich snel

uitspreken over het volksinitiatief De voor- en tegenstanders moeten op voldoende

en gelijkwaardige wijze aan het woord kunnen komen in de media

Democratie.Nu

Agendapunt op de gemeenteraad

= petitie + geen uitsluiting van onderwerpen Resultaat: de gemeenteraad bespreekt het

voorstel

Democratie.Nu

Verzoekschrift aan de gemeenteraad

Éen persoon + geen uitsluiting van onderwerpen Resultaat: een gemotiveerd antwoord

Democratie.Nu

De gemeentelijke volksraadpleging

Hoge handtekeningen- en deelnamedrempel (max 20% v.d. inwoners!)

Uitsluiting van onderwerpen: persoonlijke aangelegenheden belastingen, rekeningen, begroting

Sperperiode 12 maand Gebrekkige informatieverstrekking Niet bindend!Niet bindend!

Veel werk voor weinig resultaatVeel werk voor weinig resultaat

Democratie.Nu

Drie verbeterpunten in het huishoudelijk reglement

1.Realistische handtekeningendrempel2.Bindend!!3.Geen uitsluiting van onderwerpen

Democratie.Nu

Stappenplan

1.Verzoekschrift indienen2.Punt op de agenda plaatsen (petitie)3.Volksraadpleging afdwingen

Democratie.Nu

I verzoekschriften indienen

Één persoon Snel antwoord (maart 2009)

Democratie.Nu

II punten op de agenda plaatsen

= petitie = begin van publiciteitscampagne

Democratie.Nu

III volksraadplegingen afdwingen

Drie vragen of drie formulieren Elke zes maand één volksraadpleging Nog meer publiciteit

Democratie.Nu

Gemeente is basis

• alle beslissingsbevoegdheden• alle belastingen• alle verantwoordelijkheid

Democratie.Nu

Gevolgen• burgers willen efficiëntie op alle vlak• BROV = versneller• oude regelingen worden vervangen• overzicht van belastingen• ontstaan van federaties• zelf bevoegdheden delegeren naar

hogere overheden

Democratie.Nu

ExtraWat is echte democratie?

Heerschappij van het volk Zelf de wetten maken die we gehoorzamen

Democratie.Nu

De verborgen kracht van de democratie

Wil de bevolking directe democratie? 60 - 85% Wil de politieke elite directe democratie? neen

Democratie.Nu

parlementaire democratie is een politieke mythe

Op geen enkel moment kan de bevolking rechtstreeks beslissen

Ontevreden? zelf een partij beginnen? betogen? referendum!

Democratie.Nu

Geen vertrouwen in de particratie

Schijnkandidaten Kiesdrempel Mandaten worden niet opgenomen Geen geheime stemmingen Goede <> slechte oppositie --> wantrouwen tussen de mensen --> alles wordt een taboe --> apathie

Democratie.Nu

Geen vertrouwen in de particratie

Geen scheiding wetgevende en uitvoerende macht

>70% wetgevend initiatief komt van de regering Meerderheid <> oppositie Parlementsleden zijn partijsoldaten Bepaling lijstvolgorde - opvolgers

Democratie.Nu

Een parlementaire stemming Er zitten een vijftal parlementariers in het halfrond

tesamen met de voorzitter Deze laatste geeft lezing van een tekst en er volgen

enige tussenkomsten De bel gaat (zoals in het theater) Uw volksvertegenwoordigers komen uit de bar en

gaan op hun plaatsen zitten Vervolgens drukken zij in blok op het hun

voorgeschreven knopje (voor of tegen) Als dit de democratie is die u wenst dan was deze

voordracht wellicht verloren tijd.

Democratie.Nu

Wat u kunt doen

informeren ideeën verspreiden lid worden €30 (bij het invoeren van een echte

democratie verdien je dit na anderhalve dag al terug)

mee aktief worden

Dank u voor de aandacht