Health Research Translation: State of the Art Review and Case Studies
-
Upload
thira-woratanarat -
Category
Health & Medicine
-
view
557 -
download
1
description
Transcript of Health Research Translation: State of the Art Review and Case Studies
รายงานฉบบสมบรณ
โครงการศกษาองคความรดานการแปรผลการศกษาวจยสขภาพ
ไปสการปฏบตในระดบนโยบายสาธารณะ
(Review and Synthesis of Health Research Translation: Concept and its Application)
Health Research Translation: State-of-the-Art, Case Studies, and Its Application
ภทรวณย วรธนารตน ธระวฒน วรธนารตน
ธระ วรธนารตน
ส น บ ส น น โ ด ย ส ถ า บ น ว จ ย ร ะ บ บ ส า ธ า ร ณ ส ข
องคความร กรณศกษาดานการแปรผล การศกษาวจยสขภาพไปสการปฏบตระดบ
นโยบายสาธารณะ และการประยกตใช
1 | P a g e
องคความร กรณศกษาดานการแปรผล
การศกษาวจยสขภาพไปสการปฏบต
ระดบนโยบายสาธารณะ และการประยกตใช
โดย : ภทรวณย วรธนารตน , ธระวฒน วรธนารตน , ธระ วรธนารตน
ISBN : 978-974-7533-26-2 พมพครงท 1 : 2555 จดพมพและเผยแพรโดย : ธระ วรธนารตน
ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย โทรศพท : 0-2252-7864 โทรสาร : 0-2256-4292 เวบไซด : http://www.facebook.com/thiraw E-mail : [email protected] สนบสนนโดย : สถาบนวจยระบบสาธารณสข จดจาหนายโดย : ธระ วรธนารตน
ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ราคา 200 บาท
2 | P a g e
คานา
หนงสอเลมนเปนผลตผลตอยอดจากโครงการศกษาองคความรดานการแปรผลการศกษา วจยสขภาพไปสการปฏบตในระดบนโยบายสาธารณะทไดรบทนสนบสนนจากสถาบนวจยระบบ
สาธารณสข โดยหวงจะทาการทบทวนองคความรเกยวกบการนาขอมล/องคความร/ผลการศกษาวจยไปตอยอดสการปฏบตเชงนโยบาย ทางคณะผ นพนธไดทาการศกษาโดยอาศยการทบทวนวรรณกรรม เชงทฤษฎทเกยวของกบหวขอดงกลาว รวมกบการคดเลอกกรณศกษาในประเทศไทย และตางประเทศ ทแสดงใหเหนความสาเรจในการแปรความรสการปฏบตในรปแบบนโยบายสาธารณะ โดยกรณศกษาตางๆ มทงกรณทดาเนนการในระดบประเทศ และในระดบโลก จากการทบทวนกรณศกษาตางๆ ทางคณะผ นพนธไดดาเนนการวเคราะหและสงเคราะหกรอบแนวคดทอาศยปจจยแหงความสาเรจ
จากกรณศกษาทม โดยหวงจะใหผอานสามารถนาไปประยกตใชในทางปฏบตตามบรบท ของตนเองไดในอนาคต
สดทายน คณะผ นพนธขอขอบคณ นพ.พงษพสทธ จงอดมสข ผ อานวยการสถาบนวจยระบบสาธารณสข และทพ.จเร วชาไทย ผจดการงานวจย สถาบนวจยระบบสาธารณสข ทกรณาใหโอกาสใน
การดาเนนโครงการวจยน รวมถงคาแนะนาทเปนประโยชนตอการพฒนาโครงการวจยตงแตเรมกระบวนการวจยจนเสรจสมบรณ
ผศ.ดร.พญ.ภทรวณย วรธนารตน
ธระวฒน วรธนารตน
นพ.ธระ วรธนารตน
14 กมภาพนธ 2555
ขอขอบคขอขอบใจ
ดาเน
คณคณพอคณจนองคน (เดกนนงานวจยจน
กตตกร
ณแมทไดกรณกชายธระวฒนนลลวง และให
รรมประกาศ
ณาถายทอดแน วรธนารตนหคาแนะนาใ
ศ
แนวคด และปน) ทสละเวลาในการจดทาห
ประสบการณใอนมคาใหพอหนาปกหนงสอ
3 | P a
ใหแกพวกเราอแมไดสามารอ
a g e
า รถ
4 | P a g e
สารบญ หวขอ หนา
ความสาคญของการแปรผลการศกษาวจยสขภาพไปสการปฏบต 5 รปแบบการสรางนโยบาย 7 รปแบบการใชงานวจย 9 การนาผลการศกษาวจยไปสการวางนโยบายโดยอางองหลกฐานเชงประจกษ 11 ลกษณะของผผลตผลงานวจย 17 ลกษณะของผกาหนดนโยบาย 18 แนวทางการแกปญหาเพอปดชองวางระหวางผผลตผลงานวจยและผใชงานวจย 19 แนวทางสาหรบผผลตผลงานวจยในการผลตผลงานวจยเพอใหสามารถนาไปใชจรง 21 ปจจยเกอหนนใหเกดการใชผลงานวจย 22 กลยทธทจะทาใหผผลตผลงานวจยสามารถตอบสนองความตองการของผใชผลงานวจยหรอผกาหนดนโยบาย
23
กรณศกษา 24
บทวเคราะหเชงเปรยบเทยบระหวางกรณศกษา 60 สกดองคความรสนโยบาย 65 ดชน 68
5 | P a g e
องคความรและกรณศกษาดานการแปรผลการศกษาวจยสขภาพ ไปสการปฏบตในระดบนโยบายสาธารณะ
(Health Research Translation: Concept and its Application) ความสาคญของการแปรผลการศกษาวจยสขภาพไปสการปฏบต :
กระแสโลกาภวตนในรอบสองทศวรรษทผานมากอใหเกดผลกระทบตอการพฒนาของสงคมโลกอยางหลกเลยงไมได ดงจะเหนไดจากการเปลยนแปลงของระบบตางๆ ในประเทศ ทงดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และเทคโนโลย รวมไปถงระบบสาธารณสข แตละประเทศไดมการเนนการลงทนเพอเพมศกยภาพในการแขงขนของตนเอง เชน การเพมการศกษาวจยเพอใหไดผลการวจยทสามารถนาไปตอยอดในเชงพาณชย ในขณะเดยวกนกมแนวคดทจะหาทางขยายผลไปสการปฏบตผานกลไกการพฒนาในระดบนโยบายทงในระดบประเทศ ระดบภมภาค และระดบโลก เพอใหตอบสนองตอความตองการของประชาชน และประชาคมโลกไปพรอมกน
เปนทนาสงเกตวาการลงทนในการศกษาวจยดานสขภาพตงแตอดตจนถงปจจบน มความหลากหลาย ผลผลตและผลลพธทไดจากงานวจยตางๆ นน บางกไดรบการรวบรวมในระดบสถาบน ณ แหลงทน สถาบนการศกษา หรอทอนๆ อยางกระจดกระจาย และไมสามารถนามาใชประโยชนไดอยางเตมทหรอทนเหตการณ จนกระทงเมอเรวๆ นไดมการรเรมของแหลงทนตางๆ ในการเกบรวบรวมฐานขอมลการศกษาวจยเขาดวยกน 1 อยางไรกตามคงตองใชเวลาในการพฒนาและบรณาการฐานขอมลเหลานนเขาดวยกนอยางสมบรณ ในขณะเดยวกน ชองวางของการแปรองคความรทไดจากการศกษาวจยสการปฏบตระดบสาธารณะนน ยงคงเปนคาถามสาคญของประเทศ และสงคมโลก 2 เพอจะไขขอของใจทวา เหตใดผลงานศกษาวจยบางชนจงสามารถนาไปตอยอดปฏบตในระดบสาธารณะ ทงระดบประเทศ ระดบภมภาค และระดบโลกได แตผลงานศกษาวจยอกจานวนมากททาเสรจแลวกไดรบการเปรยบเปรยวาถกนาไปแขวนไวบนหง ซงบางสวนคงเปนเหตผลในเชงคณภาพของผลงาน แตบางสวนทมคณภาพดแตยงไมไดรบการนาไปปฏบตไดอยางแทจรง
1 http://nstda.or.th/index.php/news/1483-thai‐research‐center Accessed on 2nd November 2010
2 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/bookshelf/br.fcgi?book=nap12558&part=conclusion Accessed on 2nd
November 2010
6 | P a g e
โครงการศกษาองคความรและกรณศกษาดานการแปรผลการศกษาวจยสขภาพไปสการปฏบตในระดบนโยบายสาธารณะ จงไดรบการพฒนาขน เพอทาการเปรยบเทยบบทเรยนในระดบประเทศ และระดบนานาชาต โดยหวงใหผลผลตจากการศกษานเปนองคความรและทาหนาทเปนหนงในเครองมอทจะชวยใหเกดความเขาใจและนาไปสการพฒนานโยบายสาธารณะดานสขภาพทมประสทธภาพ มความเหมาะสมและทนเหตการณไดในอนาคต
ค.ศ. 200Making นโยบายแบบไดแ
1.
2.
3 Hanney
assessme
ร
ในทางปฏบต02 Hanney โดยทาสาธารณะ แก Rational m
จดการกบปญ
Incrementa
ยอดใหดยงข
ชวยในการส
สนใจของผ ท
ไดสวนเสยภ
y et al. The ut
ent. Health Re
รปแบบการ
ตแลว รปแบและคณะ3 ไดาการวเคราะหและไดนาเสน
model :
ญหาหรอตอบ
alists mode
ขน โดยอาศยห
รางหรอตดสน
ทเกยวของ คณ
ายในองคกร
ilisation of he
esearch Policy
รสรางนโย
บบในการสราดทาการศกษหปจจยทมผลนอผลสรปวา
เปนรป
ตองการ
เพอหาแ
จากวธก
บสนองตอโจท
el :
เ
ช
ม
น
หลายปจจยท
นใจเชงนโยบ
ณคาของนโยบ
และความคา
ealth research
y and Systems
บาย (Polic
างนโยบายมรษาเรอง The Uลตอการนาผลดวยเรองรปแ
แบบทผ กาหน
รแกไข จากนน
แนวทางแกปญ
การแกปญหา
ทยทตงไวตอน
ปนรปแบบท
ชดเจน แตการ
มาชวยในการ
นโยบายทมอย
ทมาเกยวของ
บาย เชน คณล
บายตอผ มสว
าดหวงสวนบ
in policy‐mak
s 2002;1:2.
cy making
รปแบบในการUtilisation ofลการศกษาวจแบบการสราง
นดนโยบายเป
นจดใหมการ
ญหาทเปนไป
าแตละวธ แล
นตน
ผ กาหนดนโย
รสรางนโยบา
กาหนดนโยบ
ยเดมในระบบ
งเกอหนนแบบ
ลกษณะของอ
วนไดสวนเสย
คคล
king: concepts
models)
รดาเนนการหf Health Resจยไปใชในกรนโยบายเหลา
ปนผตงโจทยห
รทบทวนขอมล
ปไดทงหมด ร
ะเลอกวธทดท
ยบายไมไดกา
ยและการใชอ
บายนน อาศย
บนนๆ และทา
บปะตดปะตอ
องคความรตา
ย ลกษณะตาแ
s, examples a
7 | P a
หลากหลาย search in Pระบวนการกาานน ทงหม
หรอปญหาท
ลทมอยในระ
วมทงผลกระ
ทสดในการ
หนดเปาหมา
องคความรเพ
ยการตอยอดจ
าการพฒนาต
อหรอตอยอด
างๆ ทมอย ค
แหนงของผ ม
nd methods o
a g e
ในปolicy าหนดด 4
บบ
ะทบ
ายท
พอ
จาก
ตอ
เพอ
วาม
สวน
of
3.
4.
วตถประปฏบต โอนๆ
Network m
Garbage c
อยางไรกด ขะสงคแอบแฝงโดยพบวาในช
model :
can model:
ขนตอนการนง นโยบายทชวตจรงนน ข
:
าองคความรสทเตรยมการไวขนตอนการดา
เปนรปแบ
ระหวางก
เชน กลมน
ประสทธภ
ใชร
ไมเป
สการปฏบตแวแลวและวธกาเนนการสวน
บบทมการเรม
ลมผ กาหนดน
นกวชาการหร
ภาพในการสร
รปแบบททาก
ปนระบบ ไมม
และการตดสนการดาเนนกานมากจะใชวธ
ตนดวยการห
นโยบายและบ
รอนกวจย เพ
รางและตดสน
ารตดสนใจส
มขนตอนทชด
นใจนาผลการรถอเปนตวแปธ Rational m
8 | P a
หากลวธเชอม
บคคลภายนอ
พอเพม
นใจเชงนโยบ
รางนโยบายอ
ดเจน
รวจยไปใชแมปรทสาคญใน
model มากกว
a g e
มโยง
อก
าย
อยาง
มจะมนทางวาวธ
แนวทางสาธารณ
1.
2.
4 Weiss C
รป
รปแบบการใทเปนประโยช
ณะ รปแบบการใ Knowledge
Problem-s
CH. The many
ปแบบการใ
ใชงานวจยไดรชนตอการนา
ใชงานวจยมท
e-driven/Cl
solving/Poli
y meanings of
ใชงานวจย
รบการทบทวผลการวจยด
ทฤษฎกลาวถง
lassic/Puris
cy-driven/E
research utili
(Research
นโดย Weissาน social
งดงน
st model :
การท
ปฏบ
Engineerin
ผใชผล
เปนผด
zation. Public
h utilization
s และคณะ science
ทาวจยกอให
บต (ภาคบงคบ
g model :
ลงานวจยเปน
ดาเนนการวจ
c Administratio
n models)
ในปค.ศ.197ไปใชในกา
เกดองคความ
บ)
นผ กาหนดปญ
ยเพอประเมน
on Review 19
9 | P a
794 เขาไดนาเารกาหนดนโย
มรทนาไปสกา
ญหาใหนกวจ
นและหาวธแก
79;39(5):426‐
a g e
เสนอยบาย
าร
ย
กไข
‐31.
3.
4.
5.
Interactive
Enlightenm
Political m
e/Social inte
ment/Perco
model :
eraction m
olation/Lime
เปนการน
model :
เปนกา
ผลงาน
ตองกา
estone mo
เปนรปแบบ
สามารถใชผ
นาผลการศก
รประสานกน
นวจยเพอแลก
รของทงสองฝ
odel :
บทเสาะหาวธก
ผลการวจย
ษามาเปนเค
นระหวางนกว
เปลยนทศนค
ฝาย
การทหลากห
รองมอในการ
10 | P a
จยและผใช
คตและความ
หลายเพอให
รกาหนดนโยบ
a g e
บาย
การ
ผลการวคณะ 5
นโยบายการสมภมปจจยทปจจยทเ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
นกวจยแ
เหมาะส
(11 จาก
5 Innvae
systemat
รนาผลการ
โดยปกตแลวจยไปใช (fac ไดทาการศกวาสามารถทภาษณผ กาหนทเออและปจจเออตอการนา การตดตอระ
ผลการวจยม
ผลการวจยม
ผลการวจยย
นโยบาย
ผลการวจยม
ชมชนหรอผใ
ผลการวจยม
ปจจยทเออตและผกาหน
สม (13 จาก 2 24 การศกษ
r S, Vist G, Tro
tic review. J H
รศกษาวจยไ(E
ว การนาผลงcilitating facกษาทบทวนอางานรวมกนนดนโยบายทงจยทเปนอปสาผลการวจยไป
ะหวางนกวจย
มความสอดคล
มขอสรปและค
ยนยนและสนบ
มคณภาพด
ใชมความตอง
มขอมลทมประ
ตอการนาผลวดนโยบาย 24 การศกษาษา)
ommald M, et
ealth Serv Re
ไปสการวาvidence-ba
งานวจยไปสนctor) และปจอยางมระบบ นไดหรอไม โดงหมด 2,041รรคตอการนปใชประกอบ
ยและผ กาหนด
ลอง (Releva
คาแนะนาทช
บสนนนโยบา
งการผลงานว
ะสทธภาพ
วจยไปใช ท(13 จาก า) รองล
t al. Health po
s Policy 2002;
างนโยบายโased Policy
นโยบายสาธาจจยทเปนอป
(systematiดยทาการรวบ ราย เกยวกบาผลวจยสนโบดวย
ดนโยบายเปน
ance) และตร
ดเจน
ายทมอยแลวห
วจย
ทไดรบการกล24 การศกษงมาไดแก ผ
olicy makers’ p
;7:239‐44.
โดยอางองy Making)
ารณะไดนนมสรรค (frictioc review) บรวมการศกษบทศนคตของยบายสาธารณ
นการสวนตว
รงเงอนเวลาท
หรอตรงกบค
าวถงมากทสษา) ความส
ผลการวจยสน
perceptions of
หลกฐานเช
มกจะมทงปจจon/obstacleเกยวกบนก
ษาทงหมด 2งการนาผลกาณะจานวนมา
ทเหมาะสม (T
วามสนใจขอ
สด คอ กา
สอดคลอง
นบสนนแนว
f their use of
11 | P a
ชงประจกษ
จยทเออตอกา) Innvaer วจยและผ กา24 การศกษารวจยไปใช พากมาย
Timeliness)
งผ กาหนด
ารตดตอระห
และเงอนเววนโยบายทม
evidence: a
a g e
ษ
ารนาและ
าหนดษาทมพบวาโดย
หวาง
วลาท
มอย
กาหนดนผลการวสอดคลออยแลว
การนาผผลตผลง
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
6 Nutley
Available2010.
นอกจากน นโยบายและกจยไปใชมควอง ตรงกบเง อยางไรกด Nลการวจยไปใงานวจยทมคณ ผ กาหนดนโย
ผ เชยวชาญแ
ผ รวมวจยเปน
ผลการวจยม
ผลการวจยน
ผลกดนใหขอ
จดใหมการส
จดสงผลการ
ภายนอกไดป
เผยแพรขอม
กระตนใหเกด
สถต นกเศรษ
มการจดสรร
จดเจาหนาท
เชอมโยงแผน
สรรหานกวจ
ผกอบรมใหเจ
S, Davies H, W
e online at htt
Nutley และการปฏบต ามสอดคลองอนเวลาทเหม
Nutley และคใช ทงดานนณภาพดงน
ยบายมความ
และใชปฏบตไ
นผ รวมผลตห
มขอมลทสามา
นาไปสการปฏ
อมลเชงประจ
สนบสนนดาน
รวเคราะหของ
ประเมน
ลใหสาธารณ
ดความรวมม
ษฐศาสตร
ความรวมมอ
ตรวจสอบภา
นการวจยและ
ยจากภายนอ
จาหนาทใชห
Walter I. Evide
p://www.evid
ะคณะ 6 ไดโดยสกดบทเ งกบการศกษมาะสม และผ
ณะไดเสนอปนโยบาย ก
เชอวาหลกฐา
ไดจรง
หลกฐานขอมล
ารถนาไปสกา
ฏบตและสามา
จกษดานนโยบ
นหลกฐานเชงป
งรฐ เชน รปแ
ณชนไดรบรเพ
อระหวางผ ทอ
อระหวางผ กาห
ายในในกระบ
ะพฒนากบแผ
อกมารวมงาน
หลกฐานเชงป
ence based po
dencenetwork
ทาการศกษาเรยนจากประาของ Innvaeผลการวจยมข
ปจจยอนๆ เพารใชหลกฐาน
านจากการวจ
ลทนาเชอถอ
ารปฏบตอยา
ารถยกเลกกา
บายไดรบการ
ประจกษจาก
บบการคาดป
อใหเกดการผ
อยในกระบวน
หนดนโยบาย
บวนการกาหน
ผนการดาเนน
นในฐานะคคว
ระจกษ
olicy and pract
k.org/Docume
าประเดนการะเทศองกฤษ er และคณะ ขอสรปทสนบ
มเตมจากกานเชงประจกษ
จยเปนสงสาค
างจรงจง
ารปฏบตไดโด
รตพมพ
กหนวยงาน
ประมาณการใ
ผลกดนสนโยบ
นการผลตผล
ยและผตรวจส
นดนโยบายทก
นงานขององค
วามรวมมอม
tice: cross sec
ents/wp9b.pd
ใชหลกฐานเชพบวาปจจ
โดยพบวากาบสนนความค
รศกษาตางๆษและกระบวน
คญในการถวง
ดยไมเกดควา
ในอนาคต ให
บาย
ลงานวจย ไดแ
สอบภายใน
กระดบ
คกร
ากกวาเปนกา
ctors lessons f
df. Accessed o
12 | P a
ชงประจกษในยทมผลตอกาารวจยตองมคดหรอนโยบา
ๆ ทมนาจะมผนการทนาไปส
งดลกบ
ามเสยหาย
หกบผ เชยวชา
แก นกวจย น
ารจางงาน
from the UK.
n 2nd Novem
a g e
นการารนาความายทม
ผลตอสการ
าญ
ก
ber,
13 | P a g e
สาหรบปจจยทเปนอปสรรคตอการนาผลการวจยไปใช นอกจากจะเกดจากความลมเหลวของการดาเนนการวจยแลว Innvaer และคณะไดสรปปญหาดานความสมพนธและปญหาทางการเมองดงน
1. ขาดความสมพนธสวนบคคลระหวางผ กาหนดนโยบายกบนกวจย
2. ผลการวจยไมสอดคลองและมปญหาเรองเงอนเวลา
3. นกวจยและผ กาหนดนโยบายไมเชอใจซงกนและกน
4. ปญหาดานอานาจและงบประมาณ
5. ผลการวจยมคณภาพตา
6. ปญหาความมนคงทางการเมองหรอมการเปลยนขวทางการเมอง
ปจจยทเปนอปสรรคทสาคญไดแก การขาดการตดตอสอสารระหวางนกวจยและผ กาหนดนโยบาย (11 จาก 24 การศกษา) รองลงมาเปนผลการวจยไมสอดคลองและปญหาเรองเงอนเวลา (9 จาก 24 การศกษา) และการททงสองฝายไมเชอใจกน (8 จาก 24 การศกษา)
ในปค.ศ. 2004 Cable 7 ไดสรปปจจยทจากดความสามารถในการตดสนใจใชหลกฐานเชง
ประจกษเปน 5’S ไดแก speed, superficiality, spin, secrecy และ scientific ignorance เนองจาก ผ กาหนดนโยบายตองการการตดสนใจทรวดเรว รวบรด มความเปนสวนตว และไมชอบขอมลทางวทยาศาสตร ในขณะทในปค.ศ. 2004 Davies8 แสดงใหเหนวาการใหผ กาหนดนโยบายใชหลกฐาน เชงประจกษมากกวาการตดสนใจโดยใชความคดเหนเปนฐาน ทาใหเกดแรงกดดนและกนเวลานาน
นอกจากนยงแสดงปจจยทมผลตอการตดสนใจของผ กาหนดนโยบายซงไดแก หลกฐานเชง
ประจกษ ประสบการณ การตดสนใจ ทรพยากร คณคาของผลงาน ลกษณะนสยและวฒนธรรม นายหนาหรอกลมผ มอทธพล การปฏบตและความเปนไปได
7 Cable V. Evidence and UK politics. Available online at:
http://www.odi.org.uk/Rapid/Meetings/Evidence/Presentation_3/Cable.html Accessed on 2nd November, 2010. 8 Davies P. Is evidence‐based government possible? Available online at:
http://www.policyhub.gov.uk/home/jerryleelecture1202041.pdf Accessed on 2nd November 2010.
14 | P a g e
จากปญหาและอปสรรคดงกลาวไดมทฤษฎมากมายททาการอธบายชองวางระหวางผผลตผลงานวจยและผใชผลงานวจยวาเกดจากกลมเหลานมลกษณะอปนสยและการดาเนนงานทแตกตางกน มเปาประสงคตอตนเองและการแกปญหาระดบชาตทไมตรงกน ทาใหมปญหาความเขาใจในการสอสาร โดยทฤษฎนเรยกวา The Two Community theory โดย Caplan ในปค.ศ. 19799 ทฤษฎดงกลาวไดรบการตอยอดโดย Shonkoff ในปค.ศ. 200010 เปน The Three Culture theory เนองจากพบวามผใชผลงานวจยมความแตกตางกน โดยแบงเปนผ กาหนดนโยบาย และผปฏบต ซง Bogenschneider ในปค.ศ. 2006 11 ไดทาการขยายทฤษฎดงกลาวเปน Elaborated Multi-culture
theory ซงอธบายลกษณะของผผลตผลงานวจย ผ กาหนดนโยบายและผปฏบต ในดานขอมล การทางานและวธการเขยนผลงาน โดยนกวจยมกตงคาถาม สนใจรายละเอยดในหวขอทเฉพาะเจาะจง มกระบวนการทางานทระมดระวงและใชเวลานาน มวธการนาเสนอผลงานวจยเชงลก เตมไปดวยศพทเทคนค ในขณะทผ กาหนดนโยบายสนใจคาตอบทสงเสรมการกาหนดนโยบาย ชอบการทางานทรวดเรว ชอบวธการนาเสนอทกระชบเขาใจงาย สวนผปฏบตสนใจการตงคาถามเพอหาคาตอบ เนนกระบวนการดาเนนการทมความเปนไปไดสงและนาไปใชไดเหมาะกบกลมเปาหมาย ใชภาษาทงทาง เทคนคบางครงเพอสอสารกบทงนกวจยและผ กาหนดนโยบายเทคนคบางครงเพอสอสารกบทงนกวจย
9 Caplan N. The two‐communities theory and knowledge utilization. American Behavioural Scientist
1979;22(3):459‐70. 10
Shonkoff JP. Science, policy, and practice: Three cultures in search of a shared mission. Child
Development 2000;7(1):181‐7. 11
Bogenschneider K, Olson JR, Mills J, Linney KD. How can we connect research with state policymaking?
Lessons from the Wisconsin Family Impact Seminars. In K. Bogenschneider, Family policy matters: How policy making affects families and what professionals can do. 2nd ed, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum. 2006:245‐76.
The Two Community Theory
The Three Culture Theory
Elaborated Multi‐culture
Theory
15 | P a g e
จากชองวางระหวางการผลตองคความรและการนาผลไปสการกาหนดนโยบายสาธารณะ ไดมความพยายามในการลดหรอแกไขปญหาดงกลาว ดงน
1. ตวแทนสงตอความร (Knowledge
brokerage) โดย Choi12 ไดเสนอวธการแปรสาร
ทไดจากการวจยใหเหมาะสมกบผใชผลงานโดย
มคนกลางทาหนาทน วธนมตวอยางของการ
ประสบความสาเรจ ไดแก The European Observatory on Health Systems and
Policies13, Milbank Memorial Fund14, Health Evidence Network by World Health
Organization15, Canadian Health Services Research Foundation16, Canandian
Institute of Health Research (CIHR)17, World Health Organization (WHO)18, Cochrane
Collaboration19, Centre for Knowledge transfer20, Canadian Coalition for Global
Health Research21 เปนตน
12
Choi BCK, Pang T, Lin V, Puska P, et al. Can scientists and policy makers work together? Evidence Based
Public Health Policy and Practice. J Epidemiol Community Health 2005;9:632‐7. 13
The European Observatory on Health Systems and Policies.
http://www.euro.who.int/observatory/toppage. Accessed on 2nd November, 2010. 14
Gibson M. Drug cost containment. Milbank Memorial Fund.
http://www.familiesusa.org/site/DocServer/01.23.04_Gibson.ppt?docID=2592 Accessed on 2nd November, 2010. 15
World Health Organisation. Regional Office for Europe. Health Evidence Network (HEN).
http://www.euro.who.int/HEN. Accessed on 2nd November, 2010. 16
Canadian Health Service Research Foundation http://www.chsrf.ca/home e.php Accessed on 2nd
November, 2010. 17
Canadian Institute of Health Research (CIHR) http://www.cihr‐irsc.gc.ca/ Accessed on 2nd November,
2010. 18
World Health Organization http://www.who.int/kms/en/ 19
The Cochrane Collaboration http://www.cochrane.org/index0.htm 20
Centre for Knowledge Transfer http://www.ckt.ca/ 21
Canadian Coalition for Global health Research http://www.ccghr.ca/
2.
นนมควานโยบาย
22
http:/
การทาการศ
government
ขอ
ความเชอมโยามซบซอน จานน เกดจากล
//www.defend
ศกษาวจยโด
t22)
อสรปของกา
ยงของการนาากการทบทวนลกษณะหรอค
dingscience.o
ดยองคกรรฐ
ารกาหนดนโ
าผลการศกษานวรรณกรรมคณสมบตขอ
rg/Scientists‐
ทกาหนดนโ
โยบายโดยใช
าไปใชในการพบวาชองวางผวจยทมคว
in‐Governme
โยบายเอง (D
ชหลกฐานเช
รวางแผนกาหงระหวางผผลวามแตกตางจ
nt‐Project.cfm
Doing the sc
ชงประจกษ
หนดนโยบาย ลตผลงานวจจากผ กาหนด
m
16 | P a
cience withi
และปฏบตจรยกบผ กาหนดนโยบาย ดงน
a g e
n
รงดน
1.
2.
3.
4.
ผลตผลงาน
รอบคอบและ
ความเปนจรง
เกนไป
รายงานผลก
ผลตผลงาน
กาหนดโจทย
ผลตผลงาน
วจยในสาขา
ถดมา
นไดไมทนตอ
ะถกตองครบถ
งและตอบคา
การศกษาเป
นวจยมเปาป
ยการวจยและ
นวจยโดยอาง
ทเชยวชาญห
ลกษณะ
อเงอนเวลาท
ถวนตามกระ
าถามการวจย
ปนเชงทฤษฎ
เ
ต
ป
ผ
น
ระสงคของก
ะดาเนนการวจ
งองจากหลก
หรอสนใจ โดย
ะของผผลต
ทเหมาะสม เ
บวนการศกษ
ยไดมากทสด
ฎทาใหนาไป
เนองจากผผล
ตามหลกการ
ประเดน แตย
ผ กาหนดนโย
นาสนใจและส
การวจยชดเจ
จยเพอตอบค
กฐานเชงประ
ยคานงถงนโย
ตผลงานวจ
เนองจากงาน
ษาวจยทด เพ
ทาใหผลงาน
ปสการปฏบต
ลตผลงานวจย
แมจะสามาร
ยงตองการการ
บายเขาใจเป
สามารถนาไป
จน เนองจาก
คาถามดงกลา
ะจกษและช
ยบายหรอปญ
ย
นวจยเปนงานท
อใหไดผลกา
นทไดมกตอบโ
ตไดยาก
ยเปนนกวชาก
รถตอบคาถา
รแปลผลเพอก
ปนรปธรรมมา
ปใชไดจรง
กผผลตผลงาน
าว
อเสยงเปนห
ญหาของประเท
17 | P a
ทละเอยด
รศกษาทตรง
โจทยแตลาชา
การ อางองขอ
มการวจยได
การปฏบตหร
ากขน จงจะ
นวจยเปนผ
หลก จงมกทา
ทศเปนลาดบ
a g e
ตาม
า
อมล
ตรง
รอให
า
บ
18 | P a g e
ลกษณะของผกาหนดนโยบาย 1. ไดรบอทธพลจากฝายบรหาร ทาใหการตดสนใจนาผลงานวจยมาใชมความซบซอน
2. ตองการคาตอบหรอขอสรปทชดเจน เพอผลกดนนโยบายอยางรวดเรวและทนตอเหตการณ
3. ไมมขอสรปของเปาหมายหรอวตถประสงคทชดเจนในเรองทตองการกาหนดนโยบาย
4. นโยบายขนกบอานาจหนาทและงบประมาณทม
ผลงานว
1.
3.
จากปญหาดจยดงน The Two Co
ชองวางระหว
ผผลตผลงาน
Elaborated
กลาวถงชนด
ทางานทแตก
สาหรบนาไป
นกวจยและผ
ทกลมวชาชพ
เชอมโยงหาก
งกลาวไดมท
ommunity T
วางความเขาใ
นวจยและผใช
2. T
ขอจากดท
makers)
ชองวางใน
Multi-culture
ดขอมลทผ กาห
กตาง และแน
ปใชในการกาห
ผ กาหนดนโยบ
พประกอบดว
กมหนวยงาน
ฤษฎทพยาย
Theory (Cap
ใจและการสอ
ชผลงานวจย
The Three C
ทางการสอสา
และผ ดาเนน
นการนาไปสก
e Theory (B
หนดนโยบาย
วทางการเขย
หนดนโยบาย
4
(Bog
กบก
วางน
บาย หากเปน
ยนกวชาการ
สวนกลางทเป
ามอธบายชอ
lan, 1979) ก
อสารระหวาง
Culture Theo
ารแลว ยงแบง
นโยบาย (po
การปฏบตทช
ogenschnei
ยตองการ วฒ
ยนผลงานวจย
ย
4. Commu
genschneid
กลมวชาชพทม
นโยบายและก
นหนวยงานขอ
ซงเนนการผล
ปน Think Ta
องวางระหวาง
กลาวถง
กลม
ory (Shonkof
งผใชงานวจย
olicy adminis
ชดเจนขน
ider, 2006)
ฒนธรรมในกา
ยทพงประสงค
nity Dissona
er, 2010) กล
มความแตกต
การปฏบต โด
องรฐบาลจะเ
ลตผลงานวจย
ank หรอเปนผ
งผผลตผลงาน
ff, 2000) นอก
ยเปนผ กาหนด
strators) ซงแ
ร
ค
ance Theory
ลาวถงวฒนธ
ตางกนทางแน
ดยสถาบนปร
เนนการใชผล
ย ทงสองกลม
ผผลกดนนโยบ
19 | P a
นวจยกบผใช
กเหนอจาก
ดนโยบาย (po
แสดงใหเหน
y
รรมของสถาบ
นวความคด ก
ะกอบดวย
ลงานวจย ในข
มอาจมความ
บาย
a g e
ช
olicy
บน
การ
ขณะ
แนวท
1.
2.
3.
4.
ทางการแก ผลงานวจย
แนวทางกา
ผลงานวจย
สามารถนา
ปฏบตไดใ
มเปาประส
นโยบายได
ผลงานวจย
นโยบายม
การกาหน
ปญหาเพอ
ยทมตองท
ารวจยลวง
ยควรเปน
าไปใชไดต
ในวงกวาง
สงคของกา
ด
ยทไดตองม
แนวโนมใช
ดนโยบาย
อปดชองวา
นตอสถาน
หนากบผใ
action-orie
ตามทผใชผ
ารนาผลงาน
มคณภาพแ
ชขอมลทม
างระหวางผ
นการณ โดย
ใชผลงานวจ
ented หรอ
ลงานวจยต
นวจยไปใช
และนาไปใช
หลกฐานเช
ผผลตผลงา
ยอาจมการ
จยหรอผกา
อเปนงานวจ
ตองการ ใช
ชทชดเจนแ
ชไดจรง เน
ชงประจกษ
านวจยและ
รประเมนห
าหนดนโยบ
จยเชงปฏบ
ชภาษาทเข
และ/หรอใช
นองจากผก
ษมากขนเพ
20 | P a
ะผใชงานวจ
หรอคาดการ
บาย
บตการ เพอ
ขาใจงาย น
ชกาหนด
กาหนด
พอประกอบ
a g e
จย
รณ
อให
าไป
บใน
1.
2.
3.
แนว
มผลงานวจย
คานงถงนโยบ
และวธดาเนน
เพอใหสามา
ผลตผลงานว
กบผ ทจะนาผ
นาเสนอผลง
วทางสาหร
ยทพรอมและท
บายในระดบ
นการทเหมาะ
รถปรบใชผลง
วจยทมคณคา
ผลงานไปใชแ
าน
รบผผลตผลเพอใหสาม
ทนตอสถานก
มหภาคหรอร
ะสมกบทรพย
งานดงกลาวใ
าและคณภาพ
และมการปอน
ลงานวจยใมารถนาไป
การณปจจบน
ระดบประเทศ
ยากรทมในกล
ในสภาวะตาง
พสง แตใชภา
นขอมลยอนก
นการผลตปใชจรง
นอยางตอเนอ
ศ เนนการวจย
ลมเปาหมาย
งๆไดจรง
ษาและการส
กลบจากผใชง
ผลงานวจย
อง
ยมงเปาทแสด
มกลยทธในก
สอสารทเขาใจ
งาน เพอทาก
21 | P a
ย
ดงวธการปฏบ
การบรหารจด
จงาย เหมาะส
ารปรบปรงวธ
a g e
บต
ดการ
สม
ธการ
22 | P a g e
ปจจยเกอหนนใหเกดการใชผลงานวจย
1. Dissemination : นาเสนอหรอเผยแพรผลงานวจยสผ ใชผลงานวจยระดบในตางๆอยาง
เหมาะสม
2. Interaction : พฒนาความรวมมอระหวางผผลตผลงานวจยกบผ กาหนดนโยบายและผใหทน
3. Social influence : คานงถงอทธพลจากผ เชยวชาญและผวจารณ โดยใหขอมลการวจยและ
ชกจงใหเหนคณคาของผลงานนนๆ
4. Facilitation : จดใหมการนาผลงานวจยไปใชทงทางเทคนค ทางการเงน ทางองคกรและการ
สนบสนนทางจตใจ
5. Reinforcement : นาวธการหลากหลายรวมทงการใหรางวลเพอกระตนการปฏบตทเหมาะสม
23 | P a g e
1. จดหวขอการนาผลการวจยไปใชเปนคาถามการวจย เปนการพฒนาคาถามการวจย
รวมกน โดยมงเนนวธการทผ กาหนดนโยบายใชหรอไมใชผลงานวจยในกลมประชากร
เปาหมาย คนหากลยทธการวจยทจะนาไปใชในอนาคต รเรมการเสวนาเพอเชอมโยงระหวาง
กลมผผลตผลงานวจยและผใชผลงานวจย ชชวนหนวยงานใหมเขามาศกษาการใชผลงานวจย
พฒนาโครงสรางพนฐานเพอสนบสนนการทาวจยและพฒนากลยทธเพอสนบสนนการใช
ผลการวจยสการกาหนดนโยบาย
2. เปลยนวฒนธรรมของผผลตผลงานวจย เปนการพฒนานกวจยใหทราบประเดนคาถาม
ของผ กาหนดนโยบายสนใจ ตรวจสอบการใหการสนบสนนการวจยมงเปาสนโยบายของ
สถาบนตางๆ พฒนาวธการฝกอบรมและเวบไซตสาหรบผ ทสนใจผลตผลงานวจยเชงนโยบาย
และผผลตผลงานทวไป กระตนใหคณะตางๆในมหาวทยาลยผลตผลงานวจยรวมกบนกศกษา
และสามารถขอรบทนจากผ กาหนดนโยบาย จดหลกสตรเนนการทาวจยเพอกาหนดนโยบาย
เปดโอกาสใหนกศกษาไดฝกงานกบผ กาหนดนโยบาย สนบสนนการเรยนการสอนทผนวก
ความคดระหวางการวจยเชงนโยบายและงานวจยอนๆในวงกวาง
3. เปลยนวฒนธรรมของผนาผลงานวจยไปใช โดยมหนวยงานกลางทเพมประสทธภาพของ
ผ กาหนดนโยบายในการเขาถงผลงานวจยและเกดความเขาใจผลการวจย พฒนาวธการ
ฝกอบรมเพอชวยใหผ กาหนดนโยบายสามารถสอสารกบนกวจยได มงเนนการแปลผลการวจย
ใหเหมาะสมกบผ กาหนดนโยบาย ปรบปรงการเผยแพรผลงานวจยสผ กาหนดนโยบาย และจด
ใหมการเสวนาระหวางผ กาหนดนโยบายกบนกวจยเพอกาหนดทศทางการวจยในอนาคต
4. คนหาการเปลยนแปลงอยางเปนระบบ เปดโอกาสใหผผลตผลงานวจยและผใช
ผลงานวจยไดพบปะกนและเสรมสรางความสมพนธอนด จดเวทกระตนการสอสารระหวาง
กลมดงกลาว เพมประสทธภาพในการใหการสนบสนนการวจยเชงนโยบายและการนาไปใชทง
ภาครฐและเอกชน กระตนผใหทนใหเปลยนทศนคตจากการใหการสนบสนนเฉพาะสงใหมๆ
เปนการใหการสนบสนนนโยบายทตองใชความพยายามกวาจะเหนผลตามทคาดหวง และให
การสนบสนนการกาหนดนโยบายจากหลกฐานเชงประจกษใหเปนวาระแหงชาต
กลยทธทจะทาใหผผลตผลงานวจยสามารถตอบสนองความตองการของผใชผลงานวจยหรอผกาหนดนโยบาย
กรณศก
แหลงขอDevelop ผนพนธ:
ความเป
ใหบรกานนรฐไดจากนนในอย กอ1992 อสขภาพ โครงการใหญเปนโครงการ
กรณศ ไป
กษาท 1 : การ
อมล: Knowlepment. Bulle
: Viroj T, Suw
ปนมา
ในรอบกวาสรไดครอบคลใหสวสดการในปค.ศ. 197นทจะขยายสกดวย สาห
(Voluntary รดงกลาวไมปนผ ทมโรคประรนตองลมเลก
ศกษาดาปสการปฏ
รวางแผนดาน
edge-basedetin of the W
wit W, Sangu
องทศวรรษทมทกกลมประรกษาพยาบา75 ไดเรมมกสทธดงกลาวไหรบกลมทยงไ health caประสบความสะจาตวอยแลวกไปในทสด
านการแฏบตในร
นสาธารณสข
d Changes tWorld Health
uan N.
ทผานมา รฐะชากร การพาลแกขาราชการใหการรกษไปยงกลมผสงไมมหลกประกard) ใหประสาเรจเนองจาว ในขณะท
ปรผลการะดบนโ
ขในประเทศไท
o Health Sys Organizatio
ฐบาลไทยไดพพฒนาดงกลาการซงเปนเจาษาพยาบาลโดงอาย เดกทอกนดานสขภาะชาชนไดซอเากปญหางบปทผ ทยงมสขภ
ารศกษาโยบายส
ทย
stems: the Ton, October
พยายามในกาวเปนแบบคอาหนาทรฐโดยดยไมคดคาใชอายตากวา 1าพ รฐบาลไดเพอใหไดสทธประมาณ เพภาพดไมสนใจ
าวจยสขาธารณะ
Thai Experie 2004: 82(10
ารพฒนาระบอยเปนคอยไปยครอบคลมถงชจายใหแกปร2 ป รวมไปถดมการดาเนนธรกษาพยาบาราะประชาชนจทจะซอบตร
24 | P a
ภาพ ะ
ence in Polic0); 750-56.
บสาธารณสขป โดยในระยะงครอบครว ระชาชนผ มราถงผพการในปนงานโครงการาล แตปรากนทซอบตรน ดงกลาว ท
a g e
cy
ขเพอะแรก
ายไดปค.ศ. รบตรกฏวาสวนทาให
25 | P a g e
ในปค.ศ. 1990 ไดมระบบการประกนสงคมเพอครอบคลมสวสดการรกษาพยาบาลใหแกผ ทางานในสถานประกอบการเอกชนตางๆ โดยมการรวมจายกนสามฝายคอ ภาครฐ สถานประกอบการ และผประกนตน อยางไรกตามกยงพบวาระบบตางๆ ทมอย ยงไมสามารถครอบคลมประชากรทงประเทศได โดยมประชากรกวา 30% ทยงไมมสทธรกษาพยาบาลใดๆ จนกระทงในเดอนตลาคม ปค.ศ. 2001 รฐบาลจงไดมนโยบายหลกประกนสขภาพถวนหนา (Universal health care coverage: UC) ใหแกประชาชน โดยครอบคลมกลมผ มรายไดนอย บตรสขภาพ และกลมประชาชนอก 30% ทยงไมมสทธรกษาพยาบาลใดๆ
อยางไรกตาม กอนทจะมนโยบายดาเนนการเรองหลกประกนสขภาพถวนหนานน ในปค.ศ. 1991 ไดมการจดตงสถาบนวจยระบบสาธารณสข ซงเปนองคกรภายใตการกากบของรฐ และเชอมตอกบกระทรวงสาธารณสขขน โดยมบทบาทในการทาการศกษาวจยเกยวกบระบบสาธารณสขโดยหวงจะนาผลการศกษาไปใชประโยชนในการพฒนาระบบสาธารณสขของประเทศ และทาการเตรยมพรอมดานองคความรเพอพรอมนาไปใชยามทมโอกาส
ผลจากการศกษาวจยเกยวกบระบบสาธารณสขทสาคญ และนามาใชเปนเขมทศกาหนดกลยทธการปฏรประบบสาธารณสขในดานสทธการรกษาพยาบาลนน มมาจากหลายแหลง เชน ผลการศกษาตดตามดชนชวดความยากจนของประเทศซงพบวา คาใชจายในการรกษาทางการแพทยนนมผลทาใหประชาชนอยในระดบทยากจนเพมขน 0.65% (เพมจาก 10.87% ไปเปน 11.52%) นอกจากนยงมการศกษาการใชจายของครวเรอนแลว พบวาคาใชจายของครวเรอนสาหรบคารกษาพยาบาลในจานวนเงนทสงกวา 25% ของรายไดทกนไวสาหรบคาใชจายทไมใชอาหาร (non-food consumption) อยในระดบทสงประมาณ 4.6% ในปค.ศ. 1996 และลดลงเหลอ 3.8% ในป 2000 อนเปนผลจากระบบการรกษาพยาบาลทใหสทธแกผ มรายไดนอยและบตรสขภาพ แตกยงอยในระดบทสง
ขอมลสาคญอกชนหนงคอภาวะการเพมขนอยางรวดเรวของคาใชจายภาครฐสาหรบสวสดการรกษาพยาบาลของขาราชการ ตงแตปค.ศ. 1988-2002 ทงๆ ทมการลดขนาดอตรากาลงของขาราชการลง (ดงรป) โดยภาพรวมแลวพบวาคาใชจายตอหวประชากรสาหรบขาราชการสงกวาผ มรายไดนอยถง 10 เทา (4,000 บาทสาหรบขาราชการ และ 400 บาทสาหรบผ มรายไดนอย)
คมคาใชรกษาพยใหบรกาการใชจารกษาพย คาใชจายแหงชาตการตงระกฎระเบย เปนระบบ
ปรากฏการณชจายในการรกยาบาลทเปนแรทางการแพทายยาปฏชวนยาบาลได มาตอมาไดเกดวยในการรกษา หรอการจาะบบการรวมจยบไมไดรบควในขณะเดยวบทเหมาจาย
ณดงกลาวเปนกษาพยาบาลแบบ fee-foทยทเกนความนะ และยากเกนความจวกฤตการณทาพยาบาลในยคาใชจายสจายคารกษาพวามสนใจในทวกน ระบบปรรายหว (Cap
นสงตอกยาถงล ประor-service นมจาเปน สอดาประเภทอนเชาเปน ทางการเงนขอรปแบบตางๆวนเกนสาหรบพยาบาล แตทางปฏบต ระกนสงคม ไดpitation cont
งความไมเทาะกอบกบวามนนไมสามารดคลองกบกาชน ยาลด
องประเทศ ทๆ เพมเตม บการพกรกษตการดาเนนก
ดรบการศกษract model)
าเทยม และคมการศกษาในถคมคาใชจารสารวจในปรดไขมน ใน
ทาใหรฐบาลปเชน การไมคษาตวในหองพารไมประสบค
ษาตดตามประ ทมขอดคอจ
ความลมเหลวนตางประเทศยได และมระเทศไทยในนกลมขาราชก
ประกาศนโยบครอบคลมยาพเศษ เปนตนความสาเรจเท
ะเมนผลจากนะทาใหโรงพย
26 | P a
วของระบบในศทพบวาระบบการใชจายยานขณะนนทพบการทมสทธเบ
บายในการควานอกบญชยาน นอกจากนทาทควรเนอง
นกวจย แลวพยาบาลและแพ
a g e
นการบการาหรอบวามบกคา
บคมาหลกนยงมงจาก
พบวาพทย
27 | P a g e
ตองระมดระวงคาใชจายในการรกษาไมใหเกนจาเปน และไมเกนงบทไดรบการเหมาจายมา เพอเลยงการขาดทน แตอาจมขอเสยคอ โอกาสทจะถกเบยงเบนจากการบรหารจดการจนทาใหใหบรการรกษาทตากวามาตรฐาน แตเปนทนาสนใจวา ผลการศกษาพบวาโดยรวมแลวผ รบบรการมความพงพอใจตอระบบประกนสงคม โดยมคณภาพเปนทยอมรบไดจากผ รบบรการ จากผลการศกษาตางๆ ดงกลาวจงเปนทมาของขอสรปโดยทกฝายทเกยวของในระบบสาธารณสขวา การปฏรประบบสวสดการรกษาพยาบาลจาก fee-for-service model ไปเปน capitation contract model นาจะทาใหเกดผลดของประเทศ กลยทธการแปรองคความรสการปฏบต
ในชวงเวลาดงกลาว มกลมทมบทบาทในการผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงระบบหลกประกนสขภาพอย 4 กลมใหญๆ กลมแรก คอ กลมนกวจยซงชวยทาการศกษาวจยโดยรวบรวมองคความร และพฒนาขอเสนอในการปรบปรงระบบ กลมทสอง คอ นกการเมองซงมบทบาทในการสรางและตดสนใจเชงนโยบาย กลมทสาม คอ นกปฏรประบบซงสวนใหญเปนกลมขาราชการหรอเจาหนาทของรฐภายในกระทรวงสาธารณสข รวมกบตวแทนของกลม NGO และกลมทส คอ ภาคประชาสงคมทประกอบดวยตวแทนภาคสวนตางๆ ในประเทศซงมบทบาทในการเคลอนไหวกดดนนกการเมอง รวมกบสอสารมวลชนทมบทบาทเผยแพรขอมลขาวสารใหแกสาธารณะ
กระบวนการปฏรปไดเรมขนในชวงเวลาทกาลงจะมการเลอกตง โดยมการแขงขนกนอยางรนแรงระหวางพรรคการเมองสองขว กลมนกปฏรประบบไดพยายามนาเสนอขอมลการศกษาทม โดยเลอกใชขอมลทสะทอนถงผลดของการบรหารจดการภายใตรฐบาลชดเดม ใหแกพรรคทเปนรฐบาล เชน แนวโนมการลดลงของคาใชจายในครวเรอนทจายคารกษาพยาบาลเปนจานวนเกนกวา 25% ของรายไดทกนไวสาหรบคาใชจายทไมใชอาหาร พรอมนาเสนอขอเสนอแนะเพอทาใหลดลงในอนาคต โดยอยภายใตกรอบแนวคดการปฏรประบบสวสดการรกษาพยาบาล ในขณะเดยวกนกนาเสนอขอมลองคความรทมอย พรอมนาเสนอแนวคดการปฏรปดงกลาวใหแกพรรคการเมองอกขวหนงเพอพจารณาเปนนโยบายในชวงหาเสยงเลอกตงเชนกน
ในขณะเดยวกน สถาบนวจยระบบสาธารณสขกไดทาการศกษาวจยความเปนไปไดของหลกประกนสขภาพถวนหนา และลกษณะการระดมทรพยากรเขาสระบบ โดยดาเนนการในชวงระยะเวลา 6 เดอนกอนจะมการเลอกตง ผลการศกษาพบวาระบบหลกประกนสขภาพถวนหนานนมความเปนไปไดในเชงทรพยากร จงไดมการนาเสนอผลการศกษาดงกลาวไปใหแกพรรคการเมองทงสองขว ปรากฏวาพรรคทเปนรฐบาลเดมกอนเลอกตงไมไดนาไปใชเปนนโยบายเพอดาเนนการ แตอก
พรรคหนนโยบาย ผลกระท และตอรครวเรอนอาหาร จ
ตอความความสาวชาการ นาไปปร
นงซงตอมาชนหลก และผล
ทบทเกดขน
นโยบายหลกระบบสวสดกานทจายคารกษจากเดม 3.8%
นอกจากนระมมนคงของสถาเรจในกระบว ฝายปฏบตกระยกตใชวธก
นะการเลอกต กดนจนเปนผ
กประกนสขภารรกษาพยาบษาพยาบาลเป% ในป 2000
ะบบดงกลาวยถานภาพทางวนการปฏรปราร ฝายนโยบารดงกลาวใน
ง ไดนาไปใผลสาเรจในท
าพถวนหนา บาลโดยรวมขปนจานวนเกน ไปเปน 3% ใ
ยงสามารถเปการเงนการคระบบสาธารณบาย และจากนการพฒนาร
ใชเปนนโยบาสด
นามาซงกาของประเทศ นกวา 25% ในป 2002 (ด
ปนหนงในกลไคลงของประเทณสข โดยควกประชาสงคมระบบสาธารณ
ายหาเสยง แ
ารเปลยนแปลดงจะเหนได
ของรายไดทงรป)
ไกทชวยควบคทศ วามรวมมอขอม อนเปนแบบณสขของตนได
และดาเนนกา
ลงในเชงบวก จากการลดลทกนไวสาหรบ
คมคาใชจายภรวมถงการเองภาคสวนตบอยางใหประดในอนาคต
28 | P a
ารเปนหนงใน
ทงตอประชงของคาใชจาบคาใชจายทไ
ภาครฐ อนสเปนแบบอยางตางๆ ทงจากเทศอนๆ สาม
a g e
นสาม
ชาชน ายในไมใช
สงผลงของกฝายมารถ
29 | P a g e
ปจจยแหงความสาเรจ
กรณศกษาเรองการวางแผนดานสาธารณสขในประเทศไทยน ไดเนนยาใหประจกษถงสจธรรมในสงคมวาดวยเรององคความรเพยงอยางเดยวอาจไมกอใหเกดการเปลยนแปลงใดๆ ในสงคมได หากปราศจากสะพานเชอมตอองคความรนนไปสการปฏบต ดงจะเหนไดวากลมนกปฏรป หรอฝายปฏบตการ ซงประกอบดวยเจาหนาทรฐในกระทรวงสาธารณสขรวมกบตวแทน NGO เปนเรยวแรงสาคญในการดาเนนบทบาทสงตอองคความรจากการศกษาวจย โดยยอยสลายหรอหยบจบสวนทเหมาะสม เพอไปนาเสนอตอผตดสนใจเชงนโยบาย คอนกการเมองในแตละพรรค เพอนาไปพจารณาผลกดน ตอยอดเปนนโยบายและแผนปฏบตอยางเปนรปธรรม โดยตองใหเกดความมนใจตอผตดสนใจเชงนโยบายวา ขอมลเชงประจกษนนเชอถอได เปนประโยชน สามารถเชอมตอและพฒนาเปนนโยบายทปฏบตไดจรง และทสาคญคอเปนทยอมรบของสงคม โดยกรณศกษานยงไดแสดงใหเหนถงบทบาทของกลมประชาสงคมและสอสารมวลชนทถอเปนอกแรงหนงในการสอสารขอมลสสาธารณะ ซงทาใหประชาชนเปนอกแรงหนงทจะสนบสนนและผลกดนใหเกดนโยบายหลกประกนสขภาพถวนหนาขนในสงคม ดงทประจกษชดจากผลการเลอกตงทประชาชนมสทธในการลงคะแนนเลอกนนเอง
โดยสรปคอ องคความรตางๆ จะมประโยชนและนามาซงการเปลยนแปลงได กตอเมอหนาตางแหงโอกาสนนเปดกวางใหสามารถประยกตใชได การจะทาใหมโอกาสอาจทาไดหลายวธ หนงในวธการเหลานน คอผานกระบวนการเคลอนไหวผลกดนจากภาคสวนประชาสงคม และทางการเมอง อยางไรกตามปจจยพนฐานแหงความสาเรจนน ตองประกอบกนอยางลงตว เชนเดยวกบในกรณศกษานทใชการสนบสนนทางการเมองเปนเชอเพลงขบเคลอนการปฏรป ใชขอมลหรอองคความรทไดจากการศกษาวจยเปนเสมอนเขมทศในการกากบทศทาง และใชการเคลอนไหวทางสงคมเปนเหมอนสารกระตนใหเกดกระบวนการปฏรป
กรณศก
แหลงขอ2007. h ผนพนธ:
ความเป
บกพรองคกคามท38.6 ลกระจายมากกวานนมควาตดเชอโด
ระบาดขตงคณะกขอมลกากลมพนกเพศสมพ
กษาท 2 : กา
อมล: Case http://www.c
: Center for
ปนมา
โรคเอดสงจากการตดเชทรนแรงทสดขานคนทวโลกอยแทบทกพนาสองในสามขามชกของการดยยงมชวตอ
รฐบาลไทองโรคเอดสนกรรมการวาดารระบาดผานกงานบรการ พนธ ผบรจาค
รปองกนโรคเ
Studies in Gcgdev.org/se
Global Deve
ส (AIDS: Aชอเอชไอว (Hของมวลมนษก ถงแมวาคนนททวโลก แของประชากรทรตดเชอเอชไอยกวา 560,00ทยไดเรมตระนน เปนการระดวยการปองกนทางระบบเฝ
(Sex worคโลหต กลมผ
เอดสและโรค
Global Healtection/initiat
elopment
Acquired IHIV: Humanษย ในป 200นทตดเชอเอชแมแตในทวปเทตดเชอดงกอวเปนอนดบ00 คน ะหนกถงปญหะบาดในกลมกนและแกไขปาระวงโรค (Srkers) ผ ปวเสพยาเสพต
ตดตอทางเพ
h: Millions Stives/_active
mmunodeficn Immunode05 ไดมการคาชไอวสวนใหญเอเชยกคาดวลาวอาศยอยสองของกลม
หาโรคเอดสตงมผ เสพยาเสพปญหาเอดสแSentinel survวยชายทมาตรดทใชเขมฉดย
พศสมพนธในป
Saved. Centee/millionssav
ciency Syneficiency Virาดประมาณวญจะอยในแถวามผตดเชอไปยในประเทศอนมประเทศในแถ
งแตปค.ศ. ตดทใชเขมฉหงชาต โด
veillance) ในรวจทสถานพยา
ประเทศไทย
er for Globaved/studies/
ndrome) หรus) เปนหนงวามผตดเชอเบแอฟรกา ปแลวกวา 8นเดย สาหถบเอเชยแปซ
1988 โดดยา ในระยดยเรมมแผนปนกลมเสยงตอยาบาลดวยเ
30 | P a
al Developm
รอภาวะภมคในโรคทเปนภอชไอวไปแลวแตการตดเชอ
8.3 ลานคน รบในประเทศซฟค โดยม
ยชวงแรกของะเวลานนไดมปฏบตการตดอการตดเชอ ไเรองโรคตดตอ
a g e
ent,
คมกนภาวะวกวา อกไดโดย
ศไทยมคนท
งการมการดตามไดแก อทาง
31 | P a g e
ในระหวางปค.ศ. 1989-90 จากการตดตามขอมลพบวาสดสวนของผตดเชอเอชไอวในกลมพนกงานบรการไดเพมขนถงสามเทา จาก 3.5% ไปเปน 9.3% และเพมไปเปน 21.6% ในป 1991 นอกจากนในชวงเวลาเดยวกนกพบวาความชกของการตดเชอเอชไอวในกลมทหารเกณฑเพมขนถง 6 เทา จากเดม 0.5% ในป 1988 ไปเปน 3% ในป 1991 โดยพบวาชายหนมจานวนมากนยมไปเทยวสถานบรการและมเพศสมพนธอนเปนเหตใหเกดการตดเชอ จากขอมลการเฝาระวงโรคเอดสดงกลาวทาใหหนวยงานภาครฐทรบผดชอบโดยตรงคอ กระทรวงสาธารณสข เรมหามาตรการควบคม ปองกนและแกไขปญหาเอดสอยางเรงดวน กลยทธการแปรองคความรสการปฏบต
ในชวงเวลานนไดมขาราชการสาธารณสขหลายทานเรมดาเนนการหากลวธในการตอบสนองตอปญหาการระบาดของโรคเอดสในประเทศไทย หนงในนนคอ นายแพทยววฒน โรจนพทยากร ซงขณะนนดารงตาแหนงเปนผ อานวยการสานกงานควบคมและปองกนโรคตดตอในเขตจงหวดราชบร ทานไดมความเหนแยงกบแนวคดดงเดมทจะใหหามาตรการปองกนไมใหประชาชนไปมเพศสมพนธกบพนกงานบรการ โดยทานมเหตผลวา “เปนไปไดยากทจะหามไมใหคนไปมเพศสมพนธกบพนกงานบรการ สงสาคญทสดคอการหาทางใหเขามเพศสมพนธแบบปลอดภย” ซงวธททาใหมเพศสมพนธอยางปลอดภยและไดรบการศกษาวจยดานประสทธภาพและประสทธผลแลวคอการใชถงยางอนามยนนเอง
นพ.ววฒนทราบดวาแนวคดดงกลาวจาเปนตองไดรบการสนบสนนเชงนโยบายจากผ มอานาจในบานเมอง (Political leadership) เนองจากอาชพพนกงานบรการ (เดมเรยก “โสเภณ”) ยงไมเปนทยอมรบและผดกฎหมายในประเทศไทย จงไดทาการปรกษาหารอกบผวาราชการจงหวดราชบร จนกระทงไดรบการยอมรบวาการปองกนการแพรระบาดของโรคเอดสเปนสงทจาเปนตองทาเปนอนดบแรก จากนนจงหวดราชบรจงไดเรมดาเนนนโยบายรณรงคใหมการใชถงยางอนามย 100% ในสถานบรการทกแหงในจงหวด (“No Condom, No Sex” campaign) ถงแมวาในระยะแรกของการดาเนนการ จะมความวตกกงวลของเจาของสถานบรการวา สวนใหญแลวผมาใชบรการจะไมชอบใสถงยางอนามย ดงนนการบงคบใชถงยางอนามยอาจทาใหผมาใชบรการไปใชบรการทสถานบรการแหงอนแทน แตมาตรการดงกลาวของจงหวดราชบร ทบงคบใชในสถานบรการทกแหงเทาเทยมกน ทาใหความวตกกงวลดงกลาวหมดไป
ในการดาเนนมาตรการรณรงคถงยางอนามย 100% นน เจาหนาทรฐ (กระทรวงสาธารณสข) จะทาการประชมรวมกบเจาของสถานบรการ โดยทาการใหขอมลเกยวกบโรคเอดส และวธการใชถงยางอนามยทถกตอง รวมถงประโยชนทจะเกดขน โดยมเจาหนาทตารวจชวยเหลอในการนดประชม
32 | P a g e
ระยะแรก ซงถอเปนวธชวยกดดนใหเจาของสถานบรการยอมใหความรวมมอ นอกจากนยงไดมการจดเตรยมถงยางอนามยใหแกสถานบรการและพนกงานบรการฟรอกดวย
ในขณะเดยวกน ไดมการสอบถามผ ปวยชายทมารกษาโรคตดตอทางเพศสมพนธตามคลนกตางๆ เกยวกบสถานบรการทไดไปใชบรการ โดยถอวาเปนแหลงทนาจะทาใหเกดการตดเชอ และนาจะเปนตวชวดวาการรณรงคใชถงยางอนามยในสถานบรการแหงนนลมเหลว นอกจากนโรคตดเชอทางเพศสมพนธทเกดขนในหญงบรการกถอเปนตวชวดวาไมไดใชถงยางอนามยในการมเพศสมพนธ ในกรณขางตน เจาหนาทสาธารณสขจะเดนทางไปทสถานบรการดงกลาว เพอใหขอมลและแนะนาเพมเตมเกยวกบการใชถงยางอนามย ถงแมวาตามกฎหมายแลว เจาหนาทตารวจจะสามารถปดสถานบรการนนๆ หากไมดาเนนการตามนโยบาย แตในทางปฏบตแลวอาจเปนผลเสยมากกวาผลด เนองจากการปดอาจทาใหมการลกลอบใหบรการ และไมยอมรวมมอในการรณรงคปองกนและควบคมโรค อนกอใหผลกระทบดานลบตามมาอยางมากในพนท
จากการดาเนนการตามนโยบายดงกลาว ไดรบผลตอบสนองอยางรวดเรว โดยอบตการณของโรคตดตอทางเพศสมพนธ เชน หนองใน ในพนกงานบรการและผมาใชบรการในจงหวดราชบรลดลงอยางมากในเวลาไมกเดอน จากความสาเรจในจงหวดราชบร นพ.ววฒนไดดาเนนการถายทอดประสบการณทได ใหแกจงหวดอก 13 จงหวด เพอจงใจใหดาเนนการในป ค.ศ. 1989-90
สาหรบการควบคม ปองกนและแกไขปญหาโรคเอดสระดบประเทศในระยะแรกนน สวนใหญเปนการประชาสมพนธผานทางสอมวลชนโดยการใหความร ทงทางวทยและโทรทศน โดยมงเปาไปทกลมผชายเพอใหเหนถงอนตรายทเกดขนหากไมใชถงยางอนามยเวลามเพศสมพนธกบพนกงานบรการ นอกจากนกยงมการฝกทกษะของพนกงานบรการใหสามารถเจรจากบผมาใชบรการใหใชถงยางอนามย รวมถงวธการใชทถกตอง โดยทาการสอนโดยความรวมมอระหวางเจาหนาทรฐจากกระทรวงสาธารณสข กบเจาหนาทจาก NGO (Non-government organization)
จนกระทงปค.ศ. 1991 นายกรฐมนตร ในฐานะประธานคณะกรรมการวาดวยการปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาตไดอนมตใหดาเนนนโยบายรณรงคการใชถงยางอนามย 100% โดยถอเปนนโยบายแหงชาต กอนหนาทจะมการนาเสนอเรองนใหแกนายกรฐมนตรพจารณานน ขาราชการสาธารณสขกมความกงวลวาอาจไมไดรบการอนมต จงไดมการปรกษาหารอนอกรอบหลายครงกบคณะกรรมการ และผ มสวนไดสวนเสยตางๆ จนกระทงไดรบการสนบสนน จงนาเรองนเขาสการพจารณาจนไดรบการอนมตในทสด
จากการสนบสนนเชงนโยบายดงกลาว ทาใหทกจงหวดดาเนนการตามนโยบายไปในทศทางเดยวกน และทาใหมงบประมาณสนบสนนสาหรบการควบคมปองกนโรคเอดสจากภาครฐเพมขนจาก 2.63 ลานเหรยญสหรฐในป 1991 เพมขนเปน 82 ลานเหรยญสหรฐในป 1996 โดยมการแจกจายถงยางอนามยกวา 60 ลานชนในแตละป
33 | P a g e
ผลกระทบทเกดขน ผลจากการผลกดนใหเกดนโยบายรณรงคการใชถงยางอนามย 100% นน ทาใหมการเพมขนของอตราการใชถงยางอนามยในสถานบรการ จากเดม 14% ในป 1989 ไปเปนมากกวา 90% ในป 1992 โดยมการตดตามขอมลจากการทาการสารวจในกลมผชายและหญงบรการในแตละปของกองระบาดวทยา กระทรวงสาธารณสข และมผลตอเนองมาถงจานวนผ ทตดเชอเอชไอวรายใหม ทลดลงกวา 80% จากป 1991 ถงป 2001 จากการคาดประมาณของคณะทางานดานการคาดประมาณสถานการณโรคเอดสของกระทรวงสาธารณสข (Thai Working Group on HIV/AIDS Projection) สาหรบความชกของการตดเชอเอชไอวในกลมเสยงตางๆ กพบวา ในกลมทหารเกณฑกมอตราความชกทลดลงจาก 4% ในป 1993 เหลอเพยง 2.7% ในป 1994 และ 0.5% ในป 2001 ในขณะทความชกของการตดเชอเอชไอวในกลมผ ปวยทมารกษาโรคตดเชอทางเพศสมพนธกลดลงครงหนงจากชวงป 1994 ถงป 2002
นอกจากการลดลงของอตราการตดเชอเอชไอวรายใหมแลว ยงพบวาอบตการณของโรคตด
เชอทางเพศสมพนธ เชน หนองในแท หนองในเทยม ซฟลส และอนๆ กลดลงอยางมาก โดยพบจานวนผ ปวยลดลงจาก 200,000 รายในป 1989 เหลอเพยง 27,597 รายในป 1994 และเหลอนอยกวา 15,000 รายในป 2001 และอตราดงกลาวกมแนวโนมแปรไปตามกบอตราการใชถงยางอนามยทรายงานอกดวย
34 | P a g e
นอกจากบทเรยนความสาเรจของประเทศไทยจากการแปรองคความรเปนนโยบายระดบชาตเพอรณรงคการใชถงยางอนามย 100% น สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล รวมกบ UNAIDS และกระทรวงสาธารณสข ไดรวมกนศกษาตดตามประเมนผลการดาเนนนโยบายดงกลาวเพอใหแนใจถงอรรถประโยชนทเกดขนในทางปฏบตของนโยบายดงกลาวในระดบประเทศ รวมถงธนาคารโลกไดทาการทบทวนสถานการณและรายงานถงความสาเรจของประเทศไทย ในฐานะทเปนเพยงหนงในไมกประเทศทดาเนนการควบคมปองกนโรคเอดสไดอยางด โดยสามารถปองกนการตดเชอเอชไอวไดอยางนอย 200,000 รายในรอบทศวรรษป 1990 ถงแมวาจะไมสามารถบงบอกถงปจจยจาเพาะทกอใหเกดความสาเรจไดอยางชดเจนเนองจากเปนการดาเนนนโยบายในสถานการณจรงในสงคมโดยไมมกลมควบคมกตาม นพ.ววฒนและคณะไดทาการสรปวา นโยบายรณรงคการใชถงยางอนามย 100% กบการใหความรผานทางวธตางๆ จะสามารถเสรมผลกนไดเปนอยางด ดงจะเหนไดจากหลายประเทศททาเพยงการใหความร กจะควบคมโรคเอดสไดเพยงระดบหนง ซงนอยกวาทประเทศไทยดาเนนการ สาหรบผลกระทบระยะยาวทเกดขนจากนโยบายดงกลาวนน ไดมรายงานการศกษาอยางตอเนองหลายเรอง เชน การตดตามอตราการใชยาปฏชวนะเพอรกษาโรคตดตอทางเพศสมพนธ และอตราการไปรบการรกษาโรคตดตอทางเพศสมพนธในคลนคตางๆ ในภาครฐ โดยมหาวทยาลยมหดล
35 | P a g e
โดยทาการสารวจระยะ 5 ป ในกลมเภสชกรและพนกงานบรการ กยงพบวา มการลดลงของอตราการใชยาปฏชวนะและอตราการเขารบบรการตรวจรกษาโรคอยางตอเนอง ถงแมวาจะไมสามารถตอบไดวามการถายโอนการไปรบบรการไปสภาคเอกชนหรอไม อยางไรกด ความสาเรจของประเทศไทยนน แมไดรบการยอมรบ และนาไปปฏบตในหลายประเทศ และไดรบผลดเชนเดยวกน เชนในประเทศกมพชา ตงแตป 1998 จนสามารถลดความชกของการตดเชอเอชไอวไดถง 30% และเพมอตราการใชถงยางอนามยจาก 53% ไปเปน 96% ไดในรอบการดาเนนงาน 5 ป แตกระทรวงสาธารณสขของประเทศไทยกยอมรบวานโยบายดงกลาวไดแสดงผลเปนทประจกษในกลมพนกงานบรการตามสถานบรการเทานน แตไดผลนอยในกลมทมเพศสมพนธแบบไมใชเชงพาณชย (Casual, non-commercial sex) ปจจยแหงความสาเรจ
หากลองสกดปจจยทเออตอความสาเรจจากบทเรยนในการควบคมปองกนโรคเอดสของประเทศไทย นาจะมาจากหลายอยาง ไดแก การทสถานบรการในพนทอยอยางเปนระบบทเออตอการตดตอประสานงานและควบคมในชวงเวลาดงกลาว การทางานรวมกนอยางพรอมเพรยงของบคลากรสาธารณสขหลากสาขา ทงเจาหนาทสาธารณสข นกระบาดวทยา และนกสถต รวมถงการทางานรวมกนเปนอยางดระหวางเจาหนาทสาธารณสข เจาหนาทตารวจ ผวาราชการจงหวด และภาคสวนอน เชน NGOs และการแสดงบทบาทของผ นาประเทศทสนบสนนทงเชงนโยบายและทรพยากรทเออตอการดาเนนการนนเอง
ทงนทงนน หากวเคราะหกระบวนการแปรองคความรสการปฏบตในกรณศกษาดงกลาว จะพบวากรณศกษานไดใหความสาคญตอการวางแผนการดาเนนงานเปนอยางยง ตงแตการวเคราะหผ มสวนไดสวนเสย (Stakeholder analysis) การสรางใหเกดการมสวนรวมวางแผนและดาเนนงาน (Participation) ทงจากการตดตอระยะตนเพอปรกษาหารอกบผ มอานาจเชงนโยบายระดบจงหวด พรอมการวางแผนปฏบตงานรวมกบภาคสวนอนทไมใชสาธารณสข (Multi-sectoral engagement) เชน ตารวจ และ NGO กอนทจะศกษาตดตาม ประเมนผลจนแนใจวาไดผลด กอนจะขยายผลไปจงหวดอนๆ ผานกระบวนการแลกเปลยนเรยนร (Knowledge sharing and dissemination) และนาเสนอสเวทระดบชาต โดยทาการเตรยมพรอมผานการปอนขอมลตางๆ ทสาคญสเวทยอยระดบคณะกรรมการแตละคน (Lobbying) จนแนใจวาสามารถนาเสนอสเวทระดบชาตไดในทสด
กรณศก
แหลงขอ2007. h ผนพนธ:
ความเป
พฒนา แการเสยชกวา 20%
อตราการบประทจะชวยทประสบปวตามนเอรบประทไดรบปรมIU ตอวนระวงการ
กษาท 3 : กา
อมล: Case http://www.c
: Center for
ปนมา
ภาวะขาและทาใหเดกชวตของเดกก%อกดวย
ในชวงตนรเสยชวตได ทานอาหารทมทาใหไดรบวตาปญหาการขาอใหแกเดกหรทานวตามนเอมาณ 200,00น นอกจากนรไดรบวตามน
รลดอตรากา
Studies in Gcgdev.org/se
Global Deve
ดวตามนเอ พกเสยชวตมากกวา 20-24%
นทศวรรษ 1โดยมการศ
มวตามนเอสงามนเอทเพยงดวตามนเออรอผใหญในพเสรม ปรมาณ00 IU ทก 4-น กลมทควรนเอในปรมาณ
รเสยชวตของ
Global Healtection/initiat
elopment
พบเปนจานวนกกวา 800,00 จากโรคหด ท
980 ไดมผลศกษาสองเรอง เชน แครอทงพอ แตในยางมาก พนททมปญหณ 100,000 -6 เดอน สารไดรบวตามนณทมากเกนไป
งเดกขาดวตา
h: Millions Stives/_active
นมากถง 21%0 คนตอป นอทองเสย และม
การศกษาวจองทดาเนนกาท ผกโขม พชผนหลายพนททดงนนจงมกาาการขาดวตาIU (Internatiาหรบผใหญ คนเอเสรมไดแกป อาจทาใหเก
มนเอในประ
Saved. Centee/millionssav
% ของเดกกออกจากนภาวมาลาเรย รว
ยพบวาการเสารในประเทศเผกใบเขยว ผลทวโลก โดารศกษาวจยแามนเอ โดยแional units) ควรไดรบวตากหญงตงครรภกดปญหาควา
เทศเนปาล
er for Globaved/studies/
อนวยเรยนในะขาดวตามนมถงการเสยช
สรมวตามนเอเนปาล ในทลไมสกสเหลอยเฉพาะประและมขอแนะแนะนาใหเดกและเดกอายามนเออยางนภ และหญงทามพการของล
36 | P a
al Developm
ประเทศกาลงนเอยงมสวนในชวตของมารด
อในเดกจะชวทางปฏบต อง ไข นม แลเทศกาลงพฒะนาใหทาการกอาย 6-11 เ 12-59 เดอนนอย 4,000-5ทใหนมลก แตลกขณะตงคร
a g e
ent,
งนดา
วยลดการ
ละตบ ฒนากเสรมเดอนนควร5,000 ตตองรรภ
37 | P a g e
จากขอคนพบดงกลาว พรอมทงผลการศกษาในรปแบบ meta-analysis ทยนยนถงประโยชนของการเสรมวตามนเอ ประเทศเนปาลจงไดมนโยบายจดตงโครงการระดบชาตเสรมวตามนเอใหแกเดกจานวนหลายลานคนตอป ทงนเนองจากในประเทศเนปาลพบปญหาการขาดวตามนเอจนเปนผลทาใหเกดภาวะตาแหง (Xerophthalmia) หรอภาวะขาดวตามนเออยางรนแรงถง 2-8% ในเดกกอนวยเรยน อนเนองมาจากปญหาความยากจนในประชากร และสภาพแวดลอมของประเทศทไมสามารถปลกผกทมวตามนเอสงได โดยอยางนอย 28% ของประชากรในประเทศมฐานะยากจนมากจนไมสามารถหาอาหารทเพยงพอตอการดารงชวต รวมทงยงมการกดกนสทธในการดารงชพ ทาใหเดกและสตรอาจไมสามารถเขาถงอาหารและปจจยพนฐานไดอยางเพยงพอ
กอนทศวรรษท 1980 ปญหาการขาดวตามนเอยงไมเปนทรบรของผ เกยวของภายในประเทศมากนก จนกระทงดร.อลเฟรด ซอมเมอร แพทยนกวจยจากประเทศสหรฐอเมรกาและคณะไดศกษาในประเทศอนโดนเซยจนพบปญหาตาบอดกลางคนและตาแหงในเดกจานวนมากจนนามาสการเสยชวต และหาความสมพนธจนตงสมมตฐานวานาจะเกดจากการขาดวตามนเอ จากนนจงมการศกษาตอยอดโดยดร.เคท เวสต โดยดาเนนการในประเทศอนโดนเซยและเนปาลจนสามารถพสจนไดวาการเสรมวตามนเอในเดกสามารถชวยลดอตราการตายไดถง 30% ผลการศกษาดงกลาวไดรบการยนยนจากการศกษาอนทดาเนนการในเวลาไลเลยกนอกดวย กลยทธการแปรองคความรสการปฏบต
เนองจากการศกษาวจยทดาเนนการนน ทาในประชากรศกษาจานวนมากถง 30,000 รายและไดมการทาการศกษาหลายโครงการ ไดผลสอดคลองกน จงมสวนทาใหเพมความนาเชอถอของผลการศกษา จนทาใหหนวยงานสาคญในประเทศ เชน กระทรวงสาธารณสข รวมกบ NGO, WHO, UNICEF, และ USAID รวมกนพฒนาโครงการระดบชาตเพอเสรมวตามนเอ โดยผานการประชมหารอ แลกเปลยนขอมลวชาการ และรวมกนทาแผนปฏบตการรวมกน ในกระบวนการพฒนาโครงการระดบชาตดงกลาว ไดมการบรรจแผนโครงการไวภายใตแผนพฒนาประเทศฉบบท 8 ของรฐบาลภายใตพระบรมราชปถมภ ซงเปนแผนงานประเภท 5 ป
จากการสนบสนนงบประมาณขององคกรระหวางประเทศ คอ USAID และ UNICEF ประเทศเนปาลไดเรมดาเนนโครงการเสรมวตามนเอ ตงแตปค.ศ. 1993 โดยมงหวงใหลดอตราการเสยชวตและอตราการเจบปวยของเดกอาย 6-60 เดอนดวยการเสรมวตามนเอ ปรมาณ 200,000 IU จานวนสองครงตอป ในพนท 32 อาเภอนารอง จากจานวนอาเภอทงสน 75 อาเภอทวประเทศ และการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชชวต เพอเพมการรบประทานอาหารทมวตามนเอเพยงพอ รวมถงรณรงคการใหนมแมในพนท 32 อาเภอจาก 75 อาเภอทวประเทศอกดวย ระหวางการดาเนนงานดงกลาว ได
38 | P a g e
มการจดตงองคกร NGO ในชอ The Nepali Technical Assistance Group (TAG) เพอหวงจะชวยเสรมการทางานของภาครฐ ทงในกระบวนการปฏบตงานรวมกน การฝกอบรม การตดตามประเมนผล และการกระตนเตอน นอกจากนยงมองคกรตางประเทศอนๆ มารวมสนบสนนการดาเนนงานอกดวย เชน AUSAID และ CIDA เปนตน
อยางไรกตาม โครงสรางและบรบทแวดลอมพนฐานในชมชนของประเทศเนปาลในชวงเวลานน ไมเออตอการดาเนนการตามนโยบายดงกลาวมากนก เชน สถานอนามยในชมชนมจานวนจากด บคลากรมความรและมจานวนไมเพยงพอ ปญหาการละเวนการปฏบตหนาทของบคลากร เปนตน ดงนนการกลยทธการดาเนนงานของโครงการในตอนแรกจงใชวงจรของอาสาสมครสาธารณสขในระดบชมชนเปนกลไกหลกทจะขบเคลอน เนองจากมจานวนถง 36,000 คน กระจายในพนททวประเทศ โดยไดรบมอบหมายใหทาการแจกจายวตามนเอใหแกกลมเปาหมายทตงไว แตจากการดาเนนงานพบวามปญหาอยางมากในรอบปแรก เนองจากอาสาสมครสาธารณสขนนไมไดรบการยอมรบนบถอจากประชาชน เนองจากมความรนอย รวมทงอาสาสมครจานวนมากไมไดสนใจทจะรวมมอดาเนนการตามนโยบายเพราะไมเหนความสาคญ ทงๆ ทไดรบงบประมาณคาตอบแทนจากรฐคนละ 2 ดอลลารสหรฐ ตอเดอนในชวงขวบปแรก
ดงนน จงไดมการปรบกลยทธการดาเนนงาน โดยอาศย NGO คอกลม TAG ในการมาชวยเสรมกระบวนการดาเนนงาน กลาวคอ ผ นาของกลม TAG ไดเลงเหนถงปญหาดงกลาว จงคดหาวธในการจงใจอาสาสมครสาธารณสขใหทางาน โดยใชการใหโอกาสแสดงความคดเหนในการปรบกระบวนการดาเนนงาน (Opportunity) การฝกอบรมความรใหแกอาสาสมครเพอทาใหเกดความยอมรบนบถอจากประชาชนมากขน (Respect) การกลาวชมเชยและใหเกยรตในเวทตางๆ เพอใหเกดความภาคภมใจ (Recognition) และการจงใจใหระลกวาการดาเนนการดงกลาวเปนการชวยชวตเดกซงเปนลกหลานของตนเองในชมชน ซงถอเปนการแกไขปญหาในชมชนดวยแรงและความรบผดชอบของตนเอง (Ownership)
ภายหลงจากดาเนนการตามกลยทธดงกลาวแลว ปรากฏวาไดรบผลการดาเนนงานสาเรจตามทไดตงไวในแผนทง 32 อาเภอ รฐบาลจงไดทาการขยายผลเพมขนปละ 8-10 อาเภอ จนกระทงครบทง 75 อาเภอทวประเทศในป 1997 ผลกระทบทเกดขน จากการดาเนนนโยบายระดบชาตดงกลาว ไดมการประเมนคาใชจายทเกดขน ในป 1997 และ 2000 เพอนามาประกอบการพจารณาความคมคาของนโยบายน พบวาการใหวตามนเอเสรมจานวน 2 ครงตอป ตองลงทนประมาณ 1.25 ดอลลารสหรฐตอเดกหนงคน ทงนไมรวมคาเสยเวลาของ
39 | P a g e
อาสาสมครสาธารณสข ซงหากเปรยบเทยบกบการดาเนนนโยบายสาธารณสขอนๆ เชน การรณรงคใหเลยงลกดวยนมแม การตดตามภาวการณเจรญเตบโต และการเสรมอาหาร micronutrient ชนดอนๆ ซงตองลงทนสงกวานโยบายนถง 4 เทา จากการคานวณ cost-effectiveness พบวา นโยบายนใชจายไป 327-397 เหรยญสหรฐ per death averted และ 11-12 เหรยญสหรฐ per disability adjusted life-year (DALY) การดาเนนการตามนโยบายดงกลาวสามารถครอบคลมเดกอาย 6-59 เดอนไดถง 81% โดยสามารถปองกนมใหเดกเกดภาวะตาบอดไดถง 2,000 คนตอป โดยมผลการตดตามประเมนแบบ quasi-experimental พบวาสามารถลดอตราการตายในเดกไดถงครงหนง โดยทาการเปรยบเทยบระหวางอาเภอทมการเสรมวตามนเอ กบอาเภอทไมไดรบการเสรมวตามนเอในชวงเวลาเดยวกน อยางไรกตาม ยงคงเปนทสงสยและนาตดตามตอไปวา นโยบายระดบชาตนจะสามารถดาเนนการตอไปไดอยางยงยนหรอไมทามกลางความไมแนนอนดานขวการเมองของรฐบาลทอาจสนบสนนหรอไมสนบสนนในอนาคต นอกจากน ในชวงเวลาทผานมาประเทศเนปาลไดเรมมการคดระบบคาตอบแทนอาสาสมครสาธารณสขในรปแบบของ Endowment Fund ซงจดตงและควบคมโดยคณะกรรมการพฒนาหมบาน โดยอาศยการไดรบงบประมาณกอนหนงจากรฐ นาเขาบญชและนาดอกเบยทเกดขนมาใชจาย สนบสนนใหแกอาสาสมครในเครอขาย ซงกอใหเกดความพงพอใจของอาสาสมครระดบหนง แมกระนน กยงเปนทสงสยในความยงยนของผลดทเกดขน รวมทงการบรหารจดการกองทนดงกลาวขนอยกบคณะกรรมการพฒนาหมบานในแตละพนทวาบรหารไดดเพยงไรอกดวย ปจจยแหงความสาเรจ
กรณศกษานโยบายการเสรมวตามนเอในประเทศเนปาลน แสดงใหเหนถงความสาเรจในการแปรองคความรจากงานวจยไปสระดบนโยบาย โดยอาศยปจจยหลายประการ ไดแก ความนาเชอถอขององคความร ผนวกกบขนาดและความรนแรงของปญหาการขาดวตามนเอในประเทศ เพอสรางใหเกดความตระหนกถงปญหาและการยอมรบในกลมผสรางนโยบาย
อยางไรกด แมไดมการสรางนโยบายใหเกดขนแลว แตบทเรยนทพบในระหวางการดาเนนนโยบายคอการปรบแตงวงจรการดาเนนงานทมอยโดยผานการใชอาสาสมครสาธารณสขในพนท โดยใชกลยทธ 4 ประการคอ การใหโอกาสมสวนรวมแสดงความคดเหน การพฒนาศกยภาพโดยการฝกอบรมเพอหวงสรางความเชอมนและนบถอของประชาชนตออาสาสมครสาธารณสข การยกยองชมเชยใหเกดความรสกภาคภมใจในภารกจทดาเนนการ และการสรางความรสกเปนเจาของปญหาและเปนผ ดาเนนการแกไขปญหาดวยตนเอง ทงนทงนนจดเดนอกประการหนง คอการดาเนนการโดย
40 | P a g e
มไดใชระบบคาตอบแทนจงใจมาเปนหลกการดาเนนงาน แตใชกลยทธอนมาชวยปรบแตง พรอมทงการถายโอนบทบาทภาครฐไปส NGO ใหมารวมกนปรบระบบการดาเนนงาน พรอมทงการวางระบบการตดตามประเมนนโยบายทดาเนนการไปแลว เพอดความคมคาโดยเปรยบเทยบกบนโยบายอนๆ มาประกอบการตดสนใจเชงนโยบายในระยะตอมา
กรณศก
แหลงขอinto Dec2006: 84 ผนพนธ:
ความเป
สหรฐอเม(ดงรปท แวดลอมเปนอยานนๆ โดยไดสวนเสสวนเสยในโยบาย
กษาท 4 : กา
อมล: Creatincentralized P4(8); 669-72
: Lori SA, Rh
ปนมา
Populatมรกา ไดทา 1)โดยอาศยมโดยเฉพาะองดแลว จะยใชหนทางทสยในพนท ในการรวมกนของฝายปฏบ
รวางแผนดาน
ng WindowsPlanning in 2.
honda RS, R
tion Referาการพฒนาโปฏสมพนธทยางยงจากผะทาใหเกดโอกยอมรบกนไดทงนประโยชนสราง พฒบตการ และก
นสาธารณสข
s of OpportuKenya. Bulle
Roger-Mark
rence Burโมเดลตนแบบซบซอนระหวมอานาจระดกาสในการพฒดโดยทกฝาย ทนทจะไดรบค
ฒนา และผการไดรบความ
ขในประเทศเค
unity for Policetin of the W
DS, Fariyal F
reau (PRBบทจะอธบายวางปญหาทมบตางๆ ซงฒนากลวธเพทงฝายผ มอาควรจะเปนประลกดนนโยบามรเชงวชากา
คนยา
cy Change: World Health
FF, and Nan
B) เปนหนวปรากฏการณมอยในพนท หงหากพจารณพอสรางสรรคนานาจ ฝายปฏะโยชนทงในแายทจะเกดผลรทจาเปนสาห
Incorporatinh Organizatio
ncy VY.
วยงานวชากาณการเปลยนแหนทางแกไขปณาปฏสมพนธนโยบายทตอฏบตการ และแงการมสวนรลตอตนเอง หรบผ มอานา
41 | P a
ng Evidenceon, August
ารอสระในประแปลงของนโยปญหา และบธของปจจยทงอบสนองตอปญะประชาชนผ มรวมของผ มสวรวมถงการเร
าจ
a g e
e
ะเทศยบาย บรบทงสามญหามสวนวนไดรยนร
ประเมนรวมกบกDHS) ประเทศใหบรกาและเลงผสาธารณสาธารณ กลยทธ
กระบวนการศกษ16 ครง เขาใจงาขาวเพอก
ในปค.ศ. 2ผลการใหบรกการสารวจดานและไดทากาเคนยา เ ร คณภาพ แผลเลศทจะนาณสขทงระดบอณสขในประเท
ธการแปรองค
ในชวงแรกคณนการเรยนรจาษาในรปแบบก พรอมกบกาย รวมไปกบกระตนใหเกด
001 PRB การสาธารณนประชากรแลารสารวจกลมกยวกบการดและระดบการาเสนอไปสมออานวยการแลศ
คความรสกา
ณะทางานไดากผลการศกษการจดการปรารจดเตรยมเอบการเผยแพรดความตระหน
ไดรวมกบกรสข (Kenya ละสขภาพแหมตวอยางจากดาเนนการใหบรใชบรการ ผอผ ทเกยวของละระดบปฏบ
ารปฏบต
ดมการวางแผนษาและเชอมโระชมยอยๆ แอกสารและสอรผานทางสอสนกของสาธาร
ระทรวงสาธา Service Pหงชาต (Natioกสถานบรการบรการสาธารผลการประเมนง เชน ผบตการ เพอ
นทจะสนบสนโยงไปยงแนวและการนาเสอประเภทตางสารมวลชนท รณะควบคกน
รณสข ประProvision Aonal Demogรสาธารณสขจรณสข ทงนทไดมาจากสรางและตด อใหไดนาไปใช
นนใหเกดกจกคดเชงนโยบานอในเวทในพงๆ ทนาเสนอทงในรปแบบสนไป
เทศเคนยา Assessment: graphic andจานวนทงสนงในเรองความการสารวจน สนใจเชงนโยชประโยชนใน
กรรมทจะกระาย โดพนทตางๆ ทอผลสรปการศสอในชมชน
42 | P a
ในการดาเนน KSPA) โด
d Health Surน 388 แหมเพยงพอของ ไดมการวเครยบาย เจาหนการพฒนาร
ะตนใหเกดดยการกระจาวประเทศ จาศกษาในรปแและการจดแ
a g e
นการดยทาrvey: หงในงการราะหหนาทระบบ
ายผลานวน แบบทแถลง
43 | P a g e
จากนนไดมการประชมในระดบภมภาค โดยความรวมมอระหวาง PRB กบเจาหนาทรฐของประเทศเคนยา ในรปแบบทแตกตางจากการปฏบตในอดตทเปนการจดประชมเพอนาเสนอผลงานใหแกเพยงเจาหนาทรฐฝายเดยว โดยคณะทางานไดมการจดการประชมโดยการมงเปาทจะบรณาการผลการศกษานเขาสกระบวนการวางแผนของกระทรวงสาธารณสขเพอพฒนานโยบายทเนนการปรบปรงระบบสาธารณสข ผานความรวมมอของทกภาคสวนในสงคม การประชมแบงจดใน 4 ภมภาค และตงทมงานทประกอบดวยหลายฝาย เชน เจาหนาทการแพทยและสาธารณสขในพนท นกสขศกษา ตวแทน NGO ตวแทนแพทยจากภาคเอกชน รวมถงตวแทนทเกยวของกบการวางแผนและพฒนาระบบจากกระทรวงอนๆ
หลงจากทไดมการประชมตามภมภาคตางๆ เพอนาเสนอสาระสาคญทไดจากการศกษาแลว ไดมการเปดโอกาสใหทกฝายใหความคดเหน และทาการพจารณาประเดนเรงดวน เพอมารวมกนผลกดนในเชงนโยบายและแผนปฏบตการเพอตอบสนองตอประเดนปญหาตางๆ ตอไป จากกระบวนการขางตน ไดประเดนปญหาเรงดวนคอ สขภาวะของมารดา สขภาวะของเดก การวางแผนครอบครว และโรคตดตอทางเพศสมพนธ จากนนไดมการรวมกนพฒนาแผนการดาเนนงานระดบพนทเพอตอบสนองตอปญหา โดยทประชมไดมอบหมายใหเจาหนาทสาธารณสขระดบพนทเปนแกนนาในการพฒนาแผน
หลงจากรวมกนพฒนาแผนปฏบตการในระดบพนทแลว พบวามแผนทไดรบการพฒนาขนโดยองขอมลหรอหลกฐานเชงประจกษ จานวนทงสน 70 แผน โดยทกแผนไดรบการยอมรบจากตวแทนในแตละทม และพสจนแลววาตรงตามประเดนปญหาทสาคญในพนท ผลกระทบทเกดขน แผนปฏบตการในระดบพนท ทง 70 แผนไดรบการรวบรวมและนาเสนอตอระดบกระทรวงสาธารณสขเพอนาเขาสแผนประจาป และทาเรองของบประมาณ พรอมขอมลสนบสนนจากการศกษาวจย และไดรบการอนมตงบประมาณสนบสนนทงหมด ในปงบประมาณ ค.ศ. 2002 และถอเปนบทเรยนแหงความสาเรจทเกดขนจากกระบวนการทเปนความรวมมอจากภาคประชาสงคมเปนครงแรกในประเทศเคนยา จนทาใหมการประยกตวธการดงกลาวตอมาในการดาเนนงานเรองจาเพาะตางๆ ในเวลาตอมา ถงแมจะมการยอมรบวาตองมการลงทนลงแรงมากกวากระบวนการสรางนโยบายและแผนปฏบตการแบบเดมกตาม
44 | P a g e
ปจจยแหงความสาเรจ
กรณศกษาเรองการวางแผนดานสาธารณสขในประเทศเคนยาน แมจะเปนเรองทหลายประเทศเคยดาเนนการหรอกาลงดาเนนการในรปแบบนแลวกตาม แตกไดใหบทเรยนหลายอยาง ไดแก
1. โอกาสของการพฒนาทเกดขนจากการเปดโอกาสใหองคกรวชาการภายนอกมารวมศกษาวจย โดยผนวกกบกจกรรมทดาเนนการอยแลว เชน การท PRB มารวมดาเนนการศกษา KSPA รวมกบกจกรรมการสารวจดานประชากรและสขภาพทกระทรวงสาธารณสขของประเทศเคนยา แทนทจะเปนการดาเนนการแยกกจกรรมซงอาจทาใหตองลงทนทรพยากรมากขน หรออาจไมไดรบการตอบรบจากกลมเปาหมาย
2. การวางแผนการนาเสนอผลงานวชาการสกลมเปาหมายทกภาคสวน โดยกลยทธทหลากหลายในเวลาเดยวกน เชน การใชวธการจดประชม รวมกบการผลตสอทเหมาะสมกบกลมเปาหมายทจาเพาะ และผานสอสารมวลชนทมในแตละพนท
3. ในสวนของกระบวนการผลกดนไปสระดบนโยบาย กรณศกษานไดนาเสนอวธการขบเคลอนนโยบายผานเวทประชาคม ทประกอบดวย ภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาชน รวมกบการเสาะหาความรวมมอแบบบรณาการกบกระทรวงอนๆ ทเกยวของไปพรอมๆ กน
4. กรณศกษาน ยงไดแสดงเปนตวอยางของความสาเรจทมการพฒนาแผนปฏบตการระดบพนท ทตอบสนองตอประเดนปญหาของพนทอยางแทจรง (Area based operation plans) โดยอาศยขอมลหรอหลกฐานเชงประจกษทไดจากการศกษาวจยมาสนบสนน มไดมการพฒนานโยบายหลกของชาตกอนเชนในอดต จากนนคอยมการนาเสนอและรวบรวมเขาสระดบกระทรวงเพอเสนอของบประมาณสนบสนนในเวลาตอมา
กรณศก
แหลงขอCanadia ผนพนธ:
ความเป
มากถง สาเหตจาจากขอมปญหาก(FCTC) ดาเนนกหามสบบดาเนนกวชาการเของแตล
ประเมนนInternatการแปรทงระดบ
กษาท 5 : กา
อมล: Knowlan Institutes
: Gepffrey T
ปนมา
การแพร5 ลานคนในากบหร และมลดงกลาวจงารแพรระบาด โดยตงแารเพอตอบสบหรในพนทสารโดยยดถอเปนหลก ถงละประเทศมา
อยางไรกนโยบายวาดtional Tobacผลการศกษาผสรางนโยบ
รตอสกบการ
ledge to Acts of Health R
F, University
ระบาดของบนแตละป ในะมการคาดปรงมความรวมมดของบหร เรแตอดตจนถงนองตอปญหสาธารณะ กการพฒนากรงแมวา ณ ปกนก กตาม มหาวทวยเรองการค
cco Control าและประเมนาย นกวชาก
รแพรระบาดข
tion: An EndResearch (C
y of Waterlo
หรถอเปนปญนศตวรรษท 2ระมาณวานามอกนในระดบยกวา The Wปจจบน ไดหาบหร เชน การแบนการโรอบความรวมปจจบนไมได
ทยาลยวอเตอวบคมปญหาPolicy Eval
นนโยบายเพอาร และกลม
ของบหรในเวท
d-of-Grant KIHR), 2010.
o and Ontar
ญหาระดบโลก20 ทผานมาจะมคนเสยชบประชาคมโลWHO Frameดมการออกนโการออกฉลาฆษณา และมมอโดยยดเอมการดาเนน
อรล ในประเทาบหรในระดบuation Projeใหนาไปใชปรปฏบตการสน
ทโลก
Knowledge T
rio Institute f
ก โดยเปมคนเสยชวตชวตมากถง 1ลกเพอสรางกework Convโยบายระดบนากเตอนเกยวกะการขนภาษบอาขอมลหรอหการศกษาเพอ
ทศแคนาดา ไบนานาชาตขนect (ITC Proระโยชนในทกนบสนนนโยบ
Translation C
for Cancer R
นสาเหตการตตอยางนอย 11 พนลานคนกรอบความรวention on Tนานาชาตเพอกบพษภยของบหร เปนตน หลกฐานเชงปอประเมนเปร
ดมการดาเนนนในปค.ศ.
oject) โดยโครกกลมของผ มบาย โครงกา
45 | P a
Casebook.
Research
ตายของประช00 ลานคนโนในศตวรรษทวมมอเพอควบTobacco Coอใหแตละประงบหร กฎห โดย FCTCประจกษทางรยบเทยบนโย
นโครงการตด2002 ในชอรงการนมงทจสวนไดสวนเสาร ITC ไดรบ
a g e
ชากรโดยมท 21 บคมontrol ะเทศหมายC ไดดานยบาย
ดตามอของ จะทาสย บการ
46 | P a g e
สนบสนนงบประมาณจากประเทศตางๆ จานวน 4 ประเทศในระยะแรก ไดแก ประเทศแคนาดา สหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร และออสเตรเลย และไดดาเนนการขยายผลจนสามารถทาการสารวจกลมประชากรทสบบหรไดมากถง 70% ทวโลกใน 20 ประเทศ ณ ปจจบน และยงถอเปนโครงการระดบนานาชาตเพยงโครงการเดยวทมงประเมนนโยบายการควบคมบหรภายใตกรอบความรวมมอ FCTC กลยทธการแปรองคความรสการปฏบต
นอกเหนอจากวถปฏบตแบบดงเดม เชนการเผยแพรผลการศกษาไปยงผ ทเกยวของโดยตรงแลว ทม ITC ไดพยายามเผยแพรองคความรทไดจากการศกษาในภาษาทเขาใจงายและเหมาะสมกบแตละกลมเปาหมาย นอกจากนยงไดนาเสนอคาวจารณเพมเตมของผ ทใชองคความรดงกลาวอกดวย
จากการสนบสนนงบประมาณของ CIHR โครงการ ITC ไดทาการขยายกลมเปาหมายไปยงตางประเทศโดยทาการทารายงานระดบประเทศ ใหแกประเทศฝรงเศส จน เยอรมน เนเธอรแลนด และไทยอกดวย
นอกเหนอรายงานดานวชาการแลว ITC ไดทารายงานเกยวกบฉลากเตอนสาหรบผบรโภค โดยสอดแทรกผลการศกษาในรปแบบของรปภาพตางๆ เพอใชในการรณรงควนปลอดบหรโลกในป 2009 เพอแจกจายใหแกประชาชนผสนใจและสอสารมวลชนทเกยวของในระดบนานาชาต โดยรายงานดงกลาวไดรบการแปลเปนภาษาจน โดยสานกงานควบคมบหรแหงชาตของประเทศจน เพอใชในการรณรงคในประเทศจนอยางกวางขวาง
วงจรการแปรองคความรสการปฏบตของโครงการ ITC น สวนใหญใชกระบวนการแลกเปลยนเรยนรผานวงจรการเผยแพรขอมลอนหลากหลายดงทไดกลาวไวขางตน ตวอยางของความสาเรจและความไมสาเรจในการดาเนนงานเพอควบคมปญหาบหร ไดรบการถายทอดในกลมประเทศเปาหมายทเปนเครอขายอยางทวถง ไมวาจะเปนเรองผลการสารวจความคดเหนของประชาชนประเทศฝรงเศสในป 2008 ทเหนดวยกบการหามสบบหรในคาเฟ บาร และรานอาหาร ซงไดรบการถายทอดไปสระดบนโยบายผานทางรายงานวชาการ และนามาซงการออกนโยบายหามสบบหรระดบชาต และไดรบการตดตามประเมนผลในระยะตอมาจนพบวานโยบายดงกลาวสามารถทาใหลดอตราการสบบหรลงอยางมนยสาคญ พรอมกบการทาใหเกดอตราการสนบสนนนโยบายหามสบบหรในทสาธารณะเพมขนทงในกลมผ ไมสบบหรและทสบบหรอกดวย หากพจารณาตวอยางในประเทศฝรงเศสน อาจถอวาเปนกระบวนการเชอมตอแบบวงลองานวจยสนโยบายสงานวจยนนเอง (Research to Policy to Research Cycle)
นอกจากนยงไดมการตดตามสถานการณทเปนผลจากนโยบายในประเทศอนๆ เชน การทประเทศไทยไดมนโยบายตดภาพเตอนขางซองบหรตงแตป 2006 ทาใหมผลใหผสบบหรเกดความ
47 | P a g e
ตระหนกตอผลเสยตอสขภาพและมความอยากทจะเลกสบมากขน หรอแมแตในประเทศจนทมการศกษาพบวา การใชตวอกษรเปนคาเตอนทซองบหรอยางเดยวนนไมไดผล รวมถงมการวจยสารวจประชาชนแลวพบวามเสยงสนบสนนใหออกนโยบายหามสบบหรในทสาธารณะมากขน และในประเทศเนเธอรแลนดและเยอรมนมการการศกษาเปรยบเทยบนโยบายหามสบบหรทไมเครงครดจะไดผลนอยกวาการดาเนนนโยบายแบบเครงครดในประเทศไอรแลนดและฝรงเศส องคความรทไดจากงานวจยของประเทศตางๆขางตน ไดรบการถายทอดสกนและกนในประเทศทเปนเครอขายความรวมมอ เพอนาไปพฒนาตอยอดการดาเนนการควบคมปญหาบหรของแตละประเทศไดอยางมประสทธภาพมากขน โดยมจดเนนทงในเรองคณภาพขององคความร ความหลากหลายของชองทางการเผยแพรและความเหมาะสมของเนอหากบความตองการของกลมเปาหมาย รวมถงความรวมมอหรอการมสวนรวมของกลมผ มสวนไดสวนเสยในแตละกระบวนการ โดยมการสรางวงจรตางๆ ใหเออตอการดาเนนการดงกลาว เชน การจดเวทประชมเพอแลกเปลยนเรยนรระหวางกน การจดเวทประชาสมพนธสสาธารณะเพอหวงผลโดยตรงตอประชาชน และหวงผลโดยออมใหประชาชนเปนแรงรวมผลกดนดานนโยบายอกทางหนง ผลกระทบทเกดขน ผลกระทบทเหนจากการเลอกดาเนนการโดยวงจรดงกลาว คอการเปลยนแปลงในดานนโยบายควบคมบหรของแตละประเทศในเวทโลก การปรบปรงเปลยนแปลงของนโยบายทออกมาจากการตกลงระหวางประเทศภายใตกรอบความรวมมอ FCTC รวมถงภาคสมาชกในเวทโลกทหนมาใหความรวมมอรณรงคตอตานบหรกนเพมขนและจรงจงมากขน แตสงททกคนกาลงเฝารอดในอนาคตคอ อตราการสบบหรของโลกทลดลง และอตราการเสยชวตหรอเจบปวยอนมสาเหตจากบหรทลดลงนนเอง ปจจยแหงความสาเรจ วงจรการสอสารองคความร รวมถงขอเสนอแนะเชงนโยบายของโครงการ ITC ถอเปนตวอยางหนงของความสาเรจในการแปรความรไปสระดบนโยบายทงระดบชาตและนานาชาต ผานการตโจทยเรองการสงขอมลองคความรใหเหมาะกบความตองการและลกษณะของกลมเปาหมาย ผานชองทางการตลาดอนหลากหลาย รวมถงการสรางมลคาเพมของสนคา (องคความร) โดยเพมเตมคาวจารณของผใชความร เพอทาใหสมบรณและเปนทยอมรบมากขน และเปนการแสดงใหเหนถงการมสวนรวมของทกผ มสวนไดสวนเสย อนจะนามาซงนาหนกและความนาเชอถอ ทจะชวยใหผสรางนโยบายเลงเหนความสาคญของตวสนคานมากขนกวามาจากฝายวชาการเพยงฝายเดยว
กรณศก
แหลงขอthe Wor ผนพนธ:
ความเป ศกษาวจ19% เคกวาทแพทาการสซมเศราห 25 ป จาดาเนนกทมาจาก ในประเทกากบ ต
กษาท 6 : ระบ
อมล: From Rrld Health O
: Harpham T
ปนมา
ปญหาดานสจยพบวา 33ยมความรสกพทยในเวยดนารวจระดบชาหรอโรคกงวลนอกจากนยงานวน 5,584 จวตรในชวตปกเชอชาตของชโดยปกตแลวทศเวยดนาม ตดตามนโยบา
บบดแลสขภา
Research Evrganization,
T and Tuan T
สขภาพจตในป3% ของผหญกอยากฆาตวนามเคยคาดปาตในมารดาทล มากถง 20%งไดมการศกษ คน พบวามประจาวนได ชนกลมนอย วหนวยงานทม ไดแก สมชชาาย คณะกรร
าพจตในประเ
vidence to P, August 200
T.
ประเทศเวยดญงทมาใชบรกตาย โดยขอมประมาณเอาไทมลกอายไม
% โดยใชเครอษาระดบชาตใมความชกของ ประมาณ 2 จะพบวามควมบทบาทในการะดบชาตดรมการกลางด
เทศเวยดนาม
Policy: Menta06: 84(8); 66
นามถอเปนปการทคลนกทมลดงกลาวถไว ซงคาดไวเพเกน 1 ป จาองมอทไดรบกในชมชน โดงการเคยมอา25% ในจานวามชกของอาการจดการนโานสขภาพจตดานวทยาศาส
ม
al Health Ca64-8.
ปญหาสขภาพทวไปในเมองโอวาสงกวาปพยง 1% จากานวน 2,000 การตรวจสอบดยทาการสารการเสยใจหรนวนดงกลาว าการดงกลาวยบายเกยวกบต (National Aสตรและการศ
are in Viet N
พทสาคญ โฮจมนทมอากระเทศทพฒนกการศกษาด ราย พบวามบมาตรฐานแลวจประชาชนรอหมดหวงจนหากพจารณวถง 34% บระบบบรกาAssembly) ซศกษา (Cent
48 | P a
am. Bulletin
โดยมผลการซมเศรา นาแลว และยงกลาวจงไดมมความชกขอลว อายระหวาง นทาใหไมสามณาเฉพาะเพศ
ารดานสขภาพซงทาหนาทในtral Commis
a g e
n of
ลการและ ยงสงมการองโรค
14-มารถหญง
พจตนการssion
49 | P a g e
for Science and Education) ซงจะทาหนาทในการพฒนานโยบายดานสขภาพ กรมการแพทย (Department of Curative Medicine) ซงอยในกระทรวงสาธารณสข โดยทาหนาทรบผดชอบในการพฒนานโยบายดานการรกษาและการปองกนโรค สถาบนนโยบายและยทธศาสตรดานสขภาพ (The Health Strategy and Policy Institute) ซงสงกดกระทรวงสาธารณสข โดยทาหนาทปอนขอมลเชงประจกษใหแกหนวยงานตางๆ เพอพฒนานโยบาย และคณะกรรมการระดบชาตดานประชากร ครอบครว และเดก (National Committee for Population, Families, and Children) ซงเปนองคกรภาครฐททาหนาทประสานงานกบทกภาคสวนในเรองเกยวกบประชากร ครอบครวและเดก นอกจากน ยงมองคกรตางประเทศทเขามาเกยวของกบระบบสขภาพในเวยดนาม ไดแก องคการอนามยโลก และมหาวทยาลยจากตางประเทศ ตงแตอดตจนกระทงถงปค.ศ. 2004 นโยบายดานสขภาพจตในประเทศเวยดนาม มงเนนการรกษาเฉพาะโรคจตเภท และโรคลมชก ภายในสถานพยาบาลเทานน โดยไมมนโยบายดานการสงเสรมสขภาพจตและการปองกนโรคทางจตใจอนๆ เลย รวมถงยงไมเคยมการสรางนโยบายระดบพนทใดๆ ทเกยวของกบสขภาพจตอกดวย กลยทธการแปรองคความรสการปฏบต
ในชวงปลายปค.ศ. 2004 หนวยงาน NGO ทมชอวา The Research and Training Center for Community Development ไดนาเสนอขอมลการศกษาวจยเกยวกบสขภาพจตในทประชมของสมชชาระดบชาตดานกจการสงคม โดยมผ เขารวมประชมประมาณ 60 คนซงมาจากหลายภาคสวน ไดแก สมาชกวฒสภา นกการเมอง รฐมนตรชวยวาการกระทรวงศกษา และผ ทมสวนไดสวนเสยดานกจการสงคมทมาจากจงหวดตางๆ จานวน 22 จงหวด จากทงหมด 64 จงหวดทวประเทศ หนวยงาน NGO ดงกลาวไดนาเสนอขอมลดานสขภาพจตออกมาในประเดนทเกยวของกบปญหาความยากจน ซงไดรบการวเคราะหมาเปนอยางดแลววาตรงกบความสนใจของสมาชกวฒสภา นอกจากนการประชมดงกลาวจงใจทจะจดนอกเมองหลวงเพอใหแนใจวาผ เขารวมประชมจะไมสามารถออกจากทประชมไปทางานประจาของตนเองไดงายๆ
หลงจากจบการประชม ไดมการสารวจความคดเหนของผ เขารวมประชม พบวานกการเมองรสกสนใจในเรองดงกลาวเปนอยางมาก และรสกยนดทไดรบทราบขอมลโดยใชเวลามงไปยงประเดนเดยวกนไดตลอดทงวน ทาใหนาจะสามารถนาขอมลดงกลาวไปใชในการพฒนานโยบาย รวมถงการวางแผนตดตาม กากบกจกรรมทเกยวของไดดยงขน
นอกจากน NGO ยงไดนาเสนอขอมลดานสขภาพจตดงกลาวใหแกคณะกรรมการระดบชาตดานประชากร ครอบครวและเดก จานวน 80 คน ในชวงเวลาทคณะกรรมการกาลงรางแผนปฏบตการ
50 | P a g e
ระยะ 5 ป (2006-10) และพยายามทจะตพมพผลการศกษาดานสขภาพจตในแมและเดก ลงในหนงสอพมพประจาวนภายหลงจากการประชม โดยไดเรยบเรยงบทความไมใหกระทบกระเทอนจนกอใหเกดผลกระทบทจะทาใหเกดการแบงแยกหรอกดกนทางสงคมกบผ ทมปญหาสขภาพจต
อยางไรกตาม เปนทนาสงเกตวา หนวยงาน NGO นไดเคยมผลงานทเคยทางานรวมกบหนวยงานรฐตางๆ ในเรองอน จนเปนทเชอถอและมผลงานเปนรปธรรมมากอนหนาน เชน การปอนขอมลเกยวกบปญหาทพโภชนาการในเดก และการขาดธาตเหลกในผหญงและเดก จนทาใหเกดการเปลยนแปลงดานนโยบาย นอกจากนโครงสรางของหนวยงานยงคานงถงชองทางเชอมตอกบภาครฐ โดยทาการเชญเจาหนาทอาวโสจากภาครฐมาเปนกรรมการทปรกษาของหนวยงาน ผลกระทบทเกดขน ดวยลกษณะตางๆ เหลานจงทาใหขอมลทนาเสนอไดรบการตอบรบเขาสกระบวนการพฒนานโยบายระดบชาตทตอบสนองตอปญหาสขภาพจตในผหญงและเดก ในรปแบบตางๆ เชน การทาการคดกรองสขภาพจตในกลมผหญงและเดก รวมทงการจดใหเกดระบบการดแลรกษาโรคทางจตเวชในระดบชมชน พรอมการเกดกจกรรมสรางเสรมสขภาพจตอกดวย ปจจยแหงความสาเรจ
กรณศกษาเรองระบบดแลสขภาพจตในประเทศเวยดนามนยงไดทาการวเคราะหหาปจจยทมผลตอการนาองคความรทไดจากการศกษาวจยไปสการปฏบตและการผลกดนเชงนโยบาย โดยทาการสมภาษณกลมผ มสวนไดสวนเสย เชน ตวแทนของคณะกรรมการระดบชาตฯ สมาชกอาวโสของสถาบนนโยบายฯ ตวแทนองคการอนามยโลกในฐานะผใหทน รวมถงนกวจยจากสถาบนสขภาพจตแหงชาต ผลการสมภาษณพบปจจยทนาจะเกอหนนใหผสรางและพฒนานโยบายนาองคความรไปใชดงทเหนในกรณศกษา ดงน
1. ปจจยทอยในบรบทของการเมอง พบวากรณศกษานไดแสดงใหเหนถงการฉวยโอกาสนาเสนอขอมลทอยในความสนใจของกลมเปาหมาย ในชวงเวลาทเหมาะสม ไดแกการนาเสนอขอมลสขภาพจตทนาไปเชอมโยงกบประเดนความยากจนซงเปนทสนใจของนกการเมองและสมาชกวฒสภา รวมทงการนาเสนอขอมลในชวงเวลาทคณะกรรมการระดบชาตกาลงอยในชวงพฒนาแผนพอด นอกจากนยงไดแสดงถงปรากฏการณทมหนวยงานรฐหลายระดบทดาเนนงานหรอตดตอกบนกวจยหรอผ นาเสนอขอมล ทาใหมโอกาสสาเรจมากขน
51 | P a g e
2. ลกษณะของขอมลทนาเสนอ ขอมลทนาเสนอตองเปนขอมลทเชอถอได ผานกระบวนการศกษาทถกตองเหมาะสม ผวจยไมมผลประโยชนแอบแฝง และขอมลดงกลาวไดรบการนาเสนอผานชองทางอนหลากหลาย ทงเวทวชาการ และสอสารมวลชน
3. ชองทางเชอมโยงระหวางผ นาเสนอขอมลและฝายนโยบาย จะเหนไดวากรณศกษานไดแสดงใหเหนวาผ นาเสนอขอมลมความสมพนธหรอมชองทางตดตอกบฝายนโยบายมากอนหนาน ทาใหงายตอการผลกดนไปสกระบวนการพฒนานโยบายได นอกจากนการมโครงสราง เชน คณะกรรมการระดบชาตฯ อยแลวนน กเออตอการทผ นาเสนอขอมลจะมเวทในการนาเสนอตอผ เกยวของไดมากขน
4. ปจจยภายนอก ขอมลทนาเสนอนน หากมองคกรภายนอก เชน องคการอนามยโลก และมหาวทยาลยจากตางประเทศ รวมดาเนนการหรอสนบสนนกจะทาใหฝายนโยบายเหนความสาคญไดมากขน
กรณศก
แหลงขอ2007. h ผนพนธ:
ความเป มการคาประเทศก เปนวธกอหวาตกเหลอเพยเปนทแพทสดในศทศวรรษ ในปค.ศขณะนนสาธารณRehydra
กษาท 7 : กา
อมล: Case Shttp://www.c
: Center for
ปนมา
โรคทองรวงเปดประมาณวากาลงพฒนา การรกษาภาารรกษาทไดรกโรคในทพกพยง 4% เมอเทพรหลายทวโลศตวรรษท 20 ษท 1970 และประเทศอยป. 1977 พบวาอตราการตาย
ณสขของประเทation Salts (
รปองกนการ
Studies in Gcgdev.org/se
Global Deve
ปนสาเหตททามเดกทารกเ โดยเฉลยแลววะขาดนาโดยรบการพฒนาพงของผอพยพทยบกบ 20-3ลก จนกระทงอ เพราะสามาะถอเปนมาตปตถอเปนประากวาครงหนงยของทารกโดทศอยปตไดรORS) ใหแกป
เสยชวตจากโ
lobal Healthection/initiat
elopment
ทาใหเกดการเเสยชวตจากภวเดกในประเยใหสารนาทาาขนตงแตป คพในหลายปร0% ในกลมทองคการอนามรถปองกนการฐานการรกษะเทศทอยในแงของการเสยชดยเฉลยคอ 10รบความชวยเประชาชน แต
โรคทองรวงใน
h: Millions Satives/_active
เสยชวตจากภภาวะนระหวาทศกาลงพฒางการรบประค.ศ. 1970s ซระเทศ และพบทไดรบสารนามยโลกขนานารเสยชวตจากษาสาหรบโรคแถบแอฟรกา ชวตของเดกท00 ตอ 1,000เหลอจาก UNตพบวามเพยง
นประเทศอยป
aved. Centee/millionssav
ภาวะขาดนาไาง 1.4-2.5 ลานาจะเปนโรคะทาน (Oral Rซงเปนชวงทมบวาสามารถชาทางหลอดเลนามวา ORTกโรคทองรวงไคทองรวงจนถซงพบปญหาทารกในอยปต0 ทารกแรกคลNICEF โดยทาง 10-20% ขอ
ปต
er for Globalved/studies/
ได โดยเฉพาะานคนตอป สคทองเสยกนปRehydration มการระบาดขชวยลดอตรากอด และไดรบ
T นาจะเปนกาไดมากกวา 5ถงปจจบน าโรคทองรวงเตเกดจากโรคลอดทมชวต าการแจกจายองผ ทเปนโรค
52 | P a
l Developme
ะในเดกทารกวนใหญอยในปละ 3 ครง Therapy: Oองโรคการเสยชวตใบการนาไปใชารคนพบทสา5 ลานคนใน
เปนจานวนมาทองรวง โดย กระทรวงย Oral ทองรวงเทาน
a g e
ent,
น
ORT)
ใหชจนาคญ
าก ณ
นนท
53 | P a g e
ใช ORS ทาใหม ORS เหลอเกบไวเปนจานวนมาก นอกจากนจากการสารวจพบวา มารดาสวนใหญไมมความตระหนกและไมรถงประโยชนของ ORS โดยนยมไปซอยาหยดอาการทองเสยมารบประทานมากกวา รวมถงแพทยผ รกษาเองกมกจะแนะนาใหมารดาหยดปอนนา นม และอาหาร ใหแกเดก ซงกทาใหเกดความเสยงตอภาวะขาดนามากขน กลยทธการแปรองคความรสการปฏบต
เจาหนาทกระทรวงสาธารณสข ตระหนกถงปญหาทเกดขน และเลงเหนวาการจะนาเอาวธการรกษาโดย ORS ไปสการปฏบตไดนน จาเปนตองไดรบความรวมมอจากทกฝาย ตงแตระดบนโยบายไปจนถงประชาชนผ เปนกลมเปาหมายหลก จงไดทาการศกษาระดบพนท ใน 29 หมบานแถบชนบท ในปค.ศ. 1980 ในชอโครงการพฒนาการบรการสขภาพในชนบท โดยใหพยาบาลทาการสอนมารดาเกยวกบวธการให ORS ทบาน รวมถงการใหความรแกแพทยเกยวกบการรกษาดวย ORT จากการดาเนนงานพบวาสามารถลดอตราการเสยชวตในเดกได 38% เมอเทยบกบหมบานทไมไดรบความรดงกลาว นอกจากนยงพบวาอตราการเสยชวตจากโรคทองรวงในชวงทมการระบาดลดลงถง 45%
จากผลการดาเนนโครงการดงกลาว รฐบาลอยปตจงไดมนโยบายใหมการใช ORT ทวทงประเทศ ครอบคลมประชากรทง 41 ลานคน โดยทาการจดตงโครงการควบคมโรคทองรวงแหงชาต (National Control of Diarrheal Diseases Project: NCDDP) ในปค.ศ. 1981 โดยไดรบงบประมาณสนบสนนจาก USAID และทมงานสนบสนนดานวชาการ จาก John Snow Incorporated การดาเนนงานของโครงการดงกลาวเกดขนโดยไดรบความรวมมอจากภาคสวนตางๆ ไดแก กระทรวงสาธารณสข หนวยงานภาครฐอนๆ หนวยงานเอกชน สมาคมวชาชพ และองคกรตางประเทศ คอ องคการอนามยโลก และ UNICEF โดยมการตงเปาหมายไว 5 ประการ คอ
1. อตราการเสยชวตจากโรคทองรวงในเดกอายตากวา 5 ป ลดลงอยางนอย 25% 2. สรางความตระหนกในการใช ORT ในมารดาใหไดอยางนอย 90% 3. มารดาตองมความรความเขาใจในการใช ORT อยางนอย 75% 4. ลดอตราการเสยชวตจากโรคทองรวงในโรงพยาบาลใหไมเกน 5% 5. เพมอตราการใช ORT ในกลมผ ทเปนโรคทองรวงชนดรนแรงใหไดไมตากวา 50% ในการดาเนนงานของ NCDDP ใหไดตามเปาหมายทตงไวในขณะนนถอเปนเรองทยาก
และทาทาย โดยจะตองทาการเปลยนทศนคตและพฤตกรรมของมารดาและแพทยผ รกษา รวมทงยงตองทาการสารอง ORS ใหมปรมาณทเพยงพอแกความตองการของประเทศ NCDDP จงไดวางแผนปรบนโยบายและแผนการดาเนนการโดยอาศยขอมลตางๆ ตามสถานการณ และไดแบงองคประกอบ
54 | P a g e
การวางแผนดาเนนงานเปน 4 สวน ไดแก การออกแบบผลตภณฑและสรางตราผลตภณฑ (Product design and branding) การผลตและแจกจาย (Production and distribution) การฝกอบรม (Training) และการตลาดและการโฆษณา (Marketing and promotion)
ในการออกแบบผลตภณฑนน ไดมการทาการสารวจตลาด (Market research) พบวา ORS ท UNICEF แจกจายนนใชสาหรบละลายนาปรมาตร 1 ลตร ซงประชาชนสวนใหญในอยปตไมมภาชนะทจไดเพยงพอ รวมทงการทมารดาสวนใหญมความรสกวานาในปรมาตร 1 ลตรนนใหญเกนกวาทจะใหเดกดมได NCDDP จงไดออกแบบผลตภณฑ ORS ในขนาดทเลกลง เพอใชละลายนาปรมาตร 200 มลลลตร และมการผลตถวยปรมาตร 200 มลลลตรพรอมตราสญลกษณโครงการ โดยแจกจายผานทางรานขายยาและศนยสาธารณสขทวประเทศ นอกจากนในกรณทไมมถวยดงกลาว ยงไดวางแผนแนะนาใหมารดาใชขวดโซดาเลกทมอยทวไปตามครวเรอนมาใชแทนถวยไดอกดวย เนองจากมปรมาตรเทากน อยางไรกตาม NCDDP ตระหนกดวา ORS ทาหนาทปองกนภาวะขาดนา แตไมไดชวยใหหยดถายเหมอนยาแกทองเสยทวไป จงไดวางแผนการวางตาแหนงผลตภณฑใหถกตองเพอปองกนไมใหเกดความเขาใจผด โดยใชคาอธบายของ ORS ในภาษาอาหรบวา “Mahloul Moalgett et Gafaff” ซงแปลวา “สารละลายทรกษาภาวะขาดนา (Solution for treating dehydration)” โดยเปนทรจกกนในนาม “สารละลาย (Solution)” และใชชอผลตภณฑวา “Gafaff” ซงมความหมายวา “ฤดแลง” รวมทงการสรางตราสญลกษณเปนรปมารดากาลงปอนนาใหแกเดก ซงตราผลตภณฑนเปนทจดจาไดทวประเทศในระยะเวลาตอมา
จากการตดตามอตราการใช ORS อยางใกลชด ประกอบกบขอมลดานอตราการปวยเปนโรคทองรวง ทาใหสามารถคาดประมาณปรมาณความตองการ ORS ได โดย NCDDP ไดทาการผลต ORS ใหมปรมาณเพยงพอสาหรบความตองการระดบประเทศอยางนอย 3 เดอน กระบวนการผลตทมนนอาศยความรวมมอกบภาคเอกชนทชวยผลตบรรจภณฑสงใหในราคาทน โดย NCDDP และ UNICEF รวมกนรบผดชอบคาใชจายใหแกทงภาครฐและเอกชน ORS ทผลตขนมานนไดรบการแจกจายไปยงกลมเปาหมายผานหลายชองทาง นอกจากผานทางศนยสาธารณสขภาครฐ และรานคาของภาคเอกชนแลว จากการสารวจตดตามการใช ORS พบวามปญหาในชนบทเกยวกบระยะทางระหวางบานกบทแจกจาย ORS ทมระยะทางไกลกนมาก NCDDP จงไดมการปรบแผนการดาเนนงาน โดยทาการเกณฑผแจกจายระดบชาวบาน (Depot holder) โดยมทงในรปแบบอาสาสมครทไมตองการผลตอบแทน และแบบทมการจายคาตอบแทนเลกนอย เพอใหผแจกจายระดบชาวบานซงอาศยอยในพนทอยแลว เปนนายหนาทจะนา ORS แจกจายใหกบชาวบานในพนทนนเอง สวนใหญแลวกจะเปนกลมผ นาชมชน อาสาสมครสาธารณสข และหมอตาแย นอกจากนยงพบปญหาดานความรวมมอของรานขายยาทจะชวยแจกจาย ORS เนองจากขายยาแกทองเสยจะไดกาไร ในขณะทจาย ORS ใหฟร
55 | P a g e
ทาใหมการปรบมาตรการโดย NCDDP แจกถวยใหแกรานขายยาฟร โดยแนะนาใหรานขายยาขายถวยพรอมแถม ORS ใหแกชาวบาน กทาใหไดรบความรวมมอจากรานขายยาทวไปเปนอยางด
สาหรบการฝกอบรมนน ถอเปนปจจยประการสาคญทจะเปนตวชวยตดสนวานโยบายทรฐบาลสนบสนนใหมการใช ORS จะสาเรจหรอไม NCDDP ไดมการจดอบรมอาสาสมครสาธารณสขเพอใหสามารถวนจฉยโรคทองรวงและภาวะขาดนา รวมถงวธการใช ORS ใหถกตอง นอกจากนกยงมการผลตสอในรปแบบสอสงพมพ และวดทศน มการจดประชม โดยเนนถงความสาคญของการใช ORS และรณรงคเพอลดการใชยาแกทองเสยหรอยาหยดถาย และความสาคญของการรกษาสขอนามยและการใหนมลก ซงจะชวยปองกนการเกดโรคทองรวงได
สวนประกอบทสาคญอยางมาก คอการวางแผนการตลาดเชงสงคมและการประชาสมพนธผานสอในรปแบบตางๆ NCDDP ไดตงกลมเปาหมายในการสอสารไว ดงนคอ กลมมารดาทมลกอายนอยกวา 3 ป กลมวชาชพสขภาพ เภสชกร และกลมสอสารมวลชน โดยไดทาการจดทาขอความทเกยวกบอนตรายของโรคทองรวง สาเหต และวธการควบคม ปองกน และแกไขปญหาดงกลาวในรปแบบขอความสนๆ เขาใจงาย เหมาะสมกบแตละกลมเปาหมาย โดยทาการประชาสมพนธผานชองทางตางๆ รวมถงทางโทรทศนซงไดรบความนยมเปนอยางมาก เนองจากอยปตเพงมโทรทศนเขามาในชวงตนทศวรรษ 1980 ผนวกกบการขอความรวมมอจากดาราทเปนทรจกของประชาชนเพอมาชวยประชาสมพนธ ทาใหไดรบการตอบรบเปนอยางด ผลกระทบทเกดขน หลงจากดาเนนการตามนโยบายและแผนทวางไว เปนระยะเวลา 10 ป พบวาเปาหมายทกอยางทตงไวบรรลผลสาเรจ ในชวง 5 ปแรกพบวามการแจกจาย ORS มากขนกวาตอนแรกถง 4 เทา จานวนเดกทเปนโรคทองรวงและมาพบแพทยทคลนกมเพมขน จากเดม 630,000 คนในปค.ศ. 1983 เพมขนเปน 1.4 ลานในป 1985 และมการสารวจพบวามารดามความรเรอง ORS ประมาณ 99% ในป 1986 นอกจากนยงพบวาภายหลงจากดาเนนนโยบายรณรงคการใช ORS แลว ทาใหอตราการเสยชวตของเดกทารกลดลง 36% และอตราเสยชวตในเดก ลดลง 43% เมอเปรยบเทยบระหวางป 1982 และ 1987 ในขณะเดยวกนอตราการเสยชวตจากโรคทองรวงกลดลง 82% ในเดกทารก และ 62% ในเดก โดยมการคาดประมาณวา นโยบายดงกลาวทาใหลดจานวนเดกทเสยชวตจากโรคทองรวงไดถง 300,000 ราย ในระหวางป 1982 และ 1989 อยางไรกตาม การดาเนนนโยบายดงกลาว แมจะประสบผลสาเรจอยางชดเจนในภาพรวม แตหากวเคราะหลงในแตละภาคสวน จะพบวาการตอบสนองตอนโยบาย ORT นน ในภาคเอกชนมการตอบสนองชากวาภาครฐ ทงๆ ทแพทยในภาคเอกชนในประเทศอยปตนนจะดแลคนไขมากถง 75%
56 | P a g e
ของจานวนคนไขทงหมด ซงเปนทนาเสยดาย นอกจากนปจจยทเหนวาเปนอปสรรคในการดาเนนนโยบายอยางชดเจนคอการตลาดของยาแกทองเสยหรอยาหยดถาย ซงครองตลาดมาแตเดม โดยมผลกระทบตอการตอบรบการใช ORS ของทงประชาชน แพทยผดแล รวมถงรานขายยานนเอง ดงนนจาเปนตองมการศกษาเจาะลกถงปจจยทเกยวของมากขนเพอปรบปรงนโยบายและการดาเนนงานใหมประสทธภาพยงขนตอไป ปจจยแหงความสาเรจ
กรณศกษาเรองการปองกนการเสยชวตจากโรคทองรวงในประเทศอยปตน มปจจยทเออตอความสาเรจคอ หนง มการใชขอมลองคความรจากการศกษาวจยมาชวยพฒนานโยบาย ดงจะเหนไดจากขอมลทชดเจนในเรองประโยชนของ ORT อนเปนตนกาเนดของแนวคดทจะนามาใชในประเทศอยปต แตหลงจากดาเนนการแลวไมประสบความสาเรจ กไดมความพยายามทจะดาเนนการศกษาวจยกระบวนการตางๆ ภายในประเทศ เพอนามาปรบปรงนโยบายและแผนการดาเนนงาน ในเชง Action และ Operation research รวมกบการใชผลการศกษาทไมไดจากดเฉพาะการวจยทางการแพทยเทานน แตมการนาการวจยทางการตลาดมาเพอสารวจความพงพอใจและวถชวตประชากร จนนามาปรบแตงผลตภณฑทเปนทยอมรบ และเขาถงวถชวตประจาวนของประชาชนได นอกจากน ยงมการวจยในลกษณะประเมนผล ซงไดผลการศกษาเพอนามาปรบปรงการดาเนนการไดอกดวย ประการทสองคอ การสรางนโยบายและแผนการดาเนนงานทมความยดหยน ทาใหสามารถปรบเปลยนใหเหมาะสมตามสถานการณได โดยยงคงยดถอเปาหมายเปนหลกในการดาเนนงาน
หากมองถงทมาของขอมลระหวางการดาเนนนโยบายทนามาซงความสาเรจในกรณศกษาน คงปฏเสธไมไดเลยวา ผลจากการวจยเชงสงคม และการตลาด ซงสะทอนถงความชอบ และวถชวตของประชากรนน เปนพระเอกของเรอง มากกวาผลการวจยทางวทยาศาสตรการแพทยทพสจนวา ORT ไดผลดในการรกษาโรคทองรวงเสยอก ดงนนนจงเปนตวอยางของการประยกตองคความรแบบพหศาสตรในการนามาสรางนโยบายและปรบปรงกระบวนการดาเนนนโยบายทางดานสาธารณสขไดเปนอยางด
กรณศก
แหลงขอCanadia ผนพนธ:
ความเป
ควบคม Tubercuประเทศ ไอวจากแ
จากสถาศกษาวจทเปนโรงโครงการประเทศก
ปองกนกไดรบการโภชนากการถกท
กษาท 8 : กา
อมล: Knowlan Institutes
: Mira Johri,
ปนมา
ในปค.ศ. 20ปองกน และ
ulosis, and M หนงในเปาแมสลก (Prevในชวงเวลานาบนวจยสขภาจยโดยดาเนนงพยาบาลแหร PMTCT กวเตมาลาตอจากการศกษการตดเชอเอชรใหบรการปรารและใหบรกทารายรางกาย
รปองกนการ
ledge to Acts of Health R
University o
05 ประเทศกะแกไขปญหาโMalaria: GFAหมายหลกคอvention of Mนน ดร.มรา โจาพแหงแคนานงานตามหลกงชาตของประในโรงพยา
อไป ษาวจย พบวชไอวไปสลก รกษาและเจาการปรกษาแกยในครอบครว
ตดเชอเอชไอ
tion: An EndResearch (C
of Montreal
กวเตมาลาไดรโรคเอดส วณATM) เพอใหอการสรางนโ
Mother to Chจร จากมหาวาดา (Canadก PMTCT ในะเทศกวเตมาบาลแหงน
วาโครงการไดสามารถปอง
าะเลอดตรวจจกผหญงจานววใหแกผหญง
วจากแมสลก
d-of-Grant KIHR), 2010.
รบงบประมาณโรค และมาดาเนนการควโยบายและกาhild Transmisวทยาลยมอนทian Instituteนโรงพยาบาลาลา โเพอนาไปพฒ
ดใหยาตานไวงกนการตดเชจานวนทงสนวน 2,500 คนจานวน 750
กในประเทศก
Knowledge T
ณสนบสนนจลาเรย (Globวบคม ปองกนารดาเนนการssion of HIVทรออล ประเes of Healt San Juan dโดยหวงทจะไฒนาและผลก
รสแกหญงตงชอเอชไอวในเน 4,500 คน พรอมทงได คนอกดวย
กวเตมาลา
Translation C
จากกองทนโลbal Fund to น และแกไขปเรองการปอง
V: PMTCT) เทศแคนาดาไh Research
de Dios ซงเปไดเปรยบเทยกดนเชงนโยบ
งครรภจานวนเดกได 10 คน โดยไดทาดใหบรการปร
57 | P a
Casebook.
ลก เพอดาเนนFight HIV/Aปญหาโรคเอดกนการตดเชอ
ไดรบทนสนบh: CIHR) เพปนหนงในสองยบประสทธผลบายระดบชาต
น 23 คน คน โดยมผหาการคดกรองกษาเกยวกบ
a g e
นการAIDS, ดสในอเอช
บสนนพอมางแหงลของตของ
เพอญงทงดานกรณ
58 | P a g e
ผลการศกษาทไดรบการกลนกรองเพอหวงทจะนาเสนอไปสระดบนโยบายและผ มสวนไดสวน
เสย มดงตอไปน 1. การใหยาตานไวรสแกหญงตงครรภเพอปองกนการตดเชอเอชไอวจากแมสลกตามหลก
PMTCT โดยดาเนนการในโรงพยาบาล San Juan de Dios ในประเทศกวเตมาลานนไดผลด เทยบเทากบผลทไดดาเนนการในประเทศอนๆ โดยสามารถลดอตราการตดเชอจากเดม 30% ใหเหลอเพยง 2% เทานน และการใหยาตานไวรสเพอปองกนการตดเชอเอชไอวจากแมสลก และเพอรกษามารดาทตดเชอเอชไอวนเปนทยอมรบเปนอยางดในกลมผ ปวย
2. จากการศกษาพบวา ในรอบ 12 เดอนทผานมา กลมผหญงทตดเชอเอชไอวมปญหาการทารายรางกาย การประทษรายทางวาจา และการประทษรายทางเพศ จากคสมรสหรอคนอน คอนขางมาก นอกจากนยงพบวา การมประวตถกประทษรายทางเพศในวยเดกจะเปนตวทานายโอกาสทจะถกประทษรายในรปแบบตางๆ ตอนเปนผใหญได และการถกประทษรายในรปแบบตางๆ กทาใหมความเสยงทจะแทงสง
3. การศกษานไดคนพบปจจยเสยงตอการตดเชอเอชไอว โดยเฉพาะการทผหญงสวนใหญตดเชอจากคสมรสหรอคนอน โดยไดนาเสนอรปแบบการปองกนการตดเชอเอชไอวทครอบคลมประชากรกลมเสยงตางๆ สาหรบประเทศกวเตมาลา ผลการศกษาดงกลาวถอเปนองคความรทสาคญและไดรบการคาดหมายวาจะยงประโยชน
ใหแกประเทศกวเตมาลาเปนอยางมาก เนองจาก ณ เวลานนประเทศกวเตมาลายงไมเคยมการพฒนาระบบการตดตามเฝาระวงโรคเอดส รวมถงนโยบายทเกยวของกบการควบคมและปองกนแกตดเชอเอชไอวจากแมสลก นอกจากนบรการสาธารณสขทตอบสนองตอปญหาเฉพาะอยางเชนการประทษรายทางรางกาย จตใจและทางเพศ กมอยนอยมาก กลยทธการแปรองคความรสการปฏบต
ทมงานวจยไดวางแผนในการนาเสนอผลการศกษาใหแกผ มสวนไดสวนเสยทกฝาย โดยเฉพาะอยางยงในภาคสวนของผสรางและพฒนานโยบายดานสาธารณสขของประเทศกวเตมาลา โดยไดทาการจดกจกรรมนาเสนอขอมลผานการเลยงอาหารเยน (Dinner activity) โดยเชญตวแทนจากทกภาคสวน จานวนทงสน 120 คน ไดแก กลมผสราง พฒนา และตดสนใจเชงนโยบาย ตวแทนจาก NGO กลมแพทย กลมนกขบเคลอนมวลชน (Activist) กลมผ สอขาว กลมผ ปวย และผ ทเชยวชาญและเกยวของกบโรคเอดส ปญหาการประทษรายในครอบครว และสขภาพของมารดาและเดกในประเทศ
59 | P a g e
บรรยากาศภายในงานกจกรรมน เปนการนาเสนอขอมลทผานการยอยสลายออกมาในรปแบบภาษาทเขาใจไดงายสาหรบทกภาคสวน โดยมทงภาษาองกฤษและภาษาสเปน หลงจากจบการนาเสนอ ทางผจดกจกรรมไดจดใหมการอภปราย โดยเชญตวแทนสาคญจากแตละภาคสวนใหรวมแสดงความคดเหน โดยไดมการเรยกวธดงกลาวนวาเปน เวทแลกเปลยนองคความรจากการศกษาวจย (Research exchange model) โดยเปนลกษณะการดาเนนทรกษาสมดลยระหวางบรรยากาศวชาการและการสรางสมพนธภาพระหวางกนทไมเครงเครยดจนเกนไป โดยใชทมงานทจดกจกรรมเปนตวเชอมและสรางบรรยากาศของการแลกเปลยนวฒนธรรมในรปแบบของขอมลการศกษาทหวงจะใหไดรบการสนบสนนและผลกดนตอไปในเชงนโยบายและการปฏบตอยางเปนรปธรรม
อยางไรกตาม พนฐานสาคญทขาดเสยไมไดเลย คอการคลกคลของทมงานวจยกบตวแทนภาคสวนตางๆ โดยเฉพาะภาคสวนนโยบาย ตงแตเรมกระบวนการศกษาวจย อนจะนามาซงการสรางสายสมพนธและความคนเคย และมพลงสนบสนนความนาเชอถอของขอมลและโอกาสทจะนาเอาขอมลไปใชในอนาคต ผลกระทบทเกดขน ถงแมวาจะไมไดมการประเมนผลกระทบโดยตรงจากการจดกจกรรมแลกเปลยนดงกลาว แตเปนทนาสงเกตวา ตวแทนจากภาคสวนตางๆ ไดใหความเหนตรงกนวา ไดประโยชนจากเวทการคนขอมลสสงคมในลกษณะน นอกเหนอจากประโยชนทไดจากตวขอมลทไดรบตระเตรยมมานาเสนออยางเหมาะสมแลว ยงถอเปนเวททเชอมโยงภาคสวนทไมเคยทางานรวมกนอยางจรงจง ใหมารจกกนและวางแผนทางานรวมกนไดในอนาคต ในปจจบน ประเทศกวเตมาลาไดมการพฒนานโยบายเพอตอบสนองตอปญหาการตดเชอเอชไอวจากแมสลก การประทษรายภายในครวเรอน และมการพฒนาระบบเฝาระวงการตดเชอเอชไอวระดบประเทศ ซงสวนหนงมาจากองคความรทไดจากการศกษาวจยของทมงานดงกลาว
60 | P a g e
ปจจยแหงความสาเรจ จากกรณศกษาในประเทศกวเตมาลา ถงแมจะมลกษณะทแตกตางจากกรณศกษาอน ตรงทโครงการมไดจบลงทความสาเรจในการผลกดนสนโยบายภายในระยะเวลาของโครงการ แตไดใหบทเรยนบางอยางทเหนไดชด คอ การททมศกษาวจยไดจบประเดนการศกษาทสามารถสะทอนถงปญหาสาคญทแทจรงภายในประเทศกวเตมาลาได นอกเหนอไปจากการดาเนนงานวจยทมประสทธภาพจนไดผลการศกษามาแลว ยงไดมการวางแผนผลกดนไปสระดบนโยบาย โดยจดกจกรรมทสามารถสรางสมดลยระหวางวฒนธรรมพนฐานทแตละกลมเปาหมายอาจมแตกตางกน ซงหากมการจดเวททเปนวชาการลวนๆ อาจทาใหเกดความเบอหนายหรอไมสามารถดงดดตวแทนจากภาคสวนทมใชดานวชาการมารวมได ทมงานจงจดเวทกงวชาการในรปแบบเวทแลกเปลยนเรยนรโดยเลยงอาหารเยน และใชการนาเสนอขอมลทไดรบการยอยสลายออกมาในรปแบบทเขาใจไดงาย หลายภาษา สาหรบทกกลมเปาหมาย และสดทายคอการเปดโอกาสใหแตละภาคสวนไดมบทบาทแสดงออกซงความคดเหนตอประเดนตางๆ ดงกลาว ซงทาใหเออตอการสานตอและผลกดนไปสระดบนโยบายตอไป
61 | P a g e
บทวเคราะหเชงเปรยบเทยบระหวางกรณศกษา (Comparative analysis among case studies)
จากกรณศกษาขางตน จะพบวาทงกรณศกษาจากประเทศไทยและจากตางประเทศ ไดใหบทเรยนเกยวกบปจจยแหงความสาเรจทเหมอนและแตกตางกน โดยสามารถนามาวเคราะหเปรยบเทยบโดยพจารณาถงบทบาทของแตละผ มสวนไดสวนเสยและกระบวนการสนบสนนการแปรองคความรสความสาเรจของนโยบายสาธารณะได พรอมทงการเปรยบเทยบลกษณะปจจยเกอหนนทมบทบาทในแตละกรณศกษา ดงตารางขางลางน
62 | P a g e
กรณศกษา
บทบาทของแตละผมสวนไดสวนเสย กระบวนการสนบสนนการแปรความรส
ความสาเรจของนโยบาย นกวชาการ ผสราง/
ตดสนใจเชง
นโยบาย
ผปฏบต/ดาเนนนโยบาย
NGO สาธารณะ การวจยระหวางดาเนนนโยบาย
กจกรรมการถายทอดขอมลส
กลมเปาหมาย
ประเท
ศไทย
การวางแผนดานสาธารณสขในประเทศไทย +++ +++ +++ +++ +++ +++ +++ การปองกนโรคเอดสและโรคตดตอทางเพศสมพนธใน
ประเทศไทย ++ +++ +++ ++ +++ ++ +++
ตางประเทศ
การลดอตราการเสยชวตของเดกขาดวตามนเอในประเทศเนปาล
+++ ++ ++ +++ + ++ +++
การวางแผนดานสาธารณสขในประเทศเคนยา +++ +++ +++ + + ++ +++ การตอสกบการแพรระบาดของบหรในเวทโลก +++ +++ +++ ++ ++ ++ +++ ระบบดแลสขภาพจตในประเทศเวยดนาม ++ +++ +++ +++ ++ ++ +++
การปองกนการเสยชวตจากโรคทองรวงในประเทศอยปต +++ +++ +++ ++ + +++ +++ การปองกนการตดเชอเอชไอวจากแมสลกในประเทศ
กวเตมาลา +++ ++ ++ + + ++ +++
หมายเหต: + = นอย, ++ = ปานกลาง, +++ = มาก
63 | P a g e
กรณศกษา
ปจจยเกอหนน ลกษณะผลการ
ศกษาวจยทด
ความนาเชอถอของผนาเสนอขอมล
ความใกลชดระหวางผนาเสนอและกลมเปาหมาย
ความสนใจแรกเรมของฝายนโยบาย
ความรวมมอของทกภาคสวน
แรงกดดนจาก
สาธารณะ
เงอนเวลาท
เหมาะสม
แรงผลกดน/สนบสนนจาก
ตางประเทศ
ประเท
ศไทย
การวางแผนดานสาธารณสขในประเทศไทย +++ ++ + + +++ +++ +++ ++ การปองกนโรคเอดสและโรคตดตอทาง
เพศสมพนธในประเทศไทย ++ ++ ++ + +++ +++ +++ +++
ตางประเทศ
การลดอตราการเสยชวตของเดกขาดวตามนเอในประเทศเนปาล
+++ +++ + ++ +++ + +++ +++
การวางแผนดานสาธารณสขในประเทศเคนยา +++ +++ ++ ++ +++ + ++ +++ การตอสกบการแพรระบาดของบหรในเวทโลก +++ +++ + ++ +++ ++ +++ +++ ระบบดแลสขภาพจตในประเทศเวยดนาม ++ +++ +++ + ++ + ++ ++ การปองกนการเสยชวตจากโรคทองรวงใน
ประเทศอยปต +++ +++ + +++ ++ ++ +++ +++
การปองกนการตดเชอเอชไอวจากแมสลกในประเทศกวเตมาลา
+++ ++ + + ++ + ++ +++
หมายเหต: + = นอย, ++ = ปานกลาง, +++ = มาก
64 | P a g e
จากการเปรยบเทยบระหวางกรณศกษาขางตน จะพบวาบทบาทของแตละผ มสวนไดสวนเสยกระบวนการสนบสนนการแปรองคความรสการปฏบตระดบนโยบายสาธารณะ และลกษณะปจจยเกอหนนทมบทบาทตอการสรางและตดสนใจเชงนโยบายใหสาเรจนน ทสาคญนาจะประกอบดวย
1. การแสดงออกซงบทบาทของ 3 กลมหลก ไดแก นกวชาการ ผสราง/กาหนด/ตดสนใจเชง
นโยบาย และผปฏบต/ดาเนนนโยบาย
2. การวางแผนสาหรบกจกรรมการถายทอดขอมล/องคความรจากการศกษาวจย ไปส
กลมเปาหมายอยางเหมาะสม ทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ
3. กระบวนการสนบสนนตอยอดในลกษณะการศกษาวจย และประเมนผลระหวางดาเนน
นโยบาย หรอการสรางกงลอแบบ Research to Policy to Research
4. สาหรบปจจยเกอหนนสาคญทพบไดรวมกนในกรณศกษา คอ ลกษณะผลการศกษาวจยทด
ความนาเชอถอของผ นาเสนอขอมล ความรวมมอของทกภาคสวน เงอนเวลาทเหมาะสม และ
แรงผลกดน/สนบสนนจากตางประเทศ
ดงนนหากนาองคความรเชงทฤษฎและขอมลทวเคราะหไดจากกรณศกษาตางๆ ขางตน มารวมกน และสงเคราะหเปนกรอบแนวคดวาดวยเรองสมมตฐานเกยวกบเหตผล และกลวธทนาไปสความสาเรจในการแปรผลการศกษาวจยสขภาพไปสการปฏบตในระดบนโยบายสาธารณะ จะไดดงแผนภมขางลางน
65 | P a g e
นกวจย/วชาการ
ผสราง/กาหนด/
ตดสนใจเชงนโยบาย
ผปฏบต/ดาเนนนโยบาย
การวางแผนสาหรบกจกรรมการถายทอด
ขอมล
การศกษาวจย และประเมนผลระหวางดาเนน
นโยบาย
ความนาเชอถอของผนาเสนอ
ขอมล
แรงผลกดน/สนบสนนจากตางประเทศ
ความสาเรจในการแปรผลการ
ศกษาวจยสขภาพไปสการปฏบตใน
ระดบนโยบาย
เงอนเวลาทเหมาะสม
ความรวมมอของทกภาคสวน
กลมสาคญทควรมบทบาท
กระบวนการวกฤต ปจจยเกอหนน
ลกษณะผลการศกษาวจยทด
ภาคประชา ชน
ตดสนใจภาพรวมบรณาการะยะหล
จะสามาในระดบ
2.
ในเชงการจดจเชงนโยบายนมของประเทศ ารเขากนได โงจากการศก หากเราทากาารถสงเคราะหนโยบายสาธ
1
ผผลตรวมง
เรยกวา Fam
ดาเนนนโยบ
The Welfare
แนวความคด
คณภาพสง แ
นาสนใจและ
องคกรทมคว
ดการโครงสรานน หากตองก จาเปนตองชโดยเรมไดตงแษาวจยเสรจส
ารสกดองคควหกลวธทจะนาารณะ ไดดงน
1. ผผลตพบ
านกบผใชผ
mily impact s
าย ผ มอานาจ
e Peer Assis
ด คนหาหวขอ
แบงปนองคค
ะเชอมโยงกบท
วามสนใจรวม
สกดองค
างของระบบกการมงใหเกดชวยกนปรบแตแตกอนเรมกาสนแลว
วามรภาคทฤาไปสความสน
บผใชผลงาน
กาหนดนโย
ขอดเนองจา
ระยะเวลาท
เกดการใชผ
ผลงาน ม mo
seminar con
จในการตดสน
stance Netw
อทเหนความส
วามรกบผ กา
ทศทางในอน
มกน
ความรสนโ
การวจยใหเชอความคมคาขตงใหโครงสรารศกษาวจย
ษฎ และปาเรจในการแป
น เชน การปร
บายหรอหนว
ากทราบความ
กาหนด ขอจ
ลงานวจยเฉพ
del ทใชวธกา
cept โดยใหน
นใจของหนว
work (WELPL
สาคญตรงกน
าหนดนโยบาย
นาคต วธนยงม
โยบาย
อมตอกบกระของการลงทนางและกระบว ระหวางการด
ประสบการณเปรผลการศก
ระชมวชาการ
วยงานทตองก
มตองการทงห
ากดคอการพ
พาะราย
ารนมาแลวใน
นกวจยเขามา
ยงาน และกล
LAN) concep
น ชวยประเมน
ยกบสาธารณ
มขอจากดเรอ
บวนการสรางนดานการศกษวนการทงหลาดาเนนการศก
เชงปฏบตจากษาวจยสขภา
ร การประชมข
การนาผลงาน
หวขอ ผลทตอ
พบปะเปนไปต
นตางประเทศ
าชวยเหลอผ ก
ลมวชาชพ วธ
pt เปนการแล
นและแปลผล
ณะ คาดประม
องความรวมม
66 | P a
ง พฒนา และษาวจยในายใหสามารถกษาวจย จนถ
กกรณศกษาตาพไปสการปฏ
ของหนวยงาน
นวจยไปใช วธ
องการไดรบแ
ตามโอกาส ท
ศ เชน วธแรก
กาหนดนโยบ
ธการทสองเรย
ลกเปลยน
ลงานวจยทม
าณหวขอท
มอทเกดขนเฉ
a g e
ะ
ถถง
ตางๆ ฏบต
นผ
ธนม
และ
ทาให
าย ผ
ยกวา
ฉพาะ
3.
4.
ผจดการการ
ผลงานวจย โ
วจยเสนอกบ
ผลงานวจยเข
ไดงาย พรอม
นโยบาย นกว
การลงทนดา
Supermarke
ปญหาการลง
ความเปนไป
ตามศกยภาพ
ผจดการงาน
งานวจยทวไป
ประชาชน นก
สนแลว มระบ
ตางๆ เพอเพ
ผลงานวจยไป
ขอมลในแตล
ใหถกใจผบรโ
ละเรองไปใช
เทานน แตสา
รวจย เปนกา
โดยทาหนาท
บผใหทนและผ
ขามาบนทกไ
มทงแปลผลงา
วชาการ นกว
านทรพยากร
et model เปน
งทนดานทรพ
ไดหลายทาง
พ ความสนใจ
นวจยหลายหน
ป เพอใหเกด
กวชาการ กล
บบการฝกอบ
มประสทธภา
ปใชไดอยางส
ละระดบ เสมอ
โภค มระบบป
ในดานใดบา
ามารถทาในล
ารจดตงหนวย
สารวจความ
ผผลตผลงาน
ไวในฐานขอม
านวจยเปนภ
วจย ประชาชน
นการตอยอด
พยากรทอาศย
เชน การสรา
จ และความเช
นวยงานใหเป
การใชผลงาน
ลมวชาชพ นก
บรมและแลกเ
าพในการสอส
สงสด ผจดกา
อนการสารวจ
ปอนขอมลยอ
ง แนวคดนม
ลกษณะความ
ยงานทมหนา
ตองการของผ
วจย นอกจาก
มล โดยจดหม
าษาทเหมาะ
นและผใชผลง
จากแนวคดร
ยการดาเนนก
างเครอขายพน
ชยวชาญ ทา
นระดบประเท
นวจยระดบอง
กวจยแหลงทน
จา
สน
ดา
ผล
สา
ครอ
เปลยนเรยนรใ
สารระหวางผ
ารในระบบนต
จตลาดเพอนา
อนกลบจากผ
มไดจากดในก
มรวมมอระหว
ทเชอมโยงผผ
ผ กาหนดนโย
กนผจดการก
วดหมใหคนห
สมกบผใชแต
งานวจยทวไป
ระบบผจดการ
การจากหนวย
นธมตรเพอรว
การรวบรวมร
ทศ โดยมงเน
งคกร ทองถน
นผ กาหนดนโ
าเปนตองมกา
นใจ หวของาน
าเนนการวจย
ลการวจยสผ ใ
ามารถทาการ
อบคลมทงทก
ในการแปรผล
ผลตและผใช
ตองสารวจแล
าสนคาเขามา
ผใชผลงาน แส
การสรางความ
วางภาครฐแล
ผลตผลงานว
บาย กาหนด
ารวจยควรทา
หาผลงานวจย
ตละระดบตงแ
ป วธการนยง
รการวจย โดย
ยงานใดหนวย
วมลงทน และ
ระบบการจดก
นนทงงานวจย
นและระดบชา
ยบายและผป
ารลงทะเบยน
นวจย แหลงท
ย ผลงานวจย
ใชผลงานวจย
รคนหาขอมล
กาลงดาเนนก
ลการวจยสกา
ชผลงานวจยใ
ละทราบความ
าจดจาหนาย
สดงสถตการน
มรวมมอระห
ละเอกชนอกด
67 | P a
จยและผใช
หวขอสาหรบ
าการหา
ยรวมทงแหลง
แตผ กาหนด
มขอจากดเรอ
ยหวงทจะเอา
ยงานหนง ซง
ะแบงการจดก
การงานวจยท
ยเชงนโยบายแ
าต ในหม
ปฏบต วธการ
นหวขอนโยบา
ทนวจย การ
การแปล
ยระดบตางๆ
ทสนใจได
การอยและทเ
ารปฏบตในร
ใหสามารถนา
มตองการของ
ใน superma
นาผลงานวจย
วางหนวยงาน
ดวย
a g e
บการ
งทน
อง
าชนะ
ม
การ
ทม
และ
รน
ายท
เสรจ
ะดบ
า
งผใช
arket
ยแต
นรฐ
68 | P a g e
ดชนภาษาองกฤษ
C
Classic model 9 Community dissonance theory 19
E Elaborated Multi-culture theory 14
19 Engineering model 9 Enlightenment model 10 Evidence-based policy making 11
F Family impact seminar concept 66
G Garbage can model 8
I Incrementalist model 7 Interactive model 10
K Knowledge brokerage 15 Knowledge-driven model 9
L Limestone model 10
N Network model 8
P Percolation model 10 Policy making models 7 Policy-driven model 9 Political model 10 Problem-solving model 9 Purist model 9
R Rational model 7 Research exchange model 59 Research to policy to research cycle 46 Research utilization models 9
S Social interaction model 10
T The Three Culture theory 14 19 The Two Community theory 14 19 The Welfare Peer Assistance 66 Network concept (WELPLAN)
คณะแ
ผ
คณะ
วฒบ
อาจารยภาควชาออ
แพทยศาสตรโรมหาวทยา
ผศ.ดร.พญ.ภทรแพทยศา(เกยรตนย
ะแพทยศาตรโรมหาวทย
บตรผเชยวชาญปรญญาเอก
(ระบาดว
ยแพทย อรโธปดกส รงพยาบาลรามาลยมหดล
รวณย วรธนารสตรบณฑต ยมอนดบ 1) รงพยาบาลรามยาลยมหดล ญดานออรโธปดกดษฎบณฑต ทยาคลนก)
มาธบด
รตน
มาธบด
กสเดก
ภาควช
จ
คณะแพ
อนมตบตรว
อาจารยแชาเวชศาสตรป
คณะแพทยจฬาลงกรณมห
นพ.ธระ วรธแพทยศาสตร(เกยรตนยมอ
พทยศาตรโรงพมหาวทยาลย
รผเชยวชาญดาวทยาศาสตรมห
(ระบาดวทยา
69 | P a
แพทย ปองกนและสงคศาสตร หาวทยาลย
ธนารตน รบณฑต อนดบ 1) พยาบาลรามาธบยมหดล านเวชศาสตรปหาบณฑต าคลนก)
a g e
ม
บด
องกน
รายละเอย
ดสาหรบตด
ดตอผนพนธ
Emkeen2544@
T089-13
Epataraw
02-2
Emthiraw@h
T083-75
mail: @gmail.comTel: 39-3563
Email: [email protected]
Tel: 201-1589
mail: hotmail.com Tel: 52-1020
70 | P a
m
om
a g e
71 | P a g e
...ในความเปนจรง แมสารทเกดจากการศกษาวจยหวขอปญหาทมเหตผลในการดาเนนการทด จะมคณคาในตวเองอยแลว หากนกวชาการพยายามเตรยมสารดวยวธการทถกตอง ปรบแตงสารใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย วางแผนกระบวนการนาสงสารนนใหถกคน ถกท ถกเวลา ในธรรมเนยมปฏบตทเหมาะสม โดยวเคราะหการเปดรบหรอความตองการแตละฝายกอนเรมกระบวนการสงสารนน กจะเพมโอกาสทเราจะใช
ประโยชนจากงานวชาการตางๆ ไดมากขนอยางนกไมถง...
72 | P a g e
ส น บ ส น น โ ด ย ส ถ า บ น ว จ ย ร ะ บ บ ส า ธ า ร ณ ส ข
...ในความเปนจรง แมสารทเกดจากการศกษาวจยหวขอปญหาทมเหตผลในการดาเนนการทด จะมคณคาในตวเองอยแลว หาก
นกวชาการพยายามเตรยมสารดวยวธการทถกตอง ปรบแตงสารใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย วางแผนกระบวนการนาสงสารนนใหถกคน ถกท ถกเวลา ในธรรมเนยมปฏบตทเหมาะสม โดยวเคราะหการเปดรบหรอความตองการแตละฝายกอนเรม
กระบวนการสงสารนน กจะเพมโอกาสทเราจะใชประโยชนจากงานวชาการตางๆ ไดมากขนอยางนกไมถง...
ภทรวณย วรธนารตน
ธระวฒน วรธนารตน
ธระ วรธนารตน
14 กมภาพนธ 2555