1

sqoliozis skriningis standartebi saqarTvelos

sajaro skolebSi

s a r C e v i

Sesavali ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3 mozardTa idiopaTiuri sqoliozis skriningis miznebi ------------------------------------------ 5 efeqturad ganxorcielebuli sqoliozis skriningis procesis maxasiaTeblebi -- 6 xerxemlis anatomia ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 8 xerxemlis paTologiuri gamrudebebi ------------------------------------------------------------------------ 9 struqturuli sqoliozi --------------------------------------------------------------------------------------------- 9 funqciuri sqoliozi -------------------------------------------------------------------------------------------------- 10 sqoliozis gavrceleba ----------------------------------------------------------------------------------------------- 10 kifozi -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 12 skriningis implementacia ------------------------------------------------------------------------------------------- 13 ganaTlebis komponenti ----------------------------------------------------------------------------------------------- 13 sqoliozis adreuli gamovlena -------------------------------------------------------------------------------- 15 treningis programis standartebi ------------------------------------------------------------------------- 16 treningis programis miznebi ---------------------------------------------------------------------------------- 16 treningis moTxovnebi ------------------------------------------------------------------------------------------------ 17 kursis Sinaarsi ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 17 skriningis procedura ------------------------------------------------------------------------------------------------ 18 skriningisTvis momzadeba ------------------------------------------------------------------------------------------- 18 sqoliometris gamoyeneba ------------------------------------------------------------------------------------------- 23 monacemebis aRricxva -------------------------------------------------------------------------------------------------- 25 reskriningi ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 25 mSoblisTvis Setyobineba da eqimTan referireba ------------------------------------------------ 25 danarTebi

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 30gamoyenebuli literatura --------------------------------------------------------------------------------------46

2

sqoliozis mkvlevarTa asociaciis gancxadebiT, sqoliozi mozardebSi erT-erTi gavrcelebuli problemaa. sqoliozis adreul etapze gamovlena warmoadgens sqoliozis garTulebuli formebis Camoyalibebis erTaderT prevenciul gzas, romelic Tavis mxriv uzrunvelyofs zurgis tkvilis, araswori dgomis, sxeulis moZraobisa da mdgradobis gauaresebis Tavidan acilebas. ufro Sors wasul SemTxvevebSi ki gulisa da filtvis funqciuri moSlilobebis prevencias.

saqarTvelos sajaro skolebSi jandacvis centraluri da adgilobrivi struqturebis mxardaWeriT Catarebuli skriningis programa uzrunvelyofs xerxemlis deformaciebis da misi Tanmxlebi janmrTelobis problemebis adreul gamovlenas, rac Tavis mxriv xerxemlis gamrudebis rTuli formebis prevenciis da ZviradRirebuli da rTuli operaciebis Tavidan acilebis erTaderTi gzaa.

saqarTvelos orToped-travmatologTa asociaciis mier damtkicebuli sqoliozis skriningis Catarebis rekomendaciebi da meTodologiebi waredgineba saqarTvelos Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis saministros SemdgomSi saqarTvelos maStabiT sajaro skolebSi sqoliozis skriningis programis ganxorcielebis mizniT. aRniSnuli publikacia SemuSavda saqarTvelos travmatolog–orTopedTa asociaciis mier, sqoliozis mkvlevarTa asociaciisa da aSS–Si aprobirebuli programis Sesabamisad.

Tu Tqven miiRebT informacias aRniSnuli protokolis dacviT sqoliozis skriningis ganxorcielebis Taobaze gTxovT, SegvatyobinoT miRweuli warmatebisa da aseve, im mimarTulebebis Sesaxeb, sadac dagWirdebaT meti sicxade

3

Sesavali

sqoliozi warmoadgens realobas mas Semdeg, rac adamianma pirvelad swori dgomis poza daiWira. gamoqvabulisa da xeze amotvifruli naxatebi naTlad miuTiTebs xerxemlis deformaciebis mqone uZvelesi adamianebis arsebobaze. saukuneebis manZilze sqoliozis mizezi dadgenili ar iyo da mas miakuTvnebdnen ucnobi etiologiis daavadebas. aseTi sqoliozi, rogorc Cans, gamowveuli iyo mravali faqtoriT da dasawyisSive SesaZlebelia yofiliyo genetikuri.

sqoliozi warmoadgens xerxemlis samganzomilebian gamrudebas, romelic moicavs xerxemlis rotacias da mis gadaxras frontalur sibrtyeSi romelic aRemateba 10 graduss.

sqoliozis yvelaze gavrcelebul tips (80%) warmoadgens mozardTa idiopaTikuri sqoliozi (10 dan 18 wlamde asakobrivi jgufi), sqoliozis progresirebis swrafi zrdis periods gogonebSi warmoadgens 10-dan 14 wlamde asakobrivi jgufi xolo biWebSi 11-dan 16 wlamde asakobrivi jgufi. mozardTa idiopaTiuri sqoliozis gavrceleba aRiniSneba saerTo mozardebis 2-4 %-Si

Tanamedrove kvlevebis mixedviT sqolioizi warmoadgens genetiკur daavadebas. ojaxis istoria da sqolioziT daavadebuli ojaxis wevrebis arseboba ganixileba winapirobad sifrTxiliT movekidoT momaval Taobas vinaidan mkveTrad matulobs sqoliozis gamovlinebis riski.

sqoliozis skriningi gulisxmobs xerxemlis vizualur Sefasebas. sqoliozis adreuli gamovlena, SemdgomSi misi diagnostireba da mkurnaloba uzrunvelyofs, xerxemlis tkivilis, disfunqciis da deformaciis matebis prevencias

.

4

sqoliozis skriningis mizania:

1) xerxemlis deformaciisTvis damaxasiaTebeli pirveli niSnebis gamovlena, SemdgomSi sqoliozis ASesabamisi adreuli diagnistikis, mkurnalobisa da monitoringis CatarebisaTvis

2) bavSvebis, mSoblebis/mourveebis, skolis personalis, da sazogadoebis ganaTlebis donis amaRleba sqoliozis adreuli gamovlenisa da mkurnalobis saWiroebis Sesaxeb.

sqoliozis skriningis ganmaxorcielebeli zedamxedveli struqturebi floben Sinaarsobriv, procedurul, referalur meTodebs, procesis ganxorcielebis samarTlebrivi bazisa da jandacvis politikis Sesaxeb. pirebs, romelTa survilia miiRon ufro meti informacia sqoliozisa da misi SesaZlo garTulebebis Sesaxeb, unda gaiaron konsultacia skriningis ganmaxorcielebel struqturebTan, romlebic muSaoben sqoliozis prevenciis sakiTxebze da gaecnon am saxelmZRvanelos rekomendaciebs.

aRniSnuli publikacia warmoadgens rekomendacias skriningis ganmaxorcieleblisaTvis, skolis personalisTvis, eqTnebis, SerCeuli maswavleblebis da administraciisTvis, sqoliozis skriningis procesis dawyebisa da gagrZelebis procedurebis Sesaxeb, rogorc es rekomendebulia gogonebisTvis mexuTe da biWebisTvis meeqvse klasSi. is warmoadgens dokuments, romelic moicavs skolis skriningis ganxorcielebis standartebs da masTan dakavSirebul kanonebsa da regulaciebs. aRniSnuli standratebis gamoyeneba gamiznulia programebis dagegmvisa da ganxorcielebis dros xerxemlis deformaciebis SefasebisTvis, raTa sqoliozis uaryofiTma gavlenam minimaluri gavlena moaxdinos saqarTvelos bavSvebsa da axalgazrdebze.

5

skriningis programis miznebi

sqoliozis skriningis ZiriTadi miznebia:

1. xerxemlis deviaciebis progresirebis prevencia, ramac SeiZleba gavlena moaxdinos bavSvebis janmrTelobaze.

2. xerxemlis gamrudebis mqone bavSvebis identificireba.3. xerxemlis deformaciebis mqone bavSvebis mimarT skolaSi menejmentis

gaumjobeseba mSoblebTan/meurvesTan, skolis personalTan da jandacvis specialistebTan erTad erToblivi Zalisxmevis Sedegad:

saskolo saganmanaTleblo programis modificirebiT, romelic unda moergos moswavleebis saWiroebebs daniSnuli mkurnalobis reJimis dacvis xelSewyoba

proceduris ganxorcielebis zedamxedveloba rac uzrunvelyos calkeuli identificirebuli moswavlisTvis Sesabamisi mkurnalobis miRebas.

moswavlisTvis fizikuri momzadebis Sesaxeb modificirebuli informaciis SeTavazeba

4. bavSvebis mSoblisTvis skriningis Sedegebis Setyobineba da maTTvis Semdgom etapze xerxemlis Semdgomi profesionaluri Sefasebis Catarebis Taobaze informaciis miwodeba.

6

sqoliozis skriningis efeqturi

maxasiaTeblebi

sqoliozis skriningis efeqturi ganxorcielebisaTvis gasaTvaliswinebeli aspeqtebia:

1. hqondes skolis personalis mxardaWera2. xorcieldebodes skriningi adeqvatur dros.3. xorcieldebodes adgilze treningis sesiebis Catareba da skriningis teqnikis

demonstracia.4. Gganxorcieldes Sesabamisi sivrcis gamoyofa, rac uzrunvelyofs

moswavleebis konfidencialurobis dacvas skriningis dros gancalkavebul adgilebze sxvadasxa sqesis moswavleTaTvis.

5. skriningis Sesaxeb moswavleTa informireba, rac xels Seuwyobs pozitiur gamocdilebas da skriningSi monawileobaze mzadyofnas.

6. ganxorcieldes procedurebis saSualebiT monitoringi, rodesac mdgomareoba yvelaze kargad eqvemdebareba mkurnalobas.

7. Sesabamisi Setyobinebis gagzavna mSoblisTvis/meurvisTvis Catarebul skriningTan da referalur procedurebTan dakavSirebiT.

7

pirebs (raionebSi, olqebSi an qalaqebSi) romlebsac moeTxovebaT an nebadarTuli arian Caataron skriningi xerxemlis deformaciebze unda hqondeT gavlili swavleba skriningis damtkicebuli protokolis Sesabamisad, romelic Catardeba saqarTvelos orToped-travmatologTa asociaciis da saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socoaluri dacvis saministros egidiT.

qvemoT mocemul pirebs SeuZliaT Caataron skriningi:

1. qalaqis/ olqis an raionis ganaTlebis centris sertificirebuli TanamSromlebi, romlebmac warmatebiT gaiares sqoliozis skrinings treningebi da atareben trenings kvalificirebuli samedicino supervaizeris zedamxedvelobis qveS.

2. jandacvis praqtikosi muSakebi, rogoricaa eqTani, eqimi, qirurgi- orTopedi an fizioTerapevti romelsac aqvT gavlili Sesabamisi swavleba rom Caataros sqoliozis skriningi

8

xerxemlis anatomia

xerxemlis sveti Seqmnilia 33-34 damoukidebeli Zvlisagan romelTac ewodebaT malebi. isini vertikalurad erT mwkrivad arian ganlagebulni da maT Soris kavSirs uzrunvelyofs iogebida kunTebi (suraTi 1). malebs Soris ganlagebulia diskebi romlebic qmnian saxevarsaxsrebs da asruleben amortizaciis funqcias. xerxemlis svetSi moTavsebulia da daculia zurgis tvini xolo malebs Soris arsebuli malTaSua xvrelebidan gamodis spinaluri nervebi romlebisc ainervireben sxeulis sxvadasxva ubnebs.

xerxemali anatomiurad dayofilia xuT ZiriTad segmentad: kisris segmenti (kiseri), Torakaluri segmenti (gulmkredi), welis segmenti (weli), gavisa da kudusunis segmentebi (xerxemlis qveda nawili).

frontalur sibrtyeSi xerxemali unda iyos swori xolo sagitalur sibrtyeSi aRiniSneba fiziologiur lodozi da kifozi. frontalur sibrtyeSi swori xerxemlis SemTxvevaSi zurgi sworia, mxrebi, beWebi da TeZos frTebi simetriuli, Tavi moTavsebulia beWis Zvlebis SuaSi (suraTi 2).

9

xerxemlis paTologiuri gamrudebebi

xerxemlis skriningis mizania xerxemlis deformaciebis ori ZiriTadi tipis gamovlena: sqoliozi da kifozi

sqoliozi

sqoliozi warmoadgens xerxemlis samganzomilebian frontalur gamrudebas10◦°meti gadaxriT. aRniSnuli gamrudeba xerxemlis svetze pirdapir proeqciaSi Sexedvisas warmoSobs “S” formis defromacias (suraTi 3).

progresirebadi sqoliozebis SemTxvevaSi xerxemlis gamrudeba ganagrZobs progresirebas rasac Tan axlavs iseTi problemebi rogoricaa: arasasurveli garegnoba, perioduli welis tkivili, welisa da torsis mkveTri gadaxra, Sors wasul SemTxvevebSi gulisa da filtvis funqciuri moSliloba

10

sqoliozi iyofa or kategoriad:

struqturuli da funqciuri.

struqturuli sqoliozi

struqturuli sqoliozisaTvis damaxasiaTebelia xerxemlis svetSi mimdinare struqturuli cvlilebebi, rogoricaa malebis derotacia, gamrudebis rkalis naklebad Seqcevadi xasiaTi da neknovani kuzi

funqciuri sqoliozi

sqoliozis aRniSnuli tipis dros xerxemlis svetSi ar mimdinareobs struqturuli cvlilebebi da gamrudebas aqvs Seqcevadi xasiaTi. funqciuri sqoliozi viTardeba meoradad sxva romelime paTologiis Sedegad, magaliTad barZayis amovardniloba, qveda kiduris anatomiuri simokle, paravertebraluri kunTebis spazmi/tkivili da sxva.

sqoliozis gavrceleba

struqturuli sqoliozis yvela SemTxvevis 95 %–is mizezi ucnobia da ganekuTvneba idiopaTiur sqoliozs. idiopaTiuri sqoliozi viTardeba axalgazrda mosaxleobis 2-4%–Si. idiopaTiuri sqoliozebis 80%-i warmoadgens mozardTa idiopaTiur sqoliozs da gavrcelebulia 10-dan 18 wlamde asakobriv jgufSi. gogonebi pubertatul periodSi zrdis mxriv akeTeben swraf naxtoms da ConCxis mxriv simwifes biWebTan SedarebiT aRweven

11

ufro adre. xerxemlis aRniSnul daCqarebuli zrdas gogonebSi adgili aqvs10-dan 14 wlamde xolo biWebSi 12-dan 16 wlamde.

xerxemlis svetis asimetria ( ≤ 10°° gadaxra) Tanabari sixSiriT vlindeba mozardobis adreul periodSi, rogorc biWebSi, ise gogonebSi. mogvianebiT ki sqoliozis identificirebis Semdeg statistikurad 8:1 gogo/biWi. gogonebSi xerxemlis deformaciis progresireba mimdinareobs agresiulad da swrafad gansxvavebiT biWebisa. mozardebSi gasaTvaliswinebelia sqolioziT datvirTuli ojaxuri anamnezi rac mkveTrad zrdis sqoliozis gamovlinebis sixSires momaval TaobaSi.

idiopaTiuri sqoliozis iseTi formebi rogorica axalSobilTa idiopaTiuri sqoliozi (0-3 weli), ymawvilTa idiopaTiuri sqoliozi (4-9 weli) aseve Tandayolili sqoliozi, neiromuskularuli sqoliozi da sxva ar warmoadgens saskolo skriningis mizans

mozardTa idiopaTiuri sqoliozis SemTxvevaSi, problemis adreuli identificirebas gaaCnia gadamwyveti roli, radgan ConCxis swrafi zrdis periodSi Zval–saxsrovani sistemis naxtomiseburi zrda amZafrebs sqoliozis gadaxris xarisxis swraf progresirebas. magaliTad, premenstrualur periodSi myof gogonas aqvs progresiis ufro maRali riski, vidre mozard mdedrobiTi sqesis warmomadgenels, romelsac ukve daewyo menstruacia an mozard biWs, romelsac ganuviTarda sqesobrivi momwifebis niSnebi rogoric aris; Tma iRliis fosoSi da sxva. menstruaciis dawyebidan18-24 Tve warmoadgens simaRleSi naxtomiseburad srafi zrdis periods romelic pirdapir korelaciaSia sqoloizis deformaciis swraf da agresiul progresirebasTan

i d iopaT i uri sqolio z i S e iZ l e ba S e u m C n e vlad g anvi T a r de s m o za rd e bS i , r adg an mas iSviaTa d , an pr a qti k u l ad ar a x lavs tkvil i s k o mpon e n t i.

12

sqoliozisaTvis damaxasiaTebelia Semdegi saxis cvlilebebi

(ixileT suraTi 4):

• erTi mxari ufro maRla dgas, vidre meore

• erTi beWi ufro maRla dgas da gamoweulia vidre meore

• erTi TeZo ufro maRla dgas vidre meore

• sivrce xelsa da sxeuls Soris ufro didia erTmxare

s

• torsi gadaxrilia erT mxareze

• Tavi ar aris moTavsebuli zustad centrSimenjis zemoT

kifozi

kifozi gulisxmobs xerxemlis Torakaluri nawilis hipergadaxras sagitalur proeqciaSi.

mozardebis mcire procentSi aRiniSneba kifozis fiqsirebuli, gamrudebis struqturuli tipi, romelsac ewodeba Sermanis kifozi, romlis drosac aRiniSneba cvlilebebi malis sxeulebSi. aRniSnuli tipis deformaciis mizezi ucnobia. fiqsacia an qirurgiuli Careva SeiZleba rekomendebuli iyos jer kide pubertatul periodSi ar myofi mozardisaTvis, romelsac awuxebs Sermanis kifozi.

13

rig S e m T x v e v e bSi str u qt u r u l sqoliozs T an ax lavs S e rmanis kif o zi ro melic as eve und a id en tificird es sas kolo skrin ingis d ros

sqoliozis skriningis implementacia

skolaSi sqoliozis skriningi fokusirebuli unda iyos sqoliozis Sesaxeb informaciis miwodebaze da bavSvebSi gavrcelebuli xerxemlis gadaxris adreul gamovlenaze. skriningis procesi efeqturobisTvis saWiroebs gunds, romelic agebulia TanamSromlobis principze da moicavs saWiro resursebs.

ganaTlebis komponenti

sqoliozis skriningis procesi unda moicavdes ganaTlebis programas skolis personalis, skriningis ganmaxorcieleblisa da moswavleebisaTvis. qvemoT mocemuli unda iqnas miCneuli saxelmZRvanelod am saqmianobis ganxorcielebisas:

1. ganaTlebis centrebis warmomadgenlebTan da jandacvis Sesabamis personalTan Sexvedra skriningis Catarebis ganxilvis mizniT, rac moicavs Semdeg saSualebebs:

skriningis procesis da misi ganxorcielebis mxardaWeris dadgena

skriningis kvalificiuri ganmaxorcieleblis identificireba. skriningis ganmaxorcieleblisaTvis treningis Catarebis

aucilebloba skolis samedicino personalisTvis adgilze treningis

programis saWiroebis gansazRvra

14

skolis xelmisawvdomi resursebis identificireba treningis, skriningisa da referirebis xelSewyobis mizniT.

2. skolis resursebis monawileobis dadastureba:

skriningis ganxorcielebis daxmarebis mxriv. referirebis/mkurnalobis resursebis miwodebis mxriv.

3. skriningis SemsruleblebisTvis adgilze treningisa da skolis personalis ganaTlebis dagegmva da implementacia.

4. mSoblebTan/meurveebTan da skolis jgufebTan Sexvedra maTi mxardaWeris mopovebis mizniT da maTTvis daxmarebis gaweva imis gagebaSi Tu ramdenad seriozulia sqoliozi da masTan dakavSirebuli xerxemlis gamrudeba da mniSvnelovana adreuli gamovlena.

5. mSoblebis/meurveebisa da sxva dainteresebulia pirebis informireba referaluri programebis Sesaxeb, romelTa dacva aucilebelia da xelmisawvdomia Semdgomi diagnozisa da mkurnalobisTvis.

6. skriningis Catarebamde moswavleTa informireba.

15

sqoliozis adreuli gamovlena

idiopaTiuri sqoliozis dawyeba xdeba TandaTanobiT. gamrudebis progresireba Cveulebriv emTxveva mozardis zrdaSi naxtomis periods cxridan Teqvsmet wlamde periodSi. umetes SemTxvevebSi, gamrudebas ver amCnevs mSobeli da bavSvi, vinaidan gamrudeba mozrdilobis periodSi ar aris aSkara, rodesac bavSvi zis, dgas an seirnobs. sqoliozTan asocirebuli tkivili aris iSviaTi adreul etapze. sqoliozis dawyeba adreul etapze zogadad asimptomaturia, da problema xSirad ver vlindeba, vidre gamrudeba progresirebas ar ganicdis. aqedan gamomdinare, gamrudeba iwyeba mogvianebiT etapze. vinaidan mkurnalobis meTodebi, gamrudebis buneba da sxva faqtorebi gansxvavdeba da damokidebulia bavSvis fizikur ganviTarebaze, problemis adreul etapze gamovlena aris mniSvnelovani. sqoliozis adreulma gamovlenam da Sesabamisma konservatiulma mkurnalobam SeiZleba Tavidan agvacilos ZiriTadi qirurgiuli Careva bavSvebis garkveul procentSi.

vinaidan Cveni rekomendaciiT sqoliozis skriningi unda Cautardes gogonebs me-5 klasidan da biWebs me-6 klasidan, adreuli gamovlenis miznebs unda warmoadgendes:

1. xerxemlis gamrudebis gamovlena bavSvis zrdaSi naxtomis periodis dasrulebamde, rodesac msgavsi mdgomareoba eqvemdebareba araoperaciul mkurnalobas.

2. bavSvebis yovelwiuri gamokvleva riskis Semcvel wlebSi (mexuTe klasidan meaTe klasamde).

3. gacnobiereba imisa, rom adreuli gamovlenisas ufro optimaluri mkurnaloba aris SesaZlebeli.

16

treningis programis standartebi

skriningis Semsruleblebis treningi unda Catardes dadgenili wesebisa da regulaciebis Sesabamisad Sromis, janmrTelobisa da socilauri saministros mier damtkicebuli protokolis mixedviT. adgilze treningi SeiZleba Catardes serTificirebuli supervaizerebis mier romlebmac miiRes specializirebuli treningi sqoliozis skrinigis Sesaxeb. qvemoT aris mocemuli msgavsi programis miznebi da treningis moTxovnebi.

treningis programis miznebi

sqoliozis skriningis programebis supervaizerebsa da skriningisSemsruleblebis isntruqtorebis kompeteciebi

1. sqoliozTan dakavSirebiT bavSvis zusti Sefaseba.2. fizikuri kriteriumebis gaanalizeba, romelic miuTiTebs

reskriningisa da referirebis saWiroebaze.3. jandacvisa da skolis sxva xelmisawvdomi resursebis identifikacia.4. saganmanaTleblo da informaciuli programebisa da masalebis

dagegmva da ganxorcieleba moswavleebisTvis, mSoblebisTvis/meur- veebisTvis, skolis personalisTvis, adgilobrivi samedicino persnalis wevrebisTvis, eqimebis, saavadmyofos muSakebis Tu daqiravebuli personalis CaTvliT.

5. skriningis, angariSgebisa da referirebis sruli formebi.6. mSoblebis/meurveebis Tanxmobaze uaris Segroveba skriningis

formebisTvis.

17

treningis moTxovnebi

საქართველოს ორთოპედ-ტრავმატოლოგთა ასოციაციის მიერ შერჩეული კვალიფიციური დარგის ექსპერტები და საქათველოს შრომის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს მიერ შერჩეული საკანონმდებლო ექსპერტები ქმნიან ჯგუფს და ატარებს ტრენინგს სამინისტროს მიერ დამტკიცებული პროტოკოლის შესაბამისად სკრინინგის განმახორციელებელი ჯგუფების სუპერვაიზერებთან რომელთაც გადაეცემათ ტრეინერის შესაბამისი სერთიფიკატი. შემდგომში სუპერვაიზერებს ენიჭებათ უფლება თავად იყვნენ სკრინინგის ტრეინერები/მოამზადონ სკრინინგის ჩამტარებელი ჯგუფები და უხელმძღვანელონმათ.

სუპერვაიზერების მიერ დატრეინინგებულ სკრინინგის პერსონალს ასევეგადაეცემა შესაბამისი სერთიფიკატი კურსის წარმატებით დასრულებისას.

ტრენინგის ხანგრძლივობა განისაზღვრება სულ მცირე ოთხი საათით. ტრენინგი უნდა მოიცავდეს პროტოკოლში აღწერილი სქოლიოზის სკრინინგის კურსის ყველა კომპონენტს

18

kursis Sinaarsi

adgilze kursis Semcveloba minimum unda moicavdes Semdegs:

1. skriningis procesis Catarebis samarTlebrivi safuZvlebs regulaciebis, eTikuri komitetisa da gaidlainebis CaTvliT.

2. sqoliozis da misi sxvadasxva formebisa da Sedegebis ganxilvas3. mkurnalobis meTodebs da mkurnalobis ar Catarebis SemTxvevaSi

damdgar Sedegebs4. moswavleebisa da mSoblebis fsiqologiuri mdgomareobis

ganxilvas.5. damatebiTi servisebis gamoyenebas.6. skriningis teqnikas.7. referirebis kriteriumebs.8. angariSgebas, aRricxvas da mudmivi procedurebis Sesrulebas.9. sqoliozisa da skriningis procesis Sesaxeb informaciis miwodebas

mSoblebisTvis/meurveebisTvis da moswavleTaTvis10. sqoliozis skriningis procesis organizebas.11. Sefasebis procedurebs.12. mimdinare kvlevas.13. gamocdili skriningis Semsruleblis mier arsebul praqtikas

skriningis procesi

protokolis mixedviT, yvela mdedrobiTi sqesis moswavles mexuTe klasSi da mamrobiTi sqesis warmomadgenlebs meeqvse klasSi unda CautardeT sqoliozis skriningi kvalificiuri personalis mier. skriningis programis dawyebamde, mSoblebs/meurveebs unda miewodoT informacia gasageb da martiv enaze sqoliozis skriningis Catarebis gegmaze da maT uflebaze uari Tqvan monawileoba miiRon skriningSi. msgavsi uari werilobiT unda gadaeces

19

skolas da skriningis ganmaxorcielebels da Senaxuli iqnas moswavlis samedicino folderSi.

skriningis ganmaxorcielebelma unda gaakeTos aqcenti skriningis mniSvnelobaze da aseve unda iyvnen mgrZnobiare moswavleTa simorcxvisa da gaRizianebis mimarT. skriningis procesSi moswavleebs monawileobis konfidencialobis, gagebisa da TanamSromlobis dacvis mizniT, procesze pasuxismgebelma pirma, an skolis personalma, unda auxsnas skriningis miznebi da procedurebi skriningis Catarebis dRemde da urCios moswavles Tu rogor unda moemzados skriningisTvis.

skriningisTvis momzadeba

am asakSi moswavleebi arian morcxvni. sruli Zalisxmeva unda iyos mimarTuli maTi gaRizianebis minimizaciisTvis. qvemoT mocemuli moicavs im gzebs, romliTac moswavlis konfidencialoba iqneba daculi:

1. gogonebisa da biWebis skriningi cal-calke.2. yvela moswavlis skriningi individualrad.3. sivrcis gamoyofa gamokvlevis oTaxis gverdiT, sadac moswavleebs

SeeZlebaT tansacmlis gamocvla.4. biWebs SeuZliaT Caicvan savarjiSo Sortebi.5. gogonebs SeuZliaT Caicvan tansacmeli, romelTa gaxda advilad

SesaZlebelia .6. gogonebs SeuZliaT ataron sacurao an sportuli kostumi skriningis dRes.7. moswavleebma unda Seixsnan welis qamari (saWiroebis SemTxvevaSi)

welis xazis daTvalierebisTvis.8. moswavleebma unda gaixadon fexsacmeli skriningis dawyebamde.

20

9. damatebiTi konfidencialobis uzrunvelyofa specialur adgilebSi; magaliTad, gogonebisTvis buzRalteris gareSe an msuqani moswavleTaTvis.

10. moswavlis gamokvlevasTan dakavSirebuli yvela arasaWiro komentaris Tavidan arideba.

adgili, sadac skriningi tardeba, unda iyos daculi kargad skriningis dawyebis wina dRes da unda Seiqmnas xelsayreli pirobebi moswavleTaTvis da skriningis ganmaxorcieleblebisaTvis. KkerZod:

1. fanjrebis dafarva an ekranis gamoyeneba, romelic daicavs moswavlis konfidencialobas.

2. moswavleTa siis dazusteba, romelTac unda CautardeT skriningi.3. lentis moTavseba iatakze, romelic miuTiTebs adgils, sadac

moswavle unda dadges.4. oTaxSi kargi ganaTebis, siTbosa da komfortis uzrunvelyofa

moswavleTaTvis, romlebsac unda CautardeT skriningi.

skriningis poziciebi

moswavleebis skriningi/vizualuri daTvaliereba tardeba uknidan, winidan da gverdidan mdgomare poziciaSi da moxril poziciaSi, rac saSualebas miscems skriningis Semsrulebels ganaxorcielos xerxemlis deformaciis identificireba. mimdevroba dagegmilia droisa da moZraobis optimaluri gamoyenebisTvis. pozasTan dakavSirebuli skriningis samuSao cxrili (danarTi „a“) SeiZleba gamoyenebul iqnas Sedegebis identifikaciisTvis.

21

skrinignis procedura

pirs SeuZlia Caataros skriningi mjdomare an mdgomare poziciaSi. man unda moniSnos adgili iatakze, rac miuTiTebs im adgilze, sadac unda dadges studenti. 20-30 santimetris manZilis dacva pirsa da students Soris aris rekomendebuli.

moswavleebma unda gaixadon perangi, rom skriningis Semsrulebelma SeZlos sxeulis zeda nawilis ukeTesi daTvaliereba. gogonebma unda ataron sacurao/sportuli kostumi an sxva Sesabamisi tansacmeli. moswavleebs SeuZliaT ecvaT Sortebi, romelic welis, barZayebisa da fexebis ukeTesi daTvalierebis SesaZleblobas miscems pirs. miuxedavad imisa, rom aRniSnul saxelmZRvaneloSi mocemulia moswavle sacvalSi, moswavlis gamokvleva ar moxdeba sacvalis SigniT. Tu students ar acvia skriningis Sesabamisad, saWiroa Sesaferisi tansacmlis miwodeba an misi skriningis TariRis Secvla.

moswavle dgas sworad, fexebi aris odnav gancalkavebuli, muxlebi gaSlil poziciaSia da xelebi kidia Tavisuflad gverdebze, vidre igidadgeba pirispir im pirTan, romelic atarebs gamokvlevas, yuradReb

amiaqcieT Semdegs:

o gamokvlevis dros mniSvnelovania moswavle dadges pirispir, sworad skriningis ganmaxorcielebelTan, Tavis mobrunebas SeuZlia gamoiwvios garkveuli uzustobebi.

o moswavlem grZeli Tma win unda gadmoiyaros, raTa mTeli zurgis danaxva gaxdes SesaZlebeli.

22

m oswavle dgas pirispir pirTan (suraTi 5) romelic atarebs skrinings da amowmebs xerxemlis SesaZlo gamrudebis Semdeg niSnebs:

erTi mxari ufro maRalia meoreze ufro didia manZili xelidan sxeulamde erT mxares araTanabaria welis naoWebi araTanabaria barZayis doneebi

Semdegi pozicia aris adamsis win gadaxris testi. moswavle dgas sworad odnav erTmaneTisgan gancalkavebuli terfebiT da muxlebi aris gaSlil mdgomareobaSi. orive xelis xelisguliT erTmaneTTan SexebiT moswavle ixreba win, vidre zurgi ar miiRebs horizontalur mdgomareobas (suraTi 6) gamoikvlieT moswavle aRniSnul poziciaSi, raTa SeamowmoT:

• zurgis araTanabari konturebi• neknebis an welis malebis amoburculoba erT

mxareze• nebismieri gamrudeba xerxemalSi

23

SexedeT moswavles gverdidan mdgomare poziciaSi (suraTi 7) daSeamowmeT:

zedmeti simrgvale zurgis zeda nawilSi

zedmeti lordozis rkali zurgis qveda nawilSi

SexedeT moswavles gverdidan, rodesac is win aris gadaxrili (suraTi 8) daSeamowmeT:

• araTanabari konturebi da amoburculoba erT mxareze• Mmoqniloba, SeuZlia Tu ara moswavles moxra win da xelebiT Sexeba zeda wvivTan an terfebTan

24

SexedeT mdgomare poziciaSi myof moswavles uknidan (suraTi 9) da aRniSneT aris Tu ara qvemoT CamoTvlilTagani:

erTi beWis frTa dgas ufro maRla meoreze Tavi ar aris centrSi zustad dundulebis naoWis zemoT erTi mxari aris ufro maRali, vidre meore araTanabari welis naoWebi TeZoebis araTanabari doneebi

Tu barZayebi aris araTanabari da sxva paTologia ar aRiniSneba, mxedvelobaSi miiReT fexis araTanabari sigrZis SesaZlebloba da yuradReba miaqcieT muxlis naoWebis wyobas.

bolos, SexedeT students uknidan, roca is aris win moxril mdgomareobaSi (suraTi 10) da SeamowmeT:

• araTanabari konturebi, amoburculoba erT mxareze• nebismieri gamrudeba xerxemalSi

m oswavl e e bs, r o m l e bs a c aR m o a C n d e baT d a d e b i T i m o nac e m e b i, saWiroa

T a vidan C autar d e T skr i ni n g i e qi m T an r e feri r e bamd e .

25

sqoliometris gamoyeneba

rodesac arsebobs fizikuri monacemebi, romlebic miuTiTebs xerxemlis deformaciaze, reskriningi aris aucilebeli im moswavleebis identifikaciis mizniT, romlebic unda gaigzavnon specialistTan. sqoliometri aris inklinometris saxeoba. misi saSualebiT SesaZlebelia xerxemlis rotaciis dadgena. es gansakuTrebiT sasargebloa, rodesac moswavles aqvs dadebiTi Sedegi adamsis win moxris testis Sedegad. misi mizania rotaciis xarisxis dadgena, romlis saSualebiTac gairkveva moswavlis specialistTan SefasebisaTvis vizitis saWiroeba. rogorc nebismieri mowyobilobis SemTxvevaSi, sqoliometris swori gamoyeneba aris mniSvnelovani imis uzrunvelsayofad, rom Sedegebi iyos swori da Sesaferisi

moaTavseT sqoliometri msubuqad moswavlis zurgis gawvriv im wertilSi, sadac amoburculoba an uTanabroba yvelaze SesamCnevia (suraTi11)

• nomeri „0“ unda iyos zustad xerxemlissvetisO(wvetiani morCis) zemoT• nu daawvebiT mowyobilobas, vinaidan aman SeiZleba xeli SeuSalos swori monacemebis miRebas.• referireba rekomendebulia studentebisTvis, roca monacemi 7-is tolia an ufro metia.

m oswavl e e bs ro m e l T a g a d a x ris x a r i s x i 5 d an 7 g r a d us a m d e a u n d a C a utar de T reskr i ni n g i 6 T vidan 1 wl i s g anmavl o baSi raTa d a d g ind e s

ma t u l obs T u ara sqol i ozi

26

monacemebis aRricxva

qvemoT CamoTvlili monacemebi unda iqnas aRricxuli skriningis dros:

1. sriningis TariRi da Sedegebi moswavlis samedicino dokumentaciaSi2. monacemebi, romlebic aucilebelia saxelmwifo dafinansebis

miRebisTvis saWiro formis (dadgenili saxelmwifo dafinansebis gamcemi struqturis mier) Sesavsebad, aseTis arsebobis SemTxvevaSi

3. mSoblebis/meurveebis uari skriningSi monawileobaze unda iqnas dokumentirebuli da inaxebodes skolis an skriningis ganmaxorcieleblis mier, moswavlis samedicino folderSi.

4. skriningis Sedegebis Taobaze sainformacio baraTi (danarTi e) romlis qseroasli gadaecema mSobels/meurves, saxelmwifo dafinansebis SemTxvevaSi damfinansebel struqturas da Seinaxeba aseve skriningis ganmaxorcielebelTan

reskriningi

reskriningis kriteriumebi Semdegia:

1. dadebiTi monacemebis mqone moswavleebis reskriningi saWiroa imave dRes (Tu es SesaZlebelia) sxva skriningis Semsruleblis mier da ara Tavdapirveli piris mier.

2. reskriningis procedurebi igivea, rac skriningis SemTxvevaSi.

27

mSoblisTvis Setyobineba da eqimTan referireba

skriningis da reskriningis Semdeg, im moswavleebis mSoblebs/meurveebs, romelsac aRmoaCndaT xerxemlis savaraudo gamrudeba, unda ecnobos sainformacio baraTis saSualebiT da baraTis miReba dagacema unda iyos dadasturebuli mSoblis/meurvis da skriningis ganmaxorcieleblis xelmoweriT. sainformacio baraTi unda moicavdes Semdeg elementebs:

• sqoliozis ganmartebas• skriningis ganmaxorcielebli piris monacemebs• moswavlis saidentifikacio monacemebs• skriningis Sedegs• skriningis Sedegebidan gamomdinare ESemdeg rekomendaciebs

amasTan mSobelTan/meurvesTan Sexvedrisas skriningis ganmaxorcielebelma unda gaakeTos Semdegi:

1. ganumartos skriningis Sedegebi da maTi mniSvneloba.2. upasuxos yvela kiTxvas. saSualeba misces mSobels/meurves gamoxatos

Tavisi wuxili da SfoTva.3. darwmundes imaSi, saWiroebs Tu ara ojaxi daxmarebis wyaros

mopovebas.4. eqimTan referirebis forma ganmartos imgvarad, rom

mSobelma/meurvem gaigos masSi mowodebuli informacia.5. daarwmunos imaSi rom referirebis formebi unda iqnas waRebuli

specialistTan vizitisTvis.6. auxsna da daarwmunos imaSi rom saWiroa moswavlem daabrunos

referirebis forma skolaSi, diagnozis verificirebis Semdeg miRebuli Sedegis miuxedavad.

28

7. acnobos mSoblebs/meurveebs rom maT danarCen Svilebsac 8 wlis asakis zemoT unda CautardeT skriningi, Tu eqimis SefasebiT aris sqoliozi, vinaidan am daavadebas midrekileba aqvs moicvas ojaxis wevrebic.

skriningis dros qvemoT CamoTvlili pirobebisgan erT-erTis arseboba miuTiTebs eqimis Sefasebis saWiroebaze:

1. mniSvnelovnad momatebuli an amoweuli mxari an beWi

1-inCze ufro meti (2.5 santimetri) sxvaoba mxris simaRlis mxriv 1-inCze ufro meti (2.5 santimetri) beWis simaRles Soris

2. neknebis an welis aris deformacia. amoburculoba SeiZleba iyos SesamCnevi gulmkredis areSi erT mxares da welis areSi meore mxares. Svidi an ufro meti gradusiT sqoliometris gadaxra (sqoliometris gamoyenebam gansazRvruli parametrebiT SeiZleba Seamciros araswori dadebiTi Sedegebi da arasaWiro referireba) an neknis amoburculobis 10 milimetri an ufro meti simaRliT eqvemdebareba eqimTan referirebas.

3. nebismieri welis mudmivi tkivili deformaciiT an mis gareSe, rac xels uSlis normalur saqmianobas. welis tkivilTan dakavSirebuli qvemoT moyvanili kiTxvebi unda daisvas referirebamde:

gaRviZebT Tu ara tkivili RamiT? gWirdebaT Tu ara medikamenti tkvilis gasayuCeblad? lokalizebulia Tu ara tkivili erT konkretul areSi? aqvs Tu ara moswavles myesebis daWimuloba win daxrisas? giSliT Tu ara tkivili xels saqmianobebis ganxocielebaSi?

29

gogonebis SemTxvevaSi, ukavSirdeba Tu ara tkivili menstru- alur periods?

mudmivi procesi

sqoliozis diagnozis mqone moswavleebi da maTi mSoblebi/meurveebi saWiroeben mxardaWeras, raTa moerion SiSebs da daxmarebas da ganaxorcielon Sefasebis procesi. Sefasebis dasrulebis Semdeg skolam unda uzrunvelyos xelmisawvdomi skolis samedicino servisebi dadgenili parametrebis farglebSi. specialuri servisebi, romelTa SeTavazeba SesaZlebelia, moicavs Semdegs:

1. fizikuri aRzrdis programis modifikacia2. samedicino provaideris mier rekomendebuli varjiSebis

zedamxedveloba3. korsetis supervizia korsetis tarebis periodis gaTvaliswinebiT

4. moswavleebis da/an mSoblebis/meurveebisTvis konsultaciis Catareba daniSnul programasTan mimarTebaSi wonis kontrolisTvis, dietisTvis, varjiSisTvis da a.S.

5. daxmarebis jgufis Sesaxeb informaciis miwodeba moswavleebisa da mSoblebisTvis/meurveebisTvis

6. emociuri, socialuri da/an fsiqologiuri mxardaWeris gansazRvra moswavleebisaTvis, romelsac daudginda sqoliozis diagnozi

sqoliozis skriningTan dakavSirebuli informacia; Sefasebis Sedegebi da monitoringis procesi aRiricxeba moswavleebis skolis skriningis ganmaxorcieleblis dokumentaciaSi, Sesabamis formaSi da aris konfidencialuri. Ggarda saxelmwifo dafinansebis miRebis mizniT damfinansebeli struqturebisaTvis gadacemis SemTxvevaSi.

30

sqoliozis skriningis CamonaTvali

administratorisTvis

aRniSnuli CamonaTvali gvawvdis garkveul informacias, romelic arsebiTia sqoliozis skriningis procesis kargi CatarebisaTvis skolaSi da SeiZleba misi gamoyeneba programis dasagegmad.

diax araaxorcielebs Tu ara skola yvela xarisxis sqoliozisskrinings gogonebisTvis meSvide klasSi da biWebisTvis merve klasSi?akmayofilebs Tu ara skriningis Semsrulebeli skriningisCatarebisTvis dadgenil standartebs?

Cautarda Tu ara skriningis Semsrulebels Sesabamisi treningi adgilze aRniSnuli servisis ganxorcielebisTvis?Catarda Tu ara sqoliozisa da zrdasa da ganviTrebaze misipotenciuri efeqtis Sesaxeb gakveTili jgufSi?miawodes Tu ara trenirebul skriningis Semsrulebels saWiroformebi da gamouyves Sesabamisi sivrce?arsebobs Tu ara reskriningis mudmivi gegma da gakeTda Tu arasaWiro daregulireba, raTa is morgebuli iyos moswavleze?moaxdina Tu ara skolis resursebis identifikacia moswavleebisTvis, romelTac esaWiroebaT referireba?

informirebuli arian Tu ara werilobiT mSoblebi maT mSobliur enaze sqoliozis skriningis programis maTi uflebis Sesaxeb, rac skriningSi monawileobaze uars moicavs?xelmisawvdomia Tu ara skriningisa da anagariSgebis samuSaocxrili?aris Tu ara xelmisawvdomi angariSis forma mSoblebisTvis?aris Tu ara xelmisawvdomi referirebis forma?arsebobs Tu ara Semowmebis sia referirebis samedicinoSemowmebisTvis?aris Tu ara xelmisawvdomi monacemTa dokumenti, romelSicSetanilia informacia saxelmwifo kompensaciis Sesaxeb?momzadda Tu ara ganrigi saWiro damatebiTi servisebisTvis?

SeirCa Tu ara Sesaferisi fizikuri garemo?

ori-sami kvira skriningis TariRamde:

diax araaris Tu ara dasturi Sesabamisi personalidan skriningisa dareskriningis TariRTan da adgilmdebareobasTan dakavSirebiT?aris Tu ara xelmisawvdomi skriningisa da angariSgebisformebi?

31

32

arsebobs Tu ara dagegmili saganmanaTleblo programa moswavleebisTvis skriningis TariRTan, romelic moicavs instruqcias skriningis procesis Sesaxeb?gaugzavnes Tu ara mSobels/meurves informacia sqoliozisskriningis programis Sesaxeb? Tu raioni moiTxovs mSoblis/meurvis Tanxmobas, gaegzavna Tu ra maT Tanxmobis formebi?

aris Tu ara gegma samedicino Semowmebis procedurisTvis(procedurebisTvis)?

erTi kvira skriningis TariRamde:

diax araganaxlda Tu ara skriningis sia da aris Tu ra mzadgamoyenebisTvis?Seaxsenes Tu ara personasls da nebayoflobiT monawileebsskriningis TariRi da adgilmdebareoba?iyo Tu ara informacia Setanili skolis biuletenSi angazeTSi?Semowmda Tu ara Senoba rom misi ganaTeba, oTaxis temperaturaSesabamisia da uzrunvelyofilia Tu ara konfidencialoba?

skriningamde erTi dRiT adre:

33

diax araganixila Tu ara stafidan SerCeulma wevrma, rogoricaafizikuri momzadebis instruqtorma Sesabamisi tansacmeli sqoliozis skriningisTvis?ganxorcielda Tu ara programisTvis saWiro formebiTmomarageba?skriningis adgili Seesabameba sqoliozis skrinings?gamoyofilia Tu ara calke adgili biWebisa da gogoebisTvis, Tu skriningi unda Catardes erTidaimave dros?aris Tu ara qaRaldisgan Seqmnili xalaTebi gogonebisTvis,romelTac SesaZlebelia daavawiydaT Sesabamisi Cacma?mSoblis/meurvis Tanxmobis formis gamoyenebis SemTxvevaSi, miiRoTu ara skolam Sesabamisi Tanxmobis formebi?

skriningis SemsruleblisTvis, moswavleebis mSoblebisa da TemisTvis skriningis organizeba

diax aramoswavlis orientaciisTviis?personalis orientaciisTvis?adgilze treningisTvis?skriningis TariRis Sesaxeb?skriningis TariRis Sesaxeb maTTvis, vinc gaacdinaskriningi?reskriningis TariRis Sesaxeb?

დანართი ა

სკრინინგის პროგრამის

moswavleebi

სკოლა

მისამართ

ისკრინინგის

კლასი თარი

სქესი

დაბადების თარიღი

A-თავიB-მხარიC-ბეჭიD-ხერხემალიE-წელი

დგომა ზურგი

A- გულმკრედის ამო-ბურცულობა

B-წელის ამობურცულობაC-ნეკნის ამობურცულობა

წინ და

სპინალური ამობურცუ-ლობა

A-მხარიB-ხელი სხეულთანC-ბარძაყიD-წელი

დგომა პრ

გაზომვა

ოფილში

სქოლიომეტრიამჟამად სამედიცინომკურნალობის ქვეშ

დიხ ან არა

რეფერირება რესკრინი-გისთვის, თარიღი თარიღი:

მონაცემების დადასტურება დია/არა თარიღი

რესკრინინგის შემსრულებელი:

ოჯახთან კონტაქტის თარიღი

Follow-up

ექიმმთან მიმართვის თარიღიექიმის დაიგნოზი დამკურნალობის ანგარიშისთარიღი

სკოლის სამედიცინო

skriningis programis formebis nimuSiskiningis samuSao cxrili

danarTi a

(moniSneT X Sesabamis grafaSi, romelic miuTiTebs moswavlis Sefasebas da aRmoCenil darRvevebs. damatebiTi komentarebis saWiroebis SemTxvevaSi, gamoiyeneT sivrce, romelic mowodebulia gverdis bolos).

moswavlis saxeli: ---------------------------------------------------------------

aRniSnuli standratebis gamoyeneba gamiznulia programebis dagegmvisa da ganxorcielebis dros xerxemlis deformaciebis SefasebisTvis, raTa am mdgomareobebma minimaluri gavlena iqonios saqarTvelos bavSvebsa da axalgazrdebze.

HeadTilt

Left Right

High Shoulders Left Right

ხარისხიკარგი სწორი ცუდი კარგი სწორი ცუდი

SpinalCurve

Left Right

HighHip

Left Right

კომენტარები: ------------------------------------------------------------------------------------------------------

სკრინინგის პროგრამის დანართის ფორმები

სქოლიოზის სკრინიnგისა და რეფერირების კრიტერიუმები

დანართი ა

სკრინინგის შემსრულებელთან ზურგით

წინ დახრილია მოშორებით სკრინინგის

შემსრულებელთან

წინ დახრილია მოშორებით სკრინინგის

შემსრულებელთან

მხრები არის ერთ დონეზე.

ბეჭი არის ერთ დონეზე და სიმეტრიული სხეულის ხელთან მანძილი არის Tანაბარი ორივე მხარეზე

ზurgi aris სიმეტრიული

ზურგი არის სიმეტრიული

ერთი მხარი უფრო მაღლაა rac მიუთითებს გულმკრედის ნაწილის გამრუდებაზე

თორაკალური სქოლიოზიერთი ბეჭი აწეულია. ბარძაყი ჩანს უფრო მაღლა. სხეულის ხელთან მანძილი არ არის თანაბარი. გამოხატულის წელიs სქოლიოზი

თორაკალური სქოლიოზიოდნავ წინ გადახრისას ვლინდება თორაკალური ნაწილის გამოზნექა.

წელის სქოლიოზიშემდგომი დახრა მიუთითებს წელის ნაწილის გამოზნექაზე.

გევრდიდან უყურებს სკრინინგის შემსრულებელი

ოდნავი თორაკალური უკანა გამრუდება, კისერი აწეულია და თავი ბალანსირებული

თორაკალური კიფოზიწელის ზედა ნაწილი მნიშვნელოვნად მომრგვალებულია უკან. კისერი და ნიკაპი წინ შეიძლება ასოცირდებოდეს წელის ლორდოზთან.

36

ქვედა წელი ოდნავ ჩაღრმავებულია . წელის ლორდოზი

გამოხატული ჩაღრმავებაა წელის არეში, ჩვეულებრივ ასოცირდება მუცლის ამოზნექილობასთან.

დახრა, რომლის

დროსაც სახით უყურებს

შემსრულებელს

გლუვი ხაზი მენჯიდან თავისკენ.

თორაკალური კიფოზი ზედმეტი კუთხე ხერხემალში

დახრა შემსრულებლის მიმართულებით

ნორმალური მალის კიდე არის სიმეტრიული.

თორაკალრი სქოლიოზინეკნები არის ამოზნექილი ერთ მხარეზე.

37

სკრინინგის პროგრამის ფორმის ნიმუშები

სქოლიოზის სკრინინგის დროს აღრიცხის ანგარიში

დანართი ა

(zogierTi skolis moTxovniT, romelic atarebs skrinignis programas, moiTxovs drois detalur aRricxvas. Tu Tqvens raions aqvs msgavsi moTxovna, aRniSnuli formati an msgavsi SeiZleba iyos sasargeblo drois aRricxvisTvis.)სკოლის/რაიონის სახელი თვე მისამართი ანგარიში სასკოლო წლისთვის 20 - 20

( )

ქალაქი ზიპკოდი ტელეფონი

მომსახურებასაათების რაოდენობა

თვეების1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

მშობლის

სამედიცინოინფორმაციისსკრინინგირესკრინინგირეფერირებასამედიცინოაღრიცხვასკრინიგნის შემსრულებლისტრენინგი

მთლიანი საათები თვის მიხედვით

38

მეშვიდე კლასელი გოგოების მთლიანო რაოდენობა

მერვე კლასელი ბიჭების მთლიანი რაოდენობა

ჩაუტარდარესკრინინგი

რეფერირებულიდიაგნოზით

შემსრულებლის

სახელი კლასიფიკაცია

წარდგენის თარიღი

39

40

sqoli ozis skrinin gi s an gariSi

Zvirfaso eqimo

---------------------------------------------------------------------------------------------- gTxovT moaxdonoT samedicino Semowmeba da diagnozis dazusteba, vinaidan Cvenma bolo periodis sqoliozis skriningma gamoavlina Semdegi darRvevebi:

mdgomare

marjvena marcxenaerTi mxari ufro maRaligamoweuli beWiaweuli beWiufro maRali TeZos ფრთაასიმეტრიული welis naoWierT mxares xelsa da sxeuls Soris arsebuli did sivrce

win daxra marjvena marcxenaneknebis gamozneqilobawelis gamozneqilobasqoliometris Sedegi

gverdiTi xedi marjvena marcxenalordozikifozi

imisTvis, rom skolam srulad Seafasos skriningis programa, saWiroa eqimTan sqoliozis diagnozis verificireba rentgenologiuri kvlevis safuZvelze. Cveni Txovnaa, rom Tqven SeavsoT informacia am formaSi da gadaeces skolas moswavlis eqimTan referirebisTvis.

41

danarTidanarTi a

skriningis programis formebis nimuSi

moswavleTa individualuri monacemTa cxrili (arCeviTi) (moswavlis samedicino dokumentaciisTvis)

saxeli ----------------------------------------- gvari --------------------------------------------sqesi -------------------------------------------------

asaki --------------------------------------------- klasi ------------------------------------------------

skriningis TariRi ---------------------- wina skriningis TariRi -------------------

mdgomare pozicia(miuTiTeT zurgidan, winidan Tu orive)

diax ara

aris mxris done Tanabari?aris barZayi imave doneze?aris aSkara xerxemlis deviacia dgomisas?xelisa da sxeuls Soris manZili Tanabaria?gamoxatulia mxris amozneqiloba?Tu „diax“, marjvena ---------- marcxena -------------gamoxatulia beWi gamozneqiloba?Tu „diax“, marjvena ---------- marcxena -------------gamoxatulia welis gamozneqiloba?beWis done Tanabari?Tu „diax“, marjvena ---------- marcxena -------------

42

sxva (aRwereT)

win daxra diax aragamoxatulia Tu ara Torakaluri gamozneqiloba?gamoxatulia Tu ara welis gamozneqiloba?sxva paTologiebi:

Setyobinebis forma, romelic mSobelTan igzavneba

TariRi: --------------------------gaigzavna ------------------------------------------------------------------------ pasuxi miRebulia (visgan) ----------------------------------------------

diagnozis prognozi: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

eqimTan viziti ----------------------------piri daekontaqta ----------------------------------------------------------- TariRi: -----------------------------------------

mizezi: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------

komentarebi: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

danarTi

skriningis programis formebis nimuSi

sqoliozis skriningis Sejameba (ar aris savaldebulo)

skola/raioni ---------------------------------------------- mowodebulia monacemebi ----------------------------misamarTi: --------------------------------------------------------------------------------- telefoni: -----------------------------------skriningis TariRi: ---------------------skriningis mdebareoba (Senoba) ---------------------------------------------

moswavleebis raodenoba: ----------------------------------skola: -----------------------------asaki: ------------------------------

moswavleebis raodenoba, romelTac CautrdaT skriningi: ----------------mamrobiTi: klasi ------------------; asaki ----------------------mdedrobiTi: klasi ------------------; asaki ----------------------

eqimTan referirebamde moswavlis reskriningi moxda: -----------------------------

damatebiTi SefasebisTvis referirebuli studentebis raodenoba: ----------

moswavleebis raodenoba, romelTac eqimis mier daudasturdaT sqoliozis diagnozi: ----------------------------------------------------------------------

moswavlis aRwera, romelsac daudasturdaT rentgenologiuri kvlevis safuZvelze eqimis mier

xerxemlis gamrudeba: --------------------------------------------- asaki -------------- mdedrobiTi ----------------mamrobiTi ---------------------

eqimTan mimarTvamde moswavles, romelTac gamouvlindaT dadebiTiSedegebi, CautardaT reskriningi: diax ------------------; ara ---------------------

moswavleebis raodenoba, romelTac savaraudod aqvTsqoliozi: ---------------- ; mdedrobiTi --------------; mamrobiTi ----------------

moswavleebis raodenoba, romelTac aqvT xerxemlis sxva defeqtebi: ----------------; kifozi, lordozi --------------------------

moswavleebis raodenoba, romlebic namkurnalevia sqoliozis gamo an gamovlenilia sqoliozi skriningis programamde: --------------------------

mamrobiTi ----------------; mdedrobiTi ----------------------

Ggamoyenebuli literatura

1. Weinstein SL, Dolan LA, Wright JG, Dobbs MB: Effects of bracing in adolescents with idiopathic scoliosis. N Engl J Med. 2013 Oct 17;369(16):1512-21

2. Linker B. A dangerous curve. The role of history in America’s scoliosis screening programs. Am J Public Health. 2012;102:606–616.

3. Magee JA, Kenney DM, Mullin E. Efficacy of and advocacy for postural screening in public schools. Orthop Nurs. 2012;31:232–5.

4. Sabirin J, Bakri R, Buang SN, Abdullah AT, Shapie A. School scoliosis screening program: a systematic review. Med J Malaysia. 2010;65:261–267

5. Moher D, Liberati A, Tetzlaff J, Altman DG. The PRISMA Group. Preferred reporting Items for systematic reviews and meta-analysis: The PRISMA statement. J Clin Epidemiol. 2009;62:1006–12

6. Richards BS, Vitale MG: Statement: screening for idiopathic scoliosis in adolescents: an information statement. J Bone Joint Surg Am 2008, 90:195–198

7. Grivas TB, Wade MH Negrini S, O’Brien JP, Maruyama T, Hawes MCm Rigo M, Weiss HR, Kotwicki T, Vasiliadis ES, Sulam LN, Neuhous T. Sosort Consensus paper: school screening for scoliosis. Where are we today? Scoliosis. 2007;2:17

8. Reichel, Dagmar, and Juliane Schanz. “Developmental and Psychological Aspects of Scoliosis Treatment,” Pediatric Rehabilitation, Vol. 6, No. 3–4 (November 2003),

9. Schommer, Nancy. Stopping Scoliosis. Avery (Penguin Putman), 2002.10. Neuwirth, Michael and Kevin Osborn. The Scoliosis Sourcebook. Contemporary Books, 2001.

11. Reamy, Brian V., and Joseph B. Slakey. “Adolescent Idiopathic Scoliosis: Review and Current Concepts,” American Family Physician, Vol. 64, No. 1 (July 2001), 111.

12.Winter, Robert B. “Scoliosis School Screening Needed,” American Academy of Orthopaedic Surgeons Bulletin, Version 48, No. 1 (February 2000).

13. Bradford, David S., and others. Moe’s Textbook of Scoliosis and Other Spinal Deformities. (Third edition). W.B. Saunders Company, 1995.

14. U.S. Preventative Services Task Force. “Screening for Adolescent Idiopathic Scoliosis: Review Article,” Journal of the American Medical Association, Vol. 269, No. 20 (May 1993), 2,667–72.

15. Prepared by Jane A. F.New York: McGraw-Hill Book Company, 1981.