twitter.com/janrotmans

Energie Transitie: traagheid en versnelling

Den Haag, 26 Juni 2014

In welke fase zit energietransitie?

Through development stagePre-development stage

Renewables

Decentralized

Bottom-up

Fossil

Centralized

Top-down

Time

Sustainable Energy System

We are here

Tipping Point

Transitie naar Duurzame Energie

Kantel Fase

chaos

conflicten

slagveld

Chaos & Turbulentie

3 jaar geleden: nucleaire renaissance 2014: nucleaire verdeeldheid

5 jaar geleden: US grootste importeur van gas 2014: US exporteert gas naar Europa

4 jaar geleden: prijs van zonnepanelen hoog 2014: prijs van zonnepanelen 60% lager

Conflicten

Oekraïne crisis: Rusland versus Europa over gas

China vs Europa conflict over zonnepanelen

Amerika vs China conflict over zonnepanelen

Duitsland versus andere Europese landen

Slagveld

3 van de 5 energiebedrijven sneuvelt in kantelfase

niet de grootste bedrijven overleven, niet de slimste

maar de meest adaptieve bedrijven overleven

“ tempo waarin Europa windmolenparken

en zonnepanelen installeert, moet worden

vertraagd. De situatie is onhoudbaar,

het ruïneert onze business ”

Gérard Mestrallet, CEO GDF/Suez

Mondiale Energie Machtsstrijd

Obama

“ The country that will dominate the clean tech economy

will be the country that will dominate the world economy

and America needs to be that country ”

Mondiale Energie Transitie

niet gedreven door

schaarste, klimaat, milieu

wel gedreven door

geopolitieke spanning, machtsverschuivingen, prijzen

andere wereldmachtsblokken zijn pro-actief

Europa heeft mislukt klimaatbeleid

Europa is niet op weg naar energie-autonomie

Europa heeft geen visie en strategie

energy wende meest radicale energietransitie in Europa

geworteld in brede maatschappelijke beweging sinds 1970

politiek leiderschap is van cruciaal belang

substantiële politieke invloed van Grünen

consistent innovatiebeleid: feed-in tarief

Duitsland

in Europese achterhoede met 4.5% duurzame energie

energieakkoord: 14% duurzame energie in 2020

over 15 jaar is ons gas op, Nederland heeft geen Plan B

in 2030 fossielvrij is technisch mogelijk

Nederland maakt geen radicale keuze

Nederland

Hoe kunnen we energietransitie versnellen?

Strategie Nederland

in 30 jaar kan Nederland duurzame energievoorziening hebben

kunnen gas gebruiken als transitiebrandstof voor 10-15 jaar

regulier gas snel afbouwen, groen gas extra stimuleren

wind op zee, duurzame warmte, gebouwde omgeving

transitie naar bio-economie voor industrie / landbouw / vervoer

Centrale Energievoorziening

transitie naar groene economie in versnelling brengen

- CO2-arm/vrij

- circulaire economie

- biobased

Energiesector verdwijnt in Nederland

chemie / agrifood richten zich voluit op energie

voor transport sector wordt energie steeds belangrijker

bouwsector energie concurrent in gebouwde omgeving

Decentrale Energievoorziening

energieneutraal maken door:

1. gebouwschil zo energiezuinig mogelijkgoed isoleren en zuinige installaties

2. duurzame energie opwekkenzonne-PV, zonneboilers, wind, omgevingswarmte

3. oppervlakte ontwikkeling

energie, water, fijn stof/NOx

Stroomversnelling

Instrumentarium

- duurzaamheids doelstelling voor 2020 : 14% (verlaagd)

- lange termijn visie ontbreekt nog (klimaatneutraal in 2050)

- 140 green deals (divers en niet gericht op CO2-reductie)

- topsectoren beleid (dominantie regime-spelers)

- ETS (feitelijk mislukt)

werkt niet!

Energieakkoord

poldergeploeter

dekt maar 25-30% van energievoorziening

kortste weg naar minimum 2020 doelstelling

versnelt niet de energietransitie

geen fiscale groene prikkels

doet geen pijn en kosten-neutraal

Energie Opgave

energiebesparing

energie-intensieve industrie

alternatief voor gas

gebouwde omgeving

warmteverlies

enorm warmteverlies (restwarmte) al decennia lang

Rotterdam – Delft – Den Haag – Leiden warmtenet

kostbaar, maar levert ook veel op: 25% minder verlies

over aantal jaren achterhaald door duurzame energie

voordelen wegen op tegen nadelen

Bovenregionaal Warmtenet

Energie = Politiek = Samenleving

Nederland wordt gedwongen te kiezen

burgers kunnen doorslaggevende rol spelen

direct: door het politiek te agenderen

indirect: via lokale initiatieven

iedereen weet wat er moet gebeuren

toch gebeurt het niet: sterkste fossiele lobby van Europa

moet komen van onderop: regio’s, steden en locaties

slimmer en beter lobbyen voor duurzame energie

we komen er wel maar vraag niet hoe!

Conclusies