DỊCH T ỄHỌC, GI ÁM S ÁT & PHÒNG CH ỐNG C ÁC B ỆNH TRUY … · WORLD HEALTH...
Transcript of DỊCH T ỄHỌC, GI ÁM S ÁT & PHÒNG CH ỐNG C ÁC B ỆNH TRUY … · WORLD HEALTH...
WORLD HEALTH ORGANIZATION
DDỊỊCH TCH TỄỄ HHỌỌC, GIC, GIÁÁM SM SÁÁT & T & PHÒNG CHPHÒNG CHỐỐNG CNG CÁÁC BC BỆỆNH NH
TRUYTRUYỀỀN NHIN NHIỄỄMM
ThS Lê văn TuânWHO Technical Office in HCM
TRONG CTRONG CÔNG TÔNG TÁÁC PHÒNG CHC PHÒNG CHỐỐNG THNG THẢẢM HM HỌỌAA
For TOT HERO HCMC 3- 7 May 2010
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Nội dung
1. TÁC ðỘNG CỦA T.HỌA & CÁC YÊÚTỐ GÂY DịCH.
2. DịCH TỄ HỌC & GIÁM SÁT DTH 3. THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP CHỐNG
DịCH
WORLD HEALTH ORGANIZATION
1.1 Giôùi thieäu chung
� Thaûm hoïa trong quaù khöù cuõ ng nhö hieän taïi ñaõ aûnh höôûng ñeán löôïng cödaân raát lôùn treâ n nhieàu vuøng, laõnh thoå treân toaøn theá giôùi maø trong ñoù coùcaû Vieät nam.
� Haäu quaû cuûa thaûm hoïa laø khoâng nhöõ ng ñaõ gaây thieät haïi lôùn veà c on ngöôøi, taøi saûn maø coøn laøm chaäm toác ñoäï phaùt trieån kinh teá quoác gia.
� Trong luùc nguoàn löïc raát lôùn cuûa xaõ hoäi daønh cho cöùu trôï, khaéc phuïc thìsöï quan taâm veà phaùt trieån caùc chính saùch, chieán löôïc haàu laøm giaûm taùc ñoäng cuûa thieâ n tai ñeán con ngöôøi, vaø ñaët bieät laø caùc vaán ñeà söùc khoûe
coâng coäng chöa ñöôïc chuù yù ñuùng möùc.� Caùc baøi hoïc kinh nghieäm töø thöïc tieãn cuûa thaûm hoïa caàn phaûi ñöôïc
chuyeån thaønh caùc chính saùch, quy ñònh, chöông trình töø caáp quoác gia --> tænh thaønh, ngaønh nhaèm coù moät ñònh höôùng vaø hoaït ñoäng laâu daøi c ho
coâng taùc giaûm nheï, phoøng choáng thaûm hoïa caøng theâm höõu hieäu, thieát thöïc .
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Những ðịnh Tố (determinants) Gây Dịch Trong Th ảm Họa
• Dịch vụ thiết yếu bị gián ñoạn/ cắt: ðiện nước, nhiên liệu, thực phẩm.
• ðiều kiện Vệ sinh (MT + Cá nhân) kém• Dinh dưỡng thiếu, tinh thần mất cân bằng � Miễn dịch cá
nhân giảm• Mật ñộ dân số cao (Trại/nhà tạm cư…)• Thực phẩm không an toàn, thiếu nước sạch• Khó/không tiếp cận ñược dịch vụ y tế.• Những thay ñổi sinh thái thuận lợi cho sự sinh trưởng của vật
chủ trung gian truyền bệnh• Sự di chuyển vật nuôi và sinh vật hoang dã• …
WORLD HEALTH ORGANIZATION
T¹i sao c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm l¹i t¨ng lªn khi cã thiªn tai, th¶m ho¹
x¶y ra?
T¸c nh©n bÖnhT¸c nh©n bÖnh
C¬ thÓC¬ thÓ
M«i tr−êngM«i tr−êng
T¸c ®éng cña thiªn tai, th¶m ho¹ ®Õn tam gi¸cbÖnh tËt •ThiÕu dinh d−ìng
•Gi¶m søc ®Ò kh¸ng bÖnh
•Chật ch ội
•MÊt vÖ sinh
•ThiÕu nhµ ë
•T¨ng vect¬ truyÒnbÖnh
•Khã tiÕp cËn víich¨m sãc y tÕ
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Nh÷ng bÖnh truyÒn nhiÔm cã thÓxÈy ra trong thiªn tai, th¶m ho¹
BÖnh l©y qua ®−êng tiªuho¸
BÖnh l©y qua trung giantruyÒn bÖnh
BÖnh l©y qua tiÕp xóc trùctiÕp
BÖnh l©y qua kh«ngkhÝ
BÖnh l©y qua vËt chñ
•T¶
•Th−¬ng hµn
•Shigellosis
•Salmonellosis
•Viªm gan A
•Lþ trùc trïng
•Viªm n·o VR
• Sèt xuÊt huyÕt
•Sèt rÐt
•Viªm n·o NB
•Chikungunya
•BÖnh ngoµi da
•Rotavirus
•Entroviruses
•Schistosomiasis
•§au m¾t ®á
•Uèn v¸n
•Cóm
•Sëi
•Lao
•Ho gµ
•B¹ch hÇu
•Viªm n·o MC
•Thuû ®Ëu
•Rubella
-SARS \Cóm giacÇm
•Leptospirosis
•Sèt Ricketssia
• BÖnh d¹i
•BÖnh than
•DÞch h¹ch
WORLD HEALTH ORGANIZATION
N¨m c¨n bÖnh g©y tö vonghµng ®Çu trong th¶m ho¹
1. Tiêu ch ảy cấp2. Bệnh Hô h ấp3. Sởi4. Suy Dinh D ưỡng5. Sốt Rét
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Khã kh¨n, th¸ch thøc trong c«ng t¸c phßng chèng c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm
khi cã th¶m ho¹
1. Khó dự ñoán tr ước ñược th ảm ho ạ & loại d ịch b ệnh.
2. Hạn ch ế về ngu ồn lực3. Khẩn cấp về thời gian4. Thách th ức về tiếp li ệu5. Áp lực lớn về xã hội, tâm lý.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
2/ DỊCH TỄ HỌC &GIÁM SÁT DTH
2.1. DỊCH TỄ HỌC CƠ BẢN TRONG THẢM HỌA2.2. GIÁM SÁT DTH
2.3. THÔNG TIN PHẢN HỒI
WORLD HEALTH ORGANIZATION
2.1. DTH TRONG THẢM HỌA:
Những Tiên ñề cơ bản của Dịch tễ học
• Dịch Tễ học Nghiên cứu về sự Phân bố vàcác Yếu tố liên quan ñến tình hình sức khỏe& bệnh tật
• Tình hình Sức khỏe & Bệnh tật xảy ra khôngphải do may rủi.
• Tình hình Sức khỏe & Bệnh tật có thể xácñịnh nguyên nhân và yếu tố dự phòng
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Các ðịnh Nghiã
• Sự Phân b ố (Distribution): Mô thức/kiểuvà Tần suất bệnh ở một nhóm người. (Ai? Khi nào? Ở ñâu?)
• ðịnh t ố (Determinants): Nguyên nhân, hoặc các yếu tố gia tăng nguy cơ (Thế nào? Tại sao?)
• Ứng d ụng: Hướng dẫn ñưa ra các quyếtñịnh; triển khai & lượng giá công tác phòngchống (Làm gì?)
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Các Hoạt ñộng DTH c ơ bản:
• Mô tả các sự kiện liên quan ñến Con người, ðịa ñiểm và Thời gian;
• Phân tích mối liên quan giữa Sự kiện(bệnh tật, tử vong, suy DD, thương tật) vàyếu tố môi trường, yếu tố hành vi (yếu tốnguy cơ hoặc yếu tố bảo vệ);
• ðưa ra các Kết luận chính xác & các biệnpháp/hoạt ñộng phòng chống\giảm nhẹhiệu quả.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
ỨNG DụNG DTH TRONG TH:Mục Tiêu Kh ảo Sát Sức kh ỏe công c ộng
– Xác minh tầm vóc của sự kiện (thảm họa) – Nhận diện hiện trạng các vấn ñề về sức khỏe
công cộng.– Khảo sát yếu tố nguy cơ trong Môi trường– Lượng giá nguồn lực và hậu cần hiện có– Quyết ñịnh các hành ñộng ưu tiên chính– Xác ñịnh nguồn lực bên ngoài cần cho việc thực
hiện các vấn ñề ưu tiên– Xác ñịnh thêm các thông tin cần thiết– Phổ các biến kết quả một cách rộng rãi
WORLD HEALTH ORGANIZATION
KHẢO SÁT NHANH TÌNH HÌNH SỨC KHỎE TRONG TÌNH HUỐNG THẢM HỌA
Mục ðích
Khảo Sát
ðộng L ực Tầm vóc
Tác ñộng chính lênSức Kh ỏe & Dinh d ưỡng
Sự tiếnTri ển của TH
Nhận DiệnNhóm & V ùng chính có nguy cơ
Khả năng ðối phó
Nhu cầu kh ẩn cấp của ngành Y t ế
Các ưu tiên Ng ắn & Trung h ạn
về tiếp nh ận ch ăm sóc s ức kh ỏe
Cung cấp Các ch ỉ số về ðe dọa ñến Sức kh ỏe
Nhằm hỗ trợ huy ñộng & qu ản lý
các cứu tr ợ nhân ñạo
WORLD HEALTH ORGANIZATION
2.2. GIÁM SÁT DTH:
ðịnh nghiã GIÁM SÁT
Quá trình liên tục có hệ thống c ủathu th ập, ñối chi ếu, phân tích vàdiễn gi ải dữ liệu; và truy ền tảithông tin cho ng ười cần bi ết
ñể hành ñộng
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Thông tin ñể Hành ñộng
GIAÙM SAÙT
DÖÕ LIEÄU
HAØNH ÑOÄNG
THOÂNG TIN
QUYEÁT ÑÒNH
Cô cheábaùo caùo
Kyõ naêngdòch teã
Skills
-Luồng döõ lieäu
-Heä thoáng thoâng tin lieân laïc
-Maïng
-Ñoái chieáu döõ lieäu-Phaân tích & Dieãn giaûi döõ lieäu
-Trình baøy döõ lieäu
Phaûn hoài
Phoøngchoáng
Chính saùchChieán löôïc
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Loại Giám sát (surveillance)
• Thường Quy (routine): Hệ thống Báo cáo• Trọng ñiểm (sentinel): báo cáo ñiểm.• ðiều tra/khảo sát (survey) & các Nghiên
cứu chuyên biệt khác• ðiều tra Ca bệnh & ổ dịch• Hospital-based, community-based. • Rumor-surveillance (evidence-based)
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Mục tiêu của giám giát
• Theo dõi xu hướngcủa bệnh lưu hành
• ðánh giá biện phápcan thiệp
• Theo dõi tiến ñộ ñạt mục tiêu kiểm soát
• Theo dõi mức ñộ hoàn thành của chương trình
• Phát hiện cácổ dịch
• Tiên lượngdịch
• Ước lượng tácñộngcủa bệnh trong tương lai
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Sơ ñồ: Giám sát & Hành ðộng
THOÂNG TIN
-Laäp keá hoaïch(xeùt öu tieân)-Ñaùnh giaù
-Nghieân cöùu
THEO DOÕISÖÏ KIEÄNSÖÙC KHOÛE
HAØNH ÑOÄNGYTCC
1. Phaùt hieän söï thay ñoåibaát thöôøng cuûa hieän töôïngvaø phaân boá beänh
2. Theo doõi chieàu höôùngvaø moâ hình beänh
3. Xaùc ñònh thay ñoåicuûa taùc nhaân vaø kyù chuû
4. Phaùt hieän söï thay ñoåitrong haønh vi chaêm soùcsöùc khoûe
-Ñieàu tra-Khoáng cheá-Döï phoøng
WORLD HEALTH ORGANIZATION
SƠ ðỒ HỆ THỐNG GIÁM SÁT
DÖÕ LIEÄU
BEÄNH VIEÄN
Y teá tö
Ñieàu tròTaïi nhaø
TỔNG HỢP
Quyeát ñònh
PHAÂN TÍCH
Ñieàu traKhoáng cheáChính saùchPhaûn hoài
Moâ taûAi/ÔÛ ñaàu/Khi naøo
So saùnhMoâ hình/Chieàu höôùng
HUYEÄN
TRAM Y TẾá
WORLD HEALTH ORGANIZATION
GIÁM SÁT: nhi ệm vụ cuả các Tuy ến
BộVụ, Viện
TCYTTG
Huyện xã
Tỉnh/ Huyện
Tỉ nh/ Trung Ương
Khu vực/ Quốc Tế
*Phát hiện*ðiều trị*Báo cáo
*Phân tích*ðiều tra*Báo cáo*ðápứng*Phản hồi*Phản tích
*ðiều tra*Xác minh*ðápứng \Phản hồi*K ế hoạch, kinh phí*Chính sách, mục tiêu
*Phân tích, phản hồI*Hỗ trợ (technical support, $)*Chính sách, mục tiêu
WORLD HEALTH ORGANIZATION
MÔ HÌNH L- D- L
GIÁM SÁT B ỆNH
VI TÍNH HỆ THỐNG GIÁM SÁT
Lâm sàng
DỊCH TỄ
Labô
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Chọn dữ liệu cần thu thập
- ðịnh nghĩa ca bệnh:Cơ sở thành lập hệ thống giám sát
Tiêu chuẩn lâm sàng, xét nghiệm phảI cô ñọng, ñơn giảnCó thể thayñổi, song phải giữ tínhñồng nhất cần thiết
trong phân tích số liệu
- Loại dữ kiện:Dữ liệu tử vongDữ kiện mắc bệnhDữ kiện khác
WORLD HEALTH ORGANIZATION
CÁC CHỈ SỐ về sức kh ỏe & bệnh t ật phải “SMART”
• Specific: ðặc hiệu• Measurable: ðo ñược
• Ation oriented: Thực hành• Realistic: Thực tế• Timely: ðúng lúc
WORLD HEALTH ORGANIZATION
MÔ TẢ DỮ KI ỆN
• Tỉ suất, tỉ số, tỉ lệ
• Bảng, biểu, ñồ thị, bản ñồ
• Chuẩn hóa các tỉ lệ
• Số ño xu hướng trung tâm vàñộ phân tán
WORLD HEALTH ORGANIZATION
0
5
10
15
20
25
1 2 3 4 5 6 7 8 9 100
2 0 0
4 0 0
6 0 0
8 0 0
1 0 0 0
1 2 0 0
0 - 4 5 1 5 4 5
Ca
ðịa ñiểm
ðánh gia thông tin Lâm sàngLabô
KhácMầm? Nguồn? Truy ền?
Con người Thời gian
WORLD HEALTH ORGANIZATION
DIEÃN BIEÁN A00 THEO THAÙNG KHU VÖÏC PHÍA NAMtöø 2001 – 1/2004
Taû thöôøng xuaát hieän vaøo muøa khoâ. * Taïi vuøng dòch löu haønh (Caømau): Taû xuaáthieän caû nhöõng thaùng muøa möa
10 720 29 133
85
1157
43
12
5
8
0
20
40
60
80
100
2004200320022001
2004 8
2003 5 1 1 3 1 12
2002 11 10 7 20 85 29 7 5 1 4
2001 3 13
Jan Feb Mar Apr May Jun July Aug Sep Oct Nov Dec
WORLD HEALTH ORGANIZATION
LIEN QUAN GIUA LUONG MUA & TIEU CHAY CAP TAI HON DA T, KIEN GIANG 2002
The Relationship between Rainfall & Acute Diarrhea in Hon Dat, KienGiang 2002
0
100
200
300
400
500
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Thang/ Month
No Diarrhea cases
0
100
200
300
400
500
Rai
nfal
l (m
m)
Acute Diarhea 2002 A Diarrhea Average 5 years Rainfall 2002 Rainfall AVER98-01
Tieâu chaûy caáp taêng khi löôïng möa giaûm ,Taû xuaát hieän vaøo 23/4 , buøng phaùt thaønh dòch
Taû
Minh họa
WORLD HEALTH ORGANIZATION
LIEN QUAN GIUA TIEU CHAY CAP & NHIET DO TAI HON DAT , KIEN GIANGRelationship between Acute Diarrhea & Temperature i n HonDat, Kiengiang
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Thang/ Month
No
Dia
rrhe
a ca
ses
0
5
10
15
20
25
30
35
40
oC
Acute Diarrhea 2002 Acute Diarrhea Average 5years Nhiet do 2002 Nhiet do AVER99-01
Tieâu Chaûy caáp taêng khi nhieät ñoä taêng,Taû xuaát hieän & buøng phaùt thaønh dòch
TaTa ûû
WORLD HEALTH ORGANIZATION
2.3 THÔNG TIN PHẢN HỒI
2.3.1. Báo cáo giám sát• Huyện b/c Số liệu cho tỉnh � Pasteur � Cục
YTDP (theo ñúng quy ñịnh BYT)• Tuyến trên cần phải phản hồi / chia sẻ thông tin
cho tuyến dưới, nhằm:� Tuyến dưới Hiểu ñược giá trị của thông tin, � & nắm ñược tình hình chung trong tỉnh/ huyện, � chuẩn bị ðáp ứng tốt & phối hợp tốt.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Báo cáo giám sát (tt)
• Mẫu B/c: dùng chung mẫu cho tỉnh/ quốc gia.• Nên dùng Bảng, biểu ñồ theo dõi tháng/năm.• Báo cáo “không ghi nhận”.
– Nhận xét vắn tắt tình hình, dự báo xu hướng dịch– Các khó khăn – Thuận lợi– Công tác sẽ thực hiện trong thời gian tới.– Các ñề xuất.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
2.3.2. Báo cáo x ử lý d ịch(BC tổng k ết vụ dịch)
• B/c này Rất có ích (ðúc kết Bài học kinhnghiệm)
• Cần phải có B/c hoàn chỉnh & chi tiết ngaysau khi dịch ñã ñược khống chế.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Các Nội dung cần B/c:
• Biểu ñồ diễn biến dịch• Bản ñồ chấm các ca bệnh• Mô tả Thời gian – ñịa ñiểm – con người (nhóm tuổi,
giới, dân tộc, tôn giáo….)• Kết luận/ giả thiết về Nguồn lây, phương thức lây/
nguyên nhân của vụ dịch.• Mô tả chi tiết các biện pháp xử lý / thời gian/ ñiạ
ñiểm/ ca bệnh.• Các thay ñổi về biện pháp xử lý so với dự kiến ban
ñầu (nếu có)
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Các Nội dung cần B/c (tt)
• Nhận xét chung, gồm cả mặt Thuận lợi – khókhăn. Cách khắc phục.
• Khuyến nghị về hoạt ñộng giám sát & phòngchống lâu dài. (ñưa vào Kế Hoạch CB PCD)
WORLD HEALTH ORGANIZATION
2.3.3. Phổ biến Kết Quả giám sát& Thông tin v ề ñối phó v ới T.Họa/ dịch b ệnh
• Phân phát B/cáo tổng kết cho cơ sở y tế nơidịch ñã xảy ra & các ñơn vị trức thuộc, cácthành viên ñã tham gia PCD, Ban chỉ ðạo PCD, Tyến trên (tỉnh/ Pas/BYT)
• Tập san YHTHẢM HỌA /YTDP, YTCC – BYT• Bản tin Sức khỏe hàng tháng/quí
• Báo cáo Hoạt ñộng Y tế Quí/ 6 tháng/ năm
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Chú ý:
• Cần thực hiện ñúng các qui ñịnh vềbáo dịch /T.họa : khẩn cấp – hàngngày- Tuần
• Phải làm Báo cáo tổng kết vụ dịch• Chia sẻ các thông tin / kinh nghiệm về
vụ dịch cho ðồng nghiệp.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
3/ THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP CHỐNG DỊCH
3.1. CHUẨN BỊ3.2. LỰA CHỌN CÁC BIỆN PHÁP XỬ LÝ DỊCH 3.3. THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP XỬ LÝ DỊCH3.4 LƯỢNG GIÁ CÁC BIỆN PHÁP CAN THIỆP3.5. CẢI THIỆN CÔNG TÁC GIÁM SÁT PHÁT HIỆN3.6. THÔNG TIN GDCð
3. THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP CHỐNG DịCH
WORLD HEALTH ORGANIZATION
3.1. Chuẩn bị phòng chống dịch• Nhằm giúp y tế tuyến huyện/tỉnh chuẩn bị sẵn sàng & có
khả năng ñáp ứng một cách kịp thời và hiệu quả khi dịchxảy ra.
Bản kế hoạch Chuẩn bị sẵn sàng PCD: • Là chià khoá.• Giúp chủ ñộng phát hiện, ñáp ứng/ñối phó nhanh, ñúng
mục tiêu.
• Mục tiêu: giảm mắc – chết trong thời gian ngắn nhất.• Phương châm: chủ ñộng phát hiện – ñáp ứng nhanh:
ñúng ñối tượng – kỹ thuật.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
3.1.1.Ban chỉ ñạo PCD ñịa phương:
• Thành phần ban chỉ ñạo?• ða thành phần: (kể ra:….)• Chính quyền ñiạ phương có vai trò chủ ñạo.• Y tế: ñiều phối viên chính. (tùy hoàn cảnh)• Huy ñộng mọi nguồn lực sẵn có cuả CỘNG ðỒNG: tư
nhân, Hội ñoàn, tôn giáo…• Họp ðịnh kỳ?• BCð Phải ñược kích hoạt ngay khi có dịch, nguy cơ có
dịch.• Họp/ giao ban ñịnh kỳ khi có dịch: (1 lần/ ngày…) • Họp về tình hình dịch bệnh, cập nhật kế hoạch: lần/
Quí…
WORLD HEALTH ORGANIZATION
3.1.2. Kế hoạch Chuẩn bị PCD
• ðã có kế hoạch � ñịnh kỳ xem xét, cậpnhật.
• Chưa có KH � ðánh giá/ khảo sát tìnhhình dịch bệnh � lập kế hoạch.
• KH phải ñược Ban Chỉ ñạo phê chuẩn.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Bản Kế hoạch CB PCD phải gồm:
• Các thông tin chung (dân số, nguồn lực…)• Thông tin nền về bệnh tật, phân tích xu hướng dịch bệnh, giai ñoạn\cấp ñộ
dịch.
• Ước tính Nhu cầu nguồn lực theo giai ñoạn dịch. • Nguồn lực gồm: Nhân lực – kinh phí - Trang bị/ dụng cụ/ phương tiện,
thuốc men – hoá chất + Hậu cần khác: phương tiện liên lạc, truyền thông, phương tiện thiết yếu khác….
• Xét nghiệm: xác ñịnh Lab, cơ chế thu thập vận chuyển mẫu bệnh phẩm• Kế hoạch hành ñộng (phân công trách nhiệm\ thời gian hoàn
thành….)• Qui chế phối hợp:
– tuyến Tỉnh-Huyện-xã– Với các Ban ngành khác.
• Yêu cầu - Tiếp nhận Hỗ trợ từ TW: Khi nào cần? Cần gì? Ai phụ tráchliênlạc ñiều phối.
• Thực hành - diễn tập
WORLD HEALTH ORGANIZATION
3.1.3.ðội chống dịch
• Nhằm ñáp ứng kịp các B/c về dịch• Thành phần:
– Dịch tễ– KTV Xét nghiệm
– BS lâm sàng– VS Môi trường.
Phải qua Tập huấn về ð.tra & XLý dịch.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Nhiệm vụ ðội Chống dịch
• Theo dõi số liệu GS tình hình SK & bệnh, pháthiện các nguy cơ/ xu hướng có thể dẫn ñếnDịch.
• Bảo ñảm tất cả NV Y tế hệ ð.Trị sử dụng ñúngphác ñồ Quản lý ca bệnh (hướng dẫn khám & Chẩn ñoán & ñiều trị)
• ðịnh kỳ Xem xét cập nhật Tiếp liệu – hậu cần,phương tiện, trang bị/ dụng cụ cần thiết.
• Sẵn có các biểu mẫu ñiều tra.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
3.2. Lựa chọn các biện pháp xử lýdịch
• Thực hiện các biện pháp ngăn ngừa tửvong/ tàn tật không ñáng có.
• Triển khai các biện pháp kỹ thuật ñể giảmca mắc. Chủ ñộng kiểm soát tình hình: giảm nguy cơ lan truyền � khống chế.
• Sự tham gia của cộng ñồng.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
3.3. Thực hiện các hoạt ñộngxử lý dịch
3.3.1. Tăng c ường qu ản lý ca b ệnh• Sẵn có các tài liệu cho Thầy thuốc LS tham
khảo: Phác ñồ phát hiện &xử trí• Kiểm tra xem các thầy thuốc lâm sàng biết & sử
dụng ñúng các phác ñồ ? • Bảo ñảm ñủ thuốc men & các trang bị cần thiết
cho tuyến cơ sở. (bổ sung / chi viện tạm thời)• Bố trí khu thu dung bệnh nhân khi cần thiết.• ðáp ứng các xét nghiệm cần thiết.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
3.3.2. Triển khai chi ến d ịch tiêm ch ủngkhẩn cấp: ñối phó v ới VPD (Vaccine Preventable Diseases)
Lập kế hoạch T.Chủng khẩn cấp• Có KH dự trữ vaccine• Xác ñịnh quần thể mục tiêu: ñối tượng tiên
chủng, Ước tính số Vaccin & hậu cần cầnthiết.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
3.3.3. Tăng dân s ố tiếp cận nước sạch:• Bảo ñảm C/c nước sạch cho người dân
ñang trong vùng dịch: 20l/ngày?• Hướng dẫn Cðồng giữ gìn nguồn nước
an toàn.• Yêu cầu Chính quyền bảo ñảm không ñể
nhà VS cách nguồn nước công cộng<30m.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
3.3.4. Xử lý ch ất th ải:• Phân công kiểm tra việc xử lý chất thải
của ñiạ phương. (cách hệ thống cấp nướcMin 10m)
• Cùng cộng ñồng xây dựng nhà VS phùhợp.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
3.3.5. Phòng ch ống Vect ơ: ñ/p VBD• Phân phối/ khuyến khích sử dụng mùng
tẩm hoá chất.• VS Nhà cửa• Phun hoá chất theo hướng dẫn.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
3.4. Lượng giá các biện pháp
• Theo dõi liên tục & Lượng giá các Biệnpháp ñã triển khai: tổ chức, kỹ thuật, hậucần…
• ðề ra các cải thiện & Thực hiện tiếp côngtác ðối phó/xử lý.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
3.5. Cải thiện công tác giámsát phát hiện
• Tập huấn – HL lại về Xác ðịnh Ca Bệnh.• CTV/ Y tế cơ sở phát hiện ca mắc � Chuyển ñến
Trạm Y tế/ BV: ñể quản lý ca bệnh (Chẩn ñoánxác ñịnh + ñiều trị ñặc hiệu).
• Cập nhật tình hình bằng biểu ñồ. Theo dõi xuhướng dịch. ðánh giá nhanh các biện pháp kỹthuật ñã triển khai: có giảm số mắc? � ñiềuchỉnh các Bpháp kỹ thuật cho thích hợp.
• Dự báo khi nào thì kiểm soát /không chế ñượcdịch
WORLD HEALTH ORGANIZATION
3.6. Thông tin, giáo dụccộng ñồng
• Cung cấp T.tin giúp Cðồng: An tâm, bình tĩnh & hợp táccùng phòng chống.Thông tin Sớm: ngay khi nhận dạng ñược dịch.
• Xây dựng các thông ñiệp GDCð về nhận biết, phòngtránh và khi nào cần ñiều trị, tại ñâu: cung cấp ápphích, tờ rơi cho người dân.
• Thông báo tình hình, các thông tin mới nhất mà chínhquyền & Y tế ñang làm ñể PCD và hạn chế các ca mắcmới: qua TV, Radio, Báo chí…
• Cử một CB Ytế làm phát ngôn viên chính thức trên cácphương tiện thông tin ñại chúng. Thông báo cho cơquan ñại chúng biết.
• Chỉ phổ biến các thông tin mà Ban chi ñạo PCD ñãthông qua.
• Xem xét cập nhật các thông ñiệp ñã phát ra.
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Chú ý !
• Chất lượng của côngtác PCD phụ thuộctrực tiếp vào việcChuẩn bị PCD :
Kế hoạch & Thực hiệnKH CB PCD
WORLD HEALTH ORGANIZATION
• Xin caûm ôn !– & chuùc Thaønh coâng!
Ths Lê văn Tuân• ðT: 08 – 395 409 73 – ext: 105• 0903176862• E-mail: [email protected]
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Tài liệu ñọc thêm
• Phòng chống dịch bệnh trong thiên tai thảm họa (tài liệu tập huấn)Nguyễn HuyNga GPDEMH – MOH (slide 10 – 27)
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Tài liệu tham khảo• International PHEMAP, Bangkok 2002: training material
(ADPC,WHO)• Public Health in Complex Emergency: Epidemiology (Marcel)• Communicable diseases control in Emergency: A filed manual
(WHO,2005)• The public health consequences of disaster (Eric Noji, 1997)• War & Public Health: A Hand book (ICRC,2001)• Field Epidemiology training document(WHO)• Giám sát DTH các bệnh Truyền nhiễm: tài liệu tập huấn, viện
Pasteur TPHCM 2002.• Thực hiện các Biện pháp chống dịch: tài liệu tập huấn (Tuân L.V.
2004) • Dịch tả tại KG 2002, và mối liên quan với sự thay ñổi thời tiết (Tuân
L.V., 2003)
WORLD HEALTH ORGANIZATION
Bài tập
1.Hãy nêu những Nôi dung chính cần phải Giámsát trong cb phòng chống thảm họa (ñ/v ngànhY TẾ)
2.Sau khi thảm họa xảy ra, Nêu cách thu th ập dữliệu tình hình hiện trạng về tác ñộng ñến Sứckhỏe.
3.Soạn thảo các Nội dung chính c ủa một Báocáo tình hình về tác ñộng của lũ lụt ñến sứckhỏe.
4.Các khó khăn & thuận lợi trong giám sát d ịchbệnh trong tình huống lũ lụt, mưa bão.