รายวิ�ชาเทคโนโลย สารสานเทศเพื่��อ ช วิ�ต

( รหั�ส 9000301) ภาคการศ�กษา1/2556

ผู้��สอน อาจารย�ชญาดา วิ รพื่�นธ์� ผู้��จ�ดท#า นายพื่งศกร ส หัา

วิงษ� 56181490210

คณะคร'ศาสตร� สาขาช วิวิ�ทยาและวิ�ทยาศาสตร�ท��วิไป

สิ่��งมี�ชี�วิ�ตที่��อยู่ �ในอาณาจั�กรสิ่�ตวิ� เป็�น พวิกที่��มี�หลายู่เซลล� เซลล�จั�ดเร�ยู่งต�วิเป็�น

เน !อเยู่ �อ สิ่�ตวิ�ที่"กชีน�ดไมี�สิ่ามีารถสิ่ร%างอาหาร เองได% แต�ต%องอาศั�ยู่อาหารสิ่��งมี�ชี�วิ�ตอ �น

(heterotroph) สิ่�ตวิ�ที่��อยู่ �ใน อาณาจั�กร สิ่�ตวิ� มี�ล�กษณะแตกต�างหลากหลายู่ แบ่�ง

ออกเป็�นกล"�มียู่�อยู่หลายู่กล"�มี ด�งน�!

NextBack

(porus แป็ลวิ�า ร , ferre แป็ลวิ�า มี�)Porifera จั+งหมีายู่ถ+ง สิ่�ตวิ�ที่��มี�ร พร"นที่��วิ

ที่�!งต�วิ เร�ยู่กที่��วิไป็วิ�าฟองน-!า (spon) ฟองน-!ามี�ล�กษณะสิ่-าคั�ญ ด�งต�อไป็น�!

ต�วิเต0มีวิ�ยู่เกาะก�บ่ที่�� จั+งไมี�มี� nervous system และ sense organ

มี�ที่�!งอาศั�ยู่ในน-!าจั ดและน-!าเคั0มี มี�สิ่�สิ่ดใสิ่ ( แดง สิ่%มี เหล อง มี�วิง) เก�ดจัากรงคัวิ�ตถ"ที่��อยู่ �ใน

เซลล�ผิ�วิ ฟองน-!าที่��มี�ร ป็ร�างซ�บ่ซ%อนน%อยู่ที่��สิ่"ดจัะมี�สิ่มีมีาตรร�ศัมี� แต�

ฟองน-!าสิ่�วินใหญ�ไมี�มี� สิ่มีมีาตร จัะสิ่ร%าง Gemmule (แตกหน�อ)เวิลาสิ่ภาวิะแวิดล%อมีไมี�เหมีาะสิ่มี

มี�โคัรงร�างแข็0งคั-!าจั"น(Spicule ที่��เป็�นห�นหร อแก%วิ , Spongin ที่��เป็�นเสิ่%นใยู่

โป็รต�น)

เป็�นสิ่�ตวิ�ที่��มี�วิ�วิ�ฒนาการต-�าสิ่"ด และ ไมี�มี�เน !อเยู่ �อ แที่%จัร�ง (Parazoa)

NextBack

การหมี"นเวิ�ยู่นน-!าเป็�นป็6จัจั�ยู่ที่��มี�ผิลต�อโคัรงสิ่ร%างที่าง

ร ป็ร�างข็องฟองน-!า ฟองน-!าที่��มี� โคัรงสิ่ร%างที่��ซ�บ่ซ%อนน%อยู่ที่��สิ่"ด

คั อ ร ป็ร�างเป็�นที่รงกระบ่อก กลวิง มี�ฐานในการเกาะ ด%าน

ตรงข็%ามีเป็�นชี�องเป็8ดข็นาด ใหญ� คั อ osculum

โครงสร�างของฟองน#-า

NextBack

ผิน�งที่รงกระบ่อกป็ระกอบ่ด%วิยู่- outer layer (epidermis) ป็ระกอบ่ด%วิยู่เซลล�ชีน�ดเด�ยู่วิ คั อporocyte- inner layer (endoderm) เซลล�ที่��บ่"ในชี�องกลางต�วิ คั อchoanocyte ที่-า หน%าที่��หล�กในการก�นอาหาร โดยู่ใชี% flagellum - mesohyle ป็ระกอบ่ด%วิยู่สิ่ารวิ" %นคัล%ายู่เจัลลาต�น คั อ gelatinous matrix ที่�� มี� amoebocyte เคัล �อนที่��อยู่ �ในชี�!นวิ" %นน�!

NextBack

ต�วิอย.างฟองน#-า

NextBack

2. เเบ่บ่เมีด ซ�า ร ป็ร�างคัล%ายู่ชีามีคัวิ-�ามี�ป็ากอยู่ �ด%านล�างเคัล �อนที่��ได%โดยู่ใชี%ป็ากพ�นน-!า

1. เเบ่บ่โพล�ป็ ร ป็ร�างคัล%ายู่เเจัก�นหร อต%นไมี%มี�ป็ากอยู่ �ด%านบ่น

มี�กเกาะน��งอยู่ �ก�บ่ที่��

พวิก Coelenterata มี�ร ป็ร�าง 2 แบ่บ่ คั อ

NextBack

ล�กษณะสิ่-าคั�ญข็องสิ่�ตวิ�ใน Phylum Coelenterata• ระหวิ�างชี�!นเน !อเยู่ �อมี�สิ่ารคัล%ายู่วิ" %นเร�ยู่กวิ�า Mesoglea เเที่รก

อยู่ �• ล-าต�วิกลวิงล�กษณะเป็�นถ"งต�นมี�ชี�องเป็8ดชี�องเด�ยู่วิเร�ยู่กวิ�า

gastrovascula cavity ที่-าหน%าที่��เป็�นที่างเด�นอาหารอาหาร เข็%าเเละกากอาหารออกที่างชี�องเป็8ดเด�ยู่วิก�น

• มี�หนวิดอยู่ �รอบ่ป็ากเร�ยู่กวิ�า เที่นที่าเคั�ล ( tentacle )ใชี% สิ่-าหร�บ่จั�บ่เหยู่ �อ ที่��หนวิดมี�เซลล�สิ่-าหร�บ่ต�อยู่เร�ยู่กวิ�า

cnidocyte เเละมี�เข็0มีสิ่-าหร�บ่ต�อยู่เร�ยู่กวิ�า nematocyst• สิ่ บ่พ�นธุ์"�แบ่บ่ไมี�อาศั�ยู่เพศั โดยู่การแตกหน�อมี� 2 เพศัในต�วิเด�ยู่วิก�น

• มี�วิงจัรชี�พสิ่ล�บ่ NextBack

Phylum Coelenterata 4 Class

ได%แก� Jelly fish1. Class Hydrozoa 2. Class Scyphozoa

3. Class Cubozoa 4. Class Anthozoa

ได%แก� Obelia, Protugese man of war

ได%แก� Sea wasp (Box jelly fish)

ได%แก� Sea anemone

NextBack

(Platy แป็ลวิ�า แบ่น , helminthes แป็ลวิ�า หนอน)

Platyhelminthes จั+งหมีายู่ถ+ง หนอนต�วิแบ่น หร อ flat worm น��นเอง NextBack

ล�กษณะสิ่-าคั�ญข็องสิ่�ตวิ�ใน Phylum Platyhelminthes• มี�สิ่มีมีาตรเป็�นแบ่บ่คัร+�งซ�ก (Bilateral symmetry)• ไมี�มี�ชี�องวิ�างในล-าต�วิ (Acoelomate animal) เน �องจัากเน !อเยู่ �อชี�!นกลางมี�เน !อเยู่ �อหยู่"�นๆบ่รรจั"อยู่ �เต0มีไป็หมีด

• ไมี�มี�ระบ่บ่หมี"นเวิ�ยู่นโลห�ต ไมี�มี�เสิ่%นเล อด ไมี�มี�ห�วิใจั สิ่ารอาหารไป็เล�!ยู่งเซลล�โดยู่การแพร�จัากที่างเด�นอาหารเข็%าสิ่ �เซลล�โดยู่ตรง

• มี�ระบ่บ่ที่างเด�นอาหารเป็�นแบ่บ่ไมี�สิ่มีบ่ รณ�มี�ป็ากแต�ไมี�มี�ที่วิาร หน�ก และในพวิกพยู่าธุ์�ต�วิต ดไมี�มี�ที่างเด�นอาหาร

• มี�ระบ่บ่ป็ระสิ่าที่อยู่ �ที่างด%านหน%าและแตกแข็นงออกไป็ที่างด%านข็%างข็องล-าต�วิ

• มี�ที่�!งสิ่องเพศัในต�วิเด�ยู่วิก�น สิ่ามีารถผิสิ่มีพ�นธุ์"�ได%ภายู่ในต�วิ เอง (Self fertilization) และผิสิ่มีพ�นธุ์"�ข็%ามีต�วิ (Cross

fretilization) NextBack

ต�วิอยู่�างข็องสิ่�ตวิ�ใน Phylum Platyhelminthes

NextBack

มีอลล�สิ่กา (Mollusca)Molluscus เป็�นภาษาลาต�น แป็ลวิ�าอ�อนน"�มี สิ่�ตวิ�ใน

ไฟล�มีมีอลล�สิ่กามี�ล-าต�วิอ�อนน"�มีและเป็�นเมี อกล �น สิ่�ตวิ�ในไฟล�มีมีอลล�สิ่กาป็ระกอบ่ด%วิยู่ หอยู่ ป็ลาหมี+ก

ล��นที่ะเล ฯ สิ่�ตวิ�ที่��อยู่ �ในไฟล�มีน�!ป็ระมีาณวิ�ามี�ถ+ง 100,000 ชีน�ด

เป็�น fossil ป็ระมีาณ 35,000 ชีน�ด ล�กษณะสิ่-าคั�ญข็องสิ่�ตวิ�ใน Phylum Mollusca

1. head and foot 2. visceral mass 3. mantle, palium เก�ด mantle cavity มี�เหง อกภายู่ใน

สิ่�ตวิ�ในไฟล�มีน�!มี�ล-าต�วิอ�อนน"�มี บ่างชีน�ดอาจัมี�เป็ล อกแข็0งห"%มี ล-าต�วิเป็�น CaCO3

แยู่กเพศัผิ %- เมี�ยู่ NextBack

สิ่�วินใหญ�อาศั�ยู่อยู่ �ในน-!าที่�!งน-!าจั ดและน-!าที่ะเล มี�อาศั�ยู่อยู่ �บ่นบ่กบ่%างอวิ�ยู่วิะในการแลกเป็ล��ยู่นแก<สิ่ป็ระกอบ่ด%วิยู่

1. เหง อก (gill) อยู่ �ภายู่ในชี�องแมีนเต�ล พบ่ในมีอลล�สิ่ที่��วิไป็

2. ผิ�วิต�วิ ในที่ากที่ะเล (sea slug, nudibranch) ผิ�วิ ต�วิจัะเป็ล��ยู่นร ป็ไป็เป็�นแข็นงอยู่ �บ่นล-าต�วิ เร�ยู่กวิ�า เซอราตา

(cerata) หร อบ่างชีน�ดมี�อยู่ �รอบ่ที่วิารหน�ก (anal gill)3. ชี�องแมีนเต�ลหร อป็อด หอยู่ฝาเด�ยู่วิที่��ข็+!นมีาอยู่ �บ่น

บ่กจัะมี�ชี�องแมีนเต�ลที่��มี�ผิน�งยู่ �นลงมีาก�!นเป็�นห%อง มี�ข็องเหลวิหล�อเล�!ยู่งในชี�องน�!ที่-าให%สิ่ามีารถแลกเป็ล��ยู่นแก<สิ่ได%

NextBack

NextBack

• มี�เป็ล อกเพ�ยู่งอ�นเด�ยู่วิ เป็�นร ป็คัล%ายู่ฝาชี�แต�ป็ลายู่ยู่อดข็องฝาชี�คั�อนมีาอยู่ �ข็%างหน%าไมี�อยู่ �ตรงกลาง

• เที่%าเป็�นแผิ�นกลมีแบ่นอยู่ �ด%านที่%อง ห�วิไมี�เจัร�ญ ไมี�มี�หนวิด ไมี�มี�ตา ป็ากมี�เยู่ �อวิ�ล�มี (velum) เป็�นแผิ�นโคั%งอยู่ �สิ่องข็%างป็าก

• มี�เหง อก 5-6 คั � อยู่ �ในร�องแมีนเต�ล• มี�เหง อก ไต อวิ�ยู่วิะสิ่ บ่พ�นธุ์"�หลายู่คั � NextBack

ล�กษณะสิ่-าคั�ญข็อง Class Polyplacophora (ล��นที่ะเล) • ล-าต�วิข็องล��นที่ะเลเป็�นร ป็ไข็� ด%านหล�งโคั%งน น มี�เป็ล อก 8 แผิ�น

เร�ยู่งเกยู่ก�นจัากห�วิไป็ที่%ายู่• ด%านที่%องแบ่นมี�เที่%าข็นาดใหญ�• เป็ล อกจัะฝ6งอยู่ �ในแมีนเต�ล ข็อบ่ข็องแมีนเต�ลที่��ล%อมีรอบ่

เป็ล อกเป็�นสิ่�วินที่��หนาแข็0งเร�ยู่กวิ�า girdle

• สิ่�วินห�วิมี�หนวิด 1 คั �อยู่ �ด%านหน%าข็องเที่%า ไมี�มี�ตา• มี�เหง อกอยู่ �หลายู่คั �ใน pallial groove chiton (ล��นที่ะเล) มี�หลายู่

ร%อยู่ชีน�ด อาศั�ยู่เกาะตามีก%อนห�นบ่ร�เวิณเข็ตน-!าข็+!นน-!าลงNextBack

• ล-าต�วิไมี�มี�สิ่มีมีาตร มี�ล�กษณะ ข็ดเป็�นก%นหอยู่ แต�ละวิงเร�ยู่ก

วิ�า whorl• มี�สิ่�วินห�วิที่��เจัร�ญด� ห�วิมี�หนวิด

1-2 คั � มี�ตา 1 คั � สิ่�วินห�วิต�ดก�บ่ สิ่�วินเที่%า ด�งน�!นสิ่�วินห�วิและเที่%า

จัะป็รากฏให%เห0นพร%อมี ๆ ก�นเมี �อโผิล�พ%นออกนอกเป็ล อก

• เที่%าข็องหอยู่ฝาเด�ยู่วิเป็�นแผิ�น แบ่น เซลล�ผิ�วิมี�ซ�เล�ยู่และต�อมี

เมี อกจั-านวินมีาก• เป็�นหอยู่ฝาเด�ยู่วิที่��ก�นพ ชีข็นาด

เล0ก มี�ฟ6นบ่ด (radula) อยู่ �ในอ"%งป็าก ที่-า

หน%าที่��ข็ ดอาหารเป็�นชี�!นเข็%าป็าก• มี� odontophore เป็�นแที่�ง

กระด กอ�อนคั-!าจั"นอยู่ �ตอนล�างและมี�กล%ามีเน !อยู่+ดไวิ%ก�บ่อ"%งป็าก

NextBack

Class Bivalvia (หอยู่สิ่องฝา)ล�กษณะสิ่-าคั�ญข็องสิ่�ตวิ�ในไฟล�มีน�!• ฝาแต�ละข็%าง (valve) เชี �อมีต�อ

ก�นด%วิยู่บ่านพ�บ่ (hinge ligament)

• มี�กล%ามีเน !อยู่+ดฝา (adductor muscle) ที่-าหน%าที่��ในการป็8ดฝา

• สิ่�วินข็องเป็ล อกหอยู่ด%านใต%บ่านพ�บ่จัะด�ดแป็ลงไป็เป็�นฟ6น( teeth) ชี�วิยู่ล0อคัเป็ล อกไวิ%ด%วิยู่ก�น

• เป็ล อกสิ่�วินที่��อยู่ �ด%านหน%าจัะน น เร�ยู่กวิ�า umbo

• การเคัล �อนที่��จัะอาศั�ยู่กล%ามีเน !อที่��เที่%าที่��แข็0งแรง

• หอยู่สิ่องฝาไมี�มี� radula จั+งก�น อาหารโดยู่การกรองผิ�านเหง อก

NextBack

สิ่�ตวิ�ใน Class Cephalopoda ได%แก� ป็ลาหมี+กชีน�ดต�างๆ หอยู่งวิงชี%าง และ

หอยู่งวิงชี%างกระดาษ• ล�กษณะสิ่-าคั�ญข็องสิ่�ตวิ� ใน Class

Cephalopoda• เป็�นกล"�มีสิ่�ตวิ�ที่��วิ�องไวิ วิ�ายู่น-!าได%ด� มี�

หนวิดรอบ่ป็าก และ มี�ที่�อน-!า• ระบ่บ่ป็ระสิ่าที่เจัร�ญด�มีาก• มี�ตาข็นาดใหญ�ร�บ่ภาพได%• เที่%าป็ร�บ่เป็ล��ยู่นไป็เป็�น ที่�อน-!า และ

หนวิดหลายู่เสิ่%นล%อมีรอบ่ป็าก• มี�เป็ล อกที่�!งภายู่ในและภายู่นอก หร อไมี�มี�เลยู่ก0ได%• เคัล �อนที่��โดยู่ใชี% siphon ซ+�งพ�ฒนามีาจัาก mantle• สิ่�ข็องผิ�วิต�วิจัะเป็ล��ยู่นแป็ลงข็ณะที่��ป็ลาหมี+กตกใจั ต �นกล�วิ

หร อข็ณะเก�!ยู่วิพาราสิ่�ก�อนจัะสิ่ บ่พ�นธุ์"� หร อข็ณะต�อสิ่ % ป็?องก�นต�วิ กระบ่วินการเป็ล��ยู่นแป็ลงสิ่�ข็องผิ�วิต�วิน�!คัวิบ่คั"มี

โดยู่ระบ่บ่ป็ระสิ่าที่และฮอร�โมีน NextBack

พวิกเเอนเนล�ด ( annelid ) ได%เเก�

- ไสิ่%เด อนด�น

- เเมี�เพร�ยู่ง ( ไสิ่%เด อนที่ะเล )

- ป็ล�งน-!าจั ด

NextBack

ล�กษณะร�างกายู่• มี�เน !อเยู่ �อ 3 ชี�!น• ร�างกายู่มี�สิ่มีมีาตรคัร+�งซ�ก• มี�ล-าต�วิกลมียู่าวิเป็�นป็ล%องๆ

มีองเห0นภายู่นอกเป็�นวิงเเละภายู่ในมี�เน !อเยู่ �อก�!นระหวิ�าง

ป็ล%องเร�ยู่กวิ�า เซป็ตา ( septa )

• เเต�ละป็ล%องมี�อวิ�ยู่วิะ คั อ เด อยู่ ( saeta ) 4 คั � เนฟร�เด�ยู่

( อวิ�ยู่วิะข็�บ่ถ�ายู่ )1 คั � เสิ่%น ป็ระสิ่าที่ 3 คั � ที่างเด�นอาหาร

เเละชี�องล-าต�วิสิ่�วินหน+�งยู่กเวิ%นป็ล%องที่��มี�ห�วิที่��ซ+�งมี�

อวิ�ยู่วิะสิ่-าคั�ญ ( สิ่มีอง คัอหอยู่ ห�วิใจั )

• มี�ชี�องล-าต�วิเเที่%จัร�ง ( coelom )

ซ+�งเป็�นชี�องล-าต�วิในเน !อเยู่ �อมี�โซเด�ร�มี

• ระบ่บ่ป็ระสิ่าที่ป็ระกอบ่ด%วิยู่ ป็มีสิ่มีองที่��ห�วิ 1 คั � และ เสิ่%น

ป็ระสิ่าที่ใหญ�ด%านที่%อง

NextBack

arthorn แป็ลวิ�า ข็%อต�อ และ podos แป็ลวิ�าเที่%า

ล�กษณะสิ่-าคั�ญข็องสิ่�ตวิ�ใน Phylum Arthropoda• มี�ล-าต�วิเป็�นป็ล%องและมี�รยู่างคั�เป็�น

ข็%อๆต�อก�น (jointed appendage) ยู่ �นออกมีาจัากแต�ละป็ล%องข็องล-าต�วิ

• มี�จั-านวินชีน�ดมีากที่��สิ่"ดในอาณาจั�กร สิ่�ตวิ� ป็ระมีาณวิ�ามี�ถ+งกวิ�า 9 แสิ่น

ชีน�ดที่��มีน"ษยู่�เราได%คั%นพบ่• มี�โคัรงสิ่ร%างข็องร�างกายู่ที่��แข็0งแรง• สิ่ามีารถอาศั�ยู่อยู่ �ได%ในแที่บ่ที่"กสิ่ภาพภ มี�ป็ระเที่ศับ่นโลก น�บ่วิ�า

ป็ระสิ่บ่คัวิามีสิ่-าเร0จัในการด-ารงชี�วิ�ตบ่นโลกเป็�นอยู่�างมีาก เห0น ได%จัากการที่��เราพบ่สิ่�ตวิ�เหล�าน�!ได%แที่บ่ที่"กหนที่"กแห�ง ที่"ก

ฤด กาล และพบ่เป็�นจั-านวินมีาก• มี�ระบ่บ่ป็ระสิ่าที่ที่��เจัร�ญด� มี�อวิ�ยู่วิะร�บ่คัวิามีร %สิ่+กหลายู่ชีน�ด• มี�การแบ่�งสิ่�ดสิ่�วินข็องร�างกายู่เป็�นข็%อป็ล%องชี�ดเจัน 3 สิ่�วิน คั อ

ห�วิ(Head) , อก(Thorax) และ ที่%อง(Abdomen) ระบ่บ่หมี"นเวิ�ยู่นเป็�น ระบ่บ่เป็8ด ป็ระกอบ่ไป็ด%วิยู่ห�วิใจั เล อด และแอ�งเล อด (Hemocoel)

NextBack

NextBack

ล�กษณะสิ่-าคั�ญข็องสิ่�ตวิ�• ไมี�มี�หนวิด• สิ่�วินมีากมี�ตาเป็�นตาเด��ยู่วิ และ

มี�กมี�หลายู่ตา• คั �ที่�� 3-6 เร�ยู่กวิ�า Waling appendage

ที่-าหน%าที่��ในการเด�น• ในแมีงมี"มี มี�ต�อมีพ�เศัษสิ่-าหร�บ่

สิ่ร%างเสิ่%นใยู่ (Silk gland)

• แลกเป็ล��ยู่นแก<สิ่โดยู่ใชี% Book lung

โดยู่มี� Hemolymph (เล อด) ข็นสิ่�งแก<สิ่ที่��แลกเป็ล��ยู่นไป็ยู่�งสิ่�วิน

ต�างๆข็องร�างกายู่• ร�างกายู่สิ่�วินห�วิและสิ่�วินอกจัะ

รวิมีก�นเป็�นสิ่�วินเด�ยู่วิก�น เร�ยู่กวิ�าCephalothorax

• มี�รยู่างคั�คัล%ายู่เล0บ่แหลมีๆ ที่�!งหมีด 6 คั � คั �ที่�� 1-2 เร�ยู่กวิ�า

Pepipalp และ Chericera ที่-าหน%าที่��ในการร�บ่สิ่�มีผิ�สิ่และป็?อนอาหารเข็%าป็าก

NextBack

สิ่�ตวิ�ในกล"�มีน�! ได%แก� แมีลงชีน�ด ต�างๆ

แมีลงเป็�นสิ่�ตวิ�ที่��ป็ระสิ่บ่คัวิามีสิ่-าเร0จัในการด-ารงชี�วิ�ตบ่นบ่กได%ด�ที่��สิ่"ดในบ่รรดาสิ่�ตวิ�ไมี�มี�กระด กสิ่�น

หล�ง แมีลงอาศั�ยู่อยู่ �ได%แที่บ่ที่"ก แห�ง ที่"กสิ่ภาวิะแวิดล%อมี ไมี�วิ�าจัะ

เป็�นภ เข็า ที่ะเลที่รายู่ หร อข็�!วิโลกที่��มี�อากาศัหนาวิเยู่0น แมีลงบ่างชีน�ดมี�ระยู่ะต�วิอ�อน

อยู่ �ในน-!าจั ด บ่างชีน�ดต�วิเต0มีวิ�ยู่ลง ไป็หาก�นอยู่ �ในน-!าจั ด แต�แมีลงยู่�งไมี�

สิ่ามีารถลงไป็ด-ารงชี�วิ�ตอยู่ �ในที่ะเล ได% มี�เพ�ยู่งบ่างชีน�ดอาจัจัะวิ�ายู่น-!า

วิ��งอยู่ �ตามีผิ�วิน-!าที่ะเลได% แต�ยู่�งไมี�สิ่ามีารถด-ารงชี�วิ�ตในที่ะเลได%อยู่�าง

สิ่มีบ่ รณ�เหมี อน Crustacea วิ�ชีาที่��ศั+กษาเก��ยู่วิก�บ่แมีลงคั อ

ก�ฏวิ�ที่ยู่า (Entomology)

NextBack

แมีลงมี�หนวิด 1 คั � อยู่ �ด%านล�างข็องตารวิมี มี�ร ป็ร�างแตกต�างก�นมีากในแมีลงแต�ละกล"�มี

ป็ากข็องแมีลงอยู่ �ที่างด%านล�างข็องสิ่�วินห�วิ ป็ากข็องแมีลงมี�หลายู่ แบ่บ่เพ �อให%เหมีาะก�บ่วิ�ธุ์�การก�นอาหาร สิ่�วินอกข็องแมีลงมี� 3 ป็ล%อง

เร�ยู่งจัากด%านหน%ามีาคั อ Prothorax, Mesothorax และ Metathorax แลกเป็ล��ยู่นแก<สิ่โดยู่ใชี%ที่�อลมี (Trachea) ซ+�งไมี�ต%องใชี%เล อดในการ

ล-าเล�ยู่งแก<สิ่ ข็�บ่ถ�ายู่โดยู่ใชี% Mulpigiam tubule ซ+�งอยู่ �ใกล%ก�บ่ระบ่บ่ยู่�อยู่อาหาร

มี�เสิ่%นป็ระสิ่าที่อยู่ �ที่างด%านที่%อง และมี�ป็มีป็ระสิ่าที่ มี�หลอดเล อดใหญ� อยู่ �ที่างด%านบ่น

NextBack

ล�กษณะสิ่-าคั�ญอาศั�ยู่อยู่ �บ่นบ่กที่�!งหมีด มี� หนวิด 1 คั � มี�รยู่างคั�หน%า 3 คั � ที่��เป็ล��ยู่นแป็ลงไป็

เป็�นป็าก (Mandible) มี�ล-าต�วิเป็�นป็ล%องๆ มี�รยู่างคั� เป็�นคั �ๆ ออกมีาจัากป็ล%องแต�ละป็ล%อง

• Class Chilopoda มี� รยู่างคั�ป็ล%องละ 1 คั �

จั-านวินป็ล%องต�างก�น ในแต�ละชีน�ด สิ่�ตวิ�ใน

กล"�มีน�!ได%แก� ตะเข็0บ่ , ตะข็าบ่ เป็�นต%น

• Class Diplopoda มี�รยู่างคั� ป็ล%องละ 2 คั � สิ่�ตวิ�ในกล"�มีน�!

ได%แก� ก�!งก อ , กระสิ่"น พระอ�นที่ร� เป็�นต%นNextBack

สิ่�วินใหญ�อาศั�ยู่อยู่ �ในที่ะเล ที่��อาศั�ยู่อยู่ �ในน-!าจั ดมี�น%อยู่กวิ�าในที่ะเล

มีาก และบ่างชีน�ดสิ่ามีารถป็ร�บ่ต�วิ ข็+!นมีาอยู่ �บ่นบ่กในที่��ชี !นๆ ได%ด�

ข็นาดร ป็ร�างข็องคัร�สิ่เที่เชี�ยู่นแตก ต�างก�นมีาก มี�ต�!งแต�พวิกไรน-!า

ข็นาดเล0กไมี�ก��มี�ลล�เมีตรไป็จันถ+งป็ แมีงมี"มีบ่างชีน�ดมี�คัวิามียู่าวิรวิมี

ที่�!งข็าถ+ง 3 เมีตร ล�กษณะสิ่-าคั�ญข็องสิ่�ตวิ�ใน

Subphylum Crustacea มี�หนวิด 2 คั � (ยู่กเ วิ%นพวิกที่��อยู่ �บ่นบ่กจัะมี� 1 คั �)

ร�างกายู่แบ่�งเป็�นสิ่องสิ่�วินคั อCephalothorax เป็�นสิ่�วินห�วิก�บ่สิ่�วินอก

เชี �อมีรวิมีก�น และ Abdomen มี�ร ป็ร�างและหน%าที่��แตกต�างก�นไป็

NextBack

Phylum Nematoda สิ่�ตวิ�ในไฟล�มีน�! ได%เเก�

- พวิกหนอนต�วิกลมี สิ่�วินใหญ�พบ่อาศั�ยู่อยู่ �ในด�น

- พวิกที่��ด-ารงชี�วิ�ตอ�สิ่ระ ได%เเก�หนอนในน-!าสิ่%มีสิ่ายู่ชี

- พวิกป็รสิ่�ต ได%เเก� พยู่าธุ์�ป็ากข็อ พยู่าธุ์�เสิ่%นด%ายู่ พยู่าธุ์�

โรคัเที่%าชี%าง พยู่าธุ์�เเสิ่%มี%าพยู่าธุ์� ไสิ่%เด อน ต�วิจั�Bด เเละไสิ่%เด อนฝอยู่

NextBack

สิ่มีมีาตรร�างกายู่ ต�วิอ�อน เป็�นเเบ่บ่คัร+�งซ�ก ต�วิเต0มีวิ�ยู่มี�

เมีเเที่มีอร�โฟซ�สิ่กลายู่เป็�นสิ่มี มีาตรเเบ่บ่ร�ศัมี�ล-าต�วิเเบ่�งเป็�น 5

สิ่�วินหร อ ที่วิ�คั ณข็อง 5 ยู่ �นออก มีาจัากเเผิ�นกลมีที่��เป็�นศั นยู่�กลาง

มี�โคัรงร�างเเข็0งภายู่ใน มี�เเผิ�นห�น ป็ นเล0กๆ ที่��ยู่+ดต�ดก�นด%วิยู่กล%ามี

เน !อหร อผิ�วิหน�งที่��ป็กคัล"มีอยู่ �บ่างชีน�ด

ล�กษณะสิ่-าคั�ญ

มี�เสิ่%นป็ระสิ่าที่เป็�นวิงเเห วินรอบ่ป็าก เเละเเยู่กเเข็นงไป็

ตามีเเข็นการเคัล �อนไหวิใชี%ระบ่บ่ ที่�อน-!า ( water vascula system ) ภายู่ใน

ร�างกายู่การสิ่ บ่พ�นธุ์"� แบ่�งเป็�นเเบ่บ่

อาศั�ยู่เพศัโดยู่มี�การป็ฎิ�สิ่นธุ์�ภายู่นอก และ เเบ่บ่ไมี� อาศั�ยู่เพศับ่างชีน�ด เชี�น การข็าดข็องเเข็นใดเเข็น

หน+�ง สิ่�วินที่��ข็าดก0จัะเจัร�ญไป็เป็�นต�วิเต0มีอ�กที่�หน+�งNextBack

NextBack

คลาสคอนดร�คไทอ�ส(Chondro แป็ลวิ�า กระด กอ�อน , Icthyes

แป็ลวิ�า ป็ลา) สิ่�ตวิ�ในคัลาสิ่น�!มี�โคัรงสิ่ร%างเป็�นกระด กอ�อนที่�!ง

  หมีด มี�ที่�!งคัร�บ่คั �และคัร�บ่เด��ยู่วิ หน�งหนามี�เกล0ดข็นาดเล0กและข็นาด

 ใหญ�ล�กษณะส#าค�ญ ข็องสิ่�ตวิ�ใน Class Chondricthyes

ป็ากอยู่ �ด%านล�าง ภายู่ในป็ากมี�ฟ6นคัมีเป็�นซ��เล0กๆ

 มี�การป็ฎิ�สิ่นธุ์�ภายู่ใน ป็ลาพวิกน�!ไมี�มี� แผิ�นป็8ดชี�องเหง อก จั+งเห0นชี�อง

เหง อกได%ชี�ดเจัน มี�เกล0ดข็นาดเล0ก บ่างชีน�ดออกล กเป็�นต�วิ เชี�น ฉลามี

NextBack

คัลาสิ่เรป็ไที่ล� (Class Reptile) สิ่�ตวิ�ในคัลาสิ่น�!เร�ยู่กวิ�า "สิ่�ตวิ�เล !อยู่

คัลาน" เป็�นสิ่�ตวิ�ที่��มี�กระด กสิ่�นหล�งที่��ด-ารง

ชี�วิ�ตได%ด�บ่นพ !นด�น วิางไข็�บ่น บ่ก ไข็�มี�เป็ล อกแข็0งหร อเหน�ยู่วิ

เพ �อป็?องก�นอ�ตรายู่ให%แก�ต�วิอ�อน ล�กษณะสิ่-าคั�ญข็องสิ่�ตวิ�ใน Class

Reptile มี�ข็า 2 คั � ( สิ่-าหร�บ่ง จัะไมี�เห0นข็า แต�

มี�โคัรงที่��แสิ่ดงวิ�าเคัยู่มี�ข็า) ผิ�วิ หน�งมี�เกล0ดต�วิแห%ง(Scale) หายู่ใจั

ด%วิยู่ป็อด

NextBack

คัลาสิ่ออสิ่ต�อ�คัไที่อ�สิ่ (Class Osteichthyes)

(Osteo แป็ลวิ�า กระด กแข็0ง , Icthyes แป็ลวิ�าป็ลา)

สิ่�ตวิ�ในคัลาสิ่น�!เป็�นป็ลากระด กแข็0งต�างๆอาศั�ยู่อยู่ �ในน-าจั ดและน-าเคั0มีล�กษณะสิ่-าคั�ญข็องสิ่�ตวิ�ใน Class Osteichthyes ผิ�วิหน�งมี�เกล0ดซ%อน (บ่างพวิกไมี�มี�เกล0ด)

มี�คัร�บ่ 2 คั �ใชี%ในการเคัล �อนที่��และที่รงต�วิหายู่ใจัด%วิยู่เหง อก

มี�เสิ่%นป็ระสิ่าที่สิ่มีอง 10 คั �มี�อวิ�ยู่วิะสิ่��น สิ่ะเที่ อนอยู่ �ข็%างล-าต�วิ ล�กษณะเป็�นเสิ่%น

เร�ยู่กวิ�า เสิ่%นข็%างล-าต�วิ (lateral line) มี�ร จัมี ก เล0ก 1 คั � ที่-าหน%าที่��ดมีกล��น มี�กระเพาะลมี

หร อที่��เร�ยู่กวิ�ากระเพาะป็ลา ใชี%ในการที่รงต�วิ(Swim bladder) มี�แผิ�นป็8ดชี�องเหง อก เร�ยู่กวิ�า

โอเพอคั�วิล�มี (operchlum) ชี+�งจัะป็8ดชี�อง เหง อกที่-าให%มีองไมี�เห0นชี�องเหง อก

NextBack

สิ่�ตวิ�คัลาสิ่น�!เป็�นพวิก "สิ่�ตวิ�ป็Eก" ได%แก� นกต�างๆ ซ+�งมี�ร ป็ร�างที่��เหมีาะ

 สิ่มีในการเคัล �อนที่��ไป็ในอากาศั ล�กษณะสิ่-าคั�ญข็อง Class Avian

มี�ข็า 1   คั � รยู่างคั�คั �หน%าเป็ล��ยู่นแป็ลงไป็เป็�นสิ่�วินป็Eกสิ่-าหร�บ่บ่�นร�างกายู่ป็กคัล"มี

 ด%วิยู่ข็นที่��มี�ล�กษณะเป็�นแผิง ป็ากเป็�นงอยู่แข็0ง และมี�ร ป็แบ่บ่ต�าง

  ก�น ป็อดมี�ถ"งลมี (air sac ) หลายู่ถ"ง ต�ดต�อก�บ่ป็อด เพ �อชี�วิยู่ในการหายู่ใจั

และระบ่ายู่คัวิามีร%อน สิ่�ตวิ�ป็Eกที่��บ่�นไมี� ได%มี�กมี�ข็นาดใหญ� วิ��งเร0วิ บ่�นได%ระยู่ะ

สิ่�!นๆ เชี�น นกกระจัอกเที่ศั นกก�วิ� นก อ�มี บ่างชีน�ดมี�ระยู่างคั�คั �หล�งคัลายู่ใบ่ พายู่

(flipper) ขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขขขขข ขขขข ใชี%สิ่-าหร�บ่วิ�ายู่น-าข็นตามีล-าต�วิหนาแน�นไมี�มี�ถ"งลมีเชี�น นกเพนกวิ�น สิ่-าหร�บ่นกที่��บ่�นไมี�ได%ที่� �วิๆไป็มี�ข็นาดต�!งแต�เล0กมีาก

จันถ+งข็นาดใหญ� ป็ากและข็าเป็ล��ยู่นแป็ลงไป็มีากเพ �อการเหมีาะ สิ่มีในการด-ารงชี�วิ�ต ต�วิอยู่�างเชี�น นกกระจัอกเที่ศั นกก�วิ� นกอ�มี

นกเพนกวิ�น นกยู่"ง ไก�ฟ?า นกกระสิ่า ห�าน ไก�ป็FาNextBack

คัลาสิ่แอมีฟ8เบ่�ยู่น (Class Amphibian)

สิ่�ตวิ�ในคัลาสิ่น�!เป็�นพวิกแรกที่�� ป็ร�บ่ต�วิจัากการด-ารงชี�วิ�ตในน-า

[สิ่�ตวิ�คัร+�งบ่กคัร+�งน-!า] และหายู่ใจัด%วิยู่เหง อก มีาเป็�น

สิ่�ตวิ�บ่กและหายู่ใจัด%วิยู่ป็อด ล�กษณะสิ่-าคั�ญข็องสิ่�ตวิ�ใน Class

Amphibian

 ไมี�มี�เกล0ด ผิ�วิหน�งเป็Eยู่กชี !นอยู่ � เสิ่มีอ เพ �อที่-าหน%าที่��แลกเป็ล��ยู่น

แก<สิ่ในการหายู่ใจั มี�ข็า 2 คั � ผิสิ่มีพ�นธุ์"�และวิ�างไข็� ขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขขในน-าไข็�มี�วิ" %นห"%มีโดยู่รอบ่ระยู่ะที่��

เป็�นต�วิอ�อนอาศั�ยู่อยู่ �ในน-าหายู่ใจั ด%วิยู่เหง อก เชี�น ล กอ<อด

มี� Metamorphosisอ"ณหภ มี�ร�างกายู่เป็ล��ยู่นตามีสิ่��งแวิดล%อมี

NextBack

คัลาสิ่แมีมีมีอล สิ่�ตวิ�ในคัลาสิ่น�!เร�ยู่กวิ�า "สิ่�ตวิ�เล�!ยู่งล กด%วิยู่นมี" (mammal)

มี�วิ�วิ�ฒนาการมีาจัากสิ่�ตวิ�เล !อยู่คัลานเชี�นเด�ยู่วิก�บ่นก สิ่�ตวิ�ในกล"�มี น�!เป็�นสิ่�ตวิ�เล อดอ"�น สิ่ามีารถป็ร�บ่ต�วิได%ด� มี�คัวิามีเฉล�ยู่วิฉลาด

 สิ่มีองเจัร�ญด� สิ่ามีารถอยู่ �รอดได%ด�ในสิ่��งแวิดล%อมีต�างๆ จั+งแพร�กระจัายู่ไป็อยู่�างที่��วิโลกได%อยู่�างรวิดเร0วิ

ล�กษณะสิ่-าคั�ญ มี�น-านมี(Milk) ที่��ผิล�ตจัากต�อมี ขขขขขขขขขขขขขขขข น-านมีเล�!ยู่งล กมี�ข็นชีน�ดเป็�นเสิ่%น(Hair) ป็กคัล"มี

ผิ�วิล-าต�วิ มี�กระบ่�งลมี (Diaphragm)

มี�ต�อมีเหง �อ (Sweat gland) มี�ฟ6น 2 ชี"ด คั อ ฟ6นน-านมี   และฟ6นแที่% สิ่�ตวิ�ในคัลาสิ่น�! แบ่�งเป็�นหลายู่พวิก ได%แก�

Monotremes พวิกที่��ออกล กเป็�นไข็� ไมี�มี�รก ไมี�มี�ต�อมีน-!านมี(น-!านมีหล��งจัากต�อมีที่��ด%านข็%างล-าต�วิ) มี�หน�งรวิมีเป็�นกระจั"ก

ขขขขขข ขขขขเมี �อต�วิอ�อนฟ6กออกมีาจัากไข็�แล%วิจัะอาศั�ยู่เล�ยู่น-านมีก�นได%แก�ต"�นป็ากเป็�ด(Platypus) และ ต�วิก�นมีดข็นเมี�น(Echidna)

NextBack

Marsupial พวิกที่��ออกล ก เป็�นต�วิ มี�มีดล กแต�ไมี�มี�รก

และ มี�ถ"งหน%าที่%องใชี%เล�!ยู่ง ล กเมี �อล กอ�อนคัลาน ออก

มีาจัากที่%องแมี�จัะเข็%าสิ่ �ถ"ง    หน%าที่%องข็องแมี� เชี�น จั�งโจั%

(kangaroo) วิอมีแบ่ต(wombat) หมี�โคัอาลา(koala bear)

Euutherian พวิกที่��ออกล ก เป็�นต�วิอ�กกล"�มีหน+�ง มี�รก

ต�ดต�อระหวิ�างแมี�และล กต�วิอ�อนเจัร�ญในมีดล กข็อง

แมี� เชี�น คั%างคัาวิก�ตต� เป็�น สิ่�ตวิ�ป็Eกที่��มี�ข็นาดเล0กที่��สิ่"ด ,

ชี%าง เป็�นสิ่�ตวิ�บ่กที่��มี�ข็นาด ใหญ�ที่��สิ่"ด , วิาฬ เป็�นสิ่�ตวิ�

เล�!ยู่งล กด%วิยู่นมีที่��อาศั�ยู่ อยู่ �ในน-าที่��ใหญ�ที่��สิ่"ด

NextBack

ขอบค'ณคร�บ ท �มา file:///F:/Phylum9.htm

ผู้��จ�ดท#า นายพื่งศกร ส หัาวิงษ�คบ.ช วิวิ�ทยาและวิ�ทยาศาสตร�ท��วิไป

HomeBack

ขอบค'ณคร�บ ท �มา file:///F:/Phylum9.htm

ผู้��จ�ดท#า นายพื่งศกร ส หัาวิงษ�คบ.ช วิวิ�ทยาและวิ�ทยาศาสตร�ท��วิไป

HomeBack