ศตวรรษที่๒๑ BBL5Steps ๕ - iadth.com · ข้อสอบปลายภาค จากรูป มุมคู่ใดเป็นมุมแย้ง
ฮาวทูทิ้ง (ขยะ)...
Transcript of ฮาวทูทิ้ง (ขยะ)...
JANUARY 2020
ฮาวททง (ขยะ) สรางโอกาสจากขยะ.....ดวยรไซเคลแพลตฟอรม
2
Disclosures : This report is not intended to provide the basis for any evaluation of the financial instruments discussed herein. The information was obtained from various sources; we do not guarantee its accuracy or completeness. In particular, information provided herein should be regarded as indicative, preliminary and for illustrative purposes only. There is no representation that any transaction can execute at such terms or price.
Information provided in this report is not intended to constitute legal, tax or accounting advice in relation to entering into any transaction and does not have regard to the particular needs of any specific person who may receive this report. Clients should consult their own financial advisors regarding the appropriateness of investing in any investment strategies discussed or recommended in this report and should understand that statements regarding future prospects may not be realized. While all information this presentation has been produced or compiled from sources believed to be reliable, the Bank makes no representation as to its accuracy or completeness.
Foreword >>
เผยแพร: มกราคม 2020
พชรพจน นนทรามาศ
ทามกลางกระแสการใชทรพยากรใหเกดความคมคามากทสดตามแนวคด
เศรษฐกจหมนเวยน (Circular Economy) เพอรบมอกบความไมเพยงพอของ
ทรพยากรธรรมชาตในอนาคต รวมถงปญหาขยะทมปรมาณเพมขนและสงผล
กระทบตอสงแวดลอมในปจจบน การ “รไซเคลขยะ” จงเปนแนวทางส าคญทจะ
ท าใหขยะหรอสงของเหลอทงตางๆ ถกน ากลบมาใชประโยชนใหมอยางคมคาเปน
วงจรหมนวนไป
อนทจรงการรไซเคลขยะไมไดเปนเร องใหมในสงคมไทยแตเปนธรกจทอยคกบ
สงคมไทยมาชานาน แตการไมคดแยกขยะทแหลงก าเนดขยะอยางมประสทธภาพ
กลายเปนอปสรรคส าคญตอการน าขยะรไซเคลกลบมาใชประโยชนใหไดมากขน จง
เกดเปนค าถามทวา เราจะเพมประสทธภาพของการจดการขยะรไซเคลไดอยางไร?
ในบทความน Krungthai COMPASS ประเมนวาการใชดจทลแพลตฟอรมเปน
ทางเลอกทจะชวยเพมประสทธภาพของการจดการขยะรไซเคล โดยจะท าหนาท
เสมอนตลาดซอขายแลกเปลยนขยะออนไลน ทงนในตางประเทศ ผใหบรการ
จดการขยะทงทเปนรายเกาและรายใหมทเปน Tech Startup อาท Rubicon
Global และ Remondis ไดพฒนาแพลตฟอรม รวมกบการปรบใชเทคโนโลย
ดจทลอนๆ เพอตอยอดบรการและสรางคณคามากมายใหกบหลายภาคสวนตงแต
ภาคครวเรอน ภาคธรกจ ไปจนถงหนวยงานรฐ
ส าหรบในประเทศไทยเอง เรมม Startup น าดจทลแพลตฟอรมมาใชจดการกบ
Pain Point ตางๆ ไมวาจะเปน การใชงานทงายและสะดวก การประหยดคาใชจาย
และคณภาพของขยะรไซเคล อนง การใหบรการของแพลตฟอรมรไซเคลขยะใน
ไทยยงอยในชวงเร มตนของการพฒนาและยงจ าเปนตองขยายฐานผใชบรการเพอ
ท าใหเกดฐานขอมลขยะ อยางไรกด การตอยอดพฒนาจากโมเดลตางประเทศท
ประสบความส าเรจใหสอดรบกบบรบทของสงคมไทย ยอมจะท าใหธรกจรไซเคล
ขยะผานดจทลแพลตฟอรมมโอกาสเตบโตไดอกมาก
Krungthai COMPASS จงอยากแนะน าใหภาคสวนตางๆ ทมขยะรไซเคล ทงทเปน
ภาคธรกจ ภาคครวเรอน และหนวยงานรฐทเกยวของ เขาไปเปนสวนหนงของหวง
โซคณคาของดจทลแพลตฟอรมรไซเคลขยะ ซงนอกจากจะชวยตอบโจทยไลฟ
สไตลทเปลยนไปในยคดจทลและแกปญหาความยงยากของการรไซเคลขยะทตน
ทางแลว ฐานขอมลขยะยงเปนประโยชนกบผประกอบการและหนวยงานตางๆ ให
สามารถรบมอกบโจทยทาทายของการด าเนนธรกจทค านงถงความรบผดชอบดาน
สงแวดลอม สงคม และธรรมาภบาล (ESG) ไดดยงขน รวมไปถงเปนขอมลทางเลอก
ส าหรบใชประกอบการตดสนใจเชงกลยทธได
ชยสทธ อนชตวรวงศ
3
Content >>
Section
2
17ท าความรจกกบ
Digital Platformส าหรบการรไซเคลขยะในตางประเทศ
ตวอยางการใช Digital Platform ในไทย
Section
3
05
Section
1
ทศทางธรกจรไซเคลไทย
25
ฮาวททง (ขยะ)สรางโอกาสจากขยะ.........ดวยรไซเคลแพลตฟอรม
รไซเคลแพลตฟอรม เปนบรการออนไลนทสรางเครอขายระหวางผขายและผรบซอขยะรไซเคล และท าใหเกด Big Data โดยชวยเพม
ประสทธภาพการจดการขยะและใชประโยชนจากขยะรไซเคลไดอยางคมคาตามแนวคด Circular Economy ภายใตโมเดลเศรษฐกจใหม BCG*
Recycle Platform
ผขายขยะรไซเคล ผรบซอขยะรไซเคล โรงงานรไซเคล
Big Data
2) ท าไมถงควรใชคาใชจายในการเกบขนขยะลดลง มรายไดเพมขน
สะดวกงายตอการใชงานมรายไดเสรม
บรษททปฏบตตามกรอบ ESG /
ผผลตสนคาอปโภคบรโภค / อปท.**
ฯลฯ
ขอมลสนบสนนดานความยงยนของธรกจ (ESG***)
การออกแบบบรรจภณฑ/ฉลากรไซเคลเพอเพมประสทธภาพการคดแยกขยะ
เขาถงขยะรไซเคลทมคณภาพจากตนทางโดยตรง
ESG
Big Data
มขอมลขยะรไซเคล ส าหรบการจดการขยะอยางมประสทธภาพและใชตอยอดทางธรกจ
กลยทธการจดการขยะและกลยทธการตลาดแบบเจาะจงกลมเปาหมาย
1) ดจทลแพลตฟอรมรไซเคลขยะ (รไซเคลแพลตฟอรม) คออะไร
รปแบบธรกจแนวใหม ในรปของ Product as a service เชน การเชาใชผลตภณฑหรอบรรจภณฑ
* BCG - Bio-Circular-Green Economy
** อปท. - องคกรปกครองสวนทองถน*** ESG - Environmental, Social and Governance
5
Section1
ทศทางธรกจรไซเคลไทย
6
ธรกจรไซเคลเปนธรกจทเกยวของกบการเกบ-รวบรวม-ขายสง-แปรรปขยะ
รไซเคลเพอน ากลบมาใชใหมในกระบวนการผลตหรอเพอผลตเปนผลตภณฑใหม
ในอตสาหกรรมตอเนอง โดยทขยะรไซเคลหมายถงเศษวสดและชนสวนตางๆ ท
ใชแลวและไมเปนอนตราย เชน ขยะมลฝอย กระดาษ พลาสตก ขวดแกว ชนสวน
อปกรณ เศษเหลก อลมเนยม และสงของอนๆ ทน ากลบมาใชใหมได
>> ธรกจรไซเคลไทยในปจจบนเปนอยางไรบาง?
7
การใหบรการของผประกอบธรกจรไซเคลมทงแบบครบวงจรและแบบเดยว
ซงมความตองการใชเทคโนโลยและเงนลงทนในระดบทแตกตางกน โดย
ผประกอบการธรกจรไซเคลแบบครบวงจรตงแตการรบซอขยะ คดแยกขยะ
ขายสง ไปจนถงแปรรปขยะรไซเคลเพอน ากลบมาใชใหม เชน ธรกจรไซเคล
ของบรษท คดแยกขยะเพอรไซเคล วงษพาณชย จ ากด (“วงษพาณชย”)
ซงมขนาดใหญและตองใชเงนลงทนสงในเคร องมอ เคร องจกร และ
เทคโนโลยคดแยกขยะ สวนผประกอบการทด าเนนธรกจแบบเดยวหรอ
อยในกระบวนการใดกระบวนการหนง เชน การรบซอขยะหรอของเกา
การรบบดอดขยะกอนน าสงใหโรงงานแปรรปวสดรไซเคล สวนใหญจะ
เปนธรกจขนาดกลางและเลก และไมตองใชเงนลงทนมากนกเทยบกบ
การใหบรการแบบครบวงจร อยางไรกด ในปจจบน การด าเนนธรกจใน
รปของแฟรนไชส (Franchise) เร มมจ านวนแพรหลายมากขน โดยผให
สทธการประกอบธรกจ (Franchiser) จะอบรมและถายทอดวธการ
ปฏบตงานใหกบผซอสทธ (Franchisee) เพอใหเปนไปตามมาตรฐาน
เดยวกน เชน ระบบแฟรนไชสธรกจรไซเคลของวงษพาณชย
จากขอมลของกรมพฒนาธรกจการคา1 พบวา ในป 2019 กจการทเขาขายเปน
ธรกจรไซเคลมจ านวน 3,484 ราย โดยสวนใหญเปนธรกจขายสงของเสยฯ
ถงกวา 74% รองลงมาคอ ธรกจน าวสดทใชแลวกลบมาใชใหม 17%
ขณะทกจการสวนใหญเปนธรกจขนาดเลกทมสนทรพยถาวรไมเกน 50
ลานบาท (รปท 1) และสวนใหญยงเปนการขายสงขยะรไซเคลเปนหลก โดย
จากขอมลลาสดป 2018 ธรกจรไซเคลมรายไดรวมกวา 1.62 แสนลานบาท
เพมขนจาก 1.35 แสนลานบาทในป 2013 หรอเตบโตท 3.8% ตอป ขณะท
ธรกจรไซเคลกลบมยอดสนเชอคงคางเพยง 2.5 หมนลานบาทในไตรมาส
ท 3/2019 หรอหดตวลง 8%YoY ซ งอาจเปนเพราะกจการรไซเคล
สวนใหญท าธรกจขายสงขยะรไซเคลแบบซอมาขายไป ซงตองการเพยง
เงนทนหมนเวยนเพอเสรมสภาพคลอง และไมไดมความจ าเปนตอง
ลงทนในสนทรพยถาวรมากนก
1 จากขอมลการจดทะเบยนธรกจของกรมพฒนาธรกจการคา ธรกจรไซเคลครอบคลมกจกรรม 3 ประเภทธรกจ ไดแก• การเกบรวบรวมของเสยทไมเปนอนตราย (TSIC 38110) เชน ขยะจากบานเรอน ขยะจากถงขยะหรอถงพกขยะของสถานประกอบการ• การน าวสดทใชแลวกลบมาใชใหม (TSIC 38300) แตไมรวมการผลตผลตภณฑใหม เชน การบดอดขยะ การถอดชนสวนเพอน าวสดมาแปรสภาพ การบดขยะพลาสตกหรอแกวเปนชนเลก
• การขายสงของเสยและเศษวสดและผลตภณฑอนๆ (TSIC 46695) ซงรวมถงการเกบ การคดแยกชนด และการแยกชนสวนทยงใชการไดเพอน าไปจ าหนาย โดยไมมการเปลยนรป
8
รปท 1 ธรกจรไซเคล จ าแนกตามประเภทธรกจและขนาด
ทมา: ฐานขอมลกรมพฒนาธรกจการคา และ ธปท. วเคราะหโดย Krungthai COMPASS
ในวงจรการจดการขยะรไซเคลของไทย คนคยขยะ คนเกบของเหลอทงจากถง
ขยะ และผรบซ อของเการายยอย (“ซาเลง”) เปนตวเช อมส าคญระหวาง
แหลงก าเนดขยะกบรานรบซอของเกาและโรงคดแยกขยะ2 โดยท าหนาทคนหา
ขยะ และรบซอขยะ/เศษวสดรไซเคลจากแหลงก าเนดขยะตนทางไปสงใหรานรบ
ซอของเกาหรอโรงคดแยกขยะ เพอปรบปรงคณภาพกอนสงใหโรงงานรไซเคล
ตอไป (รปท 2) ทงน จากขอมลการส ารวจภาวะการท างานของประชากรใน
ไตรมาสท 3/2019 คาดวา ผทมอาชพเปนซาเลง คนคนหาขยะ หรอคนเกบขยะม
จ านวนรวมกนมากกวา 1.14 แสนคน
อยางไรกด การจะน าขยะทสามารถรไซเคลไดกลบมาใชประโยชนเพมมากขนใน
ไทยยงมขอจ ากดส าคญ คอ การไมคดแยกขยะอยางมประสทธภาพจาก
แหลงก าเนดขยะตนทาง เชน ครวเรอน รานอาหาร โรงแรมทพก ฯลฯ ซงเกดจาก
หลายเหตผล เชน ไมรวาขยะประเภทใดน ามารไซเคลได ไมมแรงจงใจทจะคด
แยกขยะ ฯลฯ เมอเปนเชนนแลว ขยะทสามารถน ากลบมารไซเคลไดมกจะถก
น าไปทงรวมกบขยะประเภทอน ซงอาจเปนแหลงสะสมสงสกปรกหรอสารเคมท
ไมพงประสงค จงท าใหขยะปนเป อนเหลานไมเปนทตองการของโรงงานรไซเคล
2 องคกรปกครองสวนทองถนมบทบาทหลกในการน าขยะจากแหลงตางๆ ไปจดการ แตในระหวางการขนขยะไปยงสถานขนถายหรอสถานทก าจดขยะนน พนกงานเกบขยะจะคดแยกขยะบางสวนทรไซเคลไดเพอขายใหกบรานรบซอของเกา
จ านวน รายไดรวม สนเชอ
8.7%17.0%
74.3%
3,380 ราย
4.4%
45.6%
50.0%
68ราย
11.1%2.8%
86.1%
36ราย
2.2%11.2%
81.6%
1.00แสนลานบาท
0.7%16.4%
82.9%
0.23แสนลานบาท
1.2%0.1%
98.7%
0.39แสนลานบาท
0.5% 12.5%
87.0%
1.8หมนลานบาท
7.4%
92.6%
5.0พนลานบาท
2.6%
97.4%
1.7พนลานบาท
การเกบรวบรวมของเสยทไมเปนอนตราย
การน าวสดทใชแลวกลบมาใชใหม
การขายสงของเสยและเศษวสด
ธรกจรไซเคลสวนใหญมขนาดเลก (S) และกระจกอยในกจการขายสงของเสยและเศษวสด
9
รปท 2 วงจรการจดการขยะรไซเคล (Flow of Recyclables) ในไทย
กลมคนคนขยะและซาเลงผรบซอรายยอยเปนจดตอเชอมส าคญของระบบการจดการขยะรไซเคลในการคดแยก รวบรวมขยะรไซเคล และน าไปสการใชประโยชนในระบบอกครงหนง
ทมา: รวบรวมและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS
จดการระหวางทาง
จดการทปลายทาง
(21.6 ลานครวเรอน)
(>1.5 หมนแหง)
(>1.0 หมนแหง)
(>9 พนแหง)
ขยะทวไป/ขยะทไมถกคดแยก
ขยะเปยก/เศษอาหาร
ขยะรไซเคล
ศนยการคาและรานคาปลก
อาคารส านกงาน/สถานประกอบการ/โรงงานอตสาหกรรม
โรงแรมและทพก
ครวเรอน
ภตตาคาร/รานอาหาร
องคกรปกครองสวนทองถน
ซาเลง
คนคยขยะ/เกบของเหลอจากถงขยะ
สถานทก าจดขยะ/สถานขนถาย
รานรบซอของเกา (ขนาดเลก กลาง ใหญ)/โรงคดแยก
(>3,000 แหง)4
(2,789 แหง)
(4,921 แหง)5
(>114,000 คน)3
ขาย
เกบรวบรวม
ขาย
ขาย
ขยะทไมไดคดแยก
ขยะรไซเคล
โรงหมกปย
สถานทฝงกลบ
เตาเผาขยะ
โรงงานรไซเคล
โรงงานทใชวตถดบรไซเคลผลตสนคาหรอบรรจภณฑ
จดการทแหลงก าเนด
ท าปยไวใชเอง
3 ประมวลจากฐานขอมลการส ารวจภาวะการท างานของประชากรในไตรมาส 3/20194 ประมวลจากคลงขอมลธรกจของกรมพฒนาธรกจการคา ครอบคลมกจการทเกบรวมรวมขยะ รานรบซอของเกา รานขายสงวสดรไซเคล และโรงคดแยกขยะ5 ประกอบดวย กทม. เมองพทยา และเทศบาลต าบล ซงอาจด าเนนการเองหรอวาจางผประกอบการเอกชนใหด าเนนการเกบรวบรวมขยะแทน แตม 2,857 แหงทประชาชนในพนทตองด าเนนการเอง
ผลตวตถดบรไซเคล
10
ไทยมขยะทสามารถน ากลบมาใชประโยชนอกจ านวนมาก โดยในแตละปคนไทยทง
ขยะพลาสตกมากถง 2 ลานตน แตกลบมเพยง 25% หรอราว 5 แสนตนทถกน า
กลบมาในกระบวนการรไซเคลได สอดคลองกบตวเลขอตราการน าขยะกลบมาใช
ประโยชนหรออตราการรไซเคลขยะ (Recycling Rate)6 ของไทยอยในระดบตา
เมอเทยบกบอกหลายประเทศ (รปท 3) แตในอกดานหนง ไทยกลบน าเขาเศษ
ขยะพลาสตกจากตางประเทศเฉลยสงถง 1.8 แสนตนตอปในระยะ 5 ปทผานมา
(2014-2018) ซงสะทอนได 2 แงมม คอ (ก) ขยะพลาสตกของไทยยงไมได
คณภาพหรอมตนทนการปรบสภาพคอนขางสง และ (ข) ขยะพลาสตกในไทย
ถกจดการดวยวธอนทไมเหมาะสม เชน การทงในทโลง ฝงกลบ หรอการเผา
เปนตน ท าให Circular Supplies หรอวสดจากการรไซเคลเพอใชเปนวตถดบ
ทดแทนวตถดบใหม (Virgin Material) กลบเขาสภาคอตสาหกรรมยงมนอย
>> เพราะอะไร ธรกจรไซเคลถงนาสนใจ?
6 รวมการหมกท าปย (Composting)
รปท 3 ปรมาณขยะมลฝอยและอตราการน าขยะกลบมาใชประโยชนของแตละประเทศในป 2016
Belgium
Denmark
Germany
Greece France
Croatia
Italy
Cyprus
Lithuania
Luxembourg
Hungary
Malta
NetherlandsAustria
Poland
Portugal Slovenia
Slovakia
Finland
United Kingdom
Iceland
Norway
Switzerland
Thailand
100
200
300
400
500
600
700
800
900
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
อตราการรไซเคล (%)
ปรมาณขยะมลฝอย
(กโลกรม/คน/ป)
ปรมาณขยะเฉลยทวโลก
อตราการน าขยะกลบมาใชประโยชนเฉลยทวโลก
ทมา: World Bank, Eurostat และ กรมควบคมมลพษ วเคราะหโดย Krungthai COMPASS
แมไทยจะมอตราการน าขยะมาใชประโยชนสงกวาคาเฉลย แตถอวายงตาเมอเทยบกบประเทศพฒนาแลวอนๆ
11
“การจดการขยะและการใชประโยชนทรพยากรอยางคมคา” เปนนโยบายทภาครฐ
สนบสนนอยางจรงจง ผานการขบเคลอนเศรษฐกจหมนเวยนในมตของการ
จดการขยะภายใตโมเดลเศรษฐกจใหมหรอ Bio-Circular-Green Economy
(BCG) โดยภาครฐสงเสรมและสนบสนนการปรบปรงประสทธภาพการจดการ
ขยะทแหลงก าเนดขยะตนทาง เพอไมใหขยะหรอของเหลอทงหลดรอดไปสราง
ผลกระทบตอสงแวดลอม พรอมตงเปาหมายลดขยะพลาสตกใหเปนศนย
ภายในป 20277 รวมถงออกมาตรการสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรมตางๆ
เพอกระตนเตอนใหมการน าเอาเศษวสดตางๆ กลบมาสรางคณคาใหม เชน
การผลตเสนใยรไซเคลจากเศษวสดของเสย การผลตผลตภณฑพลาสตก
รไซเคล การผลตเชอเพลงจากเศษวสดหรอขยะ เปนตน
“การบรหารจดการขยะอยางมประสทธภาพ” เปนหนงในกรอบการประเมน ESG
ซงมสวนท าใหธรกจรไซเคลมความนาสนใจมากยงขน ตลาดหลกทรพยฯ
สนบสนนใหบรษทจดทะเบยนเปดเผยขอมลดานความยงยนของธรกจ (ESG
Disclosure) โดยค านงถงปจจยดานสงแวดลอม (Environment) ดานสงคม
(Social) และดานบรรษทภบาล (Governance) ทงน ประเดนดานการบรหาร
จดการขยะและของเสย รวมถงการปลอยกาซเรอนกระจกเปนสวนหนงในการ
พจารณาความยงยนของธรกจในดานสงแวดลอม สอดคลองกบดชนชวดชนน า
ในตางประเทศ อาท DJSI และ MSCI ESG Index กใชเกณฑดานการใชทรพยากร
อยางมประสทธภาพ และผลกระทบเชงลบตอสงแวดลอมเปนสวนหนงในกรอบ
การประเมนความยงยนของธรกจอกดวย ทงน จากขอมลของ Global Sustainable
Investment Alliance ชใหเหนวา การลงทนทค านงถง ESG มจ านวนเพมขน
มากกวา 34.6% จาก 22.8 ลานลานดอลลารฯ ในป 2016 เปน 30.7 ลานลาน
ดอลลารฯ ในป 2018 และคาดวามแนวโนมเตบโตอยางตอเนอง (รปท 4)
7 อางองจากแผนแมบทการจดการขยะพลาสตกป พ.ศ. 2561-2573 ของกระทรวงอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม
12
รปท 4 มลคาการลงทนของนกลงทนสถาบนทค านงถงหลก ESG
ทมา: ขอมลจาก 2018 Global Sustainable Investment Alliance ประมวลผลโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: T - Trillion
$8.7T$12.0T
$1.1T$1.7T
$12.0T$14.1T
$0.5T$0.7T
$0.5T$2.2T
Total $22.8T$30.7T
2016
2018
มลคาการลงทนในแตละภมภาคเตบโตอยางชดเจนในชวง 2 ปทผานมา
(US)
(Canada)
(Europe)
(Japan)
(Australia, New Zealand)
“กระแสรกษโลก”หนนความตองการใชวสดรไซเคลทงในและตางประเทศเตบโต
ตอเนอง กระแสความตองการบรรจภณฑหรอสนคาทมสวนประกอบของวสด
รไซเคลในตลาดโลกเปนอกหนงปจจยส าคญทจะชวยเรงการเตบโตของตลาด
รไซเคล ซงจะเหนไดจาก หลายประเทศในยโรป รวมถงออสเตรเลย ไดก าหนด
เปาหมายสดสวนการใชวสดรไซเคลขนตา (Minimum Recycled Content)
ในการผลตบรรจภณฑและผลตภณฑตางๆ เชนเดยวกบผผลตสนคาอปโภค
บรโภคระดบโลก (รปท 5) ดงนน จงเปนโอกาสทส าคญของผประกอบการไทย
ตองพฒนากระบวนการผลต และการแปรรปขยะใหเปนวสดรไซเคล เพอตอบ
โจทยดมานดทงในและตางประเทศ (BOX 1)
13
รปท 5 เปาหมายการใช Recycled Contents ของประเทศและบรษทขามชาตตางๆ
ทมา: Ellen MacArthur Foundation และอนๆ รวบรวมโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: 1) Nestlé มเปาหมายทจะใชวสดรไซเคลอยางนอย 15% ในทกประเภทบรรจภณฑและ 35% ในบรรจภณฑขวดนา ภายในป 2025
2) Pepsico และ Unilever มเปาหมายทจะใชวสดรไซเคลอยางนอย 25% ในบรรจภณฑพลาสตก ภายในป 20253) L’Oréal มเปาหมายทจะใชพลาสตกจากการรไซเคลหรอจากแหลงชวภาพอยางนอย 50% ในผลตภณฑ ภายในป 20254) Coca-Cola มเปาหมายทจะใชวสดรไซเคลอยางนอย 50% ในบรรจภณฑเครองดม ภายในป 2030
Supporting the UK Plastics
Pact target of 30% average
recycled content across all
plastic packaging
(Scotland)
Tax on plastic packaging
that contains less than 30%
recycled content, which will
be introduced in 2022
(UK)
(Portugal)
A reduced levy/zero levy for
the plastic bags over 50 microns
that incorporate at least 70%
of recycled plastic content
(Australia)
National target of 30% average
recycled content across all
packaging by 2025
15% 25% 25% 50% 50%
เปาหมายสดสวนการใชวสดรไซเคลขนตาของบรษทขามชาตรายใหญ
14
รหรอไมวา ในชวงทผานมา ผประกอบการไทยรายใหญหลายรายไดลงทนในกจการแปรรปขยะรไซเคล อาท
BOX 1(ก) บรษท พทท โกลบอลเคมคอล จ ากด (มหาชน) (PTTGC) และบรษท
ALPLA จากยโรปรวมลงทนจดตงโรงงานผลตเมดพลาสตกรไซเคล
คณภาพสงทสามารถผลตเปนบรรจภณฑอาหารได ดวยมลคาการลงทนสง
ถง 3 พนลานบาท โดยจะมก าลงการผลต 4.5 หมนตนตอป และคาดวาจะใช
ขยะพลาสตกประมาณ 6 หมนตนตอป
(ข) บรษท อนโดรามา เวนเจอรส จ ากด (มหาชน) (IVL) ผผลตเคมภณฑ
ชนน าระดบโลก ตงโรงงานรไซเคลโพลเอสเตอรและพลาสตก PET ครบวงจร
ท จ.นครปฐม ซงมก าลงการผลตเสนใยโพลเอสเตอร 1.2 แสนตนตอปและ
เมดพลาสตกรไซเคล 2.9 หมนตนตอป โดยในป 2018 สามารถรไซเคลขวด
PET กวา 1.65 พนลานขวดตอป ชวยลดการใชนามนดบกวา 5.3 แสนบารเรล
และลดกาซคารบอนไดออกไซดมากถง 118 ลานกโลกรม นอกจากนน IVL
ตงเปาหมายการรไซเคลขวดพลาสตก PET เพมขนเปน 7.5 แสนตน
ภายในป 2025
(ค) SCG รวมมอกบ DOW ในการพฒนาโซลชนใหมๆ เพอรไซเคลพลาสตก
และน าขยะพลาสตกกลบมาใชประโยชน เชน การท าถนนพลาสตกรไซเคล
15
ตลาดการพฒนาเทคโนโลยดานการจดการขยะเตบโตอยางรวดเรว ซงเขามาชวย
ท าใหลดตนทนการจดการขยะและเพมประสทธภาพการจดเกบขยะ โดย
ทผานมา หลายคนเร มหนมาพฒนานวตกรรมและเทคโนโลยอจฉรยะส าหรบ
การจดการขยะเพมมากขน สอดคลองกบขอมลจาก Tracxn.com ทประเมนวา
บรษท Startup ทเกยวของกบธรกจจดการขยะมกระจายอยทวโลกถง 4,500
ราย และยงมบรษท Startup เกดใหมอก 153 รายทไดรบความสนใจจนมยอด
ระดมทนแลวกวา 968.1 ลานดอลลารฯ8 นอกจากน ขอมลของ Navigant
Research คาดวา มลคาตลาดจดเกบขยะอจฉรยะทวโลกจะเพมขนเปน 223
ลานดอลลารฯ ภายในป 20259 หรอเตบโตถงเกอบ 4 เทา จากในป 2016 ทอยท
57.6 ลานดอลลารฯ ซงถอวาเปนการเตบโตอยางกาวกระโดดเมอเทยบกบมลคา
ตลาดการจดการขยะทวโลกทคาดวาเตบโตเฉลยปละ 6% (รปท 6)
รปท 6 ประมาณการมลคาตลาดจดการขยะอจฉรยะทวโลก (หนวย: ลานดอลลารฯ)
ทมา: Mordor Intelligence และ Navigant Research วเคราะหโดย Krungthai COMPASS
8 อางองจาก Crushbase.com9 การจดเกบขยะอจฉรยะครอบคลมเทคโนโลยดจทลตางๆ เชน GPS เซนเซอร ฯลฯ ซงชวยเพมประสทธภาพการบรหารเสนทางการเดนรถขนขยะ การตรวจสอบและวดประเมนปรมาณขยะในแตละพนท รวมถงการวเคราะหประสทธภาพการด าเนนงาน
มลคาตลาดจดการขยะอจฉรยะมแนวโนมขยายตวเฉลยสง ขณะทมลคาทงตลาดเตบโตราว 6% ตอป
(2) มลคาตลาดจดเกบขยะอจฉรยะ(Smart Waste Collection)
(1) มลคาตลาดระบบคดแยกขยะดวยหนยนต (Robotics Waste Sorting System)
ส าหรบประเทศไทยเอง เร มม Startup หลายรายเขามาพฒนารปแบบการ
ใหบรการรไซเคลขยะโดยใชออนไลนแอปพลเคชนในการท าหนาทเสมอนตลาด
ซอขายแลกเปลยนขยะออนไลน (Online Marketplace) อาท GEPP GooGreen
Recycle Day และ Unii เปนตน แมวาการใหบรการของแพลตฟอรมรไซเคลขยะ
ในไทยจะยงอยในชวงเร มตน (Early Stage) ของการพฒนาและขยายฐาน
ลกคา แตการตอยอดพฒนาแอปพลเคชนจากโมเดลตางประเทศทประสบ
ความส าเรจใหสอดคลองกบจรตของคนไทย ยอมจะท าใหธรกจจดการขยะ
รไซเคลดวยดจทลแพลตฟอรมมโอกาสเตบโตไดอกมาก
49.6(2018)
57.6(2016)
139.7(2024f) 223.0
(2025f)
CAGR 16.2%
CAGR 18.8%
16
Krungthai COMPASS ประเมนวา ความเขมขนของการด าเนนนโยบาย BCG
ของภาครฐ การตนตวของกระแสรกษโลกของทกภาคสวน ตลอดจนการน า
เทคโนโลยมาใชในระบบการจดการและกระบวนการผลตในธรกจรไซเคล จะเปน
ปจจยผลกดนส าคญทท าใหธรกจรไซเคลไทยเตบโตเฉลยปละ 5.7% ในชวง 5 ป
ขางหนา จาก 1.7 แสนลานบาทในป 2019 เปน 2.24 แสนลานบาทในป 202410
หรอมขนาดประมาณ 1.2% ของจดพรวม (รปท 7)
>> แนวโนมการเตบโตของธรกจรไซเคลไทยใน 5 ปขางหนา เปนอยางไร?
10 ประเมนจากรายไดรวมของธรกจรไซเคลในไทย ดวยสมมตฐานอตรา Recycling rate ทเพมขนจาก 35% ในป 2018 เปน 51% ในป 2024
1.351.39
1.08
1.19
1.38
1.631.70
1.791.89
2.00
2.11
2.24
19% 18% 18%21%
31%
35% 35%38%
40%44%
47%
51%
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 (f) 2020 (f) 2021 (f) 2022 (f) 2023 (f) 2024 (f)
รายไดรวม (แสนลานบาท)
อตราการน าขยะกลบมาใชประโยชน (%)
รปท 7 ประมาณการรายไดรวมของธรกจรไซเคลและอตราการน าขยะกลบมาใชประโยชน
ทมา: ขอมลจากกรมควบคมมลพษและกรมพฒนาธรกจการคา วเคราะหโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: f-ประมาณการ
คาดวา ธรกจรไซเคลไทยจะมรายไดเตบโตเฉลย 5.7% ตอปในชวง 2019-2024 จากเดมทเคยเตบโตเฉลย 3.8% ในชวง 2013-2018
17
Section2
ท าความรจกกบDigital Platform
ส าหรบการรไซเคลขยะในตางประเทศ
18
อตสาหกรรมการจดการขยะทวโลก (Global Waste Management) ในป 2017
มมลคารวมกนประมาณ 3.3 แสนลานดอลลารฯ โดยยโรปครองสวนแบงตลาดการ
จดการขยะถง 1.3 แสนลานดอลลารฯ หรอราว 39.1% ของมลคาตลาดทวโลก
รองลงมาคอ อเมรกาเหนอ 28.9% และเอเชยแปซฟก 23.7% ตามล าดบ ทงน
จากรายงานของ Allied Market Research ประเมนวา อตสาหกรรมการจดการ
ขยะทวโลกมโอกาสเตบโตอยางตอเนอง โดยคาดวามลคาอตสาหกรรมอาจแตะ
ถงระดบ 5.3 แสนลานดอลลารฯ ภายในป 2025 หรอเตบโตเฉลยปละ 6% (รปท 8)
ซงยโรปจะยงสามารถครองสวนแบงตลาดสงสดในธรกจการจดการขยะตอไป
สวนเอเชยและแปซฟกกลบมแนวโนมเตบโตเรวกวาภมภาคอน โดยมโอกาส
ขยายตวสงถง 6.8% ตอปในชวง 5 ปขางหนา
>> กอนอนลองดวา ตลาดการจดการขยะในตางประเทศมขนาดใหญแคไหน?
19
รปท 8 ภาพรวมขนาดตลาดการจดการขยะทวโลก ป 2017
ทมา: World Bank และ Allied Market Research วเคราะหโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: ขนาดวงกลม หมายถง มลคาตลาดการจดการขยะในป 2017 (หนวย: พนลานดอลลารฯ)
ทงน Recycling Rate ของยโรปสงกวาคาเฉลยของโลกคอนขางมาก แมยโรป
จะเปนภมภาคทกอขยะมลฝอยในแตละปสงถงคนละ 509 กโลกรม ซงมากกวา
คาเฉลยทวโลกถง 2 เทา แตอตราการน าขยะกลบมาใชประโยชนกอยในระดบสง
เชนกนถงกวา 46.1% สงกวาคาเฉลยทวโลกท 31.0% จงกลาวไดวา ยโรปมการ
จดการขยะทมประสทธภาพสงแหงหนงของโลก (รปท 9)
อเมรกาเหนอ, 90.6
ยโรป, 129.4
เอเชยแปซฟก, 78.5
ละตนอเมรกา, 32.1
4.5%
5.0%
5.5%
6.0%
6.5%
7.0%
7.5%
0.4% 0.6% 0.8% 1.0% 1.2% 1.4% 1.6%
อตราการเตบโตเฉลย
ของมลคาตลาดการจดการขยะ
อตราการเตบโตเฉลยของ
การกอขยะตอคนตอป
รปท 9 ประสทธภาพการจดการขยะในยโรปตงแตป 2010-2017
ทมา: European Commission และ World Bank วเคราะหโดย Krungthai COMPASS
ยโรปม Recycling rate เพมขนตอเนอง ขณะทปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดกมแนวโนมลดลง
90
100
110
120
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Recycling rate
ปรมาณการปลอยกาซ CO2
ประชากรเฉลย
ปรมาณขยะทงหมด
จดพ
ดชน (Base year =100)
Base year
ตลาดการจดการขยะของยโรปมมลคาสงสด ขณะทเอเชยแปซฟกมแนวโนมเตบโตมากทสด
20
หากพจารณาความเปลยนแปลงของอตสาหกรรมการจดการขยะในประเทศตางๆ
พบวา ดจทลแพลตฟอรมถกน ามาใชเปนเครองมอสนบสนนการรไซเคลขยะใน
หลายประเทศ โดยแพลตฟอรมเปรยบเสมอนเปนจดนดพบ (Meeting Point)
ระหวางผขายและผรบซอขยะรไซเคลผานชองทางออนไลนทสะดวกและงาย
กอเกดเปนเครอขายสงคมจดการขยะรไซเคลขนาดใหญ ทงยงมสวนชวยลด
ตนทนการจดการขยะไดอยางมประสทธภาพ จากเดมทผตองการก าจดขยะจะม
ตนทนในการคนหา คดแยก และขนสงไปยงแหลงรบซอ ขณะเดยวกนกบทผรบ
ซอกมตนทนการบรหารจดการขยะสงเชนกน
ขอยกตวอยางแอปพลเคชนจดการขยะของ Rubicon Global (สหรฐฯ) และ
Remondis (เยอรมน) ทมรปแบบธรกจทแตกตางและนาสนใจ เพอเปนไอเดย
ตอยอดธรกจรไซเคลในไทย
Rubicon Global
Rubicon Global เปน Tech Startup ทประสบความส าเรจในการใหบรการ
แพลตฟอรมออนไลนส าหรบการเรยกเกบขยะรไซเคลแบบ On-demand ใน
สหรฐฯ (BOX 2) ซงปรบใชเครอขายขอมลแบบระบบ Cloud มาชวย “จบค” ระหวาง
ผ ท กอก า เนดขยะ (Waste Generator) กบผใ หบรการรบขนขยะอสระ
(Independent Waste Hauler) ซงถอเปนการพลกโฉมอตสาหกรรมการจดการ
ขยะและรไซเคลในสหรฐฯ ทมมลคาสงกวา 7.4 หมนลานดอลลารฯ โดยปจจบน
Rubicon Global ใหบรการจดการขยะใน 20 ประเทศทวโลก และมเครอขาย
ผใหบรการรบขนขยะและโรงงานรไซเคลกวา 5,000 ราย
Rubicon Global ไดรบการขนานนามวา “Uber for Trash” เนองจากมแนวคด
การด าเนนธรกจทคลายคลงกบแอปพลเคชนเรยกรถแทกซสาธารณะของ Uber
โดยใชแพลตฟอรมของตนเปนศนยกลางของการใชประโยชนรวมกน (Sharing
Economy) ระหวางผตองการก าจดขยะ ผรบขนขยะ และโรงงานรไซเคล
ตลอดจนยงใชแนวคดระบบแบงเวลา (Time-sharing) ซงผรบขนขยะสามารถ
เลอกรบงานดวยการประมลงานผานระบบของบรษทฯ เฉพาะเวลาทตองการรบงาน
>> แลวแอปพลเคชนจดการขยะประสบความส าเรจมากนอยเพยงใด?
21
รหรอไม Rubicon Global ประสบความส าเรจในการเปน Unicorn
รายแรกในธรกจการจดการขยะ โดยมมลคาธรกจกาวขาม 1 พนลานดอลลารฯ ไปแลวในป 2017 และยงไดรบอกหลายรางวล เชน
BOX 2 Ecolab Award for Circular Economy Digital Disruptor in 2017
from World Economic Forum
2017 Pacesetter Awards: ATLANTA’S 100 FASTEST-GROWING
Private Companies
2018 Best Tech Startups in Atlanta จาก The Tech Tribune
2019 Smart City Innovation Award จาก IoT Evolution World
2019 Technology Elite Award จาก US Business News เปนตน
Rubicon Global มลกคากลมเปาหมายหลากหลายกลมตงแตตนนา กลางนา
จนถงปลายน า ( รปท 10) โดยใช เทคโนโลย ดจ ทลเปนเคร องมอเ พม
ประสทธภาพการด าเนนงาน อาท
RUBICONConnect: แอปพลเคชนทใหบรการจดการขยะแกผ ท
กอก าเนดขยะและตองการก าจดขยะ กบผ ใหบรการรบขนขยะ
โดยลกคาทตองการก าจดขยะสามารถจองคว (Pickup Scheduling)
ท าการยนยนก าหนดนดหมาย ช าระคาบรการออนไลน คนหาประวต
การใชบรการ และตดตอรองเรยนศนยบรการลกคาผานชองทาง
ออนไลน รวมถงจบคธรกจดวยระบบประมลขยะออนไลน (Online
Bidding Process) ทผใหบรการรบขนขยะในเครอขายแขงขนกน
ประมลงานขนขยะ และยนขอเสนอราคาคาบรการขนขยะซงจะท าให
ลกคาทตองการก าจดขยะมคาใชจายในการก าจดขยะลดลง อกทง
ผใชบรการสามารถช าระคาบรการผานแอปพลเคชนได
RUBICONPro: แอปพลเคชนเสรมส าหรบเครอขายผใหบรการรบขน
ขยะ เพอบรหารเสนทางการเดนรถขนขยะ (Route Management) และ
บรหารกลมรถรบขนขยะ (Fleet Management) ดวยระบบ GPS ซงจะ
เปนประโยชนกบผใหบรการรบขนขยะในการวางแผนเสนทางเดนรถแบบ
เรยลไทมอยางมประสทธภาพ โดยผใชแอปพลเคชนสามารถวเคราะห
ประสทธภาพของพนกงานขบรถขนขยะ ตดตาม และตรวจสอบสถานะ
การเดนรถ ตลอดจนปรมาณการใชนามนเชอเพลงจากขอมลในหนา
Dashboard
22
ทมา: รวบรวมขอมลและวเคราะหโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: ภาพจาก rubiconglobal.com
นอกจากนน บรษทฯ ใหบรการขอมลขยะแบบเรยลไทมแกลกคาและขอมลเชงลก
ในร ปของ Waste Audit ส า หรบก า รจ ดท า ร ายง าน ด านคว ามย ง ย น
(Sustainability Reporting) ได เชน ปรมาณกาซเรอนกระจกทลดลงจาก
การรไซเคลขยะ ปรมาณขยะทน ากลบมารไซเคล ฯลฯ ทงน ขอมลการประเมนวด
จากแพลตฟอรมการวเคราะหขอมล (Data Analytics Platform) ของบรษทฯ
ไดผานการยนยนโดย Trucost ซงเปนสวนหนงของ S&P Global ทท าหนาท
ประเมนคณภาพของขอมลดานสงแวดลอม
รปท 10 รปแบบธรกจของ Rubicon Global
ตนนา ปลายนา
เทศบาลเมอง ภาคเอกชนทตองการก าจดขยะ เชน รานคาปลก บรษทกอสราง โรงพยาบาล สถานศกษา ฯลฯ
เครอขายผใหบรการขนขยะ (>5,000 ราย)
โรงงานรไซเคล
กลางนา
รบและขนขยะรไซเคล
รบและขนขยะรไซเคล
ระบบ Online Bidding
ระบบ Tracking System
โดยใช GPS
แอปพลเคชนแอปพลเคชน
RUBICONPROส าหรบบรหารเสนทางและจดการขนสง
น าขยะรไซเคลมาเขาสกระบวนการรไซเคลเพอผลตสนคา
สนคาส าเรจรปทผลตจากวสดรไซเคล สามารถน ามาขายออนไลนผาน Recyclables Auctions ใน App
รายงานวเคราะหแบบเรยลไทมจากฐานขอมล Big Data
คดแยกขยะรไซเคล
รายงานความยงยน (Sustainability Reporting)
แจงนดหมาย
จองคว แจงความประสงค
เขารวมประมลงาน และยนขอเสนอราคา
แจงผลประมล
Rubicon Global เนนใหบรการจดการขยะแบบ B2B ระหวางผทตองการก าจดขยะในระดบเทศบาลและผประกอบธรกจเอกชนในสาขาตางๆ กบเครอขายผใหบรการรบขนขยะ และระหวางเครอขายผใหบรการรบขนขยะกบโรงงานรไซเคล
23
Remondis
Remondis เปนบรษทจดการขยะทใหญทสดแหงหนงของโลกทเนนใหบรการ
แบบครบวงจร (End-to-end Management) แกธรกจขนาดใหญเปนหลก
เชน ความรวมมอรวมระหวางรฐและเอกชน (PPP) และโครงการอตสาหกรรม
ขนาดใหญ โดยรปแบบการใหบรการจะครอบคลมตงแตการวางแผนให
ค าปรกษาดานระบบงานและเทคโนโลย สนบสนนดานแรงงาน ตลอดจน
สามารถเขาถงขอมลการใชนวตกรรมและเทคโนโลยจดการขยะ ซงปจจบน
Remondis ไดใหบรการจดการขยะทงระบบครอบคลม 35 ประเทศทวโลก
โดยในแตละป Remondis สามารถเกบรวบรวมขยะไดถง 30 ลานตน และยง
ชวยลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดไดเกอบ 4.9 แสนตน
นอกจากน Remondis ยงออกแอปพลเคชนจดการขยะ “Redooo” เพอเปน
ตลาดซอขายขยะคดแยกส าหรบธรกจขนาดเลกหรอครวเรอนดวยเชนกน ซงเปน
แอปพลเคชนซอขายขยะทเชอมโยงระหวางผขายรายยอยใหพบกบผซอหรอ
บรษทแม Remondis11 ซงแพลตฟอรม Redooo จะใหผขายระบขอมลและ
ประเภทขยะทไดรบการคดแยกแลวลงในแอปพลเคชน กอนทระบบจะประเมน
ราคาขายขยะโดยอตโนมต สดทายแลว การตกลงซอขายจะเสรจสมบรณไดก
ตอเมอผขายตกลงขายตามราคาเสนอซ อดงกลาว และเมอถงวนนดหมาย
ทงสองฝายจะตองไปยงจดนดพบ กอนทตวแทนจาก Remondis จะมารบขน
ขยะกลบไปยงโรงงานรไซเคลของตนตอไป (รปท 11) โดยในปจจบน Redooo ม
ผใชบรการมากกวา 1,600 ราย และมจ านวนการใหบรการถงปละ 6 แสนรายการ
11 ปจจบน แอปพลเคชน Redooo เปดใหบรการเฉพาะรปแบบ B2C ในประเทศออสเตรเลยเทานน (แตอยระหวางพฒนาใหสามารถใชงานไดในประเทศอน และครอบคลมไปถงรปแบบ B2B ไดในอนาคต)
รปท 11 รปแบบการใหบรการผานแอปพลเคชน Redooo
ทมา: รวบรวมขอมลและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS
Redooo จบฐานลกคารายยอยเปนหลก เพอปอนขยะรไซเคลเขาสบรษทแม
ตนนาเกบขยะ/คดแยกขยะ
ปลายนาโรงงาน
รไซเคลขยะDigital Platform
1. ระบขอมลขยะใน Redooo
3. ผขายตกลงซอ
2. ระบบค านวณราคารบซอขยะ แลวสงกลบไปยงผขาย
4. Redooo สงขอมลขยะไปยง Remondis
จดนดพบ
5. ออกใบบนทกเครดตและใบยนยนไปยงผขาย
6. สงรถขนขยะไปยงจดนดพบ6. ขนขยะตามวน/เวลาทก าหนด
24
โดยรวมแลว “Big Data” ทเกดจากดจทลแพลตฟอรมการจดการขยะเปนหวใจ
ส าคญของการจดการขยะ ซงจะชวยในการวเคราะหและวางแผนการจดการขยะ
อยางมประสทธภาพ ทงในมตพนทและพฤตกรรมของแหลงก าเนดขยะ
การวางแผนการน าเขาขยะประเภทตางๆ กลบเขาสระบบหมนเวยน พรอมทงยง
เปนขอมลเชงลกทสามารถใชในการก าหนดรปแบบธรกจใหมๆ ไดเชนกน
รปท 12 ประโยชน/โอกาสทางธรกจจากการมแพลตฟอรมการจดการขยะของ Rubicon Global และ Remondis
ประโยชน/โอกาสทางธรกจ: จากกรณศกษาของ Rubicon Global
และ Remondis
Krungthai COMPASS มองวาแอปพลเคชนจดการขยะเปนปจจยเกอหนน
(Enabler) ส าคญทท าใหกลมลกคาเปาหมายตางๆ สามารถเขาถงบรการจดการ
ขยะไดอยางทวถง โดยไมมขอจ ากดเรองสถานทและเวลา และแตละกลมจะได
ประโยชนในมตทแตกตางกน ทงน จากกรณศกษาประสบการณของ Rubicon
Global และ Remondis เราไดเหนถงประโยชน/โอกาสทางธรกจจากการใช
แอปพลเคชนแพลตฟอรมทงสอง อาท ลกคาทตองการก าจดขยะจะเปนกลมท
ไดประโยชนในหลายดาน ไมวาจะเปน คาใชจายในการจดการขยะลดลง 20-30%
ความสะดวกรวดเรวของบรการซ งมาในรปของ On-demand และแบบ
Scheduling ยงกวานน ขอมลขยะทถกน าไปรไซเคลหรอฝงกลบสามารถน าไปใช
ประกอบการจดท ารายงานความยงยน เปนตน สวนผทใหบรการรบขนขยะจะได
ประโยชนในแงตนทนคาใชจายการขนขยะทลดลงเนองจากมการใชระบบบรหาร
จดการเสนทาง และจ านวนครงหรอความถทตองเดนทางไปเกบขนขยะลดลง
(รปท 12)
ทมา: รวบรวมขอมลและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS
ผตองการก าจดขยะ ผใหบรการรบขนขยะ โรงงานรไซเคล
เขาถงบรการ/เขาถงกลมลกคามากขน โดยมแพลตฟอรมเปนตวเชอมตอ
ลดคาใชจายจดการขยะลง 20-30%
ระบบขอมลส าหรบ Sustainability Report
สะดวก รวดเรว แบบก าหนดวนได/On-Demand
รายไดเพมจากการใชทรพยากรเตมศกยภาพ
ประหยดคาเชอเพลง/ลดจ านวนครงการขนขยะ
จดการซพพลายขยะไดแมนย าขน
เขาถงบรการไดงาย เจาะกลมลกคารายยอยไดมากขน
ราคายตธรรมตามปรมาณ-ขนาด-ประเภทขยะ
ขอมลรไซเคลในรปของ Dashboard
สะดวก รวดเรว แบบก าหนดวนได/On-Demand
ลดจ านวนครงการขนขยะ ขนกบความจของถง
25
Section3
ตวอยางการใช Digital Platform
ในไทย
26
ในประเทศไทย การน าดจทลแพลตฟอรมมาใชกบกระบวนการจดการขยะตงแต
ตนทางอาจจะอยในชวงเรมตน แตเรมเหนพฒนาการและก าลงขบเคลอนอยางม
นยส าคญ ผานความรวมมอกนระหวางผใหบรการแพลตฟอรมกบภาคเอกชน
และหนวยงานภาครฐ โดยจะขอแนะน าดจทลแพลตฟอรมของ GEPP เปน
ตวอยางบรการจดการขยะเพอน าขยะกลบมาใชประโยชนใหมอยางคมคา
>> GEPP เขามาเตมเตมธรกจรไซเคลในรปแบบใด?
GEPP เปน Startup ทพฒนาดจทลแพลตฟอรมเพอเปน “ตวกลาง” การซอขาย
แลกเปลยนขยะรไซเคลระหวางผทมขยะรไซเคล เชน บานเรอน คอนโดมเนยม
รานอาหาร สถานประกอบการตางๆ และกลมผรบซอขยะรไซเคลทเขารวม
โครงการ ซงกคอ ซาเลงและรานรบซอของเกา โดย GEPP ไมไดเปนผรบซอขยะ
และไมไดมรายไดจากการขายขยะ อยางไรกด บรการของ GEPP ยงจ ากดอย
เพยงในบางพนทของกรงเทพฯ ชนในเทานน เชน สาทร ยานนาวา บางรก
ปทมวน ออนนช เอกมย ทองหลอ เปนตน แตเร มทจะขยายบรการไปยงบางเขต
พนทของเทศบาลนครเชยงใหม และภเกต
27
อนง โมเดลธรกจของบรษทฯ เนนสรางรายไดจากการใหบรการวเคราะหขอมล
ขยะและวสดรไซเคล (Data Analytics) หรอการท าหนาทเปน “ผจดเกบขอมล
ขยะ” (Data House) ใหกบองคกรทสนใจการจดการขยะอยางเปนระบบหรอ
ตองการด าเนนโครงการลดขยะอยางเปนรปธรรมและสามารถวดผลความกาวหนา
(รปท 13) ตวอยางองคกรทใชขอมลจาก GEPP มทงภาครฐและเอกชน เชน
Coca-Cola เทศบาลนครเชยงใหม มลนธไอวแอล กลมเซนทรลฯ เปนตน (BOX 3)
โดยรวมแลว รปแบบธรกจของ GEPP มลกษณะการด าเนนการคลายกบของ
Rubicon Global แตมความแตกตางกนทงในเร องรปแบบเทคโนโลยและ
ระดบความเขมขนทน ามาปรบใชในธรกจ โดยดจทลแพลตฟอรมชวยให
ผตองการขายขยะรไซเคลไมตองมรถขนขยะไปขายเอง และมงหวงยกระดบ
บรการทจะท าใหเครอขายผรบซอขยะทอยในเสนทางสามารถแวะรบซอขยะถงท
ในลกษณะของ Ride-sharing (รปท 13)
รปท 13 รปแบบธรกจของ GEPP
ทมา: รวบรวมขอมลและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS
ตนนา ปลายนา
บานพก/ทอยอาศย รานอาหาร/รานคาคอนโดมเนยม/อพารตเมนต
ซาเลง/รานรบซอของเกา
รานรบซอของเกา/โรงงานรไซเคล
กลางนา
รบและขนขยะรไซเคล
ขายขยะรไซเคล
น าขยะรไซเคลมาเขาสกระบวนการรไซเคลเพอผลตสนคา
ของตลาดรไซเคล แยกตามพนท ประเภทขยะ และวเคราะหขอมลแบบเรยลไทม
คดแยกขยะรไซเคล
จองคว แจงปรมาณ ชนดขยะ และรปถาย
บรการขอมล
Web App LINE ID. Phone
ชงนาหนก จายเงน
องคกรทตองการใชขอมล
แจงนดหมายภายใน 24 ชม. และราคาโดยประมาณ
พจารณาและตดตอ ขอมลการรบซอ
28
แกว 53%
กระดาษ 27%
พลาสตก 16%เหลก 3%
ขยะอเลกทรอนกส 2%
ขยะทถกสงไปรไซเคล
20 ตน
นบตงแตเปดใหบรการแอปพลเคชนเมอปลายป 2018 เปนตนมา GEPP เปนสวน
หนงทท าใหขยะถกน ากลบมาใชประโยชนอกครงหนงตามแนวคด Circular
Economy โดยจะเหนไดวา ขยะทถกสงไปรไซเคลผาน GEPP เพมขนกวา 4
เทาตวในชวงปลายป 2019 (รปท 14) แตกยงอยในระดบทตาเมอเทยบกบ
เปาหมายการเกบขยะรไซเคลรวมกนใหไดมากถง 1 ลานตนภายในป 2024
นอกจากนน จากการเปดเผยขอมลของ GEPP พบวา การน าขยะไปรไซเคลผาน
GEPP ชวยลดการปลอยกาซเรอนกระจกลงได 14,595 kgCO2e โดยสวนใหญ
เปนผลจากการน าขวดแกวไปรไซเคลเปนหลก (รปท 15)
รปท 14 ปรมาณขยะทถกสงไปรไซเคล ผานบรการของ GEPP
ทมา: ขอมลจาก GEPP และวเคราะหโดย Krungthai COMPASS
มนาคม 2019 พฤศจกายน 2019
ขยะทถกสงไปรไซเคล (สะสม)
> 80 ตน
รปท 15 ปรมาณกาซเรอนกระจกทลดลงจากการรไซเคลขยะ ผานบรการของ GEPP
ทมา: ขอมลจาก GEPP และวเคราะหโดย Krungthai COMPASS
แกว 54%
พลาสตก 20%
กระดาษ 19%
เหลก 3%
อลมเนยม 3%
ปรมาณกาซเรอน
กระจกทลดได
14,595kgCO2e
> 4เทาตว
29
ตวอยาง Use Cases ทเกดขนจรง
BOX 3โครงการ “โคกขอคน x Central Group Journey to Zero”
เปนความรวมมอระหวาง GEPP กบทางบรษท โคคา-โคลา (ประเทศไทย) จ ากด
และธรกจเครอเซนทรล (Central Group)ในกลมรานอาหารของบรษท เซนทรล
เรสตอรองส กรป จ ากด (CRG) เชน Ootoya Pepper Lunch Cold Stone ฯลฯ ท
อยในหางสรรพสนคาเซนทรลเฟสตวล อสตวลล และ เซนทรลพลาซา บางนา
โดยวสดรไซเคลทมการจดเกบและถกคดแยกทงหมดนน จะถกสงตอไปยง
พารทเนอรทเชยวชาญในการรไซเคลวสดแตละประเภท เชนบรษท บจ คอนเทน
เนอร กลาส จ ากด (มหาชน) ผรบซอวสดประเภทแกว บรษท ไทยเบเวอรเรจ แคน
จ ากด ผรบซอวสดประเภทกระปองอลมเนยม บรษท เวสททเรยล จ ากด ผรบซอ
กระดาษและกลองเคร องดม บรษท ปนซเมนตไทย จ ากด (มหาชน) ผรบซ อ
พลาสตก HDPE LLDPE LDPE และ PP และ บรษท อนโดรามา เวนเจอรส จ ากด
(มหาชน) ผรบซอพลาสตก PET
GEPP เขามามบทบาทส าคญเพอใหกระบวนการคดแยกและจดเกบมประสทธภาพ
ขนใน 2 เรอง คอ (ก) การฝกอบรมความรในเร องการคดแยกขยะทถกตอง
ใหกบพนกงาน (ข) การใหค าแนะน าในการปรบปรงระบบการแยกขยะ การ
จดเกบขยะ รวมทงการปรบปรงพนทจดเกบขยะใหเออตอการเขามาเกบขนขยะ
การด าเนนการผาน GEPP ระหวางเดอนกรกฎาคมถงเดอนกนยายน 2019 ชวย
ท าให Coca-Cola สามารถน าขยะรไซเคลกวา 5,036 กโลกรมกลบเขาส
กระบวนการรไซเคล ในจ านวนนเปนวสดประเภทพลาสตก ทง PET ฝาขวด
พลาสตก และพลาสตกอนๆ 47.4% กระดาษและกลองเคร องดม 45.2%
กระปองอลมเนยม 5.4% และเปนวสดประเภทแกว 1.9% ตามล าดบ
ทมา: https://centraltham.com/
30
โครงการพฒนาระบบการจดเกบขยะในพนทเขตเทศบาลนครเชยงใหม
GEPP ไดรวมมอกบเทศบาลนครเชยงใหมในการใชระบบการจดเกบขยะของ
GEPP ในพนทเขตเทศบาลนครเชยงใหมเพอแกไขปญหาขยะตกคางตามโรงแรม
และสถานททองเทยวตางๆ ใน 4 แขวงของเทศบาลนครเชยงใหม ไดแก แขวงศร
วชย แขวงกาวละ แขวงนครพงค และแขวงเมงราย
GEPP ไดจดอบรมใหความรเรองการจดการขยะและสงแวดลอมในครวเรอน แก
องคกรทเกยวของ ไดแก เทศบาลนครเชยงใหม สมาคมโรงแรมไทยภาคเหนอ
ชมรมตลาดตลาดสดนาซอจงหวดเชยงใหม และประธานชมชนแขวงทง 4 แขวง
ของเทศบาลนครเชยงใหม กอนทจะเร มตนด าเนนการจดเกบขยะ
GEPP ชวยลดปรมาณขยะลง 10 ตนตอวนหรอประมาณ 3% ของปรมาณการทง
ขยะในแตละวน จากการด าเนนโครงการดงกลาว
ทมา: https://www.innohubkku.com/
31
GEPP เขามาปดชองวางของการจดการขยะรไซเคลทไมมประสทธภาพในปจจบน
ในสวนของ (ก) การไมคดแยกขยะรไซเคลของครวเรอนและสถานประกอบการ
ทเปนแหลงก าเนดขยะ โดยดจทลแพลตฟอรมรไซเคลขยะเขามาชวยครวเรอน
และสถานประกอบการในเร องการคดแยกขยะทเขาใจงาย การซ อขาย
แลกเปลยนขยะทสะดวก มความชดเจนในเร องราคารบซอขยะ อกทงชวยสราง
รายไดจากการขายขยะดวย (ข) ความไมมประสทธภาพในการบรหารตนทนการ
จดเกบขยะของซาเลงและผรบซอขยะรายยอยทเคยรวบรวมและเกบขนขยะอยาง
ไมเปนระบบ โดยการบรหารเสนทางการเดนรถ (Route Planning) ของ GEPP
จะเขามาชวยลดตนทนสวนนได (รปท 16) ทงน จากประสบการณของ
ตางประเทศ พบวา การบรหาร Route and Fleet Management ทดจะชวย
ลดตนทนการเกบขนขยะลง 50% ซงจะท าใหซาเลงและผรบซอขยะรายยอยม
รายไดเพมขน
>> ท าไม GEPP จะเปนตวชวยหนงทนาสนใจในการจดการขยะรไซเคลเพอ
น ากลบสระบบหมนเวยน?
รปท 16 ประโยชนทเกดจากการใชบรการของ GEPP
ทมา: รวบรวมขอมลและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS
ผทตองการขายขยะ
ซาเลง/ผรบซอขยะเขาถงบรการ/กลมลกคามากขนโดยมแพลตฟอรมเปนตวเชอมตอ
มรายไดจากการรบซอและน าขยะไปขายตอ
มขอมลขยะในเชงพนท และชนดขยะ รวมถงขอมลส าหรบประเมนความยงยนดานสงแวดลอม
บรษททปฏบตตามกรอบ ESG
/ ผผลตสนคา
มรายไดเสรมจากการขายขยะ
สะดวกมากขนแตยงไมเปนบรการแบบ On-Demand
32
Krungthai COMPASS มองวา การคดแยกขยะอยางถกวธและขายขยะรไซเคล
ผานดจทลแพลตฟอรมจะเปน Quick Win ในการสรางรายไดและลดตนทนก าจด
ขยะใหกบผมขยะรไซเคลกลมตางๆ เชน ครวเรอน ธรกจบรการ รานอาหาร
โรงแรม รานคาปลกและสง รวมถงสถานประกอบการอนๆ และชวยลดตนทน
โลจสตกสใหกบผรบซอวสดรไซเคลจากการเปนสวนหนงของเครอขายและได
ประโยชนจากการวางแผนการขนสงขยะทมประสทธภาพมากขน โดยผใหบรการ
ดจทลแพลตฟอรม สามารถขยายเครอขายผใชทงฝงผขายและผซอขยะรไซเคล
เพมขนอยางตอเนองทงในเชงจ านวนผใชและพนทใหบรการ ซ งจะท าใหม
ปรมาณขยะรไซเคลทมคณภาพจ านวนมากไหลวนกลบสเขาระบบไดอกทางหนง
ฐานขอมลขยะของผใหบรการดจทลแพลตฟอรมทมการจดเกบอยางเปนระบบ
สรางโอกาสเชงกลยทธใหกบผประกอบการในหลายกลมจากการน าขอมลเชงลก
ไปใชตอยอดในทางธรกจ เชน การวางแผนกลยทธการตลาด การปรบเปลยน
รปแบบการด าเนนธรกจเพอรองรบกระแสความรบผดชอบตอสงคมและ
สงแวดลอมทมแนวโนมเพมขนในอนาคต อาท การท า Waste Auditing เพอ
ตรวจสอบดวาแตละธรกจกอขยะหรอของเสยมากนอยเพยงใด มการจดการกบ
ขยะหรอของเสยอยางไร สามารถลดปญหาสงแวดลอมในมตใดบาง เชน การลด
ปรมาณกาซเรอนกระจก การน าขยะรไซเคลกลบมาใชประโยชนใหม หรอ การน า
ขอมลขยะมาวเคราะหพฤตกรรมการบรโภคของคนในพนทตางๆ เพอก าหนด
เปนกลยทธการตลาดแบบเจาะจงกลมเปาหมายทสอดรบกบพฤตกรรมการ
บรโภค ซงจะชวยสรางรายไดใหกบธรกจไดอกทางหนง (BOX 4)
นอกจากนน ความเขาใจในปญหาการจดเกบขยะและการไมคดแยกขยะในระดบ
พนทยงมสวนชวยใหองคกรรฐและเอกชนสามารถวางแผนปฏบตงานทม
ประสทธภาพเพมขน ไมวาจะเปน ในมตของการใหความรเกยวกบการคดแยก
ขยะทถกตอง การออกแบบกลไกหรอเคร องมอทจะชวยเสรมประสทธภาพการ
จดการขยะรไซเคล เชน ภาคเอกชนโดยเฉพาะผผลตสนคาอปโภคบรโภคอาจ
พฒนาฉลากบรรจภณฑอจฉรยะ (Intelligent Label) ทใหค าแนะน าถงวธการ
คดแยกบรรจภณฑขยะและวธปฏบตกอนน าไปขายรไซเคล หรออาจเร มให
ความส าคญกบรปแบบธรกจแนวใหมทไมไดมองสนคาเปน “สนคา” แตมองการ
น าเสนอสนคาในรปแบบของ “การใหบรการ” (Product as a Service) ซงจะ
ชวยลดตนทนธรกจและผลกระทบตอสงแวดลอมจากการน าสนคาหรอ
บรรจภณฑกลบมาใชใหม ดงนน ดจทลแพลตฟอรมจงเปนชองทางในการน า
สนคาและบรรจภณฑทไมใชแลวกลบเขาสระบบหมนเวยนได
>> โอกาสทางธรกจทคาดวาจะเกดขนจากดจทลแพลตฟอรมจดการขยะรไซเคล มอะไรบาง (รปท 17)
33
ทมา: วเคราะหโดย Krungthai COMPASS
ตวอยางโอกาสทางธรกจ ปจจยสนบสนน
ภาคครวเรอนQuick Win: คดแยกและขายวสดรไซเคล เพอสรางรายไดเสรม
และลดตนทนก าจดขยะเครอขายทครอบคลม
ภาคธรกจโดยรวม
(ทงภาคบรการและการผลต)
Quick Win: คดแยกและขายวสดรไซเคล เพอสรางรายไดเสรม
และลดตนทนก าจดขยะเครอขายทครอบคลม
ผประกอบทเนนปฏบตตามกรอบ ESG
ในมตสงแวดลอม
การท า Waste Auditing เพอเปนขอมลประกอบรายงาน
ความยงยน (ESG Report)Big Data Analytics
ผผลตสนคาอปโภคบรโภค
การออกแบบ Intelligent Labeling System ใหกบบรรจภณฑ
ใหสะดวกตอการรไซเคล
การท าตลาดแบบ Target Marketing ระดบพนท
Big Data Analytics
SMEs รไซเคลขยะขอตกลงความรวมมอกบแหลงวสดรไซเคลตนทาง เพอปอนวสด
รไซเคลเขาโรงงาน
เครอขาย และ Big Data
Analytics
ผรบซอวสดรไซเคลรายยอย-ขนาดกลางQuick Win: เขารวมเครอขาย โดยมโอกาสสรางรายไดเพมขน
และลดตนทนโลจสตกสเครอขายทครอบคลม
หนวยงานรฐ เชน อปท.แผนเพมประสทธภาพการจดการขยะในทองถน เชน การใหความร
การคดแยกขยะ การวางแผนการเกบขนขยะBig Data Analytics
รปท 17 โอกาสทางธรกจทเกดจากบรการดจทลแพลตฟอรมในการจดการขยะรไซเคล
34
ค าแนะน าผประกอบการ
BOX 4ใชขอมลขยะ เพอกาวน าเกมการตลาด”
แนนอนวาเปาหมายหนงของธรกจตางๆ คอ การป นยอดขายใหไดมากขนและ
เพมขนเร อยๆ แตการจะท าตลาดใหไดยอดขายเปนไปตามเปาหมายนน
ผประกอบการจ าเปนตองใชขอมลทมคณภาพทงในฝงของตนเองและของคแขง
ในตลาดเพอประกอบการวเคราะห ประเมน และวางกลยทธ ท าให “ขอมล”
เปนทรพยสนทมคณคา และสามารถน ามาใชเพอสรางรายไดมหาศาลแกธรกจ
“ขอมลขยะ” เปนแหลงขอมลทางเลอกหนงทนาสนใจทจะท าใหผประกอบการ
สามารถเรยนรพฤตกรรมการบรโภคในอกมตหนงทนอกเหนอจากการสบคน
ขอมลพฤตกรรมของผบรโภคดวยการสมภาษณหรอการสงเกตพฤตกรรมแตละ
บคคล
ฐานขอมลขยะเชงลกในระดบพนท ประเภทขยะ ปรมาณขยะแตละประเภท รวมไป
ถงขอมลบรรจภณฑขยะตามแบรนดสนคา เปนอกตวชวยหนงทจะท าให
ผประกอบการเขาใจพฤตกรรมการบรโภค “ทเกดขนจรง” ของคนในแตละพนท
โดยในบางพนทผบรโภคอาจมความชอบทจะบรโภคสนคาแบรนดหนงมากกวา
อกแบรนดหนง ขณะทในบางแหงผบรโภคอาจบรโภคสนคาบางประเภทเทานน
Krungthai COMPASS มองวา การสบยอนพฤตกรรมการ
บรโภคจาก “ขยะ” ในแตละแหลงก าเนดขยะ แตละครวเรอน
แตละสถานประกอบการ และในแตละชวงเวลา จะเปนขอมล
ทาง เล อก ทส า คญซ งผ ป ร ะกอบการสามารถน า ไป ใช
ประกอบการตดสนใจในการวางกลยทธทางการตลาดแบบ
เจาะจงกลมเปาหมาย (Target Marketing) และกลยทธทาง
การตลาดแบบเฉพาะบคคล (Personalized Marketing)
ทมความแตกตางเหนอคแขงในตลาดอยางมประสทธภาพ
35
คณะผจดท า >>ดร.พชรพจน นนทรามาศ
ผอ านวยการฝายอาวโส
Global Business Development and Strategy
ดร.พชรพจน เปนทรจกอยางกวางขวางในแวดวงวชาการและสอมวลชนใน
ฐานะเปนนกเศรษฐศาสตรทมความเชยวชาญในเร องเศรษฐกจและการเงน
สามารถวเคราะหไดอยางลกซง ตรงประเดน และเปนประโยชนตอกลมนกธรกจ
ดร.พชรพจน จงไดรบเชญเปนวทยากรในรายการขาวและงานสมมนาอยางตอเนอง
กอนรวมงานกบธนาคารกรงไทย ดร.พชรพจน มประสบการณท างานกวา 7 ปท
ธนาคารไทยพาณชยและเคยท างานดานวชาการเปน Assistant Professor
of Economics ท San Diego State University ประเทศสหรฐอเมรกา
นอกจากนน ยงเคยฝกงานทธนาคารกลางของสหรฐฯ (Fed) ดร.พชรพจน จบ
การศกษาระดบปรญญาเอก ดานเศรษฐศาสตร จาก University of Michigan
ประเทศสหรฐอเมรกา
ดร.ชยสทธ อนชตวรวงศ
Senior Analyst
ดร. ชยสทธ มประสบการณท างานดานการวจยนโยบายเศรษฐกจและ
อตสาหกรรม การวเคราะหเศรษฐกจมหภาค การวางแผนกลยทธและตดตาม
ประเมนผล รวมทงมผลงานวจยตพมพในวารสารทางวชาการและส านกพมพ
ตางๆ อาท Asia Pacific Financial Markets Journal, International Journal
of Disaster Risk Reduction, TDRI Quarterly Review, Routledge,
Institute of Southeast Asian Studies, University of Chicago Press
กอนรวมงานกบธนาคารกรงไทย มประสบการณท างานทางวชาการท Center
for Economic Institutions, Hitotsubashi University ตามดวยงานวจย
นโยบายเศรษฐกจทสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI) กวา 10 ป
และธนาคารธนชาตทางดานการวางแผนกลยทธฯ
ดร. ชยสทธ จบการศกษาระดบปรญญาเอก ดานเศรษฐศาสตร จาก Osaka
University ประเทศญปน โดยไดรบทนการศกษาระดบปรญญาโทและเอก
จากรฐบาลญปน (Japanese Government Scholarship)
Analyst
พมฉตร มความรความเชยวชาญดานการวเคราะหและการพฒนาตลาดทน
รวมถงเศรษฐกจมหภาคมากกวา 3 ป โดยกอนรวมงานกบธนาคารกรงไทย
เคยรวมงานกบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย อกทงยงมประสบการณ
ดานงานวจยรายอตสาหกรรม เชน ธรกจพลงงาน อเลกทรอนกส และการ
ลงทนใน EEC ทศนยวจยกสกรไทย
พมฉตร จบการศกษาระดบปรญญาตรและปรญญาโท ดานเศรษฐศาสตร
(หลกสตรสองภาษา) จากมหาวทยาลยเชยงใหม และปรญญาโทดาน
Banking and Finance จาก King’s College London สหราชอาณาจกร
พมฉตร เอกฉนท
VIEW MORE