2014 Hydronefrose van de hogere urinewegen
Transcript of 2014 Hydronefrose van de hogere urinewegen
4e Post EAUN Meeting
Hydronefrose en obstructie van de hogere urinewegen,
Marjo Hupperetz
VS urologieOrbis Medisch Centrum Sittard
Inhoud • Pathofysiologie en ontwikkelen
van hydronefrose• Diagnostiek• Gevolgen hydronefrose• Therapeutische interventies• JJ catheter• Nefrostomiecatheter• Verpleegkundige interventies
Hydronefrose:hydros (water) nephros (nier)
Hydronefrose
• Dilatatie van nierbekken/calices obv– Obstructie
• Nierbekken• Urinewegen (ureter, blaas, prostaat, urethra)• Extra-ureterale compressie
– Reflux– Congenitaal, UPJ stenose (uretero pelvic junction) of
extra-renaal pyelum– Status na chronische obstructie
• Unilateraal of bilateraal
Oorzaken hydronefroseNier Urolithiasis, tumor
Ureter Urolithiasis, tumor, trauma, bloedstolsel, retroperitoneale fibrose, verstopte stent, UWI
Blaas Tumor, retentie, bloedstolsels
Urethra Grote prostaat, stenen, stricturen
Klachten
• Pijn/slagpijn flank• Haematurie• Mogelijk stijgend serum kreatinine• Mogelijk verminderd urineproductie
– bilaterale hydronefrose– hydronefrose bij mononier
• Asymptomatisch
Aanvullend onderzoek
•Oorzaak hydronefrose ?!
Diagnose
• Echografie• Echografie
Gradering hydronefrose• Graad 0: geen dilatatie• Graad I: milde dilatatie van alleen het nierbekken• Graad II: dilatatie van het nierbekken en enkele calices• Graad III: dilatatie van het nierbekken en alle calices• Graad IV: graad III met dun parenchym
Aanvullend onderzoek: CT-IVP
• CT-IVP (blanco)
Aanvullend onderzoek:CT-IVP
Aanvullend onderzoek: Cystoscopie
Blaastumor
Aanvullend onderzoek
• Dilatatie is niet altijd obstructie
• Renogram met Lasix: functieonderzoek nieren
Gevolgen hydronefrose
• UWI Urosepsis
• Nierfunctieverlies irreversibel nierschade (6wkn) reversibel bij tijdig opheffen obstructie
Therapeutische interventies
• Hydronefrose obv obstructie– Oorzaak obstructie opheffen!!
• Acute situatie (urosepsis, nierfunctieverlies, onhoudbare pijn)– Draineren! JJ catheter , nefrostomiecatheter
Interventie: JJ catheter
-Functiesparend-Pijn-Oncologie
Inbrengen JJ
Complicaties JJ
• Urgency en frequency• Haematurie• Flankpijn na mictie• Residu• Soms urine-incontinentie• UWI/urosepsis (koorts altijd melden)• Na activiteiten; ongemak en pijn
Verpleegkundige interventie
• Informatie over complicaties• Leefregels
– Activiteiten, sport, werk– Normaal sociaal leven– Reizen,vakantie– Sex
Therapeutische interventies bij complicaties JJ
• Anti-cholinergica• Alpha-blockers• Evt nefrostomiecatheter
Interventie
• Nefrostomiecatheter
Dilatatie nefrostomiekanaal
Complicaties nefrostomiecatheter
• Slecht/ dis-functioneren /dislokatie• Lekkage • Haematrie; irritatie slijmvlies• Pijn • Koorts (UWI / urosepsis)• Nierbloeding
Complications to a nephrostomy catheterKnudsen R.N., Grainger E., Kristensen S., Jensen B.T. Aarhus University Hospital,
Dept. of Urology, Aarhus N, Denmark
N = 120 Number of patients (n) %
Complication 102 85
Malfunction 88 73
Haematuria 14 12
Infection 38 32
Pain 22 18
Conclusie• Een relatief groot aantal urologiepatiënten heeft een
nefrostomiecatheter
• Aantal complicaties van nefrostomiecatheter 85%
• Noodzaak tot bezoek aan ziekenhuis
• Disfunctioneren meest voorkomende complicatie 73%
Verpleegkundige interventies• Observatie• Verzorging • Voldoende vochtintake• Zorg voor het drainagesysteem• Spoelen
Geen richtlijn nefrostomiecatheter beschikbaar
Observatie
• Huid, roodheid, pus• Urine: haematurie, productie, riekende urine • Lekkage langs de catheter• Doorgankelijkheid en ligging controleren• Koorts• Pijn
Verzorging
• 2 x per week wassen met water (fixatiepleister)
Verzorging
• Afhankelijkheid thuiszorg bij geen mantelzorg
• Goede samenwerking met thuiszorg, evt. scholing thuiszorg
Drainagesysteem• Zo weinig mogelijk ontkoppelen• Eenmaal per week drainagezak verwisselen• ‘s Nachts doorkoppelen• Tenminste 4 maal daags ledigen• Zorg voor extra fixatie
Intake
• Voldoende drinken (totaal 1,5 - 2 liter)
Spoelen
• Spoelen met NaCl 0.9 %• 5ml spuit• Voorzichtig inspuiten en opzuigen• Bij pijn of drukkend gevoel in de flank;
stoppen
Hulp inschakelen
• Bij veel pijn in de nierstreek of koorts.• Als de katheter uit de nier valt.• Bij veel lekkage van urine langs de
insteekopening en weinig tot geen afloop van urine in de opvangzak.
Take home messages• Koorts + hydronefrose kan dodelijk zijn!
Bij acute situatie draineren!
• Er is nog geen richtlijn verzorging van de nefrostomiecatheter
• Goede informatie over complicaties van de JJ catheter en de nefrostomiecatheter Gericht op angstreductie
• Goede samenwerking met thuiszorg, evt. scholing thuiszorg
Vragen?
Literatuur
• Bangma, Urologie, 2de herziene druk• Campbell-Walsh Urology, 10th Editon• EAUN, Stockholm, 2014• UpToDate