1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a...

51
Date· Printed: 04/20/2009 JTS Box Number: 1FES 64 Tab Number: 103 Document Title: Lea mots ont la parole Document Date: n.d. Document Country: Haiti Document Language: French 1FES 1D: CE00822 II * B 5 A *

Transcript of 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a...

Page 1: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

Date· Printed: 04/20/2009

JTS Box Number: 1FES 64

Tab Number: 103

Document Title: Lea mots ont la parole

Document Date: n.d.

Document Country: Haiti

Document Language: French

1FES 1D: CE00822

~~~I ~I~ II * B 5 A *

Page 2: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

i'

,\:;:,:;"-", .;;;"~;

Page 3: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "
Page 4: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "
Page 5: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "
Page 6: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "
Page 7: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

LeeS moteS ont la parole • I I

Bay mo yo lapawol

~-. MICIVIH

F. CLIFTON WHITE RESOURCE CENTER ~ I~ INTERNAnONAL FOUNDATION FOR ELECTION SYSTEMS

OONCEPTI9N GRAPmeVE Er ILLUSTRATI9NS DE CASSANllRE M9NTeR/9L

TEXTE DE MARIE 1'IItUsE VIDIANI

TRADUCTION CRteLE DE NIOOIAS ANDRE

Page 8: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

Chaque jour qui pa.s&alt, la blbliotheque du village &e reveillait

aux &011& de& rire& et de& chant& de& entant& venu& & 'amu&er avec le& Ilvre& et le& mota.

Chak jou kl pa.se, blbllyotek bouk la leve ak brl timoun k ap ri,

k ap chante, ki vin pran ple:l ak liv yo al1&anm ak mo yo.

page I

Page 9: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

I

" ........ ,,' 7 ........ 1 .... , ", \ ?

" ............ I I 1/\ \

- ---- -- - .

o

Page 10: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

De4 que le4 en&ant4 rentTaient, le4 Iivre4 ouvraient le4 yeux et leur4 mot4 4autaient de jOie. Le jeu pre&ere de tow

c'etait le4 devinette4 .

• I

Depi timoun yo antre, liv yo ouve je yo, mo yo kontan. Sa timoun yo te pli4 renmen, 4e te devinfit yo.

page]

Page 11: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "
Page 12: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

"Aujourd'hul, c'eat au tour de la Declaration Untveraelie dea drolta de I'homme de poaer la devtnette. " La Declaration c'eat

un tout petit texte qui donne une atrle de regie du jeu pour que lea gena, partout dana Ie monde,

pu!Ment vlvre IIbrea et en pall: .

•••

'Jodi a, ae tou pa De/daraayon Intveael dwa moun pou I bay devlnilt. " Deklaraayon Inlveaella ae yon ti teka tou pttt ki bay yon aerl reg jwet pou tout moun, tout kote aou late, kapab vlv

lib, pou yo kapab vlv an pe.

page 5

Page 13: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "
Page 14: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

"C'e6t un mot de 9 lettre6. La premiere lettre e6t un T, la demlere un e, et mon ami I'artic/e 26 me dit que

c'e6t une garantle pour la pa/x 1"

.v

" Se yon mo ult let. Premye a 6e T, denye a 6e S, epitou zanml m, atlk 26 la, dl m 6e yon garanti 1/ ye pou lape ?"

page 7

Page 15: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

= ==

t I

l \ 1 0

.'

\ I _'_ I (

i \

(

\

\ \

Page 16: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

£ruemble lea en&anta cri~rent "La tolerance/" lla jouaient aouvent avec ['article 26

parce qu'ila aimaient aea mota .

• • •

Tout timoun yo aruanm kouri di 'Toleraru'" yo abitye jwe avek atik 26 la toutan, paake Ii sen yon aeri mo yo renmen.

page 9

Page 17: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

, , I

4 ....

\

"

o

, I j

"j j

.j j

j

j

Page 18: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

Un jour, il& coururenttom Ii la bibliotheque avec plm que jamai& I'envie de jouer et de rever

avec le4 Iivre4 et le4 mot4, leur4 ami& .

••

Gen yon jou, yo tout yo kouri al nan bibliyotek la. jou 4a a, 4e jou yo te pli& anvi jwe avek bon ti %anmi yo,

4a vIe di ak liv yo ak mo yo.

page II

Page 19: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

/~.,..i""''''''''''''''--'''''-~ ~ )

.. ,,;?" ~4i ~---~\

\

. l~~~~:--.r-~" c·

j L c::::..::;. -= j/

~ ~; 11"

, ' . ~ ; f .• - C I • , A ~~

..,.....-:....."...-1; \ L--~~ " .... .,&" -_D' ...... · 0 ~ ,

Page 20: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

Dehor6, de6 evenement6 qu'll4 ne comprenalent pQ6, avaient plonge Ie village dam la trl4te66e. L 'ombre de6 Charle6 06car planalt. Le6 Charle6 04car !!talent de6 per6onnage6 teTTlble6,

eU'rayant6 et Injmte6. Per60nne n'o6alt nl parler, nl rlre et tom le6 grand6 avalent peur meme de pemer.

-..

Nan tout bouk I.a, gen bagay k ap pa4e yo pa &in two konprann epl kl mete moun yo nan trl4te6. Se kom 61 Chalo6ka yo pran

bouk la pou yo. Chalo6ka yo 6e te yon 6erl moun kl terib, kl &e moun pe epl kl mechan. Pe60nn pa pran cham pale, yo pa rI

epl tout granmoun menm pe re&lechl.

page I)

Page 21: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

6

Page 22: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

Mal6 ... en renfTant dam La 6aUe de La bLbliotheque, il6 remarquerent aUMltot que quelque cho6e n'aUait Pa6. Le6

lIvre6 eralent etrangement 6l1encieux.

I •

Annlk tlmoun yo antre nan blbliyotek La, yo gen tan we gen yon

bagay kl pa mache. Tout lIv rete bebe. Sa te paret etTan}.

page 15 .. , ,

Page 23: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

• " o

9 o

" •

" • •

o

Page 24: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

Une petite tille prit la parole et dit : "Oh non lea amia ne now ditea paa que vow awai

vow aile: devenir triate !"

Gen yon ti pitit ti kl pran lapawol, epi Ii di : "0 non, ti :anmi m yo, pa di mwen nou menm

tou nou yen lapenn '"

page 17

Page 25: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

o

Page 26: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

Le gro6 dictionnaire lui repondit : "Malheurewement now ne pouvoru pm vivre 6aru le6 homme6 et le6 temme6, now avoru be60ln d'eux pour que n06 mot6 re6onnent. Si l'e6poir n'exi6te plw chez VOU6, n06 mot6 60nt interdit6, il6 re6tent en&erme6 et

peu d peu 60nt oublie6. Regardez votre grande amie la Declaration Univer6elle de6 droit6 de I'homme,

6e6 mot6 60nt empri6onne6 !"

Gwo dlk6yone a reponn : "Se regretan, men nou pa kab viv 6an moun, tanm kou gmon, nou bezwen yo pou mo nou yo ka

60nnen byen. Si yo menm yo pa gen okenn e6pwa anko, mo nou yo pa itil anyen, yo rete &emen yon kote, epi moun ka rive bliye yo. Gade bon zanmi nou an, Deklara6yon Inive6el dwa moun, 6e

kom 6i mo Ii yo nan prizon !"

page 19

Page 27: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "
Page 28: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

S'approchant de la Declaration. le& en&ant& virent avec tri4te46e que le& moU 'Tow le& etre& humaim nai4&ent Iibre4 et

egaux en dignite et en droit4" etaient tellement tri4te& et de&e&pere& qu'il4 etaient devenw i11i4lble&,

TImoun yo ouvri liv Deklar04yon an, Tout mo ki &iJme &raz ki pi ba a telman malad, yo tel man gen lapenn. yo telman &an

e4pwa. moun pa rive Ii yo 'Tout moun &et lib, tout moun egal ego nan diyite ok nan dwa". Sa &e timoun yo tri4 tou.

page 21

I

Page 29: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

dtatut POlitique.

doumid a Une Ii

. banCe nnalb . la reco a perbonnatite

101 et ont t egauX devan~ e egale .

,on d btlncttOn a t droit a . aM I . rOUb 0

d Lt /) de la 1m. e oute rotection . ale contr

rotection eg

. ·oleratf une p. . ation qUI VI cant dibcrtmm . I ration et

Dec a prebente . une teHe provocatiOn a

\

Page 30: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

"Qu'e&t-ce qu'on peut baire ?" demanda un petit garfon,

••

Gen yon ti gMon ki mande : "Cnben ki &a nou kab be ?"

page 2J

Page 31: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "
Page 32: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

Le groa dlctionnaire re"ondit : "II baut balre vivre lea mota dehora, daru votre vie pour qu'il6 puiMent d nouveau ae liberer, reapirer, vow baire rever et

rlre". 11 ajouta: "baitea attention certalru indlvidw aont lea ennemi6 dea mota d'eapoir, il6 eaaayeront par tow lea moyeru

de vow empecher de lea proteger '"

'I

Gwo dik6yone a reponn II : "Fok nou be mo yo viv lot kote, nan lavl nou, pou yo ka tounen vin lib anko, pou yo ka reapire, pou

yo ka be ke nou kontan ". Li kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo

kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

page zs

Page 33: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "
Page 34: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

Une tol6 dehor6 le6 entant6 travalllerent dur pour convaincre leur6 parent6 et leur6 aml6 de garder l'e6poir. Chaque jour, malgre le6 probleme6 et la peur qu'impiraient le6 Charle6

06car, le6 entant6 6 'appllquaient Ii vivre I'amitil!, la tolerance, la paix, lajwtlce et I'egallte.

,.

TImoun yo annlk 6otl, yo kamame travay dl, pou yo konvenk paran yo ak :anml yo pou yo toujou gen le6pwa. Chakjou,

malgre pwoblem ak lapere: moun genyen aka: Chalo6ka yo, tlmoun yo te eta pou yo vlv nan bon :anmltay, nan toleram,

nan lape, nan lajl6tl6, ak IIde tout moun egal ego.

page 1.7

Page 35: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

-'

AMITIE T 0 L E. ~AN·'c.. E

P A I X J VSTICE

,-

E~ALITf-

Page 36: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

: '

Peu ci peu lea adultea deciderent de auivre I'exemple dea en&anta et de vivre lea meaaagea que leur adreaaaient cea mota d'eapoir. 10, 100, 1000, bientilt la majorite dea

habitanta du village ae raaaembia pour luner et liberer lea mota. tnaemble, malgre lea di&&icu!tea, ila rewairent ci con&iaquer lea &oueta dea Charlea Oacar et ci rendre cea

mechanta ino&&enai&a.

• • •

Pezape, granmoun yo deaide pou yo auiv eszanp tlmoun yo, epi pou yo viv dapre meaaj mo ki bay leapwa yo. 10, 100, I 000, pi &0

moun ki rete nan bouk la pran dealzyon pou yo goumen anaanm, pou yo dellvre mo yo. Malgre di&ikilte, yo mete anaanm, yo rive aezi tout &wet Chaloaka yo. Kon aa, tout

Chaloaka vin dou.

page 29

Page 37: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "
Page 38: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

Cnbin. 2 4emaine4 avant Noel. Ie 10 decembre. tow le4 adulte4 et le4 enbant4 aTTiverent Ii la bibliotheque. CeUe-ci avait

retTouve 4ajoie et 4a bonne humeur.

• •

Finalman. 2 4emen anvan Nwel. yon 10 de4anm. tout granmoun ak tout timoun ale nan bibliyotek la. Bibliyotek la vin gen

kontantman ak bon jan. Ii te pedi a.

page ]1

Page 39: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

., ,

,

I

ii

Page 40: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

r

Quand tout Ie monde bUt entre, le4 en&ant4 ouvrirent la Declaration Univer4elle, II y avait dejd So am que 4e4 mot4 y vlvaient en&erme4 et lIIi4ible4.

• • •

yon &toa tout moun &In antre nan blbllyotek la, tlmoun yo ouvrl

Deklanuyon Inlve4el la, 4a &e So an depl mo klladan n yo te rete &emen yon kote, moun pat menm ka rive II yo.

page 31

Page 41: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

Article 3 Tout individu a droit d [a vie, d [a libe

Article 4 Nu[ ne 6era

60nt interdi

Article 5 Nu[ ne 6era

ou degrada

Article 6 Chacun a [

Article 7 Tou66ont [a [oL Tou [a pre6ent

Article 8 Toute per

competen

par [a co

,~ '~~

" "

.. ' -

. c. (,

.. -, "

,.:-" .>

,

' .' ) .,,, , ; 0' . .. ~,

/;.: ,) " <

,.,' ' , ,. :.\

;, . .• U . ) ,) ,"

, .

,

,,' " I

; / ". : , , .. -, . ,,/

,r" d

, . (. ~.

. >

"" ' /

, ~, .

/.- .

Page 42: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

D'un 6eul6aut le6 mot6 &urent dehor6, plein dejoie et d'energie, 116 re6plraient. 116 etaient Iibre6.

a.&

yon 6el kou. tout mo 60t deyi>, ak ke kontan, ak anpll enejl. yo re6plre, yo vln lib.

page 35

1,

I

Page 43: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

I

JI I

» C2. 0 i -r S 1,\-____ -_

L I H oMM E

,

Page 44: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

Tout Ie village &it la &ilte, tout Ie monde 4avait que 4i le4 mot4 iltaient IIbre4 c'etait parce que tout Ie monde,

le4 en&ant4, le4 &emme4 et le4 homme4, le4 avaient adopte4, ml4 en pratique et Iibere4. La Declaration Univer4elle chantait et damait avec le4 villageol4. A partir de ce moment le4 mot4

et le4 gem vecurent heureux et Iibre4. Quant aux Charle4

04car, ne pouvant plw &aire 4ou&&rir per4onne, il4 4 'en etaient alle4... l:n&in... Pw tout Ii &ait... On en crol4e encore

quelque4-um au moment du camaval ...

Tout moun nan bouk la &e &et, yo konnen mo yo vln lib, gT44 a yo tout, timoun, &i kou gwon ki adopte yo, ki mete yo an pratik, epi ki lage yo. Mo ki nan Deklarwyon Inive4ella pran chante, yo dame ak tout moun ki abite nan bouk la. Depi Ie a, nl mo

yo, ni moun ki nan bouk la viv ak ke kontan, ak IIbete. Chalo4ka yo menm, yo pa kab &e pe40nn 40U&ri anko, y al &e

lDout yo ... Men tout net pa &in ale ... Nou kab rankontre kek Ie gen kanaval .. .

page ]7

I I i

Page 45: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "
Page 46: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

Article 26 I. Toute personne a droit a I'education. l'education do it etre gratuite, au moins en ce qui concerne I'enseignement elementaire et fondamental. l'enseignement elementaire est obligatoire. l'enseignement technique et professionnel doit etre generalise; I'acces aux etudes superieures doit etre ouvert en pleine egalite a tous en fonction de leur merite. 2. l'education doit viser au plein epanouissement de la personnalite humaine et au renforcement du respect des droits de I'homme et des libertes fondamentales. Elle doit favoriser la comprehension, la tolerance et I'amitie entre toutes les nations et tous les groupes raciaux ou religieux, ainsi que Ie developpement des activites des Nations Unies pour Ie maintien de la paix. l les parents ont, par priorite, Ie droit de choisir Ie genre d'education a donner a leurs enfants.

Atik 26

I. Tout moun gen dwa pou yo jwenn edikasyon. Edikasyon dwe fet gratis, omwen pou anseyman elemante ak fondamantal. Anseyman elemante a obligatwa. Anseyman teknik ak pwofesyonel dwe la pou tout moun, etid inivesite dwe ouve pou tout moun egal ego, dapre fason moun nan merite sa. 2. Edikasyon dwe cheche fe pesonalite moun devlope plis epi Ii dwe cheche fe gen plis respe dwa moun ak libete fondamantal yo. U dwe ankouraje konpreyansyon, tolerans ak zanmitay ant nasyon yo, gwoup ras moun os non gwoup relijyon epi Ii dwe ankouraje devlopman aktivite Nasyonzini pou kenbe lape. l Paran yo gen dwa pou yo chwazi ki kalite edikasyon pou yo bay pitit yo anvan tout lot moun.

Page 47: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

Dtpl!t Itgal: 98-11-371

BlbUothlque Nartonafe d'Haftl A.chnll d'imprimu en no~bre 1998

lmprimnie Le .Haw

Port-au-Prince HIIffi3

Page 48: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "
Page 49: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "
Page 50: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "
Page 51: 1FES 64 1FES 1D: CE00822 ~~~I ~I~ IILi kontlnye pou I dl : "Men'tou, bo n be ataruyon I Mo eapwa a gen anpillenmi. Y ap eaeye be tou aa yo kapab pou yo anpeche nou pwoteje mo yo. "

•• MICivlH

country _ . ~t.:......

Year Language h ... "c." " .... <¥ Description -n......... -....>or-J. ,$ ~ ~ol. ~~ ~~,.)

IFES developed/sponsored? ....:""....:..c.'----______ _

I ." ...

\. . • ,,,"s " •• .... . ~ ... . . . . , . . . . . . . . .. . -.... ....•.... . . . . . . . . . . . . . . . . ....... ... ~ ..

TEXTE DE I'iARIE TlltRtsE VIDIAIU

--- -- - --~- ----~

OONCEPI10N GRAPHleUE ET IllUSTRATIGNS DE CASSANDRE MONTeR/GL

,I

"f :' I I

'.