konsultimet.rks-gov.netkonsultimet.rks-gov.net/Storage/Consultations/40432-FinalAl.docx · Web...

Republika e KosovësRepublika Kosova - Republic of Kosovo

Qeveria - Vlada - Government

MINISTRIA E FINANCAVE

MINISTARSTVO ZA FINANSIJE / MINISTRY OF FINANCES

RAPORTI NGA PROCESI I KONSULTIMIT PËR PROJEKT LIGJIN PËR TATIMIN MBI VLERËN E SHTUAR (TVSH)

REPORT FROM CONSULTATION PROCESS FOR THE DRAFT LAW ON VALUE ADDED TAX (VAT)

IZVEŠTAJ IZ PROCESA KONSULTACIJA ZA NACRT ZAKONA O POREZU NA DODATU VREDNOST (PDV)

Tetor 2018

Hyrja/sfondi

Çështja e Tatimit në Vlerën e Shtuar është e rregulluar me Ligjin Nr. 05/L-037, Tatimin mbi Vlerën e Shtuar.

Zbatimi i legjislacionit të aplikueshëm për Tatimin mbi vlerën e shtuar ka hasur në vështirësi dhe probleme, të cilat janë paraqitur në analizën e ofruar përmes Koncept Dokumentit për Trajtimin e Kuadrit Ligjor të Tatimeve dhe Procedurave në fushëveprimin e Administratës Tatimore të Kosovës (ATK).

Është vlerësuar se kuadri ligjor në fuqi ka nevojë për ndryshime meqenëse janë paraqitur probleme në zbatimin e Tatimit mbi Vlerën e Shtuar. Këto probleme kanë lindur si rrjedhojë e disa dispozitave të paqarta dhe jo efektive, si dhe zbrazëtirave të shumta që lënë hapësira për interpretime të ndryshme. Këto pengesa janë theksuar gjatë administrimit të procesit të Tatimit mbi Vlerën e Shtuar. Gjithashtu, duke marrë parasysh pakot fiskale të vitit 2018 posaqërisht ato për subjektet prodhuese dhe lirimet në import kanë shkaktuar diskriminim për prodhuesit vendor të atyre lëndëve të liruara në import. Për këtë arsye qëllim kryesor ka qenë të harmonizohet ligji i TVSH me vendimet e qeverisë. Në veqanti vlen edhe të theksohet që nevoja për ndryshim të ligjit ka lindur me vendimin që të mundësohet pagesa e TVSH në brendi të vendit edhe për mallrat e importuara. Hollësi për problemet tjera të identifikuara mund të gjendën në Koncept Dokumentin e miratuar për këtë qëllim.

Hartimi i Projektligjit për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar është konkluzion i cili ka dalë nga Koncept Dokumenti për Trajtimin e Kuadrit Ligjor të Tatimeve dhe Procedurave në fushëveprimin e Administratës Tatimore të Kosovës (ATK), miratuar më 27.04.2018 sipas vendimit NR. 05/44. Analiza e legjislacionit për këtë fushë është paraparë të hartohet sipas planit të punës së Ministrisë së Financave dhe si i tillë është i përfshirë në Programin Legjislativ të Qeverisë së Republikës së Kosovës për vitin 2018.

Finalizimi i Projektligjit është pasuar nga procesi i konsultimit i cili është bërë në formë elektronike dhe përmes takimeve më palët të cilat preken nga ana e Projektligjit, ndërsa mundësinë për të dhënë komente e kanë pasur të gjithë qytetarët e Republikës së Kosovës dhe ekspertë të ndryshëm. Konsultimi i draft Koncept Dokumentit është bërë ne pajtim të plotë me Rregulloren Nr. 05/2016 për standardet minimale për procesin e konsultimit publik.

Ecuria e procesit të konsultimit

Projektligji për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar është publikuar për konsultim me publikun në platformën elektronike për konsultimet me datë 19 Korrik 2018 dhe ka qenë e hapur për komente deri me datë 9 Gusht 2018. Sipas Rregullores për standardet minimale të konsultimit publik Projektligji për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar është publikuar së bashku me Dokumentin e Konsultimit për Projektligjin, i cili në formë të shkurtër ka paraqitur informatat e përmbledhura për Koncept dokumentin, qëllimet, objektivat, opsionet dhe hapësirën për konsultim, informatat për hapat pas përfundimit të procesit të konsultimit, etj.

Përveç publikimit të dokumenteve për konsultim, Ministria e Financave ka mbajtur edhe një takime me palët e interesit. Takimiështë mbajtur, më 2 gusht 2018 me anëtarët e Odës Ekonomike Gjermane në Kosovë. Konsiderohet se takimet publike me palët e interesit dhe konsultimi përmes platformës elektronike kanë qenë mjetet e mjaftueshme për të marrë të gjitha kontributet nga ana e palëve të interesit, duke marrë gjithashtu parasysh edhe natyrën e tyre dhe interesat që prek Projektligji për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar.

Metodat e Konsultimit Datat/kohëzgjatja Numri i pjesëmarrësve/kontribuuesve

1. Konsultimet me shkrim / në mënyrë elektronike;

15 ditë pune 14 pjesëmarrës

2. Publikimi në ueb faqe/Platforma elektronike

15 ditë pune

3. Takimet publike 02.07.2018 8 pjesëmarrës

Përmbledhje e kontributeve të pranuara gjatë procesit të konsultimit

Kontributet për Projektligjin për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar nga palët e interesit janë dhënë kryesisht në formë elektronike. Për Projektligjin për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar janë dhënë gjithsej 94 komente/propozime nga gjithsej 14 kontribuues. Përveç kontributeve në formë elektronike, kontribute janë ofruar edhe përmes takimit me palët e interesit. Nga Grupi punues janë analizuar të gjitha komentet dhe prej të gjitha

komenteve/propozimeve të ofruara, 9 komente janë pranuar tërësisht, 28 komente janë pranuar pjesërisht dhe 57 komente nuk janë pranuar. Disa nga komentet e ofruara, kanë qenë të njëjta.

Çështje tjera

Me qëllim të finalizimit të Projektligjit për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar dhe shqyrtimit të komenteve të pranuara janë mbajtur takime të grupit punues. Të gjitha kontributet e pranuara janë shqyrtuar veç e veç ndërsa raporti i detajuar për komentet e pranuara, kontribuuesit dhe statusin e kontributeve janë paraqitur në formë të plotë ne shtojcën nr. 1 të këtij raporti.

Hapat e ardhshëm

Projektligji për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar, i finalizuar është proceduar për miratim në Qeveri.

Shtojca – tabela e detajuar me informatat për kontribuuesit gjatë takimeve për diskutim publik, arsyetimet për përgjigjet e pranuara dhe të refuzuara.

SHTOJCA

Komentuesi Komenti Vlerësimi i komentit

Arsyetimi

ODA EKONOMIKE E KOSOVËS

Neni 26 Normat

Propozim 1

Në kuader të këtij Neni, në norma të reduktuara të futet edhe industria e sherbimeve hotelerike respektivisht pjesa e prodhimeve “manuale” siq jane prodhimet e embelsirave që kryesisht bëhen nga punëtoret (femra) në kuadër të kompanive. Duke pas parasysh vendet e rajonit që sektorit të turizmit dhe hotëlerisë i mbeshtesin me norma 0% të TVSH-së e 0% të Tatimit në fitim, ateherë edhe në Kosove një trajtim i tillë të vetem një pjese të prodhimit hotelerik, siq jane prodhimet e larcekura dhe jo vetem do ta ndihmonte kete sektor në zhvillimin e tij ku ky sektor eshte shume i rëndesishem edhe për Buxhetin e shtetit por edhe në punësimin e të rinjeve.

Jo Shtojca III e cila përmban aktivitetet që mund të tatohen me normë të reduktuar nuk parasheh këtë pjesë të industrisë.

Neni 29 Lirimet në importim

1. Nga TVSH duhet të lirohen si në vijim:1.11. lënda e parë që shfrytëzohet për procesin e prodhimit;

Propozimi 2

1. Nga TVSH duhet të lirohen si në vijim:1.11. lënda e parë që shfrytëzohet për procesin e prodhimit e cila

Pjesërisht Me këtë projektligj lënda e parë trajtohet njejtë si në import ashtu edhe brenda vendit (Neni 33)

nuk mund të gjindet apo e njejta nuk prodhohet në Kosovë;

Lirimi nga TVSH vetëm për lëndën e parë të importuar do të dëmtonte rëndë bizneset të cilat bëjnë prodhimin e lëndës së parë në Kosovë, si dhe tregun vendor të lëndës së parë. Rrjedhimisht, një dispozitë e tillë do të nxiste rritjen e importit dhe thellësimin e imbalancit tregtar. Në mënyrë që të mbështetet ekonomia vendore nuk do të duhej të lejoheshin dispozita preferenciale për importe.

Nëse opsioni i lartëpërmendur do të shkaktonte vështirësi në aplikim, atëhere OEK propozon që mënyra më e lehtë për të zgjidhur çështjen është duke ofruar kushte të barabarta për mallin vendor dhe atë të importuar. Së këtejmi, do të duhej të hiqej TVSH për lëndën e parë të prodhuar në Kosovë dhe për të njejtën lëndë të importuar.

Propozimi 3

1. Nga TVSH duhet të lirohen si në vijim:1.11. lënda e parë që shfrytëzohet për procesin e prodhimit, për të cilën është paraparë lirim nga TVSH edhe për prodhim vendor.

Për aplikimin e këtij Propozimi duhet të ketë regjistër të lëndës së parë e cila lirohet nga TVSH si prodhim vendor, në mënyrë që të vërtetohet përfundimisht cilat importe të lëndës së parë do të liroheshin si rrjedhojë.

Neni 55 Pagesa e TVSH në brendi të vendit për importe

Pjesërisht Me këtë projektligj të drejtën për të paguar TVSH brenda vendit për

Paragrafi 2 dhe 3 parashohin pagesën e njejtë “në momentin e importimit të mallrave” pavarësisht diferencimit të bërë përgjatë Nenit.

Me përmirësim të kësaj dispozite dhe përkundër të gjitha lehtësirave që do të ofroheshin për bizneset me mundësinë për të zgjedhur të paguajnë TVSH-në në momentim e importimit të mallrave apo pas, vonesat dhe/apo kontestet administrative që do të pasonin me ofrimin e këtij opsioni, nëse nuk do të kishte kontroll rigoroz, do të mbipeshonin efektet pozitive.

Për më shumë, mënyra se si do të përcaktoheshin kriteret për bizneset, se di do të selektoheshin bizneset të cilat do i përmbushnin këto kritere, dhe mënyra se si do të zëvendësoheshin me rast mospërmbushjes së zotimeve lë shumë mëdyshje në paanshmërinë e gjithë procesit.

Përkitazi me këtë shqetësim, mundësia qe disa biznese të paguajnë TVSH-në më vonë do të cenonte konkurueshmërinë e drejtë në treg dhe do të favorizonte disa biznese mbi të tjerat. Për nga pritshmëria reale, bizneset e vogla do të pengoheshin më së shumti, pasiqë kriteret të cilat do të viheshin për nga ana financiare mesiguri do të kërkonin qarkullim të lartë vjetor si dhe likuiditet të biznesit: dy komponentat të cilat vështirë se gjinden në bizneset e vogla dhe disa të mesme.

importet e bëra, e kanë të gjithë personat të cilët e kanë statusin e deklaruesit të TVSH, mirëpo ata të cilët nuk e respektojnë afatin e pagesës nuk e gezojnë këtë të drejtë (deri në afatin e përcaktuar me akt nënligjor). Ndërsa, paragrafi 2 i këtij neni i jep mundësi dekalruesit të TVSH të zgjedhë nëse do të paguaj TVSH me rastin e importimit të mallrave apo nëse do të paguaj në brendi të vendit.

Neni 65 Autoritetet Tatimore

Rritja e administratës shtetërore është veprim i pakuptimtë të cilit i mungon edhe arsyeshmëria brenda këtij Projektligji. Administrata

Jo Qëllimi është krijimi i një strukture e cila merret ekzkluzivisht me menaxhimin e

Tatimore e Kosovës duhet të jetë autoriteti bartës i të gjitha ndryshimeve të mundshme, dhe garantuesi i mbarëvajtjes së procedurave të parapara.

Po ashtu, paqartësia e paragrafit 4 të këtij Neni lë vend të interpretohet që Dogana të ketë kompetenca edhe për të kryer detyra për administrimin e TVSH-së si dhe të mirret me aranzhimet tjera doganore. Në këtë rast do të kishte duplifikim të punës së Administratës të paraparë në paragrafin 1 me Doganën e Kosovës, gjë e cila do të bënte krijimin e këtij autoriteti të ri thellësisht të pabazë dhe të panevojshëm.

TVSH. Ndërsa, Dogana ka funksionet e njëjta ashtu si edhe me ligjin aktual.

Neni 66Mjetet Juridike

Administrata e ATK-së dhe Doganat e Kosovës janë institucione administrative, rrjedhimisht paraqesin kontest administrativ. Mjetet juridike gjyqësore duhet të jenë të paraparë në këtë projektligj.

Neni 67 Dispozitat e Kundërvajtjes

1. Gjoba për kundërvajtje në shumë prej 1,000.00 Euro deri në 50,000.00 euro i shqiptohet personit të tatueshëm nëse: 1.2. Dështon të llogarisë TVSh-në në ngarkesën e kundert.

Pjesërisht Ky nen paraqet rrjedhën e procedurës administrative.

Ndërsa sa i përket dispozitave të kundërvajtjes, kjo është rregulluar në nenin 67.

Paragrafi 1 i ketij Neni në mënyrë apsolute nuk mund të kaloj pasi me ane të ketij Ligji ATK-s i ipet e drejta që për një gabim teknik në vlerë prej 10€ të ndeshkoj bizneset nga 1000€ deri ne 50,000€ andaj ky paragraf i nenit nuk mund të kaloj si i tillë dhe duhet të rregullohet me % në vleren e transakcionit të gabuar psh 1.25% e obligimit të gjeneruar + kompenizimi i gabimit.Kjo duhet të kërkohet që të anulohet pasi bizneset tona ku kanë me milion transakcione gjatë vitit gabimet teknike jane mëse të pranishme dhe se me këtë paragraf cdo biznes i ekspozohet së pari rrezikut për ndëshkim por edhe i jep mundësi manipulimi zbatuesve të ligjit në raste të tilla.

Kërkohet që të ketë rishqyrtim të ngarkesës së kundërt, pasiqë problematikat e hasura në aplikimin e ngarkesës së kundërt vazhdojnë të vështirësojnë të bërit biznes të një nga industritë më të mëdha vendore, asaj të ndërtimtarisë.

Procedurat e tanishme për ngarkesën e kundërt janë tejet të komplikuara dhe si rrjedhojë kanë dëmtuar bizneset për nga efikasiteti i punës. Poashtu, specifikat e ligjit ekzistues për ngarkesën e kundërt kanë shtyer kompani të shumta ndërtimore për të ndarë biznesin e tyre në linjë të shërbimeve dhe të mallërave, vetëm për arsye të mbledhjes së TVSH-së. Si pasojë e këtyre specifikave, sot, në Kosovë kemi kompani fictive të shumëta që janë efekt i drejtpërdrejtë i politikave të pamatura dhe të paaplikueshme.

Për më tepër, OEK ka pranuar kërkesa të shumëta nga biznese anëtare të cilat ofrojnë shërbime që të ketë lirim nga TVSH apo ulje të TVSH-së për

Paragrafi 3 i nenit 38 është riformuluar për të qartësuar ngarkesën e kundërt.

shërbime.

SCAAK

Neni 26 Norma Të fshihen paragrafët e mëposhtëm 2.12. furnizimi i barnave, produkteve farmaceutike, instrumenteve dhe aparateve mjekësore dhe kirurgjike; 2.13. pajisjet mjekësore, autoambulancat, ndihmat dhe aparatet tjera mjekësore me qëllim që të lehtësojnë ose trajtojnë paaftësinë për shfrytëzim ekskluziv të të paaftëve, duke përfshirë riparimin e këtyre mallrave dhe furnizimin e ulëseve të fëmijëve për vetura;

Ndryshohet paragrafi 2.5 si me poshtë: 2.5. Vajrat e pa përpunuara, gjysmë te përpunuara dhe vajrat për gatim të bërë nga drithërat apo farërat vajore për përdorim në gatim për konsumim njerëzor, por edhe për përgatitjen e ushqimit për kafshë.

Duke marre parasysh gjendjen e shëndetësisë ne Kosove dhe at se TVSH është tatim qe e paguan konsumatori, ngarkesa me TVSH për këto produkte është ne funksion direkt te ngarkesës edhe me tepër për personat që marrin këto produkte përfshire invalidët, pensionistët, kategoritë speciale si dhe personat tjerë me sëmundje kronike etj. Ne Kosove kategoria më e varfër përfshire rastet sociale, invalidët, pensionistët etj. që marrin ndihma dhe pensione në shuma minimale janë konsumatorët më të shpeshtë të furnizimit me komentin etj. Këto janë produkte të cilat merren nga konsumatorët jo sipas dëshirës por janë te detyruar t’i marrin, madje janë produkte që nuk mund të krahasohen me ato të mediave dhe të ngjashme të cilat janë të liruara.

Blerja dhe importi i vajrave të pa përpunuara, dhe gjysmë të përpunuara i nënshtrohet normës me 18 % , ndërsa blerja dhe importi i vajrave për gatim i nënshtrohet TVSH me 8%,pra prodhuesi ose përpunuesi kur blen vajra të pa përpunuara, ose gjysmë të përpunuara paguan TVSH me 18 %

Jo Për shkak të lirimit nga taksat doganore në 2015, është vendosur që këto produkte të vendosen në normën e reduktuar për TVSH.

Nëse është kuptuar drejt komenti, lënda e parë në import është e liruar nga TVSH ndërsa produkti final i këtyre vajrave shitet me normën 8%.

dhe kur të njëjtin e përpunon dhe e shet si te gatshëm për gatim paguan TVSH me 8 %

Neni 27Lirimet për aktivitetet e caktuara me interes publik

Te shtohen paragrafët 1.20. Barnat1.21 . furnizimi i barnave, produkteve farmaceutike, instrumenteve dhe aparateve mjekësore dhe kirurgjike;1.22. pajisjet mjekësore, autoambulancat, ndihmat dhe aparatet tjera mjekësore me qëllim që të lehtësojnë ose trajtojnë paaftësinë për shfrytëzim ekskluziv të të paaftëve, duke përfshirë riparimin e këtyre mallrave dhe furnizimin e ulëseve të fëmijëve për vetura;1.23. Instalimet e energjise se ripertritshme

Duke marre parsysh se TVSH është tatim indirekt qe e paguan konsumatori(ne këtë rast i sëmuri), lirimi i barnave nga TVSH është në funksion të vetë ndihmës për kategoritë me të rrezikuara të shoqërisë ne Kosovë, si pensionistët, rastet e të sëmurëve kronik, me kancer etj. dhe vetë gjendjes së shëndetësisë në Kosovë.Kjo lidhet dhe e kompleton edhe lirimet e parapara me paragrafët 1.1 deri 1.5 shërbimet Përderisa gazetat dhe botimet periodike që konsiderohen si jo te domosdoshme lirohen, edhe barnat qe janë të domosdoshme për të sëmuret, do te duhej te liroheshin plotësisht. TVSH në këto furnizime e godet kategorinë më të rrezikuar në Kosovë.Me hyrjen në fuqi të kontributeve shëndetësore kjo do të mund të vendosej. Madje duke marre parasysh se personeli mjekësor është duke emigruar jashtë, kjo do të ndihmonte sado pak në investime në lëmin shëndetësor, kur kemi te dhëna se klientët Kosovar po shërohen jashtë vendit duke


paguar miliona euro.Edhe ashtu deri 2015 barnat kanë qenë të liruara nga TVSH


Te shtohet 1.23. Impijantet e energjise se ripertritshme për personat fizik të vendosura në objekte akomodimi që nuk kane karakter komercial.

Duke marre parasysh direktivën evropianë në fushën e energjetikes si dhe vetë Raportin e Progresit te Komisionit Evropian për 2018 ku Kosovës deri ne vitin 2020 i kërkohet të përmbush 25% të energjisë së ripërtrishme, dhe me qëllim të mbrojtjes se ambientit lirimi nga TVSH për këto instalime do të ndihmonte në arritjen e këtij objektivi. Kjo do të mundësonte edhe Mbrojtjen e mjedisit ku ndotja është e larte. Duke marrë parasysh mbrojtjen e ambientit dhe mungesën e energjisë në Kosovë, stimulimi dhe nxitja në përdorimin e energjisë së ripërtrishme përmes lirimeve nga TVSH të impianteve për prodhimin e energjisë së ripërtrishme për objekte akomodimi është plotësisht në funksion të tejkalimit të kësaj gjendje.

Jo Do të shqyrtohet si kërkesë në të ardhmen.

Neni 38 Mënyra e ushtrimit të së drejtës për të zbritur TVSH-në e zbritshmePropozohet te ndryshohet paragrafi 2

2. Nëse personi i tatueshëm nuk e zbret TVSH-në e tij të zbritshme në këtë periudhë tatimore, ai mund ta zbres këtë shumë të TVSH-së së zbritshme në çdo kohë pas kësaj periudhe tatimore, mirëpo, jo më vonë se në periudhën e fundit tatimore të vitit kalendarik që vijon pas vitit në të

Jo Është e qartë e definuar në ligj, si dhe ligjet per tatimet direkte dhe procedurat nuk kufizojnë njohjen e shpenzimeve në afatin e njejtë sikur

cilin ai e ka pasur të drejtën që të zbres TVSH-në e zbritshme. 2.1. Në rast se tejkalohet afati sipas paragrafit 2, baza dhe shuma e TVSH-se se zbritshme do te pranohen si shpenzim për llojet tjera te tatimeve sipas ligjeve ne fuqi.

Ligji per Administratën Tatimore dhe Procedurat, Neni 18 thuhet:

2. Një tatimpagues mundet të dorëzojë një ndryshim deklarate tatimore nëse ai ose ajo më vonë zbulon gabim në deklaratën tatimore të cilën e ka dorëzuar tashmë. Afati për të dorëzuar një ndryshim deklarate është jo më vonë se gjashtë (6) vjet pas datës obligative kur deklarata është dorëzuar fillimisht.

3. Kur tatimpaguesi kupton më vonë para kalimit të periudhës së vlerësimit se një deklaratë e dërguar nga ai apo ajo ose për atë është e pasaktë apo e pakompletuar dhe kjo mund të shpije apo vetëm e ka shpjerë në nën-deklarim të tatimit apo mbi-deklarim të riimbursimit të tatimeve dhe kredive, ai apo ajo është i obliguar të deklarojë këtë pa vonesë dhe të bëjë korrigjimet e nevojshme. Ky obligim bie edhe mbi pasardhësin e përgjithshëm të tatimpaguesit dhe personat që veprojnë për pasardhësin e përgjithshëm apo tatimpaguesin në bazë të nenit 16 të këtij ligji. Obligimi për njoftim më tutje do të aplikohet kur kushtet për lirim nga tatimet,zvogëlime tatimore apo privilegje tjera tatimore pushojnë së ekzistuari, qoftë plotësisht apo pjesërisht 4. Ndryshimi i deklaratës duhet të shoqërohet me çdo detyrim tatimor shtesë ose, nëse është i zbatueshëm, me një kërkesë për kreditim kundrejt detyrimit tjetër (të tanishëm ose të ardhshëm), ose me një rikthim për tatimin e paguar tepër.

Pra

që është kufizimi për të drejtën e zbritjes së TVSH në këtë paragraf.

Në mënyrë që të mos dëmtohen bizneset, duhet të bëhet harmonizimi i këtyre dy ligjeve në periudhën e së drejtës për korrigjim të deklaratave tatimore, (qoftë ajo një vjeçare, dy apo gjashtë) që në momentin që thuhet se lejohet korrigjimi, të lejohen dhe pranohen korrigjimet në gjitha pozicionet/zërat kontabël për të cilat tatimpaguesi obligohet të deklaroj dhe paguaj obligimet.

Me ligjin aktual të TVSH-së përkatësisht Neni 38 tash e sa vite janë dëmtuar bizneset në Kosovë, përderisa nën deklarimi i tatimeve apo mbi deklarimi ndodhë në shumicën e bizneseve kur biznesi më vonë zbulon gabim në deklaratën tatimore të cilën e ka dorëzuar tashmë, gjë që e parashikon dhe e lejon pika 2 e nenit 18 të Ligjit mbi Administratën Tatimore dhe Procedurat.

Gjatë kontrolleve nga ATK, në rastet kur biznesi ka deklaruar TVSH të zbritshme më të ulët se sa ka në realitet, dhe ka bërë korrigjimin mbas disa viteve, ky nen nuk lejon ATK-në të njeh si shpenzimin -TVSH-në e zbritshme(sepse kështu po vepron ATK) njeh vetëm deri në dy vite mbrapa, mirëpo në rastet kur bizneset ka nën deklaruar obligimin -ka mbi deklaruar TVSH -në e zbritshme, ATK ngarkon biznesin me tatim shtesë deri në 6 vite mbrapa. Duke pas këtë situatë , këtë mospërshtatje të ligjeve përkatësisht neneve bizneset po dëmtohen në vazhdimësi, andaj nga ekspertët kërkohet të rishikohen këto dy nene të ligjeve përkatëse.

Neni 67 Dispozitat e kundërvajtjes

Tri propozime:1) Te hiqet tërësisht ky nen apo shumat nga 1,000 deri 50,000

2) Një shume minimale duhet te mbetet prej 125 euro kurse shumat

Po Ky paragraf është riformuliuar

maksimale ne baze te një % ne shumen e tatimit te mos llogaritur apo te mos paguar por jo me shume se 25% apo jo me shume se 40,000.00

Ndëshkimet administrative me ligjet ne fuqi te shndërrohen ne kundërvajtëse.

Arsyetimi:

Me Ligjin për Administratën tatimore dhe procedurat, konkretisht me neni 58 janë paraparë ndëshkimet administrative për TVSH kurse me neni 53 çdo shkelje te mos krijimit te rexhistrimeve sipas qarkullimit. Nëse ky nen aplikohet, i bie qe për te njëjtin shkelje personi I tatueshme te ndëshkohet me dy apo tri ndëshkime administrative por edhe kundërvajtjeve.Kjo është kundër te drejtave te njeriut se pari.

Çështjet administrative dhe kundërvajtëse aktualisht janë te rregulluara me Ligjin për Administratën tatimore dhe procedurat dhe ashtu duhet te jene.Madje shumat ndëshkuese nga 1,000.00 deri 50,000.00 janë aq e larta sa qe nuk mund te themi se janë shkelje kundervajtëse (p.sh për një lëshim nga një person i tatueshëm me qarkullim vjetor prej 32,000.00 euro ne një fature qe mund te jete demi 50.00 euro TVSH , ndëshkimi do te aplikohet nga 1,000.00 e me tepër).

Kjo I bie qe bizneset me këto ndëshkime te shumëfishta dhe te larta nuk do te mund te mbijetonin dhe kështu do te falimentonin. Edhe ashtu ndëshkimet aktualisht janë te larta gjë qe dëshmojnë edhe nga vete Statistikat e % se ndëshkimeve ne shumat e borxheve te tatimpaguesve nga Raporti gjashtëmujor I fundit nga ATK.Një ndëshkim minimal qe aktualisht është ne shumen prej 125 euro tani behet 1,000.00 Euro, kjo do ti detyronte personat e

tatueshëm(tatimpaguesit) qe te hyjnë ne kredi për te paguar tatime, sidomos ne rastet kur paraja merret me vonese nga blerësit

Neni 67 Dispozitat e kundërvajtjes

Te përshkrimi apo listimi i shkeljeve

1.19. Nuk paraqet DeklaratënPërmbledhëse ose nuk e dorëzon atë në afatin e caktuar ose nuk siguron të gjitha informacionet e përshkruara.

Duhet te jete1.19. Nuk paraqet Deklaratën

Tatimore ose nuk e dorëzon atë në afatin e caktuar ose nuk siguron të gjitha informacionet e përshkruara.

Duhet te sqarohet se çka nënkuptojmë me Deklarate përmbledhëse, sepse ne nenin 2 te Përkufizimet nuk është përfshire ky përkufizim dhe as ne Ligje tjera

Te neni 54 paragrafi 1, është Deklarata tatimore


Këshilli I Investitorëve Evropian

Neni 29Lirimet në importim

1.11. Lënda e parë që shfrytëzohet për procesin e prodhimitKëshilli i Investitorëve Evropianë (KIE) propozon: Paragrafi 1.11 jep pozitën preferenciale të prodhuesve të huaj në krahasim

Pjesërisht Me këtë projektligj lënda e parë trajtohet njejtë si në import ashtu edhe brenda vendit (Neni 33)

me prodhuesit vendorë të lëndëve të para pasi që lëndët e para të prodhuara vendore do të shiten me TVSH, ndërsa ato të importuara do të shiten pa TVSH, gjë që në fakt është kundër logjikës së vetë këtij ligji i cili synon të mbështesë prodhim vendor.Ne propozojmë që ky paragraf të mos jetë i vlefshëm nëse të njëjtat materiale të papërpunuara prodhohen në vend.Kjo do të thotë nëse një lëndë e parë e papërpunuar prodhohet në vend, për të njëjtin import, përjashtimi nga TVSH nuk duhet të jetë i vlefshëm.Ky ndryshim në draft ligjin e TVSH-së do të krijojë kushte të barabarta për materialet e papërpunuara vendore dhe të huaja.Gjithashtu kjo do të jetë e dobishme për buxhetin e shtetit që do të imponojë kontroll më të mirë mbi mbledhjen e TVSH-së.

Neni 55Pagesa e TVSH në brendi të vendit për importe

Duhet të sqarohet saktë për cilat importe TVSH-ja mund të mos paguhet në kufi, a vlenë për të gjitha importet apo për importe të caktuara andaj konsiderojmë se kjo çështje duhet të specifikohet detajisht.Për sa i përket paragrafit 4 të nenit 55, kërkojmë nga ATK që të përcaktojë qartazi afatin brenda së cilit apo jo më vonë se i cili duhet të nxjerret akti nënligjor për kushtet e zbatimit të nenit në fjalë,prandaj propozojmë fjalëformimin si në vijim:“Ministri nxjerr akt nënligjor për kushtet e zbatimit të këtij neni jo më vonë se 6 (gjashtë) muaj nga data e hyrjes në fuqi të ligjit.”

Pjesërisht Dispozita ligjore vlen për të gjitha mallrat e importuara, ndërsa, me akt nënligjor mund të përcaktohet ndonjë kufizim për tatimpaguesit të cilët nuk kanë importe të rregullta.

Neni 65Autoritetet Tatimore

1.Gjoba për kundërvajtje në shumë prej 1,000.00 Euro deri në 50,000.00 euro i shqiptohet personit të tatueshëm nëse:


1.2.Dështon të llogarisë TVSh në ngarkesën e kundert.

1.11. Dështon të paguaj ose nuk paguan në afatin e përcaktuar shumën e llogaritur dhe të raportuar të TVSH-së në llogarinë e paraparë te pagesës.

Konsiderojmë se përcaktimi si i tillë është mjaft arbitrar dhe lë hapësirë të gjerë të interpretimit prandaj duhet të përcaktohen kushtet specifike kur kjo mund të zbatohet nga ana e ATK.

Te paragrafi 1.11 - Denimet janë shumë të ashpëra. Ndonjeherë ndodhë që deklarimi i TVSH-së të bëhet, mirëpo biznesi nuk ka mjete të mjaftueshme për pagesë dhe për atë arsye nuk bëhet pagesa me anë të bankës.

Shoqata e Bankave të Kosovës

Neni 28 Lirimet për aktivitetet e tjera

Riformulohet paragrafi 1.4.

1.4. transaksionet, duke përfshirë negocimet dhe depozitat përkatëse, llogaritë rrjedhëse, pagesat, transferet, borxhet, çeqet dhe instrumentet tjera të negociueshme, duke perfshire mbledhjen e borxheve per kredite e kqija bazuar ne vendimet e gjykatave per realizim te hipotekes;

Aktivitetet Bankare per mbledhjen e borxheve te kqija nga realizimi i hipotekes dhe shitja e saj permes ankandeve duhet te jete aktivitet i liruar pasi si i tille nuk eshte aktivitet primar i bankave dhe nuk behet per qellime te tregtimit. Por ky akivitet ushtrohet me qellimin primar realizimin e humbjes nga kredija e keqe.

Jo Kjo dispozitë është në harmoni me direktivën e BE

Neni 2 Përkufizimet: Pjesërisht Administrata dhe struktura e saj do të

VALA PTKDyuhet të jipet përkufizimi për nocionin “Administrata”. Në ligjin paraprak është përdorë akronimi ATK, në pikën 1.1. të nenit 2 është thënë: ATK – Administrata Tatimore e Kosovës

Neni 2 Paragrafi 1.17Nuk është e nevojshme në ligj të jetë ky zbërthim teknik. Për këtë është UA gjegjës.

sqarohet me akt nënligjor.

Ky definicion është edhe në ligjin aktual, përveq se është harmonizuar me aktin nënligjor në fuqi të nxjerrë në vitin 2018

Edhe një here bëjmë thirrje për arsye që kjo fjalë (Furnizime) të ndërrohet në gjithë ligjin me fjalën shitje. Kjo nga fakti se pothuaj të gjithë qytetarët dhe të gjithë kontabilistët në vendin tonë fjalën furnizim e kuptojnë për blerje e jo për shitje. Pastaj më mire korespondon me fjalë blerje. Pra jo furnizim dhe blerje por “shitje dhe blerje” ose në raste të caktuara “shit-blerje”

Jo Termi furnizim është term i përgjithshëm dhe përdoret pavarësisht se a është fjala për blerësin apo shitësin.

Neni 4

Në ligjin e vjetër, person I tatueshëm është çdo person I cili është ose kërkohet të regjistrohet në TVSH. A ka ndërruar koncepti I personit të tatueshëm apo kemi të bëjmë me gabim teknik.

Jo Paragrafi i parë i nenit 4 është riformuluar me qëllim që të jetë i përfshirë secili person i cili zhvillon aktivitet ekonomik të pavarur, ndërsa, kriteret që duhet

plotësuar për tu regjistruar në TVSH janë të përcaktuara në nenin 6

Neni 64Të riformulohet paragrafi 1 si më poshtë

1. Çdo person ka të drejtën e ushtrimittë kërkesës për rishqyrtimin e vendimit të sjellë nga Administrata e i cili ka të bëjë me aplikimin e legjislacionit mbi Tatimin e Vlerës së Shtuar. Kjo duhet të zbatohet në përputhje me procedurat e parapara me Ligjin për Administratën Tatimore dhe Procedurat.

Jo Dispozita është e njëjtë sikurse në projektligj.

Neni 55 Paragrafi 3

Nuk është në rregull denimi i përjetshëm, respektivisht në të gjitha importet e ardhshme. Prospozojmë që për ditët e vonesës të qitet kamatë e caktuar, ndërsa importet e ardhshme të vazhdojnë me të njëjtën skemë.

Pjesërisht Paragrafi 4 e rregullon këtë çështje.

Neni 28

1.10 Duhet të precizohet: a vlen lirimi nga TVSH për shitjen e tokës si të tillë dhe shitjen e tokës në të cilën ka ndërtesë apo shtëpi; apo lirohet vetëm toka në të cilën ka ndërtesë apo shtëpi. Nëse mendohet në të dyja atëherë duhet të jetë: Shitja e tokës dhe shitja e tokës në të cilën ka ndëresë apo shtëpi.

Jo Dispozita për lirimin e tokës është e qartë në ligj.

Neni 26 të riformulohet paragrafi 2.10. si më poshtë Jo Dispozita është e

2.10. Furnizimi i broshurave, fletëpalosjeve dhe materialeve të ngjashme të shtypura, librave me fotogari për fëmijë, librave për vizatim dhe ngjyrosje, librave të muzikës në formë të shtypur apo në dorëshkrim, hartave dhe grafiqeve hidrografike dhe të ngjashme si dhe anëtarësimi në biblioteka.

qartë në ligj.

ORGANIKA Shoqata e përpunuesve dhe

eksportuesve të PPJD

Kërkesë për futjen e Produktet Pyjore Jo Drusore (PPJD) dhe Bimët Mjekësore dhe Aromatike (BMA) në listën e artikujve me normë të ulët të TVSH-së. Lista është e bashkangjitur. Kërkesa I është dërguar Ministrit të Financave

Jo Do të shqyrtohet në të ardhmen

Oda Ekonomike Gjermane

Neni 22

Momenti i lindjes së detyrimit dhe ngarkimi me TVSH për furnizimet e mallrave dhe shërbimeve, paragrafi 3.1

Tek neni 22, paragrafi 3.1,

3.1. kur pagesa duhet të bëhet apo është bërë në llogari para se mallrat dhe shërbimet të jenë furnizuar, TVSH duhet të bëhet e ngarkueshme në pranimin e pagesës dhe në shumën e pranuar;……

Duhet te shtohet teksti ne vijim (ose te behet një nen i veçantë) …..

me përjashtim të rasteve në industrinë e ndërtimit kur kemi marrëveshje për bashkinvestim në mes të kompanisë ndërtimore si punëkryes/investitorë apo vetëm punëkryrës dhe pronarëve të tokave. Kompania e ndërtimit do të deklaroj në shitje banesat ndaj pronarve të tokave me rastin e përfundimit të ndërtimit të objektit (respektivisht, me rastin e fillimit të përdorimit të banesave).

Pjesërisht Do të analizohet për të përfshirë në ligjin për Administratën Tatimore dhe Procedurat

ARSYETIMI:

Mendojmë se me praktiken aktuale ku kompanitë ndërtimore obligohen që të deklarojnë në shitje në fillim të ndërtimit, të gjitha banesat qe do te jipen për kompensim ndaj pronareve të banesave është duke ndikuar në një ngarkesë të madhe financiare për kompanitë në fillim të ndërtimit të objektit. Kjo vlen veçanërisht për objektet afariste që duhet të deklarohen në shitje në fillim të ndërtimit të objektit dhe që ndikon në një dalje të madhe financiare.

Neni 26Dy propozime (Propozimi i dytë është bashkëngjitur si dokument i ndarë)

1.Duke e pasur parasysh nivelin e Turizmit në Kosovë që lë shumë për të dëshiruar por edhe iniciativën e qeverisë që ketij sektori të i jipet prioritet, ateherë ne propozojmë që industrinë hotelerike ti jipet një përparësi duke e futur ne kategorinë e TVSH-së me Normë te reduktuar. Siç e dimë Kosova qendron shum mbrapa me nivelin e hoteleve, restoranteve e të ngjashme në krahasim në vendet që na rrethojnë andaj futja e ketij sektori në Normën e Reduktuar te TVSH-s do të ndikonte që shumë investime të orientohen në këtë sektor ku do te kishim një rritje të cilësisë dhe shërbimit dhe ky sektor do të behej i përshtatshëm për turistë të huaj. Gjithashtu ne dimë që sektori i kësaj industrie, siç janë restorantet, kafiteritë, etj paraqesin një potencial punësimi ku per punëkërkuesit është sektor mjaft atraktive dhe shumë lehtë i arritshëm do të ndikonte edhe në uljen e papunësisë në vend.

Arsyetimi:

Jo Shtojca III e cila përmban aktivitetet që mund të tatohen me normë të reduktuar nuk parasheh këtë pjesë të industrisë.

1. Nje praktikë te tillë e kane praktikuar edhe vendet e rajonit ku psh Republika e Shqipërisë ka bërë një hap shumë të madh duke ulur TVSH-n , por edhe tatimin në fitim për këtë sektor normal me kushtet e parapara me ligjin perkatës.(http://ëëë.financa.gov.al/al/neësroom/lajme/ulet-tvsh-per-turizmin-nga-20-ne-6-ministri-ahmetaj-promovojme-sektorin-nxisim-investimet-dhe-te-ardhurat&page=3 )

Në kuadër të këtij Neni 26, në norma të reduktuara, në kërkojmë që në kuadër të uljes së tvsh-së për Sektorin e Turizmit, të futet edhe industria e Sherbimeve hotelerike/kafiterive respektivisht pjesa e prodhimeve vendore “ manuale” siç janë prodhimet e Ëmbëlsirave që kryesisht bëhen nga punetorët (femra) në kuadër të kompanive. Duke pas parasysh vendet e rajonit qe sektorit te turizmit dhe hotilerisë i mbeshtesin me norma 0% te TVSH e 0% të Tatimit në fitim, atëherë edhe në Kosovë nje trajtim i tillë të vetëm një pjesë të prodhimit Hotelerik, siç janë prodhimet e lartcekura dhe jo vetëm, do ta ndihmonte këtë sektor në zhvillimin e tij ku ky sektor është shumë i rëndësishëm edhe në Buxhet Shtetëror por edhe në Punësimin e te rinjeve.


Te shtohet

1.23. Impiantet e energjise se ripërtritshme të vendosura në objekte akomodimi që nuk kanë karakter komercial

Arsyetimi Duke marrë parasysh direktivën europiane në fushën e energjetikës si dhe Raportin e Progesit të Komisionit Europian per 2018 ku Kosovës deri ne vitin 2020 i kërkohet të përmbush 25% te energjisë së ripërtritshme, dhe

Jo Do të shqyrtohet në të ardhmen

http://www.financa.gov.al/al/newsroom/lajme/ulet-tvsh-per-turizmin-nga-20-ne-6-ministri-ahmetaj-promovojme-sektorin-nxisim-investimet-dhe-te-ardhurat&page=3



me qëllim të mbrojtjes se ambientit: lirimi nga TVSH per këto instalime do te ndihmonte në arritjen e këtij objektivi.Kjo do te mundësonte edhe mbrojtjen e mjedisit ku ndotja eshte e lartë. Duke marrë parasysh mbrojtjen e ambientit dhe mungesën e energjisë në Kosovë, stimulimi dhe nxitja në përdorimin e energjisë së ripertritshme përmes lirimeve nga tvsh të impianteve për prodhimin e energjisë së ripërtritshme për objekte akomodimi është plotësisht në funksion të tejkalimit të kësaj gjendje.Po ashtu, ky nen nuk ka implikime buxhetore pasi për momentin ka shumë pak persona fizik dhe amvisëri që bëjnë instalime të impianteve te tilla.

Devolli Corporation

Kompania: Devolli Corporation

Propozimi për ndryshimin e Nenit 26 te TVSH, respektivisht perfshirjen e ketij sektori ne kategorinë e reduktuar:

Propozimi i dytë ka të bëjë me uljen e normës së tvsh tek kompanitë të cilat meren me mbledhjen e borxheve të këqija , konkretisht menaxhimin e kthimit të kredive në vonesë për bankat dhe IMF që operojnë në Kosovë si outsource për Banka dhe IMF. Në bazë të specifikave të shërbimit të menaxhimit të kredive jopërformuese dhe barrës jo të drejtë te aplikimit të normës 18,00% të TVSH-së që ne mendojmë se po aplikohet adresojmë këtë kërkesë për shqyrtim duke u bazuar në:

1. Industria dhe produktet për të cilat ne ofrojmë shërbimin (menaxhimin e kredive jopërformuese) është liruar nga TVSH pra bankat dhe IMF për të njejtin shërbim janë të liruar nga TVSH ndërsa i njejti shërbim 100% vazhdon të menaxhohet vazhdimësia e menaxhimit nga ne si kompani të specializuara jemi subjekt i pagesës së TVSH 18%,

2. Ne si kompani të specializuara në menaxhimin e kredive jo-përformuese menaxhojmë kredi duke fillu nga 30 ditë në vonesë

Jo Kjo dispozitë është në harmoni me direktivën e BE dhe besojmë që është duke u trajtuar në mënyrën e duhur.

shërbimin e thirrjeve, negocimit, dhe inicimit të procedurave ligjore dhe për secilën kategori aplikohet norma 18 % e TVSH.

3. Ofrimi i shërbimit të njejtë në menaxhimin e kredive jo-përformuese dhe aplikimi i TVSH për ne si kompani të ofrimit të shërbimeve të menaxhimit të kredive jo-përformuese e bën jo të barabartë aplikimin e TVSH-së dhe shumë të vështirë operimin,

4. Ne si kompani nuk mund të bartim TVSH-në tek klientët, debitorët të cilët kanë kredi jopërformuese për të cilët ne jemi të autorizuar të menaxhojmë pasi është joligjore të ketë tarifa shtesë përpara procedurës përmbarimore. Dhe për shkak të pamundësisë të bartjes së TVSH-së ne si kompani detyrohemi të paguajmë TVSH-në,

5. Inicimi i procedurave përmes Përmbaruesit privat përfshin edhe aplikimin e TVSH-së në normën 18.00% mirpo e njejta bartet tek debtirët me çrast edhe rritet obligimi kreditor duke i shtuar normën e TVSH-së, çka për kompanitë tona nuk është e lejueshme,

Për më tepër, nëse shikohet ky aktivitet nga këndvështrimi i veprimtarisë që ushtrohet, atëherë ne mund të konsiderojmë se këto kompani konsiderohen si nëndepartament i Bankës e cila i menaxhon vonesat e kredive, pasi që në mënyrë strikte zbatojnë të gjitha rregullat dhe udhëzimet e Bankës përkatëse me të cilën kane kontratë. Psh i njejti produkt nëse mbledhet nga Banka nuk tatohet me TVSH kurse po i njejti nëse arkëtohet nga kompanitë qe meren me mbledhjen e ketyre borxheve me vonesë duhet te paguajnë tvsh pra ne esencë është i njejti produkt dhe nuk duhet të ketë trajtim disfavorizues në këtë rast.Nga ana tjetër nëse shikohet parimi mbi të cilin është vendos TVSH, pra Tatim mbi vlerën e shtuar të tregut, atëherë del se këto kompani nuk gjenerojnë asnjë vlerë të re nga aktiviteti qe e ushtrojnë, por vetëm ndikojnë që të mbledhen kreditë në vonesë, pra nuk kemi të bëjmë me ndonjë shërbim ku rrisim vlerën e ndonjë produkti a shërbimi, por vetëm

kolektimin e kredive në vonesë nga ku nje perqindje e merr kompania kurse pjesa tjeter i kthehet bankës. Shembull nëse një person vonesën e kredisë së vetë e paguan tek banka ai nuk ngarkohet me asnjë tatim shtesë e as me TVSH, andaj po i njëjti nëse vlerën e kredisë së vetë e paguan me kërkesë( nga aktiviteti i ketyre kompanive) do të duhej të ketë të njëjtin trajtim.

ATK – Zaim Lubishtaku

Te perkufizimet

- Te eleminohet punedhenes, dhe punemarres

- Te eleminohet perkufizimi person , se per qellime te TVSH-se kemi vetem person te tatueshem

- Rabati mendoj se nuk eshte I definuar mire, kthimin e mallit duhet ta eleminojm , nuk ka te beje me rabat.

Jo -punëdhënës dhe punëmarrës është edhe në ligjin aktual

-Nuk është shtuar përkufizimi person por vetëm është qartësuar dhe harmonizuar me ligjet tjera tatimore.

-Përkufizimi është I njejtë me ligjin aktual

Neni 38 Mënyra e ushtrimit të së drejtës për të zbritur TVSH-në e zbritshme

Bartja e kreditimit te TVSH-së mbi 6 vite humb te drejtën e TVSH-se se zbritshëm ne periudhat vijuese.

Jo Është e vetëkuptueshme në ligj.

Neni 42 Zbritjet e TVSH-së së zbritshme në fillimin e aktivitetit ekonomik si person i tatueshëm i regjistruar për TVSH

Në ditën kur regjistrimi për qëllime të TVSH-së bëhet i vlefshëm, personi i tatueshëm fiton të drejtën për zbritje të TVSH-së së zbritshme për mallrat dhe asetet të cilat ai i ka në stok në momentin e arritjes së limitit bazuar në nenin 6, 7 dhe 8 të këtij ligji.

E drejta e zbritjes së TVSH-së së zbritshme në stoqet e mallrave dhe aseteve sipas paragrafit 1 të këtij neni, zbatohet për blerjet dhe importet e tatueshme, të cilat kanë ndodhur jo më herët se periudha e parë tatimore e vitit kalendarik paraprak, nga periudha tatimore kur personi i tatueshëm është regjistruar për TVSH.

Jo Derisa personi i tatueshëm kërkohet që mallrat ti shet me TVSH atëherë duhet të njihet TVSH e zbritshme per të gjitha mallrat në stoqe në momentin e bërjes deklarues së TVSH.

Neni 55 Pagesa e TVSH në brendi të vendit për importe - Te konkretizohet , te shkruhet me thjesht.

Jo Dispozita është e qartë në projektligj

Neni 1, pargrafi 2 i keti Ligji ne formen e pershkruar duke pershkruar emertimet e direktivave te BE, mendoje se eshte I tepert dhe duhet korigjuar. Sepse kemi disa Nene ne kete ligj që nuk jane ne harmoni me keto direktiva te BE.

Propozim :Duhet selktuar ky tekst ne pargrafin 2 dhe te kete nje permbledhje te shkurtur, e jo te pershkruhen direktivat e BE siç jane pershkruar ne kete paragraph

Jo I tërë legjislacioni i fushës që mbulon TVSH-në në nivel të BE është identifikuar dhe përfshirë në Ligj (Neni 1, paragrafi 2), pa marrë parasysh se a është legjislacioni i vendit tonë në harmoni të plotë apo të pjesshme me atë të BE.

Ferid Sylejmani- ATKNeni 1 Paragrafi 1.15.

Te shikohet se fjala ” rabati” a eshte dhene perkufizimi I drejte ose duhet korigjuar komplet perkufizimin ose duhet te jete vetem ky tekst : zbritja e paguar për blerësit pas ndodhjes së transaksionit.

Jo Kjo dispozitë është e njejtë edhe në ligjin aktual

Neni 1 paragrafi 1.18.

Cili eshte kuptimi I keti perkufizimi, dhe me cilin NEN ka lidhmeri dhe efekt ky perkufizim.

Jo Kjo dispozitë është e njejtë edhe në ligjin aktual

Neni 1 Paragrafi 1.25

Te eleminohet ky perkufizim, se per qellime TVSH-se kemi vetem persona te tatueshem.

Jo Nuk është shtuar përkufizimi person por vetëm është qartësuar dhe harmonizuar me ligjet tjera tatimore.

Neni 5

Te definoeht se per çfare aktivitete eshte fjala kur permendet fjalia “ Ato aktivitete ose ato transaksione”, per shkak se ka pas diskutime per disa aktivitetet ne teren a jane te tatueshme apo jo si p.sh : pagesa parkingjeve, lokaleve me qera etj.Sepse pargrafi 2 I keti neni I cek me pas angazhimin e disa aktivitetet dhe transaksione qe jane te tatueshme sipas Shtojces 1. Pra paragrafi 1 I keti neni nuk I konsideron persona tatueshem nese autoritetet publike kur mbledhin taksa… pagesa ne lidhje me ato aktivitete ose ato

Jo Dispozita është e qartë, sqarime shtesë mund të ofrohen me akt nënligjor.

transaksine. Pra te kemi sqarim rrethe paragrafit 1 dhe 2.

Neni 6

Te saktesohet qarte per cilen Administrat , ne kete menyre qe eshte shkruar nuk e nenkupton Admnistraten Tatimore te Kosoves( ATK). Prandaj duhet jete ashtu siç ka qene ne Ligjin ne fuqi” ATK” ose te pershkruhet Admnistrata Tatimore e Kosovës. Sepse nese shikon perkufizimet fjala Administrat nuk eshte dhene dhe kjo fjale munde te kete kuptimin e shume Admnistratave tjera.

Pjesërisht Kjo pjesë so të sqarohet me akt nënligjor

Neni 9

Paragrafi 2 nuk po duket qe eshte ne harmoni me paragrafin 1, nese analizon pargrafin 2 personat e tatueshem nuk munde te çregjistrohen nga TVSh edhe nje vit te plotë kalendarik pas vitit te pare? Qe I bie dy vite pa tjeter me qene ne tvsh, ndersa paragrafi pare po tregoni se gjate vitit fundit kalendarik nese qarkullimi ka qene nen limit sipas nenit 6 keti Ligji , çregjistrimi hyne ne fuqi ne daten e paraqitjes se kerkeses.?Kjo dispozit duhet te rishikohet?.

Jo Paragrafi 1 dhe 2 trajtojnë çështje të veçanta: njëri ka të bëjë me të drejtën për të kërkuar ç’regjistrim, ndërsa paragrafi 2 definon vitin e fundit kalendarik dhe kufizon se kur mund të kërkohet ç’regjistrim për TVSH.

Neni 10

Propozimi eshte per Lizingun dhe punimet e ndertimit dhe

Jo Nuk është komenti i qartë

mirembajtjes duhet specifikuar me Ligj , pra te kete dy paragrafe te reja ?.

Neni 14

Ne nenin 14, propozoi te shtohet nje paragraf I ri (pargraf 5) per sherbimet me kartat me parapagime ose mbushje/rimbushje me kohe, biseda/abonime televizive etj. Kjo eshte trajtuar ne Udhezim Admnistrativ , por ne praktik ka pas dilemma tek kjo veprimtari, andaj duke pare ne rritje kete veprimtari sherbimit , mendoje qe duhet qe kjo pasqyroeht ne ligj dhe trajtohet konforme Direktives se BE.

Pjesërisht Dilemat do të adresohen me akt nënligjor.

Neni 24Propozoi qe te kemi nje Nen te veqant edhe per Rivlersimet e doganes per mallrat dhe sherbimet. Rivlersimet e Doganes duhet te jene baza per trajtim te shitjeve ne tregun e brendshem sa I perket TVSh-se duke marr per baze vleren e rivlersimit nga Dogana e Kosovës.

Neni 26

Po verehet se pargrafi 2.9 eshte ndryshuar. Ne ligjin aktual pargrafi 2.9 ka parpar te jete “librat shkollor dhe publikimet serike” tani ky tekst eshte shlyer komplet nuk e kam qarte ku eshte inkorporu ky pargraf, ndersa ky pargraf eshte zavendsuar me pargrafin 1.20 te nenit 27 te Ligjit 05/L-

Jo Dogana bën vlerësimin ex-officio për qëllime doganore, ndërsa për qëllime të TVSH merret vlera e transaksionit.

Ky paragraf ka kaluar në nenin 33

Autoriteti

037. Mirepo nese mbetet ky ndryshim eshte mire te specifikohet konkret ne Ligj se per cilin autoritet kompetent eshte fjal dhe ne raste se kompanit e transportit nuk kane leje nga autoriteti ( qe duhet pershkruhet per cilin autoritet eshte fjala) çfare ndodh me kete kompani te transportit public? Si duhet trajtuar? Duhet kemi sqarim me nje pargraf te ri.

kompetent është autoriteti për përcaktimin e çmimeve të transportit publik. Ndryshimi i vetëm është që ka kaluar prej nenit 27 në nenin 26.

Neni 27

Lidhur me shkollimin e ofruar professional ka pas kunderthenje ne Udhezim lidhur me disa sherbime si psh: konkurset e gjuheve te huaja, kurse matematikes, fizike, etj”.Propozimi im eshte qe kurset e tilla nuk duhet te lirohen nuk bien ne rregulla te ketyre dispozitave ligjore, prandaj te specifikohet qarte ne kete ligj.

Jo Dilemat do të adresohen me akt nënligjor.

Neni 29

Kjo dispozit ka pas mos harmonizim me Udhezimin Admnistrativ dhe Udhezimin per Arin e investueshem, per ti hequr dilemat, ose duhet te mbetet ne Ligj keshtu siç eshte pershkruar dhe me pas te ndrroje Udhezimi per arin e investueshem , ose ajo çfare eshte kerkuar edhe nga Shoqata e Artarve te inkorporohet ndryshimi ne Ligj dhe te kemi nje harmonizim te keti trajtimi, kjo duhet shikuar sakte trajtimi sipas direktives se BE.

Jo Dispozita është në harmoni me Direktivën e BE ndërsa akti nënligjor do të nxirret në harmoni me ligjin.

Neni 30 Jo Dispozita është në harmoni me

Propozim: Ketu propozoi qe te kemi nje paragraf shtes per stafin diplomatic te Kosoves . Ku duhet kete lirim per gjerat personale qe ka jetuar ne nje mision diplomatic, dhe gjerat personale te tij/saj duhet jene te liruara , lirimi nuk do te zbatohet vetem per pije alkoolike,duhanin, dhe paisjet per zhvillimin e nje aktiviteti ekonomik.

Direktivat e BE

Neni 38

Ndoshta duke zbatuar edhe praktikat me te mira nderkombetare, qe kjo dispozit ka pas interpretime ndryshme, eshte mire te shtohet qofte nje pargraf I ri ne harmonizim edhe me nenin 52 keti Ligji qe lidhet me drejten e zbritjes se TVSh-se sipas keti neni dhe aplikimit ngarkeses se kundert per sherbimet e blera jashte vendit. Kete munde ta pasqyrojm sipas VSHP qe tani eshte duke u zbatuar. Ndoshta duke zbatuar edhe praktikat me te mira nderkombetare, qe kjo dispozit ka pas interpretime ndryshme, eshte mire te shtohet qofte nje pargraf I ri ne harmonizim edhe me nenin 52 keti Ligji qe lidhet me drejten e zbritjes se TVSh-se sipas keti neni dhe aplikimit ngarkeses se kundert per sherbimet e blera jashte vendit. Kete munde ta pasqyrojm sipas VSHP qe tani eshte duke u zbatuar.

Po Paragrafi është riformuluar

Neni 42

Mendoje se ky paragraph me Ligjin 05/L-037 ka qene I rregulluar shume drejte dhe nuk duhet ndryshuar. Pra ne diten e regjistrimit per nevoja TVSH-se, personi I tatueshem duhet te fillojë te drejten e TVSH-se se zbritshme per mallrat te cilat I ka ne stok ne momentin e arritjes se limitit bazuar paragrafin6,7,8 keti Ligji. Sa I perket aseteve mendoje se kjo duhet rregulluar me nenin 41 “ Rregullimet e zbritjeve”.

Jo Dispozita është e njejtë me Ligjin aktual

Neni 55

Ky Nen nuk ka sqarim te duhur, ne kete menyre eshte shume konfuz se si do jete ne praktik, eshte mire te thjeshtohet . Gjithashtu nuk mendoje se eshte e drejte te lihen dy opcione per zgjedhje. DUhet jete vetem nje opcion. Te gjithe Brenda vendit apo te gjithe ne piken doganore. Mundesia e zgjedhjes krijon problem dhe nuk do jete menagjim I mire

Jo Kjo dispozitë është e qartë dhe për më tepër është hartuar sipas praktikave Evropiane

Neni 64

Ky nen duhet te fshihet, pasi Ankesa eshte e parapar me Ligjin per Procedura te ATK-se. Ligji I TVsh-se rregullon sisitemin e Tatimit te Vleres së Shtuar , keshtu e kemi edhe “ Qellimin “ Neni 1 I Ligjit TVSH-se.

Jo Ky nen edhe tani i referohet Ligjit për Administratën Tatimore dhe Procedurat

Neni 66 dhe 67 Edhe ky nen duhet eleminuar ne terfshihet nga ky ligj. Pjesërisht Këto nene janë riformuluar

Naim Havolli- ATK

2.12. furnizimi i barnave, produkteve farmaceutike, instrumenteve dhe aparateve mjekësore dhe kirurgjike ( te fshihet ky nenparagraf dhe te shtohet tek Neni 27


Të hiqet nga neni 28 Jo Për këtë kategori

1.9. bastet, lotaritë dhe format tjera të lojërave të fatit, varësisht nga kushtet dhe ku zimet e parashtruara nga autoritetet kompetente të Kosovës;

është vendosur norma e akcizës

Neni 38

Ky Paragraf (3) te riformulohet dhe te jet i kjarte:

“Nëse personi i tatueshëm pranon një faturë që tregon TVSH-në nga personi i cili nuk ka të drejtë që të kërkojë TVSH-në pa i permbushur kushtet e nenit 4 dhe 6 si dhe nese i perket transaksioneve sipas KAPITULL VIII-te LIRIMET PA TE DREJTEN E ZBRITJES SE TVSH-SE SE ZBRITSHME këtij ligji, ai nuk duhet të zbres TVSH-në e paraqitur si TVSH të zbritshme, pavarësisht nga ajo se ai e ka paguar atë TVSH”.

Pjesërisht

Do të riformulohet

Neni 43

Te riformulohet, pasi qe len dilema a muajve fiskal apo kalendarik!?

6.4 nëse procedurat për ta shpallur borxh të keq nuk janë iniciuar brenda njëzetë e katër (24) muajve te viteve fiskale nga data e obligimit për pagesë.

Jo Dispozita është e qartë dhe e harmonizuar me të njejtën dispozitë me tatimet direkte

Neni 47

Te shtohet nje paragraf i ri , pasi qe shume here po kemi raste te Debit

Jo Dispozita është e qartë në projektligj

Notave dhe Kredit Notave nga vendet jashte Kosoves me personat e tatueshem ne Kosove , ku edhe nga ana jone po i trajtojme me standarde te shimfishta. Prandaj , per keto raste propozoj qe paragrafi i ri te jete:

3.”Ne rastin e importimit te mallarave apo te eksportimit te mallrave te informohen edhe atoritetet doganore sipas kodit doganor per Note Debitore dhe Note Kreditore “

Neni 52

Propozoj të fshihet paragrafi 6

Pjesërisht Janë riformuluar

Neni 55, 65,66,67,68 të fshihen Pjesërisht Janë riformuluar

Sefedin DaciNeni 24 shuma e tatueshme te riformulohet vlera e hapur e tregut

Jo Dispozita është e qartë

Neni 36 të qartësohen pagesa/mbyllja e definimive dhe pasojat nese nuk mbyllen ne banke

Pjesërisht Dispozita dhe kufizimet do të sqarohet me akt nënligor

Të gjitha vendimet kryesore politike / administrative, siç janë normat, përjashtimet, zbritjet dhe lehtësimet e tjera duhet të rregullohen me legjislacionin primar. Diskutimet e shumta ministrore duke përfshirë edhe legjislacionin nënligjor / sekondar / përcaktues rregullator ne lidhje me atë se si do të vendoset dhe ekzekutohet përfundimisht një procedurë tatimore ose veprim administrativ nga administrata tatimore e Kosovës

Jo Është paraparë që Ministri me akte nënligjore të rregulloj më saktësisht procedurat për

FMN

(ATK), mbeten shqetësuese. Kjo është aplikuar 51 herë në ligjin e rishikuar të TVSH-së, e cila shpesh merret me zgjedhje të rëndësishme politike dhe administrative, të tilla si (i) pasojat e TVSH-së për transferimin e bizneseve (një masë shume e rëndësishme lehtësuese), (ii) përcaktimin se çfarë përbën një pikë / e furnizimit të mallrave dhe shërbimeve (kjo, mbi të gjitha, duhet të bëhet e qartë në legjislacionin primar), (iii) përjashtimet nga importi i TVSH-së; (iv) zgjerimin ose zvogëlimin e listës së produkteve me normë të reduktuar; dhe (v) zgjerimin e listës së përjashtimeve në interes të publikut. Fuqitë ministrore të parashtruara në nenin 27.3 kane shtrirje te gjere, dhe do të ishte me e preferuar nëse këto kritere do te ishin me te definuara në legjislacionin primar. Kjo gjithashtu duhet të mbrojë Ministrin kundër lobimit të panevojshëm. Gjithashtu, një çështje kryesore është nëse legjislatura mund të vendosë mbi meritat e ligjit të rishikuar atëherë kur nuk shoqërohet me të gjitha dispozitat përkatëse në legjislacionin nënligjor ose sekondar. Nga ana tjetër, ka çështje të legjislacionit sekondar për te cilat nuk kërkohet që Ministri të marrë vendime të drejtpërdrejta. E drejta për të nxjerrë rregullore ose legjislacione sekondare për administrimin e duhur, tabelat kohore dhe për lëshimin e dokumentacionit të TVSH-së për importet janë thjesht vendime administrative të cilat duhet të merren nga drejtuesit e Doganave dhe ATK-së. Nuk është e qartë pse ministri i Financave duhet të marrë vendimin, por ai sigurisht që mund të jetë autoriteti përfundimtar për miratimin e praktikës administrative.

zbatimin e disa neneve. Gjithashtu duke marrë parasysh që TVSH administrohet nga ATK dhe Dogana e Kosovës, aktet nënligjore nuk mund të nxirren nga nivele më të ulta se sa Ministri. Gjithashtu, këto dy organe propozojnë procedura dhe janë pjesë në hartimin e akteve nënligjore.

Neni 27

Përjashtimet janë të përhapura dhe duhet të racionalizohen. Në nenin 27, lista e përjashtimeve për aktivitete të caktuara në interes të publikut është shumë e gjere për rastin e Kosovës. Jo vetëm që ata kanë tendencë të jenë të shtrembëruar, por në raste të caktuara ata krijojnë furnizime me përjashtim qe nuk tërheqin tatimin e prodhimit, por tatimi i paguar për

Jo Kjo dispozitë është ndryshuar në 2015 në mënyrë që të ndihmojë prodhuesit vendor për tu zhvilluar.

pagesa duke bërë furnizime të tilla gjithashtu nuk është i lavdërueshëm. Kjo shkel neutralitetin e TVSH-së dhe shtrembëron vendimet e prodhimit. Bizneset që bëjnë furnizime të përjashtuara kanë një nxitje për furnizim të vetë, integrohen vertikalisht ose te blejnë inpute nga jashtë. Përjashtimet mund të dëmtojnë në këtë mënyrë mospërputhjet lokale: përse një grant do të jepte nga njëra anë një normë të reduktuar të TVSH-së për furnizimin e barnave dhe pajisjeve kirurgjike dhe pastaj një përjashtim të plotë për ofrimin e shërbimeve mjekësore? Në mënyrë të ngjashme, në nenin 29 - me sistemin e kredive të tatimit të hyrave (ITC) dhe me sistemin e rimbursimit të TVSH-së - nuk ekziston asnjë justifikim për përjashtimin e linjave të prodhimit të importuar dhe makinerive për përdorim në proceset e prodhimit. Përderisa kjo tashmë është në ligjin ekzistues të TVSH-së, ligji i ri ofron një mundësi të shkëlqyer për ta shqyrtuar këtë. Nëse shqetësimi këtu është i lidhur me sfidat e rimbursimit të ITC-ve të tepërta, atëherë prioritet duhet të jetë përmirësimi i sistemit të rimbursimit të TVSH-së në vend të prezantimit të shtrembërimeve në hartimin e TVSH-së.

Regjistrimi vullnetar (Neni 8). Derisa parimi i regjistrimit vullnetar është në rregull, ATK duhet të mbrojë veten ndaj së drejtës së lirë të shitësve të vegjël (më poshtë se regjistrimi i pragut të qarkullimit prej 30,000 EUR) për t’u regjistruar për TVSH-në. Me pragun e lartë të bazuar në qarkullim bizneset mikro dhe të vogla ka mundësi që të përjashtohen nga TVSH-ja. Disa vende kanë prag të ndryshëm për aktivitete të ndryshme. Në praktikë, pragjet e shumëfishta kanë tendencë që të krijojnë komplikime administrative pa përfitime proporcionale, dhe se prandaj nuk rekomandohen. Çka propozohet për Kosovën është pragu standard i regjistrimit dhe mundësia për regjistrim vullnetar për bizneset me qarkullim mbi pragun e ulët minimal (një prag i 2-të ).

Jo Sipas Direktivës së BE dhe vendeve tjera Evropiane lejohet regjistrimi vullnetar për TVSH nga dita e parë e zhvillimit të aktivitetit ekonomik.

Duhet të ketë TVSH në blerjen e një objekti të ri të banimit të blerë nga një sipërmarrës i pronave. Kjo duket se është injoruar në nenin 28 të Projektligjit mbi TVSH të vitit 2018. Në kushte të TVSH-së, prona e vërtetë është e afërt me mallrat e qëndrueshme dhe shërbimet. Nën një TVSH të pastër, të gjitha shitblerjet në lidhje me paluajtshmëri nga tatimpaguesit e regjistruar me TVSH tërheqin tatimin mbi prodhimin, derisa blerësit apo përdoruesit e palujtshmërisë kanë të drejtë në kredi përkatëse tatimore, kur e përdorin për të kryer furnizime të tatueshme. E hyra Neto TVSH mblidhet nëse blerësi apo përdoruesi i pronës nuk është një biznes apo e përdor pronën për të kryer furnizime të përjashtuara. Në praktikë, sidoqoftë, të gjitha TVSH-të dallojnë nga prona e banimit dhe ajo ekonomike, kryesisht për të siguruar që TVSH-ja nuk i vihet kësaj të fundit. Trajtimi i TVSH-së së paluajtshmërisë është kompleks dhe kalon nëpër çështjet tjera tatimore dhe institucionale. Andaj, njeriu do të rekomandonte: (1) përjashtojë qiratë e pronës së banimit dhe shitjet e pronave të banimit, përveç për aksione të reja të blera nga sipërmarrësi i pronave; (2) tatimi mbi pronën e paluajtshme të sapokrijuar në vlerën e saj të plotë, përfshirë punën dhe materialin e përdorur në ndërtimin e prodhuesve si bartës të prodhimit vendor një barrë të tatimit hyrës, derisa prodhimet ekuivalente të importuara nuk përfshihen (zero-normë në vendin e origjinës). Bizneset e përjashtuara vendore mund po ashtu të jenë të pa favorizuara në tregun e eksportit sepse furnizimet e tyre bartin tatimin e papaguar mbi të ardhurat derisa konkurrentet e tyre ndërkombëtarë jo. Një tjetër vështirësi ndodh kur bizneset kanë edhe tatimin edhe përjashtimin e prodhimeve që kërkon rregulla komplekse për shpërndarje për të përcaktuar proporcionin e shpenzimeve të kreditueshme dhe të përgjithshme të biznesit. Përfundimisht, përjashtimet kanë tendencë të shpërndahen brenda sistemit sepse bizneset bëjnë furnizime të përjashtuara dhe klientët e tyre kanë një nxitje që të lobojnë për më shumë përjashtime. Prona, dhe (3) tatimi i të gjitha shitjeve dhe qirave të pronës ekonomike për të lejuar kredi hyrëse tatimore për të

Pjesërisht Do të shqyrtohet që të përfshihet në të ardhmen.

shmangë rënien apo siguruar vënien e taksave për bizneset e përjashtuara.

Kosova mund të shfrytëzojë mundësinë e kësaj reforme për të siguruar margjina neto të TVSH-së mbi bastet, lotaritë, dhe format tjera të lojërave të fatit, meqenëse ky është një aktivitet që ka kosto të lartë sociale negative dhe po ashtu do të ndihmonte në formalizmin e këtij sektori. Margjina e kazinosë dhe lotarive është llogaritur si dallim (regjistruar çdo ditë apo përgjatë një tjetër periudhe të arsyeshme) ndërmjet parave të gatshme të pranuara për talonet ose biletat e lotarive dhe fitimet e paguara mbi riblerjen e taloneve ose biletave. Margjina trajtohet si një shumë gjithëpërfshirëse e TVSH-së. Për të llogaritur TVSH-në e pagueshme për secilën periudhë, margjina shumëzohet me fraksionin tatimor, p.sh. 100/(100 + norma tatimore), që pastaj zbritet për të llogaritur TVSH-në. Natyrisht, operatorët e lotarive dhe lojërave të fatit duhet të izolojnë qarkullimin e tyre nga furnizimet tjera të jo-lojërave të fatit të tatuara sipas rregullave normale.

Jo Për këtë kategori është vendosur norma e akcizës

Neni 20, Paragrafi 1

Duhet të futet sqarimi ne lidhje me Personat e tatueshëm jashtë Kosovës duke thënë se “Tatimpaguesi jashtë, ne rrethana te njëjta ekonomike te zhvilluara ne Kosovë, do te konsiderohej person i tatueshëm ne Kosove.

Arsyetimi

Kjo duhet te përfshihet për faktin se ka Kompani jashtë qe ne rrethana te njëjta ekonomike do te ishin persona te tatueshme ne Kosove, por që në fakt nuk janë persona të tatueshëm sepse shteti i tyre nuk aplikon TVSH fare, si psh Amerika , Arabia Saudite etj. Konsiderojmë se parimi i vendit te furnizimit te shërbimit për TVSh duhet te vleje njëjtë sikur me kompani nga shtete ku aplikohet TVSH ashtu edhe për kompani nga Shtetet qe nuk aplikojnë TVSH.

Jo Riformulimi i paragrafit 1 të nenit 4 – Personat e Tatueshëm, sqaron aplikimin e nenit 20 të këtij projektligjit.

ODA Ekonomike Amerikane

Neni 22

Momenti i lindjes së detyrimit dhe ngarkimi me TVSH për furnizimet e mallrave dhe shërbimeve, paragrafi 3.1

Tek neni 22, paragrafi 3.1, 3.1. kur pagesa duhet të bëhet apo është bërë në llogari para se mallrat dhe shërbimet të jenë furnizuar, TVSH duhet të bëhet e ngarkueshme në pranimin e pagesës dhe në shumën e pranuar;…… Te shikohet mundesia per inkuadrimin e nje teksti si ne vijim (ose te behet nje nen i vecant) Praktika aktuale tregon se kompanitë ndërtimore obligohen që të deklarojnë në shitje në fillim të ndertimit, të gjitha banesat që do të jepen për kompensim ndaj pronarëve të banesave është duke ndikuar në një ngarkesë të madhe financiare për kompanitë në fillim të ndërtimit të objektit. Kjo vlen vecanarisht për objektet afariste që duhet të deklarohen në shitje në fillim të ndërtimit të objektit dhe që ndikon në një dalje të madhe financiare. me përjashtim të rasteve në industrinë e ndërtimit kur kemi marrëveshje për bashkinvestim në mes të kompanisë ndërtimore si punëkryrës/investitorë apo vetëm punëkryrës dhe pronarëve të tokave. Kompania e ndërtimit do të deklaroj në shitje banesat ndaj pronarve të tokave me rastin e përfundimit të ndërtimit të objektit (respektivisht, me rastin e fillimit të përdorimit të banesave).

Jo Neni 22 është në harmoni me direktivën e BE. Është e përcaktuar sipas parimit akrual se kur lind detyrimi për TVSH.

Neni 26, Norma2.12. furnizimi i barnave, produkteve farmaceutike, instrumenteve dhe aparateve mjekësore dhe kirurgjike;

2.13. pajisjet mjekësore, autoambulancat, ndihmat dhe aparatet tjera mjekësore me qëllim që të lehtësojnë ose trajtojnë paaftësinë për shfrytëzim ekskluziv të të paaftëve, duke përfshirë riparimin e këtyre

Jo Për shkak të lirimit nga taksat doganore në 2015, është vendosur që këto produkte të vendosen në normën e reduktuar

mallrave dhe furnizimin e ulëseve të fëmijëve për vetura;

Arsyetimi

2.12. Duke marrë parasysh gjendjen e shëndetesise në Kosovë dhe atë se TVSH është tatim që e paguan konsumatori, ngarkesa me TVSH për këto produkte është në funksion direkt të ngarkesës edhe me tepër për personat që marrin këto produkte perfshirë invalidët, pensionistët, kategoritë sociale si dhe personat e tjerë me sëmundje kronike etj. Në Kosovë kategoria më e varfër perfshirë rastet sociale, invalidët, pensionistët etj. që marrin ndihma dhe pensione në shuma minimale janë konsumatorët më të shpeshtë të furnizmit me barna etj. Këto janë produkte të cilat merren nga konsumatorët jo sipas dëshires por janë të detyruar t’i marrin, madje janë produkte që nuk mund te krahasohen me ato te mediave dhe të ngajshme të cilat janë të liruar

Të ndryshohet paragrafi 2.5 si më poshte: 2.5. Vajrat e pa përpunuara, gjysëm të përpunuara dhe vajrat për gatim të bërë nga drithërat apo farërat vajore për përdorim në gatim për konsumim njerëzor, por edhe per përgaditjen e ushqimit per kafshë.

2.13. Poashtu edhe pajisjet do të duhej të mos perfshiheshin në normën e reduktuar me 8%. 2.5. Blerja dhe importi i vajrave të pa përpunuara, dhe gjysëm të përpunuara i nënshtrohet normës me 18 %, ndërsa blerja dhe importi i vajrave për gatim i nënshtrohet TVSH-së me 8%; pra prodhuesi ose përpunuesi kur blen vajra të pa përpunuara, ose gjysëm te përpunuara paguan TVSH me 18 % dhe kur të njejtin e përpunon dhe e shet si të gatshëm për gatim paguan TVSH me 8%.

për TVSH.

Neni 27, Lirimet për shërbimet e edukimit

Të sqarohet më mirë se cilat janë shërbimet e edukimit dhe trajnimit

Jo Të gjitha institucionet edukative të

profesional konsiderohen të liruara.

Propozimi

Neni 27 i ligjit të TVSh-së nuk specifikon aplikimin e lirimit nga TVSh për shërbimet e edukimit dhe trajnimit nëse vlen vetëm për institucionet që janë të licencuara nga autoriteti i Kosovës apo edhe institucionet tjera që janë jashtë juridiksionit të Kosovës por diploma/certifikimi njihet nga autoriteti i Kosovës.

akredituara në Kosovë trajtohen sipas nenit 27 të ligjit për TVSH, të liruar nga TVSH pa të drejtën e zbritjes së TVSH.

Neni 27, Lirimet për shërbimet e edukimit

Lirimet për aktivitetet e caktuara me interes publik

Të shtohen paragrafët e mëposhtëm:

1.20. Barnat

1.21. furnizimi i barnave, produkteve farmaceutike, instrumenteve dhe aparateve mjekësore dhe kirurgjike;

1.22. pajisjet mjekësore, autoambulancat, ndihmat dhe aparatet tjera mjekësore me qëllim që të lehtësojnë ose trajtojnë paaftësinë për shfrytëzim ekskluziv të të paaftëve, duke përfshirë riparimin e këtyre mallrave dhe furnizimin e ulëseve të fëmijëve për vetura;

1.23. Impiantet e energjisë së ripërtrishme të vendosura në objekte akomodimi që nuk kanë karakter komercial.


Do të konsiderohet si mundësi në të ardhmen.

Arsyetimi

1.20. Duke marrë parasyshë se TVSH është tatim indirekt që e paguan konsumatori (në kete rast i sëmuri), lirimi i barnave nga TVSH është në funksion të vetë ndihmës për kategoritë më të rrezikuara të shoqerisë në Kosovë, si pensionistët, rastet e të sëmurëve kronik, me kancer etj. dhe vetë gjendjes së shëndetesisë në Kosovë.

1.21. dhe 1.22. Madje duke marrë parasyshë se personeli mjekësor është duke emigruar jashte, kjo do të ndihmonte sado pak në investime në lemin shëndetësore nëse pajisjet dhe aparatët mjekësorë dhe kirurgjik do të liroheshin, kur kemi të dhëna se klientët Kosovar po shërohen jashtë vendit shkaku edhe i mungesës së aparateve. Gjithashtu vlen të theksohet se deri në vitin 2015 barnat kane qene te liruara nga TVSH-ja.

1.23. Duke marrë parasyshë direktivën evropiane në fushën e energjetikës si dhe vetë Raportin e Progesit të Komisionit Evropian për 2018 ku Kosovës deri në vitin 2020 i kërkohet të permbushë 20% të energjisë së ripërtrishme, dhe me qëllim të mbrojtjes së ambientit, lirimi nga TVSH për këto instalime do të ndihmonte në arritjen e këtij objektivi. Kjo do të mundësonte edhe për mbrojtjen e mjedisit ku ndotja është e lartë. Duke marrë parasyshë mbrojtjen e ambientit dhe mungesën e energjisë në Kosovë, stimulimi dhe nxitja në përdorimin e energjisë së ripërtrishme përmes lirimeve nga TVSH-ja të impianteve për prodhimin e energjisë së ripërtrishme për objekte akomodimi është plotesisht në funksion të tejkalimit të kësaj gjendjeje momentale.

Neni 28, Lirimet për transaksionet financiare

Transaksionet financiare duhet të jenë të liruara pavarësisht nga kush ofrohen për shkak se shërbimi është i liruar në vetvete dhe jo vetëm kur

Pjesërisht Ky nen është sipas Direktivës së BE, ndërsa ky koment do të shqyrtohet në hartimin e aktit

ofrohen nga institucionet financiare. Nëse ky ndryshim nuk mund të bëhet, të paktën le të specifikohet se lirimi vlen jo vetëm për insitucionet financiare të licencuara nga BQK por edhe për institucionet financiare të huaja të licencuara nga autoritetet e vendeve ku ato janë të themeluara.

Arsyetimi

Nëse nuk bëhet lirimi i tërësishëm i transaksionit, të paktën duhet specifikuar që përvec institucioneve të licencuara nga BQK, lirimi vlen edhe për institucionet financiare të huaja të licencuara nga autoriteti respektiv (sic është duke u implementuar edhe në praktikë), sepse Udhëzimi Administrativ 03/2015 nuk e përcakton këtë gjë edhe pse interpretimi është i tillë nga administrata tatimore.

nënligjor.

Neni 33, nën-paragrafi 3.1

Të përcaktohen përmes akteve nën-ligjore procedurat e vërtetimit kur furnizimet lirohen nga TVSh si rrjedhojë e financimit nga donacioni. Sugjerohet që ATK të sigurojë tatimpaguesit të cilëve u kërkohet nga blerësi të bëjnë furnizime pa TVSh si rrjedhojë e burimit të të ardhurave nga donacioni, për të mos krijuar rreziqe të TVSh-së për furnizuesit.

Arsyetimi:

Sepse në praktikë, nuk ka të përcaktuar dokumentacion apo procedurë e cila siguron furnizuesin se mund të lëshoje faturë pa TVSh kur një palë ia kërkon këtë gjë. ATK duhet të krijojë procedura ose të sigurojë tatimpaguesit që nuk do t’i ndëshkojë ata por kërkuesin e lirimit me rastin e furnizimit.

Pjesërisht Ky koment do të shqyrtohet në hartimin e aktit nënligjor.

Neni 36, nën- paragrafi 5.2

Të përcaktohet nëse 50% është kufizimi kur vetura (dhe shpenizmet që lidhen me të) shfrytëzohet për qëllime personale dhe biznesi, apo varësisht nga shkalla e shfrytëzimit (me mbajtjen e evidencave) proporcioni mund të ndryshojë.

Arsyetimi:

Sepse ka interpretime të ndryshme sa i përket kësaj dispozite. Njëra është që pavarësisht proporcionit të shfrytëzimit (p.sh. 90% biznes, 10% personal), mund të kërkohet zbritshmëri vetëm deri 50%. Në rastin e kundërt (10% biznes, 90% personale), përsëri është 50%. Duhet të përcaktohet që nëse mbahet evidencë për shfrytëzim biznesi të veturës, zbritja duhet të jetë proporcionale.

Jo Ky kufizim është i përcaktuar në ligj, mirëpo në hartmin e aktit nënligjor do të ofrohen më shumë sqarime.

Neni 38,paragrafi 2

Duhet përcaktuar qartë se zbritshmëria e TVSh-së vazhdon të kufizohet në 2 vite (pa patur nevojë korigjim deklaratash), por në të njëjtën kohë lejohet edhe korigjimi i deklaratave (përfshirë njohjen e TVSh të zbritshme të një fature të asaj kohe) deri në 6 vite prapa.

Ne këtë paragraf duhet të sqarohet se kufizimi i të drejtës së kreditimit deri në dy vite nuk duhet të vlejë në rastin e aplikimit të ngarkesës së kundërt nëse ka ekzistuar e drejta e plotë e kreditimit dhe nëse Personi i Tatueshëm i e pasur të deklaruar transaksionin në librat e tij.

Jo

Po

Korrigjimi lejohet, por e drejta e zbritjes së TVSH është e kufizuar.

Te ngarkesa e kundërt është riformuluar neni.

Arsyetimi:

Sepse është krijuar konfuzion mes asaj se në cfarë mënyre dhe periudhe mund të gëzohet e drejta e zbritjes së TVSh të zbritshme. Në verzionin e pranuar të projektligjit, kjo dispozitë nuk ka ndryshuar edhe pse thuhet kështu në dokumentin konsultativ.

Ky rekomandim mbështetet në Vendimin Shpjegues Publik 03/2017 të datës 22.08.2017 të nxjerrë nga Drejtori i Përgjithshëm i ATK-së në mënyrë që ë mos ketë nevojë menjëherë pas nxjerrjes së ligjit të rinxirret Vendimi Shpjegues Publik

Neni 38, paragrafi 3

Duhet të ndryshohet ky paragraf vetëm për rastet kur faturuesi nuk është person i tatueshëm (i regjistruar për TVSh) dhe jo për raste tjera (p.sh. kur furnizimi nuk duhet të jetë me TVSh por është bërë i tillë)

Arsyetimi:

Sepse nuk është e drejtë të ngarkohen tatimpaguesit pranues të faturave për të ditur nëse TVSh është zbatuar saktë apo jo, përvec në raste kur pranuesi mund të konfirmojë nëse furnizuesi është i regjistruar për TVSh apo jo (gjë e cila është e mundshme përmes databazës ekzistuese të ATK-së).

Pjesërisht Do të sçarohet me akt nënligjor


Duhet të ndryshohet ky paragraf vetëm për rastet kur është gabim

Pjesërisht Do të sçarohet me akt nënligjor

kalkulimi (të cilin mund ta dallojë pranuesi i faturës), por jo për raste tjera (p.sh. për faturime të gabueshme me 18% në vend të 8% apo të ngjashme)

Arsyetimi:

Sepse nuk është e drejtë të ngarkohen tatimpaguesit pranues të faturave për të ditur nëse TVSh është zbatuar saktë nga furnizuesi apo jo.

Neni 38Mënyra e ushtrimit të së drejtës për të zbritur TVSH-në e zbritshme

Propozohet ndryshimi i mëposhtëm: 2. Nëse personi i tatueshëm nuk e zbret TVSHnë e tij të zbritshme në këtë periudhë tatimore, ai mund ta zbres këtë shumë të TVSH-së së zbritshme në çdo kohë pas kësaj periudhe tatimore, mirëpo, jo më vonë se në periudhën e fundit tatimore të vitit kalendarik që vijon pas vitit në të cilin ai e ka pasur të drejtën që të zbres TVSH-në e zbritshme. Të shtohet pika si më poshtë: 2.1. Në rast se nuk zbritet TVSH-ja sipas afatit të percaktuar nga paragrafi 2, baza dhe shuma e TVSH-së së zbritshme do të pranohet si shpenzim për llojet e tjera të tatimeve sipas ligjeve ne fuqi.

Arsyetimi:

Ky nen ka qenë sfidues për persona të tatueshëm (tatimpagues) gjatë disa vieve të fundit dhe subjekt i keqinterpretimeve nga ana e ATK-së, andaj duhet precizuar me sakte. Në Ligjin per Administraten Tatimore dhe Procedurat, Neni 18 thuhet: “2. Një tatimpagues mundet të dorëzojë një ndryshim deklarate tatimore nëse ai ose ajo më vonë zbulon gabim në deklaratën tatimore të cilën e ka dorëzuar tashmë. Afati për të dorëzuar një ndryshim deklarate është jo më vonë se gjashtë (6) vjet pas datës obligative kur deklarata është dorëzuar fillimisht.” “3. Kur tatimpaguesi kupton më vonë para kalimit të periudhës së vlerësimit se një deklaratë e

Me ligjet për tatimet direkte njihet si shpenzim TVSH e cila nuk është e zbritshme apo nuk është rimbursuar.

dërguar nga ai apo ajo ose për atë është e pasaktë apo e pakompletuar dhe kjo mund të shpije apo vetëm e ka shpjerë në nën-deklarim të tatimit apo mbi-deklarim të rimbursimit të tatimeve dhe kredive, ai apo ajo është i obliguar të deklarojë këtë pa vonesë dhe të bëjë korrigjimet e nevojshme. Ky obligim bie edhe mbi pasardhësin e përgjithshëm të tatimpaguesit dhe personat që veprojnë për pasardhësin e përgjithshëm apo tatimpaguesin në bazë të nenit 16 të këtij ligji. Obligimi për njoftim më tutje do të aplikohet kur kushtet për lirim nga tatimet, zvogëlime tatimore apo privilegje tjera tatimore pushojnë së ekzistuari, qoftë plotësisht apo pjesërisht.” “4. Ndryshimi i deklaratës duhet të shoqërohet me çdo detyrim tatimor shtesë ose, nëse është i zbatueshëm, me një kërkesë për kreditim kundrejt detyrimit tjetër (të tanishëm ose të ardhshëm), ose me një rikthim për tatimin e paguar tepër.” Pra Në mënyrë që të mos dëmtohen bizneset, duhet të bëhet harmonizimi i këtyre dy ligjeve në periudhën e së drejtës për korrigjim të deklaratave tatimore, (qoftë ajo një vjeçare, dy apo gjashtë) që në momentin që thuhet se lejohet korrigjimi, të lejohen dhe pranohen korrigjimet në gjitha pozicionet/zërat kontabël për të cilat tatimpaguesi obligohet të deklaroj dhe paguaj obligimet. Me ligjin aktual të TVSH-së përkatësisht Nenin 38 tash e sa vite janë dëmtuar bizneset në Kosovë, përderisa nën deklarimi i tatimeve apo mbi deklarimi ndodhë në shumicën e bizneseve kur biznesi më vonë zbulon gabim në deklaratën tatimore të cilën e ka dorëzuar tashmë, gjë që e parashikon dhe e lejon pika 2 e nenit 18 të Ligjit mbi Administratën Tatimore dhe Procedurat. Gjatë kontrolleve nga ATK, në rastet kur biznesi ka deklaruar TVSH të zbritshme më të ulët se sa ka në realitet, dhe ka bërë korrigjimin mbas disa viteve, ky nen nuk lejon ATK-në të njeh si shpenzim TVSH-në e zbritshme dhe e njeh atë vetëm deri në dy vite mbrapa; mirëpo në rastet kur biznesi ka nën deklaruar obligimin -ka mbi deklaruar TVSH-në e zbritshme, ATK e ngarkon biznesin me tatim shtesë deri në 6 vite mbrapa. Duke pasur këtë situatë , këtë mospërshtatje të ligjeve përkatësisht neneve bizneset po dëmtohen në vazhdimësi, andaj nga ekspertët kerkohet të rishikohen këto dy nene të ligjeve përkatëse.


Nuk duhet të jetë pranuesi i shërbimeve i cili është person jo i tatueshëm (dhe rrjedhimisht jo pala përgjegjëse për pagesën e TVSh) i obliguar për detyrimet tatimore të ofruesit të shërbimeve sepse kjo është në kundërshtim me Direktivën e BE-së mbi TVSh dhe parimet e vendit të furnizimit të shërbimeve dhe palës që përcaktohet si pagues i TVSh

Arsyetimi:

Duhet gjetur mekanizëm tjetër për të monitoruar aktivitetin e kompanive jorezidente në Kosovë. Në të kaluarën, dhe këtë herë gjithashtu, propozojmë krijimin e një sistemi të raportimit të shërbimeve të pranuara nga jo-rezidentët. Ky raportim do të bëhej nga personat e tatueshëm apo jo (për qëllime të TVSh dhe TAK) ku do të ofroheshin dokumente mbështetëse për aktivitetin e jorezidentit në Kosovë (kontrata, faturime, certifikata të rezidencës etj.) nga tatimpaguesit kosovar (qoftë të regjistruar për TVSh apo jo, qoftë tatimpagues të TAK apo jo). Me këtë sistem raportimi, do të mundësohej informacioni mbi obligimet tatimore të jorezidentëve (TVSh dhe tatim në burim prej 5% apo 10% nëse vërehet që ka krijuar njësi të përhershme).

Neni 55

Jo Ky paragraph është vendosur për tu siguruar pagesa e TVSH në Kosovë me rastin e furnizimit të shërbimit kur vendi i furnizimit është Kosova. Akti nënligjor do të nxirret brenda afatit 1 vjeçar.

Pagesa e TVSH në brendi të vendit për importe

Propozimi:

Duhet të sqarohet saktë për cilat importe TVSH-ja mund të mos paguhet në kufi, a vlenë për të gjitha importet apo për importe të caktuara andaj konsiderojmë se kjo çështje duhet të specifikohet detajisht. Për sa i përket paragrafit 4 të nenit 55, kërkojmë nga ATK që të përcaktojë qartazi afatin brenda së cilit apo jo më vonë se i cili duhet të nxjerret akti nënligjor për kushtet e zbatimit të nenit në fjalë,prandaj propozojmë fjalëformimin si në vijim: “Ministri nxjerr akt nënligjor për kushtet e zbatimit të këtij neni jo më vonë se 6(gjashtë) muaj nga data e hyrjes në fuqi të ligjit.”

Arsyetimi:

Kjo është një nga çështjet kyçe me të cilat ballafaqohen bizneset vendore duke marrë parasysh se një numër i madh i bizneseve është i orientuar drejt importit.

Pjesërisht Me këtë projektligj të drejtën për të paguar TVSH brenda vendit për importet e bëra, e kanë të gjithë personat të cilët e kanë statusin e deklaruesit të TVSH, mirëpo ata të cilët nuk e respektojnë afatin e pagesës nuk e gezojnë këtë të drejtë (deri në afatin e përcaktuar me akt nënligjor). Ndërsa, paragrafi 2 i këtij neni i jep mundësi dekalruesit të TVSH të zgjedhë nëse do të paguaj TVSH me rastin e importimit të mallrave apo nëse do të paguaj në brendi të vendit

Neni 65, Autoritetet Tatimore Paragrafi 3Neni në fjalë është i paqartë, dhe nevojitet të sqarohet kuptimi i tij.

Pjesërisht Ky nen do të riformulohet

Arsyetimi:Neni në fjalë mëton të rregulloj hierarkinë e ligjeve që përcaktojnë autoritetet tatimore por nuk është i qartë për shkak të tekstit të gjatë, gabimeve gjuhësore e drejtshkrimore.

Neni 67. Dispozitat e kundërvajtjes

Propozohen tre ndryshime: 1) Të hiqet tërësisht ky nen apo shumat nga 1,000 deri 50,000 2) Një shumë minimale duhet të mbetet prej 125 euro kurse shumat maksimale në bazë të një % në shumën e tatimit të mosllogaritur apo të mospaguar por jo më shumë se 25%. 3) Ndëshkimet administrative me ligjet aktuale në fuqi të shëndrrohen në kundervajtëse.

Arsyetimi:

Me Ligjin për Administraten Tatimore dhe Procedurat, konkretisht me Nenin 58 janë paraparë ndëshkimet administrative për TVSH kurse me nenin 53 cdo shkelje të moskrijimit të regjistrimeve sipas qarkullimit. Nëse ky nen aplikohet, i bie që për të njejten shkelje personi i tatueshëm të ndëshkohet me dy apo tri ndëshkime administrative por edhe kundërvajtese. Ceshtjet administrative dhe kundërvajtëse aktualisht janë të rregulluara me Ligjin për Administraten Tatimore dhe Procedurat dhe ashtu duhet te jene. Madje shumat ndeshkuese nga 1,000.00 deri 50,000.00 janë aq të larta sa që nuk mund të themi se janë shkelje kundervajtese (psh. për një lëshim nga një person i tatueshëm me qarkullim vjetorë prej 32,000.00 euro në një fature qe mund te jete demi 50.00 euro TVSH, ndëshkimi do të aplikohet nga 1,000.00 e më tepër). Bizneset me këto ndëshkime të shumëfishta dhe të larta nuk do të mund të mbijetonin dhe keshtu do të falimentonin. Edhe ashtu ndëshkimet

Pjesërisht Është riformuluar neni

aktualisht janë të larta gje që deshmojne edhe nga vetë statistikat e % së ndeshkimeve në shumat e borxheve të tatimpaguesve nga Raporti gjashtëmujorë i fundit nga ATK. Një ndëshkim minimal që aktualisht është në shumën prej 125 euro tani bëhet 1,000.00 euro, e kjo do ti detyronte personat e tatueshëm (tatimpaguesit) që të hyjnë në kredi për të paguar tatime, sidomos në rastet kur paraja merret me vonesë nga blerësit.

Neni 67, Dispozitat e kundërvajtjes

Përshkrimi apo listimi i shkeljeve: 1.19. Nuk paraqet Deklaratën Përmbledhëse ose nuk e dorëzon atë në afatin e caktuar ose nuk siguron të gjitha informacionet e përshkruara.

Duhet të jetë: 1.19. Nuk paraqet Deklaratën Tatimore ose nuk e dorëzon atë në afatin e caktuar ose nuk siguron të gjitha informacionet e përshkruara.

Arsyetimi:Duhet të sqarohet se cka nënkuptojmë me Deklaratë përmbledhëse, sepse në nenin 2 te Përkufizimet nuk është përfshirë ky perkufizim dhe as në Nene të tjera. Te Neni 54 paragrafi 1, është cekur Deklarata Tatimore

Po Është riformuluar neni

Neni 68

1. Duhet të publikohet më shpejt Udhëzimi Administrativ sesa periudha e paraparë prej 1 viti brenda hyrjes në fuqi të ligjit.

1. Poashtu, duhet të përcaktohet nëse deri në publikim të Udhëzimit të ri, mbetet në fuqi Udhëzimi paraprak

Jo Akti nënligjor do të nxirret brenda afatit 1 vjeçar

Administrativ për dispozitat të cilat nuk janë ndryshuar me ligjin e ri.

Arsyetimi:

1. Sepse mbeten shumë aspekte praktike/administrative të papërcaktuara që shkaktojnë probleme tek tatimpaguesit (p.sh. skema e shtyrjes së pagesës së TVSh në import).

2. Sepse duhet të ketë një Udhëzim në periudhën tranzicionale, dhe nëse jo, duhet të qartësohet në ligj që me hyrjen e tij në fuqi shfuqizohet dhe Udhëzimi paraprak Administrativ që ka rregulluar ligjin 05/L-037.

Neni 25, nën-paragrafi 2.2.1.2. (Udhëzimi Administrativ 3/2015)

Kërkesa për vërtetim nga autoritetet tatimore për regjistrim në TVSh nuk mund te jetë kusht që plotësohet gjithnjë sepse ka juridiksione ku TVSh nuk është sistem i aplikuar i tatimeve indirekte.

Sepse duhet të kufizohet vetëm në vende të BE-së ku TVSh-ja implementohet si në Kosovë dhe ekziston mundësia e konfirmimit nëse një person është person i tatueshëm apo jo. Por për raste tjera, p.sh. Shtete te Bashkuara, kjo kërkesë nuk qëndron

Pjësrisht Do të merret parasysh në hartimin e UA.

Neni 41, nën-paragrafi 2.1. dhe 2.3 (Udhëzimi Administrativ 3/2015)

Këta dy paragrafë janë në kundërshtim njëri me tjetrin dhe duhet rishikuar sepse në një moment lirojnë nga TVSh vetëm gazetat/revistat fizike (jo elektronike), ndërkaq në një moment të dytë lirojnë cdo veprimtari e kryer në fushën mediale nga subjektet mediale, të shkruara dhe elektronike.

Sepse krjion pasiguri dhe konfuzion tek tatimpaguesit në sektorin e

Pjeësrisht Do të merret parasysh në hartimin e UA.

mediave.

Neni 58, paragrafi 1 (Udhëzimi Administrativ 3/2015)

Ky paragraf duhet të rishikohet sepse nuk duket parim i drejtë që një tatimpagues që gabimisht ngarkon TVSh (p.sh. nuk është i regjistruar) të paguajë këtë TVSh në ATK por blerësi të mos e zbresë këtë TVSh.

Sepse duhet të kufizohet mos-zbritja e TVSh vetëm kur nuk kemi të bëjmë me person të tatueshëm. Në rastet tjera krijon barrë shtesë mbi pranuesit e mallrave/shërbimeve.


KAPITULLI VIII LIRIMET PA TË DREJTËN E ZBRITJES SË TVSH-SË SË ZBRITSHME

Të lejohet zbritja e TVSH së zbritshme, për ato biznese të njohura nga autoriteti kompetent i Kosovës (licencuara, akredituara),

Në këtë kapitull bëjnë pjesë shërbimet spitalore, kujdesi mjekësor, ofrimi i edukimit të fëmijëve dhe të rinjve, edukimi shkollor apo universitar, trajnimi profesional ose ritrajnimi, duke përfshirë furnizimin e shërbimeve dhe mallrave të lidhura ngushtë me këto, etj. Dmth te gjitha keto sherbime janë me interes publik dhe ndikojnë në mirëqenien dhe edukimin, shkollimin, trajnimin e qytetarëve. Këto biznese që merren me këtë veprimtari, shumica prej tyre investimet i kanë berë nga mjetet vetanake, ndersa nuk ju është pranuar TVSH e zbritshme.


Zyra e BE Trajtimi i autoriteteve publike si person i tatueshëm: Po Është riformuluar paragafi 2 i nenit 5

Direktiva kërkon që autoritetet publike të trajtohen si persona të tatueshëm në dy situata:a) kur kryejnë një aktivitet ekonomik të renditur në shtojce dhe ndrysheb) kur trajtimi i tyre si persona jo të tatueshëm do të çonte në shtrembërime të konsiderueshme të konkurrencës.

Projektligji (neni 5) kërkon vetëm a )

Një shembull tipik i një aktiviteti në b) do të ishin autoritetet lokale që udhëheqin një parking në konkurrencë me operatorët privatë. Ne do të rekomandojmë që të shtoni edhe skenarin e parashikuar në situatën b)

sipas propozimit dhe në harmoni me Direktivë

Neni 6 Pragu i regjistrimit

i projektligjit parasheh lirim të pjesshëm për të gjithë personave të tatueshëm. Sipas Direktivës, në parim çdo person që tejkalon pragun e regjistrimit është përgjegjës për TVSH për të gjithë biznesin e tij/saj. Zgjidhja e propozuar në projektligj duket të jetë jo praktike për t'u administruar.

Pjesërisht Lirimi i pjesshëm ndodh vetëm për transaksionin e parë I cili rezulton në tejkalim të pragut për TVSH. Pas tejkalimit të pragut çdo person që tejkalon pragun e regjistrimit është përgjegjës për TVSH për të gjithë biznesin e tij/saj. Nëse qarkullimi i biznesit është 29,000 euro dhe transaksioni

rradhës është në vlerë prej 5000 euro, që do të thotë me këtë transaksion e arrin limitin për tu regjistruar për TVSH atëherë vetëm shuma prej 4000 euro do ti nënshtrohet TVSH

Neni 26 Norma

Shkalla e reduktuar prej 8% për furnizimet me TI, ambulancat, vendet e automjeteve për fëmijë.

Ky lloj i normës së reduktuar nuk është parapare në Direktivë. Më e rëndësishme, duke lejuar ministrin që ta rrisë atë listë përmes një akti nënligjor është problematik. Në vazhdim të Direktivës, rekomandohet që kjo të rregullohet në ligj dhe në përputhje me normat e reduktuara të vendosura në Direktivë, në vend që ta lënë atë të hapur.

Jo Kjo dispozitë është e njejtën si në ligjin aktual

Neni 27 Lirimet

Ngjarjet kulturore. Kufizimet ne ngjarjet që promovojnë Kosovën? 1.18. gazetat dhe botimet periodike;1.19. furnizimi i shërbimeve nga mediat elektronike të radios dhe televizionit;

Jo 1.18 dhe 1.19 janë të trajtuara njejtë edhe me ligjin aktual.

1.20 është vendosur

Këto dy përjashtime do të dëmtojnë mediat pasi që këta persona të tatueshëm nuk do të jenë në gjendje të zbresin tatimit të tyre në TVSH. Ne do të rekomandojmë fshirjen e këtyre lirimeve dhe të zbatohet zbritja ne vend te saj..

1.20. Mallrat e renditura në Seksionin "D" të ligjit nr. 04 / L-163 (i referohet Pjesës D, Prodhimet Mjekësore?)

Të gjitha këto lirime për importet:

1.10. linjat e prodhimit dhe makineritë për përdorim në procesin e prodhimit,1.11. lëndët e para të përdorura për procesin e prodhimit;1.12. pajisjet e teknologjisë informative;1.13. gazeta dhe botime periodike;1.14. pajisje dhe materiale për nevojat e medias elektronike dhe të shkruara.1.15. librat, tekstet shkollore dhe botimet serike.

në ligj për të mos paraqitur problem në zbatim gjatë importit sepse me ligjin aktual është e trajtuar me akt nënligjor

Periudhat e deklarimit

Një periudhë njëmujore mund të jetë shumë e shpeshtë për personat e tatueshëm më të vegjël. Ministri duhet të konsiderojë lejimin e disa personave të tatueshëm që të deklarohen çdo tre muaj.

Jo Mënyra e deklarimit për TVSH është mjaft e lehtë për tu administruar dhe gjatë praktikës nuk janë vërejtur pengesa qoftë edhe

për biznese të vogla.

Neni 55. Pagesa e TVSH-se për import Neni (ose së paku përkthimi i tij në anglisht) është i paqartë dhe duhet të sqarohet.

Pjesërisht Para finalizimit të draftit do të rishikohet përkthimi i këtij neni.

Doganat e Kosoves Neni 21.35. Në bazë të nenit 4 paragafi 17 të KDA-së, Deklarata Unike Doganore (DUD-i) është definuar si akt me të cilin një person shprehë, në format dhe mënyrat e caktuara vullnetin për të vendosur mallrat nën një procedure të caktuar doganore.

Në vend të shprehjes ,,aranzhime” rekomandohet të perdoret shprehja ,,procedura doganore” ashtu siq eshte percaktuar me KDA, ndersa në këtë paragraf shprehja ,,aranzhime” duhet të fshihet me qenë se veq egziston shprehja ,,procedura doganore” (neni 4 paragrafi 16 KDA)

Jo Ky koment nuk pranohet per arsye se “aranzhimet” vlejne per qellime te TVSH dhe eshte mire I formuluar bazuar ne Direktiva

Neni 21

2.1 Në vend të shprehjes ,,aranzhime” mund të perdoret shprehja ,,procedura doganore” ashtu siq eshte percaktuar me KDA (neni 4 paragrafi 16)

Shprehja ,,lirimet totale” mund të zëvendësohet me shprehjen ,, lirim I plotë” neni 140,143 të KDA-së.

Pjeswrisht Ky koment nuk pranohet per arsye se “aranzhimet” vlejne per qellime te TVSH dhe eshte mire I formuluar bazuar ne Direktiva

Shprehja “lirimet totale”

zevendesohet me “lirim te plote” per arsye se terminologjia pershtatet dhe nuk ka ndonje problem.

Neni 29

1.4.Qartësim: nese pas tre viteve kemi parashkrim te TVSH-së.

Shprehja ,,aranzhim” mund të zëvendesohet me shprehjen ,,procedure”

Pjeswrisht Nese pas tre viteve kemi parashkrim te TVSH-së, TVSH nuk paguhet sepse konsiderohet se brenda kesaj kohe eshte konsumuar dhe nuk ka nevoje per ndryshime.

Ky koment nuk pranohet per arsye se “aranzhimet” vlejne per qellime te TVSH dhe eshte mire I formuluar bazuar ne Direktiva

Neni 30

1.4. Harmonizimi I shprehjes ,,mejte transporti” me shprehjen ,,automjet” nese specifikish per qellime te dipozites se caktuar nuk ka kuptim tjeter

JoShprehja “mjete transporti” konsiderohet qdo mjet I cili duhet te regjistrohet ne qendren e regjistrimit te

3.Dispozita të harmonizohet në konsultim me dipozitat nga Aneksi D I Kodit Doganor dhe Akcizave,.Ligjin per Lirite Fetare dhe Ligjin . Ligjin 04/L115 neni 13

automjeteve

Eshte ne harmoni me ligjin perkates per Lirite Fetare dhe ligjet tjera relevante

Shoqata e Mullisëve te Kosoves

Neni 26

-Te lirohet përpunimi i grurit nga TVSH dhe te trajtohet si shërbim i liruar.-Nese nuk eshte kjo e mundur atëherë Ujemi te tatohet me normën e reduktuar njësoj sikurse Mielli.

Po Ndryshohet nën paragrafi 2.3. ku shtohet dhe sherbimet e bluarjes se tyre

`

Introduction /Background

The issue of Value Added Tax is regulated by Law no. 05 / L-037, on Value Added Tax.

The implementation of the applicable Value Added Tax legislation has encountered difficulties and problems, which were presented in the analysis provided by the Concept Document with regards to the Treatment of the Legal Framework of Taxes and Procedures within the scope of the Tax Administration of Kosovo (TAK).

It is estimated that the applicable legal framework needs to be amended since several problems have emerged with regards to the implementation of the Value Added Tax. These problems have arisen because of some unclear and ineffective provisions as well as numerous gaps that leave spaces for different interpretations. These obstacles have been highlighted during the administration of the Value Added Tax process. Likewise, taking into account the fiscal packages of 2018, particularly those for manufacturing entities and exempts on imports , this has inflicted discrimination for domestic producers of those exempted goods at import. For this reason, the primary purpose was to harmonize the VAT law with government decisions. In particular, it is worth pointing out that the need for the amendment of the law has arisen with the decision to enable the payment of VAT within the country for imported goods as well. Details of other identified problems can be found in the Concept Document approved for this purpose.

Drafting of the Draft Law on Value Added Tax is a conclusion that derived from the Concept Document on Treatment of the Legal Framework of Taxes and Procedures in the scope of the Tax Administration of Kosovo (TAK), adopted on 27.04.2018 according to the decision No. 05/44. The analysis of the legislation in this area is foreseen to be drafted according to the work plan of the Ministry of Finance and as such is included in the Legislative Program of the Government of the Republic of Kosovo for 2018.

The finalization of the Draft Law was followed by the consultation process, which was done in electronic form and through meetings with the parties that were affected by the Draft Law, while all citizens of the Republic of Kosovo and different experts had the opportunity to give comments. Consultation of draft Concept Document was done in full compliance with Regulation no. 05/2016 on minimum standards for the public consultation process.

The progress of the consultation process

The Draft Law on Value Added Tax was published for consultation with the public in the electronic platform for consultation on 19 July 2018 and was open for comments until 9 August 2018. According to the Regulation on Minimum Public Consultation Standards , the Draft Law on Value Added Tax was published along with the Draft Consultation Document for the Draft Law, which has briefly presented summarized information on the Concept Document, goals, objectives, options and scope for consultation, and the information on the steps after the end of the consultation process.

In addition to publishing documents for consultation, the Ministry of Finance had a meeting with stakeholders. The meeting was held on 2 August 2018 with members of the German Chamber of Commerce in Kosovo. It is considered that public meetings with stakeholders and consultation through the electronic platform have been sufficient means to receive all contributions from stakeholders, taking into account their nature and the interests pertaining to the Draft Law on Value Added Tax .

Methods of Consultation Dates/Duration Number of participants/contributors

1. Consultations in written/ in electronic form;

15 working days 14 participants

2. Publishing in web page/Electronic Platform

15 working days

3. Public meetings 02.07.2018 8 participants

Summary of contributions received during the consultation process

Contributions for the Draft Law on Value Added Tax by stakeholders were mainly provided in electronic form. For the Draft Law on Value Added Tax, a total of 94 comments / proposals from 14 contributors were submitted. In addition to contributions in electronic form, contributions were also provided through stakeholder meetings. The Working Group has analyzed all comments and amongst all provided comments/proposals, 9 comments were completely received, 28 comments were partly received, whilst 57 comments were not received. Some of the provided comments were the same.

Other issues

In order to finalize the Draft Law on Value Added Tax as well as reviewing the received comments, the working group has held meetings. All received contributions were reviewed separately, whilst the detailed report on the received comments, contributors and the status of the contributions were presented in the complete form in the Annex no; 1 of this report.

Next Steps

The Draft Law on Value Added Tax was finalized and is proceeded for approval in the Government.

Annex – the detailed table with the information on the contributors during the meeting for public discussions, justifications on the received and rejected.

Commentator Comment Assessment of comment

Reasoning

KOSOVO CHAMBERS OF

COMMERCE

Article 26 Rates

Proposal 1

Within this Article, the reduced rates shall also include the catering industry, i.e. the part of "manual" products such as pastries which are mainly made by the (female) workers of the companies. Considering that countries of the region support the tourism and catering sector with 0% VAT and 0% Profit Tax, such treatment in Kosovo, only to a part of catering products, such as the aforementioned products, would not only help this sector in developing, as this sector is very important for the state budget, but would also increase the employment of young people.

No Annex III, which contains activities that can be taxed at a reduced rate does not foresee this part of the industry.

Article 29 Exemptions in import

1. The following shall be exempted from VAT:1.11. Raw materials used for the production process;;

Proposal 2

Partially With this draft law, the raw material is treated the same both in import and within the country (Article 33)

1. The following shall be exempted from VAT:1.11. Raw materials used for the production process, which cannot be found or produced in Kosovo;

Exemption from VAT only for imported raw materials would seriously harm the businesses producing raw materials in Kosovo, as well as the domestic market of raw materials. Consequently, such a provision would encourage an increase of imports and deepen the trade imbalance. In order to support local economy, preferential import provisions should not be allowed.

If the aforementioned option would cause difficulties in the application, the KCC proposes that the easiest way to resolve the issue is by providing equal conditions for domestic and imported goods. Hence, the VAT on raw materials produced in Kosovo and same products imported should be deducted.

Proposal 3

1. The following shall be exempted from VAT:1.11. Raw materials used for the production process, for which VAT exemption is foreseen for domestic production.

For the application of this Proposal, there should be a register of raw material that is exempted from VAT as domestic production, in order to ascertain which imports of raw materials would be exempt as a result of this.

Article 55 Partially This draft-law

VAT payment within the country for imports

Paragraphs 2 and 3 provide the same payment "at the time of import of goods" despite the differentiation made under the Article.

With the improvement of this provision and in spite of all the facilitations that would be provided to businesses with the possibility of choosing whether to pay VAT at the time of importation of the goods or after, the delays and/or administrative disputes that would follow with the provision of this option, if there is no robust control, would overweight the positive effects.

Furthermore, the way of setting the criteria for the businesses, and selection of businesses that would fulfil these criteria and how they would be replaced in case of non-compliance leaves room for doubt on the impartiality of the process as a whole.

Along with this concern, the possibility that some businesses would pay VAT later would undermine fair competition in the market and would favour some businesses over others. Insofar realistic expectations are concerned, small businesses would be harmed the most, as the criteria that would arise in the financial sense, would require high annual turnover, as well as business liquidity: the two components that are hardly found in the small and some of the medium sized businesses.

gives all persons who have the status of VAT declarers the right to pay the VAT within the country for any imports; however those who do not respect the payment deadline do not enjoy this right (until deadline determined by sub-legal act). Whereas, paragraph 2 of this Article allows VAT declarers to choose whether to pay VAT upon import of goods or pay within the country.

Article 65 Tax authorities

Increasing the state administration is a meaningless action, which has not

No The goal is to create a structure that deals exclusively with

been justified within this draft-law. The Tax Administration of Kosovo should be the authority driving all possible changes and should be the guarantor of all possible changes and progress of foreseen procedures.

Likewise, the ambiguity of paragraph 4 of this Article leaves room for interpretation that Customs also have the power to perform duties for the administration of VAT and deal with other customs arrangements. In this case, there would be overlapping of work foreseen in paragraph 1 with Kosovo Customs, which would make the establishment of this new authority fundamentally groundless and unnecessary.

VAT management. Whereas, Customs has the same functions as with the current law.

Article 66Legal remedies

The TAK administration and Kosovo Customs are administrative institutions, and consequently pose an administrative dispute. Legal remedies should be foreseen in this draft law.

Article 67 Misdemeanour provisions

2. A fine for misdemeanor in the amount of €1,000.00 up to €50,000.00 shall be imposed on a taxable person if he: 1.2. Fails to calculate VAT in the case of reverse charge.

Partially This Article represents the course of the administrative procedure.

With regards to the minor offences provisions, this is regulated in Article

Paragraph 1 of this Article cannot absolutely be endorsed, as this Law grants TAK the right to impose fines of €1000 to €50,000 against businesses for a technical error in the amount of €10, therefore the paragraph of this Article cannot pass as such and should be corrected by % on the value of the erroneous transaction i.e. 1.25% of the obligation generated + error compensation.This should be annulled as our businesses, which perform transactions worth millions during the year will undoubtedly have technical errors and under this paragraph every business runs the risk of being fined, and this article also gives law enforcers the possibility of manipulation in such cases

It is requested to revise the reverse charge, as the problems encountered in the application of the reverse charge continue to make the doing business in one of the largest domestic industries, i.e. that of construction, harder.

Current procedures for the reverse charge are extremely complicated and have consequently damaged businesses, efficiency-wise, in their work. Also, the specifics of existing law on the reverse charge have driven numerous construction companies to divide their business on the line of services and goods, only for VAT collection purposes. As a result of these specifications, today in Kosovo there are many fictive companies that are as a result of immature and inapplicable policies.

Moreover, KCC has received many requests from member businesses that provide services requesting for services to be exempt from VAT or have VAT reductions.

67.

Paragraph 3 of Article 38 has been reworded to clarify the reverse charge.

SCAAK

Article 26 Rates The following paragraphs shall be erased 2.12. supply with medicines, pharmaceutical products, instruments, medical and surgical devices; 2.13. medical equipment, ambulances, aids and other medical devices to facilitate or treat inability for exclusive use by the disabled, including the repair of such goods and supply with children’s vehicle seats;

Amend paragraph 2.5 as follows: 2.5. Raw, semi-processed and cooking oils made of grains or oil seeds for use in cooking for human consumption, but also for preparation of animal feed.

Considering the situation of the healthcare sector in Kosovo and that VAT is the tax paid by the consumers, the VAT charge on these products directly relates to the burden of persons receiving these products, including invalids, pensioners, special categories, as well as other persons with chronic diseases, etc. In Kosovo, the poorest category, including social cases, invalids, pensioners, etc. who receive assistance and pensions of minimal amounts, are the most frequent consumers of the products mentioned in the comment. These are products taken by consumers not due to their will, but rather because they have to; these are products that should not be compared to those of the media or the like, which have been exempted.

Purchase and import of unprocessed and semi-processed oils is subject to the rate of 18%, while purchase and import of cooking oils is subject to 8% VAT, i.e. the manufacturer or processor when purchasing unprocessed or semi-processed oils pays VAT by 18% and when it processes the same and sells it as ready for cooking it pays VAT at 8%

No Due to the exemption from customs duties in 2015, it is decided that these products will be set at a reduced rate for VAT.

If it is understood correctly, the raw material in import is exempt from VAT while the final product of these oils is sold at the rate of 8%.

Article 27Exemptions for certain activities in public interest

The following paragraphs shall be added 1.20. Medicines1.21. supply of medicines, pharmaceutical products, instruments and medical and surgical appliances;1.22. medical equipment, ambulances, aids and other medical appliances for the purpose of facilitating or to treat the disability for the exclusive use of the disabled, including the repair of these goods and the provision of children's car seats;1.23. Renewable energy installations.

Given that VAT is the indirect tax paid by the consumer (in this case the patient), the VAT exemption for medicines is in function of helping the most vulnerable categories of society in Kosovo, such as pensioners, chronically ill cases, with cancer etc. and in the function of overall situation of health in Kosovo.This is related and completes the exemptions provided for in paragraphs 1.1 to 1.5 of Services. While newspapers and periodicals, which are considered non-necessary, are exempt, the medicines that are needed for the ill persons should also be fully exempted. VAT on these supplies affects the most vulnerable category in Kosovo.With the entry into force of healthcare contributions this could be decided. Furthermore, given that medical personnel are emigrating abroad, this would help a little bit in investments in the health sector, when there are data that Kosovar clients are being treated abroad, paying millions of euros.Even so until 2015 the medicines were exempt from VAT.

No Due to the exemption of customs duties in 2015, it is decided that these products will be set at a reduced VAT rate.

Article 27 No It will be

Exemptions for certain activities of public interest

To be added: 1.23. Renewal energy plants for natural persons located in accommodation facilities that are not of commercial nature.

Taking into consideration the European Directive in the area of energy, as well as the European Commission Country Report 2018, where Kosovo is required to meet the target of 25% of renewable energy by 2020 and in order to protect the environment, the VAT exemption for these installations would help achieve this goal. This would also allow the protection of the environment in places where pollution level is high. Taking into account the environmental protection and the lack of energy in Kosovo, promoting and encouraging the use of renewable energy through the VAT exemptions of renewable energy production plants for accommodation facilities is fully in the function of overcoming this situation.

considered as a request in the future.

Article 38 The manner to exercise the right to deduct input VATParagraph 2 is proposed to be amended

2. If the taxable person does not deduct his input VAT in this tax period, he may deduct this amount of input VAT at any time after this tax period, but no later than the last tax period of the calendar year following the year in which he was entitled to deduce the VAT. 2.1. If the time limit under paragraph 2 is exceeded, the basis and amount of input VAT shall be recognized as an expense for other types of tax under the laws in force.

Article 18 of the Law on Tax Administration and Procedures, states:

No It is clearly defined in the law, as well as direct tax laws, and procedures do not limit recognition of expenditures within the same term as the restriction on the right to VAT deduction in this paragraph.

2. A taxpayer may submit a changed tax declaration if he or she subsequently discovers an error in a tax declaration that has already been submitted. The deadline for submitting a changed declaration is six years after the due date of the declaration being amended.

3. Where a taxpayer subsequently realizes before the period for an assessment has elapsed that a return submitted by him or her or for him or her is incorrect or incomplete and that this can lead or has already led to an understatement of tax or overstatement of tax refunds and credits, he or she shall be obliged to declare this without undue delay and to perform the necessary corrections. This obligation shall also concern the taxpayer’s universal successor and the persons acting on behalf of the universal successor or the taxpayer pursuant to Article 16 of this law. The notification obligation shall further apply where the conditions for tax exemption, tax reduction or other tax privileges subsequently cease to exist, whether in full or in part.

4. The amended tax declaration must be accompanied by any additional tax due or, if applicable, a request for credit against another liability (current or future), or a refund of the excess tax paid.

Hence,

In order to avoid causing harm to businesses, the two laws should be harmonized within the period provided for the correction of tax declarations (whether one, two or six years) so that at the time when correction is allowed, to allow and accept corrections to all the accounting positions/items, for which the taxpayer is obliged to declare and pay the liabilities.

According to the current law on VAT, namely Article 38, for years

businesses in Kosovo have been damaged, while under the declaration of tax or over declaration occurs in most businesses when the business later finds error in the tax declaration which it has already submitted, provided and permitted by point 2 of Article 18 of the Law on Tax Administration and Procedures.

During TAK audits, in cases where a business has declared deduction of VAT lower than in reality, and has made corrections after several years, this Article does not allow TAK to recognize such deduction of VAT as expense (because this is how TAK is acting), and only recognizes for a period of two years, but in cases where businesses have under declared the obligation - has over declared the deduction of VAT, TAK charges the business with additional tax for up to 6 years back. Having in mind this situation, such non-conformance of laws, respectively Articles, businesses are being continuously damaged, so experts are asked to revise these two Articles of relevant laws.

Article 67 Misdemeanor provisions

Three proposals:3) To delete completely this Article or the amounts from € 1,000 to €

50,000

4) A minimum amount of € 125 should remain, while the maximum amounts based on a % of the amount of tax not calculated or not paid, but not more than 25% or not more than € 40,000.00;

Administrative penalties under the applicable laws become minor offences.

Rationale:

Yes This paragraph has been reworded

The Law on Tax Administration and Procedures, specifically Article 58, administrative fines for VAT has been foreseen, and Article 53 provides for any violation of non-registration by turnover. If this Article is to be applied, it appears that the same person shall be fined for the same offense with two or three administrative fines but also for minor offenses.This, first of all, is against human rights.

Administrative and minor offence matters are currently regulated, as they should be, by the Law on Tax Administration and Procedures.Even punitive amounts from € 1,000.00 to € 50,000.00 are so high that it cannot be said to be a minor offense (e.g. for an error by a taxable person with an annual turnover of € 32,000.00 in a receipt that could be worth € 50.00 of VAT, the fine imposed will be from € 1,000.00 and more).

This implies that businesses with these multiple and high fines could not survive and would thus bankrupt. Even so, the fines are currently high, which is also evidenced by the statistics of % of fines in the amounts of taxpayers' debts from the last six months report by TAK.A minimum fine, currently amounts to € 125 and now will become € 1,000.00, would force a taxable persons (taxpayers) to get loans in order to pay taxes, especially in cases where money is delayed by buyers.

Article 67 Misdemeanor provisions

At the description or listing of violations

1.19. Fails to submit Recapitulative Statement or fails to submit it in the prescribed timeframe or fails to provide all of the prescribed information.

It should be

Yes This paragraph has been reworded

1.19. Fails to submit the Tax Declaration, or fails to submit it within the prescribed time frame, or fails to provide all of the prescribed information.

It should be clarified what does Summary Declaration mean, as in Article 2 under Definitions this definition is not included, nor in other Laws.

Article 54, paragraph 1, is Tax Declaration

European Investors Council

Article 29Exemption on import

1.11. For the raw material used for production process, the European Investors Council (EIC) proposes: Paragraph 1.11 provides foreign producers with a more favourable position compared to domestic raw materials producers, since the domestic raw materials will be sold with VAT, whereas imported ones will be sold without VAT, which is in fact contrary to the logic of this law itself, which aims to support domestic production.We propose that this paragraph should not be valid if the same raw materials are produced within the country.This means that, if a raw material is produced within the country, for the same import, the exemption from VAT should not be valid.This amendment to the Draft law on VAT shall create equal conditions for domestic and foreign raw materials.This will also be useful for the state budget that will impose better control over the collection of VAT.

Partially With this draft law, the raw material is treated the same both in the import and within the country (Article 33)

Article 55 Partially The legal provision

VAT payment within the country for imports

Clarify correctly for which imports VAT may not be paid at the border, and whether this applies to all imports or to certain imports. We consider that this issue should be specified in details. With regards to paragraph 4 of Article 55, we request from TAK to clearly set the time period within which the bylaw concerning conditions for implementing the concerned article should be issued. Therefore, we propose the following wording: “Minister issues a bylaw concerning the conditions for implementing this article not later than 6 (six) months from the date of entry into force of the law.” “The Minister shall issue a sub-legal act on the terms of application of this Article, no later than 6 (six) months from the date of entry into force of the law.”

applies to all imported goods, while by sub-legal act may be set limitation for taxpayers who do not have regular imports.

Article 65Tax authorities

1. Minor offence fines in the amount of € 1,000.00 to € 50,000.00 are imposed on a taxable person, if:1.2. Fails to calculate the VAT on the reverse charge.

1.11. Fails to pay or does not pay the calculated and reported amount of VAT to the account foreseen for payment within the deadline.

We consider that the definition as such is quite arbitrary and leaves room for a wide range of interpretations and therefore specific conditions should be set when this can be implemented by TAK.

In paragraph 1.11 - the fines are very harsh. Sometimes it happens that the VAT declaration is made, but the business does not have enough funds to pay, and therefore the payment is not made through bank.

Yes This paragraph has been reworded.

Kosovo Banking Association

Article 28 Exemption for other activities

Paragraph 1.4 shall be reworded.

1.4. transactions, including relevant negotiations and deposits, current accounts, payments, transfers, debts, checks and other negotiable instruments, including collection of bad debts based on court decisions for realization of mortgage;

Banking activities for collection of bad debts from the realization of mortgage and its sale through auctions should be an exempted activity, because as such, it is not the primary activity of banks and is not done for trading purposes. But this activity is exercised for the primary purpose of realizing the loss from bad loans.

No This provision is in line with the EU directive

VALA PTK

Article 2 Definitions:

The definition of the notion "Administration" should be given. In the previous law the TAK acronym has been used; point 1.1 of Article 2 stipulates: TAK - Tax Administration of Kosovo.

Article 2 Paragraph 1.17The law does need to have this technical elaboration. AI serves for this purpose.

Partially The administration and its structure will be clarified by a sub-legal act.

This definition is given also in the current law, except that it has been aligned with the sub-legal act in force, issued in 2018.

Once again, we propose that the word (Supplies) is changed in the entire law with the word Sale. This is because almost all citizens and all accountants in our country take the word Supply for purchasing and not for sale. After all, it corresponds better with the word purchasing. Therefore, not Supply and Purchase, but instead "Sale and Purchase", or in certain cases "sell-purchase".

No The term supply is a general term and is used regardless of whether it is for the buyer or the seller.

Article 4

In the old law, a taxable person is any person who is or is required to be registered in the VAT. Has the concept of a taxable person changed or is there a technical error?

NoThe first paragraph of Article 4 has been reworded in order to include each person carrying out an independent economic activity, while the criteria to be met for VAT registration are set out in Article 6

Article 64Paragraph 1 shall be reworded as follows

2. Each person has the right to file a request for review of the decision issued by the Administration, which is related to the application of the legislation on Value Added Tax. This should be implemented in accordance with the procedures foreseen by the Law on Tax Administration and Procedures.

No The provision is the same as in the draft law.

Article 55, Paragraph 3

Such punishment for all future imports is not appropriate. We propose that interest rates be set for delayed days, while future imports continue with the same scheme.

Partially Paragraph 4 regulates this issue.

Article 28

1.10 It should be specified: does the VAT exemption apply for the selling of land as such and the sale of land in which there is a building or a house; or only the land in which there is a building or house are exempted. If meant for both, then it should be: Sale of land and sale of land in which there is a building or a house.

No The provision on land exemption is clearly explained in the law.

Paragraph 2.10 of Article 26 shall be reworded as follows:

2.10. Supply of brochures, leaflets and similar printed materials, children's photo books, drawing and colouring books, printed or manuscript music books, hydrographical maps and similar charts, and membership in the libraries.

No The provision is clearly explained in the law.

ORGANIKA Association of processors and

exporters of NTFP

Request for placing Non-Timber Forest Products (NTFP) and Medicinal and Aromatic Plants (MAP) on the list of low VAT rate items. The list is attached. The request was sent to the Minister of Finance.

No It will be considered in the future.

German Chamber of Commerce

Article 22

The chargeable event and chagrining of VAT for supplies of goods and services, paragraph 3.1

Partially It will be analysed to include in the Law on Tax Administration and Procedures.

At Article 22, paragraph 3.1,

3.1. When a payment is to be made or is made in the account before the goods or services are supplied, the VAT shall become chargeable when payment is received and on the amount received …

It should be added the following text (or to create a special Article) …..

Except in cases of construction industry, when we have a co-investment agreement between the construction company as a contractor / investor or only as a contractors and the landowners. The construction company will declare on the sale of apartments to landowners upon completion of construction of the building (respectively, on the occasion of commencing the use of apartment buildings).

RATIONALE:

We consider that under the current practice, whereby construction companies are obliged to declare on the sale at the moment of commencing construction, all apartments that are given as compensation to owners of apartments, are causing a large financial burden on companies at the beginning of construction of the building. This applies especially to business objects to be declared on sale at the beginning of construction of the building and is causing a large financial outflow.

Article 26Two proposals (Second proposal is attached as separate document)

1. Considering the level of Tourism in Kosovo, in which there is much to be done, but also the initiative of the government to give this sector a

No Annex III, which contains activities that can be taxed at a reduced rate, does not foresee this part

priority, we propose that the hotelier industry be given a priority by introducing it into the category of Reduced VAT Rate. As we know, Kosovo is far behind with the level of hotels, restaurants and the like in comparison to the surrounding countries, so the introduction of this sector into the reduced VAT rate would cause for investments to be directed in this, whereby we would have an increase in quality and service, and this sector would be suitable for foreign tourists. We also know that the sector of this industry, such as restaurants, cafeterias, etc., represents an employment potential, as this sector is very attractive and easily accessible for jobseekers, and consequently would also affect the reduction of unemployment in the country.

Rationale:

1. Such practice has been practiced by the countries of the region, where for example the Republic of Albania has made a very big step by reducing the VAT, but also the Tax on Profit for this sector with the conditions provided for in the relevant law.(http://www.financa.gov.al/al/neësroom/lajme/ulet-tvsh-per-turizmin-nga-20-ne-6-ministri-ahmetaj-promovojme-sektorin-nxisim-investimet-dhe-te-ardhurat&page=3 )

In the light of Article 26, we request that the reduced rates for the Tourism Sector to also include the catering industry, i.e. the part of "manual" products such as pastries which are mainly made by the (female) workers of the companies. Considering that countries of the region support the tourism and catering sector with 0% VAT and 0% Profit Tax, such treatment in Kosovo, only to a part of catering products, such as the aforementioned products, would help this sector in developing, as this sector is very important for the state budget, but would also increase the employment of young people..

of the industry.

http://www.financa.gov.al/al/ne%C3%ABsroom/lajme/ulet-tvsh-per-turizmin-nga-20-ne-6-ministri-ahmetaj-promovojme-sektorin-nxisim-investimet-dhe-te-ardhurat&page=3



Article 27Exemption for other activities of public interest

To be added: 1.23. Renewal energy plants persons located in accommodation facilities that are not of commercial nature. Rationale: Taking into consideration the European Directive in the area of energy, as well as the European Commission Country Report 2018, where Kosovo is required to meet the target of 25% of renewable energy by 2020, and with the aim of protecting the environment, the VAT exemption for these installations would help achieve this goal. This would also allow the protection of the environment in places where pollution level is high. Taking into account the environmental protection and the lack of energy in Kosovo, promoting and encouraging the use of renewable energy through the VAT exemptions of renewable energy plants for accommodation facilities is fully in the function of overcoming this situation.

Furthermore, this Article has no budgetary implications as currently there are very few natural persons and households that install such facilities.

No It will be considered in the future

Company: Devolli Corporation

Proposal for amending Article 26 of VAT, i.e. inclusion of this sector in the reduced rate category:

The second proposal deals with the reduction of VAT rate for companies dealing with bad debt collection, i.e. late credit returns management for banks and MFIs operating in Kosovo as outsource of Banks and MFIs. Based on the specifications of the management service for non-

No This provision is in line with the EU Directive and we believe it is being addressed appropriately.

Devolli Corporation

performing loan and the unfitting burden of application of the 18.00% VAT rate, which we consider is being applied, we address this request for review based on:

6. The industry and the products we provide as service (non-performing loans management service) has been exempted from VAT, namely Banks and MFIs have been exempted from VAT for that service, while the same service, 100%, is provided by our management, but as a specialized company we are subjected to 18% VAT payment,

7. As a company specialized in management of non-performing loans, we manage loans starting from the 30 days delay notice call service, negotiation and initiation of legal procedures and for each category the 18% VAT rate is applied.

8. The provision of the same non-performing loan management services and the application of VAT, places our company, which provides non-performing loans managing services, in an unequal position in terms of VAT application, making our operation difficult.

9. We as a company cannot transfer VAT to customers, i.e. debtors who have non-performing loans, which we are authorized to manage, because it is illegal to have additional fees before the execution of enforcement procedure. And because of the inability to transfer VAT, we as a company are obliged to pay VAT,

10. The initiation of procedures through Private Enforcement Agents is subjected to application of VAT in the rate of 18.00%, but the same is transferred to the debtors, whereby the credit obligation increases by adding the VAT rate, which for our companies is not allowed,

Moreover, if viewed from the perspective of the activity being exercised, then one can come to the conclusion that these companies are considered as subdivisions of the Banks that manage the credit delays, as they strictly

apply all the rules and instructions of the respective Bank, with which they have a contract. For example, if the same product is collected by the Bank, it is not subjected to VAT, whereas when collected by the companies that handle collection of such delayed debts they have to pay the VAT, although in essence it’s the same product and there should be no disfavouring treatment in this case.On the other hand, if we consider the principle based on which VAT is imposed, i.e. the value added tax on the market, it results that these companies do not generate any new value from such activity, but rather only ensure the collection of delayed loans, and this is not a service where we increase the value of any product or service, but only collect delayed credits from where one percent is taken by the company and the rest is returned to the bank. For example, if a person pays his delayed loan to the bank, he is not charged by any additional tax or VAT, so if he pays the loan value on demand (by the activity of these companies), he should have the same treatment.

Zaim Lubishtaku - TAK

In the definitions section

- The terms Employer and Employee should be deleted

- The definition of person shall be deleted, as for VAT purposes we only have the taxable person;

- The rebate I think it is not well defined, the return of goods should be deleted, and it is not related to rebate.

No - terms employer and employee exist also in the current law;

- The definition of person has not been added; it is only clarified and aligned with other tax laws.

- The definition is the same as in the current law

Article 38 Manner of exercising the right of deducing the input VAT

The transfer of VAT crediting over 6 years, loses the right to input VAT in the following periods.

No It is self-explanatory in the law.

Article 42 Deduction of input VAT in the beginning of economic activity as taxable person registered for VAT On the day when the registration for VAT purposes becomes valid, the taxable person shall be entitled to the deduction of input VAT on goods and assets, which he has in stock at the moment of reaching the limit, pursuant to Article 6, 7 and 8 of this law.

The right to deduction of input VAT on goods and assets, referred to in paragraph 1 of this Article, shall apply to taxable purchases and imports that have occurred not earlier than the first tax period of the preceding calendar year, tax period when the taxable person has been registered for VAT.

No While the taxable person is required to sell the goods with VAT, then the input VAT should be recognized for all goods in stocks, at the moment of becoming VAT declarer.

Article 55 VAT payment within the country for imports - It should be made concrete and to be written simply.

No The provision is clear in the draft law

Article 1, paragraph 2 of this Law in the form described, by describing the names of EU directives, we consider that it is excessive and should be corrected. Because we have some Articles in this law that are inconsistent with these EU Directives.

No Entire legislation covering the VAT area at EU level has been identified and included in the Law

Ferid Sylejmani - TAK

Proposal: This text should be selected in paragraph 2 and should have a brief summary, rather than describing EU Directives as provided for in this paragraph

(Article 1, paragraph 2), regardless of whether the legislation of our country is fully or partially in line with the EU legislation.

Article 1, paragraph 1.15.

It needs to be checked whether the term "rebate" is given the correct definition or the entire definition needs to be corrected, or it should be this text alone: the deduction paid to the buyer after the occurrence of the transaction.

No This provision is the same as in the current law

Article 1, paragraph 1.18.

What is the meaning of this definition and to what ARTICLE is related and has effect this definition.

No This provision is the same as in the current law

Article 1, paragraph 1.25

This definition should be deleted, as for VAT purposes we only have the taxable person.

No The definition of person has not been added, but it is only clarified and harmonized with other tax laws.

Article 5

It should be defined for what activities we are talking when the phrase "Those activities or those transactions" is mentioned, because there were discussions on some field activities whether they are taxable or not, such as parking fees, rented premises, etc.Because paragraph 2 of this Article, mentions in the following the performance of some activities and transactions that are taxable according to Annex 1. Thus paragraph 1 of this Article does not consider as taxable persons if public authorities when collecting taxes ... payments in respect to those activities or those transactions. So, we need clarifications with regards to paragraphs 1 and 2.

No The provision is clear, additional explanations may be provided by a sub-legal act.

Article 6

It should be clarified for which Administration, because the way it is written it does not imply the Tax Administration of Kosovo (TAK). Therefore, it should be as it has been in the applicable law "TAK", or to be prescribed as Tax Administration of Kosovo. Because if we read the definitions, the term 'Administration' is not given, and this term may have the meaning of many other Admirations.

Partially This part shall be explained by a sub-legal act

Article 9

Paragraph 1 does not seem to comply with paragraph 2. If you analyse paragraph 2, you can see that taxable persons cannot be deregistered from VAT even after a full calendar year following the first year. This means that it must be registered for VAT for two years, whereas paragraph 1 shows that if the turnover during the last calendar year has been under the

No Paragraph 1 and 2 address separate issues: paragraph 1 is related to the right to request deregistration, whereas paragraph

limit of Article 6 of this Law, the deregistration enters into force on the day of application. This provision needs to be revised.

2 defines the last calendar year and limits the time period to request deregistration from VAT.

Article 10

The proposal concerns specification of the leasing and construction and maintenance work with Law, i.e. adding two new paragraphs.

No Comment not clear.

Article 14

In Article 14, I propose adding a new paragraph (paragraph 5) for services with prepaid cards or filling/refilling of airtime/television subscription, etc. This has been addressed in the Administrative Instruction, but there have been dilemmas in practice with regards to this activity. Therefore, given that this service activity is increasing, I am of the opinion that this needs to be reflected in the Law and addressed in compliance with EU Directive.

Partly Dilemmas will be addressed with e bylaw.

Article 24I propose adding a specific article for customs reassessments for goods and services. Customs reassessments should be the basis for addressing sales in the internal market with regards to VAT, using the value of reassessment of Kosovo Customs as a basis.

No Customs conduct ex-officio assessment for customs purposes, whereas the

Article 26

I notice that paragraph 2.9 has been amended. In the current law, paragraph 2.9 reads “textbooks and serial publications.” This text now has been deleted completely and it is not clear to me where this paragraph has been incorporated; also, this paragraph has been replaced with paragraph 1.20 of the Article 27 of the Law 05/L-037. However, should this amendment remain, a specification needs to be made in the Law about the competent authority and if the transport companies have no permit from the authority (the authority needs to be described), what happens with these public transport companies. How it should be addressed? Explain it with a new paragraph.

transaction value is taken for VAT purposes.

This paragraph has been incorporated in Article 33The competent authority is the authority for setting the prices of public transport. The only amendment is that it has been transferred from Article 27 to Article 26.

Article 27

With regards to provided vocational education, the Instruction has contradictions with regards to several services, e.g. courses of foreign languages, courses of math, physics, etc.My proposal is that such courses should not be exempted as are not subject to these legal provisions; therefore, this should be clearly specified in this law.

No Dilemmas will be addressed with a bylaw.

Article 29

This provision does not comply with the Administrative Instruction and Administrative Instruction for Investment Gold; to avoid dilemmas, amend the Administrative Instruction for Investment Gold instead of the Law, or incorporate the amendment in the Law as requested by the Association of Gold Dealers, thus reaching harmonization. Consider this treatment exactly as in EU Directive.

No The provision is in compliance with EU Directive, whereas the bylaw will be issued in compliance with the Law.

Article 30

Proposal: Here I would propose adding a new paragraph for the diplomatic staff of Kosovo. Personal items for a person in diplomatic mission should be exempted. This exemption will not apply to alcoholic beverages, tobacco, and equipment for conducting an economic activity.

No The provision is in compliance with EU Directives.

Article 38

As this provision has been subject to various interpretations, using the best international practices, add e new paragraph in compliance with Article 52 of this Law concerning the right to deduct VAT according to this Article and application of reverse charge for services purchased abroad. This can be reflected according to the PED being implemented. As this provision has been subject to various interpretations, using the best international practices, add e new paragraph in compliance with Article 52 of this Law concerning the right to deduct VAT according to this Article and application of reverse charge for services purchased abroad. This can be reflected according to the PED being implemented.

Yes Paragraph has been reworded

Article 42

I am of the opinion that this paragraph has been governed with the Law 05/L-037 righteously and therefore should not be amended, i.e. on the day of registration for VAT needs, the taxable person shall acquire the right for input VAT for goods he has in stock on the moment the limit is reached pursuant to Articles 6, 7 and 8 of this Law. With regards to assets, I am of the opinion that this should be governed with Article 41 “Adjustments of deductions”.

No The provision is the same with current Law

Article 55

This article has no proper explanation; it is very confusing how it will be in practice and therefore needs simplification. Also, I consider that it is not fair to leave two options. There should be only one option. All to be paid within the country or all in the customs point. The option of choosing creates a problem and will not be a good management.

No This provision is clear and has been drafted in compliance with European practices.

Article 64

This article needs to be deleted as the complaint is provided for in the Law on Tax Administration and Procedures. Law on VAT governs the system of Value Added Tax, and this is provided even in Article 1 “Purpose” of the Law on VAT.

No This article refers to the Law on Tax Administration and Procedures

Article 66 and 67 These articles should be deleted from this Law.

Partially These articles have been reworded

2.12. supply with medicines, pharmaceutical products, instruments, No Due to the

Naim Havolli- TAK

medical and surgical devices (transfer this paragraph to Article 27) exemption from customs tax in 2015, it has been decided to include these products in the reduced rate for VAT.

Remove from Article 28

1.9. betting, lotteries and other forms of games of chance, subject to the conditions and limitations laid down by the competent Authorities of Kosovo;

No The excise rate has been set for this category.

Article 38

Reformulate and clarify paragraph (3):

“If the taxable person receives an invoice showing VAT from the person who is not entitled to claim VAT without fulfilling the conditions contained in Article 4 and 6, as well as if it belongs to transactions according to CHAPTER VIII EXEMPTIONS WITHOUT RIGHT OF DEDUCTION OF INPUT VAT of this Law, he shall not deduct the VAT shown as input VAT, irrespective of whether he pays that VAT”.

Partially

To be reworded.

Article 43 No The provision is clear and aligned

Reformulate this article because there are dilemmas whether it is about fiscal or calendar months!?

6.4 if the procedures to call it a bad debt have not been initiated within twenty four (24) months from the date of obligation to pay.

with the same provision with direct taxes.

Article 47

Add a new paragraph, as oftentimes we have cases of Debit Notes and Credit Notes from abroad Kosovo with taxable persons in Kosovo, which we are treating with multiple standards. Therefore, for these cases I propose the new paragraph as in following:

3. “In case of import or export of goods, inform customs authorities according to the customs code for Debit Note and Credit Note”.

No The provision is clear in the Draft Law

Article 52

I propose the deletion of paragraph 6.

Partially Reworded

Delete Article 55, 65, 66, 67 and 68. Partially Reworded

Sefedin DaciArticle 24 – Taxable amountReformulate the open market value

No The provision is clear.

Article 36 Clarify the payment/closure of definitions and consequences arising in case of failure to close in the bank.

Partially The provisions and restrictions will be clarified with a

bylaw.

IMF

All main political/administrative decisions, such as norms, exemptions, deductions and other facilitations should be governed by primary legislation. Numerous ministerial discussions, including related bylaws/secondary/determinative and governing legislation on how a tax procedure or administrative action is to be ultimately executed by the Tax Administration of Kosovo (TAK) remain a concern. This has been applied 51 times in the revised Law on VAT, which often addresses important political and administrative solutions, such as (i) VAT consequences for transferring businesses (a very significant facilitating measure), (ii) determining what constitutes a point of supply of goods and services (this, above all, should be clarified in the primary legislation), (iii) exemption of import from VAT (iv) expansion or reduction of the list of products with reduced rate, and (v) expansion of the list of exemptions in the public interest.Ministerial powers provided for in Article 27.3 are extensive and would be more preferable if these criteria are more defined in the primary legislation. This should also protect the minister against unnecessary lobbying. Also, a key issue is whether the legislature can decide over the merits of the revised law when is not accompanied with the relevant provisions in the bylaw or secondary legislation. On the other hand, there are issues of secondary legislation for which the minister is not required to issue direct decisions. The right to issue secondary legislation or regulations for proper administration, time limits and VAT documentation on imports are simply administrative decisions to be issued by Customs and TAK. It is not clear why the Minister of Finance has to issue the decisions, but he may surely be the ultimate authority for adopting the administrative practice.

No It has been provided for the Minister to govern more specifically, with bylaws, the procedures for implementing several articles. Also, given that VAT is administered by TAK and Kosovo Customs, bylaws cannot be issued by lower levels than the Minister. Also, both these bodies propose procedures and are involved in drafting the bylaws.

Article 27 No This provision has been amended in

Exemptions are extensive and need to be rationalized. In Article 27, the list of exemptions for certain activities in the public interest is very extensive for the case of Kosovo. They not only have tendency to be distorted, but in certain cases create supplies that do not attract output tax, and the tax paid for payments of such supplies is not praiseworthy. This violates the neutrality of VAT and distorts production decisions. Businesses providing exempted supplies are encouraged toward own supply, are vertically integrated or purchase foreign inputs. Thus, exemptions may damage local discrepancies: why a grant would in one hand provide a reduced VAT rate for supply of medicines and surgical equipment and then a full exemption for provision of medical services? Similarly, in Article 29 – with the system of Income Tax Credits (ITC) and VAT reimbursement system – there is no justification for exemption of production lines imported and machinery to be used in production processes. While this is already included in the existing Law on VAT, the new law provides an excellent opportunity to consider. If the concern herein is related to the challenges of reimbursement of excessive ITCs, then the priority should be the improvement of VAT reimbursement system instead of presenting the distortions in VAT drafting.

2015 in order to support development of domestic producers.

Voluntary registration (Article 8). While the principle of voluntary registration is acceptable, TAK should protect itself against the right of small sellers (lower than the registration of turnover threshold of EUR 30,000) to be registered for VAT. With the high turnover-based threshold, micro and small businesses are likely to be exempted from VAT. Several countries have different thresholds for various activities. In practice, multiple thresholds tend to create administrative complications without proportional profits, and therefore are not recommended. For Kosovo is proposed a standard registration threshold and opportunity for voluntary registration for businesses with a turnover above the low minimum threshold (2nd threshold).

No According to EU Directive and other European countries, the voluntary registration for VAT is allowed from the first day of economic activity.

The VAT should be applied upon purchasing a new residential building from a property entrepreneur. This seems to have been ignored in Article 28 of the Draft Law on VAT of 2018. In VAT terms, the real property is akin to other durable goods and services. Under a pure VAT, all purchases regarding real property by VAT-registered taxpayers are subject to output tax, while purchasers or users of real property are entitled to a corresponding input tax credit when the property will be used to make taxable supplies. Net VAT revenue is then only collected if the purchaser or user of the property is not a business or uses the property for making exempt supplies. In practice, however, VAT is different for residential property and commercial property, mainly to ensure that VAT is not applied on latter.The treatment of VAT on immovable property is complex and is subject to other tax and institutional issues. Therefore, one would recommend: (1) exemption of residential property rent and sales of property rent, except for new shares purchased by property entrepreneur; (2) tax on newly created immovable property against its full value, including the work and material used in construction by the producers as bearers of domestic production that are subject to entry tax, while equivalent imported outputs are not included (zero rate in the country of origin). Exempted domestic businesses may be disadvantaged in the export market because their supplies are subject to unpaid income tax, while their international competitors are not. Another challenge unveils when businesses have both tax and exemption of outputs that requires complex rules for distribution for determining the proportion of lending and general expenditures of business. Finally, exemptions tend to be distributed within the system because businesses make exempted supplies and their clients are incited to lobby for more exemptions. Property and (3) taxation of all sales and rents of commercial properties to allow input tax credit to avoid decline or to ensure charge of taxes for exempted businesses.

Partially To be considered for incorporation in the future.

Kosovo may use this reform to ensure net margins of VAT on bets, lotteries and other forms of games of chance, as this is an activity with high social negative cost and also would help in formalizing this sector. Casino and lotteries margin has been calculated as a difference (registered on daily basis or throughout another reasonable period) between cash received for talons or tickets of lotteries and profits paid on the repurchase of talons or tickets. The margin is treated as an inclusive VAT amount. In order to calculate the payable VAT for each period, the margin is multiplied with tax fraction, e.g. 100 (100+tax rate), which is then deducted to calculate VAT. Surely, operators of lotteries and games of chance should isolate their turnover against other supplies of non-gambling games taxed under normal rules.

No Excise rate has been set for this category.


An explanation in relation to the taxable persons outside Kosovo should be included stating that “Taxpayer abroad, under the same economic circumstances developed in Kosovo, would be considered taxable person in Kosovo.”

Reasoning

This should be incorporated because there are companies abroad which under the same economic circumstances would be taxable persons in Kosovo, but in fact are not taxable persons because their states do not apply VAT at all, e.g. America, Saudi Arabia, etc. We consider that the principle of the country of supply of service for VAT should apply in the same manner as in companies from states where VAT is applied and companies from states that do not apply VAT.

No Reformulation of paragraph 1 of Article 4 – Taxable Persons, explains application of Article 20 of this Draft Law.

American Chamber of Commerce

Article 22

Chargeable event and chargeability of VAT for supply of goods and services, paragraph 3.1

In Article 22, paragraph 3.1, 3.1 when a payment is to be made or is made on account before the goods or services are supplied, VAT shall become chargeable when payment is received and on the amount received;…… We should look for the opportunity of incorporating the following text (or adding a specific article): the current practice shows that construction companies are obliged to declare for sale, at the beginning of the construction, all apartments including those that are to be given as compensation to the apartments owners, and this is having a greater financial burden for companies at the beginning of construction. This applies in particular to commercial buildings that are to be declared for sale at the beginning of the construction thus causing a great financial output, with the exception of cases in the construction industry when there is an agreement for co-investment between the construction company as the executors of works/investor and land owners. The construction company will declare for sale the apartments to the land owners when the construction of the building is completed (namely, when the apartments begin to be used).

No Article 22 is in compliance with EU Directive. It has been determined according to accrual principle when the chargeable event for VAT occurs.

Article 26, Rate2.12. supply with medicines, pharmaceutical products, instruments, medical and surgical devices;

2.13. medical equipment, ambulances, aids and other medical devices to facilitate or treat inability for exclusive use by the disabled, including the repair of such goods and supply with children’s vehicle seats;

No Due to the exemption from customs tax in 2015, it has been decided to include these products in the reduced rate for

Reasoning

2.12. Considering the situation of health sector in Kosovo and that VAT is a tax paid by the consumer, the chargeability of VAT for these products is directly in view of a higher burden for persons receiving these products, including invalids, pensioners, social categories and other persons with chronic diseases, etc. In Kosovo, the poorest category, including invalids, pensioners, etc., receiving assistance and pensions in minimum amounts are the most frequent consumers of medicines, etc. These are products taken by consumers not due to their will, but rather because they have to. These even are products that cannot be compared with those of media, and similar, which are exempted.

Amend paragraph 2.5 as in following: 2.5. Unprocessed, semi-processed and cooking oils made of grains or oil seeds for use in cooking for human consumption, but also for preparing animal feed.

2.13. Also, equipment should not be included in the reduced rate with 8%. 2.5. Purchase and import of unprocessed, semi-processed oils is subject to the rate of 18%, whereas the purchase and import of oils for cooking is subject to the VAT of 8%; i.e. the producer or the processor, when purchasing unprocessed or semi-processed oils, pays a VAT of 18% and when it processes and sales the same as ready for cooking pays a VAT of 8%.

VAT.

Article 27, Exemptions for education services

Explain better which services of vocational education and training are considered as exempted.

Proposal

No All educational institutions accredited in Kosovo are subject to Article 27 of the Law on VAT,

Article 27 of the Law on VAT does not specify the application of exemption from VAT for education and training services if it applies only to institutions licensed by the Kosovo authority or other institutions outside the jurisdiction of Kosovo, but the diploma/certification is recognized by the Kosovo authority.

exempted from VAT without the right for VAT deduction.

Article 27, Exemptions for education services

Exemptions for certain activities in the public interest

Add the following paragraphs:

1.20. medicines

1.21. supply with medicines, pharmaceutical products, instruments, medical and surgical devices;

1.22. medical equipment, ambulances, aids and other medical devices to facilitate or treat inability for exclusive use by the disabled, including the repair of such goods and supply with children’s vehicle seats;

1.23. plants of renewable energy placed in accommodation buildings that have not commercial character.

Reasoning

1.20. Given that VAT is an indirect tax paid by the consumer (in this case the ill-health person), exemption of medicines from VAT is in view of the

No Due to the exemption from customs tax in 2015, it has been decided to include these products in reduced rate for VAT.

It will be considered as a possibility in the future.

assistance for the most vulnerable categories of society in Kosovo, as pensioners, persons with chronic illnesses, persons with cancer, etc., and the situation of health in Kosovo.

1.21. and 1.22. Considering the emigration of healthcare staff abroad this would help a little with the investments in health sector if the medical and surgical equipment and apparatus would be exempted, because there are data that Kosovo patients are being treated abroad due to the lack of apparatus. Also, it is worth mentioning that medicines have been exempted from VAT until 2015.

1.23. Considering the European Directive in the field of energy, as well as the European Commission’s Country Report 2018 where Kosovo is required to meet the target of 20% of renewable energy by 2020, and in view of protecting the environment, the exemption from VAT for these instalments would help in achieving this objective. This would enable the protection of highly-polluted environment. Given the environmental protection and lack of energy in Kosovo, stimulation and promotion of renewable energy uses by exempting from VAT plants for renewable energy production for accommodation buildings is in view of overcoming the current situation.

Article 28,Exemptions for financial transactions

Financial transactions should be exempted regardless of who is providing them because the service itself is exempted and not only when provided by financial institutions. If this amendment is not possible, at least specify that the exemption applies not only to financial institutions licensed by CBK, but also for foreign financial institutions licensed by authorities of countries of their establishment.

Partially This article is in compliance with EU Directive, whereas this comment will be reviewed when drafting the bylaw.

Reasoning

If the transaction is not fully exempted, at least specify that in addition to the institutions licensed by CBK, the exemption applies even to foreign financial institutions licensed by the relevant authority (as being implemented in practice), because this is not determined in the Administrative Instruction 03/2015, but the tax administration has such an interpretation.

Article 33, Sub-paragraph 3.1

Determine in bylaws the procedures of confirmation when supplies are exempted from VAT as a result of donor funding. TAK is suggested to safeguard taxpayers, who are because of the funding from donations are requested by the buyers to supply without VAT, in order not to create VAT related risk for the supplier.

Reasoning:

Because in practice there is no documentation or procedure that ensures the supplier that may issue an invoice without VAT when requested by a party. TAK should set procedures or ensure the taxpayers that, in case of supply, the party requesting the exemption will be punished, not them.

Partially This comment will be considered when drafting the bylaw.

Article 36, Sub-paragraph 5.2

Determine if 50% is the limit when the vehicle (and related expenditures)

No This limit is determined by law; however, more explanations will

is used for personal and business purposes, or the proportion may differ depending on the level of use (or record keeping).

Reasoning:

Because there are various interpretations with regards to this provision. One of them is that regardless of use proportion (e.g. 90% for business purposes, 10% for personal purposes), the deduction may be requested only to 50%. The same applies even in case of 10% for business purposes and 90% for personal purposes. It should be determined that if records are kept for use of vehicle for business purposes, the deduction should be proportional.

be provided when drafting the bylaw.

Article 38,Paragraph 2

It should be clearly determined that VAT deductibility continues to be limited to 2 years (without the need to correct declarations), but at the same time is allowed the correction of declarations (including the recognition of input VAT of an invoice of that time) up to last 6 years.

Explain in this paragraph that the limit of the lending right up to two years should not apply when applying the reverse charge, if the full right of lending has existed and if the taxable person has had declared the transaction in its books.

Reasoning:

There is confusion about in what manner and in which period the right for deducting the input VAT can be realized. In accepted version of the draft law, this provision has not been amended, even though this is stated in the consultation document.

No

Po

Correction is allowed, but the right for deducting VAT is limited.

Article has been reworded with regards to the reverse charge.

This recommendation is supported in the Public Explanatory Decision 03/2017, dated 22.08.2017, issued by the Director General of TAK in order to avoid the need for re-issuance of the Public Explanatory Decision immediately following the issuance of the law.


This paragraph should be amended only for cases when the biller is not taxable person (registered for VAT) and not for other cases (e.g. when the supply should not be charged with VAT, but it has been charged)

Reasoning:

It is not right to burden taxpayers receiving the invoices to find out whether VAT has been accurately applied or not, except in cases when the receiver may confirm whether the supplier has been registered for VAT or not (which is possible through the TAK existing database).

Partially To be explained with bylaw.


This paragraph should be amended only for cases of errors in calculation (which can be noticed by the receiver of the invoice), but not for other cases (e.g. billing with 18% instead of 8%, or similar).

Reasoning:

It is not right to burden taxpayers receiving the invoices to find out

Partially To be explained with bylaw.

whether VAT has been accurately applied by the supplier or not.

Article 38The manner to exercise the right to deduce input VAT

The following amendment is proposed: 2. If a taxable person does not deduct input VAT in this tax period, he or she may deduct this amount of input VAT at any time after this tax period, but not later than in the last tax period of the calendar year following the year in which he was entitled to deduct input VAT. Add the following sub-paragraph: 2.1. In cases when the VAT is not deducted within the time period set in paragraph 2, the basis and amount of input VAT will be accepted as expenditure for other types of taxations pursuant to the applicable laws.

Reasoning:

This article has been challenging for taxable persons (taxpayers) during the recent years and subject to misinterpretations by TAK; therefore, it should be specified more clearly. Article 18 of the Law on Tax Administration and Procedures reads: “2. A taxpayer may submit an amended tax declaration if he or she subsequently discovers an error in a tax declaration that has already been submitted. The deadline for submitting an amended declaration is six years after the due date of the declaration being amended.” “3. Where a taxpayer subsequently realizes before the period for an assessment has elapsed that a return submitted by him or her or for him or her is incorrect or incomplete and that this can lead or has already led to an understatement of tax or overstatement of tax refunds and credits, he or she shall be obliged to indicate this without undue delay and to effect the necessary corrections. This obligation shall also concern the taxpayer’s universal successor and the persons acting for the universal successor or the taxpayer pursuant to Article 16 of this law. The notification obligation shall further apply where the conditions for

Partially The laws concerning direct taxations recognize as expenditure the VAT that is not deductible or not reimbursed.

tax exemption, tax reduction or other tax privileges subsequently cease to exist, whether in full or in part.” “4. The amended tax declaration must be accompanied by any additional tax due or, if applicable, a request for credit against another liability (current or future), or a refund of the excess tax paid”. In order to not cause harm to businesses, these two laws have to be aligned with regards to the period of the right for correcting tax declarations (whether one, two or six-year), whereby at the moment when the correction is allowed, the corrections in all accounting positions/items, for which the taxpayer is obliged to declare and pay liabilities, should be allowed and accepted. Under the current Law on VAT, namely Article 38, businesses in Kosovo have been harmed for many years, while under-declaration of taxes or over-declaration of taxes occurs in most businesses, whereby business later discover errors in a tax declaration that has already been submitted, which is provided for and allowed under point 2 of Article 18 of the Law on Tax Administration and Procedures. During the controls conducted by TAK, in cases when the business has declared input VAT in lower amount than the real one, and corrected after several years, this article does not allow TAK to recognize input VAT as expenditure and recognizes only for the last two years; however, in cases when the business has under-declared the obligation – over-declared the input VAT – TAK charges the business with additional tax for up to the last 6 years. Having this situation in mind, namely such discrepancy between laws i.e. articles, the businesses are being continuously damaged; therefore, experts are required to review these two articles of relevant laws.

Article 52, paragraph 6 No This paragraph has been incorporated

The receiver of the services, which is non-taxable person (and consequently not the party responsible for paying VAT), should not be obliged to pay tax duties of the service provider as this is in contradiction with EU Directive on VAT and principles of the country of supply of services and the party determined as payer of VAT.

Reasoning:

Another mechanism for monitoring the activity of non-resident companies in Kosovo should be found. In the past, and this time also, we propose establishment of a system for reporting services received by non-residents. This reporting would be done by taxable or non-taxable persons (for VAT and CIT purposes), whereby providing supporting documents for the activity of non-resident in Kosovo (contracts, billings, residency certificate, etc.) from Kosovar taxpayers (whether registered for VAT or not, or whether taxpayer of CIT or not). This reporting system would enable information of tax obligations of non-residents (VAT and withholding tax of 5% or 10% if noticed that permanent unit has been established).

Article 55

Payment of VAT for imports in-country

Proposal:

Clarify correctly for which imports VAT may not be paid at the border, and whether this applies to all imports or to certain imports. We consider

Partially

to ensure the payment of VAT in Kosovo when supplying the service when the country of supply is Kosovo. The bylaw will be issued within 1 year.

Pursuant to this Draft Law, all persons having the status of VAT filer enjoy the right to pay VAT in-country for imports occurred; however,

that this issue should be specified in details. With regards to paragraph 4 of Article 55, we request from TAK to clearly set the time period within which the bylaw concerning conditions for implementing the concerned article should be issued. Therefore, we propose the following wording: “Minister issues a bylaw concerning the conditions for implementing this article not later than 6 (six) months from the date of entry into force of the law.”

Reasoning:

This is one of the key issues faced by domestic businesses considering that a large number of businesses are import-oriented.

those who fail to respect the deadline for payment do not enjoy this right (up to the deadline determined with bylaw). Paragraph 2 of this article provides opportunity for the VAT filer to choose whether to pay VAT on the occasion of import of goods, or pay in-country

Article 65, Tax Authorities Paragraph 3The concerned article is ambiguous and its meaning needs to be explained.

Reasoning:The concerned article aims at governing the hierarchy of laws setting out tax authorities, but it is not clear due to the long text, and language and spelling mistakes.

Partially This article will be reworded.

Article 67. Misdemeanour provisions

Three amendments are proposed:

Partially The article has been reworded.

1) Remove completely this article or amounts from 1,000 to 50,000 2) The minimum amount should be EUR 125, whereas the maximum amount based on a % in the amount of non-calculated or unpaid tax, but not more than 25%. 3) Administrative punishments under the current laws in force should be converted into misdemeanour punishments.

Reasoning:

The Law on Tax Administration and Procedures, specifically Article 58, provides for administrative punishments for VAT, whereas Article 53 provides for any violation of failure to create records according to the turnover. If this article is applied, it means that the taxable person will be punished for the same violation with two or three administrative punishments, but also misdemeanour punishments. Administrative and misdemeanour issues are governed with the Law on Tax Administration and Procedures and should remain the same. The punitive amounts from 1,000.00 to 50,000.00 are so high that we cannot say that they are misdemeanour offence (e.g. for an omission from taxable person with annual turnover of EUR 32,000.00 in an invoice where the damage may be EUR 50.00 VAT, the punishment will be applied from 1,000.00 beyond). With these multiple and high punishments businesses could not survive and thus bankrupt. Currently, punishments are very high, which is proved even by statistics of % of punishments in the amounts of taxpayers debts from the last six-month report of TAK. The current minimum punishment of EUR 125 becomes EUR 1,000.00, thus obliging taxable persons (taxpayers) to obtain loans to pay taxes, in particular in cases when money are delayed by the purchaser.

Article 67, Misdemeanour provisions

Yes The article has been reworded

Describing or listing violations: 1.19. Fails to submit Recapitulative Statement or fails to submit it in the prescribed timeframe or fails to provide all of the prescribed information.

It should be: 1.19. Fails to submit the Tax Declaration, or fails to submit it within the prescribed time frame, or fails to provide all of the prescribed information.

Reasoning:Explain what does Recapitulative Statement means because this definition is not included in Article 2 – Definitions or other articles. Tax Declaration has been mentioned in paragraph 1, Article 54.

Article 68

1. The Administrative Instruction should be published earlier than the foreseen period of 1 year following the entry into force of the law.

2. Also, determine whether the previous Administrative Instruction will remain in force for the provisions not amended with the new law until the publication of new Administrative Instruction.

Reasoning:

1. There are numerous undetermined practical/administrative aspects that cause problems to taxpayers (e.g. scheme of postponing import VAT payment).

2. There should be an instruction for the transitional period; if not, clarify in the law that upon the entry into force of the law the previous Administrative Instruction that has governed the Law 05/L-037 will be

No The bylaw will be issued within 1 year.

repealed.

Article 25, sub-paragraph 2.2.1.2. (Administrative Instruction 3/2015)

The requirement for certification by tax authorities for registration in VAT cannot be condition that is always met because there are jurisdictions where VAT is not an applied system of indirect taxes.

It should be limited only to EU countries where VAT is implemented as in Kosovo and there is the chance for confirming whether a person is a taxable person or not. For other cases, e.g. United States, this requirement does not stand.

Partially To be considered when drafting the AI.

Article 41, sub-paragraph 2.1 and 2.3 (Administrative Instruction 3/2015)

Both these paragraphs are in contradiction with each other and should be revised because they exempt from VAT newspapers/magazines (not electronic), and also exempt each activity conducted in the field of media by printed and electronic media entities.

It creates uncertainty and confusion to the taxpayers in the sector of media.


Article 58, Paragraph 1 (Administrative Instruction 3/2015)

This paragraph should be revised because it is not a fair principle for a taxpayer, who mistakenly charges VAT (e.g. it is not registered) to be paid in TAK, and the purchaser does not deduct this VAT.


Non deduction of VAT should be restricted only when it is not about the taxable person. In other cases it creates additional burden over the receivers of goods/services.

CHAPTER VIII EXEMPTIONS WITHOUT RIGHT OF DEDUCTION OF INPUT VAT

Allow the deduction of input VAT for those businesses recognized by the competent authority of Kosovo (licensed, accredited),

This chapter includes hospital services, medical care, provision of education of children and youth, school or university education, vocational training or retraining, including the supply of closely related services and goods, etc. All these services are in the public interest and affect the welfare and education, schooling and training of citizens. Most of these businesses conducting this activity have invested from own means, whereas the input VAT has not been accepted.


EU Office Treating public authorities as taxable person:

According to the Directive, public authorities are to be treated as taxable persons in two situations:a) when performing an economic activity listed in annex, and otherwiseb) when their treatment as non-taxable persons would lead to significant distortions of competition.

Draft Law (Article 5) requires only a )

Yes Paragraph 2 of Article 5 has been reworded according to the proposal and is in compliance with the Directive

A typical example of an activity in b) would be local authorities that manage a parking in competition with private operators. We recommend to add the scenario foreseen in situation b)

Article 6 Registration threshold

of the Draft Law provides for partial exemption for all taxable persons. Pursuant to the Directive, in principle, every person exceeding the registration threshold shall be obliged for VAT for his/her business in entirety. The solution proposed in the Draft Law seems to be impracticable to be administered.

Partially Partial exemption occurs only for the first transaction that results in the excess of the threshold for VAT. Following the excess of the threshold, every person exceeding the registration threshold shall be liable for VAT for his/her business in entirety. If the business turnover is EUR 29,000 and the next transaction amounts to EUR 5000, which means that with this transaction reaches the limit to be registered for VAT, then the amount of EUR 4000 will be subject to VAT.

Article 26 Rate

Reduced rate of 8% for supplies with IT, ambulances, and children’s vehicle seats.

This type of reduced rate is not provided for in the Directive. More importantly, allowing minister to expand this list with a bylaw is a problem. The Directive recommends governing this issue with law and in compliance with reduced rates set in the Directive, instead of leaving it open.

No This provision is the same as in the current law.

Article 27 Exemptions

Cultural events. Restrictions to events that promote Kosovo? 1.18. newspapers and periodic publications;1.19. supply of services from electronic medias of radio and television;

These two exemptions will damage media as these taxable persons will not be able to deduct their tax in VAT. We will recommend deleting these exemptions and applying deduction instead.

1.20. Goods listed in Part “D” of Law No. 04/L-163 (refers to Part D, Medical Products?)

No 1.18 and 1.19 are addressed in the current law in the same manner.

1.20 has been incorporated in the law in order to avoid problems in implementation during the import, because with the current law is addressed with bylaw

All these exemptions for imports:

1.10. production lines and machinery for use in production process,1.11. raw materials used for the production process;1.12. information technology equipment;1.13. newspapers and periodic publications;1.14. equipment and materials for the needs of electronic and written media.1.15. books, textbooks and serial publications.Period of declaration

One-month period may be very frequent for smaller taxable persons. Minister should consider allowing some taxable persons to declare on quarterly basis.

No Manner of VAT declaration is quite easy to be administered and no obstacles have been noticed in practice even for small businesses.

Article 55. Payment of VAT for import The Article (or at least its translation in English language) is unclear and needs to be clarified.

Partially The translation of this article will be reviewed before finalization of the draft.

Kosovo Customs Article 21.35. Pursuant to Article 4 paragraph 17 of CEC, Single Administrative Document (SAD) is defined as an act whereby a person expresses, in certain forms and manners, the will to subject goods to a certain customs

No This comment is not accepted because

procedure.

Instead of the term “arrangements”, we recommend using the wording “customs procedures” as determined in CEC, whereas the term “arrangements” in this paragraph should be deleted as the wording “customs procedures” already exists (Article 4 paragraph 16 CEC)

“arrangements” apply for VAT purposes and is well-formulated based on Directives.

Article 21

2.1 The wording “customs procedures” may be used instead of “arrangements”, as determined in CEC (Article 4 paragraph 16)

The wording “total exemptions” may be replaced with the term “full exemption” Article 140, 143 of CEC.

Partially This comment is not accepted because “arrangements” apply for VAT purposes and is well-formulated based on Directives

The wording “total exemptions” is replaced with “total exemption” because the terminology fits and there is no problem.

Article 29

1.4. Clarification: if after three years we have prescription of VAT.Partially If after three years

we have prescription of VAT, VAT is not paid because it is considered to have been consumed

The term “arrangement” may be replaced with the term “procedure”

within this period and there is no need for amendments.

This comment is not accepted because “arrangements” apply for VAT purposes and is well-formulated based on directives.

Article 30

1.4. Alignment of the wording “means of transport” with the term “vehicle” if specifically for purposes of certain provision has no other meaning.

3. Align the provision in consultation with the provisions contained in Annex D of the Customs and Excise Code, Law on Freedom of Religion and Law 04/L115 Article 13

No The term “means of transport” includes every vehicle to be registered in the Vehicle Registration Centre

It is in compliance with the relevant Law on Freedom of Religion and other relevant laws

Kosovo Millers Association

Article 26

-Exempt grain processing from VAT and treat it as exempted service.-If this is not possible, then tax bran with reduced rate as for the flour.

Yes Amended under paragraph 2.3, adding the services of grinding as well

Uvod/ pozadina

Pitanje poreza na dodatu vrednost je regulisana Zakonom br. 05 / L-037 o porezu na dodatu vrednost.

Sprovođenje primenljivog zakonodavstva za porez na dodatu vrednost naišlo na prepreke i probleme koji su predstavljeni u pruženoj analizi preko Koncept dokumenta za tretiranje pravnog okvira poreza i postupaka u okviru Poreske uprave Kosova (PUK).

Procenjuje se da postojeći zakonski okvir treba da se izmeni, jer su nastali problemi u primeni poreza na dodatu vrednost. Ovi problemi su nastali kao posledica nekih nejasnih i neefikasnih odredbi, kao i brojnih praznina koje ostavljaju prostor za različita tumačenja. Ove prepreke su istaknute tokom administriranja procesa poreza na dodatu vrednost. Takođe, imajući u vidu fiskalne pakete 2018.god, posebno one za proizvodne subjekte i oslobađanja na uvoz, izazvali su diskriminacije za domaće proizvođače onih oslobođenih materijala u uvoz. Stoga, glavni cilj je bio da se uskladi Zakon o PDV-u sa vladinim odlukama. Posebno treba napomenuti da je potreba za izmenu zakona nastala sa odlukom da se omogući plaćanje PDV-a unutar zemlje i za uvezenu robu. Detalji drugih identifikovanih problema mogu se naći u usvojenom Koncept dokumentu za tu svrhu.

Izrada Nacrta zakona o porezu na dodatu vrednost je zaključak koji je proizišao iz Koncept dokumenta za tretiranje pravnog okvira o porezima i postupcima u okviru Poreske uprave Kosova (PUK), usvojen 27.04.2018, na osnovu Odluke br. 05/44. Analiza zakonodavstva za ovu oblast je planirana da se razvije u skladu sa planom rada Ministarstva finansija i kao takav je uključen u zakonodavnom programu Vlade Republike Kosova za 2018.god.

Finalizacija Nacrta zakona je praćena procesom konsultacija koji je izvršen elektronskim putem i preko sastanaka sa strankama koje su pogođene Nacrtom zakona, dok mogućnost za davanjem komentara su imali svi građani Republike Kosovo i razni stručnjaci. Konsultacije o nacrtu Koncept dokumenta izvršene u potpunom skladu sa Pravilnikom br. 05/2016 o minimalnim standardima za proces javnih konsultacija.

Napredak procesa konsultacija

Nacrt zakona o porezu na dodatu vrednost je objavljen za javnu raspravu o elektronskoj platformi za konsultacije 19. jula 2018. godine i bio je otvoren za komentare do 9. avgusta 2018. god. Na osnovu Pravilniku o minimalnim standardima za javne rasprave Nacrt zakona o porezu na dodatu vrednost je objavljen zajedno sa dokumentom konsultacija o Nacrtu zakona , koji u kratkom obliku predstavlja sažete informacije o koncept dokumentu, ciljevima, opcijama i prostoru za konsultacije, informacije o koracima nakon završetka procesa konsultacija, itd.

Osim objavljivanja dokumenata za konsultacije, Ministarstvo finansija održalo i sastanak sa zainteresovanim stranama. Sastanak je održan 2. avgusta 2018.god. sa članovima Nemačke privredne komore na Kosovu. Smatra se da su javni sastanci sa zainteresovanim stranama i konsultacije putem elektronskih platformi bila dovoljno sredstava za dobijanje doprinosa od zainteresovanih strana, uzimajući u obzir i njihovu prirodu i interese na koje utiče Nacrt zakona o dodatoj vrednosti .

Metode konsultacija Datumi/ trajanje Broj učesnika, doprinosioca 1. Konsultacije u pisanom/

elektronskom obliku;15 radnih dana 14 učesnika

2. Objavljivanje na veb stranici / elektr. platformi

15 radnih dana

3. Javni sastanci 02.07.2018 8 učesnika

Pregled primljenih doprinosa tokom procesa konsultacija

Doprinosi Nacrta zakona o porezu na dodatu vrednost od zainteresovanih strana su dati uglavnom u elektronskoj formi. O Nacrt zakona o porezu na dodatu vrednost data su ukupno 94 komentara / predloga od ukupno 14 doprinosioca. Osim doprinosa u elektronskom obliku, doprinosi se takođe dati i u sastancima sa zainteresovanim stranama. Radna grupa je analizirala sve komentare i od svih datih komentara/ predloga , 9 komentara su prihvaćena u potpunosti, 28 komentara su delimično prihvaćena i 57 komentara nisu prihvaćena. Neki od datih komentara su bili isti.

Ostala pitanja

U cilju finalizacije Nacrta zakona o porezu na dodatu vrednost i razmatranje primljenih komentara održani su sastanci radnih grupa.

Svi primljeni doprinosi su razmotreni odvojeno, a detaljni izveštaji o primljenim komentarima, doprinosiocima i statusu doprinosioca su prikazani u punoj formi u Prilogu 1. ovog izveštaja.

Sledeći koraci

Nacrt zakona o porezu na dodatu vrednost, finalizovan , prosleđen je na usvajanje od strane Vlade.

Prilog – detaljna tabela sa informacijama o doprinosiocima tokom sastanaka za javne rasprave, obrazloženja za primljene i odbijene odgovore.

Komentator Komentar Procena komentara

Obrazloženje

PRIVREDNA KOMORA KOSOVA

Član 26. Stope

Predlog 1

U okviru ovog člana, u smanjenim stopama da se uključi i industrija ugostiteljstva, tj. deo “ručnih” proizvoda, kao što su proizvodi kolača koji su uglavnom proizvedeni od strane radnika (žena) u okviru kompanija. Imajući u vidu zemlje regiona koje sektor turizma i ugostiteljstva podržavaju stopama od 0% PDV-a i 0% poreza na dobit, onda i na Kosovu takav tretman samo jednog dela ugostiteljske proizvodnje, i ne samo, pomagao bi ovaj sektor u njegovom razvoju, jer je ovaj sektor veoma važan kako za državni budžet, tako i za zapošljavanje mladih ljudi.

Ne Aneks III koji sadrži aktivnosti koje se mogu oporezivati po smanjenoj stopi ne predviđa ovaj deo industrije.

Član 29. Oslobađanje pri uvozu

1. Od PDV treba da se oslobodi sledeće:1.11. sirovina koja se koristi za proces proizvodnje;

Predlog 2

1. Od PDV treba da se oslobodi sledeće:1.11. sirovina koja se koristi za proces proizvodnje koja se ne može naći ili se ne proizvodi na Kosovu;

Delimično Ovim nacrtom zakona, sirovina se tretira isto kako u uvozu tako i unutar zemlje (član 33)

Oslobađanje od PDV-a samo za uvezenu sirovinu ozbiljno bi oštetilo preduzeća koja proizvode sirovinu na Kosovu, kao i domaće tržište sirovine. Shodno tome, takva odredba podstiče povećanje uvoza i produbljivanje trgovinske neravnoteže. Da bi se podržala lokalna ekonomija, ne bi trebalo dozvoliti preferencijalne odredbe za uvoz.

Ako bi gore pomenuta opcija izazvala poteškoće u primenjivanju, onda PKK predlaže da je najlakši način rešavanja ovog problema obezbeđivanjem jednakih uslova za domaću i uvezenu robu. Stoga bi trebalo ukinuti PDV za sirovinu proizvedenu na Kosovu i za istu uvezenu sirovinu.

Predlog 3

1. Od PDV treba da se oslobodi sledeće:1.11. sirovina koja se koristi za proces proizvodnje, za koje je predviđeno oslobađanje od PDV-a i za domaću proizvodnju.

Za primenu ovog Predloga, trebalo bi da postoji registar sirovine koja se oslobađa od PDV-a kao domaći proizvod, kako bi se konačno utvrdilo koji će uvoz sirovina biti oslobođen kao rezultat.

Član 55. Plaćanje PDV-a u zemlji za uvoze

Stavovi 2. i 3. predviđaju plaćanje istog „u trenutku uvoza robe”, uprkos razlikama napravljenim tokom člana.

Delimično Ovim Nacrtom zakona pravo na plaćanje PDV-a u zemlji na izvršeni uvoz imaju sva lica koja imaju status

Poboljšanjem ove odredbe i uprkos svim olakšicama koje će se ponuditi za poslovanja sa mogućnošću da izaberu plaćanje PDV-a u trenutku uvoza robe ili nakon, kašnjenja ili upravni sporovi koji će pratiti pružanje ove mogućnosti, ukoliko ne bude rigorozne kontrole, pozitivni efekti će prevladati.

Štaviše, način na koji će se utvrditi kriterijumi za poslovanje, kako će se odabrati preduzeća koja ispunjavaju ove kriterijume i način na koji će ih zameniti neispunjavanja obaveza, ostavlja puno sumnje o nepristrasnosti čitavog procesa.

Što se tiče ove zabrinutosti, verovatnoća da će neka od preduzeća kasnije platiti PDV, ugrozila bi poštenu konkurenciju na tržištu i dala prednost određenim preduzećima u odnosu na druge. Prema realnim očekivanjima, mala preduzeća bi se najviše ometala, jer bi kriterijumi koji bi se pojavili u finansijskom smislu zahtevali visok godišnji promet, kao i poslovnu likvidnost: dve komponente koje se teško mogu naći u malim i nekim srednjim preduzećima.

deklaranta PDV-a, ali oni koji ne poštuju rok plaćanja ne uživaju ovo pravo (do rok utvrđenog podzakonskim aktom). Dok, stav 2. ovog člana daje mogućnost deklarantima PDV-a da izaberu da li će platiti PDV prilikom uvoza robe ili da li će platiti u zemlji.

Član 65. Poreski organi

Porast državne administracije je besmislen čin, kome nedostaje i opravdanje u okviru ovog Nacrta zakona. Poreska administracija Kosova bi trebalo da bude vodeći organ za sve moguće izmene i garant napredovanja predviđenih procedura.

Ne Cilj je stvaranje strukture koja se isključivo bavi upravljanjem PDV-a. Dok carina ima iste funkcije kao i sa trenutnim zakonom.

Takođe, nejasnost iz stava 4. ovog člana ostavlja mogućnost tumačenja da Carina takođe ima ovlašćenja i za vršenje zadataka za upravljanje PDV-om i da se bavi drugim carinskim aranžmanima. U ovom slučaju će biti izvršeno dupliranje rada Administracije predviđenog u stavu 1. sa Kosovskom carinom, što bi učinilo stvaranje ovog novog veoma neosnovanog i nepotrebnog organa.

Član 66.Pravna sredstva

Administracija PAK-a i Carine Kosova su administrativne institucije i stoga predstavljaju upravni spor. Sudska pravna sredstva trebaju biti predviđena u ovom Nacrtu zakona.

Član 67. Prekršajne odredbe

3. Novčane kazne za prekršaje u iznosu od 1.000,00 do 50.000,00 evra se izriču poreskom obvezniku ukoliko: 1.2. Ne uspe da obračuna PDV u obrnutom terećenju.

Stav 1. ovog člana apsolutno ne može proći, jer se ovim zakonom PAK-u daje pravo da se preduzeće kažnjava sa 1.000 € do 50.000 € za tehničku

Delimično Ovaj član predstavlja tok upravnog postupka.

Dok što se tiče prekršajne odredbe, to je uređeno članom 67.

Stav 3. člana 38. je preformulisan kako

grešku u iznosu od 10 €, stoga ovaj stav člana kao takav ne može proći i treba ga ispraviti sa % na vrednost pogrešne transakcije, npr. 1,25% generisane obaveze + nadoknada greške.Treba se zahtevati da se ovo otkaže, jer su tehničke greške, za naša preduzeća koja imaju milione transakcija tokom godine, više nego prihvatljive i ovim stavom se svako preduzeće, najpre izlaže opasnosti od kazne, ali se u takvim slučajevima i pruža mogućnost manipulacije onima koji sprovode zakon.

Zahteva se ponovno razmatranje obrnutog terećenja, jer problemi na koje se nailazi u primeni obrnutog terećenja i dalje otežavaju obavljanje poslovne delatnosti jedne od najvećih domaćih industrija, građevinske.

Sadašnje procedure za obrnuto terećenje su izuzetno komplikovane i kao posledica toga su oštetila preduzeća što se tiče efikasnosti rada. Takođe, specifikacije postojećeg zakona o obrnutom terećenju je nateralo mnoge građevinske firme da podele svoja preduzeća na linije usluga i roba, samo zbog naplate PDV-a. Kao posledica ovih specifikacija, danas na Kosovu imamo mnoge fiktivne kompanije, koje su direktni efekti nedospelih i neprihvatljivih politika.

Pored toga, PKK je primila mnoge zahteve od preduzeća članica koja nude usluge da budu oslobađane od PDV-a ili smanjenje PDV-a za usluge.

bi se razjasnilo obrnuto terećenje.

Član 26. Stopa Da se obrišu sledeći stavovi2.12. snabdevanje lekovima, farmaceutskim proizvodima, instrumentima i medicinskim i hirurškim aparatima;

Ne Zbog oslobađanja od carinske takse 2015. godine, doneta je odluka da

USRRK

2.13. medicinska oprema, vozila hitne pomoći, pomagala i drugi medicinski aparati u cilju olakšavanja ili lečenja invaliditeta za isključivo korišćenje od osoba sa invaliditetom, uključujući popravku takve robe i snabdevanje dečijim sedištima za vozila;

Stav 2.5 se menja kao u nastavku: 2.5 Neprerađena, poluprerađena ili prerađena ulja i jestiva ulja napravljene od uljanih žitarica ili semenki za upotrebu u kuvanju za ljudsku upotrebu, ali i za pripremu hrane za životinje.

Imajući u vidu zdravstveno stanje na Kosovu i da je PDV porez koji plaća potrošač, terećenje PDV-om za ove proizvode je u direktnoj funkciji terećenja, čak i više za osobe koje uzimaju ove proizvode, uključujući invalide, penzionere, posebne kategorije i ostale osobe sa hroničnom bolestima itd. Na Kosovu najsiromašnija kategorija uključuje socijalne slučajeve, invalide, penzionere itd. koji uzimaju pomoć i penzije u minimalnom iznosu jesu najčešći potrošači nabavke lekova itd. To su proizvodi koje uzimaju potrošači, ne svojevoljno, već su prisiljeni da uzimaju, su čak proizvode koji se ne mogu upoređivati sa onima iz medija i slično koji se oslobađani.

Kupovina i uvoz neprerađenih i poluprerađenih ulja je podložna stopi od 18%, a kupovina i uvoz jestivog ulja podleže PDV-u od 8%, dakle proizvođači ili prerađivači pri kupovini neprerađenih ili poluprerađenih ulja plaća PDV od 18%, a kada isti obradi i proda kao spremno za kuvanje, plaća PDV od 8%

se ovi proizvodi postave u smanjenju stopu PDV-a.

Ukoliko je komentar ispravno shvaćen, sirovina u uvozu je oslobađana od PDV-a, dok se krajnji proizvod prodaje po stopi od 8%.

Član 27.Oslobađanja za određene aktivnosti od javnog interesa

Da se dodaju stavovi

Ne Zbog oslobađanja od carinske takse u 2015, doneta je odluka da će se ovi

1.20. Lekovi1.21. Snabdevanje lekovima, farmaceutskim proizvodima, instrumentima i medicinskim i hirurškim aparatima;1.22. Medicinska oprema, vozila hitne pomoći, pomagala i drugi medicinski aparati u cilju olakšavanja ili lečenja invaliditeta za isključivo korišćenje od osoba sa invaliditetom, uključujući popravku takve robe i snabdevanje dečijim sedištima za vozila;1.23. Instalacije obnovljive energije

Imajući u vidu da je PDV porez koji plaća potrošač (u ovom slučaju bolesnik), oslobađanje lekova od PDV-a za u funkciju same pomoći za ugrožene kategorije u društvu na Kosovu, kao što su penzioneri, slučajevi sa hroničnom bolestima, bolesni od raka itd. i samog zdravstvenog stanja na Kosovu.Ovo se povezuje i završava oslobađanja predviđena u stavovima od 1.1. do 1.5. Usluge Dok se novine i periodična izdanja koja se smatraju da nisu neophodna oslobađaju i lekovi koji su neophodni za bolesne, se trebaju u potpunosti osloboditi. PDV za ove nabavke pogađa najugroženije kategorije na Kosovu.Stupanjem na snagu doprinosa za zdravstveno osiguranje, ovo bi se moglo odlučiti. Čak i ako uzmemo u obzir da medicinsko osoblje emigrira u inostranstvu, to će malo pomoći u ulaganjima u oblasti zdravstva, kada imamo podatke da se kosovski pacijenti leče u inostranstvu, plaćajući milione evra.I ovako do 2015. godine lekovi su bili oslobađani od PDV-a

proizvodi postaviti po smanjenoj stopi za PDV.


Da se doda 1.23. Instalacije obnovljive energije za fizička lica koja se nalaze u

Ne U budućnosti će se razmotriti kao zahtev.

smeštajnim objektima koji nemaju komercijalni karakter.

Uzimajući u obzir evropsku direktivu u oblasti energetike, kao i Izveštaj o napretku Evropske komisije za 2018. godinu, kojom se od Kosova zahteva da do 2020. godine ispuni 25% obnovljive energije i u cilju zaštite životne sredine, oslobađanje od PDV-a za ove instalacije bi pomoglo u postizanju ovog cilja. To bi omogućilo i zaštitu životne sredine u kojoj je zagađenje na visokom nivou. Uzimajući u obzir zaštitu životne sredine i nedostatak električne energije na Kosovu, stimulacija i podsticanje korišćenja obnovljive energije putem oslobađanja od PDV-a za proizvodnju obnovljivih izvora energije za smeštajne objekte je u potpunosti u funkciji prevazilaženja ovog stanja.

Član 38. Način ostvarivanja prava na odbitak PDV-aPredlaže se izmena stava 2.

2. Ukoliko poreski obveznik ne odbije PDV u ovom poreskom periodu, on može odbiti ovaj iznos PDV-a bilo kada nakon ovog poreskog perioda, ali najkasnije u poslednjem poreskom periodu kalendarske godine nakon godine u kojoj je imao pravo da odbije PDV. 2.1. Ukoliko je prekoračen rok iz stava 2, osnova i iznos odbijenog PDV-a će biti priznata kao trošak za druge vrste poreza u skladu sa važećim zakonima.

Zakon o poreskoj administraciji i procedurama, član 18. navodi:

2. Poreski obveznik može da podnese izmenjenu poresku prijavu, ako on ili ona naknadno utvrdi grešku u poreskoj prijavi koja je već podneta. Krajnji rok za podnošenje izmenjene prijave je šest (6) godina nakon obaveznog datuma prijave kada je izjava prvobitno podneta.

Ne U zakonu je jasno definisano, kao i zakoni o direktnim porezima i postupcima ne ograničavaju priznavanje troškova u istom roku kao i ograničenje prava na odbitak PDV-a u ovom stavu.

3. Kada poreski obveznik naknadno shvati, pre isteka perioda procene podnete od njega ili nje ili je njegova prijava netačna ili nepotpuna i da to može da dovede ili je već dovelo do manje prijave poreza ili veće prijave za povraćaj poreza i kredita, on ili ona je dužan da bez odlaganja ukaže na ovo i da izvrši sve neophodne ispravke. Ova obaveza se odnosi i na opšte naslednike poreskog obveznika i lica koja deluju za opšte naslednike ili poreskog obveznika u skladu sa članom 16. ovog zakona. Obaveza obaveštenja će se zatim primeniti kada, bilo u celosti ili delimično, prestanu da postoje uslovi za oslobađanje od poreza, poreska smanjenja i druge poreske povlastice. 4. Izmeni prijave treba priložiti bilo koju dodatnu poresku obavezu ili, ukoliko je primenljivo, zahtev za kredit protiv druge (tekuće ili buduće) obaveze ili sa povraćajem za prekomerno oporezivanje.

Dakle

Kako se ne bi oštetila poslovanja, treba izvršiti usklađivanje ova dva zakona u periodu prava na ispravku poreske izjave (bilo da je od jednogodišnja, dvogodišnja ili šestogodišnja) koja u dotičnom momentu kaže da je ispravka je dozvoljena, dozvoljava se i prihvata se ispravka u svim računovodstvenim pozicijama/stavkama za koje je poreski obveznik obavezan izjaviti i platiti obaveze.

Prema trenutnom zakonu o PDV-u, odnosno članu 38, već dugi niz godina su preduzeća na Kosovu oštećena, dok se manja prijava ili veća prijava poreza dešava u većini preduzeća, kada se naknadno utvrdi greška u prijavi koja je već podneta, što se predviđa i dopušta tačkom 2. člana 18. Zakona o poreskoj administraciji i procedurama.

Tokom kontrole od strane PAK-a, u slučajevima kada je preduzeće

prijavilo niži PDV nego što je u stvarnosti i ispravilo grešku nakon nekoliko godina, ovaj član ne dozvoljava PAK-u da prizna odbijeni PDV kao trošak (zato što tako PAK deluje) priznaje samo do dve godine unazad, ali u slučaju kada preduzeće prijavilo manju-veću obavezu odbijenog PDV-a, PAK tereti preduzeće dodatnim porezom do šest godina unazad. Imajući ovu situaciju, ova nepoštovanje zakona, odnosno članova, neprekidno oštećuje preduzeća, pa se od stručnjaka traži da razmotre ova dva člana odgovarajućih zakona.


Tri predloga:5) U potpunosti ukloniti ovaj članak ili iznos od 1,000 do 50,0006) Trebalo bi da ostane minimalan iznos od 125 evra dok maksimalni

iznosi na osnovu % od iznosa neobračunatog ili neplaćenog poreza ali ne više od 25% ili ne više od 40,000.00

Administrativne kazne prema važećim zakonima, treba da se transformišu u prekršajne kazne.

Obrazloženje:

Zakonom o poreskoj administraciji i procedurama, tačnije članom 58, predviđene su administrativne kazne za PDV, dok sa članom 53. svaki prekršaj za nevođenje evidencije zasnovane na prometu. Ako se ovaj član primenjuje, znači da za svaki prekršaj oporezovano lice će biti kažnjeno sa dva ili tri administrativne kazne ali i prekršajne kazne.Ovo je, kao prvo, protiv ljudskih prava.

Administrativna i prekršajna pitanja trenutno su regulisana Zakonom o poreskoj administraciji i procedurama i tako treba da budu.

Da Ovaj stav je preformulisan

Čak i iznosi kazne od 1,000.00 do 50,000.00 su toliko visoki da se ne mogu smatrati prekršajnim kaznama (npr. za jedan propust od strane oporezivog lica sa godišnjim prometom od 32,000.00 evra u računu na kom šteta može da iznosi 50.00 evra PDV-a, kazna će se primenjivati od 1,000.00 i više).

To znači da preduzeća sa ovim višestrukim i visokim kaznama ne bi mogla da opstanu i time bi bankrotirala. I ovako kazne su trenutno veoma visoke što dokazuju i same statistike o % kazni u iznosima dugovanja poreskih obveznika sa poslednjeg šestomesečnog izveštaja PAK-a.Minimalna kazna koja trenutno iznosi 125 evra sada će biti 1,000.00 evra, to će primorati oporeziva lica (poreske obveznike) da uzimaju kredit kako bi platili porez, posebno u slučajevima kada se novac dobija sa kašnjenjem od strane kupaca


Kod opisivanja ili navođenja prekršaja

1.19. Ne podnosi zbirnu prijavuili istu ne dostavlja u utvrđenom roku ili ne obezbeđuje sve opisane informacije.

Treba da bude1.19. Ne podnosi poresku prijavu

ili istu ne dostavlja u utvrđenom roku ili ne obezbeđuje sve opisane informacije.

Treba razjasniti šta se podrazumeva pod Zbirnom prijavom, jer član 2.


kod Definicija ne obuhvata ovu definiciju, a ista nije obuhvaćena ni u ostalim zakonima

Kod člana 54. stav 1. je Poreska prijava

Savet evropskih investitora

Član 29.Oslobađanje pri uvozu

1.11. Sirovina koja se koristi za proizvodni proces Savet evropskih investitora (SEI) predlaže: Stav 1.11 daje preferencijalni položaj stranim proizvođačima u poređenju sa domaćim proizvođačima sirovina jer će domaća proizvedena sirovina biti prodata sa PDV-om, dok će uvezena sirovina biti prodata bez PDV-a, što je u stvari protiv logike samog ovog zakona koji ima za cilj da podržava domaću proizvodnju.Predlažemo da ovaj stav ne bude validan ukoliko se isti neobrađeni materijali proizvode u zemlji.To znači da ukoliko se neobrađena sirovina proizvodi u zemlji, za isti uvoz oslobađanje od PDV ne bi trebalo da bude važeći.Ova promena u nacrtu zakona o PDV-u stvoriće jednake uslove domaćim i stranim neobrađenim materijalima.Takođe to će biti korisno za državni budžet koji će nametnuti bolju kontrolu nad naplatom PDV-a.

Delimično Ovim Nacrtom zakona sirovina se tretira isto kako iz uvoza tako i u zemlji (član 33)

Član 55.Plaćanje PDV-a u zemlji uvoza

Treba precizno objasniti za koji uvoz je dozvoljeno da PDV ne bude plaćen na granici, da li važi za sve uvoze ili na određene uvoze, stoga smatramo da ovo pitanje treba detaljno precizirati.

Delimično Zakonska odredba važi za svu uvezenu robu, dok, podzakonskim aktom se mogu odrediti pojedina

Što se tiče stava 4. člana 55, tražimo od PAK-a da jasno utvrdi rok, ili najkasniji rok, u okviru kojeg treba doneti podzakonski akt o uslovima sprovođenja pomenutog člana, stoga predlažemo sledeće reči:“Ministar donosi podzakonski akt o uslovima sprovođenja ovog člana najkasnije 6 (šest) meseci od datuma stupanja na snagu zakona.”

ograničenja za poreske obveznike koji nemaju redovan uvoz.

Član 65.Poreski organi

1. Novčana kazna za prekršaj u iznosu od 1,000.00 do 50,000.00 evra se izriče oporezovanom licu ako:1.2. Ne uspeva da obračunava PDV po obrnutom terećenju.

1.11. Ne uspeva da plati ili ne plaća u utvrđenom roku obračunati i prijavljeni iznos PDV-a u predviđeni račun za plaćanje.

Smatramo da je takva definicija veoma proizvoljna i ostavlja širok prostor za tumačenje zbog toga treba utvrditi specifične uslove kada se to može sprovesti od strane PAK-a.

Kod stava 1.11 – Kazne su veoma oštre. Nekada se dešava da se prijavljivanje PDV-a obavlja, međutim preduzeće nema dovoljno sredstava za plaćanje i iz tog razloga se ne vrši plaćanje preko banke.


Udruženja kosovskih banaka

Član 28. Oslobađanja za ostale aktivnosti

Preformuliše se stav 1.4.

1.4. transakcije, uključujući pregovore i relevantne depozite, tekuće račune, plaćanja, transfere, dugovanja, čekove i druge instrumente o kojima se može pregovarati, uključujući naplatu duga za loše kredite na

Ne Ova odredba je u skladu sa direktivom EU-a

osnovu sudskih odluka za realizaciju hipoteke;

Bankarske aktivnosti za naplatu loših dugova od realizacije hipoteke i njena prodaja putem aukcija treba da bude oslobađana aktivnost jer kao takva nije primarna aktivnost banaka i nije učinjena u svrhu trgovanja. Već se ova aktivnost vrši sa primarnim ciljem realizacije gubitaka od lošeg kredita.

VALA PTK

Član 2 Definicije:

Treba dati definiciju za pojam “Administracija”. U prethodnom zakonu je upotrebljena skraćenica PAK, u tački 1.1. člana 2. je navedeno: PAK – Poreska administracija Kosova

Član 2. stav 1.17Nije potrebno u zakonu uraditi ovu tehničku elaboraciju. Za tu svrhu je odgovarajuće AU.

Delimično Administracija i njena struktura će se razjasniti podzakonskim aktom.

Ova definicija je i u sadašnjem zakonu, osim što je usklađena sa važećim podzakonskim aktom koji je donet 2018. godine

Još jednom pozivamo da se ova reč (nabavka) menja na celom zakonu koristeći reč prodaja. To zbog činjenice da svi građani i svi računovođe u našoj zemlji značenje reči nabavka razumeju kao kupovina a ne kao prodaja. Zatim bolje odgovara rečju kupovina. Dakle, ne nabavka i kupovina već “prodaja i kupovina” ili u određenim slučajevima “kupo-prodaja”

Ne Pojam nabavka je opšti pojam i koristi se bez obzira da li se radi o kupcu ili prodavcu.

Član 4.

U starom zakonu, oporezovano lice je svako lice koji je ili treba da bude registrovan u PDV. Da li je koncept oporezovanog lica promenjen ili se radi o tehničkoj grešci.

Ne Prvi stav člana 4. je preformulisan kako bi obuhvatio svako lice koje vrši samostalnu ekonomsku aktivnost, dok kriterijume koje treba ispuniti za registraciju u PDV-u su utvrđeni u članu 6.

Član 64.Preformulisati stav 1. kao u nastavku

3. Svako lice ima pravo da podnosizahtev za preispitivanje odluke donete od strane Administracije a koja se odnosi na primenu zakonodavstva o Porezu na dodatu vrednost. To se mora sprovesti u skladu sa procedurama predviđenim Zakonom o poreskoj administraciji i procedurama.

Ne Odredba je ista kao u nacrtu zakona.

Član 55. stav 3.

Nije u redu doživotna kazna, odnosno kazna na sve buduće uvoze. Predlažemo da se za dane kašnjenja nameće određena kamata, a da se budući uvozi nastave po istoj šemi.

Delimično Stav 4. uređuje ovo pitanje.

Član 28.

1.10 Treba precizirati: da li važi oslobađanje od PDV-a za prodaju zemljišta kao takvo i prodaju zemljišta na kojoj postoji zgrada ili kuća; ili je oslobađano samo zemljište na kojoj postoji zgrada ili kuća. Ako se misli na oba slučaja onda treba da bude: Prodaja zemljišta i prodaja zemljišta na kojoj postoji zgrada ili zemljište.

Ne Odredba o oslobađanju zemljišta je jasna u zakonu.

Član 26. preformulisati stav 2.10. kao u nastavku

2.10. Nabavka brošura, letaka i sličnih štampanih materijala, knjiga sa slikama za decu, knjiga za crtanje i bojenje, štampane ili rukopisne muzičke knjige, hidrografskih mapa i grafikona i slično, kao i članstvo u bibliotekama.

Ne Odredba je jasna u zakonu.

ORGANIKA Udruženja prerađivača i

izvoznika NDŠP-a

Zahtev za uvođenje Ne drvenih šumskih proizvoda (NDŠP) i lekovitog i aromatičnog bilja (LAB) na listu artikala sa nižom stopom PDV-a. Lista je priložena. Zahtev je upućen ministru finansija

Ne Biće razmotrena ubuduće

Nemačka privredna komora

Član 22.

Trenutak nastajanja obaveze i nametanja PDV-a za isporuku roba i usluga, stav 3.1

Kod člana 22. stav 3.1,

3.1. kada se isplata mora izvršiti ili je izvršena na račun pre nego što su roba i usluge isporučene, PDV mora biti naplaćen na prijemu plaćanja i u primljenom iznosu;……

Delimično Biće analiziran kako bi bio obuhvaćen u Zakonu o poreskoj administraciji i procedurama

Treba dodati sledeći tekst (ili dodati poseban član) …..

Izuzev slučajeva u građevinskoj industriji kada imamo sporazum o zajedničkom finansiranju između građevinske kompanije kao izvođač radova/investitor ili samo izvođač radova i vlasnika zemljišta. Građevinska kompanija će staviti u prodaji stanove prema vlasnicima zemljišta prilikom završetka izgradnje objekta (odnosno, prilikom početka korišćenja stanova).

OBRAZLOŽENJE:

Smatramo da trenutna praksa pokazuje da građevinske kompanije su u obavezi da stave u prodaji na početku izgradnje sve stanove koji će biti izdati uz nadoknadu vlasnicima stanova i to utiče na veliki finansijski teret za kompanije na početku izgradnje objekta. To se posebno odnosi na poslovne objekte koji se moraju stavljati u prodaju na početku izgradnje objekta i koje utiče na veliki finansijski odliv.

Član 26.Dva predloga (drugi predlog je priložen kao poseban dokument)

1. Imajući u vidu nivo turizma na Kosovu koji nije u najboljem stanju, ali i inicijativu vlade da se ovom sektoru daje prioritet, predlažemo da se ugostiteljskoj industriji da prioritet uvođenjem u kategoriji PDV-a sa smanjenom stopom. Kao što znamo Kosovo je dosta daleko sa nivoom hotela, restorana i slično u poređenju sa zemljama koje nas okružuju, stoga uvođenje ovog sektora u kategoriji Smenjene stope PDV-a uticalo bi da se mnoge investicije preusmeravaju u ovom sektoru, pri čemu bismo imali povećanje kvaliteta i usluga, a ovaj sektor bi postao pogodan za strane turiste. Takođe, mi znamo da sektor ove industrije kao što su

Ne Aneks III koji sadrži aktivnosti koje se mogu oporezovati sa smanjenom stopom ne predviđa ovaj deo industrije.

restorani, kafići itd. predstavljaju potencijal za zapošljavanje gde je za tražioce posla dosta privlačan sektor i veoma lako dostupan, a takođe bi doprineo smanjenju nezaposlenosti u zemlji.

Obrazloženje:

1. Sličnu praksu su praktikovali i zemlje iz regiona gde je npr. Republika Albanija načinila veliki korak smanjujući PDV, ali i porez na dobit za ovaj sektor, naravno uz uslove propisane relevantnim zakonom.(http://www.financa.gov.al/al/neësroom/lajme/ulet-tvsh-per-turizmin-nga-20-ne-6-ministri-ahmetaj-promovojme-sektorin-nxisim-investimet-dhe-te-ardhurat&page=3 )

U okviru člana 26. po smanjenim stopama, zahtevamo da se u okviru smanjenja PDV-a za sektor turizma bude uvrštena i uslužna industrija ugostiteljstva/kafića odnosno deo domaće „ručne“ proizvodnje kao što su proizvodnja poslastičarskih proizvoda koje uglavnom prave ženske radnice u okviru kompanija. Imajući u vidu zemlje regiona koje sektor turizma i ugostiteljstva podržavaju sa stopom od 0% PDV-a i sa 0% Poreza na dobit, u tom slučaju i na Kosovu takvo postupanje prema samo jednom delu ugostiteljskog proizvoda, kao što su gore navedeni proizvodi i ne samo, pomoglo bi ovom sektoru u njegovom razvoju, pri čemu je ovaj sektor veoma važan i za državni budžet ali i za zapošljavanje mladih.


Dodati

3.23. Postrojenja za obnovljivu energiju koja se nalaze u smeštajnim objektima koji nisu komercijalnog karaktera

Obrazloženje

Ne Biće razmotreno u budućnosti




Uzimajući u obzir evropsku direktivu u oblasti energetike kao i Izveštaj o napretku Evropske komisije za 2018. godinu gde se od Kosova zahteva da do 2020. godine svoje potrebe ispuni do 25% od obnovljivih izvora, i u cilju zaštite životne sredine: oslobađanje od PDV-a za ove instalacije bi pomoglo postizanju ovog cilja.To bi takođe omogućilo zaštitu životne sredine gde postoji visoka zagađenost. Uzimajući u obzir zaštitu životne sredine i nedostatak električne energije na Kosovu, stimulacija i podsticanje korišćenja obnovljive energije kroz oslobađanje od PDV-a postrojenja za proizvodnju obnovljive energije za smeštajne objekte u potpunosti je u funkciji prevazilaženja ove situacije.Takođe, ovaj član nema budžetskih implikacija jer trenutno je veoma mali broj fizičkih lica i domaćinstava koje ugrađuju takva postrojenja.

Devolli Corporation

Kompanija: Devolli Corporation

Predlog za izmenu člana 26. PDV, odnosno za uključivanje ovog sektora u smanjenu kategoriju:

Drugi predlog se odnosi na smanjenje stope PDV-a za kompanije koje se bave prikupljanjem lošeg duga, odnosno upravljanjem nenaplativim kreditima za banke i MFI koje posluju na Kosovu kao outsource za banke i MFI. Na osnovu specifičnosti usluge upravljanja nenaplativim kreditima i nepravednog nameta za primenu stope od 18,00% PDV-a za koje mislimo da se primenjuje, upućujemo zahtev za razmatranje na osnovu:

11. Industrija i proizvodi za koje mi pružamo uslugu (upravljanje nenaplativim kreditima) je oslobađana od PDV, dakle banke i MFI za istu uslugu su oslobođene od PDV-a dok ista usluga 100% nastavlja da upravlja kontinuitetom od naše strane kao specijalizovana kompanija mi smo podložni plaćanju PDV od

Ne Ova odredba je u skladu sa direktivom EU-a i verujemo da se postupa na ispravan način.

18%,12. Mi kao specijalizovana kompanija za upravljanje nenaplativim

kreditima upravljamo kreditima počevši od 30 dana zakašnjenja uslugu pozivanja, pregovaranja i pokretanja zakonskih postupaka i za svaku kategoriju se primenjuje stopa od 18 % PDV-a.

13. Pružanje iste usluge u upravljanju nenaplativim kreditima i primene PDV-a, za nas kao kompanija za pružanje usluga upravljanja nenaplativim kreditima čini neravnopravnim primenu PDV-a i veoma nam otežava poslovanje,

14. Mi kao kompanija ne možemo preneti PDV na klijente, dužnike koji imaju nenaplative kredite, kojima smo ovlašćeni da upravljamo, jer je nezakonito da postoje dodatne naknade pre izvršnog postupka. I zbog nemogućnosti prenosa PDV-a mi kao kompanija smo dužni da plaćamo PDV,

15. Pokretanje postupka preko privatnog izvršitelja uključuje i primenu PDV-a u stopi od 18.00% međutim ista se prenosi dužnicima pri čemu se povećava kreditna obaveza povećavajući stopu PDV-a, što za našu kompaniju nije dozvoljeno,

Štaviše, ako se ova aktivnost posmatra sa stanovišta delatnosti koja se obavlja, onda možemo smatrati da se ove kompanije smatraju pododeljenjima Banke koja upravlja nenaplativim kreditima, jer na rigorozan način sprovode sva pravila i uputstva odgovarajuće Banke sa kojom imaju ugovor. Npr. ako isti proizvod prikuplja banka onda nije oporezovan sa PDV-om, dok ako se isti naplaćuje od strane kompanija koja se bave prikupljanjem ovih dugova moraju da plate PDV, dakle u suštini to je isti proizvod i ne treba da postoji nepovoljan tretman u ovom slučaju.S druge strane, ukoliko posmatramo princip na kojem je PDV postavljen, dakle Porez na dodatu vrednost tržišta, onda proizilazi da ove kompanije ne ostvaruju nikakvu novu vrednost od aktivnosti koje obavljaju, već samo utiču na prikupljanje nenaplativih kredita, dakle to nije usluga koja

utiče na povećanje vrednosti nekog proizvoda ili usluge, već samo prikupljanje nenaplativih kredita od kojih jedan procenat uzima kompanija dok se ostali deo vraća banci. Na primer, ako jedna osoba svoj zakasneli kredit plaća banci, njemu nije potrebno da plaća bilo koji dodatni porez a ni PDV, stoga ista osoba ukoliko iznos svog kredita plaća na zahtev (od aktivnosti ovih kompanija) trebalo da ima isti tretman.

PAK – Zaim Lubishtaku

Kod definicija

- Otkloniti poslodavac i zaposleni

- Otkloniti definiciju lice, jer za potrebe PDV-a imamo samo oporezivo lice

- Mislim da rabat nije dobro definisan, povraćaj robe treba da otklonimo, ne odnosi se na rabat.

Ne -poslodavac i zaposleni su takođe i u sadašnjem zakonu

-Nije dodata definicija lice već je samo pojašnjena i usklađena sa ostalim poreskim zakonima.

-Definicija je ista sa sadašnjim zakonom

Član 38. Način ostvarivanja prava za odbitak PDV-a

Prenos kreditiranja PDV-a na preko 6 godina gubi pravo na odbitak PDV-a u narednom periodu.

Ne To se podrazumeva u zakonu.

Član 42. Odbitak PDV-a na početku privredne aktivnosti kao oporezivo lice registrovano za PDV

Ne Dok je oporezivo lice dužno da robu

Na dan kada registracija za potrebe PDV-a postaje važeća, oporezivo lice stiče pravo na odbitak PDV-a za robu i sredstva koje ima u zalihama u trenutku dostizanja limita na osnovu člana 6. 7. i 8. ovog člana.

Pravo na odbitak PDV-a u zalihama robe i sredstava prema stavu 1. ovog člana, primenjuje se za oporezovane kupovine i uvoze, koje su nastale ne ranije od prvog poreskog perioda prethodne kalendarske godine, od poreskog perioda kada je oporezovano lice registrovano za PDV.

prodaje sa PDV-om onda treba priznati odbijeni PDV za svu robu u zalihama u trenutku kada se prijavljuje za PDV.

Član 55. Plaćanje PDV u zemlji uvoza - Da bude konkretno i jednostavno napisano.

Ne Odredba je jasna u nacrtu zakona

Ferid Sylejmani- PAK

Član 1. stav 2. ovog Zakona u opisanom obliku opisujući nazive direktiva EU-a, mislim da je suvišan i da to treba ispraviti. Jer imamo nekoliko članova u ovom zakonu koji nisu u skladu sa ovim direktivama EU-a.

Predlog: Treba selektovati ovaj tekst u stavu 2. i treba uraditi kratak pregled, a ne bi trebalo opisati direktive EU-a kao što su opisane u ovom stavu

Ne Svi propisi iz ove oblasti koji pokrivaju PDV na nivou EU-a su identifikovani i obuhvaćeni u Zakonu (član 1. stav 2.), bez obzira da li su propisi naše zemlje u potpunosti ili delimično u skladu sa onima iz EU-a.

Član 1. stav 1.15. Ne Ova odredba je ista

Videti da li je za reč ”rabat” data prava definicija ili treba ispraviti kompletnu definiciju ili treba ostaviti samo ovaj tekst: plaćeno smanjenje za kupca posle završetka transakcije.

i u sadašnjem zakonu

Član 1. stav 1.18.

Koje je značenje ove definicije, i sa kojim ČLANOM je povezana i ima efekat ova definicija.

Ne Ova odredba je ista i u sadašnjem zakonu

Član 1. stav 1.25

Otkloniti ovu definiciju, jer za potrebe PDV-a imamo samo oporezovana lica.

Ne Nije data definicija lice već je samo pojašnjena i usklađena sa drugim poreskim zakonima.

Član 5.

Definisati o kojim aktivnostima je reč kada se navodi rečenica “One aktivnosti ili one transakcije”, jer je bilo diskusija o nekim terenskim aktivnostima da li su oporezovane ili ne kao npr.: plaćanje parkinga, zakupljenih prostorija itd.Pošto stav 2. ovog člana zatim pominje angažovanje nekoliko aktivnosti i transakcija koje su oporezovane prema Aneksu 1. Dakle stav 1. ovog člana ne smatra ih oporezovanim licima ukoliko javne vlasti kada prikupljaju poreze … plaćanja vezano za one aktivnosti ili transakcije. Dakle potrebna su pojašnjenja o stavovima 1. i 2.

Ne Odredba je jasna, dodatna objašnjenja mogu se dati podzakonskim aktom.

Član 6.

Jasno precizirati o kojoj Administraciji se radi, na ovaj način kako je napisano ne podrazumeva Poresku administraciju Kosova (PAK). Stoga, treba da bude kako je bilo u važećem zakonu ”PAK” ili napisati Poreska administracija Kosova. Pošto ako vidimo definicije reč Administracija nije navedena i ova reč se može odnositi na mnoge druge Administracije.

Delimično Ovaj deo će biti pojašnjen podzakonskim aktom

Član 9.

Izgleda da stav 2. nije u skladu sa stavom 1, ako analiziramo stav 2. oporeziva lica se ne mogu odjaviti iz PDV-a čak i nakon jedne kalendarske godine posle prve godine? Što znači da moraju dve godine da budu deo PDV-a, dok prvi stav pokazuje da tokom poslednje kalendarske godine ukoliko je promet bio ispod limita prema članu 6. ovog Zakona, odjava stupa na snagu na dan podnošenja zahteva.?Ovu odredbu treba preispitati?.

Ne Stav 1. i 2. se bave posebnim pitanjima: jedno se odnosi na pravo na zahtevanje odjavljivanja, dok stav 2. definiše poslednju kalendarsku godinu i ograničava kada se može zatražiti odjava iz PDV-a

Član 10.

Predlog se odnosi na lizing i na građevinske radove i radove na održavanju treba precizirati Zakonom, dakle treba da postoje dva nova stava?.

Ne Komentar nije jasan

Član 14.

U članu 14. predlažem dodavanje novog stava (stav 5) za usluge sa karticama na pretplatu ili na dopunu, razgovore/televizijska pretplata itd. To je tretirano u Administrativnom uputstvu, ali u praksi su postojale dileme u ovu delatnost, stoga videvši porast ove uslužne delatnosti, mislim da se to treba odraziti u zakonu i da bude tretirano u skladu sa Direktivama EU-a.

Delimično Dileme će biti rešene podzakonskim aktom.

Član 24.Predlažem dodavanje posebnog člana i za Carinske ponovne procene za robe i usluge. Carinske ponovne procene treba da budu osnova za tretiranje prodaje na unutrašnjem tržištu što se tiče PDV-a uzimajući za osnovu vrednost ponovne procene od strane Carine Kosova.

Član 26.

Vidi se da je stav 2.9 izmenjen. U sadašnjem zakonu stav 2.9 je predvideo “školski udžbenici i serijske publikacije” sada ovaj tekst je u potpunosti izbrisan i nije mi jasno gde je inkorporisan ovaj stav, dok je ovaj stav zamenjen stavom 1.20 člana 27. Zakona 05/L-037. Međutim, ako ostaje ova izmena, dobro bi bilo to konkretno precizirati u Zakonu o kom nadležnom organu je reč i u slučaju da prevozna kompanija nema dozvolu od nadležnog organa (gde treba opisati o kom organu je reč) šta se dešava sa ovim kompanijama javnog prevoza? Kako ih treba tretirati?

Ne Carina vrši procenu po službenoj dužnosti u carinske svrhe, dok za potrebe PDV-a uzima se vrednost transakcije.

Ovaj stav je prešao u članu 33.

Nadležni organ je organ za utvrđivanje cena javnog prevoza. Jedina promena je

Treba to pojasniti novim stavom. da je prešao od člana 27. u član 26.

Član 27.

U vezi sa ponuđenim stručnim obrazovanjem bilo je suprotnosti u Uputstvu u vezi sa nekim uslugama kao što su npr.: kursevi stranih jezika, kursevi matematike, fizike itd.”.Moj predlog je da se takvi kursevi ne trebaju osloboditi i ne spadaju u pravilima ovih zakonskih odredbi, zbog toga to treba jasno precizirati u ovom zakonu.

Ne Dileme će biti rešene podzakonskim aktom.

Član 29.

Ova odredba nije u skladu sa Administrativnim uputstvom i Uputstvom o investicionom zlatu, da bi se otklonile dileme, ili treba da ostane u zakonu kao što je sada opisano i zatim izmeniti Uputstvo o investicionom zlatu, ili ono što je zatraženo i od strane Udruženja zlatara da se inkorporiše izmena u Zakonu i da postignemo usklađivanje ovog postupanja, to treba precizno posmatrati u skladu sa direktivom EU-a.

Ne Odredba je u skladu sa Direktivom EU-a dok će podzakonski akt biti donet u skladu sa zakonom.

Član 30.

Predlog: Ovde predlažem dodavanje još jednog stava za diplomatsko osoblje Kosova. Gde treba imati oslobađanje za lične stvari za osobe koje su živele u inostranstvu tokom diplomatske misije, oslobađanje se neće odnositi na alkoholna pića, duvan i opremu za razvoj ekonomskih aktivnosti.

Ne Odredba je u skladu sa direktivama EU-a

Član 38.

Možda primenjujući najbolje međunarodne prakse, ova odredba je imala razna tumačenja, dobro je dodavati bilo i novi stav koji je usklađen sa članom 52. ovog Zakona koji se odnosi na pravo oslobađanja od PDV-a prema ovom članu i primene obrnutog terećenja za usluge koje su nabavljene u inostranstvu. To možemo odraziti prema PJP koja se trenutno primenjuje. Možda primenjujući najbolje međunarodne prakse, ova odredba je imala razna tumačenja, dobro je dodavati bilo i novi stav koji je usklađen sa članom 52. ovog Zakona koji se odnosi na pravo oslobađanja od PDV-a prema ovom članu i primene obratnog terećenja za usluge koje su nabavljene u inostranstvu. To možemo odraziti prema PJP koja se trenutno primenjuje.

Da Stav je preformulisan

Član 42.

Mislim da je ovaj stav u Zakonu 05/L-037 bio dobro regulisan i ne treba ga menjati. Dakle na dan registracije za potrebe PDV-a, oporezivo lice treba da stiče pravo odbitka PDV-a za robu koju ima u zalihama u trenutku dostizanja limita na osnovu stava 6. 7. 8. ovog Zakona. Što se tiče sredstava mislim da to treba regulisati članom 41 “Regulisanje odbitka”.

Ne Odredba je ista sa sadašnjim zakonom

Član 55.

Ovaj član nema potrebna pojašnjenja, na taj način je dosta zbunjujući kako će biti u praksi, dobro je da bude pojednostavljen. Takođe mislim da nije pravedno ostaviti dve opcije za izbor. Treba da postoji samo jedna opcija. Svi unutar zemlje ili svi u carinskom punktu. Mogućnost izbora stvara probleme i neće predstavljati dobro upravljanje

Ne Ova odredba je jasna i štaviše je izrađena prema evropskim praksama

Član 64.

Ovaj član treba izbrisati pošto žalba je predviđena Zakonom o procedurama PAK-a. Zakon o PDV-u reguliše sistem Poreza na dodatu vrednost, tako imamo i “Svrhu“ član 1. Zakona o PDV-u.

Ne Ovaj član se i sada odnosi na Zakon o poreskoj administraciji i procedurama

Član 66. i 67. I ovaj član treba otkloniti i izbrisati iz ovog zakona. Delimično Ovi članovi su preformulisani

Naim Havolli- PAK

2.12. snabdevanje lekovima, farmaceutskim proizvodima, instrumentima i medicinskim i hirurškim aparatima (obrisati ovu tačku i dodati kod člana 27.)

Ne Zbog oslobađanja od carinskih poreza u 2015. godini, odlučeno je da ovi proizvodi budu stavljeni u smanjenoj stopi za PDV.

Ukloniti iz člana 28.

1.9. opklade, lutrije i drugi oblici igara na sreću, u zavisnosti od uslova i uslovljavanja od strane nadležnih organa Kosova;

Ne Za ovu kategoriju je postavljena akcizna stopa

Član 38.

Ovaj stav (3) preformulisati i razjasniti:

Delimično Biće preformulisano

“Ako oporezivo lice prihvati račun koji pokazuje PDV od lica koje nema pravo da zatraži PDV bez ispunjavanja uslova iz člana 4. i 6. kao i ukoliko pripada transakcijama prema POGLAVLJU VIII OSLOBAĐANJA BEZ PRAVA NA SMANJENJE ODBITKA PDV-A ovog zakona, on ne treba da smanjuje prikazani PDV, bez obzira na to što je on platio PDV”.

Član 43.

Preformulisati, zato što su ostavljene dileme da li se radi o fiskalnim ili kalendarskim mesecima!?

6.4 ukoliko procedure za proglašavanje lošeg duga nisu pokrenute u roku od dvadeset i četiri (24) meseci fiskalne godine od datuma obaveze za plaćanje.

Ne Odredba je jasna i usklađena sa istom odredbom sa direktnim porezima

Član 47.

Dodati novi stav, jer mnogo puta imamo slučajeve Debitnih i kreditnih nota iz inostranstva sa oporezovanim licima na Kosovu, gde ih i sa naše strane tretiramo višestrukim standardima. Stoga, za ove slučajeve predlažemo da novi stav glasi:

3. ”U slučaju uvoza robe ili izvoza robe, treba informisati i carinske organe u skladu sa carinskim zakonikom za Debitnu notu i Kreditnu notu“

Ne Odredba je jasna u nacrtu zakona

Član 52.

Predlažem brisanje stava 6.

Delimično Preformulisan je

Članove 55, 65,66,67,68 brisati Delimično Preformulisan je

Sefedin DaciČlan 24. Oporezivi iznos preformulisati u vrednost otvorenog tržišta

Ne Odredba je jasna

Član 36. razjasniti plaćanje/zatvaranje definicija i posledice ako se ne zatvaraju u banci

Delimično Odredbe i definicije biće razjašnjene podzakonskim aktom

Sve glavne političke/administrativne odluke kao što su stope, oslobađanja, odbici i druge olakšice treba regulisati primarnim zakonodavstvom. Brojne ministarske diskusije uključujući i regulativno podzakonsko/sekundarno/presudno zakonodavstvo vezano za to kako će biti uspostavljen i izvršen poreski postupak ili administrativni postupak od strane Poreske administracije Kosova (PAK), ostaju zabrinjavajuće. Ovo je primenjeno 51 puta u revidiranom zakonu o PDV-u, koji se često bavi važnim političkim i administrativnim rešenjima kao što su (i) posledice PDV-a za transfer poslovanja (veoma važna olakšavajuća mera), (ii) utvrđivanje šta predstavlja jedna tačka/nabavka robe i usluga (ovo mora, iznad svega, biti razjašnjena primarnim zakonodavstvom), (iii) oslobađanje PDV-a od uvoza, (iv) proširenje ili umanjenje liste oslobađanja od javnog interesa. Ministarska ovlašćenja navedena u članu 27.3 imaju široku rasprostranjenost i bilo bi poželjnije kada bi ovi kriterijumi bili definisaniji u primarnom zakonodavstvu. Ovo će takođe zaštititi ministra

Ne Predviđeno je da ministar podzakonskim aktom detaljnije reguliše postupak za sprovođenje nekoliko članova. Takođe, imajući u vidu da PDV-om upravlja PAK i Carina Kosova, podzakonski akti se ne mogu izdati od nižih nivoa od ministra. Takođe ova dva organa

MMF

od nepotrebnog lobiranja. Takođe ključno pitanje je da li ovaj saziv može odlučiti o zaslugama revidiranog zakona onda kada nije praćen svim relevantnim odredbama u podzakonskom ili sekundarnom zakonodavstvu. S druge strane, postoje pitanja sekundarnog zakonodavstva za koje se ne zahteva da ministar donosi direktne odluke. Pravo donošenja uredbi ili sekundarnog zakonodavstva o pravilnom upravljanju, vremenskim rokovima i za izdavanje dokumentacije za PDV-a za uvoz, jednostavno su administrativne odluke koje treba donositi rukovodioci Carine i PAK-a. Nije jasno zašto ministar finansija treba donositi odluku, međutim on svakako može biti konačni organ za usvajanje administrativne prakse.

predlažu postupke i deo su izrade podzakonskih akata.

Član 27.

Oslobađanja su rasprostranjena i treba ih racionalizovati. U članu 27. lista oslobađanja za određene aktivnosti od javnog interesa je veoma široka za slučaj Kosova. ne samo oni koji imaju tendencije da budu iskrivljeni, nego u određenim slučajevima oni vrše nabavke sa oslobađanjem da ne povuku porez na proizvode, nego isplaćeni porez na plaćanja ovakvim nabavkama takođe nije pohvalan. Ovo narušava neutralnost PDV-a i iskrivljuje odluke proizvoda. Preduzeća koja vrše nabavke koja su oslobađana imaju podsticaj za svoju nabavku, integrišu se vertikalno ili nabave inpute iz inostranstva. Oslobađanja mogu ugroziti na ovaj način lokalna neusklađivanja: zašto bi jedan grant dao s jedne strane smanjenu stopu PDV-a za nabavku lekova i hirurške opreme a zatim potpuno oslobađanja za pružanje medicinskih usluga? Slično, u članu 29. – sistemom kreditiranja poreza na dohodak (ITC) i sistemom povraćaja PDV-a – ne postoji nikakvo obrazloženje za oslobađanje od uvezenih proizvodnih linija i mehanizacije za upotrebu u proizvodnim procesima. Ovo se već nalazi u postojećem zakonu o PDV-u, novi zakon pruža odličnu priliku za razmatranje ovog pitanja. Ako je ovde zabrinutost povezana sa izazovima povraćaja viška ITC-a, onda prioritet treba da

Ne Ova odredba je izmenjena 2015. godine da bi se podržao razvoj domaćih proizvođača.

bude unapređenje sistema povraćaja PDV-a umesto predstavljanja iskrivljenja u izradi PDV-a. Doborovoljno prijavljivanje (Član 8). Dok je načelo dobrovoljnog prijavljivanja u redu, PAK treba da zaštiti sebe od slobodnog prava malih prodavaca (koji su ispod praga prijavljivanja prometa od 30,000 EUR) za prijavljivanje za PDV. Visokim pragom zasnovanim na promet mikro i mala preduzeća imaju šanse da budu oslobađane od PDV-a. Nekoliko zemalja imaju različite pragove za različite aktivnosti. U praksi, višestruki pragovi imaju tendenciju da stvaraju administrativne komplikacije bez proporcionalnog profita i stoga se ne preporučuju. Šta se predlaže za Kosovo je standardni prag prijavljivanja i mogućnost prijavljivanja za preduzeća sa prometom ispod minimalnog praga (drugi prag).

Ne U skladu sa Direktivom EU i drugih evropskih zemalja dozvoljeno je dobrovoljno prijavljivanje za PDV od prvog dana sprovođenja privrednih aktivnosti.

Treba imati PDV na kupovinu novog stambenog objekta koji je kupljen od preduzetnika sa nepokretnostima. Ovo izgleda da je ignorisano u članu 28. Nacrt zakona o PDV-u iz 2018. godine. Pod uslovima PDV-a, istinska imovina je bliska sa stabilnom robom i uslugama. Pod čistim PDV-om, sve kupoprodajne aktivnosti vezane za nepokretnosti od prijavljenih poreskih obveznika za PDV povuku porez na proizvodnju, dok kupci ili korisnici nepokretnosti imaju pravo na odgovarajuće poreske kredite, kada ga koriste za vršenje oporezivih nabavki. Neto prihodi od PDV-a prikupljaju se ako kupac ili korisnik imovine nije preduzeće koje koristi imovinu za vršenje oslobađanih nabavki. U praksi, međutim, razlikuju se PDV-i od stambene imovine i poslovne imovine, uglavnom da se osigura da se PDV ne primenjuje na poslednju pomenutu. Obrada PDV-a na nepokretnosti je složena i prolazi preko drugih poreskih i institucionalnih pitanja. Stoga, čovek bi preporučio: (1) da oslobađa zakup od stambene imovine i prodaju stambenih imovina, osim za nove kupljene akcije od strane preduzetnika sa nepokretnostima, (2) porez na novoustanovljenu nepokretnu imovinu u punom iznosu, uključujući radove i korišćeni materijal u izgradnji od strane proizvođača kao nosioci domaće

Delimično Biće razmatrano i obuhvaćeno ubuduće.

proizvodnje koji imaju na teret ulazni porez, dok uvezeni ekvivalentni proizvodi se ne obuhvataju (stopa-nula u zemlji porekla). Oslobođena domaća preduzeća takođe mogu biti favorizovana na izvoznom tržištu s obzirom da njihove nabavke nose neplaćeni porez na dohodak dok njihovi međunarodni konkurenti ne. Druga poteškoća nastaje kada preduzeća imaju i porez i oslobađanje proizvode koje zahteva složena pravila za raspodelu u cilju utvrđivanja proporcije oporezivih i opštih rashoda preduzeća. Na kraju, oslobađanja imaju tendenciju raspodele u okviru sistema jer preduzeća vrše oslobađane nabavke a njihovi klijenti imaju podsticaj da lobiraju za više oslobađanja. Imovina, i (3) oporezivanje svih prodaja i zakupa poslovne imovine kako bi se odobrili uvodni poreski krediti za izbegavanje pada ili kako bi se osiguralo uspostavljanje taksi za oslobađana preduzeća.

Kosovo može iskoristiti mogućnost ove reforme kako bi osiguralo neto margine na PDV, na kladionice, lutrije, i druge oblike igara na sreću, s obzirom da je ova aktivnost koja ima visoke negativne socijalne troškove i takođe bi pomoglo na formalizaciji ovog sektora. Margina za kazino i lutrije je obračunata kao razlika (registrovana svakog dana ili tokom drugog razumnog perioda) između primljene gotovine za lutrijske kupone ili tikete i isplaćenog profita za ponovnu kupovinu kupona i tiketa. Margina se obrađuje kao sveobuhvatni iznos PDV-a. Za obračun isplaćenog PDV-a za svaki period, margina se množi sa poreskim udelom, npr. 100/(100 + poreska stopa), i zatim se umanjuje za obračun PDV-a. Naravno, operatori lutrija i igara na sreću trebaju izdvojiti njihov promet od ostalih nabavki izvan igara na sreću koje su oporezive prema normalnim propisima.

Ne Za ovu kategoriju je uspostavljena stopa akcize

Član 20. stav 1. Ne Preformulacija

Američka privredna komora

Treba uvesti objašnjenje u vezi sa oporezivim licima izvan Kosova, navodeći da „poreski obveznik u inostranstvo, pod istim razvijenim privrednim okolnostima na Kosovu, smatraće se oporezivo lice na Kosovu“.

Obrazloženje

Ovo treba obuhvatiti uz činjenicu da postoje kompanije koje bi pod istim privrednim okolnostima bile oporeziva lica na Kosovu, a zapravo nisu oporeziva lica jer njihova država ne primenjuje uopšte PDV, kao što su: Amerika, Saudijska Arabija itd. Smatramo da načelo zemlje nabavke usluga za PDV treba da bude isto kao sa kompanijama od zemalja gde se primenjuje PDV, tako i za kompanije iz zemalja koje ne primenjuju PDV.

stava 1. člana 4. – Oporeziva lica, objašnjava primenu člana 20. ovog Nacrt zakona

Član 22.

Trenutak ustanovljenja obaveze i zaduživanja PDV-om za nabavku robe i usluga, stav 3.1

U članu 22. stav 3.1 kada se isplata mora izvršiti ili je izvršena na račun pre nego što su roba i usluge isporučene, PDV mora biti naplaćen na prijemu isplate i u primljenom iznosu… Razmatrati mogućnost za uključivanje sledećeg teksta (ili izraditi poseban član) Trenutna praksa pokazuje da građevinske kompanije su u obavezi da stave u prodaji na početku izgradnje sve stanove koji će biti izdati uz nadoknadu vlasnicima stanova i to utiče na veliki finansijski teret za kompanije na početku izgradnje objekta. Ovo važi posebno za poslovne objekte koje treba staviti u prodaji na početku izgradnje objekta i koji utiču na veće finansijske rashode, izuzev slučajeva u građevinskoj industriji kada

Ne Član 22. je u skladu sa EU direktivom. Utvrđen je prema aktuelnom načelu kada se ustanovljava obaveza za PDV.

imamo ugovor o zajedničkom ulaganju između građevinske kompanije kao izvođač radova/investitor ili samo između izvođača radova i vlasnika zemljišta. Građevinska kompanija će staviti u prodaji vlasnicima imovina prilikom završetka izgradnje objekta (odnosno prilikom početka korišćenja stanova).

Član 26. Stopa2.12. nabavka lekova, farmaceutskih proizvoda, medicinskih i hirurških uređaja i instrumenata;

2.13. medicinska oprema, vozila hitne pomoći, pomoć i druga medicinski uređaji u cilju olakšanja ili lečenja nesposobnosti za isključivo korišćenje od strane osoba sa invaliditetom, uključujući i popravke ovih dobara kao i nabavka dečjih sedišta za automobile;

Obrazloženje

2.12. Uzimajući u obzir stanje zdravstva na Kosovu i činjenicu da PDV predstavlja porez koji plaća potrošač, zaduživanje PDV-om na ove proizvode je u direktnoj funkciji još većeg zaduživanja licima koja koriste ove proizvode, uključujući osobe sa invaliditetom, penzionere, socijalne kategorije kao i druge osobe sa hroničnim bolestima itd. Na Kosovu najsiromašnija kategorija uključujući socijalne slučajeve, osobe sa invaliditetom, penzionere itd. koji uzimaju pomoć i penzije u minimalnom iznosu jesu najčešći potrošači nabavke lekova itd. ovi su proizvodi koji uzimaju potrošači ne svojom voljom nego su primorani da ih uzimaju, čak su proizvodi koji se ne mogu uporediti sa onim iz medija i slično koji su oslobađani.

Izmeniti stav 2.5 kao u nastavku: 2.5 sirova ulja, polusirova ulja i jestiva ulja od žitarica i uljarica za upotrebu u ljudskoj ishrani, ali i za pripremu stočne hrane.

Ne Zbog oslobađanja od carinskih dažbina 2015. godine odlučeno je da se ovi proizvodi stavljaju pod smanjenom stopom PDV-a.

2.13. Takođe i opremu ne treba obuhvatiti u smanjenoj stopi od 8%. 2.5. Nabavka i uvoz sirovih i polusirovih ulja podležu stopi od 18%, dok nabavka i uvoz jestivih ulja podležu PDV-u od 8%; dakle proizvođač ili prerađivač kada kupuje sirova ili polusirova ulja plaća PDV od 18%, i kada iste prerađuje i prodaje gotovim kao jestivo ulje plaća PDV od 8%.

Član 27. Oslobađanja za edukativne usluge

Dobro razjasniti koje su obrazovne usluge i usluge stručne obuke koje se smatraju oslobađane.

Predlog

Član 27- Zakona o PDV-u ne specifikuje primenu oslobađanja od PDV-a za obrazovne usluge i usluge obuke ako važi samo sa institucije koje su licencirane od strane kosovskih organa ili od strane drugih institucija koje su van jurisdikcije Kosova, međutim diploma/sertifikat se priznaje od strane kosovskih organa.

Ne Sve obrazovne institucije koje su akreditovane na Kosovu tretiraju se u skladu sa članom 27. Zakona o PDV-u, oslobađane od PDV-a bez prava na smanjenje PDV-a.

Član 27. Oslobađanja za edukativne usluge

Oslobađanja od određenih aktivnosti od javnog interesa

Dodati sledeće stavove:

1.20. Lekovi

1.21. nabavka lekova, farmaceutskih proizvoda, medicinskih i hirurških

Ne Zbog oslobađanja od carinskih dažbina 2015. godine odlučeno je da se ovi proizvodi stavljaju pod smanjenom stopom PDV-a.

uređaja i instrumenata;

1.22. medicinska oprema, vozila hitne pomoći, pomoć i druga medicinski uređaji u cilju olakšanja ili lečenja nesposobnosti za isključivo korišćenje od strane osoba sa invaliditetom, uključujući i popravke ovih dobara kao i nabavka dečjih sedišta za automobile;

1.23. Postrojenja obnovljive energije postavljena u stambenim objektima, koji nemaju komercijalni karakter.

Obrazloženje

1.20. Uzimajući u obzir da je PDV indirektan porez kojeg plaća potrošač (u ovom slučaju bolesnik), oslobađanje lekova od PDV-a je u funkciji same pomoći najugroženijih kategorija društva na Kosovu, kao što su penzioneri, slučajevi hroničnih bolesnika, bolesnika sa kancerom itd. i samog stanja u zdravstvu na Kosovu.

1.21. i 1.22. Uzimajući u obzir takođe i emigraciju medicinskog osoblja u inostranstvo, ovo će barem malo pomoći investicijama u oblasti zdravlja, ako bi se medicinski i hirurški uređaji i oprema bili oslobađani, kada imamo podatke da se kosovski pacijenti leče van zemlje iz razloga nedostatka uređaja. Takođe vredi napomenuti da su do 2015. godine lekovi bili oslobođeni od plaćanja PDV-a.

1.23. Uzimajući u obzir evropsku direktivu u oblasti energetike kao i sam Izveštaj o napretku Evropske komisije za 2018. godinu, na kojem se od Kosova zahteva da do 2020. godine ispuni 20% obnovljive energije, i u cilju zaštite životne sredine, oslobađanje od PDV-a za ove instalacije pomoći će u postizanju ovog cilja. Ovo će omogućiti i zaštitu životne sredine gde je zagađenje na visokom nivou. Uzimajući u obzir zaštitu životne sredine i nedostatak energije na Kosovu, stimulacija i podsticaj

Biće razmatrana kao mogućnost ubuduće.

korišćenja obnovljive energije preko oslobađanja od PDV-a za postrojenja za proizvodnju obnovljive energije za stambene objekte, je u potpunosti u funkciji prevazilaženja trenutnog stanja.

Član 28. Oslobađanja za finansijske transakcije

Finansijske transakcije trebaju biti oslobađane bez obzira od koga se pružaju jer je usluga oslobađana od samog sebe i ne samo kada se pružaju od strane finansijskih institucija. Ako se ova izmena ne može ostvariti, barem neka se specifikuje da oslobađanje važi samo za finansijske institucije koje su licencirane od strane CBK-a, ali i za finansijske institucije koje su licencirane od organa zemalja u kojima su osnovane.

Obrazloženje

Ako se ne uradi oslobađanje transakcije u potpunosti, barem treba specifikovati da osim licenciranih institucija od strane CBK-a, oslobađanje važi i za strane finansijske institucije koje su licencirane od nadležnog organa (kao i što se primenjuje u praksi) s obzirom da Administrativno uputstvo 03/2015 ne utvrđuje ovo pitanje iako je takvo tumačenje od strane poreske uprave.

Delimično Ovaj član je u skladu sa EU Direktivom, dok će ovaj komentar biti razmotren u izradi podzakonskog akta.

Član 33. tačka 3.1

Utvrditi preko podzakonskih akata postupke overe kada se nabavke oslobađaju od PDV-a kao rezultat finansiranja od donacija. Predlaže se da PAK osigura poreske obveznike od kojih se traži od kupca da vrši nabavke bez PDV-a kao rezultat izvora prihoda od donacija, da ne stvara

Delimično Ovaj komentar biće razmotren u izradi podzakonskog akta.

rizike PDV-a za dobavljače.

Obrazloženje:

Jer u praksi, nema utvrđene dokumentacije ili postupka koji osiguraju dobavljača da može izdati fakturu bez PDV-a kada jedna strana to zahteva od njega. PAK treba da uspostavlja postupke ili da osigura poreske obveznike da neće kazniti njih nego tražioca oslobađanja prilikom nabavke.

Član 36. tačka 5.2

Utvrditi da li je ograničenje od 50% kada se vozilo (i troškovi vezano za vozilo) koristi za lične potrebe ili poslovne svrhe, ili u zavisnosti od stope korišćenja (vođenjem evidencije) proporcija se može promeniti.

Obrazloženje:

Budući da postoje razna tumačenja što se tiče ove odredbe. Jedna od njih je da bez obzira na proporciju korišćenja (npr. 90% poslovne svrhe, 10% lične potrebe), ponovo je 50%. Treba utvrditi da ako se vodi evidencija za korišćenje vozila u poslovne svrhe, smanjenje treba da bude proporcionalno.

Ne Ovo ograničenje je utvrđeno zakonom, međutim u izradi podzakonskog akta pružaće se više objašnjenja.

Član 38.stav 2.

Treba utvrditi jasno da smanjenje PDV-a nastavlja da bude ograničeno na 2 godine (bez potrebe ispravke prijave), ali istovremeno dozvoljava se ispravka prijava (uključujući priznavanje smanjenog PDV-a u fakturi iz tog vremena) do 6 godine unazad.

Ne Ispravka je dozvoljena, međutim pravo na smanjenje PDV-a je ograničeno.

U ovom stavu treba objasniti da ograničavanje prava na kreditiranje do dve godine ne treba da važi prilikom primene obrnutog terećenja ako je postojalo puno pravo na kreditiranje i ako je oporezivo lice prijavio transakcije u njegovim knjigama.

Obrazloženje:

S obzirom da je stvorena zabuna u vezi toga na koji način i period može se ostvariti pravo na odbitak PDV-a. Ne prihvaćenoj verziji nacrta zakona, ova odredba je izmenjena iako se u konsultativnom dokumentu kaže sledeće:

Ova preporuka je zasnovana na Javnu odluku objašnjenja 03/2017 od 22.08.2017. godine, koja je doneta od strane Generalnog direktora PAK-a kako ne bi bilo potrebe da nakon donošenja zakona ponovo doneti Javnu odluku objašnjenja.

Da

Kod obrnutog terećenja je preformulisan član.

Član 38. stav 3.

Treba izmeniti ovaj stav samo za slučajeve kada izdavalac fakture nije oporezivo lice (prijavljen za PDV) a ne za druge slučajeve (npr. kada nabavka ne treba biti sa PDV-om nego je postala takva).

Obrazloženje:

S obzirom da nije u redu da se zadužuju poreski obveznici koji primaju fakture ne znajući da li je PDV primenjen ispravno ili nije, osim u slučajevima kada primalac može potvrditi da li je dobavljač prijavljen za PDV ili ne (koje je moguće preko postojeće baze podataka PAK-a).

Delimično Biće objašnjeno podzakonskim aktom.

Član 38.stav 4.

Treba izmeniti ovaj stav samo za slučajeve kada postoji greška u obračunu (koju može razlikovati primalac fakture), ali ne i za druge slučajeve (npr. pogrešne obračune sa 18% umesto 8% ili slično).

Obrazloženje:

S obzirom da nije u redu da se zadužuju poreski obveznici koji primaju fakture ne znajući da li je PDV primenjen ispravno ili nije.

DelimičnoBiće objašnjeno podzakonskim aktom.

Član 38.Način ostvarivanja prava na odbitak PDV-a

Predlaže se sledeća izmena: 2. Ako oporezivo lice ne odbije PDV u ovom poreskom periodu, ono može odbijati ovaj iznos odbijenog PDV-a u svako vreme nakon ovog poreskog perioda, međutim najkasnije do poslednjeg poreskog perioda kalendarske godine koji sledi nakon godine u kojoj je imao pravo da odbije PDV. Dodati sledeću tačku 2.1. Ako se ne smanjuje PDV u skladu sa utvrđenim rokom u stavu 2. osnova i iznos odbijenog PDV-a biće priznati kao rashodi za ostale vrste poreza u skladu sa važećim zakonima.

Obrazloženje:

Ovaj član je predstavljao izazov za oporeziva lica (poreske obveznike) tokom poslednjih godina i predmet pogrešnih tumačenja od strane PAK-a,

Zakonima o direktnim porezima priznaje se kao rashod PDV koji nije odbijen ili koji nije vraćen.

stoga treba precizirati detaljnije. Zakonom o poreskoj administraciji i postupcima, u članu 18. propisano je: “2. Poreski obveznik može da podnese poresku prijavu, ako on ili ona naknadno utvrdi grešku u poreskoj prijavi koja je već dostavljena. Krajnji rok za podnošenje prijava je šest godina nakon obaveznog datuma za dostavu prijave“. „3. Kada poreski obveznik shvati kasnije pre isteka perioda procene da podnesena prijava od njega ili nje netačna ili nekompletna i to može dovesti ili je dovelo do manje prijavljenog poreza ili više prijavljenog povraćaja poreza i kredita, on ili ona je u obavezi da prijavljuje to bez odlaganja i da uradi potrebne ispravke. Ova obaveza se odnosi i na opšteg naslednika poreskog obveznika i na osobe koje rade za opšteg naslednika ili poreskog obveznika u skladu sa članom 16. ovog zakona. Obaveza za dalje obaveštavanje biće primenjena kada uslovi za oslobađanje od poreza, poreski odbici ili druge poreske olakšice prestaju da važe, bilo delimično ili u potpunosti“. „4. Izmena poreske prijave treba da bude praćena svakom dodatnom poreskom obavezom, ako je primenljivo, zahtevom za kreditiranje u odnosu na drugu obavezu (aktuelnom ili budućom)“. Dakle, kako ne bi došlo do oštećenja preduzeća, treba uraditi usklađivanje ovih dva zakona u periodu prava na ispravku poreskih prijava (bilo jednogodišnja, dvogodišnja ili šestogodišnja prijava) da u trenutku kada e kaže da se dozvoljava ispravka, dozvoliti i priznati ispravku svih pozicija/ stavki za obračun za koje je poreski obveznik u obavezi da prijavljuje i plaća obaveze. Aktuelnim zakonom o PDV-u, odnosno članom 38. već nekoliko godine se oštećuju preduzeća na Kosovu, dok manje prijavljeni porez ili veći prijavljeni porez dešava se u većini preduzeća kada preduzeće kasnije uočava grešku u poreskoj prijavi koje je već podneo, pitanje koje je propisano i dozvoljava tačka 2. člana 18. Zakona o poreskoj administraciji i postupcima. Tokom kontrole od strane PAK-a, u slučajevima kada je preduzeće prijavilo obijeni PDV manji od stvarnosti, i uradio je ispravke nakon nekoliko godina, ovaj član ne dozvoljava PAK da priznaje odbijeni PDV kao rashode, nego priznaje samo za dve godine unazad; međutim u slučajevim kada je preduzeće prijavilo manji iznos obaveze - veći iznos odbijenog PDV-a, PAK

zadužuje poslovanje dodatnim porezom do 6 godine unazad. Imajući ovu situaciju, ovo neusklađivanje zakona, odnosno stavova poslovanja se oštećuju u kontinuitetu, stoga stručnjaci zahtevaju revidiranje ovih dva relevantnih zakona.

Član 52. stav 6.

Ne bi trebalo da bude primalac usluga lice koje nije oporezivo (a samim tim ne odgovorna stranka za plaćanje PDV-a) u obavezi za poreske obaveze pružaoca usluga jer je to u suprotnosti sa Direktovom EU-a i načelima zemlje isporuke usluga i stranke koja je utvrđena kao obveznik PDV-a.

Obrazloženje:

Treba pronaći drugi mehanizam za praćenje aktivnosti nerezidentnih kompanija na Kosovu. U prošlosti, i ovog puta takođe, predlažemo uspostavljanje sistema za izveštavanje o primljenim uslugama od nerezidenta na Kosovu. Ovo izveštavanje vršiće se od strane oporezivih lica ili lica koja nisu oporeziva (za potrebe PDV-a i PPK-a) gde će biti pružani pomoćni dokumenti za aktivnosti nerezidenata na Kosovu (ugovori, fakturisanja, uverenja o prebivalištu itd.) od strane kosovskog poreskog obveznika (bilo da je prijavljen za PDV ili nije, bilo da je poreski obveznik PPK-a ili nije). Ovim sistemom za izveštavanje biće dostupne informacije o poreskim obavezama nerezidenata na Kosovu (PDV i porez po odbitku od 5% ili 10% ako se uočava da je osnovana stalna jedinica).

Ne Ovaj stav je propisan da se obezbedi plaćanje PDV-a na Kosovu prilikom isporuke usluga kada je zemlja isporuke Kosovo. Podzakonski akt biće izdat u roku od jedne godine.

Član 55.

Plaćanje PDV u zemlji uvoza

Predlog:

Treba jasno razjasniti za koje uvoze može da se ne plaća PDV na granici, da li važi za sve uvoze ili samo za određene uvoze, stoga smatramo da ovo pitanje treba detaljno specifikovati. Što se tiče stava 4. člana 55. zahtevamo od PAK-a da jasno utvrđuje rok u okviru kojeg ili kada najkasnije treba izdati podzakonski akt o uslovima sprovođenja ovog člana, predlažemo da član glasi kao u nastavku: „Ministar izdaje podzakonski akt o sprovođenju ovog člana najkasnije 6 (šest) meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona“.

Obrazloženje:

Ovo je jedan od ključnih problema sa kojima se suočavaju domaća preduzeća imajući u vidu da veliki broj preduzeća je orijentisano na uvoz.

Delimično Ovim nacrtom zakona pravo za plaćanje PDV-a u zemlji za izvršeni uvoz, imaju sva lica koja imaju status obveznika PDV-a, međutim lica koja ne poštuju rok plaćanja ne uživaju ovo pravo (do utvrđenog roka podzakonskim aktom). S druge strane, stav 2. ovog člana dozvoljava obvezniku PDV-a da bira da li će platiti PDV prilikom uvoza robe ili će platiti u zemlji.

Član 65. Poreski organi Stav 3. Ovaj član je nejasan, i potrebno je objasniti njegov značenje.

Obrazloženje:

Ovaj član nastoji da reguliše hijerarhiju zakona koji utvrđuju poreske

Delimično Ovaj član treba preformulisati.

organe, ali je nejasan zbog dužine teksta, jezičkih i pravopisnih grešaka.


Predlažu se tri promene: 1) U potpunosti ukloniti ovaj član ili iznose od 1,000 do 50,000 2) Minimalan iznos treba da ostane od 125 evra dok maksimalni iznosi na osnovu % u iznosu neobračunatog ili neisplaćenog poreza, ali ne više od 25%. 3) Administrativne kazne sa trenutnim važećim zakonima pretvoriti u prekršajne kazne.

Obrazloženje:

Zakonom o poreskoj administraciji i postupcima, konkretno članom 58., predviđene su administrativne kazne za PDV, a članom 53. svaki prekršaj nestvaranja registracija prema prometu. Ako se ovaj član sprovodi, ispada da se za isti prekršaj oporezivo lice kažnjava sa dve ili tri administrativne, ali i prekršajne kazne. Administrativna i prekršajna pitanja trenutno su regulisana Zakonom o poreskoj administraciji i postupcima i takve bi trebale i biti. Čak i kazneni iznosi od 1,000.00 do 50,000.00 su toliko visoki da ne možemo reći da su prekršajne kazne (npr. za jedan propust od strane jednog oporezivog lica sa godišnjim prometom od 32,000.00 evra u fakturi koja može biti do 50.00 evra PDV, kazna će se primeniti od 1,000.00 i više). Preduzeća ne bi mogla da opstanu sa ovim višestrukim i visokim kaznama i time bi bankrotirali. Trenutne kazne su svakako visoke, što dokazuju i same statistike % kazni u iznosima dugova poreskih obaveznika iz poslednjeg šestomesečnog Izveštaja PAK-a. Minimalna kazna koja je trenutno u iznosu od 125 evra sada postaje 1,000.00 evra, i to bi primoralo oporeziva lica (poreske obaveznike) da

Delimično Preformulisan je član

uzmu kredit kako bi isplatili porez, posebno u slučajevima kada se novac dobija uz kašnjenje od strane kupca.


Opis ili spisak prekršaja: 1.19. Ne podnosi Zbirnu prijavu ili je ne dostavlja u određenom roku ili ne pruža sve opisane informacije.

Treba da bude: 1.19. Ne podnosi Poresku prijavu ili je ne dostavlja u određenom roku ili ne pruža sve opisane informacije.

Obrazloženje:Treba razjasniti šta podrazumevamo zbirnom prijavom, jer u članu 2. kod Definicija nije obuhvaćena ova definicija a nije i u drugim članovima. U članu 54. stav 1. navedena je Poreska prijava.

Da Preformulisan je član

Član 68.

1. Administrativno uputstvo se treba objaviti ranije od predviđenog perioda od 1 godine nakon stupanja na snagu zakona.

3. Takođe, treba utvrditi da li će do objavljivanja novog Uputstva ostati na snazi prethodno Administrativno uputstvo o odredbama koje nisu izmenjene novim zakonom.

Obrazloženje:

1. Zato što ostaju mnogi neodređeni praktični/administrativni aspekti koji stvaraju problem oporezivim licima (npr. šema odlaganja isplate PDV-a u

Ne Podzakonski akt koji će se izdati u roku od 1 godine

uvozu).

2. Zato što treba da postoji Uputstvo u prelaznom periodu, a ako ne postoji, treba u zakonu razjasniti da se stupanjem na snagu ovog zakona ukida i prethodno Administrativno uputstvo koje je regulisalo zakon 05/L-037.

Član 25. tačka 2.2.1.2. (Administrativno Uputstvo 3/2015)

Zahtev za overu od strane poreskih organa za registrovanje u PDV ne može biti uslov koji se uvek ispunjava jer postoje jurisdikcije u kojima PDV nije primenjeni sistem indirektnih poreza.

Zato što se treba ograničiti samo na zemlje EU-a gde se PDV sprovodi kao na Kosovu i postoji mogućnost potvrđivanja da li je jedno lice oporezivo lice ili nije. Ali za druge slučajeve, npr. Sjedinjene Države, ovaj zahtev ne stoji.

Delimično Uzeće se u obzir prilikom izrade AU-a.

Član 41. tačka 2.1. i 2.3 (Administrativno uputstvo 3/2015)

Ova dva stava su u suprotnosti jedni sa drugim i ponovo se trebaju pregledati jer u jednom trenutku oslobađaju od PDV-a samo štampane novine/časopise (ne-elektronske), dok u drugom trenutku oslobađaju svaku radnju izvršenu u medijskoj oblasti od strane pisanih i elektronskih medijskih subjekata.

Zato što stvara neizvesnost i zabunu među poreskim obaveznicima u medijskom sektoru.

Delimično Uzeće se u obzir prilikom izrade AU-a..

Član 58. Delimično Uzeće se u obzir

stav 1 (Administrativno Uputstvo 3/2015)

Ovaj stav treba ponovo pregledati jer ne izgleda da je ispravan princip da poreski obaveznik koji greškom plaća PDV (npr. nije registrovan) plati ovaj PDV PAK-u, a da kupac ne odbije ovaj PDV.

Zato što treba ograničiti ne odbijanje PDV-a samo kada se radi o oporezivom licu. U drugim slučajevima stvara dodatno opterećenje nad primaocima roba/usluga.

prilikom izrade AU-a.

POGLAVLJE VIII OSLOBAĐANJA BEZ PRAVA NA ODBITAK PDV- A

Dozvoljavanje odbitka PDV-a za preduzeća koja su poznata od strane nadležnog organa Kosova (licencirani, akreditovani),

U ovom poglavlju su uključene bolničke usluge, medicinska nega, pružanje obrazovanja za decu i mlade, školsko ili univerzitetsko obrazovanje, stručna obuka ili ponovna obuka, uključujući i isporuku usluga i roba blisko povezanih sa njima, itd. Dakle sve ove usluge su od javnog interesa i utiču na dobrobit i obrazovanje, školovanje, obuku građana. Od preduzeća koja se bave ovom delatnošću, većina njih su investirala sopstvenim sredstvima, a odbijeni PDV nije im prihvaćen.

Delimično Uzeće se u obzir prilikom izrade AU-a.

Kancelarija EU Tretman javnih organa kao oporezivog lica:

Direktiva zahteva da se javni organi tretiraju kao oporeziva lica u dve situacije:a) kada obavljaju ekonomsku aktivnost navedenu u aneksu i drugačije

Da Preformulisan je član 5. stav 2. na osnovu predloga i u skladu sa Direktivom

b) kada bi njihov tretman kao oporeziva lica doveo do značajnih poremećaja konkurencije.

Nacrt zakona (član 5) zahteva samo a )

Tipičan primer jedne aktivnosti u b) bile bi lokalne vlasti koje upravljaju parkingom u konkurenciji sa privatnim operatorima. Mi preporučujemo da dodate i scenarijo predviđen u situaciji b)

Član 6. Prag registracije

nacrta zakona predviđa delimično oslobađanje za sva oporeziva lica. Prema Direktivi, u principu svako lice koje prelazi prag registracije odgovorno je za PDV za sve njegova/njena poslovanja. Rešenje predloženo u nacrtu zakona izgleda da je nepraktično za upravljanje.

Delimično Delimično oslobađanje se dešava samo za prvu transakciju koja dovodi do prekoračenja praga za PDV. Nakon prekoračenja praga, svaka osoba koja prekorači prag registracije odgovorna je za PDV za sva svoja poslovanja. Ako je promet preduzeća 29,000 evra i ako je sledeća transakcija u vrednosti od 5000 evra, što znači da ovom transakcijom dostiže limit za

registraciju za PDV, onda će samo iznos od 4000 evra podleći PDV-u

Član 26. Stopa

Smanjena stopa od 8% za snabdevanja sa IT, ambulantama, sedišta za decu u kolima.

Ova vrsta smanjene stope nije predviđena u Direktivi. Još važnije, dozvoljavajući ministru da poveća taj spisak putem podzakonskog akta je problematično. U nastavku Direktive, preporučuje se da se reguliše zakonom i u skladu sa smanjenom stopom uspostavljenom u Direktivi, umesto njegovog ostavljanja otvorenim.

Da Ova odredba je ista kao u važećem zakonu

Član 27. OslobađanjaKulturni događaji. Ograničenja u događajima koji promovišu Kosovo? 1.18. novine i periodične publikacije;1.19. isporuka usluga od strane elektronskih medija radija i televizije;

Ova dva izuzetka će oštetiti medije jer ova oporeziva lica neće biti u stanju da odbiju njihov porez na PDV. Mi ćemo preporučiti brisanje ovih oslobađanja i sprovođenje odbitka umesto toga.

1.20. Roba navedena u Odeljku “D” zakona br. 04 / L-163 (odnosi se na Deo D, Medicinski proizvodi?)

Sva ova oslobađanja na uvoze:

Ne 1.18 i 1.19 su tretirani isto i u trenutnom zakonu.

1.20 postavljeno je u zakonu kako ne bi predstavljalo problem u sprovođenju tokom uvoza, jer važećim zakonom tretirani je podzakonskim aktom

1.10. proizvodne linije i mašine za upotrebu u procesu proizvodnje,1.11. sirovine korišćene za proces proizvodnje;1.12. oprema informacione tehnologije;1.13. novine i periodični časopisi;1.14. oprema i materijali za potrebe elektronskih i pisanih medija.1.15. knjige, školski udžbenici i serijske publikacije.Periodi prijavljivanja

Jednomesečni period može biti veoma čest za manja oporeziva lica. Ministar treba da razmotri mogućnost da se određena oporeziva lica prijavljuju svaka tri meseca.

Ne Način prijavljivanja PDV-a je veoma lak za upravljanje a u praksi nisu primećene prepreke čak i za mala preduzeća.

Član 55. Isplata PDV-a za uvoz Član (ili najmanje njegov prevod na engleski) je nejasan i treba se razjasniti.

Delimično Pre završetka nacrta ponovo će biti pregledan prevod ovog člana.

Carine Kosova Član 2.1.35. Na osnovu člana 4. stav 17. ZCA-a, Jedinstvena carinska deklaracija (JCD) je definisana kao akt kojim neko lice izražava, u određenim oblicima i načinima, volju za stavljanje robe pod određenim carinskim postupkom.

Umesto izraza “aranžmani” preporučuje se korišćenje izraza “carinski postupak” kako je definisano ZCA-om, dok u ovom stavu izraz “aranžman” treba se obrisati pošto već postoji izraz “carinski postupak”

Ne Ovaj komentar se ne prihvata zato što su “aranžmani” namenjeni za PDV i dobro su formulisani na osnovu Direktive

(član 4. stav 16. ZCA) Član 21.

2.1 Umesto izraza “aranžmani” može se koristiti izraz “carinski postupak” kao što je predviđeno ZCA-om (član 4. stav 16)

Izraz “totalno oslobađanje” može se zameniti izrazom “potpuno oslobađanje” član 140, 143 ZCA-a.

Delimično Ovaj komentar se ne prihvata zato što su “aranžmani” namenjeni za PDV i dobro su formulisani na osnovu Direktive

Izraz “totalno oslobađanje” zamenjuje se “potpunim oslobađanjem” jer je terminologija prilagođena i nema nikakvih problema.

Član 29.

1.4. Razjašnjenje: ako nakon tri godine imamo zastarevanje PDV-a.

Izraz ”aranžman” može se zameniti izrazom “postupak”

Delimično Ako nakon tri godine imamo zastarevanje PDV-a, PDV se ne plaća jer se smatra da je u tom vremenu istrošen i nema potrebe za promene.

Ovaj komentar se ne prihvata zato što su “aranžmani”

namenjeni za PDV i dobro su formulisani na osnovu Direktive

Član 30.

1.4. Usklađivanje izraza “transportno sredstvo” sa izrazom “vozilo” ako specifično nema drugačije značenje za svrhe određene odredbe

3. Uskladiti odredbu u konsultaciji sa odredbama iz Aneksa D i Zakonika o carini i akcizama na Kosovu, Zakonu o verskim slobodama i Zakonu 04/L-115 član 13.

Ne Izraz “transportno sredstvo” smatra se svako sredstvo koje se treba registrovati u centru za registraciju vozila

U skladu je sa relevantnim zakonom i Zakonom o verskim slobodama i drugim relevantnim zakonima

Udruženje mlinara Kosova

Član 26.

-Da se oslobodi prerada žita od PDV-a i da se tretira kao oslobađana usluga. -Ako to nije moguće, onda Ujam oporezovati smanjenom stopom isto kao i brašno.

Da Menja se tačka 2.3 gde se dodaje i usluge njihovog mlevenja

`

konsultimet.rks-gov.netkonsultimet.rks-gov.net/Storage/Consultations/40432-FinalAl.docx · Web...

Documents

Transcript of konsultimet.rks-gov.netkonsultimet.rks-gov.net/Storage/Consultations/40432-FinalAl.docx · Web...