اصول ارزشي و اخالقي در ورزش

درباره اخالق ورزشي  

متاسفانه هنوز براي بايد پذيرفت كه خيلي از ضعف هاي فني و حرفه اي ما بعضاً به نبود اخالق ورزشي در ميادين بازي باز مي گردد و .يافتن الگوي اخالقي در ورزش بايد با فانوس به دنبالش بگرديم

متاسفانه در ورزش ما وقتي از كسي خطايي سرزد و مرتكب اخالق زشت و نابهنجار شد از بازيكن گرفته تا سرمربي و مدير و سرپرست و

.رئيس فدراسيون همه دست به فرافكني مي زنند

ازيكن براي حرفه اي شدن و يادگرفتن اصول اوليه بازي نياز به مربي دارد چرا نبايد نسبت به موضوع واالتر و مهمتري همانطور كه يك بمثل ادب و اخالق بي تفاوت باشيم و در اين بخش بازيكن از مربي اخالق مدار بي بهره است بايد آموزش اخالق در كنار آموزش جسم

اين مهم را جدي بگيرند و در اين زمينه همه نهادهاي فرهنگي جامعه بايد ياور باشگاه ها و فدراسيون توجه قرار گيرد و باشگاه ها بايدآيا مبحث اخالقيات واقعا در !اخالق در ورزش پايه وفاداري و تعهد به اصل انسان مداري است اما يك پرسش امروزه .هاي ورزشي باشند

.ورزش وجود دارد؟ شايد به پاكي ورزشي است

در حالي كه نوجوانان ما الگو عيني خود را در قهرمانان ملي مي جويند آيا صحيح است صرفا به دليل آزاديهاي فرد قهرمان ملي ما با پر مسلم و طبيعي است كه نوجوانان با ديدن آن قهرمان به اصطالح ملي؛ الگو و سرمشق . ظاهري بزك كرده پا به ميدان مسابقه بگذارد

.ي كند رفتار درست و بهنجار همين است فلذا آيينه تمام نماي وي مي شودمي گيرد و فكر م

. متاسفانه در ورزش ما باب شده كه وفاداري، اخالق و رعايت معنويات يعني حضور در مراسم مذهبي كه بعضا از روي اجبار انجام مي گيردراسم مذهبي را در كنار ادب و تواضع و جوانمردي بسط و توسعه هر چند شركت در مراسم مذهبي جز ارزش است اما بايد بپذيريم كه بايد م

!متاسفانه تمام هم و غم مسئوالن و دست اندركاران ورزشي خالصه شده كسب مدال. داد

مي در صورتيكه اگر كسب مدال در كنار روح پهلواني و رفتار جوانمردانه و توام با اخالق و مذهب باشد ورزشكار بيشتر در دل جامعه جاي ورزشكاران و قهرمانان ملي بيشماري در كشور در طول ساليان دراز مدال هاي رنگارنگ و متعدد كسب كردند و به اصطالح اشتهار و . گيرد

.معروفيت خاص برخوردار بودند اما تنها يك نفر از آنان تختي شد و در ميان مردم محبوب شد و رفت در گنجينه دل تاريخ

بوب در جامعه كساني بودند كه چند بعدي بودند هم در زمينه ورزش قهرماني و هم با اخالق و روح پهلواني و فتوت قهرمانان ماندگار و مح .توانستند در دل جامعه رسوخ پيدا كنند

شان چه بسيار قهرماناني بودند كه بيش از تختي مدال هاي جهاني و المپيك كسب كردند اما در صحيفه ذهني مردم و در حافظه تاريخي

ا گذشت بيش از چهل و سه سال باز تختي را به عنوان اسطوره پهلوانيامروز ب اما. به خاطر نمانده است "اسم تنها"چيزي از آنها جز يك .و جوانمردي در ذهن ها به خاطر دارند

به تعبير ديگر همانطور كه ما در . اي است اي، اخالق حرفه اگر ورزش را به عنوان يك پيشه و حرفه در نظر بگيريم اخالق ورزش گونه

.شود پزشكي، مهندسي، تجارت و اقتصاد نياز به پيروي از هنجارهايي داريم، ضرورت پيروي از هنجارها در اينجا هم حس مين تري ورزش قهرماني بخشي از منظومه كال. ذكر كرده اند.. عده اي شعار ورزش قهرماني را برترين، بهترين، سريعترين و چابكترين و

در اين گستره هر كسي بايد كاالهاي خود را عيان كند و برترين كاال طبيعتاً ارج .است كه جهان ما را در بر گرفته و آن اقتصاد آزاد نام دارد .و قرب بيشتري دارد

از الزامات ورزش قهرماني، .در اين ميان نيرو و توان و بدن انسان هم به عنوان يك كاال كه بايد ارزيابي شود مورد توجه قرار مي گيرداما پرسشي مهم در اينجا سر بر مي آورد و آن اين است كه چه . آوردن حداكثر فشار و انرژي براي ثبت استاندارها و معيارهاي بهتر است

رند كه نهادها و نظامهاي اين محدوديتها نه تنها بايد مورد توجه قهرمانان قرار گي. محدوديتهاي اخالقي در اين زمينه بايد وجود داشته باشند .ورزشي هم بايد بدانها عطف توجه نشان دهند

استفاده كنند سعي مي كنند يك مانع حقوقي براي نيروزا نهادهاي قانوني ورزش با نظارت شديدي بر افراد و نهادهايي كه مي توانند از مواداز سوي ديگر تكنولوژي جديد بسيار به مدد ورزش آمده تا . پيدا كنندوجود دارد پيروزي سوء استفاده از قوانين و ميلي سرسام آور كه براي

.اين اما همه ماجرا نيست. خطاهاي انساني و همچنين سوء استفاده هايي كه مي توانند صورت گيرند به حداقل ممكن خود برسند

. الق رابطه با هم تيمي و حتي با خود هم هستموضوع اخ. شود اوالً موضوع اخالق رابطه است و رابطه صرفاً رابطه با رقيب محسوب نميهيچ قانوني ورزشي نمي تواند به يك بازيكن فوتبال بگويد چگونه با يار خودي رفتار كند و چگونه حب و بغضهاي شخصي را در رابطه اي

 .ورزشي و انساني كه با هم تيمي اش دارد دخالت ندهد

اينكه در . افزايد نس ارتباط است از جنس معرفت هم هست يعني چيزي بر معارف ما مياز سوي ديگر معرفت اخالقي عالوه بر آنكه از ج

يك مسابقه تنها يك تيم قهرمان مي شود و اينكه ورزش عالوه بر قهرماني كاركردهايي ديگر براي سالمت روح و جسم دارد و اينكه القي زيادي دارند اما بيش و پيش از آن، اينها بر معرفت ما ورزش يك زندگي فشرده شده است همه معارفي هستند كه هرچند تأثيرات اخ

.معرفتي كه بسي به كار ما مي آيد. مي افزاينداخالق حرفه اي اخالق يك پيشه و يك حرفه است و . ورزش غيرحرفه اي البته شايد به اندازه ورزش حرفه اي به اخالق ويژه نداشته باشد

نولوژي، پزشكي و رسانه نيز به اخالقي خاص خود نياز دارند ورزش حرفه اي نيز بدين اخالق نياز همانطور كه تجارت، اقتصاد، فكر ، تكدر اين ميان دغدغه متفكران اخالق ورزش حرفه اي آن است كه به معيارها و كدهايي اخالقي توسل جويند كه ميان همه فرهنگها و . دارد

ين اميد را بايد كمرنگ كرد چرا كه تفاوتهاي فرهنگي تأثير خود را بر تفاوتهاي هويتها مشترك است هرچند كه پاره اي معتقد هستند ا .معيارهاي اخالقي ورزش حرفه اي هم خواهند گذاشت

با اين همه مدافعان يك اخالق ورزش حرفه اي عام و جهانشمول تأكيد دارند اگر معياري بتواند اين جهانشمولي را به وجود آورد همان به نظر اين افراد اين قاعده است كه نه تنها . بر طبق اين قاعده كاري را كه نمي خواهي با تو بكنند با ديگري مكن. تقاعده طاليي اس

.همه ورزشكاران حرفه اي بايد بر طبق آن رفتار كنند كه اينگونه هم رفتار مي كنند

اين قاعده با گونه اي . ني بر قاعده طاليي از آن پيروي مي كنندبه طور مثال اگر فوتباليستها از قاعده بازي جوانمردانه پيروي مي كنند مبت .اينكه اگر تو به اين حركت دست نزني طرف مقابل تو هم همين شيوه را اتخاذ خواهد كرد. فايده گرايي هم قابل توجهي است

 لزوم نهادينه سازي اخالق در ورزش

 

ورزش كردن فقط براي سالمتي بدن نيست

جايگاه ورزش در ميان كشورهاي جهان از ويژگي خاصي برخوردار است و به عنوان يك پديده فرهنگي و اجتماعي مطرح شده و امروزه به همين دليل مطالعه ورزش و بررسي ابعاد فرهنگي و اجتماعي آن . گستره آن از حيطه هاي فردي به حيطه هاي اجتماعي رسيده است

اكثر كشورها به داليل مختلف از جمله شناساندن فرهنگ و تمدن كشور خود به ديگر كشورها و .امري الزم و ضروري به نظر مي رسدجذب گردشگران و توسعه صنعت توريسم، درصدد برپايي المپيكها، جامهاي جهاني و غيره مي باشند و رقابت نزديكي براي گرفتن سهميه

در كنار موارد و مزاياي مطرح شده، ورزش كردن عاملي براي تحرك . ندو برگزاري مسابقات ورزشي در كشورشان با كشورهاي ديگر دار .جامعه و شادي و نشاط اجتماعي است

ورزش مي تواند نقش مهم و بسزايي در هويت ملي و انسجام ملي ايفا .زيرا كم تحركي و عدم ورزش، موجب افسردگي افراد جامعه مي شودبايد . تقريباً در هر جامعه اي، ورزش يك نهاد اجتماعي بسيار برجسته به شمار مي رود. ئق آمدنمايد و از طريق آن مي توان بر اختالفات فا

در .به اين نكته مهم توجه داشت كه ورزش كردن فقط براي سالمتي بدن نيست، بلكه به منظور سالمتي روح و روان افراد نيز مي باشدبه فكر سالمتي روحي و رواني خود باشد و اين كار زماني محقق مي شود كه نتيجه يك ورزشكار مي بايست در كنار تقويت بنيه بدني

.اخالق در ورزش گسترش و تعميق يابد

از ويژگيهاي خاص آماتور اين است كه مشاركت در آن . يكي از نتايج تجاري شدن ورزش، كاهش آماتورگرايي و رشد حرفه اي گرايي استمتأسفانه با . ه دليل پاداشهاي بيروني؛ ولي در ورزش حرفه اي برعكس اين موضوع استبه جهت عشق و عالقه به ورزش است و نه ب

افزايش روند ورزش حرفه اي در كشور، برخي ورزشكاران فقط به فكر كسب مقام قهرماني در رشته خود بوده و كمتر به اخالق حرفه اي .شكاران ساير كشورها نيز با اين موضوع درگير هستنداين موارد مختص به يك كشور خاص نمي شود، بلكه ورز. توجه مي كنند

مسئله توجه به پرورش تن و ورزش در دنياي امروز به صورتي فراگير شده است كه كمتر جامعه يا مللي را مي توان يافت كه در امور ورزش برخي از آنها . ختلف با آن سروكار دارندو پرورش تن هزينه نكند و شايد بتوان ادعا كرد كه بيش از نيمي از جمعيت جهان به عناوين م

ورزشكارند و برخي ديگر طرفدار و ورزش دوست هستند و براي ديدن مسابقات ورزشي حاضرند ساعتها وقت صرف كنند و هزينه نمايند؛ .به همين دليل دولتها براي آن تدارك فراوان ديده اند

به عنوان نماد اخالق ورزشي محسوب مي شود و ورزشكاران اين رشته با توسل در كشور ما روح ديني در ورزش زورخانه اي تجلي يافته و، اخالق را به قهرماني ترجيح مي دهند و اين ورزش مصداق بارز روح فتوت و دستگيري از افتادگان در )ع(به امير مؤمنان حضرت علي كه تقويت روح و تربيت اخالقي بخصوص در ميان جوانان در اين ورزش تنها به تقويت جسم توجه نشده، بل. آيين ورزشي ايرانيان استدر اين ورزش، ورزشكاران ياد مي گيرند كه همراه تقويت بدن، ايمان خود را هم تقويت نمايند و هر چه بر . مورد توجه قرار گرفته است

ورزش باستاني نيز اطالق مي گردد، ورزشي ورزش زورخانه اي كه به آن . قدرت بدني آنان افزوده مي شود، تواضع آنان نيز فزوني مي يابدورزشكاران بنابر آنچه كه اسالم آموزش داده است، متوجه مي شوند كه ورزش هدف نيست، بلكه وسيله . است كه كامالً بعد مذهبي دارد

نفساني خود غلبه اي براي بيشتر و بهتر خدمت نمودن به خدا و خلق اوست و مي فهمند كه قوي ترين مردم كسي است كه بر هواهاي .كرده و به هنگام خشم، آن را فرو برده و به هنگام پيروزي، شكرانه آن را به جا آورند

در حقيقت ورزشكاران رشته هاي ديگر ورزشي ما نيز مي بايست با الگو قرار دادن ورزشكاران زورخانه اي، ابتدا اخالق و منش خود را بنابر اين يكي از روشهاي مؤثر ترويج اخالق در ورزش، نهادينه كردن . در مسابقات باشند پرورش و آماده كرده و سپس به فكر قهرماني

فرهنگ پهلواني در ميان ورزشكاران از طريق توسعه ورزش زورخانه اي در ميان قشر نوجوانان و جوانان است؛ و اين مهم زماني تحقق با توجه به اهميت موضوع، در اين زمينه نيز شوراي فرهنگ . داشته باشند خواهد يافت كه مسئولين فرهنگي به اين امر توجه ويژه و كافي

عمومي كشور، آيين نامه ترويج فرهنگ پهلواني از طريق توسعه ورزش زورخانه اي در كشور را تصويب نموده است كه پس از تائيد شوراي .خواهد شد عالي انقالب فرهنگي، به دستگاههاي ذيربط به منظور اجرايي كردن آن، ابالغ

رسانه ها از سويي با معرفي ورزشكاران متخلف و بد اخالق و با ارائه . از ديگر روشهاي تثبيت اخالق در ورزش، نقش و جايگاه رسانه هاسترگ و مي توانند با بز توصيه هايي مي توانند نقش عمده اي را در ايجاد سياستهاي اعمال قانون و ايجاد نظم داشته باشند؛ و از سوي ديگر

در نتيجه . برجسته نمودن يك ورزشكار، موجب غرور نابجا و كاذب وي شده و او را به سمت و سوي تفكر در قهرماني منهاي اخالق نمايندداشتن اخالق ورزشي در تمامي ورزشكاران، امري ضروري است و اين موضوع در ورزشكاراني كه قصد شركت در مسابقات ورزشي خارج از

بيشتر نمود پيدا مي كند، چرا كه هنگامي كه ورزشكاري پا به عرصه مسابقات بين المللي مي گذارد، در مقابل ديدگان كشور را دارند، .ميليونها بيننده و تماشاگر به عنوان نماينده يك ملت و سفير فرهنگ و تمدن كشورش، محسوب مي شود

با شئون اسالمي بوده و سپس كسب عنوان قهرماني در مسابقات ورزشي بنابراين اولين وظيفه او داشتن اخالق حرفه اي و رفتار مناسب .است

 ورزش و هنجارهاي اخالقي

 

بحث ورزش و اخالق از زواياي مختلفي قابل بحث است و مي توان جنبه هاي فرهنگي، ديني، تربيتي، انساني، تاريخي و حتي مردم ما اخالق حرفه اي را تا حدي بخشي از اخالق شهروندي مي دانيم . بررسي قرار داد شناختي آن در فرهنگ عامه از گذشته تا امروز را مورد

و معتقديم كه اخالق حرفه اي با اخالق ورزشي و انساني ارتباط دارد؛ هر چند هر يك از اينها بر اساس هنجارهاي جمعي پذيرفته شده، با .يكديگر متفاوتند

ارد كه در آن، بازيكنان بر اساس مقررات موجود بازي كرده و هيچ كس از قوانين اخالق حرفه اي وجود د مرحله نخستدر ورزش، .اين بازي و رفتار منصفانه نام مي گيرد. تخطي نمي كند

.اخالق جوانمردانه است كه در مواقعي، يك بازيكن يا يك تيم به تيم يا بازيكن مقابل امتيازي مي دهد مرحله دوم،

شناخته مي شود كه عميق تر از دو دسته قبلي بوده و تا جايي پيش مي رود كه ممكن است در اثر آن، بازي رفتار پهلوانانه مرحله سوم،طبق نظرياتي كه در تاريخ نقلي و عقلي هم وجود دارد، رفتار پهلوانانه به واسطه روح ورزشكاري بازيكنان، .به تيم مقابل واگذار شود

ز منتقل شده و در عرصه فعاليت هاي اجتماعي هم نوعي فداكاري و امتياز دادن به ديگران تماشاچي ها و ديگر عوامل، به اجتماع ني .شناخته مي شود

به عنوان مثال، گاهي بازيكن به دليل ترس از . وجود دارد سه سطح مختلفها در رابطه با رفتار اخالقي يا قانوني بازيكن، يدر تقسيم بنددر حالت ديگر، بازيكن معتقد است كه بايد حق ديگران را . دارج اخالقي، پايين ترين سطح قرار داردجريمه خالف نمي كند كه اين از نظر م

رعايت كرد و به همين دليل خالف نمي كند اما در سومين حالت، بازيكن به اين آگاهي و باور مي رسد كه اگر حقي را رعايت نكند، به يك .نظام و سيستم توهين كرده است

تني بر ارگانيسم است كه در آن، انسان به مثابه ارگاني مورد بررسي قرار مي گيرد كه در مقابل محرك ها نگرش نخست، مب -1او معموالً نوعي رفتار حركتي داشته و قابليت كسب مهارت هاي رقابتي را نيز دارد؛ تا حدي كه به صورت . پاسخ مي دهد

.پيشرفته عمل كرده و به توصيف رفتار خود مي پردازددر اين رويكرد، انسان به مثابه ماشيني تلقي مي شود كه سيستم عصبي اصلي ترين . رويكرد دوم، مبتني بر ماشينيسم است -2

بر اساس اين رويكرد، . سيستم مسلط بر رفتار و حركت او را تشكيل داده و رفتارها و مهارت هاي حركتي وي را تنظيم مي كندشرطي بر ورزش و محرك هاي ورزشي كامالً مسلط مي شود و حتي گاه محرك در دنياي امروز، محرك هاي شرطي و غير

.هاي غير شرطي مثل شهرت و پول گوي سبقت را از محرك هاي شرطي مانند شهوت و غذا مي ربايندد تأثير گذاري بر اساس اين نظريه، با وجو. نظريه سوم در اين رابطه، از دو تئوري قبلي عبور مي كند ولي آنها را ناديده نمي گيرد -3

بر اساس اين . زياد محرك هاي شرطي و غير شرطي در رفتار انسان، اخالق نيز نقش قابل توجهي را در اين زمينه ايفا مي كندنظريه، انسان به مثابه ماشيني است كه اعصاب مهم ترين سيستم او را تشكيل مي دهد؛ اما با اين وجود، اين تئوري مبتني بر

ازي است و بحث اخالق را مطرح مي كند كه بر اساس آن، انسان نه فقط از نظر كمي و كيفي و نه فقط در سمبوليسم يا نمادسدر نگرش سمبوليسم، انسان نمادساز است . برخي بخش هاي موجوديت خود، بلكه به كلي به لحاظ ماهوي با حيوان فاصله دارد

همچنين زبان مي سازد، در جهت انتقال احساس و ادراك او صورت مي و آن چه با نمادهايي مانند هنر، تعليم و تربيت، تاريخ و .گيرد

اين در حالي است كه زماني كه . وقتي در ورزش اخالق را تعريف مي كنيم، بايد منابع و فلسفه آن را نيز بشناسيم و مورد توجه قرار دهيمدر ورزش رقابتي، مربي كاري . ز اخالق موضوعيتي نداردورزش در بردگرايي و با هدف كسب پول و شهرت خالصه مي شود، ديگر بحث ا

اين در . بدين ترتيب، گفته مي شود كه ورزش و ارزش در دنياي امروز تناسب و پيوند چنداني با هم ندارند. به تفكر و اخالق بازيكن نداردق در ورزش پرداخته و در اين زمينه فرهنگ حالي است كه در چنين شرايطي، دانشگاه و رسانه، هر يك به سهم خود، بايد به مسئله اخال

.سازي كنند

، نظريه فايده گرايان كه نخستوجود دارند؛ جامعه شناختيدر مورد رعايت يا عدم رعايت اخالق و هنجارهاي اخالقي، دو دسته نظريه اگر .الق و هنجار دائمي معنا نداردهنجارهاي اخالقي را تابع مفاسد يا مصالحي در پس آنها مي داند و بر اين اساس معتقدند كه اخ

نظريات، دسته دوماين در حالي است كه . هنجاري براي جامعه مفيد باشد، اخالقي بوده و اگر ضرر داشته باشد، غير اخالقي است .لزام آور مي كندهنجارهاي اخالقي را به عنوان نوعي تكليف معرفي مي كنند و اغلب آن را مبتني بر حكمتي مي دانند كه وجود آنها را ا

بدين . بر اساس آن چه گفته شد، بايد ديد در جامعه ما كدام يك از وجوه تعهدآور اخالق ضعيف شده كه اخالقيات رو به افول رفته استر از سوي ديگر، بايد در نظ. ترتيب و در همين راستا، مي توان علت افول اخالق ورزشي و اخالق حرفه اي را هم مورد بررسي قرار داد

.داشت كه اخالق حرفه اي در ورزش مي تواند در اخالق عمومي هم تأثيرگذار باشد

 اخالق ورزشي در دنياي امروز

 

از اينرو توجه به اخالق ورزش در ميان تمام . امروزه ورزش در زندگي مردم دنيا نقش مهمي دارد و ميليونها نفر نيز به آن اشتغال دارند .اي حائز اهميت استدست اندركاران ورزش مسئله

برخي ورزش را آن دسته فعاليتها يا مهارتهاي عادي جسماني دانسته اند كه بر پايه يك رشته قوانين همگاني به هدف تفريح، مسابقه، .نشاط شخصي، دست يابي به ورزيدگي، مهارت جويي يا آميزه اي از اين اهداف صورت مي گيرد

پس بر اساس اين ديدگاه ورزش به شمار آمدن يك فعاليت با هدف و منظور از . ريف شده استدر اين جا ورزش بر اساس هدف از آن تعورزش كردن طي ساليان طوالني از قالب يك تفريح و سرگرمي به صورت يك حرفه و فعاليت درآمده است و . آن فعاليت سنجيده مي شود

اين يكي ديگر از خصوصيات ورزش .رزش به ثروت و رفاه رسيده اندتعداد بي شماري از ورزشكاران حرفه اي در سراسر جهان از طريق و .است

چرا ما به ورزشكارها به عنوان الگوي رفتار اخالقي نگاه مي : پرسشها و مسائلي كه در عرصه اخالق ورزش مطرح مي شود از اين قرار استهم تمايز گذاشت؟ آيا موازين و الزامات اخالقي در فضاي كنيم؟ اصول اخالقي ورزش از كجا مي آيد؟ آيا بايد ميان انواع اخالق ورزش

ورزش آماتور با دنياي ورزش حرفه اي يكسان است؟

ورزشكارها خريد و فروش مي . در خيلي از كشورها نيروي ورزشكار كااليي گرانبها است كه صاحبش آن را به بهترين خريدار مي فروشد .ي شوند كه كاالهاي ديگر را با نام آنها بتوان فروختشوند و حتي خود برچسب يا ماركي براي فروش م

برخي از مهمترين موضوعات اخالق ورزش كه در كتابهاي اخالق كاربردي به آنها توجه شده، ارزشها در ورزش؛ ورزش اخالق و هويت؛ اي اخالقي؛ رقابت و همكاري؛ بازي ورزش و تعليم اخالقي؛ توسعه اخالقي در ورزش؛ فالسفه در ميدان ورزش؛ جوانمردي به مثابه مقوله

.منصفانه؛ تقلب؛ ورزش، مواد نيروزا و مواد مخدر؛ ارزش ها و خشونتها در ورزش امروز؛ ورزش و جنسيت؛ ورزش و موضوعات نژادي هستند

:افزون بر سر فصلهاي پيش گفته محورهاي ذيل مي تواند مجال طرح مباحث مهم اخالق ورزش قرار گيرد

:باشگاه اخالقي

.روابط اخالقي ميان صاحبان باشگاه، مديران فني، مربيان و ورزشكاران

:تيم اخالقي

.روابط اخالقي ميان مربي و كمك مربي ها، كاپيتان، اعضاي تيم و اعضاي ذخيره

.اخالق هواداري و تماشاچي گري

:اخالق سازمان هاي ورزشي

.... جهاني، كميته هاي المپيك وسازمان تربيت بدني، فدراسيون هاي ملي، كنفدراسيون هاي

:اخالق مشاغل ورزشي

.اخالق داوري، تحليلگران ورزشي، اخالق خبرنگاري و روزنامه نگاري و گزارشگري ورزش

:اخالق در حوزه ورزشهاي اصناف خاص

.اخالق ورزش بانوان، اخالق ورزش معلوالن، اخالق ورزش سالمندان

او معتقد . رسشها به تعريف خود از ورزش پرداخته و مدلي ايده آل در ورزش را مطرح كرده استجان بوكسيل در پاسخ به برخي از اين پاختياري : است بررسي شكل ايده آل ورزش مي تواند به اهميت مثبت و منفي اخالقي آن كمك كند و براي آن چهار ويژگي را ذكر مي كند

.ابتي و برتري جويانه باشدو گزينشي باشد؛ مبارزه فيزيكي و جسماني داشته باشد؛ رق

اينكه ورزش فعاليتي اختياري است و در حيطه آزادي شخص قرار دارد، موجب نفي از خود بيگانه كنندگي ورزش و معنادار شدن آن مي .در اين صورت ورزش غايتي في نفسه دارد، هر چند كه مي تواند وسيله اي براي غايات ديگر هم باشد. گردد

به طور قطع داراي اهدافي است و مثال فردي كه بسكتبال بازي مي كند هدفش بردن است، اما اين اهداف در درون البته هر ورزشكاري .فعاليتهاي ورزشي قرار دارند كه فراتر از آنها في نفسه نيز موجود است

متفاوت از هم درباره ورزش وجود در اينجا دو دسته قواعد. ويژگي دومي كه براي شكل ايده آل ورزش ذكر شد قاعده مند بودن آن است .قواعد نزاكت و بازي منصفانه؛ قواعد تأسيسي: دارد كه هر دو اهميتي اساسي دارند

. در صورت عدم رعايت اين دسته قواعد بازيكن جريمه مي شود. دسته اول قواعدي هستند كه مربوط به نزاكت، امنيت و بازي منصفانه اند .قواعد نزاكت منعكس كننده معيارهاي اصيل اخالق اند. م درون مسابقه نيز مي شودقواعد بازي منصفانه شامل جراي

اين قواعد براي پيشبرد و نمايش انواع مهارتها و توانايي هاي . قواعد تأسيسي نيز قواعدي هستند كه از تيم و حركتهاي مجاز دفاع مي كند .اي ابتكار، خودنمايي و خود شكوفايي افراد فراهم مي كنندوضع شده اند و در مجموع ايجاد انظباط مي كند و چارچوبي بر

اين ويژگي ورزش را از بازيهاي فكري و .از نظر بوكسيل سومين ويژگي ورزش ايده آل اين است كه ورزش توأم با مبارزه اي فيزيكي باشد .مبارزه فيزيكي و برتري جسماني تاكيد ندارنداين بازيها نيز مانند ورزش قاعده مند هستند، اما هميشه بر . رايانه اي جدا مي سازد

در همين رقابت است كه مهارتهاي جسمي و روحي، تواناييها و . آخرين ويژگي ورزش ايده آل اين است كه بايد مستلزم رقابت باشد .هماهنگيها با هم جمع مي شوند و اين مسئله موجب رشد جسمي و روحي ورزشكار مي گردد

  زورخانه اي اخالق ايراني و ورزش 

اخالق از آن دست موضوعاتي است كه بسياري از انديشمندان و محققان رشته هاي علوم انساني به آن پرداخته اند اما اين موضوع وقتي در .كنار ورزش قرار مي گيرد رنگ وبوبي ديگر مي گيرد

افزايش توانايي ها در جهت بيكاري، مبارزه با كسالت و تنبلي،در فرهنگ غني ايراني واسالمي ، ورزش به عنوان وسيله اي براي پرهيز از خدمت رساني و سالمت جسم ، شجاعت است اما وقتي با اخالق همراه مي شود نقشي فراتر مي گير د و اين نوع تربيت بدني در كنار

شكار معمولي پوريايي ولي، جهان پرورش جسم ، روحي سالم را نيز جستجو مي كند و دراين مسير چنان پيش مي رود كه از يك ورزمي سازد تا نام ورزش و ورزشكار ، از يك قهرمان يه يك پهلوان تبديل شود و اين پهلوان براي هميشه . ...پهلوان تختي و هادي ساعي و

.در تاريخ به عنوان الگويي تمام عيار ماندگار شود

كه بسياري از كارشناسان آن را حلقه ي مفقوده ي اين پديده مهم اهميت اين مقوله در دنياي ورزش حرفه اي امروز به قدري استاجتماعي مي دانند و اين مهم زماني در جامعه به عنوان يك معضل بروز پيدا مي كند كه يك ورزشكار به عنوان ستاره مطرح شده و الگوي

. بسياري در اقصي نقاط جهان مي شود

نياكانمان از ديرباز با اخالق پيوندي ناگسستني داشته و اين مفهوم را درقالب فتوت، پهلواني و ورزش باستاني يا زورخانه اي ميراث معنوي . جوانمردي به ورزشكارانش آموزش مي داده

نگاهي گذارا به تاريخ ورزش درايران مبين الگوهاي ورزشي است كه در كنار بدنسازي و تقويت جسم بر تذهيب نفس و سالم سازي روح ي داشته اند و ورزشكاران كه عمدتا برخاسته از زورخانه بودند به عنوان انسانهايي برجسته نقش بسيار مهمي حتي در تغيير و تاكيد بسيار

. تحوالت اجتماعي و سياسي داشته اند

، ائمه در مكتب ورزش زورخانه اي ، ورزشكار در گود زورخانه ضمن انجام حركات ورزشي يا ارشاد شخصي به نام مرشد نام خداوندبراي همين . معصومين به ويژه موالي متقيان را دائما ادا مي كند تا مبادا از زور بازوي كه كسب مي كند مبادا فخر وكبر زمينگيرش كند

است كه يك ورزشكار از بدو ورودش سر خم مي كند مطابق اييني خاص وارد زورخانه مي شود ، با اجازه از مرشد ، پيشكسوتان و سادات گود مي شود و در حين ورزش نيز دائماً ذكر مي گويد تا بداند در اوج قدرت، خداوند به عنوان غايت هستي در همه جا ناظر اعمالش وارد . است

درواقع اين طور مي توان عنوان كرد كه يك ورزشكار زورخانه اي همراه ورزش عبادت مي كند تا بتواند در كنار قهرماني ، پهلواني را هم مثل جهان پهلون تختي .چرا كه در فرهنگ ورزش ايراني ورزشكار بايد از قدرت، زور بازو و مقبوليتش را دراختيار جامعه قرار دهد بياموزد

در ماجراي زلزله بويين زهرا كه با تمام محوبيتش شخصا به ميان مردم رفت تا براي زلزله زدگان آن فاجعه كمك جمع كنيد و يا هادي لهايش را كه حاصل سالهاتالش و ممارست در راه دستيابي به سكوهاي قهرماني بودرا به فروش مي گذارد تا عوايدش ساعي كه تمامي مدا

. را دراختيار زلزله زدگان بم قرار دهد

، بالغ ، عاقل، در اين فرهنگ رسيدن به مرحله قهرماني و پهلواني نيازمند سير مراحلي است ، براين اساس چوانمرد ، عيار و پهلوان بايد آزاد از چهل يتيم پرور، درويش نواز ،خوش خلق ، امانتدار، باحيا، صالح باشد بتواند جوانان را تعليم دهد ، اهل نماز و روزه خدا ترس باشد و بايد

صفت بد از جمله حرص، حسد، حقد، بغض، تكلف، تصنع، تزوير، جهل، حمق، نفاق، تكبر، ظلم، فسق، خيانت، فحش، دئانت، خست،كسالت، تعصب شهواني، صحبت به علت، ذلت، خوي بد، بي وفايي، بي حيايي، وقاحت، حيلت، مكر، سخن چيني، سفاهت، كدورت، دروغ،

.ناسپاسي، عجب، بخل، مالمت، نامحرمي، مردم شكني، غيبت، بهتان دوري نمايد

ثبات، وقار، وفا، حيا، شفقت، زهد، تقوي، لطف، و بايد اين چهل صفت بد را به چهل صفت خوب چون علم، حلم، عزت، كرم، سخاوت، صالحيت، ايثار، خوي نيك، امانت، ديانت، حق شناسي، بي تكلفي، تواضع، صدق، صفا، دعا، مرحمت، انعام، احسان، صبر، شكر، تسليم،

.رضا، توكل، قناعت، مجامله، ايمان، اسالم، محبت، خدمت، محرميت مبدل كند

تاريخي ايران زمين هرگاه در گود زورخانه پشت حريفي را با خاك آشنا كردند درسهاي بزرگي را براي براي همين است كه پهلوانان ورزشگاران ديگردر تاريخ از خود به يادگار از خود به يادگار چون آنها در كنار تعليم جسمشان سير وسلوك اخالقي را چون عارفي بلند همت

. طي مي كردند

صدها مورد ديگر كه درتاريخ منقول ورزش باستاني به يادگار مانده است را نبايد ... زه تختي با الكساندر مدويد و داستان پورياي ولي و مبارو نمي توان فراموش كرد چراكه ورزش حرفه اي دنياي امروز ،پس از قرنها به دنبال احياي قوانيني است كه باستاني كاران ما صدها سال

. در وادي ورزش حرفه اي گام مي نهادند قبل آن را احيا و به واسطه آن

در اين ميان دغدغه متفكران اخالق ورزش حرفه اي آن است كه ضمن احياي اخالقيات به معيارهايي متوسل شوند كه به نوعي در ميان ق و ورزش با آيين و فرهنگ و تمدن كشورها هويتي مشترك داشته باشد كه ايران به عنوان يكي از غني ترين فرهنگها دربخش اخال

. توسعه ورزش زورخانه اي و كشتي پهلواني خواهد توانست بابي جديد در اين خصوص باز كند

قطعا اين ممكن نخواهد بود جز اينكه باور كنيم ورزش زورخانه اي مي تواند بسياري از مسائل اخالقي را كه در كشورمان در كنار تبليغات . اين ورزش در داخل كشور احساس نشود ، امكان معرفي ان به جهانيان ميسر پذير نخواهد بود فرهنگي گم شده احياكند و چنانچه اهميت

است ورزشي است كه در آن حداقل آداب و رفتار اخالقي مورد ) ع(ورزش باستاني ايرانيان ورزشي مبتني براخالق است ، ورزش موال علي فه اي و حتي ورزش آماتور و آموزش آن در سراسر كشور مي تواند بالندگي اخالقي تاكيد قرار مي گيرد و پيوند اين ورزش با بدنه ورزش حر

.را در ورزش كشور محددا احبا كند

 پهلوانان نمي ميرند

 

اخالق پهلواني در ورزش

و يك . م اهدا كردقهرمان تكواندو جهان تمام مدالهايش را براي كمك به زلزله زدگان ب» هادي ساعي «يك روز در خبرها مي خوانيم كه روز ديگر از راديو مي شنويم كه آرش ميراسماعيل قهرمان كشورمان، در پي دستيابي ايران به انرژي صلح آميز هسته اي مدالها و عناوين

.ورزشي خود را به دانشمندان هسته اي اهدا كرد

ياد و خاطره پهلواني در اذهان تداعي مي شود و ياد پهلواني از اين نوع خبرها در كشورمان ما بسيار شنيده مي شود و با شنيده اين اخبار، .هاي پورياي ولي و جهان پهلوان تختي بار ديگر زنده مي شود

وقتي يك قهرمان به يك پهلوان تبديل مي شود، ديگر هيچ وقت فراموش نخواهد شد براستي چرا پهلوانان نمي ميرند؟

پهلوانان، امين و . را سرمشق خود قرار مي دهند) ع(شود و جوانمردان، رفتار اميرالمومنين علي آغاز مي ) ع(ورزش پهلواني با نام امام علي .مورد اعتماد مردم هستند و از اراده قوي و شجاعت برخوردارند كه اين امر به خاطر رعايت اخالق پهلواني در ورزش است

.بگوييمدر اين نوشتار سعي داريم از اهميت ورزش و اخالق پهلواني سخن

اهميت ورزش در اسالم

ورزش كنيد، بازي كنيد، زيرا من دوست ندارم بيحالي شما، « :، انسانها را به نقش ورزش و تفريح توجه مي دهد و مي فرمايد) ع(امام رضا «.در امور ديني و شرعي اثر منفي بگذارد

«.ي كنيد، زيرا دوست ندارم كه درميان شما خشونتي ديده شودتفريح كنيد، باز« :نيز در اين راستا مي فرمايد) ص(رسول گرامي اسالم

از نگاه اسالم، ورزش يكي از . از اين روايتها به خوبي روشن مي شود كه اسالم از موضوعات مورد نياز انسان فرو گذار ننموده استورزش، كسالت و تنبلي را از انسان مي گيرد و . مفيدترين و سالمترين سرگرمي هايي است كه مي تواند ياري دهنده انسان در زندگي باشد

.ضعف و ناتواني را به نشاط، اميد و حركت تبديل مي كند

انسانهاي شجاعي كه در زير بار ستم و ظلم نروند و نزد ديگران عزيز و . يكي از اهداف اسالم، تربيت افرادي فعال، نيرومند و با اراده استف موثر است، بدن انسان را قوي مي كند و او را درمقابل بيماريهاي جسمي و روحي واكسينه مي ورزش، در تحقق اين هد. سربلند باشند

.نمايد

انسان قوي، عالوه بر آنكه سالم است مي تواند منشاء آثار خير زيادي باشد و حتي به عبادت بيشتر خداوند و سير و سلوك در آفاق و انفاساسالم تنها به يك بعد از وجود انسان نمي پردازد، بلكه به همه ابعاد وجود و نيازمنديهاي او توجه اين نكته نيز قابل توجه است كه. بپردازد

.كامل دارد

اگر ورزش تنها در پرورش جسم . اسالم بدن انسان را ابزار تكامل روح مي داند. در فرهنگ اسالم، ورزش، نقشي فراتر از پرورش جسم داردچنين جواناني ازنظر روحي . وحي سالم مي يابند كه آنها را از توجه به لذات و شهوات نامعقول باز مي داردخالصه نشود، ورزشكاران جوان، ر

آنها مصداق اين سخن بزرگان هستند كه عقل سالم در بدن سالم . پژمرده و افسرده نيستند و از شور و نشاط جواني بهره فراوان مي برند .است

قصه پهلواني پورياي ولي

از ميان . ر و اذان، در تاريك و روشن بامداد، مردي تنومند و بلند قامت از خانه اي بيرون آمد و قدم در كوچه اي تنگ نهادهنگام سحپهلوان وضو . صداي اذان صبح از گلدسته ها به گوش مي رسيد. ديوارهاي كوتاه و بلند شهر گذشت و به مسجد آن شهر نزديك شد

هنوز چيزي نگذشته بود كه از پشت يكي از ستونهاي مسجد، صداي گريه پيرزني را شنيد كه . نياز پرداختساخت و با خداي خود، به راز و .رو به درگاه تو آورده ام، نيازمندم و از تو حاجت مي طلبم، نا اميدم مكن! خداوندا : به درگاه خدا چنين التماس مي كند

. او را ديد كه بشقابي حلوا در دست دارد. آرام به پيرزن نزديك شد . و نيازمند است مرد بي تاب شد، با خود انديشيد، حتماً اين زن تنگدست چه حاجتي داري مادر؟: با لحني سرشار از مهرباني پرسيد

.براي من و پسرم دعا كن. اي جوانمرد، التماس دعا دارم: چون پيرزن اندكي آرام شد، گفت

مرد پرسيد مشكل تو و پسرت چيست؟

هر جا نام . پسري دارم زورمند و دالور كه پهلوان هندوستان است و در شهر و ديار خود پرآوازه است: د از دل برآورد و گفتپيرزن آهي سرشكر خدا كه تاكنون پيروز شده و تا امروز هيچكس نتوانسته پشت او را به . و نشان پهلواني را مي شنود، عزم كشتي گرفتن با وي مي كند

لواني از خوارزم به شهر ما وارد شده و قصد هماوردي با پسر من را دارد، مي ترسم پسرم مغلوب شود و روي اكنون په. خاك برساندپورياي . اين پهلوان كه كسي جز پورياي ولي نبود، فهميد كه رقيب هندي او، پسر اين پيرزن است. بازگشت به شهر خود را نداشته باشد

به لطف خدا اميدوار باش مادر، خداوند دعاي مادران دل : دلداريش داد و گفت . نداشت ولي، طاقت ديدن اشكهاي آن مادر غمگين را .اين را گفت و با حالتي پريشان، از پيرزن دور شد و از مسجد بيرون رفت. شكسته را مستجاب مي كند

بتواند او را به زمين بزند، آيا طعم شكست را به پس از آن پورياي ولي با خود فكر كرد كه فردا چه بايد بكند، اگر قويتر از آن پهلوان باشد وبراي مدتي پورياي ولي، در شك و ترديد . او بچشاند؟ يا باتوجه به تمناي مادر او، مقاومت جدي نكند و زمينه پيروزي حريف را فراهم نمايد

رمان واقعي كسي است كه نفس سركش خود را او مي دانست قه. ناگهان از دايره ترديد بيرون آمد، لبخندي زد و تصميمي قاطع گرفت. بود .البته اين انتخاب، بسيار دشوار بود) شير آن است كه خود را بشكند ( او خواست كه غرور خود را بشكند و بقول مولوي . مهار كند

خود ضعيف ديد تا آنجا كه چون روز موعود فرا رسيد و پورياي ولي، پنجه در پنجه حريف افكند، خويشتن را بسيار قوي و حريف را دربرابربراي آنكه كسي متوجه نشود، مدتي با او دست و پنجه نرم كرد، . اما عهد خود را بياد آورد. مي توانست به آساني پشت او را به خاك برساند

بر زمين افتاد و پس از لحظاتي، پورياي ولي، اين پهلوان نام آور . اما طوري رفتار كرد كه ديگران احساس كنند حريف وي قويتر استمثل اين بود كه درهاي حكمت به روي او گشوده شده و وي . در همان وقت به او احساس عجيبي دست داد. حريف روي سينه اش نشست

.پاداش جهاد با نفس را مشاهده كرد

چند روز بعد از آن . در شگفت بودند دوستان پورياي ولي كه از توانايي بدني او به خوبي آگاه بودند، از شكست او در رقابت با پهلوان هنديدر آن هنگام، پهلوان هندي . مجلسي ترتيب داد تا در آن از پهلوان پورياي ولي دلجويي كند) حاكم آن منطقه در هند( واقعه، سلطان جونه

او گفت من در ضمن . ردكه در مجلس حضور داشت، پيش آمد و خود را به پاي پورياي ولي افكند و بازوبند پهلواني را به او تقديم كپورياي از اينكه رازش برمال شده بود، متاثر و پريشان شد اما دوستان او خوشحال شدند و . مسابقه، متوجه گذشت و جوانمردي تو شدم

.وداز آن پس، از پورياي ولي به عنوان يكي از جوانمردان و اولياي خدا ياد مي ش .ماجراي اين فداكاري بزرگ در همه شهرها پيچيد

.پورياي ولي اضافه بر قدرت پهلواني و نيرومندي بدن، صفات آشكار و پسنديده اي داشته كه او را از ديگر پهلوانان، متمايز مي ساخته است .پهلوانان و ورزشكاران با ياد او، جوانمردي را پاس مي دارند

ورزش پهلواني

ردم را از طبقات مختلف اجتماعي به خدمت مي گيرد و در جمعي پرنشاط ورزش مجموعه اي از اخالقيات و علم زيبايي شناسي است كه مدر گذشته نيز در . از اين رو ، معلمين بزرگ يكي از كاركردهاي ورزش را زيبائي شناسي و اخالق مي دانند. به حركت و جنبش وا مي دارد

.سنت پهلواني ثمره پيوند ورزش و اخالق است. وده استحوزه فرهنگ و تمدن اسالمي، تربيت بدني و ورزش، متاثر از ارزشهاي اخالقي ب

ورزش و پرورش بدن، گذشته از تأمين تندرستي و نيرومندي، صفات نيك و برجسته اي همچون جوانمردي، شجاعت، فروتني را به ارمغان درنتيجه پهلوان، . يگران بوده استمي آورد، تا بدانجا كه پهلوان عالوه بر مهارت در فنون، در سجاياي اخالقي و شجاعت نيز سرآمد د .نيرومندي و قدرت بازوي خود را براي دستگيري از ناتوانان بكار مي گرفت نه زورگويي و ماجراجويي

چشمان جستجوگر و . در شاهنامه فردوسي پهلوان كسي نيست كه فقط زور بازويي قوي داشته باشد، بلكه پهلوان، وجدان بيدار جامعه است .او دربرابر همه بويژه شاهان و ستمگران مي ايستد و ياور كساني است كه با زشتيها و تباهي ها مبارزه مي كنند. ع استريز بين اجتما

خصوصيات اخالقي يك پهلوان

يك قهرمان بايد خصوصياتي را دارا باشد تا در انديشه مردم پهلوان شود؛ ازجمله خصايص پهلوان، خدا دوستي و مبارزه با خواهشهاي لذا يكي از تالشهاي او ، . هر پهلواني كه در اين مسير قدم مي گذارد، مي داند كه با آفاتي همچون غرور و تكبر روبرو است . ساني استنف

.مجاهدت براي غلبه بر نفس و آراسته شدن به زينت ايمان است

به همين جهت او به ديگران زورگويي .ور مظلوم استعالوه براين ، پهلوان امين مردم و جامعه است؛ پهلوان و جوانمرد، دشمن ظالم و يا .نمي كند و آنچه حق او نيست، به زور به چنگ نمي آورد و به عكس، حق ستمديده را با نيروي خود مي ستاند

ي تواند بسيار شكوهمند و زيباست آن زمان كه پهلواني در اوج قدرت، درحالي كه م. گذشت و بخشش نيز از خصلتهاي بارز پهلوانان استپهلوانان از پيشوايان بزرگ دين آموخته اند كه . بر حريف غلبه يابد، بر او سخت نگيرد و درصدد انتقامجويي و صدمه زدن به او برنيايد

پهلوانان و جوانمردان ايراني، در اخالق و رعايت جنبه هاي انساني، سرمشقي چون امام . گذشت، بهترين عمل يك انسان بلند مرتبه است . دارند) ع( علي

هرگاه بر دشمنت دست يافتي، پس بخشش و گذشت از او را شكر و سپاس توانايي بر او قرار « :پهلوان، پهلوانان مي فرمايد) ع(امام علي پاداشي بده و خشم را فرو بنشان، هنگام غلبه بگذر، و هنگام تند خويي، شكيبا باش و با وجود تسلط داشتن، از انتقام دوري كن تا برايت

«.نيكو باشد

بطور معمول پيشي گرفتن و برنده شدن در رقابتهاي . پهلوانان و جوانمردان همواره در امور خير و نيكوكارانه از ديگران سبقت مي گيرند ارهاي ورزشي ، براي هر ورزشكاري اهميت دارد، ولي پهلوان مسلمان آموخته است كه در امور خير سبقت بگيرد و براي او رقابت در ك

. شايسته، بيش از برنده شدن در مسابقات اهميت دارد

چنانكه بسياري از آنها سعي مي كنند در جريان مسابقات و رقابتها بر . آموخته اند) ع(جوانمردان و پهلوانان، گذشت و اغماض را از علي .نفس خويش مسلط شوند

درواقع . غيرت، عاملي موثر در جلوگيري از تعدي دشمن به وطن است. از خصوصيات بارز پهلوانان و جوانمردان، غيرت و شجاعت استزماني كه دشمن بيگانه، به خاك و سرزمين كشوري حمله مي كند، پهلوانان و جوانمردان آن كشور از رفاه و زندگي عادي خود مي گذرند و

.بسيارنددر ايران نيز اين گونه پهلوانان و جوانمردان . دربرابر دشمن متجاوز مي ايستند

  مسلمان ويژگي هاي اخالقي و رفتاري يك ورزشكار

 

ورزش بايد براي باال بردن خلق و خوي نيكو باشد و رفتار و كردار . يك ورزشكار مسلمان بايد ويژگي هاي خاص خود را داشته باشدآن چه براي يك ورزشكار . ورزشكار مسلمان مي تواند در تمامي عرصه ها مبلغ دين اسالم و شاهد گوياي يك مكتب انسان ساز باشد

ه اخالق و رفتار او مطابق با موازين شرع مقدس باشد و همين توازن اخالق و رفتار است كه مي تواند دين مسلمان مهم است اين است ك

در اين . به نقل از سايت پژوهش هاي حوزه علميه نيروي بدني و تقويت جسمي بدون ايمان ارزشي ندارد. اسالم را به ديگران معرفي كند . ذرا داريممطلب به ويژگي هاي يك ورزشكار اشاره اي گ

تقوا

گرامي ترين شما نزد خدا، : معيار ارزش در نزد خداوند كريم چنين است. يكي از صفات ورزشكار با ايمان، تقوا و پرهيزكاري استشخص با ايمان قوي و نيرومند، از شخص باايمان ضعيف، بهتر و دوست داشتني تر است :مي فرمايند) ص)پيامبر . پرهيزكارترين شماست

.و تقوا در ورزشكاران باعث افتخار آنان است و تقوا آن ها را از بدي ها و پليدي ها حفظ مي كند ايمان

دانش و آگاهي

در قرآن كريم، علم و دانش . ورزشكار مسلمان بايد همان گونه كه از نظر جسمي قوي و نيرومند است، از نظر علمي نيز توانا و نيرومند باشد. و خداوند طالوت را در دانش و قوت جسم فزوني بخشيده است: در اين مورد قرآن مي فرمايد. رده شده استو قدرت جسمي در كنار هم آودر روايات نيز علم و دانش و ورزش . نيرومند و كامل شد به او حكمت و دانش داديم) ع)هنگامي كه موسي :و در آيه اي ديگر مي فرمايد

بر عهده پدرش اين است كه به او نوشتن و شنا كردن و تيراندازي را ) پسر(حق فرزند : فرمايد در كنار يكديگر قرار گرفته اند، روايت ميمتاسفانه بيشتر ورزشكاران مسلمان از اين نكته غافل بوده و هنگامي كه وارد عرصه . آموزش داده و جز از راه حالل روزي او را تامين نكند .درس، بحث، تحقيق و مطالعه را كنار مي گذارند ورزش مي شوند مقامات معنوي، اخالقي، عقيدتي و

عمل صالح

هم چنان كه يك ورزشكار مسابقه مي دهد و در رقابت هاي ورزشي شركت . يكي از ويژگي هاي ورزشكار مسلمان انجام اعمال صالح استن ها در سعادت و خيرات عجله مي كنند و آ: چنان كه قرآن مي فرمايد. مي كند و گاه برنده مي شود، در اعمال خير نيز بايد سبقت بگيردورزشكار مسلمان بايد به مسابقه در امور خيريه و برنده شدن در آن بيش از . مي شتابند و اينان هستند كه به كارهاي نيكو سبقت مي گيرند

.برنده شدن در مسابقات ورزشي اهميت دهد

انجام فرامين الهي

اين هدف را در . نايي دست يافت، بايد بداند كه اين نيرو و توان را بايد در راه خدا به كار گيردوقتي ورزشكار از طريق ورزش به قوت و داقوي گردان تا بتوانم فرامين تو را به معناي واقعي ) از نظر جسمي و روحي(خدايا مرا : دعاهاي ماه رمضان از خداوند چنين طلب مي كنيم

هرگاه توانا و قوي :نيز مي فرمايند) ع(در اين مورد علي. بتدا به فرامين الهي عمل كندوقتي فردي قوي مي شود بايد ا. آن عمل نمايم .باشي بر طاعت خدا قوي باش و اگر ناتوان بودي از معصيت خدا ناتوان باش

مبارزه براي اعتالي حق

و از نظر روحي نيز رشد كند، نيروي خود فردي كه با ورزش متعادل قوي شود . دفاع از حق، احتياج به قدرت و نيروي جسمي و روحي داردانبياء الهي نيز با نعمت شجاعت و قدرت، بر كافران پيروز مي شدند، در . را بايد صرف تالش براي اعتالي حق و از بين رفتن باطل كند

برگزيده، علم و قدرت جسمي او را خداوند او را بر شما : در مورد طالوت خداوند مي فرمايد .قرآن نمونه هاي زيادي در اين موارد وجود داردهنگامي : مي فرمايد) ع(در مورد حضرت موسي . طالوت با قدرت و نيرويي كه داشت، پادشاه قوم بني اسرائيل گشت. وسعت بخشيده است

.كه موسي نيرومند و كامل شد، حكمت و دانش به او داديم و اين گونه نيكوكاران را جزا مي دهيم

بسيار مفصل است كه حضرت با قدرت و توانايي كه خداوند به او داد و او را تاييد كرد، توانست بر فرعونيان غلبه ) ع(داستان حضرت موسيائمه . آن چه از مجموع آيات و روايات استفاده مي شود اين است كه انبياء الهي به قدرت جسمي و علم الهي هر دو مسلح بودند. پيدا كند

) ع(رشادت هاي امام علي. در تاريخ مستور است كه جاي بحث فراوان دارد) ع(ي بسياري از قدرت جسمي ائمهنمونه ها. نيز چنين بودند) ع(ورزشكار قوي كسي است كه با . در جنگ هاي صدر اسالم، تقويت اسالم به وسيله نيروي جنگي مردان خدا، در تاريخ به ثبت رسيده است

.باشد و حق را در جامعه اعتال بخشد ...درس و عبرت گرفتن از تاريخ در خدمت كلمه ا

ياري مظلومان

اي حسن و حسين : به فرزندان خود وصيت فرمود (ع(چنان كه امام علي. يكي از ويژگي هاي ورزشكار مسلمان ياري ستمديدگان است .همواره دشمن ظالم و ياور مظلوم باشيد

اين جاست كه قوي . نابودي دشمنان خدا و ارزش هاي الهي به كار گرفته شودقدرت انسان بايد در مسير تقويت دين و دفاع از مظلومين و در موقعي كه اهل (ع(حضرت موسي. در قرآن چنين آمده است) ع(نمونه اي از ياري مظلوم در داستان حضرت موسي. بودن ارزش است

. يكي از پيروان او بود و ديگري از دشمنانش. هستندشهر در غفلت بودند وارد شهر شد، ناگهان دو مرد را ديد كه به جنگ و نزاع مشغول كه داراي روحيه دفاع از مظلوم در برابر ظالم بود، ) ع(حضرت موسي. آن يكي كه پيرو او بود از وي در برابر دشمنش تقاضاي كمك كرد

.او را از پاي درمي آورداو تنها با زدن يك مشت بر سينه دشمن . بالفاصله به كمك مظلوم شتافته و با ظالم درگير مي شود

رحمت فرست و دست مرا در مبارزه با ظلم و اجحاف توانا گردان و به ) ص(خداوندا به روان محمد و آل محمد :مي فرمايد) ع(امام سجادنم و دست مقدر فرماي كه حيله مردم حيله گر را در هم بشك. زبان من در برابر دشمن، قدرت گفتار بخش و بر قوم بدخواه پيروزم گردان

پروردگارا مقرر بفرماي كه دست هاي من در خير و صالح مردم ... تهديد دشمنان را به هيچ انگارم و... ظالم را از تعدي و تجاوز كوتاه كنم و .به كار افتد و هم چنان دست كارگر مرا از منت گذاري و دل آزاري ايمن دار و زبان مرا از خودستاني و تفاخر خاموش فرماي

گذشت عفو و

يكي از ويژگي هاي ورزشكار اين است كه بايد داراي روحيه گذشت و بخشش باشد و وقتي در اوج پيروزي قرار دارد، در عين حال كه .توانايي دارد و بر دشمن پيروز شده بر او سخت نگيرد و در صدد انتقام جويي و صدمه زدن به حريف نباشد

و در روايت . يافتي، پس بخشش و گذشت از او را، شكر و سپس نعمت توانايي بر او قرار دههرگاه بر دشمنت دست : مي فرمايد) ع)علي و در روايتي . در بين مردم آن كسي از همه تواناتر است كه به فرو نشاندن خشم خود به واسطه حلم و بردباري اش توانا باشد: ديگر فرمودند

قوي ترين شما كسي است كه به هنگام خشم و : در روايتي فرمودند) ص(رم رسول اك .زكات پيروزي گذشت است :ديگر چنين فرمودند .غضب خويشتن داري كند و بردبارترين شما كسي است كه پس از قدرت، عفو نمايد

خودسازي

اي خود براي استفاده مي كند از دني) در رابطه با دنيا و آخرت(مرد با ايمان از نيروي بدني خود به نفع خويش : فرمود) ص(رسول گرامي يكي از ابعاد . بهره مي جويد) دنيا و آخرت(آخرتش و از جواني اش قبل از رسيدن پيري و از زندگاني اش پيش از مرگ براي سعادت

در بين مردم، آن كسي از همه قوي تر است كه :مي فرمايد) ع(علي. خودسازي، تسلط انسان بر نفس خويش است كه او را از گناه باز دارداز جايي مي گذشت كه در آن جا گروهي از ) ص(روزي رسول خدا : در روايت مي خوانيم. خويش بيشتر باشد) هواي نفس(بر تسلطش

با اين كار مي خواهيم بفهميم از بين ما چه كسي از : چه كار مي كنيد؟ گفتند: آن حضرت پرسيد. جوانان به بلند كردن سنگ مشغول بودندالبته يا رسول :آيا مايليد من به شما بگويم، كداميك از شما از همه نيرومندتر است؟ عرض كردند: ؟ فرمودهمه نيرومندتر و قوي تر است

شديدترين و قوي ترين شما كسي است كه وقتي راضي و خشنود شد، رضايتش او را در گناه و باطلي داخل : حضرت فرمودند) ص(خدا

و را از گفتار حق خارج ننمايد و زماني كه به قدرت رسيد به زور آن چه را كه حق نسازد و هنگامي كه خشمگين و ناخشنود گشت، خشمش اخودسازي در آيين مقدس اسالم، جايگاه . هيچ قوه اي همانند غلبه بر هواي نفس نمي باشد :فرمودند) ع(امام باقر. او نيست، نمي گيرد

ناتوان : مي فرمايند) ع(علي . نيز باشد، انساني عاجز و ناتوان است باعظمتي دارد و كسي كه نتواند خود را بسازد هر چند قهرمان جسمي .خود ناتوان و عاجز است) نفس(ترين مردم كسي است كه از اصالح

تواضع و فروتني، پرهيز از غرور

همه قدرت ها از آن ورزشكار بايد بداند كه . غرور، آفت پيروزي و توانايي است. يكي از ويژگي هاي يك ورزشكار، تواضع و فروتني استقدرت و نيرو از جانب خداست و وسيله آزمايش انسان به . همه نيروها، بدون استثنا از خداوند است: چنان كه قرآن مي فرمايد. خداوند است .اگر انسان به قدرت، مغرور شود و دشمن را كوچك بشمارد به طور قطع در مراحل بعد شكست خواهد خورد. شمار مي رود

 

ايمان

آنچه معيار ارزش است، . نيرومند بودن به تنهايي از نظر اسالم ارزشي ندارد .اولين خصوصيت يك ورزشكار مسلمان، ايمان و تقواي اوستالبته » .ان اكرمكم عنداهللا اتقيكم؛ گرامي ترين شما نزد خدا، پرهيزكارترين شماست«: خداوند متعال در قرآن كريم مي فرمايد. تقواست

. كار و با ايمان، هر چه قوي تر و نيرومندتر باشد، بهتر است، اما قوي بودن به تنهايي كافي نبوده و مالك ارزش نخواهد بودانسان پرهيزت نكته جالب توجه، اين است كه انسان با ايمان اگر نيرومند و سالم باشد، مي تواند منشا آثار خير بيشتري باشد و حتي بهتر و بيشتر عباد

در اين خصوص جلب مي نماييم؛) ره(در اينجا توجه شما را به قسمتي از رهنمودهاي امام خميني . نمايدكند و يا جهاد

آنچه كه پشتوانه ملت است، پشتوانه اسالم است، آن مردهاي با ايمان هستند، ورزشكاران با ايمان هستند، روحاني با ايمان و دانشگاهي با»يك ملت باشند و نگذارند دست هاي خائنانه كساني كه گاه مي خواهند همه چيز ما را ببرند، قدرت اينها مي توانند پشتوانه ... ايمان و

.مادي ما، قدرت معنوي ما را از بين ببرند

ايشان در ضمن بيان وظيفه ورزشكاران فرمودند؛

يكي هم پرورش روحاني، كه اگر پرورش ... ورزشكاران دو وظيفه دارند؛ يكي ورزش جسماني براي قوه پيدا كردن و قدرت پيدا كردن »شما كوشش كنيد كه آن قدرت را هم كه قدرت الهي است، . روحاني در انسان پيدا بشود، آن وقت قدرت جسماني اش مضاعف مي شود

وي بشويد، كه كه يك مرد روحاني قوي و جسماني ق. قدرت هم به بركت اسالم و به بركت موال اميرالمومنين عليه السالم در شما پيدا شود «.هم جانب روحتان قوي باشد و هم جانب جسمتان قوي باشد

امين بودن

يكي . در مواردي از آيات قرآني، قوي بودن با امين بودن، قرين شده و گويا مكمل يكديگر دانسته شده اند. ورزشكار مسلمان بايد امين باشدت شعيب عليه السالم است؛ وقتي صفورا، دختر حضرت شعيب عليه السالم از آن موارد، داستان حضرت موسي عليه السالم و دختران حضر

مي خواهد حضرت موسي عليه السالم را براي استخدام شدن به پدر خود پيشنهاد كند، به دو ويژگي مثبت وي اشاره نموده و مي گويد؛ «.است كه قوي و امين باشدموسي را استخدام نما، زيرا بهترين كسي كه مي تواني استخدام كني، كسي ! پدرجان»

.به طور كلي اگر كسي قوي باشد، ولي امين نباشد، از كسي كه ضعيف است، ولي امين است، خطرناك تر خواهد بود

دانش و بينش

ورزشكار مسلمان، همچنان كه از نظر جسمي، قوي و نيرومند است، از جهت علمي . ورزشكار مسلمان بايد داراي دانش و بينش وسيع باشدپرنده هنگامي مي تواند اوج بگيرد . نيرومندي بدني و علمي براي يك انسان، بسان دو بال براي يك پرنده اند .نيز بايد توانا و نيرومند باشد

.كه دو بال نيرومند داشته باشد، و داشتن يك بال هر چند قوي و نيرومند براي او كافي نيست

ورزشكار اهميت داده شده است؛ به عنوان نمونه، مي بينيم در حديث نبوي نه تنها آموزش كتابت و در روايات اسالمي نيز به دانش پژوهي سواد يكي از وظايف پدر نسبت به فرزند پسر، دانسته شده، بلكه بر آموزش دو ورزش شنا و تيراندازي، كه اين دو نيز از وظايف پدر مي

رش اين است كه به او نوشتن و شنا كردن و تيراندازي نمودن را آموزش داده و جز از برعهده پد] پسر[حق فرزند «باشند تاكيد شده است؛ امام حسن و امام «آمده؛ ) ره(در كتاب گفتار وعاظ، به نقل از كتاب معالم الزلفي سيدهاشم بحريني » .راه حالل، روزي او را تامين نكند

آن . الم آمده، از وي خواستند بين آنها در كشتي گرفتن قضاوت كندحسين عليهما السالم در سنين كودكي نزد حضرت علي عليه السشايد آن حضرت خواسته با اين برخورد، به فرزندان خود بفهماند كه آنچه از زور بازو «.به جاي اين كار برويد خط بنويسيد: حضرت فرمود

دانيم آنها در حضور رسول خدا صلي اهللا عليه و آله نيز با مهم تر است، علم و هنر مي باشد، نه اينكه بخواهد كشتي را نفي كند، زيرا مي .يكديگر كشتي مي گرفتند و آن حضرت نيز به تشويقشان مي پرداخت

سبقت در كار خير

به طور معمول پيشي گرفتن و برنده شدن در مسابقات و رقابت هاي ورزشي، براي ورزشكاران از اهميت خاصي برخوردار است، كه البته هم ندارد، ولي ورزشكار مسلمان بايد به مسابقه در امور خيريه و برنده شدن در آن، بيش از برنده شدن در مسابقات ورزشي اهميت اشكالي

.بدهد

 وقتي اخالق در ورزشگاه رنگ مي بازد

 

فرهنگ سازي در محيط هاي ورزشي، آموزه اي كه بايد جدي گرفته شود

از همين رو تمام تالش آگاهان اجتماعي بر اين امر استوار است كه با . اجتماعي را به دنبال دارد زوال معيارهاي اخالقي، آسيب هاي جديزنده نگه داشتن ارزش هاي اخالقي از ميزان اين آسيب ها بكاهند، اما وقتي حرمتي مي شكند به يكباره ارزش هايي فرو مي ريزد كه پايه

.وضوع تهديدي براي حيات ساير موجودات هم تلقي مي شودچه بسا اين م. هاي استحكام هستي اجتماعي اند

نمي . اين صحنه به اندازه اي ناراحت كننده و آزاردهنده است كه هر فرد بااحساس و با وجداني را به واكنش وا مي دارد. باور كردني نيست .توان پذيرفت كه يك انسان در شرايط عادي بتواند چنين كاري بكند

ناگهان دوربين . به يك بازي فوتبال كه در آن تماشاگران با هيجان فراوان تيم مورد عالقه خود را تشويق مي كردندماجرا باز مي گردد كبوتري كه .مستقر در ورزشگاه كه بازي را به صورت زنده پخش مي كرد، صحنه اي را به تصوير كشيد كه تا مدت ها از ياد نخواهد رفت

يكي . به رنگ پيراهن تيم مورد عالقه خود رنگ كرده بودند به سوي تماشاچيان گروه ديگر به پرواز درآمدتماشاچيان يكي از دو تيم، آن را كبوتري كه از فضاي پرهياهوي ورزشگاه ترسيده بود، در گيرودار كري خواندن ها به . از تماشاچيان تيم مقابل با زرنگي كبوتر را گرفتار كرد

سر كبوتر بينوا در آني از سوي تماشاگري از تن جدا مي شود تا همه مبهوت صحنه اي شوند . ديل شدغنيمتي براي گروهي از تماشاگران تب .كه البته در ادامه نشان داد كه با بروز آن حتي آب هم از آب تكان نمي خورد

ن پرداختند، آن هم از جنبه اين حادثه تلخ فقط در چند برنامه ورزشي تلويزيوني نشان داده شد و روزنامه هاي ورزشي هم مختصري به آخشونت ورزشي و بي فرهنگي هاي موجود در محيط هاي ورزشي، جايي كه قاعدتاً به خاطر حاكم بودن روحيه ورزشي و رقابت سالم بايد

در ورزشگاه با اين حال چه بخواهيم و چه نخواهيم اين قبيل رويدادها از نبود اخالق و فرهنگ ورزشي . فضاي اخالقي و انساني حاكم باشد .ها خبر مي دهد و البته نبود برنامه و طرحي براي بسامان كردن اين محيط هاي ورزشي

مسابقه ورزشي يا نبرد بين خير و شر

گروهي از متخصصان روانشناسي اجتماعي معتقدند كه پرخاشگري در انسان خصيصه اي ذاتي نيست، بلكه از راه تجربه اجتماعي است كه نگاه ها به فضاي « :بر همين مبنا محمدرضا نظري، آسيب شناس اجتماعي و استاد دانشگاه معتقد است. قل مي شودآموخته شده و منت

درك ما از محيط ورزشي جايي نيست كه دو تيم . ورزشي با ويژگي هاي حاكم بر اين محيط ها و انتظاري كه از آن مي رود متفاوت استبا هم مي پردازند و دست آخر نتيجه اي كه از آن به دست مي آيد، فقط در حد نتيجه يك مسابقه يا دو گروه ورزشكار به مسابقه اي ساده

برخي تماشاگران در چنين .ساده ورزشي است نه يك امر حيثيتي كه گروهي به واسطه آن به دنبال تخليه نيازها و احساسات خود باشندشر كه اتفاقاً ممكن است به زد و خورد بينجامد و به همين منظور بايد خود را محيط هايي گمان مي كنند مسابقه نبردي است ميان خير و

» براي چنين اتفاقي مهيا كرد

به كار بردن كلمه ها و جمله هايي خاص، استفاده از ابزاري كه گاه خود موجب بروز خشونت مي شود همه در اين راستاست كه اين نبرد من است و در پايان گروهي برنده است كه نه صرفاً در زمين بلكه با ابزارهاي خارج از زمين بين دو گروه دوست و دش) مسابقه ورزشي(

.مسابقه به نتيجه دلخواه برسد و اينجاست كه خشونت نمود بارزي پيدا مي كند

اين قبيل مسابقه ها سن تماشاگران مسابقات ورزشي مخصوصاً بازي فوتبال نيز همواره از مواردي است كه از نظر كارشناسان بر حساسيتسال قيد شده است و اين سني است كه به 25در يك تحقيق، سن اغلب تماشاگران مسابقه بين دو تيم مطرح پايتخت كمتر از . مي افزايد

را گفته نظري، فرد در اين سن مملو از شور و حال و انرژي جواني است و آمادگي براي انجام بسياري از كارهاي با ريسك و خطر باال ضروري است كه با در نظر گرفتن اين روحيه و احساسات جواني كه گرايش «: به همين خاطر اين آسيب شناس اجتماعي مي افزايد».دارد

بنابراين فرهنگ سازي براي حضور در چنين . به انجام امور هيجان آميز را افزايش مي دهد، نگاهمان به محيط هاي ورزشي تغيير كند .ي است كه بايد جدي گرفته شده و برايش برنامه ريزي كردمحيطي تنها آموزه ا

 لي اجتماعي ظمع ;خشونت در ورزشگاه ها

 

ورزشگاه ها به مثابه محلي براي خالي كردن انرژي آن هم به شكل مطلوب و مثبت اش مي باشد در حالي كه اكنون مي رود كه به ورطه .شكل خشونت فيزيكي و كالمي تبديل شوداي براي خالي كردن عقده هاي اجتماعي و رواني به

بروز خشونت هاي فيزيكي و كالمي در محيط ورزشگاه ها و استاديوم ها خصوصا در بازي هاي فوتبال ديگر به يك امر عادي و معمول در ي باشد در حالي كه ورزشگاه ها به مثابه محلي براي خالي كردن انرژي آن هم به شكل مطلوب و مثبت اش م .جامعه ما تبديل شده است

به طور . اكنون مي رود كه به ورطه اي براي خالي كردن عقده هاي اجتماعي و رواني به شكل خشونت فيزيكي و كالمي تبديل شودمشخص در شرايط كنوني شاهد آن هستيم كه در اكثر بازي هاي فوتبال كه هزاران نفر به عنوان تماشاگر در آن شركت مي كنند به طور

اين امر در حالي است كه ديگر معطوف كردن عامالن اين خشونت ها تنها به يك . اره مواردي از خشونت را مشاهده خواهيم كردقطع هموواقعيت آن است كه ديگر الاقل خشونت كالمي . به آنان جواب گوي واقعيت نيست "تماشاگر نما"عده اندك و اطالق عنوان نخ نما شده

.عده زيادي از تماشاگران آن را انجام مي دهندتبديل به يك اپيدمي شده كه

متاسفانه .غيراخالقي و نا متعارف آن چنان تكرار شده كه اگر روزي در ورزشگاه ها اين شعار ها سرداده نشود بايد تعجب كنيم شعار هاي كه اين ) يگ برتر بين پيروزي و سپاهان بودنمونه بارز آن بازي آخر ل(اخير شاهد بروز گسترده خشونت فيزيكي نيز بوده ايم دوره در چند

در اين جاست كه لزوم يك بررسي جدي و نقد موشكافانه اين پديده . امر مي تواند زنگ خطر جدي تري را براي جامعه ما به صدا در آوردمومي ورزشي اين مراكز را نه چندان خوشايند كه مي تواند عالوه بر تا ثير گذاري منفي در كاركرد هاي مثبت ورزشگاه ها و مجامع ع

كه همين امر موجب تاثير گذاري هاي منفي تر و عميق تر در بطن كليت جامعه جوان ما مي .تبديل به ميادين جنگ و عقده گشايي كندتنها به اشارتي البته در اين مقال . به همين دليل است كه بايد به ريشه يابي مقوله خشونت در اشكال گوناگون در ورزشگاه ها بپردازيم. شود

.گذرا به چند دليل عمده به بروز اين خشونت ها بسنده مي كنيم

يكي از عمده ترين داليل بروز رفتار هاي خشونت آميز در ورزشگاه ها آن است كه جاي ديگري براي خالي كردن انرژي هزاران جوان در . الي كردن انرژي جوانان در جاي جاي جامعه وجود داردهمواره محدوديت هاي بي شماري براي شادي كردن و خ. جامعه ما وجود ندارد

اين جاست كه انرژي متراكم شده هزاران جوان تبديل به عقده هاي سركوب شده اي مي شود كه هم چون دمل چركين در ورزشگاه ها .سر باز مي كند

ان نمي توانند اصولي و درست به شادي كردن به از آن طرف به خاطر نبود آموزش و تجربه نكردن رفتار هاي جمعي و شادي جمعي جوانصورت مثبت در ورزشگاه ها بپردازند و متاسفانه به خاطر نبود الگو هاي مادي و فرهنگي الزم بعضا شاهد فحاشي هاي دسته جمعي

! ارندهستيم كه فاجعه بار آن است كه حتي بعضا كودكان و نوجوانان نيز در اين فحاشي هاي دسته جمعي شركت فعال د

اين روند تا آن جايي پيش رفته كه برخي از جوانان و نوجواناني كه در ديگر مكان هاي عمومي به هيچ وجه از الفاظ ركيك و يار فتار هاي ديگر دليل عمده اين معضل بزرگ اجتماعي را مي توان نبود .خشونت آميز استفاده نمي كنند در جو ورزشگاه به اين كار مبادرت مي ورزند

.مكانات رفاهي و مادي متناسب با نياز جوانان و متناسب با شخصيت و كرامت شهروندي آنان در ورزشگاه ها دانستا

نبود سكو هاي مناسب و صندلي هاي راحت، اسف بار بودن وضعيت سرويس هاي بهداشتي و آب خوري ها، مناسب نبودن مواد غذايي و اسب براي شادي كردن در ورزشگاه ها، عدم وجود امكانان مناسب حمل و نقل و شايد ده گران بودن اقالم خوراكي، عدم وجود فضاي من

ها مورد ريز و درشت ديگر از اين دست، همه و همه دست به دست هم مي دهند كه بر نارضايتي جوانان حاضر در ورزشگاه ها بيفزايند و .علت مي شودهمين امر بر بروز رفتار هاي خشونت آميز در ميان آنان مزيد بر

به نظر مي رسد براي بهتر شدن وضعيت ورزشگاه ها بايد به اين معضالت پاسخ هاي درست و مسووالنه اي داد و صرفا با فرافكني اين معضل بزرگ به امور نخ نما شده اي مثل عدم وجود فرهنگ در جامعه ما يا وجود اندك تماشاگر نما ها نمي توان از پاسخگويي فرار كرد از

ن طرف پاسخگويي مسووالنه براي حل اين معضالت امري فراتر از دستورالعمل هاي سنتي و عقب مانده اي كه تنها سعي در كنترل و آ .محدوديت و بعضا سركوب خواست جوانان دارد، مي باشد

 تاثير سن تماشاگران در انجام رفتارهاي خشونت آميز

 

ه عنوان مهم ترين عوامل تأثيرگذار در انجام رفتارهاي خشونت آميز تماشاگران در ورزشگاه سن افراد، اختالفات و خشونت هاي خانوادگي بناكامي زماني به . سالگي، بيشترين رفتارهايخشونت آميز و تخريبي اتفاق مي افتد 25تا 14بر اساس تحقيقات انجام شده،در سنين . ها است

.پرخاشگري منجر مي شود كه با احساس اجحاف توأم باشد

در زمين هاي ورزشي اگر تماشاگري باخت تيم خود را در شرايطي ببيند كه احساس كند به ناحق در مورد آن صورت گرفته، عالوه بر .احساس ناكامي، حس اجحاف نيز خواهد داشت و اين امر باعث مي شود خشم او دو چندان شود

تخريبي و خشونت آميز نيز مانند ساير رفتارها محصول يادگيري اجتماعي بر اساس نظريه هاي مربوط به يادگيري اجتماعي، رفتارهاي تئوري بي هنجاري يا آنومي رابرت مرتون، به عنوان يكي از نظريات بسيار مهم در اين زمينه، به آرزوها و اهداف عاليه موجود در .هستند

وسايل و اهداف، تناسب الزم وجود نداشته باشد ، چهار دسته رفتار اگر بين اين. هر جامعه و راه ها و اسباب نيل به اين اهداف اشاره دارد .يكي از اين رفتارها پشت كردن فرد به ارزش ها و هنجارهاي اجتماعي، اعتياد يا حتي عصيان و سركشي است. نابهنجار به وجود مي آيد

ي گيرد ، رفتارهايي را نشان مي دهد كه به هيچ وجه در بر اساس نظريه انبوه خلق يا واگيري اجتماعي فرد وقتي در جماعت انبوهي قرار مبه عبارت ديگر ، روح جمعي خصوصيتي دارد كه بر فرد غلبه مي كند و او را به الگوبرداري از كارهاي . حالت فردي بروز نمي داده است

.ديگران وا مي دارد

محافظه كارانه و راه هاي گستاخانه و خطرناك قرار گيرد، هرگاه گروهي به صورت فيزيكي در دوراهي انتخاب ميان راه هاي منطقي و به همين دليل در ورزشگاه ها مشاهده مي شود كه گاه تماشاگران در يك لحظه، به . معموال به راه گستاخانه و تخريب روي مي آورد

.واسطه اين تصميم هاي نادرست، دست به كارهاي بسيار خطرناكي مي زنند

چسب اجتماعي است كه در آن، انگ و برچسبي كه مقامات رسمي و حتي جامعه بر پيشاني فرد مي زنند را در آخرين نظريه، نظريه بر .گرايش او به آن رفتار بسيار تأثيرگذار مي داند

.سالگي، بيشترين رفتارهاي خشونت آميز و تخريبي اتفاق مي افتد 25تا 14تحقيقات متعدد نشان داد كه در كل دنيا، در سنين

نخستين فرضيه اين پژوهش، سن عاملي تأثيرگذار در انجام رفتارهاي خشونت آميز در باشگاه هاي ورزشي ايران در نظر گرفته شد كه در .بر اساس يافته هاي به دست آمده اين فرضيه تأييد شده است

. خريبي توسط فرد را افزايش مي دهدفرضيه دوم نيز بر اين بوده كه اختالفات و خشونت هاي خانوادگي احتمال انجام خشونت هاي ت .نتيجه حاصل از آزمون، اين فرضيه را نيز تأييد كرد

.ورزشگاه ها فضاي تخليه خشم تبلور شده اي هستند كه طي چندين سال، در نسل جوان ما جمع شده است

عدم دسترسي به اهداف و مقاصد فردي در اين پژوهش، به اين نتيجه نيز رسيديم كه احساس ناكامي و سرخوردگي در صورتي كه بر اثر .باشد، مي تواند در انجام رفتارهاي تخريبي مؤثر باشد

همان طور كه تئوري ها نيز تأييد مي كنند، شكست و ناكامي باشگاه تيم مورد نظر فرد، اگر با احساس اجحاف همراه باشد، احتمال انجام .دهدرفتار خشونت آميز تخريبي تماشاچيان را افزايش مي

.تمايل افراد به تضعيف قواعد و هنجارهاي اجتماعي، احتمال دست زدن به خشونت و رفتارهاي تخريب آميز را افزايش مي دهد

به طور مثال معتادان يا كساني كه در زمينه هاي ديگر هنجارهاي اجتماعي را زير پا گذاشتند تمايل بيشتري به رفتارهاي خشونت آميز و .تخريبي دارند

ارهاي خشونت آميز و تخريبي در جمع تشديد شده و در انبوه تماشاگران افزايش مي يابد، زيرا همان طور كه تئوري ها نشان مي دهند رفت .فرد در انبوه خلق، بدون تفكر و استدالل و با تقليد كوركورانه و احساس قدرت كاذب ممكن است دست به هركاري بزند

سي سال گذشته، با سه حادثه انقالب اجتماعي، جنگ تحميلي و عوارض و تبعات آن و بحران گذار از جامعه ما جامعه جواني است كه طي .سنت به مدرنيته مواجه بوده است

از سوي ديگر، با وجود آنكه مقصر يابي در اين زمينه مد نظر نيست اما بايد در نظر داشت كه مشكالت بيكاري و ادامه تحصيل، بحران ط به ازدواج و برخي تنگناها باعث مي شود ميزان خشم تجميع شده در جوانان جامعه ما نسبت به بسياري از جوامع، هويت و مسائل مربو

.خيلي باالتر باشد و در چنين شرايطي، نهادهاي مسؤول بايد اقدامات مؤثرتري را در اين زمينه انجام دهند

ي را به شيوه مردمي تري تشكيل داده و در آنها، عالوه بر مسائل درون بايد براي عقالني كردن فضاي ورزشگاه ها، كانون هاي هوادار .گروهي حمايت تيم، نوعي جامعه پذيري و هنجار پذيري را با برقراري فضاي گفت و گو ايجاد كرد

جاد شوند، همان طور كه همچنين بايد زمينه هايي فراهم شود كه عالوه بر كانون هاي هواداري، كانون هايي نيز براي مربيان و بازيكنان اي .هابر ماس مي گويد از طريق گفت و گو مي توان بسياري از خشونت ها را تعديل كرد

موارد ديگري مانند آموزش مهارت هاي زندگي و مديريت خشم در مدارس، در نظر گرفتن فضاهاي بيشتري در جامعه براي تخليه خشم و و كمك به آنها براي برخورداري از امكانات الزم، بيمه اتوبوس ها، تأسيسات هيجان، تالش براي خصوصي شدن باشگاه هاي ورزشي

ورزشگاه ها، بانك ها و مغازه هاي اطراف از طريق هزينه بليت ورزشگاه ها و همچنين اجتناب از شايعه سازي، تخريب و برچسب زدن به اين رسانه ها با تهيه مجموعه هاي تلويزيوني انيميشن را به بازيكنان و تماشاچيان در رسانه هاي ورزشي و حتي فرهنگ سازي از طريق

.عنوان ديگر پيشنهادات عملي در اين زمينه مطرح كرد

جامعه ما در مرحله گذار از ورزش سنتي به ورزش حرفه اي به سر مي برد و الزم است كه در اين شرايط، تمامي اركان جامعه با آگاهي .ت و دستيابي به اهداف مورد نظر گام بردارندنسبت به اين موضوع جهت رفع مشكال

 نقش ايرانيان در تعديل خشونت در ورزش

 

همان طور كه در تاريخ ورزش مي خوانيم ورزش اصوال با جنگ وكشتار رابطه مستقيم داشته يعني بسياري از ورزش ها درواقع آمادگي الدياتورها و چه در عربستان درزمان جاهليت و چه در هند و چين در ورزش رزمي در ميدان هاي جنگ بوده است لذا چه در اروپا در زمان گ

هاي رزمي وحتي تفريحي بايد يكي از طرفين براي هميشه از ميدان به در مي رفت و ورزشكار بايد طرف مقابل خود را نه يك رقيب بلكه ال آن بسيار معمول بود و در شمشير بازي ها اگر خوني يك دشمن فرض مي كرد لذا شكستن استخوان دست يا بند انگشت يا قلم پا و امث

.ريخته نمي شد آن بازي تمام نمي شد

خشونت در چين

در بازي آنها چه به صورت دست خالي . آسياي شرقي چين، ژاپن وكره همگي بر ورزش هاي رزمي كشنده و خشونت بار معروف هستندنقاط مرگ آور تدريس مي شود و ورزشكار كسي است كه با يك انگشت بتواند نفس مانند كاراته يا جودو و چه با النچيكا و غيره فقط .حريف را بند آورد و براي هميشه او را ساكت كند

خشونت در ورزش امريكا

آنها . در امريكا هفت تيركشي و شلول بندي اساس ورزش هاي آنهاست و دسته بندي و گروه بندي ها همه براي كشتن حريف است .ه ضربه هاي كوچك نمي انديشندهيچگاه ب

خشونت در ورزش اروپا هم مانند امريكا و ديگر گوشه هاي جهان وجود دارد و اصوال يادگيري هرورزش به معني به دست آوردن قدرت ست مشتزني يا بوكس نمونه آن است كه محبوب ترين ورزش غربي ا. بدني براي ناك اوت كردن و نابودي طرف مقابل براي هميشه است

و در تمامي ورزش ها به كار گرفته مي شود حتي در هاكي يا رالي، فوتبال و غيره هم كسي برنده است كه با يك مشت طرف را ناك اوت يعني انسان ! كند نه با يك گل زدن يا توپ را وارد دروازه كردن حتي بنابر برخي روايات فوتبال از بازي كردن با سرانسان ها شروع شد

.ر ورزش سر بازنده را بريده و از آن براي بازي فوتبال استفاده مي كردندهاي پيروز د

جوانمردي در ايران باستان

جوانمردي را . رستم و افراسياب در حالي كه غرب در سياهي فرورفته و هميشه خشونت را اصل مي دانست در ايران رستم نماد پهلواني بودعياران كه تا اين اواخر نيز نسل آنها باقي بود ورزشكاراني بودند قوي ولي با نفس خود مبارزه مي . در ايران بعد از اسالم عياران ادامه دادند

.كردند و از زور بازوي خود براي حمايت از ضعفا در مقابل حكومت هاي جاير و اشخاص زورگو استفاده مي كردند

پورياي ولي

حريف او معروف ترين قهرمان آسيا بود . زمان خود به هندوستان رفته بود معروف است كه پورياي ولي براي مسابقات بين المللي كشتي ولي از پورياي ولي وحشت داشت لذا مادر او در حال دعا كردن بود كه پورياي ولي بر او گذر مي كند و براي احترام به دعاي مادر در كمال

داستان هاي او هست و چيزي عجيب يا اعجاب آور نيست يا قدرت خود را خاك شده آن پهلوان مي كند و اين جوانمردي او در تماميتختي در بسياري از مسابقات بين المللي شركت كرد و مدال هاي فراواني . جوانمردي بين المللي در قرون معاصر با تختي شناخته مي شود

ل ايران را به كمك زلزله زده هاي بويين زهرا وي از شهرت خود استفاده كرد و ك. آورد و هميشه جوايز خود را يكجا به فقرا هديه مي كرد .بسيج كرد به طوري كه محبوبيت او در كام ظالمان پهلوي ناخوشايند شد و او را از ميان برداشتند

جوانمردي در ورزش با ساعي

گاه اين كار را انجام نداده هادي ساعي نيز با اينكه در زمره ورزشكاران رزمي است كه همه رموز ضربه زدن به حريف را مي داند، ولي هيچغيرت او در بازي هاي بين المللي و . و هميشه به حريفان شكسته خورده خود كمك مي كرده تا دوباره برخيزند و در ميدان حاضر باشند

ال طاليي را به المپيك وي كانديداي ورزشكار با اخالق نمود و در اين مسابقات آخر نيز با اينكه دستش آسيب ديده بود توانست تنها مدمثال در كشتي هل دادن از نظر . اردوگاه ايرانيان بياورد اما غرب در مقابل اين همه گذشت ايرانيان به زور متوسل شد وقوانين را تغيير داد

ين كانال كشتي گيران ايراني فل است ولي آمريكا درسيستم جديد آيين نامه اي خود آن را تصويب كرد لذا همه كشتي گيران ايراني از ا ضربه فني شده از ميدان به در رفتند زير ا باور نمي كردند يك حركت ناجوانمردانه قانوني شود

نتيجه گيري

عده اي رقيب ورزشي را دشمن تعريف مي كنند و مي گويند همه كارهايي كه در ميدان . خشونت در ورزش معلول تئوري هاي آن استدر آنجا انجام شود ولي برخي بين هموطن و دشمن تفاوت قايل مي شوند يكي از تئوري هايي كه در مبارزه واقعي مي توان انجام داد بايد

اين زمينه وجود دارد، نظر قرآن است كه مي فرمايد بين خودتان مهربان باشيد ولي با دشمن سخت باشيد اشدا علي الكفار ورحما بينهم؛ بر نگ جدا كرد زيرا در آن ميدان هموطنان وهمنوعان ما هستند ولي در ميدان جنگ اساس اين دستور قرآني بايد ورزش را از ميدان ج

دشمنان مان هستند اگرچه حتي در ميدان جنگ هم لوطي گري و رعايت حال ضعيفان وكساني كه داخل معركه نيستند بسيار سفارش شده .ن هستند كه به اين مساله گوش داده و آن را اجرايي كردندلذا اين فرهنگ قرآني در بسياري از ملت ها شنيده شده ولي فقط ايرانيا. است

  ) آشوبگري ورزشي(هولگانيسم

 

آشوبهاي ورزشي يا هولگانيسم بايد فارغ از احساسات مورد بررسي قرار گيرد نه سياستمداران بايد آن را تحول به گروه يا اشخاص كنند ونه . عنوان موضوعي در كنار ساير موضوعات برخورد كنندماموران انتظامي مي بايد با اين پديده به

با مسئله آنطور كه هست برخورد كنيم نه با يك در برخورد با مسئله هاي اين چنيني بايد صبر وحوصله پيشه كنيم وآنرا ريشه يابي كنيم و . امن زده ايمديد عجوالنه وغير واقع بينانه كه نه تنها اين طوري مسئله را حل نكرده ايم بلكه به آن د

.در اين مقاله سعي شده كه ريشه اي اين موضوع را بررسي كنيم اميدوارم تا پايان حوصله كرده وآنرا بخوانيد

: تعريف آشوبگري ورزشي

تجمع مردم به دنبال يك مسابقه كه باعث ايجاد ضرر وزيان به اموال عمومي وشخصي مي شود كه اين تجمع يا به خاطر باخت يا برد تيم . محبوبشان كه به صورت شادماني ورزشي تعبير مي شود

همانطوريكه در تعريف باال گفته شد اين تجمعها به دو دليل اتفاق مي افتد

: باخت تيم )1

د اشاره كر1985مثال اين مورد مي توانيم اشاره كنيم به ديدار تيمهاي ليورپول ويوونتوس در فينال جام باشگاهاي اروپا در بلژيك در سال . ب ذكر كردندها ناشي از سوء رفتار افراد نابانفر كشته شدند كه جهان ازاين حادثه حيرت زده شد با اين وصف سياستمداران آن را تن39كه

: برد تيم )2

)كه موضوع اين مقاله درباره همين مورد مي باشد. (مثال اين مورد مي توانيم اشاره به كشور خودمان كرد

.تبديل به آشوب مي شود خاص ايران نيست ودر ديگر كشورها نيز وجود دارد اما علت وقوع آن فرق مي كندشادمانيهاي كه

در اكثر كشورهاي اروپاي علت آنكه شادماني ورزشي تبديل به آشوب مي شود گروه خاصي از خشونت طلبان هستند كه باعث ايجاد آشوب . دسگيري آنها دراين نوع تجمعها بسيار كمتر استمي شوند چون اين عده مي دانند كه شانس پليس در

اما در ايران عامل مختلفي است كه باعث آشوب مي شود كه در اينجا نظر شما خوانندگان محترم را به بيانات دكتر ملك پور استاد جامعه . شناسي جلب مي كنم

جامعه جايگاهي ندارد وعدم توجه به اين فرهنگ خود ايشان براين باورند فرهنگ شادماني جمعي چندان در فرهنگ رسمي و حاكم بر .زمينه ساز بروز بسياري از مسايل ومشكالت اجتماعي شده است

هيجانات وشادماني گروهاي مختلف جامعه در پي مسابقات به علت نبود بستري مناسب براي ظهور وتخليه انرژي هاي نهفته است كه در نتيجه اين شادمانيهاي كه منجر به آشوب مي شود بي ارتباط با واكنشهاي اجتماعي ؛ نهايت باعث خشونت وبي نظمي مي شود ودر

.فرهنگي واقتصادي نيست

شادماني كردن در همه انسانها به صورت غريزي وعاطفي است اما صورتهاي بروز اين احساس غريزي وطبيعي با توجه به فرهنگ هاي .حاكم متفاوت است

:داريمدر تعريف شادماني دو تعريف

عام )1

خاص )2

.در اين تعريف هر جامعه اي با اقتضاي ارزش ها وفرهنگ ها آنرا نماين مي كند

.در هر جامعه اي فرهنگ شادماني با توجه به صحت برنامه هاي اقتصادي و گردش چرخهاي اجتماعي وفرهنگي بستگي دارد

آيا شادماني در فرهنگ رسمي كشور وجود دارد؟

اينكه سازمانهاي رسمي متولي سازماندهي وبرنامه ريزي وهدايت ونظارت هستند ودر ميان عامه مردم وجود دارد با فرهنگ رسمي يعني توجه به اين تعريف مي بينيم كه شادماني جمعي چندان اصالتي در اين فرهنگ ندارد ولي عزا داري چه به صورت رسمي وغيررسمي وجود

.شود ولي شادماني توسط سازمانهاي رسمي اشاعه نمي يابد دارد واز طرف سازمانهاي رسمي هدايت مي

در فرهنگ رسمي شادماني ويژگيهاي دارد؟

.رقص وپايكوبي منسوخ است )1

.پخش موسيقي به صورت رسمي شرايط خاصي دارد )2

.شيوه كف زدن ودست زدن غير از فرهنگ غيررسمي است )3

.وغريزي بودن غير قابل انكار ومحدود كردني استاما شادماني جمعي غيررسمي به واسطه طبيعي بودن

فوراني است؟ چرا در كشور ما شادماني به صورت جمعي ناگهاني و

.تخليه انرژيهاي جوان در كشور ما وجود ندارد )1

.فقدان ظرفيت موجود در جامعه باعث مي شود كه شادماني فوراني باشد) 2

اين عامل سياسي درصد بسيار كمي دركشورمان ( .ان واكنشهاي اجتماعي وسياسي دانستالبته عامل ديگري نيز هست مي توانيم به عنو .كه مردم مايلند به گونه اي در مقابل محدوديتها ونارساييها وكاستي ها كه آنها را مي آزارد واكنش نشان دهند). دارد با توجه به آمار موجود

كه فرصت شادماني جمعي در اشكال مختلف فراهم است اما باز هم باعث ايجاد حال اگر بخواهيم بگوييم كه در ديگر كشورهاي خارجي آشوب مي شوند جوانان اينگونه كشورها انرژي نهفته ندارند وعواملي كه باعث ايجاد آشوب هستند جزء گروهاي خاص هستندولي در جامعه

چون جامعه ما جوان است .اني ناخواسته وناگهاني مواجه هستيمما اين نوع شادماني از حد گروهاي خاص وجوانان فراتر رفته وبا نوعي شادموهيچ منفذي براي تخليه انرژي نهفته خود ندارد واين نوع شادماني چون از اراده وكنترل خود افراد شركت كننده خارج است وچون

مل باال اين شادماني براي جامعه ما وبا توجه به عوا.فرصتهاي ديگري براي شادماني وجود ندارد باعث اخالل در نظم عمومي مي شود .مطلوب نيست

در پايان اگر بخواهيم اين موضوع را از لحاظ قانوني بررسي كنيم بيشتر به عنوان آسيب شناسي اجتماعي در رديف علوم قرار مي گيرد تا .دگان محترم راآگاه كنميك موضوع سياسي براي اثبات اين موضوع الزم است به بعضي از آماروارقام وداليل زير شما خوانن

واكنشهاي تخريبي بعضي از افراد پس از مسابقات فوتبال ناشي از رفتار ونداليستي است رفتار ونداليستي يعني هر عاملي كه ممكن است بزهكارانه است باعث تحريك اين افراد شده ودرنتيجه آنان عكس العمل هاي متفاوتي را از خود نشان مي دهند وبه طور كلي نوعي رفتار

.در جهت تخريب اموال عمومي ونابودي آثار هنري وتمدن است

دستگير شدگان هيچ گونه اهداف سياسي نداشته وتنها به /.98وهمچنين در دستگيريهاي كه بعد از مسابقات فوتبال در تهران انجام شد .خاطر شادي بوده است

: نتيجه گيري

:دو نتيجه مي گيريمدر پايان

جه به آمار وارقام موجود كه اشاره شد وهمچنين دليلي كه در اين مقاله ذكر شد بايد به اين پديده به عنوان يك پديده اجتماعي با تو )1 .برخورد كرد

چون جامعه ما جامعه دو وجهي است يعني در جامعه ما صورتهاي پيدايي وپنهاني است وصورتهاي پنهاني كمتر درتصميم گيرها ) 2ا مورد توجه قرار مي گيرد پس بايد شادماني جمعي توسط دولتمردان كشورمان با توجه به فرهنگ جامعه اي كه مورد قبول وسياست گزاريه

.عامه مردم است را به صورت رسمي درآوريم وآنرا گسترش دهيم

 كليد آرامش در دستان ستاره هاست

 

ريشه يابي شيوع خشونت در ميان تماشاگران فوتبال

ازي پرتماشاگر و سنتي دو تيم فوتبال پرسپوليس و استقالل، اغلب خبرگزاريهاي ايران به انعكاس خشونتهايي پرداخته اند كه در بدنبال بعالوه بر اين، ميزان خسارتهايي كه پس از بازي به ورزشگاه آزادي وارد شده نيز مزيد بر علت . حاشيه اين رويداد ورزشي بروز كرده است

بازيهاي فوتبال نه فقط در ايران بلكه در بسياري از كشورهايي كه اين ورزش . بي اين معضل اساسي فوتبال ايران بپردازيمشد تا به ريشه يا .در آنها محبوب است، كم و بيش با خشونت همراه مي شود

در دقايق پاياني با پيروزي تيم نمونه اي از اين دست درگيري شديد ميان طرفداران پرسپوليس و سپاهان در آخرين بازي ليگ هفتم بود كه پس از اين بازي هواداران منتسب به تيم سپاهان با مشت و لگد به اتومبيلهاي پارك شده در استاديوم حمله ور . پرسپوليس پايان گرفت

ا شوند، عكس هايي كه از اين صحنه ها گرفته شده نشان مي دهد كه هواداران تيم سپاهان بي آن كه كسي باعث تحريك آنه. شدندبه عقيده شما چرا بسياري از بازيهاي فوتبال با . صرفا به دليل سرخوردگي از باخت تيمشان، دست به اين اعمال خشونت آميز زده اند

خشونت همراه مي شود؟ اگر از دوستداران اين ورزش هستيد، مشاهدات و تجربيات شما از چنين درگيريهايي چيست؟ چه عواملي را در بروز موثر مي دانيد؟ خشونتها

رفتار بد ستاره هاي فوتبال

رفتارهاي غير اخالقي ستاره هاي ورزشي به خصوص قهرمان هاي فوتبال كه الگويي براي افراد جامعه به : يكي جامعه شناس معتقداستمعه شناس و استاد غالم عباس توسلي، جا. خصوص نوجوانان و جوانان هستند، آنها را دچار بحران هاي اجتماعي و شخصيتي مي كند

از نظر جامعه شناسي دو نظريه در مورد ستاره سازي وجود دارد كه يكي موافقان و ديگري مخالفان ستاره سازي : دانشگاه اظهار داشتع از گروه موافقان معتقدند كه بايد ستاره سازي وجود داشته باشد تا اين ستاره ها نقش الگويي را بازي و ديگر اعضاي تيم و اجتما. است

.آنها تبعيت كنند

نظريه گروه مخالفان ستاره سازي بر اين است كه ستاره ها بايد گروهي : وي افزود. نتيجه اين عمل رقابت و رشد ديگر افراد خواهد بودروه تاكيد بيش از حد بر يك فرد باعث بوجود آمدن اثرات مخرب و سرخوردگي در ميان ديگر اعضاي گ. باشند، چون رقابت گروهي است

ستاره ها بايد حس رقابت را در ميان ديگر اعضاي تيم تقويت كنند نه اينكه با رفتارهاي غلط خود حسادت را : وي تصريح كرد. خواهد شدنقش : توسلي در مورد تاثيرات شخصيتي و اجتماعي يك ستاره ورزشي در جامعه گفت. در تيم رشد دهند و باعث مسموم شدن محيط شوند

ستاره ها مدل، الگو و مرجع قرار مي گيرند و با داشتن خصلت هاي خوب اخالقي و انساني مي .تماع بسيار پر رنگ استستاره ها در اجاستقبال و حمايت مردم از ستاره هاست كه نقش آنها را پر رنگ يا : توسلي تصريح كرد .توانند تاثيرات مفيد و مثبتي را در جامعه بگذارند

.قهرمان ها نسبت به مردم جامعه نيز زياد مي شود كم رنگ مي كند پس مسئوليت

نقش رسانه ها

رسانه ها و احزاب نقش بسيار مهمي را در معرفي : اين استاد دانشگاه با بيان نقش مطبوعات و گروه هاي خاص در پروراندن ستاره ها گفتقهرمان بر اساس استعدادها و توانايي :توسلي خاطرنشان كرد. ستاره ها به اجتماع دارند و بايد مراقب باشند تا ستاره سازي مصنوعي نكنند

ستاره هاي . هاي خود، به اين مقام مي رسد، مردم نيز از شعور بااليي برخوردارند و مي توانند ستاره خود را انتخاب و از وي حمايت كنندل تنها مسئول رفتار خود نيست بلكه نگاه هاي يك يك بازيكن و ستاره فوتبا: توسلي اظهارداشت. ورزشي بايد به صورت طبيعي رشد كنند

.جامعه به خصوص جوانان به وي دوخته شده است

دستاوردي از رنسانس

جامعه اي كه در چنبره عقالنيت ابزاري گرفتار شده و مي كوشد هر . فوتبال را مي توان از دستاوردهاي بعد از رنسانس به حساب آوردفوتبال ماكتي نمادين . رشد اين جامعه همراه با رشد تكنولوژي و فناوري است. هر اتفاقي را كنترل نمايد چيزي را عقالني سازد و پيامدهايدر دنياي كه ديگر معجزه ايي نيست و انسانها به واسطه اتكا به . دنياي سركش و رها ولي قانونمند. از دنياي رقابت هاي بيروني است

وزمره خود كمرنگ تر از گذشته مي بينند، فوتبال دنيايي سر شار از معجزه هاي عجيب و غريب عقالنيت خود، دعا و اتفاق را در زندگي رآري فوتبال نماد آن چيزهايي است كه انسان قرن .است و شادي ها و غم هاي بي پاياني را براي عالقه مندان خود به ارمغان مي آورد

.بيستم آن را گم كرده است

تخليه هيجانات و تنش ها

ت تماشاگران فوتبال به خاطر عوامل مختلفي از قبيل انبوه مردم در مكان هاي خاص، تحريك احساسات از طريق رسانه هاي تجمعاعمومي باعث ايجاد انبوه خلق مي شود كه فضاي مناسبي براي تخليه هيجانات دروني افراد يك جامعه مي باشد، و اين مقوله در جوامعي

خشونت و اوباشگري در فوتبال تقريبا از آغاز رواج اين رشته ورزشي همراه آن بوده .شتر به چشم مي آيدكه اكثريت آن جوان مي باشد بيميالدي نظر جامعه شناسان و اصحاب علوم اجتماعي را به 60عليرغم پيشينه طوالني، توجه به منشا بروز رفتار خشونت آميز از دهه .است

از اين است كه ناكامي تنها بخشي از پرخاشگري و خشونت ورزشي طرفداران تيم هاي يافته هاي پژوهش حاكي .خود جلب كرده استبسياري از اين پرخاش گرايي ها ارتباطي به مسابقات فوتبال ندارد و حاصل ناهنجاري .فوتبال را در هنگام برگزاري مسابقه تبيين مي كند

جامعه جوان، فقر، بيكاري، گسترش شهرنشيني، دگرگوني در الگوهاي هاي ديگر اجتماعي از قبيل توجه نداشتن به بسياري از نيازهاياوقات فراغت، اهميت يافتن فوتبال و نقش هويت بخش آن براي طرفداران، واكنش هاي گاه سختگيرانه و نسنجيده نيروهاي كنترل

د كه در شكل گيري رفتار پرخاشجويانه و اجتماعي، به همراه توجه زياد و افراطي رسانه ها به اين ورزش از جمله عوامل ديگري هستندر كل مي توان خشونت در فوتبال را يك فرايند جهاني دانست كه .خشونت آميز تماشاگران فوتبال در كشورهاي مختلف نقش موثري دارند

:سه عامل زير از مهم ترين عوامل آن مي باشد

تراكم فيزيكي و اخالقي تماشاگران

ماعي چه به لحاظ تعداد و محدوديت فضاي فيزيكي و چه به لحاظ تكثر عاليق و سليقه ها چون با اختالل تراكم جمعيت در هر محيط اجتچنانچه اين تراكم فيزيكي و اخالقي با چاشني هيجان و .و شكنندگي روابط همراه است، احتمال تنش و درگيري را افزايش مي دهد

.به خشونت و درگيري مي انجامد احساسات در يك مسابقه ورزشي همراه شود به طور طبيعي

انبوه خلق و گم شدگي

تجمع انبوه جمعيت تماشاگران از مناطق و بعضا شهرهاي مختلف كه يكديگر را نمي شناسد، اهرم هاي دروني كنترل و نظارت بر رفتار را نه خود را بروز داده و دست به هركاري اين گم شدگي در انبوه خلق به فرد اجازه مي دهد تمايالت فروخورده هنجارشكنا. تضعيف مي كند

.از جمله خشونت و تخريب اموال و امكانات عمومي بزند

ناكامي و شكست

جمعيت انبوه طرفداران تيم بازنده و . ورزش فوتبال معموال در بيشتر اوقات با شكست و باخت يك تيم و پيروزي تيم مقابل همراه استبه همين جهت با دليل تراشي براي توجيه شكست تيم . اني كمتر مي توانند شكست را بپذيرندناكامان از مسابقه تحت تاثير فضاي هيج

.خود به انتقام از ساير تماشاگران يا تخريب امكانات و وسايل عمومي چون اتوبوس و وسايل خدماتي و رفاهي دست مي زنند

هند، اما جداي از اين عوامل جهاني خشونت در فوتبال تحت اين سه عامل كلي فرايند عمومي و جهاني خشونت در فوتبال را شكل مي ددر كنار اين مسائل و فضاي هيجاني ناشي از شكست .اين عوامل در كشورهاي مختلف متفاوت است .تاثير عوامل بومي و ملي نيز هست

نسل نوجوان و جوان جامعه، اشاره كرد براي عده اي از تماشاگران بايد به ناكامي هاي فردي و نيز برخي شرايط اجتماعي و فرهنگي براي .كه مي تواند انگيزه اي براي اعمال خشونت و تخريب امكانات عمومي توسط عده اي باشد

 كمال گرايي در ورزش خوب يا بد؟

 

ا هم فرق آن هايي كه اهل خواندن زندگي خصوصي ورزشكاران هستند، مي دانند كه ويژگي هاي شخصيتي ورزشكاران از زمين تا آسمان بآن هايي كه دقيق ترند، احتماالً در مورد رابطه اين ويژگي ها با موفقيت يا شكست مداوم ورزشكاران نيز انديشيده اند؛ اين كه چرا . دارد

بسيار بعضي ورزشكاران، بعد از دوره ركود يا افت، دوباره اوج مي گيرند اما بعضي در همان ركود باقي مي مانند و افسرده مي شوند؛ سؤال .اخيراً روان شناسان ورزشي، مفهوم ديگري را نيز در اين بحث وارد كرده اند؛ يك ويژگي شخصيتي با عنوان كمال گرايي. مهمي است

گرايش افراطي به بي عيب و نقص بودن، كوچك ترين «: كمال گرايي از اوايل قرن بيستم مفهوم مورد عالقه روان شناسان بوده استبه بيان ساده تر، كمال گرايان، معيارهاي خيلي » .ه نابخشودني دانستن و مضطربانه در انتظار پيامدهاي شكست نشستناشتباه خود را گنا

آن ها دنيا را با . خيلي بااليي را براي موفقيت در نظر مي گيرند و اگر به آن اهداف بلندپروازانه نرسند، خود را شكست خورده مي دانند .ند و هر نتيجه اي را يا شكست كامل مي دانند، يا موفقيت كاملقانون همه يا هيچ مي شناس

آن هايي كه مساوي گرفتن را يك شكست بد مي . در ورزش، اين پديده به وضوح در نظر ورزشكاران بعد از انجام مسابقه نمود پيدا مي كنداگر قبل از مسابقه نيز . ماالً افرادي كمال گرا هستنددانند و اصالً به عوامل ديگري كه در نتيجه گيري دخيل هستند، توجهي ندارند؛ احت

.سراغ ورزشكاران كمال گرا برويد، مي بينيد كه بيش از هر چيز ديگري، ترس از شكست است كه ذهنشان را مشغول كرده

كمال گرايي خوب، كمال گرايي بد

كساني كه كمال گرايي شان بهنجار . نابهنجار تقسيم كردمفهوم كمال گرايي را يك روان شناس به نام هاماچك به كمال گرايي بهنجار و يا سازگارانه است، معيارهايي را براي خود در نظر مي گيرند اما به جاي اين كه رسيدن يا نرسيدن به آن معيارها برايشان مهم باشد، خود

.تالش كردن براي رسيدن به هدف در نظرشان اهميت دارد

تالش زياد لذت مي برند و وقتي كه در انجام دادن يا ندادن كاري آزادند، سعي مي كنند آن را به بهترين نحو در واقع، اين افراد از كار و كمال گرايي بهنجار نه تنها موجب مشكلي نمي شود، بلكه باعث مي شود فرد، استعدادهاي خودش را شكوفا كند و به . ممكن انجام دهند

كمال گرايان نابهنجار يا روان رنجور، . يي نابهنجار اما به همان تعاريف اوليه نزديك استكمال گرا. احساس رضايت مطلوبي دست يابد .بيشتر در فكر آن هستند كه مبادا اشتباهي از آن ها سر بزند

تا به اين افراد . آن ها هيچ وقت كامالً احساس پيروزي نمي كنند و حتي اگر از ديگران بهتر كار كنند، باز هم احساس رضايت ندارندآن ها در اين زنجيره بي انتها . موفقيتي دست پيدا مي كنند، خودشان را سرزنش مي كنند كه چرا به هدف باالتري دست پيدا نكرده اند

به زبان ورزشكارانه تر، كمال گرايان بهنجار مي توانند محدوديت هاي بدني خودشان و . گرفتار مي شوند و هميشه با خودشان درگيرنداي امكانات جامعه را بپذيرند و بر اساس آن، اهداف انعطاف پذيري مانند كسب يك مقام خوب در مسابقه را براي خودشان در محدوديت هآن ها براي رسيدن به اين هدف تالش مي كنند و همين تالش هم آن ها را راضي مي كند و اعتماد به نفسشان را باال مي . نظر بگيرند

.برد

ت بخورد، مي داند كه سعي اش را كرده و به همين خاطر، با احساس رضايت شخصي از ميدان بيرون مي چنين شخصي حتي اگر شكساما ورزشكاراني كه كمال گرايي نابهنجار دارند، از همان اول يك هدف بلندپروازانه و غير واقع بينانه براي خودشان در نظر مي گيرند؛ .آيد

لمپيك به مقام اول برسند وگرنه ديگر هيچ مقامي ارزش ندارد و يك شكست كامل محسوب مي مثالً، مي گويند بايد حتماً در مسابقات اساله، 10اين افراد حتي اگر به مقام اول المپيك برسند، باز هم احساس رضايت نمي كنند و مثالً حفظ اين مقام را براي يك مدت . شود

در حاالت شديدتر، آن ها حتي اگر در . مين سيكل تكرار مي شود، الي آخريك موفقيت كامل مي دانند و باز هم وقتي به آن مي رسند، ه .يك حوزه ورزشي به اوج برسند، تمايل دارند در حوزه هاي رفتاري ديگري مانند علم و هنر نيز اوج بگيرند

دهند كه از ديگران كمك بگيرند آن ها حتي به خود اجازه نمي ! در واقع، ورزشكاران كمال گرا هيچ وقت خود را پيروز ميدان نمي دانندورزشكاران كمال گرا از آن جا كه خود را . چون حتي كمك نزديك ترين دوستانشان باعث مي شود خودشان را در مركز موفقيت نبينند

.منصف، درستكار و وظيفه شناس مي دانند، از ديگران هميشه انتظار احترام دارند

چرا بعضي ها كمال گرا مي شوند؟

ن كه يك ويژگي شخصيتي در فردي شكل بگيرد، عوامل زيادي از لحظه تولد تا بزرگسالي دست به دست هم مي دهند كه در اين براي اي :جا سعي مي كنيم اين ويژگي ها را به طور خالصه و با تأكيد بر ورزش بيان كنيم

د، در كودكي والديني داشته اند كه معتقد بوده اند معموالً ورزشكاراني كه بيش از حد كمال گرا هستن: والدين كمال گرا و قدرت طلباز آن جا كه چنين والديني، تفاوت . هميشه پدر و مادر درست مي گويند، هميشه پدر و مادر حق دارند و هميشه درست عمل مي كنند

به رسيدن به معيارهاي خودشان توانايي هاي خودشان و كودكانشان را درك نمي كنند، مي كوشند با تنبيه كودكانشان، آن ها را مجبور ، زمينه هاي )قدرت طلبانه(اين شيوه تربيتي . كنند؛ معيارهايي كه آن قدر غير واقع بينانه اند كه كمتر مي توان به آن ها دست پيدا كرد

.كمال گرايي را در كودك ايجاد مي كند

كودكان . لكه حتي موفقيت هاي خودشان را هم قبول ندارندوالدين كمال گرا نه تنها موفقيت هاي كودكانشان را كوچك مي پندارند، بورزشكاران اگر از كودكي .چنين والديني نيز هيچ گاه احساس خوبي نسبت به خودشان ندارند، چون نتوانسته اند والدينشان را خشنود كنند

آن . اشند، دو جهنم را با هم تجربه مي كنندشروع به ورزش قهرماني كرده باشند، در صورتي كه والديني كمال گرا يا قدرت طلب داشته بيك موفقيت در يك شهرستان، كوچك تلقي مي شود و همين ). والدين)ها به رغم موفقيت هايشان، هم از درون مي سوزند، هم از بيرون

دك را راضي نمي اين موفقيت ها هرگز والدين و كو. طور در يك استان، همين طور در سطح كشور و حتي در سطوح جهاني و المپيكوالدين وسواسي، . كنند و آن ها آشكارا دوست داشتن يا نداشتن كودكانشان را منوط به موفقيت كاملي مي دانند كه تعريفش معلوم نيست

ر واقع، د. اين والدين بعدها در قالب مربي نيز مي توانند خودنمايي كنند. پرتوقع و عيب جو، معموالً ورزشكاراني كمال گرا تربيت مي كنندبعضي باورهاي فردي كه موجب كمال گرايي مي شوند، : عوامل فردي.مربيان پرتوقع نيز مي توانند ورزشكاران كمال گرا پرورش دهند

:عبارتند از

.همه افراد مهم زندگي، از جمله والدين، همسر، مربي و تماشاگران بايد مرا تأييد كنند و دوستم داشته باشند: نياز به تأييد )1

.اگر من در همه زمينه ها باكفايت نباشم، آدم بي ارزشي هستم: انتظارات فوق العاده از خود )2

.اگر من نتوانم به پيروزي دست پيدا كنم، ديگران مي توانند تنبيهم كنند: مستعد سرزنش )3

.نگرانش باشمدرست است كه مسابقه چندان بزرگ نيست، اما من بايد به هر حال : نگراني بيش از اندازه )4

.فرار از مشكالت بهتر است از درگير شدن با آن ها: پرهيز از مشكالت )5

كمال گرايي با ورزشكاران چه كار مي كند؟

:جنبه كمال گرايي اشاره مي كنند 3روان شناسان با توجه به عوامل باال، به

:كمال گرايي خودمدار

ن تأكيد كرديم، يعني ورزشكار در مورد خودش توقعات بااليي دارد و از شكست مي اين جنبه، همان است كه در تعريف هاي اوليه روي آ .ترسد

:كمال گرايي ديگرمدار

يك مربي يا يك كاپيتان كمال گرا و پرتوقع مي تواند با .افراد كمال گرا معموالً نه تنها خودشان، بلكه ديگران را هم اذيت مي كنند .س تمام بازيكنان را خدشه دار كندارزيابي هاي سخت گيرانه اش، عزت نف

:كمال گرايي القاشده توسط اجتماع

در واقع، ورزشكاران كمال گرايي كه در . اين وضعيت، بيشتر به مطبوعات و تفكر عامه مردم در توقع از يك ورزشكار يا يك تيم برمي گردد .افكار عمومي در هراسند يك جامعه كمال گرا زندگي مي كنند، هميشه از تأييد نشدن توسط مطبوعات و

در تحقيقي كه اخيراً با هدف اندازه گيري رابطه كمال گرايي با حاالت خلقي منفي انجام شده، روان شناسان ورزشي كانادا به نتايج زير :رسيده اند

انتظارات باالي جامعه، والدين و مربيان باعث مي شود ورزشكاران، حاالت غمگيني و افسردگي را .تجربه كنند

.انتظارات باالي مربيان، به تنهايي، مي تواند موجب احساس تنش و اضطراب در ورزشكاران شود

توقعات بيش از حد جامعه، مربيان و والدين باعث مي شود ورزشكاران نسبت به ورزشكاران ديگر .احساس خشم و خصومت كنند

چه بايد كرد؟

ورزشي به اندازه ديگر كشورها بها داده نمي شود، قبل از هر چيز بايد اين حرفه در جامعه با توجه به اين كه در جامعه ما به روان شناسي همچنين دانشكده هاي روان شناسي و تربيت بدني مي توانند با همكاري همديگر به تأسيس گروه هاي . ورزشي ما به رسميت شناخته شود

.آموزشي روان شناسي ورزش دست بزنند

كاران استرس كمتري تجربه كنند، حاالت خلقي منفي شان كمتر مي شود؛ يعني كمتر مضطرب، افسرده و به طور كلي، هرچه ورزشمربيان بايد آگاه باشند ورزشكاراني را .اين به نوبه خود باعث مي شود كه آن ها بهتر بازي كنند و بيشتر موفق شوند. خصومت جو مي شوند

.ويژگي شخصيتي با كمك روان شناس ورزشي بكوشندكه كمال گرا هستند، بشناسند و در تعديل اين

ر همچنين خود مربيان نيز نبايد به خاطر ويژگي كمال گرايانه شان، توقع بيش از اندازه اي از ورزشكاران داشته باشند و آن ها را تحت فشاان حرفه اي دامن بزنند، بلكه بايد سطح توقعات مطبوعات نيز عالوه بر اين كه نبايد به توقعات باالي اين قشر از جامعه ورزشكار. قرار دهند

.ورزشي را نيز متناسب با توانايي هاي ورزشكاران باال ببرند